Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 2

WARU TUPUNAKA

1. Tupunaka.

Tupunaka apnakañaxa wali wakiskiriwa, yaraqanaka, pirqanaka, uraqinaka, thakinaka juk’ampi yänaka
tupuraksnaxa, nayrjt’a achachilanakasana tupunakapa jichhaxa amthapiñani.
Aka tupunakasti janiwa phuqhatpachakiti, jiljataspawa, jan ukasti pisirakispawa, ukampirusa aka
tupuñanakampi lurawinakapampi amuyunakapampixa mayakinawa.
Askinjama phuqhata, chiqapa tupusiñaxa utjapuninwa, jichhapachanakanxa tupusktanwa kunaymanana
qamarkata tupunakampi (Kg, Km. Mts. g. m3…).

Chillqi tupusti mä jaqina Yarda


kayu chillqtawipa Waraxa
ukch’awa. Jach’a waru tupt’añana quta
tupunaka tupuñatakiwa amparata
uraqinaka, yapunaka. tujtuskama,
Kastilla arunxa saraksnawa askiwa
paso, yaraqanaka
80 cm. ukhawa tupt’asiraki. tupuñataki, 91,
41 cm uch’awa
tupupaxa.

T’axlli tupuxa pusi


ampara luk’ana
apthapitawa
(meñique, anular,
dedo mayor, índice),
jisk’a tupunaka
tupuñatakiwa.
Kastilla arunxa
Luqa tupuxa purapa ampara luk’ananakpkama palmo, uka sutimpi
luqanuqatäki ukch’awa, ch’iqa amparata kupi unt’atawa, 7, 50 cm
amparkamawa tupupaxa. Jach’a waru tupuñanaka ukhawa niyapuni
tupt’añatakiwa: wakisiwa wiska, phala. Kastilla arunxa tupt’asi.
brazada uka sutimpi uñt’atawa, 1,50 m. ukhawa
tupupaxa.

Chhiya tupuxa jisk’a Wiku tupuxa, thuru


ampara luk’anata ampara luk’anata
(meñique), tayka (pulgar) arktiri
luk’ankamawa ampara
(pulgar), tantiyu luk’ankamawa
warunaka (indice), jisk’a
tupt’añatakiwa. waru
Kastilla arunxa 20 tupuñatakikiwa
cm. ukhawa aski. Kastilla
niyapuni tuptasi. arunxa 15 cm.
ukhawa niyapuni
tuptasi.
Mujlli tupuxa Kayu tupuxa,
ampara luk’ananaka pachpa kayuna
muquchtapita warupawa.
mujllikamawa.
Akaxa jisk’a yänaka
tupunakatakiwa,
jichhurunakanxa
phuntillu tixni
tupuñatakiwa askixa,
niya 40 cm. ukhawa
tupt’asi.

Yapuchawinakanxa jilpachaxa suka


jalanuqtayañatakiwa apnaqasi, kastilla arunxa 30,48
cm ukhawa niya putt’awipaxa.
Luk’ana tupuxa, mä Pulgada:
thurucha ampara aka tupuxa jichhakamasa
luk’anaruwa amuyata, uñt’atäskiwa, punkunaka
jisk’a tupunakawa aljirinaka ukhamaraki
tupusirakispa. yaqhipaxa alasirinakawa askinjama
aceite, alcohol querosen tupuñataki aka tupumpi
ukanaka tupuñatakiwa. chikanchasipxi, juch’usati jan
2,5 cm Ukhawa. ukaxa thurullacha, uka yatiñatakiwa apnaqataraki.
Uñanchawipaxa 2,54 cm. ukharakiwa.

SÄWI.
Aka uraqinxa qurisa, qullqisa, yänakasa, tukusirikiwa. Yatintawiwa
wiñayana wiñayapatakixa.

You might also like