Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 87

ANG PAGTATAGUYOD NG WIKANG

PAMBANSA SA MATAAS NA ANTAS NG


EDUKASYON AT LAGPAS PA

YUNIT 1
INTRODUKSYON
MAIKLING
KASAYSAYAN NG ADBOKASIYA
NG
TANGGOL WIKA
✔Taong 2014, taon ng pagtatatag ng
Tanggol Wika

✔Hunyo 21, 2014, De La Salle


University, Manila

✔500 delegado mula sa 40 paaralan,


kolehiyo, unibersidad,
organisasyong pangwika at
pangkultura
✔ Noong 2011, kumakalat na ang
plano ng gobyerno kaugnay ng
pagbabawas ng mga asignatura
sa kolehiyo.

✔ Oktubre 3, 2012, sinimulan ng


mga instruktor ng Filipino sa
kolehiyo ang pagpapalaganap
ng isang petisyon
✔ Disyembre 7, 2012, Prop.
Ramilito Correa (DLSU)
“Isulong ang Ating Wikang
Pambansang Filipino, Itaguyod
ang Konstitusyunal ng
Karapatan ng Filipino, Ituro sa
Kolehiyo ang Filipino bilang
Larangan at Asignaturang may
Mataas na Antas.”
✔ Hunyo 28, 2013, CMO
No. 20, Series of 2013:
Walang Filipino sa
planong kurikulum ng
CHED sa ilalim ng K to
12
✔Seksiyon 3 ng CMO No. 20,
Series of 2013 , naging opisyal
din ang Filipino bilang
midyum ng pagtuturo, mula
sa dating pagiging
mandatoring wikang panturo
nito sa ilalim ng CMO No. 59,
Series of 1996.
✔ Marso 3, 2014, Gumawa ang may
akda ng panibagong liham
petisyon na naka-address sa CHED.

✔ Humigit kumulang 200 pirma ang


agad na natipon.

✔Higit inaksyunan tinugunan ng


CHED ang nasabing petisyon.
✔Hunyo 2, 2014 - sa inisyatiba
ni Dr. Antonio Contreras
(DLSU) ay nakipagdiyalogo
sa 2 kumisyuner ng CHED.
✔Dalawang Kumisyuner:
1. CHED Commissioner
Alex Brillantes
2. Commissioner Cynthia
Bautista
MGA UNIBERSIDAD
❑UST
❑San Beda Colleges - Manila
❑UP-Diliman
❑PUP - Manila
❑UP-Manila
❑NTC
❑ADMU
❑Miriam College
❑PNU
✔Iba pang mga Unibersidad na
kalahok:
1. ADMU- Ateneo de Manila University
2. DLSU – De Lasalle University
3. UPD- University of the Philippines Diliman
4. UST -University of Santo Tomas
5. MC – Miriam College
6. Marinduque State University
✔Hunyo 16, 2014- ipinadala
ang liham sa CHED
✔Dr. Rowell Madula
• Vice-Chair noon ng
DLSU
• Pangulo ng Alliance of
Concerned Teachers
(ACT)
• nakaisip ng pangalan ng
alyansa
✔Hulyo 4, 2014- nagpatawag
ng konsultasyon ang CHED
dahil sa demand ng Tanggol
Wika
✔Ilang mga Media Reports:
1. Mark Angeles (2014)
2. Amanda Fernandez (2014)
para sa GMA News Online
3. Steve Dailisan (2014) para sa
State of the Nation
4. Jee Geronimo (2014) sa
Rappler.com
5. Anne Marxze Umil (2017)
para sa bulatlat.com
✔Mga Dokyumentaryong Inilabas ng UPD:
1. "Sulong Wikang Filipino" (panayam
kay Dr. Bienvenido Lumbera)
2. "Sulong Wikang Filipino:
Edukasyong Pilipino Para Kanino?"
(Agosto 2014)
3. "Sa Madaling Salita: Kasaysayan at
Pag-unlad ng Wikang Pambansa"
(Setyembre 2016)
✔Abril 15, 2015- nagsampa ng
kaso sa Korte Suprema ang
Tangol Wika
✔Mga Nanguna sa Pagsasampa ng
Kaso:
1. Dr. Bienvenido Lumbera
2. ACT Teachers Partylist Rep.
Antonio Tinio
3. Anakpawis Partylist Rep.
Fernando Hicap
4. Kabataan Partylist Rep. Terry
Ridon
5. Mahigit 100 propesor sa iba't
ibang unibersidad
✔Mga Abugadong Naghanda ng
Petisyon:
1. Atty. Maneeka Sarzan
(abogado ng ACT
Teachers Partylist)
2. Atty. Gregorio Fabios
(abogado ng ACT)
3. Dr. David Michael San
Juan
✔G.R. No. 217451- 45-pahinang
petisyon ay nakasulat sa Filipino
-kauna-unahang buong petisyon
sa wikang pambansa
-nakapokus ang nasabing
petisyon sa paglabag ng CMO
No. 20, Series of 2013 sa mga
probisyon sa Konstitusyon
✔Mga Probisyon sa Konstitusyon na
Nalabag:
1. Artikulo XIV, Seksyon 6
2. Artikulo XIV, Sekyon 14, 15 at
18
3. Artikulo XIV, Seksyon 3
4. Artikulo II, Seksyon 17
5. Artikulo XIV, Seksyon 2 at 3
6. Artikulo II, Seksyon 18
7. Artikulo XIII, Sekyon 3 ng
Konstitusyong 1987
✔Mga batas gaya ng:
1. Batas Republika 7104 o
"Commission on the Filipino
Language Act" ("An Act creating
the Commission on the Filipino
Language, Prescribing its
Powers, Duties and Functions,
and for other Purposes")
2. Batas Pambansa Bilang 232 o
"Education Act of 1982"
3. • Batas Republika 7356 "An
Act Creating the National
Commission for Culture and
the Arts , Establishing
National Endownment Fund
for Culture and the Arts, and
for Other Purposes"
✔ Abril 21, 2015- paglabas ng
Temporary Restraining
Order (TRO)
✔ Tangol Kasaysayan-
naglalayon namang
itaguyod ang
panunumbalik ng
asignaturang Philippine
History sa hayskul
-Setyembre 23, 2016 sa
isang forum sa PUP
✔ Kilos na Para sa
Makabayang Edukasyon
(KMed)- itinatag noong
Agosto 25, 2017 sa PUP
✔ PUP- masasabing ito ang
pinakamalakas at
pinakamaaasahang
balwarte ng Tanggol Wika
✔ Departamento ng
Filipinolohiya ng PUP-
pinamumunuan ni
Propesor Marvin Lai

✔ Departamento ng Filipino
ng DLSU- Dr. Ernesto
Carandang II
"Other aspects of the K to 12
program, and help align current
educational reforms to the country's
needs and the Filipino people's
welfare, so as to further contribute to
the country's historical
anti-neocolonial and anti-imperialist
struggle in the arena of culture and
education" (Ayroso, 2015)
MGA POSISYONG PAPEL
HINGGIL SA FILIPINO AT PANITIKAN
SA KOLEHIYO
❑Sa panahon na patuloy na globalisasyon at napipintong Association of
Southeast Asian Nations (ASEAN) Integration, nararapat lamang na
patibayin ng mga Pilipino ang sariling wika at panitikan, upang makapag
ambag ang mga ito sa proyekto ng global at rehiyonal na integrasyong
sosyo-kultural. Ito ay higit na kailangang panatilihin upang patatagin at
pagyamanin ang ating pagka-Pilipino.
❑Ang ating wika at panitikan ay salamin at tagpagpahayag ng ating mga
hinaing, kasawian, tagumpay , kasiyahan, hinanakit, sama ng loob, pangarap,
pag-asa, at iba pang damdaming nagbibigay sa atin ng lakas upang
humakbang mula rito patungo sa dako pa roon ng hinaharap. Ang pagkakait
ng espasyo para sa wika at panitikang Filipino ay pagkakit ng espasyo para
sa ating pagkatao at pagiging tao.
De La Salle .
University, Manila
“Pagtatanggol sa wikang
Filipino, tungkulin ng
bawat Lasalyano”
Ipinakita sa nasabing
dokumento ang kahalagahan
ng pagtataguyod nsa wikang
Filipino bilang batayan ng
pagpapalakas ng ugnayan ng
akademya o mga unibersidad
at ang sambayanang Pilipino.
• Filipinasyon
• Katatasan
✔ Pagsalba sa:
1. identidad
2. kultura
3. diskursong Pambansa
4. nasyonalistang
edukasyon
Ateneo de Manila University
“Ang Paninindigan ng
Kagawaran ng Filipino ng
Pamantasang Ateneo de Manila
sa Suliraning Pangwikang
Umuugat sa CHED
Memorandum Order No. 20,
series of 2013 “.
Binigyang diin ng
nasabing dokumento na
ang pagkakait ng espasyo
sa Filipino
ay pagkakait din ng
espasyo para sa iba pang
wika sa bansa.
• Disiplina
• Pagsasalaysayann o
marhinalisasyon ng mga
wika at kulturang
pangrehiyon
✔Pagtatanghal ΧPagsabungin
✔Paglingap ΧAlisin
Unibersidad ng
Pilipinas, Diliman
“Susi ng kaalamang
bayan”
“Susi ng kaalamang bayan”

• Dunong bayan
• Disiplina
• Karanasan
Polytechnic
University of the Philippines
❑ Ayon sa kanilang nilabas na posisyong papel, ang
wikang Filipino ang magiging sandigan ng mga
Pilipino upang paunlarin at isalin ang mga
karunungan na makakatulong sa pagpapayaman ng
ating bansa. Sa tulong ng mga paaralan mahuhubog
nito ang mga kabataan upang pagyamanin ang
dunong at impormasyon kanilang mababahagi sa
lipunan.
“Umiiral sa realidad sa
Pilipinas na
ang Filipino ay wikaing
panlahat”
Kung ihihiwalay sa mga
mag-aaral sa kolehiyo ang
Wikang Filipino, tinanggal
na rin natin ang identidad
natin bilang isang Pilipino.
Dahil kung ano ang wika
mo, iyon ang identidad mo.
Philippine Normal University
“Kaakibat ng proseso
pagtuturo at pagkatuto ng
wikang Filipino upang lubos
na maunawaan at mailapat sa
paaralan ng buhayang aralin,
hindi lamangm natatapos sa
apat na sulok ng silid aralan”
Ilan pang paaralan na
sumusuporta sa adbokasiya ng
Tanggol Wika:
• Technological University of
the Philippines
• De La Salle-College of St,
Benilde
• Xavier University
• Pamantasan ng Lungsod ng
Maynila
Ibang mga Organisasyon:
• Dalubhasaan ng mga
Umuusbong na Mag-aaral ng
Araling Filipino(DANUM)
• League of Filipino
Students(LFS)
• University Student
Government (USG) (DLSU)
“Sa isang bansa na
pinagdedebatehan pa rin ang
pambansang identidad, hindi
matatawaran ang ambag ng
pagkakaroon ng asignaturang
Filipino sa lahat ng antas ng
edukasyon, tungo sa pagpapatibay
ng kolektibong kaakuhan ng ating
sambayanan.”
–DANUM (2014)
“Ang pagpapanatili ng mga asignaturang
Filipino at Ingles sa GEC ay umaangkop
sa ninanais ninyong (CHED)
pagkakaroon ng holistic growth sa mga
mag-aaral, upang mas mahasa at maging
bihasa pa lalo ang mga Pilipino sa
dalawang wika na ito. Karagdagan pa
roon, ang kahalagahan ng pagmamahal
sa ating kultura at wika ay lalo pang
mapapatibay kung mananatili ang
asignaturang Filipino sa GEC…
…Ngunit nararapat lamang na mas
maging komprehensibo at magbigay ng
mas malalim at malawak na kaalaman
sa mga mag-aaral. Samakatuwid, nais
naming idagdag sa GEC ang
asignaturang Filipino na hindi lamang
basic Filipino ngunit magtuturo rin ng
mas malalim na pang-unawa at
pagpapahalaga sa wika.”
-USG ng DLSU-Manila (2014)
Ang CMO No. 20 ay larawan ng
pagapasahol ng kolonyal na
oryentasyon ng edukasyon na
nakadirekta sa pagtugon ng mga
guni-guni ng globalisasyon o ang
lalong pagpapalakas ng control sa
ekonomiya, pulitika at kultura ng
mga dayuhang bansa, pangunahin
ang Estados Unidos…
…Hindi nito pinagsisisihan ang
interes ng mamamayang Pilipino
para sa ganap a pag-unlad
bagkus ay sinusunod ang
pangangailangan ng mga
makapangyarihang bansa. * -
LFS (2014)
“Nagiging bukal ng karunungan ang
paggamit ng wikang Filipino sa iba’t
ibang disiplina. Dahil dito, nakalikha ito
ng mga rehistrong nagpapayaman ng
korpus ng wikang pambansa. Sa
madaling salita, itinataas ng paggamit
ng Filipino ang antas ng talastasan sa
akademikong larangan. Malaki ang
tungkulin ng Filipino sa pagbuo ng
pambansang kamalayan sa kalinangan
ng wikang Filipino.
Bilang disiplina, ito ang
nagbubukas sa isip ng mga
Pilipino sa higit na kritikal at
analitikal na mamamayang may
malasakit sa kaniyang kultura at
pagkabansa. Ito ang wikang
nakadarama ng tunay na pulso
ng bayan.” –DLS-CSB (2014)
Naninindigan kaming napakalaking
bahagi ang ginagampanan ng Filipino
sa patuloy na paghahanap natin ng
sarili identidad at pagkakakilanlan.
Marubdob din ang aming paniniwalang
patuloy na nagsisilabing instrumento
ang wika at panitikang Filipino sa
pagpapalinaw ng landasin tungo sa
makatotohanang kalinaw (kapayapaan)
dito po sa amin sa Mindanao.
(MSU-IIT) (2014)
Sinusuportahan din po
naming ang pagkakaroon ng
asignaturang Filipino bilang
mandatory core course sa
kolehiyo.
Sa amin pong paglantaw,
napakahalagang maisama ang 9
yunit na asignaturang Filipinong
may multi/interdisciplinary
disenyo. Sa ganitong kaayusan,
mas mapalalim ang kanilang
unawa sa samu’t saring isyung
pangrehiyon at Pambansa.
Nakalulan din sa wika at
panitikan ang mga diskursong
panlipunan at pampolitikong
magpapatalas sa mga mag-aaral
at magdidiin upang ang
Unibersidad ay magkaroon ng
tunay na nasyonalistang
karakter. - MSU-IIT (2014)
FILIPINO BILANG WIKA NG
KOMUNIKASYON SA
KOLEHIYO AT IBA PANG
MATAAS NA ANTAS
FILIPINO
• Ang wikang magagamit sa
paglinang at pagpapalaganap ng
edukasyon na nagtataguyod ng
kapakanan ng bansa,
nagpapayaman ng diwang
mapagtanong at mapanlikha at
umuugat sa buhay at pakikibaka
ng nakakarami.
DR. WILFRIDO V.
VILLACORTA

• Isa sa mga Komisyoner ng


1986 Constitutional
Commission
• Nagpanukala ng Artikulo
XIV sa Saligang Batas
DR. WILFRIDO V.
VILLACORTA

• Ayon sa kanya, “ Ang wikang


Pambansa, walang kaduda
duda, ay isang makabuluhang
kulturang muhon para sa
pambansang pagkakakilanlan.
DR. WILFRIDO V. VILLACORTA

• Ngunit higit sa karaniwang


kulturang muhon, ang isang wikang
pambansang nagsisilbing pahatiran
ng komunikasyon sa pagitan ng mga
etno-lingwistikal na grupo ng uri ay
magbibigay-daan sa pagkakaisa at
pagkakaroon ng kapangyarihan sa
ating mamayanan.”
ATENEO DE MANILA UNIVERSITY

TAGALOG INGLES
92% NAKAKAINTINDI 51 %
83% NAKAKAPAGSAL
ITA
81% NAKAKAPAGSUL
AT
88% NAKAKABASA
Ang Wikang Filipino ay isa nang
maituturing na “wikang bayan”
o “lingua franca”.

Ginagamit na wika ng dalawang


Pilipino na may magkaibang
wikang katutubo bilang
komunikasyon.
Epektibong pagtuturo ng
wikang Filipino sa mga
paaralan.
PROBISYONG PANGWIKA
SA SALIGANG BATAS
• SALIGANG BATAS 1896
- Tagalog ang wikang
opisyal

• SALIGANG BATAS 1935


- Wikang Ingles at Kastila
ang wikang opisyal
PROBISYONG PANGWIKA
SA SALIGANG BATAS

• SALIGANG BATAS 1973


- Pilipino Filipino

• SALIGANG BATAS 1987


- Patuloy na pagpapaunlad
ng ibang wika sa bansa.
PANGULONG
CORAZON C. AQUINO
• Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 335
- Agosto 25, 1988

• Kautusang Pangkagawaran
Bilang 53, serye ng 1987
-patakarang bilingguwalismo
sa edukasyon
• Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 335
- Agosto 25, 1988

• Kautusang Pangkagawaran
Bilang 53, serye ng 1987
-patakarang bilingguwalismo
sa edukasyon
FIILIPINISASYON NG
MASS MEDIA
• Paggamit ng wikang
Filipino sa mga public
affairs at news program.

• Pag usbong ng mga


programang “Batibot”,
“Bayani”, “Pong Pagong”,
Kikong Matsing at iba pa.
V S
• Pag sasaFilipino ng mga
banyagang cartoons kagaya
ng “Tom Sawyer”, “Voltes
5”, “Cedie” at iba pa.
• Popularisasyon ng mga radio
dramang tagalog

• Filipinisasyon ng mga diyaryo

• Pag-ungos ng pahayagang
Filipino sa bilang ng mga
Ingles na broadsheet
KOMISYON SA
WIKANG FILIPINO
BATAS REPUBLIKA BLG.7104

• Ahensya ng gobyerno na
nangangalaga at nagpapatuloy
sa pagpapaunlad ng wikang
Pambansa at iba pang wika sa
bansa.
UNIBERSIDAD NG
PILIPINAS, DILIMAN
• Pag-iral ng progresibong
patakarang
pangwika sa UP
- Dr. Napoleon Abueva

• Maraming tesis at disertasyon


sa UP ang naisulat sa wikang
Filipino sa iba’t ibang
larangan.
PAGPAPAHALAGA

• Tanggol Wika

• Pagkakaroon ng iisang wika


sa pambansang diskurso

You might also like