ZESZYTY'N'AUKOWE POLITECHNIKI GnANsrrIEJ

Nrm Women _ 1995

SZYMON PALKOWSKI, JAROSŁAW KOŁODZIEJ

Wyżna w .Inżynierska w Koszalinie

WYBRANE ZAGADNIENIA STATECZNOŚCIusmorów

SPRĘŻYŚCIE PODPARTYCH

Wmmdaaudmoulkawybnnychmgadmmzwimychzuuaąsmecmokiumow
sprezysciepodparttodmomnstąmleznosćgmńcmąpmcmądookrcślenia długosci
wyboczmiowej pręta. Przeprowadzono Motown analizę utraty statemcsci otwartego mostu
Nowego,pmyąymwykmno,zewpewnychwmmkachono@osdmoaedecydowaćjego
giętno—skrętna utrata statecmosci (zwichrmnie). Podane w pracy wnioski i zalecenia mogaL
malezćzastosowaniau'praktyceprojłtowj.

s m
W praktyce inżynierskiej często występuje problem stateczności ustrojów sprężyście
podpartych Klasycznym przykładem tego typu ustroju jest np. otwarty most kratowy
(rys. la). Statecznosć górnych pasow kratownic tego mom można w przybliżeniu badać
za Pomocą modelu pręta sr:-wzywającego na Podporach Spmżyslych- S W Podpór
spreżystychjest tu determinowana sztywnościąpółram mostu na na poziomy przesuw u
(rys. lb). Wspomniane zagadnienie niestatecznosci ściskanych pasów kratownic zostalo
muwazone już pod koniec ubiegłego wieku w związku. z licznymi w tym msie
katastrofami mostów kolejowych, a przybliżone rozwiązanie tego problemu We
podane przez F. Engessera (1888) i F. Jasińskiego (1893).
Innym przykładem ustroju podpartego sprężyście są np. dźwigary dachowe, na
których spoczywa lekkie pokrycie :: blachy fałdowej lub z plyt warstwowych (rys. 2).
Stabiliznjące dzialanie pokrycia przeciwko zwichrzeniu dźwigara zależy od sztywności
pokrycianaścinanieizginanie, tj. odwadMuspólczynnikówsztywności liniowo-i
obrotowo-spreżystej (cu oraz c,). Zagadnienie "wciągnięcia" do współpracy lekkiego
pokrycia dachowego jest z ekonomicznego punktu widzenia bardzo mmc;ngadnieniu
temu poświęcam wiele prac, np. [l, 2, 3, 4], a ponadto uwzględniono je w nowej edycji
normy projektowania konstuĘi stalowych RFN [5].
296 % % % , m

W nadycyinych dachach płatwiowych podpory sprężyste w postaci mm

popmcmychmbeqfiecqwiqmydachompmedmmphskiejpomdzgimh
(rys. Sa). Na rys. 3b przedstawiono zastępczy model ustroju. Dla dostatecznie duzej
samośdaęzeńdługośćwybomMOmmsówśdskanychMjakwiadom,równa
odległości międzyplatwiami. Smgńlmamhzętegomdnjumojupodparwgo
sprężyście przedstawiam np. w [6].

Rys. l.Paykhdotwartegomostnhatowego:a)widok,b)plmkrojpopmciny

. (9

I I ”*
fl

Rys.2.8pr¢2ystopodpuciocflwimdudlowego.

Wdżwigarachhrkowychzwiemkamiiśdągicm(rys.4a)możnamacmie
zwiększyć obciążenie krytyczne dźwigni przez "wciągnięcie” do współpracy wieszaków
polącmnych z rozciaganym ściagiem. Wiesnki te twem pewien rodzaj podpór
sprężystych łuku (lys. 4b) przyczyniając się do powiękmnia jego nośności [7, 8].
We wszystkich wymienionych przykładach ustrojów sprężyscie podpartych istnieją
dwie metody rozwiązania Pierwsza - wspomnianajuż wcmśniej, bardziej tradycyjna
metioda - polega na ustąpieniu rzeczywistego ustroju modelem pręta spoczywającem
bądżnapodporach spężystycmbądźteżnanapodłom sprężystym- Postmmniatoieet
proste i skuteczne w mstosowaniach praktycznych pod warunkiemjednak. ze w trafny
sposób zostanie określona sztywność podpór sprężystych (podłoża sprężystego) pręta.
Drugamctodarozwiąmniapoleganabezpośredniejanaliziestatecmości
rzeczywistego ustroju, bez wprowadzenia W e modelu pręta. Wydaje się, i: ten
sposóbmzwiązaMa-wmimęmzwojuskuwcmychmetodamnzykonamkcjimban'e
technikikompmemwej—będzicm'mlcorazwiękmnstosowmiapmktycme.
 ' Wyhmngndmmiastatemoieiusuojdwm 297

Wpracy, naprzykładziepewnegomostuotwartego podjetoprobępoaownaniaobu

metodmzwiąmUzyskanenapodnawietychmzwiąmdwynikimgązdaniem_
autorów, malca zastosowanie w praktyce inżynierskiej.

a _ b)”
i l l l i l
'V \ J
L 1
"

. l
11111 N
Rys. J.qmamiadachowe: a)wbematstmń,
b)tnodelzastępezy

AA:/WW
Rys.4.Łukzwiemkamiiściagima)schematstatymy,
h)::astępozymdelmku
298 Szymon Putowski, Jun-hwkoiodziej

2. samośćmm srocsuącsco NA rom'omcn

SPRĘŻYSTYCH

DnnyjestprętostnłęisztwnościnaMeEIJcishnyosimsiłąN uparty
na podporach liniwo sprężystych o sztywności (: (rys. 5). Dla dostatecznie malych
odległości między podporami sprężystym można oddziaływanie skupionych podpór
sprężystych ustąpić oddziaływaniem ciągłego podłożaspreżystego owal-tości cq=cla
(rys. 5b).

o)
L . . - " " ' _ _ _ _ _ _ """-~~~...El E3: const N
' - -~.
it ic % ź: ~35.—iwa
[: a _L a :1: 11 _L: :| __L n _|_ a _|_ a _]
| 1 I '1 '1 ń 'I '1
b)
N '-—_—— ""'~-. EJ=consł
"T—izzzgzm‘fl‘

„a I %
Rw-S—Wmmomśdea)mmwmm
b)wmpodłwlsmtmvm

Rómnieróeniczkompretaspoczywająeegonapodiommmżyaynimamną
postać: '

Eb/V+Ny”+cqy=0 (1)

Postaćwyboczeniapręągi. liczbafaliichdługośąznleżyodstoamkuEI/cq. Dla

duzejwanoMtegostosunkuliczbafalwybmniajestmaŁadlanmjwaności
EI/cq liczhntajestdlm
Rozwiązanierównania(l)mnposlnć:

„ymi? (2)
gdziemjestliczbąpółfnlwybocmia.
 Wyhrmngadnieniamoécimaw... 299

Kolejne rómiczkowanie równania (2) prowadzi do wyniku:

y" = «.(-25]:
!
sina-'?-
I
(3)

Powstanimiua)i(3)do(l)mzymujcsię:

4
m(lł'f] -N[-'%£] +c= o (4)

Zrównania(4)ouzymujcsięłalwom6rnaobciążeniehytycmepręmz

N-N marza l 2
_ «*=—[' + ; ; (5)

wmr(5)oheélasflqkmmajakomncmmegomgumMmficzbyp6tfal
sinusoidy, według której wybacza się pręt i z tego powodu jest trochę niewygodny w
użyciu. Wartość Na, można z (5) wyznaczyć np. metodą prób wstawiając w miejsce m
kolejne liczby nawralne (m=l,2,3,...) i sprawdzając, dla której liczby m otrzymuje się
nąjmniejsa wartosć siły krytycznej. Ten sposób rozwiązania nucgńłom omówiono w
[91-
Inną- omówionąw [10] - metodę rozwiazania równania (5) podał w1888 rokuF.
Engesscr. Liczbampótfalwbocmniaprętajestwtejmemdzieokreślonazmlmosci:

dN ,? :=
dm =2m— EI-am,—?e„ = (6)

md

.? E
"'”-7%? ‘7’
miającmdo(5)wzvmujesię:

N„=EIJ%+c—ĘI— (8)
300 m w m w

lubpopewuychmmm
Nor =2JEIC. (9)

Waśr(9)Hbardmprostywmstwowaniachpmktyomych,ponieważumożliwiaw
bewośrednisposobwymaezeniewartoMsilykmycmej.Zewmm(9)wynih,że
wanośćtejsilyniezależyoddlugośdściskamgoprętazwgowmmwynikaponadm
dekawywnimzemmianęwanościa'łyhytycmejwukimsamymstopniuwplm
nnianasztywnośdprętaEI,”teżmńanasztywmo~kipodłohsprężystegocr
Możnawkazać, mezemru(9)otrzymujesięamnieoomnięismwartościsiły
hytycmejniżzewmmó). Naróżnioetewpływafahżeliczbapolfalmobliemz
mmm (7) niejestnaogolliezbąnaturalną. Zpraktycmegoptmkmwidmuia
różnioeteniesąjdnakistotne, mprzypadhrniękamejwanościm.
Długośćwybocaeniowąpręta !, obliczymyłatwowwynikuporśwnaniaaiły
mmwzmlemwmsiłąmcmądś

2 mg%,-E1- (10)
skad

_ FET
t..-%;- (n)

Znalomośćwartości !, wedługal) umożliwiałatwewymiarommeprętazgodniez

akuralnąnormąlll].
Długośćwybocaeniowaprętaoblicmnaaewmru(ll)musiepelniaćwanmek [10]:

1,21,20 . (12)
NiespdniemewanmkuulwmmzeodlegloMmiedzypodpommimayminw
danym przypadku za duże i zastąpienie takich podpór "równoważnym" podłożem
spwżymmbyłobyzbytdużymupmmniem
Wprzypadkumczywistychpodporsprężyaychomwnośeic i m a m
(ll)momapmedstawićwmstaci:

I
WE = po (13)

_ £4
11-. -
(14)
 301

oraz
.
„:=—,-
EI
„„ _ (15)

Grańozną mlemość między współczynnikiem długości wybocmniowej p, a

parametremapmdstawiononarys.6.Zależnośćtajestważnadlaliczbpnię
2:2 ;

2,1 AA_ _.
2.0 ,!
1' , ' /
I

1.0 . //
. 1.7. ).

1.6 _ « : E]
; ” /l ET

1.1.. ] . u ”WWE
1,35
1.2— _
1.1
l 1.000
..05
0.025 0.500
Rygawmmaugościwybomńowojp
_odwartodci ::

mniejmj niż 4. Można łatwo wykané, że w przypadku a50,025 (c 24:?EI/a3) siła

krytyczna pręta spoczywająoego na podporach sprężystych nie różni się od siły-
memejmvmsubompodparteso.dlakt6regw=lml.=a.
302 Szymon Pałkowski, Jaroslaw Kolodziej

'3. ANALIZA STATECZNOŚCI OTWARTEGO MOSTU KRATOWEGO

3.1. Przybliżony, nor-mowy spoeób oceny stateczności moltu

Praktycznuy sposób analizy stateczności ściskanych pasów kratowych mostów

otwartych uwzględniają krajowe i zagraniczne normy przedmiotowe, np. [S, 12, 13].
Normy te bazują na ogólnych zależnościach przedstawionych w drugim punkcie pracy.
Sztywność podpór sprężystych c ściskanego pasa kratownicy jest wymacmna na
podstawie sztywności na jednostkowy przesuw u potram mostu otwartego (rys. lb).
Sztywność tę mom wyrazić wzorem [s, 12, 13}:

H=c= L
(16)
hb+ą
2 3

21, 31,
w którym (rys. lb):
II,— wysokość sprowadzona słupka mierzona od środka ciężkości blachy
usztywniającej połączenie słupka z pcprzecznicą do osi ściskanego pasa,
h - wysokość teoretyczna słupka,
[› - teoretyczna rozpiętość poprzecznicy,
!, - moment bezwładności przekroju słupka względem jego osi ciężkości
równoległej do osi pasa,
I , - moment bezwładności przekroju poprzecznicy względem jej osi poziomej.

Wzór (16)- cołatwozauważyć- nie umględniasztywności na zginanie krzyzulców

kraty. Wprzypadkukratownicbezsbrokowych(rys. Dumględnieniesztywności
krzyżulcówstajesięjednakkoniecme. Sztywnośćpólrammosnrmożnawtedyobliczyć
& wzoru [5]:
 Wytnne zagadnienia W nstrojów 303

H = c = hzb a3 + d3 (l7)
+
41, 161,, 61,

w któ :
21-1-1 moment bezwładności przekroju dolnego pasa kratownicy względem osi
poziomej,_
I„ - moment bezwładności przekroju krzyzulm względem osi leĘeej w
plaszczyznie kratownicy.
Pozostałe oznaczenia we wzorze (17) wyjaśniono przy omawianiu wzoru (16) lub
podano na rys. 7. We wzorach (16) i (17) sztywność na skręcanie elementów kratownic
minięto.
po Znając sztywność podpór spręzystycb określonych zależnościami (16) i (17) mom
latwo wyznaczyć sztywność podłoża spręzystego c„ i następnie, np. ze wzorów (9) i
(l l), obliczyć wartość siły krytycznej N„ oraz długość wyboczeniową pręta l,.
Przepisy normowe zawarte w [12, 13] prezentują jednak nieco inne, w pewnym
sensie odwrotne postępowanie. Na podstawie tych pmpisów zakładana jest we wzorze
(9) wartość Na, i na tej podstawie, w następnej kolejności, jest obliczana potrzebna
sztywność H pólram mostu. Wielkość N„ nie jest jednak przyjmowana dowolnie, lecz
w pewnym przedziale ograniczonym wartościami współczynnika długości
wyboczeniowej „ . Współczynnik ten mianowicie powinien spełniać warunek:

1,2 SpSB (18)

Dolne ograniczenie ;: we wzorze (18) wynika z warunku (12), a górne ograniczenie

eliminuje eliminuje bardzo małe sztywności pólram mostu. Normy [12, 13], obydwie w
identyczny W , uwzględniają ponadto wamnki brzegowe dotycące rodzaju
podparcia końców ściskanego pasa kratownicy.

a) b)
:
r, *I
r I
:

Rys. 8. Formy utraty stateczności pmkroju momi:

a) lokalna utrata stateczności, b) globalne utrata stateczności
(zwicbrzenie)
304 Szymon Pałkowski, Jarnńaw Kniodfiej

Mozna zauważyć, że omówiony tu normowy sposob oceny bezpieczenstwa

ściskanych pasow kratownicy nie zalezy od długości tych pasów (od długości mostu).
Ewentualne wyboczenie pasów jest zatem skutkiem lokalnej utraty stateczności
przekroju mostu (rys. Ba). Dla niektórych jednak cech geometrycznych, mających
wpływ na małą wartość GIdEI przekroju, może dojść do globalnej giętno-skrętnej
utraty stateczności (zwichrzcnia) całego mostu (rys. Sb), przy czym ten rodaj ociąEnia
krytycznego mostu moze być mniejszy niż uprzednio omawiane obciążenie krytyczne
powodujące wyboczenie ściskanych pasów kratownicy. Zagadnienie to w bardziej
szczegółowej formie zostanie przedstawione w dalszej cześci pracy przy analizie
przykładu liczbowego.

3.2. Ocena stateczności mostu na bazie MES

Wydaje się, ze najskuteczniejsą obecnie metoda analizy stateczności konstrukcji

inżynierskich jest metoda elementów skończonych (MES). Metodę tę, a taka wiele
zjawisk charakteryzujących zjawisko utraty stateczności konstrukcji, przedstawiono np.
w [14+18].
W pracy uwzględnia się bifurkacyg'ną utratę stateczności konstrukcji prętowych
(płaskie i przestrzenne konstrukcje kratowe i ramowe)pprzy założeniu liniowo-
sprężystego prawa materiałowego. Przyjęcie powyższych założeń ogranicmjących jest
umotywowane tym, ze aktualne normy przedmiotowe [5, ll, 12], za podstawę
wymiarowania przyjmują idealne eulerowskie obciazenie krytyczne, które w mkresie
sprężyste-plastycznym ulega odpowiedniej redukcji.
Najprostszą metodą analizy bifurkacyjnego wyboczenia konstrukcji jest, jak
wiadomo, metoda wartości własnych, która służy do Opisu liniowej, lub tzw.
pocątkowej stateczności ustroju. Równanie stateczności liniowej ma w ujęciu MES
znaną postać:

(KE+AKG_)A=0 - ' | (19)

gdzie:
KE - sprężysta macierz sztywności ustroju,
KG - geometryczna macierz sztywności ustroju,
A - wektor uogólnionych przemieszczeń węzłowych,
). - parametr wzrostu obciążenia (wartości własne równania (19)).
Rozwiązanie równania (19) umożliwia znalezienie zarówno u wadom wlasnych A (u -
liczba stopni swobody ustroju), jak tez o wektorów własnych przedstawiających
poszczególne postacie utraty stateczności ustroju. Największe znaczenie praktyczne ma
jak wiadomo najmniejsza wartość własna równania (19).
Można wykazać [IS, 19], że w pewnych praktycznie waznych przypadkach wartośc
obciazenia krytycznego konstrukcji, określona na podstawie rozwiąmnia (19), może być
obarczona bardzo powaznym błędem (obciążenie krytycme moze być np. zawyżone o
 Wybmnpdniaflammicimojéw” - 305

ponad 50%). Znane sąjednak różne skuteczne, omówione np. w [15 19, 20],
prowadzacedoeliminacjilubkorcktyblędnegorozwiązania
Przedstawiony w ogólnym mysie algorytm rozwiąmnia został wykorzystany do
utworzenia odpowiedniego programu komputerowego. Na bazie tego programu
mzudązamwickmhezbepnykładówJedenznichjestprezenwwanywmniejszej
pracy.

Przykladliabowy '

PrzedmiotemszczególowcjamhzykststatecnnśćotwadegomostuhaMgo
przedstawionego na rys. 9. Wartości obciążeń krytycznych mostu i odpowiadające im
postacie utraty stateczności sciskanyclr pasów kratownic mostu (w widoku z góry)
przedstawiono na rys. 10. Podane na tym rysunku rozwiazania uwzględniają trzy
rodaje charakterystyk przekrojowych elementów mostu.
Rys. lOa przedstawia rozwiązanie dla przypadku przekrojów elementów mostu
pokaanychnarys. 9. Zakładasię, zewszystkieprety sąpolaczonezesobawsposób
sztywny (bezprzegubowy). Obciążenie krytyczne mostu (Pc, =694kN) wywoluje tu w
ściskanyrn pasie kratownicy siłę krytycznao wartości N„=l9363kN, co odpowiada
dlugoki wyboczeniowj ł,=7,35m (p=2,1). Postać utraty stateczności mostu jest
zwiąmna z symetrycmą deformacja przekroju poprzecznego (rys. Ba).
Obliczona na podstawie mru (16) sztywność podpór sprężystych wynosi
c = 13,1kN/cm, a wartość siły krytycznej w pasie kratownicy wyznaczona ze wzoru (9)
jest równa Na. = 12585kN. Z rozwiązania "ścisłego” otrzymano zatem o ponad 50%
większą siłę krytyczną w pasie kratownicy. Na różnice w wartościach obu sił
krytycznych wplywaja dwa czynniki. Po pierwsze wzór (16) nie uwzględnia sztywności
krzyzrlców kratownicy, po drugie zaś wzór (9) został wyprowadzony przy młozeniu
stałej sily ściskająccj w precie.
W drugim wariancie rozwiązania przyjęto znacznie sztywniejsze popmcznice mostu
(dwuteowniki HEB 600, I, = 171000cm‘) pozostawiając inne dane bez zmian. Wyniki
rozwiązania dla tego przypadku przedstawiono na rys. lOb. Na uwagę zasługuje tu
antysymetryczna wstać deformacji przekroju poprzecznego mostu (rys. 8b),
charakterystyczna dla giętno-skrętnej utraty stateczności (zwichrzenia) belki. W tym
przypadku - ze wzgledu na dużą sztywność podpór sprężystych - w pierwszej kolejności
dochodzi więc do globalnej utraty stateczności całego mostu. Tego redmju utraty
stateczności mostu niemożna badać za pomocą normy [12].
Trzeci wariant rozwi ' (rys. lOc) tym się różni od wariantu: drugiego, ze
uwzględnia bardzo mały A =10cm2) przekrój ściskanych pasów kratownic (moment
bezwładności przekroju pasów pozostawiono bez zmian). Charakterystyczną W
postacią utraty statccmościjest tu także zwichrzenie całego mostu, uchodzące jednak
pod wpływem znacznie mniejszego obciazenia krytycznego. Na redukcję obciazenia
306 m m1 m m

A _
AEEBEBEEEEEHELA i
l- "IBM: : m .'

WA
› rne Fusy dolne

„„o 1’ 4i'
25

21(1/111; 'IIIII":«m _' = ' “A. “t Sun ._

”$ a, 5 : "
s = .=. = '
&
ł 3" _1L.
30 m 30

A: 310 cu? 3.31.5255 m‘ A=217.6 cu? 1.529900 cm‘

:.:-51c mum» =mascm‘ :!:-muwił

Stupid i [13.2q Pop:-nan! ce Zwlnłrowanic

HE! 250 I 500 L 100r1 00:12

A =106 cm? A=118 cm! A=22.7 cm!

L=”20 cm‘ L=29210 cm‘ Jx=328 un"
Jy=11260 cm" );:1160 cm" 3:86; cm‘
J.:103 un" ).:183 cm‘ :.:-10.6 cm"

Rys. 9. Schmutsmycmymichmaktaystykipluhojmelmbw
 P P P P P P P P P P P

R,: 69k

Rr=852 kN

Pt.-=P]? kN

Rys. 10. Postacie wybocmia ściskauych pasówhatownic odpowiadające

najniMym obciążenia:: krytycznym mostu: a) popmecznioe mostu
z dwuteownika IPN-400, b) poprwcznice mostu z dwuteownikn HEE-600,
c) masculine mostu z dwuteownik: HEE-600 i w e mniej—o
matmie ściskanych pasów kratownic.

hytymgowplywaugzdaniemmwshmmfejmiasięmmenmbezwhdmści
I„prmojupopmcmegomosm.
308- SzymonPałkowski, JaroslawKolodziej

Oprócz omówionych tu trzech wariantów rozwiązań analizowano także wiele

innych, w których uwzględniano rózne długości i przekroje mostu, zmienne
charakterystyki przekrojowe elementów oraz różne warunki brzegowe (np.
nieprzesuwne podparcie końców pasów). Otrzymane rozwiązania charakteryzowały się
różnymi wartościami siły krytycznej oraz dwiema podstawowymi formami utraty
statecznoai przedstawionymi na rys. 10a lub 1%. Można było przy tym zauważyć, ze -
podobnie jak w przypadku mostów zamkniętych z ramami portalowymi [21] -
obciazenie krytyczne w dużym stopniu zalezy od sztywności skrajnych pólram mom
Ta mleżność jest szczególnie istotna w przypadku małej liczby poll‘s] wyboczenia

4. WNIOSKII UWAGI Końcowa

Przedstawione w pracy zagadnienia zwiąnne z utratą stateczności niektórych

ustrojówspręzyście podpartych-awszczególności rys.6pozwaląiąqrnabardm
szybkie określenie długości wyboczeniowej pręta - moga, zdaniem autorów, znalezć
zastosowanie w praktyce inżynierskiej.
Przeprowadzona w dość szczegółowy sposób analim stateczności otwartego mostu
kratowcgo ma charakter bardziej jakościowy niż ilościowy. Obciąnnie krytyczne mostu
zalezy tu od bardzo dużej liczby różnych czynników, co znacznie utrudnia opracowanie
wniosków lub mleceń szczegółowych, przydatnych w kazdym indywidualnym
przypadku. Wydaje się jednak, że wraz z rozwojem coraz bardziej skutecznych metod
analizy stateczności konstrukcji należy odstępować od mleceń normy [12] (na
odstępstwo takie norma zezwala) i opirać obliczenia na metodach dokładniejszych, co
przyczyni się do bardziej ekonomicznego projektowania tego typu konstrukcji
mostowych.

Otrzyma 27.09.1993

BIBLIOGRAFIA

[1] Bródka I., Garncarek R., Milaszewski IŁ: Blachy fałdowe w budownictwie stalowym.
Warmwa: Arkady 1984.
[2] Lindner J., Kurth W.: Drhbetttmgswmte bei Unterwind. Bauingmicur 55 (1980), 365-
369.
[3] Lindner J., Gregull T.: Torsional Restraint Coetficients of Profiled Sheeting. IABSE
Colloquium ”Thin-Walled Metal Structures in Buildings", Stockholm 1986, 161-168.
[4] Lindner J : Stabilisicrung von Tragcm durch Trapezblcchc. Stahlbau 111987, 9-16.
' Bielewicz E., Dzicmidowicz-Tkacz L. Skowronek M: Procesy losowe w liniowych
ukladachsprężystych. Rozprawylnz. 23,1975 str.515-526.
 wmmmmmmawm 309'

151 DIN 1880012. Stahlbauten. Stabilitatstalle, Knicken von Stuben md Stabwerken.

November-1990.
[61 Staller A.: Zur Beanspmchtmh stabilisierender Vorbande im Stahlbau. Stahlbau 211979,
45-50.
[71 Pałkowski Sz.: Stabilitat von Zweigelenkbbgen mit Hungern und Zugband. Stahlbau
6/1987, 169-172.
{81 Pałkowski Sz., Jankowska J.: Numeryczna analiza stateczności sprężystej hlków z
wieszakami i ściągiem Inżynieria i Budovmictwo 4Il989, 150-154.
[91 Tirnoshenko S.P., Gere J.M.: Teoria stateczności sprężystej. Warszawa: Arkady 1963.
[10] Roik K.: Vorlesungen aber Stahlbau. Berlin: Ernst & Sohn Verlag 1978.
[11] PN-901B-03200. Konstrukcje Stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie.
[12] PN-82IS-10052. Konstrukcje stalowe. Obiekty mostowe. Projektowanie.
[13] TGL 13503102. Stabilitat von Stahltragwerken. Erlantenmgen und Bereehnungs-
móglichkeiten. April 1982.
[14] Zienkiewicz O.C.: Metoda elementów skończonych Warmwa: Arkady 1972.
[15] Waszczyszyn Z., Cichoń Cz., Radwańska M.: Metoda elementów skończonych w
statecznwci konstrukcji. Warszawa: Arkady 1990.
[15] Weiss S., Giżejowski M.: Statecmość konstrukcji metalowych Warszawa Arkady 1991.
[17] Rothert H., Gensichen V.: Nichtlineare Stabstatik. Baustatische Methoden, Grundlagen
und Anwendtmgen. Berlin-Heidelberg—New York Springer-Verlag 1987.
[13] Steup H.: Stabilitatstheorie im Bauwesen. Berlin : Ernst &. Sohn Verlag 1990.
[19] Pałkowski Sz.: Wpływ osiowych sił ściskających na macierz sztywności geometrycznej
pręta. W: Materiały! V Konf. MKMK, Wroclaw 1981, 129-135.
[20] Pałkowski Sz., Kołodziej J.: Anwendlmg der linemen Stabilitflt zur Ermittlung der
Verzweigrmgslast von Stabkonstmktionen. Bautechnik 7/1990, 236-240.
[21] Dąbrowski R.: Knicksicherlreit des Portali-alma. Bauingenieur 35(1960), 178-182.

som PROBLEMS TO STABILITY OF ELASTIC SUPPORTED STRUCTURES

The paper presents some problans involved with stability of elastic supported structures. A
simple graphical dependence fm the determination of the efl’ective length of members with
elastic lateral supports are given. The stability of an open through truss bridge is moreover
detaileddiscussed.Itispmvedthatinsomecasecthelateralbmkhngofbńdgecandetermineits
lmdingcapaciWIheremnkspresenwdinthepapercmbeappHededgnpmcdw.

W : prof: dr hab. m.Eugmluuflicbwa. Politechnika Gdańnba.

prqr: dr hab. m. Zbigniew Cywiński. Pour-cm Ganun
prof: dr hab. m. Piorr Wilde. IBWPAN