Rodzaje roztworów

Eryka Olas, 09.03.2021r.

Co to jest mieszanina?
Jest to układ conajmniej DWÓCH
związków lub pierwiastków
chemicznych zmieszanych ze
sobą.

Przykładem mieszanin są..

ROZTWORY!
Roztwory to jednorodne mieszaniny conajmniej dwóch związków bądź pierwiastków
chemicznych.
Jeden ze związków występuje jako rozpuszczalnik, a drugi jako substancja rozpuszczona.
Skład takich roztworów określa się przez podanie ich stężenia.






 Skupmy się na Stan skupienia roztworów zależy od
podziale mieszanin składnika, który jest dominujący -
ROZPUSZCZALNIKA

ROZTWÓR CIEKŁY - CIECZ NP.

1. Ze względu na stan skupienia
WODA
2. Ze względu na liczbę faz
3. Ze względu na wielkość cząstek ROZTWÓR GAZOWY -
GAZY, NP. POWIETRZE

ROZTWÓR STAŁY -
SUBSTANCJE STAŁE NP. STAL







 ROZPUSZCZALNIK
SUBSTANCJA
SUBSTANCJA GAZ CIECZ
STAŁA
ROZPUSZCZONA

GAZ POWIETRZE WODA GAZOWANA WODÓR W PALLADZIE

CIECZ MGŁA ALKOHOLE W WODZIE WODA W KWARCU

SUBSTANCJA
DYM NP. CUKIER W WODZIE STOPY METALI
STAŁA







Skupmy się na
podziale mieszanin
1. Ze względu na stan skupienia
2. Ze względu na liczbę faz
3. Ze względu na wielkość cząstek
MIĘDZY MIESZANINĄ JEDNORODNĄ, A NIEJEDNORODNĄ WYRÓŻNIA SIĘ
Mieszaniny jednorodne (homogeniczne) —
Składników nie odróżnimy za pomocą
prostych przyrządów, stanowią jedną
fazę. Składniki takich mieszanin są
silnie rozdrobnione -
np. manganian(VII) potasu + woda
Mieszaniny niejednorodne (heterogeniczne) —
Składniki takiej mieszaniny stanowią
odrębne fazy , które można zauważyć gołym
okiem. Składniki w przeciwieństwie do
homogenicznych są słabo rozdrobnione. -
np. Woda z mąką
KOLOID - NP. WODA Z BIAŁKIEM

 Skupmy się na Zawiesiny

podziale mieszanin zawiesiny

10^-7

1. Ze względu na stan skupienia Koloidy

2. Ze względu na liczbę faz koloidy

3. Ze względu na wielkość cząstek 10^-9

roztwory właściwe

Roztwory
właściwe



 Emulsje
Są to koloidy, gdzie jedna mieszanina jest
rozproszona w drugiej, w postaci małych
kropelek. Na przykład? —

Składają się one z fazy ROZPRASZAJĄCEJ I fazy NIEROZPROSZONEJ

 Sposoby rozdziału mieszanin jednorodnych

CHROMATOGRAFIA
NA CZYM POLEGA?
Polega na podziale substancji zawartych w rozdzielanej mieszaninie między DWIE FAZY:
— RUCHOMĄ
— NIERUCHOMĄ
FAZA RUCHOMA
FAZA NIERUCHOMA NP.:
Zazwyczaj ciekły rozpuszczalnik
- bibuła iltracyjna
np. ETANOL
- adsorbent
- stałe/ciekłe wypełnienie kolumny
f





Jak rozdzielić mieszaninę za pomocą chromatogra i?
Krok po kroku

• Mieszaninę należy nanieść na (tutaj) bibułę ltracyjną, a następnie umieścić to na

zlewce z eluentem
• Można zaobserwować, jak eluent wsiąka bibułę ltracyjną i rozpuszcza składniki

• Eluent wraz z rozpuszczonymi składnikami przemieszcza się w górę

• Składniki zatrzymują się w różnych miejscach na bibule

https://www.youtube.com/watch?v=qFiloe2LPNo

fi
fi

fi
 ROZDZIELANIE BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
METODĄ CHROMATOGRAFII
ODCZYNNIKI:
- etanol
- liść szpinaku
POTRZEBNE SPRZĘTY:
- bibuła ltracyjna
- nożyczki
- moneta
Wykonanie doświadczenia:
Owijamy monetę liściem szpinaku,
a następnie krawędzią monety rysujemy
zieloną kreskę (startową) na pasku bibuły.
Do zlewki nalewamy odpowiednią ilość etanolu
(by zakrył jej dno). Zanurzamy w płynie końcówkę
paska bibuły, by nie zamoczyć naniesionej na pasek barwnej
Kreski startowej. Co klika minut sprawdzamy co się dzieję z bibułą


fi






















 ROZDZIELANIE BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
METODĄ CHROMATOGRAFII

Obserwacje:
Po powierzchni bibuły przemieszcza się
barwna smuga i ulega rozwarstwieniu.

Wniosek:
Barwniki znajdujące się w liściach roślin, przemieszczają się
z różną szybkością.





CHROMATOGRAM
Wynik rozdzielenia mieszaniny - dwuwymiarowy
zapis gra czny, który obrazuje rozdział
substancji metodą chromatogra i. :
fi
fi
Rozdzielanie mieszaniny metodą ekstrakcji

1) Do rozdzielacza należy wlać mieszaninę zawierającą

substancję, którą chcemy wyodrębnić.

2) Dodajemy rozpuszczalnik, który miesza się z

mieszaniną ale rozpuszcza wyodrębniona substancję.
Przez wymieszanie i rozwarstwienie cieczy, ciecz o
EKSTRAKCJA: większej gęstości zlewa się najpierw.
Metoda, która polega na
wyodrębnianiu składników
mieszaniny, wykorzystując
3) Wyodrębniona substancja wydziela się przez
różnicę rozpuszczalności krystalizację/odparowanie rozpuszczalnika.
tych substancji w dwóch
nie.






Ekstrakcja jodu z wodnego roztworu jodu w
jodku potasu
ODCZYNNIKI: WYKONANIE DOŚWIADCZENIA:
- Wodny roztwór Do rozdzielać należy wlać równe objętości
roztworu i chloroformu. Objętość
- Chloroform CHCl3 mieszaniny powinna stanowić 1/2 objętości
rozdzielacza. Następnie trzeba zamknąć
POTRZEBNE SPRZĘTY: rozdzielacz i wstrząść nim pół minuty.
Rozdzielacz należy umieścić w statywie i
- Rozdzielacz z korkiem pozostawić aż warstwy się rozdzielą,
- Zlewki następnie trzeba wyjąć korek i otworzyć
- Statyw kranik rozdzielacza - aby dolna warstwa
spłynęła do kolby.
- Łącznik metalowy










Ekstrakcja jodu z wodnego roztworu jodu w
jodku potasu
OBSERWACJE:
Ciecze w rozdzielaczu tworzą dwie WNIOSEK:
warstwy. Chloroform tworzy dolną
warstwę, wodny roztwór jodu w jodku Roztwór jodku w jodku potasu
został rozdzielony na składniki
potasu to górna warstwa. przez ekstrakcję jodu chloroformem.
Wstrząśnięcie spowodowało zmianę
zabarwienia na oletowo, natomiast
górna warstwa się odbarwiła.
fi





 Metody rozdzielania mieszanin
jednorodnych
DESTYLACJA -
KRYSTALIZACJA -
odparowywanie składnika mieszaniny o
wydzielenie z nasyconego roztworu
większe
substancji stałej - kryształków.
lotności np. Alkoholu etylowego.
Wykrystalizowaną substancję można oddzielić
Składnik ten jest skraplany w chłodnicy,
od roztworu przez dekantację/sączenie.
a następnie zbierany w odbieralniku.

ODPAROWYWANIE
ROZPUSZCZALNIKA -
usunięcie ciekłego składnika
mieszaniny
na skutek ogrzewania, pozostaje
substancja
stała
























 Sposoby rozdziału mieszanin
niejednorodnych.
PRZESIEWANIE — większe części mieszaniny
zostają na sicie, przez oczka przedostają się
cząstki o mniejszej średnicy

FILTRACJA - zastosowanie sączka,

przesączony roztwór to klarowny
przesącz, a osad pozostaje na sączkach
 DEKANTACJA – oddzielnie osadu od składników
ciekłych mieszaniny przez zlanie cieczy znad osadu,
proces ten poprzedza sedymentacja – powolne
opadanie na dno naczynia cząstek stałej substancji

MAGNES– rozdzielanie substancji przez

przyciąganie przez magnes cząstek jednej z nich

SUBLIMACJA I RESUBLIMACJA – rozdzielanie i

oczyszczanie substancji stałych, które przechodzą w stan
gazowy, następnie substancja resublimuje tworząc
kryształy na ochłodzonej powierzchni

ELEKTROFOREZA – rozdzielenie i
oczyszczenie z zolu z wykorzystaniem ruchu
naładowanych cząstek w polu elektrycznym

 Rozdzielanie mieszaniny
niejednorodnej od żelaza
Wykonanie:
Siarkę i żelazo mieszamy i
kładziemy na szkle. Zbliżamy metal
do mieszaniny na szalce.
Wniosek:
Siarka i żelazo mają różne
właściwości magnetyczne co
umożliwia ich rozdzielenie za
pomocą magnezu.

Obserwacje:
Opiłki żelaza są przyciągane przez magnes.






 Rozdzielanie mieszaniny
niejednorodnej wody i oleju
Odczynniki: Wykonanie:
-Woda Dodajemy olej do zlewki z wodą i
przelewamy mieszaninę do
-Olej rozdzielacza. Czekamy aż utworzą
się warstwy, otwieramy kranik i
Sprzęt: zlewamy do zlewki ciecz tworzącą
-Rozdzielacz dolną warstwę.
- Zlewka Wniosek:
Olej nie rozpuszcza się w
Obserwacje: wodzie – jest to mieszanina
Po zmieszaniu cieczy utworzyły niejednorodna
się dwie warstwy.






 Źródła

•To jest chemia 1. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony, Nowa Era Spółka z
o.o.,991/1/2019
•https://epodreczniki.pl/a/sposoby-rozdzielania-mieszanin/DKpzLmwjB

http://larix.farmacja.cm-uj.krakow.pl/~oam/artykuly/chromatogra a.html



fi