Tên bài viết: ĐIỀU BÍ MẬT CỦA MỌI TẤM HÌNH

Tên người viết: Nguyễn Chiến Thắng

Phân loại:
Nhóm gian lận: Trong khâu khai thác, bồi thường, sản phẩm vật chất xe
Hình thức gian lận: Thay đổi ngày tai nạn, sửa tài liệu y tế.
Đối tượng gian lận: Chủ xe, CQCN

Một ngày tháng 10, Công ty nhận được báo cáo vụ việc trên phân cấp, có chiếc xe bị tổn thất
nghiêm trọng từ tháng 7, Chi nhánh Nghệ An đã giám định sơ bộ sau đó chuyển ra Hãng ở Hà
Nội để sửa chữa, Chi nhánh Hà Nội nhận giám định bồi thường hộ, ước thiệt hại trên 200 trđ.

Đó là một chiếc Hyundai Santafe rất mới, chủ xe vừa kịp mua bảo hiểm vật chất qua đại lý
Ngân hàng trước tai nạn đúng 3 ngày. Ngay khi nhận được thông tin vụ việc nhạy cảm, Công
ty đã yêu cầu báo cáo toàn bộ diễn biến kể từ ngày giải quyết đầu tiên.

Ném đá dò đường

Đã 3 tháng kể từ ngày tai nạn, “giờ vàng” đã qua, công việc xác minh liên quan đến gian lận
sẽ rất khó khăn. Thời điểm bị nạn quá sát ngày mua bảo hiểm thì nguy cơ gian lận là rất cao,
phải thăm dò mọi hướng xem nên bắt đầu từ đâu.
Giám định viên Công ty đến Hãng Hyundai, xe chưa sửa vì chủ xe vẫn đang phải điều trị
chấn thương. Thiệt hại tập trung phía đầu xe, động cơ còn nguyên, tổn thất khá nặng. Sau khi
đánh giá sơ bộ, GĐV nói với cố vấn kỹ thuật phải đưa “hộp đen” của xe đi kiểm tra thời điểm
xảy ra va chạm, anh cố vấn mời GĐV ra phòng khách uống nước chờ xin ý kiến. Uống hết ly
Dimah mà vẫn chưa thấy anh cố vấn quay lại, GĐV sốt ruột gọi điện hỏi thì yêu cầu đó chính
thức bị từ chối do chủ xe không đồng ý và vì kỹ thuật ?!
Ngay lúc đó chủ xe gọi cho GĐV, nói ngày tai nạn là ngày trong hồ sơ Công an đó thôi, hồ sơ
cấp cứu vào bệnh viện Việt Đức cũng rõ rồi còn đòi xem “hộp đen” làm gì. Giọng anh ta rất
căng thẳng và nhất định không cho tiếp xúc với “hộp đen” vì thiết bị đó không hư hỏng nên
không cần giám định. Chủ xe nói luôn anh ta là Công an nên bảo hiểm nhớ làm việc cho “cẩn
thận”. OK, “tín hiệu” phản hồi từ phía chủ xe rất rõ, sẽ tìm hướng đi tiếp.

Bí mật nằm ngay trước mắt

Nhận định vụ này mấu chốt là thời điểm tai nạn, giờ phải tìm bằng chứng, phải kiểm tra các
công việc liên quan đến nội bộ trước, cả người bán bảo hiểm và người ra hiện trường. Do vậy
“chuyên án” phải giữ kín thông tin, đề phòng ngay từ “trong nhà”, sau đó sẽ điều tra ra ngoài,
hướng đến các đầu mối liên quan sự việc.

“Team điều tra” được lập gồm 3 thành viên, sau đó liên tục trong một tuần, các công việc xác
minh tiến hành rất khẩn trương.
Từ bức ảnh hiện trường đầu tiên, “Team” xác định ngay không phải ảnh hiện trường, đó là
ảnh tại bãi tạm giữ xe, yêu cầu gửi lại. Ảnh gửi lần thứ 2 thì “chuẩn luôn”, nhưng lại chứa
đựng nhiều điểm nghi vấn.

Ảnh hiện trường tai nạn và một phần dữ liệu EXIF

Bức hình chụp chính diện chiếc xe con không còn biển số nằm tại hiện trường, trước cửa một
nhà dân, có vẻ nó đã đâm gẫy một cột điện bê tông cốt thép, nóc xe sụp hẳn xuống theo hình
của thân cột điện, sau khi va chạm xe đã quay ngang và trên ảnh không có thời gian chụp.
Như vậy phỏng đoán tốc độ và lực va chạm khá lớn.

Về kỹ thuật ghi hình, bố cục ảnh vuông vắn, gọn gàng; Hướng chụp hơi ngược sáng dưới trời
nắng gắt, phần ảnh tối do khuất bóng nắng ở đầu xe rõ đến từng chi tiết hư hỏng; Chỗ ảnh có
độ tương phản cao là các tàu lá cây trên nên trời trắng không bị hiện tượng quang sai “viền
tím” như ảnh chụp từ các ống kính rẻ tiền; Các cột hiên nhà dân, thân cây cau không bị
nghiêng ngả do hiệu ứng méo của ống kính góc rộng; Ảnh trong trẻo, độ tương phản tốt, màu
sắc hài hòa; Khuyết điểm của hình là góc trên phải và góc dưới trái bị dính 2 vùng đen hình
tam giác. Người chụp hẳn có kinh nghiệm cầm máy và đã dùng “Lens Hood” để che nắng, tuy
nhiên do không để ý nên đạo cụ này đã xoay lệch vị trí nên che mất 2 góc ảnh. Chắc chắn bức
hình này không thể từ một chiếc máy ảnh bình dân như của Công ty trang bị cho các GĐV.
Có gì đó không ổn!

Để làm rõ hơn, “Team” dùng phần mềm chuyên dụng để đọc EXIF – Dữ liệu bí mật của mọi
bức ảnh số và kết quả thu được rất thú vị.
- Thiết bị chụp ảnh là NIKON D80, có giá trên thị trường năm đó khoảng 15 trđ ( tính riêng
thân máy, cộng thêm ống kính đa dụng tốt thì cũng ngần đó tiền). Đây là loại máy ảnh DSLR
hay dùng trong dịch vụ chụp hình cưới hỏi, ống kính có thể thay đổi, chưa từng trang bị cho
bất kể ai tại ABIC kể cả đến bây giờ.

- Thời điểm chụp ảnh (Date/Time Original) là 3h39’19” PM ngày 3/7, thời điểm được phần
mềm Photoshop ghi lại là 5h01’49” PM ngày 6/7. Xe bị nạn vào ngày 6/7 mà ? Được đấy!

Trăm bó đuốc cũng vớ được ếch

“Team” hỏi xoáy anh giám định viên: Em ra hiện trường à, “Vâng anh”; Ảnh hiện trường em
chụp phải không? “Dạ em chụp”; Thế em chụp bằng máy ảnh gì? Im lặng, rồi trả lời “Máy
ảnh Chi nhánh trang bị”. Một seri “đòn độc” liền được tung ra: Em để ISO bao nhiêu, tốc độ
thế nào, đo sáng kiểu gì…Không thể chống đỡ, cậu GĐV đã bị “Knock out”. Với giọng nói
có vẻ ăn năn, bạn này cho biết. “Công an thuê một thợ chuyên chụp ảnh cưới ở phố huyện
làm, em chỉ xin lại ảnh thôi”. Team động viên, em đã nói dối, không ra hiện trường nhưng nói
có ra vậy còn giấu bọn anh gì nữa ? Câu trả lời rất ú ớ, không rõ nghĩa, anh này có vấn đề,
không cần khai thác thêm, phải loại khỏi cuộc chơi thôi.
Tối đó chúng tôi đến nhà đại lý “nói chuyện” để tìm hiểu có kiểm tra xe trước khi bán bảo
hiểm không. Anh này cho biết do chủ xe là Công an ở gần nhà, hơn nữa đã biết vừa mới mua
xe nên tin tưởng hoàn toàn. Sáng sớm chủ xe yêu cầu thì viết giấy bảo hiểm luôn, thời hạn từ
8 giờ, chiều nộp phí bảo hiểm đúng quy trình (!). Qua thái độ nói chuyện, bằng linh cảm
“Team” nghi ngờ anh này không trung thực!

- Lật lại bức ảnh hiện trường, quan sát hình thức hư hỏng, biến dạng của nóc xe, xác định lái
xe đã bị thương nặng vào vùng đầu: “Team” sẽ xác minh qua các cơ sở y tế cho dù trong hồ
sơ Công an đã có các giấy ra viện được đóng dấu sao y.

- Cột điện gãy, dây điện đứt, cáp điện thoại, cáp Internet hỏng: Cần hướng tới các công ty
điện lực và viễn thông trên địa bàn tìm kiếm thông tin thời gian xảy ra sự cố.

- Có nhà dân nơi xe bị nạn: Phải đến làm việc, hỏi han từng gia đình trong xóm để khai thác
thông tin.

- Xe không thể di chuyển được: Kiểm tra dịch vụ cứu hộ giao thông.

- Bãi lưu giữ xe tai nạn: Kiểm tra sổ sách ghi chép xe ra vào .

Qua vài hôm, Team đã thu hoạch được kha khá và lắp ráp lại như sau:
 - Công ty Điện lực, Viễn thông từ chối không cung cấp các biên bản sự cố, viện dẫn là
thông tin nội bộ, chỉ cung cấp nếu CSĐT yêu cầu.

- Cứu hộ giao thông và bãi trông xe nói họ không nhớ, không có sổ ghi chép.

- Xác minh qua Khoa cấp cứu tại các bệnh viện đã xác định: Vụ tai nạn xẩy ra vào buổi
trưa, tầm 13h đến 13h30 ngày 03 tháng 07.

- Khi xẩy ra tai nạn, trên xe có ba bố con, người bố cầm lái bị chấn thương sọ não, cấp
cứu bệnh viện Hà Tĩnh vào lúc 14h ngày 03/07, sau 02 tiếng chuyển BV Việt Đức - Hà
Nội. 02 đứa trẻ bị thương nhẹ còn vào được nhà dân ven đường nơi xẩy ra tai nạn,
khóc, nhờ gọi điện về nhà bà ngoại cứu bố.

- Lái xe là cán bộ Công an huyện, sau khi tai nạn xẩy ra, một số cán bộ công an đã đến
từng nhà dân nơi xẩy ra tai nạn nói đại ý rằng: “Mọi người xác nhận giùm nó thời điểm
tai nạn để nó làm bảo hiểm kẻo tội nó hoàn cảnh, xe mới mua nên chưa mua bảo hiểm
được”.

Như vậy câu chuyện đã rõ, thời điểm tai nạn trong hồ sơ của CSGT lệch 3 ngày so với thực
tế. Bảo hiểm được bán đúng ngày xảy ra tai nạn, đại lý không kiểm tra, chụp ảnh xe, giám
định viên không đến hiện trường tai nạn.

Những việc cần làm

Chi nhánh phối hợp với Ngân hàng, làm rõ trách nhiệm của đại lý viên bán bảo hiểm sai quy
trình, yêu cầu rút kinh nghiệm, mong nhận được sự đồng cảm trong cách giải quyết và nhờ
thuyết phục chủ xe rút yêu cầu đòi bồi thường.

Giám đốc Chi nhánh gặp trực tiếp Trưởng công an huyện để thông báo kết quả xác minh có
liên quan đến cán bộ chiến sỹ trong ngành, nhờ thuyết phục chủ xe rút đơn.

Xử lý cán bộ giám định làm việc sai quy trình, không trung thực.

Nhưng sự việc vẫn chưa dừng, chủ xe vẫn gọi điện thách đố, dọa “chơi” đến cùng kể cả bay
hết chức vụ trong “ngành”. Chi nhánh kiên quyết giữ quan điểm từ chối, Lãnh đạo hết lòng
ủng hộ, động viên cán bộ yên tâm công tác. Rồi lâu dần không thấy chủ xe gọi nữa, có lẽ vết
thương sọ não không còn di chứng.

Ghi chú và lưu ý:

*EXIF: Là viết tắt của cụm từ Exchangeable Image File format, là dữ liệu thông tin của một
bức ảnh kỹ thuật số
Câu chuyện nêu trên giải thích tại sao các công ty bảo hiểm cần ứng dụng chụp ảnh riêng,
mục đích chính để kiểm soát được thời gian và vị trí chụp ảnh, giúp công tác khai thác và
giám định bồi thường chính xác, minh bạch hơn, hạn chế được các hành vi gian lận, trục lợi.
Thực tế giá trị của EXIF không chỉ có vậy, nó có rất nhiều ứng dụng trong nhiếp ảnh và trong
cuộc sống, nếu biết tận dụng thì lợi ích sẽ không hề nhỏ. Cách đây vài năm, cựu nhân viên Cơ
quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) Edward Snowden, đã tạo ra "cơn địa chấn" khi tiết lộ
chương trình X-KEYSCORE được cho là tối mật của NSA có tính năng thu thập EXIF của
các bức ảnh trên mạng internet cho hoạt động tình báo của nước Mỹ. Sau đó anh đã bị chính
phủ Mỹ cáo buộc với các tội danh gián điệp và phản quốc.
Một người thạo công nghệ có thể sửa dữ liệu EXIF, khi chuyển ảnh qua các ứng dụng Zalo,
Facebook, Viber… mà không sử dụng hình thức đính kèm hay chuyển file thì EXIF sẽ mất.
* “Hộp đen” hay ECU là viết tắt của cụm từ Electronic Control Unit, bộ điều khiển điện tử,
chính là “bộ não” điều khiển, chi phối tất cả mọi hoạt động của động cơ thông qua việc tiếp
nhận dữ liệu các cảm biến trên động cơ hoặc ô tô.
*Quang sai: Là hiện tượng ánh sáng trắng sau khi đi qua thấu kính bị sai lệch biến thành 1
chùm sáng với phân bố từ đỏ đến tím. Hiện tượng này làm cho hình ảnh thu được có viền
mờ, màu biến thiên từ đỏ đến tím, ta có thể thấy rõ nhất tại mép ảnh và thường nhìn rõ nhất
màu tím nên hay được các nhiếp ảnh gia gọi theo từ chuyên ngành là “viền tím”. Ở các ống
kính máy ảnh “xịn” đều được trang bị một thấu kính có chức năng hạn chế hiện tượng này.