HỌC VIỆN KỸ THUẬT MẬT MÃ

KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

BÀI TẬP LỚN

PHÁT TRIỂN PHẦN MỀM

ỨNG DỤNG
Đề tài:

XÂY DỰNG PHẦN MỀM QUẢN LÝ THƯ VIỆN

Sinh viên thực hiện: Đỗ Bá Long - AT150233
Nguyễn Công Vĩnh - AT150265
Nguyễn Văn Vỹ - AT150266
Giảng viên hướng dẫn: GV. Lê Bá Cường

Hà Nội, 2021
 Mục lục
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ĐỀ TÀI............................................................................... 3
1.1. Đặt vấn đề .................................................................................................................. 3
1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................. 3
1.3. Phạm vi áp dụng ........................................................................................................ 3
1.4. Hoạt động nghiệp vụ thư viện ................................................................................... 3
1.5. Yêu cầu hệ thống ....................................................................................................... 3
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THIẾT KẾ .......................................................................... 6
2.1 Cấu trúc phần mềm ................................................................................................. 6
2.2. Mô hình hóa nhu cầu với ca sử dụng ..................................................................... 7
2.2.1. Biểu đồ Usecase tổng quát ........................................................................... 7
2.2.2. Mô tả ca sử dụng mức chi tiết...................................................................... 9
2.2.4. Đặc tả ca sử dụng: ...................................................................................... 12
2.2.5. Phân tích các ca sử dụng ............................................................................ 17
2.2.6. Cơ sở dữ liệu .............................................................................................. 23
CHƯƠNG 3: TRIỂN KHAI HỆ THỐNG .................................................................... 24
3.1. Đăng nhập ............................................................................................................ 24
3.2. Đăng nhập tài khoản thủ thư ................................................................................ 24
3.2.1. Giao diện quản lý tài liệu .................................................................................. 24
3.2.2. Quản lý mượn ............................................................................................ 26
3.2.3. Quản lý tài khoản ....................................................................................... 28
3.2.4. Tài khoản ................................................................................................... 30
3.3. Đăng nhập tài khoản độc giả ................................................................................ 30
3.3.1. Tài liệu ....................................................................................................... 30
3.3.2. Lịch sử mượn ............................................................................................. 31
3.3.3. Tài khoản ................................................................................................ 32ot

1
 3.4. Kết luận ................................................................................................................ 32
Kết luận.............................................................................................................................. 32

2
 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ĐỀ TÀI
1.1. Đặt vấn đề
Hiện tại ở nhiều thư viện trường học vẫn còn quản lý thư viện bằng thủ công kéo
theo nhiều bất cập như: mất thời gian, sổ sách ghi chép nhiều, dễ thất thoát, sai soát trong
quá trình thống kê… Bên cạnh sự phát triển của công nghệ phần mềm, nhu cầu ứng dụng
công nghệ vào trong quản lý ngày càng phát triển mạnh, đem lại nhiều tiện ích. Vì vậy cần
phải xây dựng một chương trình quản lý để đáp ứng như cầu quản lý mượn và trả sách dễ
dàng của một thư viện trở lên dễ dàng và thuận tiện. Từ những nhu cầu trên nhóm em đã
xây dựng phần mềm Quản lý thư viện cho một trường học.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
- Xây dựng một phần mềm hỗ trợ trong việc quản lý thư viện, đem lại sự tiện lợi
dễ dàng thao tác quản lý sách trong thư viện, thống kê, quản lý mượn trả và độc
giả cho thủ thư và dễ dàng cho bạn đọc khi mượn trả sách.
- Giúp bản thân nhóm có thêm khả năng làm việc nhóm, rèn luyện kỹ năng code
và áp dụng kiến thức đã học.
1.3. Phạm vi áp dụng
Phần mềm có thế được áp dụng trong một quy mô nhỏ và vừa như thư viện
một trường học hoặc một huyện xã.
1.4. Hoạt động nghiệp vụ thư viện
Các hoạt động của thư viện trường học thông thường có thể được tóm tắt như sau:
- Thư viện tạo các thẻ sách gồm các thông tin cơ bản như: mã số sách,
tên tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản, số trang, giá tiền, tình trạng.
Các đầu sách có thể phân loại theo chuyên ngành theo khóa học.
- Mỗi độc giả sẽ dùng thẻ sinh viên để mượn sách gồm các thông tin:
mã độc giả, họ tên, khóa, lớp, hạn sử dụng.
- Độc giả muốn mượn sách thì cần tra cứu các thẻ sách rồi ghi vào
phiếu mượn
- Sau khi kiểm tra đầy đủ thông tin phiếu mượn, thủ thư kiểm tra điều
kiện mượn sách của độc giả và xác nhận cho phép mượn sách. Các
thông tin phiếu mượn được lưu lại để quản lý, sách được giao cho độc
giả.
- Khi độc giả trả sách: thủ thư xác nhận thẻ độc giả, kiểm tra thông tin
sách và tình trạng, đủ yêu cầu sẽ đánh dấu trả sách thành công.
- Sách trả muộn, hư hỏng, mất sách sẽ bị phạt theo quy định.
1.5. Yêu cầu hệ thống
a) Phần mềm quản lý thư viện được xây dựng nhằm mục đích giải quyết các yêu cầu
chức năng sau:

3
 - Giúp độc giả tra cứu sách theo loại sách, theo tên sách, theo tác giả,
theo ngôn ngữ… trên máy tính.
- Cung cấp cho thủ thư các thông tin về các đầu sách một độc giả đang
mượn, hạn phải trả, và các cuốn còn lại đang được mượn.
- Hỗ trợ thủ thư cập nhật thông tin sách, xác nhận cho mượn sách và
nhận lại sách khi độc giả trả lại sách.
- Hỗ trợ quản lý các thông tin về độc giả dựa trên các thông tin trên thẻ
độc giả.
- Thống kê hàng tháng số sách cho mượn theo các chủ đề, theo khóa,
theo chuyên ngành. Thống kê các đầu sách ít được mượn theo thời
gian.
- Hỗ trợ chức năng quản trị chung hệ thống, trong đó có thể thêm bớt,
thay đổi thông tin các thủ thư, độc giả.
b) Yêu cầu phi chức năng
 Độc giả có thể tra cứu thông tin mượn sách trên môi trường mạng nội
bộ của thư viện. Nhưng việc mượn trả sách phải thực hiện trực tiếp
trên thư viện với thủ thư. Thủ thư sử dụng hệ thống để cập nhật và
quản lý quá trình mượn trả sách.
 Thông tin thống kê phải chính xác khách quan. Các hình thức phạt đối
với độc giả phải được lưu lại và thông báo cho độc giả biết.
 Tính tin cậy (Reliability)
- Thông tin trên hệ thống phải có tính xác thực, được người dùng
tin cậy.
- Khi xảy ra các sự cố làm ngừng vận hành hệ thống, hệ thống phải
đảm bảo phục hồi 100% trong vòng 24h.
 Tính hiệu năng (Performance)
- Thời gian tối đa cho phép để trả về kết quả truy vấn trong hệ
thống là 10 giây.
- Thời gian xử lý yêu cầu từ người dùng với hệ thống (thêm sửa
xoá...) là 5 giây.
- Mỗi quyết định như khen thưởng, kỷ luật phải được lưu lại với lý
do rõ ràng.
- Khả năng chịu tải của hệ thống khi có nhiều người truy cập phải
đảm bảo hoạt động bình thường.
 Tính hữu dụng (Usability)
- Hệ thống phải phù hợp với nhu cầu sử dụng.
- Các tài liệu hướng dẫn sử dụng, vận hành hệ thống.
- Giao diện hệ thống thân thiện, dễ sử dụng.
- Truy cập hệ thống phải dễ dàng, nhanh chóng.

4
 - Xuất báo cáo phải đơn giản, chuẩn xác, hỗ trợ xuất file word,
excel.
- Hệ thống phải luôn sẵn sàng với việc nhập, xuất dữ liệu sau mỗi
ngày (12 giờ) hệ thống nên tự có thể sao lưu dữ liệu để tránh
trường hợp mất dữ liệu.
 Tính bảo mật (Security)
- Các thông tin lưu trữ phải được hệ thống bảo vệ nghiêm ngặt
chống rò rỉ thông tin ra bên ngoài.
- Hệ thống phải có tính sao lưu dữ liệu để tránh bị mất dữ liệu khi
gặp sự cố và khả năng khôi phục dữ liệu nhanh hơn.
- Các tài khoản, mật khẩu người dùng như cán bộ phụ trách được
cài đặt trong hệ thống phải có độ phức tạp cao và thay đổi định
kỳ. Mật khẩu phải được mã hóa và không được phép sao chép.
- Yêu cầu xác thực khi truy cập dữ liệu.
 Tính tương thích (Compatibility)
- Hệ thống cần tương thích với quy trình thủ công cũ.
- Hệ thống cần tương thích với hệ điều hành người dùng sử dụng
(Windows).

 Khả năng bảo trì (Maintainability)

- Hệ thống có thể nâng cấp, bảo trì khi cần thiết.
 Tính khả chuyển
- Dữ liệu của hệ thống được thiết kế để có thể chuyển đổi sang hệ
thống mới khi có sự thay đổi mà vẫn hoạt động được bình thường.
 Tính văn hóa
- Hệ thống thiết kế thân thiện với người dùng.
- Ngôn ngữ sử dụng mặc định là Tiếng Việt.
 Tính pháp luật
- Các biểu mẫu phải đáp ứng đúng yêu cầu cầu theo quy định của
nhà trường.

5
 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THIẾT KẾ

2.1 Cấu trúc phần mềm

Phần mềm được xây dựng bằng ngôn ngữ java theo mô hình MVC sử dụng cơ sở
dữ liệu là mySQL có cấu trúc như hình dưới đây:

6
Sơ đồ phân cấp chức năng

Hình 2.1: Sơ đồ phân cấp chức năng

Mô tả chức năng:
 Quản trị hệ thống: admin sử dụng chức năng quản trị hệ thống để quản trị hệ thống
để quản lý thông tin người dùng và phân quyền sử dụng cho người dùng: thủ thư,
thủ kho….
 Quản lý kho sách: hệ thống cho phép quản lý toàn bộ thông tin của tất cả sách của
thư viện, cho phép thêm, xóa, thay đổi thông tin của sách.
 Quản lý độc giả: hệ thống cho phép quản lý thông tin cá nhân của từng độc giả, thêm
xóa, chỉnh sửa thông tin độc giả.
 Quản lý mượn trả sách: hệ thống cho phép quản lý mượn trả sách của độc giả, hỗ
trợ tạo phiếu mượn, gia hạn sách…
 Thống kê: hệ thống cho phép thống kê số lượng sách đã được mượn, số lượng sách
còn lại, số lượng sách quá hạn trả… giúp người quản trị nắm được tình hình mượn
trả sách của thư viện.
2.2. Mô hình hóa nhu cầu với ca sử dụng
2.2.1. Biểu đồ Usecase tổng quát

7
Hình 2.2: biểu đồ Usecase tổng quát

8
2.2.2. Mô tả ca sử dụng mức chi tiết
2.2.2.1. Quản lý kho sách

2.2.2.2. Quản lý độc giả

9
2.2.2.3. Quản lý mượn trả

2.2.2.4. Thống kê

10
2.2.2.5. Quản lý phân quyền

2.2.2.6. Tìm kiếm

11
2.2.4. Đặc tả ca sử dụng:

Use case Quản lý kho sách

Actor Thủ thư, admin
Brief Description Dùng để quản lý thông tin chi tiết sách trong
kho, thêm, xóa , sửa thông tin sách.
Pre-conditions Cần đăng nhập bằng tài khoản của admin
hoặc thủ thư và sử dụng mạng nội bộ.
Basic Flows 1. Đăng nhập
2. Chọn chức năng “Quản lý kho sách”
3. Hiển thị danh sách sách sắp xếp theo thứ
tự trong kho sách
4. Thủ thư nhập thông tin mới hoặc sửa
chữa, xóa sách
5. Ca sử dụng kết thúc.
Alternatives Flows - Nếu thông tin đã có thì cho phép sửa đổi,
xóa nếu chưa thì báo lỗi.
- Khi thêm sách nếu sách đã tồn tại( trùng
mã sách) thì báo lỗi.
Post-conditions Cho phép thủ thư, admin thực hiện thêm, sửa,
xóa sách trong kho.
Special Requirements Không

12
Use case Quản lý độc giả
Actor Thủ thư, admin
Brief Description Dùng để quản lý thông tin chi tiết độc giả trong
danh sách, thêm, xóa , sửa thông tin độc gi, báo
thẻ độc giả hết hạn.
Pre-conditions Cần đăng nhập bằng tài khoản của admin
hoặc thủ thư và sử dụng mạng nội bộ.
Basic Flows 1. Đăng nhập
2. Chọn chức năng “Quản lý độc giả”
3. Hiển thị danh sách độc giả sắp xếp theo
thứ tự trong danh sách
4. Thủ thư nhập thông tin mới hoặc sửa
chữa, xóa thông tin độc giả
5. Ca sử dụng kết thúc.
Alternatives Flows - Nếu thông tin đã có thì cho phép sửa đổi,
xóa nếu chưa thì báo lỗi.
- Báo lỗi khi nhập trùng
Post-conditions Cho phép thủ thư, admin thực hiện thêm, sửa,
xóa độc giả
Special Requirements Không

13
Use case Quản lý phân quyền
Actor admin
Brief Description Giúp admin quản lý vai trò, quyền hạn của người
sử dụng trong hệ thống
Pre-conditions Cần đăng nhập bằng tài khoản của admin và
sử dụng mạng nội bộ.
Basic Flows 1. Đăng nhập
2. Chọn chức năng “Quản trị hệ thống”
3. Admin lựa chọn chức năng thêm, xóa,
sửa thông tin người dùng và phân quyền
cho cho người dùng.
4. Ca sử dụng kết thúc.
Alternatives Flows - Người dùng không phải admin sẽ không
thực hiện được chức năng phân quyền, hệ
thống sẽ báo lỗi.
Post-conditions Cho phép admin thực hiện chức năng phân
quyền
Special Requirements Không

14
Use case Thống kê
Actor Thủ thư, admin
Brief Description Giúp thủ thư, admin nắm được tình trạng mượn
sách, thống kê các đầu sách được mượn nhiều
nhất, các độc giả thân thiết.
Pre-conditions Cần đăng nhập bằng tài khoản của admin
hoặc thủ thư và sử dụng mạng nội bộ.
Basic Flows 6. Đăng nhập
7. Chọn chức năng “thống kê”
8. Hiển thị các dạng thống kê theo các tiêu
chí: sách, độc giả, năm, tháng…
9. Hiển thị danh sách thống kê
10. Ca sử dụng kết thúc.
Alternatives Flows - Không
Post-conditions Cho phép thủ thư, admin thực hiện thống kê

Special Requirements Không

15
Use case Tìm kiếm
Actor Thủ thư, độc giả
Brief Description Dùng để tìm kiếm thông tin sách, độc giả, tác
giả, tình trạng sách,…
Pre-conditions Cần đăng nhập bằng tài khoản của admin
hoặc thủ thư và sử dụng mạng nội bộ.
Basic Flows 1. Đăng nhập
2. Chọn chức năng “tìm kiếm” theo từ khóa
hoặc tiêu chí có sẵn.
3. Hiển thị danh tìm kiếm
4. Ca sử dụng kết thúc.
Alternatives Flows - Người dùng có thể thoát bất kỳ lúc nào
- Lỗi kết nối dữ liệu không tìm kiếm được
Post-conditions Cho phép thủ thư, độc giả thực hiện tìm kiếm

Special Requirements Không

16
2.2.5. Phân tích các ca sử dụng
2.2.3.1. Ca đăng nhập

17
2.2.3.2. Ca Tìm kiếm

18
2.2.3.3. Ca mượn sách

19
2.2.3.4. Ca trả sách

20
2.2.3.5. Ca thống kê độc giả

21
2.2.3.6. Ca thống kê Sách

22
2.2.6. Cơ sở dữ liệu

23
 CHƯƠNG 3: TRIỂN KHAI HỆ THỐNG
3.1. Đăng nhập

Thủ thư và độc giả sẽ có tài khoản để đăng nhập vào hệ thống. Sau khi đăng nhập
thành công sẽ được chuyển đến giao diện chính của phần mềm.
3.2. Đăng nhập tài khoản thủ thư
3.2.1. Giao diện quản lý tài liệu
3.2.1.1. Giao diện quản trị đầu sách

24
Tại đây thủ thư có thể thấy được tất cả số sách còn lại trong thư viện, có thể thêm, sửa, xóa
sách trong thư viện bằng tay từng đầu sách một hoặc sử dụng file CSV với khuôn mẫu:

Ngoài ra thủ thư có thể tìm kiếm theo: ID, Tên sách, tác giả, thể loại, nội dung chính.

3.2.1.2. Giao diện quản lý sách

Phần này thủ thử thêm các thông tin chi tiết của từng đầu sách như: mã sách, lần tái
bản, giá tiền.

25
 Ví dụ: quyển: “Đại số tuyến tính” có mã sách là: DSTT01, mã đầu sách là 25, tái
bản lần 4 và có giá 30.000 VND. Khi thủ thư ấn thêm sẽ thêm một quyển vào kho sách.
Ngoài ra cũng có thể thêm theo file CSV và thực hiện tìm kiếm như trong quản lý đầu sách.
3.2.1.3. Giao diện quản lý thể loại

Thủ thư có thể thêm các thể loại sách mới vào trong thư viện có thể thêm từng thể
loại một hoặc thêm theo file CSV.
VD: Thể loại: “Triết học” có ID: 9 và nội dung Triết học.
3.2.2. Quản lý mượn

26
 Bảng trên thống kê tất cả những sinh viên đang mượn sách và chờ duyệt để mượn
sách. Ví dụ; Sinh viên có mã AT150234 đã mượn thành công cuốn Luật thông tin mạng
vào ngày 07/01/2022, còn cuốn Mật mã và an toàn thông tin đang chờ duyệt.
Sinh viên muốn mượn sách cần phải được thủ thư duyệt cho mượn.

Khi sinh viên trả sách thủ thư duyệt sẽ trả sách thành công, còn nếu sách bị mất sinh
viên phải đền bù 1.5 lần giá trị sách.

Thủ thư cũng có thể kiểm tra thông tin sách chờ mượn, đã mượn, đã trả theo mã
sinh viên bằng cách tìm kiếm theo mã sinh viên.

27
3.2.3. Quản lý tài khoản
3.2.3.1. Quản lý tài khoản

Bảng trên có thông tin của toàn bộ người dùng trong hệ thống bao gồm cả thông
tin thủ thư. Ngoài ra, thủ thư có thể thêm các tài khoản độc giả mới hoặc chỉnh sửa, xóa.
Có thể thêm bằng tay từng sinh viên một hoặc thêm bằng file CSV.

Thủ thư có thể tìm kiếm thông tin theo các trường: mã sinh viên, học tên, lớp.

28
3.2.3.2. Vô hiệu hóa tài khoản

Thủ thư có thể vô hiệu hóa tài khoản theo mã sinh viên hoặc bằng file CSV. Ngoài
ra cũng có thể kích hoạt lại tài khoản
3.2.3.3. Gia hạn tài khoản

Ở mục này thủ thư có thể cấp thêm thời gian sử dụng cho độc giả hoặc thu hồi
thời gian sử dụng của tài khoản (đơn vị: năm)

29
3.2.4. Tài khoản

Phần mục này chứa thông tin của tài khoản đang đăng nhập, người dùng có thể đổi
mật khẩu tại đây và chỉ đổi mật khẩu thành công khi nhập đúng mật khẩu cũ. Sau khi đổi
mật khẩu thành công hệ thống sẽ tự động đăng xuất yêu cầu đăng nhập lại.
3.3. Đăng nhập tài khoản độc giả
3.3.1. Tài liệu

Sau khi đăng nhập thành công độc giả sẽ thấy được Bảng thống kê số lượn các đầu sách
trong thư viện và số lượng sách còn lại.

30
Độc giả có thể tìm kiếm sách theo tên sách, tác giả , thể loại.

Độc giả chọn quyển sách muốn mượn, nhập số ngày cần mượn (số ngày không được
quá 90 ngày) và nhấn yêu cầu mượn chờ thủ thư duyệt.
3.3.2. Lịch sử mượn

Phần này cho thấy lịch sử mượn sách, sách đang mượn và chờ được mượn của độc
giả.

31
3.3.3. Tài khoản

Phần mục này chứa thông tin của tài khoản đang đăng nhập, người dùng có thể đổi
mật khẩu tại đây và chỉ đổi mật khẩu thành công khi nhập đúng mật khẩu cũ. Sau khi đổi
mật khẩu thành công hệ thống sẽ tự động đăng xuất yêu cầu đăng nhập lại.
3.4. Kết luận
Trong chương 3 này, chúng em đã triển khai xây dựng phần mền Quản Lý
Thư Viện với các chức năng đề ra. Về cơ bản ứng dụng của chúng em đã được xây
dựng đầy đủ các tính năng so với bài toán đặt ra ban đầu.
Kết luận

Về cơ bản phần mềm đã đáp ứng các yêu cầu cơ bản và cần thiết trong việc
quản lý thư viện của một trường học gồm các chức năng cơ bản như: quản lý sách,
quản lý người dùng, quản lý mượn trả sách. Tuy nhiên vẫn còn nhiều phần cần cải
thiện thêm để có thể áp dụng vào thực tế như: cải thiện giao diện hướng người dùng
hơn, xác thực kiểm tra password có đủ mạnh khi đổi mật khẩu. Những sự cải tiến
này nhóm em xin phát triển dần trong tương lai.

32