PRAKTIKUM ZADACI

4. GRAFIČKI SIMBOLI HIDROPNEUMATSKIH KOMPONENATA

U inženjerskoj praksi, u cilju bolje preglednosti, hidropneumatski sistemi se prikazuju u vidu
funkcionalnih šema u kojima se pojedine komponente prikazuju svojim simbolima (Tabela
4.1.). Ovi simboli propisani su međunarodnim standardom ISO 1219 iz 1976. godine.

Tabela 4.1. Grafički simboli hidropneumatskih komponenti

Rb. Naziv komponente Simbol

1. Radni vod

2. Upravljački vod

3. Drenažni vod

4. Savitljivi vod

5. Spoj vodova

6. Mehanička veza

Blok (više komponenata čine jednu

7.
celinu)

Promena energetskog nivoa (pumpa,

8.
kompresor, motor)

9. Merni uređaj

10. Zglob, točkić

11. Ventili, razvodnici, cilindri

Prečistač odvajač, zauljivač,

12.
izmenjivač toplote

Hidropneumatska tehnika 91 

 ZADACI PRAKTIKUM
 

13. Opruga

14. Smer strujanja tečnosti

15. Smer strujanja gasa

16. Prigušenje

17. Pravac i smer proticanja fluida

18. Mogućnost regulacije

19. Radni vodovi

20. Dovod fluida pod pritiskom

21. Odvod fluida u rezervoar ili atmosferu

22. Drenažni povratni vod

23. Upravljački vodovi

24. Aktiviranje (opšti simboli)

25. Aktiviranje pritiskom na dugme

26. Aktiviranje polugom

27. Aktiviranje točkićem

92 Hidropneumatska tehnika 
PRAKTIKUM ZADACI
 

28. Aktiviranje oprugom

29. Aktiviranje elektromagnetom

30. Aktiviranje pneumatskim putem

31. Pumpa konstantnog protoka

32. Pumpa promenljivog protoka

33. Pumpa sa dva smera strujanja

34. Kompresor

35. Hidraulički motor

36. Pneumatski motor

37. Pumpa – motor

38. Zakretni pneumatski motor

39. Izvor potencijalne energije (pritiska)

40. Elektromotor

Hidropneumatska tehnika 93 

 ZADACI PRAKTIKUM
 

41. Motor SUS

42. Rezervoar

43. Cilindar jednostranog dejstva

Cilindar jednostranog dejstva (povratno

44.
kretanje oprugom)

45. Cilindar dvostranog dejstva

Cilindar dvostranog dejstva sa

46.
obostranom klipnjačom

Cilindar dvostranog dejstva sa

47. prigušenjem na kraju hoda pri
uvlačenju klipnjače

48. Diferencijalni cilindar

Teleskopski cilindar jednostranog

49.
dejstva

50. Teleskopski cilindar dvostranog dejstva

51. Nepovratni ventil

52. Upravljani (odbravljivi) nepovratni ventil

94 Hidropneumatska tehnika 
PRAKTIKUM ZADACI
 

53. Dvojni nepovratni ventil

Naizmenični nepovratni ventil

54.
(ili ventil)

Nepovratni ventil sa obostranim

55.
pritiskom (i ventil)

56. Prigušno nepovratni ventil

57. Podesivi ventil sigurnosti

Dvostepeni (indirektno aktivirani) Ventil

58.
sigurnosti

59. Redukcioni ventil

60. Pritisni uključni ventil

61. Pritisni isključni ventil

Hidropneumatska tehnika 95 

 ZADACI PRAKTIKUM
 

62. Prigušni ventil

63. Regulator protoka (pritisna vaga)

64. Cevni zatvarač (opšti simbol)

Razvodnik 3/2 sa aktiviranjem

65.
pritiskom pomoću dugmeta

Razvodnik 3/2 sa aktiviranjem

66.
pritiskom u oba smera

Pneumatski razvodnik 4/3 aktiviran

67. ručicom sa fiksiranjem pozicije pomoću
uskočnika

Razvodnik 4/3 aktiviran

68. elektromagnetima, povratak u nultu
poziciju se ostvaruje dejstvom opruga

Dvostepeni elektro hidraulički servo –

69. razvodnik sa hidrauličko povratnom
spregom

70. Akumulator

96 Hidropneumatska tehnika 
PRAKTIKUM ZADACI
 

71. Prečistač

72. Izdvajač vode

73. Zauljivač

74. Pripremna grupa

75. Hladnjak

76. Grejač

77. Elektropritisni prekidač

78. Merilo pritiska

79. Merilo temperature

80. Merilo protoka

Hidropneumatska tehnika 97