PIGMENTI I

BIOLUMINISCENCIJA
Kolegij: Živjeti pod mikroskopom
Mentor: Prof. dr. sc. Darinka Vučković, dr. med.
Studenti: Jan Ljubičić, Nina Leuštek, Veronika Lončar
Rijeka, 2020.
Medicinski fakultet u Rijeci
SADRŽAJ:

1. uvod - bioluminiscencija
2. pigmenti
3. funkcije bioluminiscencije
3.1. funkcije kod bakterija
4. kemijski i molekularni aspekti
bioluminiscencije
Što je to bioluminiscencija?
● pojava koja nastaje kada živi organizam emitira vidljivu svijetlost

● molekula ludiferina oksidira u oksiluciferin

● organizmi koji su razvili ovu sposobnost: bakterije, gljive, planktonski zrakaši,

žarnjaci, glavonošci, krijesnice, ribe, dioflagelati

● ‘’mliječno more’’
Što je to pigment?

• Tvar različita kemijska sastava koja je nositelj boje u

živih organizama
Pigmenti koje proizvode mikroorganizmi: karotenoida,
melanina, flavina, kinona, te posebice monascina,
violaceina ili indiga
PSEUDOMONAS AERUGINOSA
- gram-negativni bacil, vlažan okoliš, vrlo pokretan (polarne flagele)
- uzročnik infekcija (najčešće urinarnih)
- PIOCIJANIN - plavozeleni
- FLUORESCIN - zeleno-žut
 Piocijanin-formula Fluorescin-formula

Pseudomonas
aeruginosa
STAPHYLOCOCCUS AUREUS
- gram pozitivna bakterija
- čovjek - nos i površina kože
- S. aureus - zlatno -žuti pigment
- karotenoidni pigmenti - povezani s virulencijom bakterije
- -karotenodi - žuti, narančasti ili crveni pigment

-pomoćni pigment u fotosintezi: pomažu u apsorpciji i zaštiti

fotosintetskog aparata
S. Aureus
MICROCOCCUS ROSEUS
- gram pozitivna bakterija
- također sadrži karotenoide
M. Roseus
PREVOTELLA
● gram negativna bakterija
● dio oralne, vaginalne i crijevne flore
● upalne paradontalne bolesti - anaerobi s crnim pigmentom
Prevotella oralis Prevotella corporis
CHROMOBACTERIUM VIOLACEUM
● pigment violacein
● gram negativni fakultativni anaerob
● dio normalne flore vode i tla tropskih i subtropskih regija svijeta
C.Violaceum Violacein-kemijska formula
SERRATIA MARCESCENS
● pigment prodigiozin (netopiv u vodi)
● gram negativna bakterija
● fakultativna anaerobnost i oportunistički patogen
● respiratorni, mokraćni i gastrointestinalni sustav
S. Marcescens
Funkcije bioluminiscencije
‘’Obrana’’ od predatora

-odstranjivanje vlastitog dijela tijela

-selektivni pritisak -> pigmenti apsorbiraju plavu svjetlost

 1. APOSEMATIČKA OBOJENOST-jaka obojenost znak toksičnosti
2. UNUTARVRSNA KOMUNIKACIJA
3. NAPAD:PRIVLAČENJE PLIJENA - ribe udičarke-> bakterije za proizvodnju
dugog sjaja

3. ‘’PROTUPROVALNI ALARM’’-Dinoflagellata-Mysida-Porichthys
Funkcija bioluminiscencije kod bakterija
F
- morske- vrste porodice Vibrionaceae, roda Vibrio i Photobacterium

-kopnene-Photorhabdus

-sjaj bakterija privlači životinje -> Bakterije iz roda Vibrio - zooplanktonski račići
Kemijski i molekularni aspekt bioluminiscencije

● enzim i molekula koja emitira svjetlost – luciferaza/fotoprotein i luciferin

● fotoproteini:
● osjetljivi na Ca2+
● aktiviraju superoksidom
● aktiviraju pomoću H2O2
● aktiviraju ATP-om
Bakterijska bioluminiscencija
● oksidacija FMNH2
● dugolančani aldehid i luciferaza s dvije podjedinice
Dinoflagellata
● derivat klorofila
Evolucijski značaj bioluminiscencije
● pritisak na organizme da se zaštite od fotokemijski generiranih reaktivnih
kisikovih vrsta (H2O2, O2-)
● luciferini snažni antioksidansi
Hvala na pažnji!