Epikryza. Opis przypadku.

 
66 – letnia kobieta z rozpoznaną depresją wieku podeszłego w listopadzie 2014 roku przez lekarza pierwszego kontaktu, który skierował
pacjentkę na konsultację psychiatryczną. Powodem podejrzenia depresji było ogólny wygląd kobiety, płaczliwość oraz wypowiadane przez nią
treści, świadczące o tym, że przerasta ją codzienność, nic jej nie cieszy oraz nie wierzy ona w poprawę sytuacji. Psychiatra potwierdził chorobę. 
Choroba zaczęła rozwijać się w momencie, kiedy w październiku 2014 roku u męża pacjentki rozpoznano zespół stopy cukrzycowej, co
doprowadziło do amputacji kończyny. Mężczyzna wycofał się z życia społecznego, nie podjął próby poruszania się za pomocą protezy. Ta
sytuacja doprowadziła do tego, że wszystkie obowiązki przejęła moja pacjentka, nie mogąc liczyć na żadną pomoc ze strony męża. Ponadto
przejęła się jego stanem zdrowia. Jej status ekonomiczny jest dobry. Pozostaje w konflikcie z jednym z synów. 
Kobieta od ponad trzydziestu lat nałogowo pali papierosy, w przeszłości zdarzały się epizody nadużywania alkoholu. Pacjentka choruje też na
nadciśnienie tętnicze. 
Pacjentce towarzyszy obniżony nastrój i negatywne myśli dotyczące przyszłości. Jest płaczliwa, wyraz twarzy jest smutny. Pojawiają się urojenia
depresyjne dotyczące poczucia winy. Kobieta rozlicza się ze swojej przeszłości, twierdząc, że przez popełnione kiedyś błędy ma miejsce obecna
sytuacja. Przez brak obecności dzieci i brak wsparcia ze strony męża, kobieta czuje się pozbawiona wsparcia. Martwi się swoim stanem zdrowia
i nie widzi szans na poprawę sytuacji. Odczuwa lęk i niepokój, twierdzi, że depresja jest nieuleczalna. Wypowiadane przez nią treści są
negatywne, często powtarza, że „nie chce jej się żyć” oraz „najlepiej, gdyby to wszystko się skończyło”. Kobieta czuje się przemęczona swoimi
obowiązkami. Przekłada się to na jej wygląd zewnętrzny. Pojawiło się zmniejszenie apetytu, problemy ze snem, co przekłada się na jej
aktywność w ciągu dnia. Często leży w łóżku lub siedzi w fotelu, myśląc o swojej sytuacji. Z domu wychodzi jedynie w razie konieczności. Jest
drażliwa, neguje sprawy, które kiedyś sprawiały jej przyjemność. 
Pacjentka leczy się farmakologicznie. Po lekach nastąpiła znaczna poprawa i zniesienie objawów. Skutkiem ubocznym farmakoterapii jest
suchość błony śluzowej jamy ustnej. Pacjentka nie korzystała i nie chce korzystać z terapii u psychologa. 

PROBLEM CEL REALIZACJA OCENA

1.Lęk i niepokój dotyczące Zmniejszenie lęku i Nawiązanie kontaktu z pacjentką. Wzbudzenie jej zaufania.  uczucie lęku i niepokoju
stanu zdrowia i niepokoju. Uspokojenie – Zachęcenie chorej do opisania swoich wewnętrznych przeżyć oraz zostało zmniejszone
przyszłości.  pacjentki treści swoich myśli i obaw. Podjęcie próby poznania ich źródeł. 
– Aktywne słuchanie pacjentki, poświęcenie jej wystarczającej
ilości czasu. 
– Skierowanie uwagi pacjentki na pozytywne myśli i
doświadczenia. 
– Wzbudzenie w chorej wiary w siebie, swoje możliwości i
powodzenie leczenia. 
– Motywowanie do walki z depresją, dodanie otuchy, pochwała
postępów. 
– Zaproponowanie rozmowy z psychologiem lub uczestnictwa w
terapii indywidualnej lub grupowej. 
– Zastosowanie relaksacji lub muzykoterapii. 
– Nauczenie chorej prostych metod relaksacji, które może
wykorzystać w przypadku nasilenia lęku. 
– Zastosowanie farmakoterapii zgodnie ze zleceniem lekarza. 
– Psychoedukacja chorej, dotycząca choroby.
2.Brak dbałości o siebie. Utrzymanie prawidłowej – Rozmowa z pacjentką na temat tego, jak ważne jest zadbanie o Pacjentka zaczęła
Zaniedbywanie potrzeb higieny osobistej. siebie w czasie choroby oraz dbałość o higienę osobistą i swój staranniej przygotowywać
spowodowane skupieniem Niedopuszczenie do wygląd.  sobie posiłki.
się na przeżyciach powstania niedoborów – Zaproponowanie ewentualnej pomocy w wykonywaniu czynności Utrzymuje prawidłową
emocjonalnych.  związanych z higienicznych.  higienę osobistą
nieprawidłowym – Zwracanie uwagi na wygląd pacjentki, pomoc w poprawieniu go. 
odżywianiem się. – Taktowne nakłanianie pacjentki do utrzymywania higieny. 
Zaspokojenie – Obserwacja pacjentki pod kątem ilości i jakości przyjmowanego
podstawowych potrzeb.  przez nią posiłku. Ocena jego wartości energetycznej i wzbogacenia
w składniki odżywcze. 
– Rozmowa w celu poznania przyczyny odmowy przyjmowania
pokarmów. 
– Motywacja pacjentki do przyjmowania posiłków poprzez wspólne
ich spożywanie, zadbanie o estetykę ich podania, uwzględnienie
osobistych preferencji pacjentki co do podawanych potraw. 
– Kontrolowanie ilości przyjmowanych płynów przez pacjentkę. 
 – Kontrolowanie masy ciała pacjentki. 
– Kontrolowanie przyjmowania leków stałych przez pacjentkę. 
– Edukacja pacjentki i kształtowanie w niej postaw
prozdrowotnych. 
3.Występowanie urojeń Zniwelowanie urojeń – Podjęcie próby nawiązania kontaktu z pacjentką. Wykazanie się Zmniejszenie urojeń
depresyjnych dotyczących spokojem, taktem i dyskrecją. 
poczucia winy. – Obserwacja pacjentki pod kątem nasilania się urojeń depresyjnych
oraz okoliczności, które je poprzedzają. 
– Nieocenianie oraz nienegowanie urojeń i treści wypowiadanych
przez pacjentkę. 
– Przekazywanie pacjentce komunikatów dotyczących
rzeczywistości. 
– Odwrócenie uwagi chorej od przeżywanych urojeń poprzez
rozmowę, organizację czasu wolnego, muzykoterapię, program
telewizyjny, relaksację. 
– Nauczenie pacjentki samodzielnego radzenia sobie z urojeniami i
wskazanie postępowania obejmującego: odwrócenie uwagi,
skoncentrowanie się na wykonywaniu jakiejś czynności, mówienie
do siebie pozytywnych treści, ignorowaniu symptomów. 
Zmniejszenie nasilenia się
4.Ryzyko podjęcia próby Zmniejszenie do – Prowadzenie wnikliwej obserwacji chorej, zwłaszcza w godzinach objawów do wzmożenia
suicydialnej, minimum ryzyka nocnych.  myśli samobójczych
spowodowane podjęcia próby – Wzbudzenie zaufania i rozmowa z pacjentką, skłonienie jej do
występowaniem myśli samobójczej. wyrażenia swoich emocji i myśli. Wspólne przeanalizowanie i
samobójczych. znalezienie ich źródła. Niekrytykowanie problemu. 
– Kierowanie myśli pacjentki na pozytywne aspekty jej życia. 
– Wypełnianie czasu pacjentki aktywnością, mającą na celu
odwrócenie uwagi od negatywnych myśli. 
– Obserwowanie nasilenia się objawów predysponujących do
wzmożenia myśli i tendencji samobójczych, do których należą: lęk,
urojenia, bezsenność, niepokój, poczucie beznadziejności i bycia
ciężarem. 
 – Zaobserwowanie czy chora nie gromadzi wokół siebie
przedmiotów mogących ułatwić jej odebranie sobie życia.
Szczególnie: przedmioty ostre, tabletki, sznurki, kable. 
– Poinformowanie rodziny pacjentki o konieczności obserwacji
chorej i nielekceważeniu jej słów o chęci śmierci. 
– Uwrażliwienie otoczenia na sygnały świadczące o myślach i
tendencjach samobójczych. 
– Zapewnienie chorej poczucia bezpieczeństwa. 
– Motywowanie do podjęcia współpracy z psychologiem. 
5.Obniżony nastrój i Zredukowanie – Nawiązanie kontaktu z pacjentką i aktywne wysłuchanie jej.  Pacjentka wzmocniła
płaczliwość, negatywnych myśli – Zachęcenie pacjentki do wyrażenia swoich negatywnych myśli i poczucie własnej wartości
spowodowane emocji. 
występowaniem – Nieocenianie oraz nienegowanie pacjentki i jej sposobu myślenia. 
negatywnych myśli.  – Przeanalizowanie wspólnie z pacjentką jej wewnętrznych
przeżyć. 
– Zapewnienie pacjentce poczucia bezpieczeństwa. 
– Podniesienie poczucia własnej wartości chorej, wzmacnianie jej
pozytywnych cech, docenianie jej osiągnięć, pozytywnych emocji i
zdarzeń. 
– Zaproponowanie pacjentce rozmowy z psychologiem lub
uczestnictwa w terapii indywidualnej lub grupowej. 
– Zaplanowanie wspólnie z chorą aktywności, mającej na celu
odciągnięcie jej uwagi od negatywnych myśli. 
– Edukacja rodziny dotycząca podejścia do pacjentki. 
– Zapewnienie chorej poczucia wsparcia. 
6.Izolowanie się od Aktywizowanie – Zachęcenie chorej do opisania swoich przeżyć i poznanie Pacjentka zaczęła
otoczenia spowodowane pacjentki.  powodów jej izolowania się od otoczenia.  prowadzić aktywniejszy
obecnością lęku i – Wykazanie się empatią, cierpliwością, otwartością i tryb życia
obniżonym nastrojem.  zrozumieniem. 
– Przekonanie pacjentki, że jest w stanie nawiązać kontakt z
otoczeniem. 
– Podniesienie wiary w siebie i we własne możliwości. 
 – Edukacja pacjentki dotycząca sposobów samodzielnego radzenia
sobie w przypadku wystąpienia trudności. 
– Stosowanie metody drobnych kroków, stawianie pacjentce małych
celów. 
– Dostrzeganie i docenianie sukcesów pacjentki. 
– Redukowanie obaw pacjentki związanych z kontaktem z
otoczeniem. 
– Odwracanie uwagi od negatywnych myśli. 
– Koncentrowanie się na pozytywnych myślach i mocnych stronach
pacjentki. 
– Zachęcenie chorej do udziału w terapii zajęciowej. 
– Motywowanie pacjentki do podjęcia próby nawiązania kontaktu z
innymi. 
– Wspieranie chorej. 
– Analizowanie postępów pacjentki. 
7.Niewystarczająca liczba Zapewnienie – Rozmowa z chorą w celu uzyskania informacji na czym polegają Zmniejszenie problemów
godzin snu spowodowana wystarczającej ilości snu. zaburzenia snu.  z zasypianiem
problemami z zasypianiem – Obserwacja aktywności pacjentki w ciągu dnia. 
i wczesnym budzeniem – Zorganizowanie aktywności w ciągu dnia. 
się.  – Zachęcenie pacjentki do podjęcia próby zaśnięcia w ciągu dnia. 
– Ograniczenie spożycia kawy przez pacjentkę. 
– Zapewnienie chorej ciszy i spokoju w godzinach wieczornych. 
– Zadbanie o odpowiedni mikroklimat pomieszczenia, w którym
zasypia pacjentka. Wywietrzenie pokoju, wyłączenie światła. 
– Zasugerowanie pacjentce wzięcia gorącej kąpieli przed snem. 
– Zastosowanie przed snem metod relaksacji, słuchanie relaksującej
muzyki przed snem. 
– Zastosowanie farmakoterapii na zlecenie lekarza. 
8.Suchość błony śluzowej Zniwelowanie suchości – Polecenie pacjentce spożywania dużej ilości płynów, najlepiej Zmniejszenie suchości w
jamy ustnej spowodowana w jamie ustnej.  kwaśnych.  jamie ustnej
przyjmowanymi lekami   – Zasugerowanie chorej żucia skórki od chleba, kwaśnych
przeciwdepresyjnymi.  cukierków, kawałków ananasa lub kostek lodu. 
 – Zalecenie dbania o higienę jamy ustnej i obserwacji błony
śluzowej w celu zapobiegania zranieniom i infekcjom. 
– Nawilżanie ust kremem lub wazeliną. 
– Zastosowanie preparatu sztucznej śliny. 
– Zalecenie pacjentce unikania suchych, twardych i ostrych
pokarmów. Należy spożywać pokarmy płynne, soczyste,
zawierające w sobie dużo wody. 
– Zmniejszenie spożycia kawy i palenia papierosów. 
– Zastosowanie nawilżacza powietrza w pomieszczeniu. 
– Zgłoszenie lekarzowi efektów ubocznych przyjmowanych leków. 
 

9.Brak poczucia wsparcia Zapewnienie poczucia – Nawiązanie kontaktu z chorą, okazanie jej zrozumienia, empatii i Zwiększenie wsparcia ze
ze strony najbliższych wsparcia.  wsparcia.  strony rodziny
spowodowany – Rozmowa z pacjentką, zachęcenie jej do wyrażenia swoich uczuć
konfliktem z synem.  i emocji. 
– Odwrócenie uwagi pacjentki od negatywnych uczuć i przeżyć. 
– Zachęcenie chorej do nawiązania kontaktu z synem i podjęcia
próby rozwiązania konfliktu. 
– Wzmacnianie mocnych stron pacjentki. 
– Próba przekonania chorej, iż nie została sama ze swoimi
problemami. 
– Przeprowadzenie rozmowy z członkami rodziny pacjentki o
możliwościach wsparcia. 
– Zachęcenie pacjentki do uczestniczenia w terapii grupowej. 
 

10Uczucie przemęczenia Zniwelowanie Ułożenie planu dnia.  Zmniejszenie

spowodowane przemęczenia  – Zaplanowanie czasu na odpoczynek w ciągu dnia.  przemęczenia
sprawowaniem – Nauczenie pacjentki metod relaksacji. 
obowiązków i brakiem – Zasugerowanie pacjentce podjęcia próby rozmowy z mężem w
pomocy ze strony celu podziału obowiązków. 
częściowo
niepełnosprawnego męża.