12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ

UML – КОМПОНЕНТНИ
ДИЈАГРАМИ
вон. проф. д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ
доц. д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Компонентни дијаграми
q Компонентата е променливо, извршливо парче од некој
поголем систем чии што имплементациски детали се
скриени од корисникот

q Функционалностите кои ги овозможува компонентата се

нудат преку нејзините интерфејси

q Кога се градат компонентите, треба да се има во предвид

дека тие може да се искористуваат повеќе пати

1
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Компонентни дијаграми
q Многу често различни делови од еден објектно ориентиран
систем може да се сместат во пакети

q Пакетите од UML нотацијата служат за групирање на

зависните UML елементи кои даваат една функционална
целина

q Секој пакет има свое име кое ќе се додава пред името на

секој од елементите кои влегуваат во неговиот состав

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Компонентни дијаграми
q Симболот за компонента е
правоаголник со два
помали правоаголници од
левата страна

q Интерфејсите на
компонентите може да се
дефинираат според двата
начини кои ги нуди UML:
v интерфејс класа или
v симболот за интерфејс –
круг со линија поврзана со
компонентата

2
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Ако имаме класи преку кои може да се обезбеди
функционалност која ја нуди некој речник, тогаш сите тие
класи може да се сместат во една компонента која може да
се вика Речник. Дел од методите може да се сместат во
интерфејсот на компонентата преку кој истата ќе
комуницира со надворешниот свет. Ако претпоставиме дека
преку оваа компонента треба да се нудат два интерфејси:
spell-check и синоними, тогаш изгледот на компонентата ќе
биде следниот:

Компонента „Речник“

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Да се прикаже комуникацијата помеѓу различните
компоненти кои влегуваат во составот на еден банкомат.
Имено банкоматот има софтвер кој ги прима барањата од
клиентите. Овој софтвер е сместен во една компонента која
се вика ATM-GUI. Оваа компонента треба да го користи
интерфејсот на друга компонента која служи за извршување
на банкарските трансакции. Интерфејсот се нарекува
Промена. Проверката на сметката и податоците кои се
внесени од страна на клиентот се врши преку компонентата
која комуницира со базата на податоци (се користи делот
Сметка од базата на корисници).

3
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Да се моделира компонентниот дијаграм за web-базиран
систем преку кој се вршат одредени нарачки. Web делот се
состои од две компоненти преку кој корисниците ги вршат
своите нарачки (главната страна се вика index.html од која
се пристапува во страната преку која се вршат нарачките и
се именува со naracki.html). Преку страната за нарачки се
пристапува до извршната компонента од системот за
нарачки која се вика ObrabotiNaracka.exe. За успешно
извршување на работата на оваа компонента треба да се
вклучат библиотеките naracka.dll и produkt.dll кои служат за
внесување и обработка на нарачката, односно нарачаните
производи во нарачката.

4
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ

UML – РАЗВОЈНИ
ДИЈАГРАМИ
вон. проф. д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ
доц. д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

5
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Развојни дијаграми
q Со помош на развојните дијаграми се специфицира како
хардверските компоненти ќе бидат распоредени и како ќе
комуницираат помеѓу себе

q Секој хардверски елемент се нарекува јазел

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Развојни дијаграми
q Ако во развојниот дијаграм се прикаже кои делови од
софтверот ќе бидат сместени во соодветните хардверски
елементи, тогаш се добива имплементациски дијаграм

q Преку имплементацискиот дијаграм се прикажува:

v Распределбата на хардверските елементи во ООС
v Инсталираните софтверски компоненти
v Комуникацијата помеѓу софтверот и хардверот на ООС

6
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Развојни дијаграми
q Симболот за јазел е
тродимензионална коцка

q Постојат два типа на јазли:

процесор (јазел кој може нешто да
пресметува) и уред

q Тие се разликуваат според

додадениот стереотип «processor»
или «device»

q Поврзувањето помеѓу јазлите се

врши преку комуникациски линии

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

Развојни дијаграми
q Кога се поврзуваат два јазли во развојниот дијаграм, тогаш
при физичката реализација на системот помеѓу овие два
хардверски елементи треба да има некаква врска

q Врската најчесто се подразбира дека е жичана, меѓутоа со

појавата на новите типови на комуникации помеѓу
хардверските елементи таа може да биде и безжична

q Секогаш покрај линијата за врска се пишува и типот на

врската

7
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Да се прикаже развојниот дијаграм на дел од една
компјутерска мрежа составена од неколку сервери. Постојат
два типа на сервери, едниот е обичен сервер, а другиот DB-
сервер. На обичниот сервер може да се прикачени еден или
повеќе принтери. Кон обичните сервери пристапуваат
повеќе клиенти.

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР

Развоен дијаграм за
компјутерска мрежа

8
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Да се нацрта развојниот дијаграм за банкомат ако
софтверскиот дел од банкоматот се извршува на самиот
банкомат, а додека проверката на сметката и соодветната
трансакција се извршува на банкарскиот сервер.

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР

Развоен дијаграм за банкомат

9
 12/1/15

МЕНАЏМЕНТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМИ д-р Слободан КАЛАЈЏИСКИ, д-р Кире ТРИВОДАЛИЕВ

ПРИМЕР
q Да се нацрта развојниот дијаграм преку кој ќе се прикаже
трослојна web-архитектура.

Развоен дијаграм за трослојна web архитектура

10