ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ

ആർട്ടിക്കിൾ 226, 227

ഒക്ടോബർ 17, 2020യുണൈറ്റഡ് ഫോറം ഫോർ ലീഗൽ സ്റ്റഡീസ്
രചയിതാവ്: ഗൗരവ് പുരോഹിത്

ആമുഖം
ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനപ്രകാരം ഹൈക്കോടതികൾക്ക് നൽകുന്ന
ശക്തവും സുപ്രധാനവുമായ ഉപകരണമാണ് റിട്ട് അധികാരപരിധി. റിട്ട്
അധികാരപരിധിക്ക് പിന്നിലെ പ്രചോദനം റിട്ടുകൾ എന്ന നിലയിൽ
അടിസ്ഥാന നിർദ്ദേശങ്ങൾ ജുഡീഷ്യൽ പക്ഷത്തെപ്പോലെ ഭരണപരമായ
ഉത്തരവുകളായി നൽകാമെന്ന് ഉറപ്പുനൽകുക എന്നതാണ്.
അറിയപ്പെടുന്നതുപോലെ, ഹേബിയസ് കോർപ്പസ്, മാണ്ഡമസ്,
പ്രൊഹിബിഷൻ, ക്വോ വാറന്റോ, സെർട്ടിയോറരി എന്നീ ആശയത്തിൽ
നിർദ്ദേശങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ ഉത്തരവുകൾ അല്ലെങ്കിൽ റിട്ടുകൾ
നൽകുന്നതിന് ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന
ഹൈക്കോടതിക്ക് അധികാരം വാഗ്ദാനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ആർട്ടിക്കിൾ 227
പ്രകാരം, എല്ലാ കോടതികൾക്കും ട്രിബ്യൂണലുകൾക്കും മേൽ ജനറൽ
സൂപ്പർഇൻട്രെൻസിന്റെ അധികാരം ഹൈക്കോടതികൾക്ക് നൽകുന്നു.
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിക്ക് നിക്ഷിപ്തമായ
അധികാരങ്ങൾ ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിക്ക്
നൽകിയതിനേക്കാൾ വിപുലമാണ്. ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരമുള്ള
സൂപ്പർഇൻട്രെൻസിയുടെ തീവ്രത റിട്ട് അധികാരപരിധിയിൽ
കാണപ്പെടുന്ന രീതിയുടെയോ പരമ്പരാഗത ചങ്ങലകളുടെയോ
വിശദാംശങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചല്ല എന്നതാണ് ഇതിന്
കാരണംആർട്ടിക്കിൾ 226, 227 എന്നിവ ഹൈക്കോടതിയുടെ ശക്തികളെ
വിവരിക്കുന്ന ഭരണഘടനയുടെ അവശ്യ ഭാഗങ്ങളാണ്.

ആർട്ടിക്കിൾ 226 ഇന്ത്യ

യെക്കുറിച്ചുള്ള ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 226, ഭരണം
(അനുയോജ്യമായ കേസുകളിൽ), നിർദ്ദേശങ്ങൾ, ഉത്തരവുകൾ
അല്ലെങ്കിൽ റിട്ടുകൾ, ഹേബിയസ് കോർപ്പസ്, മാൻഡാമസ്,
സെർട്ടിയോററി, ക്വോ വാറന്റോ നിരോധനമോ മറ്റേതെങ്കിലും
ആശയത്തിനായുള്ള റിട്ടുകൾ ഓർമ്മിക്കുക എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഏതൊരു
1|Page
വ്യക്തിക്കോ അധികാരിക്കോ പുറപ്പെടുവിക്കാൻ ഹൈക്കോടതികളെ
പ്രാപ്തമാക്കുന്നു.
ആർട്ടിക്കിൾ 226(2) പ്രസ്താവിക്കുന്നത്, വ്യക്തിയുടെ സർക്കാർ
അല്ലെങ്കിൽ അധികാരത്തിന്റെ യോ വസതിയുടെയോ സ്ഥാനം
പരിഗണിക്കാതെ, അതിന്റെ അധികാരപരിധിയുമായി
താരതമ്യപ്പെടുത്താവുന്ന പ്രവർത്തനത്തിന്റെ കാരണം പൂർണ്ണമായും
അല്ലെങ്കിൽ ഒരു പരിധിവരെ ഉയർന്നുവരികയാണെങ്കിൽ, അത്തരം
സർക്കാരിനോ അധികാരത്തിനോ വ്യക്തിക്കോ നിർദേശം നൽകാനോ
ഉത്തരവ് നൽകാനോ ഹൈക്കോടതിക്ക് ഇപ്പോഴും കഴിയും.
ആർട്ടിക്കിൾ 226(3) പ്രസ്താവിക്കുന്നത് (ഐ)ഒരു കക്ഷിക്കെതിരെ
ഇടക്കാല തടസ്സവാദം അല്ലെങ്കിൽ നിലനിൽക്കൽ എന്ന രീതിയിൽ
ഹൈക്കോടതി ഏതെങ്കിലും ഇടക്കാല അഭ്യർത്ഥന നൽകുമ്പോൾ,
അല്ലെങ്കിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരമുള്ള ഒരു പെറ്റീഷനുമായി
തിരിച്ചറിയുന്ന ഏതെങ്കിലും നടപടിക്രമങ്ങൾ (എ) അത്തരം പാർട്ടിക്ക്
ഇടക്കാല ഉത്തരവിന്റെ എല്ലാ രേഖകളുടെയും ഡ്യൂപ്ലിക്കേറ്റോ
ഡ്യൂപ്ലിക്കേറ്റോ നൽകാതെയും (ബി) കേൾക്കാൻ അവസരം വാഗ്ദാനം
ചെയ്യുന്നു.
(രണ്ടാമൻ) അത്തരം പാർട്ടി ഇടക്കാല ഉത്തരവോ അപേക്ഷയോ
ഒഴിവാക്കുന്നതിനായി ഹൈക്കോടതിയിൽ അപേക്ഷ നൽകുകയും അത്തരം
ഇടക്കാല ഉത്തരവിന് അനുകൂലമായ പാർട്ടിക്ക് അല്ലെങ്കിൽ പാർട്ടിയുടെ
അഭിഭാഷകന് അവധിക്കാല അപേക്ഷയുടെ ഒരു പകർപ്പ് സമർപ്പിക്കുകയും
ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ.
(3) തുടർന്ന്, അപേക്ഷ സ്വീകരിക്കുന്ന തീയതിയിൽ നിന്ന് ഏകദേശം
പതിനാലു ദിവസത്തിനുള്ളിലോ, അത്തരം അപേക്ഷയുടെ പകർപ്പ് ഇത്ര
ഫർണിഷ് ചെയ്ത തീയതി യിൽ നിന്നോ, ആ കാലയളവിന്റെ അവസാന
ദിവസം ഹൈക്കോടതി അടച്ചുപൂട്ടുന്ന ഏത് തീയതി ലാറ്റററായാലും
, ഹൈക്കോടതി അത് ഉപേക്ഷിക്കും, അടുത്ത ദിവസം
അവസാനിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, ഹൈക്കോടതി തുറന്നിരിക്കുന്നു
( ഐവി) അപേക്ഷ ഹൈക്കോടതി അങ്ങനെ ഉപേക്ഷിച്ചില്ലെങ്കിൽ,
ഇടക്കാല ഉത്തരവ്, ആ കാലയളവിന്റെ കാലാവധി യിൽ, അല്ലെങ്കിൽ
കേസ് പോലെ, അടുത്ത ദിവസം സഹായത്തിന്റെ കാലാവധി ഒഴിയും.
ആർട്ടിക്കിൾ 226(4) ആർട്ടിക്കിൾ 32(2) പ്രകാരം സുപ്രീം കോടതിക്ക്
നൽകിയ അധികാരം നിർദ്ദേശമോ ഉത്തരവോ റിട്ടോ നൽകാൻ
ഹൈക്കോടതിക്ക് നൽകിയ അധികാരം ഇല്ലാതാക്കില്ലെന്ന്
പ്രസ്താവിക്കുന്നു.

2|Page
ആർട്ടിക്കിൾ 226-ന്റെ
വ്യാപ്തി ആർട്ടിക്കിൾ 226-ന്റെ വ്യാപ്തി ആർട്ടിക്കിൾ 32-നേക്കാൾ
വിശാലമാണ്. ആർട്ടിക്കിൾ 226 ദിശാബോധം നൽകാനോ ഓർഡർ
നൽകാനോ റിട്ടുകൾ നൽകാനോ മാത്രമല്ല, മൗലികാവകാശങ്ങൾ
നടപ്പിലാക്കാതിരിക്കുന്നതിനും വ്യത്യസ്ത അവകാശങ്ങൾ
നടപ്പിലാക്കുന്നതിനും അധികാരം നൽകുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 226
ഏതെങ്കിലും വ്യക്തിക്കോ അധികാരത്തിനോ സർക്കാരിനോ പൊതു
അധികാരികൾക്കോ നിർദ്ദേശങ്ങളോ ഉത്തരവുകളോ റിട്ടുകളോ നൽകാൻ
ഹൈക്കോടതിയെ ഏർപ്പാടാക്കുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 226 അതുപോലെ
റിട്ടുകൾക്കുള്ള ഇടക്കാല ഉത്തരവ് ചർച്ച ചെയ്യുകയും ഇടക്കാല ഉത്തരവ്
ഹൈക്കോടതികൾ എങ്ങനെ ഉപേക്ഷിക്കുമെന്നതിന്റെ ഘടകം
പ്രകടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

ആർട്ടിക്കിൾ 32, 226

ഹേബിയസ് കോർപ്പസ് പ്രകാരം റിട്ട് അധികാരപരിധി -ഹേബിയസ്
കോർപ്പസ് റിട്ടിന്റെ പ്രാധാന്യം "അനധികൃത തടങ്കലിന്റെ തടവിലുള്ള
ഒരു വ്യക്തിയെ ഒരു ജഡ്ജിയുടെ നിരീക്ഷണത്തിലോ കോടതിയിലോ
കൊണ്ടുവരണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്ന ഒരു റിട്ട് ആണ്, പ്രത്യേകിച്ചും
അയാളുടെ അല്ലെങ്കിൽ അവളുടെ തടങ്കലിന് നിയമപരമായ കാരണങ്ങൾ
ഇല്ലെങ്കിൽ ആ വ്യക്തിയുടെ മോചനം സുരക്ഷിതമാക്കാൻ.
മന്ദമസ് - ഒരു താഴ്ന്ന കോടതിക്ക് ഒരു ഉത്തരവായി നൽകിയ ഒരു റിട്ട്
അല്ലെങ്കിൽ ഒരു വ്യക്തിക്ക് അവന്റെ അല്ലെങ്കിൽ അവളുടെ
പൊതുഅല്ലെങ്കിൽ നിയമപരമായ കടമ നിർവഹിക്കാൻ
ആജ്ഞാപിക്കുന്നു.
നിരോധന – ഒരു രണ്ടാം നിര കോടതിയോ കൗൺസിലോ അതിന്റെ
പരിധി മറികടക്കുന്നതിൽ നിന്ന് അതിന്റെ പരിധി മറികടക്കുന്നതിൽ
നിന്നോ പതിവ് തുല്യതയുടെ മാനദണ്ഡങ്ങൾക്ക് എതിർത്ത്
പ്രവർത്തിക്കുന്നതിൽ നിന്നോ തടയാൻ അടിസ്ഥാനപരമായി
നിഷേധത്തിന്റെയോ നിരോധനത്തിന്റെയോ ഒരു റിട്ട് പുറപ്പെടുവിക്കുന്നു.
ക്വോ വാറന്റോ - ഇത് അടിസ്ഥാനപരമായി "ഏത് വാറന്റ് പ്രകാരം?"
എന്നാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഒരു വ്യക്തിയുടെയോ ഏതെങ്കിലും പൊതു
ഓഫീസിന്റെയോ ക്ലെയിമിന്റെ നിയമസാധുത പരിശോധിക്കുന്നതിന് ഈ
റിട്ട് നൽകുന്നു. വ്യക്തിക്ക്/അവൾക്ക് യോഗ്യതയില്ലാത്ത ഒരു
ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ ഇത് വ്യക്തിയെയോ അധികാരത്തെയോ

3|Page
പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു; അതുകൊണ്ട് , പൊതുഓഫീസ് ആര് ക്കും
തട്ടിയെടുക്കുന്നത് നിര് ത്തുന്നു. ഈ റിട്ട് സ്വകാര്യ ഓഫീസുകൾക്ക്
മാത്രമല്ല, പൊതു ജോലിസ്ഥലങ്ങൾക്കും അനുയോജ്യമാണ്.
സെർട്ടിയോറരി- സെർട്ടിയോറരി ഉറപ്പാക്കേണ്ടതോ
സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നതോ ആണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. താഴ്ന്ന കോടതിയോ
ട്രിബ്യൂണലോ അർദ്ധ ജുഡീഷ്യൽ അതോറിറ്റിയോ മുൻ ഉത്തരവ്
റദ്ദാക്കിയതിന് സുപ്രീം കോടതിക്കോ ഏതെങ്കിലും ഹൈക്കോടതിക്കോ
ഈ റിട്ട് പുറപ്പെടുവിക്കാം.
ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ഭാഗം അവതരിപ്പിക്കുന്ന അടിസ്ഥാന
അവകാശങ്ങളിൽ ഏതെങ്കിലുമൊരു വ്യവസ്ഥയ് ക്കോ മറ്റേതെങ്കിലും
കാരണത്താലോ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം
ഹൈക്കോടതിക്ക് അധികാരമുണ്ട്.

ആർട്ടിക്കിൾ 32 ഉം 226 ഉം തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

ആർട്ടിക്കിൾ 32 ആർട്ടിക്കിൾ 226

1. ആർട്ടിക്കിൾ 32 സുപ്രീം കോടതിക്ക് അധികാരം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. 1. ആർട്ടിക്കിൾ 226 ഹൈക്കോട

2. മൗലികാവകാശങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിന് ആർട്ടിക്കിൾ 32 2. ആർട്ടിക്കിൾ 226 മൗലികാവക

പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നു. നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ളതാണ്.

3. ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിയുടെ അധികാരവുമായി 3. ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഹൈ

താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ സുപ്രീം കോടതി അധികാരം ഇടുങ്ങിയതാണ്. സുപ്രീം കോടതിഅധികാരത്തേ

4. പ്രതിസന്ധി സമയത്ത് ആർട്ടിക്കിൾ 32 താൽക്കാലികമായി 4. ആർട്ടിക്കിൾ 226 ഒരു പ്രതിസ

നിർത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു (അടിയന്തരാവസ്ഥ) (അടിയന്തരാവസ്ഥ)

5. ആർട്ടിക്കിൾ 32 തന്നെ ഒരു മൗലികാവകാശമാണ്. 5. ആർട്ടിക്കിൾ 226 മൗലികാവക

6. ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ 6. ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഹൈ

സുപ്രീം കോടതി യിലെ ടെറിട്ടോറിയൽ അധികാരപരിധി വിശാലമാണ്. 226 പ്രകാരം സുപ്രീം കോടത

ഇന്ത്യൻ
ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 227 ആർട്ടിക്കിൾ 227 ഓരോ
4|Page
 ഹൈക്കോടതിക്കും എല്ലാ കോടതികളിലും ട്രിബ്യൂണലുകളിലും അത്
പരിധി പ്രാക്ടീസ് ചെയ്യുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലൂടെ (സൈനിക
അല്ലെങ്കിൽ സായുധ സേനയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമത്തിന് കീഴിൽ
രൂപപ്പെടുത്തിയ ഒരു കോടതികൂടാതെ) ഭരണം ഉണ്ടായിരിക്കുമെന്ന്
വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു.
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിക്ക് കഴിയും -

 കോടതികളിൽ നിന്ന് റിട്ടേണുകൾ ക്കായി വിളിക്കുക.

 പൊതുവായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും പുറപ്പെടുവിക്കുകയും
അത്തരം കോടതികളുടെ സമ്പ്രദായവും നടപടിക്രമങ്ങളും
നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള ഘടനകൾ ശുപാർശ ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക.
 അത്തരം ഏതെങ്കിലും കോടതികളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥർ പുസ്തകങ്ങളും
എൻട്രികളും രേഖകളും സൂക്ഷിക്കുന്ന ഘടനകൾ ശുപാർശ ചെയ്യുക.
 ഷെരീഫിനും അത്തരം കോടതികളിലെ എല്ലാ ഏജന്റുമാർക്കും
ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും അനുവദിക്കേണ്ട കുറ്റങ്ങളുടെ പട്ടികകൾ
പരിഹരിക്കുക.

ലാൻഡ്മാർക്ക് വിധികൾ
ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീം കോടതി, സൂര്യ ദേവി റായ് വേഴ്സസ് രാം ചന്ദർ
റായ് കേസിൽ, ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീം കോടതി വിധികൾ ഏതാനും
ഭരണഘടനകൾ ആശ്രയിച്ചിരുന്നു, അതിൽ ഒന്ന് ഉമാജി കേഷാവോ
മെഷ്രം ആൻഡ് ഓർസ് ആയിരുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 226-ഉം ആർട്ടിക്കിൾ
227-ഉം തമ്മിലുള്ള വ്യാപ്തിയും ശക്തിയും വ്യത്യാസങ്ങളും
നിശ്ചയിക്കുന്ന മിസ്ത് രാധികാബായിക്കും ആറിനുമെതിരെ.
രണ്ട് ആർട്ടിക്കിളുകൾ തമ്മിലുള്ള ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വ്യത്യാസം
ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരമുള്ള നടപടികൾ ഹൈക്കോടതിയുടെ
യഥാർത്ഥ അധികാരപരിധി യുടെ വിനിയോഗത്തിലാണ് എന്നതാണ്,
അതേസമയം ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരമുള്ള
നടപടിക്രമങ്ങൾ യഥാർത്ഥമല്ല, മറിച്ച് ഭരണപരമാണ്. ആർട്ടിക്കിൾ
227 1915 ലെ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് ആക്ട് സെക്ഷൻ 107-ലെ
വ്യവസ്ഥകൾ ഗണ്യമായി പുനർനിർമ്മിക്കുന്നു, ഈ ആർട്ടിക്കിൾ
ട്രിബ്യൂണലുകൾക്ക് ഭരണാധികാരം കൈവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അധികാരം ഒരു
സാധാരണ അപ്പീൽ കോടതിയോട് താരതമ്യപ്പെടുത്തുന്നുണ്ടെങ്കിലും,
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരമുള്ള അധികാരം പരിമിതമായും ഉചിതമായ
കേസുകളിലും കീഴ്ക്കോടതികളെയും കൗൺസിലുകളെയും അവരുടെ

5|Page
പദവിയുടെയോ അധികാരത്തിന്റെയോ പരിധിക്കുള്ളിൽ നിലനിർത്താൻ
ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു, ലളിതമായ പിശകുകൾ തിരുത്താൻ അല്ല.
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരമുള്ള അധികാരം ഗുരുതരമായ അനീതിയോ
നീതിയുടെ പരാജയമോ നേരിടുന്ന കേസുകളിൽ വ്യക്തമായി
പ്രാവർത്തികമാക്കുമെന്ന് കോടതി കൂടുതലായി കണ്ടു, ഉദാഹരണത്തിന്:
കോടതിയോ ട്രിബ്യൂണലോ അതിന് ഇല്ലാത്ത ഒരു അധികാരപരിധി
പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
കോടതിയോ ട്രിബ്യൂണലോ അതിന് ഉള്ള ഒരു അധികാരപരിധി
പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു, നീതിയുടെ പരാജയത്തിന്
അത്തരം പരാജയം,
അധികാരപരിധിയുടെ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്നതിന് അനുസൃതമായ
വിധത്തിൽ എത്രതന്നെ പ്രാപ്യമാണെങ്കിലും അധികാരപരിധി
പ്രാവർത്തികമാക്കപ്പെടുന്നു.
സൂര്യദേവി റായ് വേഴ്സസ് രാം ചന്ദർ റായ് കേസിൽ കോടതി, ആർട്ടിക്കിൾ
226 ഉം 227 ഉം തമ്മിലുള്ള ഗ്രാഹ്യം തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങളുടെ അഭാവം കൂടുതൽ കണ്ടു, അതിനാൽ
ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 226, 227 പ്രകാരം നിയമ
കൗൺസിലർമാർ അവരുടെ അപേക്ഷകൾ ഒരു സാധാരണ ആചാരമായി
അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത് ഒരു സാധാരണ ആചാരമാണ്, എന്നിരുന്നാലും,
അത്തരം സമ്പ്രദായം ചില നിയമപരമായ വിളംബരങ്ങളിൽ
അപലപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
പരമോന്നത കോടതി തീരുമാനങ്ങളുടെ കതെനയിൽ ഉലഞ്ഞതിന്റെ
പശ്ചാത്തലത്തിൽ, സൂര്യ ദേവി റായ് വേഴ്സസ് സ്മാഷ് ചന്ദർ റായ് സുപ്രീം
കോടതി ഇനിപ്പറയുന്ന വ്യത്യാസങ്ങൾ പറഞ്ഞു:
സെർട്ടിയോറാരി യുടെ റിട്ട് ഹൈക്കോടതി ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം
അതിന്റെ യഥാർത്ഥ അധികാരപരിധി യുടെ ഒരു വ്യായാമമാണ്;
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം മേൽനോട്ട അധികാരപരിധി
പ്രയോഗിക്കുന്നത് ഒരു യഥാർത്ഥ അധികാരപരിധിയല്ല, അത്തരം
രീതിയിൽ, ഇത് അപ്പീൽ റിവിഷണൽ അല്ലെങ്കിൽ തിരുത്തൽ
അധികാരപരിധിക്ക് തുല്യമാണ്. സെർട്ടിയോറാരിയുടെ ഒരു
റിട്ടിൽ, നടപടിക്രമങ്ങളുടെ രേഖ, താഴ്ന്ന കോടതിയോ ട്രിബ്യൂണലോ
ഹൈക്കോടതിക്ക് അയച്ചു, ഹൈക്കോടതിക്ക് അതിന്റെ അധികാരപരിധി
പ്രാക്ടീസ് ചെയ്യാൻ താൽപ്പര്യമുണ്ടെങ്കിൽ, നടപടിക്രമങ്ങൾ
പിൻവലിക്കുകയോ കീഴ്പ്പെടുത്തുകയോ ചെയ്യാം, തുടർന്ന് ഇനി ഒന്നും
ചെയ്യരുത് (ആർട്ട് 226). മേൽനോട്ട അധികാരപരിധി (ആർട്ട് 227)
പ്രയോഗിക്കുമ്പോൾ, ഹൈക്കോടതി കേവലം അനിഷേധ്യമായ

6|Page
നടപടിക്രമങ്ങളോ ഉത്തരവോ അടിച്ചമർത്തുകയോ മാറ്റിവയ്ക്കുകയോ
ചെയ്യരുത്, എന്നിരുന്നാലും കേസിന്റെ വസ്തുതകളും നിബന്ധനകളും
വാറന്റ് ചെയ്തേക്കാവുന്ന അത്തരം നിർദ്ദേശങ്ങൾ, അത് ഇപ്പോൾ
ഹൈക്കോടതി അംഗീകരിച്ചതോ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശമുള്ളതോ ആയി എങ്ങനെ
തുടരും എന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് താഴ്ന്ന കോടതിയോ ട്രിബ്യൂണലോ
കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന രീതിയായിരിക്കാം. അനുയോജ്യമായ
കേസുകളിൽ, മേൽനോട്ട അധികാരപരിധി പരിശീലിക്കുമ്പോൾ, താഴ്ന്ന
കോടതിയോ ട്രിബ്യൂണലോ ചെയ്യേണ്ടതുപോലെ,
അപകീർത്തികരമായ തീരുമാനത്തിന് പകരം സ്വന്തം തീരുമാനത്തിന്
പകരമായി ഹൈക്കോടതി ക്ക് കഴിയും.
ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരമുള്ള അധികാരപരിധി,
പീഡിപ്പിക്കപ്പെട്ട പാർട്ടിയുടെ പ്രയോജനത്തിനായി നടത്തിയ
പ്രാർഥനയിൽ പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിന് അനുയോജ്യമാണ്,
എന്നിരുന്നാലും ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന
അധികാരം മേൽനോട്ട അധികാരപരിധി സുവോ മോട്ടോ യും പ്രാക്ടീസ്
ചെയ്യുന്നതിന് സജ്ജമാണ്.

ആർട്ടിക്കിൾ 226-ഉം ആർട്ടിക്കിൾ 227-ഉം തമ്മിലുള്ള വൈരുദ്ധ്യം

ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം, ഏതെങ്കിലും സർക്കാർ ഉൾപ്പെടെ ഏതൊരു
വ്യക്തിക്കോ അധികാരത്തിനോ നിർദ്ദേശങ്ങളും ഉത്തരവുകളും റിട്ടുകളും
നൽകാൻ ഹൈക്കോടതികൾക്ക് അധികാരമുണ്ടെന്ന് രാം കിഷൻ
ഫൗജിയിൽ ഹരിയാന സംസ്ഥാനത്തിനെതിരെ വെളിപ്പെടുത്തിയ
തീരുമാനത്തിൽ ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീം കോടതി വ്യക്തമാക്കി.
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം, ഓരോ ഹൈക്കോടതിക്കും അധികാരപരിധി
പ്രയോഗിക്കുന്ന പ്രദേശത്തിലുടനീളം എല്ലാ കോടതികൾക്കും
ട്രിബ്യൂണലുകൾക്കും മേൽ സൂപ്പർഇൻട്രെൻസിന്റെ തീവ്രതയുണ്ട്.
എന്നിരുന്നാലും, റിട്ടുകൾ പുറപ്പെടുവിക്കാനുള്ള അധികാരം ഭരണത്തിന്റെ
അധികാരത്തിന് തുല്യമല്ല. രണ്ടും തമ്മിൽ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്ത
വ്യത്യാസമോ വ്യത്യാസമോ ഉണ്ട്. ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ,
ആർട്ടിക്കിൾ 226 അല്ലെങ്കിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം പെറ്റീഷൻ
ഫയൽ ചെയ്യണോ എന്ന് പരിഗണിക്കാതെ, ഒരു റെഗുലേറ്ററി
അതോറിറ്റി പാസ്സാക്കിയ തീരുമാനം പരീക്ഷിക്കുമ്പോൾ, താറുമാറായി.
കോടതിയിൽ നിന്ന് ഈ പ്രതിഷേധത്തെ ഒഴിവാക്കാൻ ഒരു നിയമ
ഉപദേഷ്ടാവ് ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 226, 227 എന്നിവ പ്രകാരം
പെറ്റീഷൻ ലേബൽ ചെയ്യുന്ന സംഭവങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.

7|Page
റിട്ട് അപ്പീൽ
നൽകൽ ഹൈക്കോടതികൾ അവരുടെ മാനദണ്ഡങ്ങളുടെ നന്മയാൽ
ഉത്തരവിനെതിരെ അഭ്യർത്ഥിക്കാനുള്ള ഒരു പദവി നൽകിയിട്ടുണ്ട്
ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം. ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം ഒരു
അഭ്യർത്ഥന തിരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോൾ ഹൈക്കോടതി പാസ്സാക്കിയ ഒരു
അഭ്യർത്ഥന ബന്ധപ്പെട്ട ഹൈക്കോടതിയുടെ ഡിവിഷൻ ബെഞ്ചിന്
മുമ്പാകെ ക്ലെയിം രീതി യിലൂടെ പരീക്ഷിക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന ചർച്ചയും
ഇതിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. വിസൻ കുമാർ ശിവ് ചരൺ ലാൽ വേഴ്സസ്
മദ്ധ്യപ്രദേശ് സംസ്ഥാനത്തെ ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീം കോടതിയാണ്
പ്രസ്തുത സാഹചര്യം കൈകാര്യം ചെയ്തത്. പ്രസ്തുത വിഷയം
തീരുമാനിക്കുമ്പോൾ സുപ്രീം കോടതി വർഗ്ഗീകരണം ഫലമില്ലെന്നും
അത് തിരയുന്ന സഹായത്തിന്റെ ആശയമാണെന്നും ആർട്ടിക്കിൾ 226
അല്ലെങ്കിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം ഒരു പെറ്റീഷൻ
പരിഗണിക്കണമോ എന്ന് പരിഗണിക്കാതെ ഉചിതമായ ആർട്ടിക്കിൾ
തീരുമാനിക്കുന്ന ചർച്ച ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. മുകളിൽ
പ്രകടിപ്പിച്ചതുപോലെ, പ്രാർഥനയുടെ ആശയം എക്സ്പ്രസിനെതിരെ
ഒരു പ്രത്യേക റിട്ട് കീഴ്പ്പെടുത്തുകയോ പുറപ്പെടുവിക്കുകയോ
ചെയ്യുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണെങ്കിൽ, അതിന്റെ പദപ്രയോഗത്തിൽ
നിന്ന് സ്വതന്ത്രമായ ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം തത്തുല്യം
പരിഗണിക്കപ്പെടും. തൽഫലമായി, ഒരു അഭ്യർത്ഥന രേഖപ്പെടുത്തുകയും
ആർട്ടിക്കിൾ 227 ആയി അടയാളപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്താലും, അതിന്റെ
സത്ത വിശകലനം ചെയ്യുന്നതിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ തത്തുല്യമായത്
ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരമുള്ള ഒരു അപ്പീൽ ആണെന്ന്
സംശയാതീതമായി പുറത്തുവരുന്നു, ഒരു പ്രത്യേക ഹൈക്കോടതിയുടെ
മാനദണ്ഡങ്ങൾക്ക് കീഴിൽ നൽകിയിട്ടുള്ള ഗൂഡാലോചന
രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിന് തർക്കത്തിന് ഉചിതമായിട്ടുണ്ട്.

ക്രിട്ടിക്കൽ അനാലിസിസ്
ഇത് വിരോധാഭാസമാണ് ആർട്ടിക്കിൾ 226 ഉം 227 ഉം തമ്മിൽ
യാതൊരു വ്യത്യാസവുമില്ല അല്ലെങ്കിൽ ഒരുപക്ഷേ ഇത് രണ്ട്
ആർട്ടിക്കിൾ 226, 227 പോലെ, വിവിധ സാഹചര്യങ്ങളിലും വിവിധ
മേഖലകളിലും പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം ഒരു
കോടതി അധികാരപരിധി അതുപോലെ 227 അതുപോലെ
വ്യത്യസ്തമാണ് രണ്ട് ആർട്ടിക്കിൾ കീഴിൽ അധികാരം വ്യത്യസ്തമാണ്.

8|Page
ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം, ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം, ആർട്ടിക്കിൾ
227 പ്രകാരം, ഓരോ ഹൈക്കോടതിക്കും പ്രദേശത്തുടനീളം
കോടതികൾക്കും ട്രിബ്യൂണലുകൾക്കും വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന
അതിതീവ്രമായ തീവ്രതയുള്ളപ്പോൾ, ഏതെങ്കിലും സർക്കാർ ഉൾപ്പെടെ
ഏതൊരു വ്യക്തിക്കോ അധികാരിക്കോ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകാനും
ഉത്തരവുകൾ നൽകാനും റിട്ടുകൾ നൽകാനും ഹൈക്കോടതികൾക്ക്
അധികാരമുണ്ടെന്ന് പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു.
ആർട്ടിക്കിൾ 227 പ്രകാരം ഓരോ ഹൈക്കോടതിയിലും
അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഭരണത്തിന്റെ അധികാരം ഒരു മേൽനോട്ട
അധികാരപരിധിയാണ്, കീഴ്ക്കോടതികളും ട്രിബ്യൂണലുകളും അവരുടെ
അധികാരത്തിന്റെ പരിമിതികൾക്കുള്ളിലും നിയമപ്രകരവും
പ്രവർത്തിക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പുനൽകാൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. ആർട്ടിക്കിൾ
226 പ്രകാരമുള്ള ഉത്തരവുകളും നിർദ്ദേശങ്ങളും റിട്ടുകളും ആർട്ടിക്കിൾ 227
പ്രകാരം ഹൈക്കോടതിയിൽ നൽകിയ ഭരണത്തിന്റെ കാരണവും
അധികാരവും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല. അല്ലെങ്കിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 227
പ്രകാരം നൽകിയഅധികാരം ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം
ഹൈക്കോടതിയിൽ അവതരിപ്പിച്ച അധികാരം വകവെക്കരുത്.
സമാനമായ ഒരു ഫലം ഇപ്പോഴും വീണ്ടും രണ്ട് സവിശേഷ പ്രക്രിയകൾ
കൊണ്ട് നിറവേറ്റാൻ കഴിയുന്ന രീതി ഈ രണ്ട് പ്രക്രിയകളും
ഒരുപോലെയാണെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നില്ല.

ഉപസംഹാരവും ശുപാർശകളും
ആർട്സ് 226 & 227-ന് കീഴിലുള്ള ഹൈക്കോടതിയുടെ അധികാരപരിധി
മറ്റെല്ലാതിൽ നിന്നും വ്യതിരിക്തവും സ്വതന്ത്രവുമാണ്. ഇന്ത്യൻ
ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാന സവിശേഷതയായേക്കാവുന്ന
നിയമവാഴ്ചയുടെ സുപ്രധാന ഘടകമാണ് ജുഡീഷ്യൽ അവലോകനം.
ഓരോ സംസ്ഥാന നടപടിയും, കോടതികൾ, അതിന് വേണ്ടി ഉയർത്തിയ
ഒരു സംശയത്തിന്റെ വിശദീകരണത്താൽ സന്ദർഭം ഉയർന്നുവരുമ്പോൾ,
വ്യായാമം ചെയ്യുന്ന നിയമവാഴ്ചയുടെ ആവിലിൽ പരീക്ഷിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
ആർട്ടിക്കിൾ 226, ആർട്ടിക്കിൾ 227 എന്നിവയുടെ വ്യാപ്തി വിശാലമാണ്.
അധികാരപരിധിയിലെ പിശകുകൾ തിരുത്താനുള്ള സൗകര്യം
ട്രിബ്യൂണലിന് ഉണ്ട്. എന്നാൽ വസ്തുതകളുടെ കണ്ടെത്തലുകൾ അപ്പീൽ
കോടതി അധികാരപരിധിയിൽ മാത്രമുള്ളതിനാൽ അവ യെ
ശല്യപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ല. പുനരവലോകനത്തിന്റെ ശക്തി എന്നതാണ്
ജൂഡിക്കേറ്ററിന്റെ മറ്റൊരു ശക്തി. ഒരു കണ്ടെത്തലിന്റെ തുടർന്നുള്ള
പരിചരണം പരിപാലിക്കാൻ ഇത് റിവിഷൻ കോടതിയെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു

9|Page
 ശരി
 നിയമസാധുത
 ഉചിതത
 ആർട്ടിക്കിൾ 226 പ്രകാരം രേഖപ്പെടുത്തിയ/പാസ്സാക്കിയ വാചകമോ
ഉത്തരവോ,

സംസ്ഥാന സുപ്രീം കോടതി ഒരു റിവിഷൻ അല്ലെങ്കിൽ അപ്പീൽ

കോടതി പരിഗണിക്കാൻ കഴിയില്ല കാരണം ഏതെങ്കിലും കീഴ് കോടതി
ഉത്തരവ് നിരസിക്കുമ്പോൾ, മൗലികാവകാശം ലംഘനം പ്രശ്നം ഒരു
പരിഹാരം ആവശ്യപ്പെടാൻ അപ്പീൽ നിയമപരമായ പരിഹാരം
പീഡനത്തിനിരയായ കക്ഷി ലഭിക്കും. ആർട്ടിക്കിൾ 32, 226 ജുഡീഷ്യറി
യുടെ വ്യാപ്തി വിപുലീകരിച്ചതിലൂടെ നീതി കൊണ്ടുവരികയും ഭരണഘടനാ
നീതിശാസ്ത്രത്തിൽ വിപ്ലവം നടത്തുകയും ഭരണഘടനയെ ജീവനുള്ളതും
ചലനാത്മകവുമായ രേഖയാക്കുകയും ചെയ്തു. ജുഡീഷ്യൽ ആക്ടിവിസവും
പിഐഎൽ ഉത്സാഹമുള്ളതും പ്രബുദ്ധവുമായ ആളുകളുടെ പങ്കാളിത്തത്തെ
സഹായിക്കുകയും പാവപ്പെട്ടവർക്കും അതിനാൽ അടിച്ചമർത്തപ്പെട്ടവർക്കും
നീതി നൽകാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ജുഡീഷ്യറി ഏതെങ്കിലും
അല്ലെങ്കിൽ എല്ലാ ഭരണപരമായ തിന്മകൾക്കും ആത്യന്തിക
ഉത്തരമല്ല, സിസ്റ്റത്തിലെ മെച്ചപ്പെടുത്തൽ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ എല്ലാ
അവയവങ്ങളുടെയും ഏകോപിത ശ്രമങ്ങളായിരിക്കണം. ജുഡീഷ്യറി ഒരു
ലൈറ്റ് ഹൗസ് ആയി പ്രവർത്തിക്കണം, സ്വയം ഒരു
ലക്ഷ്യസ്ഥാനമല്ല. അത് സ്വയം പര്യാപ്തവും സ്വയം
നിയന്ത്രിതവുമായ രീതിആയിരിക്കണം.

പരാമർശങ്ങൾ:
ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന 1950

ആർട്ടിക്കിൾ 21: കേസ് നിയമങ്ങളിൽ

നിന്ന് ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും
മനസ്സിലാക്കൽ-അകാഡെമൈക്ക്
വിശദീകരിക്കുന്നയാൾ
10 | P a g e
 August 12, 2021

ആർട്ടിക്കിൾ 21 (അതിന്റെ നിരവധി വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ) ഇന്ത്യൻ

ഭരണഘടനയുടെ പരിവർത്തനസ്വഭാവത്തിന്റെ ഉത്തമ ഉദാഹരണമാണ്.
ഇന്ത്യൻ ജുഡീഷ്യറി ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന് വിപുലമായ അർത്ഥവും അർത്ഥവും
ആരോപിക്കുന്നു, ഭരണഘടന നിർമ്മാതാക്കളുടെ ഭാവനയ്ക്ക് അപ്പുറം
വ്യാപിക്കുന്നു. 'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം' എന്നതിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ
ഈ അർത്ഥങ്ങൾ അതുല്യമായ സങ്കീർണ്ണതകൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.
ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ വിശാലമായ നീതിശാസ്ത്രം ഈ കഷണത്തിന്റെ
ദൈർഘ്യത്തിനുള്ളിൽ മനസ്സിലാക്കുക അസാധ്യമാണ്. അതിനാൽ, റിജ
ജെയിൻ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ വിവിധ ഘടകങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുന്നു, അത്
'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ' നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്നു. അവകാശത്തെ
വ്യാഖ്യാനിച്ച കേസ് നിയമത്തെക്കുറിച്ച് അവൾ നേരായതും സമഗ്രവുമായ
ഒരു വിശദീകരണത്തെ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.

11 | P a g e
റിയ ജെയിൻ, യുഐഎൽഎസ് പഞ്ചാബ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി.
*ഈ ഭാഗം ആദ്യമായി റിയ 2015 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, ഇത് പുതുക്കിയ രൂപമാണ്.
ആമുഖം
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഇപ്രകാരം പറയുന്നു:

"നിയമം സ്ഥാപിച്ച ഒരു നടപടിക്രമം അനുസരിച്ച് അല്ലാതെ ഒരു

വ്യക്തിക്കും തന്റെ ജീവനോ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യമോ നഷ്ടപ്പെടാൻ
പാടില്ല."
ഫ്രാൻസിസ് കോറലി മുള്ളിൻ വേഴ്സസ് ദി അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ (1981) ൽ, ജസ്റ്റീസ് പി ഭഗവതി
ആർട്ടിക്കിൾ 21 'ഒരു ജനാധിപത്യ സമൂഹത്തിൽ പരമോന്നത പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു
ഭരണഘടനാ മൂല്യം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു' എന്ന് പറഞ്ഞിരുന്നു. കൂടാതെ, ജസ്റ്റീസ് അയ്യർ

12 | P a g e
ആർട്ടിക്കിൾ 21 നെ 'ജീവിതത്തിന്റെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും നടപടിക്രമ മാഗ്ന കാർട്ട
സംരക്ഷണം' എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു.
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഭരണഘടനയുടെ കാതലാണ്. നമ്മുടെ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഭരണഘടനയിലെ
ഏറ്റവും ജൈവവും പുരോഗമനപരവുമായ വ്യവസ്ഥയാണ് ഇത്. ആർട്ടിക്കിൾ 12-ൽ
നിർവചിച്ചിരിക്കുന്ന 'സംസ്ഥാനം' ഒരു വ്യക്തിയുടെ 'ജീവിതമോ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യമോ'
നഷ്ടപ്പെടുത്തുമ്പോൾ മാത്രമേ ആർട്ടിക്കിൾ 21 അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയൂ. അതിനാൽ,
സ്വകാര്യ വ്യക്തികളുടെ അവകാശലംഘനം ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ പ്രിവ്യൂവിനുള്ളിൽ
ഇല്ല.

ആർട്ടിക്കിൾ 21 രണ്ട് അവകാശങ്ങൾ സുരക്ഷിതമാണ്:

1) ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം, ഒപ്പം
2) വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം.
നിയമം സ്ഥാപിച്ച ഒരു നടപടിക്രമം അനുസരിച്ച് ഒഴികെ മുകളിൽ പറഞ്ഞ അവകാശങ്ങൾ
നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നത് ഇത് നിരോധിക്കുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 21 1215 ലെ മാഗ്ന കാർട്ട,
അമേരിക്കൻ ഭരണഘടനയുടെ അഞ്ചാം ഭേദഗതി, 1937 ലെ ഐർ ആർട്ടിക്കിൾ 40(4),
1946 ലെ ജപ്പാൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ എക്സ്എക്സ്ഐ എന്നിവയുമായി
പൊരുത്തപ്പെടുന്നു.
ഇത് പൗരന്മാർ മാത്രമല്ല സ്വാഭാവിക വ്യക്തികൾ വ്യാപിച്ചു പോലെ ജനാധിപത്യം
അടിസ്ഥാനമാണ്. അവകാശം ഓരോ വ്യക്തിക്കും, പൗരനോ അന്യഗ്രഹജീവികൾക്കോ
ലഭ്യമാണ്. അങ്ങനെ, ഒരു വിദേശിക്ക് പോലും ഈ അവകാശം അവകാശപ്പെടാൻ
കഴിയും. എന്നിരുന്നാലും, ആർട്ടിക്കിൾ 19 (1) (ഇ) ൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ,
ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കാനും സ്ഥിരതാമസമാക്കാനും അവകാശമുള്ള ഒരു വിദേശിക്ക് ഇത്
അവകാശം നൽകുന്നില്ല.

ഈ ആർട്ടിക്കിൾ ആർട്ടിക്കിൾ 21-നുള്ള എല്ലാ ടെൽ ആണ്. ആദ്യ ഭാഗം ജുഡീഷ്യറി

മനസ്സിലാക്കിയ 'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം' എന്ന അർത്ഥവും ആശയവും മനസ്സിലാക്കും.
കൂടാതെ, ശരീരത്തിന്റെയും പ്രശസ്തിയുടെയും സമത്വത്തിന്റെയും നിരവധി ലംഘനങ്ങൾ
എങ്ങനെ മനസ്സിലാക്കുകയും ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെയും അന്തസ്സോടെ
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെയും പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തതെങ്ങനെയെന്ന്
ഈ ലേഖനം വിശദീകരിക്കും.

ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം 'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം'

എന്നതിന്റെ അർത്ഥം, ആശയം, വ്യാഖ്യാനം
"എല്ലാവര് ക്കും ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശമുണ്ട്, സ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്, വ്യക്തിയുടെ
സുരക്ഷിതത്വമുണ്ട്."

ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം എല്ലാ അവകാശങ്ങളുടെയും ഏറ്റവും അടിസ്ഥാനപരമാണ്

എന്നതിൽ സംശയമില്ല. മറ്റെല്ലാ അവകാശങ്ങളും ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന ജീവിതത്തിന്
ഗുണനിലവാരം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും അവയുടെ പ്രവർത്തനത്തിനായി ജീവിതത്തിന്റെ
മുൻകാല അസ്തിത്വത്തെ ആശ്രയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്ക്
ജീവികളോട് മാത്രമേ ബന്ധിപ്പിക്കാൻ കഴിയൂ എന്നതിനാൽ, ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം
തന്നെ ഏതെങ്കിലും അർത്ഥത്തിൽ പ്രാഥമികമായിരിക്കുമെന്ന് ഒരാൾ പ്രതീക്ഷിച്ചേക്കാം,
കാരണം മറ്റ് അവകാശങ്ങൾക്കൊന്നും അതില്ലാതെ ഒരു മൂല്യമോ ഉപയോഗമോ

13 | P a g e
ഉണ്ടായിരിക്കില്ല. ആർട്ടിക്കിൾ 21 അതിന്റെ യഥാർത്ഥ അർത്ഥത്തിൽ
വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കിൽ പരാമർശിക്കാൻ യോഗ്യമായ മൗലികാവകാശങ്ങൾ
ഉണ്ടാകുമായിരുന്നില്ല. ഈ വിഭാഗം ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും
ബാധകമാക്കുകയും ചെയ്ത ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം പരിശോധിക്കും.

1950 ലെ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു,

"നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമമനുസരിച്ചല്ലാതെ ഒരു വ്യക്തിക്കും
ജീവനോ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യമോ നഷ്ടപ്പെടുകയില്ല."
‘ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ ജീവിതം കേവലം ശ്വസനത്തിന്റെ ശാരീരിക
പ്രവൃത്തിയല്ല. അത് കേവലം മൃഗങ്ങളുടെ അസ്തിത്വത്തെയോ ജീവിതത്തിലൂടെ യുള്ള
അധ്വാനത്തെയോ സൂചിപ്പിക്കുന്നുമില്ല. മനുഷ്യന്റെ അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശം, ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം, ആരോഗ്യത്തിനുള്ള അവകാശം,
മലിനീകരണരഹിത വായുഅവകാശം തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടെ ഇതിന് കൂടുതൽ
വിശാലതയുണ്ട്.
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം നമ്മുടെ അസ്തിത്വത്തിന് തന്നെ അടിസ്ഥാനമാണ്,
അതില്ലെങ്കിൽ നമുക്ക് മനുഷ്യരായി ജീവിക്കാൻ കഴിയില്ല, ഒരു മനുഷ്യന്റെ
ജീവിതത്തെ അർത്ഥവത്തായതും പൂർണ്ണവും മൂല്യവത്തായതും ആക്കുന്ന ജീവിതത്തിന്റെ
എല്ലാ വശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഭരണഘടനയിലെ ഏറ്റവും വിശാലമായ
വ്യാഖ്യാനം ലഭിച്ച ഏക അനുച്ഛേദമാണിത്. അങ്ങനെ, ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം എന്ന
അടിസ്ഥാന ആശയത്തിൽ നിന്ന് ഒരു വ്യക്തിക്ക് വെറും ആവശ്യകതകൾ, മിനിമം,
അടിസ്ഥാന ആവശ്യകതകൾ.

ഖരക് സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ഉത്തർപ്രദേശ്[ഐ]യിൽ, സുപ്രീം കോടതി ഉദ്ധരിച്ചു:

ഇവിടെ ഉപയോഗിച്ചതുപോലെ 'ജീവൻ' എന്ന പദം കൊണ്ട്, കേവലം
മൃഗങ്ങളുടെ അസ്തിത്വത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ എന്തെങ്കിലും അർത്ഥമാക്കുന്നു.
അതിന്റെ ഇല്ലായ്മയ്ക്കെതിരായ തടസ്സം ജീവിതം ആസ്വദിക്കുന്ന എല്ലാ
അവയവങ്ങളിലേക്കും കഴിവുകളിലേക്കും വ്യാപിക്കുന്നു. കവചിത കാൽ
മുറിച്ചുമാറ്റുന്നതിലൂടെയോ കണ്ണിൽ നിന്ന് പുറത്തെടുക്കുന്നതിലൂടെയോ
ആത്മാവ് ബാഹ്യലോകവുമായി ആശയവിനിമയം നടത്തുന്ന ശരീരത്തിന്റെ

14 | P a g e
മറ്റേതെങ്കിലും അവയവം നശിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെയോ ശരീരം
വികൃതമാക്കുന്നതിനെ ഈ വ്യവസ്ഥ തുല്യമായി നിരോധിക്കുന്നു.
സുനിൽ ബത്ര വി. ഡൽഹി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ[2]ൽ, സുപ്രീം കോടതി മുകളിൽ
നിരീക്ഷണങ്ങൾ അംഗീകരിച്ചു. മനുഷ്യശരീരത്തിന്റെ എല്ലാ കഴിവുകളും അവയുടെ
പ്രധാന സാഹചര്യങ്ങളിൽ ആസ്വദിക്കാൻ ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതം നയിക്കാനുള്ള
അവകാശം 'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ' ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് അത് വ്യക്തമാക്കി. ഒരു
വ്യക്തിയുടെ പാരമ്പര്യം, സംസ്കാരം, പൈതൃകം, ഒരു മനുഷ്യന്റെ ജീവിതത്തിന് അർത്ഥം
നൽകുന്ന തെല്ലാം സംരക്ഷിക്കാനുള്ള അവകാശം പോലും അതിൽ ഉൾപ്പെടും. കൂടാതെ,
സമാധാനത്തോടെ ജീവിക്കാനും ഉറങ്ങാനുമുള്ള അവകാശവും വിശ്രമത്തിനും
ആരോഗ്യത്തിനും അവകാശവും ഇതിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
മനുഷ്യ അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം
മനേക ഗാന്ധി വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ[3]-ൽ, സുപ്രീം കോടതി കലയ്ക്ക് ഒരു പുതിയ
മാനം നൽകി. 21. ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം കേവലം ഒരു ശാരീരിക അവകാശമല്ലെന്നും
മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം അതിന്റെ പരിധിയിൽ
ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു. ഇതേ വീക്ഷണം വിശദീകരിച്ചുകൊണ്ട് ഫ്രാൻസിസ്
കോറലി വി. കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശമായ ഡൽഹിയിലെ കോടതി ഇങ്ങനെ നിരീക്ഷിച്ചു:
"ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ മനുഷ്യന്റെ അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശവും അതോടൊപ്പം പോകുന്നഎല്ലാ വസ്തുക്കളും ഉൾപ്പെടുന്നു,
അതായത്, മതിയായ പോഷകാഹാരം, വസ്ത്രം, തലയ്ക്ക് മുകളിൽ പാർപ്പിടം,
എഴുത്ത് വായിക്കാനും വൈവിധ്യമാർന്ന രൂപങ്ങളിൽ സ്വയം
പ്രകടിപ്പിക്കാനും ഉള്ള സൗകര്യങ്ങൾ, സ്വതന്ത്രമായി നീങ്ങുകയും
ഇടകലർത്തുകയും സഹമനുഷ്യരുമായി ഇടപഴകുകയും ചെയ്യുക,
അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾക്കുള്ള അവകാശം, ജീവിതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന
ആവശ്യകതകൾ, ഒപ്പം അവകാശം എന്നിവ ഉൾപ്പെടണം.
മനുഷ്യസ്വത്വത്തിന്റെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ പ്രകടനമായി പ്രവര്
ത്തനങ്ങളും പ്രവര് ത്തനങ്ങളും തുടരുക."
അന്തസ്സിലേക്കുള്ള ജീവിതത്തിന്റെ മറ്റൊരു വിശാലമായ രൂപീകരണം ബന്ദുവ മുക്തി മോർച്ച
വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ കാണപ്പെടുന്നു[വി]. കലയെ സ്വഭാവവത്കരിച്ച്. 21
മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ ഹൃദയമായി, കോടതി അതിന് വിപുലമായ വ്യാഖ്യാനം നൽകി.
ഭഗവതി ജെ നിരീക്ഷിച്ചു:
"ഇത് ഈ രാജ്യത്തെ എല്ലാവരുടെയും മൗലികാവകാശമാണ്...
ചൂഷണമുക്തമായി മനുഷ്യഅന്തസ്സോടെ ജീവിക്കുക. ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ
പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്ന മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള ഈ
അവകാശം സംസ്ഥാന നയത്തിന്റെ നിർദ്ദേശക തത്വങ്ങളിൽ നിന്നും
പ്രത്യേകിച്ചും ആർട്ടിക്കിൾ 39, ആർട്ടിക്കിൾ 41, 42 എന്നിവയുടെ
ഖണ്ഡികകളിൽ നിന്നും (ഇ), (എഫ്) എന്നിവയിൽ നിന്നും അതിന്റെ
ജീവശ്വാസം ലഭിക്കുന്നു, അതിനാൽ, കുറഞ്ഞത്, തൊഴിലാളികളുടെയും
പുരുഷന്മാരുടെയും സ്ത്രീകളുടെയും ആരോഗ്യത്തിന്റെയും ശക്തിയുടെയും
സംരക്ഷണം, ദുരുപയോഗത്തിനെതിരെ കുട്ടികളുടെ ഇളം പ്രായം എന്നിവ

15 | P a g e
ഇതിൽ ഉൾപ്പെടണം, കുട്ടികൾക്ക് ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിലും
സ്വാതന്ത്ര്യവും അന്തസ്സും വിദ്യാഭ്യാസ സൗകര്യങ്ങളും നീതിയുക്തവും
മാനുഷികവുമായ ജോലി, പ്രസവാശ്വാസ സാഹചര്യങ്ങൾ എന്നിവയിലും
വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള അവസരങ്ങളും സൗകര്യങ്ങളും.

"ഒരു വ്യക്തിയെ മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാൻ പ്രാപ്തനാക്കുന്നതിന്

നിലനിൽക്കേണ്ട ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ആവശ്യകതകളാണിവ, ഈ അടിസ്ഥാന
അവശ്യവസ്തുക്കളുടെ ആസ്വാദ്യത നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു നടപടിയും
സ്വീകരിക്കാൻ കേന്ദ്ര സർക്കാരിനോ ഒരു സംസ്ഥാനത്തിനോ ഒരു
സംസ്ഥാനത്തിനും അവകാശമില്ല."
മുകളിൽ പ്രസ്താവിച്ച കേസുകളെ ത്തുടർന്ന്, പീപ്പിൾസ് യൂണിയൻ ഫോർ ഡെമോക്രാറ്റിക്
റൈറ്റ്സ് വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ[വി], ഡൽഹിയിലെ വിവിധ ഏഷ്യാഡ്
പ്രോജക്റ്റുകളിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന തൊഴിലാളികൾക്ക് മിനിമം വേതനം നൽകാത്തത്
അടിസ്ഥാന മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവരുടെ അവകാശത്തിന്റെ
നിഷേധവും ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ലംഘനവുമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി
അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

വിവിധ തൊഴിൽ നിയമങ്ങൾപ്രകാരം ഒരു കരാറുകാരൻ ജോലി ചെയ്യുന്ന

തൊഴിലാളികൾക്ക് നൽകുന്ന അവകാശങ്ങളും ആനുകൂല്യങ്ങളും തൊഴിലാളികൾക്ക്
അടിസ്ഥാന മാനുഷിക അന്തസ്സ് ഉറപ്പാക്കാൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണെന്ന് ഭഗവതി ജെ. ഡല്
ഹിയില് ഏഷ്യന് ഗെയിംസ് നടത്തുന്നതിന് ഒരു കെട്ടിടം നിര് മ്മിക്കുന്നതിന് ഏര്
പ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സ്വകാര്യ കരാറുകാര് നടപ്പാക്കാത്തതും ഈ നിയമങ്ങളിലെ വ്യവസ്ഥകള്
സംസ്ഥാന അധികാരികള് നടപ്പാക്കാത്തതും കലയില് അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന മാനുഷിക
അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള തൊഴിലാളികളുടെ മൗലികാവകാശത്തിന്റെ ലംഘനമാണെന്ന്
അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
ചന്ദ്ര രാജ കുമാർ വി. പോലീസ് കമ്മീഷണർ ഹൈദരാബാദ്[എട്ടാമൻ] ൽ, ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശത്തിൽ മാനുഷിക അന്തസ്സോടും മാന്യതയോടും ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം
ഉൾപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ, സൗന്ദര്യ മത്സരം നിലനിർത്തുന്നത് സ്ത്രീകളുടെ അന്തസ്സിനോ
മാന്യതയ്ക്കോ വെറുപ്പാണ്, ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21-നെ വ്രണപ്പെടുത്തുന്നു,
അത് തികച്ചും അപമര്യാദയോ, ദുർബലമോ അശ്ലീലമോ ബ്ലാക്ക് മെയിലിംഗിനായി
ഉദ്ദേശിച്ചതോ ആണെങ്കിൽ മാത്രം. അതിനാൽ, 1956 ലെ ആന്ധ്രാപ്രദേശ് ഒബ്ജക്റ്റബിൾ

16 | P a g e
പെർഫോമൻസ് പ്രൊഹിബിഷൻ ആക്ട് സെക്ഷൻ 3 പ്രകാരം മത്സരം
ആക്ഷേപാർഹമായ പ്രകടനമായി നിരോധിക്കാൻ സർക്കാരിന് അധികാരമുണ്ട്.
മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിൽ വി. ചന്ദ്രഭൻ[ഒൻപതാം], ബോംബെ സിവിൽ സർവീസ്
റൂൾസ്, 1959-ലെ ഒരു വ്യവസ്ഥ കോടതി റദ്ദാക്കി. ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21
ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന കാരണത്താൽ തന്റെ അപ്പീൽ ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണെന്ന്
വിധിക്കുമ്പോൾ സസ്പെൻഡ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥന് പ്രതിമാസം 1
എന്ന നാമമാത്രമായ ഉപജീവന അലവൻസ് മാത്രം നൽകണമെന്ന് തി വ്യവസ്ഥ
വ്യവസ്ഥ ചെയ്തു.
ജോലിസ്ഥലത്തെ ലൈംഗിക പീഡനത്തിനെതിരായ അവകാശം
സ്ത്രീകൾക്കെതിരെ യുള്ള ലൈംഗിക പീഡനം, കലയിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശം എന്ന മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട ലംഘനമാണെന്ന് സുപ്രീം
കോടതി പറയുന്നു.

"ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ ഉറപ്പുനൽകുന്ന മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ

അർത്ഥവും ഉള്ളടക്കവും ലൈംഗിക പീഡനമോ ദുരുപയോഗമോ
തടയുന്നതുൾപ്പെടെ ലിംഗസമത്വത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളെയും
വടക്കുനോക്കിനടത്താൻ പര്യാപ്തമാണ്. "
പ്രശസ്തമായ വിശാഖ വിധിയിൽ ജസ്റ്റീസ് വർമ്മ യുടെ മുകളിൽ പറഞ്ഞ പ്രസ്താവന
ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ധാരണയെ ഉദാരീകരിച്ചു. അതിനാൽ, അത് കൂടുതൽ വിമോചനമാക്കി.

വിശാഖപട്ടണം വി. രാജസ്ഥാൻ സംസ്ഥാനം[എക്സ്], സമത്വം, ജീവിതം, സ്വാതന്ത്ര്യം

എന്നിവയ്ക്കുള്ള അവകാശം ലംഘിക്കുന്നതിനായി സുപ്രീം കോടതി ജോലിസ്ഥലത്ത്
ലൈംഗിക പീഡനം പ്രഖ്യാപിച്ചു. അതിനാൽ, ഭരണഘടനയുടെ 14, 15, 21
അനുച്ഛേദങ്ങളുടെ ലംഘനം.
ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, ലൈംഗിക പീഡനത്തിനെതിരെ പ്രസക്തമായ നിയമത്തിന്റെ
അഭാവത്തിൽ, ജോലിസ്ഥലത്ത് ലിംഗസമത്വം ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് സുപ്രീം കോടതി
ഇനിപ്പറയുന്ന മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചു:

ഇതിനർത്ഥം, പൊതുമേഖലയിലായാലും സ്വകാര്യ മേഖലയിലായാലും എല്ലാ

തൊഴിലുടമകളോ ജോലിസ്ഥലത്തിന്റെ ചുമതലയുള്ള വ്യക്തികളോ ലൈംഗിക പീഡനം
തടയാൻ ഉചിതമായ നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളണം എന്നാണ്.

1.
1. ജോലിസ്ഥലത്ത് മുകളിൽ നിർവചിച്ചിട്ടുള്ള ലൈംഗിക പീഡനത്തിന്റെ
എക്സ്പ്രസ് നിരോധനത്തെ അറിയിക്കുകയും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും
അനുചിതമായ വഴികൾ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും വേണം.
2. പെരുമാറ്റവും അച്ചടക്കവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സർക്കാർ, പൊതുമേഖലാ
സ്ഥാപനങ്ങളുടെ നിയമങ്ങൾ/ ചട്ടങ്ങളിൽ ലൈംഗിക പീഡനം നിരോധിക്കുന്ന
നിയമങ്ങൾ / നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടണം, കുറ്റവാളിക്കെതിരെ അത്തരം
നിയമങ്ങളിൽ ഉചിതമായ ശിക്ഷകൾ നൽകുകയും വേണം.
3. സ്വകാര്യ തൊഴിലുടമകളുടെ കാര്യത്തിൽ 1946 ലെ ഇൻഡസ്ട്രിയൽ
എംപ്ലോയ് മെന്റ് (സ്റ്റാൻഡിംഗ് ഓർഡറുകൾ) ആക്ട് പ്രകാരം സ്റ്റാൻഡിംഗ്

17 | P a g e
 ഓർഡറുകളിൽ മുകളിൽ പറഞ്ഞ നിരോധനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള
നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളണം.
4. ജോലിസ്ഥലങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളോട് ശത്രുതാപരമായ അന്തരീക്ഷം ഇല്ലെന്ന്
ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് ജോലി, ഒഴിവുസമയം, ആരോഗ്യം, ശുചിത്വം എന്നിവയ്ക്ക്
ഉചിതമായ ജോലി സാഹചര്യങ്ങൾ നൽകണം. ഒരു ജീവനക്കാരി സ്ത്രീക്കും
തന്റെ ജോലിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് തനിക്ക് അപാകതയുണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കാൻ
ന്യായമായ കാരണങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കരുത്.
5. അത്തരം പെരുമാറ്റം ഐപിസി പ്രകാരമോ മറ്റേതെങ്കിലും നിയമപ്രകാരം യോ
നിർദ്ദിഷ്ട കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക് തുല്യമെങ്കിൽ, ഉചിതമായ അധികാരിക്ക് പരാതി
നൽകിക്കൊണ്ട് തൊഴിലുടമ ഉചിതമായ നടപടി ആരംഭിക്കണം.
6. ലൈംഗിക പീഡനത്തിന് ഇരയായവർക്ക് കുറ്റവാളിയുടെ കൈമാറ്റമോ സ്വന്തം
കൈമാറ്റമോ തേടാനുള്ള ഓപ്ഷൻ ഉണ്ടായിരിക്കണം.
അപ്പാരൽ എക്സ്പോർട്ട് പ്രമോഷൻ കൗൺസിൽ വി. എ.കെ ചോപ്ര[ഷി]യിൽ,
സുപ്രീം കോടതി വിശാഖ വിധി ആവർത്തിക്കുകയും ഇങ്ങനെ നിരീക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു:

18 | P a g e
"ലൈംഗിക പീഡനത്തിന്റെ ഓരോ സംഭവവും, ജോലി സ്ഥലത്ത്,
ലിംഗസമത്വത്തിനുള്ള മൗലികാവകാശത്തിന്റെയും ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശത്തിന്റെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും ലംഘനത്തിന്
കാരണമാകുന്നു എന്നതിൽ യാതൊരു നേട്ടവുമില്ല. ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന
ഉറപ്പുനൽകുന്ന ഏറ്റവും വിലയേറിയ രണ്ട് മൗലികാവകാശങ്ങൾ.

"ഞങ്ങളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, നമ്മുടെ ഭരണഘടനയിൽ ഉറപ്പുനൽകുന്ന

മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ ഉള്ളടക്കം ലൈംഗിക പീഡനവും ദുരുപയോഗവും
തടയുന്നതുൾപ്പെടെ ലിംഗസമത്വത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളും ഉൾക്കൊള്ളാൻ
പര്യാപ്തമാണ്, ആ മൗലികാവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും സംരക്ഷിക്കാനും
കോടതികൾ ഭരണഘടനാപരമായ ബാധ്യതയിലാണ്. ജോലിസ്ഥലത്ത്
ഒരു സ്ത്രീയെ ലൈംഗികമായി ഉപദ്രവിക്കുന്നത് ഒരു സ്ത്രീയുടെ അന്തസ്സിനും
ബഹുമാനത്തിനും പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല, അത് ഇല്ലാതാക്കേണ്ടതുണ്ട്...".
ലൈംഗികാതിക്രമത്തിനും ബലാത്സംഗത്തിനും എതിരെ ആർട്ടിക്കിൾ 21
മനസ്സിലാക്കൽ
ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന ഒരു വ്യക്തിയുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതത്തിന്റെ
ലംഘനമാണ് ബലാത്സംഗം എന്ന് പിടിക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ, ജീവിതത്തിനുള്ള
അവകാശത്തിൽ ജീവിതത്തെ അർത്ഥവത്തായതും പൂർണ്ണവും മൂല്യവത്തായതുമാക്കുന്ന
ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളും ഉൾപ്പെടും.

ബോധിസത്വ ഗൗതം വി. സുബ്ര ചക്രബർത്തി[ഷി]യിൽ, സുപ്രീം കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു:

"അങ്ങനെ ബലാത്സംഗം ഒരു സ്ത്രീയുടെ (ഇര) വ്യക്തിക്കെതിരായ ഒരു
കുറ്റകൃത്യം മാത്രമല്ല, അത് മുഴുവൻ സമൂഹത്തിനും എതിരെയുള്ള
കുറ്റകൃത്യമാണ്. ഇത് ഒരു സ്ത്രീയുടെ മുഴുവൻ മനഃശാസ്ത്രത്തെയും
നശിപ്പിക്കുകയും ആഴത്തിലുള്ള വൈകാരിക പ്രതിസന്ധികളിലേക്ക് അവളെ
തള്ളിവിടുകയും ചെയ്യുന്നു. അവളുടെ തികഞ്ഞ ഇച്ഛാശക്തികൊണ്ട്
മാത്രമാണ് അവൾ സമൂഹത്തിൽ സ്വയം പുനരധിവസിപ്പിക്കുന്നത്,
ബലാത്സംഗത്തെക്കുറിച്ച് അറിഞ്ഞപ്പോൾ, അവളെ പരിഹസിക്കുകയും
പുച്ഛിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അതിനാൽ, ബലാത്സംഗം ഏറ്റവും വെറുക്കപ്പെട്ട
കുറ്റകൃത്യമാണ്. ഇത് അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്കെതിരായ ഒരു
കുറ്റകൃത്യമാണ്, കൂടാതെ ആർട്ട് 21-ൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന മാനുഷിക
അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം, അതായത്, ഇരയുടെ ഏറ്റവും
പ്രിയപ്പെട്ട മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനമാണ്".
പ്രശസ്തിക്കും ആർട്ടിക്കിൾ 21-നും അവകാശം
പ്രശസ്തി ഒരാളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു അവശ്യ ഭാഗമാണ്. മനുഷ്യ നാഗരികതയുടെ
മികച്ച കൃപകളിലൊന്നാണ് ജീവിതത്തെ മൂല്യവത്താക്കുന്നത്. സുപ്രീം കോടതി ഡി.എഫ്
മരിയൻ വി. മിന്നി ഡേവിസിനെ[ക്സിമി] മിസ്ത് കിരൺ ബേദി വി. കമ്മിറ്റി ഓഫ്
ഇൻക്വയറി[ക്സിവ്] പരാമർശിച്ചു. അത് പറഞ്ഞു:

19 | P a g e
"നല്ല പ്രശസ്തി വ്യക്തിഗത സുരക്ഷയുടെ ഒരു ഘടകമായിരുന്നു, ജീവിതം,
സ്വാതന്ത്ര്യം, സ്വത്ത് എന്നിവയുടെ ആസ്വാദനത്തിനുള്ള
അവകാശത്തോടൊപ്പം ഭരണഘടനയും സംരക്ഷിച്ചു. ജീവിതം,
സ്വാതന്ത്ര്യം, സ്വത്ത് എന്നിവ ആസ്വദിക്കാനുള്ള അവകാശം കോടതി
ഉറപ്പിച്ചു പറഞ്ഞു. സ്വകാര്യ പ്രശസ്തി ആസ്വദിക്കാനുള്ള അവകാശം
പുരാതന ഉത്ഭവമാണെന്നും മനുഷ്യ സമൂഹത്തിന് അത്
ആവശ്യമാണെന്നും കോടതി ഉറപ്പിച്ചു പറഞ്ഞു."
ഇതേ അമേരിക്കൻ തീരുമാനം മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിലും പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട് വി.
പബ്ലിക് കൺസേൺ ഓഫ് ഗവേണൻസ് ട്രസ്റ്റ്[എക്സ്വി]. നല്ല പ്രശസ്തി വ്യക്തിഗത
സുരക്ഷയുടെ ഒരു ഘടകമാണെന്നും ജീവിതവും സ്വാതന്ത്ര്യവും സ്വത്തും
ആസ്വദിക്കാനുള്ള അവകാശത്തോടൊപ്പം ഭരണഘടനയും അതിനെ
സംരക്ഷിക്കുന്നുവെന്നും കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
ഒരു വ്യക്തിയുടെ മരണസമയത്തും അതിനുശേഷവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സൽപ്പേരിനെ
വലതുപക്ഷം തുല്യമായി ഉൾക്കൊള്ളുന്നുവെന്ന് അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അങ്ങനെ, ഒരു
സദ്ഗുണമുള്ള വ്യക്തിയുടെ സൽപ്പേരിനെ ഉലക്കുന്ന ഭരണകൂടത്തിന്റെയോ
ഏജൻസികളുടെയോ തെറ്റായ പ്രവർത്തനം ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ പരിധിയിൽ
വരുമെന്നതിൽ സംശയമില്ല.

യുപി സംസ്ഥാനം വി. മൊഹമ്മദ് നയിം[പതിനാറാമൻ] ഒരു വ്യക്തിയുടെയോ

അധികാരിയുടെയോ പെരുമാറ്റം ഒരു കോടതിമുമ്പാകെ പരിഗണിക്കുന്നഒരു വ്യക്തിക്കോ
അധികാരിക്കോ എതിരെയുള്ള അപകീർത്തികരമായ പരാമർശങ്ങൾ ഒഴിവാക്കുന്നതിനുള്ള
ചോദ്യം കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ ഇനിപ്പറയുന്ന പരിശോധനകൾ ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞു.
ഇവ:
 ആരുടെ പെരുമാറ്റം ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടുന്ന കക്ഷി കോടതിക്ക് മുമ്പാകെയാണോ
അതോ സ്വയം വിശദീകരിക്കാനോ പ്രതിരോധിക്കാനോ അവസരമുണ്ടോ.
 പരാമര് ശങ്ങളെ ന്യായീകരിക്കുന്ന ആ പെരുമാറ്റത്തെ ക്കുറിച്ചുള്ള തെളിവുകള്
രേഖയില് ഉണ്ടോ എന്ന് .
 കേസിന്റെ തീരുമാനം, അതിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകം എന്ന നിലയിൽ, ആ
പെരുമാറ്റത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അനിംപരസ്യം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടോ, നീതിന്യായ
പ്രഖ്യാപനങ്ങൾ നീതിന്യായപരമായിരിക്കണം എന്നതും
അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അത് സാധാരണയായി സമചിത്തത, മിതത്വം, കരുതൽ
എന്നിവയിൽ നിന്ന് വിട്ടുപോകാൻ പാടില്ല.
ബിഹാർ സംസ്ഥാനത്തിൽ വി. ലാൽ കൃഷ്ണ അദ്വാനി[പതിനാറാമൻ], 1989 ഒക്ടോബർ 24
ന് ഭഗൽപൂർ ജില്ലയിലെ സാമുദായിക അസ്വസ്ഥതകളെ അന്വേഷിക്കാൻ രണ്ട് അംഗ
കമ്മീഷനെ നിയമിച്ചു. കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ടിൽ ചില പരാമർശങ്ങൾ നടത്തി, അത് ഒരു
പൊതുമനുഷ്യൻ എന്ന നിലയിൽ പ്രതികരണം നൽകുന്നയാളുടെ പ്രശസ്തിയെ
കേൾക്കാൻ അനുവദിക്കാതെ തന്നെ ആകർഷിച്ചു. ഒരാളുടെ പ്രശസ്തി സംരക്ഷിക്കാനും
സംരക്ഷിക്കാനും ഒരാൾക്ക് അർഹതയുണ്ടെന്ന് വ്യക്തമായി, അത് സംരക്ഷിക്കാനും
ഒരാൾക്ക് അവകാശമുണ്ടെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു.
ഏതെങ്കിലും അധികാരി, നിയമത്തിന് കീഴിൽ അതിന്റെ ചുമതലകൾ നിർവഹിക്കുന്നതിൽ,
തന്നെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്ന വ്യക്തിഗത പ്രശസ്തിയുടെ മേഖലയിലേക്ക്
കടന്നുകയറുകയാണെങ്കിൽ, ഈ വിഷയത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിപ്രായം പറയാൻ

20 | P a g e
അത് അവസരം നൽകണമെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. അവസാനമായി, സ്വാഭാവിക നീതി
എന്ന തത്വം ഏതെങ്കിലും അഭിപ്രായം പറയുകയോ അഭിപ്രായം പ്രകടിപ്പിക്കുകയോ
ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് വ്യക്തിയെ അനുവദിക്കുന്നത് അധികാരത്തിന് ബാധ്യതയാണെന്ന്
കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു, അത് ആ വ്യക്തിയെ അപകീർത്തികരമായി ബാധിക്കാൻ
സാധ്യതയുണ്ട്.

ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം
തുടക്കത്തിൽ, കലയിലെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം. 21-ൽ ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം
ഉൾപ്പെടില്ല എന്ന നിലപാടാണ് സുപ്രീം കോടതി സ്വീകരിച്ചത്. റെ സന്ത്
റാം[ക്സാഫ്]ൽ, മനേക ഗാന്ധി കേസിന് മുമ്പ് ഒരു കേസ് ഉയർന്നുവന്നു, അവിടെ
ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ 'ജീവിതം' എന്ന
പദപ്രയോഗത്തിനുള്ളിൽ വരില്ലെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു. കോടതി കര് ക്കശമായി
പറഞ്ഞു:
"ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം കല.19-ലോ ആർട്ട്.16-ലോ
എണ്ണപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളിൽ പരിമിതമായ അർത്ഥത്തിൽ
ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെടും. എന്നാൽ കലയിലെ 'ജീവിതം' എന്ന വാക്കിൽ
'ഉപജീവനം' ഉൾപ്പെടുന്നു എന്ന വാദത്തെ സഹായിക്കാൻ ആർട്ട്.21 ന്റെ
ഭാഷ അമർത്താനാവില്ല."
എന്നാൽ പിന്നീട് കാഴ്ച മാറി. ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ 'ജീവിതം' എന്ന വാക്കിന്റെ നിർവചനം
വിശാലമായി വായിച്ചു. ബോംബെ തുറമുഖത്തിന്റെ ട്രസ്റ്റി ബോർഡിലെ കോടതി വി.
ദിലിപ്കുമാർ രാഗവേന്ദ്രനാഥ് നന്ദ്കർണി[ക്സിക്സ്], ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഉറപ്പുനൽകുന്ന
'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം' 'ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം' ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് കോടതി
പറഞ്ഞു.
ഓൾഗ ടെല്ലിസ് വി. ബോംബെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ[എക്സ്എക്സ്], ' നടപ്പാത
നിവാസികളുടെ കേസ്' എന്നറിയപ്പെടുന്നു, പ്രധാനമാണ്. ഇവിടെ, ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശത്തിൽ നിന്നാണ് ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം വഹിക്കുന്നതെന്ന്
കോടതിയിലെ അഞ്ച് ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ച് സൂചിപ്പിച്ചു. ജീവിതോപാധികളില്ലാതെ,
അതായത് ഉപജീവനമാര് ഗമില്ലാതെ ഒരു വ്യക്തിക്കും ജീവിക്കാന് കഴിയില്ലെന്ന് അത്
പറഞ്ഞു. കോടതി തുടര് ന്നു നിരീക്ഷിച്ചു:
"ആർട്ട്.21 നൽകുന്ന ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം തൂത്തുവാരുന്നത് വിശാലവും
ദീർഘവീക്ഷണമുള്ളതുമാണ്. അതിനർത്ഥം, ഉദാഹരണത്തിന്, നിയമം
സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമമനുസരിച്ചല്ലാതെ, വധശിക്ഷ ചുമത്തുകയും
നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ജീവൻ അണയ്ക്കാനോ എടുത്തുമാറ്റാനോ
കഴിയില്ല എന്നല്ല. അത് ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ ഒരു വശം
മാത്രമാകുന്നു. ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ തുല്യപ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു
മുഖം ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശമാണ്, കാരണം
ഉപജീവനമാർഗ്ഗമില്ലാതെ ഒരു വ്യക്തിക്കും ജീവിക്കാൻ കഴിയില്ല."
ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം ഭരണഘടനാപരമായ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ
ഭാഗമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ, ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം

21 | P a g e
നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള എളുപ്പമാർഗം അവന്റെ ഉപജീവനമാർഗ്ഗങ്ങൾ റദ്ദാക്കൽ വരെ
നഷ്ടപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ്[എക്സ്സി].
തൽക്ഷണ കേസിൽ, കോടതി കൂടുതൽ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു:

"ഭരണകൂടം ഉറപ്പുള്ള നടപടിയിലൂടെയല്ല, പൗരന്മാർക്ക് മതിയായ

ഉപജീവന മാർഗ്ഗങ്ങൾ നൽകാനോ ജോലി ചെയ്യാനോ
നിർബന്ധിതരാകണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, നിയമം സ്ഥാപിച്ച നീതിയുക്തവും
നീതിയുക്തവുമായ നടപടിക്രമം അനുസരിച്ച് ഒഴികെ ഉപജീവനത്തിനുള്ള
അവകാശം നിഷേധിക്കപ്പെടുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ
നൽകിയിട്ടുള്ള ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തെ അപമാനകരമായി
വെല്ലുവിളിക്കാൻ കഴിയും."
ജീവിതത്തിന്റെയും ഉപജീവനത്തിന്റെയും അടുത്ത ബന്ധത്തിന് ഊന്നല് നല് കിയ കോടതി
ഇങ്ങനെ പ്രസ്താവിച്ചു:

"ജീവിക്കാൻ അസാധ്യമാക്കുന്ന അത് മാത്രം, ജീവിതത്തെ ജീവിക്കാൻ

കഴിയുന്നതാക്കി മാറ്റുന്നത് ഉപേക്ഷിക്കുക, ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ
അവിഭാജ്യ ഘടകമായി കണക്കാക്കണം. ഒരു വ്യക്തിക്ക്
ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം നിങ്ങള് നഷ്ടപ്പെടുത്തുകയും, അവന് റെ
ജീവന് നിങ്ങള് നഷ്ടപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് .
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ജീവനോ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യമോ നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നതിനും
അക്കാര്യത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശത്തിനും ഒരു സമ്പൂർണ
വിലക്കേർപെടുത്തുന്നില്ല. ആർട്ടിക്കിൾ 21 നിർബന്ധിക്കുന്നത് അത്തരം അഭാവം
ന്യായവും നീതിയുക്തവും ന്യായവുമായിരിക്കേണ്ട നിയമം സ്ഥാപിച്ച
നടപടിക്രമമനുസരിച്ച് ആയിരിക്കണം എന്നതാണ്. അതിനാൽ, നിയമം നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള
നീതിയുക്തവും നീതിയുക്തവുമായ നടപടിക്രമമില്ലാതെ ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം
നിഷേധിക്കപ്പെടുന്ന ഏതൊരാൾക്കും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന് എതിരാണ് പോലുള്ള
ഇല്ലായ്മയെ വെല്ലുവിളിക്കാനും അത് അസാധുവായി പ്രഖ്യാപിക്കാനും
കഴിയും[ഇരുപത്തിമൂന്നാമൻ].
ഡിടിസി വി. ഡിടിസി മസ്ദൂർ കോൺഗ്രസ്[എക്സ്സിവി]യിൽ, യാതൊരു
കാരണവുമില്ലാതെ നോട്ടീസ് നൽകി ഒരു ജീവനക്കാരനെ പിരിച്ചുവിട്ട ഒരു വിഷയത്തിൽ
കോടതി വാദം കേൾക്കുകയായിരുന്നു. ഇത് തികച്ചും ഏകപക്ഷീയവും ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ
ലംഘനവുമാണെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു.
എം. പോൾ ആന്റണി വി. ബിഹാർ ഗോൾഡ് മൈൻസ് ലിമിറ്റഡിൽ[എക്സ്എക്സ്വി], ഒരു
സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥനെയോ ഒരു പൊതുസ്ഥാപനത്തിലെ ഒരാളെയോ സസ്പെൻഡ്
ചെയ്യുമ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ വകുപ്പുതല അച്ചടക്ക അന്വേഷണം നടക്കാതെ,
അദ്ദേഹത്തിന് ഉപജീവന അലവൻസ് നൽകണം. ഒരു സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥന്
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും മറ്റ് മൗലികാവകാശങ്ങളും ഇല്ലെന്ന് കോടതി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.
എന്നിരുന്നാലും, ന്യായവും നീതിയുക്തവും ജനങ്ങളുടെ വലിയ താൽപ്പര്യവും
ആയിരിക്കേണ്ട നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമമനുസരിച്ച് ഒരു വ്യക്തിക്ക് അത്തരം
അവകാശം നിഷേധിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം ഉപജീവനത്തിനുള്ള
അവകാശം നിഷേധിക്കുക എന്ന അപേക്ഷ താങ്ങാനാവാത്തതാണ്.

22 | P a g e
ചമേലി സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ഉത്തർപ്രദേശ്[എക്സ്വിവി]യിൽ, ഏറ്റെടുക്കൽ ബന്ധപ്പെട്ട
നിയമത്തിൽ നിഷ്കർഷിച്ചിട്ടുള്ള നടപടിക്രമത്തെ തുടർന്ന് സംസ്ഥാനം ഒരു ഭൂവുടമയുടെ ഭൂമി
ഏറ്റെടുത്തതായി എസ് സി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. അതിനാൽ ഭൂവുടമയുടെ ഉപജീവനത്തിനുള്ള
അവകാശം പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, അത് ലംഘിക്കപ്പെടുന്നില്ല.
ഒരു പൊതു ഉദ്ദേശ്യത്തിനായി പ്രമുഖ ഡൊമെയ്ന്റെ അധികാരം വിനിയോഗിക്കുന്നതിൽ
സംസ്ഥാനം ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നുവെന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഭൂമിയുടെ സ്ഥാനത്ത്
ഭൂവുടമയ്ക്ക് നഷ്ടപരിഹാരം നൽകുന്നു. അതിനാൽ, കലയുടെ കീഴിൽ ഉപജീവനത്തിനുള്ള
അവകാശം നഷ്ടപ്പെടുത്തുക എന്ന അപേക്ഷ താങ്ങാനാവാത്തതാണ്. 21.

എം.ജെ. ശിവനി വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് കര് ണടക & ഓർസ്[എക്സ്വിയി]-ൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരമുള്ള ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം ഉപജീവനമാർഗം സംരക്ഷിക്കുന്നുവെന്ന് സുപ്രീം
കോടതി പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, അതിന്റെ ഇല്ലായ്മ വളരെ ദൂരെ നീട്ടാനോ
പൊതുതാൽപ്പര്യത്തിന് ഹാനികരമായ വിനോദം, ബിസിനസ്സ് അല്ലെങ്കിൽ വ്യാപാരം
എന്നിവയിലേക്ക് വ്യാപിപ്പിക്കാനോ വിപുലീകരിക്കാനോ പൊതു ധാർമ്മികതയിലോ
പൊതുക്രമത്തിലോ വഞ്ചനാപരമായ പ്രഭാവം ചെലുത്താനോ കഴിയില്ലെന്ന് കോടതി
ഒരു റൈഡറെ കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
ശുദ്ധമായ അവസരം അല്ലെങ്കിൽ സമ്മിശ്ര അവസരം, വൈദഗ്ധ്യം എന്നിവയുടെ
വീഡിയോ ഗെയിമുകൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ലംഘനമല്ലെന്നും
നടപടിക്രമം യുക്തിരഹിതമോ അന്യായമോ അന്യായമോ അല്ലെന്നും കോടതി
പറഞ്ഞു.

ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോൾ പരാമർശിക്കേണ്ട ഒരു

പ്രധാന കേസ് ബോംബെ ഇന്ത്യൻ നിവാസികളുടെ എംഎക്സ് ആണ് വി.M/എസ്.
എസ്.വൈ[ക്സെ[ഇരുപത്തിയെൻ]. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, എച്ച്ഐവി പോസിറ്റീവ്
ആണെന്ന് പരിശോധിച്ചാൽ ഒരാൾക്ക് ജോലി നിഷേധിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് കോടതി
പറഞ്ഞിരുന്നു. അതുകാരണം അവരെ 'വൈദ്യപരമായി അയോഗ്യരാക്കാൻ' കഴിയില്ല.
ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം വ്യാഖ്യാനിക്കുമ്പോൾ, അധികാരമുള്ള വ്യക്തികളുടെ
ഇഷ്ടങ്ങളിൽ അത് തൂങ്ങിക്കിടക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് കോടതി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.
ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള അവകാശം
മൗലികാവകാശമാണോ?
സോദൻ സിംഗിൽ വി. ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കമ്മിറ്റി[ക്സിക്സ്], സുപ്രീം കോടതിയിലെ
അഞ്ച് ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ച് കലയ്ക്കുള്ളിലെ ജീവിതവും സ്വാതന്ത്ര്യവും എന്ന
ആശയത്തെ കലയുടെ ഏതെങ്കിലും വ്യാപാരമോ ബിസിനസ്സോ തുടരാനുള്ള
അവകാശത്തിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചു, ആർട്ട് നൽകുന്ന മൗലികാവകാശം. 19(1)(ജി). ഇതേ
കുറിച്ച്, വ്യാപാരമോ ബിസിനസ്സോ തുടരാനുള്ള അവകാശം ജീവിതവും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും എന്ന ആശയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു.
അതിനാൽ, വ്യാപാരത്തിന്റെയും ബിസിനസ്സിന്റെയും കാര്യത്തിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 21
ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നില്ല.
ഡല് ഹിയിലെ നിരപ്പായ റോഡുകളില് നിന്ന് കച്ചവടം നടത്തുന്ന കച്ചവടക്കാരായിരുന്നു
ഈ കേസിന്റെ ഹര് ജിക്കാര് . തങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സ് നടത്താൻ മുൻഅധികാരികളെ
അനുവദിക്കാത്ത മുനിസിപ്പൽ അധികാരികൾക്കെതിരെ അവർ അവകാശപ്പെട്ടിരുന്നു. അത്
നിരസിക്കുന്നത് ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം തങ്ങളുടെ അവകാശത്തെ
ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് കച്ചവടക്കാർ അവകാശപ്പെട്ടു.

23 | P a g e
ആർട്ടിക്കിൾ 19(1) (ജി) പ്രകാരം അവർക്ക് ഇഷ്ടമുള്ള വ്യാപാരമോ ബിസിനസ്സോ
തുടരാൻ അപേക്ഷകർക്ക് മൗലികാവകാശമുണ്ടെന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
എന്നിരുന്നാലും, ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥലത്ത് അങ്ങനെ ചെയ്യാൻ അവർക്ക്
അവകാശമില്ലായിരുന്നു. അതിനാൽ, നഗരത്തിലെ എല്ലാ റോഡിലും അവരുടെ
വ്യാപാരം തുടരാൻ അവരെ അനുവദിക്കാൻ കഴിയില്ല. റോഡിന് സൗകര്യപ്രദമായി
ഗതാഗതം ഉൾക്കൊള്ളാൻ പര്യാപ്തമല്ലെങ്കിൽ, ആഴ്ചയിലൊരിക്കൽ ഒരു
ഹോക്കിംഗിനെയും അനുവദിക്കുകയോ അനുവദിക്കുകയോ ചെയ്യരുത്.
നടപ്പാതകളോ തെരുവുകളോ റോഡുകളോ നിരവധി പൊതുജനങ്ങൾക്ക് ഉദ്ദേശിച്ചുള്ള
പൊതുസ്വത്താണെന്നും അവ സ്വകാര്യ ഉപയോഗത്തിനുള്ളതല്ലഎന്നും കോടതി
പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, ദുരിതബാധിതർക്ക് സ്ഥലംമാറ്റത്തിന് അപേക്ഷിക്കാാമെന്നും
ബന്ധപ്പെട്ട അധികാരികൾ പ്രാതിനിധ്യം പരിഗണിക്കുകയും അതിൽ ഉത്തരവുകൾ
പുറപ്പെടുവിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. അതിനാൽ, രണ്ട്
അവകാശങ്ങളും ബന്ധിപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്തവിധം വിദൂരമായിരുന്നു.

ഓൾഗ ടെല്ലിസ് വി. ബോംബെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനിലെ വിധി കോടതി

വേർതിരിച്ചു[എക്സ്.സി.]. കോടതി നടത്തിയ കേസിൽ:
"അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ, മാലിന്യത്തിനും വൃത്തികേടിനും ഇടയിൽ
നടപ്പാതകൾ നിലനിന്നുകൊണ്ട് അവരുടെ വീടുകൾ നിലനിന്നുപോയ വളരെ
ദരിദ്രരായിരുന്നു അപേക്ഷകർ, നഗരത്തിൽ വിചിത്രമായ ജോലികൾ
ലഭിക്കാൻ അവർക്ക് നടപ്പാതകളിൽ താമസിക്കേണ്ടി വന്നു. കുറച്ച് മൂലധനം
നിക്ഷേപിച്ചശേഷം ലേഖനങ്ങൾ വിൽക്കുന്ന ഒരു ബിസിനസ്സിന്റെ
കാര്യമല്ല അത്."
കര് ണടക സംസ്ഥനസെക്രട്ടറി വി. ഉമദേവിയില് [എക്സ്.സി.ഐ], കലയുടെ കീഴിലുള്ള
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന് കീഴില് നിലവിലെ സമയത്ത് തൊഴിലിന് അവകാശം ഉള്
പ്പെടുത്താമെന്ന് കോടതി നിരസിച്ചു.
അഭയം അവകാശം
യുപി യിൽ അവസ് വികാസ് പരിഷത്ത് വി. ഫ്രണ്ട്സ് കൂപ്പ്. ഹൗസിംഗ് സൊസൈറ്റി
ലിമിറ്റഡ്[ക്സിഐ], ആർട്ടിക്കിൾ 19(1)(ഇ) പ്രകാരം സുരക്ഷിതമാക്കിയ ിട്ടുള്ള
താമസത്തിനുള്ള അവകാശത്തിൽ നിന്നും ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ നിന്നും ഉത്ഭവിക്കുന്ന ഒരു മൗലികാവകാശമായി അഭയം
തേടാനുള്ള അവകാശം കൈവശം വച്ചിരിക്കുന്നു. പാവപ്പെട്ടവര് ക്ക് അവകാശം അര്
ത്ഥവത്താക്കുന്നതിനായി വീടുകള് നിര് മ്മിക്കാനുള്ള സൗകര്യങ്ങളും അവസരങ്ങളും
സംസ്ഥാനം നല് കേണ്ടതുണ്ട്. [ക്സഐഐഎം].
ശാന്തിസ്റ്റാർ ബിൽഡേഴ്സ് വി. നാരായൺ ഖിമാലാൽ ടോട്ടമെ[ക്സിവ്]-ൽ മാന്യമായ
അന്തരീക്ഷത്തിനും ന്യായമായ താമസത്തിനും അവകാശത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം
ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചുകൊണ്ട് കോടതി പറഞ്ഞു:
"ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം അതിന്റെ തൂത്തുവാരലിനുള്ളിൽ ഭക്ഷണത്തിനുള്ള
അവകാശം, വസ്ത്രത്തിനുള്ള അവകാശം, മാന്യമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള
അവകാശം, താമസിക്കാൻ ന്യായമായ താമസസൗകര്യം എന്നിവ
എടുക്കും. ഒരു മൃഗത്തിന്റെയും ഒരു മനുഷ്യന്റെയും അഭയത്തിന്റെ
ആവശ്യകത തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം കാണേണ്ടതുണ്ട്.

24 | P a g e
കോടതി മുന്നോട്ട്:

"മൃഗത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇത് നിന്റെ നഗ്നമായ

സംരക്ഷണമാണ്  .ഇ ബോഡി, ഒരു മനുഷ്യനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം
അത് അനുയോജ്യമായ താമസസൗകര്യമായിരിക്കണം, അത് അവനെ
ശാരീരികവും മാനസികവും ബൗദ്ധികവുമായ എല്ലാ വശങ്ങളിലും വളരാൻ
അനുവദിക്കും. ഓരോ കുട്ടിയുടെയും പൂർണ്ണമായ വികസനം ഉറപ്പാക്കുകയാണ്
ഭരണഘടന ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. കുട്ടി ശരിയായ വീട്ടിൽ ഉണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ
അത് സാധ്യമാകൂ. ഓരോ പൗരനും നന്നായി പണിത സുഖപ്രദമായ വീട്ടിൽ
താമസിക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല, എന്നാൽ ന്യായമായ
ഒരു വീട്, പ്രത്യേകിച്ച് ഇന്ത്യയിലെ ആളുകൾക്ക്, ചെളി കൊണ്ട്
നിർമ്മിച്ച ഓലകളുള്ള വീടോ ചെളി കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ഫയർപ്രൂഫ്
താമസമോ ആകാം."
ചമേലി സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് യു.പി.യിൽ [എക്സ്.സി.വി]യിൽ, സുപ്രീം കോടതിയിലെ
മൂന്ന് ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ച് പരിഗണിക്കുകയും അഭയം തേടാനുള്ള അവകാശം ഓരോ
പൗരനും ലഭ്യമായ മൗലികാവകാശമാണെന്ന് കരുതുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ഭരണഘടനയുടെ
ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലും ഇത് വായിച്ചു. അങ്ങനെ, 'അഭയം തേടാനുള്ള അവകാശം'
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടു, രണ്ടാമത്തേത്
കൂടുതൽ അർത്ഥവത്താക്കി. കോടതി മുന്നോട്ട്:
"അതിനാൽ, ഒരു മനുഷ്യന് അഭയം എന്നത് അവന്റെ ജീവന്റെയും
അവയവത്തിന്റെയും സംരക്ഷണം മാത്രമല്ല. എന്നിരുന്നാലും
ശാരീരികമായും മാനസികമായും ബൗദ്ധികമായും ആത്മീയമായും വളരാനുള്ള
അവസരങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്. അതിനാൽ, മതിയായ ജീവിത സ്ഥലം,
സുരക്ഷിതവും മാന്യവുമായ ഘടന, ശുദ്ധവും മാന്യവുമായ ചുറ്റുപാടുകൾ,
മതിയായ വെളിച്ചം, ശുദ്ധമായ വായു, വെള്ളം, വൈദ്യുതി, ശുചിത്വം,
റോഡുകൾ പോലുള്ള മറ്റ് പൗര സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവ അദ്ദേഹത്തിന്റെ
ദൈനംദിന പ്രാർഥനയിലേക്ക് എളുപ്പത്തിൽ പ്രവേശിക്കാൻ കഴിയും.
അതിനാൽ, അഭയം തേടാനുള്ള അവകാശം എന്നത് ഒരാളുടെ തലയ്ക്കു
മുകളിൽ ഒരു മേൽക്കൂരയ്ക്ക് കേവലം അവകാശം എന്നല്ല, മറിച്ച് ഒരു
മനുഷ്യനായി ജീവിക്കാനും വികസിപ്പിക്കാനും അവരെ പ്രാപ്തരാക്കാൻ
ആവശ്യമായ എല്ലാ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കും അവകാശം
എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്."
സാമൂഹിക സുരക്ഷയ്ക്കും കുടുംബത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള
അവകാശം
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം അതിന്റെ പരിധിയിൽ സാമൂഹിക സുരക്ഷയ്ക്കും കുടുംബത്തിന്റെ
സംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള അവകാശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. കൽക്കട്ട ഇലക്ട്രിസിറ്റി സപ്ലൈ
കോർപ്പറേഷൻ (ഇന്ത്യ) ലിമിറ്റഡിലെ കെ. രാമസ്വാമി ജെ. വി. സുഭാഷ്

25 | P a g e
ചന്ദ്രബോസ്[എക്സ്ക്വിഐ], സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ നീതിക്കായുള്ള അവകാശം
കലയുടെ കീഴിൽ മൗലികാവകാശമാണെന്ന് 21. പണ്ഡിതൻ ന്യായാധിപൻ വിശദീകരിച്ചു:
"ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും ഒരു വ്യക്തിയുടെ അന്തസ്സും മാർഗ്ഗമില്ലാതെ പദവിയും
സൗന്ദര്യവർദ്ധക അവകാശങ്ങളായിരുന്നു. അതിനാൽ, സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക
അവകാശങ്ങൾ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം എന്നർത്ഥത്തിനുള്ള അടിസ്ഥാന
അഭിലാഷങ്ങളും സാമൂഹിക സുരക്ഷയ്ക്കും കുടുംബസംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള അവകാശം
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായിരുന്നു."

എന് എച്ച്ആര് സി വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് അരുണാചല് പ്രദേശ്[ക്സെഹ്എട്ടാമന് ] (ചക്മാസ്

കേസ്) ല് , ഓരോ മനുഷ്യന്റെയും ജീവനും സ്വാതന്ത്ര്യവും സംരക്ഷിക്കാന് സംസ്ഥാനം
ബാധ്യസ്ഥമാണെന്ന് എസ് സി പറഞ്ഞു, അദ്ദേഹം ഒരു പൗരനായാലും
അല്ലാതെയായാലും. കൂടാതെ, മറ്റൊരാളെയോ ഒരു കൂട്ടം വ്യക്തികളെയോ
ഭീഷണിപ്പെടുത്താൻ ആരെയും അല്ലെങ്കിൽ ഒരു കൂട്ടം വ്യക്തികളെയും അനുവദിക്കാൻ
ഇതിന് കഴിയില്ല. ഒരു കൂട്ടം വ്യക്തികളിൽ നിന്ന് മറ്റൊരു കൂട്ടം വ്യക്തികൾക്ക് അത്തരം
ഭീഷണികൾ സഹിക്കാൻ പേരിന് മൂല്യമുള്ള ഒരു സംസ്ഥാന സർക്കാരിനും കഴിയില്ല.
അതിനാൽ, അത്തരം ആക്രമണങ്ങളിൽ നിന്ന് ഭീഷണിനേരിടുന്ന സംഘത്തെ
സംരക്ഷിക്കാൻ ഭരണകൂടം കടമയുള്ളതാണ്. അത് ചെയ്യുന്നതിൽ
പരാജയപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ, അതിന്റെ ഭരണഘടനാപരവും നിയമാനുസൃതമായകടമകൾ
നിർവഹിക്കുന്നതിൽ അത് പരാജയപ്പെടും.
മുര് ലിദര് ദയന് ദിയോ കേശേക്കര് വി. വിശ്വനാഥ് പാണ്ഡെ ബര് ദെയില് [ക്സിക്സ്],
ദരിദ്രരും നിരാലംബരും അടിച്ചമര് ത്തപ്പെട്ടവരും ആയിരുന്ന ദളിതരുടെ സാമ്പത്തിക
ശാക്തീകരണത്തിനുള്ള അവകാശം അവരുടെ ജീവിതാവകാശവും വ്യക്തിയുടെ അന്തസ്സും
അര് ത്ഥവത്താക്കാനുള്ള മൗലികാവകാശമാണെന്ന് ചര് ച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു.
റീജിയണൽ ഡയറക്ടർ, ഇഎസ്ഐ കോർപ്പറേഷൻ വി. ഫ്രാൻസിസ് ഡി
കോസ്റ്റ[എക്സ്എൽ], ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 39(ഇ) വകുപ്പ് വായിച്ച ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം രോഗത്തിനും വൈകല്യത്തിനുമെതിരെയുള്ള സുരക്ഷ മൗലികാവകാശമാണെന്ന്
പരമോന്നത വ്യക്തി വിധിച്ചു.
എൽഐസി ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ വി. കൺസ്യൂമർ എജ്യുക്കേഷൻ ആൻഡ് റിസർച്ച്
സെന്റർ[എക്സ്ലി], ജീവിതത്തിനും ഉപജീവനത്തിനുമുള്ള അവകാശത്തിൽ എൽഐസി ഓഫ്
ഇന്ത്യയുടെ ലൈഫ് ഇൻഷുറൻസ് പോളിസികൾ ഉൾപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ അത് ഇൻഷ്വർ
ചെയ്തവരുടെ ശമ്പള ശേഷിയിലും മാർഗ്ഗങ്ങളിലും ആയിരിക്കണം.
കൂടാതെ, സുർജിത് കുമാർ വി. സംസ്ഥാനം യുപി. [ എക്സ്ലി] ആർട്ടിക്കിൾ 21
ദുരഭിമാനക്കൊലയ്ക്കെതിരെ സംരക്ഷണം നൽകുന്നതായി വായിക്കുന്ന ഒരു നിർണായക
കേസാണ്. കേസിൽ, അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതിയുടെ ഡിവിഷൻ ബെഞ്ച് മറ്റൊരു
ജാതിഅല്ലെങ്കിൽ സമുദായത്തിൽ പ്പെട്ട ഒരാളെ വിവാഹം കഴിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചതിന്
ഒരു വ്യക്തിയെ ഉപദ്രവിക്കൽ, മോശമായി പെരുമാറൽ, കൊല്ലൽ എന്നിവയെക്കുറിച്ച്
ഗൗരവമായി ശ്രദ്ധിച്ചു. ഇര കുടുംബത്തിന് അപമാനം വരുത്തിഎന്ന് അവകാശപ്പെട്ട് പ്രതി
പീഡനത്തെയും കൊലപാതകത്തെയും ന്യായീകരിച്ചു. 'ദുരഭിമാനക്കൊല' എന്ന
അത്തരമൊരു സമ്പ്രദായം സമൂഹത്തിന് കളങ്കമാണെന്നും മിശ്രവിവാഹം നിയമത്തിന്
എതിരല്ലെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു. അതിനാല് പ്രതിക്കെതിരെ ശക്തമായ നടപടികള്
സ്വീകരിക്കാന് കോടതി പോലീസിനോട് നിര് ദ്ദേശിച്ചു.
ആരോഗ്യത്തിനും വൈദ്യപരിചരണത്തിനുമുള്ള അവകാശം

26 | P a g e
പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനത്തിൽ വി.M.എസ് ചൗള[എക്സ്എൽഐഐ] ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ 'ആരോഗ്യത്തിനും
വൈദ്യപരിചരണത്തിനുമുള്ള അവകാശം' ഉൾപ്പെടുന്നു എന്ന് വ്യക്തമാക്കി.
വിൻസെന്റ് വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ,[എക്സ്ലിവ്]ൽ, ആരോഗ്യമുള്ള ഒരു
ശരീരമാണ് എല്ലാ മനുഷ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും അടിത്തറഎന്ന് സുപ്രീം കോടതി
ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. കൂടാതെ, സംസ്ഥാന നയത്തിന്റെ നിർദ്ദേശക തത്വമായ ആർട്ടിക്കിൾ 47,
പൊതുജനാരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ആരോഗ്യത്തിന് ഹാനികരമായ മരുന്നുകൾ
നിരോധിക്കുന്നതിനും സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രാഥമിക ചുമതലകളിൽ ഒന്നായി ഊന്നൽ
നൽകുന്നു[എക്സ്എൽവി].
കൺസ്യൂമർ എജ്യുക്കേഷൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് സെന്ററിൽ വി. യൂണിയൻ ഓഫ്
ഇന്ത്യ[എക്സ്എൽവി], സുപ്രീം കോടതി ഇങ്ങനെ നിഷ്കർഷിച്ചിരിക്കുന്നു:
"ജീവിതം അർത്ഥവത്തായതും മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാൻ
കഴിയുന്നതുമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഉപകരണമായ സാമൂഹിക
നീതി, ആരോഗ്യം, സാമ്പത്തിക സുരക്ഷ, പരിഷ്കൃത ജീവിതം എന്നിവയുടെ
മിനിമം നിലവാരത്തിലെത്താൻ അധ്വാനിക്കുന്നവർക്ക് സൗകര്യങ്ങളും
അവസരങ്ങളും നൽകണമെന്ന് ഭരണകൂടം ആവശ്യപ്പെടുന്നു.
തൊഴിലാളിയുടെ ആരോഗ്യവും ശക്തിയും ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ
ഒരു പ്രധാന മുഖമാണെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. അതിന്റെ നിഷേധം കലയെ
ലംഘിക്കുന്ന ജീവിതത്തിന്റെ ഏറ്റവും നല്ല വശങ്ങളെ അധ്വാനികളെ
നിന്ദിക്കും."
പരമനന്ദി കതാര വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ[എക്സ്എൽവിഐ]യിൽ, ജീവൻ
സംരക്ഷിക്കുന്നത് പരമപ്രധാനമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വളരെ വ്യക്തമായി
വ്യക്തമാക്കി. 'ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞാൽ, നിലവിലെ അവസ്ഥ പുനഃസ്ഥാപിക്കാൻ
കഴിയില്ല' എന്ന് സുപ്രീം കോടതി പ്രസ്താവിച്ചു. [എക്സ്എൽഐഎൻ] പോലീസ്
പാലിക്കേണ്ട നിയമപരമായ നടപടിക്രമങ്ങൾ ഇല്ലാതെ ജീവൻ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്
പരിക്കേറ്റവർക്കായുള്ള വൈദ്യ സഹായം എത്രത്തോളം എല്ലാ ഡോക്ടർമാരുടെയും
(സർക്കാർ അല്ലെങ്കിൽ സ്വകാര്യ) പ്രൊഫഷണൽ ബാധ്യതയാണെന്ന്
കണക്കാക്കപ്പെട്ടു.
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ജീവൻ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ബാധ്യത ഭരണകൂടത്തിന് നൽകുന്നു.
നിരപരാധികളെ സംരക്ഷിക്കാനും കുറ്റവാളികൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടാനും ജീവൻ
സംരക്ഷിക്കേണ്ടത് സമൂഹത്തിന്റെ ആരോഗ്യചുമതലയുള്ളവരുടെ കടമയാണ്. മെഡിക്കൽ
പ്രൊഫഷനിലെ അംഗങ്ങളുടെ ഈ പരമപ്രധാനമായ ബാധ്യത വൈകിപ്പിക്കാനും
നിർവഹിക്കാനും ഒരു നിയമത്തിനും ഇടപെടാൻ കഴിയില്ല.
കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു:

"കല. ഭരണഘടനയുടെ 21 ജീവൻ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ബാധ്യത

ഭരണകൂടത്തിന് മേൽ ചെലുത്തി. രോഗി നിരപരാധിയായാലും സമൂഹത്തിന്റെ
നിയമങ്ങൾ പ്രകാരം ശിക്ഷയ്ക്ക് ബാധ്യസ്ഥനായ കുറ്റവാളിയായാലും,
നിരപരാധികളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും കുറ്റവാളികൾ ശിക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതിനും
ജീവൻ സംരക്ഷിക്കേണ്ടത് സമൂഹത്തിന്റെ ആരോഗ്യത്തിന്റെ
ചുമതലയുള്ളവരുടെ കടമയാണ്. സാമൂഹിക നിയമങ്ങൾ അശ്രദ്ധമൂലം
27 | P a g e
മരണത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുന്നില്ല, നിയമപരമായ ശിക്ഷയ്ക്ക് തുല്യമാണ്.
ഓരോ ഡോക്ടർക്കും ഒരു ഗവൺമെന്റ് ഹോസ്പിറ്റലിലോ മറ്റോ ജീവൻ
സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് അർഹമായ വൈദഗ്ധ്യത്തോടെ തന്റെ സേവനങ്ങൾ
വിപുലീകരിക്കാനുള്ള പ്രൊഫഷണൽ ബാധ്യതയുണ്ട്."
വൈദ്യപരിചരണത്തിനും ആരോഗ്യത്തിനും അവകാശവും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ഉം തമ്മിലുള്ള
ഈ ബന്ധം പകർച്ചവ്യാധിയുടെ സമയത്ത് ഏറ്റവും വ്യക്തമായി കളിച്ചു. പ്രത്യേകിച്ചും
സംസ്ഥാനത്തിന് പ്രതിസന്ധി നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ നിരവധി ആളുകൾ
സ്വയം പ്രതിരോധിക്കാൻ അവശേഷിച്ചു.

ആരോഗ്യത്തിനുള്ള അവകാശത്തെയും ആർട്ടിക്കിൾ 21-നെയും കുറിച്ച് വായിക്കാൻ,

ഇവിടെ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക
മെഡിക്കൽ പരിചരണപ്രീ-കോവിഡ് യുഗത്തിനുള്ള അവകാശം മനസ്സിലാക്കാൻ തിരികെ
വരുമ്പോൾ, ഈ ഇന്റർലിങ്ക് നന്നായി മനസ്സിലാക്കുന്ന മറ്റൊരു കേസ് പശ്ചിം ബംഗ ഖേത്
മസ്ദൂർ സമിതി വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് പശ്ചിമ ബംഗാൾ ആണ്. [എക്സ്ലിക്സ്] ഈ
സാഹചര്യത്തിൽ, ഒരു ട്രെയിൻ അപകടത്തിൽ തലയ്ക്ക് ഗുരുതരമായ പരിക്കുകൾ
അനുഭവിക്കുന്ന ഒരാൾക്ക് ചികിത്സ നൽകാൻ മതിയായ സൗകര്യങ്ങളും അടിസ്ഥാന
സൗകര്യങ്ങളും ഇല്ല എന്ന ഒഴികഴിവിൽ വിവിധ ആശുപത്രികളിൽ ചികിത്സ നിരസിച്ചു.
ഈ കേസിലൂടെ സുപ്രീം കോടതി അടിയന്തിര ചികിത്സയുടെ അവകാശം വികസിപ്പിച്ചു.
അത്തരം ചികിത്സ ആവശ്യമുള്ള ഒരാൾക്ക് സമയബന്ധിതമായി വൈദ്യചികിത്സ
നൽകുന്നതിൽ സർക്കാർ ആശുപത്രിയുടെ ഭാഗത്തുനിന്നുള്ള പരാജയം ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ ലംഘനത്തിന്
കാരണമാകുന്നുവെന്ന് കോടതി തുടർന്നു.
അത്തരമൊരു അവകാശം പ്രാവർത്തികമാക്കാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളുടെ പരിമിതി
അത് അംഗീകരിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, അടിയന്തിര വൈദ്യചികിത്സ സ്വീകരിക്കുന്നതിനുള്ള
ജനങ്ങളുടെ അർഹതയ്ക്ക് പ്രാവർത്തികമാക്കാൻ വിഭവങ്ങൾ സംസ്ഥാനം
നൽകേണ്ടതുണ്ടെന്ന് അത് നിലനിർത്തി[എൽ].
അടിയന്തിര വൈദ്യപരിചരണം നല് കുന്നതിന് തടസ്സമൊന്നും ഉണ്ടാകരുതെന്ന് ആവര്
ത്തിച്ച് ആവര് ത്തിച്ചു. വീണ്ടും, പ്രവത് കുമാർ മുഖർജി വി. റൂബി ജനറൽ ഹോസ്പിറ്റലിൽ &
മറ്റുള്ളവർ[ലി], അപകടത്തിൽ പ്പെട്ടവരെയും ഗുരുതരാവസ്ഥയിലുള്ള രോഗികളെയും
സ്വീകരിക്കാൻ ഒരു ആശുപത്രി ബാധ്യസ്ഥമാണെന്നും, ഇരയ്ക്ക് ഫീസ് അടയ്ക്കാനോ
ചെലവുകൾ നിറവേറ്റാനോ കഴിയാത്ത അവസ്ഥയിലല്ല എന്ന കാരണത്താലോ സമ്മതം
നൽകാൻ കഴിയുന്ന ഇരയുടെ അടുത്ത ബന്ധം ലഭ്യമല്ലഎന്ന കാരണത്താലോ ചികിത്സ
നിരസിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നും വ്യക്തമാക്കി. വൈദ്യചികിത്സ[ലിയി].
ജനങ്ങള് ക്ക് മതിയായ വൈദ്യസേവനങ്ങള് നല് കുന്നതിനായി ഈ നിര് ദ്ദേശങ്ങള്
നടപ്പാക്കാന് സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളുടെ അഭാവം സംസ്ഥാനത്തിന്
വാദിക്കാനാവില്ലെന്ന് കോടതി നിര് ണ്ണായകമായ ഒരു കാര്യത്തില് ഊന്നിപ്പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
സാമ്പത്തിക പരിമിതികളുടെ പേരിൽ ആളുകൾക്ക് മതിയായ വൈദ്യ സഹായം
നൽകാനുള്ള ഭരണഘടനാപരമായ ബാധ്യത സംസ്ഥാനത്തിന് ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയില്ല.

എന്നാൽ, പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനത്തിൽ വി. രാം ലുഭായ ബഗ്ഗ[ലിഐവി], ആരോഗ്യ

സൗകര്യങ്ങൾ നൽകുന്നത് പരിധിയില്ലാത്തതാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി അംഗീകരിച്ചു.
ഇത് ഫിനാൻസ് പെർമിറ്റുകളുടെ പരിധിവരെ ആയിരിക്കണമെന്ന് കോടതി വ്യക്തമാക്കി.

28 | P a g e
ഒരു രാജ്യത്തിനും അതിന്റെ ഏതെങ്കിലും പദ്ധതികൾക്കായി ചെലവഴിക്കാൻ
പരിധിയില്ലാത്ത വിഭവങ്ങൾ ഇല്ല.
കോൺഫെഡറേഷൻ ഓഫ് എക്സ്-സർവീസ്മെൻ അസോസിയേഷൻ വി. യൂണിയൻ ഓഫ്
ഇന്ത്യ[ലിവ്]-ൽ, സൗജന്യവും സമയബന്ധിതവുമായ നിയമസഹായമോ
സൗകര്യങ്ങളോ ലഭിക്കാനുള്ള അവകാശം വിമുക്ത ഭടന്മാരുടെ മൗലികാവകാശമായി
കൈവശം വയ്ക്കപ്പെട്ടില്ല. അതിനാൽ, വിമുക്ത ഭടന്മാർക്കായി ഒരു സംഭാവന പദ്ധതി
രൂപീകരിക്കുന്നതിലും ഒറ്റത്തവണ സംഭാവന നൽകാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നതിലും ഒരു
നയപരമായ തീരുമാനം കലയെ ലംഘിക്കുന്നില്ല. 21, ഭരണഘടനയുടെ നാലാം
ഭാഗവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ല.
മരിക്കാൻ അവകാശമില്ല
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഒരു വ്യക്തിക്ക് മാന്യമായ ജീവിതം നയിക്കാനുള്ള അവകാശം
നൽകുമ്പോൾ, അത് ഒരു വ്യക്തിക്ക് അവരുടെ ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള
അവകാശവും നൽകുന്നുണ്ടോ? അങ്ങനെയെങ്കിൽ, ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ചതിന്
ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഒരാളെ ശിക്ഷിക്കുന്ന 309 ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമത്തിന്റെ (1860) വിധി
എന്താണ്? നിയമപുസ്തകത്തിൽ തുടരാനുള്ള ഈ വ്യവസ്ഥയുടെ
ന്യായീകരണത്തെക്കുറിച്ച് അഭിപ്രായ വ്യത്യാസം ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.

ഈ ചോദ്യം ആദ്യമായി മഹാരാഷ്ട്ര സംസ്ഥാനത്തിലെ ബോംബെ ഹൈക്കോടതി വി.

മാരുതി സ്രിപതി ദുബാൽ മുമ്പാകെ പരിഗണനയ്ക്ക് വന്നു. ഈ കേസിൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ മരിക്കാനുള്ള അവകാശം
ഉൾപ്പെടുന്നുവെന്ന് ബോംബെ ഹൈക്കോടതി പറഞ്ഞു. ഒരു വ്യക്തിയുടെ മേൽ
ആത്മഹത്യാ ശ്രമത്തിന് ശിക്ഷ നൽകുന്ന ഐപിസി 309-ാം വകുപ്പ് ഭരണഘടനാ
വിരുദ്ധമാണെന്ന് ബഹുമാനപ്പെട്ട ഹൈക്കോടതി റദ്ദാക്കി.
പി. രതിനാം വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ[എൽവി]യിൽ, സുപ്രീം കോടതിയിലെ രണ്ട്
ജഡ്ജിമാരുടെ ഡിവിഷൻ ബെഞ്ച് 309 ഐപിസിയും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ഉം തമ്മിലുള്ള
ബന്ധം / വൈരുദ്ധ്യം പരിഗണിച്ചു. മാരുതി സ്രിപതി ദുബലിന്റെ കേസിൽ ബോംബെ
ഹൈക്കോടതിയുടെ തീരുമാനത്തെ കോടതി പിന്തുണച്ചു, ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ ജീവിക്കാനുള്ള
അവകാശം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, നിർബന്ധിത ജീവിതം നയിക്കാതിരിക്കുന്നതിനുള്ള
അവകാശവും അതിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, അദ്ദേഹത്തിന് ദോഷകരമോ പ്രതികൂലമോ
അനിഷ്ടകരമോ.
ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ ജീവിതം എന്ന വാക്കിന്റെ അർഥം മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശമാണെന്നും അത് തുടർച്ചയായ അധ്വാനത്തെ മാത്രം
സൂചിപ്പിക്കുന്നില്ലെന്നും കോടതി വാദിച്ചു. അങ്ങനെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 സംസാരിക്കുന്ന
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം നിർബന്ധിത ജീവിതം നയിക്കാതിരിക്കാൻ അവകാശം
കൊണ്ടുവരുമെന്ന് കോടതി വിലയിരുത്തി. 'ആത്മഹത്യാ ശ്രമം യഥാർഥത്തിൽ,
പിടിക്കപ്പെടാനുള്ള മുറവിളിയാണ്, ശിക്ഷയ്ക്ക് വേണ്ടിയല്ല' എന്ന് കോടതി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

രത്തിനം വിധി ജിയാൻ കൗർ വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് പഞ്ചാബ്[ൽവി] കോടതി ഒരു ഫുൾ ബെഞ്ച്
അവലോകനം വന്നു. കോടതിമുമ്പാകെയുള്ള ചോദ്യം: ആത്മഹത്യയ്ക്ക് ശ്രമിച്ച പ്രധാന
കുറ്റകൃത്യം ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമായി അസാധുവാണെങ്കിൽ, 306
ഐപിസി വകുപ്പ് പ്രകാരം അബറ്റ്മെന്റ് എങ്ങനെ ശിക്ഷാർഹമാണ്?
ആർട്ടിക്കിൾ 21 (രതിനാം വിധി) ൽ 'മരിക്കാനുള്ള അവകാശം' ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നും
സെക്ഷൻ 309 ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധമാണെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചുവെന്നും വാദിച്ചു. അങ്ങനെ,
മറ്റൊരാൾ ആത്മഹത്യാ കമ്മിഷനെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിയും ആർട്ടിക്കിൾ
29 | P a g e
21 പ്രകാരം തന്റെ മൗലികാവകാശം നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ സഹായിക്കുക മാത്രമാണ്
ചെയ്യുന്നത്.

മുകളിൽ പ്രസ്താവിച്ച കേസിൽ ഡിവിഷൻ ബെഞ്ചിന്റെ തീരുമാനം കോടതി

തള്ളിക്കളയുകയും വിവാദങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുകയും ആർട്ട്.21 ജീവന്റെ സംരക്ഷണവും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും ഉറപ്പാക്കുന്ന ഒരു വ്യവസ്ഥയാണ്, ഭാവനയുടെ ഒരു വ്യാപ്തിയും
ജീവന്റെ വംശനാശം' ജീവിത സംരക്ഷണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ വായിക്കാൻ
കഴിയില്ലെന്ന് വിധിച്ചു. കോടതി കൂടുതൽ നിരീക്ഷിച്ചു:

"....ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം" ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു

സ്വാഭാവിക അവകാശമാണ്, എന്നാൽ ആത്മഹത്യ അസ്വാഭാവികമായ
അവസാനിപ്പിക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ ജീവന്റെ വംശനാശമാണ്, അതിനാൽ,
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം എന്ന ആശയവുമായി പൊരുത്തപ്പെടാത്തതും
പൊരുത്തപ്പെടാത്തതുമാണ്"
എന്നിരുന്നാലും, ഇക്കാര്യത്തിൽ, 2020 ൽ, സുപ്രീം കോടതി കേന്ദ്ര സർക്കാരിൽ നിന്ന്
പ്രതികരണം തേടിയിരുന്നു. 2017-ൽ (എം.എച്ച്.സി.എ) പ്രഖ്യാപിച്ച 309-ാം
വിഭാഗവും മെന്റൽ ഹെൽത്ത് കെയർ നിയമവും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തെക്കുറിച്ചുള്ള
നിലപാട് വിശദീകരിക്കാൻ കോടതി കേന്ദ്രത്തോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ആത്മഹത്യാ
ശ്രമങ്ങൾ കുറ്റകരമാക്കുന്ന 309-ാം വകുപ്പിന് വിപരീതമായി, എംഎച്ച്സിഎ അത്
ശ്രമിക്കുന്ന വ്യക്തിയെ പ്രോസിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. ഈ വിഭാഗം
കൊളോണിയൽ നിയമനിർമ്മാണമാണെന്നതിനാൽ, പലരും അത് മൊത്തത്തിൽ
ഇല്ലാതാക്കാൻ ശബ്ദമുയർത്തിയിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ, 2018-ൽ, 134 പേജ് ദൈർഘ്യമുള്ള
വിധിയിൽ, ഇതിനകം വിഷമിച്ച ഒരാളെ ശിക്ഷിക്കുന്നത് 'മനുഷ്യത്വരഹിതമാണ്' എന്ന്
ജസ്റ്റീസ് ഡി വൈ ചന്ദ്രചൂഡ് പറഞ്ഞു.
ദയാവധവും ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശവും
മാരകമായ അസുഖമുള്ള അല്ലെങ്കിൽ സ്ഥിരമായ സസ്യാവസ്ഥയിലുള്ള ഒരു വ്യക്തിയുടെ
ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കുകയാണ് ദയാവധം. ജിയാൻ കൗർ വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ്
പഞ്ചാബ്[ൽവിഐ]യിൽ, സുപ്രീം കോടതി ദയാവധവും ആത്മഹത്യാ ശ്രമവും തമ്മിൽ
വേർതിരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
സ്വാഭാവിക ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനാൽ മരണം ഉറപ്പാണെന്നും
ആസന്നമാണെന്നും സ്വാഭാവിക മരണ പ്രക്രിയ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും കോടതി
അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. അതിനാൽ, ഇത് ജീവിതത്തെ അണയ്ക്കാനുള്ള കേസുകളല്ല, മറിച്ച്
ഇതിനകം ആരംഭിച്ചസ്വാഭാവിക മരണ പ്രക്രിയയുടെ പരിസമാപ്തി ത്വരിതപ്പെടുത്തുക
മാത്രമാണ്.

സ്വാഭാവിക ജീവിതത്തിന്റെ അവസാനം വരെ മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാനുള്ള

അവകാശത്തിന്റെ പരിധിയിൽ ഇത് വീഴുമെന്ന് കോടതി കൂട്ടിച്ചേർത്തു. മരിക്കുന്ന ഒരു
മനുഷ്യന്റെ ജീവിതം തകരുമ്പോൾ അന്തസ്സോടെ മരിക്കാനുള്ള അവകാശവും ഇതിൽ
ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം. എന്നിരുന്നാലും, സ്വാഭാവിക ആയുസ്സ് കുറയ്ക്കുന്ന അസ്വാഭാവിക മരണം
മരിക്കാനുള്ള അവകാശവുമായി ഇതിനെ തുല്യമാക്കാൻ കഴിയില്ല.

വധശിക്ഷ -അപൂർവ കേസുകളിൽ അപൂർവം

30 | P a g e
വധശിക്ഷ നിർത്തലാക്കുകയോ നിലനിർത്തുകയോ ചെയ്യുക, ലഭ്യമായ വിവരങ്ങൾ
കഴിയുന്നത്ര ശേഖരിക്കുക, പാശ്ചാത്യ പണ്ഡിതർ പ്രകടിപ്പിച്ച അഭിപ്രായങ്ങൾ
വിലയിരുത്തുക എന്നീ വിഷയമാണ് ഇന്ത്യൻ നിയമ കമ്മീഷൻ കൈകാര്യം ചെയ്തത്.
രാജ്യത്തിന്റെ നിലവിലെ അവസ്ഥയിൽ വധശിക്ഷ നിലനിർത്താൻ കമ്മീഷൻ ശുപാർശ
ചെയ്തു.

ഇന്ത്യയുടെ നിലവിലുള്ള അവസ്ഥകൾ കമ്മീഷൻ അംഗീകരിച്ചു. അതിലൂടെ, സാമൂഹിക

വളർത്തൽ, ധാർമ്മികത, വിദ്യാഭ്യാസം, അതിന്റെ വൈവിധ്യം, ജനസംഖ്യ
എന്നിവയിലെ വ്യത്യാസം അർത്ഥമാക്കുന്നു. ഈ ഘടകങ്ങളെല്ലാം
കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, വധശിക്ഷ നിർത്തലാക്കുന്ന പരീക്ഷണം ഇന്ത്യക്ക്
അപകടത്തിലക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

ജഗ്മോഹൻ വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് യു.പി[ല. ] ൽ, വധശിക്ഷ ആർട്ടിക്കിൾ 14, 19, 21

എന്നിവയുടെ ലംഘനമല്ലെന്ന് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞിരുന്നു. വിചാരണവേളയിൽ
രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട സാഹചര്യങ്ങൾ, വസ്തുതകൾ, കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ സ്വഭാവം
എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വധശിക്ഷയും ജീവപര്യന്തം തടവും തമ്മിൽ
തിരഞ്ഞെടുക്കുക എന്നതാണ് ജഡ്ജി യുടെ തെന്ന് പറയപ്പെട്ടു. അതിനാൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം ആവശ്യപ്പെടുന്നപ്രകാരം നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം അനുസരിച്ചാണ്
വധശിക്ഷ നൽകാനുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തിയത്
എന്നാൽ, രജീന്ദർ പർസാദ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് യു.പി.യിൽ[ലിക്സ്], ഭൂരിപക്ഷത്തിന് വേണ്ടി
സംസാരിക്കുന്ന കൃഷ്ണ അയ്യർ ജെ, കുറ്റവാളി സമൂഹത്തിന് അപകടകരമാണെന്ന്
കാണിക്കാതെ വധശിക്ഷ ന്യായീകരിക്കപ്പെടില്ലെന്ന് വ്യക്തമാക്കി. പണ്ഡിതൻ ജഡ്ജി
വധശിക്ഷ നിർത്തലാക്കാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും അത് 'വൈറ്റ് കോളർ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക്'
മാത്രം നിലനിർത്തണമെന്ന് പറയുകയും ചെയ്തു
എന്നിരുന്നാലും, ഈ പ്രശ്നത്തിന്റെ പ്രധാന കേസായ ബച്ചൻ സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ്
പഞ്ചാബ്[എൽഎക്സ്]-ൽ, സാധുതയുള്ള നിയമം സ്ഥാപിച്ച നീതിയുക്തവും ന്യായവും
ന്യായവുമായ നടപടിക്രമത്തിന് അനുസൃതമായി ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീവൻ
നഷ്ടപ്പെടുത്താനുള്ള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ അവകാശം ആർട്ടിക്കിൾ 21 അംഗീകരിച്ചതായി
സുപ്രീം കോടതി ഭരണഘടന ബെഞ്ച് വിശദീകരിച്ചു. ഐപിസി 302-ാം വകുപ്പ് പ്രകാരം
നല് കിയ കൊലപാതക കുറ്റത്തിന് വധശിക്ഷ നല് കിയതു ഭരണഘടനയുടെ അടിസ്ഥാന
സവിശേഷതയെ ലംഘിക്കുന്നില്ലെന്ന് കൂടുതല് വ്യക്തമാക്കി.
മലിനീകരണരഹിത ജലവും വായുവും ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള അവകാശം
സുഭാഷ് കുമാർ വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ബീഹാർ[ൽക്സി]യിൽ, ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ട്.21 പ്രകാരം
'ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ' ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള മലിനീകരണരഹിത ജലത്തിന്റെയും
വായുവിന്റെയും ആസ്വാദ്യത ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് ഒരു പൊതു താൽപ്പര്യ വ്യവഹാരം
നിലനിർത്താവുന്നതാണെന്ന് അത് വ്യക്തമാക്കി. കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു:
"ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ട് 21 പ്രകാരം ഒരു
മൗലികാവകാശമാണ്, ജീവിതത്തിന്റെ പൂർണ്ണ ആസ്വാദ്യതയ്ക്കായി
മലിനീകരണരഹിത ജലവും വായുവും ആസ്വദിക്കാനുള്ള അവകാശം ഇതിൽ
ഉൾപ്പെടുന്നു. നിയമങ്ങൾ ക്ക് അപായകരമായി എന്തെങ്കിലും
ജീവിതനിലവാരത്തെ അപകടത്തിലാക്കുകയോ തകരാറിലാക്കുകയോ
ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ, ജീവിതനിലവാരത്തിന് ഹാനികരമായേക്കാവുന്ന
ജലത്തിന്റെയോ വായുവിന്റെയോ മലിനീകരണം നീക്കം ചെയ്യുന്നതിന്
31 | P a g e
ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ട്.32-നെ സമീപിക്കാൻ ഒരു പൗരന്
അവകാശമുണ്ട്." 
പരിസ്ഥിതി വൃത്തിയാക്കാനുള്ള അവകാശം
ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരമുള്ള "ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം" എന്നാൽ രോഗങ്ങളുടെയും
അണുബാധയുടെയും അപകടങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തമായ ശരിയായ അന്തരീക്ഷത്തിൽ
ജീവിക്കാനുള്ള അന്തസ്സുള്ള ജീവിതം എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ആരോഗ്യം
പരിപാലിക്കൽ, ശുചിത്വം, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം എന്നിവ ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ
പരിധിയിൽ പെടുന്നു, കാരണം ഇത് പൗരന്മാരുടെ ജീവിതത്തെ പ്രതികൂലമായി
ബാധിക്കുന്നു, ഇത് സാവധാനത്തിലുള്ള വിഷബാധയ്ക്കും പരിശോധിക്കപ്പെട്ടില്ലെങ്കിൽ
സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന അപകടങ്ങൾ കാരണം പൗരന്മാരുടെ ജീവിതം കുറയ്ക്കുന്നതിനും
തുല്യമാണ്.

ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം പരിസ്ഥിതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അറിയപ്പെടുന്ന ചില കേസുകൾ

ഇനിപ്പറയുന്നവയാണ്:

എം.C മേത്ത വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ (1988)[ൽക്സി]യിൽ, വെള്ളം മലിനമാക്കുന്ന

ടാനറികൾ അടച്ചുപൂട്ടാൻ സുപ്രീം കോടതി ഉത്തരവിട്ടു.
എം.C മേത്ത വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ (1997)[ൽക്സിഐവി]യിൽ, പുരാതന
സ്മാരകമായ താജ്മഹലിനെ പരിസ്ഥിതി നാശത്തിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് സുപ്രീം
കോടതി നിരവധി മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളും നിർദ്ദേശങ്ങളും പുറപ്പെടുവിച്ചു.
ജലസ്രോതസ്സുകള് , നദികള് , കനാലുകള് , ഭൂഗര് ഭ ജലം, കൃഷിഭൂമി എന്നിവയെ
മലിനമാക്കുന്ന ടാനറികള് മൂലമുണ്ടാകുന്ന പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ് നങ്ങള് വെല്ലൂർ
സിറ്റിസൺസ് വെൽഫെയർ ഫോറം വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ[ൽക്സിവ്]-ൽ കോടതി
പരിഗണിച്ചു. തത്ഫലമായി, പ്രശ്നം കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ കോടതി നിരവധി
നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകി.
മിൽക്ക് മെൻ കോളനിവികാസ് സമിതി വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് രാജസ്ഥാൻ[എക്സ്വി]യിൽ,
"ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം" എന്നാൽ വൃത്തിയുള്ള ചുറ്റുപാടുകൾ എന്നാണ്, ഇത്
ആരോഗ്യകരമായ ശരീരത്തിലേക്കും മനസ്സിലേക്കും നയിക്കുന്നു എന്ന് സുപ്രീം കോടതി
വ്യക്തമാക്കി. നഗരപ്രദേശങ്ങളിലെ അലഞ്ഞുതിരിയുന്ന കന്നുകാലികളിൽ നിന്നും
മൃഗങ്ങളിൽ നിന്നും സ്വാതന്ത്ര്യം അവകാശം ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.
എം.C മേത്ത വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യ (2006)[എക്സ്വി]യിൽ, ഡൽഹിയിൽ
വാണിജ്യ ഉപയോഗത്തിനായി പാർപ്പിട സ്ഥലങ്ങൾ നഗ്നവും വലിയ തോതിൽ
ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നതും സലൂബ്രിയസ് സാൻഡ് മാന്യമായ അന്തരീക്ഷത്തിനുള്ള
അവകാശം ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. പ്രശ്നം കണക്കിലെടുത്ത് കോടതി ഇത്
സംബന്ധിച്ച് സർക്കാരിന് നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകി.
മുർലി എസ് ദിയോറ വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ[എക്സ്വിഐ]യിൽ, പുകവലി യിൽ
ഏർപ്പെടാത്ത വ്യക്തികളെ, അതിനാൽ, അവകാശങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തിയുടെ പേരിൽ
നിഷ്ക്രിയ പുകവലിക്ക് നിർബന്ധിക്കാനോ വിധേയരാക്കാനോ കഴിയില്ല.
പുകവലിക്കാത്തഒരാൾ ഒരു പൊതുസ്ഥലത്ത് പുകവലിക്കുന്നഒരാളുടെ ഇരയായി
ത്തീർന്നേക്കാം എന്നതിനാൽ ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരമുള്ള ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം
ബാധിക്കപ്പെടുന്നു.
ശബ്ദ മലിനീകരണത്തിനെതിരായ അവകാശം

32 | P a g e
റെ: ശബ്ദ മലിനീകരണം[ൽക്സ്എട്ടാമൻ], ദീപാവലി സമയത്ത് പടക്കം പൊട്ടിയതിനാൽ
അരോചകമായ ശബ്ദ നിലകൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന ശബ്ദ മലിനീകരണവുമായി
ബന്ധപ്പെട്ടതായിരുന്നു കേസ്. അത്തരം ശബ്ദമുണ്ടാക്കുന്ന പടക്കം പൊട്ടിക്കുന്നതിൽ നിന്നും
ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ നിന്നും ഒഴിവാക്കാൻ സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു, അത് നിരീക്ഷിച്ചു:
"ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 എല്ലാ വ്യക്തികൾക്കും ജീവനും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും ഉറപ്പുനൽകുന്നു. ഇത് മനുഷ്യഅന്തസ്സോടെ
ജീവിക്കാനുള്ള വ്യക്തികളുടെ അവകാശം ഉറപ്പുനൽകുന്നു. അതിൽ ഒരു
വ്യക്തിയുടെ ജീവിതം അർത്ഥവത്തായതും പൂർണ്ണവും
മൂല്യവത്തായതുമാക്കാൻ പോകുന്ന ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളും
ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. മനുഷ്യജീവിതത്തിന് അതിന്റെ
മനോഹാരിതയുണ്ട്, അനുവദനീയമായ എല്ലാ ആനന്ദങ്ങൾക്കൊപ്പം
ജീവിതം ആസ്വദിക്കാതിരിക്കാൻ ഒരു കാരണവുമില്ല. തന്റെ വീടിനുള്ളിൽ
സമാധാനത്തോടെയും ആശ്വാസത്തോടെയും ശാന്തതയോടെയും
ജീവിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഏതൊരാൾക്കും ശബ്ദം മലിനീകരണം അവനെ
സമീപിക്കുന്നത് തടയാൻ അവകാശമുണ്ട്."
തുടർന്നു...

"സ്വന്തം പരിസരത്ത് പോലും ശബ്ദം സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള അവകാശം ആർക്കും

അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയില്ല, അത് തന്റെ ചുറ്റുപാടുകൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്
സഞ്ചരിക്കുകയും അയൽക്കാർക്കോ മറ്റുള്ളവർക്കോ ശല്യമുണ്ടാക്കുകയും
ചെയ്യും. ന്യായമായ ഒരു മനുഷ്യന്റെ നിലവാരം അനുസരിച്ച്
ജീവിതത്തിന്റെ സാധാരണ സുഖസൗകര്യങ്ങളിൽ ഭൗതികമായി
ഇടപെടുന്നതിന്റെ പ്രഭാവമുള്ള ഏതൊരു ശബ്ദവും ശല്യമാണ്. ഒരാൾക്ക്
സംസാരിക്കാൻ അവകാശമുണ്ടെങ്കിലും മറ്റുള്ളവർക്ക് കേൾക്കാനോ
കേൾക്കാൻ വിസമ്മതിക്കാനോ അവകാശമുണ്ട് . കേൾക്കാൻ ആരെയും
നിർബന്ധിക്കാൻ കഴിയില്ല, മറ്റുള്ളവരുടെ ചെവിയിലോ മനസ്സിലോ തന്റെ
ശബ്ദം അതിക്രമിച്ചു കടക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് അവകാശമുണ്ടെന്ന് ആർക്കും
അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയില്ല.

ആർക്കും ഔറൽ ആക്രമണത്തിൽ ഏർപ്പെടാൻ കഴിയില്ല. ആരെങ്കിലും

തന്റെ പ്രസംഗത്തിന്റെ അളവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും അതും കൃത്രിമ
ഉപകരണങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെ, ഇഷ്ടമില്ലാത്ത വ്യക്തികളെ
അസുഖകരമായതോ അരോചകമോ ആയ നിലകളിലേക്ക് ഉയർത്തുന്ന ശബ്ദം
കേൾക്കാൻ നിർബന്ധമായും തുറന്നുകാട്ടുകയും ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ,
സംസാരിക്കുന്ന വ്യക്തി ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഉറപ്പുനൽകുന്ന സമാധാനപരവും
സുഖകരവും മലിനീകരണരഹിതവുമായ ജീവിതത്തിനുള്ള മറ്റുള്ളവരുടെ
അവകാശം ലംഘിക്കുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 21[ൽക്സിക്സ്] ഉറപ്പുനൽകുന്ന

33 | P a g e
മൗലികാവകാശത്തെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നതിന് ആർട്ടിക്കിൾ 19(1)(എ)
സേവനത്തിൽ അമർത്താനാവില്ല".
അറിയാനുള്ള അവകാശം
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശം പുതിയ തലങ്ങളിലും അടിയന്തിരതയിലും എത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന്
പറഞ്ഞ ബോംബെ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിലെ ആർപി ലിമിറ്റഡിലെ വി പ്രൊപ്രൈറ്റർസ്
ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസ് ന്യൂസ് പേപ്പേഴ്സ്, ബോംബെ പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡിലെ സുപ്രീം
കോടതി, ജനാധിപത്യം ഫലപ്രദമായി പ്രവർത്തിക്കണമെങ്കിൽ, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ
കാര്യങ്ങൾ അറിയാനും നേടാനും ജനങ്ങൾക്ക് അവകാശം ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്ന്
നിരീക്ഷിച്ചു.
എസ്സാർ ഓയിൽ ലിമിറ്റഡ് വി. ഹലാർ ഉത്കർഷ് സമിതിയിൽ, ആർട്ട്.21-ഉം അറിയാനുള്ള
അവകാശവും തമ്മിൽ ശക്തമായ ബന്ധമുണ്ടെന്ന് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു, പ്രത്യേകിച്ച്
രഹസ്യ സർക്കാർ തീരുമാനങ്ങൾ ആരോഗ്യം, ജീവിതം, ഉപജീവനം എന്നിവയെ എവിടെ
ബാധിച്ചേക്കാം.
തൽക്ഷണ കേസിൽ നടത്തിയ മുകളിൽ പറഞ്ഞ നിരീക്ഷണങ്ങൾ ആവർത്തിച്ച്, റിലയൻസ്
പെട്രോകെമിക്കൽസ് ലിമിറ്റഡ് വി പ്രൊപ്രൈറ്റർസ് ഓഫ് ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസ്
ന്യൂസ് പേപ്പേഴ്സിലെ സുപ്രീം കോടതി, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷിക്കാൻ ഉത്തരവാദികളായ
പൗരന്മാർക്ക് സർക്കാർ നിർദ്ദേശം അറിയാൻ അവകാശമുണ്ടെന്ന് വിധിച്ചു.
ഇവിടെ അറിയാനുള്ള അവകാശത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വായിക്കുക.
വ്യക്തിഗത സ്വാതന്ത്ര്യം
വ്യക്തിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം ദേശീയ കോടതികൾ സംരക്ഷിക്കേണ്ട ഏറ്റവും പഴയ
ആശയങ്ങളിലൊന്നാണ്. 1215 വരെ ഇംഗ്ലീഷ് മാഗ്ന കാര് ട്ട അത് നല് കിയിരിക്കുന്നു.

ഒരു സ്വതന്ത്രൻ എടുത്തു തടവിലാക്കപ്പെടരുത് ... പക്ഷെ... രാജ്യത്തെ

നിയമം അനുസരിച്ച്.
പതിനെട്ട് വാക്കുകളുടെ ഏറ്റവും ചെറിയ ലേഖനത്തിന് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ആദർശങ്ങളെ
വിലമതിക്കുന്നവർക്ക് ഏറ്റവും വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തേക്കാൾ പ്രധാനം
എന്താണ്? ഇന്ത്യയിൽ, 'സ്വാതന്ത്ര്യം' എന്ന ആശയത്തിന് കൂടുതൽ വിപുലമായ
വ്യാഖ്യാനം ലഭിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യം കേവലം ശാരീരിക സംയമനത്തിൽ നിന്നുള്ള
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ മാത്രമാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നതെന്ന കാഴ്ചപ്പാട് ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി
നിരസിച്ചു, സ്വതന്ത്ര രായ പുരുഷന്മാർ സന്തോഷം ക്രമമായി പിന്തുടരുന്നതിന്
അത്യന്താപേക്ഷിതമാണെന്ന് ദീർഘകാലമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള അവകാശങ്ങളും
പദവികളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി.

'വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം' എന്ന പദത്തിന്റെ അർത്ഥം ഖരക് സിംഗിന്റെ കേസിൽ സുപ്രീം

കോടതി പരിഗണിച്ചു, ഡോമിസിലിയറി സന്ദർശനങ്ങൾ രഹസ്യ പിക്കറ്റിംഗ് വഴി
നിരീക്ഷണം നൽകുന്ന യു.പി പോലീസ് ചട്ടങ്ങളുടെ ഭരണഘടനാ സാധുതയോടുള്ള
വെല്ലുവിളിയിൽ നിന്നാണ് ഇത് ഉയർന്നത്.

വിചിത്രമെന്നു പറയട്ടെ, ബെഞ്ചിലെ ഭൂരിപക്ഷവും ന്യൂനപക്ഷവും 'വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം'

എന്ന പദത്തിന് 'വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം' എന്ന പദത്തിന് നൽകിയ അർത്ഥത്തെ
ആശ്രയിച്ചിരുന്നു, മുൻ വി ഇല്ലിനോയിസിലെ ഒരു അമേരിക്കൻ വിധി (ഒരു ഫീൽഡ്,

34 | P a g e
ജെ.,) 'ജീവൻ' എന്ന പദം കേവലം മൃഗഅസ്തിത്വത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ അർത്ഥമാക്കുന്നു.
അതിന്റെ ഇല്ലായ്മയ്ക്കെതിരായ നിരോധം ജീവിതം ആസ്വദിച്ചിരുന്ന എല്ലാ
പരിധികളിലേക്കും കഴിവുകളിലേക്കും വ്യാപിച്ചു.
ശരീരം വികൃതമാക്കുന്നതോ കൈയോ കാലോ മുറിച്ചുമാറ്റുന്നതോ കണ്ണ് വെക്കുന്നതോ
ആത്മാവ് ബാഹ്യലോകവുമായി ആശയവിനിമയം നടത്തുന്ന ശരീരത്തിന്റെ മറ്റേതെങ്കിലും
അവയവം നശിപ്പിക്കുന്നതോ ഈ വ്യവസ്ഥ ഒരുപോലെ നിരോധിച്ചു. ഡോമിസിലിയറി
സന്ദർശനങ്ങൾ (രാത്രിയിൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ നിരീക്ഷണത്തിന്റെ ഒരു രൂപമായി
രചിക്കുന്ന യു.പി. പോലീസ് റെഗുലേഷൻസ് സ്വാതന്ത്ര്യം നഷ്ടപ്പെടുത്തുകയും അങ്ങനെ]
ഭരണഘടനാവിരുദ്ധമാണെന്നും ഭൂരിഭാഗം പേരും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിലെ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം ഒരു വ്യക്തിക്ക്
തന്റെ വ്യക്തിയുടെ മേലുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങളിൽ നിന്നോ കടന്നുകയറ്റങ്ങളിൽ നിന്നോ
സ്വതന്ത്രനാക്കാനുള്ള അവകാശമാണെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു, അവ നേരിട്ട്
അടിച്ചേൽപ്പിക്കപ്പെടുകയോ കണക്കുകൂട്ടിയ നടപടികൾ പരോക്ഷമായി കൊണ്ടുവരികയോ
ചെയ്താലും.

നിയമാനുസൃതമായ തടവ് പോലും എല്ലാ മൗലികാവകാശങ്ങളെയും വിടപറയുന്നില്ലെന്ന്

സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു. ജയിൽ വാസത്തിന്റെ ഒരു സംഭവമായി നഷ്ടപ്പെട്ട
'അത്യാവശ്യമായി' ഒഴികെ ഒരു സ്വതന്ത്ര പൗരൻ അനുഭവിക്കുന്ന എല്ലാ
അവകാശങ്ങളും ഒരു തടവുകാരൻ നിലനിർത്തുന്നു

സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശവും ആർട്ടിക്കിൾ 21

ഭരണഘടനയിൽ വ്യക്തമായി പരാമർശിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും, സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം
ഭരണഘടനപ്രകാരം ഒരു 'പെനുമ്പ്രൽ അവകാശമായി' കണക്കാക്കപ്പെട്ടു, അതായത്
ജീവിക്കാനുള്ള മൗലികാവകാശത്തിന്റെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും
അവിഭാജ്യഘടകമായി സുപ്രീം കോടതി പ്രഖ്യാപിച്ച അവകാശം. കെ എസ്
പുട്ടുസ്വാമി വിധിക്ക് ശേഷം, സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം വിവിധ സുപ്രധാന
വിധികളിൽ കോടതി വായിക്കുകയും മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

സംസ്ഥാന നയത്തിന്റെ നിർദ്ദേശക തത്വങ്ങളുമായി വായിച്ച ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ നിന്നും

ഭരണഘടനയുടെ മറ്റ് വ്യവസ്ഥകളിൽ നിന്നും സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം സുപ്രീം
കോടതി ഇല്ലാതാക്കി.

ഒരു നിയമവും സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള ക്രോസ്കട്ടിംഗ് 'തിരശ്ചീന' അവകാശം

നൽകുന്നില്ലെങ്കിലും, വിവിധ നിയമങ്ങൾക്ക് ഈ അവകാശം പരോക്ഷമായോ
വ്യക്തമായോ സംരക്ഷിക്കുന്ന വ്യവസ്ഥകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. [ൽക്സ്]
ഖരക് സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് യുപിയിൽ ആദ്യമായി,[ൽക്സി] ആർട്ട്. 19(1)(ഡി), 19(1)
(ഇ), 21 തുടങ്ങിയ നിലവിലുള്ള മൗലികാവകാശങ്ങളിൽ നിന്ന് സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള
അവകാശം സൂചിപ്പിക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന് കോടതി ചോദ്യം ചെയ്തു. യുപി പോലീസ്
ചട്ടങ്ങളുടെ അധ്യായം എക്സ്എക്സ് പ്രകാരം "നിരീക്ഷണം" ഭരണഘടനയുടെ മൂന്നാം ഭാഗം
ഉറപ്പുനൽകുന്ന ഏതെങ്കിലും മൗലികാവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനമായി. ആർട്ടിക്കിൾ 21
ലംഘിക്കുന്നതിനായി "രാത്രിയിൽ ഡോമിസിലിയറി സന്ദർശനങ്ങൾ" വഴി നിരീക്ഷണം
അനുവദിച്ച റെഗുലേഷൻ 236(ബി) നടന്നു. ഏഴു ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ച് അത് വെച്ചു:

35 | P a g e
"ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ "ജീവിതം", "വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം" എന്നീ
പദങ്ങളുടെ അർത്ഥങ്ങൾ ഖരക് സിംഗിന്റെ കേസിൽ ഈ കോടതി
പരിഗണിച്ചു. ഭരണഘടനയിൽ "സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം" എന്ന
വ്യക്തമായ ഉറപ്പുകളൊന്നും ഇല്ലെന്ന് ഭൂരിഭാഗം പേരും
കണ്ടെത്തിയെങ്കിലും, അന്തസ്സുള്ള അവകാശം ഉൾപ്പെടുത്താനുള്ള
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം അത് വിശാലമായി വായിച്ചു.
"ഒരു വ്യക്തിയുടെ വീട്ടിലേക്കുള്ള അനധികൃത കടന്നുകയറ്റവും അതുവഴി
അദ്ദേഹത്തിന് ഉണ്ടായ അസ്വസ്ഥതയും ഒരു മനുഷ്യന്റെ
പൊതുനിയമത്തിന്റെ അവകാശത്തിന്റെ ലംഘനമാണ് - നാഗരികത എന്ന
ആശയത്തിൽ അല്ലെങ്കിലും, ഓർഡർ ചെയ്ത സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ
ആത്യന്തിക അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്" എന്ന് അത് വാദിച്ചു.
ഒരു ന്യൂനപക്ഷ വിധിയിൽ, ഈ കേസിൽ, ജസ്റ്റീസ് സുബ്ബ റാവു അത് വെച്ചു:

"വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം അദ്ദേഹത്തിന്റെ

പ്രസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ നിയന്ത്രണങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തമാകാനുള്ള
അവകാശം മാത്രമല്ല, അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വകാര്യ ജീവിതത്തിലെ
കൈയേറ്റങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തമാകാനും അവകാശം എടുക്കുന്നു. നമ്മുടെ
ഭരണഘടന സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം മൗലികാവകാശമായി
വ്യക്തമായി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നില്ല എന്നത് സത്യമാണ്, എന്നാൽ
പറഞ്ഞ അവകാശം വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അവശ്യ ഘടകമാണ്.
ഓരോ ജനാധിപത്യ രാജ്യവും ഗാർഹിക ജീവിതത്തെ വിശുദ്ധീകരിക്കുന്നു;
അത് അദ്ദേഹത്തിന് വിശ്രമം, ശാരീരിക സന്തോഷം, മനസ്സമാധാനം,
സുരക്ഷ എന്നിവ നൽകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. അവസാന ആശ്രയത്തിൽ,
കുടുംബത്തോടൊപ്പം താമസിക്കുന്ന ഒരു വ്യക്തിയുടെ വീട് അവന്റെ 'കോട്ട'
ആണ്; അത് തന്റെ വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് മേലുള്ള
കടന്നുകയറ്റത്തിനെതിരായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അതിക്രമമാണ് ".
ഈ കേസ്, പ്രത്യേകിച്ച് ജസ്റ്റീസ് സുബ്ബ റാവുവിന്റെ നിരീക്ഷണങ്ങൾ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
ഉപയോഗിച്ച് സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പിന്നീട് വിശദീകരിക്കാൻ
വഴിയൊരുക്കി.

ഗോവിന്ദ് വി. സംസ്ഥാനമായ മദ്ധ്യപ്രദേശിൽ[ൽക്സിഐ], സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള

അവകാശത്തെക്കുറിച്ച് സുപ്രീം കോടതി കൂടുതൽ വിപുലമായ വിലയിരുത്തൽ നടത്തി. ഈ
കേസിൽ, കോടതി മദ്ധ്യപ്രദേശ് പോലീസ് ചട്ടങ്ങൾ 855, 856 എന്നിവയുടെ
ഭരണഘടനാ സാധുത വിലയിരുത്തുകയായിരുന്നു, ഇത് ഡോമിസിലിയറി സന്ദർശനങ്ങളും
പ്രതികളുടെ പിക്കറ്റിംഗും ഉൾപ്പെടെ പതിവ് കുറ്റവാളികളെ പോലീസ് നിരീക്ഷിക്കാൻ
വ്യവസ്ഥ ചെയ്തു. ഈ അധിനിവേശ വ്യവസ്ഥകൾ അടിച്ചമർത്തുന്നതിൽ നിന്ന് സുപ്രീം
കോടതി വിരമിച്ചു:

36 | P a g e
"ഡോമിസിലിയറി സന്ദർശനത്തിലൂടെയുള്ള നിരീക്ഷണം എല്ലായ്പ്പോഴും
സ്വകാര്യതയുടെ അവകാശത്തിന് മേൽ യുക്തിരഹിതമായ
നിയന്ത്രണമായിരിക്കുമെന്ന് പറയാനാവില്ല. പതിവ് കുറ്റവാളികളാണെന്ന്
സംശയിക്കപ്പെടുന്ന വ്യക്തികളും നിരീക്ഷണത്തിന് വിധേയരാകുന്ന ഒരു
ക്രിമിനൽ ജീവിതം നയിക്കാൻ ദൃഢനിശ്ചയമുള്ളവരും മാത്രമാണ്."
ആർട്സ്.19(എ), (ഡി), 21 എന്നിവയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു എമനേഷൻ എന്ന നിലയിൽ
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള പരിമിതമായ മൗലികാവകാശം കോടതി അംഗീകരിച്ചു. മാത്യു ജെ.
തൽക്ഷണ കേസിൽ നിരീക്ഷിച്ചു,

"സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം, അതിനാൽ, കേസ് ഡെവലപ്പ് മെന്റ് വഴി

കേസ് പ്രക്രിയയിലൂടെ കടന്നുപോകേണ്ടതുണ്ട്. അതുകൊണ്ട്,
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം അനുമാനിക്കുന്നു.
ഇന്ത്യയിലുടനീളം സ്വതന്ത്രമായി നീങ്ങാനുള്ള അവകാശവും സംസാര
സ്വാതന്ത്ര്യവും അവരിൽ നിന്ന് ഒരു മൗലികാവകാശമായി
സ്വകാര്യതയുടെ സ്വതന്ത്ര മൗലികാവകാശം സൃഷ്ടിക്കുന്നു, അത് ഒരു
മൗലികാവകാശമായി കണക്കാക്കാൻ കഴിയും, അവകാശം
സമ്പൂർണമാണെന്ന് ഞങ്ങൾ കരുതുന്നില്ല.....

...... ഒരു പൗരന് വ്യക്തമായി ഉറപ്പുനൽകുന്ന മൗലികാവകാശങ്ങൾക്ക്

പെനംബ്രൽ മേഖലകളുണ്ടെന്നും സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം തന്നെ
മൗലികാവകാശം നിർബന്ധിത പൊതുതാൽപ്പര്യത്തിന്റെ
അടിസ്ഥാനത്തിൽ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക്
വിധേയമാകണമെന്നമൗലികാവകാശമാണെന്നും അനുമാനിക്കുന്നു."
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശത്തിന്റെ വ്യാപ്തിയും ഉള്ളടക്കവും
പുതസ്വാമിക്ക് മുമ്പുള്ള വിധി
അകാഡെമൈക്കിന്റെ ഭരണഘടനാ അവകാശ പരമ്പരയുടെ ഭാഗമായി
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശത്തെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വായിക്കുക
ടെലിഫോൺ ടാപ്പുചെയ്യുന്നു
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശത്തിൽ നിന്ന് പുറപ്പെടുന്നത് ടെലിഫോൺ ടാപ്പുചെയ്യുന്ന
പ്രശ്നമാണ്.

ആർഎം മൽകാനി വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് മഹാരാഷ്ട്രയിൽ, സംഭാഷണം ടാപ്പുചെയ്തുകൊണ്ട്

അന്യായമോ ഉയർന്ന കൈയോ ആയ ഇടപെടലിനെതിരെ നിരപരാധിയായ ഒരു
പൗരന്റെ ടെലിഫോൺ സംഭാഷണം കോടതികൾ സംരക്ഷിക്കുമെന്ന് സുപ്രീം കോടതി
പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, നിയമം സാധൂകരിക്കാനും പൊതുസേവകരുടെ അഴിമതി
തടയാനുമുള്ള പോലീസിന്റെ ശ്രമങ്ങൾക്കെതിരെ കുറ്റവാളിയായ പൗരന് സംരക്ഷണം
ഇല്ല.

37 | P a g e
ടെലിഗ്രാഫ് ആക്ട്, 1885 ലെ സെക്ഷൻ 5(2) പ്രകാരം ടെലിഫോൺ ടാപ്പിംഗ്
ഇന്ത്യയിൽ അനുവദനീയമാണ്. ഒരു ടെലിഫോൺ ടാപ്പുചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഉത്തരവ്
പുറപ്പെടുവിക്കപ്പെടുമ്പോൾ സാഹചര്യങ്ങളും അടിസ്ഥാനങ്ങളും വിഭാഗം വിശദീകരിക്കുന്നു,
എന്നാൽ ഓർഡർ ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നടപടിക്രമങ്ങൾ അതിൽ നിഷ്കർഷിച്ചിട്ടില്ല.
നിയമത്തിലെ 5(2) വകുപ്പ് പ്രകാരം അധികാരം പ്രയോഗിക്കുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള
നീതിയുക്തവും നീതിയുക്തവുമായ നടപടിക്രമങ്ങളുടെ അഭാവത്തിൽ, സെക്ഷൻ 19, 21
എന്നിവ പ്രകാരം പൗരന്മാരുടെ മൗലികാവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ സാധ്യമല്ലെന്ന്
പിയുസിഎൽ വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിലെ സുപ്രീം കോടതി വ്യക്തമാക്കി.
അതനുസരിച്ച്, നിയമത്തിലെ 5(2) വകുപ്പ് പ്രകാരം ടെലിഫോൺ ടാപ്പിംഗ്
പുനസ്ഥാപിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് പാലിക്കേണ്ട നടപടിക്രമ മുൻകരുതലുകൾ കോടതി
പുറപ്പെടുവിച്ചു.
കോടതി കൂടുതൽ വിധിച്ചു:

"ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്ന

'ജീവിത'ത്തിനും 'വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും' അവകാശത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം. ഒരു കേസിൽ വസ്തുതകൾ
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം ആയിക്കഴിഞ്ഞാൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നു. "നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമമനുസരിച്ചല്ലാതെ"
പ്രസ്തുത അവകാശം വെട്ടിക്കുറയ്ക്കാൻ കഴിയില്ല. ടെലിഫോൺ സംഭാഷണം
ഒരു മനുഷ്യന്റെ സ്വകാര്യ ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന മുഖമാണെന്ന്
കോടതി വിധിച്ചു. സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം തീർച്ചയായും ഒരാളുടെ
വീടിന്റെയോ ഓഫീസിന്റെയോ സ്വകാര്യതയിൽ ടെലിഫോൺ
സംഭാഷണം ഉൾപ്പെടും. ടെലിഫോൺ ടാപ്പിംഗ്, അങ്ങനെ, നിയമം
സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമത്തിന് കീഴിൽ അനുവദനീയമല്ലാത്ത പക്ഷം
ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 അനിർവ്വഹണമാകും.
നടപടിക്രമം നീതിയുക്തവും ന്യായവും ന്യായവുമായിരിക്കണം."
ഭയാനകമായ രോഗങ്ങളുടെ വെളിപ്പെടുത്തൽ
മിസ്റ്റർ എക്സ് വി ഹോസ്പിറ്റൽ ഇസഡ്[ൽക്സ്വ്]ൽ, വിവാഹം കഴിക്കേണ്ട തന്റെ രോഗി
എച്ച്ഐവി പോസിറ്റീവ് ആണെന്ന് ഡോക്ടർ വെളിപ്പെടുത്തിയത് രോഗിയുടെ
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശത്തിന്റെ ലംഘനമാണോ എന്നതായിരുന്നു സുപ്രീം
കോടതിമുമ്പാകെയുള്ള ചോദ്യം.
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം സമ്പൂർണമല്ലെന്നും കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ തടയുന്നതിനോ
ക്രമക്കേട് തടയുന്നതിനോ ആരോഗ്യത്തിന്റെയോ ധാർമ്മികതയുടെയോ
സംരക്ഷണത്തിനോ അവകാശങ്ങളുടെയും മറ്റുള്ളവരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും
സംരക്ഷണത്തിനോ നിയമപരമായി പരിമിതപ്പെടുത്തിയേക്കാമെന്നും സുപ്രീം കോടതി
വിധിച്ചു.

രോഗിവിവാഹം കഴിക്കാനിരിക്കുന്ന ഒരു സ്ത്രീയുടെ ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ, താൻ

വിവാഹം കഴിക്കാൻ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ട ഒരു വ്യക്തി മാരകമായ ഒരു രോഗത്തിന്റെ
ഇരയാണെന്ന് പറയുന്നതിനുള്ള അവകാശം ക്രിയാത്മകമായി ഉൾപ്പെടുമെന്ന് കോടതി
വിശദീകരിച്ചു, അത് ലൈംഗികമായി സാംക്രമികമായിരുന്നു.

38 | P a g e
ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിൽ മനുഷ്യശരീരത്തിന്റെ എല്ലാ സൗകര്യങ്ങളും പ്രധാന
അവസ്ഥയിൽ ആസ്വദിക്കാനുള്ള ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതത്തിനുള്ള അവകാശം
ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ, ഡോക്ടർമാർ സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം
ലംഘിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് ബോധ്യപ്പെട്ടു.

സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം, ഒരു വ്യക്തിയെ മെഡിക്കൽ ടെസ്റ്റുകൾക്ക്

വിധേയമാക്കൽ
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം സമ്പൂർണ്ണമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നില്ലെന്നും
കുറ്റകൃത്യങ്ങളോ ക്രമക്കേടോ തടയുന്നതിനോ ആരോഗ്യമോ ധാർമ്മികതയോ
പരിരക്ഷിക്കുന്നതിനോ അവകാശങ്ങളുടെയും മറ്റുള്ളവരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും
സംരക്ഷണത്തിനോ നിയമപരമായി കൈക്കൊള്ളാവുന്ന അത്തരം നടപടിക്ക്
വിധേയമാണെന്നും നന്നായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. പൊതു ധാർമ്മികത
മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോകുന്ന രണ്ട് കക്ഷികളുടെ മൗലികാവകാശങ്ങൾ തമ്മിൽ ഒരു
വൈരുദ്ധ്യം ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് നിലനിൽക്കും.

കേസിൽ ശാർദ വി. ധർമ്മപാൽ[ൽക്സ്വി], മൂന്ന് ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ച് ഒരു വിവാഹ

കോടതിക്ക് വിവാഹമോചന നടപടിയിൽ കക്ഷികളെ വൈദ്യ പരിശോധനയ്ക്ക്
വിധേയരാക്കാൻ നിർദ്ദേശിക്കാൻ അധികാരമുണ്ടെന്ന് വിധിച്ചു. സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള ഒരാളുടെ
അവകാശം ലംഘിക്കാൻ ഇതിന് നൽകിയ ഒരു നിർദേശം കൈവശം വയ്ക്കാൻ കഴിയില്ല.
എന്നിരുന്നാലും, ഇതിന് മതിയായ വിവരങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു.
സ്വകാര്യതയ്ക്കുള്ള അവകാശം: പ്രത്യുൽപ്പാദന തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ
നടത്തുന്നതിനുള്ള സ്ത്രീയുടെ അവകാശം
പ്രത്യുൽപ്പാദന തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നടത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു സ്ത്രീയുടെ അവകാശത്തിൽ
ലൈംഗിക പ്രവർത്തനത്തിലെ പങ്കാളിത്തം നിരസിക്കാനുള്ള സ്ത്രീയുടെ അവകാശമോ
വന്ധ്യംകരണ നടപടിക്രമങ്ങൾ ക്ക് വിധേയമാകുന്നത് പോലുള്ള ഗർഭനിരോധന
മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള നിർബന്ധമോ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഗർഭധാരണം അതിന്റെ പൂർണ്ണ
കാലത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനും പിന്നീട് കുട്ടികളെ വളർത്തുന്നതിനും സ്ത്രീയുടെ
അവകാശം.

വിദേശയാത്രചെയ്യാനുള്ള അവകാശം
സത്വന്ത് സിംഗ് സാഹ്നി വി. അസിസ്റ്റന്റ് പാസ്പോർട്ട് ഓഫീസർ, ന്യൂ
ഡെൽഹി[ൽക്സ്വിയി]ൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ അർത്ഥത്തിൽ "വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം"
എന്ന പദപ്രയോഗത്തിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന വിദേശയാത്രയ്ക്കുള്ള അവകാശം സുപ്രീം
കോടതി ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
മനേക ഗാന്ധി വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ[ൽക്സ്എട്ടാമൻ], പൊതുജനത്തിന്റെ
താൽപ്പര്യപ്രകാരം ഒരു വ്യക്തിയുടെ പാസ്പോർട്ട് പിടിച്ചെടുക്കാൻ സർക്കാരിന്
അധികാരം നൽകുന്ന പാസ്പോർട്ട് ആക്ട് 1967-ലെ സെക്ഷൻ 10(3)(സി) ന്റെ സാധുത
സുപ്രീം കോടതിയിലെ ഏഴ് ജഡ്ജിമാരുടെ ബെഞ്ചിന് മുമ്പാകെ ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടു.
"വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യ"ത്തിനുള്ള അവകാശത്തിന്റെ ഭാഗമായി വിദേശയാത്ര
ചെയ്യാനുള്ള അവകാശം അവളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം നഷ്ടപ്പെടുത്താൻ ഒരു നടപടിക്രമവും
നിർദ്ദേശിച്ചില്ലെന്നും അതിനാൽ അത് കലയുടെ ലംഘനമാണെന്നും വാദിച്ചു. 21.

39 | P a g e
ആർട്ട്.21 മറ്റ് മൗലികാവകാശങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായി ചിന്തിക്കുന്ന നടപടിക്രമം
ന്യായത്തിന്റെ പരീക്ഷണത്തെ നേരിടണമെന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
വിദേശയാത്രയ്ക്കുള്ള അവകാശം കലയുടെ കീഴിലാണ്. പാസ്പോർട്ട് ആക്ട് പ്രകാരം
പാസ്പോർട്ട് പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനുള്ള അധികാരം വിനിയോഗിക്കുമ്പോൾ സ്വാഭാവിക
നീതി ബാധകമാക്കണം. ഭഗവതി, ജെ. നിരീക്ഷിച്ചു:

നിയമപരമായും തത്ത്വചിന്താപരമായും സമത്വത്തിന്റെ യോ അനിയന്ത്രിതതയുടെയോ

ഒരു അവശ്യ ഘടകമായ ന്യായബോധത്തിന്റെ തത്വം ആർട്ടിക്കിൾ 14-ൽ ഒരു
സർവവ്യാപിത്വം പോലെ വ്യാപിച്ചുപോകുന്നു, അത് "ശരിയും നീതിയും നീതിയും"
ആയിരിക്കണം, ഏകപക്ഷീയമോ വിചിത്രമോ അടിച്ചമർത്തലോ അല്ല; അല്ലെങ്കിൽ,
അത് ഒരു നടപടിക്രമവും ആയിരിക്കില്ല, ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ആവശ്യകത
തൃപ്തിപ്പെടില്ല.

നിയമവിരുദ്ധമായ തടങ്കലിനെതിരായ അവകാശം

ജോഗീന്ദർ കുമാർ വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ഉത്തർപ്രദേശ്[ൽക്സിക്സ്]ൽ, അപേക്ഷകനെ പോലീസ്
ഉദ്യോഗസ്ഥർ തടഞ്ഞുവെച്ചു, അദ്ദേഹം എവിടെയാണെന്ന് അഞ്ച് ദിവസത്തേക്ക്
കുടുംബാംഗങ്ങളോട് പറഞ്ഞില്ല. പോലീസ് ഉന്നതനും സ്വതന്ത്ര പൗരനെ
നിയമവിരുദ്ധമായി തടങ്കലില് വെച്ചതും ഗൗരവമായി കണക്കിലെടുത്ത്,
അന്വേഷണവേളയില് ഒരു വ്യക്തിയെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്ന മാര് ഗ്ഗനിര്
ദ്ദേശങ്ങള് സുപ്രീം കോടതി അവതരിപ്പിച്ചു:
അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു വ്യക്തിയെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്നും എവിടെയാണ്
തടഞ്ഞുവച്ചിരിക്കുന്നതെന്ന് പ്രായോഗികമായി കഴിയുന്നിടത്തോളം ഒരു സുഹൃത്തിനെയോ
ബന്ധുവിനെയോ മറ്റേതെങ്കിലും വ്യക്തിയെയോ അറിയിക്കാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നുവെങ്കിൽ
അയാൾക്ക് അർഹതയുണ്ട്.

അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട വ്യക്തിയെ ഈ അവകാശത്തിന്റെ പോലീസ് സ്റ്റേഷനിൽ

കൊണ്ടുവരുമ്പോൾ പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ അറിയിക്കണം. അറസ്റ്റിനെ കുറിച്ച്
ആരെയാണ് അറിയിച്ചതെന്ന് ഡയറിയിൽ ഒരു എൻട്രി നടത്തേണ്ടതുണ്ട്.

ഡി.കെ. ബസു വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് പശ്ചിമ ബംഗാൾ[എൽ.എസ്.എക്സ്.സി.]യുടെ

കാര്യത്തിൽ, അറസ്റ്റ്, തടങ്കൽ എന്നീ എല്ലാ കേസുകളിലും കേന്ദ്ര, സംസ്ഥാന
അന്വേഷണ ഏജൻസികൾ പാലിക്കേണ്ട വിശദമായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ സുപ്രീം
കോടതി അവതരിപ്പിച്ചു. കൂടാതെ, പ്രതിരോധ നടപടികളായി അതിനുവേണ്ടി
നിയമവ്യവസ്ഥകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നതുവരെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ പാലിക്കണമെന്ന് കോടതി
ഉത്തരവിട്ടു. ചോദ്യം ചെയ്യലിനിടയിലോ അല്ലാതെയോ ഉണ്ടാകുന്ന ഏതെങ്കിലും
തരത്തിലുള്ള പീഡനമോ ക്രൂരമോ മനുഷ്യത്വരഹിതമോ അപമാനകരമോ ആയ
പെരുമാറ്റം ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ പരിധിയിൽ വരുന്നതാണെന്നും അത് വ്യക്തമാക്കി.
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഉം തടവുകാരുടെ അവകാശങ്ങളും
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ സംരക്ഷണം ജയിലിൽ കുറ്റവാളികൾക്ക് പോലും ലഭ്യമാണ്.
ശിക്ഷയുടെ പേരിൽ മാത്രം കുറ്റവാളികൾക്ക് അവരുടെ കൈവശമുള്ള എല്ലാ
മൗലികാവകാശങ്ങളും നിഷേധിക്കപ്പെടുന്നില്ല. ഒരു കുറ്റവാളിയെ ജയിലിൽ അടച്ചതിനെ
ത്തുടർന്ന് ഇന്ത്യയുടെ പ്രദേശത്തുടനീളം സ്വതന്ത്രമായി സഞ്ചരിക്കാനുള്ള അവകാശം
പോലുള്ള മൗലിക സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന് നിഷേധിക്കപ്പെട്ടേക്കാം. എന്നാൽ

40 | P a g e
ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം ഉറപ്പുനൽകുന്ന വിലയേറിയ അവകാശത്തിന് ഒരു കുറ്റവാളിക്ക്
അർഹതയുണ്ട്, നിയമം[ൽക്സി] സ്ഥാപിച്ച ഒരു നടപടിക്രമമല്ലാതെ അവന്റെ ജീവനും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും നഷ്ടപ്പെടില്ല.
മനേക ഗാന്ധി വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ, സുപ്രീം കോടതി ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന് ഒരു
പുതിയ മാനം നൽകി. കോടതി ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഏറ്റവും വിശാലമായ വ്യാപ്തി
ഉണ്ടായിരിക്കാൻ വ്യാഖ്യാനിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരു കുറ്റത്തിന് ശിക്ഷിക്കപ്പെടുകയും നിയമം
സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമത്തെ തുടർന്ന് അവരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും
ചെയ്തപ്പോൾ. ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഒരു പുതിയ ഭരണഘടനാ, ജയിൽ നീതിശാസ്ത്രം[ൽക്സിയി]
അവതരിപ്പിച്ചു.
പിന്തുടരേണ്ട വിഷയങ്ങളിൽ നൽകേണ്ട അവകാശങ്ങളും പരിരക്ഷകളും.
സൗജന്യ നിയമ സഹായത്തിനുള്ള അവകാശവും അപ്പീൽ ചെയ്യാനുള്ള
അവകാശവും
ന്യായമായ നടപടിക്രമത്തിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായി സൗജന്യ നിയമസഹായം
കൈവശം വയ്ക്കുമ്പോൾ, എം.എച്ച്. ഹോസ്കോട്ട് വി. സംസ്ഥാനമായ
മഹാരാഷ്ട്രയിൽ[ൽക്സിമൂന്നി], കോടതി വിശദീകരിച്ചു:
"അപ്പീൽ അവകാശത്തിന്റെ രണ്ട് പ്രധാന ചേരുവകൾ; ഒന്നാമതായി, ഒരു
അപ്പീൽ ഫയൽ ചെയ്യാൻ തടവുകാരനെ പ്രാപ്തനാക്കുന്നതിനും
രണ്ടാമതായി, നിയമസഹായം നേടുന്നതിൽ നിന്ന് ദരിദ്രനോ അല്ലെങ്കിൽ
മറ്റ് വൈകല്യമുള്ളവനോ ആയ തടവുകാരന് സൗജന്യ നിയമസേവനം
നൽകുന്നതിനും സമയബന്ധിതമായി ഒരു വിധിയുടെ പകർപ്പ് സേവിക്കുക.
നിയമസഹായം സ്വതന്ത്രമാക്കുന്നതിനുള്ള ഈ അവകാശം ഗവൺമെന്റിന്റെ
കടമയാണ്, നീതിയും ന്യായവും ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ
അന്തർലീനമായ വശമാണിത്; ഇതിനെ സര് ക്കാര് ചാരിറ്റി എന്ന്
വിളിക്കാനാവില്ല."
മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, ജയിൽ ശിക്ഷ ലഭിക്കാവുന്ന കുറ്റകരമായ കുറ്റമുള്ള ഒരു
കുറ്റാരോപിതനായ വ്യക്തിക്ക്, ഉപദേശം നൽകാൻ കഴിയാത്തവിധം ദരിദ്രനാണെങ്കിൽ
നിയമസഹായം നൽകാൻ അർഹതയുണ്ട്. കൂടാതെ, പ്രതിക്ക് വേണ്ടി അഭിഭാഷകന്
വേണ്ടത്ര സമയവും പ്രതിഭാഗം തയ്യാറാക്കുന്നതിനുള്ള സൗകര്യവും നൽകണം.
ന്യായമായ വിചാരണയുടെ ഈ മുൻകരുതലുകൾ ലംഘിക്കുന്നത് വിചാരണയെയും
ശിക്ഷയെയും അസാധുവാക്കും.

വേഗത്തിലുള്ള ട്രയലിലേക്കുള്ള അവകാശം

ഹുസൈനാര ഖാത്തൂൺ വി. ആഭ്യന്തര സെക്രട്ടറി, ബിഹാർ സ്റ്റേറ്റ്[ൽക്സിവ്], സുപ്രീം
കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു, കോടതികളിൽ വിചാരണ കാത്ത് വർഷങ്ങളായി പുരുഷന്മാരും
സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ജയിലുകളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു.
കോടതി സ്ഥിതിഗതികൾ സൂചിപ്പിച്ചു, വിചാരണകൂടാതെ ഇത്രയും ദീർഘകാലത്തേക്ക്
പുരുഷന്മാരെയും സ്ത്രീകളെയും തടവിലാക്കാൻ അനുവദിക്കുന്ന നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയ്ക്ക്
നാണക്കേട് വഹിക്കുന്നുവെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.

വിചാരണത്തടവുകാരായ തടവുകാരെ ജയിലിൽ തടങ്കലിൽ വെച്ചിരിക്കുന്നത്

നിയമവിരുദ്ധമാണെങ്കിൽ അവർക്ക് ശിക്ഷിക്കപ്പെടുമായിരുന്നതിനേക്കാൾ കൂടുതലാണെന്ന്
കോടതി വിധിച്ചു. ഇത് ആർട്ടിക്കിൾ 21 ലംഘിച്ചു. ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടസാഹചര്യത്തിൽ ലഭിച്ച
41 | P a g e
ശിക്ഷയേക്കാൾ ദീർഘകാലമായി ജയിലിൽ കഴിഞ്ഞ ിരുന്ന വിചാരണത്തടവുകാരെ
മോചിപ്പിക്കാൻ കോടതി ഉത്തരവിട്ടു.

എ.ആർ. ആന്റുലെ വി. ആർ.എസ്. നായക്[ൽക്സ്വി]യിൽ, സുപ്രീം കോടതിയിലെ അഞ്ച്

ജഡ്ജിമാരുടെ ഭരണഘടന ബെഞ്ച് ഈ ചോദ്യം കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും
കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ വേഗത്തിൽ വിചാരണ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള പ്രത്യേക
മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്തു[ എൽ.എസ്.എക്സ്.സി.വി.ഐ]:
ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ അന്തർലീനമായ ന്യായവും നീതിയുക്തവും ന്യായവുമായ നടപടിക്രമം
കുറ്റാരോപിതനിൽ വേഗത്തിൽ വിചാരണ ചെയ്യപ്പെടാനുള്ള അവകാശം സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ നിന്ന് വേഗത്തിൽ വിചാരണ ചെയ്യാനുള്ള അവകാശം,

അന്വേഷണം, അന്വേഷണം, അപ്പീൽ, പുനർവിചാരണ എന്നിവയുടെ എല്ലാ ഘട്ടങ്ങളും
ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.

കുറ്റാരോപിതരുടെ വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് വേഗത്തിൽ വിചാരണയുടെ അവകാശത്തിന്റെ

അടിത്തറയിലുള്ള ആശങ്കകൾ ഇവയാണ്:

റിമാൻഡ്, പ്രീ-ശിക്ഷ തടങ്കൽ കാലയളവ് കഴിയുന്നത്ര ഹ്രസ്വമായിരിക്കണം.

അനാവശ്യമായി നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന അന്വേഷണത്തിന്റെയോ അന്വേഷണത്തിന്റെയോ

വിചാരണയുടെയോ ഫലമായുള്ള അവന്റെ തൊഴിലിനും സമാധാനത്തിനും ഉണ്ടാകുന്ന
ആശങ്ക, ഉത്കണ്ഠ, ചെലവ്, അസ്വസ്ഥത എന്നിവ വളരെ കുറവായിരിക്കണം; ഉം

അനാവശ്യമായ കാലതാമസം കുറ്റാരോപിതനെ പ്രതിരോധിക്കാനുള്ള കഴിവിന്റെ

വൈകല്യത്തിന് കാരണമായേക്കാം.

അനാവശ്യമായ കാലതാമസം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കുമ്പോൾ,

കുറ്റകൃത്യത്തിന്റെ സ്വഭാവം, കുറ്റാരോപിതരുടെയും സാക്ഷികളുടെയും എണ്ണം, ബന്ധപ്പെട്ട
കോടതി ജോലിഭാരം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ അറ്റൻഡന്റ് സാഹചര്യങ്ങളും
പരിഗണിക്കണം. ഓരോ കാലതാമസവും കുറ്റാരോപിതനെ മുൻവിധിയോടെ
കാണണമെന്നില്ല. വേഗത്തിൽ വിചാരണ നിരസിക്കാനുള്ള ഒരു കുറ്റാരോപിതന്റെ
അപേക്ഷയെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ല, പ്രതി ഒരു സമയത്തും വേഗത്തിൽ
വിചാരണ ആവശ്യപ്പെടുന്നില്ലെന്ന് പറഞ്ഞുകൊണ്ട്

അനിൽ റായ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ബീഹാർ[ൽക്സ്വിയി]യുടെ കാര്യത്തിൽ, സുപ്രീം കോടതി

ഹൈക്കോടതിജഡ്ജിമാരോട് വേഗത്തിൽ വിധി പറയാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു, ചില
സാഹചര്യങ്ങളിൽ, കേസ് മറ്റൊരു ബെഞ്ചിലേക്ക് മാറ്റുന്നതിനോ ആവശ്യമുള്ളവരെ
അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിവേചനാധികാരത്തിൽ ചെയ്യുന്നതിനോ ചീഫ് ജസ്റ്റിസിന്
അപേക്ഷിക്കണം.
ന്യായമായ വിചാരണത്തിനുള്ള അവകാശം
സ്വതന്ത്രവും നീതിയുക്തവുമായ വിചാരണ ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ സൈൻ ക്വാ നോൺ
എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. കുറ്റാരോപിതർക്കും ഇരകൾക്കും അവരുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കും
ബന്ധുക്കൾക്കും സമൂഹത്തിനും സ്വതന്ത്രവും നീതിയുക്തവുമായ വിചാരണയ്ക്കുള്ള അവകാശം

42 | P a g e
വലിയ തോതിൽ ഉണ്ടെന്ന് സാഹിറ ഹബീബുല്ല ഷെയ്ഖ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ്
ഗുജറാത്ത്[ൽക്സെഖിൻ] ലെ സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
ജാമ്യത്തിനുള്ള അവകാശം
കുറ്റാരോപിതരായവരിൽ നിന്നും അവരുടെ ഉറപ്പുകളിൽ നിന്നും സാമ്പത്തിക സുരക്ഷയ്ക്ക്
മാത്രം നിർബന്ധിക്കുന്ന ജാമ്യത്തിനായി ഇന്നത്തെ തൃപ്തികരമല്ലാത്തതും
യുക്തിരഹിതവുമായ നിയമങ്ങൾ കുളിക്കുന്നതിന് വിചാരണയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള നീണ്ട തടവറയുടെ
അടിസ്ഥാന കാരണം സുപ്രീം കോടതി കണ്ടെത്തി. ദരിദ്രരും ദരിദ്രരുമായ പല
അണ്ടർട്രയലുകൾക്കും സാമ്പത്തിക സുരക്ഷ നൽകാൻ കഴിയുന്നില്ല. തൽഫലമായി,
വിചാരണ കാത്തിരിക്കുന്ന ജയിലുകളിൽ അവർക്ക് തളരേണ്ടി വരുന്നു.

എന്നാൽ വിചാരണ യുടെ അവസാനവേളയിൽ ജാമ്യമില്ലാ കുറ്റങ്ങൾ ചുമത്തപ്പെട്ട

വ്യക്തികളെ തടവിലാക്കുന്നത് ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ലംഘനമായി ചോദ്യം ചെയ്യാൻ
കഴിയില്ല, കാരണം ഇത് നിയമപ്രകാരം അധികാരപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബാബു സിംഗ്
വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ഉത്തർപ്രദേശ്[ൽക്സിക്സ്]ൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം ജാമ്യത്തിനുള്ള
അവകാശം വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കോടതി പറഞ്ഞു. അത്
നിരസിക്കുന്നത് നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമത്തിന് അനുസൃതമായി
അധികാരപ്പെടുത്താവുന്ന ആ സ്വാതന്ത്ര്യം നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നതായിരിക്കും.
മുൻകൂർ ജാമ്യം നിയമപരമായ അവകാശമാണ്, ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ നിന്ന് അത്
ഉയർന്നുവരുന്നില്ല. അതിനാൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ അവശ്യ ഘടകമായി
പരിഗണിക്കാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ ശരിയായ ഒരു വിഷയമായി മുൻകൂർ ജാമ്യം
അനുവദിക്കാൻ കഴിയില്ല.

വിലങ്ങണിയിക്കുന്നതിനെതിരായവലത്
കൈവിലങ്ങ് പ്രഥമദൃഷ്ട്യാ മനുഷ്യത്വരഹിതവും അതിനാൽ യുക്തിരഹിതവും
അമിതപരുഷവും ആദ്യഫ്ലഷ്, ഏകപക്ഷീയവുമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇത്
അനാവശ്യവും ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ലംഘനവുമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

പ്രേം ശങ്കർ വി. ഡൽഹി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷനിൽ[എക്സ്സി], മൂന്ന് വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ ജയിൽ

ശിക്ഷ ലഭിക്കാവുന്ന ജാമ്യമില്ലാ കുറ്റത്തിന് കുറ്റാരോപിതരായ ഓരോ വിചാരണാ
തടവുകാരനും പതിവായി വിലങ്ങണിയിക്കാവുന്ന നിയമങ്ങൾ സുപ്രീം കോടതി റദ്ദാക്കി.
പകരം, വിചാരണയ്ക്ക് വിധേയമായ പ്രതിയുടെ "വ്യക്തമായതും ഇപ്പോഴത്തെതുമായ
രക്ഷപ്പെടൽ അപകടം" ഉണ്ടാകുമ്പോൾ മാത്രമേ കൈവിലങ്ങ് ഇടാൻ പാടുള്ളുവെന്ന്
കോടതി വിധിച്ചു, പോലീസ് നിയന്ത്രണത്തിൽ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുന്നു.
ഏകാന്ത തടവിനെതിരായ അവകാശം
ഒരു കുറ്റവാളി തന്റെ മൗലികാവകാശങ്ങളിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണമായും നിഷ്കർഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല,
അവന്റെ ശിക്ഷ അവനെ ജയിൽ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ഇച്ഛകൾക്ക് വിധേയമായ ഒരു
വ്യക്തിയായി ചുരുക്കുന്നില്ല. അതിനാൽ, ജയിൽ സംവിധാനത്തിനുള്ളിൽ ഏതെങ്കിലും
വലിയ ശിക്ഷ ചുമത്തുന്നത് നടപടിക്രമ പരമായ സംരക്ഷണം പാലിക്കുന്നതിനുള്ള
നിബന്ധനയാണ്.

സുനിൽ ബത്ര വി. ഡൽഹി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷൻ[എക്സ്സി]യിൽ, അപേക്ഷകനെ ഡൽഹി

സെഷൻ കോടതി വധശിക്ഷയ്ക്ക് വിധിച്ചു, തീരുമാനത്തിനെതിരായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അപ്പീൽ
ഹൈക്കോടതിയിൽ തീർപ്പാകാതെ കിടക്കുകയായിരുന്നു. അപ്പീൽ പെൻഡൻസി സമയത്ത്

43 | P a g e
അദ്ദേഹത്തെ തിഹാർ ജയിലിൽ തടഞ്ഞുവെച്ചു. സെഷൻ കോടതി ശിക്ഷിച്ച തീയതി മുതൽ
തന്നെ ഏകാന്ത തടവിൽ പാർപ്പിച്ചിരിക്കുകയാണെന്ന് അദ്ദേഹം പരാതിപ്പെട്ടു.
തടവുകാരുടെ നിയമത്തിലെ 30-ാം വകുപ്പ് അദ്ദേഹത്തെ ഏകാന്ത തടവിലേക്ക് അയയ്ക്കാൻ
ജയിൽ അധികാരികളെ അധികാരപ്പെടുത്തുന്നില്ലെന്ന് വാദിച്ചു, ഇത് 1860 ലെ ഇന്ത്യൻ
ശിക്ഷാ നിയമത്തിലെ 73, 74 വകുപ്പുകൾ പ്രകാരമുള്ള ഒരു സുപ്രധാന ശിക്ഷയായിരുന്നു,
ഇത് ഒരു കോടതി ചുമത്താവുന്നതാണ്. അതിനാൽ, അത് ജയിൽ അധികാരികളുടെ
ഇഷ്ടത്തിനും ഇച്ഛാശക്തിക്കും വിട്ടുകൊടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. സുപ്രീം കോടതി
അപേക്ഷകന്റെ വാദം അംഗീകരിക്കുകയും അപേക്ഷകന്റെ മേൽ ഏകാന്ത തടവ്
ഏർപ്പെടുത്തുന്നത് ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ലംഘനമാണെന്ന് പിടിക്കുകയും ചെയ്തു.

കസ്റ്റഡി അക്രമത്തിനെതിരായ അവകാശം

കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ചെയ്തുവെന്ന സംശയത്തിൽ തടവിലാക്കപ്പെട്ട വ്യക്തികളോട് ക്രൂരമായ
പോലീസ് പെരുമാറ്റത്തിന്റെ സംഭവങ്ങൾ പതിവാണ്. കസ്റ്റഡി മരണങ്ങൾക്കെതിരെ
കാലാകാലമായി ധാരാളം ജനരോഷം ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്.

കുറ്റസമ്മതങ്ങൾ തട്ടിയെടുക്കാൻ മൂന്നാം തരം രീതികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നഅതിക്രമങ്ങൾ,

ഭീഷണി, പീഡനം, ഉപയോഗങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്കെതിരെ സുപ്രീം കോടതി വളരെ
ക്രിയാത്മകമായ നിലപാടാണ് സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. കോടതി ഇവയെ മനുഷ്യന്റെ
അന്തസ്സിന് എതിരാണെന്ന് തരംതിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരമുള്ള
അവകാശങ്ങൾ മാനുഷിക അന്തസ്സോടെ ജീവിതം സുരക്ഷിതമാക്കുകയും
പീഡനത്തിനെതിരെ അത് ലഭ്യമാണ്.

തൂക്കിലേറ്റിയതിലൂടെ യുള്ള മരണം ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ലംഘനമല്ല

ദീന വി. യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ[ക്സിഐ]യിൽ, തൂക്കിക്കൊല്ലുന്നതിലൂടെ
വധശിക്ഷയുടെ ഭരണഘടനാ സാധുത "ക്രൂരവും മനുഷ്യത്വരഹിതവും അപമാനകരവും"
ആണെന്നും അതിനാൽ ആർട്ടിക്കിൾ 21 ലംഘിക്കുന്നതാണെന്നും വെല്ലുവിളിക്കപ്പെട്ടു.
ഈ കേസിൽ കോടതി, യുകെ റോയൽ കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ട് പരാമർശിച്ചു, 1949, ഡയറക്ടർ
ജനറൽ ഓഫ് ഹെൽത്ത് സർവീസസ് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ അഭിപ്രായം, 35ഥ് നിയമ
കമ്മീഷന്റെ റിപ്പോർട്ടും ജയിൽ ഉപദേഷ്ടാക്കളുടെയും ഫോറൻസിക് മെഡിസിൻ
വിദഗ്ധരുടെയും അഭിപ്രായവും. അവസാനമായി, തൂക്കിക്കൊല്ലുന്നതിലൂടെ യുള്ള
മരണമാണ് വധശിക്ഷ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള ഏറ്റവും മികച്ചതും വേദനാജനകവുമായ
രീതിഎന്ന് അത് വ്യക്തമാക്കി. അങ്ങനെ, ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ലംഘനമല്ല.
പൊതു തൂക്കിലേറ്റലിനെതിരെ വലത്
ജയ്പൂരിലെ സ്റ്റേഡിയം ഗ്രൗണ്ടിൽ തൂക്കിക്കൊന്ന് ഒരു പ്രതിയുടെ വധശിക്ഷ വിധിക്കുന്നതിന്
രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി ഒരു ഉത്തരവിലൂടെ നിർദ്ദേശിച്ചു. മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ
വ്യാപകമായ പ്രചാരം നല് കിയ ശേഷം വധശിക്ഷ നിര് വഹിക്കണമെന്നും നിര് ദേശം
നല് കി.

മേൽപ്പറഞ്ഞ ഉത്തരവ് ലഭിച്ചപ്പോൾ, സുപ്രീം കോടതി അറ്റോർണി ജനറൽ ഓഫ് ഇന്ത്യ

വി. ലച്മ ദേവി[എക്സ്സിഐഐ] വധശിക്ഷ നടപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള നിർദേശം ഭരണഘടനാ
വിരുദ്ധവും ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന്റെ ലംഘനവുമാണെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
പരസ്യമായി തൂക്കിലേറ്റുന്നതിലൂടെ യുള്ള മരണം ഒരു അപരിഷ്കൃത
സമ്പ്രദായമായിരിക്കുമെന്ന് കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കി. കുറ്റാരോപിതൻ കുറ്റക്കാരനാണെന്ന്

44 | P a g e
കണ്ടെത്തിയ കുറ്റകൃത്യം അപരിഷ്കൃതമാണെങ്കിലും, പരിഷ്കൃത സമൂഹത്തിന് അത്
പകരമായി നൽകുന്നത് ലജ്ജാകരമാണ്. കോടതി പറഞ്ഞു,

"ഒരു അപരിഷ്കൃത കുറ്റകൃത്യം ഒരു ക്രൂരമായ ശിക്ഷയോടെ

സന്ദർശിക്കേണ്ടതില്ല."
വൈകിയ വധശിക്ഷയ്ക്കെതിരായ അവകാശം
ടി.വി. വതീശ്വരം വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് തമിഴ് നാട്ടിൽ[എക്സ്സിവി]യിൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21
പ്രകാരം സംരക്ഷണം തേടാൻ 2 വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ വധശിക്ഷ നടപ്പിലാക്കുന്നത്
വൈകുന്നത് മതിയായ അടിസ്ഥാനമായിരിക്കുമെന്നും വധശിക്ഷ ജീവപര്യന്തമാക്കി
മാറ്റുമെന്നും സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു. കാലതാമസത്തിന്റെ കാരണം അപ്രധാനമാണ്.
കുറ്റാരോപിതൻ തന്നെ ആയിരിക്കാം കാലതാമസത്തിന് കാരണം.
ഷേർ സിംഗ് വി. സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് പഞ്ചാബിൽ[എക്സ്സിവി], വധശിക്ഷ നടപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള
നീണ്ട കാത്തിരിപ്പ് അന്യായവും അന്യായവും യുക്തിരഹിതവുമായ നടപടിക്രമമാണെന്നും
ആർട്ടിക്കിൾ 21 വഴി അത് റദ്ദാക്കാനുള്ള ഏക മാർഗമാണെന്നും സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
എന്നാൽ ഇത് നിയമവാഴ്ചയായി എടുത്ത് ഓരോ കേസിനും ബാധകമാക്കാനാവില്ലെന്ന്
കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു, ഓരോ കേസും അതിന്റേതായ വസ്തുതകളുടെ പേരിൽ
തീരുമാനിക്കണം. 
നിയമവും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ഉം പ്രകാരം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം
'നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം' എന്ന പദപ്രയോഗം കേസുകളുടെ ഒരു കാറ്റെനയിൽ
വ്യാഖ്യാനവിഷയമാണ്. ഈ കേസുകളിൽ നടത്തിയ ഒരു സർവേ, നീതിന്യായ
വ്യാഖ്യാനത്തിലെ കോടതികൾ ഈ പ്രയോഗത്തിന്റെ വ്യാപ്തി വിപുലീകരിച്ചുവെന്ന്
വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.

ആർട്ടിക്കിൾ 21-ൽ 'നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം' എന്നാൽ ഭരണകൂടം നടപ്പാക്കിയ

പ്രകാരം നിയമം നിർദ്ദേശിക്കുന്ന നടപടിക്രമം എന്ന ർത്ഥം വരുന്നതാണെന്നും അത്
അമേരിക്കൻ 'നിയമത്തിന്റെ ശരിയായ പ്രക്രിയ'യുമായി തുല്യമാക്കാൻ
നിരസിക്കുന്നുവെന്നും സുപ്രീം കോടതി വീക്ഷിച്ചു.

എന്നാൽ, മനേക ഗാന്ധി വി യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ, ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീവനും

വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും നഷ്ടപ്പെടുത്തുന്നതിന് നിയമം നിർദ്ദേശിക്കുന്ന നടപടിക്രമം
'ശരിയും നീതിയും നീതിയും' ആയിരിക്കണമെന്നും 'ഏകപക്ഷീയവും വിചിത്രവും
അടിച്ചമർത്തലും' അല്ലെന്നും സുപ്രീം കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.
അല്ലാത്തപക്ഷം, അത് ഒരു നടപടിക്രമമല്ലെന്നും ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ആവശ്യകത
തൃപ്തിപ്പെടില്ലെന്നും അത് വ്യക്തമാക്കി. അങ്ങനെ, 'നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം'
അമേരിക്കയിലെ 'നിയമത്തിന്റെ ശരിയായ പ്രക്രിയ' ക്ലോസ് പോലെ ഇന്ത്യയിൽ
അതേ പ്രാധാന്യം നേടി.

സുനിൽ ബത്ര വി ഡെൽഹി അഡ്മിനിസ്ട്രേഷനിൽ സംസാരിക്കവെ ജസ്റ്റീസ് വി.ആർ. കൃഷ്ണ

അയ്യർ പറഞ്ഞു:
"(എന്നിരുന്നാലും) നമ്മുടെ ഭരണഘടനയ്ക്ക് ശരിയായ പ്രക്രിയാ ഖണ്ഡമില്ല
(എന്നാൽ മനേക ഗാന്ധിയുടെ കേസിനുശേഷം) അനന്തരഫലം
ഒരുപോലെയാണ്, അത്തരം ആർട്ടിക്കിൾ 21-നെ അമേരിക്കൻ
45 | P a g e
ഭരണഘടനയിലെ ശരിയായ പ്രക്രിയാ വ്യവസ്ഥയുടെ പ്രതിരൂപമായി
കണക്കാക്കാം."
1985 ഡിസംബറിൽ രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി ജഗദീഷ് കുമാർ എന്ന പുരുഷനെയും
ലിച്മ ദേവി എന്ന സ്ത്രീയെയും തീകൊളുത്തി രണ്ട് യുവതികളെ കൊന്നതിന് വധശിക്ഷയ്ക്ക്
വിധിച്ചു. അഭൂതപൂര് വമായ ഒരു നീക്കത്തിൽ, രണ്ട് തടവുകാരെയും പരസ്യമായി വധിക്കാൻ
കോടതി ഉത്തരവിട്ടു.

ഈ വിധിക്കെതിരെ അറ്റോർണി ജനറൽ നൽകിയ പുനപരിശോധനാ പെറ്റീഷനു

മറുപടിയായി, 1985 ഡിസംബറിൽ സുപ്രീം കോടതി പൊതുതൂക്കിലേറ്റലുകൾ സ്റ്റേ ചെയ്തു,
'ഒരു അപരിഷ്കൃത കുറ്റകൃത്യം ക്രൂരമായ ശിക്ഷ നേരിടേണ്ടിവരേണ്ടതില്ല' എന്ന്
നിരീക്ഷിച്ചു.

കൂടാതെ, പൊതുതൂക്കിലേറ്റൽ വധശിക്ഷ വിധിക്കുന്നത് നീതിയുക്തവും ന്യായവും

ന്യായവുമായ നടപടിക്രമം പാലിക്കാൻ അനുശാസിക്കുന്ന ആർട്ടിക്കിൾ 21
ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.

അങ്ങനെ, രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി പൊതുതൂക്കിലേറ്റലിനായി നൽകിയ ഉത്തരവ്,

ആർട്ടിക്കിൾ 21-ന്റെ ലംഘനമാണെന്ന് മറ്റ് കാര്യങ്ങൾക്കൊപ്പം, അടിസ്ഥാനത്തിൽ
സുപ്രീം കോടതി മാറ്റിവെച്ചു. വീണ്ടും, ഷേർ സിംഗ് വി സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് പഞ്ചാബിൽ, വധശിക്ഷ
നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ ന്യായീകരിക്കാനാവാത്ത കാലതാമസം ആർട്ടിക്കിൾ 21
ലംഘിക്കുന്നുവെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചു.
ഈ ആർട്ടിക്കിൾ റീഡ് ഒരു വ്യക്തിയുടെ പൂർണ്ണവികസനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്,
നിയമവാഴ്ചയിലൂടെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അന്തസ്സ് ഉറപ്പാക്കുന്നു എന്ന നിലപാടാണ് സുപ്രീം
കോടതി സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. അതിനാൽ, ഓരോ നടപടിക്രമവും 'ന്യായവും
ന്യായവും നീതിയുക്തവും' എന്ന് തോന്നണം.

ജീവിതത്തിനുള്ള അവകാശവും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശം,

ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, പരിസ്ഥിതി, അന്തസ്സോടെ ജീവിതത്തിന് സംഭാവന ചെയ്ത
എല്ലാ കാര്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടുത്താൻ വ്യാപകമായി വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

നടപടിക്രമനീതിയുടെ പരീക്ഷണം അത്തരം അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്

ആനുപാതികമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. അങ്ങനെ, തൊഴിലാളികൾക്ക്
പൊതുതൊഴിലിനും ഉപജീവനത്തിനുള്ള അവകാശത്തിനും അവകാശമുണ്ടെന്ന്
കരുതപ്പെടുന്നിടത്ത്, ഭരണകൂടത്തിന് അനുകൂലമായ ഒരു വാടക-ഫയർ ക്ലോസ്
ന്യായവും നീതിയുക്തവും നീതിയുക്തവുമല്ല, ഭരണകൂടത്തിന് എല്ലാവർക്കും
ഉപജീവനമാർഗം നൽകാൻ കഴിയില്ലെങ്കിലും.

ഈ ഉപദേശത്തിന് കീഴിൽ, നടപടിക്രമം തന്നെ ന്യായവും നീതിയുക്തവും

നീതിയുക്തമാണോ എന്ന് കോടതി പരിശോധിക്കും. അത് നീതിയുക്തവും നീതിയുക്തവും
ന്യായവുമായ രീതിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്നും.

46 | P a g e
ഉദാഹരണത്തിന്, വേഗത്തിൽ വിചാരണ ചെയ്യാനും നിയമസഹായത്തിനുമുള്ള
അവകാശം ന്യായവും നീതിയുക്തവുമായ ഏതൊരു നടപടിക്രമത്തിന്റെയും ഭാഗമാണ്.
സിവിൽ, ക്രിമിനൽ, അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് നടപടികൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സംസ്ഥാന നടപടിയുടെ
എല്ലാ മേഖലകളിലും പ്രോസസ്സ് ക്ലോസ് സമഗ്രവും ബാധകമാണ്.

മുർലി എസ് ദിയോറ വി യൂണിയൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ കാര്യത്തിൽ സുപ്രധാന

തീരുമാനങ്ങളിലൊന്നിൽ, ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 പ്രകാരം
ഉറപ്പുനൽകുന്ന മൗലികാവകാശം നിയമത്തിന്റെ ശരിയായ പ്രക്രിയയില്ലാതെ ആർക്കും
ജീവൻ നഷ്ടപ്പെടാൻ പാടില്ല എന്ന് വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം
കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു.
പൊതുസ്ഥലങ്ങളിൽ പുകവലി ക്കുന്നത് നിയമപ്രക്രിയയില്ലാതെ പുകവലിക്കാത്തവരുടെ
പരോക്ഷമായ ജീവിതനഷ്ടമാണെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു. പുകവലിക്കുന്നവര് ക്കും നിഷ്
ക്രിയ പുകവലിക്കുന്നവര് ക്കും പുകവലി പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതു പരിഗണിച്ച
ുകൊണ്ട് പൊതുസ്ഥലങ്ങളില് പുകവലി നിരോധിക്കുന്നതിന് സുപ്രീം കോടതി നിര് ദേശം
നല് കുകയായിരുന്നു.
ഓഡിറ്റോറിയങ്ങള് , ആശുപത്രി കെട്ടിടങ്ങള് , ആരോഗ്യ സ്ഥാപനങ്ങള് തുടങ്ങിയ
പൊതുസ്ഥലങ്ങളില് പുകവലി നിരോധം ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് മതിയായ നടപടികള്
സ്വീകരിക്കാന് കേന്ദ്ര, സംസ്ഥാന ഗവണ് മെന്റുകള് ക്കും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങള് ക്കും
നിര് ദേശം നല് കി.

ഈ വിധത്തിൽ, സുപ്രീം കോടതി ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 21 ന് ഒരു ലിബറൽ

വ്യാഖ്യാനം നൽകുകയും പുകവലിക്കാത്തവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്താൻ
അതിന്റെ ചക്രവാളം വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

കൂടാതെ, അന്വേഷണത്തിൽ അതിരുകടന്ന കാലതാമസം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ - അത്

പ്രതിയുടെ അവകാശത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കാരണം അവനെ കേസിന്റെ
അനന്തരഫലത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ടെന്റർഹൂക്കുകളിലും സസ്പെൻസുകളിലും സൂക്ഷിക്കുന്നു.
ചട്ടത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾ അനുസരിച്ച് അന്വേഷണ അതോറിറ്റി അന്വേഷണം
തുടരുകയാണെങ്കിൽ, നടപടിക്ക് ഒരു കാരണവും ഉണ്ടാകില്ല.

എന്നാൽ, ഒരു അന്വേഷണത്തിലും പുരോഗതിയില്ലാതെ കേസ് സജീവമായി

നിലനിർത്തുകയാണെങ്കിൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21-ലെ വ്യവസ്ഥകൾ ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നു.
കോടതിയിലെ യഥാർത്ഥ നടപടികൾക്കും പോലീസ് അന്വേഷണത്തിനും എതിരാണ്
അവകാശം.

സുപ്രീം കോടതി 'നിയമം സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമം' വ്യാപ്തി വിപുലീകരിച്ചു കേവലം ഒരു

നടപടിക്രമം നിയമപ്രകാരം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, നടപടിക്രമം നീതിയുക്തവും
ന്യായവും ന്യായവും അല്ലാതെ ഒരു വ്യക്തിക്ക് തന്റെ ജീവനും സ്വാതന്ത്ര്യവും
നഷ്ടപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ല.
അതിനാൽ, ഒരു വ്യക്തിയുടെ ജീവനും വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യവും നഷ്ടപ്പെടുത്താൻ 'നിയമം
സ്ഥാപിച്ച നടപടിക്രമ'ത്തിന് കീഴിൽ ചെയ്യണമെന്ന് നന്നായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
അത്തരമൊരു അപവാദം നീതിയുക്തവും നീതിയുക്തവും ന്യായവുമായ രീതിയിൽ
നടത്തണം, അത് ഏകപക്ഷീയമോ വിചിത്രമോ അടിച്ചമർത്തലോ ആകരുത്. അതിനാൽ,

47 | P a g e
നടപടിക്രമം സാധുതയുള്ളതാകാൻ, അത് സ്വാഭാവിക നീതിയുടെ തത്വങ്ങൾ
അനുസരിക്കണം.

ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഉം അടിയന്തരാവസ്ഥയും
ഹേബിയസ് കോർപ്പസ് കേസ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന എഡിഎം ജബൽപൂർ വി.എസ്
ശുക്ല[എക്സ്ക്സിലിൻ]ൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 21 ജീവിക്കാനുള്ള അവകാശത്തിന്റെയും
വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും ഏക ശേഖരമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി പറഞ്ഞു.
അതിനാൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 359 പ്രകാരം ആ അവകാശം നടപ്പിലാക്കാൻ ഏതെങ്കിലും
കോടതിയിലേക്ക് നീങ്ങാനുള്ള അവകാശം പ്രസിഡന്റ് ഉത്തരവ് താൽക്കാലികമായി
നിർത്തിവെച്ചാൽ, തന്റെ തടങ്കലിന്റെ നിയമസാധുതയെ ചോദ്യം ചെയ്തതിന് ഒരു റിട്ട്
പെറ്റീഷനിലേക്ക് ഒരു ലോക്കസ് സ്റ്റാൻഡി യും ഉണ്ടായിരിക്കില്ല.
അതിനാൽ, ആർട്ടിക്കിൾ 359-ന്റെ ഇത്ര വിശാലമായ അർത്ഥം പൗരന്മാർക്ക്
ഉറപ്പുനൽകുന്ന വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള പ്രിയപ്പെട്ട അവകാശം നിഷേധിച്ചു. 1975-
ന്റെ ആവിർഭാവകാലത്ത് ജനങ്ങളുടെ മൗലിക സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് എല്ലാ അർത്ഥവും
നഷ്ടപ്പെട്ടതായി അനുഭവങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു.

അത് വീണ്ടും സംഭവിക്കാതിരിക്കാൻ, ഭരണഘടന നിയമം, 1978, ആർട്ടിക്കിൾ 359

ഭേദഗതി ചെയ്തു, അടിയന്തരാവസ്ഥ യുടെ വിളംബരത്തിന്റെ പ്രവർത്തന വേളയിൽ,
ആർട്ടിക്കിൾ 21 ഉറപ്പുനൽകുന്ന മൗലികാവകാശം നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള പ്രതിവിധി ഒരു
പ്രസിഡന്റ് ഉത്തരവ് പ്രകാരം താൽക്കാലികമായി നിർത്തില്ല.

44 നൽകിയാൽഥ് ഭേദഗതി, 1978, മുകളിൽ സൂചിപ്പിച്ച വിധികളിലെ നിരീക്ഷണങ്ങൾ

അക്കാദമിക് പ്രാധാന്യമുള്ളവ മാത്രമാണ്.
References
India, legal Service. Article 21 of the Constitution of India – the Expanding
Horizons, www.legalserviceindia.com/articles/art222.htm.
“Article 21 of the Constitution of India.” Scribd,
Scribd, www.scribd.com/doc/52481658/Article-21-of-the-Constitution-of-India.
Math, Suresh Bada. “10. Rights of
Prisoners.” Nimhans.kar.nic.in, www.academia.edu/1192854/10._RIGHTS_OF_P
RISONERS.
“SC Agrees to Examine Right to Shelter for PAVEMENT DWELLERS-INDIA
News , Firstpost.” Firstpost, Sept. 2013, www.firstpost.com/india/sc-agrees-to-
examine-right-to-shelter-for-pavement-dwellers-1108073.html.
admin on August 31, 2016 4:32 PM, et al. Human Rights and Jurisprudence: Right
to Life / Livelihood
Archives, www.hurights.or.jp/english/human_rights_and_jurisprudence/right-to-
lifelivelihood/.
“Article 21 of the Constitution of India – DISCUSSED!” Your Article Library, 24
Feb. 2014, www.yourarticlelibrary.com/constitution/article-21-of-the-constitution-
of-india-discussed/5497/.

48 | P a g e
“Honour Killing.” LAW REPORTS INDIA, 29 Apr.
2011, lawreports.wordpress.com/category/honour-killing/.
Grewal, Puneet Kaur. “Honour Killings and Law in India.” IOSR Journal of
Humanities and Social Science, vol. 5, no. 6, 2012, pp. 28–31., doi:10.9790/0837-
0562831.

Annavarapu, Sneha. “Honor Killings, Human Rights and Indian Law.” Economic

and Political
Weekly, www.academia.edu/5386926/Honor_Killings_Human_Rights_and_Indian
_Law.
Nandimath, Omprakash V. “Consent and Medical Treatment: The Legal Paradigm
in India.” Indian Journal of Urology : IJU : Journal of the Urological Society of
India, Medknow Publications, July
2009, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2779959/.
http://www.hrln.org/hrln/peoples-health-rights/pils-a-cases/1484-sc-reaffirms-
workers-right-to-health-and-medical-care.html

Cases as appearing in the Article:

[i]AIR 1963 SC 1295
[ii]AIR 1978 SC 1675
[iii]1978 AIR 597, 1978 SCR (2) 621
[iv]1981 AIR 746, 1981 SCR (2) 516
[v] 1984 AIR 802, 1984 SCR (2) 67
[vi]1982 AIR 1473, 1983 SCR (1) 456
[vii] J.N. Pandey, Constitutional Law of India, Central Law Agency, 42 nd Ed.
(2005), p. 222
[viii]AIR 1998 AP 302
[ix]983 AIR 803, 1983 SCR (3) 327
[x]AIR 1997 SC 3011 : (1997) 6 SCC 241
[xi]AIR 1999 SC 625
[xii]1996 AIR 922, 1996 SCC (1) 490
[xiii]55 American LR 171
[xiv] 1989 AIR 714, 1989 SCR (1) 20
[xv]AIR 1989 SC 714.
[xvi]1964 AIR 703, 1964 SCR (2) 363
[xvii]AIR 2003 SC 3357
[xviii]AIR 1960 SC 932
[xix] AIR 1983 SC 109: (1983) 1 SCC 124
[xx] AIR 1986 SC 180
[xxi] ibid
[xxii]http://rshrc.nic.in/07%20Human%20Right%20Article-21.pdf
[xxiii]M.P. Jain, Indian Constitutional Law, Wadhwa, 5 th Ed. (2003), p. 1315
[xxiv] AIR 1991 SC 101
[xxv] AIR 1999 SC 1416 : (1999) 3 SCC 679

49 | P a g e
[xxvi] Air 1996 SC 1051 : (1996) 2 SCC 549
[xxvii]AIR 1995 SC 1770, JT 1995 (4) SC 141, (1995) 2 MLJ 38 SC
[xxviii]AIR 1997 Bom. 406
[xxix] AIR 1989 SC 1988
[xxx] Supra Note (10 to be corrected.. olgatellis)
[xxxi] 2006) 4 SCC 1: AIR 2006 SC 1806.
[xxxii]AIR 1996 SC 114
[xxxiii]http://www.scribd.com/doc/52481658/Article-21-of-the-Constitution-of-
India
[xxxiv]AIR (1990) SC 630 : (1990) 92 BOMLR 145 : JT 1990 (1) SC 106
[xxxv]1996 AIR 1051, 1995( 6 )Suppl. SCR 827, 1996( 2 )SCC 549
[xxxvi]http://nsm.org.in/2008/08/29/judicial-activism-on-right-to-shelter-rights-of-
the-urban-poor/
[xxxvii] AIR (1992)573 :(1991) SCR Supl. (2) 267 (Minority Opinion)
[xxxviii] AIR (1996) 1234 :(1996) SCC (1) 742
[xxxix] (1995) Supp 2 SCC 549
[xl] AIR 1995 SC 1811
[xli] AIR (1995)1811 :(1995) SCC (5) 482
[xlii] AIR 2002 NOC 265
[xliii] AIR (1997) SC 1225
[xliv] 1987 AIR 990 : 1987 SCR (2) 468
[xlv] Supra note p.1639
[xlvi] AIR (1995) 922, (1995) SCC (3) 42
[xlvii] AIR (1989) 2039, (1989) SCR (3) 997
[xlviii] M.P. Jain, Indian Constitutional Law, Ed. 6th (2010), p. 1616
[xlix] 1996 SCC (4) 37, JT 1996 (6) 43
[l]http://blog.medicallaw.in/supreme-court-of-india-on-emergency-healthcare/
[li]II (2005) CPJ 35 NC
[lii] Supra note 41 paschim bagga case online like at end of paragraph
[liii] AIR 1998 SC 1703 : (1998) 4 SCC 117
[liv] AIR 2006 SC 2945 : (2006) 8 SCC 199
[lv]1994 AIR 1844, 1994 SCC (3) 394
[lvi]1996 AIR 946, 1996 SCC (2) 648
[lvii] Ibid
[lviii] AIR 1973 SC 947
[lix] AIR 1979 SC 916
[lx] AIR 1980 SC 898
[lxi] 1991 AIR 420, 1991 SCR (1) 5
[lxii]AIR 1988 SC 1037 : (1987) 4 SCC 463
[lxiii]AIR 1997 SC 734 : (1997) 2 SCC 353
[lxiv]AIR 1996 SC 2721 : (1996) 5 SCC 647
[lxv] (2007) 2 SCC 413
[lxvi](2006) 3 SCC 399
[lxvii]AIR 2002 SC 40 : (2001) 8 SCC 765

50 | P a g e
[lxviii]Writ Petition (civil) 72 of 1998
[lxix] Forum, Prevention of Environment & Sound Pollution v. Union Of India
&Anr, AIR 2005 SC 3136 : (2005) 5 SCC 439
[lxx]https://www.privacyinternational.org/reports/india/ii-legal-framework-0
[lxxi]AIR 1963 SC 1295
[lxxii]1975 AIR 1378, 1975 SCR (3) 946
[lxxiii]1995 AIR 264, 1994 SCC (6) 632
[lxxiv] AIR 1997 SC 568
[lxxv] AIR 1995 SC 495
[lxxvi] AIR 2003 SC 3450
[lxxvii]967 AIR 1836, 1967 SCR (2) 525
[lxxviii]1978 AIR 597, 1978 SCR (2) 621
[lxxix]AIR 1994 SC 1349
[lxxx]AIR 1997 SC 610
[lxxxi]Pandey, J.N., The Constitutional Law of India 47 thEd., Central Law Agency,
Allahabad, 2010, p. 269
[lxxxii]See Kumar, Narender, The Constitutional Law of India, 1 stEd., Allahabad
Law Agency, Allahabad, 2009, p-158
[lxxxiii]AIR 1978 SC 1548
[lxxxiv]AIR 1979 SC 1360
[lxxxv]AIR 1992 SC 170
[lxxxvi]Jain, M.P., Indian Constitutional Law, 6thEd., LexisNexis Butterworths
Wadhwa Nagpur, Gurgaon, 2010, p.1200
[lxxxvii]AIR 2001 SC 3173
[lxxxviii]AIR 2006 SC 1367
[lxxxix]AIR 1978 SC 527
[xc]AIR 1980 SC 1535
[xci]AIR 1978 SC 1675
[xcii]AIR 1983 SC 1155
[xciii]AIR 1986 SC 467
[xciv]AIR 1983 SC 1155
[xcv]AIR 1981 SC 643
[xcvi]AIR 1983 SC 465
[xcvii] AIR 1966 SC 424
[xcviii] AIR 1976 SC 1207

X
SANTHOSH KUMAR T M

51 | P a g e