Tema e DIPLOMES-BH

Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes së hipertensionit
BPrAL “Kolegji-Heimerer”
DREJTIMI: Infermieri
PUNIM DIPLOME – NIVELI BACHELOR

Tema: Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes
së hipertensionit
Mentor: Prof.Ass.Dr.Gazmend Bojaj Kandidate : Blerta Halili
Prishtinë, 2021
1
KOLEGJI HEIMERER
DREJTIMI:INFERMIERI
PUNIM DIPLOME-NIVELI BACHELOR
TEMA: Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

së hipertensionit
Mentor: Kanditatja:
Prof.Ass.Dr.Gazmend Bojaj Blerta Halili
Prishtinë, 2021
2
MIRATIMI I TEMËS SË DIPLOMËS
Tema me titull “Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

së hipertensionit”e prezantuar nga studenti/ja “Blerta Halili” pranë BprAL Kolegji Heimerer
Programi “Infermieri” i mentoruar nga “Prof.Ass.Dr.Gazmend Bojaj ” në plotësimin e

obligimeve sipas legjislacionit në fuqi për të fituar titullin Bachelor i “Infermierisë” në provimin
e mbrojtjes së temës së diplomës të organizuar me datë ................. në prani të komisionit të
poshtë shënuar është vlerësuar si e suksesshme dhe është pranuar si tezë e Nivelit Bachelor.
Komisioni:
________________________________________________________
Emri dhe Mbiemri, Titulli, Kryetar Nënshkrimi
________________________________________________________
Emri dhe Mbiemri, Titulli, Anëtar Nënshkrimi
________________________________________________________
Emri dhe Mbiemri, Titulli, Mentor Nënshkrimi
3
DEKLARTA E AUTORËSISË
Duke qenë i vetëdijshëm për përkufizimin dhe llojet e plagjiaturës në sferën akademike dhe duke
u bazuar në dokumenteve në fuqi në Kolegjin Heimerer (Statuti I BpRAl Kolegji Heimerer, pika
dhe Rregullorja e studimeve neni….) unë Blerta Halili deklaroj se:
1) ky punim i temës së diplomës është i imi dhe se asnjë pjesë e tija nuk është marrë / huazuar,
nga ndonjë punim tjetër;
2) ky punim është përfunduar në bashkëpunim me stafin akademik të Kolegjit Heimerer;
3) kjo punë është bërë tërësisht gjatë kandidaturës time për diplomim në këtë Kolegj;
4) në rast të rishikimit të punimeve tjera shkencore dhe përdorimit të tyre, gjithmonë janë
respektuar të drejtat e autorit duke iu atribuuar kontributin atyre duke i referuar dhe cituar;
5) në rastet kur teza është ndërtuar në bashkëpunim me të tjerët, unë kam bërë të qartë punën e
tyre dhe kam referuar kontributin e tyre;
6) kjo tezë është një raport origjinal i hulumtimit tim, është shkruar nga unë dhe nuk është
paraqitur në ndonjë punim shkencore ose temë diplome të mëparshme, si brenda ashtu dhe
jashtë Kolegjit Heimerer;
7) në rast të çfarëdo publikimi apo prezantimi të temës apo pjesëve të sajë, afilacioni do të
mbetet Kolegji Heimerer, dhe para dërgimit për publikim do të merret aprovimi nga mentori i
temës;
Titulli i temës:”Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

së hipertensionit” Me nënshkrimin e kësaj deklarate, vërtetoj, se ato çfarë u thanë më sipër janë
të vërteta dhe për çdo gjë që vërtetohet ndryshe mbaj përgjegjësi personalisht.
Blerta Halili
( )
4
FALËNDERIMI
Në përmbyllje të studimeve shprehë falenderimin për të gjithë kolegët dhe mësimdhensit e

Kolegjit Heimerer.
Falenderim i veçant i takon familjes sime për mbështetjen dhe motivimin e vazhdushëm dhe të
pa kushtëzuar.
Ky punim diplome i dedikohet të gjithë studentëve të motivuar për ndryshime pozitive.
Blerta Halili 2021
5
PËRMBAJTJA
Deklarata e autorisese.....................................................................,......3
Falenderimi...............................................................................,............4
Permbajtja..............................................................................................5
Abstrakti.................................................................................................6
1. HYRJE...............................................................................................8
2. Qellimi...............................................................................................12
2.1.Pytjet hulumtuese...........................................................................12
2.2.Hipoteza..........................................................................................12
3.METODOLOGJIA................................................,.............................13
3.1.Mostra.............................................................................................13
3.2.Instrumenti.....................................................................................14
3.3.Procedurat.......................................................................................14
4.REZULTATET....................................................................................15
5.DISKUTIMI........................................................................................30
6.Përfundimi...........................................................................................31
7. Rekomandimet...................................................................................32
8.REFERENCAT...................................................................................33
9.Shtojcat................................................................................................36
6
ABSTRAKTI
Hipertensioni përfaqëson ë njërën ndër sëmundjet më të shpesha në botë.

Hipertensioni konsiderohet po ashtu edhe nj ëra ndër sëmundjet me
mundësi të komplikacioneve më të lartë duke afektuar ë kështu organe të
tjera të trupit të njeriut përpos ë zemresë.Një rëndesi e veqantë për shakak
të prevalences dhe incidences së madhe të sëmundjes duhet ti kushtohet
edhe njohurive tek këta pacient lidhur me menagjimin e sëmundjes së
tyre.
Qëllimi i hulumimit është indetifikimi i nivelit të njohurive mbi

sëmundjen e hipertensionit tek pacientët me hipertension .
Në hulumtim kanë marrë pjesë 80 pacientë , mosha e pacientëve me

shumicë pjesëmarrës në hulumtim ishte 55 -65+vite.Pacientet ishin
intervistuar në Sherbimin Klinik Universitarë në Prishtinë , përkatësisht
në shërbimin,kliniken e internosn në njesin e endokrines, kardiologjisë,
njesis koronare dhe ne njesin e reumatologjisë .
Gjatë hulumtimit janë ngritur dy hipoteza hulumtuese. Hipoteza e parë

është vertetuar pasi që shumica, apo 72% e pacientëve u përgjigjen me po
në pyetjen, se a ju kanë dhënë informata edukative infemierët
ndonjëherë.Ndërsa po ashtu edhe hipoteza e dytë e hulumtimit është
rrezuar pasi që, 82.5% e pacientëve janë shprehur se nuk e din, në
qendrimin hipertension do të thot vlera më e lartë se 140 -90mm/hg.
Në bazë të rezultateve të nxjerra,shumica e pacientëve marrin

informacione nga infermierët lidhur me hipertensionin.Nga të gjith ë
pacientët e anketuar shumica e tyre nuk e dijnë vlerën normale të
tensionit të gjakut.Numri më i madh i pacientëve me hipertension është i
moshës 55-75 vite.Pacientët kanë kryerë egzaminime të ndryshme lidhur
ne raport me sëmundjen e hipertensionit.
Fjalët Kyçe: Hipertension , Pacientë , Hulumtim.
7
1 .H yr j a
Hipertensioni është një problem global dhe mjaft ë i shpeshë në popullat
dhe nga analizat statistikore është vërtetuar ë se deri në vitin 2025 mbi
1.5 miliard njerëz në të gjithë boten do te kenë hi pertension arterial
kështu duke e rritur rrezikun për një sëm undje sekondare të zemres qoftë
dështimi i zemres apo që nihet ndryshe si heart failure si dhe duke e
rriturë rrezikun në 75% për fibrilacion artetial (Cherly,2016).
Hipertensioni arteial paraqetë shtypjen e gjakut e cila ushtrohetë në

muret e eneve të gjakut , dhe si i tillë ndahet në disa grupe
kryesore.P rehipertensioni me vlerat 120-139/ 85-89 mm/hg , hipertensioni
i stadit të parë me vlerat 140-159 / 90-99 dhe hipertensioni i stadit të
dytë që ka vlerat 16-170/100-110. Vlerat e para ju refeohen s htypjes
stiastolike ndersa dy të dytat shtypjes diastolike.Të gjitha këto vlera të
paraqitura e rrisin rrezikun për sëmundje sekondare jo vetëm të zemres
por edhe të sistemeve apo organëve të tjera siç janë v eshka , truri (rritet
rreziku për sulmet cerebrale) etj. ( Paigge 2010).
Hipertensioni është një semundje kronike e karakterizuar ë me ndryshime

në presionin e gjakut (Cramer et al. 2008).
Hipertensioni është një sëmundje e cila shfaqet si pasoj e stilit të jeteses

së përsonit , regjimit mjekësorë apo përdorimit të shumtë të barnave të
cilat e kanë si efekt an ësorë rritjen e shtypjes së gjakut , si pasoj ë e
faktorëve gjenetikë apo si kombinim i disa prej këtyre faktorëve të
lartëcekurë , apo si pasojë e faktorëve të pamodifikushëm siç janë raca,
gjinija , gjenetika etj (Carson 2010).
Hipertensioni është një problem global dhe situata në lidhje me

hipertension po përkeqësohetë .Popullata e botës po “vjetrohet” dhe mosha
është faktori më i shpeshtë i riskut për hipertension .Sipas një vlërësimi të
përafërtë mbi një bilion njerëz ose 30% e popullsisë adulte e botës kanë
hipertension dhe ky numër pritet të rritet në 1.56 bilion në 2025. Këto
shifra janë të vlefshme si për vendet e zhvilluar a (333 milion) dhe ato të
pazhvilluara (639 milion) (Sigmund et.al , World Health
Organization,2013).
8
Një rëndësi të veçantë për kontrollimin e hipertensionit po ashtu edhe

parandalimin e shfaqjes së tijë luan rolë edhe stili i jeteses së
pacientëve.Stili I jeteses i referohet individëve të cilët kanë sjellje të
shendeteshme dhe të pashendetshme sje lle këto të cilat kanë një impak t
kryesorë në prognozen dhe zhvillimin e sëmundjes. Një stil i shendeshëm
i jetes nënkuptonë aktivitetet ditore të vazhdushme siç janë ushtrimet e
ndryshme po ashtu edhe kujdesja në atë se çka jemi duke konsumuar ë
(Hau Et al ., 2015).
Studimet kanë treguar se faktorët më të rendësishem në shfaqjen e

hipertensionit arterial janë:d ieta e dobët , inaktiviteti fizik,e po ashtu një
ndër faktorët më të rëndësishë m dhe më të shpeshë tek popullata që është
konsumimi i cigares.Studimet po ashtu kanë treguar se ka një lidh ëshmëri
me 80% të sëmundjeve të zemres dhe 50% e rasteve të hipertensionit
munden me u parandalu nese ndërrohen këta faktorë të rrezikut.Po ashtu
1.3 % e rastëve të kancerit munden me u parandalu nese kontrollohet
nutricioni dhe mbahet një peshë konstan te tek përsonat dhe 3.1% e rastë ve
të tjera mundë të parandalohen duke ju shmangur ë konsumimit të cigares
dhe duke e bërë ndrrimin e stilit të jetesesë (Borhani ,1979).
Statistikat e shkaqëve të vdekjes tregojnë se 53% e shkaqëve janë të

lidhura me stilin e jeteses ë,21% me faktorët e brendshëm, 16% me
faktorët gjenetikë dhe 10% të shkaqëve të vdekjesë janë të lidhura me
sistemin e shërbimeve shendetësore (Manosroi,Williams 2019).
Prevalenca e hipertensionit në botë ndryshon ë. Në regjionet rurale të

shtetit të Indisë ëshë rapurtuar se ka hipertens ion 3.4% tek meshkujt ë dhe
6.8% tek femrat.Incidenca më e lartë është raportuar në sh tetin e Polonisë
ku kemi një statistikë prej 46% ndërsa në Amerik diku rreth 58 milion
Amerikanë janë të prekur nga hipertensioni a rtetialë ( Poulter , 2015).
Matja e vazhdueshme e tensionit ë shtë thelbësore në parandalimin e

ndërlikimeve të zemrës. Shqetësimet e shkaktuara nga tensioni i lartë
(hipertensioni) përbëjnë pjesën dërrmuese të urgjencave që paraqiten në
spitale për kujdes të specializuar mjekësor ë. Kjo veçanërisht në radhët e
të sëmurëve kronike, të cilët janë edhe më të rrezikuarit nga ndërlikimet e
kësaj sëmundjeje (Turgeon et,al., 2017) .
9
Ndër ushqimet të cilat mund të shkakëtojnë hipertension artetial janë ed he

ushqimet me yndyrna të renda, ushqimet të cilat kanë sasi të
konsiderushme të krypes në to (LeLong, Adriouch, 2014).
Po ashtu obesiteti është e qartë që lidhet me prevalencen e

hipertensionit, mirëpo po ashtu është e njohur që shumë njer ëz obezë nuk
e kanë hipertensionin si sëmundje dyët sore (Wang et Al 2009).
Konsumimi i cigares është një faktorë që e rritë rrezikun kardiovaskular

dhe rrezikun për shtypje të gjakut që mundet me pas efekte serioze. Sipas
këtijë studimi egzison një lidhëshmë ri ndërmjet hollomit të mureve të
arterive,gjatë kohes së konsumimit të duhanit (Cardia 2016).
Konsumimi i shumët i alkoolit apo konsumimi i më shumë se 2 pijeve për

ditë,e rritë rrezikun tek meshkujt me shumë ndërsa sipas rekomandimeve ,
femrat kanë të drejtë në marrjen e vetem një pije alkoolike. Po ashtu
alkooli e redukton efektin e antihipertenz iveve nese pacienti është duke i
përdorurë (NHANES 2005).
Dieta me sheqerna të larta sidomos me fruktoz ë e rrit presionin e gjakut

sidomos tek femrat duke ju akorduar ë studimimeve nga American Heart
Associations ( AHA 2009).
Deficiti i vitamines D nese vlerat janë në n 80 nmol/L mundet me shkaktu

probleme për pjesen stiastolike sidomos ne pjesen premenopauzale tek
femrat disa vite më vonë (Caucasian, 2007).
Reduktimi i peshes mund te jetë njëra ndër mënyrat më të efektëshme

për uljen e presionit arterial.Për peshen ideale duhet të kontrollohet në
bazë të Indeksit të mases trupore BMI , që raporton për peshë ideale në
masë të saktë , me njësimin e raportit në mesë të gjatësisë së individit dhe
peshes trupore të tijë (US Departament of Health 2009).
Studimet kanë komfirmuar se vasopresina është e lidhurë me hormonin e

stresit kështu duke e bërë një rrezik signifikant për HTA tek të dyja
gjinitë (Vogel , 2008).
Një infermiere edukatore është një infermiere e cila mëson dhe pregatitë
pacientët në mënyrë të vazhdu shme po ashtu edhe stafin e saj (WHO ,
2011).
Roli i infermierës është bërë i njohur për gati 50 vite në edukimin publik
dhe profesional për promovimin e kontrollimin e hi pertensionit arterial
dhe menagjimin e pacientëve me këtë së mundje. Puna e Infermieres fill on
10
që nga matja dhe monitorimi i shtypjes se gjakut e deri tek edukimi i

pacientit (Global Health Instutute , 2016).
Qelsi i trajtimit sa më efektivë të hip ertensionit është bashkpunimi

multidiciplinarë ndërmjetë ekipeve( Handberg ,Biga, 2016).
Roli i infermierëve tek pacientët me hipertension i përfshinë të gjitha

aspektet e kujdesit këtu duke përfshirë: referimin , përc jelljen e gjëndjes
së pacientit,detektimin,edu kimin,kordinimin e kujdesit performancen dhe
improvimin e kualitetit(Chu , Campell , Miller & Hill 2014).
Tek edukimi rolë me rëndësi ka informimi i pacientit për rreth tensionit

arterial apo vlerave të tijë ,Informimin e pacientëve lidhur me
rekomandimet,trajtimet dhe paisjen e pacienteve me informata të shkruara
lidhur me menagjimin e hipertensionit arterial , po ashtu dhënjen e
mësimeve lidhur me monitorimin e hipertensionit artetial në kushtet
shtepiake ( Lip& Hall 2007).
Studimet kanë vertetuarë që pacientët të cilët marrin edukimin dhe

konsulltime lidhur me njohurit ë për menagjimin e hipertensionit arterial
shfaçin një rritje të përmi simit në meangjimin e sëmundjes (Sridhar ,
Manias 2013).
Infermierët po ashtu luajn ë një rolë shumë të rëndësishëm në dhënjen e

mësimeve për vetëkontroll ë (monitorimin e HTA në shtëpi). Kjo
nëpërmjetë edukimit, komunimit efektivë dhe lidhshmerisë n dermjet
pacientit dhe infermierë s (Dennison , Comondore , 2016).Infermierja në
kujdesin hipertenziv ë promovonë uljen e shtypjes së gjakut reduktimin
e peshës së pacientëv e,ndaljen e pirjes së cigares, përfshirjen e
aktiviteteve fizike, përdorimin e barnave me kohë dhe ndjekjen e
vazhdushme të vizitave tek fizikantët dhe profesionistët shendetësorë me
qëllim të kontrollimit të gj endjes në mënyrë të vazhdueshme (Bengtson ,
Devenhorn 2003).Duke ju akorduar trendëve të kujdesit shendetësorë
edukimi i pacientëve është njëra ndër prioritetet kryesore dhe më me vlerë
që duhet të jete parim tek profesionistët shendetësorë (Sea , Girt,
2013).Pacientët konsiderojnë se sistemi i vetëmenagjimit është i dobishë m
për përcjelljen e hipertensionit.Sipas ketijë studimi përdorimi i teknikes
së Mobil Health Technology ë shtë njëra nga tekinkat më të pë rshtatshme
për menagjimin e hipertensionit nga vetë pacientët ( Hallberg ,Ranerup,
Kjellgern , 2015).
11
2.Qëllimi i Hulumtimit
Qëllimi i hulumimit është indetifikimi i nivelit të njohurive mbi

sëmundjen e hipertensionit tek pacientët me hipertension.
2.1. Pyetja Hulumtuese
A kanë njohuri mbi sëmundjen e hipertensionit pacientët me hipertension?
2.2. Hipotezat
H1: Pacientet marrin informata edukative nga ana e infemierëve lidhur me

hipertensionin.
H2:Shumica e pacientëve kanë njohuri mbi vleren e hipertensionit .
12
3 . Me t o d o l o g j i a
Punimi është I llojit kuantitativ.
3.1. Mostra
Numri i të intervistuarëve ka qenë 80 dhe pacientët janë intervistuar në

SHSKUK-shërbimi spitalorë klinik universitarë të Kosovës, përkatësisht
në klinikën e Internos .
Të gjithë pacientët kishin të drejten e pjesëmarrjes.
Mostra ishte e përzgjedhur në mënyrë rastësore.
Tabela 1.Shpëndarja e mostres në bazë të moshës ,gjinisë dhe nivelit të

arsmimit.
Mosha Frekuenca Përqindja
26-35 Vite 7 8.7%
36-45 Vite 18 22.5%
46-55 Vite 11 13.8%
55-75 Vite 44 55.0%
Gjinija Frekuenca Përqindja

Mashkull 42 60%
Femër 38 40%
Niveli I Arsimit Frekuenca Perqindja
Shkollim I mesem 23 29.3%
Shkollim I ulet 22 28.3%
Bachelor 35 37.4%
Në tabelë është paraqiturë shpëndarja e mostres në bazë moshës, gjinisë

dhe nivelit të arsimimit (Tabela 1).
13
3.2 Instrumenti
Të dhënat janë mblidhur me anë të instumentit të quajtur ( Assessment of

Knowledge on Hypertension, its consequences and management practices
among hypertensive patients ). Instrument ky i zhvilluar nga dy autorë
(Gnanaselvam & Ilankon , 2016 ) .
Pyetësori është multidimensional këtu duke përfshirë pyetje të

dimensioneve demografike , vle rësimit të njohurive të pacientëve për
hipertensionin dhe indetifikimin e kualitetit jetësorë,njohuri rreth
pasojave, menyrën e menaxhimit të hipertensionit dhe pyetje rreth stilit të
jetësës .
Pyetësori vlerësohet me shkallën Likert 1 -4 dhe përbëhet nga gjithsej 25

pyetje.
3.3 Procedura
Eshtë marrë aprovimi nga ana e kolegjit që konfirmonte qëllimin e

hulumtimit për arësyje të mbrojtjes së tesë s së diplomes.
Pas marrjes së lejës në kliniken e internos në Prishtinë përkatësisht në

repartin e kardiologjisë, njesis koronare, reumatologjisë, dhe endokrines
ku kan qenë pacient hipertensiv me së shumti , është filluar me aplikimin
e pyetësorit në klinik.
Pacientët ishin të informuar lidhur me qëllimin e pyetësorit dhe ishte

marrë leja nga pacientët për plotësimin e pytësorit .
Plotësimi i pyetësorit kërkonte mesatarisht kohë 10-15 minuta për

plotësim.
Të dhënat janë mblidhurë gjatë muajit Qërshor-Korrik .
14
4 .R E Z U L T A T E T
Janë gjetur rezultate të ndryshme për sa i përket njohurive të pacientëve

lidhur me menagjimin e sëmundjes së hipertensionit.
Të dhënat janë paraqiturë në formë të grafikonëve dhe në formë tabelare.
72%
28%
Po Jo
Grafikoni 1. A ju kanë dhënë informacione edukative inferm erët

ndonjëherë?
Frekuenca e shprehur në pergjigje lidhur me pyetjen se sa japin informata

edukative rreth hipertensionit infermierët , k u në këtë rast 72% janë
shprehur me po ndërsa 28% janë shprehur me jo (Grafikoni 1).
15
30.80%
27.40%
24.30%
17.50%
Dhimbje e Kokes Shqetësim Humbje Shikimit Simptoma të tjera

Grafikoni 2. A keni njohuri për shenjat e hipertensionit?
Njëra ndër hipotezat e formuluara ka qënë lidhur me njohurit ë e

pacientëve për simptomat e Hipertensionit , ku në këtë pyetje 24.3% janë
shprehur për dhimbjen e kokës , 17.5% Shqetësimin e kanë pohuar si
simptomë të njohur , 30.8% humbjen e shikimit apo vizionin e trubulluar
dhe për simptoma tjera 27.4% të pacientëve (Grafikoni 2).
16
82.50%
17.50%
E Dijë Nuk E Dijë
Grafikoni 3. Hipertensioni do të thotë kur vlera është më e lartë se 140 /

90mmHg?
Në këtë grafikon janë paraqitur njohurit ë e pacientëve për vleren e

Hipertensionit , 82.5% kanë njohuri se vlera e hipertensionit është 140/90
ndërsa 17.5% nuk e dinë këtë vlerë si vlerë e lart ë e tensionit arterial .
Njëra ndër hipotezat e ngritura ka të bëjë me njohurit ë e pacientëve për
vlerën e Hipertensioni (Grafikoni 3).
17
52.30%
36.30%
11.40%
Pajtohem Plotesisht Nuk Pajtohem Pajtohem
Grafikoni 4. A pajtoheni në reduktimin e kripës ?
Në pyetjen se sa është i dobish ëm reduktimi i kripës ,36.3% e pacientëve

janë pajtuar plotësisht , 52.3% janë shprehur q ë pajtohën dhe 11.4% nga
nr. total 80 i pacientëve janë shprehur që nuk pajtoh ën (Grafikoni 4).
18
66.30%
28.80%
4%
Tabletat Stili I jeteses Nuk jam i/e Sigurt
Grafikoni 5. Cila mendoni se është metoda më e përshtatshme e

menaxhimit të hipertensionit ?
Në këtë rastë 66.3% te pacientëve mendojnë se tabletat janë medota më e

pershtatshme për kontrollë , ndërsa 28.8% mendojnë se është stili i
jetesës dhe 4% nuk janë të sigurtë (Grafikoni 5).
53.80%
17.50%
13.80%
11.30%
Propofol I Lipideve EKG Analiza e Urines Echo
Grafikoni 6 . Cilat nga intervenimet i keni kryer për hipertension ?
19
Intervenimet qe kanë marrë pacient ët me hipertension janë : EKG 53.8%,

ECHO13.8% , Analizen e urines 11.3% dhe propofolin e lipideve
17.5%(Grafikoni 6).
84%
6% 6.10%
2.90%
Pajtohem plotësisht Pajtohem Nuk pajtohem Nuk pajtohem plotësisht
Grafikoni 7. A mendoni se kufizimi i alkoholit është i rëndësishëm?
Në pyetjen a mendoni se kufizimi I alkoholit është I rëndësishëm , 84% e

pacientëve janë shprehur se pajtohen plotësisht, 6% pajtohem ,2.9% nuk
pajtohem dhe 6.1% nuk pajtohem plotësisht (Grafikoni 7).
20
64%
16%
12%
6%
Pajtohem Plotësht Pajtohem Nuk pajtohem Plotësisht nuk pajtohem
Grafikoni 8. A mendoni se reduktimi i peshes është i domosdoshëm për

menagjimin e mirë të hipertensionit ?
Në pyetjen a mendoni se reduktimi i peshes është i domosdoshëm për

menagjimin e mirë të hipertensionit , 64% e pacientëve janë shprehur se
pajtohen plotësishtë , 12% janë shprehur se pajtohen , 16% nuk pajtohem
dhe 6% plotësisht nuk pajtohem (Grafikoni 8).
81%
12%
7%
Pajtohem plotësisht Pajtohem Nuk pajtohem
21
Grafikoni 9. A mendoni se ndryshimet dietike mundë të ndikojnë mirë në

menagjimin e hipertensionit?
Në pyetjen se a mendoni se ndryshimet dietike mundë të ndikojnë mirë në

menagjimin e hipertensionit , 81% e pjesëmarrsve janë shprehur se
pajtohen plotësisht në këtë qendrim , 12% janë shprehur se pajtohem dhe
7% janë shprehur se nuk pajtohem (Grafikoni 9).
89%
11%
Po Jo
Grafikoni 10. A keni marrë udhëzime nga infermierët mbi stilin e

ushqyshmërisë?
Në pyetjen a keni marrë udhëzime nga infermierët mbi stilin e

ushqyshmërisë , 89% e pacientëve kanë pohuar se kanë marrë udhëzime
ndërsa 11% e pacientëve janë shprehur se nuk kan marrë udhëzime nga
ana e infermierëve për ushqyshmërinë (Grafikoni 10).
22
90%
8%
2%
Gjithmonë Nganjëherë Asnjëherë
Grafikoni 11. A kanë qenë bashkpunuesë infermiërt kur ju keni kërkuar

informata për hipërtension?
Në pyetjen se a kanë qenë bashkpunuesë infermiërt kur ju keni kërkuar

informata për hipërtension , 90% e pacientëve janë shprehur gjithmonë ,
8% nganjëherë dhe 2% asnjëherë (Grafikoni 11).
32%
28%
22%
11%
7%
Demtime të shumta Zemra e zmadhuar Demtime të Demtim I shikimit Sulme në sistemin

veshkave nervor
Grafikoni 12. Në cilën nga këto mundet me shkaktu komplikime
23
hipertensioni ?
Në pyetjen se në cilat nga këto pjesë përkatësisht sisteme mundet me

shkaktu komplikime hipertensioni , për demtime të shumta të shkaktuara
nga hipertensioni janë shprehur 28% e pacientëve , 32% janë shprehur se
tensioni i lartë I gjakut ka mundesi të shkaktoj hipertrofi apo zmadhim të
zemres , 22% dëmtime të veshkave , 7% demtime në shikim dhe 11%
sulme në sistemin nervorë (Grafikoni 12).
80%
12%
3% 5%
Pajtohem Plotësisht Pajtohem Nuk pajtohem Nuk pajtohem plotësisht
Grafikoni 13. A mendoni se aktiviteti fizik i rregullt është i domosdoshëm

për menagjimin e sëmundjes së hipertensioni ?
Në pyetjen a mendoni se aktiviteti fizik i rregulltë është i domosdoshëm

për menagjimin e sëmundjes së hipertensioni , 80% janë shprehur se
pajtohen plotësishtë , 12% pajtohem , 3% nuk pajtohem edhe 5% nuk
pajtohem plotësisht (Grafikoni 13).
24
96%
4%
Pajtohem Plotësisht Pajtohem
Grafikoni 14. A mendoni se ndalimi i pirjes së duhanit është i nevojshëm?
Në pyetjen a mendoni se ndalja e konsumimit të duhanit është e

nevojshme 96% janë shprehur se pajtohen në këtë qendrim ndërsa 4% janë
shprehur se pajtohen (Grafikoni 14).
25
52%
29%
9% 10%
Pajtohem Plotësisht Pajtohem Nuk pajtohem Nuk pajtohem plotësisht
Grafikoni 15. Rritja e konsumit të frutave, perimeve dhe produkteve të

qumështit me yndyrë të ulët?
Në kuader të pyetjeve rreth stilit të jeteses , në pyetjen a duhet të bëhet

rritja e konsumit të frutave, perimeve dhe produkteve të qumështit me
yndyrë të ulët me qëllim të menagjimit të sëmundjes së hipertensionit ,
52% janë shprehur se pajtohem plotësisht , 29% pajtohem , 9% nuk
pajtohem dhe 10% nuk pajtohem plotësisht (Grafikoni 15).
26
5 .D i s k u t i mi
Hipertensioni konsiderohet si një ndër sëmundjet me incidenc më të

madhe në botë. Hipertensioni ndikon negativisht në cilësinë e jetës së
pacientit.Njohurit lidhur me menagjimin e sëmundjes luajn një rol kyç në
menagjimin e mirë të sëmundjes.Njohurit e pacientit lidhur me ushqimet
të cilat duhet konsumuar, menyren e sakt të administrimit të barnave,
pjesmarrjen në aktivitete fizike,kan rolë kyç për sa i përketë, mbarvajtjes
së sëmundjes dhe eleminimin e komplikacioneve të mundshme të
sëmundjes.
Në pyetjen a ju kanë dhënë informacione edukative infermerët ndonjëherë

lidhur me hipertensionin, 72% e pacientëve të anketuar janë shprehur se
kanë marrë informacione lidhur me hipertensionin nga ana e infermierëve,
rezultat ky që verteton hipotezen e pare hulumtuese e cila thot Në bazë të
rezultateve shumica e pacientëve janë shprehur se nuk kanë njohuri per
vleren e hipertensionit në pyetjen, hipertensioni do të thotë kur vlera
është më e lartë se 140 / 90mmHg, 82.5% e pacientëve janë shpreh ur se
nuk e din, e nxjerrë kjo që e rrezon hipotezen e dytë të hulumtimit që
thot, shumica e pacientëve kanë njohuri mbi vleren e hipertensionit.
Në Ganë, hipertensioni është shkaku i dytë kryesor i sëmundshmërisë

ambulatore përkatësisht në qendrat parësore të kujdesit shendetësor.Te të
rriturit më të vjetër se 45 vjeç prevalence dhe incidence e hipertensionit
vazhdojnë të rriten. Prevalenca e hipe rtensionit në Gana rurale dhe urbane
varion nga 19% në 48%. Në distriktin Asutifi Jugor të Ganës,
hipertensioni është renditur vazhdimisht në mesin e dhjetë rasteve më të
shpesha të Departamentit të Pacientëve Ambulatorë (OPD) me prevalencë
në rritje nga 4.23% në 2008 në 6.07% në 20%. Faktorët që nxisin këtë
valë konsiderohen modelet jo të mira të ushqyshmeris ndërsa si zgjidhje e
kesaj problematike është konsideruar rritja e njohurive të këtyre
pacientëve(Oppie,Sedat,2015).
Mbushja e mungeses së njohurive është hap i rëndësishme në parandalimin

dhe trajtimin efektiv të hipertensionit. Me burimet e pakta në dispozicion
për të përmirësuar menaxhimin dhe kontrollin e hipertensionit, ekziston
nevoja për të përqendruar vëmendjen në masat parandaluese, të cilat
synojnë ndryshimin e sjelljes përmes edukimit dhe krijimit të
ndërgjegjësimit në mesin e pacientëve. Disa modele kanë vlersuar
27
posedimin e njohurive si fakt shumë të rëndësishm për menagjimin e

sëmundjes.Njohja e gjendjes së sëmundjes, njohja e informatav e lidhur me
sëm,undjen ndikon në qëndrimin dhe praktikën e pacientit, dhe përmirëson
përputhjen me trajtimin dhe reduktimin e mëvonshëm të prevalencës së
sëmundjes(Bousari et al.2010).
Njohuritë e pacientit dhe vetëdijësimi i pacientëve nga infermierët luajnë

role të rëndësishme në aftësinë për të kontrolluar hipertensionin me
sukses. Një studim i mëparshëm tregoi një lidhje mes njohurisë së
hipertensionit dhe pajtueshmërisë në pacie ntët me hipertension
(Cosgrove,Monroy 2014).
Për të arritur qëllimin përfundimtar për përmirësimin e shëndetit duke

kontrolluar hipertensioni, është e rëndësishme të kuptohet plotësisht
gjendja aktuale e njohurive, vetëdijes dhe qëndrimeve të pacientit në
lidhje me Hipertensionin. Është e nevojshme të kuptohen faktorët të cil et
ndihmojnë pacientë për të zhvilluar strategji efektive për menaxhimin e
sëmundjes (Tong , Wigington, Gillespie, Hong, 2014).
Pacientët të cilët janë të vetëdijshëm se nivelet e larta të hipertensionit të

çojnë në zvogëlimin e jetëgjatësisë kanë një ni vel më të lartë
pajtueshmërie lidhur me përdorimin e ilaçeve dhe vizitave pasuese sesa
pacientët pa këtë vetëdije për pasojat e hipertensionit (Bal azovjech ,
Hnilica ,1993).
28
6 .P ë r f u n d i mi
Pas mbledhjes së të dhënave me pytesor futjes dhe analizimit të të

dhënave me anë të paketes per analizimin e të dhënave statistikore dhe
diskutimit të rezultatëve të fitura përfundojmë se:
• Shumica e pacientëve marrin informacione nga infermi erët lidhur me

hipertensionin.
• Nga pacientët e anketuar shumica e tyre nuk e dijnë vlerën normale

të tensionit të gjakut.
• Numri më i madh i pacientëve me hiperten sion është i moshës 55 -75

vite.
• Pacientët kanë kryerë egzaminime të ndryshme lidhur ë me

hipertensionin
• Tabletat janë mënyra më e mirë e kontrollimit të hipertensionit në

krahasim me opsionet e tjera sipas pacientëve.
• Shumica e pacientëve të anketuar janë pajtuar në reduktimin e

kripës.
29
7 .R e k o ma n d i me t
Hipertensioni është një ndër sëmundjet me prevalencen dhe incidencen më

të madhe të sëmundshmërisë ndër sëmundjet e tjera .Në bazë të
rezultateve të nxjerra krahas punes kërkuese pë r kualitetin e jetes tek
pacientët me hipertension , për pacientë me hipert ensionë rekomandohet:
• Matja e vazhdueshme e tensionit të gjakut dh e evidencimi i vlerave ,

pra të shënohen vlerat e shtypjes se gjakut pas matjeve .
• Reduktimi sa më i madhë i mundur i sasive të kripes në ushqime.
• Inicimi , shtimi apo marrja pjesë në aktivitete fizike.
• Të kryhen kontrolla sa më të shpesha edhe analizave të tjera që

lidhen me sëmundjen e hipertensionit.
• Marrrja e informatave lidhur me menagjimin sa më të mirë të

hiperensionit nga përsonat përgjegjës apo nga stafi medicinal me
qëllim të menagjimit adekuat të sëmundjes .
• Shmangia e faktorëve që ndikojnë në rritjen e tensionit të gjakut .
30
8.Referencat
Azar, F., Solhi, M., & Chabaksvar, F. (2020). Investigation of the

quality of life of patients with hypertension in health centers. Journal of
education and health promotion , 9, 185.
Adriouch, S., Lelong, H., Kesse -Guyot, E., Baudry, J., Lampuré,
A., Galan, P., Hercberg, S., Touvier, M., & Fezeu, L. K. (2017).
Compliance with Nutritional and Lifestyle Recommendations in 13,000
Patients with a Cardiometabolic Disease from the Nutrinet -Santé
Study. Nutrients, 9(6), 546.
Barrett, E., Paige, E., Welsh, J., Korda, R. J., Joshy, G., Martin,
M., & Banks, E. (2021). Differences between men and women in the use
of preventive medications following a major cardiovascular event:
Australian prospective cohort study. Preventive medicine reports , 22,
101342.
Busari OA, Olanrewaju TO, Desalu OO, Opadijo OG, Jimoh AK,
Agboola SM, Busari OE, Olalekan O. (2010). Impact of Patients'
Knowledge, Attitude and Practices on Hypertension on Compliance with
Antihypertensive Drugs in a Resource -poor Setting. TAF Prev Med
Bull.;9(2):87–92.
Borhani N. O. (1979). Preventive medicine and public health -

epitomes of progress: essential hypertension, 1979 -where do we go from
here?. The Western journal of medicine , 130(3), 248–249.
Chu, P. Y., Campbell, M. J., Miller, S. G., & Hill, K. D. (2014).

Anti-hypertensive drugs in children and adolescents. World journal of
cardiology, 6(5), 234–244.
Cramer, S. C., Wolf, S. L., Adams, H. P., Jr, Chen, D., Dromerick,
A. W., Dunning, K., Ellerbe, C., Grande, A., Janis, S., Lansber g, M. G.,
Lazar, R. M., Palesch, Y. Y., Richards, L., Roth, E., Savitz, S. I.,
Wechsler, L. R., Wintermark, M., & Broderick, J. P. (2017). Stroke
Recovery and Rehabilitation Research: Issues, Opportunities, and the
National Institutes of Health StrokeNet. Stroke, 48(3), 813–819.
31
Cherry JM, et al. (2012) Hypertension among population : Factors

releatet to the dieases. The Journeal of Medicile 424-669
Carson, A. P., Howard, G., Burke, G. L., Shea, S., Levitan, E. B., &
Muntner, P. (2011). Ethnic differences in hypertension incidence among
middle-aged and older adults: the multi -ethnic study of
atherosclerosis. Hypertension (Dallas, Tex. : 1979) , 57(6), 1101–1107.
Carson, A. P., Lewis, C. E., Jacobs, D. R., Jr, Peralta, C. A., Steff en,
L. M., Bower, J. K., Person, S. D., & Muntner, P. (2013). Evaluating the
Framingham hypertension risk prediction model in young adults: the
Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA)
study. Hypertension (Dallas, Tex. : 1979) , 62(6), 1015–1020.
Manosroi, W., & Williams, G. H. (2019). Genetics of Human Primary

Hypertension: Focus on Hormonal Mechanisms. Endocrine reviews, 40(3),
825–856.
Sigmund, C. D., Carey, R. M., Appel, L. J., Arnett, D. K., Bosworth,

H. B., Cushman, W. C., Galis, Z. S., Green Parker, M., Hall, J. E.,
Harrison, D. G., McDonough, A. A., Nicastro, H. L., Oparil, S., Osborn,
J. W., Raizada, M. K., Wright, J. D., & Oh, Y. S. (2020). Report of the
National Heart, Lung, and Blood Institute Working Group on
Hypertension: Barriers to Translation. Hypertension (Dallas, Tex. :
1979), 75(4), 902–917.
Opie LH, Seedat YK. (2005).Hypertension in sub -Saharan African

populations. Circulation.;112:3562–3568.
Turgeon, R. D., Anderson, T. J., Grégoire, J., & Pearson, G. J. (2017).

2016 Guidelines for the management of dyslipidemia and the prevention
of cardiovascular disease in adults by pharmacists. Canadian pharmacists
journal : CPJ = Revue des pharmaciens du Canada : RPC , 150(4), 243–
Isa, S. E., Kang'ombe, A. R., Simji, G. S., Shehu, N. Y., Oche, A. O.,
Idoko, J. A., Cuevas, L. E., & Gill, G. V. (2017). Hypertension in treated
and untreated patients with HIV: a study from 2011 to 2013 at the Jos
University Teaching Hospital, Nigeria. Transactions of the Royal Society
of Tropical Medicine and Hygiene, 111(4), 172–177.
32
Shamsi, A., Amiri, F., Ebadi, A., & Ghaderi, M. (2017). The Effect of
Partnership Care Model on Mental Health of Patients with Thalassemia
Major. Depression research and treatment, 2017, 3685402.
Sridhar, D., Brolan, C. E., Durrani, S., Edge, J., Gostin, L. O., Hill,
P., & McKee, M. (2013). Recent shifts in global governance: implications
for the response to non-communicable diseases. PLoS medicine, 10(7),
e1001487.
Vogel H. G. (2008). Cardiovascular Activity. Drug Discovery and

Evaluation: Pharmacological Assays , 47–391.
9.Shtojca
Pyetesori
Pyetjet demografike
1. Cila është gjina juaj:
a) Femër
b) Mashkull
2. Mosha juaj është:
a) 18-25
b) 26-35
c) 36-45
d) 46-55
e) Mbi 55
33
3. Niveli juaj I edukimit
a) Shkollim I Ulët
b) Shkollim I Mesëm
c) Bsc
4. Kohëzgjatja e shfaqjes së hipertensionit
a) Më pak se një vitë
b) 1- 5 vite
c) 6-10 vite
d) Mbi 10 vite
5. A ju kanë dhënë informata educative rrethë hipertensionit infermierët:
PO
Jo
6. A keni marrë udhëzime mbi stilin e ushyeshmërise nga infermierët
Po
Jo
7. A kanë qenë bashkpunuesë infermiërt kur ju keni kërkuar informata për

hipërtension:
34
a) Gjithëmon
b) Nganjëhër
c) Asnjëherë
Pyetjet që vlerësojnë njohuritë mbi hipertensionin të marrura nga pacientët
1. Matja normale e Tensionit Arterial ju është:
a) Thënë (shprehur) nga infermieria me saktësi
b) Nuk ju është thënë me saktësi
2. Hipertensioni do të thotë kur vlera është më e lartë se 140 / 90mmHg:
a) E dijë
b) Nuk e dijë
3. Shkaqet që dërgojnë tek hipertensioni janë:
a) Trashëgimia
b) Stresi i tepruar
c) Zakonet e këqija të ushqimit
d) Disa droga
4. Simptomat e hipertensionit janë:
a) dhimbje koke
b) shqetësim
35
c) simptoma të ndryshme
d) humbje të shikimit
5. A mendoni që në Hipertension mund të ndikojë një nga këta faktorë:
a) Pirja e duhanit
b) Alkooli
c) Doza e lartë e kripës
d) Diabeti Mellitus
e) Mbipesha
f) Gjinia mashkullore
g) Pasojat e stresit
h) Historia familjare
i) Mos aktiviteti fizik
j) Zakonet e këqija të dietës
Pyetjet që vlerësojnë njohuritë e pacientëve mbi pasojat qw sjelle hipertensioni
1. Cilat organë mendoni që prektët më së shumti nga hipertensioni:
a) Zemra
b) Veshkat
c) Sistemi Vaskular
d) Sistemi nervor
36
e) Sytë
2. Cila nga këto mundtë jetë komplikim I shkaktuar nga hipertensioni:
a) Faktorë të shumët
b) Zemra e zmadhuar
c) Dëmtimi i shikimit
d) sulmë në sistemin nervorë
e) fundkion i dobësuar I veshkave
Pyetjet që vlerësojnë njohuritë e pacientëve për menaxhimin e hipertensionit
1. Metoda më e përshtatëshme për menaxhimin e hipërtensionit është:
a) Metoda e përdorimit të tabletave
b) Mbajtia nën kontroll e stilit të jetës
c) Nuk jam I sigurtë
2. Intervenimet që I keni bërë për hypertension:
a) Profoli I lipideve
b) Testin e funksionimit të veshkave
c) Analizat e urinës
d) Testin efunksionimit të mëlqisë
e) EKG
f) ECHO (Ultraza)
37
Pyetjet rreth stilit të jetesës për të menaxhuar hipertensionin
1. Humbja e peshës tek individët me mbipeshës është e nevojshme
a) Pajtohem plotësisht
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
d) Nuk pajtohem plotësisht
2. Reduktimi në marrjen e kripës është i dobishëm
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
3. A është e nevojëshme për të ndaluar duhanin
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
4. Kufizimi i konsumit të alkoolit është i rëndësishëm

38
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
5. Aktivitete fizike të rregullta nevojiten tek individët me hypertension
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
6. Rritja e konsumit të frutave, perimeve dhe produkteve të qumështit me

yndyrë të ulët
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
39
7. Tensioni i lartë i gjakut mund të reduktohet duke bërë ndryshime në dietën

tuaj
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
8. Është e nevojshme kontrollimi i rregullt i presionit të gjakut
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
9. Njerëzit me hipertension nuk kanë nevojë të marrin ilaçe nëse ushtrojnë

rregullisht
b) Pajtohem
c) Nuk pajtohem
40

Tema e DIPLOMES-BH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Tema e DIPLOMES-BH

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tema e DIPLOMES-BH

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes së hipertensionit

PUNIM DIPLOME – NIVELI BACHELOR

Mentor: Prof.Ass.Dr.Gazmend Bojaj Kandidate : Blerta Halili

PUNIM DIPLOME-NIVELI BACHELOR

TEMA: Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

MIRATIMI I TEMËS SË DIPLOMËS

Tema me titull “Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

Programi “Infermieri” i mentoruar nga “Prof.Ass.Dr.Gazmend Bojaj ” në plotësimin e

Titulli i temës:”Njohurit e pacientëve lidhur me menagjimin e sëmundjes

Në përmbyllje të studimeve shprehë falenderimin për të gjithë kolegët dhe mësimdhensit e

Ky punim diplome i dedikohet të gjithë studentëve të motivuar për ndryshime pozitive.

Blerta Halili 2021

Hipertensioni përfaqëson ë njërën ndër sëmundjet më të shpesha në botë.

Qëllimi i hulumimit është indetifikimi i nivelit të njohurive mbi

Në hulumtim kanë marrë pjesë 80 pacientë , mosha e pacientëve me

Gjatë hulumtimit janë ngritur dy hipoteza hulumtuese. Hipoteza e parë

Në bazë të rezultateve të nxjerra,shumica e pacientëve marrin

Fjalët Kyçe: Hipertension , Pacientë , Hulumtim.

Hipertensioni arteial paraqetë shtypjen e gjakut e cila ushtrohetë në

Hipertensioni është një semundje kronike e karakterizuar ë me ndryshime

Hipertensioni është një sëmundje e cila shfaqet si pasoj e stilit të jeteses

Hipertensioni është një problem global dhe situata në lidhje me

Një rëndësi të veçantë për kontrollimin e hipertensionit po ashtu edhe

Studimet kanë treguar se faktorët më të rendësishem në shfaqjen e

Statistikat e shkaqëve të vdekjes tregojnë se 53% e shkaqëve janë të

Prevalenca e hipertensionit në botë ndryshon ë. Në regjionet rurale të

Matja e vazhdueshme e tensionit ë shtë thelbësore në parandalimin e

Ndër ushqimet të cilat mund të shkakëtojnë hipertension artetial janë ed he

Po ashtu obesiteti është e qartë që lidhet me prevalencen e

Konsumimi i cigares është një faktorë që e rritë rrezikun kardiovaskular

Konsumimi i shumët i alkoolit apo konsumimi i më shumë se 2 pijeve për

Dieta me sheqerna të larta sidomos me fruktoz ë e rrit presionin e gjakut

Deficiti i vitamines D nese vlerat janë në n 80 nmol/L mundet me shkaktu

Reduktimi i peshes mund te jetë njëra ndër mënyrat më të efektëshme

Studimet kanë komfirmuar se vasopresina është e lidhurë me hormonin e

që nga matja dhe monitorimi i shtypjes se gjakut e deri tek edukimi i

Qelsi i trajtimit sa më efektivë të hip ertensionit është bashkpunimi

Roli i infermierëve tek pacientët me hipertension i përfshinë të gjitha

Tek edukimi rolë me rëndësi ka informimi i pacientit për rreth tensionit

Studimet kanë vertetuarë që pacientët të cilët marrin edukimin dhe

Infermierët po ashtu luajn ë një rolë shumë të rëndësishëm në dhënjen e

Qëllimi i hulumimit është indetifikimi i nivelit të njohurive mbi

2.1. Pyetja Hulumtuese

A kanë njohuri mbi sëmundjen e hipertensionit pacientët me hipertension?

H1: Pacientet marrin informata edukative nga ana e infemierëve lidhur me

H2:Shumica e pacientëve kanë njohuri mbi vleren e hipertensionit .

Numri i të intervistuarëve ka qenë 80 dhe pacientët janë intervistuar në

Të gjithë pacientët kishin të drejten e pjesëmarrjes.

Mostra ishte e përzgjedhur në mënyrë rastësore.

Tabela 1.Shpëndarja e mostres në bazë të moshës ,gjinisë dhe nivelit të

Mosha Frekuenca Përqindja

26-35 Vite 7 8.7%

36-45 Vite 18 22.5%

46-55 Vite 11 13.8%

55-75 Vite 44 55.0%

Gjinija Frekuenca Përqindja

Shkollim I mesem 23 29.3%

Shkollim I ulet 22 28.3%