Professional Documents
Culture Documents
Filipino (Region X)
Filipino (Region X)
Filipino (Region X)
Filipino – Baitang 7
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 2: Pagbubuo ng Paghahatol o Pagmamatuwid
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikap ang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Management Team
Chairperson: Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III
Regional Director
Co-Chairpersons: Dr. Victor G. De Gracia Jr., CESO V
Asst. Regional Director
Edwin R. Maribojoc, EdD, CESO VI
Schools Division Superintendent
Myra P. Mebato,PhD, CESE
Assistant Schools Division Superintendent
Mala Epra B. Magnaong, Chief ES, CLMD Neil A. Improgo,
EPS-LRMS
Bienvenido U. Tagolimot, Jr., EPS-ADM
Samuel C. Silacan, EdD, CID Chief Lorena R. Simbajon, EPS
Members: - Filipino
Rone Ray M. Portacion, EdD, EPS – LRMS Marilyn C.
Panuncialman, EdD, PSDS
Maria Cheryl T. Samonte, EdD, Principal III/District In-
charge Agnes P. Gonzales, PDO II
Vilma M. Inso, Librarian II
Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon 10
Office Address: Zone 1, DepEd Building, Masterson Avenue, Upper Balulang, Cagayan de Oro
City Contact Number: (088) 880 7072
E-mail Address: region10@deped.gov.ph
7
Filipino
Ikalawang Markahan–Modyul 2
Pagbubuo ng Paghahatol
o Pagmamatuwid
This instructional material was collaboratively developed and re- viewed by educators from p
Your feedback and recommendations are highly valued.
Alamin ---------------- 1
Subukin ---------------- 2
Aralin 1 ---------------- 5
Balikan ---------------- 5
Tuklasin ---------------- 6
Suriin ---------------- 9
Pagyamanin ---------------- 11
Isaisip ---------------- 16
Isagawa ---------------- 17
Tayahin ---------------- 19
Sanggunian ---------------- 24
Nakapaloob sa modyul na ito ang mga gawain sa ikalawang markahan
para sa mag-aaral sa ikapitong baitang. Dito matutunghayan mo ang mga
piling akda mula sa kabisayan na awiting-bayan.
Sa panahon ng ating mga ninuno, kung saan hindi pa uso ang
mga makabagong teknolohiya tulad ng cellphone, kompyuter, ipad at iba pa.
Ang pagpapalaganap ng iba’t ibang akdang pampanitikan ay nagsimula sa
pasalindila na kung saan ang panitikang ito ay nagpalipat-lipat sa iba’t ibang
henerasyon upang makabuo ng mga awiting-bayan na nagsisilbing yaman ng
Kabisayaan.
Layunin:
1
Sa bahaging ito ay masusukat ang iyong nakatagong kaala- man batay sa bagong aralin.
Gawain A
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat akda. Pagkatapos, sagutin
ang mga katanungang nakasaad sa ibaba. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa sagutang papel o notbuk.
2
2. Pugad ng pag-ibig at kaligayahan
Ang mga puso ay pilit
magmahalan
Sa taludtod ng awiting-bayan, anong damdamin ang nangingibabaw?
a. takot b. lungkot
c. nag -alinlangan d. napilitang pagmamahal
3. Ang dalaga naman ay bigla pang
umayaw Sasabihin pa kay Inang nang
malaman
Ano ang umiiral na kaugalian ng dalaga sa taludtod na ito?
a. malikot b. magalang
c. matapat d. mayabang
4. Binata’y nagtampo at ang wika’y ikaw pala’y
ganyan Akala ko’y tapat at ako’y minamahal
Ano ang nangingibabaw na damdamin ng binata?
a. nagtampo b.nagalit
c. nalungkot d. nagmayabang
5. Ang dalaga naman ay biglang
umiyak Luha ay tumulo sa dibdib
pumatak
Anong damdamin ang umiiral sa taludtod na ito?
a. tuwa b.saya
c. galak d. lungkot
Gawain B
Panuto: Kilalanin ang mga dahilan sa paghahatol o pagmamatuwid. Lagyan
ng tsek ( / ) kung ito ay nagsasaad ng pagmamatuwid, ekis ( X )
naman kung hindi at isulat sa sagutang papel o notbuk.
1. Upang mabigyang - linaw ang isang mahalagang usapin o isyu
2. Maipagtanggaol ang sarili sa mali o masamang propaganda laban
sa kanya
3. Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang tao
4. Hindi maniwala sa ibang tao
3
5. Makapagpahayag ng kanyang saloobin
4
Gawain C
Panuto: Basahin at unawain ang pahayag. Lagyan ng titik P kung Pamahiin
ang isang pahayag K na naman kung Paniniwala. Isulat ang tamang sagot sa
sagutang papel o notbuk.
1. Bawal humiga kapag basa pa ang buhok, dahil mabubulag ka.
2. Hindi puwedeng magpaulan ang isang babaeng may buwanang dalaw.
3. Magkakaroon ng suwerte kapag lalaki ang unang nakasalubong sa araw
ng bagong taon.
4. Ang sinumang babeng sumunod sa dinaanan ng bagong kasal habang pa-
pasok sa simbahan ay makakapag-asawa rin sa lalong madaling panahon.
5. Masama ang magpakumpuni ng bahay kapag ang isang maybahay ay
buntis dahil tiyak na mahihirapan itong manganak.
Aralin
Pagbubuo ng Paghahatol
2 o Pagmamatuwid
5
Bago natin simulan ang ating talakayan, ano sa palagay mo ang mga
salitang may kaugnayan sa pagpapaliwanag at paghahatol o pagmamatuwid?
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga salita nasa loob ng kahon na
nasa ibaba. Pagkatapos ay pangatuwiranan ito ayon sa iyong pagkakaunawa.
Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel o notbuk.
6
Halina’t basahin at alamin natin ang mga mahahalagang kaisipan tungkol sa araling ito
7
Sa eksaktong alas dose ng bagong taon ay lumundag ng tatlong beses
para tumangkad.
Magkakaroon ng suwerte kapag lalaki ang unang nakasalubong sa
araw ng bagong taon.
Huwag gastusin ang perang papasok sa bagong taon.
2. Pamahiin Sa Bahay
3. Pamahiin sa Kasal
4. Pamahiin sa Buntis
Kapag madalas na pumintig ang kaliwang bahagi ng tiyan ng isang
buntis, siya ay magkakaanak ng babae.
Kabaligtaran naman kapag sa kanan.
8
Masama ang magpakumpuni ng bahay kapag ang isang maybahay ay
buntis dahil tiyak na mahihirapan itong manganak.
Lawiswis Kawayan
9
1. Sino-sino ang mga tauhan?
2. Saan gustong mamasyal ng binata?
3. Kung ikaw ang dalaga, pagbibigyan mo ba ang paanyaya ng binata? Bakit?
Pangatuwiranan ang iyong sagot.
Paghahatol o Pagmamatuwid:
Ang magandang kaugaliang makikita sa bahaging ito ay
1
Panuto: Kilalanin ang nais ipahiwatig sa mga larawang nasa ibaba. Uriin
kung anong uri ng tradisyon at pangatuwiranan ang iyong sagot. Isulat ang sagot sa
sagutang papel o notbuk.
Ginawa ko na ang unang bilang para sa’yo.
Halimbawa:
1. Uri ng Tradisyon:
Pista Pangangatuwiran.
Para sa akin ang pagdiriwang ng Pista ay isang pasasalamat sa
la- hat na mga biyayang natanggap sa buong taon.Ito rin ay pag-
aalay sa Patron sa nasasabing lugar.
1
https://www.google.com/search?q=mga+tradisyong+pili-
pino&oq=Mga+tradisyon&aqs=chrome.5.69i59l2j0l8.8526j1j7&sourceid=chro
me&ie=UTF-8
2. Uri ng Tradisyon: _
Pangangatuwiran.
_
_
_ _
1
https://www.google.com/search?q=mga+tradisyong+pili-
pino&oq=Mga+tradisyon&aqs=chrome.5.69i59l2j0l8.8526j1j7&sourceid=chr
o me&ie=UTF-8
3. Uri ng Tradisyon: _
Pangangatuwiran.
_
_
1
https://www.google.com/search?q=mga+tradisyong+pili-
pino&oq=Mga+tradisyon&aqs=chrome.5.69i59l2j0l8.8526j1j7&sourceid=chr
o me&ie=UTF-8
4. Uri ng Tradisyon: _
Pangangatuwiran.
_
_
1
https://www.google.com/search?q=mga+tradisyong+pili-
pino&oq=Mga+tradisyon&aqs=chrome.5.69i59l2j0l8.8526j1j7&sourceid=chr
o me&ie=UTF-8
5. Uri ng Tradisyon: _
Pangangatuwiran.
1
Kung umabot ka na sa bahaging ito, ibig sabihin ay natutunan mo na ang mga dapat mo
Ang katotohaanan
Sa paghahatol o pagmamatuwid
ay ipinagtitibay o
ay nagbibigay ng sapat na kati-
pinatutunayan sa
bayan o patunay upang ang isang
pamamagitan ng
panukala ay maging katanggap -
mga katwiran o ra-
tanggap o kapani-paniwala
son
https://www.google.com/search?q=Juan+De+la+Cruz+im-
ages&oq=Juan+De+la+Cruz+im-
ages&aqs=chrome..69i57j33.19871j1j9&sourceid=chrome&ie=UTF-8
1
Palawakin ang kaalaman at isabuhay kung ano ang mayroon tayo. Halina’t patunayan m
Marahil ay natutunan mo na ang mga kasanayan sa araling ito. Handa ka na bang gam
1
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na sitwasyon na nasa loob
ng kahon. Pangatwiranan ang iyong sagot at isulat sa sagutang papel o
notbuk.
1
Bagong kasal ang aming kapitbahay na si Liza at nabalitaang namatay ang kanyan
Gawain A
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag o talata.Piliin ang titik
ng tamang sagot at isulat ang sagot sa sagutang papel o notbuk.
1
3. Ang katotohanang pinagtitibay o pinatutunayan sa pamamagitan ng
mga katwiran o rason.
a. pagmamatuwid c. Pagpapaliwanag
b. pagpapasalaysay d. paglalahad
4. Ito ay isang pagkakaroon ng kumpiyansa o pananalig sa isang bagay
na walang matibay na patunay sa katotohanan nitó.
a. tardisyon c.paniniwala
b. pamahiin d. kasalan
5. Ito ay isang pagpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o
patunay.
a. pagmamatuwid c. Pagpapaliwanag
b. pagpapasalaysay d. paglalahad
6. Kapag nakabili ng biik, iligid mo ito sa poste ng inyong bahay ng
pitong beses upang hindi ito maglayas. Ito ang isang halimbawang…
a. tardisyon c. pamahiin
b. pamahiin d.kultura
7. Bawal magwalis kapag may patay. Ito ay isang halimbawang…
a. pamahiin c. kultura
b. paniniwala d. tradisyon
8. Ang makasalo ng bulaklak na inihagis ng babaing ikinasal ay susunod
na mag-aasawa. Ito ay isang halimbawang…
a. pamahiin c.kultura
b. paniniwala d. tradisyon
9. Ang dalaga naman ay bigla pang
umayaw Sasabihin pa kay Inang ng
malaman
Ano kaugalian o katangian ang nangingibabaw sa
taludtod? a.magalang c. mayabang
b. matapat d. matakot
1
10. Binata’y naawa lumuhod kaagad
Nagmakaamo at humingi ng patawad
Ang binata ay nagpapakita na siya
ay?
a. mapagmataas
b. mapagmayabang
c. magalitin
d. mapagkumbaba
2
Tapos na! Tapos na! Upang mapagtibay pa ang iyong kaalaman ay huwag kaligtaang sag
Noon Ngayon
2
2
Ailene G. Baisa at Alma M. Dayag, Pluma. Wika at Panitikan. Phoenix Publish-
ing House, Inc.
Pamahiin&oq=Pa-
mahiin&aqs=chrome.0.69i59j0l9.14040j1j8&sourceid=chrome&ie=UTF-8
https://www.wattpad.com/262945614-mga-pamahiin-part-1
https://www.google.com/search?q=Kahulugan+ng+paniniwala&oq=Ka-
hulugan+ng+panini-
wala&aqs=chrome..69i57j0l9.17054j1j9&sourceid=chrome&ie=UTF-8
https://www.google.com/search?q=mga+tradisyong+pili-
pino&oq=Mga+tradisyon&aqs=chrome.5.69i59l2j0l8.8526j1j7&sor-
ceid=chrome&ie=UTF-8
2
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Zone 1, DepEd Building Masterson Avenue, Upper Balulang Cagayan de Oro City, 9000
Telefax: (088) 880 7072
E-mail Address: