RELACJE

Intuicyjnie relację można rozumieć jako powiązanie elementów dwóch zbiorów w pary, przy czym nie
wszystkie elementy muszą być ze sobą powiązane.
Istotna jest jednak kolejność elementów („x jest w relacji z y” oznacza coś innego niż „y jest w relacji z x”).
Definicja. Relacja jest podzbiorem iloczynu kartezjańskiego dwóch zbiorów.

Zadanie 1
Niech 𝑈1 = {1,2,3,4} i 𝑈2 = {5,6,7}. Relacja 𝑃 ⊂ 𝑈1 × 𝑈2 jest określona w następujący sposób:
𝑥1 𝑃𝑥2 ⇔ |𝑥1 − 𝑥2 | ≥ 4
Wyznacz zbiór P par uporządkowanych pozostających w tej relacji. Utwórz digraf oraz tablicę tej relacji.

Zadanie 2
Maciej jest starszy od Andrzeja. Andrzej jest młodszy od Jacka. Maciej i Tadeusz są rówieśnikami. Tadeusz
jest starszy od Jacka. Paweł jest młodszy od Andrzeja. Na podstawie tych informacji wyznacz tablicę relacji
starszeństwa.
Wskazówka: Relacja starszeństwa jest przechodnia.

Zadanie 3
Dane są zbiory A = {1, 2, 3} i B = {0, 1, 2, 3}. Dana jest relacja P  A  B : xPy  x  y. Zapisz ją, wypisując
jej wszystkie elementy, w postaci grafu i w postaci macierzy.

Zadanie 4
Dana jest relacja P  A2 : xPy  x + y  5 , gdzie A = {1, 2, 3, 4}. Wypisz jej wszystkie elementy, przedstaw
macierz i graf.

Zadanie 5
Dane są relacje P  A2: xPy  x  y i Q  A2 : xQy  x + y  4, przy czym A = {1, 2, 3, 4}. Wyznacz ich
dopełnienia, sumę, iloczyn, obie różnice i relacje odwrotne. Wynikowe relacje przedstaw za pomocą
macierzy.

Zadanie 6
Dane są relacje P  B  C : xPy  x + y  5 i Q  A  B : xQy  x · y  5, przy czym A = {1, 2, 3}, B =
{2, 3, 4, 5} i C = {0, 2, 4}. Przedstaw je w postaci macierzy i wyznacz złożenie P ◦ Q.

Zadanie 7
Dane są relacje P  A2 : xPy  x  y i Q  A2 : xQy  x + y  4, przy czym A = {1, 2, 3, 4}. Wyznacz
złożenia P ◦ Q, Q ◦ P, P ◦ P i Q ◦ Q.
Zadanie 8
Przedstaw parę relacji P  A  B : xPy  x + y  2, Q  A  B : xQy  x – y  –1, A = {–2, –1, 0, 1, 2}, B
= {1, 2, 3} w postaci macierzy, a następnie wyznacz ich dopełnienia, sumy, iloczyny, różnice i relacje
odwrotne (tam, gdzie to możliwe).

Zadanie 9
Relacje P i Q prezentowane są za pomocą poniższych tablic. Wyznacz ich dopełnienia, sumy, iloczyny,
różnice i relacje odwrotne (tam, gdzie to możliwe).
.
1 0 0 1
𝑃 = [0 1 1 1],
0 0 1 0
1 0 0 1
0 1 0 1
𝑄 = [0 0 1 0]
1 0 0 1
1 1 1 1

Zadanie 10
Zbadaj własności poniższej relacji
0 1 1 1
𝑃 = [0 0 0 1]
0 1 0 1
0 0 0 1

Zadanie 11
Dla relacji P  A  B; xPy  x + y  3, A = {–2, –1, 0, 1, 2}, B = {1, 2, 3} wypisz wszystkie tworzące je
pary, przedstaw je w postaci macierzy i grafu.

Zadanie 12
Dla relacji P  A2 : xPy  x 2 < y 2 , A = {x  Z : –1  x  3} wypisz wszystkie tworzące je pary, przedstaw
je w postaci macierzy i grafu.

Zadanie 13
Przedstaw poniższą pary relacji w postaci macierzy, a następnie wyznacz ich dopełnienia, sumy, iloczyny,
różnice i relacje odwrotne:
P  A  B : xPy  xy  2, Q  B  C : xQy  xy  1, A = {–1, 0, 1, 2}, B = {1, 2, 3}, C = { x  N : x < 2}
Zadanie 14
Zbadaj własności poniższej relacji
1 0 0 0
1 1 0 0
𝑃= [ ]
1 1 1 0
1 1 1 1

Zadanie 15
Zbadaj własności poniższych relacji
a) P  {1, 2, 3, 4}2 : xPy  x2  y2
b) P  {–2, –1, 0, 1, 2}2 : xPy  x2  y2
c) P  {–2, –1, 0, 1, 2}2 : xPy  x + y = 0

Zadanie 16
Zbadaj własności relacji opisanej poniższą macierzą i określ, czy należy do któregoś z typów relacji
porządkujących.
0 0 1 1
0 0 0 0
𝑃= [ ]
0 0 0 1
0 0 0 0

Zadanie 17
Poniższa tabela przedstawia wartości oczekiwanego zysku (w mln zł) i związanego z nim ryzyka (w %) dla
czterech inwestycji. Zdefiniuj odpowiednie relacje preferencji na podanym zbiorze inwestycji (podaj ich
wzory i macierze).
Inwestycja A B C D
Zysk 4 4 2 5
Ryzyko 25 15 15 20