Operasyon, Anestezi Ve Sterilizasyon

Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.2022 09:41 Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.
2022 09:41
DOÇ. DR.AHMET SABUNCU DOÇ. DR.DİDAR AYDIN KAYA
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ
OPERASYON, ANESTEZİ VE
STERİLİZASYON
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 1 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 2 / 217

Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.2022 09:41 Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.2022 09:41
İçindekiler Ünite Soruları
3. Cerrahi Tesisler, Ekipman Ve Personel İle Cerrahi Ortamın

Bakımı Ve Korunması
1. Asepsi İlkeleri
Giriş
Giriş
3.2. Cerrahi Alan İçindeki Odaların Tanımı Ve İşlevi
1.2. Kontaminasyon Kaynakları
Ünite Soruları
1.3. Hastanedeki Asepsi İlkeleri
1.4. Cerrahi Malzemelerin Paketlerinin Hazırlanması
1.5. Steril Alet Ve Ekipmanların Barındırılması 4. Operasyon Alanları Ve Özellikleri
1.6. Steril Raf Ömrü
1.8. Steril Parçaların Paketlerinin Açılması Giriş
1.9. Steril Solüsyonları Kaselere Boşaltmak 4.1. Operasyon Salonu
1.10. Asepsi Sağlamak İçin Başvurulan Yöntemler 4.2. Operasyon Salonunun Devri
Bölüm Özeti 4.3. Postoperatif Uyanma Alanı
Ünite Soruları 4.4. Personel

4.5. Günlük Temizlik Rutinleri
4.6. Ha"alık Ve Aylık Temizlik Programları
2. Sterilizasyon Ve Dezenfeksiyon Bölüm Özeti
Ünite Soruları
Giriş
2.1. Sterilizasyon Ve Dezenfeksiyon Tanımı
2.2. Dezenfektanlar Ve Özellikleri 5. Hastanın Preoperatif, İntraoperatif Ve Postoperatif Bakımı
2.3. Sterilizasyon Yöntemlerinin Çeşitleri
2.4. Sterilizasyon Göstergeleri Giriş
Bölüm Özeti 5.1. Anamnez Alma Ve Hasta Yakını İle İletişim

5.2. Fiziksel Muayene Bölüm Özeti

5.3. Laboratuvar Verileri Ünite Soruları
5.4. Prognoz
5.5. Hastanın Stabilizasyonu
5.6. Oksijen Tedavisi 8. Operasyon Enstrümanları
5.7. Sıvı Sağaltımı
Giriş
5.8. Postoperatif Bakım
8.1. Operasyon Enstrümanları
Bölüm Özeti
Bölüm Özeti
Ünite Soruları
Ünite Soruları
6. Operasyon Alanlarının Hazırlanması

9. Cerrahi Aletler
Giriş
Giriş
6.2. Operasyondan Önce Hastanın Hazırlanması
9.1. Dağlayıcı Aletler
6.3. Hastanın Derisinin Ameliyata Hazırlanması
9.2. Sondalar
6.4. Hastanın Operasyonundan Önce Tamamlanması Gerekenler
9.3. Enjeksiyon Ve Perfüzyon Aletleri
6.5. Ön İlaç Uygulaması
9.4. Kulak Aletleri
Bölüm Özeti
9.5. Doğuma Yardımcı Alet Ve Malzemeler
Ünite Soruları
9.6. Meme İle İlgili Müdahalelere Gereken Alet Ve Malzemeler
9.7. Cerrahi Müdahaleye Yardımcı Diğer Alet Ve Malzemeler
9.8. Operasyon Giysileri Ve Operasyon Bölgesinde Kullanılan Malzemeler
7. Operasyon Ekibinin Hazırlanması
9.9. Cerrahi Alet Setleri
Giriş 9.10. Cerrahi Aletlerin Bakımı, Temizlenmesi Ve Korunması
7.1. Cerrahi Yıkanma Prosedürü Bölüm Özeti
7.2. Önlüğün Ve Eldivenlerin Giyilmesi Ünite Soruları

12.5. Hipotermi
10. Dikiş
Bölüm Özeti
Giriş Ünite Soruları
10.1. İplik Özellikleri
10.2. Dikiş İplikleri
10.3. Farklı Dokular İçin İplik Ve Dikiş Seçimi 13. Anestezi 1
10.4. Cerrahide Yara Kapatmak İçin Kullanılan Diğer Malzemeler
Giriş
Bölüm Özeti
13.2 Gıda Ve Suyun Sınırlandırılması
Ünite Soruları
13.3. Premedikasyon
13.4. İntravenöz Kateterizasyon
13.5. Anesteziden Uyanma
11. Dikiş Teknikleri Ve Hemostazis
13.6. Genel Anestezi
Giriş 13.7. Anestezi İndüksiyonu
11.1. Dikiş Çeşitleri 13.8. Endotrakeal Entübasyon
11.2. Hemostazis 13.9. Ekstübasyon
Bölüm Özeti Bölüm Özeti
Ünite Soruları Ünite Soruları
12. Postoperatif Komplikasyonlar 14. Anestezi 2
Giriş Giriş
12.1. Solunum Sistemi Komplikasyonları 14.1. Anestezi Monitörizasyonu
12.2. Kardiyovasküler Sistem Komplikasyonları 14.2. Diğer Türlerde Anestezinin İzlenmesi
12.3. Gastrointestinal Sistem Komplikasyonları 14.3. Anestezik Acil Durumlar
12.4. Yara Enfeksiyonu 14.4. Anestezi Makinası

Bölüm Özeti
1. ASEPSİ İLKELERİ
Ünite Soruları
Giriş
Enfeksiyon ve enfeksiyondan korunma işlemi üzerinde titizlikle durulması gereken bir

öğesi olmakla birlikte cerrahinin potansiyel olarak en yıkıcı ve en zorlu
komplikasyonlarından biridir. Enfeksiyon ameliyat esnasında ya da hospitalizasyon
sürecinin herhangi bir aşamasında meydana gelebilir. Hekim ya da sağlık personeli gibi
kişilerin herhangi bir eylemine bağlı yani iatrojenik yolla meydana gelen enfeksiyon
riskini azaltmak için mümkün olan tüm önlemlerin alınmasını sağlamak, veterinerlik
hekimle beraber teknisyen ve yardımcı personelin görevidir. Bu bölümde bu bahsedilen
önlemler ve uygulanması gereken prosedürler anlatılacaktır.
1.1. Cerrahide Asepsi İlkeleri

Operasyon öncesi, sırası ve sonrasında mikropların operasyon bölgesi ve yarasına
bulaşmasını fiziksel ve mekanik olarak önlemeye asepsi denir. Bu amaç için operasyon
yarası ve çevresi ile teması olacak bütün alet, araç ve gereçlerde bulunabilecek
mikroorganizmaları yaş ya da kuru ısı yöntemleri ile öldürmek veya mekanik olarak
uzaklaştırmak gereklidir.
Operasyon öncesi, sırası ve sonrasında operasyon yaralarını enfekte edebilecek

mikroorganizmaları öldürmek için, bu amaca yönelik tanınmış kimyasal maddeleri
kullanma işlemine de antisepsi denir. (Bkz. Slide 4, enfekte olmuş bir hastanın
postoperatif yarasının görüntüsü)
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 9 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 10 / 217

Aseptik teknik ve steril teknik terimleri bazı yazarlar tarafından farklı kullanılabilir ancak Bariyer: Mikrorganizmaların transferini azaltmak ya da engellemek için kullanılır.
temel olarak asepsi hastalığa neden olan mikroorganizmaların yokluğu olarak Örneğin; personel giysi ve önlükleri, hasta örtüleri…vb
tanımlanırken steril; tüm canlı mikroorganizmalardan arınmış olarak tanımlanır. Bu
Kontamine: Mikroorganizmaları taşıyan veya mikroorganizmalarla enfekte olmuş.
nedenle sterilitenin korunmasına yönelik teknikler ameliyathane için daha uygundur,
ancak aseptik ilkeler tüm hastaneye uygulanmalıdır. Mikroorganizmaların tamamen Çapraz kontaminasyon: Hastadan hastaya veya cansız maddeden hastaya
ortadan kalkmasını sağlamak bir hastane için zor olabilir, ancak aseptik tekniklerin mikroorganizmaların bulaşması
kullanımı patojenlerin kontrolüne önemli ölçüde yardımcı olur ve hastalar ile personel Dekontaminasyon: Mikroorganizmaların bulaştığı maddeleri güvenli hale getirmek için
için enfeksiyon riskini azaltır. temizleme ya da sterilizasyon aşamalarıdır.
Spesifik prosedürler tartışıldığında, aseptik teknik, temiz teknik olarak adlandırılmıştır. Dezenfeksiyon: Hastalık yapıcı mikroorganizmaların kimyasal ya da mekanik yolla
Steril teknik steril bir alanda yapılan işler için geçerlidir. Steril alanda daha yüksek (fırçalama, yıkama) yok edilmesidir.
koruma seviyesi kritik öneme sahiptir çünkü hastanın doğal savunmaları cerrahi insizyon,
1.2. Kontaminasyon Kaynakları
punksiyon veya damar sistemine herhangi bir girişimde bulunulması ile ihlal edilir.
Örneğin steril teknik altında yapılan artrosentez (eklem içine bir kanülle girilmesi) steril Hayvansal kaynaklar
eldiven, steril hasta hazırlama kiti ve küçük bir örtü kullanımı gerektirebilirken, temiz Hastalardan elde edilen mikroorganizma kaynakları cilt ve saç, nazofarenks ve vulva ya
veya aseptik teknikle uygulanan işlem, sadece steril olmayan eldivenler ve alkollü mendil da anüs gibi doğal deliklerdir.
gerektirir. Steril tekniğe karşılık temiz tekniğe ait zaman ve maliyet farklılıkları önemli
Cansız kaynaklar
olabilir.
Cansız nesnelerden elde edilen mikroorganizmaların başlıca kaynakları fomit ve havadır.
Veteriner klinik ya da hastanelerinde çok sayıda mikroorganizma kaynağı bulunsa da,
Fomit, enfeksiyön taşıyabilen cansız bir nesnedir. Fomitler; hastane yapısını (duvarlar,
insan hastanelerinde olduğu gibi, hastane personeli en muhtemel iletim aracıdır. Diğer
zeminler vb.), mobilyaları, ekipmanları, implantları ve temizlik ekipmanlarını içerebilir.
kaynaklar arasında kirlenmiş enstrümanlar ve çevre yer alır. Personelden hastaya özel
Potansiyel fomitlerin planlı olarak temizlenmesi ile olası hastane kaynaklı enfeksiyonlar
iletim araçları arasında hava yolu, damlacık ve temas bulunur.
yönünden düzenli olarak izlenmesi aseptik bir ortamı korumak için esas
Patojenik mikroorganizmaların hastaya başka bir hastadan veya çevresel bir kaynaktan protokollerdendir.
iletildiği temas tipi, veterinerlik kliniklerinde mikroorganizma bulaşmasının en yaygın
Hava yolu; bir metreküp havanın binlerce parçacığı vardır ve bu partikül uzun bir cerrahi
yöntemidir. Ameliyat sırasında temas, mikroorganizmaların cilt veya nazofarenks gibi
işlem sırasında 1 milyondan fazla partikülü kapsar. Bu artış, odaya giren ve çıkanların
normal bakteri kaynaklarından cerrahi yaraya iletilmesinden de sorumlu olabilir.
oluşturduğu trafik ve gelişen diğer hava akımlarından kaynaklanır. Havadaki partiküller
Aşağıda kouyla ilgili bazı terminolojik tanımlamalara yer verilmiştir:
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 11 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 12 / 217

cerrahi yaranın mikrobiyal kirlenmesinin %80 ila %90'ından sorumlu olabilirler, bu cerrahi personel steril teknik bozulduğunda bunu fark etmeli ve nasıl düzeltilebileceği
yüzden önemlidir. Havada tanımlanan mikroorganizmaların başlıca kaynakları zemin, konusunda eğitilmelidir.
hastane personeli ve hastadır.
Sterilite ve dezenfeksiyon seviyeleri ise, amaçlarına ve vücut temasına bağlı olarak,
1.3. Hastanedeki Asepsi İlkeleri maddelere uygun hazırlığı belirtmek için tanımlanmıştır.
Ameliyat uygulamalarında enfeksiyonun minimize edilmesi, hastane genelinde aseptik Kritik: Cilt veya müköz membranların altına vücuda giren ekipman veya implantlar,
tekniğin ilkelerinin uygulanması ile ilgilidir. Hedefler, kirlenme kaynaklarını en aza sterilizasyon gerektirir ve steril teknikle kullanılır.
indirmek ve mikroorganizmaların bulaşmasını engellemektir.
Yarı kritik: Ciltle veya müköz membranlara sadece vücuda nüfuz etmeden temas eden
Tüm cerrahi işlemler ideal olarak steril koşullarda yapılır. Steril teknik, ameliyat veya ekipmanlar için mikroorganizma seviyesini düşürmek amacıyla sterilite gerekli değildir
diğer invaziv işlemler sırasında mikroorganizmaların vücuda girişini önleyecek şekilde ancak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bu enstrümanların bazılarında terminal
tasarlanmıştır. Cerrahi ortamda ve çevresinde çalışan tüm personel aseptik tekniğin genel sterilizasyon (Ürün son ambalajı içinde sterilize ediliyorsa buna terminal sterilizasyon adı
ilkelerine aşina olmalıdır verilmektedir) yaygın olmakla birlikte, işlem sırasında sterilite korunmaz. Sıklıkla
kullanımına bir örnek; vajinoskop’tur.
Bu ilkeler şunlardır:
Kritik değil: Müköz membranlarına veya sağlam deriye temas eden, doğrudan cerrahi ile
steril alan içinde sadece steril öğeleri kullanın;
ilişkili olmayan enstrümanlar işlem sonunda temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir,
steril (yıkanmış) personel giyinmiş ve eldivenlidir; ancak hastalar arasında spesifik bir işlem gerektirmez. Sıklıkla kullanımına bir örnek
steril personel steril bir alanda faaliyet gösterir (steril personel sadece steril maddelere laringoskop'tur.
veya bölgelere dokunur, steril olmayan personel steril olmayan parçalara veya bölgelere 1.4. Cerrahi Malzemelerin Paketlerinin Hazırlanması
dokunur);
Kullanılan sterilizasyon tekniğine bakılmaksızın enstrümanlar ve bezler (havlu, elbiseler,
steril örtüler steril alan oluşturmak için kullanılır; örtüler gibi) kaba kirinden temizlenmelidir. Enstrümanlar manüel olarak ya da ultrasonik
steril alanda kullanılan tüm öğeler steril olmalıdır; temizlik ekipmanları ve uygun dezenfektanlar ile ameliyattan sonra mümkün olan en kısa
sürede temizlenmeli ve bezler yıkanmalıdır. Parçaları paketleme prosedürü, sterilizasyon
steril alana giren tüm kalemler sterilite ve bütünlüğü koruyan yöntemlerle açılmalı,
kolaylığının arttırılmasına ve ürünün sterilitesinin korunmasına dayanmalıdır. Ambalaj
dağıtılmalı ve transfer edilmelidir;
malzemeleri (ör; sarılı veya konteyner sistemleri) sterilizasyon maddesinin
steril bir alan sürekli sürekli steril tutulmalı ve takip edilmelidir; penetrasyonuna ve sterilizasyondan sonra sterilitenin korunmasına olanak tanımalıdır.
Nakliye ve depolama sırasında enstrümanların sterilitesini korumaya yönelik olarak;

malzemeler sarılı ve delikli enstrüman kasetleri, plastik veya kağıt torbaları, steril alanında en çok tercih edilen dokusuz yüzey (spunlace) ve SMS (spunbond, meltblown,
konteyner sistemlerinin içinde veya sterilizasyon kapakları (örgü veya dokunmasız spunbond) dir. Paketlemeden önce enstrümanlar ayrılır ve amaçlanan kullanım sırasına
olabilir) ile örtülmüş olmalıdır. Ambalaj malzemeleri, kullanılan sterilizasyon prosesi göre yerleştirilir. Buhar veya gaz sterilizasyonu kullanılıyorsa, ambalajın mikropları
tipine göre dizayn edilmelidir. geçirmeyen, sağlam ve esnek olma özelliklerinde olması gereklidir.
Steril konteyner sistemleri (Slide’ 10 da gösterilmiştir) tipik olarak rijit, ısıya dayanıklı ve Buhar sterilizasyonu için ön sterilizasyon paketleri, iki katmanlı muslin veya dokuma
buharla sterilize edilebilen yüksek performanslı plastikten veya diğer maddelerden olmayan (örn. kağıt) bariyer malzemelerinden farklı iki kat içeririr. Sterilizasyondan sonra
üretilmiş, içlerine enstrümanların yerleştirilip sterilize edilebileceği boks benzeri kullanılan ambalaj (uygun soğuma süresince kullanılan ambalaj) su geçirmeyen, ısıyla
kaplardır. kilitlenen plastik bir örtüdür. Eğer madde sterilizasyondan sonraki 24 saat içinde
kullanılacaksa bu sargı gerekli değildir. Küçük parçalar sarılabilir, sterilize edilebilir ve
Zaman içinde sterilizasyon kapları, hastane profesyonellerinin beğenisini ve güvenini
ısıyla kilitlenebilen dayanıklı kağıt veya plastik poşetler içinde depolanabilir. Steril
kazanmıştır. Bunlar hem dayanıklı hem de uygun maliyetlidir, paketleme
konteyner sistemleri kullanıldığında, enstrümanlar iç sepete yerleştirilir, filtre/filtreler
organizasyonuna yardımcı olur ve enstrümanları paketlemeden daha iyi koruma sağlar.
değiştirilir ve ünite bant veya plastik kilitlerle kapatılır. Sterilizasyon sonrası ilave
Tek kullanımlık ambalaj veya yıkanabilir kumaş gerektirmedikleri için steril konteyner
depolama gereklilikleri yoktur. Gaz ile sterilize edilecek parçalar, ısı ile kilitlenebilen
sistemleri aynı zamanda çevre dostudur.
plastik, soyulabilen torba ya da boru ya da müslin ambalaja konur. Plazma sterilizasyonu
Steril konteyner sistemleri, kumaş veya kağıt ambalajının aksine yırtılmaz veya kolayca
kullanılıyorsa, eşyalar ısıyla kapama özelliğine sahip Tyvek-Mylar poşetlere veya
hasar görmez ve cerrahi ekipman için üstün koruma sağlar. Kolayca istiflenebilir ve kağıt
polipropilen ambalajlara konulmalıdır.
ya da bez kaplı tepsilerden çok daha hızlı işlenebilir. Kapalı konteyner sistemlerinin
Buhar ve gaz sterilizasyonu için enstrümanlar, delikli metal enstrüman tepsisinin altına
(sadece kapakta veya kabın dibinde ve mandallar, contalar ve/veya kurcalamaya
yerleştirilmiş hav bırakmayan bir havlu üzerinde dizilmelidir. Kutu kilitleri olan
dayanıklı kilitlerinin) olması gerekir. İçlerinde kamera sistemlerini barındırabilenler dahil
enstrümanlar, otoklavlandığında açık bırakılmalıdır. Doğru buhar veya gaz sirkülasyonu
onlarca farklı boyutta ve şekilde konteynerlar mevcuttur.
için enstrümanlar arasında 3-5 mm boşluk olması önerilir. Karmaşık enstrümanlar
Önceleri ambalajlar muslin beziyle yapılıyordu. Yumuşak, tekrar kullanılabilir, ucuz ve
mümkün olduğunca birbirinden ayrık yerleştirilmeli ve sterilizasyondan önce güç
emici olması, tepsilerin üzerine kolayca sürülebilmesi bu bezlerin avantajları arasındadır.
ekipmanı yağlanmalıdır. Öğenin lümeni varsa, su buharlaşıp lümenden hava çıkmasına
Ancak, dokuma oldukları için bakteriler pakete nüfuz edebiliyordu. Şayet kumaş
yol açacağından, buhar sterilizasyonundan hemen önce az miktarda su ile yıkanmalıdır;
kullanılıyorsa kontaminasyonu azaltmak için çi" kat sarmal yapılması gereklidir. Zaman
bunun tersine, gaz sterilizatörüne yerleştirilmiş tüplerde kalan nem gazın etkisini
içinde, suya dayanıklı daha etkili bir mikrobiyal bariyer sağlayan dokuma olmayan
öldürücü noktanın altına düşürebilir. Konteynerler (ör; izotonik solüsyon kasesi) ağzı
malzemeler kullanılmaya başlandı. Polipropilen, kuvvetli, bariyer oluşturma ve
yukarıya bakar olacak şekilde yerleştirilmelidir; kapaklı kapakların kapağı biraz açık
geçirmezlik özelliğe sahip ambalajların geliştirilmesini sağladı. Günümüz hekimlik

olmalıdır. Birden fazla küvet aralarında bir havlu olacak şekilde konmalıdır. Her pakete konteyner sistemler ilave kapaklar olmadan istiflenebilir. Steril parçalara nazikçe
standart sayıda radyoopak cerrahi sünger eklenmelidir. Her pakete kapatılmadan önce dokunulmalı ve paketi delebilecek dirsek, ezme veya sıkıştırma kuvvetlerinden
bir sterilizasyon göstergesi konmalıdır. Solüsyonlar aletlerden ayrı olarak sterilize kaçınılmalıdır. Steril paketler havalandırma kanallarından, fıskiyelerden ve ısı üreten
edilmelidir. ışıktan uzakta depolanmalıdır. İdeal çevresel koşullar, düşük nem, düşük hava türbülansı
ve sabit, kontrol edilebilir oda sıcaklığıyla karakterize edilir.
Kumaşlar buharla sterilize edilebilir. Buharla sterilize edilebilen keten paketlerinin
maksimum boyutu ve ağırlığı sırasıyla 30 × 30 × 50 cm ve 6 kg'dır. Masa örtüleri ayrı ayrı 1.6. Steril Raf Ömrü
paketlenmelidir. Buhar penetrasyonuna imkan vermek için, keten katmanları yönlerine
Çeşitli ambalaj tiplerinde sterilize edilen malzemeler için yayınlanmış son kullanma tarihi
göre dizilmelidir. Enstrümanlarda olduğu gibi, her paketin merkezine bir sterilizasyon
tartışmalı bir konudur. Ürünleri kontamine eden zaman değil olaylardır. Aletler eğer
indikatörü konmalıdır.
uygun bir şekilde ambalajlanmış, sterilize edilmiş ve ele alınmışsa paket açılana,
Cerrahi Aletlerin Paketlenmesi ıslanana, yırtılana, kilidi açılana ya da başka bir şekilde hasar alana kadar steril kabul
edilir.
Enstrüman paketleri, steril tekniği bozmadan kolayca açılabilmeleri için sarılmalıdır
(Slide 11’de gösterilmiştir)
1.7. Sterilize Edilmiş Aletlerin Kullanılması
Önlüklerin Katlanması ve Sarılması
Steril paketler, sterilize edildiği tarih ile etiketlenmelidir. Öncelikle daha eski
Önlükler sterilite bozulmadan kolaylıkla giyilebilecek şekilde katlanmalıdır (Slide 12’de sterilizasyonu yapılan ürün kullanılmalıdır. Steril paket hasarlıysa kullanılmamalıdır.
gösterilmiştir). Hasar, nem barındıran örtüler olarak tanımlanır; tozlu bir ortama yerleştirilen veya hava
Örtülerin Katlanması ve Paketlenmesi akımı kaynağının yakınında depolanan paketler; düşürülmüş, bükülmüş, ezilmiş,
sıkıştırılmış, yırtılmış veya delinmiş parçalar; veya sızdırmazlığı bozulmuş paketler olarak
Üzerindeki pencere cerrahi alanın üzerine doğru gelecek şekilde yerleştirilirken
nitelendirilir.
kontamine olmayacak şekilde katlanmalıdır (Slide 13’de gösterilmiştir).
1.8. Steril Parçaların Paketlerinin Açılması
1.5. Steril Alet ve Ekipmanların Barındırılması
Steril parçalar, ameliyathane personelinin aletleri kontamine etmeden açmasını
Paketler otoklavdan çıkarıldıktan sonra raflarda ayrı ayrı soğutulup kurutulur. Paketleri
sağlayacak şekilde paketlenmelidir. Bunun için üç yaygın yöntem kullanılır:
soğutma sırasında üst üste yerleştirmek, nem almasına yol açar. Nem steril olmayan bir
yüzeyden steril bir yüzeye geri döndüğünde kontaminasyon meydana gelir. Sarılı steril Tutulamayacak kadar büyük steril keten/kağıt/polipropilen paketler (Slide 14’de
paketleri tamamen kuruyken, nemden veya partikül maddesine (yani toz kaynaklı gösterilmiştir).
bakterilere) maruz kalmaktan korumak için kapalı dolaplarda saklanmalıdır. Steril

Paket dağıtım sırasında tutulamayacak kadar büyük, hantal veya ağırsa, bir standa veya Konteyneri steril olmayan bir yüzeye yerleştirin ve mandalları bandı veya plastik kilitleri
arka masaya açılabilir. Paketi standa veya arka masasının ortasına yerleştirin ve her katlı kırarak açın (Slide 17’de gösterilmiştir) Kapağı çıkarın ve yanlara yerleştirin. Steril bir birey
katmanı size doğru çekerek açın (bu, elinizin ve kolunuzun steril alanın üzerine uzamasını cerrahi ekipmanı içeren iç sepete ulaşır.
önler). Sarmanın sadece kenarını ve alt tarafını tutun. Her kat için aynı prosedürü
1.9. Steril Solüsyonları Kaselere Boşaltmak
uygulayın. Paket açıldığında steril bir ekip üyesine steril masaya koymasını söyleyin.
Çeşitli solüsyonlar kaselere (steril salin ve antiseptik gibi) dökülür. Steril olmayan asistan
Çi" ambalajlı steril paketlerin (sadece dış katman veya her iki katman) doğru açılışı
el ve kolunun steril alana yayılmasını önlemek için kase steril bir ekip üyesi tarafından
konusunda anlaşmazlıklar vardır ve kanıtlar her iki tekniği de destekler. Sadece dış
cerrahi masadan uzak tutulmalıdır. Çözelti sıçratmadan dökülür ve konteyneri, steril
katmanı açarken steril paketin içeriklerine yalnızca teknisyen ya da asistanın erişmesidir.
kişinin vücuduna damlatmasını önlemeye özen gösterir. Steril solüsyon kabına
Her iki sargıyı açmanın mantığı da, iç sarmalın dış yüzeyi açıldığında dış sargıdan gelen
dokunulmamalıdır. (Slide 18’de gösterilmiştir)
toz partikülleri ve kalıntılar tarafından kirlenmesidir. Bu iç sarmalayıcı dışardaki asistan
ya da teknisyen tarafından açılırsa, kirlenme olasılığı azaltılır. Hangi tekniğin 1.10. Asepsi Sağlamak İçin Başvurulan Yöntemler
kullanılacağı, personelin teknik uzmanlığına ve bariyer kalitesine bağlı olmalıdır. Fiziksel Yöntemler
Tutulabilen steril keten/kağıt paketler Isıyla Uygulama
Bu paketler (Slide 15’de gösterilmiştir) anlatıldığı gibi steril bir tabloya açılıp Kuru Isı
yerleştirilebilir veya açıldıktan sonra steril bir ekip üyesi tarafından ele alınabilir.
Flambaj: Acil durumlarda metal ameliyat materyallerinin çabucak sterilizasyonu için
Kâğıt/plastik veya plastik torbalar içindeki steril parçalar yapılır. Kullanılacak aletin direkt olarak ısı kaynağı ile teması etmesiyle gerçekleştirilir.
Sıyrılabilen ambalajın kenarlarını belirleyin ve dikkatlice ayırın (Slide 16’da gösterilmiştir) Bunun aletin üstüne alkol dökülerek yakılır ya da kullanılacak alet direkt olarak alevin
Steril öğenin sarmalayıcının yırtık kenarıyla temas etmemesini sağlamak için sarmalın üstünden geçirilir. Bu yöntemle aletlerin kaplandığı metalin niteliği bozulabilir.
kenarlarını yavaşça ve simetrik olarak soyun (soyulma sırtı sarmalının yırtık kenarı Kuru Sıcak Hava (Etüv, sterilizatör): Yüksek ısıya dirençli ameliyat enstrümanlarının
sterildir). Öğe küçükse steril tabloya yaslanmamaya dikkat ederek steril alana daha önce sterilizasyonu yapılabilir. Etüv ya da sterilizatör adı verilen gereçlerle yapılır. Sterilize
anlatıldığı gibi yerleştirin. Uzun ya da hantal ise steril bir ekip üyesinden yakalayıp edilecek materyal ısıya dirençli metal kutular (alet kutusu, trommel) içinde steril hale
ambalajın soyulmuş kenarına sürtünmemeye özen göstererek ambalajından nazikçe gelir.
çekmesini isteyin. Bistüri uçları ve dikiş malzemeleri de benzer şekilde sterilitesi
Aşağıda bazı ° C dereceleri ve etüvde kalması gereken azami süre verilmiştir.
bozulmadan açlılır.
160 ° C 60 dakika
Steril konteyner sistemlerinin açılması.

170 ° C 30 dakika Reaktif iyonlar, elektronlar ve nötral atomik partiküller kullanılarak düşük ısıda
gerçekleştirilen bir diğer sterilizasyon ise plazma sterilizasyondur. En etkin olarak
180 ° C 10 dakika
Hidrojen peroksidin buharlaşma fazında kullanılmasıyla süratli ve emin bir sterilizasyon
Nemli Isı sağlanır.
Kaynatma: Isıya dirençli operasyon aletleri, malzemeleri, enjektör ve kanüllerinin Kimyasal Yöntemler
sterilizasyonu için su içinde 100 ° C 20-30 dakika kaynatmakla yapılır. Kaynatma ile
Kimyasal maddeler kullanılarak ameliyat öncesi, sırasında ve sonrasında ameliyat
sterilizasyonda gazlı gangren etkenleri, antrax ve tetanoz basili ve bazı visrüslar bertaraf
yaralarını enfekte etme ihtimali olan hastalık yapıcı mikroorganizmalardan bertaraf
edilemez.
edilmesine de dezenfeksiyon denir.
Basınçlı buhar (≥ 100 ° C otoklav): Basınç altında su buharında 100°C’nin üzerinde
Sıvı antiseptik ve dezenfektanlar
sterilizasyondur. Bu yöntemde; basınçlı su buharının taşıdığı yüksek enerji
mikroorganizmaların proteinlerini hidroliz yoluyla denatüre eder ve kısa sürede etki Alkol (isopropil alkol %50-70, etil alkol %70)
oluşur. Bu amaçla otoklavlar kullanılır. Otoklav ile sterilizasyon yapaken nem, ısı derecesi,
Klorin bileşikleri (hipoklorid 1500 ya da 1100 sol.)
uygulama süresi ve basınç sterilizasyon işlemini etkiler. Otoklavlar aracılığı ile trommel
adı verilen silindirik ya da dört köşe kaplarda hazırlanan madeni, kauçuk ve bez Glutaraldehit (formalin) %2 alkali sol.
operasyon malzemeleri kolaylıkla steril hale getirilirler.
İodin (iodofor) bileşikleri %7.5-1:10 ya da 1:20 sol.
Otoklavlarda yapılacak sterilizasyon için minimum süre ve ısı dereceleri 10-25 dakikadır.
132-135 ° C ve 15-30 dk. 121° C olmalıdır. Chlorhexidine gluconate diasetate %0.5 sol.
Filtrasyon: Özel filtre sistemleri (membran ve ultra filtreler) aracılığı ile operasyon Benzalquonium klorid %0.01-2.02 sol.
odalarının havasının filtre edilmesi sonucunda, havadaki mikroorganizmaların %90-
98’nin yok edilmesi mümkündür. Heksaklorofen
Işınlarla: Operasyon odalarına yerleştirilen elektromanyetik (ultraviyole ve gamma) ve Thymol

partiküler (alfa, beta) ışınlar yardımıyla özellikle elektromanyetik ışınlarla sterilizasyonda
ışın kaynakları çalışır haldeyken odalara girilmemesi gerekir. Bunun yanında ticari Etakridinelaktate (Rivanol) %0.1 sol.
paketlenmiş malzemelerin (disposable eldiven, örtü ve sütür materyalleri vb)

Sublime %0.1
sterilizasyonunda Kobalt 60 ile iyonize radyasyon sterilizasyonu işlemi yapılır.
Acide borique %3

Hibisel
Potasyum permanganate %0.05
Klorhex
Merkürokrom Mersol, merbromin sol.
Oksijenli su Hidrojen peroksit 3% sol.
Bölüm Özeti
Ticari Antiseptik, Cilt Temizleyici ve Sıvı Sabunlar Asepsi ve steril tanımları öğrenildi. Cerrahide ve hastanede var olan asepsi ilkeleri
Antiseptikler Cilt temizleyiciler Sabunlar hakkında bilgi edinildi. Kontaminasyon kaynakları nelerdir, nasıl şekillenir öğrenildi.
Cerrahi aletlerin paketlenmesi, sterilizasyonu ve steril olan aletlerin kullanımı hakkında
İodofor iodine bileşikleri İodofor (iodine) bileşikleri İodofore iodine bileşikleri
bilgi edinildi. Asepsi yöntemleri öğrenildi.
Batticon İosol alkolü Batiyodin
Poviod Palyod Batticon
Poviseptin Scrub
Benzalquonium chloride İosol scrub
Zefan Chlorhexidine
Zefiran Hibi scrub
Zefireks Clorexsobe scrub
Zefsolin
Chlorhexidine
Heksasol

Ünite Soruları C) Sterilizasyon
D) Asepsi
1. Aşağıdakilerden hangisi sterilizasyon yöntemlerinden biri değildir? E) Dezenfektan
A) Isı ile sterilizasyon 3. Asepsi ilkeleri olarak aşağıdaki verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
B) Filtrasyon A) Steril bir alan sürekli steril tutulmalı ve takip edilmelidir
C) Ultra viole B) Steril personel sadece steril madde veya bölgelere dokunur, steril olmayan
personel steril olmayan parçalara ve bölgelere dokunur.
D) Serum sterilizasyonu
C) Steril alanda kullanılan tüm öğeler steril olmalıdır.
E) Kimyasal yöntemlerle sterilizasyon

D) Cerrahi ortamda ve çevresinde çalışan tüm personel aseptik tekniğin
genel ilkelerine aşina olmalıdır.
2. Hastalık yapıcı mikroorganizmaların kimyasal ya da mekanik yolla yok
edilmesi işlemine ne ad verilir?
E) Ciltle ve mükoz membranlar sadece vücuda nüfuz etmeden temas eden
ekipmanlar için mikroorganizma seviyesini düşürmek amacıyla sterilite
A) Dekontaminasyon gerekli değildir ancak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
B) Bariyer 4. Aşağıdakilerden hangisi ısı ile sterilizasyon yöntemlerinden değildir?
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 25 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 26 / 217

A) Flambaj
D) 6
B) Etüvle sterilizasyon
E) 7
C) Otoklavla sterilizasyon
6. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
D) Kaynatma
A) Kimyasal madde kullanılarak ameliyat öncesi, sırasında ve sonrasında
ameliyat yaralarını enfekte etme ihtimali olan hastalık yapıcı
E) Karbonizasyon
mikroorganizmaların bertaraf edilmesine dezenfeksiyon denir.
5. • Malzeme odası B) Kaynatma işlemi 100 ⁰C 20-30 dakika yapılır.

• Steril alet odası
• Anestezi ve cerrahi hazırlık alanları
C) C) Etüvde 170⁰C’de 10 dakika içinde sterilize edilecek materyal steril hale
• Anestezi Malzeme odası
gelir.
• Teknisyen alanı
• El fırçalama odası
D) D) Flambaj kullanılacak aletin direkt olarak ısı kaynağı ile temas etmesiyle
• Önlük ve eldiven giyme alanı
gerçekleşir.
Yukarıdakilerden kaç tanesi cerrahi alan içindeki odalardandır?
E) E) Basınçlı buhar ile sterilizasyon işlemi için otoklav kullanılır.

A) 2
7. Aşağıdakilerden hangisi bir antiseptik değildir.

B) 3
A) A) Batticon
C) 5

B) B) Klorhex A) A) Steril alan içinde sadece steril öğeler kullanılır.
C) C) Poviod B) B) Steril (yıkanmış) personel giyinmiş ve eldivenli olmalıdır.
D) D) Scrub C) C) Steril personel steril bir alanda faaliyet göstermelidir (steril personel
sadece steril maddelere veya bölgelere dokunmalıdır, steril olmayan personel
steril olmayan parçalara veya bölgelere dokunabilir) .
E) E) Zefiran
D) D) Steril alanda non-steril öğeler kullanılabilir.

8. Kuru sıcak hava sterilizatörleri için aşağıda verilen hangi sıcaklık-süre
ikilisi doğrudur?
E) E) Steril örtüler steril alan oluşturmak için kullanılır.
A) A) 100 Derece-10 Dakika

10. Asağıdakilerden hangisi kontaminasyon kaynaklarından değildir?
B) B) 170 Derece-30 Dakika

A) A) Operasyon için steril açılmış steril enjektör
C) C) 200 Derece-15 Dakika

B) B) Fomitler
D) D) 150 Derece-15 Dakika

C) C) Operasyon bölgesinde var olan kıl
E) E) 150 Derece-50 Dakika

D) D) Hava
9. Aşağıdakilerden hangisi asepsi ilkelerinden biri değildir?

E) E) Yaralara penetre yabancı cisim varlığı
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 29 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 30 / 217

CEVAP ANAHTARI 2. STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON

1. d 2. c 3. b 4. e 5. b 6. c 7. d 8. b 9. d 10. a
Giriş
Veteriner hekimlik alanında yapılacak olan uygulamaların çoğunda, işlemin sağlıklı

olabilmesi için asepsi ve antisepsi kurallarına uyulması gerekmektedir. Hastane
şartlarının sürekli muayene, operasyon ve post-operatif uygulamalar sonucunda
kontaminasyon riskinin fazla olması asepsi ve antisepsinin sürekli olarak kontrol
edilmesini gerektirir. Bundan dolayı sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemleri asepsi ve
antisepsinin sürdürülebilmesi için çok önem kazanmaktadır. Bu amaçla kullanılan birçok
kimyasal madde (dezenfektan) ve sterilizasyon yöntemleri kullanılmaktadır. Yapılacak
olan dezenfeksiyon ve sterilizasyon işlemleri amacına uygun olarak değişkenlik
gösterebilmektedir. Gerçek amaca ulaşabilmek için uygun ortamların uygun dezenfektan
ve sterilizasyon yöntemleri ile işlem görmesi gerekmektedir. Eğer uygun yöntemler
kullanılmazsa, amaca ulaşılamaz.
2.1. Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Tanımı
Sterilizasyon bir unsur üzerinde mikroorganizmaların yok edilmesi, tahrip edilmesi veya
ortadan uzaklaştırılmasıdır. Ameliyat sırasında kullanılan cerrahi aletler ve diğer
ekipmanlar kullanımdan önce steril olmalıdır.
Operasyon bölgesini ve operasyonlarda kullanılan alet ve malzemeyi bulaştıracak pek

çok patojen mikroorganizma mevcuttur. Bunları yok eden kimyasal maddelere
antiseptikler denir. Antiseptikler mikroorganizmaların üzerinde onları öldürerek
(bakterisit) ya da çoğalmalarını engelleyerek (bakteriostatik) etkilerini gösterirler.

Antiseptikler denilen bu kimyasal maddelerin kullanılarak operasyon bölgesi, cerrahi

2.3. Sterilizasyon Yöntemlerinin Çeşitleri
alet-malzeme ve operasyon salonlarının mikroorganizmalardan arındırılması işlemine
dezenfeksiyon adı verilir. Vücut dokuları ve kanla temas eden bütün alet ya da malzemelerin steril olması gerekir.
Bu gereklilikten dolayı çeşitli sterilizasyon yöntemleri bulunur. Bu yöntemler arasında
2.2. Dezenfektanlar ve Özellikleri
buhar, kimyasallar, plazma ve iyonizasyon, radyasyon yöntemleri sayılabilir. Sterilizasyon
Veteriner uygulamada yaygın ve etkin olarak kullanılan dezenfektanlar uygulama alanları yöntemleri sterilize edilecek unsurların miktarı, türü, üzerinde var olan
ve özelliklerine göre aşağıdaki tablo 1’de gösterildiği gibi sıralanabilir. mikroorganizmaların doğasındaki direnç veya üzerinde bu mikroorganizmaları
etkisizleştirecek başka maddelerin (yağ, toprak gibi) bulunup bulunmayışına göre
Tablo 1. Dezenfektan Çeşitleri ve Özellikleri
güvenirlilik gösterir.
Madde Uygulama Etki Dezenfektan Antiseptik Önlemler
Buharlı Sterilizasyon ve Buharlı Sterilizatör Tipleri
Alanı Mekanizması Özelliği Özelliği
Basınç altında doymuş buhar ısıya dayanıklı olan tüm araç- gereç, tıbbi malzemeler ve
Alkol Alan temizliği, Hücre tahribi, İyi Çok iyi Uçucu,
paketler için güvenilir ve kolay uygulanabilen bir sterilizasyon aracıdır. Buhar
(İzopropil enjeksiyon protein aşındırıcı
koagülasyon yolu ve hücresel proteinin doğal yapısını bozarak bütün mikroorganizmaları
%50-70; Etil bölge temizliği denatürasyonu
tahrip eder. Buhar basınç uygulanarak kapalı bir bölüme sıkıştırılırsa ve bulunduğu
alkol %70)
bölgenin büyüklüğü sabit kalırsa ısısı da yükselir. Aletler bu ısısı yükseltilmiş ve
İyot Yer ve tezgah Molekülleri İyi İyi Kumaş hapsedilmiş buhara yeterince uzun bir süre maruz bırakılırsa sterilizasyon işlemi yapılmış
Bileşenleri üstü temizliği okside eder ve olur. Bu işlemin yapıldığı yüksek ısılı ve basınçlı buharın oluşturulduğu cihaza otoklav adı
(İyodoforlar dokuda verilir. Bütün mikroorganizmalar aynı yükseklikte ısı direncine sahip değillerdir. Yüksek
%7,5) leke ısılı ve basınçlı buhara, termofil aerob ve anaerobların sporları en dirençli yapıya sahiptir.
Buharlı sterilizasyona karşı virüs parçacıkları sporlara göre çok daha az dayanıklıdır.
Klor Yer ve tezgah Serbest klor ve İyi Orta Metali
Buharlı sterilizasyon yönteminde sterilizasyon hataları sterilizasyon kabına paketlerin
bileşenleri üstü temizliği oksijenin aşındırır.
uygun olmayan şekilde konulması, çok sıkı şekilde sarılması gibi uygulamalardır. Steril
(Hipoklorit) ortaya çıkması
edilmek üzere oluşturulan paketlerin otoklava dikey olarak ve uzunlamasına konulması
Glutaraldehit Hassas alet ve Protein ve İyi Yok Koku gerekir. Paketlerin aralıklı olması önemlidir. Kumaş paketler de ince bir şekilde
(%20 alkalin merceklerin nükleik asit istiflenmelidir.
solüsyonu) dezenfeksiyonu alkilasyonu
Yer Çekimi Deplasman Sterilizatörü

Yer çekimi deplasman sterilizatörü veteriner hekimlik alanında en yaygın kullanılan Ön Vakumlu Sterilizatör
modeldir. Bu sistemde prensip buharın havadan daha hafif olması ilkesidir. Sterilize
Ön vakumlu sterilizatör iç odacıkta bulunan havanın etkin bir şekilde çekilerek bir vakum
edilecek malzemeler içerideki odacığa yüklenir. Bu odacığın etrafında onu ceket benzeri
yaratılıp bu bölgeye buharın geçmesi prensibine dayanır. Ön vakumlu sterilizatör
sarmalayan dar bir bölüm daha bulunur. Dış kısımda bulunan dar odacıktan basınçlı
yöntemi, yer çekimi deplasman sterilizatör yöntemine göre buharın sterilize edilmek
buhar içerideki bölüme girer ve malzemeleri sarar. İç bölüme giren hava yer çekimi
istenen malzemelere daha fazla etki etmesini sağlar. Bu sterilizasyon yöntemi için
sayesinde aşağıya doğru gider ve ısıya duyarlı bir supap yardımıyla dışarı çıkar. Burada
gereken minimum süre ve ısı standardı 132 °C ve 135 °C’de 3 ila 4 dakikadır.
bulunan buhar tahliye kapağı buharın birikip ısının artmasıyla kapanır. Bu sterilizatöre
malzemeler yüklenirken çok dikkat edilmesi gerekir; çünkü işlev olarak havanın otoklav Flaş Sterilizatör
tabanına hareket edebilmesi bu sterilizatörün çalışma prensibidir. Paketlenmemiş steril olmayan malzemelerin çabuk bir şekilde steril hale getirilmesi için
Yer çekimi deplasman sterilizatörü için minimum gereken süre ve ısı standartları; 121 kullanılan bir sterilizasyon aracıdır. Bu sterilizasyon yöntemini kullanabilmek için yer
°C’de 15-30 dakika veya 132 °C-135 °C’de 10-25 dakikadır. çekimi deplasman sterilizatörüne ihtiyaç vardır. Malzemeler delikli metal bir tepsiye
paketlenmemiş şekilde yerleştirilir ve gerekli süre ve ısı miktarınca sterilize edilir. Yer
çekimi flaş sterilizasyon için süre ve ısı standardı metal ve gözeneksiz malzemeler için 132
°C-135 °C’de 3 dakika, kauçuk, pastik gibi gözenekli malzemeler için aynı ısıda 10
dakikadır.
Kimyasal Sterilizasyon
Kimyasal sterilizasyon için kullanılan madde etilen oksittir.
Etilen oksit mikroorganizmaların var olan hücresel metabolizmalarını bozarak ve

proteinlerin deoksiribonükleik asit (DNA) ve ribonükleik asidin (RNA) alkilasyonu ile
replikasyon yoluyla yok eden, patlayıcı ve yanıcı özelliği olan bir gazdır. Bu yöntemin
avantajı ısı ve neme karşı hassas tıbbi ekipmanların zarar görmeden sterilize
edilebilmesidir. Buna karşın etilen oksite bağlı olarak süre, maliyet, personel ve hasta
anlamında bazı sakıncaları bulunmaktadır. Bu sakıncaları ortadan kaldırmak için, hem
hasta hem de hastanede bulunan personelin zarar görmemesi için, etilen oksit ile sterilize
edilmiş tüm malzemelerin uygun bir şekilde havalandırılması gerekmektedir. Bunun için
Şekil 1. Buharlı sterilizatör

genel olarak iyi havalandırılmış bir alanda minimum bir ha"a ya da mekanik bir eder. Sterilizan madde, pas önleyici bir kimyasal olup %35 oranında perasetik asit içerir.
havalandırıcıda 50 °C - 60 °C’de, 8-12 saat havalandırılma işleminin yapılması Genellikle tıbbi ve cerrahi aletlerin sterilizasyonunda kullanılır.
gerekmektedir.
İyonizan Radyasyon
Plazma Sterilizasyon
Kobalt 60 gamma ışınları veya elektron hızlandırıcılar içeren iyonizan radyasyon,
Bu sterilizasyon yönteminde ısıya duyarlı unsurların düşük ısıda steril edilebilmesi genellikle hazır ambalajlı temin edilen ekipmanların sterilizasyonunda kullanılır; fakat
mümkündür. Bu yüzden ısıya duyarlı malzemelerin sterilizasyonunda tercih edilir. masraflı olduğu için düşük ısılı bir sterilizasyon yöntemi olan iyonizan radyasyon
yönteminin kullanımı sınırlıdır. Genellikle dikiş malzemesi, hasta örtüleri, masa örtüleri,
Bu yöntemde hidrojen peroksit gazı ile plazma aşamasında bulunan serbest radikallerin
önlükler, pudralar, tamponlar gibi malzemelerde kullanılır.
oluşumunun birlikte kullanımı yolu ile mikroorganizmalar etkisi hale getirilir. Plazma
sterilizasyonu için mor ötesi (UV) fotonları ve radikaller kullanılır. Soğuk Kimyasal Sterilizasyon
Bu sterilizasyon yönteminde malzemeler hızlı ve etkin bir biçimde hidrojen peroksit Bu amaçla kullanılan glutaraldehit, doymuş bir aldehit olup yüksek düzeyde bir
kullanılarak düşük ısılarda (50°C’den düşük) ve kısa sürelerde (45 dakikada) steril hale dezenfektandır ve kimyasal bir sterilizasyon maddesi olarak geniş kabul görmüştür. Steril
getirilir. Aynı zamanda havalandırma gerekmediği için malzemeler hemen kullanıma hale getirilecek malzemeler için aşındırıcı olmaması avantajıdır. Glutaraldehit, metaller,
hazırdırlar. Bu yöntemle sterilize edilebilecek malzemeler arasında; paslanmaz çelik, plastikler, hassas mercekli cihazlar gibi malzemelerin sterilizasyonu için uygundur. Su ile
alüminyum, pirinç, silikon, teflon, lateks, polikarbon gibi malzemeler sayılabilir. Plazma temasında zarar görmeyen ekipmanların %2’lik glutaraldehite daldırılması güvenlidir.
sterilizasyon yönteminin bir dezavantajı mor ötesi fotonlarının DNA’ya ulaşması Özellikle endoskopi cihazlarının dezenfeksiyonunda tavsiye edilir.
zorunluluğundan mikroorganizmaların etkisiz hale getirilebilmesi için mevcut kalınlığa
2.4. Sterilizasyon Göstergeleri
bağlı olmasıdır. Dolayısıyla mikroorganizmaları sarmalayan herhangi bir madde
sterilizasyon süresini uzatır. Buna bağlı olarak güvenli bir şekilde sterilize edilmeyen Sterilize edilecek olan materyalin sadece sterilizatöre konulması ve işlemin başlatılması
unsurlar arasında, ahşap ürünler, sıvılar, gazlı tamponlar, kumaş, bazı plastikler steriliteyi sağlayamaz.
sayılabilir. 30 cm’den uzun boru ve kateterler bunlar arasındadır. Sterilizasyonu istenen materyallerin uygun şekilde parçalara ayrılmayıp tüm yüzeylerinin
Perasetik Asit Sterilizasyon açıkta bırakılmaması, sistemlerin mekanik arızaları, yükleme tekniklerinin uygunsuzluğu,
uygun olmayan paketleme yöntemleri veya sterilizasyon sürelerinin gerekli şekilde
Perasetik asit, yüksek oranda biyosidal bir oksitleyici özelliği olan, organik maddelerin
uygulanmayışı gibi konulara dikkat etmek gerekir. Bu bahsedilen maddelerden birinin
varlığında etkisini koruyan bir kimyasaldır. Bu madde hücre duvarı geçirgenliğini aksatır,
varlığı tüm süreci aksatır ve istenen sonuca ulaşılamaz.
proteinlerin yapısını bozar ve protein ile enzimlerdeki sülfhidril ve sülfür bağlarını okside

Bu yüzden sterilizasyon göstergelerine ihtiyaç vardır ki sterilizasyon göstergeleri, bu

Ünite Soruları
sürecin doğru işleyip işlemediğini bildirirler. Bu belirteçler zaman ve ısının belli bir iş
birliği sonucunda kimyasal ve biyolojik bir değişim gösterirler. Buhar, gaz ve plazma
sterilizasyonu için bulunan kimyasal göstergeler genellikle ısı belli bir seviyeye geldiğinde
renk değiştiren bir madde emdirilmiş kağıt şeritlerden oluşmaktadır. Bu maddeler yüksek
basınç, ısı veya neme bir reaksiyon gösterirler. Çıkan sonuca göre sterilizasyon işleminin 1. Sterilizasyon tanımı nedir?
aksayıp aksamadığı hakkında bilgi sahibi olunur. Cevap:Sterilizasyon bir unsur üzerindeki mikroorganizmaların yok
Ancak yine de kimyasal göstergelerin tümüyle sterilizasyon sürecini değil sadece edilmesidir.
sterilizasyon sürecinin bazı koşullarının yerine gelip gelmediğini gösterdiğini bilmek

gerekir.
2. Antiseptik neye denir?
Sterilizasyon sürecini iyi bilen bir personel ortamda bulunmalıdır. Sürekli olarak sürecin
ve personelin denetlenmesi gerekmektedir. Yine daha önce bahsedildiği gibi sterilizatöre Cevap:Operasyon bölgesini ve operasyonlarda kullanılan alet ve malzemeyi
koyulacak paketlerin uygun yerleştirilmesine de dikkat edilmelidir. bulaştıracak pek çok patojen mikroorganizma mevcuttur. Bunları yok eden
kimyasal maddelere antiseptikler denir.
Bölüm Özeti
Sterilizasyon ve dezenfeksiyon tanımları hakkında bilgi edinildi. Dezenfektan çeşitleri ve

bu malzemelerin özellikleri öğrenildi. Sterilizasyon yöntemleri, bu yöntemlerin özellikleri, 3. 4 adet dezenfektan ismi yazınız.
avantaj ve dezavantajları öğrenildi. Sterilizasyon göstergeleri hakkında bilgi verildi.
Cevap:Alkol, klor bileşenleri, glutaraldehit, iyot bileşenleri
4. Sterilizasyon çeşitleri nelerdir?
Cevap:Buharlı sterilizasyon, kimyasal sterilizasyon, plazma sterilizasyon,

perasetik asit sterilizasyon, iyonizan radyasyon, soğuk kimyasal sterilizasyon
5. Kimyasal sterilizasyonda kullanılan madde nedir?

Cevap:Etilen oksit
10. Glutaraldehit hangi ekipmanların sterilizasyonu için uygundur?
Cevap:Glutaraldehit, metaller, plastikler, hassas mercekli cihazlar gibi
6. Perasetik asit nasıl etki eder? malzemelerin sterilizasyonu için uygundur. Su ile temasında zarar görmeyen
ekipmanların %2’lik glutaraldehite daldırılması güvenlidir. Özellikle
Cevap:Perasetik asit, yüksek oranda biyosidal bir oksitleyici özelliği olan,
endoskopi cihazlarının dezenfeksiyonunda tavsiye edilir.
organik maddelerin varlığında etkisini koruyan bir kimyasaldır. Bu madde
hücre duvarı geçirgenliğini aksatır, proteinlerin yapısını bozar ve protein ile
enzimlerdeki sülfhidril ve sülfür bağlarını okside eder.
CEVAP ANAHTARI
1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
7. Glutaraldehitin dezenfeksiyon ve antiseptik özelliği nasıldır?
Cevap:İyi - yok
8. Buharlı sterilizatör tipleri nelerdir?

Cevap:Yer çekimi deplasman sterilizatör, ön vakumlu sterilizatör, flaş
sterilizatör
9. Sterilitenin sağlanamaması sebepleri nelerdir?
Cevap:Steril edilecek materyallerin uygun şekilde parçalara ayrılmayıp tüm

yüzeylerinin açıkta bırakılamaması, kullanılan sistemlerin mekanik arızaları,
yükleme tekniklerinin uygunsuzluğu, uygun olmayan paketleme yöntemleri
veya sterilizasyon sürelerinin gerekli şekilde uygulanmayışından
kaynaklanabilir.

3. CERRAHİ TESİSLER, EKİPMAN VE Cerrahi hastalara sürekli bulaşma tehlikesi nedeniyle, cerrahi alan açık bir şekilde
"temiz", "karışık" ve "kirlenmiş" alanlara ayrılır. Temiz alanlar ameliyathaneleri,
PERSONEL İLE CERRAHİ ORTAMIN BAKIMI lavaboları ve steril tedarik odalarını içerir. Karışık alanlar, ameliyathane, asistan ve
VE KORUNMASI teknisyenlerin alanlarını, enstrüman ve besleme alanları, depolama alanları ve yardımcı
servis odaları arasındaki koridorları içerir. Kirlenmiş alanlar arasında anestezi ve cerrahi
hazırlık odaları, giyinme odaları, salonlar ve odalar yer alabilir. Sık kullanılan kat planı,
operasyon salonlarının teknisyenler için merkezi bir iş istasyonu etrafında düzenlendiği
Giriş plandır. Her bir ameliyat salonuna kolay erişim, alanlar arasındaki çapraz kirliliği azaltan
Ameliyathane veteriner teknisyenler için çeşitli zorlu profesyonel etkinliklerde bulunacağı bir akış sağlar. Temiz alanlar temiz akışa ve kontamine alanlar ise kontamine akışla
yerlerdir. Cerrahi ortam ve ekipmanın yönetimi ve hazırlanması dışında, veteriner sınırlandırılmalıdır. Temiz ve kontamine alanlar arasındaki kapılar her zaman kapalı
teknisyenin rolü bir dizi hasta bakımı ve tedavi aktivitesini de kapsayacak şekilde tutulmalıdır. Yiyecek ve içecek sadece kontamine alanlarda kullanılmalıdır.
genişletilebilir. İyi düzenlenmiş ve verimli veteriner hekimlik uygulamaları, iyi eğitimli ve Ameliyathanedeki kişi sayısı arttıkça cerrahi saha enfeksiyonu vakalarının görülme
kalifiye yardımcı personelin yeteneklerinden tam olarak faydalanmaktan geçer; öyle ki sıklığının da arttığını gösteren bazı çalışmalar mevcuttur.
sorumlulukları arasında ideal ortamı yaratmak, enfeksiyonu önlemek, uygun ekipmanı
NOT: Cerrahi bölümlerin kontaminasyonundan kaçınmak için hastanın traş edilmesi ve
temin etmek ve hastaya ameliyat sırasında bakım sağlamak, hasta ve ekibin ameliyata
ilk cerrahi hazırlığın ayrı bir alanda yapılması gerekir.
hazırlanması, ameliyat sırasında kalifiye yardımı vardır.
3.2. Cerrahi Alan İçindeki Odaların Tanımı ve İşlevi
Büyük kliniklerin ve eğitim hastanelerinin çoğu, özellikle bu alanda çalışmak üzere
veteriner teknisyenlerle çalışır çünkü yüksek nitelikli ve uzmanlaşmış bir kişinin bölgenin Soyunma Odası
günlük işletimiyle ilgili olmasını sağlayarak ameliyathane verimliliğini maksimize Cerrahi Personel tarafından kurallara uygun cerrahi giysi değişimi için kullanılır. Cerrahi
edebileceğini tespit ederler. Bu bakım cerrahi tesislerin, ekipman ve personel ile cerrahi önlük, galoş, maske ve keplerin tutulduğu kapalı dolaplar bulunmalıdır. Ayrıca kirli
ortamın bakımı ve özelliklerine çok önemlidir. çamaşır sepeti bulunmalıdır.
3.1. Cerrahi Alanın Taşıması Gereken Özellikler Anestezi ve Cerrahi Hazırlık Alanları
Bu odaya acil bir durumda gerekli olabilecek ekipman ve ilaçlar (örneğin, defibrilatör,
Operasyon salonları düzenlenirken; operasyon salonu sayısı, depolama alanları, personel
endotrakeal tüpler, emiş, oksijen, kaza arabası) koyulmalıdır. Aynı zamanda anestezik
için gereken hacim, sterilite işlemi için gereken yere ve havayolu ile bulaşan
ekipman (makineler ve ilaçlar), laringoskoplar, traş makinaları (duvara monte edilmiş
kontaminanlarla mücadele için kullanılan sistemlere azami dikkat gösterilmelidir.

veya tavana asılmış), vakumlar (büyük tüplü veya merkezi), cilt hazırlama malzemeleri Bir ekipman sürekli belirli bir operasyon salonunda kulanılmıyorsa başka bir yerde
(antiseptik sabunlar, alkol, steril gazlı bezler), keskin alet kutuları, iğneler ve kanüller ve saklanabilir (anestezi makinaları, lazer, izleme ekipmanı, operasyon mikroskobu gibi).
mownitörizasyon ekipmanları bulunmalıdır (Slide 7’de gösterilmiştir).
Malzeme Odası
Not: Acil durum için gerekli olan ilaç ve ekipmanlar hareketli destek arabasına
Burada depolanan temizlik ekipmanı ve malzemeleri, diğer hastane alanlarından çapraz
depolanabilir; bu da anestezi hazırlık odasından ameliyathaneye ve uyanma odasına
kontaminasyonu önlemek için operasyon salonunda kullanımla sınırlandırılmalıdır.
hareketi kolaylaştırır.
El fırçalama Alanı
Hazırlık tezgah ve yüzeyleri dayanıklı olmalı, kolayca temizlenebilen ve dezenfekte
Uygun bir dağıtıcıda antiseptik sabun (pedalla aktif veya hareket duyarlı), fırçalar, (tekrar
edilebilen olmalıdır.
kullanılabilir fırçalar veya tek kullanımlık poliüretan fırça-sünger kombinasyonu), fırçasız
Anestezi Malzeme Odası
scrub çözümleri kullanılmadığı takdirde ve tırnak temizleyicileri her yıkama istasyonunda
Anestezi makinelerinin düzgün çalışması için gerekli ekipman, fazladan endotrakeal kolay ulaşılabilir konumda tutulmalıdır. Diz, dirsek, ayak veya hareket duyarlı su
tüpler, monitörizasyon ekipmanı, oksijen tankları, hortumlar, kateterler ve hava yolu aktivatörleri ile donatılmış derin paslanmaz çelik lavabolar idealdir. Yeniden kullanılabilir
konektörleri burada depolanır. fırçalarda, dağıtım kabı ve temiz fırçalar düzenli olarak ayrıştırılmalı ve otoklavlanmalıdır.
Yıkama lavabosu alanı, su damlacıkları ve lavabolardan püskürtme olasılığı nedeniyle
Teknisyenlerin Alanı
sarılı steril malzemelerden uzak olmalıdır. Yıkama eviyeleri asla ekipmanı veya
Teknisyenlerin alanının merkezi olarak cerrahi alanın merkezinde yer almalıdır. Bu alanda enstrümanları temizlemek veya vücut sıvılarını bertaraf etmek için kullanılmamalıdır
bir otoklav (flaş sterilizasyon için), bir inkübatör ve/veya battaniye ısıtıcısı (yıkama sıvıları (Slide 9 ve 10’da gösterilmiştir.)
ve ameliyattan sonra hastaları sarmak için havlular için), bir buzdolabı (ilaçlar ve
Önlük ve Eldiven Giyme Alanı
çözeltiler için) ve formalin kapları tutulur. Günlük ameliyat de"eri, operasyon salonu
protokolleri ve bir telefonun da bu alanda bulunmalıdır. Giyinme ve eldiven giyme, operasyon salonlarının içinde veya dışında yapılabilir. Hangi
konumun en az çapraz kontaminasyona yol açtığı konusu tartışmalıdır.
Steril Alet Odası
Not: Ameliyathane küçük ya da birkaç kişi operasyon için hazırlanacaksa (giyinecek,
Steril alet odası, steril ve paketlenmiş tüm enstrümanların ve malzemelerin bulunduğu
eldivenlenecek ya da yıkanacaksa) personel, steril malzemelerin veya önceden
temiz bir alandır. Steril gereçler kapalı steril konteynerlerde ameliyathanelere
hazırlanmış cerrahi alanın kirlenmemesine dikkat etmelidir (Slide 10’da gösterilmiştir).
taşınmalıdır. Cerrahi aletlerin yetersiz sterilizasyonu, ameliyat yeri enfeksiyonlarının en
önemli nedenidir (Slide 8’de gösterilmiştir). Slide 11 ve 12’de ameliyathaneyle ilgili fotoğraflar bulunmaktadır.
Ekipman Odası

Bölüm Özeti Ünite Soruları

Cerrahi alan hakkında bilgi edinildi. Cerrahi alanda bulunan bölümlerin sahip olduğu ve
olması gerektiği özellikler hakkında bilgi edinildi.
1. Diz, dirsek, ayak veya hareket duyarlı su aktivatörleri ile donatılmış derin
paslanmaz çelik lavabolar ne amaçla kullanılır?
A) Aletlerin sterilizasyonu
B) Hayvanların yıkanması
C) Önlüklerin yıkanması
D) Örtülerin fırçalanması
E) Operasyon ekibinin ameliyat öncesi ellerini yıkaması ve fırçalaması için.
2. Aşağıdakilerden hangisi rutinde kullanılmıyorsa başka alanlarda

saklanabilir? anestezi makinaları, lazer, izleme ekipmanı, operasyon
mikroskobu gibi).
A) Steteskop
B) Anestezi makinaları

E) Yalnız III
C) Lazer
4. Ameliyathanedeki kişi sayısı arttıkça cerrahi saha enfeksiyonu vakalarının

D) operasyon mikroskobu görülme sıklığı da artar, doğru mudur yanlış mıdır?
Cevap:Doğru
E) Katarakt cihazı
3. Aşağıdakilerden hangileri doğrudur? 5. Cerrahi bölümlerin kontaminasyonundan kaçınmak öncelikle ne

yapılmalıdır?
I) Yiyecek ve içecek sadece kontamine alanlarda kullanılmalıdır.
Cevap: Cerrahi bölümlerin kontaminasyonundan kaçınmak için hastanın traş
II) Karışık alanlar, ameliyathane, asistan ve teknisyenlerin alanlarını,
edilmesi ve ilk cerrahi hazırlığın ayrı bir alanda yapılması gerekir.
enstrüman ve besleme alanları, depolama alanları ve yardımcı servis odaları
arasındaki koridorları içerir.
III) Temiz alanlar anestezi ve cerrahi hazırlık odaları, lavaboları ve steril 6. Giyinme ve eldiven giyme, operasyon salonlarının içinde veya dışında
tedarik odalarını içerir. yapılabilir. Doğru mudur Yanlış mıdır?
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur? Cevap:Doğru
A) Yalnız I
7. Cerrahi önlük, galoş, maske ve keplerin tutulduğu kapalı dolaplar nerde
bulunmalıdır?
B) I ve II
Cevap:Soyunma odası
C) Hepsi doğru
8. Yıkama lavabosu alanı, su damlacıkları ve lavabolardan püskürtme

D) II ve III
olasılığı nedeniyle sarılı steril malzemelere yakın olmalıdır.Doğru mudur

yanlış mıdır?
4. OPERASYON ALANLARI VE ÖZELLİKLERİ
Cevap:Yanlış
9. Ameliyat yeri enfeksiyonlarının en önemli nedeni nedir? Giriş

Cevap:Cerrahi aletlerin yetersiz sterilizasyonu Veteriner hekimlik alanında hastaya gerekli operasyon ya da cerrahi müdahalenin
yapılabilmesi için uygun şartlarda oluşturulmuş ve donatılmış operasyon salonu, bu
konuda eğitim almış gerekli personel, alet, gereç, ilaç ve tıbbi malzemeye ihtiyaç vardır.
10. Aşağıdakilerden hangisinin anestezi malzeme odasında yeri yoktur? Aynı zamanda bu alanlarda bulunan donatının nasıl kullanılacağı hakkında gerekli
eğitimlerin alınmş olması gerekmektedir. Bunların dışında, operasyon salonlarının ve
A) Fazladan endotrakeal tüpler, buna ek olan bölgelerin temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri, yapılan müdahalelerin
amacına ulaşabilmesi için en hassas önemlerden birine sahiptir. Yapılan müdahalelerin
sonrasnda operasyon salonlarının temizlenmesi, dezenfekte edilmesi ve tekrardan
B) Monitörizasyon ekipmanı,
kullanılabilir bir hale getirilebilmesi daha sonraki yapılacak olan müdahalelerin ilk
başlangıç aşamasını kapsar. Bu amaçla operasyon salonlarının ve ilgili bölümlerin
C) Oksijen tankları, operasyon anında, operasyondan hemen sonra günlük, ha"alık ve aylık temizlik
programlarının aksatılmadan uygulanması gerekmektedir. Aynı şekilde operasyon
D) Hortumlar, salonlarına bağlı olan el fırçalama evyeleri, anestezi ve hasta hazırlama odası, uyanma
odası gibi bölümlerin de aynı hassasiyet gösterilerek gerekli uygun şartların
oluşturulması gerekmektedir. Bunlara ek olarak bu bölümlerin periyodik tamirat ve
E) Lazer cihazı
yenileme işlemlerinin yapılması gerekmektedir. Bir operasyonun ya da hastaya
müdahalenin başarısı yukarıda değinilen koşulların tamamı ile yerine getirilmesi ile çok
CEVAP ANAHTARI yakından ilişkilidir.
1. e 2. a 3. b 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. e 4.1. Operasyon Salonu

Operasyon salonlarının düzgün, gözeneksiz yüzey, duvar ve zeminlere sahip olması

gerekir. Aynı zamanda bu bölümler toz tutmayan, temizlemesi kolay olmalıdır. Yüzeylerin
yanmaz malzemeden olması büyük önem taşır. Bu bölümlerin dezenfeksiyon ve
temizlenme işlemlerine uygun materyallerden yapılması ve bu işlemlerin kolaylıkla
yapılabileceği şekilde şekillendirilmesi önemlidir. Ayrıca yüzey malzemeleri sık
dezenfeksiyon ve yıkama işlemlerine dayanıklı olmalıdır.
Operasyon salonları, tavanları neme karşı dirençli, özel maddelerle yapılmalı ve bu

amaçla tek tip tavan olmasına dikkat edilmelidir. Bu bölgeye yapılan alet, gereç,
armatürlerin veya aydınlatma sistemlerinin kolay dezenfekte edilebilir şekilde
düzenlenmesi gerekmektedir. Havalandırma sisteminde de aynı özelliklere dikkat
edilmelidir.
Operasyon bölgesi komplikasyonlarından korunmada en önemli sebep hava akımının

gerektiği şekilde yönlendirilmesidir. Bunun için de hava akımının dışarıdan operasyon
salonuna doğru değil operasyon salonundan dışarı doğru yönlendirilmesine azami
ölçüde dikkat edilmelidir. Burada hava girişinin tavan bölgesinden, çıkışının ise zemine
yakın bölgeden olması en ideal olanıdır. Operasyon salonunda genel aydınlatma tavan
Şekil 2. Operasyon salonu bölgesinde bulunan ve spot ışığı içeren ana floresan lambalarla sağlanmalıdır. Cerrahi
Küçük ya da büyük cerrahi girişimlerin hepsi bu işlem için özel olarak oluşturulmuş aydınlatma ise yüksek yoğunluklu, düşük ısılı, gözlere zarar vermeyen yumuşak bir ışık
odalarda yapılmalıdır. Standart muayenede odasında cerrahi müdahaleler yayacak şekilde düzenlenmelidir. Bu aydınlatma ayaklı, tavandan, duvardan, tekli, çi"li,
yapılmamalıdır. üçlü aydınlatmalarla sağlanabilir. Başta da belirtildiği gibi bu ekipmanların temizlik ve

dezenfeksiyonlarının kolay yapılabilir şekilde düzenlenmesi büyük önem taşır. Aynı
Her şeyden önce cerrahi müdahaleye ayrılan bu bölümlerin, gerekli personelin steril
zamanda aydınlatma sistemlerinin kendi ekseni etrafında esnek bir şekilde 360 derece
olarak bulunan ekipmanları kontamine etmeden hareket edebileceği ve gerektiğinde
dönebilmesi de önemlidir. Bunlara ek olarak bu birimlere yapılan işlemleri net bir şekilde
fazladan büyük ekipman parçalarını barındırabilecek genişlikte ve büyüklükte olması
gören bir kamera ilave edilmesi iyi bir seçenektir.
gerekmektedir. Her zaman fazladan boş alan olmalıdır.

Şekil 4. Operasyon masası
Şekil 3. Cerrahi aydınlatma lambaları Operasyon masasının yanında veya arka masası olarak bir alet masası bulunmalıdır. Yine
aynı şekilde bu alet masası da çelikten yapılmış, yüksekliği ayarlanabilir, temizlenmeye
Operasyon masaları paslanmaz çelikten yapılıp hidrolik bir mekanizmayla yüksekliği ve
uygun olmalıdır. Operasyon salonlarında operasyon esnasında kirlenen malzemenin
eğim derecesi ayarlanabilir olmalıdır. Masa üstleri tercihe göre tek parçalı ya da pozisyon
atılabilmesi için bir çöp kovasının bulunması uygundur.
vermeye yarayan v şekilli oluklu yatakları içeren şekilde düzenlenebilir. Operasyon
masası üstlerine konulmak üzere, seyyar yalıtıcı masa minderleri de bulundurulması Operasyon salonlarında aspiratörlerin bulunması da büyük önem taşır. Bu aspiratörlerin
gereklidir. Operasyon sırasında özellikle 10 kilogramdan daha az vücut ağırlığı olan aspirasyon hortumların gerektiği durumlarda sterilize edilmesi şarttır. Bunların yanında
ortopedi operasyonlarında kullanılan malzemelerin uygun yerleşimini
hayvanlarda, uzun süren operasyonlarda vücut sıcaklığını korumak için gerekli olabilir.
değerlendirebilmek için taşınabilir görüntüleme cihazlarının bulunması da uygundur.

Operasyonlardan sonra görevli personeller tarafından yüzeylerin temizlenmesi

gerekmektedir. Sonraki operasyona salon temiz bırakılmalıdır. Her operasyondan sonra
alanın temizlenmesi bir anda meydana gelen acil operasyonlar için de faydalı olmaktadır.
Operasyon salonu temizliği için vakit kaybedilmemiş olur.
Temizlik işlemi belli standartlara uygun, canlı için zararlı olmayan bir madde ile olmalıdır.
Sadece yüzeyler değil, ekipmanlar da her operasyondan sonra temizlenmelidir.
4.3. Postoperatif Uyanma Alanı
Postoperatif uyanma alanı diğer yatan hastaları rahatsız etmeyecek şekilde cerrahi
alanına bitişik bir şekilde olmalıdır. Operasyon sonrasında anesteziden uyanma
aşamasında hastalar tamamen uyanana kadar ısısı ayarlanmış bölgelerde yatırılıp
takipleri yapılmalıdır. Hayvanın uyanma aşamasında olabilecek çırpınmalara önlem
alınmış bir alanda tutulması önemlidir. Yoğun bakım gerektiren hastaların ise yoğun
bakım ünitelerinde takibe alınması gerekmektedir.
Uyanma odası sıcaklarının 21 ila 25 °C arasında olması uygundur; daha soğuk oda
sıcaklıkları hipotermi sebebi olabilir. Aynı zamanda odada gerektiğinde kullanılmak üzere
ısıtma kabinleri, ilaçlar ve acil bir durumda gerekli olabilecek malzemeler bulunmalıdır.
4.4. Personel
Şekil 5. Aspiratör
Cerrahi alanda yer alan personelin bilgili ve özel olarak yetiştirilmiş bireyler olması
Bu standart operasyon salonları dışında, daha küçük kontamine cerrahi uygulamalar için gerekir. Her üyenin belli görevleri ve sorumlulukları vardır ve her üye bu sorumlulukları
anestezi hazırlık odasına yakın olarak bulunan başka bir odanın tahsis edilmesi gerekir. yerine getirilmelidir.
Bu odada bir operasyon masası, ışık, anestezi malzemeleri gibi ekipmanlar ve küçük
Bu personelin en önemli halkalarından biri olan cerrahın rolü operasyonu
cerrahi işlemler için gerekli olan ilaç ve malzemelerin bulunması önemlidir. Bu bölgeler
gerçekleştirmek ve operasyonu yönetmektir.
de aynı şekilde dezenfeksiyon ve temizlik işlemlerine tabi tutulmalıdır.
Aynı ekipte yer alan veteriner teknisyeni cerrahi destek sağlar.
4.2. Operasyon Salonunun Devri

Cerrahi asistanlar ise yapılan operasyonda cerraha yardım ederler. Alet ve dokuların Anestezi ve hasta hazırlama odasında bulunan çöp kovaları, sedyeler, anesteziye hazırlık
doğru pozisyonda olmasını da sağlamak cerrahi asistanların görevidir. masaları sürekli olarak gün boyunca temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hastaların
hazırlanması esnasında cerrahi müdahale yapılacak bölge tıraş edilir, bu işlem sonucu
Operasyon ekibinde çok önemli bir yere sahip olan anestezi uzmanı ise öncelikle hastanın
açığa çıkan tüyler uzaklaştırılmalıdır. Bazı hayvanlar anestezi etkisiyle kusabilir ya da
genel durumuna uygun bir şekilde uygulanacak anestezik ilacı belirler. Cerrahi işlem
defekasyon olabilir; bu vücut atıkları uzaklaştırılmalıdır. İğne ve diğer keskin aletler
esnasında monitörden ve gaz ünitesinden hastanın fizyolojik durumunu kontrol eder.
uygun şekilde uzaklaştırılmalı ve dezenfekte edilmelidir.
Fizyolojik duruma göre cerrahı yönlendirebilir.
Uyanma odasında bulunan bir hasta uyandıktan ve odayı boşalttıktan sonra, daha
4.5. Günlük Temizlik Rutinleri
sonraki hastanın kullanabilmesi için uyanma odası dikkatli bir şekilde dezenfekte
Günün başlangıcında operasyon salonuna ait her şey bir dezenfektan yardımıyla edilmelidir. Yine hasat hazırlama ve anestezi odasında olduğu gibi hayvan uyanma
temizlenmelidir. Yine aynı şekilde, operasyon salonunun devri konusunda anlatıldığı odasında da kusabilir, idrarını ve dışkısını yapabilir. Bu vücut artıkları da temizlenmelidir.
üzere, her operasyon sonrasında da salon dezenfekte edilip temiz bırakılmalıdır. Kurumuş kalıntılar kazınmalı ve dezenfekte edilmelidir. Eğer varsa içindeki malzemelerin
Her günün sonunda, operasyon masaları, yer döşemeleri, pencereler, dolaplar, çıkarılması ve dezenfekte edilmesi gerekir. Kafesin kapısı da dahil olmak üzere tüm
aydınlatmalar, kapılar temizlenmeli; bir sonraki günün faaliyetlerine hazır hale getirilip yüzeyler temizlenir.
dezenfekte edilmelidir. Masa örtüleri, çöp torbaları toplanmalı, yıkanması gerekenler
4.6. Haftalık ve Aylık Temizlik Programları
yıkanmalıdır. İçlerinde kan ve doku artıkları olabileceği için çöpler günlük olarak
Cerrahi bölümüne ait tüm birimlerde hareketli olan tüm ekipman çıkarılarak ha"ada bir
uzaklaştırılmalıdır.
detaylı temizlik yapılması gerekir. Yine aynı şekilde operasyon salonu zeminin en az
Operasyon salonundaki malzemeler, sık kullanılan aletler, dikiş malzemeleri, gazlı bez, ha"ada bir vakumlanması havalandırma kanallarının ızgaralarının temizlenmesi gerekir.
tampon ve enjektörler bu konuda görevlendirilmiş personel tarafından kontrol edilmeli
Duvarlar, yer döşemeleri ve tavanların da ayda bir kez temizlenmesi önem taşır.
ve eksik olanlar tamamlanmalıdır. Mümkünse bir çizelge hazırlanmalı, kullanılan ve
eksilen malzemeler buradan işaretlenmelidir.
Bölüm Özeti
Bu bölümde operasyon salonuna ait teknik ve temel özellikler hakkında detaylı bilgiler
Daha sonra zemin ve gereken yerler uygun gereçlerle temizlenip dezenfekte edilmelidir.
öğrenildi. Operasyon salonunda hangi aletler bulunmalı ve bu aletler hangi özelliklere
Operasyon öncesinde cerrahlar ve cerrahi asistanlar ev yıkama eviyelerinde ellerini
sahip olmalı öğrenildi. Operasyon solunda bulunması gereken personel tanımları
yıkamak zorundadırlar. Operasyon sonrasında da bu bölümde el yıkama işlemi olabilir.
öğrenildi. Cerrahi bölümlerin, anestezi hazırlık odasının, uyanma odasının temizlik
Bu yüzden el yıkama eviyelerinde de doku artıkları olabileceği unutulmamalı, buralar da
rutinleri öğrenildi.
dezenfekte edilmelidir.

Ünite Soruları 4. Operasyon masaları nasıl olmalıdır?

Cevap:Operasyon masaları paslanmaz çelikten yapılıp hidrolik bir
mekanizmayla yüksekliği ve eğim derecesi ayarlanabilir olmalıdır. Masa
üstleri tercihe göre tek parçalı ya da pozisyon vermeye yarayan v şekilli oluklu
1. Operasyon salonu nedir? yatakları içeren şekilde düzenlenebilir. Operason masası üstlerine konulmak
Cevap:Cerrahi uygulamaların yapıldığı ve bu amaçla özel şartların üzere, seyyar yalıtıcı masa minderleri de bulundurulması gereklidir.
oluşturulduğu bölümlere operasyon salonu adı verilir.
5. Uyanma odasının sıcaklığı kaç derece olmalıdır?

2. Operasyon salonunu yüzeyleri nasıl olmalıdır? Cevap:Uyanma odası sıcaklarının 21 ila 25 °C arasında olması uygundur.
Cevap:Operasyon salonları düzgün, gözeneksiz yüzey, duvar ve zeminlere

sahip olması gerekir. Aynı zamanda bu bölümler tozu tutmayan, temizlemesi
kolay ve basit bir şekilde hazırlanmalıdır. Ayrıca bu bölümlerin yanmaz 6. Cerrahi alanda bulunan dört personel yazınız.
malzemeden olması büyük önem taşır. Bu bölümlerin dezenfeksiyon, Cevap:Cerrah, cerrahi asistan, veteriner teknisyeni, anestezi uzmanı
temizlenme işlemlerine uygun bir şekilde materyallerden yapılması ve
şekillendirilmesi önemlidir. Aynı zamanda yüzey malzemeleri sık
dezenfeksiyon ve yıkama işlemlerine dayanıklı olmalıdır. 7. Anestezi uzmanının görevi nedir?
Cevap:Operasyon ekibinde çok önemli bir yere sahip olan anestezi uzman
cerrahi işlem sırasında hastanın fizyolojik durumunu takip etmeli, gerekli
3. Operasyon salonlarında komplikasyonlardan korunmanın en önemli yolu
ayarlamalar yapılmasını sağlamalı ve aynı zamanda ameliyatın sorunsuz bir
nedir?Cevap:Operasyon bölgesi komplikasyonlarından korunmada en
şekilde bitirilebilmesi için yardımcı olmalıdır.
önemli sebep hava akımının gerektiği şekilde yönlendirilmesidir. Bunun için
de hava akımının dışarıdan operasyon salonuna doğru değil operasyon
salonundan dışarı doğru yönlendirilmesine azami ölçüde dikkat edilmelidir.
8. Uyanma odası nasıl temizlenir?
Burada hava girişinin tavan bölgesinden, çıkışının ise zemine yakın bölgeden
olması en ideal olanıdır.

Cevap:Uyanma odasında bulunan bir hasta uyandıktan ve odayı boşalttıktan

5. HASTANIN PREOPERATİF, İNTRAOPERATİF
sonra, daha sonraki hastanın kullanabilmesi için uyanma odası dikkatli bir
şekilde dezenfekte edilmelidir. Eğer varsa içindeki malzemelerin çıkarılması
VE POSTOPERATİF BAKIMI
ve dezenfekte edilmesi gerekir. Kafesin kapısı da dahil olmak üzere tüm
yüzeyler temizlenir. Kurumuş organik maddeler varsa kazınıp uzaklaştırılması
ve dezenfekte edilmesi gerekir.
Giriş
Cerrahi hastalarının hazırlanması, seçimi için dikkat edilmesi ve yapılması gerekli

9. Cerrahi bölümlerde hareketli ekipmanlar ne sıklıkla temizlenmelidir? prosedürler vardır. Öncelikli olarak yapılacak ön çalışmalar (anamnez alma, fiziki
Cevap:Cerrahi bölümüne ait tüm birimlerde hareketli olan tüm ekipman muayene, laboratuvar verileri gibi) hastanın operasyon anında ve operasyon sonrasındaki
çıkarılarak ha"ada bir detaylı temizlik yapılması gerekir. süreci için çok önemlidir. Aynı zamanda cerrahi müdahale sırasında gerekli olabilecek
işlemlerin bilinmesi, bunları yapabilecek şartların sağlanması ve bunları yapabilecek
ekibin hazır ve donanımlı olması hastanın progronuzun iyi olması açısından önem taşır.
10. Operasyon salonu zemini hangi aralıklarla vakumlanmalıdır? Bu amaçla operasyon salonlarının buna göre düzenlenmesi, kullanılan malzemelerin
eksiklerinin giderilmesi, bu anlamda kontrollerin ve diğer temizlik, dezenfeksiyon
Cevap:Zemin en az ha"ada bir vakumlanmalıdır.
işlemlerinin rutin olarak denetlenmesi gerekir. Aynı zamanda laboratuvar verilerini
alabilmek için gerekli teçhizatın bulundurulması gereklidir ve bu cihazların kontrollerinin
sürekli olarak yapılması önemlidir. Sıvı sağaltımına ek olarak gerektiğinde kan nakli için
CEVAP ANAHTARI
donanımlı personel ve materyalin hazır olması da önemlidir.
1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
5.1. Anamnez Alma ve Hasta Yakını ile İletişim
Hasta yakınından geniş kapsamlı bir anamnezin alınması belirlenecek olan hastalığın
değerlendirilmesinin doğru bir şekilde yapılabilmesine ve aynı zamanda yapılacak
müdahalelerin sonucunu önemli ölçüde etkileyebilecek bir öneme sahiptir.
Anamnez alırken, sorulacak soruları bilmek çok önemlidir. Bazen atlanan bir soru tüm
durumu değiştirebilir. Hastanın eşgali, egzersiz durumu, beslenme alışkanlıkları, daha
önce geçirdiği hastalıklar, uygulanan tedaviler, yaşadığı koşullar konusunda bilgi

alınmalıdır. Bu bilgilere ek olarak rahatsızlığın ne zaman başladığı, ilk başladığında neye monitörünün ucu hayvanın diline takılır böylece dil artı arterden nabız ölçülür. Yüksek
benzediği, şu anda iyiye mi kötüye mi doğru gittiği gibi sorular ayrıca hastayı ateş ya da zayıflamış solunum gibi vital bulgulardaki anormallikler bize yol göstermede
değerlendirmede kolaylık sağlar. yardımcı olur. Sonrasında hastanın vücut kondisyonu, mental durumu dahil olmak üzere
fiziksel olarak tüm vücut sistemleri muayene edilmeye çalışılmalıdır. Palpe edilebilen ve
Hasta yakınlarından bilgi alırken onlara da tüm süreç boyunca bilgi verilmelidir. Muayene
edilemeyen lenf nodları kontrol edilmelidir. Lenflerin büyüklükleri bize enfeksiyon varlığı
sonucu teşhis edilen hastalık tüm yönleriyle anlatılmalıdır. Özellikle hastalığın prognozu
hakkında bilgi verebilir.
hakkında dürüst olunmalıdır. Hasta yakınına gereksiz umut vermek yanlış bir durumdur.
Tedavi seçenekleri, cerrahi ya da cerrahi olmayan müdahaleler hasta yakınına Muayene esnasında bütün yapılan bu kontroller sistematik olarak değerlendirilmelidir.
anlatılmalıdır. Cerrahi müdahale yapılacaksa sonrasında oluşabilecek komplikasyonlar Travmatize olan hastalar, bu genel muayenenin yanında nörolojik ve ortopedik olarak da
konusunda hasta yakını bilgilendirilmeli, duruma göre belli bir bakım ve pansuman süresi kontrol edilmelidir. Genital organ hastalıklarında spekülüm kullanarak kanal
olacağı söylenmelidir. Tüm bunlar anlatılırken maliyet hakkında da bilgi verilmelidir. Tüm muayenelerinin de yapılması fayda sağlar.
bunların yanında anesteziye bağlı ya da genel durumun bozukluğuna bağlı müdahaleden
Hayvan muayene esnasında mümkünse tartılmalıdır. Hayvan kaşektik ya da obez
sonra ek olarak bir risk oluşabilecekse bu konuda da hayvan sahibini bilgilendirmek
olmalıdır. Tartım dışında costaların yüzeyinde el gezdirme, açlık çukurluğunun durumu ve
gerekir. Bazı hastalarda müdahale etmek şarttır ve genel durum bozukluğu operasyon
omurların hissedilmesi gibi durumlar da bize hastanın kondisyonu hakkında bilgi verir.
sonrasında toplanmaya çalışılır. Bu hastaların yakınlarına müdahalenin gerekliliği net bir
şekilde anlatılmalıdır. 5.3. Laboratuvar Verileri
Daha sonra hasta sahibiyle bir sorun oluşmaması için hasta sahibinin imzası altında Anamnez alma ve fiziki muayene belli bir tanı koyma yolundaki ilk adımlardır. Sonrasında
operasyona izin verdiği, anestezi ve cerrahi anlamda riskleri kabul ettiğini belirten bir şüphelenilen hastalığa göre belli tetkikler yapılır. Öncelikle belli değerlere bakılan bir kan
belgenin alınması gereklidir. Aynı şekilde yukarıda bahsedilen maliyetler anlamında da tahlili yapılır. Tam donanımlı bir kan tahlili hem teşhis koymada hem de yapılacak bir
müdahaleden önce, tüm işlemlerin açık bir şekilde fiyatlarının yazdığı bir form cerrahi müdahale varsa bu müdahale risklerini koymada kolaylık sağlar.
imzalatmak doğru bir yaklaşımdır. Bunlara bağlı olarak gelen hastanın durumuna göre radyografiler, bilgisayarlı tomografi,
abdomibal ultrasonografi, elektrokardiyografi gibi daha ileri muayenelerden de teşhis ve
5.2. Fiziksel Muayene
tedavi amaçlı olarak yararlanılır.
Hastanın fiziksel muayenesinde önce vital bulgular dediğimiz ateş, nabız ve solunum
sayısı gibi bulgulara bakılmalıdır. Hayvanlarda vücut sıcaklığına rektal yolla bakılır ve 5.4. Prognoz
müdahaleyi yapan personel normal aralıkları bilmelidir. Bir arterin hafif palpasyonu ile Yapılan muayene ve laboratuvar tanılarından sonra cerrahi riski ve prognozu hakkında
nabız ölçülür. Femoral arter, digital arter, tarsal ve koksigeal arterler hayvanlarda nabız bilgi sahibi olunabilir. Bütün operasyonlarda, hayvanın genel durumu iyi olsa bile
sayılabilecek arterlerdir. Operasyon esnasında, hasta anestezi altındayken hasta başı anestezi kaynaklı bir risk olabileceği bilinmeli ve bu durum hasta yakınına anlatılmalıdır.

Geriatrik, neonatal ve metabolik hastalıkları olan hastalar konusunda daha fazla dikkatli Hastanın antibiyotik gereksinimi, hayvanın hastalığı ve yapılan müdahalelere göre
olunmalıdır ve tüm süreç büyük bir özenle sürdürülmelidir. operasyon esnasında ve sonrasında belirlenir. İlaç dozlaması hayvanın kilosuna uygun
şekilde yapılmalıdır. Uygun olmayan dozdan yapılan ilaçlar enfeksiyonu tedavi etmeye
Hastalığın erken teşhis edilmesi ve müdahalenin hızlı bir şekilde yapılması prognoz için
yaramadığı gibi antibiyotik direnci oluşmasına yol açar. Bazı grup antibiyotiklerin mide
güzel bir durumdur.
bağırsaklara zarar verdiğine, kusma, ishal gibi durumlara yol açtığına dikkat edilmeli ve
Eğer komplikasyon riski minimal düzeyde ise prognoz hakkında “çok iyi” denilebilir ve uygun bir mide koruyucu ile birlikte kullanılmalıdır.
hastanın operasyon sonrası normale dönme ihtimali yüksektir. Yine aynı şekilde eğer
Kann pH’sı, arteriyel oksijen kısmi basıncı, arteriyel karbondioksit kısmi basıncı ve
sonucun iyi olma ihtimali yüksek ve oluşabilecek komplikasyonlar az derecede ise
bikarbonat konsantrasyonu asit-baz dengesinin değerlendirilmesi için ölçülebilir.
prognozun “iyi” olması düşünülür. Eğer ciddi komplikasyonların olma ihtimali var ise
ancak bunların sıklığı nadirse, iyileşme sürecinin uzun sürebileceği tahmin ediliyorsa ya Ürogenital sistem hastalarında bir tıkanıklık söz konusu ise bu sorunun acil bir şekilde
da hastanın operasyon öncesi durumuna gelememe şüphesi var ise bu hasta için prognoz çözümüne başvurulmalıdır. Uzun zamandır idrar yapamayan hastada idrar kesesi
“orta” olarak kabul edilir. Buna benzer olarak canlının hastalığı ya da yapılacak olan muayenesi dikkatli yapılmalıdır. İdrar yolunda taş gibi oluşumlardan şüpheleniliyorsa
müdahale çok veya ağır komplikasyonlar içeriyorsa iyileşme sürecinin uzun olacağı röntgen istenebilir. Sonda ile idrar yolu açılıp idrar örneği alınarak tam idrar tahlili
düşünülüyorsa operasyon esnasında veya sonrasında hastayı kaybetme olasılığı bakılabilir.
yüksekse ve hastanın operasyon öncesi durumuna dönme ihtimali düşükse “zayıf” bir
Yine aynı şekilde travmatize hayvanlarda kanama, yırtıklar gibi patolojileri olan
prognoz düşünülür. Hastanın durumunun sonucu değişken ya da öngörülemez bir
hastalarda gerekli müdahaleler çabuk bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
durumda ise genellikle “şüpheli” bir prognozdan durumu vardır.
Önemli derecede dispneik olan hayvanlar (pnomotoraks, pleural efüzyon gibi) hayvana
5.5. Hastanın Stabilizasyonu
kanül ile torakosentez yapılması gereklidir.
Hastaların cerrahi müdahale öncesinde genel anlamda stabil hale getirilmeleri büyük
Hayvanda solunum güçlüğü varlığında herhangi bir müdahale yapmadan önce hasta
önem taşır. Bu yüzden kan tahlili ve diğer tetkikler sonucu genel durumunda bir bozukluk
oksijen kabinine koyulmalı, solunum rahatlatılmaya çalışılmalıdır. Yapılacak her
olan ya da karaciğer-böbrek hastaları operasyon öncesinde bu durumlar için tedaviye
müdahalenin hasta için stres kaynağı olacağı, bunun da solunumu yine kötüleştireceği
alınır. Ancak bazı acil ve operasyon yapılması zorunlu durumlarda hastanın stabil hale
unutulmamalıdır.
getirilmesi beklenememektedir. Bu durumda anesteziye başlamadan önce en azından
asit-baz ve elektrolit anormalliklerinin düzenlenebilmesi için sıvı tedavilerinin başlanması 5.6. Oksijen Tedavisi
genellikle doğrudur. Oksijen yetersizliğinin klinik belirtileri arasında hızlı solunum, nabız sayısının artması,
anksiyete, merkezi sinir sistemi depresyonu gibi belirtiler sayılabilir. Bunun yanında
mukozalarda siyanoz görülebilir.

Eğer hastanın klinik bulguları oksijen yetersizliğini gösteriyorsa maske, serbest akış ya da
nazal katater yolu ile oksijen desteği sağlanabilir ya da hasta bir oksijen kafesine
koyulabilir.
Tablo 2. Oksijen Desteği Şekilleri
Oksijen Verme Oksijen Akış Solunan Endikasyonu

Şekli Oranı oksijen
Oranı
Serbest akış 6 ile 8 %25 ila Kısa dönemli acil durumlar, yüz
L/dakika %45 maskesi takılamıyorsa
Nazal katater 1 ile 6 %25 ile Postoperatif oksijen desteği, uzun

L/dakika %40 süreli uygulama
50 ile 100
ml/kg/dakika
Yüz maskesi 6 ile 10 %35 ile Kısa dönemli acil durumlar

L/dakika %55
Oksijen kafesi %40 ile Uzun süreli oksijen desteği, Şekil 6. Oksijen Kafesi
%50 hastaya kısıtlı erişim
5.7. Sıvı Sağaltımı
Çadır veya 0,75 ile 1 %30 ile Oksijen kafesi yoksa nazal katater Sıvı tedavisi, dehidrasyon, şok, kanama veya metabolik hastalıklarda endikedir. Kan
Elizabeth yaka L/dakika %40 takılamıyorsa pH’sındaki büyük değişiklikler hayvanın depresyona girmesine neden oalbilir ve ölümcül
tentesi olanilir. Sıvı tedavisinin amacı eksiklikleri gidermek ve oluşabilecek elektrolit ve asit-baz
dengesizliklerini gidermektir.
İntratrakeal 50 %40 ile Üst solunum yolu obstrüksiyonu,
katater ml/kg/dakika %60 nazal katater takılamıyorsa
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 69 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 70 / 217

Kanama veya şoktan şüphe ediliyorsa sıvı sağaltımına derhal başlanması gereklidir. ilavesi kullanılabilir.
Kedilerde normal kan hacmi yaklaşık olarak 70 ml/kg iken köpeklerde 90 ml/kg’dır. Akut
Hipertonik Solüsyonlar
hipovolemi sağaltımının amacı dolaşımdaki kan hacmini arttırarak yeterli doku
perfüzyonunu sağlayabilmektir. Hipovolemik şok veya kafa travması geçiren hastalarda intravasküler hacmi
sağlayabilmek için %7’lik hipertonik solüsyonlardan faydalanılabilir.
Genel olarak hipovolemik kedilere birinci saatte 45-60 ml/kg, köpeklerde ise 60-90 ml/kg
poliiyonik izotonik sıvı intravenöz olarak verilebilir. Ancak böbrek hastalığı, Kolloidal Solüsyonlar
kardiyovasküler ya da pulmoner hastalıklar gibi durumlarda hızlı sıvı tedavisi Kolloid solüsyonlar molekül ağırlıkları büyük, plazma kompartmanı ile sınırlı maddelerdir
uygulanması hasta için zor olabilir. (Plazma, dekstranlar). Bu solüsyonlar, serum albumin düzeyi <1.5 gr/dl olan
Anemik hastalarda tam kan veya eritrosit vermek bazen gerekli olabilir. Hematokrit hipoalbuminemik veya şoktaki hayvanlarda kullanılır.
değerleri %20 ya da altında olan hastalar kan naklinden fayda görürler. Anemi Kan Ürünleri
durumlarında verilen sıvı miktarına da dikkat edilmelidir.
Kedilerde ve köpeklerde en sık kullanılan kan ürünü tam kandır. Köpeklerde ve kedilerde
Kristalloid Solüsyonlar alerjik bir tepkiye yol açmaması için tam kan transfüzyonlarının serotiplenmesi gerekir.
İlk kan naklinde eğer kan grubu bakma durumu yoksa çapraz karşılaştırma yapılmalıdır.
Kristalloid solüsyonlar, sodyum bazlı elektrolit sıvılardan oluşan bir gruptur.
Ancak bunun sadece tek seferlik ve ilk seferde yapılabileceği unutulmamalıdır. Daha
Bu sıvılarla tedavilerin faydaları; koagülasyona çok az zarar vermesi, interstisyel ve
sonrasında da kan nakli yapılacaksa kesinlikle kan grupları belirlenmelidir.
intravasküler sıvı kayıplarının tamamlanması, alerjik reaksiyon düzeyinin çok düşük
olmasıdır. Başlıca dezavantajı ise tek başına kullanıldığında intravenöz hacim arttırma 5.8. Postoperatif Bakım
süresinin kısa olmasıdır. Hastada kullanılan anestezik ilaca ve anestezide kalma süresine bağlı olarak hastanın
Kristalloid solüsyonlar arasında laktatlı ringer solüsyonları, izotonik solüsyonlar, %5 uyanma süresi değişiklik göstetebilir. Bu uyanma sürecinde hasta gözlem altında
dekstroz, plazma-lyte A gibi solüsyonlar sayılabilir. tutulmalı, vücut sıcaklığı düzenli kontrol edilmeli, mümkünse yoğun bakım ünitesine
alınmalıdır. Tamamıyla ayıldıktan sonra hasta sahibine teslim edilmelidir.
Eğer hasta kusma gibi hipokalemik bir durum gösteriyorsa bu solüsyonlar potasyum
klorür ile beraber verilebilir.
Yapılacak olan sıvı tedavisinde sıvı seçimi hastalığın gidişatına, vücut sıvı kayıplarının
çeşidine göre değişir. Metabolik alkaloz oluşan hastalarda (hipokalemik veya
hipokloremik hastalar) bir litre %0.9’luk sodyum klorür ile 20-30 mEq potasyum klorür

Şekil 7. Yoğun bakım ünitesi
Hastaya operasyon sonrasında yara bölgesini yalamaması için bir yakalık takılmalı, hasta
sahibine bu konuda bilgi verilmeli ve yakalığın operasyon bölgesi iyileşene kadar
çıkarılmaması tavsiye edilmeli. Deride dikiş olan müdahalelerde dikişler alınır alınmaz
yakalık çıkarılmamalıdır; dikişin alındığı yerler kaşınacağı için hasta birkaç gün daha
yakalıkla durmalıdır.
Şekil 8. Operasyon sonrası yakalık kullanımı

Hasta sahibine operasyon sonrası kullanılacak reçete hakkında detaylı bilgi verilmelidir.
Ünite Soruları
Hastaya ilk mamanın ne zaman verileceği, mama miktarı ve yumuşak gıda tüketimi
gerekliliği konularında da hastaya bilgi verilmelidir.
Hastanın operasyon yarası zarar vermemesi için ani hareketlerin kaçınması

gerekmektedir. Nekahat döneminde atlama, zıplama gibi şiddetli hareketlerden uzak 1. Anamnez almak neden önemlidir?
durması gerekmektedir. Eğer hasta yakını bu koşulları sağlayamıyorsa bir veteriner
Cevap:Hastanın sahibi ya da bakıcısından geniş kapsamlı bir anamnezin
kliniğinde hastanın postoperatif dönemi geçirmesi sağlanmalıdır.
alınması belirlenecek olan hastalığın değerlendirilmesinin doğru bir şekilde
Hastaya damar yolu takıldıysa bu damar yolu üç gün kalabilir, sonrasında tekrar yapılabilmesine ve aynı zamanda yapılacak müdahalelerin sonucunu önemli
takılacaksa diğer kollardan takılabilir. ölçüde etkileyebilecek bir öneme sahiptir.
Bölüm Özeti
Hasta sahibinden anamnez neden alınır, anamnez alırken hangi sorular sorulmalıdır gibi 2. Anamnez alırken hangi sorular sorulmalıdır?
anamnez alma konusunda bilgi edinildi. Hastabı fiziksel muayenesi, laboratuvar ve ileri
muayene tetkikleri nasıl yapılır konuları öğrenildi. Hasta stabilizayonu neden ve nasıl Cevap:Anamnez alırken, hastanın eşgali, egzersiz durumu, beslenme
yapılır öğrenildi. Oksijen desteği neden yapılır, yöntemleri nelerdir ve bu yöntemler alışkanlıkları, daha önce geçirdiği hastalıklar, uygulanan tedaviler, yaşadığı
koşullar konusunda bilgi alabilmek önemlidir. Bu bilgilere ek olarak
hakkında bilgi edinildi. Sıvı sağaltımı konusunda detaylı bilgi edinildi.
rahatsızlığın ne zaman başladığı, ilk başladığında neye benzediği, şu anda
iyiye mi kötüye mi doğru gittiği gibi sorular ayrıca hastayı değerlendirmede
kolaylık sağlar.
3. Hastaya fiziksel muayene dışında hangi muayene yöntemleri

uygulanabilir?
Cevap:Hastanın durumuna göre radyografiler, bilgisayarlı tomografi, pozitron

emisyon tomografisi, abdomibal ultrasonografi, elektrokardiyografi gibi
muayenelerden de teşhis ve tedavi amaçlı olarak yararlanılabilir.

4. İyi prognoza sahip hasta kimdir? 8. Önemli derecede dispneik olan hayvanlar (pnomotoraks, pleural efüzyon
gibi) hayvana hangi işlem yapılmalıdır?
Cevap:Eğer komplikasyon riski minimal düzeyde ise prognoz hakkında “çok
iyi” denilebilir ve hastanın operasyon sonrası normale dönme ihtimali Cevap:Önemli derecede dispneik olan hayvanlar (pnomotoraks, pleural
yüksektir. Yine aynı şekilde eğer sonucun iyi olma ihtimali yüksek ve efüzyon gibi) hayvana kanül ile torakosentez yapılması gereklidir.
oluşabilecek komplikasyonlar az derecede ise prognozun “iyi” olması
düşünülür.
9. Kedilerde ve köpeklerde kan hacmi nedir?
Cevap:Kedilerde normal kan hacmi yaklaşık olarak 70 ml/kg iken köpeklerde

5. Orta prognoza sahip hasta kimdir?
90 ml/kg’dır.
Cevap:Eğer ciddi komplikasyonların olma ihtimali var ise ancak bunların
sıklığı nadirse, iyileşme sürecinin uzun sürebileceği tahmin ediliyorsa ya da
hastanın operasyon öncesi durumuna gelememe şüphesi var ise bu hasta için 10. Kafa travması geçiren hastalarda hangi solüsyon kullanılabilir?
prognoz “orta” olarak kabul edilir
Cevap:Kafa travması geçiren hastalarda intravasküler hacmi sağlayabilmek
için %7’lik hipertonik solüsyonlardan faydalanılabilir.
6. Oksijen yetersizliğinin klinik belirtileri nelerdir?

Cevap:Oksijen yetersizliğinin klinik belirtileri arasında hızlı solunum, CEVAP ANAHTARI
taşikardi, anksiyete, merkezi sinir sistemi depresyonu gibi belirtiler sayılabilir. 1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
7. Oksijen desteği yöntemleri nelerdir?
Cevap:Eğer hastanın klinik bulguları oksijen yetersizliğini gösteriyorsa maske,

serbest akış ya da nazal katater yolu ile oksijen desteği sağlanabilir ya da
hasta bir oksijen kafesine koyulabilir. Bunlar dışında intratrakeal katater
uygulaması ve çadır veya elizabeth yaka tentesi uygulaması yapılabilir.

6 . OPERASYON ALANLARININ • "atık" kasesini temizleyin ve dezenfekte edin;
HAZIRLANMASI • ameliyat masasını ve enstrüman masasını temizleyin ve dezenfekte edin;
• zemini kaba kirden temizleyin;
• sonraki işlem için organize olun.
Cerrahi işlemden sonra:

Giriş
• temizleme ve sterilizasyon için tüm enstrümanları ve ekipmanları sökün;
Küçük de olsa her türlü cerrahi işlem hasta için risk taşır ve operasyon alanları veteriner
teknisyen için azami dikkatin gösterileceği alanlardır. Veteriner teknisyen sadece bu • tüm yüzeyleri, ışıkları, ekipmanı ve duvarları temizleyip dezenfekte edin;
beceriler konusunda tam anlamıyla eğitimli ve yetkin olmakla kalmayıp, aynı zamanda
• zeminin geri kalanını temizlenirken ekipmanın bu noktaya çekilmesi için zeminin bir
hukuki ve mesleki durumu ve sınırlamaları konusunda da tam bilgi sahibi olması gerekir.
kısmını dezenfekte edin;
Bu bölümde veterinerlik teknisyeninin yeterli performans göstermesi beklenen bazı
işlemler ele alınmaktadır. • sonraki seans için yeniden stok yapın.
*Periyodik olarak ameliyathane ortamında bakteriyoloji çubukları hazır

6.1. Operasyon Alanı Hazırlanırken Uyulması Gereken bulundurulmalıdır.
Prosedürler 6.2. Operasyondan Önce Hastanın Hazırlanması
Cerrahi bir işlemden önceki her önceki gün: Diyet Kısıtlaması
• ameliyathaneyi dezenfektanla silin (tüm yüzeyler ve ekipmanlar); Yetişkin hayvanlarda gıda alımı genellikle intraoperatif veya postoperatif kusma ve
• ameliyat listesini kontrol edin ve kullanıma hazır ekipman kurun; aspirasyon pnömonisine karşı anestezi başlamadan 6 ila 12 saat önce sınırlandırılmalıdır.
Su alımı genellikle kısıtlanmaz. Büyük barsak operasyonları genellikle özel hazırlığı (örn.
• operasyon için gerekli olabilecek tüm enstrümanları toplayın;
48 saat boyunca beslenme kısıtlaması) veya enterik antibiyotiklerin kullanımını (örn. oral
• anestezik makine ve devrelerin çalıştığından emin olun. kanamisin, neomisin, penisillin G, metronidazol) veya her ikisini de gerektirir. Hipoglisemi
Cerrahi vakalar arasında: tehlikesine karşı besinler genç hayvanlardan 4-6 saatten uzun süre alıkonulmamalıdır.
• enstrümanları ve ekipmanı söküp temizleyin; Boşaltım
• tüm atık malzemeleri (doku, kumaş, boş paketler) uzaklaştırın;

Hayvanın anestezi başlamadan kısa bir süre önce dışkılama ve idrar yapmasına izin Deri yüzeyi kalıntıları gidermek ve bakteri popülasyonunu azaltmak için tüm yağ ve kirler
verilmelidir. Kolon cerrahisi için lavman gerekebilir. Boş bir mesane çoğunlukla karın giderilene kadar scrub ile iyice temizlenir. Bu, dökülmüş olabilecek kıl ve deri
içindeki operasyonları yaparken işlemleri kolaylaştırır. Hasta doğal yolla idrarını döküntülerini temizlemek için genellikle operasyon sahasını çevreleyen kıllar için
yapmazsa, mesane manuel olarak boşaltılabilir veya mesaneye steril sonda takılabilir. ovalamadır. Yaygın olarak kullanılan yıkama çözeltileri arasında iodoforler, klorheksidin,
alkoller, heksaklorofen ile dörtlü amonyum tuzları yer alır. Alkol sporlara karşı etkili
Traş
değildir, bakterileri hızlı bir şekilde öldürür. Tek başına alkol kullanılması tavsiye edilmez.
Hasta ameliyat için hazırlanmadan önce hastanın kimliği, yapılacak cerrahi işlem ve
Ancak genelde klorheksidin veya povidoneiyodin ile birlikte kullanılır; Gazlı süngerlerle
ameliyat yeri teyit edilmelidir. Bazı durumlarda ameliyattan bir gün önce hayvanın aşırı ovma yaparak cildin yıpranmasını önlemek önemlidir.
yıkanması gerekebilir. Traş, ameliyat zamanına mümkün olduğunca en yakın zamanda ve
Sterilizasyon hazırlığı yapmadan önce erkek köpeklerin prepusyumunu antiseptik bir
her zaman cerrahi işlemin yapılacağı odanın dışında yapılmalıdır (örn. hazırlık odasında).
solüsyon ile yıkayın (Slide 12’de gösterilmiştir).
Ayrıca, işlem sırasında örtülerin hareket etmesine karşı istenmeyen yara
Poziyon verme
kontaminasyonundan kaçınılmalıdır. Traş makinası "kalem tutuşu" ile tutulmalı ve ilk
kırpma kılların çıkış yönünde yapılmalıdır. Sonraki üzerinden geçiş de kılların çıkış Veteriner cerrah sıklıkla hastanın nasıl yerleştirilmesini istediğine karar verir. Ancak birçok
yönünün tersine yapılmalıdır. (Slide 9’da gösterilmiştir) Traş tamamlandıktan sonra prosedür için standart bir pozisyon olacaktır ve veteriner tekniker bunlara aşina olmalıdır.
dökülen tüyler vakumla çekilir. Hazırlanan alan, kesinin uzatılması, ek kesiler (gerekirse) (Slide 13’de gösterilmiştir). Hayvanı termostatik kontrollü sıcak su yatağına veya elektrik
ve tüm olası diren yerleştirilmesi için yeterince büyük olmalıdır. Ensizyon yerinin battaniye üzerine yerleştirmek, ameliyat sırasında hipotermiyi önlemeye yardımcı
çevresindeki tüyleri tamamen temizleyin. Erkek köpeklerde prepusyumu da traş etmeyi olacaktır. Ciddi yanık oluşulmna yol açabilecek bazı ısıtmalı pedlerle dikkatli olunmalıdır.
ihmal etmeyin. (Slide 10’da gösterilmiştir) Bazı çalışma masaları da ısıtmalı olabilir. Elektrokoter kullanılacaksa, zemin plakası
hastanın altına yerleştirilmelidir.
Ekstremite ile ilgili operasyonlarda eğer operasyon patiyi içermiyorsa, distal ekstremite
üzerine bir lateks eldiven yerleştirin ve patiyi operasyon alanından uzaklaştırın. Sterilizasyondan önce, hayvan ameliyathaneye taşınır, operasyon sahasında cerrahın
Eldivenleri steril örtü ya da yapışkan steril bant ile sarın. (Slide 11’de gösterilmiştir) erişebileceği şekilde konumlandırılır ve ipler, kum torbaları, kuşaklar, bantlar veya
vakumlu pozisyonlandırma cihazlarıyla sabitlenir (Slide 14’de gösterilmiştir). Bu
Hayvan operasyon masasına taşınmadan önce operasyon alanı kabaca scrub ile
kısıtlamalar uygulandığında, solunum fonksiyonu ve periferik sirkülasyonla birlikte, kas
temizlenir, tortusu alınır ve kornea ve konjunktiva üzerine mikrobik antibiyotik
ve sinir ağının etkilenmemesine çalışılmalıdır. Pozisyonlandırma sadece anestezi stabil
merhemler veya kayganlaştırıcı jeller sürülür. Bölgenin patojenlere giriş kapısı
hale geldikten sonra yapılmalıdır. Obez veya ileri gebe hayvanlar, dorsal yatışta
oluşturabileceğinden tahriş, yanık, ezik, dermatit, travmatik alan gibi lezyonları
konumlandırıldığında genellikle bir tarafa doğru hafifçe meyil verilir.
içermemesi gerekir.

Bir uzuvda ameliyat yaparken bacağın distal kısmının uygun bir bandajla örtülemesi ve birinin üreticinin spesifikasyonlarına ve tavsiyelerine göre kullanılması önemlidir.
bir iv serum standından askıya alınması gerekir. Bu, temizlik işlemine yardımcı olur ve
Klorheksidin çok çeşitli bakteri ve mantarlara karşı akti"ir. Organik madde veya alkole
cerraha, uzvu gözden geçirmek için olanak sağlar (Slide 15’de gösterilmiştir).
maruz kaldığında deaktive olmaz ve uygulamadan 30 saniye sonra %99 bakteri öldürme
6.3. Hastanın Derisinin Ameliyata Hazırlanması oranı ürettiği gösterilmiştir. Klorheksidin, povidon-iyodine göre daha uzun bir artık
aktiviteye sahiptir. Klorheksidin korneaya tahriş edicidir ve göz çevresinde
Veteriner Teknisyen, ameliyat sonrası enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olmak için
kullanılmamalıdır; bunun yerine, povidon-iyodin %2'lik bir çözeltisi ve ardından steril
cerrahi bölgeyi çevreleyen derinin etkin ve dikkatli bir şekilde dezenfekte edilmesinin çok
salin yıkama
önemli bir adım olduğunun farkında olmalıdır. Antiseptik çözeltilerle cildin yüzeyindeki
geçici bakterileri temizlemek ve öldürmek nispeten kolay olsa da, yerleşik bakterileri Povidone-iyot, kuruyarak ve renk soldukça serbest iyodin salınımıyla bakterisit
bertaraf etmek daha zordur. Normal şartlarda bu yüzey altı bakteriler sorun yaratmaz, aktivitesine devam eder. Klorheksidin gibi çok çeşitli bakteri ve mantarlara karşı da
ancak ameliyat sırasında (veya başka bir invaziv işlem) yüzeye gelip bir enfeksiyon etkilidir. Organik maddelerin varlığı (kan ve yağ gibi) etkililiğini azaltır ve bu nedenle, ilk
kaynağı oluşturabilirler. Bu nedenle, cilt dezenfeksiyonunun genel amacı, cildin geçici önce klorhexidin ve izopropil alkolle hazırlandıktan sonra son sprey veya boya çözeltisi
florasını ortadan kaldırmak ve cildin travma geçirmesine yol açmadan cildin doğal olarak en iyi şekilde bırakılır.
florasını azaltmaktır. Bu da, geçici bakterileri hemen giderip öldürerek ve bir miktar ilave
İzopropil alkol çok çeşitli Gram negatif organ-izlerine ve bazı mantar sporlarına karşı
aktivite sağlayarak, yerleşik bakterilerin ölümüne yardımcı olacak uygun çözümler
etkilidir. Cildi ovaladıktan sonra izopropil alkol kullanmak yararlı olur çünkü bu çözelti
uygulayarak gerçekleştirilebilir.
tarafından üretilen ve cilde kurutma etkisi olan deriyi temizler. Mukoz membranlarda
Aşağıdaki özelliklere sahip ajanların seçilmesi deri sağlığı açısından yarar sağlar veya açık yaralarda doku nekrozuna yol açtığı için izopropil alkol kullanılmamalıdır.
• kaba kir ve yağı uzaklaştıracak sabun; Hipotermi riskini azaltmak için, hazırlık aşamasında hastayı çok fazla ıslatmamak için
özen gösterilmelidir. İzopropil alkol kullanmanın buharlaşması da soğutma etkisi yaratır
• organik madde varlığında aktif kalma kabiliyeti;
ve çok küçük ya da yenidoğan hayvanlarda kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• çok çeşitli mikroorganizmalara karşı etkili bir antimikrobiyal ajan;
Derinin sterilizasyonu
• uzun süreli etki;
Hayvanın konumlandırılması tamamlandıktan sonra "sterilizasyon" hazırlığı başlar.
• ciltte tahrişe neden olmayacak veya minimum düzeyde kalıntı bırakacak olması
Süngerleri steril sünger forsepsleri veya asepsiye dikkat ederek eldivenle tutun.
Genellikle, veteriner hekimlikte klorheksidin veya povidon-iyot çözeltileri kullanılır. Her Merkezden çevreye doğru hareket eden dairesel bir ovma hareketi yapın. Bakteriler kesi
iki ajanın da etkinliğini değerlendirmek için birçok çalışma yapılmıştır, ancak birinin bölgesine aktarılabildiği için, periferiden merkeze doğru süngeri geçirmeyin.
diğerinden daha iyi olduğunu gösteren kesin bir kanıt hâlâ yoktur. Bununla birlikte, her

Masada veya gövde "ceplerinde" bulunan fazla çözelti steril gazlı bez veya sünger ile taşınabileceği hava akımı oluşturduğundan, açılmamalı veya havalandırılmamalıdır.
emilmelidir. Bir uzuvda ameliyat yaparken bacağın distal kısmının uygun bir bandajla Masa seviyesinin üzerinde veya altına kadar uzanan örtüler, malzemeler ve ekipmanlar,
örtülemesi ve bir iv serum standından askıya alınması gerekir. Bu, temizlik işlemine cerrahın görsel alanı içinde olmadıkları için steril kabul edilmezler. Örtüleri
yardımcı olur ve cerraha, uzvu gözden geçirmek için olanak sağlar (Slide 16’da yerleştirdikten sonra, bu örtülerin insizyon alanına doğru yeniden ayarlanmaması gerekir,
gösterilmiştir). Bazı solüsyonlarda gazlı süngerler, içine mikrosidlerin döküldüğü çünkü hazırlanan cilde bakteri bulaşması riski vardır. Örtülerin steril serviyet pensleriyle
kaselerin yanı sıra bir pakette sterilize edilir. Önceden aplikatörle paketlenmiş yeni köşelere sabitlenmesi gerekir.
solüsyonlar sünger gerektirmez ve daha ekonomik olabilir. (Slide 17’de gösterilmiştir).
Steril serviyet pensleri ile ile serviyet bezlerini köşelerinden sıkıştırın. Serviyet penslerinin
Preoperatif derinin hazırlanmasında kullanılan antiseptikler uçları, cilde yerleştirildikten sonra steril kabul edilmez ve buna uygun şekilde
dokunulmalıdır (Slide 20-21’de gösterilmiştir).
Iodine/iodoforlar (povidone-iodine ), Alkol (izopropil alkol), Klorheksidin glukonat, Alkol
bazlı solüsyonlar Örtü üzerinde pencere yoksa uygun boyutta kesi yaparak pencere oluşturun (Slide 22’de
gösterilmiştir).
Mevcut literatür, preoperatif antisepside klorheksidin glukonatın povidon iode’den
PVI'den üstün olduğunu öne sürmektedir. Asma bacak hazırlığı yaparken, örtüleri uzuvun etrafına yerleştirin ve serviyet pensleriyle
sabitleyin. (Slide 23’de gösterilmiştir). Uzuv bir tur yapışkan örtüyle sarılır ve örtü
Povidon-iyot kullanılıyorsa, hazırlık tamamlandıktan sonra operasyon sahasını %10
sabitlenir. Cilt ve çevre örtülere plastik yapıştırıcı bir kat uygulanmıştır.
çözelti püskürtün veya boyayın. . (Slide 18’de gösterilmiştir).
Eğer abdominal kesi erkek köpeklerdeki pubis'e kadar uzanıyorsa, prepusyum’u steril
6.4. Hastanın Operasyonundan Önce Tamamlanması Gerekenler
serviyet pensi ile bir tarafa sıkıştırın. . (Slide 19’da gösterilmiştir). Küçük ya da büyük bir cerrahi işlem gören her hastanın hazırlanması hayvan hastaneye
gelir gelmez başlar. Veteriner Teknisyen, hastanın hastanede kaldığı süre boyunca yerine
Örtülerin Örtülmesi
getirilen birçok görevden sorumlu olabilir ve kullanılan teknikler ve her bir cerrahi vaka
Hasta pozisyonlandırılıp cilt hazırlandıktan sonra hayvan örtülmeye hazırdır. Elektrokoter
için önemi özel prosedürlerin hakkında kapsamlı bir bilgiye sahip olması gereklidir.
kullanılacaksa, cilt temizliği ile örtü uygulaması arasında, yanıcı maddelerin (alkol gibi)
Hastaneye kabul ve önerilen cerrahi işlemi doğrulamak, gıda ve suyun gerekli süre
tam olarak buharlaşmasını sağlayacak yeterli zaman geçmelidir.
boyunca alıkonduğunu içeren dökümanlar için bir dosya hazırlanmalıdır.
Örtülerin amacı, operasyon sahasının çevresinde steril bir alan oluşturmak ve bu alanı
Kabul kontrol listesi (bu onay formuna dahil edilebilir), hastanın gerçekleştirilecek cerrahi
muhafaza etmektir. Örtü örtme, cerrahi önlüğünü ve eldivenlerini giymiş bir cerrahi ekip
işlemi teyidi ve alacağı tedavi ve cerrahi işlem için hastanın rızasını gösteren sahibinin
üyesi tarafından yapılır. Örtüler, kumaş bezler veya tek kullanımlık, emici olmayan bezler
imzası için yeterli alana sahip olmak için kullanılabilir. Tedavinin toplam maliyeti tahmini
olabilir. Örtülerin hızla hareket ettirilmesi toz, leke ve damlacık çekirdeklerinin

olarak da eklenebilir. Ayrıca hayvanın besleme dahil normal faaliyetleri hakkında daha yeterince vurgulanamaz. Kullanılan ilaçların çoğu kontrollü İlaçlar olarak sınıflandırılır ve
fazla bilgi de sahibinden alınabilir. veteriner teknisyenler bu ilaçların depolanması ve kayıt altına alınması için yasal
gerekliliklerin farkında olmalıdır.
Genel klinik muayene ve kilo kontrolü yapılmalı ve sonuçlar kaydedilmelidir. Herhangi bir
anormallik veteriner cerraha bildirilmelidir. İdrar ve dışkılama yapılabilmesi için hasta Bölüm Özeti
kabul edilmeden önce dışarda dolaştırılabilir. Önceki ve mevcut ilaç tedavilerinden bir
Operasyon alanı hazırlık prosedürleri hakkında bilgi sahibi olundu. Hasta hazırlığı neleri
not verilmelidir (bazı ilaçlar anestetik protokolleri veya ilaç rejimlerini etkileyebilir). Bazı
kapsıyor, hangi kurallara uyulmalı konularında bilgi sahibi olundu. Tıraş, bölge temizliği
durumlarda hayvanın geçmişte kan transfüzyonu olup olmadığını belirlemek faydalı
ve pozisyon verme konuları detaylarıyla anlatıldı.
olabilir, zira sonraki transfüzyon çapraz eşleştirme gerektirecektir.
İntravenöz kateterin yerleştirilmesi daha yumuşak indüksiyonu kolaylaştırır, kazara

perivasküler enjeksiyon riskini azaltır, intravenöz sıvı alımına izin verir ve anesteziye bağlı
bir acil durumda ilaçlar için bir yol sağlar (Slide 26’da gösterilmiştir).
6.5. Ön İlaç Uygulaması
Genel anestezi uygulanmadan önce bazı nedenlerle sıklıkla anestezi öncesi verilen ilaçlar
kullanılır:
• hastayı sakinleştirmek ve kontrol etmek,
• ameliyat boyunca analjezi vermek,
• gerekli anestetik indüksiyon ve bakım ajanlarının miktarını azaltmak,
• anestezi konusunda pürüzsüz bir indüksiyon üretmek,
• bazı anestetik ajanların istenmeyen yan etkilerini azaltmak,
• anestezi sonrası daha rahat uyanmayı sağlar.
Birçok uygulama standart ön ilaç protokollerine sahiptir ve veteriner teknisyene doz

miktarlarını hesaplama, ilaç hazırlama ve ilaç kombinasyonlarını uygulama görevi
verilebilir. Premedikasyon uygulamasının her yönüyle doğru olmasının gerekli olduğu

Ünite Soruları A) Yalnız I
B) Yalnız III
1. Aşağıdakilerden hangisi yetişkin hayvanlarda uygulanması gereken C) I ve III
operasyon öncesi besleme kısıtlamasıdır ?

D) I ve II
A) 24 saat
E) Hepsi
B) 4-6 saat
3. Aşağıdakilerde hangisi premedikasyonun amaçlarından değildir ?

C) 6-12 saat
A) gerekli anestetik indüksiyon ve bakım ajanlarının miktarını azaltmak

D) 48 saat
B) anestezi sonrası daha rahat bir iyileşme sağlamak

E) 16-18 saat
C) anestezi sonrasında hastanın kusmasını önlemek
2. Operasyon öncesi cilt dezenfeksiyonu için kullanılan dezenfektanın

özellikleri arasında aşağıdakilerden hangileri olmalıdır ? D) bazı anestetik ajanların istenmeyen yan etkilerini azaltmak
I. ciltte tahrişe neden olmayacak veya minimum düzeyde kalıntı bırakacak

olması E) anestezi sonrası rahat bir uyanma sağlamak
II. çok çeşitli mikroorganizmalara karşı etkili bir antimikrobiyal ajan
III. kısa süreli etkili olması 4. Cerrahi operasyon öncesi hazırlıkta aşağıdakilerden hangisi yapılmaz ?

A) Steril gözlük takılması

6. Aşağıdakilerden hangisi operasyon öncesi hasta hazırlığında yapılması
gerekenlerden biri değildir ?
B) Steril önlük giyilmesi
A) Operasyon öncesinde hastaya su içirmek

C) Yüzük, saat gibi operasyon bölgesine yakın aksesuarların çıkarılması
B) Operasyon öncesi hastanın idrar ve dışkı yapmasına izin vermek

D) Saçları tamamen içeride kalacak şekilde bez veya tek kullanımlık kep
takılması
C) Operasyon bölgesinin traşının yapılması
E) Ceplere ufak atırştırmalıklar koymak

D) Hastanın operasyon için uygun pozisyona alınması
5. Aşağıdakilerden hangisi operasyon öncesi hastanın derisi için kullanılan

E) Hastaya ön ilaç verilmesi
cilt antiseptiğinin arzu edilen özelliklerinden değildir ?
A) Organik madde varlığında aktif kalma kabiliyeti 7. Aşağıdakilerden hangisi yıkama çözeltisi olarak kullanılmaz ?
B) Temizlik maddesinin yağa etki etmemesi A) dörtlü amonyum tuzları
C) Uzun süre etkili olması B) alkoller
D) Cildin yüzeyinde minimum tahriş oluşturma özelliği C) asitler
E) Kısa süre etkili olması D) klorheksidin

E) İyotlu bileşikler
7. OPERASYON EKİBİNİN HAZIRLANMASI
8. - Çok çeşitli bakteri ve mantarlara karşı da etkilidir.
- Deriyi tahriş etmez
- Kornea ve göz çevresine zararı dokunmaz Giriş
Yukarıda yazan özelliklere sahip antiseptik madde aşağıdakilerden hangisidir Operasyon salonundaki olası kontaminasyon kaynaklarından biri de ameliyata dahil olan
? personeldir. Operasyon salonuna uygun kıyafetlerin giyilmesi ve ellerin mükemmel
temizliği riski azaltmaya yardımcı olur.
A) povidion iyot 7.1. Cerrahi Yıkanma Prosedürü
Yıkanmaya başlamadan önce operasyon formaları (alt-üst takım Slide 4’de gösterilmiştir)
B) klorheksidin giyilmiş olmalıdır. Ameliyathane forma takımı rahat olmalıdır. Ameliyathane dışında
giyilmemelidir. Formanın üstü pantolonun içine sokulur. Her gün veya gerekirse daha sık
C) amonyum tuzları temiz takım kullanılmalıdır. Ayakkabılar rahat olmalı ve sadece ameliyathanede
giyilmelidir. Düzenli olarak temizlenmelidir. Ardından kep ve maske takılmalıdır.
D) alkoller Kep: Bez veya tek kullanımlık - tüm saçları içine almalıdır. Maske sakallar ve favoriler için
yanları uzun olmalıdır. (Slide 6’da gösterilmiştir)
CEVAP ANAHTARI Burun ve ağızı kapatmalı - nemlendiğinde etkinliği azalır.
1. c 2. d 3. c 4. e 5. a 6. e 7. a 8. c Yıkanmaya başlamadan önce mutlaka saatleri, bilezikleri ve yüzükleri çıkarın, tırnakların

kısa olduğundan emin olunmalıdır.
Yıkanma prosedürü şöyledir; (Slide 7,9 ve 10’da gösterilmiştir)
Musluğu açın, su sıcaklığını kendinize göre ayarlayın
Elleri dirseklerden daha yüksek tutarak, elleri ve kolları iyice ıslatın
Dirseğinizle serbest olan avcunuzun içine 2-3 kez cilt temizleyicisinden pompalayın.

Cilt temizleyicisini, ellerin ve kolların üst kısmında dirseğe kadar bir koyun ve köpükleyin Ellerinizi dirseklerden daha yüksek tutun ve suyun lavaboya akmasını sağlamak için
bekletin
Fırçayı çıkarmak için duvara monte edilmiş fırça kabındaki kolu bastırmak için bir
dirseğinizi kullanın ya da asistandan fırça kabını açmasını isteyin Slide Şunlardan kesinlikle emin olun:
Akan suyun altında tırnaklarınızın içini fırçanın kıllarıyla iyice temizleyin Slide Ellerinizi dirseklerden yüksek tutulduğundan
Ellerinizi ve kollarınızın üst tarafını dirseklerden daha yüksek tutarak durulayın Her iki eliniz de uygun bir süre için temizlenmiş
2-3 pompa cilt temizleyicisini dirseklere kadar ellerin ve kollarınızın üst kısmına Hiçbir materyale elinizle veya kolunuzun üstüyle dokunmayın.
uygulayın
Elin Kurulanması;
Başlangıç saatini not edin
Yıkanmamış bir asistandan steril havlu içeren ambalajı açmasını isteyin
İki eliniz: yaklaşık 4 dakika (veya en az 10 fırça darbesi) olacak şekilde temizleyin
Gövdenin altına su damlatmamaya dikkat ederek havluyu paketinden çıkarın
Tırnakları temizleyin
Mümkün olduğunca ellerinizi dirseklerinizden yüksek tutun
Her bir elin dört yüzünü de temizleyin
Masadan uzaklaşın
Avuç içini temizleyin
Havlunun açılmasına izin verin
Ellerin arkasını temizleyin
Sağ eli "ikinci" çeyreğe (ilkinin altındaki) kaydırın ve sol ön kolu kurulayın
Elleriniz ya da fırçayla cilt temizleyicisini kollarınıza yayın- üçte ikisi dirseğe
Elden dirseğe çıkın - dirseğe ulaştıktan sonra elinize dönmeyin
Kısa bir yıkama prosedürünü her bir eliniz için tekrarlayın
İlk el ve kol kuruduktan sonra kuru elinizi havlunun diğer ucuna getirin
Solüsyonun yarısını ellere diğer yarısını dirseklere yayın
Havlunun üçüncü çeyreğini sol elin üzerinde tutun ve askılarınızı, avucunuzu ve sağ
Her el için bir son olarak kısa yıkama prosedürünü tekrarlayın elinizin arkasını kurutun
Fırçayı lavaboya bırakın Sol elinizi havlunun son çeyreğine kaydırın
Yıkama prosedürünün en az 5 dakika sürdüğünden emin olmak için saati kontrol edin Sağ ön kolunuzu kurutmak için havlunun son çeyreğini kullanın
Hem elleri hem de kolları akan suyun altında iyice durulayın Elinizden dirseğinize kadar çıkarın ve dirseğinize ulaştıktan sonra elinize dönmeyin
(önceki gibi)
Muslukları dirseklerle kapatın

Kullanılmış havluyu verilen kabın içine veya "kirli" tezgah yüzeyine bırakın • cildin yüzeyinde minimum oluşturan ciltte tahriş özelliği
Prosedür boyunca ellerinizi bel seviyesinin altına düşürmeyin 7.2. Önlüğün ve Eldivenlerin Giyilmesi
Yıkama sırasında cerrahın ve asistanının ellerinin ve kollarının üst kısımlarının etkin bir Elleriniz ve kollarınız kuruduktan sonra steril bir önlük, önlüğün dışına dokunmadan
şekilde ovalanması, kontaminant sayısını azaltılması bakımından hazırlığın temel bir giyilir. Bu esnada steril olmayan ekipmanlara veya eşyalara dokunarak önlüğü kontamine
parçasıdır ve çok önemlidir. Bunun nedeni cerrahi işlemin bazı evrelerinde cerrahi etmemeye çalışılır.
eldivenlerde delikler açılabilir.
Steril önlük; kolları ve vücudu kapatarak steril alan oluşturur
Tüm ovalama işlemi 5 ile 7 dakika arasında sürmelidir. Fırçasız cerrahi bir yıkama
Steril cerrahi işlemlere hazırlanırken tercih edilen yöntem, kapalı giysi tekniğidir.
solüsyonu kullanırken A, istenirse tırnaklarınızın altında tırnak çubuğu ile temizleyin B,
Ellerinizi ve kollarınızı ıslatın. C, Uygun miktarda çözeltiyi ayak pompasının basıncını Önlüğü giydikten hemen sonra steril eldivenler giyilir. Bunlar, kapalı yöntemi kullanılarak
düşürerek avucunuza boşaltın. D, Karşı elinizin parmak uçlarını birkaç saniye süreyle yapılabilir.
çözeltiye yerleştirin ve çevirin. Çözeltiyi karşı elinize aktarın ve diğer elinizin Kapalı giysi tekniği (Slide 14 ve 15’de gösterilmiştir)
parmaklarıyla bu adımı tekrarlayın. E, Ellerinizi ovalayın ve dirseklerden hafifçe geçmek
Yıkanmamış bir asistandan, paketin veya içeriğinin içine dokunmamaya özen göstererek,
için kollarınızı yukarı kaldırın. F, ilave kat oluşturmak için yıkama boyunca su ekleyin. G,
önlük ambalajını açmasını isteyin
iyice durulayın ve B ile F arasındaki adımları tekrarlayın. İkinci uygulamada dirseklerin
altında durun. Toplam çalışma süresi: 2 ila 7 dakika Giyinmeye yer açmak için masadan uzak durun
Ellerin kurulanması (Slide 11’de gösterilmiştir). Elinizin elbisenin kilidini itmesine izin vermeyin
Uygun cilt antiseptiğinin seçilmesi Diğer kol için tekrarlayın
Hastanın temizleme, ovalamasında (scrubbing) olduğu gibi, cildin antimikrobiyal scrub Yıkanmamış asistandan önlüğü sadece giysinin içine dokunarak omuzlarınıza çekmesini
solüsyonunun taşıması gereken özellikler de şunlardır: isteyin ve sırtındaki bağları bağlamasını isteyin (Slide 16’da gösterilmiştir)
• kir ve yağı gidermek için bir temizleyici Ön veya yan bel bağlarını kaldırmak için hafifçe gerinin
• organik madde varlığında aktif kalma kabiliyeti; Bel bağlarını yana doğru uzatın ve asistana onları (size dokunmadan) götürmesini ve
arkadan bağlamasını isteyin
• çok çeşitli mikroorganizmalara karşı etkili bir antimikrobiyal ajan;
Prosedür boyunca, önlüğün dış kısmına ellerinizin, asistanınızın veya steril olmayan
• uzun etki süreli;
herhangi bir şeyin kesinlikle değmemesini sağlayın.

Eldivenlerin Giyilmesi Eldivenleri görmek için paketi açın
Sadece ellerin kapanması gerektiğinde (örn. elbise kullanırken değil) açık eldiven tekniği Sol elinizle eldivenin katlanmış kenarını sağ tara"an alın Slide
kullanılmalıdır.
Eldivenin içine sağ elin parmaklarını tam olarak yerleştirin
Steril eldivenler; steril bariyer sağlayarak asepsi sağlar
Sağ elin baş parmağını eldivenin içine yerleştirin
Kapalı eldiven tekniği (Slide 17 ve 18’de gösterilmiştir)
Baş parmağın diğer parmaklardan uzaklaştırarark eldivenin içinde gerin
Ellerinizi elbisenin kollarının içinde tutun
Sol ele geçin
Yıkanmamış asistandan, size uygun numaralı eldiven paketini açmasını isteyin
Eldivenin içindeki sol elin parmaklarını, parmaklıklar eldivenin sınırlayana kadar geçirin
iç eldiven paketini herhangi bir yere dokunmadan çıkarın
Tek bir hareketle, sol eldivenin kenarını sınırlayana kadar çekin
Paketi baş aşağı çevirin ve steril bir yüzeye bırakın
Tek bir yumuşak hareketle, sağ eldivenin kenarını yukarı ve üstten çekin
Eldivenleri çıkarmak için paketi açın
Eldivenlerin konforunu, eldivenler rahat ve dolgun olacak şekilde ayarlayın
Sağ elinizi kullanarak, eldivenin diğer kenarını tutun
Ellerinizi birleştirin ve dirseklerden daha yüksek tutun
Tek bir pürüzsüz hareketle, eldivenleri, parmaklar doğru yerlere gelene ve eldivenin
Prosedür boyunca sterilitenizi koruyun
kenarı elbise manşetini kapatana kadar sol elinizin üzerinden çekin
Tüm yöntemlerin en kolay yolu, eldiveni geçirme tekniğidir (Slide). Yıkanmış ve ellerinde
Sağ elinizle, soldaki eldivenin kenarını kaldırın
eldiven olan asistan eldivenleri giyecek olan kişinin ellerine geçirmesini sağlar. Burada
Yukarıdaki prosedürü tekrarlayın asistan eldiven geçirilecek kişinin sağını solunu karıştırmamalıdır.
Ellerinizi birleştirin ve dirseklerden daha yüksek tutun Cerrahi işlemlere hazırlık için rutin olarak açık eldiven kullanılmamalıdır. Bu yöntem
mikroplar için aseptik bariyer sağlamaz ve sadece yapılacak işlem sırasında eldivenin
Açık eldiven tekniği (Slide 20 ve 21’de gösterilmiştir).
gerekli olduğu zaman kullanılmalıdır (örneğin, bandaj değişiklikleri, üriner kateterin
Her iki elinizi elbisenin manşetinden geçirin
takılması, intravenöz kateter yerleştirilmesi sırasında).
Asistandan, belirlenen eldiven paketini açmasını isteyin
Steril kişinin yardımıyla eldivenlerin giyilmesi (Slide 22’de gösterilmiştir).
Paket veya yardımcının dışına dokunmadan iç eldiven paketini çıkarın
Bölüm Özeti
Paketi tablonun üstüne veya tezgaha bırakın

Cerrahi alanda uygun giysiler giyme ve giydirme anlaşıldı. Endojen ve ekzojen asepsi
Ünite Soruları
tehditlerinin farkında olundu. Veteriner hekimlik uygulamalarında kişisel hijyen
için genel ilkeler öğrenildi. Veteriner teknisyen olarak görevlere yönelik kişisel hazırlıklar
öğrenildi. Cerrahi bir elbise giyme prosedürü öğrenildi.
1. Ameliyathanede giyilen alt üst formalar giyilirken formanın üstü,

pantolonun içine sokulur, doğru mu yanlış mı?
Cevap:Doğru
2. Maskeler nemlendiğinde etkinliği artar. Doğru mu yanlış mı?

Cevap: Yanlış
3. Yıkanmış ve ellerinde eldiven olan asistan eldivenleri giyecek olan kişinin

ellerine geçirebilir. Böyle bir eldiven giyme tekniği var mıdır?
Cevap: Vardır
4. Eller elbisenin kolları içinde tutulararak giyiliyorsa bu hangi yöntemle

eldiven giyme tekniğidir?
Cevap: Kapalı
5. Ellerin yıkanması sırasında kullanılan uygun cilt antiseptiği uzun etkili

süreli olmalı mıdır?Evet ya da Hayır diye cevaplayınız

Cevap:Evet
CEVAP ANAHTARI
1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
6. Ellerin yıkanma prosedürü minimum kaç dakika olmalıdır?
Cevap:5 dakika
7. Yıkanma sırasında ellerinizi ve kollarınızın üst tarafını dirseklerden daha

aşağıda tutarak durulayın, önermesi doğru mudur yanlış mıdır?
Cevap:Yanlıştır
8. Muslukları …… kapatın! Uyarı cümlesinde noktalı yere ne yazılmalıdır?

Cevap: dirseklerinizle
9. Steril cerrahi işlemlere hazırlanırken tercih edilen yöntem, açık giysi

tekniğidir. Önermesi doğru mudur yanlış mıdır?
Cevap: Yanlıştır
10. Açık eldiven tekniğinde mikroplar için aseptik bariyer sağlanır mı?
Cevap: Sağlanmaz

8. OPERASYON ENSTRÜMANLARI
Giriş
Her bir cerrahi araç tipi belirli bir kullanım için dizayn edilmiştir ve sadece bu amaçla
kullanılmalıdır. Dizayn edilmedikleri işlemler için gerekli enstrümanların kullanılmaması
(örn. dikiş veya kemik tutmak için için Metzenbaum makaslarının kullanılması) gerekir. Bu
doğru olmayan kullanım aletlerin yıpranıp kırılmasına, büyük ekonomik kayıplara sebep
olabilir.
Kalifiye bir Veteriner Teknisyen ameliyathanedeki tüm malzemlerden sorumludur.

Gerektiğinde operasyon ekibini uyarabilir.
8.1. Operasyon Enstrümanları
Kitabın bu bölümünde cerrahide minör ve majör tüm operasyonlarda kullanılan aletlerin

Bistüri Sapı (Sol 4 numara, sağ 3 numara)
bir kısmını inceleyeceğiz. En sık kullanılan operasyon aletlerini derledik ve bu aletlerle
ilgili başlıca özellikleri, nerelerde kullanılabildikleri, neye benzedikleri, hangi diğer Bistüri ucunu güvenli bir şekilde kullanmaya yarar. Fotoğra"a i (4 numara) bistüri sapı 20,
aletlerle karıştırılabilecekleri ve ayırdının nasıl yapılabileceği konusunda bilgi verdik. 21,22 numara gibi daha büyük bistüri uçları, sağdaki (3 numara) bistüri sapı 10, 11, 12, 15
Cerrahi aletlerin bilgisi operasyon salonuna girecek herkes için olmazsa olmazdır. Bu numara gibi daha küçük ve farklı amaçlara hizmet eden bistüri uçlarını kullanmaya yarar.
bilgilerin eksikliği operasyon salonunda bir kargaşaya ve hatta istenmeyen kazaların

olmasına bile sebebiyet verebilir. Bu bölümde mümkün olduğunca özet bir şekilde bu
konuyu incelemeye çalıştık.
Aşağıda önce fotoğrafını göreceğiniz enstrümanın altında adlandırmasını ve kısa

açıklamasını bulacaksınız.

Bistüri Ucu(22 numara)
Bistüri uçları kesi yapmaya yarar. Kullanılacağı dokuya göre değişen 10,11,12,15,20,21,22
gibi numaralara sahip farklı tipleri mevcuttur. Kullanılacak bistüri ucunun numarasına,
yapılacak operasyonun niteliğine göre cerrah karar verir.
Ekartör (Soldan sağa Goelet, Parker ve Volkman ekartörleri)
Ekartörler ameliyat sahasında daha net görüş sağlayabilmek ve dokuların zarar görmesini
engellemek amacıyla istenilen dokuların ayrılmasında/kenara çekilmesinde kullanılırlar.
Operasyonun ve dokuların niteliğine göre kullanılan ekartörler farklılık gösterir.

Hemostatik Pensler (Soldan sağa Crile/Kelly, Pean ve Eğri Uçlu Kocher Pensi)
Hemostatik pensler ya da forsepsler dokuları tutmak amacıyla kullanılır. Çok çeşitli

özelliklerde bir çok forseps olmakla birlikte aynı pensler ya da forsepsler farklı isimlerle
(Pean, Rochester-Pean, Mayo, Kelly-Pean gibi) de anılmaktadır. Görselde bulunan Kelly ve
Pean pensleri daha hassas dokuları (kanayan damarlar gibi) tutmak için, Kocher pensi ise
fibröz dokular gibi daha sert ya da kayan dokuları tutmak için kullanılır. En önemli özelliği
uç kısmının dişli olmasıdır. Bu sayede daha güçlü bir tutuş sağlar. Hemostatik pensler
görselde olduğu gibi düz ya da eğri uçlu olabilir. Bu eğim pensin amacına göre değişir.
Moskito

Moskito, Hartman ya da Halstead forsepsi olarak da bilinir. Diğer penslere göre çok daha Makaslar dokuları, iplikleri veya materyalleri kesmek veya diseke etmek için kullanılır.
küçük olup daha hassas ve yüzeysel dokularda kullanılırlar. Kullanım amaçları diğer Makasların bir çok türü vardır. Yukarıdaki görselde solda Mayo veya dikiş makası daha
forsepslerde olduğu gibi dokuları tutmak, damarları koterize etmeden önce tutmak için kaba dokuları, daha sık olarak da dikiş ipliklerini kesmek için kullanılır. Sağdaki
kullanılır. Metzenbaum makası ise daha hassas dokularda, küt veya keskin diseksiyon yapmak
amacıyla kullanılır.
Serviyet Pensi
Makas (Soldaki Mayo sağdaki Metzenbaum)

Serviyet pensi, havlu pensi, çamaşır pensi ya da Jones havlu pensi olarak bilinen bu Penset (Soldaki Dişli Sağdaki Anatomik ya da Düz Uçlu)
pensler pek çok disiplinde (ortopedi, genel cerrah, otorinolaringoloji vb…) serviyet
Pensetler dokuları ya da materyalleri tutmak amacıyla kullanılırlar. Kullanılacağı dokuya
örtülerini tutturup operasyon bölgesini sınırlandırmak amacıyla kullanılır. Sivri uçlu
göre farklı tiplerde pensetler mevcut olup en yaygın olarak düz uçlu ya da dişli olmak
(penetre) çeşitleri olduğu gibi küt uçlu(penetre olmayan) çeşitleri de mevcuttur. Serviyet
üzere ikiye ayrılır. Düz uçlu ya da anatomik pensetler daha hassas dokularda ya da
pensleri bazı kemik tutma pensleriyle karışabilir. Ayrımını yapmak için kremayer(kilit
tutarken minimum zarar vermek isteyeceğimiz dokularda kullanılırken dişli pensetler
dişlileri) kısmına bakmak yeterlidir. Serviyet penslerinde bu kısım oldukça kısa iken
daha sert tutmamız gereken ya da daha sert dokularda (deri gibi) kullanılabilir.
kemik tutma penslerinde son derece uzundur.

Portegü
Portegü; diğer isimleriyle iğnetutan, needle-holder ya da needle-driver dikiş iğnelerini

tutup kullanmaya/yönlendirmeye yarar. Amacına göre farklı boyutlarda, ucu eğri ya da
düz olanları mevcuttur. Görselde solda parmak halkaları altın sarısı, sağda ise gövde
rengiyle aynı olan portegüler görünmektedir. Fonksiyonel olarak aralarında bir fark
yoktur.
Steril Tas
Hohmann Elevatörü (Soldaki Mini Sağdaki Küt)
Pek çok disiplinde (ortopedi, genel cerrahi, göz cerrahisi, otorinolaringoloji vb…) içine
steril bir şekilde serum fizyolojik koyup bölgeyi yıkamak ya da bölgeden alınan bir Hohmann elevatörü ya da Hohmann retraktörü çoğunlukla ortopedi ameliyatlarında
dokuyu operasyon sonuna kadar kurumadan muhafaza etmek amacıyla kullanılır. kemik dokuyu çevresinde bulunan yumuşak dokudan ayırıp ortaya çıkarmak için
kullanılır. Hastanın ve dokunun büyüklüğüne ve niteliğine göre değişen boyutlarda ve
şekillerde Hohmann elevatörleri mevcuttur.

Kemik Tutma Pensi
Kemik tutma pensi ya da kemik forsepsi ortopedi ameliyatlarında kemiklerin kırık

fragmentlerini rahatlıkla hareket ettirebilmek için kullanılır. Görselde olduğu gibi farklı
tiplerde olan kırıklarda kullanılmak amacıyla üretilmiş çeşitli kemik tutma pensleri
mevcuttur. Küret
Küretler temelde pencereli ve düz olmak üzere ikiye ayrılsalar da aslında aynı amaca
hizmet ederler. Dokuların üzerindeki materyalleri ya da istenmeyen doku üremelerini
kazımaya yararlar.

Serklaj Teli
Serklaj teli bazı osteosentez operasyonlarında kemikleri tutturmak ya da gergin bant gibi
bazı tekniklerin kullanımında yer alan bir materyaldir. Avülzyon kırıklarında gergin bant
uygulanırken, uzun kemiklerin parçalı kırıklarında bazı kırık parçalarına rijit fiksasyon
uygulanırken ya da simfizis mandibula ayrılması gibi durumlarda stabilizasyon amacı ile
doğrudan uygulanabilir. Serklaj telini uyguladıktan sonra kesmek için bir tel kesici
Ortopedik Pense
gerekir.
Ortopedik pense adından da anlaşılacağı üzere ortopedi operasyonlarında kullanılan
Bölüm Özeti
(serklaj teli gibi) çeşitli materyalleri bükmek ya da uzaklaştırmak amacıyla kullanılırlar.
Yumuşak ve sert doku operasyonlarında en çok kullanıtemel ameliyat malzemeleri
fonksiyonlarına göre görselleriyle birlikte anlatılmıştır.

Ünite Soruları D) Dikiş iğnesini tutmak
E) Hassas dokuları tutmak
1. Aşağıdakilerden hangisi Kocher pensinin özelliğidir? 3. Ekartörlerin işlevi nedir?
A) Eğri uçlu olması A) Operasyon bölgesi çevresindeki dokuları ayırıp görüş sağlamak
B) Düz uçlu olması B) Dikiş iğnesini tutmak
C) Kremayerinin uzun olması C) Kanayan damarları tutmak
D) Uç kısmının dişli olması D) Diseksiyon yapmak
E) Diseksiyon yaparken kullanılması E) Kaba dokuları sertçe tutmak
2. Serviyet pensleri ne için kullanılır? 4. Portegünün görevi nedir?
A) Serviyet örtülerini tutturup operasyon bölgesini sınırlandırmak A) Diseksiyon yapmak
B) Kanayan damarları tutmak B) Hassas dokuları tutmak
C) Diseksiyon yapmak C) Operasyon bölgesinde görüş sağlamak

D) Dikiş iğnesini tutmak D) Uç kısmının eğimine bakarız.
E) Dikiş ipliğini kesmek E) Parmak halkası kısmının rengine bakarız.
5. Serklaj teli ne işe yarar? 7. Aşağıdakilerden hangisini makasla kesemeyiz?
A) Avülzyon kırıklarında gergin bant yöntemi uygulanırken kullanılır. A) Dikiş ipi
B) Kanayan damarlar bağlanır. B) Gazlı bez
C) Dikiş ipliği tutulur. C) Sargı bezi
D) Hassas dokular tutulur. D) Serklaj teli
E) Deri dikişlerinde kullanılır. E) Derialtı dokusu
6. Serviyet pensi ile kemik tutma pensini nasıl ayırt ederiz? 8. Hohmann elevatörleri ne için kullanılır?
A) Uç kısmına bakarız. A) A) Tümörleri yapıştığı yerlerden ayırmak
B) Boyutuna bakarız. B) B) Kanayan damarları dağlamak
C) Kremayerine (kilit kısmına) bakarız. C) C) Serviyet örtülerini sabitlemek

D) D) Çeşitli materyalleri bükmek C) C) Uç kısmının dişli olup olmadığına bakarız
E) E) Kemik dokuyu çevresindeki yumuşak dokulardan ayırıp ortaya D) D) Parmak halkasının rengine bakarız
çıkarmak
E) E) Hepsi
9. Pensetler ne amaçla kullanılır?
CEVAP ANAHTARI
A) A) Dokuları dağlamak 1. d 2. a 3. a 4. d 5. a 6. c 7. d 8. e 9. c 10. c
B) B) Dokuları ayırmak
C) C) Dokuları tutmak
D) D) Dokuları kesmek
E) Hiçbiri
10. Pean ve Kocher penslerini nasıl ayırt ederiz?
A) A) Kremayerine bakarız
B) B) Uç kısmın eğimine bakarız

9. CERRAHİ ALETLER Bu aletlerin tümü çoğunlukla kanama kontrolü, kanamanın en az düzeyde olmasını
sağlamak amacıyla kullanılan aletlerdir.
Giriş
Son yıllarda veteriner cerrahi alanında hem operasyon teknikleri hem de bu

operasyonlarda kullanılan cerrahi alet-malzemelr ve bunlara yardımcı gereçler çok
gelişme sağlamıştır. Bunlar sayesinde yapılan uygulamalar pet hayvanları ve büyükbaş
hayvanlarda birçok problemin önlenmesinde ve tedavi edilmesinde yarar sağlamıştır.
Veteriner cerrahi hekimin bilgi ve deneyimin yanında alet ve gereçlerin doğru

kullanımıyla paralel olarak ilerler. Buna bağlı olarak cerrahi alet ve malzemelerin teknik
özelliklerinin ve kullanımlarının doğru bir şekilde öğrenilmesi çok önem taşımaktadır. Şekil 9. Elektrokoter
Aynı zamanda bu malzemelerin bakımı, temizliği ve saklanması da öğrenilmelidir. 9.2. Sondalar

Yapılacak olan operasyonların çeşidine göre operasyon setleri oluşturulmalıdır. Veteriner Kauçuk olanlar
cerrahi alanında yardımcı cihazlar olarak kullanılan sabit ya da hareketli (operasyon
Bu tip sondalara rumen sondası ve burun-özefagus sondası örnektir.
lambası, alet servis masaları, elektrokoter, aspirasyon üniterleri v.b.) malzemeler de
vardır. Bunların da doğru kullanılması, bakımın düzenli bir şekilde yapılması çok Ayrıca kedi, köpek ve atlarda kullanılan mide, üretra sondaları mandrenli veya
önemlidir. mandrensiz ve çoğunlukla disposable-steril farklı ölçülerde kullanım için bulunmaktadır.
Cerrahi bir müdahalenin başarılı bir şekilde başından sonuna dek uygulanması yukarıda Kauçuk, polietilen ve lateks malzemeden yapılmış tüp şekilnde drenaj için kullanılanları
sayılan kuralların hepsinin birlikte, titiz bir şekilde uyulmasına bağlıdır. mevcuttur.
9.1. Dağlayıcı Aletler
Otokoter kendi haznesindeki eter sülfirik ile ısınan bir alettir.
Dağ demiri ise açık ateşte kızdırılan bir alettir.
Elektrokoter ya da elektro cerrahi üniteleri ise elektrikle çalışır.

Şekil 10. Plastik sonda Doğum zincirleri
Metal olanlar Doğum ipleri
Kısrak, inek ve köpekte idrar yolları için olan sondalar, meme ve gözyaşı kanalı için olan Göz çengelleri
sondalar bu gruba örnektir.
Fötotom
Yüksük bistüri (Parmak bistürisi)
Doğum krikosu
Forseps
Şekil 11. Metal sonda Çeşitli Boyutlarda Spekulum
9.3. Enjeksiyon ve Perfüzyon Aletleri 9.6. Meme ile ilgili Müdahalelere Gereken Alet ve Malzemeler
Cam ve metal enjektörler, disposable enjektörler, otomatik enjektörler, ilaç uygulama Plastik ve metal sondalar
tabancaları ve enjeksiyon ve perfüzyon cihazları bu gruba ait aletlerdir. Meme içi bistürisi v.b.
Enjektörler cam-metal, metal ve polietilen gibi malzemelerden yapılmış olan, ölçülü bir 9.7. Cerrahi Müdahaleye Yardımcı Diğer Alet ve Malzemeler
haznesi ve pistonu bulunan, sıvı şeklindeki ilaçların verilmesinde kullanılan aletlerdir.
Dil baskısı
Polietilen olanlar disposable ve steril olarak hazırlanmışlardır.
Laringoskop
9.4. Kulak Aletleri
İrrigatör, janet şırıngası
Bu aletler, dış kulak yolu temizliği ve buradaki yabancı cisimlerin uzaklaştırılmasında
kullanılan aletlerdir. Yuvarlak ve böbrek, emaye ve çelik küvetler
Otoskopi seti (otoskop) Dikdörtgen alet kutuları, silindirik ve kübik trommeller
Port-koton Lastik puvar
Yabancı cisim pensi (alligatör forseps) bu gruba ait malzemelere örnektir. Tahta, lastik ve metal cerrahi çekiçler
9.5. Doğuma Yardımcı Alet ve Malzemeler Rumen fiksatör çemberleri ve kancaları

Pansuma ve bandaj koruyucu malzemeler Operasyon sırasında günlük muayenede giyilenden farklı cerrahi giysiler giyilmelidir. Bu
giysilerin steril olması tercih edilir. Bu giysiler tek parça şeklinde olmalı, sterilizasyona
Dokuları kurulamakta kullanılan kompres ve tamponlar: Operasyon bölgesinin
imkan verecek kumaş ya da tek kullanımlık özel hazırlanmış kağt veya sentetik
kurulanmasında steril hazırlanmış gaz bezinden pet, kapama ve sponge tarzında veya
malzemeden yapılır.
küçük steril gaz kompresler kullanılır.
Bu giysi dışında operasyon ekibi başlarına kumaş ya da kağıt başlık, kumaş maske,
9.8. Operasyon Giysileri ve Operasyon Bölgesinde Kullanılan Malzemeler
kauçuk eldiven giymelidir. Bunlar da steril olmalıdır.
Operasyon bölgesinde, bölgeyi sınırlandırmak için sterilizasyona imkan veren kumaş
9.9. Cerrahi Alet Setleri
örtüler, tek kullanımlık steril kağıt örtüler ya da dezenfekte edilebilecek muşamba örtüler
kullanılır. Bu örtülere serviyet denir. Bölgenin açıkta kalması ve örtülerin kaymaması için Cerrahi müdahale kullanılacak aletler, yapılacak işlemin özelliklerine göre (kemik doku,
deriyle birlikte bu örtüler serviyet pensi ile tutturulur. yumuşak doku, göz, tümör alınması, kırık operasyonları v.b.) bir araya getirilir. Bu bir
araya getirilen aletler bir alet kutusu içerisine koyularak cerrahi setini oluşturur.
Operasyon setleri paslanmaz, çelik alet kutuları içinde tutulmalıdır. Bu kutu içerisindeki
aletler iki kat örtüye sarılı ve steril bir şekilde muhafaza edilmelidir.
Yapılacak işlemin özelliğine göre hazırlanacak setler farklılık gösterir.
Temel Set
Bu set, her türlü operatif müdahalede dokuların açılması, kimi yumuşak doku
problemlerinde yapılan teknik uygulamalar ve takiben dokuların kapatılmasında
kullanılır. İçinde her branşta kullanılabilecek aletler olmalıdır. Gerekli sterilizasyonu
yapılmış ve eksiksiz şekilde hazırlanmış olmalıdır.
Öncelikle bu aletler bir alet kutusu içinde bulunmalıdır. Bistüri sapı, ip ve doku makasları,
ekartör, eğri ve düz uçlu hemostatik pensler, serviyet pensleri, dişli ve dişsiz pensler,
portegü, tel kesme makası ve paslanmaz çelik bir küvet bu setin içeriğini oluşturur.
Şekil 12. Serviyet örtüleri

Şekil 13. Eğri ve düz uçlu hemostatik pens
Şekil 16. Serviyet pensleri
Büyük hayvan cerrahisinde kullanılacak aletlerin boyu daha büyük olur ve bu hayvanlara
özel hazırlanmış daha kuvvetli aletler kullanılır.
9.10. Cerrahi Aletlerin Bakımı, Temizlenmesi ve Korunması
Operatif cerrahide kullanılan el aletleri pek çok fiziksel ve kimyasal işlemden geçirilerek
hazırlanır. Bu aletler dokulardaki cerrahi problemlerin çözümü için doğru boyut, doğru
tip ve uyumda tasarlanmıştır. Bu aletler oldukça pahalıdır ve doğru şekilde
Şekil 14. Makas
kullanılmalıdır. Doğru şekilde, doğru yer ve zamanda kullanılmaları, uygulandıkları
dokular açısından teknik hataları önler. Aynı zamanda yanlış yerde kullanılmaya bağlı
oluşabilecek aletlerde oluşabilecek zararlar önler.
Çeşitli metal alaşımlardan yapılan aletler hareketli parçalara sahiptir. Alet bakımı
öncelikle o aletin gözle detaylı bir şekilde incelenmesiyle olur. Hareketli parçaların
hareketliliğinin kontrolü, tutucu aletlerde ağız ve dişlilerin uyumu ve tam kapanmasının
Şekil 15. Dişli pens

kontrolü şeklinde alet bakımı yapılır. Keskinliğini yitiren, tutucu ve sıkıştırıcı özelliğini
Ünite Soruları
kaybetmiş, paslanmış, üzerindeki krom-nikel tabaka yıpranmış ve siyah renk gösteren
aletler kullanımdan kaldırılmalıdır.
Bu aletlerin sterilizasyonunda da dikkatli olunmalıdır. Örneğin; kimyasal, zararlı bir

madde olan kloridlerin etkisi ile, aletin üzerindeki koruyucu tabaka oksijenini kaybeder
1. Sonda tipleri nelerdir?
ve pas oluşur. Bu pas tabakası ile koruyucu tabaka işlevini yitirir ve alette korozyon başlar.
Bu oluşan pas, sterilizasypn sırasında diğer aletlere de geçer. Bu yüzcden bu aletlerin Cevap:Metal ve kauçuk
korunmasında dikkatli olunması gerekir.
Aletlerin temizliği ise titizlikle yapılmalıdır. Ağır ve hafif aletler ayrı ayrı temizlenmelidir.
2. Enjektör nedir?
Krom-karbon alaşımlı ve paslanmaz çelik alaşmlı aletler karıştırılmamalıdır. Aletler
paslanmaz çelik alet kutusuna yerleştirilmeli ve düşürülmemelidir. Kullanııldıktan sonra Cevap:Enjektörler cam-metal, metal ve polietilen gibi malzemelerden
üzerlerinde kalan kan, doku, tuzlu su veya diğer yabancı maddelerin kurumaması için ılık yapılmış olan, ölçülü bir haznesi ve pistonu bulunan, sıvı şeklindeki ilaçların
su içerisinde durulanmalıdır. Eğer bu hemen o an mümkün değilse, aletler ıslak havlu verilmesinde kullanılan aletlerdir.
altında nemli tutulmalıdır. Çalkalama için musluk suyu önerilmez yerine distile ya da
deiyonize su kullanılması önerilir. Aletler bu işlemlerden sonra muhakkak kurulanmalıdır.
3. Kulak aletlerine örnek veriniz?
Ultrasonik ve enzimatik temizleme yöntemleri etkin bir şekilde aletleri temizler.
Enzimatik solüsyonlar tipik olarak genel cerrahi ve endoskopi aletleri üzerinde kullanılır. Cevap:Otoskop, port-koton, yabancı cisim pensi
Otoklavlanmadan önce kilit, eklem ve güç donanımı olan aletlerin yağlanması gerekir.
Buhar geçirgen oldukları için sadece cerrahi yağlar kullanılmalıdır.
4. Serviyet nedir?
Bölüm Özeti
Cevap:Operasyon bölgesinde, bölgeyi sınırlandırmak için sterilizasyona
Dağlayıcı aletler ve sondalar hakkında bilgi sahibi olundu. Operasyon giysileri ve imkan veren kumaş örtüler, tek kullanımlık steril kağıt örtüler ya da
operasyon bölgesinin sınırlandırılmasında kullanılan aletler hakkında temel bilgiler dezenfekte edilebilecek muşamba örtüler kullanılır. Bu örtülere serviyet
öğrenildi. Cerrahi aletlerin bakım ve temizliği hakkında bilgi edinildi. Doğuma yardımcı ve denir.
meme problemlerinde kullanılan araç ve gereçler öğrenildi.

Cevap:Meme sondası, meme içi bistürisi

5. Cerrahi aletler neye göre bir araya getirilir?
Cevap:Yapılacak işleme göre
CEVAP ANAHTARI
1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
6. Cerrahi müdahaleye yardımcı diğer aletlere 4 örnek veriniz.
Cevap:Dil baskısı, laringoskop, irrigatör, janet şırıngası
7. Cerrahi aletlerin temizlenmesinde nasıl bir su kullanılmalıdır?

Cevap:Musluk suyu kullanılmamalıdır; distile ya da deiyonize su
kullanılmalıdır.
8. Hangi aletler kullanımdan kaldırılmalıdır?
Cevap:Keskinliğini yitiren, tutucu ve sıkıştırıcı özelliğini kaybetmiş,

paslanmış, üzerindeki krom-nikel tabaka yıpranmış ve siyah renk gösteren
aletler kullanımdan kaldırılmalıdır.
9. Doğuma yardımcı aletlere üç örnek veriniz.
Cevap:Doğum zincileri, fötotom, yüksük bistüri
10. Meme ile ilgili müdahalelerde kullanılan aletlere iki örnek veriniz.

10. DİKİŞ İplik seçilirken dikiş atılan dokunun bu ipi rezorbe edip etmemesinin gerektiği, dikiş
atılan bölgenin gerginliği, dokunun direnci ve bakteriyel kontaminasyonun ne kadar etkili
olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı zamanda, özellikle iç organlar atılan
dikişlerde kullanılan ipliklerin alerjenik veya kanserojen olmayan malzemeden olmasına
dikkat edilmelidir. Bu ipliklerin ayrıca emilebilir olması gerekmektedir.
Giriş
Cerrahi müdahale yapılan hayvan türüne ve yapılacak olan operasyonun olduğu bölgeye
Dikiş, dokuların tiplerine, yapılan operasyonun türüne, bu operasyon için gereken
bağlı olarak kullanılan ipliğin, dokulardan geçirildiğinde meydana gelen travmanın en
iyileşme süresine göre hemostazis ve bu dokuların onarılmasında önemli rol oynayan,
minimal düzeyde olacağı ve de yaralı dokuyu gerektiğince sağlama alabilecek en küçük
cerrahide çok önemli bir işlemdir. Dikiş işlemini yaparken bazı bireysel ya da yapılan
çaplı iplikler seçilmelidir.
işleme bağlı olarak bazı farklılıklar görülebilir. Örneğin kas, deri, bağ dokusu gibi dokuları
dikerken iyileşme süreci daha az iken; fascia, tendo gibi dokular için gereken süre çok İplik boyutları A.B.D kodeksine (USP) ve metrik sistem olarak da bilinen Avrupa kodeksine
daha uzun olabilir. Bunların yanında yapılan operasyona bağlı olarak uygulanan (EP) göre sınıflandırılır. En yaygın kullanılan sınıflandırma USP sınıflandırılmasıdır. USP
yöntemler, yine hastanın bireysel olarak gösterdiği obezite, beslenme bozuklukları, sınıflandırılması ipliğin çapı, gerilim direnci ve düğüm güvenliğine göre yapılmaktadır.
enfeksiyon gibi durumlar dikişlerin iyileşme sürecini etkileyen etmenlerdir. Ayrıca ipliğin doğal veya sentetik olması ve emilip emilmemesine bağlı olarak da bu
sınıflandırma değişir. EP sınıflandırılması ise ipliğin milimetre kalınlığı ölçüt alınarak
İyi bir dikişten beklenen performans yaranın iyileşmesine paralel olarak gerilim kuvvetini
yapılır.
kaybeden, aynı zamanda doku tarafından emilebilen özellikte olmasıdır. Bunun yanında
dikişin uygulanması esnasında malzemenin yapılan dikişe ve dokuya uygun özellikte Dikiş atarken asılma ve çekme durumlarında ipin uzayabilmesi, bırakıldığında normal
olması, dikişin sonunda atılan düğümün gerekli amacına ulaşması ve dikiş tekniği haline dönmesi gerekir. İpliğin bu özelliğine elastikiyet denir. İplikler esneklik olarak da
seçilirken bu operasyona uygun olması en önemli kriterlerdir. farklılık gösterebilir, damarların bağlanmasında ya da sürekli atılan dikişlerde esnek
iplikler daha tercih edilebilir. İpliğin çekildiğinde uzaması ancak bırakıldığında eski haline
10.1. İplik Özellikleri
dönmemesi de ipliğin plastikiyet özelliğidir.
Dikiş iplikleri, doku onarımı ve yara iyileşmesine destek sağlaması nedeniyle çok
Dikiş materyalinin yüzeyi pürüzsüz ve düzgün olmalıdır. Ancak çok kaygan ve parlak
önemlidirler. Veteriner cerrahi müdahalelerde genellikle deri, kas gibi dokuların ve
yüzeyli dikiş materyalleri iyi düğüm tutmamaları nedeniyle tercih edilmemektedir Göz
yaraların kapatılmasında, sindirim ve ürogenital sistem cerrahisinde, kanama durdurma
gibi hassas dokularda pürüzsüz yüzeyi olan ipliklerin seçimi önemlidir. Yüzey özelliği
işlemlerinde damar bağlamada ve kalp damar cerrahisinde tercih edilmektedir
pürüzlü olan iplikler dokulardan geçerken travmaya sebep olabilirler; fakat dokuların bir
araya getirilmesinde pürüzsüz iplikler daha kuvvetli bir şekilde düğümlenmelidirler.
Pürüzlü yüzeye sahip iplikler silikon gibi maddelerde kaplanabilir.

İpliğin kapillarite özelliği, ipliğin sıvıyı emmesi ve emdiği sıvıyı sütür boyunca iletmesini Katgüt dokuya uygulandıktan sonraki günde gerilim direncinin %50’sini, 3-7 gün
ifade etmektedir. Multifilament ipliklerin kapillaritesi daha fazladır. içinde gerilim direncinin tamamını kaybeder. 10-14 gün içinde tamamen emilir. Normal
katgütün hem direncini artırmak, hem de yıkımlanma süresini uzatarak dokularda neden
İpliklerin dokuyu tutma kuvvetleri, bu dokuların kuvveti kadar olur ise dikiş daha sağlıklı
olduğu reaksiyonu azaltmak için, kromik tuzlarla işlenerek krome katgüt üretilmiştir.
olur. Ancak ipliklerin gerilim kuvveti dokudan fazla olmamalıdır.
Krome katgüt ise uygulamadan sonraki 21-28. günde gerilim dirençlerini tamamen
10.2. Dikiş İplikleri kaybederler. Tamamen emilmesi oldukça değişkendir.
Dikiş malzemeleri, yapıldıkları maddeye (sentetik, organik veya metalik), yapılarına Katgütün deri ve sinir dokusunda kullanımı kontraendikedir. Enfeksiyon olduğunda, kan
(monofilament veya multiflament) ve uygulandıkları dokulardaki özelliklerine göre akımının fazla olduğu dokularda kullanımı vardır.
emilebilen veya emilemeyen olarak sınıflandırılabilir.
Yapay emilebilir malzemelerin daha çok kullanılması sonucu katgüt günümüzde çok fazla
Monoflament yapıdaki dikiş materyalleri tek bir iplik telinden oluşurken, multiflament kullanılmamaktadır.
yapıdaki dikiş iplikleri ise, birçok iplik telinden oluşur. Özellikle multiflament ipliklerin
Yapay Emilebilir Dikiş İplikleri
iplik telleri arasına bakteriler girerek, makrofajlar tarafından fagosite edilmekten
korunurlar ve ayrıca multiflament iplikler, doku sıvılarını emerek şişebilirler ve düğümleri Poliglaktin 910 ve poliglikolik asit gibi maddelerden oluşan yapay emilebilir malzemeler
kolayca açılabilir hidroliz ile çözündükleri için çok az doku reaksiyonuna neden olurlar. Çoğu dokuda
emilme süreleri ve dirençleri sabit kalabilir. Uygulandıkları bölgede enfeksiyonlara veya
Emilmeyen iplikler sonunda fibröz tarafından sarılarak etrafları kapsulayla çevrilirler.
enzimlere maruz kalsalar bile çok fazla etkilenmezler. Bu yüzden tercih edilirler.
Emilebilen iplikler ise ya doku enzimleri tarafından yavaş yavaş fagosite edilir ya da
hidrolizle parçalanılar. Vicril, rapide, cabrosin, polisorb gibi iplikler yapay emilebilir iplikler arasında sayılabilir.
10.2.1. Emilebilir Dikiş İplikleri Tek Filamentli Emilebilir Dikiş İplikleri
Organik Emilebilir Dikiş İplikleri Poliglytone 6211 (cabrosin, covidien, mansfield) hızlı emilebilen tek filamentli ipliktir.
Bunlarında kullanımında yara komplikasyonları ve doku reaksiyonları daha az
Koyun bağırsağı mukozasından veya sığır bağırsağı serozasından yapılan katgüt doğal
görülmekte olup emilim yaklaşık 2 ay içerisinde gerçekleşmektedir.
emilebilir bir dikiş malzemesidir. Dokularda fagositoz yolu ile absorbe edilirler. Sürekli
yangısal bir reaksiyona sebep olabilir. Kedilerde köpeklere oranla daha fazla reaksiyona Çok Filamentli Emilebilir Dikiş İplikleri
yol açtığı bildirilmektedir. Poliglikolik asit, glikolik asit çıkarılan liflerin birleştirilmesiyle meydana gelir, kaplamalı
ya da kaplamasız olarak da bulunabilir. Katgüte göre; gerilim direnci ve düğüm tutma
özelliği daha iyidir, emilme süresi daha uzun ve dokularda oluşturduğu reaksiyon daha

azdır. yapılan işleme dayanıklılığı (yumuşaklık), sivriliği, ucunun açısı, tutuş özelliklerini ve
kullanımını belirleyen faktörlerdir.
Ağız boşluğunda ve enfekte idrar varlığında (alkali pH’dan dolayı) kullanılması ipliğin
yıkımlanma oranını artırdığından dolayı uygun değildir. İğneler, bakterileri barındırmama özelliklerinden ve aynı zamanda paslanmaz
olduklarından dolayı paslanmaz çelik telden yapılırlar.
Polisorb (coviden, mansfield), vicril, rapide bunlara örnek gösterilebilir.
10.3. Farklı Dokular İçin İplik ve Dikiş Seçimi
10.2.2. Emilemeyen Dikiş İplikleri
Dokulara göre dikiş seçiminde dikkat edilecek hususlar, dikilecek bölgenin büyüklüğü,
Organik Emilemeyen Dikiş İplikleri
oluşabilecek enfeksiyon olasılıkları, dikiş uygulanacak bölgenin ve buna bağlı olarak
İpek böceği tarafında üretilen ve çok filamentli bir yapıya sahip olan ipek bu anlamda en dikişin gerilimi ve de dikiş malzemesinin uygulanacak bölgedeki uyumudur.
yaygın kullanlan malzemedir. İpek ipliğin orijinal rengi beyazdır. Fakat operasyon
Kasların tutuş gücü zayıf olduğu için paralel yapılan dikişleri uygulamak daha avantajlıdır.
sırasında rahatlıkla görülebilmesi için siyah veya yeşil renge boyanmıştır. Şiddetli doku
Aynı zamanda bu şekilde dikme işlemi daha kolaylaşır. Tendo dikişlerinde kalın ve güçlü
reaksiyonuna neden olur. Kaplamalı ya da kaplamasız olabilir.
bir iplik seçilmeli ve bu ipliğin emilemeyen ve en az reaksiyona sebep olabilecek türden
Veteriner hekimlikte yaygın olarak kullanılır. olmasına dikkat edilmelidir.
Yapay Emilemeyen Dikiş İplikleri Damarların bağlanmasında emilebilir iplikler tercih edilmelidir. Sağlamlığı, pürüzsüz bir
Tek filamentli (poliproplen, polibutester) ya da örgülü çok filamentli iplikler (polyester) yüzeye ve inert bir yapıya sahip olması, polipropleni damar cerrahisi için uygun bir iplik
gibi dikiş malzemeleridir. Doku tepkisine çok az sebep olurlar ve güçlüdürler. yapmaktadır. Ancak vasküler anastomozlar emilmeyen poliproplen gibi tek filamentli
iplikler ile yapılır. Yine aynı şekilde vasküler gre"ler için de emilmeyen iplikler
Çelik Tel
kullanılmalıdır.
Molibden, nikel ve krom alaşımıdır. Monofilament ya da multiflament formları vardır.
Trakea, gastrointestinal kanal gibi lumenli organlarda dikiş iplerinin yara iyileştikten
Bütün dikiş ipliklerinden daha dayanıklıdır. Özellikle ortopedik cerrahi olmak üzere,
sonra bu organlarda muhafaza edilmesini engellemek için emilebilir tek filamentli iplikler
tendo ve ligament onarımında da kullanılmaktadır. Ayrıca kontamine ve enfekte
tercih edilmelidir.
yaralarda da kullanılabilir.
İdrar kesesi en zayıf dokular arasında yer alır. Emilemeyen iplikler taş oluşumuna
10.2.3. Cerrahi İğneler
sebebiyet vereceği için emilebilir iplikler kullanılmalıdır.
İğne çeşitleri yaranın derin veya dar oluşuna, dikilecek olan dokunun tipine (elastikiyet,
kalınlık), kullanılacak olan iğnenin özelliklerine göre (çapı, uzunluğu) farklılıklar gösterir.
İğnelerin kullanımı esnasında verilen açısal değişiklikler (esneme), kullanımı esnasında

Karaciğer, dalak, böbrek gibi parenşimal organlarda çok filamentli ipliklerin dokulara Çok sayıda küçük damarların ligatüre edilmesi amacıyla, damarlara erişimin güç olduğu
keserek zarar vermesi riskinden dolayı genel olarak tek filamentli emilebilen iplikler durumlarda damarları bağlama amacıyla klipsler de (hemoklips, ligaklips)
kullanılır. kullanılabilirler.
Abdomenin kapatılması esnasında, basit ayrı dikiş ya da sürekli dikiş kullanılabilir. Dikiş 10.4.3. Deri Agrafları
uygulanırken emilebilen iplikler kullanılır.. Daha az doku reaksiyonuna neden oldukları ve
Yaraların daha çabuk ve kontrollü olarak kapatılması için deri agrafları (precise vista,
daha uzun süre dokuları bir arada tuttukları için emilen sentetik iplikler tercih edilmelidir.
proximate plus gibi) kullanılabilir. Genellikle dikdörtgen şeklinde agraf uygulayan tek
Deri iç organlara göre daha geç iyileşir. Deride tek filamentli iplikler bakterilerin kapillar kullanımlık bir el aletinden oluşmaktadır. Dokunun dışa kıvrılarak derinin iyi bir şekilde
ya da daha derin dokulara sızmasını engelledikleri için tercih edilir. Yapay ve emilmeyen kapanması ve yaranın iyileşebilmesi için agraflar önce deriye girer ve daha sonra son
tek filamentli iplikler örneğin poliproplen tercih sebebidir. Küçük hayvanlarda derinin şeklini alır. İyileşme sağlandıktan sonra özel bir agraf çıkarıcı ile agraflar çıkarılır. Son
kapatılmasında 4/0, 3/0 ve 2/0 boyutunda polipropilen veya naylon iplikler uygundur. zamanlarda emilebilir deri agrafları da geliştirilmiştir.
Büyük hayvanlarda ise yaranın gerilme direncine göre 2/0, 0, 1 ve 2 numara polipropilen
gibi sentetik emilmeyen iplikler tercih edilmelidir
Kontamine ve enfekte yaralarda en az reaksiyona sebep olan emilemeyen iplikler bile

enfeksiyona sebep olabileceklerinden bu tür yaralara dikiş uygulamasından
kaçınılmalıdır. Bu tür yaralarda emilebilir iplikler daha iyi sonuç verir.
10.4. Cerrahide Yara Kapatmak için Kullanılan Diğer Malzemeler
10.4.1. Doku Yapıştırıcıları
Siyanoakrilatlar (N-butyl, Vetbound, liquivet gibi materyaller) küçük deri yaraları, kuyruk
operasyonlar gibi işlemlerde dokuları yapıştırmak için kullanılabilirler. Bu malzemeler
nemli ortamda polimerize olup güçlü ve esnek bir yapı oluştururlar. Bunun oluşumu aşırı Şekil 17. Deri agrafı
kanama olduğu durumlarda uzayabilir. Enfekte bölgelerde kullanılması uygun değildir. 10.4.4. Yapay Cerrahi Meş
Aynı zamanda deri alt bağ dokusunda yangısal reaksiyona sebep olduklarından derin
Meşler büyük doku eksikliklerinin giderilmesinde kullanılabildikleri gibi hernia
yaralarda da kullanımı uygun değildir.
vakalarının (perineal hernia, abdominal hernia) onarımında bu bölgeyi tamir etmek ve
10.4.2. Ligatür Klipsler güçlendirmek için kullanılır. Emilemeyen, emilebilir, dokunmş ve örülmüş şekillerde

bulunabilir. Meşler, esnek bir malzeme de olsa genç hastalarda yeterince

Ünite Soruları
esneyemediklerinden dolayı kullanımlar sınırlıdır.
Bölüm Özeti
Dikişin tanımı, dikiş atarken neye dikkat edilmesi gerektiği ve iyi bir dikişin özellikleri
öğrenildi. İplik çeşitleri hakkında bilgi edinildi. Hangi bölgeye hangi dikiş atılmalı 1. Dikiş nedir?
konusunda bilgi edinildi. Dikiş ipliği dışında yara kapatmada kullanılan materyaller
Cevap:Dikiş, dokuların tiplerine, yapılan operasyonun türüne, bu operasyon
tanıtıldı.
için gereken iyileşme süresine göre hemostazis ve bu dokuların
onarılmasında önemli rol oynayan, cerrahide çok önemli bir işlemdir.
2. İyi bir dikişten beklenen performans nedir?
Cevap:İyi bir dikişten beklenen performans yaranın iyileşmesine paralel

olarak gerilim kuvvetini kaybeden, aynı zamanda doku tarafından emilebilen
özellikte olmasıdır.
3. İplik seçerken nelere dikkat edilir?

Cevap:İplik seçilirken dikiş atılan dokunun bu ipi rezorbe edip etmemesinin
gerektiği, dikiş atılan bölgenin gerginliği, dokunun direnci ve bakteriyel
kontaminasyonun ne kadar etkili olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı
zamanda, özellikle iç organlar atılan dikişlerde kullanılan ipliklerin alerjenik
veya kanserojen olmayan malzemeden olmasına dikkat edilmelidir. Bu
ipliklerin ayrıca emilebilir olması gerekmektedir.

Cerrahi müdahale yapılan hayvan türüne ve yapılacak olan operasyonun Cevap:Damarların bağlanmasında emilebilir iplikler tercih edilmelidir. Ancak
olduğu bölgeye bağlı olarak kullanılan ipliğin, dokulardan geçirildiğinde vasküler anastomozlar emilmeyen poliproplen gibi tek filamentli iplikler ile
meydana gelen travmanın en minimal düzeyde olacağı ve de yaralı dokuyu yapılır. Yine aynı şekilde vasküler gre"ler için de emilmeyen iplikler
gerektiğince sağlama alabilecek en küçük çaplı iplikler seçilmelidir. kullanılmalıdır.
4. İplik boyutlandırılmasında en yaygın kullanılan standart nedir? 8. Doku yapıştırıcıların hangi durumda kullanımı uygun değildir?
Cevap:Birleşik devletler kodeksi Cevap:Enfekte bölgelerde ve derin yaralarda kullanımı uygun değildir.
5. Dikiş malzemeleri nasıl sınıflandırılır? 9. Katgüt hangi iplik çeşidine örnektir?
Cevap:Dikiş malzemeleri, yapıldıkları maddeye (sentetik, organik veya Cevap:Organik emilebilir dikiş malzemeleri
metalik), yapılarına (monofilament veya multiflament) ve uygulandıkları
dokulardaki özelliklerine göre emilebilen veya emilemeyen olarak
sınıflandırılabilir. 10. Organik emilemeyen dikiş malzemelerine örnek veriniz.
Cevap:İpek böceği tarafında üretilen ve çok filamentli bir yapıya sahip olan
ipek bu anlamda en yaygın kullanlan malzemedir.
6. Kas ve tendolarda nasıl bir iplik seçimi yapılmalı?
Cevap:Kasların tutuş gücü zayıf olduğu için paralel yapılan dikişleri
uygulamak daha avantajlıdır. Aynı zamanda bu şekilde dikme işlemi daha CEVAP ANAHTARI
kolaylaşır. Tendo dikişlerinde kalın ve güçlü bir iplik seçilmeli ve bu ipliğin 1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
emilemeyen ve en az reaksiyona sebep olabilecek türden olmasına dikkat
edilmelidir.
7. Damarlarda nasıl bir iplik seçimi yapılmalı?

11. DİKİŞ TEKNİKLERİ VE HEMOSTAZİS Bu dikiş tekniğinde iğne, ensizyon hattının veya yaranın bir tarafından batırılıp
karşısından çıkarılır ve düğüm atılır. Düğüm direkt ensizyon üzerinde gelmeyecek şekilde
kenarda bırakılır ve iplik kesilir. İplik kesilirken daha sonrasında dikiş alma işlemi
olacaksa zorluk olmaması açıısndan buna uygun bir uzunlukta kesilmesine dikkat
edilmelidir.
Giriş
Basit ve hızlı bir dikiş tekniğidir. Gerginlik olmadığı zaman yara dudakları karşı karşıya
İnsan hekimliğinde olduğu gibi veteriner hekimlikte de dikiş çok büyük bir yer
gelir; ancak gerginlik çoksa içeri dönme olabilir. Böyle bir durumda yetersiz iyileşme
kaplamaktadır. Yaranın durumuna, bulunduğu bölgeye göre çeşitli dikiş teknikleri
meydana gelir. Bu yüzden deri dikişlerinin gevşek olmasına ve yara dudaklarının karşı
geliştirilmiştir.
karşıya gelmesine dikkat edilmelidir.
Çok sayıda dikiş tekniği bulunmaktadır. Her bir dikiş tekniği kullanılması gereken bölge,
Bu tekniğin en önemli avantajı dikişlerden biri açıldığında diğer dikişlerin bozulmadan
yaranın şekli ve derinliği gibi faktörlere bağlı olarak özel olarak geliştirilmiştir. Dikiş
kalmasıdır.
atmadaki en önemli amaç yaralı alanın minimum doku reaksiyonu ile hızla iyileşmesini
sağlamaktır. Bunun için de en uygun dikiş tekniği seçilmelidir.
Hemostaz, trombosit aktivasyonu ve pıhtılaşma faktörlerinin dolaşımını içeren karışık bir

süreçtir. Bu bölümde hemostatik teknikler hakkında bilgi verilecektir. Bu amaçla
kullanılabilecek malzemeler ve nasıl kullanılacağı anlatılacaktır.
11.1. Dikiş Çeşitleri
Dikiş çeşitleri, dokuyu birleştirme şekline göre veya hangi dokuları bir araya getirdiklerine
Şekil 18. Basit ayrı dikiş
göre sınıflandırılırlar.
Halsted Dikişi
Apozisyon dikişleri dokuyu karşılıklı olarak bir araya getirir. Dışa dönük dikişler doku
kenarlarını dışa, hastadan uzağa, cerraha doğru döndürürler. İçe dönük dikişler dokuyu Bu dikiş tekniği veteriner cerrahi alanında az kullanılmaktadır. İğne ensizyon hattının
cerrahtan uzağa, lumenli organın lümenine doğru döndürürler. kenarına dik bir şekilde batırılır ve aynı kenardan çıkarılır. Sonrasında iğne yara
bölgesinin üzerinden geçirilir ve diğer tara"a da aynı şekilde batırılıp çıkarılır. İğne
Ayrı Dikiş Çeşitleri
yaranın aşağısına doğru ilerletilir ve modelin tersi yara üzerinden tekrar edilir ve düğüm
Basit Ayrı Dikiş atılır.

Öncelikle iğne ensizyon hattının belli bir uzaklığına batırılır, ensizyon altından geçirilir ve
karşı tara"a eşit uzaklıktan çıkarılır. Daha sonra iğne ters yönde döndürülür, aynı tara"a
deriye batırılıp diğer tara"a deriden çıkarılır. Yatay U’ya göre daha güçlü bir dikiştir ve
gergin dokularda daha çok tercih edilir.
Şekil 19. Haslted dikişi
Horizontal Matress (Yatay U) Dikişi
Bu dikiş tekniğinde ise iğne ensizyonun uzak yanına batırılır ve ensizyon altından geçirilip
ensizyonun yakın yanından çıkarılır. İğne sonrasında, ensizyon hattı boyunca 6-8 mm
ilerletilir ve ensizyon hattının yakın bölgesinden tekrar deriye batırılır, ensizyonun
altından geçirilir ve uzak bölgeden çıkarılarak düğüm atılır.
Bu dikiş tekniği gergin bölgelerde oldukça sık kullanılır, hızlı atılır ancak yara dudaklarının Şekil 21. Dikey U dikişi
dışa kıvrılmasına da neden olabilir. Bu yüzden bu dikişi atarken yara dudaklarının karşı X (Sultan) Dikişi
karşıya gelmesine dikkat edilmelidir.
Bir X şekli oluşturacak şekilde ensizyon bölgesi üzerinden bağlanan, iki basit ayrı dikişin
birbirine paralel atılması ile elde edilen bir dikiş şeklidir. X dikişi basit ayrı dikişe göre
daha az iplik kullanılmasını sağlar ve basit ayrı dikişin sağladığı emniyeti sağlar.
Gambee Dikişi
Bu dikiş bağırsak operasyonlarında mukozanın dışa doğru kıvrılmasını minimuma

indirmek için kullanılan bir dikiş tekniğidir. Dikiş serozadan lümene, muskularis ve
mukozadan geçirilerek basit ayrı dikiş gibi atılır. Sonrasında iğne, ensizyonun üstünden
geçmeden lümenden muskularise mukoza içinden geçirilir. Ensizyon üzerinden geçtikten
sonra muskularise batırılır ve mukozadan lümene doğru devam ettirilir. Daha sonra iğne
Şekil 20. Yatay U dikişi
mukoza ve muskularise tekrar batırılır ve serozal yüzeyden çıkarılır, düğüm atılır.
Vertikal Matress (Dikey U) Dikişi

yara kenarının hemen yakınından batırılır ve ensizyondan belli bir uzaklığa çıkarılır. Yara
hattı boyunca bu şekilde devam edilir.
Şekil 22. Gambee dikişi
Sürekli Dikiş Çeşitleri Şekil 23. Lembert dikişi

Basit Sürekli Dikiş Connel ve Cushing Dikişi
Bu dikiş bir dizi basit ayrı dikişin her iki ucuna düğüm atılmış şeklidir. İplik düğümler Bu iki dikiş tekniği de lümenli organların kapatılmasında kullanılır. Kenarların içe doğru
arasında kesintisiz ilerler. Öncelikle bir basit ayrı dikiş yapılır ve düğüm atılır ancak ipi kıvrılmasını sağlar ve su geçirmez bir sızdırmazlık oluşur. Dikiş basit ayrı veya dikey U ile
keserken iğneye bağlı olmayan uç kesilir. İğne daha sonra bir tara"an diğerine ensizyona
başlar iğne ensizyona paralel ilerletilir ve serozaya batırılarak muskularis ve submukozal
dik açıyla dokudan geçirilir. Sürekli bir dikişi sonlandırmak için, ipliğin iğnedeki ucu son yüzeylerden geçirilir. İğne ensizyon hattına paralel şekilde derin yüzeyden ilerletilir ve
ilmeğe dokunun dışından bağlanır. dokudan geçirilerek döndürülür. Visceranının dışından iğne ve iplik geçirilir ve iğnenin
Genellikle linea alba ve deri altı bağ dokusunu kapatmak için tercih edilir. çıkış yerinin karşısındaki noktadan tekrar batırılır ve dikiş tekrar edilir.
Reverdin Dikişi Connel dikişinde lümene girilirken Cushing dikişinde sadece submukozal katmana kadar
ilerlenir.
İpliğin dokudan her geçişi bir önceki geçişe dokudan çıktığı yerde ipliğin yarattığı
halkadan geçirilerek bağlanması suretiyle yapılır. Bu teknikte düğüm atılırken iğne daha
önce kullanılan yönün aksine döndürülür ve karşı tarafa batırılır, karşı tara"a oluşan
ilmek tek uca düğümlenir. Hızlı atılır ve dokuyu iyi bir şekilde bir araya getirir.
Lembert Dikişi
Çoğunlukla boşluklu organların kapatılmasında kullanılır dokunun içe kıvrılmasını sağlar.

İğne ensizyon kenarından belli bir uzaklığa seroza ve muskularise batırılır ve aynı tara"a
Şekil 24. Cushing dikişi
yara kenarına yakın bir yerde çıkartılır. Ensizyon üzerinden geçirilir ve sonrasında iğne

Damarın hasar görmesi ve damar bütünlüğünün bozulması ile başlayan, damar

hasarından sonra kanamanın durdurulabilmesi için gerçekleşen pıhtılaşma sürecine
hemostaz denir.
Cerrahide hemostaz oluşturmak işlem esnasında dokunun yeterince görülebilir olmasını

sağlar ve ölümcül olabilecek kanamalardan korur.
Küçük damarlardan kaynaklayan düşük basınçlı kanamalar kanayan bölgeye tampon

Şekil 25. Connel dikişi
koyarak basınç uygulamak suretiyle kontrol altına alınabilir. Trombus oluştuktan sonra
Düğüm Bağlama koyulan tampon, pıhtıyı kaldırmamak için nazik bir şekilde kaldırılır.
Dikişte düğüm en önemli kısımdır çünkü dikişin en zayıf noktasıdır. İyi bir düğüm en Küçük hemostatik pensler de küçük damarlardan kaynaklanan kanamayı durdurmada
azından üst üste atılıp bağlanan iki ilmekten oluşur. İlmekler paralel olarak birleştirilir kullanılabilir. Damar hemostatik ile kavranır ve bir süre kenetli tutulur; böylece
veya çapraz bağlanabilir. Yanlış düğümler yara açılmasına sebep olabilir. koagülasyon oluşur.
Düğüm emniyetini etkileyen unsurlar arasında, malzeme kat sayısı, kesilen uçların Büyük damarlar ligatüre edilmelidir. Damar bağlamada olabilecek en ince iplik
uzunluğu ve düğümün yapısal konfigürasyonu bulunur. kullanılmalıdır. Damar bağlanmasında şirürjikal düğüm kullanılmamalıdır.
Kare düğüm, kayma düğüm, yuvarlanmış düğüm, şirurjikal düğüm ve gömülü düğüm 11.2.1. Enerjiye Dayalı Hemostaz – Elektrocerrahi
olmak üzere 5 çeşit düğüm vardır.
Elektrokoter ile elektrik vasıtasıyla üretilen ısıyla küçük damarlar pıhtılaştırılır veya doku
Şirürjikal düğüm ipliğin ilk ilmekten geçirilmesiyle atılır. Bu düğüm kolayca sıkılamaz ve kesilir. Elektrocerrahi ise, doku içerisinden geçirilen alternatif elektrik akımıyla bir devre
sadece ilmek üzerindeki hafif bir zorlamaya dayanabilir. Sıklıkla gerginliğin bulunduğu oluşturmak suretiyle doku içerisinde bir sıcaklık oluşturulması işlemidir. Bu yöntem 1.5-2
alanlarda kullanılır. milimetreden ufak çaplı, küçük damarlada yaygın kullanılır. Daha büyük damarlarda
Dikişin Alınması tercih edilmemelidir.
Deri dikişleri sıklıkla operasyonda 10-14 gün sonra alınır. Yarada yeterli iyileşme Monopolar Elektrocerrahi
olduğunda alınmalıdır aksi taktirde yara açılabilir. Bu yüzden iyileşme uzadığında daha En sık kullanılan elektrocerrahi yöntemidir. Akım, etkin bir elektrottan çıkar ve hasta
geç tarihlerde alınabilir. içinden geçerek bir toprak levhasına doğru akar. El aletinin küçük yüzey bölgesi akım
yoğunluğunu yoğunlaştırıp temas ettiği dokunun ısısını arttırır ve pıhtılaşma ya da
11.2. Hemostazis

dokunun buharlaşmasını sağlar. Toprak levhanın daha büyük olan yüzeyi akım
Ünite Soruları
yoğunluğunu azaltır ve devre tamamlandığında minimal doku ısınması meydana
gelmesini sağlar.
Bipolar Elektrocerrahi
Bu teknik pensete benzeyen bir aletin kullanılmasını gerektirir. Akım hastanın 1. Dikiş sınıflandırılması nasıl yapılır?
vücudundan değil, pensetin bir ucu ile karşı ucu arasında tutulan dokudan geçer. Uçlar
Cevap:Dikiş çeşitleri, dokuyu birleştirme şekline göre veya hangi dokuları bir
devre oluşabilmesi için birbirinden 1 mm kadar uzaklıkta tutulmalıdır. Bu yöntemde bir
araya getirdiklerine göre sınıflandırılırlar
toprak levhasına ya da aynı işlemi görecek bir pede gerek yoktur.
Bu yöntem hassas pıhtılaşmanın gerekli olduğu yerlerde ve bitişik yapıların zarar

görebileceği durumlarda bu yapılara zarar vermemek için kullanılır. 2. Gambee dikişi nerede kullanılır?
11.2.2. Karbondioksit (CO2) Laser Cevap:Bu dikiş bağırsak operasyonlarında mukozanın dışa doğru kıvrılmasını
minimuma indirmek için kullanılan bir dikiş tekniğidir.
Birçok çeşit laser tekniği olmasına rağmen küçük hayvan cerrahisinde en çok kullanılan
yöntem karbondioksit laser tekniğidir.
Daha az kanama, daha az doku şişmesi, daha az enfeksiyon riski bu yöntemin

3. Yatay U dikişi nasıl atılır?
avantajlarıdır.
Cevap:Bu dikiş tekniğinde ise iğne ensizyonun uzak yanına batırılır ve
Bölüm Özeti
ensizyon altından geçirilip ensizyonun yakın yanından çıkarılır. İğne
Ayrı ve sürekli dikiş teknikleri hakkında bilgi sahibi olundu. Düğüm atmanın önemi ve sonrasında, ensizyon hattı boyunca 6-8 mm ilerletilir ve ensizyon hattının
nasıl atılması gerektiği öğrenildi. Hemostaz tanımı ve hemostaz sağlayacak teknikler yakın bölgesinden tekrar deriye batırılır, ensizyonun altından geçirilir ve uzak
hakkında bilgi edinildi. bölgeden çıkarılarak düğüm atılır.
4. Connel ve Cushing dikiş tekniklerinin farkı nedir?
Cevap:Connel dikişinde lümene girilirken Cushing dikişinde sadece

submukozal katmana kadar ilerlenir.

5. Düğüm emniyetini etkileyen unsurlar nelerdir? 9. Küçük damarlarda olan kanamalara nasıl müdahale edilebilir?
Cevap:Düğüm emniyetini etkileyen unsurlar arasında, malzeme kat sayısı, Cevap:Küçük damarlardan kaynaklayan düşük basınçlı kanamalar kanayan
kesilen uçların uzunluğu ve düğümün yapısal konfigürasyonu bulunur. bölgeye tampon koyarak basınç uygulamak suretiyle kontrol altına alınabilir.
Trombus oluştuktan sonra koyulan tampon, pıhtıyı kaldırmamak için nazik
bir şekilde kaldırılır. Küçük hemostatik pensler de küçük damarlardan
6. Küçük hayvan cerrahisinde en sık kullanılan laser yöntemi nedir? kaynaklanan kanamayı durdurmada kullanılabilir. Damar hemostatik ile
kavranır ve bir süre kenetli tutulur; böylece koagülasyon oluşur.
Cevap:Birçok çeşit laser tekniği olmasına rağmen küçük hayvan cerrahisinde
en çok kullanılan yöntem karbondioksit laser tekniğidir.
10. Lembert dikişini anlatınız.

7. Monopolar elektrocerrahi yöntemini anlatınız. Cevap:Çoğunlukla boşluklu organların kapatılmasında kullanılır dokunun içe
kıvrılmasını sağlar. İğne ensizyon kenarından belli bir uzaklığa seroza ve
Cevap:Akım, etkin bir elektrottan çıkar ve hasta içinden geçerek bir toprak
muskularise batırılır ve aynı tara"a yara kenarına yakın bir yerde çıkartılır.
levhasına doğru akar. El aletinin küçük yüzey bölgesi akım yoğunluğunu
Ensizyon üzerinden geçirilir ve sonrasında iğne yara kenarının hemen
yoğunlaştırıp temas ettiği dokunun ısısını arttırır ve pıhtılaşma ya da
yakınından batırılır ve ensizyondan belli bir uzaklığa çıkarılır. Yara hattı
dokunun buharlaşmasını sağlar. Toprak levhanın daha büyük olan yüzeyi
boyunca bu şekilde devam edilir.
akım yoğunluğunu azaltır ve devre tamamlandığında minimal doku ısınması
meydana gelmesini sağlar
CEVAP ANAHTARI
8. Bipolar elektrocerrahi yöntemi özellikle nerede kullanılır? 1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
Cevap:Bu yöntem hassas pıhtılaşmanın gerekli olduğu yerlerde ve bitişik

yapıların zarar görebileceği durumlarda bu yapılara zarar vermemek için
kullanılır

12. POSTOPERATİF KOMPLİKASYONLAR Postoperatif dönemde ortaya çıkan komplikasyonların en büyük kısmını, solunum
sistemi komplikasyonları oluşturmaktadır. Bu durumun temel nedeni, anestezinin neden
olduğu solunum kasları fonksiyonunun bozulması sonucunda akciğer hacimlerinde
oluşan değişimdir. Bu komplikasyonlar, postoperatif ölümlerin en önemli nedenleridir.
Giriş Postoperatif solunum sistemi komplikasyonlarının gelişmesinde ensizyon alanı önemli

rol oynar ve toraks ve abdomeni kapsayan cerrahi girişimler (abdominal aortik cerrahi,
Hastaya dışarıdan yapılan her müdahalede, hedeflenmeyen ve istenmeyen bir durumla
torasik ve üst abdominal girişimler, nöroşirürji, periferik vasküler ve boyun ameliyatları)
karşılaşılmasına komplikasyon denir. Cerrahi müdahale esnasında ve sonrasında birçok
en yüksek riske sahiptir.
komplikasyonla karşılaşılabilir.
Postoperatif Pnömoni
Öncelikle hastaya cerrahi müdahalede bulunmadan önce gerekli fiziksel muayenesi
yapılmalıdır. Laboratuvar tetkikler istenmelidir. Hastanın genel durumu ne kadar iyi En sık görülen postoperatif enfeksiyon durumudur.
olursa postoperatif komplikasyonla karşılaşma olasılığı o kadar az olur. Yaranın Operasyon öncesinde yeterince aç ve susuz kalmamış hayvanlar anestezik madde etkisi
durumuna, operasyon süresine ve hastanın genel durumuna uygun anestezik ilaç ile kusabilir ya da ağız içinde aşırı salya üretimi olabilir ve bu durum fark edilemediğinde
kullanımı da postoperatif komplikasyon riskini düşüren bir durumdur. Bu yüzden ve önlem alınmadığında bu kusmuk akciğerlere kaçabilir; böylece aspirasyon pnömonisi
anestezik ilaç seçimi konusunda çok dikkatli olunmalıdır. şekillenir. Sadece kusmuk değil salya, kan ve diğer cerahatların da akciğere kaçması
Hasta cerrahi müdahale sonrasında tamamen uyanana kadar gözlem altında sonucu aspirasyon pnömonisi şekillenir.
tutulmalıdır; çünkü postoperatif komplikasyonlar hemen operasyon sonrasında Operasyon sonrası düzgün ağrı yönetimi yapılamadığı durumlarda da pnömoni tablosu
şekillenebildiği gibi aradan biraz süre geçince de şekillenebilir. ile karşılaşılır. Ağrının yetersiz tedavisi, hastanın öksürememesine, sekresyonları
Hastanın uyandığı odada bu komplikasyonlar hakkında bilgi sahibi olan, hangi durumda atamamasına ve sonuçta pnömoniye neden olabilir.
nasıl müdahale edileceğini bilen bir kişi bulunmalıdır. Müdahale için gerekli Hipoventilasyon
malzemelerin varlığı her operasyondan önce kontrol edilmeli ve eksikler
Postoperatif dönemde hipoventilasyona neden olan faktörler, havayolu obstrüksiyonu,
tamamlanmalıdır.
anestezik, analjezik, sedatif ajanların etkileri, rezidüel nöromusküler blokaj ve
12.1. Solunum Sistemi Komplikasyonları solunumun bozulmasına neden olabilen ve kontrol altına alınamayan ensizyonel ağrıdır.
Bu durumlarda karbondioksit basıncı artar, oksijen basıncı azalır.
Atelektazi

Atelektazi akciğerin bir bölümünün veya tamamının sönerek içindeki havayı kaybetmesi Postoperatif kusma operasyon hemen sonra şekillenebileceği gibi 24 saat süresince
ve kapanması durumudur. Birçok anatomik veya fizyolojik durumun sonucu olarak görülebilir.
gelişebilir. Özellikle uzun süreli cerrahi işlemler sonrasında solunum yoluyla alınan gaz
Bulantı – Kusma
formdaki anestezik maddeler nedeniyle akciğer içindeki havanın içeriği değişerek
akciğerlerin büzüşmesine zemin hazırlar. Bu nedenle, cerrahi işlemler sonrasında Sıklıkla anestezik maddelerin etkisiyle şekillenir. Anestezi başlangıcında midenin hava ile
atelektazi oldukça sık görülür. dolup gerilmesi de bu duruma sebep olabilir. Operasyon sonrasında özellikle abdomen
içinde yapılan operasyonlarda bağırsak peristaltiği azalır ya da durur; bu durum da mide
Atelektazinin muhtemel nedenleri, yetersiz ağrı kontrolü nedeniyle yüzeyel solunum
bulantısına sebep olur.
yapılması, sekresyon retensiyonu veya bazı hastalarda, cerrahi işlem nedeniyle bronş
sisteminde oluşan daralma olabilir. Ayrıca operasyondan sonra bağırsak peristaltiği azaldığı için kabızlık görülebilir. Bu
durum takip edilmediğinde de ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
12.2. Kardiyovasküler Sistem Komplikasyonları
12.4. Yara Enfeksiyonu
Kardiyovasküler komplikasyonlar hayvanın sağlık durumundaki bozukluk, cerrahi işlemin
boyutu ve gidişatı, kan kaybının olup olmadığı ile ilişkilidir. Cerrahi yara enfeksiyonu, patojen bakterilerin operasyon bölgesine girmesi ve bölgede
üremeleri sonucu ortaya çıkan bir süreçtir. Genellikle operasyondan sonraki 5-10.
Cerrahi müdahale sırasında kullanılan anestezik ilaca ve hastanın genel durumuna bağlı
günlerde ortaya çıkar.
olarak bradikardi şekillenebilir. Anestezinin yeterince oturmadığı durumlarda, hastanın
Operasyon öncesinde yara bölgesi tıraşlanmalıdır; bölge olabildiğince steril hale
ağrı hissettiği durumlarda da tam tersi şekillerde taşikardi durumuna rastlanabilir.
Anestezik maddenin etkisiyle ve kanamanın çok olduğu durumlarda hastada getirilmelidir. Bölge sterilizasyonu için genellikle klorheksidin ve povidon iyot
hipotansiyon görülebilir Hipovolemi, hipotansiyon ve aritmiler en fazla bildirilen olaylar solüsyonları kullanılmaktadır. Klorheksidin birçok bakteri ve mantara karşı etkilidir.
Povidon iyot kurudukça serbest iyot salgılayarak bakterisidal aktivitesini sürdürür.
içerisinde yer almaktadır.
Klorheksidin gibi birçok bakteri ve mantara karşı etkilidir. Operasyon bölgesi
12.3. Gastrointestinal Sistem Komplikasyonları
sterilizasyonuna azami önem gösterilmelidir. Operasyon ekibinin de steril eldivenlerle
Gelişen cerrahi teknikler, kısa süre etkili güvenilir anestezikler ve donanımlı izlem bölgeye müdahale etmesi gerekmektedir.
cihazları sayesinde cerrahi müdahale sonrası gelişebilecek komplikasyonlar günümüzde
Operasyon aletleri, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle sterilize edilirler. Bölgede
çok nadir görülmektedir. Buna rağmen, postoperatif kusma ve bulantı en sık görülen
kullanılacak bütün aletler alet kutusundan steril bir şekilde çıkarılmalıdır ve steril
komplikasyonlardan biri olmaya devam etmektedir.
olmayan ya da sterilitesi bozulan aletler kullanılmamalıdır.
Operasyon öncesinde 8-12 saatlik bir açlık istenmektedir; ancak bu durum kusmayı
tamamen ortadan kaldırmaz. Sadece minimuma indirir.

Profilaktik antibiyotik kullanımı, yüksek aseptik standartlarla birlikte postoperatif Komplikason tanımı hakkında bilgi edinildi. Solunum sistemi, kardiyovasküler sistem ve
enfeksiyonun önlenmesi veya azaltılmasına katkıda bulunur. gastrointestianl sistemde görülebilecek komplikasyonlar öğrenildi. Yara enfeksiyonu
neden şekillenir ve önüne geçmek için neler yapılmalıdır konularında bilgi sahibi olundu.
Operasyonun süresiyle, postoperatif yara enfeksiyonu arasında doğru orantı
Hipotermi oluşması öğrenildi.
bulunmaktadır. Postoperatif yara enfeksiyonu oranı, operasyon süresi 90 dakika olan
hayvanlarda, 60 dakika olanlara göre iki kat daha fazladır ve geçen her bir saat enfeksiyon
oranını ikiye katlar.
Tüm bunlara dikkat edildiği takdirde bile postoperatif yara bakımı iyi yapılmazsa yine
yara enfeksiyonu şekillenebilir. Bu yüzden dikişler alınana kadar yara bölgesine günlük
uygun görülen pansuman yapılmalıdır. Genellikle bu pansuman batikon ile yapılır ve yara
bölgesinin sulanmaması kuru tutulması amaçlanır.
Yaradaki sulanma, itihaplanma, renk değişimi, koku farklılığı durumunda müdahale

edilmelidir. Gerekirse antibiyotik grubu değiştirilmeli ve lokal antibiyotikler eklenmelidir.
12.5. Hipotermi
Normal şartlarda vücudun merkez sıcaklığı hipotalamus tarafından düzenlenir. Vücut

sıcaklığındaki ufak düşmelerde ısı üretimi ve dağılımı ayarlanır ve vücut sıcaklığı sabit
tutulur. İntravenöz ve inhalasyon anestetikleri hipotalamusu inhibe ederek
termoregülasyon sisteminin daha geç devreye girmesine neden olurlar. Tüm bunlara ek
olarak anestezi altındaki hastaların operasyon sırasında hareketsiz kalması, soğuk
operasyon masasına hastanın vücudunun direkt teması, intravenöz soğuk solüsyonların
verilmesi, vücut boşluklarından ısı kayıpları da sıcaklığın düşmesine neden olur.
Hasta operasyondan çıktıktan sonra vücut sıcaklığı ölçülmelidir. Normal değerin altında
olan hastalar yoğun bakım ünitelerine alınmalıdır ve her 15 dakikada bir vücut sıcaklığı
ölçülmelidir. Vücut sıcaklığı normal değerlere ulaşmadan hasta taburcu edilmemelidir.
Bölüm Özeti

Ünite Soruları Cevap:Özellikle uzun süreli cerrahi işlemler sonrasında solunum yoluyla
alınan gaz formdaki anestezik maddeler nedeniyle akciğer içindeki havanın
içeriği değişerek akciğerlerin büzüşmesine zemin hazırlar. Bu nedenle,
cerrahi işlemler sonrasında atelektazi oldukça sık görülür. Atelektazinin
muhtemel nedenleri, yetersiz ağrı kontrolü nedeniyle yüzeyel solunum
1. Operasyon sonrasında yeterli ağrı yönetimi yapılamaması neden yapılması, sekresyon retansiyonu veya bazı hastalarda, cerrahi işlem
pnömoniye neden olur? nedeniyle bronş sisteminde oluşan daralma olabilir.
Cevap:Ağrının yetersiz tedavisi, hastanın öksürememesine, sekresyonları
atamamasına ve sonuçta pnömoniye neden olabilir.
5. Kusmanın minimuma inmesi için kaç saat açlık istenir?
Cevap:8-12 saat
2. Postoperatif dönemde hipoventilasyona neden olan faktörler nelerdir?
Cevap:Postoperatif dönemde hipoventilasyona neden olan faktörler,

havayolu obstrüksiyonu, anestezik, analjezik, sedatif ajanların etkileri, 6. Kardiyovasküler sistem komplikasyonları nelerdir?
rezidüel nöromusküler blokaj ve solunumun bozulmasına neden olabilen ve Cevap:Cerrahi müdahale sırasında kullanılan anestezik ilaca ve hastanın
kontrol altına alınamayan ensizyonel ağrıdır. genel durumuna bağlı olarak bradikardi şekillenebilir. Anestezinin yeterince
oturmadığı durumlarda, hastanın aprı hissettiği durumlarda da tam tersi
şekillerde taşikardi durumuna rastlanabilir. Anestezik maddenin etkisiyle ve
3. Atelektazi nedir? kanamanın çok olduğu durumlarda hastada hipotansiyon görülebilir
Cevap:Atelektazi akciğerin bir bölümünün veya tamamının sönerek içindeki Hipovolemi, hipotansiyon ve aritmiler en fazla bildirilen olaylar içerisinde yer
havayı kaybetmesi ve kapanması durumudur almaktadır
4. Atelektazi oluşum nedenleri nelerdir? 7. Yara enfeksiyonu oluşumu nasıl olur?

Cevap:Cerrahi yara enfeksiyonu, patojen bakterilerin operasyon bölgesine

10. Aspirasyon pnömonisi nasıl şekillenir?
girmesi ve bölgede üremeleri sonucu ortaya çıkan bir süreçtir. Genellikle
operasyondan sonraki 5-10. günlerde ortaya çıkar. Cevap:Operasyon öncesinde yeterince aç ve susuz kalmamış hayvanlar
anestezik madde etkisi ile kusabilir ve bu durum fark edilemediğinde ve
önlem alınmadığında bu kusmuk akciğerlere kaçabilir; böylece aspirasyon
8. Hipotermi şekillenme nedenleri nelerdir? pnömonisi şekillenir. Sadece kusmuk değil salya, kan ve diğer cerahatların da
akciğere kaçması sonucu aspirasyon pnömonisi şekillenir.
Cevap:Normal şartlarda vücudun merkez sıcaklığı hipotalamus tarafından
düzenlenir. Vücut sıcaklığındaki ufak düşmelerde ısı üretimi ve dağılımı
ayarlanır ve vücut sıcaklığı sabit tutulur. İntravenöz ve inhalasyon
CEVAP ANAHTARI
anestetikleri hipotalamusu inhibe ederek termoregülasyon sisteminin daha
geç devreye girmesine neden olurlar. Tüm bunlara ek olarak anestezi 1. - 2. - 3. - 4. - 5. - 6. - 7. - 8. - 9. - 10. -
altındaki hastaların operasyon sırasında hareketsiz kalması, soğuk operasyon

masasına hastanın vücudunun direkt teması, intravenöz soğuk solüsyonların
verilmesi, vücut boşluklarından ısı kayıpları da sıcaklığın düşmesine neden
olur.
9. Yara enfeksiyonundan kaçınmak için ne yapılmalıdır?

Cevap:Operasyon bölgesi tıraşlanması ve dezenfekte edilmelidir. Operasyon
ekibi ve operasyon aletleri steril olmalıdır. Bölgeye steril olmayan herhangi
bir aletle müdahale edilmemelidir. Operasyon sonrası proflaksi amaçlı
antibiyotik kullanılmalıdır. Yara bölgesine düzenli pansuman yapılmalıdır ve
yara bölgesi düzenli kontrol edilmelidir. Bölgede görülen değişikliklerde
müdahale edilmelidir.

13. ANESTEZİ 1 Elektif cerrahi uygulanan 1. ve 2. sınıf hastalar genellikle rutin teknikler kullanılarak
güvenli bir şekilde anesteziye alınabilirler, ancak laboratuvar testleri (PCV, total serum
protein, ve üre) subklinik bir hayvanın teşhisinde yararlı olabilir. Yaşlı hayvanlar, uzun
süren cerrahi işlemlere maruz kalacak olanlar, travma hastaları ve anormal organ
fonksiyonuna sahip hayvanlar, komplikasyonları minimize etmek ve uygun bir anestezi
Giriş
protokoü için ameliyattan önce genel biyokimyasal ve hematolojik profilden
Farklı türlerdeki anestezi konusunun iyi anlaşılması, veteriner teknisyenlik eğitiminin çok yararlanabilir. Akciğer ve kalp fonksiyonunu değerlendirmek için radyografi,
önemli bir parçasıdır. Uygun ilaçların seçimi ve anestezi uygulaması çoğunlukla veteriner elektrokardiyografi gibi diğer test ve değerlendirme işlemleri gerekebilir.
hekimin sorumluluğunda olsa da, hastanın izlenmesi ve prosedür boyunca uyuduğundan
Hastanın Stabilizasyonu
emin olmak genellikle veteriner teknisyenin rolüdür.
Ameliyat gerektiren bazı vakalarda ameliyat öncesinde hastanın stabil hale getirilmesi
13.1. Hastanın Değerlendirilmesi gereklidir örneğin travma (trafik kazası), septisemi (örn. pyometra) ve endotoksemi (örn.
mide dilatasyonu) gibi.
Hastanın hikayesiyle birlikte daha önce yapılan laboratuvar analizi ve mevcut vücut
ağırlığı mutlaka kaydedilmelidir. Herhangi bir anormallik için ameliyat sırasında ve Sıvı tedavisi
sonrasında karşılaştırma yapılabilmesi açısından tüm detaylar not alınmalıdır. Tüm Sıvı tedavisi dehidrasyon, travma, şok veya metabolik hastalıklarda endikedir. Doğru bir
hastalar öncesinde yapılan analizlerle, sadece primer hastalıktan etkilenen sistem anamnezden elde edilen bilgiler ile dehidrasyon ile ilişkili klinik bulgular birleştirilerek,
yönünden değil, aynı zamanda hayvanın genel sağlığını da değerlendirmek üzere, sıvı tedavisine duyulan ihtiyaç değerlendirilebilir.
kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır. Veteriner Teknisyen genel bir klinik muayeneyi
Vücudun elektrolit ve asit baz dengesindeki bozulmalar, çok çeşitli klinik semptomlara
yapabilme yeterliliğinde olmalıdır. Özellikle rutin ameliyatlarda ve elektif cerrahide pek
neden olabilir. Kan pH değerindeki büyük değişiklikler hayvanın depresyona girmesine ve
çok hasta standart anestezi protokolleriyle minimum risk taşıyacak şekilde anestezi altına
ölümcül hale gelmesine yol açabilir. Sıvı tedavisinin amacı, sıvı açığını kapatmak ve
alınabilir. Ancak bazı hastalar orta ila yüksek riskli olgular olarak sınıflandırılacaktır; bu
elektrolit, asit-baz dengesizliğini gidermektir.
hastalar için de durumlarının stabil hale getirilmeleri ve onlara uygun anestezik
protokolün oluşturulması gerekmektedir. Hastanın önceden ve şimdiki kullandığı ilaçlar 13.2 Gıda ve Suyun Sınırlandırılması
(bazı ilaçlar anestetik protokollerini etkileyebilir) not alınmalıdır. Bazı durumlarda
Kedi ve Köpekler
hastaya geçmişte kan transfüzyonu yapılıp yapılmadığını belirlemek faydalı olabilir, zira
sonraki transfüzyon için çapraz eşleşme gerekecektir.
Laboratuar Testleri

Genellikle gıdanın anestezi indüksiyonundan 8-12 saat önce kesilmesi tavsiye edilir. Anestezi sırasında kolayca kusar ve bu nedenle anestezi öncesi beslenme kesilmelidir.
Çalışmalar çok çeşitli gastrik boşalma süreleri göstermiştir; aralık 6 saatten 12 saate Yiyeceklerin yüksek metabolik hızları nedeniyle anestezi sonrası hipoglisemiyi önlemek
kadar uzayabilir. Uzun süren açlık genç hayvanlarda ya da eş zamanlı hastalığa sahip yaşlı için 2-4 saat öncesinde kesilmesi yeterlidir.
hayvanlarda uygun değildir, çünkü bu hayvanlarda karaciğer glikojen rezervi tükenir, bu
Sürüngenler
da hayvanın anestezi ve cerrahi stresine dayanamamasını sağlar. Su, vakaların büyük
çoğunluğunda, susuz kalma ve hipovolemi riskine karşı, anestezi öncesinde 2 saat önce Sürüngenler regurgitasyonu önlemek için anestezi öncesinde 2 gün kadar aç
bırakılmalıdır. Bağırsaklarda yiyecek olmaması akciğerler ve/veya kalp üzerindeki baskıyı
kesilmelidir.
da azaltır Chalenoian türlerinde nadiren regurgitasyon görülse de anestezi öncesi açlık
Tavşanlar
gerekli değildir. Reptillerin düşük metabolizma hızı genellikle kullanılan anestezik
Tavşanların anestezi öncesinde gıda alımının çok önceden kesilmesine gerek yoktur ilaçların vücuttan geç elimine edilmesine neden olabilir ki bu bazen 24 saate kadar
çünkü güçlü kardiyak sfinkterleri vardır ve bu da kusmayı engeller. Genellikle anestezi sürebilir.
sonrası ileus şekillenir bu nedenle anestezi öncesi yaklaşık 30 dakika öncesine kadar
Kuşlar
beslenerek bağırsak stazını önlenmeye çalışılır. Dehidrasyonu önlemek için anestezi
öncesine kadar sıvı alımına müsaade edilir. Tavşanlar köpeklere ve kedilere göre daha Kuşların metabolik oranı yüksektir ve bu nedenle uzamış preanestezi açlık süresi sıklıkla
yüksek bir bakım oranına ihtiyaç duyar ve bu nedenle kulak venasından veya sefalik ven özellikle küçük kuşlarda ölümcül olabilen ciddi hipoglisemiye yol açabilir, 1-3 saatlik açlık
yeterlidir (250-300 gr dan büyük kuşlarda süre uzatılabilir).
kullanılarak 75-100 ml/ kg/24 saat dozunda intravenöz yolla besleme yapılabilir. Rutin
vakalarda sıvı alımının korunmasına yardımcı olmak için, anesteziden önce deri altında 13.3. Premedikasyon
30-50 ml bolus dozları ile de yapılabilir.
Genel anestezi uygulanmadan önce sıklıkla premedikasyon için bazı ilaçlar kullanılır.
Guinea pigler Premedikasyon; hastayı sakinleştirmek ve kontrol etmek, ameliyat boyunca analjezi
Anestezi öncesi uzun süre açlığa gerek yoktur, 1-2 saatlik açlık, yemlerin ağızdan sağlamak, Anestezi indüksiyonunda ve devamında verilecek olan ilaç miktarını azaltmak,
temizlenmesi ve entübasyon için yeterlidir. Anestezi esnasında burun ve ağızdaki pürüzsüz bir indüksiyon sağlamak, bazı anestetik ajanların istenmeyen yan etkilerini
sekresyonların viskozitesi artar bu nedenle sık aspirasyon gerekebilir. azaltmak, anestezi sonrası daha rahat bir uyanma sağlamak amacıyla uygulanır.
Fareler, fareler ve diğer küçük kemirgenler En çok sedatif/trankilizan, analjezikler ve antikolinerjik ajanların kombinasyonları
kullanılır. İlaç seçimi, hastanın fizyolojik durumuna ve uygulanacak ameliyat tipine bağlı
Küçük kemirgenler kusmaz, bu nedenle anestezi öncesi uzun süre açlık gerekli değildir.
olacaktır.
Metabolizma hızları nedeniyle uzun süre açlık hipoglisemiye neden olabilir.
Ferretler

Veteriner teknisyen, doz miktarlarını hesaplamaya, yönetimine aşina olmaya ve Vücut ısısı hipotalamus tarafından düzenlenir. Anestezi uygulanan hastada merkezi sinir
kullanılan ilaçların ortak yan etkilerinin farkında olmaya özen göstermelidir. Anestezi sistemi deprese olur ve böylece vücut ısısı düşer. İlave faktörler arasında solunmayan bir
öncesi ilaçların seçimini belirleyen faktörler şunlardır: veteriner cerrah ve teknisyenin devre üzerinden verilen soğuk anestetik gazlar da yer alır. Cerrahi vakalar, anestezi öncesi
deneyimi; ameliyat sonrası imkanlar; tür varyasyonu (örn. bazı ilaçlar bazı türlerde yapılan traş ve temizlik, ameliyathanenin ve masaların soğuk olması nedeniyle ısı
kontrendikedir ve ilaç dozları metabolizmalarına göre farklı türlerde farklılık gösterir); kaybına da eğilimlidir. Ayrıca anestezi sırasında kas aktivitesinde ve bazal metabolizma
hayvanın genel durumu ve diğer hastalıklar ; yaş; mizaç; ırk özellikleri (örn. Boxer lar ve hızının azalması da hipotermiyi tetikler. Ameliyat sonrası bradikardinin ve geç uyanmanın
acepromazin); yapılacak cerrahi işlem: saha; kas gevşeme ihtiyacı; tip (Sezaryen, en yaygın nedenidir. Hipotermi metabolizma hızını dolayısıyla anestezik ilaçların
torakotomi); süre. metabolize edilmesini de yavaşlatır.
13.4. İntravenöz Kateterizasyon Postoperatif ağrı
Mümkünse ameliyattan önce intravenöz (IV) kateter takılmalıdır. Premedikasyondan Ağrının önlenmesi, hayvan ağrıyı algıladıktan sonra onu rahatlatmaya çalışmaktan çok
sonra bunun yapılması daha kolay olabilir, ancak birçok ilacın hipotansif etkisi kateter daha iyidir. Ameliyatın veya prosedürün bilinmesi, premedikasyonun uygun bir analjezik
yerleştirmeyi zorlaştırabilir. Önceden damar yolunun açılması indüksiyonu kolaylaştırır içerdiğinden emin olunması önemlidir. Opioid analjezikler, küçük hayvanlarda ağrı
ve kazayla perivasküler enjeksiyon riskini büyük ölçüde azaltır. Bu yol üzerinden kontrolünü sağlamada en etkili ajanlardır. Bozuk solunum fonksiyonu olan hastalarda
intravenöz sıvı tedavisi de yapılabilir. Ameliyat sırasında damar içi sıvı tedavisinin gerekli düşük dozda opioid veya alternatif ajan kullanılmalıdır. Buprenorfin gibi parsiyal
görülmesi durumunda, önceden yerleştirilmiş bir kateter hızlı ve kolay uygulama sağlar. agonistler yavaş ama uzun etkilidir. Steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaçlar
Kateterizasyon, anestezide herhangi bir acil durumda ilaçlar için hızlı bir uygulama yolu (NSAİD'ler) sadece düşük-orta yoğunlukta ağrıları giderir. NSAİD'ler analjezik olarak
sağlar. kullanıldığında özellikle böbrek, hepatik veya kardiyak disfonksiyonu bulunan hastalarda
dikkatli olunmalıdır.
13.5. Anesteziden Uyanma
13.6. Genel Anestezi
Anestezi sonrası bakım ve hastanın gözlenmesi tüm cerrahi işlemin olmazsa olmazıdır ve
asla hafife alınmamalıdır. Veteriner teknisyen, her bir cerrahi prosedür için hangi Veteriner teknisyen, daha önceden anlatıldığı gibi, antestezi öncesi kontroller,
parametreleri izlemesi gerektiğini ve sık karşılaşılan komplikasyonların farkında premedikasyon, indüksiyon, izleme ve uyanma dahil anestezinin tüm aşamalarında
olmalıdır. Rutin olarak, hasta normale dönene kadar her 15 dakikada bir sıcaklık, nabız ve sorumluluk almalı ve asiste etmelidir.
solunum sayısına bakılmalıdır. Endotrakeal tüp yerinde iken hasta gözetimsiz
Ekipman Hazırlama
bırakılmamalıdır.
Veteriner Teknisyen tüm ekipmanların kullanıma hazır olduğunu kontrol etmelidir.
Hipotermi

Anestezi makinası: oksijen kaynağı? Akışölçer çalışıyor mu? Vaporizatör dolu mu? Doğru olmadığını kontrol etmek için sıkılabilir ve valfi buna göre kapatılır. Bu aşamada Veteriner
inhalasyon anesteziği bağlı mı? teknisyen nabzı ve hayvanın nefes alıp almadığını kontrol eder; bazı ilaçlar "indüksiyon
apnesi" ne veya solunumunu tutmasına ya da derinleşmesine neden olabilir.
Solunum sistemi: doğru sistem seçildi mi? Kaçak kontrolü yapıldı mı? Vana açık mı?
Hesaplanan akış miktarı? 13.8. Endotrakeal Entübasyon
Diğer ekipmanlar; Endotrakeal tüp, hastanın hava yolu ile anestezik sistem arasında bağlantı sağlar. Ayrıca
gerektiğinde hastanın manüel olarak ventilasyonunu sağlar. Veteriner teknisyenler
Endotrakeal tüpler seçimi (kafları şişirilmiş ve sızıntı yönünden kontrol edilmiş? tüp tıkalı
entübasyonu gerçekleştireceğinden emin olmalıdır, böylece acil bir durumda ya da
mı? -özellikle küçük kedi tüpleri).
ameliyat sırasında tüpün yerinden çıktığı durumlarda bunu kolaylıkla yapabilmelidir.
Laringoskop ve bistüri?
Tüp seçimi
İndüksiyon ajanı – doz hesplandı mı?
Boyutlar küçük hayvanlar için 2.0 mm ile 16 mm (iç çap) arasındadır.
Heparinize saline solüsyon ile yıkama.
Tüp burun ucundan spina scapulaya kadar ölçülür.
Entübasyon tüpü için sargı?
Tüpler kullanılmadan önce doğru uzunlukta kesilmelidir. Tüp çok uzunsa ölü alan artar.
Kaf şişirmek için mi materyal?
Aşırı şişmiş kaflar yüzünden trakea kolayca hasar görebileceğinden kafsız tüpler
Zorlu entübasyon olguları için acil ilaç ve ekipman hazırlığı?
kedilerde tercih edilir. Aynı zamanda, daha büyük bir iç çapı olan bir tüpün, direnç
13.7. Anestezi İndüksiyonu azalarak yerleştirilebileceği anlamına gelir.
Premedikasyonda kullanılan ilaçlar indüksiyondan önce hayvanı sakinleştirmelidir. Güçlendirilmiş tüpler, örneğin delinmesi veya belirli cerrahi işlemler için
İntravenöz kataterin, anestezik madde enjekte edilmeden önce çalışır olduğundan emin konumlandırma sırasında boynun bükülmesini önlenmeye yardımcı olur.
olunmalıdır. Hesaplanan doz daha sonra kullanılan ilaca ve premedikasyonun etkisine
Kafların fonksiyonel olduğundan ve kaçak olmadığından emin olmak için anestezi
bağlı olarak yavaşça veya bolus olarak verilir. Sessiz sakin bir odada bu işlemler verilmeden önce seçilen tüplerin kaflarını şişirin.
yapılmalıdır. Entübasyon için çene refleksinin ortadan kalkması gerekir. Kediler
Entübasyon tekniği
larengeal spazma karşı duyarlıdır, bu nedenle lokal anestezik entübasyon öncesinde
duyarsızlaştırmak için ses tellerine doğru püskürtülür. Endotrakeal tüp yerleştirilir ve Hayvanı tutmaya yardımcı kişi
solunum sistemine bağlanıp oksijen verilir. Rezervuar balonu, tüp çevresinde kaçak olup
(1) Hayvanı sternal veya lateral pozisyonda zaptı-rapta alın. (operatörün tercihine bağlı
olarak).

(2) Hayvanın boynunu uzatın. (8) Gerekirse lokal anestezi uygulayın. Kediler özellikle laringospazma yatkındır ve bu
nedenle vokal kordların lokal anestezisi gerekmektedir.
(3) Bir elinizle hayvanın ağzını, hayvan sol lateral yatış pozisyonundaysa genellikle sol
elinizle açın. Hayvanın ağzına parmaklarınızı sokmaktan kaçının. Sol dişetinin üzerine (9) Gerekirse endotrakeal tüpün ucuyla epiglottise bastırın.
başparmağınızı, işaret ve orta parmağınızı da diğer dişetinin üzerine koyun. Alternatif bir
(10) Tüpü, dikey pozisyonda, ses foldları ve ağız boşluğuyla aynı hizaya gelecek şekilde
teknik de, bir sargı bezini kanin dişlerin arkasından geçirerek üst çene ve alt çeneyi
tutun.
açmaktır. Bu özellikle brakeosefalik köpeklerde yardımcıdır ve hayvanın asistan veya
operatörü yanlışlıkla ısırma riskini azaltır. (11) Endotrakeal tüpün ucunu dil üzerinden trakeaya geçirin.
(12) Tüp, ses katları aracılığıyla larenks içine yerleştirildikten sonra, tüpün eğrisi trakea
operatör;
eğrisiyle eşleşecek şekilde tüpü çevirin.
(1) Üst solunum yolunun kas gevşemesini elde etmek için her zaman anestezinin yeterli
derinliğe ulaştığından emin olun. (13) Ucu burunla aynı seviyeye gelene kadar tüpü dikkatlice ilerletmeye devam edin.
(2) Uygun boyutta endotrakeal tüp seçin. Çok büyük bir tüp kullanmak larenks (14) Asistan hayvanın kafasını nazikçe masaya bırakır.
travmasına yol açabilir. Çok küçük olan bir tüp, hayvanın tüpün çevresinden geçen oda (15) Tüpün doğru yerleştirildiğinden emin olun. Bu, devre üzerindeki ayarlanabilir basınç
havasını solumasına veya oral salgıların aspirasyonuna neden olacaktır. sınırlama (APL) vanasının kısmen kapatılması ve yardımcı tüpün çevresinden hava
kaçmasını dinleyerek kafı buna göre şişirip rezervuar balonun sıkılması ile
(3) Kullanmadan önce tüpün uzunluğunu kontrol edin - burun deliklerinden manibriuma
kadar. Gerekirse tüpü kesin. gerçekleştirilebilir.
(4) Hayvanı entübe etmeden önce kafının fonksiyonel olup olmadığını kontrol edin. (16) Sargı bezini endotrakeal tüpe güvenli şekilde bağlayın.
(5) Tüpün trakeal ucunu su veya suda çözünür jel ile yağlayın. Genel Anestezi
(6) Bir elinizle hayvanın dilini ağzından ileri doğru çekerek, aynı elinizle mandibulayı aşağı (17) Uygulanacak prosedüre veya hayvanın boyutuna bağlı olarak kulakların veya alt veya
üst çenenin arkasına bağlanarak tüpü yerinde sabitleyin.
doğru çekerek ağzını mümkün olduğunca açın. Alt kesici dişlerle dilin ventral yönünü
kesmemeye özen gösterin. Bu, alt kanin dişlerin arkasına ve dilin altına bir parmak (18) Trakea, hayvan derin anestezide olduğunda hafifçe gevşeyebilir, bu nedenle kafı biraz
yerleştirilerek önlenebilir. daha şişirmek gerekebilir. Ancak trakeaya hasar vermemek için aşırı kafı aşırı
(7) Gerekirse, gırtlağı görmek için ışık kaynağını konumlandırın. Laringoskopun ucunu şişirmememye özen gösterin.
dilin tabanına yerleştirin ve eldivenleri ortaya çıkarmak için kanadın ucuna ventral olarak Notlar:
basın.

• Zorlayarak entübasyon gırtlağa zarar vererek ödem, larenks spazmı, vagal stimülasyon (2) Tüp havayolundan çıkarılmadan önce kafının indirildiğinden emin olun. Artan salgı
ve kardiyak aritmiye yol açabilir. veya kan varsa, mukus veya kanın aspirasyon riskini azaltmak için kaf hafifçe şişik
kalabilir.
• Larengospazmı azaltmak için kedilerde lokal anestezik ajan kullanılabilir.
(3) Dili ileri doğru çekin ve boyun bölgesini yavaşça uzatın.
• Endotrakeal tüpün yerinde olup olmadığını kontrol etmek amacıyla anestezi altındaki
kesinlikle hayvanın toraksına bastırmayın. Bu, istemeden mide reflüsüne ve özofajitle (4) Hava yolunun temiz kalmasını sağlamak için hastayı gözleyin.
veya tüp iyi bir şekilde yerleşmemişse daha kötüsü aspirasyonla sonuçlanabilir.
(5) Kullanımdan sonra tüpler yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir. Oral salgılar, bir şişe
Zor Entübasyonlar fırçası kullanılarak iç lümenden çıkarılmalı ve tüpün dış kısmı yavaşça silinmelidir.
Dezenfektan çözeltisinde (örn. Virkon™) uygun bir süre bekletilebilir. Tüp suyla
Solunum yolu hastalığı veya potansiyel olarak zorlu solunum yolu olan hastalar
durulanmalı ve kaf kontrol edilmelidir.
(brakisefalik ırklar ve kırık ya da çıkık çeneler) anestezik protokollerinin dikkatli bir
şekilde planlanmasını gerektirir. İlaçlar, hızlı iyileşme ve solunum yolunu açık tutmaya (6) Tüpler etilen oksit (Anprolene™) kullanılarak sterilize edilebilir ve lateks tüpler
uygun seçilir. Oral entübasyon yapılamıyorsa acil trakeotomi için hazırlanılması otoklavlanabilir, ancak bu kauçuğun hızla eskimesine yol açar.
gerekebilir. Entübe edilmesinin zor olduğu kanıtlanan vakalara, anestezi uygulanmadan
Bölüm Özeti
önce en az 10-15 dakika önceden oksijen verilmelidir. Böylece hastaya entübasyon
sırasında yeterli derecede oksijen (%100) sağlanmış olunur. Bu aynı zamanda Hastanın hikayesiyle birlikte daha önce yapılan laboratuvar analizi ve mevcut vücut
entübasyonun basit olamadığı küçük memelilerde de önemlidir. ağırlığı mutlaka kaydedilmelidir. Herhangi bir anormallik için ameliyat sırasında ve
sonrasında karşılaştırma yapılabilmesi açısından tüm detaylar not alınmalıdır. Tüm
Hava yolunun daraldığı veya görülmesinin zor olduğu ve endotrakeal tüpünün kolayca
hastalar öncesinde yapılan analizlerle, sadece primer hastalıktan etkilenen sistem
ilerlemediği durumlarda mandren kullanılabilir. Bu, trakeaya yerleştirilen dar bir pin veya
yönünden değil, aynı zamanda hayvanın genel sağlığını da değerlendirmek üzere,
üriner kateter olabilir ve daha sonra endotrakeal tüp kılavuz tel üzerinde döndürülerek
kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır.
trakeaya dikkatlice ilerletilir. Hayvanın büyüklüğüne göre çok daha küçük çaplı
endotrakeal tüplerin yerleştirilmesi gerekebilir. Veteriner teknisyen, doz miktarlarını hesaplamaya, yönetimine aşina olmaya ve
kullanılan ilaçların ortak yan etkilerinin farkında olmaya özen göstermelidir.
13.9. Ekstübasyon
Veteriner teknisyen, herbir cerrahi prosedür için hangi parametreleri izlemesi gerektiğini
(1) Yutma refleksi dönene kadar tüpü yerinde bırakın. Kedide, larenks travmasını
ve sık karşılaşılan komplikasyonların farkında olmalıdır.
önlemek için tüp bundan hemen önce çıkarılmalıdır.

Veteriner teknisyen, daha önceden anlatıldığı gibi, antestezi öncesi kontroller,

Ünite Soruları
premedikasyon, indüksiyon, izleme ve uyanma dahil anestezinin tüm aşamalarında
sorumluluk almalı ve asiste etmelidir
1. Anesteziye alınmadan önce bazı hastalara sıvı tedavisi uygulanmalıdır. Bu

tedavinin amacıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Hastanın kalp fonksiyonlarını yerine getirmeye yardımcı olur.
B) Hastanın elektrolit dengesizliğini düzeltmek amacıyla uygulanabilir.
C) Hastanın dehidrasyonunu gidermek amacıyla uygulanabilir.
D) Hastada bulunan asit-baz dengesini yerine getirmek için uygulanabilir.
E) Hastanın kan pH değerini düzenlemek amacıyla uygulanabilir.
2. Kedi ve köpeklerde anestezi öncesi gıda ve suyun sınırlandırılması

toplamda kaç saat olmalıdır?
A) 4-8 saat
B) 4-10 saat

C) 8-12 saat B) Pyometra
D) 8-14 saat C) Yüksekten düşme
E) 6-8 saat D) Mide dilatasyonu
3. Genel anestezi öncesi yapılan premedikasyon uygulaması için E) Arka bacakta çatlak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
5. Uygun boyutta endotraheal tüp nasıl seçilir?

A) Hastayı sakinleştirir. Cevap:Tüp burun ucundan spina scapulaya kadar ölçülür.
B) Ameliyat boyunca analjezi sağlayabilir.

6. Kafların fonksiyonel olup olmadığını ve kaçak var mı yok mu nasıl anlarız?
C) İndüksiyonda verilecek ilaç miktarını azaltır. Cevap:Kafın şişirilmesi gerekir
D) Bazı anestezik ilaçların istenmeyen yan etkilerini azaltır.

7. Entübasyon sırasında kedilerde larengospazmı azaltmak için ne yapılır?
E) Hastayı entübe etmemizi sağlar. Cevap:Lokal anestezik ajan kullanılabilir
4. Aşağıdakilerden hangi durumlar hastanın anestezi öncesi

8. Hastanın ekstübe edilebilmesi için hangi refleksin geri dönmesi beklenir?
stabilizasyonunu gerektirmez?
Cevap:Yutma refleksinin
A) Trafik kazası

9. Aşağıdakilerden hangisi anestezide hipotermi oluşuma bir faktör değildir? 14. ANESTEZİ 2
A) Hipotalamusun depresyonu
Giriş
B) Soğuk anestezik gazlar
Farklı türlerdeki anestezi konusunun iyi anlaşılması, veteriner teknisyenlik eğitiminin çok
önemli bir parçasıdır. Uygun ilaçların seçimi ve anestezi uygulaması çoğunlukla veteriner
C) Soğuk masa
hekimin sorumluluğunda olsa da, hastanın izlenmesi ve prosedür boyunca
uyulduğundan emin olmak genellikle veteriner teknisyenin rolüdür.
D) Kış şartları
14.1. Anestezi Monitörizasyonu
Genel anestezi takibi tam zamanlı bir sorumluluktur ve diğer görevlerle

E) Traş
birleştirilmemelidir. Hastanın bilinç kaybı seviyelerinin değişmesiyle ilişkili olan çeşitli
işaretlerinin farkına varılması ve gerekli aksiyonların alınması önemlidir. Bir hayvan
10. Tavşanlarda sıvı sağaltımı için hangi damarlar kullanılır? anesteziye alındığında, bilinci açıkken bilinci kaybeder, cerrahi işlemler sırasında bilinci
kapalıyken işlem bitiminde bilinci açık hale gelmesi sağlanır. Bu süre içinde Veteriner
Cevap:kulak venasından veya sefalik vena kullanılır
Teknikeri bir hayvanı takip ettiğinde, hayvanın cerrahi anestezik düzeyde stabil kalmasını
sağlamalıdır. Aşırı doz ve bilinçsizliğin derinleştiğini fark edememek ölüme yol açabilir.
CEVAP ANAHTARI Hastanın bilincinin değişmesi ile ilişkili farklı işaretlerin farkına varılması ve gerekli
aksiyonların alınması önemlidir. Erken gözlem ve uygun müdahale, küçük sorunların
1. a 2. c 3. e 4. e 5. - 6. - 7. - 8. - 9. d 10. -
anesteziye bağlı önemli acil durumlara dönüşmesine engel olacaktır.
Anestezi Kaydının Tamamlanması
Anestezi kaydı yasal bir belgedir ve doğru ve ayrıntılı bir şekilde tamamlanmalıdır. Hukuki
durumlarda başvurulması gerekebilir.

Hasta sık sık kontrol edilmeli (en az 5 dakikada bir) ve sonuçları anestezi izlem formuna • Palpebral refleksi kontrol edin (prosedür sırasında mevcut olmamalıdır).
kaydedilmesi gerekir. Bu kayıt, hastanın düzenli olarak kontrol edilmesini teşvik eder,
Anestezi derinliğini değerlendirmek için aşağıdakiler kontrol edilmelidir:
eğilimlerin belirlenmesini sağlar ve dava açılması halinde kanıt sunar. Anestezi sırasında
verilen tüm ilaçlar kaydedilmelidir (doz, miligram, verilen süre, veriliş yolu vb). • solunum sistemi;
Gerçekleşen diğer olaylar (radyografi sırasında ekstübasyon, başka bir odaya taşınma vb) • kardiyovasküler sistem;
da kaydedilmelidir. Hastanın özellikle indüksiyon ve anestezi sonrası iyileşme sırasında
• refleksler;
yakından takip edilmesi gerekmektedir.
• mukoza membranları;
Kedi ve Köpeklerde Anestezinin İzlenmesi
• vücut sıcaklığı.
Anesteziye alınmış bir hayvanı izlemek için hızlı kılavuz
Solunum sistemi
• Anestezi sırasında hayvanları her zaman izleyin ve monitörize edin. Hayvanı hiçbir
zaman yalnız bırakmayın. Anestezi sırasında havayolunun açık ve yeterli ventilasyonun sağlanması önemlidir.
Veteriner Teknikeri, anestezi makinasının üzerindeki balona bakarak solunum
• Her anestezi için stetoskop koyun.
hareketlerini kontrol etmelidir. Bu veteriner teknisyeninin ameliyat örtülerini bozmadan
• Başlangıçta ve prosedür boyunca en az 5 dakikada bir aşağıdaki hayati belirtileri veya dokunmadan solunum hızını izleyebilmesini sağlar ve daha önemlisi hastanın hala
kaydedin anestezi makinesine bağlı olduğunu ve hiçbir yerde engel olmadığını gösterir.
• kalp hızı; Solunum hızı
• solunum hızı; Anestezi altında solunum hızı bilinci açık hayvanın dinlenme solunum hızına benzer
• kılcal dolum süresi; olmalıdır, özellikle barbituratlarla indüksiyondan sonra daha düşük olabilir. Solunum
hızının artışı genellikle hastanın anestezisinin hafiflediğini azalması ise genelde
• nabız;
bilinçsizlik seviyesinin yükseldiğini gösterir. Ancak, daha fazla oksijen almaya çalıştığı
• Prosedürün başlangıcında ve sonrasında vücut sıcaklığı ölçün. için, hipoksik bir hayvanda daha yüksek bir artmış solunum sıklığının görülebileceğini
unutulmamalıdır.
• Bulguları bir anestezi takip tablosuna yazın.
Solunum derinliği
• Gözün konumunu kontrol edin (ventromedial olarak dönmüş olmalıdır, ancak değişiklik
gösterebilir).

Solunum derinliği önemlidir ve Veteriner teknisyen anestezi devresinde göğüs duvarı ve Doğru bir okuma elde etmek için doğru şekilde konumlandırılmaları önemlidir.
balonun iyi hareket ettiğini görebilmeli ve dakika akış miktarlarını kontrol ederek
Nabız
hastanın gerekli tidal hacmini (10-15 ml/kg) aldığından emin olmalıdır.
Veteriner Teknisyen, anestezi başlangıcında nabzı almaya başlamalı ve gizli
Solunum paterni
değişikliklerin tespit edilebilmesi için işlem boyunca düzenli olarak devam etmelidir.
Anestezi sırasında havalandırma düzenli olmalıdır. Bilinçsizlik düzeyi arttıkça solunum Nabız alımı kalp atım sayısını ve nabız kalitesini anlamaya olanak sağlar. Kuvvetli ve
düzensizleşir ve solunum tamamen durana kadar hasta nefes alabilir. Yeterli anestezi kolayca palpe edilebilen nabız kalp basıncının ve pompalama gücünün iyi olduğuna
derinliğine ulaşmamış hayvanın solunumu genellikle düzensizdir. işaret eder. Zayıf nabız ise hipotansiyon, hipovolemi ve biliçsizlik seviyesinin arttığına
işaret eder. Merkezi nabız yerine periferal nabzın alınması dolaşımdaki değişikliklere karşı
Kardiyovasküler sistem
daha hassas oluşundan önemlidir.
Kalp hızı
Periferal nabzın alınabildiği yerler:
Anestezi sırasında, dokuların ve hayati organların (beyin, kalp, karaciğer ve böbrekler)
• dil altı (dilin ventral orta hat yüzeyi);
yeterli perfüzyonu için kalbin pompalama gücünün korunması önemlidir. Veteriner
teknisyen, kalp seslerini dinleyerek ve bir nabzı hissederek, ince değişiklikleri erkenden • dorsal pedal/metatarsal arter (dizin içinin kaudomedial yüzeyi);
tespit edebilecek ve kalbin pompalama gücünü korumak için uygun adımları
• digital/brakial arter (karpusun palmar yüzeyi).
atabilecektir (örneğin inhalasyon anesteziğini hafifletmek, damar içi sıvı tedavisini
başlatmak). Anestezi uygulanan her hayvanın, sabit kalp hızı ve ritim takibini Merkezi nabız bölgesi femoral arterdir (proksimal uyluk medial yüzeyi).
kolaylaştırmak için hastalara özofagal stetoskop takılmış olmalıdır. Elektrokardiyogram Ritm

(EKG) elektrik aktivitesini gösterebilir ve iz üzerindeki kompleksleri sayarak kalp hızı
Kalbin ve nabzın ritmi düzenli ve sabit olmalıdır. Disritmiler derin seviyelerde bilinç kaybı
değerlendirilebilir. EKG elektrotları hastanın ön bacaklarına, arka bacaklarına ve dirseğin
ve/veya hipovolemi belirtisi olabilir. Kardiyak disritmi ve kalp atışlarını tespit etmek için
hafifçe yakınına, eklemlerinin kranialine ve dizin proksimaline yerleştirilmelidir. Jel
EKG kullanışlıdır. Bununla birlikte, Veteriner Teknisyen'nin, kalp kası hiç kasılmasa bile
kullanılarak iyi elektrik teması sağlanmalıdır.
(artık nabızsız elektrik aktivitesi (PEA) olarak adlandırılan elektromekanik ayrışma),
• kırmızı prob - sağdaki; traseyi normal gösterdiğinin (nispeten normal olabileceğinin) bilincinde olmalıdır. Bu
• siyah prob - sağ arka; nedenle Veteriner teknisyen, izleme yöntemi olarak sadece EKG’ye güvenmemelidir.
Kan basıncı
• sarı prob - sol ön
• yeşil prob - sol arkada;

Arteriyel kan basıncı arteriyel duvardaki (baroreseptörler) sinir sonları tarafından izlenir. (6) Kelepçe bir aneroid manometresine bağlanır ve atardamar kapanana ve nabız
Anestezi sırasında bu tepkiler deprese edilmiştir. Kan basıncının ölçülmesi, periferik duyulmayacak hale gelene kadar ampul şişirilir.
sirkülasyonun net bir göstergesini verir ve hastanın hipotansif mi yoksa hipertansif mi
(7) Kelepçedeki basınç, kan akışının ilk sesleri tespit edilene kadar yavaşça boşalır. Bu
olduğunu daha doğru şekilde belirtilebilir. Kan basıncının korunması hayati organların
sırada kaydedilen basınç, sistolik basınçtır. Kelepçe basıncı düşmeye devam ederken
yeterli oranda perfüzyona sahip olması açısından önemlidir. Düşük kan basıncı (ortalama
ikinci ses duyulur; bu sırada kaydedilen basınç diyastolik basınçtır.
60 mm Hg) hipotansiyona işaret edebilir. Birçok anestezik ilaç, tansiyonda doza bağlı
Müköz membranlar
düşmeye neden olur ve bu dikkate alınmalıdır. Kan basıncı doğrudan bir basınç
transdüserine bağlı arteriyel kateter veya tıkayıcı kaf ve Doppler US dedektörleri veya Mukoza membranlarının renginin gözlemlenmesi hastanın dolaşımının durumunu
osilometrik bir makine kullanılarak dolaylı olarak izlenebilir. Doppler cihazı, damardan değerlendirmek için son derece yararlıdır. Mukoza membranları pembe olmalı, fakat diğer
geçen kandan ultrason ekosunu tespit eder. birçok işarette olduğu gibi, karşılaştırma yapabilmek için anestezi başlamadan önce
Köpek ve kedilerde kan basıncı ölçümü için en yaygın alanlar şunlardır: hangi renkte olduğunu bilmek önemlidir. Soluk mukoza membranları periferik
perfüzyonda düşme nedeniyle hipotansiyon/ hipovolemiyi göstermektedir. Mavi
• brakial arter (ön patinin palmar yüzeyi);
(siyanotik) membranlar hastanın yeterince oksijenlenmediğini gösteriyor. Bununla
• metatarsal arter (arka patinin kaudomedial yüzeyi); birlikte, mukoza membranlarının hipoksiye tepki vermekte yavaş olduğunu ve siyanozun
sadece şiddetli hipoksi vakalarında görüldüğünü unutmayın.
• safenöz arter (arka patinin proksimalinden pulvinusların plantar yüzeyi);
Kapiler dolum zamanı
• koksigeal arter (ventral yüzey, kuyruk tabanı).
Kapiler dolum süresi (CRT) 2 saniyeden az olmalıdır. Artan CRT hipotansiyon, hipovolemi,
Doppler Ultrason inceleme ile kan basıncının ölçülmesi.
toksemi ve/veya kanamayı gösterebilir.
(1) Seçilen arterin üzerindeki kılları tıraş edin.
Sinir sisteminin monitörizasyonu - refleksler
(2) Ultrason jeli proba uygulanır ve ardından arterin üzerine yerleştirilir ve yerine
Bilinçsizlik seviyesi derinleştikçe kas tonusu kaybolur. Aşağıdaki reflekslerden bazıları
bantlanır.
bilinçsizliğin seviyesini değerlendirmenin bir yolu olarak yararlıdır, ancak bunlar her
(3) Sinyal, hoparlörden veya kulaklıklardan bir dalgalanma sesi olarak duyulabilir. zaman diğer gözlem yöntemleriyle birlikte kullanılmalıdır.
(4) Uygun boyutta bir kan basıncı bandı seçin (kol genişliği %40-60 kol çevresi olmalıdır). Çene tonusu: neredeyse hiç hassas olmayan bu durum, indüksiyondan sonra kısa sürede
(5) Kelepçeyi proba sadece yaklaşık olarak yerleştirin ve sabitleyin. kaybolur.
Pedal çekme refleksi: neredeyse hiç hassas değildir, yine indüksiyondan sonra kaybolur.

Palpebral refleks: Kontrol edilmesi gereken tüm reflekslerin en faydalısıdır. Gözün medial edici olmakla kalmaz, aynı zamanda uzun iyileşme süreleri, şok ve ölümle de
kanadına hafifçe vurarak veya hayvanın kirpiklerini nazikçe parmakla fırçalayarak sonuçlanabilir. Bu özellikle küçük köpeklerde, kedilerde ve diğer küçük memelilerde
yapılabilir. Diğer işaretlerle birlikte kullanıldığında, bilinçsizlik seviyesini değerlendirmek geçerlidir.
için kullanılabilir. Bilinçli hayvanlarda refleks vardır ve anestezi sırasında daha az görünür
14.2. Diğer Türlerde Anestezinin İzlenmesi
hale gelir. Cerrahi işlemlerin çoğunda palpebral refleksin olmaması gerekir. Refleksin
dönüşü anestezi ya da bilinç yetersizliği seviyesinin azaldığını gösterir. Tavşanlar, ferretler, guinea pigler ve diğer küçük kemirgenler
Kornea refleksi: Çok derin anestezi (ölüm!)'ye kadar bir korneal refleks vardır ve hiçbir Küçük memelilerde en önemlisi, merkezi vücut ısısının ve sıvı alımının korunmasıdır.
zaman anestezi derinliğini değerlendirmek için kullanılmamalıdır çünkü kornea kolayca Yüksek metabolizma hızları sayesinde, hızlı bir şekilde iyileşmeleri ve mümkün olan en
hasar görebilir. kısa sürede normal beslenme ve sıvı alımına geri dönmeleri de aynı derecede önemlidir.
Göz bebeği genişliği: Hasta derinlemesine bilinçsiz hale geldikçe gözbebeği genişliği artar. Hayvanın zararlı uyarana tepkisi değerlendirilerek anestezi derinliği izlenir. Tavşanlar bu
Bununla birlikte, premedikasyon kullanılan ilaçların bazılarına da bağlıdır (örn. Atropin refleksi çok derin anestezi seviyelerine kadar tutma eğiliminde olsalar da, pedal çekme
göz bebeğini genişletirken, opioid ilaçlar gözbebeğini daraltır). refleksi gibi küçük memelilerde de diğer refleksler yararlı olabilir. Tavşanlarda ve
kobaylarda kulak sıkışmasına reaksiyon kaybı, farelerde kuyruk sıkılması genellikle
Göz pozisyonu: Göz anestezi sırasında medial olarak aşağı döner. Anestezi sırasında
anestezinin cerrahi düzleminde olduğunu gösterir.
normal pozisyona dönerse, hayvanın çok hafif ya da çok derin anestezide olduğunu
gösterebilir. Genellikle hayvan çok hafif anestezideyse göz normal pozisyona döner ve Sürüngenler
palpebral refleks vardır. Hayvan çok derin anestezideyse göz normal pozisyonuna döner, Reptiller, optimum çevre sıcaklığına (yaklaşık 22°C) yakın sıcaklıklarda ve daha sonra 25-
ancak palpebral refleks yoktur ve gözbebeği büyümeye meyillidir. 30°C'ye yakın sıcaklıklarda tutulmalıdır uyanma döneminde. Sıvı sağaltımının sağlanması
Sıcaklık uyanmaya ve normale dönmeye yardımcı olmak için de önemlidir.
Anestezi öncesinde ve sonrasında düzenli olarak merkez vücut sıcaklığını ölçmek Solunum hareketi uzuv kaslarının ve solunum kaslarının kasılmaları ile kontrol
önemlidir. Anestezi sırasında hastalar kaçınılmaz olarak hipotermik olurlar. Bunun edildiğinden, anestezi başlatılır başlatılmaz, kaplumbağalarda ventilasyon gerekebilir.
nedeni, hipotalamusun anesteziye bağlı depresyonu(vücut sıcaklığı regülasyonunu Ventilasyon, bacakları yavaşça içeri ve dışarı doğru hareket ettirerek yapılır ve bu sayede
azaltır), soğuk anestezik gazlar, soğuk serumlar, vücutta büyük tıraşlı alanlar, soğuk ıslak sölomik boşluğun hacmini değiştirir.
serviyetler ve hastanın temizliğinde kullanılan soğuk ıslak çözeltiler gibi faktörlerin bir Kalp hızı ve solunum hızı özofageal stetoskop ile izlenebilir. Ayrıca sürüngenlerin
kombinasyonudur. Hipotermiden kaçınmak önemlidir, çünkü sadece hasta için rahatsız sıcaklığının izlenmesi ve hayvanın çok soğuk olmasını önleyecek yöntemler kullanılması
da önemlidir. Bu da metabolizmayı yavaşlatır ve geri kazanım sürelerini uzatır. EKG ve

Doppler akış dedektörü kullanılabilir, ancak derilerinin kalın olması (veya pullar) edilmiş hasta %100'e yakın olmalıdır. Pulsoksimetre değeri %90'dan küçük değerlerde ise
nedeniyle sinyal oksimetresi güvenilir değildir. ciddi derecede düşüktür, bu da hastanın yetersiz oksijenasyonuna işaret eder.
Kuşlar Arteriyel kan gazı analizi: bu makineler oksijen, karbondioksit ve arteriyel kanın pH
değerini ölçebilir. Solunum fonksiyonlarını kesin bir şekilde izlemek için çok yararlıdır,
Başlangıçta solunum düzensiz ve sığdır ve yavaş bilinçli hareket hala görülmektedir. Daha
ancak çok pahalıdır ve bu nedenle veteriner uygulamalarının çoğunda rutin olarak
derin bir anestezi düzlemine ulaşıldıkça, pedal refleksi hala mevcuttur ancak yavaştır
kullanılmamaktadır.
ancak palpebral refleks kaybolur. Solunum daha derin ve düzenli hale gelir. Kalp hızı
stetoskop ile kolayca izlenebilir ve EKG uçları pedi veya klipslerle deriye ince iğnelere Solunum monitörleri: Hayvanın nefes aldığını gösterdikleri ancak tidal hacmi hakkında
bağlanabilir. Kuşlarda vücut sıcaklıklarının korunması çok önemlidir ve yaklaşık olarak herhangi bir belirti göstermedikleri için bunlar sınırlı bir değere sahiptir.
40° C dır.
Kapnograf: Son tidal karbondioksit (CO2) içeriğini ölçer. Bu arteriyel kana yakındır.
Daha önce de belirtildiği gibi, anesteziye alınmış tüm hayvanların özofageal stetoskop Endotrakeal tüp arasına bir cihaz yerleştirilir ve anestezik devre arasında 200 ml’ye kadar
takılmış olması gerekir, böylece anestezi uzmanı sık sık kalp ve solunum yolu seslerini hacimler örneklenir. Son tidal CO2 için normal değer 35 ile 40 mmHg arasındadır. 50
dinleyebilmeli veya gerekirse cerrahları rahatsız etmeden müdahale edebilmelidir. mmHg'nin üzerindeki değerler hiperkapniyi göstermektedir (hipoventilasyon,
Elektrokardiyograflar, nabız oksimetreleri, solunum monitörleri, kan basıncı monitörleri hipermetabolizma nedeniyle yüksek CO2 seviyeleri).
ve kapnograflar (karbondioksit monitörleri) gibi diğer izleme cihazları kritik ve yüksek
14.3. Anestezik Acil Durumlar
riskli hastalarda son derece kullanışlıdır. Ancak bilinçsizlik seviyelerini değerlendirmenin
en güvenilir ve etkili yöntemi anestezi uzmanının hastayı fiziksel olarak gözlemleyip ona Uygun ve tutarlı izleme, Veteriner Teknisyen'in anestezi sırasında ortaya çıkabilecek olası
dokunmasıdır. sorunların farkında olmasını sağlayacaktır. Veteriner cerrahını hemen uyararak,

anesteziyle ilgili ölümlerden önüne geçilebilir.
Elektrokardiyograf: Kalbin elektriksel aktivitesini ölçer. Kağıt izleme monitörleri kalp ritmi
anormalliklerinin teşhisi için daha yararlıyken, osiloskop ekranı anestezi sırasında sürekli Aşırı anestezi dozunun veya hayvanın çok derin anestezide olmasının hızlı kılavuzu
izleme için daha yararlıdır. Veteriner Teknisyen normal traseyi tanımalı ve disritmi veya aşağıdadır.
ektopik atım (kalbin başka bir yerinden kaynaklanan ek bir kalp atışı)gibi anormallikler • Kalp hızı: azalmıştır.
ortaya çıkarsa veteriner cerrahını uyarmalıdır.
• Solunum hızı: azalmış veya soluk soluğa nefes alma/iç geçirme.
Pulsoksimetre: Bu parametre, hem nabzı hem de kandaki hemoglobinin arteriyel oksijen
• Nabız kalitesi: hızlı, zayıf nabız veya tespit edilemeyen nabız.
doygunluğunu izler. Dilin, parmak ucunun ya da kulak pinnasının üzerine yerleştirilir.
Hayvanlarda solunum havası için normal değer %95'ten fazladır, ancak oksijenle anestezi • CRT: >2 saniye.
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 199 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 200 / 217

• Renk: soluk veya siyanotik. • azot oksit: mavi;
• Göz pozisyonu: normal yukarı pozisyonda. • karbondioksit: gri.
• Palpebral refleks: yok. Bazı eski makinelerin taşıması gereken apartlar vardır:
• gözbebeği boyutu: dilate (kullanılan ilaçlara bağlıdır). • siklopropan: turuncu.
• Sıcaklık: düşük merkez sıcaklığı, hayvan soğuktur. Spesifik basınçlarda farklı gazlar tedarik edilir. Anestezi makinalarına bağlanan standart E
boyutunda oksijen tüpleri 134 bar basınçta temin edilir ve 680 litre oksijen içerir. E
• Cerrahi yaralar: azalmış kanama / kanama yok.
boyutundaki azot oksit silindirindeki basınç 44 bar olup, kullanım sırasında 1800 litre azot
14.4. Anestezi Makinası oksit salınımı yapar. Oda sıcaklığında ve basıncında, azot oksit bir sıvıdır. Sıvı azot oksit
Anestezi makinasının fonksiyonları şunlardır: daha sonra buharlaşıp gaz salınırken gaz oluşturur. Gaz kullanılırken daha fazla sıvı
buharlaştırılır. Azot oksit silindirleri ne kadar dolu olduklarını görmek için tartılabilir.
• inhalasyon anestezi gazlarını iletmek,
Pin-İndeks Sistemi
• oksijen sağlamak;
Silindir vana yüzeyinde, makinedeki pimlere karşılık gelen iki delik bulunur. Azot oksit ve
• aralıklı pozitif basınçlı ventilasyonu sağlamak.
oksijen silindirlerinin delikleri silindirlerin yanlış portlara bağlanmaması için farklıdır.
Tüm anestezik ekipmanda arıza olup olmadığı düzenli olarak kontrol edilmelidir. Arızalı Metal ve neopren malzemeden üretilmiş bir BODOC vanası veya rondelası, silindir ile
ekipman en kısa sürede etiketlenmeli ve değiştirilmelidir. Veteriner Teknisyen'nin, doğru makine arasında sıkı bir sızdırmazlık sağlar. Yağ veya gres yapıştırma olarak
çalıştığından emin olmak için anestezi makinasının çeşitli kısımlarının fonksiyonlarını kullanılmamalıdır; basınçlı gazlar silindirden salındıkça ısı yayar ve yağ kullanılıyorsa
anlaması önemlidir. patlamalara yol açabilir. Makineye tam bir silindir takmadan önce, silindiri kısa bir süre
Gaz Silindirleri açıp kapayarak porttaki kiri giderin.
Solunum gazları basınç altında, artan boyutlardaki metal silindirlerde tedarik edilir. Bu Redüksiyon Vanaları/Regülatörler
silindirlerden daha küçük olanlar (AA ile E arası boyutlar) pim indeksi sistemi üzerinden Redüksiyon vanaları veya regülatörleri genellikle silindir ile akış ölçer arasında yer alır.
doğrudan anestezi makinasına monte edilir. Daha büyük silindirler, boru gazı sağlamak Silindirdeki basınç yüksek olduğundan, bu regülatörler silindirdeki düşük bir basıncı
için kullanılır. Genellikle bina içinde ayrı bir odada veya dışarda kilitli bir yerde depolanır. çalışma basıncına (4 bar) düşürür. Makineye sabit bir basınç uygulanmasına yardımcı
Tüm gaz silindirleri renk kodlu: olur. Geri dönüşsüz vanalar, makineye hala bağlı olan boş silindirlerin temiz silindirlerden
yeniden doldurulmasını önler.
• oksijen: beyaz üstlü siyah;

Basınç/İçerik Ayarları • örneğin bir ventilatörden gelen karşı basınç;
Basınç veya içerik ayarları, indirgeyici vanayla birleştirilebilir (cerrahi tatbikatlar için • şamandıranın tüpe yapışmasına yol açan statik elektrik;
komple bastırılmış gaz vb.). Oksijen basınç ayarı, silindirde kalan gaz hacmini gösterir.
• şamandıranın tüpe yapışmasına neden olan kir - küçük bir nokta genellikle kabın bir
Azot oksit basınç ayarı, basınç hızla düştüğünde sıvı buharlaşana kadar sabit "dolu"
tarafını işaret eder, böylece dönen görünür.
kalacaktır. Makinenin üzerinde boş bir azot oksit silindirini kesinlikle bir gece boyunca
bırakmayın, sıvı buharlaşır ve basınç ayarının dolu olmasına neden olur! Anestezi Buharlaştırıcıları
Acil Oksijen Yıkama Anestetik buharlaştırıcının amacı, buharlaştırıcıdan geçen taşıyıcı gazda kontrollü ve
önceden kestirilebilir bir anestezik buhar konsantrasyonu üretmektir. Çeşitli kondanse
Acil durum oksijen flash'ı da "arındırma" veya "bypass" vanası olarak bilinir. Oksijen,
hareketlerinde uçucu çözeltiyi teslim edebilir. Buharlaştırıcılar doğru uçucu anestezikle
buharlaştırıcıyı bypass eder ve ortak gaz çıkışından yaklaşık 35 l/dak bir hızda çıkar. Yay
kullanılmalı ve birbirleriyle değiştirilmemelidir. Kalibrasyonun doğru olduğundan emin
yüklü bir düğme ile çalıştırılır, böylece açık bırakılamaz. Bu akış yanlışlıkla açık kalırsa
olmak için buharlaştırıcılar her zaman dik tutulmalıdır. Buharlaştırıcıların çoğu, sıvı
diğer anestetik gazları seyreltme riski vardır. Solunum sistemi kediye veya küçük köpeğe
anestezi ve bypass içeren bir buharlaştırma odasından oluşan plenum tipindedir.
bağlandığında bunu kullanırken dikkat edin - bu, akciğerlerini patlatabilir!
Buharlaştırma odasından geçen gaz, anestezi oluşturur ve daha sonra hazneyi baypas
Akış Ölçerleri (Rotametre) eden anestezik içermeyen gazla karıştırılır; buhar içeren gaz ve bypass gazı oranları bir
kademe tarafından kontrol edilir.
Akış ölçer, makineden geçen miktarı "litre/dakika" (l/dak) cinsinden gösteren gaz akışını
kontrol eder. Seviye, kalibre edilmiş bir cam tüpte yüzen bir kap veya top ile gösterilir. Buharlaştırıcı output’unu etkileyen faktörler
Doğru okumaların verildiğini kontrol etmek için akış ölçerlerine düzenli olarak bakım
Buharlaştırma haznesinden akım
yapılmalıdır.
Buharlaştırıcı output’u, buharlaştırma haznesinden ve bypass’tan geçen gazın oranı
Bobinler ve toplar
değiştirilerek kontrol edilir.
Bobbin akış ölçerler daha doğru ancak daha pahalıdır. Kutunun şekli gaz akışını optimize
Buharlaşma verimliliği
etmek için tasarlanmıştır ve işaretçi olmakla hiçbir ilgisi yoktur. Akış miktarı bobin
tepesinden ve bilyeli yatağın ortasından alınır. Buharlaştırıcılar, buharlaşma verimliliğini artırmak ve anestezik çıkış konsantrasyonunu
artırmak için genellikle haznede bir valf ve kanal sistemi içerir.
Akış ölçerlerde hata
Sıcaklık
Hatanın nedeni:
• tüp dikey değil;
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 203 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 204 / 217

Sıcaklık arttıkça, bir miktar telafi mekanizması kullanılmadığı sürece buharlaştırıcının Doymuş buhar basıncı (SVP) sadece sıcaklığın bir fonksiyonudur. Bu nedenle, ortam
output'u artacaktır. basıncı düşürülürse (sabit) SVP, toplam (azaltılmış) basıncın daha yüksek bir itici güç
haline gelir ve çıkış konsantrasyonu (hacim yüzdesi olarak) artar. Örneğin, deniz
Saat
seviyesinden kalibre edilmiş ve %2 sağlamaya ayarlanmış bir halotan buharlaştırıcısı,
Anestezik buharlaşmanın gizli ısısı nedeniyle ısı kaybolduğu için buharlaşma sıvı baöbaşka bir coğrafyada kullanıldığında yaklaşık %2,7 halotan sağlayacaktır.
anesteziğinin soğumasına neden olur. Bu nedenle, output konsantrasyonu zamanla
Buharlaştırıcıları doldurma
düşme eğilimindedir. Bazı buharlaştırıcılar bu faktörü kontrol etmek için izole edilir.
Daha yeni buharlaştırıcıların çoğu artık temel doldurmanın ek sağlık ve güvenlik
Gaz akım miktarı
özelliklerine sahiptir. Bu, uçucu maddelerin dökülmesini ve çevreye buharlaşmasını
Taşıyıcı gaz akış miktarındaki değişiklikler aşağıdaki faktörler nedeniyle buharlaştırıcı önler. Buharlaştırıcıyı doğru şekilde doldurmanın yanı sıra, nasıl boşaltılacağını da
output'unu etkileyebilir: bilmeniz gerekir.
• buhar toplama haznesinden geçen toplam gaz akışının oranını değiştirmek; Devre içi buharlaştırıcılar
• buharlaşma verimliliğini değiştirmek; örneğin, yüksek akış miktarlarında, buharlaştırma • Hasta inspirasyonla buharlaştırıcıdan gaz alır.
haznesinden çıkan gaz daha az doymuş olma eğilimi gösterecektir (gaz haznede daha az
• Daha derin veya daha hızlı nefes almak daha yüksek konsantrasyonla sonuçlanır
zaman geçirdiğinden), bu nedenle buharlaştırıcının output'u düşme eğilimindedir.
Devre içi buharlaştırıcı kullanırken
Eski buharlaştırıcılar daha düşük akış miktarlarında daha az hassastır.
aşağıdaki noktaları hatırlayın.
Taşıyıcı gazı kompozisyonu
• Anestezi çok hafif ise cerrahi uyarım ventilasyonda artışa ve dolayısıyla bilinçsizliğin
Taşıyıcı gazın kompozisyonu, buharlaştırıcı output'unu aşağıdakiler aracılığıyla
derinleşmesine yol açar.
etkileyebilir:
• Buharlaştırıcı ayarı çok yüksekse, derinleşen anestezi ventilasyonu boşaltır ve
• gaz karışımının viskozitesinde ve yoğunluğunda, buharlaştırma odasından geçen
buharlaşmayı azaltır. Bu, bir dereceye kadar yerleşik bir güvenlik faktörü olarak görev
toplam akışın orantısını etkileyen değişiklikler;
yapar.
• anestezikte çözünen azot oksit, buharlaştırma odasından geçen etkin hacmi değiştirir.
• Eğer hayvan nefes almayı durdurursa, devreye temiz buhar girmez.
Ortam basıncı
• Taze gaz akışı ne kadar küçükse, dalgalı madde kullanımında ekonomi o kadar büyük
olur. (Oksijen ihtiyacının karşılandığından emin olun.)
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 205 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 206 / 217

• Basit, düşük verimli bir buharlaştırıcı gereklidir (halotan için bir Goldman Anestetik makine basınç valfi ile donatılmışsa genellikle buharlaştırıcılara giden arka bar
buharlaştırıcısı konsantrasyonu %3'ün altında sınırlar). distalinde yer alır. Vanalar, makineyi ve buharlaştırıcıları hastadan değil, yüksek
basınçlardan koruyacak şekilde dizayn edilmiştir. Ortak gaz çıkışı bir başparmak ile
• Ventilasyonda ani bir artış ve dolayısıyla konsantrasyonun artması tehlikeli olabilir.
tıkandığında, makinenin içindeki basınç yükselir ve yaklaşık 35 kPa'da monteli olarak bir
• Solunmuş gazların buharlaştırıcıdan geçmesi, solunuma karşı direnç sorununa yol açar. basınç valf açar. Bu alarm özelliği test, oksijen yıkama butonuna basıldığında ortak çıkış
Uyarı Cihazları vanası kapatılarak yapılabilir. Bir vananın takılıp takılmadığını kontrol etmeden bunu asla
makinede denemeyin.
Bazı makinelerde oksijen desteğinin yetersiz olduğunu gösteren uyarı cihazları bulunur.
Bu belli ki büyük bir avantajdır. Hiç kuşkusuz pek çok anesteziye bağlı ölüm ya da ölüme Karbondioksit Absorbanları
yakın durumlar olmuştur. Bu ölümlerde ya alarm sistemi yoktur ya da mlümcül düzeyde Yeniden solunum sistemlerinde aşağıdakilerden oluşan bir karbondioksit absorbanı
azot oksit ve halotan alan hayvanlar vardır. Yeni bir makine satın alınırken mutlaka bulunur:
oksijen alarm cihazı olmasına dikkat edilmelidir. Makinalarda, sistemde oksijen
• sodyum hidroksit ("soda");
desteğinin olmadığını ya da çok yüksek basınçta olduğunu işaret eden göstergeler
olmalıdır. • kalsiyum hidroksit ("kireç");
Oksijen arıza alarmları • silikatlar;
Oksijen kesintisi alarmlarının çoğu sadece oksijen basıncından beslenir ve şebeke • pH göstergesi.
elektriğine veya batarya gücüne bağlı değildir. Oksijen basıncındaki düşüşle aktif hale
Renk değişimi:
getirilir ve sadece doğru oksijen basıncının geri dönüşü ile resetlenebilecek yüksek bir
ıslık sesi yayar. O zamana kadar tüm gazlar atmosfere ve bir emniyet vanası ile hastadan pembeden beyaza
uzağa boşaltılır. veya
Bosun düdüğü beyazdan lila'ya.
Bu, azot oksit akışına bağlıdır. Oksijen kaynağı arızalandığında azot kesilir ve bir ıslık sesi Veteriner teknisyen, uygulamadaki absorbanın hangi renge dönüştüğünü bildiğinden
duyulur. Daha yeni makinelerde sadece düşen oksijen miktarına bağlı alarmlar bulunur. emin olmalıdır. Renk değişimi, emicinin tükendiğini gösterir ve değiştirilmelidir. Geceden
Aşırı basınç alarmı ve basınç azaltma valfleri kaldıysa bazı emiciler orijinal renge geri döner. Soda-kireç sevofluran ile reaksiyona
girerek A bileşiği denilen zararlı bir madde üretir. %20 baryum hidroksit ve az alkali içeren
Solunum sistemi vanaları kapalı bırakıldığında ortaya çıkabilecek yüksek basınç bir alarm
baralim, soda-lime alternatif olarak kullanılabilir. Daha az tozludur ve toz, soda-
verir.

kirecinden daha az alkalidir. Baralim, granül yerine küçük küre olarak da sunularak soda • anestezik teknik:
kireçinden daha az toz oluşturur. Tipik bir soda-kireç tenceresinin içeriği küçük
• doğru boyutta endotrakeal tüp;
hayvanlarda yaklaşık 8 saat kullanım sağlar ve renk değişmiş olsun veya olmasın
değiştirilmelidir. • yüzey maskelerinin uygunsuz takılmasından kaçının;
Absorbanı değiştirme • hasta bağlanana kadar buharlaştırıcıyı çalıştırmayın;
Soda-kireç tahriş edici alkalin bir maddedir. Toz solunmamalı veya gözle temas • hasta bağlantısı kesilmeden önce buharlaştırıcıyı/nitroyu kapatın;
etmemelidir. • boşaltma torbasını odaya değil boşaltma sistemine boşaltın.
soda-lime değiştirirken mutlaka eldiven ve yüz maskesi takın. • günün sonunda buharlaştırıcıları doldurun;
Anestezik Boşaltma Sistemleri • uçucu maddelerin dökülmesini önlemek;
Yıkamanın önemi • bağlantıyı kesmeden önce sistemi %100 oksijenle yıkayın.
Atık gaz kirliliğinin yan etkileri şunlardır: Anestezik gazların konsantrasyonları izlenebilir ve aşağıdaki sınırları aşmamalıdır:
• baş ağrıları; • halotan 10 ppm;
• yorgunluk ve bulantı; • azot oksit 100 ppm;
• spontan düşük; • izofluran 50 ppm.
• doğmasal anomaliler; Temizleme yöntemleri
• düşük doğurganlık; Pasif: Anestezik sistemin boşaltma/temizleme vanasına oluklu plastik tüpler bağlanır.
• karaciğer ve böbrek hastalığı; Diğer uç duvardaki bir delikten dışarı doğru beslenir. Borulama 2,4 metreden uzun
olmamalıdır.
• nörolojik (azot oksit).
"Fluosorb": Aktif kömür absorber - sadece halojenli ve diğer halojenli hidrokarbonları
Kirliliği azaltmanın yöntemleri şunlardır:
absorbe eder, azot oksiti değil. Konteynerin "dolu" (1400 g) olmadığını ve artık
• etkili temizleme ve boşaltma; çalışmadığını kontrol etmek için düzenli olarak tartılması gerekir.
• ekipmanın bakımı;
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…nel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 209 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 210 / 217

Aktif pasif: Borulama hariç pasif sisteme benzer şekilde doğrudan dışarıdan değil cebri Veteriner teknisyen, herbir cerrahi prosedür için hangi parametreleri izlemesi gerektiğini
havalandırma kanalına boşaltılır. ve sık karşılaşılan komplikasyonların farkında olmalıdır.
Etkin: en etkili yöntem. Merkezi bir vakum atık gazları giderir. Bu sistem Ayre’nin T Anestezi makinasının çalışma prensibi öğrenildi.
parçalarıyla kullanılırken çok dikkatli olunmalıdır, çünkü emiş gücü çok kuvvetli olabilir!
Anestezi Makinasının Kurulumu ve Kontrolü
Anestezi makinesi her günün başında iyice kontrol edilmelidir.
(1) Temizleme sistemini bağlayın ve açın.
(2) Buharlaştırıcının dolu olduğunu (önceki gece doldurulması gerekir) ve kadranın

kolayca hareket ettirilebildiğini kontrol edin.
(3) Silindirlerin basıncını kontrol edin ve tam yedek ekipmanın takılı veya kullanıma hazır
olduğundan emin olun.
(4) Borulu gaz desteğinin varsa açık olduğunu kontrol edin.
(5) Akış ölçerlerinin çalıştığını kontrol edin.
(6) Uyarı cihazlarının çalışmasını kontrol edin.
(7) Acil durum oksijen flash'ının çalışmasını kontrol edin.
Günün sonunda;
(1) Buharlaştırıcıyı iyi havalandırılan bir odada doldurun.
(2) Boş silindirleri değiştirin.
(3) Silindirleri kapatın ve kalan gaz sistemini boşaltın.
4)Tüm yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin.
Bölüm Özeti

Ünite Soruları C) 15
D) 10
1. Hastanın entübe edilebilmesi için hangi refleksin kaybolması gerekir? E) 5
A) Korneal refleks 3. Aşağıdakilerden hangisi genel anestezi sırasında monitörize edilmesi

gereken değerlerden değildir?
B) Palpebral refleks
A) Kalp hızı
C) Yutma refleksi
B) Solunum hızı
D) Solunum refleksi
C) Kılcal dolum süresi
E) Pedal refleks
D) Göz kırpma sayısı
2. Hasta genel anestezi altındayken, yaşamsal fonksiyonların

E) Nabız
monitörizasyonu kaç dakikada bir yapılmalıdır?
A) 25 4. Köpek ve kedilerde kan basıncı ölçümü için aşağıdakilerden hangisi uygun

değildir?
B) 20
A) Brakial arter

B) Metatarsal arter A) 2 saniyeden az olmalıdır.
C) Sefanöz arter B) 3 saniyeden az olmalıdır.
D) Koksigeal arter C) 4 saniyeden az olmalıdır.
E) Femoral arter D) 5 saniyeden az olmalıdır.
5. Hastanın mukoza kontrolünde rengini mavimsi görünmesi E) 6 saniyeden az olmalıdır.
aşağıdakilerden hangisinin bir belirtisidir?
7. Anestezi makinasının fonksiyonları nelerdir?

A) Hipertermi Cevap:inhalasyon anestezi gazlarını iletmek,oksijen sağlamak; aralıklı pozitif
basınçlı ventilasyonu sağlamak
B) Hipovolemi
C) Siyanoz
8. Kapillar dolum zamanı kaç saniyenin üzerindeyse hayvanın çok derin
anestezide olduğunu düşünürüz?
D) Hipotermi Cevap:2 saniye
E) Hipervolemi
9. Hipoksik bir hayvanda solunum sıklığı nasıldır?
Cevap:artmıştır
6. Kapillar dolum zamanı ile ilgili hangisi doğrudur?

Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.2022 09:41
10. Aşağıdakilerden hangisi atık gaz kirliliğinin yan etkilerinden değildir?
A) Baş ağrısı
B) Bulantı
C) Düşük
D) Kaşıntı
E) Yorgunluk
CEVAP ANAHTARI
1. c 2. e 3. d 4. e 5. c 6. a 7. - 8. - 9. - 10. d
https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 217 / 217

Operasyon, Anestezi Ve Sterilizasyon

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Operasyon, Anestezi Ve Sterilizasyon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.2022 09:41 Operasyon, Anestezi ve Sterilizasyon 28.02.

DOÇ. DR.AHMET SABUNCU DOÇ. DR.DİDAR AYDIN KAYA

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 1 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 2 / 217

İçindekiler Ünite Soruları

3. Cerrahi Tesisler, Ekipman Ve Personel İle Cerrahi Ortamın

1.9. Steril Solüsyonları Kaselere Boşaltmak 4.1. Operasyon Salonu

Bölüm Özeti 4.3. Postoperatif Uyanma Alanı

Ünite Soruları 4.4. Personel

Bölüm Özeti 5.1. Anamnez Alma Ve Hasta Yakını İle İletişim

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 3 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 4 / 217

5.2. Fiziksel Muayene Bölüm Özeti

6. Operasyon Alanlarının Hazırlanması

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 5 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 6 / 217

12. Postoperatif Komplikasyonlar 14. Anestezi 2

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 7 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 8 / 217

Enfeksiyon ve enfeksiyondan korunma işlemi üzerinde titizlikle durulması gereken bir

1.1. Cerrahide Asepsi İlkeleri

Operasyon öncesi, sırası ve sonrasında operasyon yaralarını enfekte edebilecek

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…yonel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 9 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 10 / 217

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 11 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 12 / 217

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 13 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 14 / 217

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 15 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 16 / 217

bakterilere) maruz kalmaktan korumak için kapalı dolaplarda saklanmalıdır. Steril

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 17 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 18 / 217

Tutulabilen steril keten/kağıt paketler Isıyla Uygulama

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 19 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 20 / 217

Işınlarla: Operasyon odalarına yerleştirilen elektromanyetik (ultraviyole ve gamma) ve Thymol

paketlenmiş malzemelerin (disposable eldiven, örtü ve sütür materyalleri vb)

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 21 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 22 / 217

Oksijenli su Hidrojen peroksit 3% sol.

Batticon İosol alkolü Batiyodin

Poviod Palyod Batticon

Benzalquonium chloride İosol scrub

Zefiran Hibi scrub

Zefireks Clorexsobe scrub

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 23 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 24 / 217

Ünite Soruları C) Sterilizasyon

1. Aşağıdakilerden hangisi sterilizasyon yöntemlerinden biri değildir? E) Dezenfektan

B) Filtrasyon A) Steril bir alan sürekli steril tutulmalı ve takip edilmelidir

E) Kimyasal yöntemlerle sterilizasyon

B) Bariyer 4. Aşağıdakilerden hangisi ısı ile sterilizasyon yöntemlerinden değildir?

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 25 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 26 / 217

5. • Malzeme odası B) Kaynatma işlemi 100 ⁰C 20-30 dakika yapılır.

E) E) Basınçlı buhar ile sterilizasyon işlemi için otoklav kullanılır.

7. Aşağıdakilerden hangisi bir antiseptik değildir.

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 27 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 28 / 217

B) B) Klorhex A) A) Steril alan içinde sadece steril öğeler kullanılır.

C) C) Poviod B) B) Steril (yıkanmış) personel giyinmiş ve eldivenli olmalıdır.

D) D) Steril alanda non-steril öğeler kullanılabilir.

A) A) 100 Derece-10 Dakika

B) B) 170 Derece-30 Dakika

C) C) 200 Derece-15 Dakika

D) D) 150 Derece-15 Dakika

E) E) 150 Derece-50 Dakika

9. Aşağıdakilerden hangisi asepsi ilkelerinden biri değildir?

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 29 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 30 / 217

CEVAP ANAHTARI 2. STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON

Veteriner hekimlik alanında yapılacak olan uygulamaların çoğunda, işlemin sağlıklı

2.1. Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Tanımı

Operasyon bölgesini ve operasyonlarda kullanılan alet ve malzemeyi bulaştıracak pek

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 31 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auze…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 32 / 217

Antiseptikler denilen bu kimyasal maddelerin kullanılarak operasyon bölgesi, cerrahi

https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 33 / 217 https://cdn-acikogretim.istanbul.edu.tr/auz…onel_anestezi_ve_sterilizasyon/1/index.html Sayfa 34 / 217