INTRODUKSIYON

Ang wika ay tinitingnan bilang isang instrumento sa pakikipagdiyalogo at talastasan sa

iba’t ibang mga larang – mapa-akademiko man, propesyonal, o personal- at bilang isang lunsaran
ng interaksyon at kaisahan sa pagitan ng iba’t ibang mga kalipunan ng tao. Bukod pa rito,
masasabing isa ring pangunahing implikasyon ng paggamit nito ay ang pagiging midyum nito ng
pagpapahayag ng mga ideya at sa pagpapalitan ng mga kuru-kuro.

Samakatuwid, ang wika ay nagiging manipesto ng ekspresyon ng mga saloobin at

damdamin. Sa katunayan, ang aplikasyon ng paggamit ng wikang ito ay nagdulot ng pag-usbong
ng satirikal na diyanra ng mga lathalain at sulatin sa panahon ng opresyon – tulad na lamang ng
mga nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo na isinulat ni Dr. Jose Rizal noong panahon
ng Kolonyalismong Espanya, at Dekada ’70 ni Lualhati Bautista noong Panahon ng Ley Marsiyal.
Ngunit dahil na rin sa mga pagbabagong dinala ng modernisasyon at pag-unlad ng teknolohiya,
nagkaroon na rin ng mga bagong daluyan ng pagpapahayag ang mga tao, tulad na lamang ng pag-
unlad ng user-generated content sa mga social media sites.

Napaunlad at napayaman ng pag-usbong ng user-generated content ang talakayan at

diskurso sa pagitan ng mga indibidwal. Malayang nailalagay ng mamamayan ang kanilang mga
dinaramdam at kaisipan sa mga blogging sites, nakapagbabahagi ng mga ideya, karanasan,
reaksyon at opinyon gamit ang pagpo-post at pagti-tweet, paglaganap ng impormasyon gamit ang
mga aksesibol na social media portals ng mga kilalang tagapag-hatid balita, at iba pang uri nito.
Isa ring halimbawa ng umusbong na uri ng user-generated content na sya namang naging kilala at
tinangkilik sa lahat ng social media platforms ay ang internet memes na naglalaman ng mga
elemento ng sarkasm, satirika, at komedya na umiilog sa realidad ng buhay, sosyo-pulitikal na
aspeto ng lipunan, karanasang relatable o nauugnayan, at marami pang iba.

Sa pagtatagpo ng internet meme culture at pulitikal na kaligiran ng Pilipinas, mahalagang

maungkat ang pagkakabuo ng mga pulitikal na memes, masuri ang mga nilalaman nito, at mapag-
aralan ang mga epekto’t implikasyon nito sa kamulatan ng mga mamamayang Pilipino. Mahalaga
ring malaman kung magiging isa bang mabisang salik ang political internet memes sa paghikayat
sa mga gumagamit ng social media sites upang lumahok sa mga sosyo-pulitikal na diskusyon sa
internet.

1|Satirika sa Social Media

I. Ang Media at Pulitika

Ayon kay Huntington (2017), ang media at pulitika ay dalawang entidad na magkaugnay
na kumikilos at nag-iimpluwensiyahan. Ang sistema ng pagpapahayag ng midya ay nalilimitahan
ng mga pulitikal na aktibidad sa gobyerno tulad ng pagtatakda ng mga batas at patakarang
kailangang sundin ng mga mamamahayag at iba pang media networks. Sa kabilang banda, ang
media naman ay naka-aapekto sa sistema ng pamumulitika sapagkat nakaaapekto ang nilalaman
ng mga bagay na kanilang ibinabahagi sa persepsyon at kognisyon ng mga tao.

A. Ang mga Implikasyon ng Broadcast at Print Media sa Pulitika

Sinabi ni Huntington (2017) sa kaniyang papel-pananaliksik na marami nang pag-aaral ang

isinagawa upang alamin at suriin ang mga nagiging epekto ng broadcast at print media sa pulitikal
na aspeto ng iba’t ibang lipunan mula sa ilalim ng magkakaibang konteksto, magkakaibang anyo
ng media, at magkakaibang kinahinatnan ng isinagawang pagsasa-media ng mga kaganapang
pulitikal.

Isang katangi-tanging halimbawa nito ay ang pag-aaral ni Bartels (1993) tungkol sa mga
epekto ng panonood ng mga balita at iba pang anyo ng pagkakahantad sa broadcast media sa
panahon ng pampanguluhang halalan ng 1980 sa Amerika sa persepsyon at opinyon ng mga tao
tungkol sa kaugalian, istansya’t paniniwala, at kakayahan ng mga kandidato. Sa pag-aaral na ito
napag-alaman na walang konsiderableng pagbabago sa opinyon ng mga mamamayan pagdating sa
mga kandidato sa panahon ng pangangampanya at halalan sapagkat mayroon na silang matayog
na opinyong nabuo sa durasyon ng termino ng nakaraang administrasyon dahil na rin sa mga media
coverages na ipinalabas sa panahong ito.

Nagkaroon na rin ng pag-aaral tungkol sa mga implikasyon ng coverage ng isang

pahayagan sa pagtitiwala at pulitikal na sentido ng mambabasa sa mga taong nasa kapangyarihan
(Miller, Goldenberg, at Erbring, 1979), kung saan pinag-ugnay ang datos mula sa sarbey na
isinagawa ng American National Elections at mga nilalaman ng siyamnapu’t apat (94) na
pahayagan noong 1974 upang makita ang relasyon sa pagitan ng negatibong kritisismong pulitikal
at ng mga kapalagayan at opinyon ng mga mambabasa nito patungkol sa mga paksang tinalakay.
Sinabi sa pag-aaral na ito na bagamat walang pagkiling o di naman kaya’y positibo ang nilalaman
ng halos lahat ng pahayagang ginamit sa pagsusuri, napag-alamang ang mga mambabasa ng mga

2|Satirika sa Social Media

papel na naglalaman ng masusing analisis at kritisismo ay nagkaroon ng mas di-mapagtiwala at
kritikal na pag-iisip tungkol sa pamahalaan.

Nagkaroon na rin ng mga pag-aaral tungkol kaugnayan ng pakikinig sa balita sa radyo sa

mga kagawian at kaugalian ng mga botante sa halalan, tulad na lamang ng pag-aaral nila Bolce,
De Maio, at Muzzio (1994). Napag-alaman sa pag-aaral na ito na ang mga mamamayang nakatutok
sa mga brodkas sa radyo ay mas naging opinyonado, kritikal sa pagpili ng iboboto, at mas naging
inklinado sa pagtataya sa mga bagay-bagay na may kinalaman sa plataporma at kakayahan ng mga
kandidato kesa sa mga personal na katangian ng mga ito. Nabanggit din na ang mga botanteng ito
ay may malalalim na interes at nagtutuon ng mas malawak na atensyon sa mga balitang may
kinalaman sa pangangampanya at nagpakita ng kagustuhang makilahok sa mga pampulitikal na
diskurso at talakayan.

Napag-alaman namang nakaaapekto rin di-umano ang mga editorial cartoons na

nagpapakita ng mga pulitikal na pahayag o mga istansya’t argumento sa kognisyon at
pagdedesisyon ng mga botante at mamamayan (Dalton, Beck, at Huckfeldt, 1998). Sa pag-aaral
na ito, nakita na tumaas ang antas ng pagsuporta sa kandidato ng mga mambabasa ng mga
pahayagang may editorial columns na pumapabor sa kandidato sa pagkapangulo. Nahinuha rin na
ang opinyonado at maikokonsiderang persuweysib na kalikasan ng mga editoryal ay nagpakita ng
mas konsiderableng epekto sa kognisyon at pagtataya ng mga mambabasa kumpara sa
impormatibong kalikasan ng mga balita’t iba pang impormatibong lathalain sa pahayagan.

Sinasabi naman ni Pertierra (2012) sa kanyang aklat na ang dalawang People Power
Revolutions – ang EDSA I noong 1986 ay nakabatay sa sentralidad ng midya. Sa konteksto ng
EDSA I, ang malalimang pagtutuon ng atensiyon ng parehong lokal at internasyonal na press dito
ang siyang naging dahilan kung bakit ito kinonsiderang isang malawakang media event, kahit na
hindi pa umuusbong sa kapanahunang ito ang mga panibagong anyo ng midya. Maski na ang mga
pangyayaring nagbigay-daan sa kahahantungan nito ay nakaugat din sa midya – tulad ng
panghihikayat ni Cardinal Sin sa mga mamamayan sa pamamagitan ng pagpapanawagan sa Radio
Veritas, live broadcast tungkol sa paglalabanan ng mga pwersang makakaliwa at pwersa ng
gobyerno na nag-aagawan sa pagkontrol sa isang istasyon ng telebisyon (Channel 4), pagkakaroon
ng biglaang pagkaputol sa talumpati ni dating Pangulong Marcos kung saan sinasabi niyang hindi
sya bababa sa posisyon.

3|Satirika sa Social Media

B. Ang Pagpasok ng Internet at Social Media sa Konteksto

Ang tradisyonal na anyo ng midya ay nadebelop, pinagyaman, at pinayabong sa paglaon

ng panahon kaalinsabay ng modernisasyon at teknolohikal na debelopment. Ayon kay Borzsei
(2013), kalakip ng pagsulong ng teknolohiya at modernisasyon ang pag-usbong ng mga blogs na
naglalaman ng mga kaisipan, konsepto, komentaryo o reaksiyon tungkol sa iba’t ibang mga paksa,
pagkakaroon ng mas aksesibol na mga artikulo at lathalaing nakatutulong sa pagkalap ng
impormatibong esensiya ng mga tao, mga chatrooms at group conversations kung saan malayang
nakakapagtalastasan at nakakapagpalitan ng mga kuru-kuro ang mga tao sa kung anumang paksa,
at sa pagkakaroon ng mga pityur sa social media na nagbibigay-kakayahan sa mga tao na
maghayag tulad ng pagpopost, pagrereak, pagshe-share, at iba pa. Dahil dito, nagkaroon ng mas
maunlad, mas mayabong, at mas daybers na interaksiyon na nauuwi sa mas malawak na palitan ng
mga ideya’t kaisipan.

Kabilang sa mga elementong napalalaganap sa social media sites ay ang mga artikulong
naglalaman ng impormasyong bumabagtas sa iba’t ibang napapanahong paksa, mga posts na
naglalaman ng mga kakaiba o kakatwang bagay-bagay, mga larawang nagbibigay-ideya sa mga
tao tungkol sa mga pangyayaring nagaganap sa lahat ng dako ng mundo, mga litrato o bidyo na
naghahatid ng kaalaman o impormasyon ukol sa iba’t ibang paksa, at iba pa. Ayon kay Lerona
(2016), Ang mga ito ay nakapagbibigay-daan sa mas mayabong na interaksyon sapagkat ang
aksyon na isinasagawa ng mga lumilikha ng mga nasabing elemento ay natatapatan ng reaksyon
mula sa mga nakakikita nito

Sa kasalukuyan, sinasabing ang pangunahing demograpikong gumagamit ng social media

sites – ang kabataan – ay mas nakahilig sa pagtuon ng atensyon sa entertainment media upang
makakalap ng impormasyon kumpara sa mga pahayagan, telebisyon, at iba pa (Baumgartner at
Morris, 2006). Samakatuwid, ang social media sites ay nagsisilbing isang mahalagang ispero ng
infotainment (Kim & Vishak, 2008), at kabilang sa mga pityur na laganap na tinatangkilik ngayon
sa social media ay ang internet memes.

Sa pagpasok ng internet at social media sa konteksto, nagkaroon ng panibagong daluyan

ng interaksyon sa pagitan ng mga namumulitika’t namamahala at mamamayan (Stromer-Galley at
Bryant, 2011). Ang kalikasan ng internet bilang isang mapag-ugnay na midyum ay nagiging
dahilan ng pagtaas ng epekto nito sa pulitikal na konteksto (Bimber, 2012). Sa katunayan,

4|Satirika sa Social Media

nagbabago ang persepsyon at pagkakaunawa ng mga mamamayan sa pakikilahok sa mga gawaing
pang-sibika at sosyo-pulitikal na partisipasyon dahil sa paggamit ng internet at social media
(Bennett, Freelon, Hussein, at Wells, 2012).

Kabilang sa mga implikasyon ng social media sa pulitikal na ispero ay ang pagiging

‘makinarya’ ng mga karaniwang mamamayang gumagamit ng social media pagdating sa
pangangampanya ng mga opisyales at kandidato sa anyo ng pagla-like, pages-share, at pagre-
retweet o pagre-repost ng mga parapernalyang pang-kampanya (Rainie, Smith, Lehman
Schlozman, Brady at Verba, 2012; Varona, n.d.).

Bukod pa rito, ang kalikasan ng internet bilang isang daluyan ng palitan ng kuru-kuro at
isang malaking ispero ng impluwensya ay nagbibigay-daan sa pagbabago ng mga nilalaman ng
midya o pityur na naibabahagi sa social media (Bennett et al., 2012), at nangangahulugan na nag-
iiwan ng mga panibagong implikasyon sa pulitikal na ispero (Rainie et al., 2012).

Dahil dito, mahihinuha rin na ang mga user-generated content sa social media ay kabilang
sa mga salik na ito. Isa sa mga anyo ng user-generated content na ito ay ang internet memes na
siya namang tatalakayin sa mga susunod na subseksiyon.

II. Kaligirang Kasaysayan ng Memes

A. Ang Terminolohiyang “Meme”

Ang salitang meme ay halaw sa salitang Griyegong ‘mimema’ na ang ibig sabihin ay
imitasyon o panggagaya. Ito ay binibigyang kahulugan bilang isang elemento ng kultura sa anyo
ng ideya, kaugalian, o kaisipang naipapasa ng isang indibidwal sa iba pa sa pamamagitan ng
imitasyon o panggagaya. Ito ay isang terminolohiyang unang ginamit ni Richard Dawkins sa
kanyang aklat na “The Selfish Gene” noong 1976 bilang isang yunit ng kultura na naibabahagi sa
ibang tao. Ang konseptong ito ay naihahalintulad sa konsepto ng mga heneng nasa selula na
naipapasa o namamana ng nasa susunod na henealohikal na desensya at naimpluwensyahan ng
dulog-Darwinian (Chick, 1999).

Higit pa rito, ang meme para kay Dawkins ay nakasandig sa nosyon ng isang replicator-
isang molekulang nagsisilbing isang hulwaran o template na may kakayahang gumawa ng kopya
ng kanyang sarili. Sa papel-pananaliksik ni Diaz (2013), sinasabi na ang pagtagal ng mga

5|Satirika sa Social Media

replicators na ito ay nakabatay sa salik na longevity – ang haba ng panahong kayang itagal ng
isang replicator upang makabuo pa ng maraming kopya ng sarili, fecundity- o ang bilis ng paggawa
nito ng kopya ng kanyang sarili, at copy-fidelity- o ang presisyon at katamaan ng pagkakakopya
nito sa kanyang sarili.

Sa paglalapat ng nabanggit na konseptong biyolohikal na ito sa konteksto ng memes bilang

isang yunit ng kultura, mahihinuha na dapat nagtatagal ang yunit ng kulturang ipinapasa, dapat na
mabilis ang paglaganap nito sa isang populasyon, at dapat lamang na maging hawig na hawig,
kung hindi man eksakto, ang pagkakakopya sa yunit na ito upang maging matagumpay ang
maituturing na ‘replikasyon’ ng kultura.

Ayon pa kay Blackmore (1999), sinasabi ni Dawkins na halos lahat na may aspetong
kultural na naipapasa at nananatili hanggang ngayon tulad ng mga awitin at musika, istilo sa
pananamit, pagkilos, at pagsasalita, mga arkitektural na istilo’t disenyo, at mga konsepto’t kaisipan
ay maituturing na mga memes. Bukod pa rito, sinabi rin niya na ang mga tao ay nagsisilbing mga
bukas na lagusan at besikulo ng kultura kung saan yumayabong at dumadaan ang mga memes na
ito tungo sa iba pang mga indibidwal.

Subalit, sa paglaon ng panahon, ang terminolohiyang ito ay nagbago rin sa ilalim ng iba’t
ibang mga manunulat at teorista. Ang mga nagsanga-sangang konsepto ay lumayo mula sa pinaka-
unang depinisyon ng memes na nakabatay mula sa perspektibang Darwinian.

B. Interpretasyon ng Memes sa Paglaon ng Panahon

Isang halimbawa ng pagsasanga sa mga dulog sa memes ay ang interpretasyon ni Dennet

(1995), kung saan sinasabi niya na ang memes ay maaaring maapektuhan ng eksternal na puwersa
sa lipunan, tulad na lamang ng mga panlabas na salik na nakaaapekto sa mga hene na
nakapagdudulot ng mutasyon. Dinidiskardya ng dulog na ito ang naunang konsepsyon sa
replikasyon ng memes sapagkat sinasabing ibinubunga ng pagpapasa-pasa ng memes ang
pagbabago, pag-unlad at pagdegrada, pagdagdag o pagbawas, at paghahalo-halo ng mga ito.

Isa ring interpolasyong naiaangkla rito ay ang pagpasok ng konsepto ng bias sa konteksto
ng pagtanggap at pagkakapasa-pasa ng mga memes sa iba’t ibang mga tao. Maaaring tanggapin
lamang at ipasa ng indibidwal ang yunit ng kultura na kanyang nagustuhan, at maaari rin niyang
iwaksi, kontrahin, at sirain ang meme na hindi niya natitipuhan.

6|Satirika sa Social Media

 Ang interpretasyon-dulog naman ni Blackmore (1999) ay nakaangkla sa larang ng social
learning, kung saan sinasabi niya na ang imitasyon – na sentral na salik ng replikasyon ng memes
– ay ang siyang nagtatakda ng kaibahan ng mga hayop sa ating mga tao. Samakatuwid, ang mga
tao ay sinasabing nagkaroon ng mas kumplikadong lebel ng pag-iisip, at ang isang modelo ng
transmisyong nakabatay sa imitasyon ay hindi ganap na mailalapat sa lipunang pinagagalaw ng
mga kumplikadong nilalang.

Bukod pa rito, sinasabi rin ni Blackmore na nangangailangan ng midyum ng replikasyon

ang isang meme upang ito ay makopya at maipasa – isang kaisipang sumasalungat sa naunang
kaisipang inihatag ni Dawkins na ang memes ay maihahalintulad sa mga replicators na may
kakayahang mag-replika nang walang eksternal na salik na kumukontrol dito. Idinagdag niya rin
sa pag-aaral na ito na ang midyum na ito ay ang interactor- isang entidad na may kaugnayan sa
kapaligiran at may kakayahang tanggapin, dalhin, at palaganapin ang memes sa iba.

Ang huli ay ang interpretasyon-dulog ni Sperber (1996) sa memes, kung saan sinasabi niya
na ang salitang ito ay kasingkahulugan lamang ng mga tagapagpa-replika ng kultura na may
kaugnayan sa ‘representasyon’. Ang ‘representasyong’ kanyang tinutukoy ay maaaring
nakapasailalim sa klasipikasyong mental- o ang mga bagay na internalisado sa isang indibidwal
tulad ng kanyang mga manerismo at paniniwala- o di naman kaya’y sa klasipikasyong publiko –
ang mga bagay na hindi likas at nasa eksternal ng indibidwal tulad ng mga iskulptura, mga larawan,
at iba pa. Ang ikatlong uri ng ‘representasyon’ ay ang pinagtambal na kahulugan ng mga naunang
klasipikasyon, na tinatawag na ‘representasyong kultural’.

Ginawa ring ispesipiko ni Sperber ang mga paraan ng pagpapasa-pasa nito mula sa
pamamaraang ‘imitasyon’ na orihinal na itinakda ni Dawkins. Ayon sa kanya, maaaring maipasa
ang mga ‘representasyong’ ito sa paraang vertical kung saan ang kultura ay naipapasa mula sa
isang henerasyon tungo sa susunod - katulad ng pagkakapasa ng mga hene mula sa magulang tungo
sa mga anak – at sa paraang horizontal kung saan ang kultura ay lumalawig sa loob ng iisang
populasyon (o henerasyon) – tulad na lamang ng pagkalat ng mga virus sa isang lipunan.

Ang konsepto ng bias ni Dennet, pagpasok ni Blackmore ng interactor sa konteksto, at ang

epidemiolohikal na interpretasyon-dulog ni Sperber ay maaaring mailapat sa kontemporaryong
pagpapasakahulugan sa memes. Sa modernong panahon, ang memes ay nalapatan ng panibago at
mas ispesipikong kahulugan bilang isang uri ng epemera sa internet.

7|Satirika sa Social Media

III. Ang Pagyabong ng Internet Memes

A. Depinisyon at Katangian ng Internet Memes

Dahil sa pagsulong ng modernisasyon at pag-unlad ng teknolohiya, ang kakayahan upang

makabuo ng mga balita at iba pang anyo ng impormatibong midya ay hindi na lamang
nalilimitahan sa ilalim ng mainstream media providers (Van Dijk, 2009). Ang mga karaniwang
tao ay nakapagbabahagi na rin sa kalakhang saklaw ng midya sa pamamagitan ng kanilang mga
aktibidad sa online world tulad ng social networks na sya namang naibabahagi sa malawak na
barayti ng awdiyensiya (Borzsei, 2013).

Ang partisipasyong ito ng mga mamamayan sa mga bagong anyo ng midya ay nagbunga
sa pagdami ng user-generated content na makikita sa internet. Ayon kay Shifman (2014), ang
internet memes ay isang anyo ng ng user-generated content na madalas na naglalaman ng mga
nakatutuwang elemento na sinamahan ng nakatatawang kapsyon, at ang kakatwa nitong kalikasan
ang siyang dahilan kung bakit patuloy na tinatangkilik ng mga gumagamit ng social media sites
ang mga ito.

Ito ay binibigyang-kahulugan bilang isang bahagi ng kulturang naipapasa-pasa mula sa

isang indibidwal tungo sa iba pa sa pamamagitan ng internet – isang depinisyong nasasalamin ng
nauna nang nabanggit na kahulugan ng memes na itinakda ni Dawkins (Davidson 2012). Ayon
naman kay Shifman (2014), ang internet meme ay isang digital na pityur na naglalaman ng mga
teksto o elementong may iisang tema na napalaganap, ginaya, o binago ng iba’t ibang mga users
sa internet.

Kadalasan itong naglalaman ng mga bagay na tumatalakay sa buhay pag-ibig, pag-aaral,

pagpapamilya, mga kaganapan sa buhay, at mga nauugnayan o relatable na karanasan o kagawian
ng manlilikha. Ngunit dahil na rin sa sosyolohikal na aspeto ng nilalaman ng mga internet memes,
nagkakaroon na rin ng mga internet memes na tumatapik sa mga usapin at suliraning pampulitika.
Ito ay nagsisilbi bilang isang tagapagpasimula ng diskusyon, o di naman kaya’y bilang isang anyo
ng impormatibong pityur na nakokonsumo ng mga gumagamit ng social media (Huntington,
2017).

Ang pinaka-esensiya ng mga internet memes ay ang pagkakaroon nito ng elemento ng

humor na maaaring nasa anyo ng biro o komedya, satirika, o sarkastikong pahayag. Kadalasan din

8|Satirika sa Social Media

itong naglalaman ng mga elementong may reperensya sa pang-araw-araw na pangyayaring
nauugnayan ng nakararami at mga bagay na sumasalamin sa mga implikasyon ng kulturang
popular o pop culture (Knobel, 2006).

Ayon naman kay Shifman (2014), ang kakatwa, kakaiba, at nakakatuwang kalikasan na
taglay nito, pati na rin ang mga reperensya sa pop culture at nauugnayan o relatable na nilalaman
nito ang nagiging dahilan kung bakit laganap ang pagtangkilik dito ng kabataan na nagbubunga ng
pagiging viral o kalat nito sa social media sites.

B. Ang mga Implikasyon ng Internet Memes *

Ang internet memes ay hindi makatatayo sa mga sarili nitong mga paa – nangangahulugan
na ito ay hinango mula sa (at may mga ipinahihiwatig sa) mga napag-ugnay-ugnay na interes,
karanasan, kagawian, at kapalagayan na naisasakonteksto sa mga teksto, pangyayari’t phenomena,
artipakto, at iba pa (Davidson, 2012).

Ayon kay Milner (2012), ang internet memes ay ginagamit ng mga tao upang
makapagpahayag ng kanilang damdamin o di naman kaya’y humanap ng ibang mga taong
nakararanas ng kaparehong interpersonal o intapersonal na sitwasyon sa kanilang mga buhay. Ang
implikasyong ito ay mas pinagtibay ng pag-aaral nina Guadagno, Rempala, Murphy, at Okdie
(2013), kung saan sinasabi na ang emosyonal na aspeto ng isang indibidwal ay nagsisilbing isang
mahalagang salik na nakaaapekto sa paggawa, pagla-like o pagse-share ng mga memes na ito.

Sinasabi naman sa pag-aaral ni Knobel at Lankshear (2007) na ang internet memes ay may
kakayahang magbigay-daan sa paglulunsad ng mga pampublikong diskurso at komentaryo dahil
sa retorikal na implikasyon nito, habang ang interpolasyon namang nakuha ni Huntington (2017)
mula sa kanyang pag-aaral ay nagsisilbi rin ang internet memes bilang isang panibagong anyo ng
impormatibong pityur na nakokonsumo ng mga gumagamit ng social media.

Dahil naman sa anonimidad na hatid ng ilang mga pityur sa internet kung kaya’t nagiging
malaya ang mga tao na makapagbahagi ng mga materyal na may nilalamang opensiba o
nakakasakit ng damdamin ng ibang tao (Davidson, 2012). Iniimplika lamang ng kaisipang ito na
ang pagbabahagi ng mga materyal na may mga elemento ng diskriminasyon, seksismo, rasismo,
at iba pang negatibong aplikasyon nito ay hindi naparurusahan

9|Satirika sa Social Media

C. Ang Paglaganap ng Internet Memes sa Pilipinas *

Ang internet memes sa Pilipinas ay naka-ugat sa mga nakakatawang elementong madalas

na binubuo ng mga parodiya, o mga pahayag o linya sa pelikula na binigyan ng mas ispesipikong
konteksto na nauugnayan o naranasan na rin ng mga mambabasa (Calimbo, 2016). Halimbawa na
lamang nito ay ang mga linyang “I’m sorry, Ma, I’m sorry” ng karakter ni Toni Gonzaga sa
pelikulang ‘4 Sisters and a Wedding’ na inilapat sa konteksto ng isang anak na nawala ang
Tupperware ng kanyang ina [tingnan ang Apendiks A-1], at “Hoy, Ikaw!” ng karakter ni Fernando
Poe Jr. sa pelikulang ‘Isang Bala ka Lang’ na inilapat sa konteksto ng pagsasabi ng isang tao na
siya ay nasa daan na patungo sa isang lugar kahit na siya ay naghahanda pa lamang [tingnan ang
Apendiks A-2].

Ayon naman kay Kolawole (2015), malimit ding nagkakaroon ng esensiya ng panlalait ang
ilang mga internet memes kung saan may panunuksong nakabatay sa nilalaman mismo ng meme,
o di naman kaya’y sa litratong pinaglapatan ng meme – na siyang maiuugnay sa anonimidad na
dala ng partisipasyon sa social media (Davidson, 2012). Halimbawa na lamang ng mga memes na
ito sa Pilipinas ay ang pagkukumpara ng crinkles sa mga taong may kayumangging kompleksiyon
na nagpupulbos nang labis [tingnan ang Apendiks A-3], at pagtaguri sa ilang may kalakihan ang
tiyan bilang mga buntis [tingnan ang Apendiks A-4].

May mga pagkakataon din naman kung saan ang mga internet memes ay naglalaman ng
mga elemento ng wordplay o paglalaro at pagpapalit ng mga bahagi ng salita o pangngalan upang
makabuo ng mga nakakatawa ngunit may katuwirang anyo ng salita (Kolawole, 2015). Halimbawa
na lamang nito ay ang pagpapalit ng salitang long mula sa “tipaklong” na ginawang short, na
nagbunga ng salitang “tipakshort”. Ang internet meme na ito ay nilakipan ng larawan ng isang
normal na tipaklong at isang tipaklong na pinaiksi, na siyang mas nakapagbibigay ng ideya sa
likuran ng pagpapakahulugan dito [tingnan ang Apendiks A-5].

Madalas ding umilog ang mga internet memes sa mga paksang may kinalaman sa personal
na buhay ng mga Pilipino, partikular na sa pag-ibig, pag-aaral, at pagtatrabaho. Nasasalamin
naman sa ibang internet memes ang kalikasan ng mga Pilipino – mapasa-kaugalian man, kagawian,
tradisyon, o kakayanan (Calimbo, 2016). Halimbawa na lamang nito ay ang mga internet memes
na nagpapakita ng mga karanasan tulad ng pagbagsak sa isang pagsusulit sa paaralan [tingnan ang
Apendiks A-6], o di naman kaya ay ang paglaganap ng ‘Jose Mari Chan’ memes sa pagpasok ng

10 | S a t i r i k a s a S o c i a l M e d i a
–ber months sa Pilipinas [tingnan ang Apendiks A-7] na sumasalamin sa maaagang paghahanda
ng mga Pilipino para sa kapaskuhan.

Kadalasan ding nauungkat ng mga internet memes ang sosyolohikal na kaligiran ng mga
lumilikha nito. Samakatuwid, maaari ring masalamin ng mga memes na ito ang pulitikal na salik
na kaugnay ng mga nasabing elemento nito. Sa susunod na subseksiyon tatalakayin ang kaligiran
ng political internet memes at mga salik kung bakit nabubuo at napalalaganap ang mga ito,
partikular na sa konteksto ng Pilipinas.

IV. Pag-usbong ng Political Internet Memes sa Pilipinas*

A. Ang Kaligiran ng Political Internet Memes

Ayon kay Bauckhage (2011), ang political memes ay mga internet memes na may esensiya
ng aktibismo na naglalayong maghatag ng mga kaisipan o ideolohiyang may pulitikal na
kaugnayan, o di naman kaya’y manira ng reputasyon ng kalaban sa gobyerno.

Sa kabilang banda, sinasabi ni Chandler (2013) na maaaring gamitin ang internet memes
upang tuligsain ang mga naitatag nang “power relations” upang magkaroon ng mas mabuting
representasyon ang mga disenprangkisado, marginalisado, at naaapakang pangkat ng mamamayan.
Sa parehong kaisipan, idinidiin ni Varona (n.d.) na nagagamit ng mga gumagamit ng social media
(mapa-manlilikha, likes, forwarders, o commenters man) ang internet memes upang malayang
mapuna ang mga makakapangyarihan sa gobyerno, at nagsisilbi itong daluyan ng mga hinaing,
reaksyon, at kritisismo ng masang ‘walang boses’ at nagbibigay-daan sa kanilang pakikilahok sa
pampublikong pulitikal na diskurso.

Inilahad naman ni Pertierra (2012) sa kanyang aklat ang tunay na kasalukuyang kalagayan
ng pulitika sa Pilipinas kung saan sinasabi niya na ang rason kung bakit hindi kayang makuha ng
mga pulitiko sa Pilipinas ang respeto’t pagtitiwala mula sa mga mamamayan ay dahil sa pagtingin
ng mga ito sa pulitika bilang instrumento ng pagyaman at pag-angkin ng kapangyarihan. Idiniin
din niya na ang mga netizens ay umaasa sa humor na hatid ng mga political internet memes upang
maibaling na lamang dito ang kanilang pagka-dismaya sa hipokrasya’t kasinungalingan ng mga
nahalal na opisyales sa pamahalaan.

11 | S a t i r i k a s a S o c i a l M e d i a