HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

KHOA CHÍNH TRỊ HỌC

-------------------------------------

TIỂU LUẬN
KẾT THÚC HỌC PHẦN CHÍNH TRỊ
HỌC ĐẠI CƯƠNG

Đề tài:
PHÂN TÍCH THỦ LĨNH CHÍNH TRỊ
LIÊN HỆ VỚI VAI TRÒ CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM HIỆN NAY

Sinh viên: NGUYỄN HƯƠNG TRÀ

Mã số sinh viên: 2156110054
Lớp 12: QHCT&TTQT K41

Hà Nội, ngày 26 tháng 12 năm 2021

 MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................3
1. Lý do chọn đề tài ..............................................................................................3
2. Tình hình nghiên cứu........................................................................................3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................3
4. Đối tượng, khách thể, phạm vị nghiên cứu ......................................................4
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu .......................................................4
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn .............................................................................5
7. Kết cấu ..............................................................................................................5
NỘI DUNG ................................................................................................................6
1. THỦ LĨNH CHÍNH TRỊ ..................................................................................6
1.1. Khái niệm ...................................................................................................6
1.2. Các dạng thủ lĩnh chính trị .......................................................................10
1.3. Các phẩm chất của thủ lĩnh chính trị........................................................12
1.4. Vai trò của thủ lĩnh chính trị ....................................................................15
1.5. Một số giải pháp đẩy mạnh, lan truyền những ảnh hưởng tiêu cực và
phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời những ảnh hưởng tiêu cực mà thủ
lĩnh chính trị mang lại ........................................................................................18
2. LIÊN HỆ VỚI VAI TRÒ CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU NHÀ NƯỚC VIỆT
NAM HIỆN NAY .................................................................................................21
KẾT LUẬN ..............................................................................................................23
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................24

2
 MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trên thế giới, để bất kì một quốc gia nào có thể đi vào nề nềp, kỉ cương,
có luật pháp và được công nhận là một Nhà nước thì không thể thiếu đi hệ thống
tổ chức quyền lực nhằm vận hành, quản lý để đất nước, xã hội phát triển mọi mặt
từ kinh tế, chính trị đến văn hoá, khoa học kĩ thuật,… Và trong bộ máy điều hành
này, vai trò của người đứng đầu – thủ lĩnh chính trị là vô cùng quan trọng, họ là
những người có ảnh hưởng sâu sắc đến chiều hướng vận động của quyền lực
chính trị va định hướng tương lai của cả một quốc gia dù lớn hay nhỏ, dù phát
triển hay đang phát triển.
Chính vì lí do đó, trong bài tiểu luận, tôi muốn tìm hiểu sâu và rõ hơn
về phẩm chất của một thủ lĩnh chính trị. Từ đó góp phần to lớn trong việc phát
huy vai trò tích cực của những người đứng đầu trong tổ chức bộ máy Nhà nước.
Đồng thời giúp ích cho việc giáo dục, tuyên truyền những bài học tốt đẹp cho
đội ngũ các nhà lãnh đạo chính trị của giai cấp công công nhân và cả những chủ
nhân tương lai của đất nước.

2. Tình hình nghiên cứu

Trong khoa học chính trị, thủ lĩnh chính trị được nghiên cứu với tư cách
là hiện tượng đặc biệt của quyền lực chính trị và thực thi quyền lực chính trị, với
tư cách là người đứng đầu trong hệ thống tổ chức quyền lực chính trị. Những tư
tưởng và và quan niệm về thủ lĩnh chính trị ở cả phương Đông lẫn phương Tây,
ở cả thời kỳ cổ đại, trung đại hay cận – hiện đại đều sẽ được đề cập và làm rõ
trong nội dung của bài tiểu luận này. Thêm vào đó sẽ là những nhận xét từ góc
nhìn cá nhân kết hợp cùng những tài liệu được tham khảo từ những nguồn chính
thống về vai trò của người đứng đầu nhà nước Việt Nam hiện nay.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích
Bài tiểu luận có đề cập và phân tích đến tình trạng thực tế về đạo đức
và tình trạng rèn luyện đạo đức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Từ đó, tác giả

3
đưa ra một vài biện pháp cơ bản nhằm góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả
công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cho toàn thể cán bộ, đảng viên của Đảng
Cộng sản Việt Nam giúp phát huy tốt các vai trò, nhiệm vụ của thủ lĩnh chính trị
trong việc định hướng, thực hiện quyền lực chính trị để dẫn dắt đất nước phát
triển mạnh về mọi mặt.

3.2. Nhiệm vụ
Nhằm đạt được những mục đích đã nêu trên, tiểu luận bao gồm những
nội dung chủ yếu sau đây:
- Nêu khái niệm qua các cách định nghĩa khác nhau, những yêu cầu
về phẩm chất và vai trò của thủ lĩnh chính trị nói chung
- Nêu ra một vài biện pháp để đẩy mạnh công tác giáo dục và rèn
luyện đạo đức, tài năng cho đội ngũ cán bộ có ảnh hưởng trực tiếp
đến các quyết định quan trọng của bộ máy chính trị
- Liên hệ các lý thuyết, nghiên cứu của các nhà khoa học, chính trị
học, triết học với người đứng đầu Nhà nước Việt Nam trong tình
hình hiện nay.

4. Đối tượng, khách thể, phạm vị nghiên cứu

4.1. Đối tượng, khách thể
Đối tượng chủ yếu là phẩm chất, vai trò của thủ lĩnh chính trị nói chung
và của cán bộ, đảng viên thuộc Nhà nước Việt Nam nói riêng trong bối
cảnh dịch bệnh và kinh tế hiện nay

4.2. Phạm vị nghiên cứu

- Giới hạn không gian: phạm vi cả nước
- Giới hạn về thời gian: tính đến hết 30/12/2021

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận
Tiểu luận được hoàn thành dựa trên các nghiên cứu của các nhà khoa
học, chính trị gia, triết học, thêm vào đó là quan điểm sáng suốt của Mác – Lê
nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm được rút ra từ thực tế của Đảng Cộng
sản Việt Nam về phấm chất, vai trò của người đứng đầu.

4
 5.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận: dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử
- Phương pháp nghiên cứu:
 Thu thập thông tin
 Phân tích tài liệu
 Dựa theo lịch sử và logic
 Tổng hợp và phân tích đánh giá

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn

6.1. Ý nghĩa lý luận
Làm rõ những yêu cầu bắt buộc về phẩm chất, đạo đức, tài năng của cá
nhân để có thể trở thành một thủ lĩnh chính trị đích thực. Cùng với đó là giúp ích
phần nào trong vấn đề nhận thức của cá nhân về vị trí và vai trò của người đứng
đầu. Đồng thời đề cao vai trò và tầm quan trọng trong việc lãnh đạo của họ có
ảnh hưởng to lớn thế nào đến tương lai, hướn đi của đất nước. Từ đó, nêu ra
những giái pháp nhằm hạn chế những tác động tiêu cực có thể xảy ra với bộ máy
chính trị.

6.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nêu ra thực trạng của Nhà nước Việt Nam hiện nay từ đó rút ra những
bài học kinh nghiệm, tốt thì phát huy, sai thì sửa để góp phần giúp đất
nước phát triển bền vững, để có thể sánh vai với các cường quốc năm
châu như lời Hồ Chủ tịch vĩ đại từng dặn dò.

7. Kết cấu
Gồm 3 phần
- Mở đầu
- Nội dung
- Kết luận
- Tài liệu tham khảo

5
 NỘI DUNG

1. THỦ LĨNH CHÍNH TRỊ

1.1. Khái niệm
Thủ lĩnh chính trị được các ngành khoa học khác nhau nghiên cứu.
Chính trị học nghiên cứu thủ lĩnh chính tị như một hiện tượng đặc biệt của
quyền lực chính trị.
1.1.1. Theo phương Tây
- Thời kỳ cổ đại:

Xê nô phôn là 1 nhà tư tưởng Hy

Lạp cổ đại, ông có thể được coi là người
đầu tiên có những quan điểm về thủ lĩnh
chính trị. Theo lối suy nghĩ của bản thân,
Xê nô phôn cho rằng, khi con người làm
chủ được nghệ thuật chính trị thì cũng
chính là lúc họ đạt được đến trình độ
thượng thừa để cai trị một nhà nước phát
triển tích cực cho đời sống của nhân loại.
Bên cạnh những quan niệm xác đáng về
định nghĩa của thủ lĩnh chính trị, Xê nô
phôn còn nêu ra những phẩm chất mà một
thủ lĩnh chính trị cần phải có để chỉ huy
được một quốc gia, đó là: nhận thức được
chính trị, giỏi kỹ thuật, giỏi thuyết phục,
biết làm rung cảm người nghe khi diễn
Xê - nô - phôn (430-354 TCN) thuyết, … Đặc biệt nhất, để trở thành một
thủ lĩnh chính trị đích thực, biết đấu tranh
cho lợi ích chung là một phẩm chất không thể thiếu. Ông còn đưa ra một ý
kiến rằng thiên tài của thủ lĩnh chính trị không phải tự nhiên mà có, nó được
sinh ra từ sự kiên nhẫn lâu dài, sự rèn luyện tự vươn lên và khẳng định chính
mình, hơn nữa còn là người biểu hiện ý chí của thần linh.

6
 Còn quan điểm của chính trị gia thời La mã cổ đại – Xixeron thì lại
cho rằng thủ lĩnh chính trị là người thông thái, tập hợp, cai trị được mọi
người, thể hiện được đầy đủ ý chí của thân linh.

- Thời kỳ trung đại:

Ở thời kì này, chịu sự ảnh hưởng
của sự thay đổi về mặt kinh tế, xã hội và
những yếu tố về tín ngưỡng, nhà tư
tưởng, triết học gia lỗi lạc Auguystanh đã
đưa ra quan niệm về một người chỉ huy
là người có óc quyết đoán nhìn xa trông
rộng, tự biết chỉ huy mình trước khi chỉ
huy người khác, đứng trước những dục
vọng và ham muốn có thể làm biến chất
con người thì phải kiềm chế được bản
thân. Bảo toàn được đồng thời cả lợi ích
của những thành viên hoạt động dưới
trướng mình cũng như mọi mặt lợi ích
của quốc gia, dân tộc. Ông còn cho rằng
thủ lĩnh chính trị là sự hiện diện thay mặt Saint Augustine
cho Chúa trời để đưa ra những quyết định (354-430 N)
sáng suốt, dẫn lối chỉ đường cho một dân
tộc hướng về phía trước.

- Thời kì cận – hiện đại:

Ở thời kì này, khi khoa học – công nghệ dần phát triển, suy nghĩ của
con người cũng có sự đổi mới nhất định, kéo theo định nghĩa về thủ lĩnh
chính trị được nghiên cứu 1 cách khoa học hơn theo 2 trường phái là chủ
nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật.
 Theo trường phái duy tâm thì các nhà khoa học cho rằng vai trò của vĩ
nhân có thể được tuyệt đối hoá hoặc phủ định hoàn toàn
 Theo trường phái duy vật biện chứng thì lại khẳng định vai trò quan
trọng của quần chúng nhân dân đối với lịch sử và xã hội. Những nhà
khoa học thuộc trường phái này cho rằng những nhân vật xuất sức

7
 không phải ngẫu nhiên mà có, đó là kết quả của cả một quá trình lịch
sử tạo nên những điều kiện nhất định cho việc xuất hiện những nhân
vật với khả năng và dức tính có thể giải quyết những nhiệm vụ mà lịch
sử đặt ra. Chính vì thế, thủ lĩnh có vai trò quan trọng trong việc thúc
đẩy xã hội phát triển, với tầm nhìn xa trông rộng và sự nhận thức đúng
đắn về quy luật phát triển khách quan từ đó lãnh đạo phong trào phát
triển đúng hướng. Vậy nên có thể thấy rằng thủ lĩnh chính trị và phong
trào quần chúng là hai vật thể ảnh hưởng lẫn nhau khi thủ lĩnh chính
trị trưởng thành từ phong trào quần chúng và một phong trào quần
chúng thành công sẽ được dẫn dắt bởi một thủ lĩnh tài ba.

1.1.2. Theo phương Đông

Ở Trung Quốc thời cổ đại, các trường phái triết học khác nhau cũng
có những định nghĩa khác nhau về thủ lĩnh chính trị và thực chât quan niệm
về thủ lĩnh chính trị chính là quan niệm về người làm vua.

VUA TRUNG QUỐC

- Nho gia: để trở thành 1 nhà vua – 1 thủ lĩnh chính trị anh minh, lỗi lạc, có
thể cai quản, dẫn dắt cả 1 vùng lãnh thổ thì bắt buộc phải có đầy đủ phẩm
chất sau:

8
  Tấm lòng “nhân” bao gồm nhân nghĩa, nhân đạo và yêu thương nhân
dân
 Tầm hiểu biết sâu rộng và thông thạo “lục nghệ”: lễ, nhạc, ngự (cưỡi
ngựa), xạ (bắn tên), thư (chữ), số (toán).
 Đặc biệt phải là tấm gương sáng về đạo đức gồm có đầy đủ 3 đức là
NHÂN, TRÍ và DŨNG trong đó nhân là gốc
 Bên cạnh đó cũng cần phải biết dùng người và quan tâm đến đời sống
của nhân dân.
- Pháp gia: theo Hàn Phi Tử thì Vua phải là người sáng suốt, có trí tuệ để ban
hành luật pháp một cách đúng đắn, có nghệ thuật cai trị và phải biết bảo vệ
quyền lực, giữ vững vị thế của mình
Dù tồn tại những mặt đối lập nhau nhưng suy cho cùng tất cả các
trường phái đều ủng hộ chế độ quân chủ trung ương tập quyền và quyền lực
chỉ có thể tập trung vào nhà vua.

1.1.3. Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác – Lênin

Mác và Ăng ghen khẳng định rằng thủ lĩnh chính trị là những cá
nhân xuất sắc xuất hiện trong những hoàn cảnh và thời kì lịch sử nhất định.
Và chắc chắn rằng sự xuất hiện này là hoàn toàn tất yếu bởi lẽ lãnh tụ chính
trị là những cá nhân kiệt xuất do phòng trào cách mạng của quần chúng nhân
dân tạo nên. Thủ lĩnh chính trị còn đóng vai trò quan trọng cho việc thực hiện
sứ mệnh lịch sử. Đặc biệt trong quan hệ giữa cá nhân và quần chúng, Mác
nhấn mạnh vai trò quyết định to lớn của quần chúng nhân dân đối với phong
trào cách mạng, người dân vừa là lực lượng sản xuất cơ bản của xã hội lại
vừa là động lực cơ bản của mọi cuộc cách mạng xã hội, hơn thế nữa, chính
những người dân tưởng chừng như thấp cổ bé họng ấy lại chính là chủ thể
của những giá trị văn hoá tinh thần được lưu truyền ngàn đời sau.

1.1.4. Theo chiết tự từ

Trong tiếng Anh, “thủ lĩnh” được dịch là Leader, mang ý nghĩa là
người đứng đầu, cầm đầu và là thành viên có uy tín nhất của một tổ chức
hoặc một nhóm, mà sự ảnh hưởng các nhân của người đó cho phép họ đóng

9
 vai trò chủ yếu trong các quá trình, các tình huống hoạt động của tổ chức hay
của đoàn đội, nhóm.
Khi tách “thủ lĩnh” thành 2 từ riêng biệt thì “thủ” là một từ Hán Việt
mang nghĩa là đầu và trong trường hợp này có nghĩa là đứng đầu, còn “lĩnh”
là dẫn dắt. Chính vì thế khi 2 từ này đứng cạnh nhau sẽ mang ý nghĩa là
người đứng đầu của một tổ chức, họ có vai trò lãnh đạo dẫn dắt tổ chức đó
hoàn thành nhiệm vụ do lịch sử đặt ra.
“Thủ lĩnh” được dùng bao hàm những ý nghĩa khác nhau, nếu chỉ là
những tổ chức có quy mô nhỏ thì sẽ gồm có thủ lĩnh băng nhóm, đảng phái,
đoàn thể, … và mở rộng ra phạm vi chính trị ta sẽ có thủ lĩnh giai cấp, thủ
lĩnh dân tộc, … Chính là vua, chúa thời xưa hoặc là tổng thống, chủ tịch nước
thời hiện đại.
 Hiện nay mặc dù còn rất nhiều cách giải nghĩa khác nhau về định nghĩa thực
sự của thủ lĩnh chính trị tuy nhiên qua một sộ cách tiếp cận và khía cạnh cơ
bản, ta có thể quan niệm Thủ lĩnh chính trị là người đứng đầu một tổ chức
chính trị. Đó là nhân vật xuất sắc trong lĩnh vực hoạt động chính trị, xuất hiện
trong những điều kiện lịch sử nhất định, có sự giác ngộ lợi ích, mục tiêu, lý
tưởng giai cấp, có khả năng nắm bắt, sử dụng quy luật, có năng lực tổ chức và
tập hợp quần chúng để giải quyết những nhiệm vụ chính trị do lịch sử đặt ra.

1.2. Các dạng thủ lĩnh chính trị

1.2.1. Thủ lĩnh chính thức, thủ lĩnh phi chính thức

10
 Thủ lĩnh chính thức Thủ lĩnh phi chính thức

Là những cá nhân giữ chức vụ Là những cá nhân có khả năng

trong cơ cấu tổ chức chính trị, họ có
thể thực hiện và sử dụng quyền lực
dựa trên những quy tắc đã được xác
lập và hàm chứa quan hệ mang tính
chất chức năng của tổ chức.
chi phối người khác dựa trên uy tín
tạo lập bởi những phẩm chất cá nhân
như trí tuệ, đạo đức, năng lực, tính
cách, … trong quan hệ cá nhân của
các thành viên trong tổ chức chính trị

 Hai dạng thủ lĩnh này có thể bổ sung cho nhau, cũng có thể tách rời và thậm
chí là xung đột với nhau. Lúc đó, tổ chức chính trị sẽ tồn tại hai “thủ lĩnh” gây
ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động chung, dẫn đến sự chia rẽ giữa những
thành viên trong tổ chức và làm suy giảm đáng kể hiệu quả làm việc của đoàn
đội. Với những trường hợp tổn tại hai người lãnh đạo như vậy, tổ chức sụp đổ
hay tan rã sẽ chỉ là chuyện một sớm một chiều. Chính vì thế, người thủ lĩnh
thực thụ sẽ là người có đầy đủ cả hai dạng thủ lĩnh trên. Họ vừa có uy tín, có
sự tôn trọng của những người xung quanh và có cả quyền lực để điều hành cả
một hệ thống phát triển vững mạnh, xây dựng lợi ích cho những người xung
quanh.

1.2.2. Thủ lĩnh trên danh nghĩa, thủ lĩnh trên thực tế
- Thủ lĩnh trên danh nghĩa (thủ lĩnh hình thức)
Là thủ lĩnh có chức danh tuy nhiên năng lực để điều hành công việc
hay chỉ huy người khác lại không có. Ta có thể lấy ví dụ cho trường hợp
này từ chính lịch sử của Việt Nam đó chính là vua Lê Kính Tông khi để
tuột mất quyền lực cai trị đất nước của mình rơi vào tay của 1 thế lực khác.
- Thủ lĩnh trên thực tế (thủ lĩnh thực sự)
Cũng giống như thủ lĩnh chính thức, thủ lĩnh trên thực tế có thể điều
khiển được người khác và chi phối hành động của người khác nhờ vào uy

11
 tín của bản thân họ mà không dựa trên chức danh hay bất cứ 1 quyền lực
nào.
 Trong tổ chức chính trị, thủ lĩnh trên thực tế có vai trò lãnh đạo thực sự tuy
nhiên họ lại không có bất kì danh vị chính thức nào, chính vì thế việc chỉ
huy người khác làm theo sự lãnh đạo của họ ít nhiều cũng sẽ gặp khó khăn.
Như tục ngữ xưa vẫn luôn có câu: “danh có chính thì ngôn mới thuận”. Do
vậy, việc cùng lúc tồn tại hai kiểu thủ lĩnh này trong một tổ chức chính trị
là không nên và chỉ nên xác lập chức danh chính thực cho người là thực sự
là thủ lĩnh trên thực tế.

1.3. Các phẩm chất của thủ lĩnh chính trị

Là thủ lĩnh chính trị thì ở bất cứ chế độ xã hội nào và trong bất cứ
thời đại nào cũng đều phải có những phẩm chất nhất định, ví dụ như: trí tuệ,
có năng lực đạt tới mục tiêu chính trị đề ra, có khả năng cai trị, … Tuy nhiên,
trong mỗi chế độ chính trị, ở mỗi giai đoạn phát triển của lịch sử, người thủ
lĩnh chính trị cũng có những phẩm chất riêng. Và những phẩm chất theo những
trường phái khác nhau, giai đoạn lịch sử khác nhau và cả quần chúng nhân
dân khác nhau cũng sẽ có những sự bất đồng.
Và phẩm chất của thủ lĩnh chính trị cũng giống như quan niệm của
nó, dưới góc độ nhìn nhận sự việc của mỗi cá nhân khác nhau, từ những thời
kì lịch sử, chính trị khác nhau cũng sẽ có sự khác biệt.

Theo các nhà khoa

học ở các nước xã Theo các nhà khoa
Theo Mác – Lênin
hội khoa học chủ học phưong Tây
nghĩa
Có tri thức khoa học Có trình độ tư duy trí Có trình độ hiểu biết
Về trình uyên bác tuệ rộng và tính sáng và khả năng hiểu biết
độ nhận
tạo uyên thâm các lĩnh
thức
vực

12
 Nắm bắt được xu thế Có khả năng hiểu biết Phẩm chất về trí tuệ
vận động của dân tộc, mọi người và phản thể hiện khi đưa ra
quốc tế và thời đại ứng nhanh quyết định, có óc suy
Có sự hiểu biết sâu xét trên cơ sở khoa
rộng về công tác quản học
lý và chuyên môn
Có trình độ về văn
hoá, nghệ thuật, xã
hội
Có bản lĩnh, trung Biết độc lập đánh giá Nắm được nghệ thuật
Về
thành với lợi ích của tình huống và bảo vệ
phẩm giai cấp dân tộc lãnh đạo
chất lợi ích của quốc gia
Biết giữ mình đúng ở
chính trị bị trí lãnh đạo
Có tầm nhìn chiến Có trí tuệ thực tiễn, Có khả năng đề ra
lược và sách lược tìm ra được các mục tiêu cho tập thể
Có năng lực tập hợp phương án bố trí mọi Phân công các chức
quần chúng nhân dân người dưới quyền
vụ cụ thể cho từng
Có khả năng tổ chức, Biết đề ra mục tiêu, người
động viên lôi kéo chức năng, nhiệm vụ
Về năng
quần chúng, cấp dưới cụ thể, biết tổ chức Biết tổ chức công việc
lực tổ
hành động, đặt mục tốt
chức quá trình thực hiện
tiêu chung
nhiệm vụ
Có khả năng kiểm tra,
giám sát công việc Có khả năng cổ vũ
mọi người làm việc,
biết đưa công tác kiểm
soát vào nề nếp
Cần phải có sự trung Có ý chí Có tính trung thực và
thực công bằng
Có tính đòi hỏi với
Về đạo Công bằng, không bản thân và người Có bản lĩnh quyết
đức tham lam, có lòng tin
khác đoán
vào bản thân và cấp
dưới

13
 Say mê với công việc Có khả năng tự phê Có tính chân thành,
Về khả năng làm việc bình, biết nhìn thấy chịu đựng
khuyết điểm của mình
Có sức khoẻ tốt Có khả năng đồng
cảm
Nhiệt tình, có tinh
thần trách nhiệm cao Là người tốt trong gia
Có sự sáng tạo, dám đình
nghĩ dám làm Có lòng tin vào cấp
dưới và quần chúng

Dù có nhiều khác biệt trong tư duy về phẩm chất cần có của một thủ
lĩnh chính trị tuy nhiên để trở thành một nhà lãnh đạo thực thụ thì cá nhân này
nhất định phải có đầy đủ 5 nhóm phẩm chất sau:
Thứ nhất, trình độ hiểu biết:
- Là người thông minh, có trình độ hiểu biết sâu rộng các lĩnh vực
- Có trình độ trí tuệ, có tư duy khoa học, nắm bắt được những quy
luật vận động và phát triển của xã hội
- Có khả năng dự báo, tiên đoán được tình hình
- Làm chủ được khoa học và nghệ thuật lãnh đạo, quản lý
Thứ hai, về phẩm chất chính trị
- Là người giác ngộ lợi ích giai cấp, thể hiện tập trung, tiêu biểu
cho lợi ích giai cấp
- Trung thành với mục tiêu, lý tưởng đã chọn
- Dũng cảm đấu tranh bảo vệ lợi ích giai cấp
- Có bản lĩnh chính trị vững vàng trước những bước phát triển
phức tạp, quanh co của lịch sử
Thứ ba, về năng lực tổ chức
- Là người có khả năng về công tác tổ chức

14
 - Có khả năng động viên, cổ vũ, khích lệ mọi người hoạt động với
hết khả năng của họ
- Có khả năng kiểm soát, kiểm tra công việc
Thứ tư, về đạo đức, tác phong
- Thủ lĩnh chính trịm phải là người trung thực, công bằng, không
tham lam, vụ lợi
- Cởi mở, cương quyết và có lối sống giản dị
- Có khả năng giao tiếp và tạo mối quan hệ tốt với mọi người
- Biết lắng nghe ý kiến của người khác, có lòng tin vào chính bản
thân mình
- Có khả năng tự kiểm tra bản thân và giữ gìn, bảo vệ uy tín của
mình
- Có lòng say mê công việc và lòng tin vào cấp dưới
Thứ năm, về khả năng làm việc
- Là người có sức khoẻ tốt, có khả năng làm việc cao
- Có khả năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo
- Nhạy cảm và năng động, biết cảm nhận cái mới và đấu tranh cho
cái mới

1.4. Vai trò của thủ lĩnh chính trị

Có thể khẳng định rằng thủ lĩnh chính trị là những nhân vật xuất sắc
trong hệ thống quản lý và duy trì hệ thống chính trị để đáp ứng và giải quyết
những nhu cầu của lịch sử. Họ có thể tạo ra những ảnh hưởng rất tích cực, có
ích cho việc phát triển lịch sử, tuy nhiên, những ảnh hưởng tiêu cực của họ tới
bộ máy chính trị cũng là điều không thể không nhắc đến.
1.4.1. Vai trò tích cực

15
 Vai trò tích cực của thủ lĩnh chính trị chỉ xuất hiện khi giai cấp sản
sinh ra thủ lĩnh tiến bộ, hoạt động của thủ lĩnh phù hợp với quy luật khách
quan, với tiến trình phát triển của lịch sử, phù hợp với nguyện vọng và lợi ích
của quần chúng.
- Quyết định việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống tổ chức quyền lực
mà chính họ là linh hồn của hệ thống đó
- Hướng hệ thống quyền lực thoả mãn nhu cầu của xã hội, của giai
cấp tạo động lực thúc đẩy xã hội phát triển
- Kết hợp cùng đội tiên phong của giai cấp, thủ lĩnh chính trị có
thể lôi kéo, tập hợp quần chúng, thuyết phục , giáo dục và phát
huy sức mạnh của quần chúng trong đấu tranh chính trị nhằm
giành, giữ và thực thi quyền lực chính trị, phù hợp với nhu cầu
xã hội và lợi ích giai cấp
- Thủ lĩnh chính trị có khả năng lãnh đạo phong trào và đưa phong
trào vượt qua những khúc quanh co của lịch sử, thực hiện thắng
lợi mục tiêu chính trị đã đề ra
- Đẩy nhanh tiến trình cách mạng mang lại hiệu quả cao cho phong
trào cách mạng, cho hoạt động quần chúng
Trong lịch sử có thật của nước Nga vĩ đại, Lênin đã cùng với Đảng
Bôn-sê-vích của nước này đưa Liên Xô thoát khỏi sự lăm le xâm lược của 14
nước đế quốc, không những thế còn đẩy lùi được tình trạng kiệt quệ mà thời
kỳ nội chiến triền miên không dứt gây ra.
Cũng có tinh thần của một nhà lãnh đạo kiệt xuất, chủ tịch Hồ Chí
Minh vĩ đại của Việt Nam đã đưa nước ta đi đúng quỹ đạo của Cách mạng vô
sản, thoát khỏi tình trạng hiểm nghèo khi đứng trước kẻ thù quá đỗi mạnh mẽ
là thực dân Pháp để giành được chiến thắng vang dội (1946).
Một cá nhân trở thành một thủ lĩnh cần phải thu nhận được những
phẩm chất nhất định của nhóm, của cộng đồng. Những phẩm chất này được
hình thành trong quá trình tương tác với những người khác. Nhưng không nên
nhìn nhận những phẩm chất đó một cách cơ giới. Khi muốn trở thành thủ lĩnh,
là nhận lấy trách nhiệm tự bản thân đã phải thay đổi hành vi, tính cách theo

16
 yêu cầu của nhóm. Tuy nhiên điều đó không làm mất đi cá tính, nhân cách
độc đáo và tính tích cực chính trị riêng có của thủ lĩnh.

Hình ảnh từ cuộc Cách mạng Tháng 10 Hồ Chí Minh lãnh đạo, dẫn lối nhân
Nga khi Lênin quay về từ Phần Lan và dân thoát khỏi tình cảnh “ngàn cân
trực tiếp lãnhh đạo Cách Mạng treo sợi tóc”
(07/10/1917)

1.4.2. Ảnh hưởng tiêu cực

Thông thường, ảnh hưởng tiêu cực của thủ lĩnh chính trị là do vị thế
của giai cấp sản sinh ra thủ lĩnh quyết định. Tuy nhiên, ở giai cấp tiến bộ cũng
có trường hợp, do người lãnh đạo thiếu tài, kém đức hoặc có tài nhưng kém
đức, cá nhân chủ nghĩa, chuyên quyền độc đoán nên không có khả năng nhận
thúc đúng đắn và vận dụng sáng tạo quy luật khách quan, hoặc nhận thức đúng
mà hoạt động trái với quy luật khách quan, trái với lợi ích của quần chúng, đi
ngược xu thế cuat thời đại. Trong trường hợp này, vai trò của người thủ lĩnh
kìm hãm sự phát triển của lịch sử.
- Do thiếu tài, kém đức nên không có khả năng lãnh đạo phong
trào, không biết ”chớp thời cơ, vượt thử thách” để hoàn thành
nhiệm vụ lịch sử đặt ra
- Trước những bước ngoặt của lịch sử thường tỏ ra bối rối, giao
động, thậm chí trở nên phản động, lái phong trào đi ngược lợi ích
của quần chúng

17
 - Không xuất phát từ lợi ích chung mà vì quyền lợi riêng, động cơ
không trong sáng nên thường gây bè phái riêng rẽ, mất đoàn kết
trong hệ thống tổ chức quyền lực, làm suy giảm vai trò, sức mạnh
của tổ chức, hạn chế, ngăn cản khả năng của mỗi cá nhân, làm
giảm hiệu quả giải quyết những nhiệm vụ, mục tiêu mà chính trị
đã đề ra
- Do phong cách làm việc độc đoán chuyên quyền, hoặc do năng
lực hạn chế của người thủ lĩnh mà nguyên tắc dân chủ trong tổ
chức và hoạt động bị tước bỏ, nhân quyền thường bị vi phạm,
phong trào cách mạng thiếu động lực và sinh khí để phát triển
Dù thế giới mà chúng ta đang sinh sống được coi là hoà bình và kết
nối, tuy nhiên có thể thấy rằng hàng ngày, hàng giờ, hàng giây hàng phút trên
thế giới vẫn đang diễn ra những cuộc bạo loạn như khủng bố, xả súng, … hay
thậm chí là nội chiến, chiến tranh. Do đó, chỉ cần 1 trong những vị thủ lĩnh
chính trị trong giây phút nào đó đánh mất sự kiên định và những phẩm chất
của một nhà lãnh đạo sáng suốt cũng có thể khiến nhân loại phải trả một cái
giá rất đắt, đôi khi không thể lường trước được.
 Có 3 tiêu chí khách quan để đánh giá được ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực của
một thủ lĩnh chính trị lên sự phát triển của xã hội gồm: thời đại, giai cấp và quan
trọng nhất đó chính là nhân cách.

1.5. Một số giải pháp đẩy mạnh, lan truyền những ảnh hưởng tiêu cực và
phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời những ảnh hưởng tiêu cực
mà thủ lĩnh chính trị mang lại
- Đẩy mạnh sự tích cực:
Tiếp tục tuyên truyền, giáo dục để truyền lại kiến thức và tinh thần,
phẩm chất bắt buộc phải có để trở thành một thủ lĩnh chính trị xuất sắc, được
thành viên làm việc dưới quyền tôn trọng, kính nể. Thêm vào đó là cách đối
nhân xử thế để thu phục lòng người, biết thuyết phục những người xung quanh
làm theo ý kiến của bản thân. Áp dụng được nghệ thuật lãnh đạo để góp phần
phát triển xã hội theo hướng tốt đẹp hơn

18
 Cần phải khắt khe trong việc đào tạo và giao quyền lực, chức danh
cho bất cứ cá nhân nào có thể trở thành thủ lĩnh chính trị để tránh những ảnh
hưởng tiêu cực mà thủ lĩnh “dởm” có thể gây ra
- Phòng ngừa tiêu cực:
Nâng cao nhận thức cho các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người
đứng đầu về tác động tiêu cực của lợi ích nhóm đến tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Trên cơ sở đó nâng cao vai trò, trách
nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo việc nghiên cứu, ban hành các chủ trương,
đường lối, chính sách, nghị quyết, quy định, quyết định cũng như tổ chức thực
hiện đúng công tác tổ chức, cán bộ; khắc phục triệt để lợi ích nhóm trong công
tác tổ chức, cán bộ thời gian qua. Nâng cao nhận thức, phẩm chất đạo đức,
trách nhiệm cho cán bộ tham mưu về công tác tổ chức, cán bộ, người đứng
đầu cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, tổ
chức kinh tế của Nhà nước về tác hại của lợi ích nhóm, để từ đó thực hiện
đúng, tốt chức năng tham mưu trong xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện
các chủ trương, chính sách, nghị quyết, chế độ của Đảng, Nhà nước về công
tác tổ chức, cán bộ.
Phải dân chủ, công khai, minh bạch trong công tác cán bộ. Trong
công tác cán bộ nhất là trong các khâu tuyển dụng, quy hoạch, điều động, luân
chuyển, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật và bổ nhiệm cán bộ, vì đó là những
khâu hết sức quan trọng trong quá trình phát hiện, bồi dưỡng, đề bạt, cất nhắc,
quản lý và giám sát cán bộ. Cần quy định tiêu chuẩn chức danh chức vụ lãnh
đạo, quản lý. Đây là việc làm rất cần thiết trong công tác cán bộ, bởi nó là cơ
sở để tạo ra cơ chế minh bạch. Đồng thời, phải lượng hóa rất cụ thể tiêu chuẩn,
tránh chung chung, nhất là tình trạng hiểu và áp dụng thế nào cũng được, thế
nào cũng đúng, bị lợi dụng để phục vụ cho những quan hệ, ý đồ cá nhân không
lành mạnh mà mục đích là vì “lợi ích nhóm”, “chạy chức, chạy quyền” để trục
lợi. Thực hiện nghiêm túc quy chuẩn cán bộ và quy trình bổ nhiệm chặt chẽ
để xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có phẩm chất chính trị,
đạo đức, lối sống mẫu mực, có trình độ, năng lực đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm
vụ được giao. Khi xây dựng được bộ quy chuẩn đánh giá và sử dụng cán bộ
một cách khoa học, chặt chẽ, có giá trị như một bộ luật mà các tổ chức, cơ
quan, đơn vị đều phải làm theo sẽ hạn chế được nhiều trường hợp bổ nhiệm

19
tùy tiện những người trong gia đình, dòng họ, thân tộc, quen biết vào vị trí
lãnh đạo hoặc các vị trí công tác quan trọng.
Gắn cuộc đấu tranh chống lợi ích nhóm tiêu cực với việc nâng cao
phẩm chất đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Tăng cường sức chiến
đấu và hiệu quả của công tác tư tưởng, lý luận theo Nghị quyết Trung ương 5
(khóa IX), làm cho công tác tư tưởng luôn chủ động, kịp thời, sắc bén, có tính
thuyết phục cao, góp phần củng cố sự đoàn kết thống nhất về chính trị, tư
tưởng trong toàn Đảng, toàn dân. Đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng
cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là cho đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp gắn với thực hiện tốt việc học tập, làm theo
tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Kiên quyết, kịp thời
đấu tranh chống những biểu hiện cơ hội, những quan điểm sai trái trong đội
ngũ cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nguyên tắc tổ chức
và sinh hoạt đảng, tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng
theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI gắn với thực hiện Nghị quyết Trung
ương 4 khóa XII và thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII
về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh”. Trong sinh hoạt đảng, cần tập trung đấu tranh chống tư tưởng cơ hội,
thực dụng cùng những biểu hiện suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức
cách mạng của cán bộ, đảng viên.
Xử lý nghiêm, kịp thời, công khai những vụ việc đã được phát hiện;
cần phải có biện pháp kiên quyết, nghiêm minh đối với những người dính líu
vào tiêu cực “lợi ích nhóm”, “nhóm lợi ích”, bất kể ở chức vụ nào, thời điểm
nào. Những người đứng đầu cơ quan, đơn vị, nơi nảy ra tiêu cực “lợi ích
nhóm”, “nhóm lợi ích” phải chịu trách nhiệm liên đới và cần được xử lý thỏa
đáng, đúng quy định của pháp luật. Cần phải luật hóa để tiến tới kiên quyết
tịch thu, sung công tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng; xử lý nghiêm những
người bao che tham nhũng, hoặc lợi dụng việc tố cáo tham nhũng để vu khống,
làm hại người khác.

20
 2. LIÊN HỆ VỚI VAI TRÒ CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU NHÀ NƯỚC VIỆT
NAM HIỆN NAY

Đại dịch COVID-19 có những diễn biến rất phức tạp và khó lường. Tại
Việt Nam, đợt bùng phát dịch lần thứ tư do biến thể Delta lây lan nhanh gây tác động
lớn đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh
nghiệp và người dân khi lan rộng ra hầu hết các tỉnh, thành phố, đặc biệt là tại Thành
phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Dương, Đồng Nai…, nơi tập
trung đông dân cư, khu công nghiệp, khu chế xuất và các doanh nghiệp lớn. Vì vậy,
với vai trò là những người đứng đầu bộ máy Nhà nước Việt Nam, Thủ tướng, Phó
thủ tướng và Chủ tịch nước cùng các Bộ ngành đã ban hành những cơ chế, chính
sách cấp thiết, lộ trình phù hợp nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động sản xuất, kinh
doanh, phục hồi kinh tế do tác động của đại dịch COVID-19.
Phải biết rằng Việt Nam không phải
là một đất nước có tiềm lực mạnh về
kinh tế và về lĩnh vực chăm sóc sức
khoẻ, thiết bị y tế của chúng ta vẫn
còn nhiều lạc hậu, lỗi thời và chưa
đầy đủ, hiện đại như nước bạn. Tuy
nhiên, từ đầu năm 2021 đến nay, đại
dịch COVID-19 với những biến
chủng mới, lây lan nhanh hơn và
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nguy hiểm hơn, tiếp tục diễn biến
phức tạp, khó kiểm soát, tác động
tiêu cực, kéo dài đến kinh tế thế giới, trong đó có khu vực Đông Nam Á và nước ta;
làm thay đổi sâu sắc trật tự, cấu trúc kinh tế, phương thức quản trị, tổ chức hoạt động
kinh tế và đời sống xã hội toàn cầu, buộc nhiều nước phải điều chỉnh định hướng,
chiến lược phòng, chống dịch bệnh gắn với phát triển kinh tế-xã hội theo hướng:
Nâng cao nội lực, chú trọng phát triển thị trường trong nước, phát triển kinh tế số,
xã hội số, thương mại điện tử... Và dưới sự chỉ huy công tác phòng chống dịch quyết
liệt, thoả đáng, phù hợp tình hình của đất nước, những thủ lĩnh chính trị đầy tài năng
ấy đã đưa ra những chủ trương, chỉ thị, chính sách xác đáng nhằm cố gắng đẩy lùi
dịch bệnh, trả lại cuộc sống khoẻ mạnh, tự do cho nhân dân. Từ đó ta cũng có thể tự

21
hào cho cả thế giới thấy rằng Việt Nam tuy chỉ là một đất nước nhỏ nhưng lại là một
trong những đất nước có công tác phòng chống dịch tốt nhất – cuộc chiến mà không
có ai bị bỏ lại.
Tất nhiên, để làm được những điều trên không thể không kể đến sự kết
hợp nhuẩn nhuyễn giữa các ban ngành lớn nhỏ khác nhau của Nhà nước Việt Nam.
Nhưng để các bộ ngành hoạt động trơn tru, kết hợp chặt chẽ thì không thể thiếu được
sự chỉ đường vạch lối của những người đứng đầu. Có thể khẳng định rằng nếu không
có những nhà lãnh đạo sáng suốt đó, Việt Nam ở vị thế của ngày hôm nay có lẽ vẫn
còn là một giấc mộng dang dở.

Chủ tịch nước Nguyễn

Xuân Phúc

Phó Thủ tướng Chính phủ

Vũ Đức Đam

22
 KẾT LUẬN

Bài tiểu luận trên đã trình bày rõ ràng về các vấn đề liên quan đến THỦ
LĨNH CHÍNH TRỊ bao gồm khái niệm, phẩm chất cần có và vai trò của một nhà
lãnh đạo. Từ những nguồn tài liệu có uy tín về nghiên cứu, quan điểm riêng của
những nhà khoa học, chính trị học và triết học kết hợp cùng giáo trình Chính trị học
đại cương của Học viện Báo chí và tuyên truyền, tác giả đã trình bày đầy đủ và rành
mạch về những điều cần biết và cần thiết xoay quanh vấn đề một thủ lĩnh chính trị
thực thụ cần có những gì, cần đảm bảo được những gì và cần có hành động thực tế
nào nhằm chứng minh bản thân có tầm ảnh hưởng tích cực đến lợi ích quốc gia, làm
cho dân chúng tin yêu, đoàn thể cán bộ của các bộ ngành kính nể, quý trọng. Điều
cần đặc biệt lưu tâm để có thể trở thành một người đứng đầu có uy tín đó chính là
không thể có đức mà không có tài, mà càng không thể có tài mà không có đức, ĐỨC
và TÀI là hai điều kiện luôn phải song hành cùng nhau, không thể tách rời, nếu nhà
lãnh đạo chỉ cần thiếu một trong hai cũng có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường
ảnh hưởng đến cả một hệ thống chính trị - nơi không có một sai lầm nào được phép
xảy ra.
Bên cạnh đó, để đầy lùi những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra dù vô ý
hay cố ý, tác giả cũng đã nêu lên một vài biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn những
điều không tốt.
Ở cuối bài tiểu luận, tác giả cũng đã nêu lên tình hình thực tế của Việt
Nam trong bối cảnh dịch bệnh căng thẳng cùng những hành động vô cùng thiết thực,
vô cùng có lợi đối với tình hình đất nước hiện tại của những người đang nắm trong
tay quyền lực Nhà nước.

23
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Chính trị học đại cương xuất bản năm 2013 (Khoa Chính trị học
– Học viện Báo chí và Tuyên truyền)
2. Quan điểm về thủ lĩnh chính trị trong tư tưởng chính trị thời kỳ cổ đại –
Đặng Thuỳ Vân
http://doan.edu.vn/do-an/quan-niem-ve-thu-linh-chinh-tri-trong-tu-tuong-
chinh-tri-thoi-ky-co-dai-46681/
3. Tác động của lợi ích nhóm tiêu cực đến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống của cán bộ, đảng viên
https://tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/tac-dong-cua-loi-
ich-nhom-tieu-cuc-den-tu-tuong-chinh-tri-dao-duc-loi-song-cua-can-bo-
dang-vien-118804
4. Phát huy vai trò của các cộng đồng trong phòng, chống dịch bệnh Covid
19 ở Việt Nam hiện nay - PGS, TS. NGUYỄN ĐỨC THIỆN
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/824388/phat-
huy-vai-tro-cua-cac-cong-dong-trong-phong%2C-chong-dich-benh-covid-
19-o-viet-nam-hien-nay.aspx
5. Đánh giá khách quan, toàn diện tình hình phòng, chống dịch, phát triển
kinh tế - xã hội
https://moh.gov.vn/tin-noi-bat/-/asset_publisher/3Yst7YhbkA5j/content/-
anh-gia-khach-quan-toan-dien-tinh-hinh-phong-chong-dich-phat-trien-kt-xh

24