Regulation No 151 2012

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

Waggaa 17ffaa Lakk 151 /200

17— ዓSƒ lØ`151/2005 Finfinnee Sadaasa,28/2005

17th year 151/2012 ò”ò’@ ዓዓዓ 28/2005

Finfine December 7 /2012

MAGALATA OROMIYAA

መመlt åé¸Ã

MEGELETA OROMIA

To’annoo Caffee Mootummaa Naannoo


Oromiyaatiin kan bahe
Gatii Tokkoo --------- Lakk. Poostaa-----
u*aT>Á wN?^© ¡ML© S”Óeƒ Úô
¾›”Æ ªÒ------------ þ.X.l-------------
Övm’ƒ ¾¨×
Unit Price ------------ P.O.Box-----------
Issued under the auspices of the
Council of the Oromia National
Regional State

Qabeentaa መመመ Content

Dambii Lakk.151/2005 መመመ መመመ 151/2005 Regulation No.151/2012

Dambii Bulchiinsaa fi Ittifayyadama Lafa ¾*aT>መ መመመ ¾ÑÖ` S_ƒ Oromia Region Rural Land
Baadiyyaa Naannoo Oromiyaa መe}ÇÅ`“ መÖnkU ÅUw Administration and Use Regulation

Labsii Bulchiinsaa fi Ittifayyadama Lafa Baadiyyaa ¾*aT>Á መመመ ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`ዓ Where as, it has become necessary to
Naannoo Oromiyaa lakk.130/1999 raawwachiisuuf ዓÖnkU ›ªÏ lØ` 13®/1999 KTeðçU ÅUw issue regulation for implimantaion of
T¨<׃ ›eðLÑ> ዓዓ ዓዓዓዓዓ" Regional Rural Land Administration and
Dambii baasuun barbaachisaa ta’ee waanargameef;
Use Proclamation No. 130/2007;
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ
Ittifayyadama lafa baadiyyaa haala guddina misooma ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ Where as, it has become necessary to
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ adjust the use rural land with of economic

1
dinagdee fi hawaasummaatiin akka walsimu gochuun ዓዓዓዓዓዓ and social development;
barbaachisaa ta’ee waan argameef;
Where as, it has become necessary to
impliment the rights and obligations of
Mirgaa fi dirqama ittifayyadama fi bulchiinsa lafa ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
rural land administration and use in
baadiyaa karaa iftoominaa fi ittigaafatamuummaa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓ transparente and responsible manner ;
qabuun hojii irra oolchuun barbaachisaa ta’ee waan ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ"
Now, therefore, in accordance with article
argameef; 29 of the proclamation No.130/2007 this
u›ªÏ lØ` 13®/1999 ›”kê 29 SW[ƒ ዓዓ
regulation is issued.
ÅUw ¨Ø…M::
Akkaataa labsii lakk. 130/1999 keewwata 29 tiin
Dambiin kanatti aanu bahee jira. PART ONE

Kutaa Tokko GENERAL PROVISIONS


¡õM ›”É
Tumaalee Waliigalaa 1) Short Title
ÖpLL É”ÒÑ@­‹
1. Mata Duree Gabaabaa This Regulation may be cited
1. ›ß` `°e
as”Oromiya Regional National State
Dambiin kun “Dambii Bulchiinsaa fi ÃI ÅUw ''¾*aT>Á መመመመ መመመመ
Ittifayadama Lafa Baadiyyaa Naannoo Rural Land Administration and Use
መመመመመ ¾ÑÖ` S_ƒ ›e}ÇÅ`“ ›ÖnkU RegulationNo.151/2012”.
Oromiyaa Lakk.151/2005” jedhamee waamamuu
ni danda’a. Å”w lØ` 151 /2005'' }wKA K=Öke
ËLM:: 2) Definition.
2. Hiika
2. ƒ`ÕT@ Unless the context requires, otherwise in
Akkaataan jechichaa hiika biroo kan kennisisuuf this regulation:
yoo ta’e malee Dambii kana keessatti: ¾nK< ዓÑvw K?L ƒ`Ñ<U
¾T>ÁዓÖ¨< "MJ’ ue}k` u²=I Å”w ¨<eØ
1) “Land holder” means an individual
1. “Abbaa qabiyyee Lafaa” jechuun nama 1. "¾S_ƒ vKõመ" TKƒ uÑÖ` S_ƒ person or group or soceiity or
dhuunfaa yookiin garee, yookiin hawaasa Là ¾SÖkU Swƒ ÁK¨< ÓKዓw ¨ÃU
yookiin qaama mootummaa yookiin government organ or social organizations
dhaabbilee hawaasaa yookiin qaama u<É” ¨ÃU Iw[}cw ¨ÃU ¾S”ÓYƒ ›"M or any other organ that has legal
seerummaa qabu kan biraa lafa baadiyaa ¨ÃU ዓዓዓዓዓዓዓ É`Ïዓ ¨ÃU ዓዓዓዓ personality that have right to use over
irratti mirga itti fayyadamaa kan qabu ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ QÒ© °¨<p“ ÁK¨< the rural land.
jechuudha. K?L ›"M TKƒ ’¨<"
2. "u=a" TKƒ ¾*aT>Á ዓዓዓዓ
2) “Bureau” means the Oromia Rural
2. “Biiroo”jechuun Biiroo Lafa Baadiyaa fi
Land and Environmental Protection
Eegumsa Naannoo Oromiyaa fi caasaalee S_ƒ“ ¾›"vu= Øun u=a ዓ“ u¾Å[ͨ<
Bureau and its stractures.
isaa jechuudha. ÁK< ¾u=a¨< Sªpa‹ TKƒ ’¨<::
3. "}Çóƒ" TKƒ ¾S_ƒ ዓÓÉSƒ ዓዓዓ 3) “Slope” means level of slanting or
3. “Ejinna“ jechuun safartuu sadarkaa ciisa
yookiin hirkata lafaa agarsiisu jechuudha. ዓዓዓዓ Å[Í ¾T>Ádà TKƒ ’¨<::
inclination of land.
4. “Faayidaa ummataa” jechuun karaa 4. "¾Q´w ØpU" TKƒ Qw[}ዓu<” 4) “Public interest” means to insuer
kallatii fi al-kalatiitiin ummanni lafa irratti
ukØዓU J’ u}²ªª] S”ÑÉ K=ÖpU ¾T>‹M“ direct or indirect public benefit benefit
ittifayyadamummaa qaban mirkaneessuu fi
misooma dinagdee fi hawaasummaa haala KQw[}cu< ›=¢•T>Á©“ TIu^© ÖkT@ዓ on the land and to perform sustainable
ittifufiinsa qabuun raawwachuuf qaama ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
socio - economic development decided
aangoo qabuun faayidaa ummataa jedhamee ዓዓዓዓዓ TKƒ ’¨<"
kan murtaa’uudha. as public interest by an authorized
organ.

5. "vIL© Se•" TKƒ ÁK¨<” MUÉ“ 5) “Traditional Irrigation” means use


5. “Jallisii Aadaa” jechuun land for agricultural development
muuxannoo fi beekumsa qabaniin bishaan °¨<kƒ uSÖkU ¾¨”´ ዓዓ”" U”ß”"
through utilizing river water, spring,
lagaa, burqaa,bishaan lafa jalaa fi kan kana ¾Ñ<ÉÕÉ ¨<H”" ዓ“ ¾SdcK<ƒ” KÓw`“
fakkaatan fayyadamuudhaan lafa misooma under graund water and etc by their
MTƒ TªM TKƒ ’¨<" traditional experience and knowledge.

2
qonnaatiif oolchuu jechuudha. 6) “Modern irrigation” means use land
for agricultural development with
6. “Jallisii hammayyaa” jechuun bu’aa 6. "መS“© Se•" TKƒ ›=¢•T>Á©“ enproved technology through utilizing
hawaasaa fi diinagadee qorachuudhaan
TIu^© ÖkT@ዓ Là ؓƒ uTÉ[Ó ¾¨”´" river warer, lake, under ground water
bishaan lagaa, haroo, yookiin bishaan lafa
jalaa fi kan kana fakkaatan teeknooloojii ¾ዓÃp" ¨ÃU ¾ዓ`ዓ UÉ` ¨<ዓ ዓ“ and etc by studing its socio-economic
foyya’aa ta’e fayyadamuudhaan lafa ¾SdዓK<ƒ” u}hhK< ‚¡•KAÍ=­‹ uSÖkU result.
misooma qonnaatiif oolchuu jechuudha. S_ƒ” Kዓ`h MTƒ TªM TKƒ ’¨<"
7) “Resident” means a person registered
7. “Jiraataa” jechuun nama ganda keessatti in kebele and gets socio-economic
galmaa’ee faayidaa dinagdee fi 7. "’ª]" TKƒ ukuK? }S´Óx ¾T>ј“
benefits as well as participates in it.
hawaasummaa argatuu fi hirmaatu ukuK?¨< ›=¢•T>Á©“ TIu^© ዓ”penc?
jechuudha. ¨<eØ }Önዓዓ }dዓò ¾J’ ዓ¨< TKƒ ’¨<" 8) “Cadastre” means collect regester
8. ”Kaadastara” jechuun ragaa waa’ee 8. "መመመመመ" TKƒ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ and organize information regarding land
qabeenya lafaa, daangaa, misooma bu’uuraa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ resorce, bourder and defferent
adda addaa lafa irratti argamu ilaalchisee ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ infrustracture found on the land.
ragaa walitti qabuu, galmeessuu fi ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
qopheessuu jechuudha. ዓዓዓዓዓ TKƒ ’¨<" 9) “Committee” means an organ
established by this regulation at kebele
9. "Koree” jechuun qaama hojii bulchiinsaa fi 9. "መመመ" ዓዓዓ ዓዓዓዓ level to excute rural land administration
ittifayyadama lafa baadiyyaa sadarkaa
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ and use.
gandaatti akka raawwatuuf dambii kanaan
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
hundeeffame jechuudha.
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ 10) “Proclamation“means to Oromia
10. ”Labsii” jechuun labsii Bulchinsaa fi Regional National State Rural Land
ittifayyadama lafa baadiyyaa Naannoo 10. "›ªÏ" TKƒ ¾*aT>Á ዓዓዓዓ Administration and Use Proclamation
Oromiyaa Lakk. 130 /1999 jechuudha. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ¾ÑÖ` S_ƒ ›e}ÇÅ`“ No. 130/2007.
›ÖnkU ›ªÏ lØ` 13®/1999 TKƒ ’¨<"
11. “Lafa bowwaa” jechuun lafa bishaaniin 11) “Degraded land” means land
yookiin sababa biraatiin miidhamee
11. "መመመመመመ S_ƒ" TKƒ ዓዓዓ destracted by erosion or by another
eegumsaa fi kunuunsa barbaadu jechuudha.
¨ÃU uK?L U¡”Áƒ ¾}ÑAÇ ዓ“ Øun reason and needs conservation and
12. ’’Lafa haftee Bosonaa“ jechuun lafa ዓ“•ዓ”¡w"u? ¾T>ðMÓ S_ƒ TKƒ ’¨<" protection.
baadiyyaa bosonni uumamaa irraa manca’ee
hafe yookiin lafa cittuuwwan bosonni 12. '¾Åመ p]ƒ መመመ" TKƒ ዓዓዓዓ 12) “Forest remnants” means any rural
uumamaa irratti argamu jechuudha. land with forest leftovers after
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ }S”Øa ¾k[
ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ deforestation, or land with remnant
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ patches of natural forests.
13. “Lafa Kireessuu” jechuun abbaan ¾}ðØa Å” TKƒ ’¨<"
qabiyyee lafa baadiyyaa yeroo murtaa’eef 13) “Land renting” means hire out of
qabiyyee lafa baadiyyaa kaffalitiidhaan rights on rural land with consideration by
13. "S_ƒ TŸ^¾ƒ" TKƒ ¾ÑÖ` S_ƒ
nama biraatiif waliigaltee barreeffamaatiin vKõዓ¨< ¾ÑÖ` S_ƒ õዓ¨<” K}¨c’
land holder for a limited period of time
akka ittifayyadamu dabarsuu jechuudha. Ñ>²? uì<O<õ ¨<M KK?L c¨< u¡ዓÁ in written contract.
S_~” ዓ”Ç=ÖkUuƒ Te}LKõ TKƒ ’¨<"
14. “Lafa manaa” jechuun baadiyyaa keessatti 14) “Premises” means, land occupied for
lafa iddoo mana jireenyaa yookiin ijaarsa residential houses or for different house
manneen adda addaa kan akka mana 14. "¾u?ƒ S_ƒ" TKƒ uÑÖ` ¨<eØ
kuusaa, mana baabura midhaan daakuu fi ዓS•]Á ዓዓ xዓ ¨ÃU ዓ”Å SÒ²”" ¾ዓIM buildings such as warehouses, mills, etc,
kan kana fakkaatan qabamee jiruu fi ¨õà u?ƒ' ዓ“ ዓSdcK<ƒ ዓ}Kዓዓ ዓዓዓ and other surrounding lands as found
akkuma barbaachisummaa isaatti lafa Ó”vዓ­‹ ¾}Áዓ ዓዓዓ •ዓ“ necessary.
naannoo manichaa jechuudha. ዓ”Å›eðLÑ>’~ uu?~ ዓዓዓ ÁK S_ƒ TKƒ
’¨<" 15) “Bio-diversity” means to any living
15. “Lubbu qabeeyyii” jechuun lafa irraa fi organism inhabiting in in-situ and ex-situ
lafa keessa akkasumas bishaan keessa kan 15. "w´G መèƒ" TKƒ T”—¨<U uS_ƒ including aquatic nature.
jiraatan kan lubbuu qaban kamiyyuu Là •ዓ“ ዓዓዓዓ ¨<eØ ዓ”Ç=G<U u¨<•
jechuudha. ¨<eØ ¾T>•\ ዓèƒ ÁL†¨< ’Ña‹ TKƒ ’¨<"

3
16. "መመመ" ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
16. ”Qawwisa” jechuun lafa safaruu, ragaa ዓዓዓዓ 16) “Survey” means measure land, collect
and regester data.
walitti qabuu fi galmeessuu jechuudha. 17. ''êመðƒ u?ƒ'' TKƒ ¾¨[Ç ዓዓዓዓ
¾S_ƒ“ ¾›"vu= Øun ዓዓዓዓ u?ƒ TKƒ 17) “Office” means Woreda Rural Land
17. ’’Waajjira’’ jechuun Waajjira Lafa ’¨<"
Baadiyyaa fi Eegumsa Naannoo Aanaa and Environmental Protection Office.
jechuudha. 18. "1መ መመመ መመመመመ መመመመ"
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 18) “1st level Certificate” means
18. ”Waraqaa ragaa sadarkaa 1ffaa” jechuun ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
lafa baadiyyaa haala aadaatiin galmaa’ee measure rural land which has been
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
safaruudhaan wabii mirga ittifayyadamaa ዓዓዓ ዓዓዓ regesterd in especial way and gives
mirkaneessuuf ragaa kennamuudha.
19. "2መ መመመ መመመመመ መመመመ" certificate to grantee the right to use the
19. ”Waraqaa ragaa sadarkaa 2ffaa” jechuun ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ land.
lafa baadiyyaa haala hammayyaatiin ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
qawwisuun wabii mirga ittifayyadamaa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
mirkaneessuuf kaartaa kennamuudha. 19) “2nd level Certificate” means
20. "c¨<" TKƒ ¾}ðØa ¨ÃU uQÓ Surveying rural land in a modern way to
20. “Nama” jechuun nama uumamaan yookiin ¾c¨<’ƒ Swƒ ¾}cÖ¨< ›"M ’¨<" give certificate to garauntee the right to
seeraan qaama namummaa argate use land.
jechuudha. ¡õM G<Kƒ
20) “Person” means phisical or judicial
Kutaa lama ¾ÑÖ` S_ƒ ¾TÓ–ƒ“ ¾SÖkU G<’@መ
person.
Haala Argannaa fi Ittifayyadama Lafa 3. .¾ÑÖ` S_ƒ KTÓ–ƒ ¾T>ÁeðMÑ<
Baadiyyaa Part Two
G<’@መ­‹
3. Lafa Baadiyyaa Argachuuf Haalawwan Rural Land Acquisition and Use
Barbaachisan 1. ዓዓዓ ዓዓዓ ŸT>SKŸ}¨<
3) Conditions Necessary to Acquir
¾S”ÓYƒ ›"M ¾ÑÖ` S_ƒ ÁÑ–
1. Namni kana dura qaama Mootummaa dhimmi Rural Land
¨ÃU Ÿu?}cw u¨<`e ¨ÃU ueÙዓ
ilaalu irraa lafa baadiyyaa argate
S_ƒ ¾}LKðKƒ c¨< õዓ¨< 1. Without prejudice to the acquisition of
yookiin maatii irraa dhaalmaadhaan yookiin
ዓ”Å}Öuk J• ዓዓዓዓዓዓ ዓÑÖ` rural land from competent authority or
kennaadhaan dabreef akkuma eegametti ta’ee,
kuK? ¨<eØ uዓ`h ዓዓዓ uዓ”edƒ inheritance or by gift from legitimate
ganda baadiyyaa jiraatu keessatti namni
°`vዓ Kዓዓ}ÇÅ` ¨ÃU Ÿ›=”ዓ?eƒS”ƒ land holder, any person who wants
qonnaaf yookiin, horsiisee buluuf yookiin
¨<ß LK< KK?KA‹ ›ÑMÓK<„‹ S_ƒ land for agricultural purposes or
tajaajila biroo investmentiin ala ta’e lafa
baadiyyaa argachuu barbaadu iyyata KTÓ–ƒ ¾T>ðMÓ c¨< KkuK? keeping livestock or for other
Bulchiinsa Gandaatti dhiyeeffachuu qaba. ›e}ÇÅ` TSMŸ‰ Tp[w ›Kuƒ:: purposes excluding investment shall
2. ¾ÑÖ` S_ƒ KTÓ–ƒ TSMŸ‰ submit application to the rural kebele
2. Namni lafa baadiyyaa argachuuf iyyata ¾T>Ák`w c¨< ØÁo¨< ¾k[uuƒ administration where he reside in.
dhiyeeffatu jiraataa ganda lafichi keessatti kuK? ’ª] SJ’< ukuK?¨< ›e}ÇÅ`
2. A person that applay for land acquisition
argamu ta’uu isaa Bulchiinsa Gandichaatiin S[ÒÑØ ›Kuƒዓዓ
shall be resident of that kebele and it
kan mirkanaa’e ta’uu qaba. 3. u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 2
shall approved by the Kebele
¾}Å’ÑѨ< ዓ”Å}Öuk J• S_ƒ
3. Keewwata kana keewwata xiqqaa (2) jalatti Administration.
¾Ö¾l ዓ­‹ uT>•\uƒ kuK? S_ƒ
kan tumame akkuma eegametti ta’ee, ganda
¾TÃј ŸJ’ uÓM ¨ÃU }Å^Ï}¨< 3. Without prejudice to sub article (2) of
keessa jiraatan keessatti namoota lafa
S_ƒ uT>јuƒ kuK?" ¨[Ç ¨ÃU µ” this article where land is not available
gaafataniif lafti kan hin jirre yoo ta’e
dhuunfaadhaan yookiin gurmaa’anii Ganda, S_ƒ TÓ–ƒ ËLK<" in the kebele they reside, they may get
individually or in group from other
Aanaa yookiin Godina lafti itti argamu
Kebele, Woreda or Zone where land is
keessatti lafa argachuu ni danda’u.
available.

4
4. ¾kuK? ዓe}ÇÅ` K}SዓÑu<ƒ c­‹
S_ƒ S•\” S[Í KêQðƒ u?ƒ ÃM"M"
4. Bulchiinsi gandaa namoota lafa argachuuf 4. The Kebele Administration shall send
5. ukuK? ¨<eØ uc­‹ ÁM}Á²“ K}KÁዓ
iyyata dhiyeeffatanii galmaa’aniif lafti evidence to the office the availability
ዓዓዓ K=¨<M ¾T>‹M S_ƒ
jiraachuu isaa ragaa Waajjiraaf ni erga. of the land for the person that apply
uêQðƒ u?ƒ }Ö”„ òÒÍM"
and registeredfor the acqusation of
5. Ganda keessatti lafti namaan hin qabamnee fi 6. ¾S_ƒ ØÁo Ák[u<ƒ” c­‹“ }Ö”„ land.
misooma adda addaatiif ooluu danda’u ¾}ዓÒ˨<” S_ƒ uêQðƒ u?ƒ
Waajjiraan qoratamee ni qophaa’a. uŸ<M K¨[Ç ›e}ÇÅ` U¡` u?ƒ ›p`x 5. The Office shall assess and prepare
c=¨e” êQðƒ u?ዓ ዓõዓ T[ÒÑÝ unoccupied lands which may be used
6. Waajjirri namoota gaaffii lafaa dhiyeessanii fi for different development purpose in
Åw}` Ò` S_~” Ãc×M"
lafa qoratamee qophaa’e Mana Maree the kebele.
Bulchiinsa Aanaatiif dhiyeessee yoo 7. T”—¨<U ukuK? ¨<eØ ¾ÑÖ` S_ƒ
hayyamame waraqaa ragaa waliin lafaa ni ¾K?K¨< ዓዓዓዓ 18 ዓዓዓ ዓዓ 6. The Office shall give the assessed and
kenna. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ’ª] ¾S•]Á prepared land with land hholdimg
xዓ KTÓ–ƒ pÉT>Á Õ[ªM" certificate for those who applied for
7. Jiraataan umuriin isaa waggaa 18 fi isaa ol ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ land upon the approval of the Woreda
ta’e ganda keessatti lafa baadiyyaa hin qabne ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ administrative council
kamiyyuu iddoo mana jireenyaa argachuuf ¾T>cÖ¨< ዓዓዓዓዓ ዓዓ xዓ
dursa ni qabaata. Dursii kennamuuf akkaataa eó~ ዓ5®® "_ T@ƒ` SwKØ 7. Any resident with the age of 18 years
walduraa duuba gaaffii iyyannoo ¾KuƒU" and above who doesn’t have rural
dhiyeefataniin ta’a. Bal’inni iddoo lafa mana land in that kebele shall have priority
8. S”ÓYዓ© ዓዓ S”ÓYዓ© ÁMJ’<
jireenyaatiif kennamuu kaare meetra 500 to get premises for construction of
ዓዓ ዓዓዓ É`Ï„‹ Ÿ›=”yeƒS”ƒ S_ƒ
caaluu hin qabu. residential house and the priority shall
ØÁo ¨<ß ¾T>k`u< ¾S_ƒ
be based on thiere registration
8. Dhaabbileen Mootummaa, Miti-Mootummaa ØÁo­‹” Kêዓðƒ u?ዓ Tp[w ËLK<::
sequnce.The area of such land shall
fi kan biroo gaaffii lafa investmentiin ala ta’e 9. êQðƒ u?~ ¾k[u¨<” ¾S_ƒ ØÁo
not exceed 500 m2.
waajjiraaf dhiyeessuu ni danda’u. SW[ƒ ዓÉዓዓ S_ƒ ዓዓዓዓ ›²ÒÏ„
K¨[Ǩ< U¡` u?ƒ uTp[w c=¨e” 8. Governmental and non-governmental
9. Waajjirii gaaffii dhiyaate irratti hundaa’ee lafa ŸÃµዓ T[ÒÑÝ Åw}` Ò` S_~” organizations and other organizations
qoratee qopheessuudhaan Mana Maree Ãc×Mዓ may submit request for land acusation
Bulchiinsa Aanaatiif dhyeessee yoo 10. ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ exept land for investment to the
hayyamame waraqaa ragaa waliin lafa ni ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Office.
kenna. ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 9. Based on the request of the organization
10. Mirga argannaa lafa baadiyyaa irratti ዓዓዓዓዓዓ the Office shall assess and prepare
dubartotaaf deeggarsa addaa kan godhamuuf 11. ¾ÑÖ` S_ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ ዓዓ ›"M land and submit to Woreda
ta’a,raawwiin isaa qajeelfama bahuun kan Ñ<Ç}™‹ M¿’ƒ dÃÅ[Óዓዓዓ administrative cauncile as well as give
murtaa’u ta’a. ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ land with holding certificate upon
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
approval.
11. Mirga argannaa lafa baadiyyaa irratti qaama ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
miidhamtoonni garaagarummaan osoo irratti 10. The women shall be given special
ዓዓዓዓዓዓ
hin taasifamne akkaataa rakkoo isaaniitiin support regarding the right to acquier
rural land.Its execution shall be
ilaallamee Mana Maree Bulchiinsa Aanaatiin decided by directive issued.
murtaa’e lafti kan kennamu ta’a, Raawwiin
11. Disablities shall be given rural land by
isaa qajeelfamn bahuun kan murtaa’u ta’a.
Woreda administrative cauncile
without discrimination regarding
12. T”—¨<U u¨<`e ¨ÃU ueÙዓ
acqusation rights of land by taking in
¾T>}LKõ ¾ÑÖ` S_ƒ õዓ
to account their problem. Its executin
uêዓðƒ u?ƒ SS´Ñw ›Kuƒ"
13. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ

5
12. Lafti baadiyyaa dhaalaan yookiin ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ shall be decided by directive issued.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ
kennaadhaan argamu kamiyyuu waajjiira
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ 12. Any rural land acquired through
biratti galmaa’uu qaba. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ inheritance or gift shall be registered
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ by the Office.
13. Namnimirgi ittifayyadama qabiyyee lafa baad ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ 13. Any person who has the right to get
iyyaa dhaalaan argachuuf dursa qabu galii 14. ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ priority on inheritance right of rural
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ land shall present evidence confirms
qabiyyee lafa sanarraa argamuun kan bulan ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
that his livehood depends upon that
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
yookiin galii biraa kan hin qabne ta’uun isaa land and has no any other income
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
from the kebele Administrative
15. u›ªÏ ›”kê 7 ”®<e ›”kê(2) Y`
ragaa Mana Maree Bulchiinsa Gandaatiin concle.
u}Å’ÑѨ< SW[ƒ Ø“ƒ uT"H@É
mirkanaa’ee dhiyeeffachuu qaba. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ KWð^ }eTT>
14. The Office shall examine and confirm
the evidence given by the Kebele
¾J’ S_ƒ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ Administrative Concle and provide
14. Waajjirri ragaa Mana Maree Bulchiinsa
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ land holding certificate.
Gandaatiin mirkanaa’ee dhiyaate ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
15. In accordance with article 7 (2) of the
qulqulleessee waraqaa ragaa qabiyyee lafaa ዓዓዓዓ /1.5/ ዓዓዓዓ
Proclamation suitable land for
qopheessee ni kenna. ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
settlement shall be studied and
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
15. Akkaataa labsii keewwata 7 keewwata xiqqaa prepared in the Region. The
(2) jalatti tumameen; Naannoo Oromiyaa 4. ¾Se• S_ƒ ¡õõM distribution for a household shall not
keessatti lafti qubannaaf mijaawaa ta’e 1) u›ªÏ ›”kê 14 ”®<e ›”kê 1 Y` exceed one and half hectare (1.5) for
qoratame ni qophaa’a. Lafa roobaan u}Å’ÑѨ< SW[ƒ uS”ÓYƒ ¨ÃU
rain fed agriculture. The execution
u°`Ç• É`Ï„‹ ¾}Ñ’v ዓS“© ¾Se•
misoomu bal’inna lafa abbaa warraa tokkoof shall be decided by the directive
S_ƒ u›`f ›Åa‹ ¨ÃU u›`w„ ›Åa‹ ¨ÃU
kennamu heektaara 1/tokkoo/hanga heektaara ዓòM ›`w„ ›Åa‹ ¾}Á² ²S“© ¾Se• issued.
1.5/tokkoof fi walakkaa/ caaluu hinqabu. S_ƒ ¾›”É ›v¨^ õዓ ŸÓTi H@¡ዓ`

Raawwii isaa qajeelfama bahuun kan uLà ዓJ’“ u²=Á kuK? ¨ÃU u›ªd˜
kuK?­‹ ¾Se• S_ƒ KK?L†¨< ዓ­‹
murtaa’u ta’a. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 4) Distribution of irrigation land
u¨[Ǩ< ዓe}ÇÅ` U¡` u?ƒ }¨e•
4. Lafa Jallisii Qooduu uêQðƒ u?ƒ uŸ<M S_~ 1. In accordance with article 14 (1), of

1. Akkaataa labsii keewwata 14 keewwata xiqqaa ¾T>ዓóðM ÃJ“Mዓዓ the Proclamation modern irrigation
ዓዓዓዓዓዓ18 ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ schemes built by government or donor
(1) jalatti tumameen lafa Mootummaan yookiin ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
dhaabbilee gargaarsaatiin jallisii hammayyaatiif ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ assistances and given for farmers or
ዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ pastoralists or semi-pastoralists shall
ijaaramee qonnaan bulaa, yookiin horsiisee
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ::
bulaa, yookiin gamisa horsiisee bulaan qabame be redistributed for the landless

bal'inni qabiyyee lafaa abbaa warraa tokko farmers in that kebele or neighboring

heektaara walakkaa ol kan qabate yoo ta’e 2) u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 1 kebele if the holding exceeds half

namoota ganda sanitti yookiin ganda daangessu ¾}Å’ÑѨ< ዓ”Å}Öuk J• ዓ”Å u<“" (0.5) hectares after confirmed by
T”ÑA" ûûÁ" w`~"”" ዓ”¢^ ›ÑÇዓ public and approved by the Woreda
keessatti argaman kan lafa jallisii hin qabneef
ዓዓ ዓ“ ¾SdዓK<ƒ sT> }¡M Administrative Councils and the land
umataan akka mirkanaa’u gochuun Mana Maree
¾KTuƒ ¾Se• S_ƒ ›ÃዓóðMUዓዓ
Bulchiinsa Aanaatiin murtaa’ee waajjiraan irra shall be distributed by the Office.
3) ¾›`f ›Å` ¨ÃU ዓ`w„ ›Å` ¨ÃU ŸòM

6
debi’amee ni qoodama. Miseensa maatii abbaa ›`w„ ›Å` õዓ }Ö”„ K²S“© ¨ÃU Priority will be given for the
qabiyyee lafaa umuriin isaa waggaa 18 fi isaa ol KvIL© Se• ዓ”Ç=¨<M ¾¨[Ç household members 18 years and
ta’ee qonnaan jiraatuuf dursi ni kennama. Haalli ዓe}ÇÅ` U¡` u?ƒ c=¨e” ¾T>ŸóðM above old and their livelihood is based
raawwii isaa qajeelflamaan kan qophaa’u ta’a. ÃJ“M:: õዓ†¨<” KT>Kl c­‹ u›ªÌ on agriculture. The execution shall be

ዓ”kê 14 ”®<e ›”kê 4 /S ዓ“ W/ decided by the directive issued.


2. Keewwata kana keewwata xiqqaa (1) jalatti kan
SW[ƒ ¾T>ðçU ÃJ“M:: ዓዓዓዓዓ
tumame akkuma eegametti ta’ee, lafa jallisii 2. Without prejudice to sub article (1)
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
qabeenya dhaabbataa kan akka Buna, Maangoo, of this article irrigation land
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
Paappayyaa, Burtukaana, Shankooraa ,Jimaa fi developed with permanent properties
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
kan kana fakkaatan irratti misoomee jiru irra like Coffee, mango, papaya, orange
ዓዓዓዓ ዓ0.25 ዓዓዓዓ ዓዓዓ
deebi’amee hin qoodamu. ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ cane, etc, shall not be redistributed.

ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ


3. Lafti qabiyyee Qonnaan Bulaa, Horsiisee Bulaa, 3. Holding of farmers or pastoralists or
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
yookiin gamisa Horsiisee Bulaa qoratamee semi-pastoralists shall be redistributed
4) u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 3
jallisii hammayyaa yookiin aadaatiif akka oolu after studied and decided for modern
¾}Å’ÑѨ< ዓ”Å}Öuk J• ¨”´" ዓÃp"
Mana Maree Bulchiinsa Aanaatiin murtaa’e irra irrigation by Woreda Administrative
U”ß" ¾ዓ`ዓ UÉ` ¨<• ዓ“
deebi’amee ni qoodama. Namoota qabiyyee Council. Provision under article 14 (4)
isaanii lafa jallisii ;projeektiin gaggeefamuuf ¾SdዓK<ƒ” uSÖkU ዓ`f ›Å` ¨ÃU (d and e) shall be apply for land
gadi dhiisaniif akkaataa labsii keewwata14 ›`w„ ›Å` ¨ÃU ŸòM ›`w„ ›Å` holders fcompensation whose holding
keewwata xiqqaa (4) (d fi e) jalatti tumameen uõዓ¨< Là uÓK< ¨ÃU ዓK?KA‹ is expropriated for modern irrigation.
kan raawwatamu ta’a, namoota qabiyyee isaanii Ò` uSJ” uvQL© ¨ÃU ዓS“© Se• For those whose holding is
jalliisii addaatiin gaggeefamuuf gadidhiisan ÁKT ዓJ’ S_~ ዓዓዓዓ expropriated for traditional irrigation,
heektaara tokko eega kennameen booda kan hafu ›ÃዓóዓMUዓዓ the holding not less than 0.25 hectar
qonnaan bultoota dhiyeenya sanatti argamaniif 5) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ shall be redistributed for the
heektaara 0.25 gadi kan hin taane kan qoodamu ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ neighboring farmers after one and half
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ta’a. Haalli raawwii isaa qajeelfamaan ni ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ hectar is given for the land
qophaa’a. ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ holders.The execution shall be
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓ decided by the directive issued.
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti kan
5. ¾ÑÖ` S_ƒ መመመመመ
4. Without prejudice to sub-article (3)
tumame akkuma eegametti ta’ee;
1) u›ªÏ ›”kê 6 ”®<e ›”kê (5) Y` of this Article, the holding of farmers,
laga,haroo,burqaa bishaan lafa jalaa fi kan kana
ዓ”Å}Å’ÑѨ< uÓM °Ç U¡”Áƒ usT>
pastoralists or semi-pastoralists
fakkaatu fayyadamuudhaan Qonnaan Bulaa,
”w[ƒ U`„‹ ዓ”Å u<“" ݃" T”ÑA" ›|"Ê"
developed individually or in group, for
Horsiisee Bulaa yookiin gamisa Horsiisee Bulaa ዓዓÁ" w`~"”“ uSdዓK<ƒ LÃ
traditional or modern irrigation by
lafa qabiyyee isaa irratti jallisii aadaa yookiin ¾T>cØ ¾õ`É ¨<d’@ ዓõዓ¨<

ዓT>ј U`ƒ ÓTi SwKØ ¾KuƒU" using, streams, ponds, springs etc, on
hammayyaa ofiisaatiin yookiin nama biraa
their own land holding shall not be
waliin ta’uudhaan misoomse irra deebi’amee hin
2) T”—¨<U uÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ
redistributed.
qoodamu.
ÁK¨< c¨< u´“w KU„ ØpU LÃ

7
K=¨<M ¾T>‹M S_ƒ Kዓ`hዓ KÓÙi
5. Lafa waliinii Qonnaan Bulaa yookiin Horsiisee 5. A common holding of farmers,
¨ÃU KK?L ¾Ów`“ ዓÑMÓKAƒ ÁK
Bulaa yookiin gamisa Horsiisee Bulaa misooma um U¡”Áƒ ዓ›”É ¯Sƒ“ Ÿ²=Á uLà pastoralists, or semi-pastoralists

jallistiif akka oolu ta’ee qoodame namoonni lafa dÃÖkUuƒ Sp[~ uS_ƒ ›e}ÇÅ`“ determined and redistributed for
›ÖnkU ¢T>‚ ዓ}[ÒÑÖ ukuK?
jallisii argatan mirgi lafa dheedichaa waliinii irrigation the right to use the common
ዓe}ÇÅ` uêOõ TeÖ”kmÁ ዓዓዓዓዓ
ittifayyadamuu kan eeggamu ta’a. grazing by irrigation land users is
Ñ<Ç¿”U ¾¨[Ǩ< u?ƒ ዓ”Ç=Á¨k¨<

ÃÅ[ÒM" protected
5. Itti fayyadama Lafa Baadiyaa
3 T”—¨<U c¨< u´“w KU„ ØpU LÃ
1. Akkaataa labsii keewwata 6 keewwata 5) Rural Land Use
K=¨<M ¾T>‹M S_ƒ G<Kƒ ¯Sƒ“
xiqqaa (5) jalatti tumameen idaa dhuunfaa
Ÿ²=I uLà dÃÖkUuƒ ¾k[ SJዓ 1. In accordance with article 6 (5) of the
sababeeffachuudhaan, raawwiin murtii
u¢T>‚ k`x ukuK? ዓe}ÇÅ` c=[ÒÑØ Proclamation decision given due to
oomisha qabeenya dhaabbataa kan akka Buna,
êQðƒ u?ዓ Ñ<Ç¿” ›×`„ K¨[Ç personal debt on production of
Jimaa, Maangoo, Avokaadoo, Paappayyaa,
ዓe}ÇÅ` U¡` u?ƒ ›p`x ዓ}¨c’ uዓL permanent properties like, Coffee,
Burtukaanaa fi kan kana fakkaatan irratti
ukuK?¨< ¨<eØ K}S²Ñu< S_ƒ Avocado, Chat, Papaya, etc, shall not
raawwatamu walakkaa oomisha qaabiyyee
ዓዓዓዓዓ ¾T>cØ ÃJ“M"
exceed than the half of the yield to be
lafaa kan hin caalle ta’uu qaba.
obtained from holding.
4 T”—¨<U uSe• ¾T>KT S_ƒ ÁK¨<
2. Namni mirga itti fayyadama qabiyyee lafa
vKõ• dÃÖkUuƒ ¾›”É Ñ>²? U`ƒ
baadiyaa qabu kamiyyuu lafa roobaan
ÁdKð SJ’< ዓ¢T>‚ ዓ}[ÒÑÖ
misoomee faayidaa irra ooluu danda’u sababa 2. Any person who has the right to use
¾kuዓ¨< ዓe}ÇÅ` uêO<õ
gahaa malee waggaa tokkoof osoo itti hin rural land, that can be cultivated by
TeÖ”kmÁ uSeÖƒ Ñ<Ç¿” êQðƒ
fayyadamin tursiisuu isaa Koreen qulqullaa’ee rain but failed to do so without any
u?~ ዓ”Ç=Áዓk¨< ÃÅ[ÒM "
yoo dhiyaate Bulchiinsa Gandaa abbaa satisfactory reason for one year and
5 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 4 ¾} Å’ÑѨ<
qabiyyee lafichaatiif akeekkachiifni this is approved by committee shall
ዓ”Å}Öuk J• T”—¨<U uSe• ¾T>KT
barreeffamaan kennuudhaan waajjira ni be given notice in writting by the
S_ƒ ÁK¨< c¨< dÃÖkUuƒ u}ዓዓ}Ã
beeksisa. ¾ዓKƒ Ñ>²? U`ƒ ዓdKð ukuK? kebele administration and informe
›e}ÇÅ` ዓ}[ÒÑÖ ዓ%EL êQðƒ u?~ the Office about the case.
3. Namni kamiyyuu lafa roobaan misoomee Ñ<Ç¿” ›×`„ ¾SÚ[h TeÖ”kmÁ
faayidaa irra ooluu danda’u,sababa gahaa Ãc×M" 3. Any person who failed to cultivate his
malee waggaa lamaa fi isaa ol osoo itti hin 6 vKõዓ¨< ¾SÚ[z TeÖ”kmÁ holding by rain fed for different
fayyadamin kan tursiise ta’uu isaa Koreen yoo ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ G<Kƒ ¯Sƒ purposes for two years and reported
dhiyaatee, Bulchiinsa Gandaatiin mirkanaa‘e, "dKð ዓዓዓዓ ዓዓ K¨[Ç ›e}ÇÅ` U¡` by committee and confirmed by
Waajjiri dhimmicha qulqulleessee Mana u?ƒ ›p`x c=¨c” ዓዓዓዓዓ kebele administration the Office shall
Maree Bulchiinsa Aanaatiif dhiyeessee akka ዓዓዓዓዓዓ K}S²Ñu< S_ƒ ›Ù‹ rectify the issue and report the Woreda
irraa fuudhamu yoo murtaa‘e lafa dhabeeyyii ¾T>cØ ÃJ“M" Administrative Council for decision
ganda keessatti galmaa‘aniif kan kennamu 7 vM“ T>eƒ ዓ}ó~ ¾ዓÁ”ǔdž¨< S_ƒ and upon the decision the land shall be
ta‘a. É`h KUÓw ዓIM ÓTi (0.5) H@¡ዓ`" given for the landlesses regesterd in
KsT> }¡M \w (0.25) H@¡ዓ`" ¾Se• the kebele.
4. Namni mirga ittifayyadama lafa baadiyaa
S_ƒ \w (0.25) H@¡ዓ` ዓ“ ዓ²=I uዓ‹

8
jallisiidhaan misoomu qabu sababa gahaa ዓJ’ õዓ†¨<” ዓŸóðM ›Ã‹K<U" 4. Any person who has got the right to
malee osoo itti hin fayyadamin oomisha yeroo 8 TŸóðM ÁM}‰K¨<” ¾ÑÖ` S_ƒ use irrigable land but, failed to use for
tokkoo kan dabarse ta’uu Koreen yoo dhiyaate, õዓ ¾}ó~ vM“ T>eƒ ዓ²=I uዓ‹ one production season without a
Bulchiinsa Gandaa akeekkachiisa barreeffamaa ዓ”Å}ÑKç¨< K=ÖkS<uƒ ËLK<:: satisfactory reasons and it is reported
kenuudhaan dhimmicha Waajjiri akka beeku ni by the committee the Kebele
G)ዓS_~ ¾T>Ñ–¨<” ዓዓዓ uSዓSዓ
taasisa. Administration shall given notice in
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
writting and informe the Office about
5. Keewwata kana keewwata xiqqaa (4) jalatti ዓዓ ዓዓዓ u¾¯S~ ›”dž¨< K›”Æ
the case.
kan tumame akkuma eegametti ta’ee; namni ዓዓዓዓ ዓ”Ç=ÖkUuƒ uTÉ[Ó
mirga ittifayyadama lafa jallisiidhaan misoomu ¨ÃU" 5. Without prejudice to sub-article (4) of
qabu kamiyyuu sababa gahaa malee osoo itti this Article, any person who has the
right to use irrigable land and failed to
hin fayyadamin ittifufiinsaan oomisha yeroo K) ^d†¨< uSeTTƒ ¾›”Æ É`h vM
cultivate the land for two consecutive
lamaa yoo dabarse Bulchiinsa Gandaatiin erga ¨ÃU T>eƒ ዓ^à uS¨c” ¨ÃU ŸS_~ production seasons, and this is
mirkanaa’ee booda Waajjiri dhimmicha Ÿ=^à ¾T>Ñ–¨<” Ñ”ዓw uS"ðM rectified by Kebele Administration,
the Office shall give last notice.
qulqulleessee akeekkachiifni isa dhumaa ni ¨ÃU"
kennamaaf. N) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 6. Where the land holder fails to
6. Abbaan qabiyyee akeekkachiisa isa dhumaa
ዓ) ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ cultivate within two years and above
kennameef fudhatee guyyaa misoomsuu
dhaabe irraa kaasee waggaa lamaa fi isaa ol ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ starting from when notification has
yoo dabarse Waajjiri Mana Maree Bulchiinsa ዓዓዓዓዓዓዓዓ
been given the office shall submit the
Aanaatiif dhiyeessee akka irraa fuudhamu yoo issue to the Woreda Administrative
Council and where the land is
murtaa‘e lafa dhabeeyyii gandatti iyyatanii W) ›”Æ K›”Æ u^c< ðnÉ "d
decided to be taken it is given for
galmaa’aniif lafich kan kennamu ta’a. ¨eÊ uSMkp SÖkU ËLK<" ¾"d the landlesses applied and registered
7. Haati Warraa fi Abbaan Warraa yoo walhiikan }S” uQÑ< SW[ƒ ÃðçTMዓዓ in the kebele.
qooda qabiyyee lafa nama tokkoo midhaan 7. Husband and wife upon divorce shall
nyaataaf heektaara 0.5, biqiltuu dhaabbataaf 9 u²=I ዓ”kê ”®<e ›”kê 8 /Nዓ F ዓዓ
not have the right to share their land
heektaara 0.25, kan lafa jallisii heektaara 0.25 W/ SW[ƒ eUU’ƒ LÃ ዓ}Å[ዓ ¨<K<
holding if the holding is less than 0.5
fi isaa gadi yoo ta’e laficha addaan qoodachuu uêQðƒ u?~ }S´Óx uዓዓዓ u›”Æ
hectar for cereal, 0.25 hectar for
hin danda’an. vKõዓ eU ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓ perpetual tree and 0.25 hectar for
ዓዓዓዓ Ãc×M:: irrigation.
8. Qabiyyee lafa baadiyaa addaan qoodamuu
10 .u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 8 /Nዓ F ዓዓ
hindandeenye kana abbaa warraa fi haati 8. Where the land can not devided the
W/ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
warraa walhiikan akkaataa armaan gadiitiin itti divorced husband and wife may use
ዓዓ ¾}ó~ vM“ T>eƒ õዓ†¨<
fayyadamuu ni danda’u. such rural land holdings as follows:
ዓ’e}— uSJ’< U¡”Áƒ SዓóðM ¨ÃU
a. Bu’aa laficha irraa argamu shallaguun kan }eTU}¨< K›”Æ Te}LKõ "M‰K< a) By estimating production of the
waggaa murtaa’ee yeroo tokko yookiin õዓ¨< uG<K~U eU ዓዓዓዓዓ holding one of the couples may
waggaa waggaan Abbaa warraa fi Abbaa ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ pay the share of the other at once
Warraa keessaa namni tokko isa tokkoof 11 vM“ T>eƒ c=KÁ¿ KMЉ†¨< or yearly.
kaffaluun akka ittifayyadamu gochuun ¾T>cÖ¨< ¾S_ƒ õዓ uMЉ†¨<

9
yookiin; eU ዓ”Ç=S²Ñw ÃÅ[ÒM:: b) Depending on their agreement
12 u›ªÏ ›”kê 6 ”®<e ›”kê 14 Y` they may rent out the land and
b. Abbaa Warraa fi Haati Warraa ofi
¾}Å’ÑѨ< ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ share the rental price.
isaaniitii bifa kiraan waliigaluun yookiin
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
Mallaqa kiraan laficha irraa argamu c) The husband or the wife shall use
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ vKõዓ­‹ S_ዓዓ
qoodachuudhaan yookiin; turn by turn.
G<K<”U ¾TŸ^¾ƒ ¨ÃU ዓT>ÁKT

c. Abbaan Warraa yookiin Haati Warraa dabare c¨< Ò` ui`¡“ SY^ƒ ¨ÃU c¨< uSpÖ` d) They shall have the right to
dabareen ittfayyadamuudhaan yookiin; ዓMU}¨< SÖkU ËLK<:: transfer their use right to any
13 vM“ T>eƒ c=ó~ ¨ÃU ¾u?}cu< farmer upon compensation.
d. Qonnaan bulaa beenyaa kafalee fudhatuuf
ዓvLƒ õዓ” ዓ}ŸóðK< ¾u?ƒ S_ƒ”
mirga ittifayyadamaa lafaa dabarsuudhaan
ዓ”Å›eðLÑ>’~ SŸóðM ¨ÃU
yookiin;
ueUU’ƒ SÖkU ËLK<::

14 S_~ uSe• MTƒ Y` ¾ªKuƒ vKõዓ


e) One of them may give his or her
¾u?ƒ xዓ Kw‰ }K¡„ u›T"Ã
e. Tokkoon isaanii fedhii mataa isaatiin isa share for the other upon
¾›"vu= ’ª]­‹ ¾Á²<ƒ xዓ eóƒ ዓSe•
tokkoof beenyaa fudhatee gadhiisuudhaan itti compensation voluntarily. The
S_ƒ ዓß ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
fayyadamuu ni danda’u. Tilmaamni beenyaa amount of compensation shall be
¨ÃU ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
akkaataa seeratiin kan raawwatamu ta’a; determined by law.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
9. Akkaataa keewwata kana keewwata xiqqaa (8) ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ" 9. Contract entered in accordance with
(c,d fi e)tiin waligaltee irra yoo ga’ame 15 ¾u?ƒ S_ዓ†¨< uSe• MTƒ Y` sub article 8 (c, d, and e) of this article
waliigaltichi Waajjiran erga galmaa’een booda ¾ªKv†¨< c­‹ uS_ƒ ዓÖnkU °pÉ shall be registered by the Office, and
maqaa abbaa qabiyyee haaraatiin waraqaan Ø“ƒ SW[ƒ ¾S•]Á xዓ S_ƒ }ዓÒÏ„ the holding certificate shall be given
ragaa ni kennama. Ãc׆ªM:: for the new holder.

16 Ku?ƒ SY]Á xዓ }wKA }¨e• ዓ}cÖ S_ƒ


10. Keewwata kan keewwata xiqqaa (8) (c ,d fi e) 10. Without prejudice to sub article 8 (c,
jalatti kan tumame akkuma eeggametti ta’ee; ¨<Ü T”U c¨< K}KÁ¾ ØpU ዓ”Å
Haati Warraa fi Abbaan Warraa walhiikan d, f and e) of this article, the divorced
ዓ`h" ÓÙi" Å” ዓ“ KSdcK<ƒ
sababa xiqqeenya qabiyyee lafa isaanii irraa
husband and wife who can not divide
kan ka’e qooddachuu kan hin dandeenye ¾T>¨<M S_ƒ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ðnÉ
yookiin waliigaluudhaan isa tokkoof kan hin ¨<Ü ¨Å S•]Á xዓ SK¨Ø ¡M¡M ’¨:: their land for the smallness of the
dabarsine yoo ta’e lafichaa maqaa lamaaniitiin
17 ዓዓI ›”kê ”®<e ›”kê 16 Y`
galmaa’ee waliin kan ittifayyadaman ta’a. holding or transfer it one to the other
¾}Å’ÑѨ< u=•`U ›`w„ ›Å` ¨ÃU shall be registered by the name of both
11. Abbaa Warraa fi Haati Warraa yoo addaan
bahan qabiyyeen lafaa ijoollee isaaniitiif kan ዓòM ዓ`w„ ›Å` uÑ>²?Á©’ƒ couples and commenlly use it.
kennan yoo ta’e maqaa ijoollee kennameeftiin
¾T>q¿uƒ u?ƒ ዓዓዓዓዓ eUU’ƒ
ni galmaa’a. 11. During divorce where the couples
SY^ƒ ËLK<::
want to transfer thier holding to their
12. Akkaataa labsii keewwata 6 keewwata xiqqaa
(14) jalatti tumameen namni sababa umuriin, 6. ¾ÑÖ` S_ƒ K›=”yeƒS”ƒ TªM children it shall be registered by the
qaama miidhamummaadhaan, dhibeedhaan 1 ¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉዓ SW[ƒ name of the children.
hojjechuu kan hin dandeenye yoo ta’e ዓዓዓዓዓ Ø“ƒ uT"H@É ዓዓዓ

10
qabiyyee lafa isaa hunda kireessuu, yookiin ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 12. In accordance with the Article 6 (14)
kan misoomsu waliin galii qooddachuu, ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ of this Proclamation any person who
yookiin humna namaa qacaruudhaan
K›=”yeƒS”ƒ K=¨<M ¾T>‹M S_ƒ cans not caltivat because of retirment,
fayyadamuu ni dandaa’a.
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ disability or disease shall have the
13. Abbaa Warraa fi Haati Warraa yoo addaan ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ
right to rent out their holding partially
bahan yookiin miseensi maatii isaanii ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ"
qabiyyee lafaa yoo addaan hiratan lafa or fully, or give to share cropping or
qabiyyee manaa addaan qooddachuu yookiin 2 ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
use by hiring labour.
waliigalteedhaan waliin ittifayyadamuu ni ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
danda’u. ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 13. During divorce a husband and wife or
ዓዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ members of their families shall have
14. Abbaan qabiyyee lafti mana isaa misooma
ዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ the right to share or use in common
jallisiif jalaa oole lafa manaa addatti the residential areas while they share
safaramee giddugaleessaan bal’ina lafa mana ዓዓዓዓዓዓ
their holdings.
jiraattota naannoo isaaniitiin ilaalamee iddoo 3 u=a¨< K›=”yeƒS”ƒ ዓ”Ç=¨<M
biraatii lafa namaan hin qabamne yookiin 14. Any person with disease whose
¾}¨c’” S_ƒ ŸÃµዓ T[ÒÑÝ
abbaan qabiyyee lafa isaa fudhate lafa residential area is taken for irrigation
roobatiin jijjiiraadhaan bakka bu’uufii qaba ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ò`
shall be substituted land for residential
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ Ãc×M" area which shall be equivalent to the
15. Namoonni lafti mana isaanii misooma jallisii average land for residential area in
jala oole akkaataa karoora itti fayyadama 4 ዓዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
that locality. Where unoccupied land
lafaa qoratamee qophaa’uun lafti mana ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
is not available in that area the
jirrenyaa qopha’ee ni kennamaaf. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ substitution shall be given from other
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ places.
16. Lafa manaa jedhamee murtaa’ee kennameen
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
alatti namni kamiyyuu lafa faayidaa adda 15. Individuals whose premises are
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
addaa kan akka qonna, dheedicha, bosonaa fi expropriated for irrigation schemes
ዓዓዓዓዓዓዓ
kan kana fakkaatan oolu waajjira irraa shall get land for residential building
5 ዓõዓ†¨< KT>Kዓ c­‹ "d
hayyama osoo hin argatin gara lafa manaatti according to the land use plan.
c=ŸðL†¨< uዓLዓዓ†¨<
jijjiiruun dhorkaadha.
uT>ðMÑ<ƒ MTƒ Là ዓ”Ç=cT\ 16. Except the determined land for
17. Keewwata kana keewwata xiqqaa (16) jalatti ዓT>SKŸዓ†¨< ›"Lƒ Ò` uSJ” residence, no person is allowed to
u=a¨< –aË¡ƒ uT²Ò˃ }SMc¨< convert crop land, grazing land and
kan tumame yoo jiraatellee horsiisee bulaa
ዓ”Ç=ssS< ÃዓዓዓLM" ዓዓዓ forest land into residential areas
yookiin gamisa horsiisee bulaa mana yeroof
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ without a permission from the Office.
keessa jiraatan waliigaltee isaaniitiin iddoo ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
17. Notwithstanding sub-article (16) of
7. ¾ÑÖ` S_ƒ” TŸ^¾ƒ
yeroof qubatutti ijaarrachuu ni danda’u. this article, pastoralists or semi –
1 u›ªÏ ›”kê 10 ”®<e ›”kê 1 ¾}Å’ÑÑ
pastoralists shall have the right to
¾S_ƒ eóƒ KUÓw ዓIM 0.5 H@¡ዓ`" build the temporary houses in their
KsT> cwM 0.25 H@¡ዓ`" uSe•
settlement areas for the period they
stay by their agreement.
6. Lafa Baadiyyaa Investimentiif Oolchuu ¾T>KT 0.25 H@¡ዓ`" ዓ“ Ÿ²=Á uዓ‹
6. Rural Land Use for Investment
1. Biiroon uummata hubachiisuudhaan lafa ዓJ’ TŸ^¾ƒ ¡M¡M ’¨<"

baadiya invastimantiidhaaf oolu karoora 2 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 1 ዓዓዓዓዓዓ 1. The Bureau shall undertake study and
ittifayyadama lafa baadiyaa irratti ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ prepare land for investment based on

11
hundaa’ee qorannoo gaggeessuun ዓ. ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ the rural land use plan by creating
qopheessee ragaa lafa qopha’ee ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ awarness of people on investment
Komishinii Investimentii Oromiyaatiif ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ and provide information to Oromiya
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ni kenna. Investment Commission.
ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
K. u²=I ›”kê ”®<e ›”kê (1) ¾}Å’ÑѨ<
ዓ”Å}Öuk J• KUÓw ዓIM ÓTi (0.5)
2. Qonnaan bulaan, horsiisee bulaan 2. Farmers, Pastoralists or semi-pastoralists
H@¡ዓ` ዓ“ ዓ²=Á uዓ‹ ¾J’ ²S“© ዓ`h
yookaan gamisa horsiisee bulaan may use their holdings for investment.
ዓ”Å Êa ዓ`vዓ" ¾¨}ƒ Ÿwƒ °`vዓ"
qabiyyee dhuunfaa isaa investmentiif Its execution shall be decided buy
ዓ”edƒ TዓKw"•ዓ“ ¾SdዓK<ƒ”
oolchuu ni danda’a. Haalli raawwii isaa directive issued.
qajeelfamaan qophaa’a. KT"H@É uêQðƒ u?~ }[ÒÓÙ ዓeŸ
3. The Bureau shall give the land detrmind
õዓ¨< ÓTi TŸ^¾ƒ ÉLM"
3. Biiroon lafa investimentiif akka oluu
3 uዓS“© ¨ÃU uvIL© Se• ¾T>KT for investment and holding certificate
murtaa‘e waraqaa ragaa qabiyyee lafaa
S_ƒ ¾SÖkU Swƒ ÁK¨< vKõ• for whom the land is decided.
waliin qaama murtaa’eef ni kenna.
"K¨< õዓ ዓeŸ ÓTi TŸ^¾ƒ ËLM"
4. Lafa investimentiif murtaa’u ialaalchisee 4 ¾ÓM ¨ÃU ¾Ò^ õዓ ዓዓዓዓዓ 4. The compensation for the investment
Biiroon tilmaama beenyaa qaama dhimmi ዓዓዓ ዓSÖkU Swƒ ÁL†¨< vM“
land that determined for this purposes
ilaalu waliin ni hojjata; beenyaanis shall be estimated by the Bureau work
T>eƒ ¨ÃU ¾Ò^ õዓ ÁL†¨< c­‹
mallaqaan yookiin akaakuun akka in collaboration with conserned
õዓ†¨<” KTŸ^¾ƒ vKSw„‡ SeTTƒ
raawwatamu ni hordofa. bodies and follow up the payment to
Õ`v†ªM:: ዓ²=I ¨<Ü ¾T>Å[Ó
be executed in cash or in kind.
5. Namoota qabiyyee lafa isaanii irraa ¾Ÿ=^à ዓዓ }kvÃ’ƒ ዓÕ[¨<U"
ka’anii beenyaan maallaqaan kaffalamuuf 5 u›ªÏ ›”kê 10 ”®<e ›”kê (8) Y` 5. The Bureau shall follow up the land
fedhii isaanii irratti hundaa’ee misooma
barbaadan irratti akka bobba’aniif u}Å’ÑѨ< SW[ƒ vKõዓ¨< holders that take compensation to be
Biiroon qaama dhimmi ilaallatu waliin ŸvKGwƒ ¨ÃU ŸK?L c¨< Ò` ¨<M rehabilitated through preparing project
pirojeektiin qophaa‘ee deebi’anii akka
uTÉ[Ó S_ƒ" Ñ”²w" °ዓkƒ“ ‚¡•KAÍ= in collaboration with conserned
ijaaraman ni hordofa, ragaa ni qabata,
bodies, keep information regarding the
raawwii isaa yeroo yeroon gabasa ni uTk“˃ ዓ²S“© ዓ`h ¨ÃU uvIL©
dhiyeessa. execution and send timlly reporte.
ዓዓዓዓ S_~” uTMTƒ SÖkU ËLዓ"

7. Lafa Baadiyaa Kireessuu 6 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê (5) ¾}Å’ÑÑ 7. Rural Land Renting
1. Akkaataa Labsii keewwata 10 keewwata xiqqaa ዓ”Å}Öuk J• uõዓ¨< Là uÒ^
1. In accordance with Article 10 (1) of
(1) jalatti tumameen bal’inna lafa qabiyyee ¾SÖkU Swƒ "L†¨< c­‹ Ò` eUU’ƒ
the Proclamation land holding less
midhaan nyaataaf heektaara 0.5, biqiltuu S•` Õ`uዓM:: ¾T>KT¨< S_ƒ vIL©
than 0.5 hectar for crops, 0.25 hectar
dhaabbataaf heektaara 0.25, lafa jallisiin ዓ`h ዓJ’ ዓeዓ feƒ ¯Sƒ ዓዓ ²S“©
for permanent crops and 0.25 hectar
misoomuuf heektaara 0.25 fi isaa gadi ta’e ዓ`h ዓJ’ ዓeŸ ›Y^ ዓUeƒ ¯Sƒ
for irrigation shall not be rented out.
kireessuun dhorkaadha. ¾TÃuMØ Ÿ=^Ã J• uvKÑ<ÇÄ‹
eUU’ƒ ¨<K< K=ዓÅe ËLM" 2. Without prejudice to sub-article (1)
2. Keewwata kana keewwata xiqqaa (1) jalatti kan
7 T”—¨<U S_ƒ” K²S“© ¨ÃU KvIL©
this article:
tumame akkuma eggametti ta’ee;
ዓ`h KTŸ^¾ƒ ¨ÃU uÒ^ KTMTƒ

12
¾T>Å[Ó ዓዓ uêOõ J• ዓêQðƒ
u?ዓ SêÅp ዓ“ SS´Ñw ዓKuƒ"
8 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 7 ¾}Å’ÑÑ a) Disabled, aged and sick person shall
ዓ”Å}Öuk J• S_~” uÒ^ uTMTƒ have a right to rent out their entire
a. Namni sababa umuriitiin yookiin qaama U¡”Áƒ ዓvKõዓ¨< ¾SÖkU Swዓ holdings where ti is approved by the
miidhamummaan yookiin dhibeedhaaan ዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ Tዓ}LKõ kebele administration.
ofii isaaniitii hojjechuu kan hin
¾}ዓKዓK ’¨<"
dandeenye ta’uu bulchiinsa gandaatiin b) Rural land holding for crops
9 S_ƒ” uÒ^ KTMTƒ ¨<M uT>Å[Óuƒ
mirkanaayee qabiyyee isaa hunda ¨pƒ ¾T>KT¨< S_ƒ eóƒ" ¾}ªªÄ‹ equivalent to 0.5 hectar and less
kireessuu ni danda’a. ¾ÓM“ ¾Ò^ HLò’ƒ" c=KÁ¿ sT> shall be rented out only for poultry
ዓwM ዓ”Å u<“"T”ÑA ዓ“ farming, fattening dairy farms and
b. Bal’inna qabiyyee lafa midhaan nyaataa
¾SdዓK<ƒ” ¾T>ŸóðK<uƒ for similar purpose up to half of it,
heektaara 0.5 fi isaa gadi ta’e misooma
G<’@ዓ ¾}KÁዓ ¨Ü­‹ ዓ“ K?KA‹ upon the approval of the Office.
qonna hammayyaa kan akka horsiisa
¾Ò^ ዓw[„‹ ¡õõM G<’@ዓ u¨<M
lukkuu, misooma horii annanii, horii
eUU’ƒ ¨<eØ uÓMê SkSØ ዓKuƒ" 3. Any person who has got the right to
furdisuu, fi kan kana fakkaatan kan
gaggeessu yoo ta’e Waajjiraan 10 ዓዓዓ ዓዓዓዓ ¾ዓ`w„ ›Å` S_ƒ
develop rural land by modern or
mirkanaa’ee hanga walakkaa kireessuun TŸ^¾ƒ ¨ÃU ŸvKGwƒ ¨ÃU ŸK?L
traditional irrigation shall have the
ni danda’a. c¨< Ò` uSJ” TMTƒ ዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓêዓዓዓ u?ዓ c=[ÒÑØ right to rent out up to half of his
3. Abbaan mirga itti fayyadama qabiyyee lafa jallisii w‰ ’¨<" holding.
karaa hammayyaatiin yookiin aadaatiin misoomu 11 u¨<K< ¨<eØ uÓMê "M}kSÖ ue}k`
qabu qabiyyee isaa irraa hanga walakkaa kireessuu 4. Private or joint possession right on
}ዓ^à ¾}ዓ^¾¨<” S_ƒ KK?L c¨<
ni danda’a. holding intended to rent shall bear the
›dMö TŸ^¾ƒ ¾}ŸKŸK ’¨<"
consent of a husband and wife or any
4. Qabiyyee dhuunfaa yookiin waliinii kan 12 uvKõዓ ¨ÃU u}ዓ^à ¨ÃU
other person who have joint possesion
kireeffamu yoo ta’e mirga itti fayyadama qabiyyee uG<K~U Vƒ U¡”Áƒ ¾›ዓ^à ¨ÃU
right on holding. Any contract which
sanaa kan qaban Abbaa Warraa fi Haadha Warraa ¾}ዓ^à ¨^j‹ ¾SÖkU Swƒ ›Ã’"U"
is made inconcistant with this
yookiin namoota qabiyyee waliin qabaniin irratti 13 ²?Ó’~ ¾K?L ›Ñ` ¾J’ c¨< ዓዓዓ statement is invalid.
waliigalamuu qaba. Waliigalteen kireessuu lafaa ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ðnÉ "M•[¨<
haala kanaan alaatiin raawwatamu fudhatama hin ue}k` ¾›`f ›Å`" ¨ÃU ¾›`w„ ›Å` ¨ÃU
5. In accordance with article 10 (8) of
the proclamation any land holder shall
argatu.
ŸòM ዓ`w„ ›Å` S_ƒ SŸ^¾ƒ have the right to develop his holding
ዓዓዓዓዓ" jointly by making contract with
5. Akkaataa labsii keewwata 10 keewwata xiqqaa (8)
private investor throughcombining
jalatti tumameen abbaan qabiyyee lafaa abbaa 14 ¾›`f ›Å` ¨ÃU ¾ዓ`w„ ›Å` ¨ÃU ŸòM their resources, knowledge and
qabeenyaa yookiin nama biroo waliin ዓ`w„ ›Å` S_ƒ õዓ Là }Ÿ^ዓ technologies for modern or traditional
agricultural development.
waliigaltee uumuudhaan lafa, maallaqa, Áð^¨< ”w[ƒ Ÿ¨<M ዓS” ¨<Ü u°Ç
beekumsaa fi teeknooloojii walitti K=Á´ ›Ã‹MU" 6. Without prejudice to sub article 5 of
qindeessuudhaan qonna hammayyaa yookiin this article such contract shall bear the
aadaatiin waliin lafa misoomsanii fayyadamuu ni 15 ¾ÓM õዓ” Ÿ<ዓ ÑÖU uTÉ[Ó consent of all persons who have privet
danda’u. or joint possession on holdig. The
Kዓóò ዓ`h ¾T>Ÿ^Ã S_ƒ
term of the contract shall be up to 3
6. Keewwata kana keewwata xiqqaa (5) jalatti kan
years for traditional farming and 15
tumame akkuma eegametti ta’ee, waliigalteen

13
raawwatamu qabiyyicha irratti dhuunfaadhaan ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ¾ÓM years for the modern farming, it may
yookiin waliin namoota mirga itti fayyadamaa be extended upon agreement of the
qaban waliin kan irratti waliigalame ta’uu qaba. õዓ ¨c” ¾T>ÑMê "`ዓ ዓዓÒ˃
parties.
Lafti misoomu qonna aadaa yoo ta’e hanga
waggaa sadii (3) fi qonna hammayyaa yoo te’e ዓKuƒ::
hanga waggaa kudha shanii (15) yeroo hin 7. Any contract made on renting land
8. ¾ÑÖ` S_ƒ Ÿ=^à ¨<M T[ÒÑØ መመ
caalleef ta’ee, fedhii abbootii dhimmaatiin holdings or joint development for
መመመመመ
waliigaltee haaromsuun ni danda’ama.
u›ªÏ ›”kê 10 ”®<e ›”kê 3 u}Å’ÑѨ< modern or traditional farming shall be
7. Qonna hammayyaas ta’e kan aadaa qabiyyee lafaa SW[ƒ ¾ÑÖ` S_ƒ Ÿ=^à ¨<M KSS´Ñw“ in writing, approved and registered by
kireessuu yookiin waliin misoomsuu ilaalchisee KT[ÒÑØ ዓ²=I uዓ‹ ¾}ÑKèƒ ዓTELƒ the Office.
waliigalteen taasifamu kamiyyuu barreeffamaan
ta’ee, Waajjira biratti mirkanaa’ee galmaa‘uu Õ`v†ªM:-
8. Without prejudice to sub article 7 of
qaba. 1 ¾ÑÖ` S_ƒ ¾Ãµዓ ዓዓዓዓዓዓ this article transfer of possession right
T[ÒÑÝ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ of land holder by the reason of
8. Kewwata kana keewwata xiqqaa (7) jalatti kan
contract, to the party with who
tumame akkuma eegametti ta’ee sababa qabiyyee 2 ¾¨<M Ñ>²?“ ዓS“© ¨ÃU vIL©
contract is made to develop jointly
lafaa waliin misoomsuutiin laficha abbaa qabiyyee •`h eKSJዓ ዓዓዓዓ" shall be forbidden.
irraa kara kaminiyyuu gara qaama waliin 3 ›Ÿ^Ä‹ vM“ T>eƒ ŸJዓ ¾Òw‰ 9. The contract made on joint
misoomsuuf waliigalametti dabarsuun ¨<M ¨ÃU ዓkuK? ዓዓዓዓዓ development shall be invalid unless it
contains details and conditions like the
dhoorkaadha. ዓዓዓ u?ƒ vM“ T>eƒ eKSJ“†¨<
erea of land to be developed, each side
T[ÒÑÝ ÅwÇዓ ዓዓዓዓ and commen responsibilities of parties
9. Lafa waliin misoomu ilaalichisee waliigalteen
yeroo taasifamu bal’inna lafa waliin misoomuu, ዓዓዓዓዓ" ,how to share the permanent assets such
as coffee, mango and etc, sharing of
gahee waliigaltootaa maal akka ta’e, yoo addaan 4 S_~ ¾T>Ÿ^Ãuƒ ªÒ ዓዓዓዓዓ
other expenditures and common
bahan haala qoodiinsa qabeenya dhaabbataa kan
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ" properties.
akka Bunaa, Maangoo fi kan kana fakkaatan,
qoodiinsa baasii adda addaa fi qabeenya waliinii 5 ¾T>"H@Ũ< ¾ዓ`h MTƒ ›Ã’ƒ
10. An agreement of renting on private
kan biroo waliigaltee keessatti ifatti taa’uu
ዓ”Å w`° cwM" ¾pvƒ" ¾Ø^Ø_ holding of pastoralists or developing
qaba,kan hin ibsamne yoo ta’e waliigaltichi with investor or with other person
fudhatama hin qabu. cwM ¨ÃU u<“ ¨ÃU ›ƒ¡Mƒ“
shall be invalid unless it is confirmed
õ^õ_ ¨ÃU •ዓ`vዓ“ ¾SdcK<ƒ" by the Office.
10. Lafa horsiisee bulaa dhuunfaan qabame kireessuun
yookiin abbaa qabeenyaa yookiin 6 ዓዓ u¨<¡M“ ¾T>"H@É ŸJ’ 11. Transfer rented land through renting
namoota biroo waliin misoomsuun fudhatama kan q
QÒ© ¾¨<¡M“ Te[Í" to the third party is prohibited unless it
abaatu Waajjiraan yoo mirkanaa’e qofa ta‘a. is defined initially in the conract.
11. Namni lafa kireeffate waliigaltee kireessuu lafaa 12. Thecontract made between the land
9. መመመመ መመመመ መመመ መመመ
keessatti yoo ibsame malee laficha dabarsee መመመመመ መመመ መመ መመመ holder and renter shall not affect the
kireessuun dhoorkaadha. መመመመመመ መመመ rights of successor of both parties due
¾ዓ`f ዓÅ`" ዓ`w„ ›Å` ¨ÃU ዓòM ›`w„ ›Å` to the death of one party or both.
12. Waliigaltee abbaa qabiyyee fi kireeffataa jidduutti
taasifamu sababa du’aatiin mirgi itti fayyadama S_ƒ Ÿ=^à ¨ÃU uÒ^ ¾TMTƒ ¨<M e^
dhaaltoota kireessaa fi kireefataa hin tuqamu.
Là ዓªK uዓL ዓ²=I uዓ‹ ዓ}ÑKèƒ U¡”Á„‹
13. A person who is foreign citizen shall
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
not have a right to use land through
ዓዓዓዓ: rental on land holding of a farmer or
13. Namni lammummaan isaa biyya alaa ta’e qaama
1 }ዓ^Ã S_~” vKSÖul“ pastoralist or semi-pastoralist, unless
seeraan aangoon kennaameef irraa hayyama yoo he is licensed from an authorized
vKS”Ÿvዓu< U¡”Áƒ S_~ LÃ

14
qabaate malee lafa Qonnaan Bulaa, gamisa Ñ<ǃ SÉ[c< ዓዓዓዓዓ ዓዓ body.
Horsiisee Bulaa yookiin Horsiisee Bulaa ዓ}[ÒÑÖ"
14. Any property produced by renter on
kireeffachuu hin danda’u. 2 ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ the rented holdings of farmers or
3 ዓዓዓዓዓ S_~ዓ ዓQ´w ØpU pastoralists or semi-pastoralists shall
14. Qabiyyee lafa baadiyaa Qonnaan Bulaa,
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ not be subjected to personal debt after
Horsiisee Bulaa yookiin gamisa Horsiisee Bulaa
ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ"
irratti qabeenya kireeffataadhaan horatame the termination of the contract.
4 ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
sababa idaa dhuunfaa isaatiin bara waliigaltee
3 ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ 15. Farmers’ private land holding rented
kiraatiin ala qabamuu hin danda’u.
ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ by combining parcels for large scale
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ farming shall bear the exact location
15. Lafa qabiyyee dhuunfaa qotee bulaa adda addaa
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ map to identify the privet land
walitti fiduudhaan qonna babaldhaaf kireeffamu ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
boundaries of each farmer.
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
daangaan isaa akka beekamu kaartaan daangaa
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 8. Registration and approval of rural
lafa qotee bulaa dhuunfaa agarsiisu qophaa‘uu 10. ¾ÑÖ` S_ƒ õመ u¨<`e ¨ÃU ueÙመ land rental contract
Te}KKõ
qaba.
1) u›ªÏ ዓ”kê 9 ”®<e ›”kê 1 e` ¾}Å’ÑÑ I n accordance with Article 10 (3) of the
T”—¨<U ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ Proclamation registration and approval of
8. Waliigaltee Kireessuu Lafa Baadiyaa
Mirkaneessuu fi Galmeessu ÁK¨< ዓ¨< ¾ÓM ¨ÃU ዓዓዓ õዓ¨<” rural land renting shall be fulfilled the
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ following details:
Akkaataa labsii keewwata 10 keewwata xiqqaa (3)
ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
jalatti tumameen waliigalteen kireessuu lafa baadiyaa
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 1. Rural land holding certificate shall be
mirkanaa’uu fi galmaa‘uuf waantoonni armaan
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓ available,
gadii guutamuu qabu.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
2. Define terms of the contract and
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
1. Waraqaa ragaa abbummaa qabiyyee lafa
2) u›ªÏ ›”kê 9 ”®<e ›”kê 5 u}Å’ÑѨ<
whether its modern or traditional
baadiyaa dhiyeessuu.
farming,
SW[ƒ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
2. Yeroo waliigaltichaa fi qonna aadaa yookiin ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
3. If the renters are husband and wife
hammayyaa ta’uu isaa ibsuu. ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ marriage certificate or any evidence
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ- that ascertain their marriage shall be
3. Kireesitoonni Abbaa Warraa fi Haadha Warraa ዓ/ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ available from kebele social court,
yoo ta’an ragaa fuudhaa fi heerumaa yookiin ዓዓዓዓ
4. The renting price agreed upon shall
Abbaa Warraa fi Haadha Warraa ta’u isaan ragaa ዓ/ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ be known,
mana murtii hawaassummaa gandaatiin ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ
5. Types of agricultural development
mirkanaa’e dhiyeessuu qabu. ዓዓዓ
intended such as cereals, oil crops
ዓ/ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓ ,coffee or vegetables or livestock and
4. Gatii lafichi ittiin kireeffamu waliigaltteen ዓዓዓዓዓ etc shall be known,
isaa beekamuu qaba,; ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
6. If the contract is done through an
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
agent representation document shall
5. Gosa misooma qonnaa gaggeeffamu kan akka ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
be available.
midhaan biilaa, dibata, dheedhii yookiin buna, ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ

15
yookiin kuduraa fi muduraa yookiin horsiisaa fi ዓዓ

kan kana fakkaatan, ዓዓዓዓዓዓ 9. Termination of rental contract

6. Waliigaltichi bakka bu’ummaan kan gaggeefamu 3) T”—¨<U ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ
uQÓ ¾T>ðkÉKƒ c¨< ¾ÑÖ` S_ƒ Any contract made on renting of farmers
yoo ta’e ragaa bakka bu’ummaa.
u¨<`e ¨ÃU ueÙዓ KTÓ–ƒ uïዓ M¿’ƒ ,pastoralists or semi-pastoralist holding can
be terminated under the following
›ÃÅ[ÓuƒU::
conditions:
9. Mirgi itti fayyadama qabiyyee lafa waliigaltee 4) u›ªÏ ›”kê 9 ”®<e ›”kê (1) Y`

kiraan argame haala ittiin hafuu danda‘u u}Å’ÑѨ< SW[ƒ ¾ÑÖ` S_ƒ KS¨<[e 1. If the land is damaged due to failur
pÉT>Á ¾TÕ[¨< ዓ¨< ¾sT> ”w[ƒ of the user to preserve and protact the
Waliigalteen kireessuu yookiin waliin misoomsuu
U`ƒ ዓ”Å u<“ ݃ T”ÑA ›u<"Ê ዓ“ land and this is confirmed by the
qabiyyee lafa Qonnaan Bulaa, Horsiisee Bulaa
¾SdcK<ƒ ¾feƒ ¯Sƒ U`ƒ S_~” Office,
yookiin Gamisa Horsiiee Bulaa erga raawwatamee
¾S¨<[e pÉT>Á "L†¨< c­‹ Ò` KTU[ƒ
booda mirgi itti fayyadama qabiyyee lafaa sababa 2. If both parties enter into an
ዓeðLÑ> ¾J’¨<” ¨Ü uS‰M U`~”
armaan gadiitiin hafuu ni danda’a: agreement,
S"ðM ËLK<"
1. Kireeffataan kunuunsaa fi eegumsa 5) u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 4 ¾}Å’ÑÑ 3. If the land is required by the
raawwachuu dhabuutiin lafichi kan manca’e u=•`U ዓዓeƒ ¯Sƒ uዓL ዓዓዓዓ ዓዓ government for public interest and
ta’uu Waajjiraan yoo mirkanaa’e; sT> ”w[ƒ U`ƒ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ it is confirmed by the Office,

ዓዓዓዓዓ KS¨<[e ዓpÉT>Á Swƒ


2. Kireessaa fi kireefatan yoo waliigalan; 4. Without prejudice to sub-article (3)
ዓK¨< c¨< ዓዓ"
of this article the properties on the
3. Laficha Mootummaan faayidaa uummataatiif
6) u›ªÌ ›”kê 9 ”®<e ›”kê (2) u}Å’ÑѨ< rented land and expenditures to
kan barbaadu ta’uu Waajjiraan yoo mirkanaa’e;
SW[ƒ ŸS_~ uT>ј Ñu= ¾T>}ÇÅ\ develop the land shall be paid to the
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti kan ¨^j‹ ¨ÃU K?L Ñu= ¾K?L†¨< ¾TÕ\ renter based on the estimation of the
tumame akkuma eeggametti ta’ee; kireeffataaf ŸJ’ sT> cwM ዓ”Å u<“" ݃" T”ÑA" Committee established by Wereda
qabeenya laficha irraa qabuu fi baasii laficha ዓu<"Ê ዓ“ ¾SdcK<ƒ vK õዓ¨< administration.
misoomsuuf baase koree bulchiinsi Aanaa LK<ƒ ¾u?}cw ›vLƒ u¨<`e QÓ SW[ዓ
hundeessuun tilmaamamee kan kafalamuuf ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ta’a. 7) ¾S_ƒ õዓ•vKu?ƒ uõዓ¨< LÃ

Áð^¨<” sT> ”w[ƒ Ku?}cu< ›vLƒ

ŸÃµዓ¨< Ò` ueÙዓ Te}LKõ ËLM"

8) ¾ÑÖ` S_ƒ KUÓw ዓIM ÓTi H@¡ዓ`" 10. Transfer of Rural Land Holding

KsT> cwM \w H@¡ዓ`" uSe• ¾T>KT through Inheritance or Gift.


10. Qabiyyee lafa baadiyaa dhaalaan yookiin
kennaan dabarsuu \w H@¡ዓ` ዓ“ Ÿ²=Á uዓ‹ ÁK¨< c¨<
1. In accordance with article 9 (1) of the
Ku?}cu< ›vLƒ ¨ÃU S_ƒ KK?L†¨< KMÏ proclamation, any person who has got
1. Akkaataa labsii keewwata 9 keewwata xiqqaa the right to use rural land shall have
MЇ ueÙዓ KTe}LKõ õዓ¨<” TŸóðM
(1) jalatti tumameen namni mirga the right to bequeath his own or
¾KuƒU" common holding to landless members
ittifayyadama lafa baadiyaa qabu kamiyyuu
9) ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ of his family who is living on income

16
qabiyyee dhuunfaa yookiin waliin qabu lafa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ generated from the land or has no
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ other means of income and
dhabeeyyii miseensa maatii isaa galii laficha
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ permanently living with the land
irraa argamuun jiraatan, yookiin galii biraa kan ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
holder shall get priority for
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
hin qabnee fi dhaabbataan abbaa qabiyyee inheritance.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
waliin jiraatu mirga dursa dhaalaan argachuu 10) u›ªÏ ›”kê 9 ”®<e ›”kê (2) u}Å’ÑѨ<
2. In accordance with article 9(5) of the
ni qabaatu. SW[ƒ õዓ” KS¨<[e pÉT>Á Swƒ
proclamation, a farmer, pastoralist or
LL†¨< ዓ­‹ ¾›”É c¨< É`h KUÓw ዓIM
semi-pastoralist, who has got the right
2. Akkaataa labsii keewwata 9 keewwata xiqqaa ዓ”É H@¡ዓ`" ¾Se• ¨ÃU ¾sT> ዓwM to use the rural land shall have the
(5) jalatti tumameen Qonnaan Bulaan, S_ƒ ዓeŸ \w H@¡ዓ` }cØ…†¨< right to transfer through gift only for:
¾T>k[¨<” S_ƒ K?KA‹ ¾u?}cw ዓvLƒ
Horsiisee Bulaan yookiin gamisa Horsiiee
¾S¨<[e Swƒ Õ^†ªM:: ዓዓዓዓዓ a) His children whose livelihood
Bulaan mirga ittifayyadama qabiyyee lafa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ is based on that land,
baadiyaa kennaadhaan dabarsuu kan danda’u . ዓዓዓዓዓ
11. መመመመ መመ መመመመመ መመመመ b) A person permanently living
መመመ መመመመ መመመመመ with the land holder and has no
a. Ijoollee isaa kan galii lafa saniitiin
1) ዓ`f ዓÅ`" ዓ`w„ ›Å` ¨ÃU ዓòM ዓ`w„
bulan; other means of income,
ዓÅ` ዓS_ƒ õዓ¨< ዓዓ ዓዓዓዓዓ
b. Nama biraa galii biraa hin qabneef ዓዓዓዓ ዓK?L ¾ÑÖ` vKõዓ Ò` c) Landlesses of his children and
dhaabbataan abbaa qabiyyee waliin ¨ÃU uõዓ¨< Là Áð^¨<” U`ƒ ዓK?L
his grandchildren who has no
kan jiraatan; other means of income and only
U`ƒ Ò` SKª¨Ø ËLM"
where this is approved by the
c. Lafa dhabeeyyii ijoollee fi ijoollee 2) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 8 ዓዓ
kebele administrative council
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
ijoollee isaa galii biraa hin qabne;
and evidence is available.
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ
ta’uu isaanii ragaa Mana Maree
ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
Bulchiinsa Gandaatiin mirkanaa’e 3. Any person who is permited to use
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
yoo dhiyaate qofa ta’a. rural land by law shall have the right
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ to get land in gift or inheritance
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ:: without any sexual discrimination.
3. Namni mirgi ittifayyadama lafa baadiyaa
seeraan hayyamameef kamiyyuu lafa baadiyaa 12. ¾ÑÖ` S_ƒ KTIu^© ›ÑMÓKAƒ
4. In accordance with article 9(1) of the
TªM
dhaalaan yookiin kennaadhaan argachuuf proclamation , any person who has no
1) u›ªÏ ›”kê 13 ”®<e ›”kê (1 ዓ“ 2) Y`
saalaan garaagarummaan taasifamuu hin qabu. priority to inherit the rural land use
u}Å’ÑѨ< SW[ƒ Qw[}cu<
right shall have the right to share the
4. Akkaataa labsii keewwata 9 keewwata xiqqaa KTIu^© ዓÑMÓKAƒ ¾T>¨<M
product of permanent properties of
(1) jalatti tumameen namni mirga itti ዓ”Å ÑuÁ" KዓU’ƒ" KSnw` ዓ“
fayyadama lafa baadiyaa dhaaluuf dursa hin three years like, coffee, mango
qabne oomisha qabeenya dhaabbataa kan akka KSdዓዓƒ ›ÑMÓKA„‹ ¾T>¨<M
,avocado etc, with those who have got
Buna, Jimaa, Maangoo, Abukaadoo, fi kan S_ƒ TÓ–ƒ ËLM"
kana fakkaatan irraa argamu oomisha waggaa the priority to inherit.
2) KTIu^© ›ÑMÓKAƒ ¾T>ðKѨ<”
3 namoota dursa dhaalaa qabiyyee lafaa qaban
waliin baasii barbaachisaa ta’e danda’uun S_ƒ KT>Kp vKõዓ ዓS_~ Áј 5. Notwithstanding this article sub-
oomisha yookiin galii qoodachuu ni danda’a. ¾’u[¨< ØpU }ÑU„ u¯Ã’ƒ ¨ÃU article 4, after three years the heirs

5. Keewwata kana keewwata xiqqaa (4) jalatti uÑ”²w ዓTIu[cu< ¨ÃU ዓS”ÓYƒ who have got priority of inheritance
kan tumame yoo jiraatellee: oomisha waggaa 3 u"d QÓ SW[ƒ ዓዓዓዓዓዓ shall have the right to use the product
booda mirgi lafichaa fi oomisha qabeenya

17
dhaabbataatti fayyadamu kan nama mirga itti ዓዓዓዓ" of the permanent property.
fayyadama qabiyyee lafa baadiyaa dhaaluuf
3) KTIu^© ›ÑMÓKAƒ ¾T>¨<M
dursa qabu ta’a. 6. In accordance with article 9(2) of the
Sዓƒ ØÁo ukuK? ዓe}ÇÅ` ዓዓዓዓ proclamation, in the absence of heirs
6. Akkaataa labsii keewwata 9 keewwata xiqqaa
with no other means of sources of
(2) jalatti tumameen dhaaltoota galii qabiyyee ዓêIðƒ u?ዓ }Ö”„ K¨[Ç ዓe}ÇÅ` U¡` income, the inheritance of permanent
lafa san irraa argamuun jiraatan yookiin galii
properties like coffee, chat, mango
biraa hin qabne kan hin jirre yoo ta’e, qabeenya u?ƒ uTp[w ¾T>¨c” ÃJ“M" avocado etc, shall be according to the
dhaabbataa kan akka Buna, Jimaa, Maangoo,
inheritance law.
Abukaadoo fi kan kana fakkaatan dhaaluun 4) KTIu^© ›ÑMÓKAƒ ¾T>¨<M
akkaataa seera dhaalaatiin kan murtaa’u ta’a. 7. A land holder who has got rural land
S_ƒ ukuK? ዓe}ÇÅ` Y` J•
use right shall have the right to
7. Qabeenya dhaabbataa qabiyyee lafa baadyaa uvKõዓ¨< eU }S´Óx ¾T>}ÇÅ`
transfer any properties produced on
irratti horatame abbaan qabiyyee miseensa
’¨<:: that land to his family members by
maatii isaatiif kennaadhaan dabarsuu ni
5) KTIu^© ዓÑMÓKAƒ ዓ”Ç=¨<M gift.
danda’a.
¾}¨c’ S_ƒ ¨<eØ ¾ÓM õዓ ዓ”Å 8. Any person who has got rura land less
8. Namni qabiyyee lafa baadiyyaa kan midhaan
S•]Á u?ƒ" ዓÓÉ u?ƒ“ ¾SdዓK<ƒ than 0.5 hectare for crops, 0.25 hectar
nyaataaf heektaara 0.5, biqiltuu dhaabbataaf
heektaara 0.25 kan jallisiin misoomu heektaara ¾T>ј ዓJ’ õዓ¨< }S´Óx“ }K¡„ for permanent crops and 0.25 hectar

0.25 fi isaa gadi qabu kennaadhaan dabarsuuf KvKõዓ¨< ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ irrigable lands shall have no right to

qabiyyicha addaan qooduun hin danda’u. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ uÓM ÃcÖªM:: redistribute the holding while transfer
by gift to his family or landless
9. Lafa Misooma qonnaa hammayyaa kan akka መመመ መመመ
children.
horsiisa lukkuu ,horii aanaanii,horii furdisuu fi
መመመመ መመመ መመመ መመመመመመ
kan kana fakkaataniif oolu bal’inna lafaa መመመመመ መመመመመ መመመ መመመመመ
9. The size of holding to be transferred
by gift for the modern agricaltural
kennaan dabrsuun danda’amu ilaalchisee
development such as poultry, dairy,
qajeelafama Biiroon bahuun kan murtaa’u ta’a. 13. መS_ƒ መመመ SS´Ñw“ S[Í T²Ò˃
fattening and others shall be decided
1 ¾T>S²Ñw ¾S_ƒ
by the directive issued by the Bureau.
10. Akkaataa labsii keewwata 9 keewwata xiqqaa õዓ•¾vKõዓ¨< eU" ¾}SዓÑuuƒ
ዓS”" ዓ”ȃ ዓ”ÇÑ–" ¾S_~ eóƒ" 10. In accordance with article 9 (2) of the
(2) jalatti tumameen qabiyyicha namoota
›ªd™‹" u}‰K SÖ” ¾S_~ KU’ƒ" proclamation, the holding shall be
mirga dhaalaatiin dursa qabaniif gaheen nama
ዓÖnkU ዓ“ ¾SdዓK<ƒ ዓዓዓዓ
tokkoo lafa midhaanii heektaara tokko, lafa given to the heirs who have priority
ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ
jallisii heektaara 0.25 fi qabeenya dhaabbataa ዓዓዓዓ ÃJ“M" shall be given up to 1 hectare for
heektaara 0.25 kan hin caalle kennameefii kan 2 ¾}SዓÑu S_ƒ S[Í ukuK? ዓe}ÇÅ`“ crops,irrigable or 0.25 hectare for

hafu irratti miseensa maatii biraa waliin mirgi uêዓዓዓ u?ƒ u›Óvu< SkSØ ›Kuƒ" permanent crops and irrigable land for

dhaalaa ni eeggamaaf. Raawwiin isaa one person and the remaining shall be
3 ¾S_ƒ S[Í ዓÁÁ´ Y`¯ƒ uu=a }²ÒÏ„
qajeelfama bahuun kan murtaa’u ta’a. given to the heirs who have the right
}Óv^© ÃJ“M::
to inherit. The details shall be decided
4 ¾}SዓÑu ¾ÑÖ` S_ƒ S[Í
11. Qabeenya lafa gubbaatti horatame yookiin in directive issued by Bureau.
qabiyyee lafa waljijjiiruu ዓvKõዓ­‹ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
11. Exchange of Land Holding or
1. Qonnaan Bulaa, gamisa Horsiisee Bulaa ዓዓዓዓዓ ¾T>ዓÅe ÃJ“M"
Production on the Holding
yookiin Horsiisee Bulaan qabeenya
5 ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ ÁK¨<
qonnaa qabiyyee lafa isaa irratti horate

18
qabeenya qonnaa lafa biraa irra jiru nama ዓ¨< ¾}S²Ñu ¾S_ƒ õዓ¨<” S[Í 1) Farmer or pastoralist or semi-pastoralist
biraa waliin wal jijjiiruu ni danda’a.
¾TÓ–ƒ ¨ÃU ¾T¨p Swƒ ›K¨<" shall have the right to exchange his rural

2. Akkaataa labsii keewwata 8 jalatti land holdings or production from that


6 ¾}dዓ} S[Í ዓዓዓዓዓ ¨ÃU ¾}ዓÒË”
tumameen qonna hammayyaatiif yookiin
holding with other individual.
oorruu fageenya irra jiru naannoo tokkotti S[Í ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ

fiduuf abbootiin qabiyyee oorruu isaanii 2) In accordance with article 8 of the


ዓዓዓዓዓዓ
waljijjiruu ni danda’u. Raawwiin isaa Proclamation rural land holders shall
14. ¾ÑÖ` S_ƒ መመመ
qajeelfama bahuun kan murtaa’u ta’a. have the right to exchange their holdings
1) ¾ÓM" ¾¨M" ¾MTƒዓ by consolidating for modern agriculture
12. Lafa Baadiyaa Tajaajila Hawaasaatiif Oolchuu or to make the farms adjacent. The
¾TIu^© ዓÑMÓKAƒ"
details shall be issued in directive.
1. Akkaataa labsii keewwata 13 keewwata xiqqaa
(1) fi (2) jalatti tumameen ummanni lafa iddoo ¾S”ÓYƒ õዓ ዓዓዓዓ
12. Utilization of Rural Land for Social
tajaajila hawaasummaa kan akka gabaa, bakka S[ͬ òÒÍMዓ Services.
amantaa, bakka awwaalaa fi kan kana fakkaatanii
2) K}S²Ñu“ ዓዓዓዓዓ S_ƒ
oolu argachuu ni danda’a, 1. In accordance with article 13 (1and 2)
¾}K¾ ¢É Ãc×M:: É”u\”
of the Proclamation, the community
2. Abbaan qabiyyee lafa ummanni tajaajila ¾T>Ádà UM¡ƒ ÃÅ[ÒM:: shall have the right to get land for
hawaasummaatiif barbaadu irra jiraatu faayidaa 3) S_~ ዓዓዓዓዓዓዓ Ñ>²? social services like market places,
qabiyyicha irraa argatu akaakuun yookiin vKõዓ¨<“ u=‰M ›ªd™‡ relegous place, graveyard and etc.
maallaqaan uummataan yookiin Mootummaan ዓ”Ç=Ñ–< ÃÅ[ÒM:: ›ªd™‡
tilmaama qabeenyichaa akkaaata seera kaffaltii 2. The land holder whose holding is
ዓ”Ç=Ñ–< Ø] Å`f›†¨<
beenyaatiin kan kaffalamuuf ta’a, taken for the purpose of social
ÁM}Ñ–< ዓJ’ ዓዓዓዓ
services shall be compensated
¾T>Ÿ“¨” ÃJ“Mዓ
3. Lafa tajaajila hawaasummaatiif Bulchiinsa according to compensation law, for
4) S_ƒ ¾SK"ƒ ዓLò’ƒ ¾}cÖ¨<
Gandaatiin gaafatame Waajjiraan qoratamee the properties he owned on that land
c¨< QÒ© uJ’ ዓW^` KSðçU in cash or in kind by the community or
mana maree Bulchiinsa Aanaatiif dhiyaatee kan
ÓÈዓ ›Kuƒዓ by government.
murtaa’u ta’a,
5) ዓዓዓዓዓዓዓ S_ƒ uT>SKŸƒ 3. The rural land requested for social
4. Lafti baadiyaa tajaajila hawaasummaatiif oolu p_ዓ ÁK¨< vKõዓ services by kebele administration,
maqaa abbaa hayyamameetiin safaramee ዓዓዓዓዓዓ Kዓዓዓዓ ዓዓ studed by the Office and approved by
galmaa’ee Bulchiinsi Gandaa ni bulcha. uTp[w S_~ uÉÒT> Woreda Administrattive Councel.

ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ËLMዓ


5. Lafa baadiyaa keessatti lafa tajaajila 4. The rural land taken for social services
6) ¾S_ƒ vKõዓ’ƒ u¨<`e" ueÙዓ
hawaasummaatiif akka oolu murtaa’e keessaa shall be surveyed and registered by the
qabiyyee lafa dhuunfaa kan ta’e kan akka mana ዓ“ uSdcK<ƒ ¾T>K¨Ø ዓJ’ name of the bearer and shall be
jireenyaa, daldalaa fi kan kana fakkaatan S_~” ዓ”ÅዓeðLÑ>’~ uÉÒT> administered by the Kebele
safaramee galmaa’ee waraqaan ragaa ዓዓዓዓ ËLM:: administration.
7) uM¿ G<’@ዓ SK"~ ዓ”Ç=qÃ
5. The private properties like, residential

19
dhuunfaadhaan ni kennama. "M}¨c’ ue}k` T”—¨<U c¨< premises, and commercial entities etc
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ that located in the rural land
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓ determined for social purposes shall
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ:: be measured, registered and the
Kutaa Sadii
15. ¾Ãµመ vKu?ƒ’ƒ T[ÒÑÝ ¾Ue¡` owner is given certificate individually.
Qabiyyee lafa baadiyaa galmeessuu, ¨[kƒ SeÖƒ

qawwisuu fi mirga ittifayyadamaa 1. ዓዓዓ ¾ÓM õዓ ¾J’< ዓ”Å ¾ዓ`h Td" Parte Three
mirkaneessuu ¾ÓÙi" ¾ÓM u?ƒ" ዓዓዓ Å”“
Register,Surveyed and Assure the
¾SdዓK<ƒዓ S_ƒ ¾SÖkU Swƒ vK¨<
13. Qabiyyee lafaa galmeessuu fi ragaa qopheessuu Useing Right of Rural Land Holding
ዓ¨< eU }S´Óx ዓዓ }kÃf ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ
1. Qabiyyeen lafaa galmaa’u maqaa abbaa ¾Ue¡` ¨[kƒ Ãc×M" 13. Rural Land Registration and
qabiyyee, baraa fi haala argannaa, bal’ina, Certificate Preparation.
2. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
daangessitoota, hanga danda’ameen gabbina
lafaa, ittifayyadamaa fi ragaa kan kana ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
1) Land to be registered shall bear the
fakkaatan kan qabatu ta’ee, ragaan galmee ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
name of the holder, year and type of
irratti kan guutamu ta’a. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ acquisition, area, names of boundary
3. ¾S”ÓY•© É`Ï„‹ S”ÓYዓ© land holder, fertility of the land, use
2. Ragaan lafaa galmaa’ee Bulchiinsa Ganda
ÁMJ’< É`Ï„‹" vKGw„‹" TIu^© É`Ï„‹ ዓ“
and other related information shall be
Baadiyaa fi Waajjira biratti sirnaan qabamuu registered on books of registration.
qaba. ¾SdcK<ƒ ዓዓዓዓ õዓ†¨< }S´Óx
¾Ãµዓ•T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 2) The registered data shall be kept at
3. Sirni qabiinsa ragaa lafaa Biiroon qophaa‘ee
Ãc׆ªM" kebele administration and the Office.
hojii irra kan oolu ta’a .
4. ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 3) The handling of the data system shall
4. Sababa jijjiirama abbummaa qabiyyee ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
be prepared by the Bureau and
lafaatiin ragaan lafa baadiyaa galmaa’e yeroo ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
implimented.
5. ዓዓዓዓዓ ዓ2ዓ ዓዓዓ
yeroon kan haaromsamu ta’a. 4) The registered rural land record shall
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
be subjected to update depending on
5. Namni mirga itti fayyadama qabiyyee lafa
ዓዓዓዓዓ ዓ2ዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ the change of the holders from time
baadiyaa qabu ragaa qabiyyee isaa galmaa‘ee
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ to time.
jiru argachuu yookiin beekuuf mirga qaba.
6. u}KÁ¾ xዓ ¾ዓዓዓ S_ƒ õዓ ÁK¨< 5) Any person who has got the right to
6. Namni ragaa dogongoraa galmeesse yookiin use rural land shall have the right to
c¨< ›”É ዓዓ ዓዓዓ uLà ዓዓዓዓዓ
get or to know his holding record.
ragaa qophaa’e balleessee argame seeraan ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 6) Any individual who recorded false
kan gaafatamu ta’a. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ"
information or lost records shall be
7. ¾¨M ¾J’ ¾›`w„ ›Å`" ŸòM ›`w„ ›Å` ¨ÃU
liable by law.
›`f ›Å` õዓ ዓ”Å ÓÙi" Å”" U”ß ¨<H"
14. Qawwisa Lafa Baadiyaa
¾Ñ<ÉÕÉ ¨<G" Ÿ<_ ዓ“ ¾SdcK<ƒ

1. Qabiyyee lafa baadiyaa kan dhuunfaa, kan ዓዓዓ uÒ^ uT>ÖkS< c­‹ eU ¾Ãµዓ
14. Rural Land Surveying.
waliinii, kan dhaabbilee misoomaa, kan T[ÒÑÝ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ãc×M"
Hawaasaa fi kan Mootummaa qawwiasam 8. u²=I ›”kê ”®<e ›”kê7 ¾}Å’ÑѨ< 1. The rural land holding shall be
surveyed and prepared according

20
ee ragaan ni qophaa‘a. ዓ”Å}Öuk J• u¨M S_ƒ Là ¾T>cØ to its use such as private,
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ community service,
2. Lafa galmaa’ee qawwisamee koodiin organization,development and
ዓዓዓዓዓ }¨"à ¨ÃU ukuK? ›e}ÇÅ` ²”É
addaa ni kennama, mallattoon daangaa government
ዓ”Ç=kSØ ÃÅ[ÒM"
agarsiisu ni kaawwama. 2. The regestered and surveyed land
9. ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ ÁK¨< c¨<
shall be given a unique code.Its
3. Yeroo Lafti galmaa’e qawwisamu abbaan u¨<`e ¨ÃU ueÙዓ KK?L c¨< c=}LKõ
boundaries’ are marked out.
qabiyyee fi hanga danda’ameen daangessit ዓዓዓዓዓ ዓዓ }S´Óx ¾S_ƒ õዓ¨<
oonni akka argaman ni taasifama. K}LKðKƒ c¨< ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ÃcÖªM" 3. Surveying of land shall be in
Daangessitoonni akka argaman waamichi presence of the land holder and his
10. ¾ÑÖ` S_ƒ õዓ ¾›”É c¨< É`h KUÓw
dabreefii kan hin argamne yoo ta’e neighbors land holder
cwM ÓTi (0.5) H@¡ዓ` KsT> }¡M \w
qawwisuun lafaa kan raawwatamu ta’a. possibly.Where the neighbors fail
(0.25) H@¡ዓ`" KSe• MTƒ \w (0.25)
to appear after summon has given
H@¡ዓ`" ዓ“ Ÿ²=Á uዓ‹ ŸJ’ õዓ¨<
out, surveying shall be done in
uSŸóðM ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ SeÖƒ
4. Namni hojii lafa safaruu irratti their absence.
¾}ŸŸKŸK ’¨<"
ittigaafatumummaa qabu haala seera
4. Any person who has responsibility
qabeessa ta’een raawwachuuf dirqama 11. vM“ T>eƒ uÒ^ ÁL†¨< ¾ÑÖ` S_ƒ
for land surveying shall have an
qaba. õዓ ¾Ò^ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ãc׆ªM"
obligation to undertake it lawfully.
12. ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
5. Lafa qawwisuu ilaalchisee namni komii
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 5. Any person who has grievance
qabu iyyata Waajjiratti dhiyeessuudhaan ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ regarding the survey result may
irra deebi’amee akka qawwisamu ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
submit petition to the Office for
gaafachuu ni danda’a. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
reresurveying.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ"
6. Abbummaan qabiyyee lafaa dhaalaan,
13. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 6. Where the land holding title is
kennaadhaan fi kan kan fakkaataniin kan
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ subjected to change due to
jijjiiramu yoo ta’e, akka barbaachisummaa
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓ.5 ዓዓዓዓዓ inheritance, gift and etc the land
isaatti lafichi irra deebi’amee akka
ዓዓዓ ዓዓዓ 0.25 ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ may be resurveyed as it found
qawwisamu taasisuun ni dandaa‘ama. ዓዓዓዓ 0.25 ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ necessary.
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
7. Haala adda ta’een akka turu kan murtaa‘e
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 7. Unless otherwise, determined by
yoo ta’e malee, namni kamiyyuu qabiyyee
ዓዓዓዓዓዓዓ special condition to be delayed, any
lafa isaa galmessisuu fi qawwisuuf
14. ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ rural land holder has an obligation
dirqama qaba.
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ to make his holding to be
ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 0.5
15. Waraqaa ragaa abbummaa qabiyyee lafaa surveyed.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ 0.25
mirkaneessu kennuu
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 0.25 15. Issuance of Land Holding
1. Biiroon qabiyyee dhuunfaa lafa baadiyaa kan ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ Certificate
akka lafa qonnaa, lafa dheedichaa, lafa manaa, ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 1. The Bureau shall provide a holding
lafa bosona dhuunfaa fi kan kana fakkaatan
ዓዓዓዓዓዓ certificate for private land holding

21
maqaa nama mirga itti fayyadamaa qabuun 15. ¾ÑÖ` ¾S_ƒ õዓ†¨< ¾Ò^ ¾J’< c­‹ such as farming land, grazing land,
residential areas, wood lots and etc,
galmeessee qawwisuudhaan waraqaa ragaa ni ¾Ò^ ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
upon registration and survey.
kenna. Ãc׆ªMዓ

16. uÒ^ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ¾}c׆¨< c­‹


2. The holding certificate which to be
2. Waraqaan ragaa kennamu maqaa abbaa issued shall contain the name of the
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓŸ<M ¾J’ ¾S_ƒ owner, unique code of the holding, the
qabiyyee, koodii qabiyyee, daangeestoota fi
õዓ ¾SÖkU Swƒ Õ^†ªMዓ boundaries and the areas of the land.
bal’ina lafaa kan qabatuu ta’a.
17. ’<a›†¨< uÒ^ J• ¾^d†¨< ¾J’ ¾S_ƒ 3. Governmental Organizations, Non
3. Dhaabbilee Mootummaa, Miti-mootummaa, õዓ ÁL†¨< c­‹ uÓL†¨< ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ Governmental, Organizations, Private
Abbootii qabeenyaa, Dhaabbileen Hawaasaa fi Investors, Civic Organizations and etc
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ K=ÁÑ–< ËLK<ዓ
shall be given land holding certificates
kan kana fakkaatan qabiyyeen lafa isaanii 18. u¨<`e ዓዓዓ ueÙዓ ¨ÃU ŸS”ÓYƒ up on registration of their land
galmaa‘ee waraqaan ragaa ni kennamaaf. holding.
¾ÑÖ` S_ƒ ÁÑ– c¨< õዓ¨< ዓዓዓዓ
4. Waraqaan ragaa sadarkaa tokkoffaa dhawaataan 4. The 1st level certificate shall be replaced
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ
waraqaa ragaa sadarkaa lamaffaatiin kan bakka by 2nd level certificate from time to
bu’u ta’a,
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ÃcÖªM:: time.
5. Namni waraqaan ragaa sadarkaa lammaffaa
19. sT> ዓዓዓዓ ዓ”Å ዓዓዓ i”¢^"
argate kamiyyuu mirga abbaa qabiyummaa isaa 5. Any land holder who has been given 2nd
T”ÑA" ›|"Ê" ዓ“ ¾SdcK<ƒ ዓ”Ç=G<U
kabachiisuu kan danda’u warqaan ragaa level certificate shall be legal owner
sadarkaa lammaffaa kennameef yoo ¾ÓÙi S_ƒ õዓ u}ðØa Å” ¨<eØ ዓዓዓ
up on available the 2nd level
dhiyyeefate qofa ta’a ዓዓ }Ö”„ ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ¾T>ÁÑ–<uƒ G<’@ዓ certificate.
6. Namni qabiyyee lafa baadiyaa bakka adda ÃS‰‰Mዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
addaatii qabu waraqaa ragaa tokkoo fi isaa ol ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 6. Any person who has got rural land
20. K[ÏU Ñ>²? ÇÑዓT" }^^T ¨ÃU Å” holding from several places shall get
qabaachuu ni danda‘a. Raawwiin isaa
qajeelfama bahuun kan murtaa’u ta’a. more than one holding certificate. Its
¨<eØ uዓ`h ¨ÃU uዓ”edƒ °`vዓ ¾T>•ዓ
execution shall be decided by
7. Qabiyyeen waliinii Horsiisee Bulaa, gamiisa ዓዓ }Ö”„ S_~” KS”ŸvŸw“ KSÖup
directive issued.
Horsiisee Bulaa yookiin Qonnaan Bulaa kan
eUU’ƒ uTÉ[Ó ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
akka lafa dheedichaa, lafa bosonaa, bishaanii 7. The common holdings of pastoralists ,
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ semi- pastoralists or farmers, like
kan akka madda, eela, haroo fi kan kana
fakkaatan maqaa namoota waliin itti ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ grazing land, forest, water points such
fayyadamaniitiin waraqaan ragaa qabiyyee ዓዓዓዓዓዓ as spring , well, ponds and etc, shall

lafaa ni kennama. be certified by the name of the users.


21. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ

8. Keewwata kana keewwata xiqqaa (7) jalatti kan ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 8. Without prejudice to sub-article (7) of
tumame akkuma eeggametti ta’ee; waraqaa ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
this article, certificate of common
ragaa qabiyyee lafa waliinii bakka bu’aa holding shall be kept with the
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ
abbootiin qabiyyee filatan yookiin Bulchiinsa representatives of the users or kebele
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
Gandaa harka akka taa’u ni taasifama. administration.
ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
9. Mirgi itti fayyadamaa lafa baadiyaa dhaalaan 9. The transfer of rural land use right by
ዓዓዓዓዓ
yookiin kennaadhaan nama biraatiif yoo dabru inheritance or gift to another shall be

22
waajjira biratti galmaa‘ee waraqaan ragaa 22. ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ registered by the Office and certified
nama qabiyyee lafaa dabarfameef ni kennama. ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ by the name of the person to whom
the right to use of land is transferred.
10. Qabiyyee lafa baadiyaa gaheen nama tokkoo ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
bal’ina lafa midhaan nyaataa heektaara 0.5 lafa ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ 10. The rural land holding less than 0.5
biqiltuu dhaabbataa heektaara 0.25, lafa jallisiin
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ hectare for cereal crops, 0.25 hectare
misoomu heektaara 0.25 fi isaa gadi yoo ta’e
qabiyyicha addaan qooduudhaan waraqaa ragaa for permanent crops and 0.25 hectare
23. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
kennuun dhorkaadha. irrigable land shall not be certified
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ
11. Abbaa Warraa fi Haadha Warraa qabiyyee lafa ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ trough dividing the land holding.

baadiyaa waliin qaban waraqaan ragaa waliinii ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
11. Husband and wife shall be given
ni kennamaaf. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
commen certificate of land holding for
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
12. Abbaan Warraa yookiin Haati Warraa yoo ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ their common holdings.

du’an waraqaan ragaa lamaan keessaa kan ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ


12. Where the husband or the wife is
jiranii fi dhaaltotaan qabamee kan itti fufu yoo ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
deceased the validity of the holding
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
ta’u lamaan isaanii yoo du’an qabiyyichi certificate shall be maintained for the
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ one who is alive and where both are
maqaa dhaaltotaatiin waliin yookiin dhuunfaa
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ died the holding certificate shall be
isaaniitiin waraqaan ragaa ni kennamaaf given in the name of the heirs
ዓዓዓዓዓዓዓ
individually or in common.
13. Abbaa warraa fi haati warraa addaan yoo bahan 16. መመመመ መመመ መመመ መመመመመመመ
መመመ
bal’ina qabiyyee namni tokkoo qoodaan 13. In the case of divorce where the share
1 ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
argatu kan midhaan nyaataa heektaara 0.5, of one party is greater than 0.5 hectare
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
kan biqiltuu dhaabbataa hektaara 0.25, kan for cereal crops, 0.25 hectare for
jallisiin misoomu heektaara 0.25 fi isaa ol yoo ዓዓዓ:: permanent crops and 0.25 hectare for
ta’e waraqaan ragaa waliin kennameef 2 ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ irrigation land the holding certificate
jijjiiramee dhuunfaa isaaniitiin waraqaan ragaa ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ given in common shall be changed
qabuyyee ni kennamaaf. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
and given for each of them.

14. Namoonni qabiyyee lafaa waliin qaban ዓዓዓ:: 14. Where a common holding is shared
waliigalteedhaan yoo addaan qoodatan gaheen 3 ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ among holders upon an agreement,
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
nama tokkoo lafa midhaan nyaataa heektara ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ and the share of one person is greater
0.5, lafa biqiltuu dhaabbataa heektaara 0.25, ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ:: than 0.5 hectare for cereal crops, 0.25
4 ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
lafa jallisiin misoomu heektaara 0.25, fi isaa ol hectare for permanent crops and 0.25
(1ዓ2 ዓዓ 3) ዓዓዓ
yoo ta’e waraqaan ragaa waliin kennameef ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ hectare for irrigation the previous
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
jijjiramee dhuunfaa isaaniitiin akka argatan ni common certificate shall be changed
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ::
taasifama. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ and given for each of them.
ዓዓዓዓዓዓ
15. Namoonni qabiyyee lafa baadiyaa waliin qaban 17. መመመመ መመመ መመመመ መመመመ 15. Persons who have common rural land
1) ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
waraqaan ragaa qabiyyee lafaa waliin ni holding shall be given a holding
ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
kennamaaf. ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ certificate in common.
ዓዓዓዓዓ
16. Namoonni waraqaan ragaa waliin kennameef 2) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 16. Persons who have common holding
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
mirga itti fayyadama qabiyyee lafaa wal-qixa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ certificate shall have equal rights to

23
ta’e ni qabaatu. 3) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ use on the land.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ 17. Persons who live together but each of
ዓዓዓዓዓዓዓ them have their own land holding may
17. Namoonni jireenyi isaanii waliin ta’e, qabiyyee
18. መመመመ መመመ መመ መመመመመ be given individual land holding
lafa baadiyaa addaan kan qabaatan yoo ta’e Ó߃“ ›KSÓvvƒ ›ðመƒ certificate.
waraqaa ragaa dhuunfaadhaan argachuu ni 1) u›ªÏ ›”kê 16 ”®<e ›”kê (1) Y`
danda’u. u}Å’ÑѨ< SW[ƒ ¾É”u` ዓዓዓ ዓዓዓዓ 18. Any person who has got rural land in
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ u›`f ›Å`" ›`w„ inheritance or by gift or from
18. Lafa baadiyaa dhaalaan yookiin kennaadhaan
government shall get certificate of
›Å`“ ŸòM ›`w„ ›Å` ዓዓዓዓ ዓዓዓ
yookiin mootummaa irraa namni argate lafti
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ holding upon survey and registration.
qawwisamee erga galmaa’ee booda waraqaan
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ragaa ni kennamaaf. 19. Any person who has got permanent
ዓዓዓዓዓዓ ¾T>ðÖ` Ó߃“ ›KSÓvvƒ
property such as coffee, sugar can,
19. Namni qabeenya dhaabbataa kan akka Bunaa, õ`É u?ƒ ዓSp[u< uòƒ KkuK? ›e}ÇÅ`
mango, avocado etc; and grazing land
TSMŸ‰ uTp[w uvKÑ<ÇÄ‹ uT>S[Ö<
Shankoraa, Maangoo, Avokaadoo fi kan kana in natural forest shall be studied and
¾°`p iTÓK?­‹ ¾T>ዓÃ ÃJ“M"
fakkaatan akkasumas lafa dheedichaa bosona the conditions in which certificate of
2) ¾kuK? ዓe}ÇÅ` ዓዓዓዓ ¾k[uuƒ” land holding is given and the forest is
uummamaa keessaa qabu qoratamee haalli
c¨< ዓዓዓዓዓ k” ¨<eØ uTeÖ^ƒ protected shall be facilitated. The
waraqaa ragaa itti argachuu danda’uu fi G<K~ vKÑ<ÇÄ‹ ዓዓዓዓ execution shall be decided by
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ directives issued.
bosonni itti eeggamuu danda’u ni mija’a.
Ñ<ÇÁ†¨< uiUÓM“ ዓ”Ç=ዓà ÁÅ`ÒMዓ
Raawwiin isaa qajeelfamaa bahuun kan 20. Any person whose lives has been in
3) u²=I ዓ”kê ”®<e ›”kê (2) ¾}Å’ÑѨ<
murtaa’u ta’a. ዓ”Å}Öuk J• ዓዓዓዓ ¾k[uuƒ ዓ¨< mountainous areas or forest lands for a
Ø]¨< ዓÅ[cuƒ k” ËUa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ long time in keeping livestock or
20. Namni yeroo dheeraaf jireenyi isaa lafa tabbaa, kዓዓ ¨<eØ um vMJ’ U¡”Áƒ ÁMk[u ŸJ’
farming the conditions in which the
gaara yookiin lafa bosonaa keessa qonnaan ¾kuK? ዓe}ÇÅ` uዓ`c< uŸ<M

¾T>S[ዓƒ” ዓTÓK?­‹ ዓዓዓ ዓ`c< land is protected shall be studed and


yookiin horsiisaan jiraatu qoratamee haala
uK?Kuƒ Ñ<Ç¿ ዓ”Ç=ዓà ዓዓዓዓዓ" cause the land holdind certificate to
lafichi itti eegamuu fi kunuunfamu waliigaltee
4) u²==I ዓ”kê ”®<e ›”kê (3) be given upon an agreement. The
taasisuudhaan waraqaa ragaa qabiyyee lafaa ¾}Å’ÑѨ< ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
execution shall be decided by
akka argatu ni taasifama. Raawwiin isaa ¾k[uuƒ c¨< Ñ<Ç¿ Sዓ¾ƒ ዓ}ËS[ uዓL

ዓዓዓዓ (7) ዓዓዓ ዓዓዓ um U¡”Áƒ directives issued


qajeelfamaa bahuun kan murtaa’u ta’a.
Ák[u ŸJ’ ¾°`p ዓTÓK?ª‹” ዓዓዓ Ñ<ÇÄ
21. For the steep land, hilly and
21. Lafa gaaraa, tabbaa fi tulluuwwan qoratamee ዓዓዓዓ ¾T>ዓÃ ÃዓዓM"
mountainous areas determined for
5) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
misoomaaf kennamu waggaa lamaaf kan development temporary certificate
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ shall be given for two years, and
tajaajilu waraqaan ragaa yeroo kan kennamu
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ where the land is confirmed being
ta’ee lafichi misooma ittifufiinsa qabuuf ooluu
used for sustainable development by

24
isaa qoratamee yoo mirkanaa’e waraqaan ragaa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ study the permanent certificate shall
ዓዓዓዓዓዓ be given.
qabiyyee lafaa kan kennamuuf ta’a.
6) ¾°`p ዓTÓK?­‹ Ñ<ÇÁ†¨< uዓUÓM“
22. Lafa haftee bosonaa akka misoomu, eeggamuu ዓ”Ç=ዓÃL†¨< ¾k[u<ƒ” vKÑ<ÇÄ‹
fi kunuunfamu gochuudhaan namoota ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
22. To cuase forste ruminants to be
developed, protected and preserved,
dhuunfaadhaan yookiin gurmaa‘anii laficha ዓዓዓዓዓ S´Óዓዓ Ãóዓ"
persons committed individually or in
kunuunsanii itti fayyadamaniif waraqaan ragaa
7) ዓu?~ዓ ¾k[uuƒ ዓ¨< u›"M ¾TÃј an organized maner to use and
qabiyyee lafaa kennamuufii ni danda’a. preserve the land shall be given
ዓJ’ uዓSM"‹ ¾k[u¨<” S[Í ›u?~ዓ
holding certificate.
23. Abbaa mirga ittifayyadama qabiyyee lafaa qabu ¾k[uuƒ c¨< uK?Kuƒ ዓዓዓዓ
23. Any person who has the right to use
kamiyyuu qabiyyee isaa galmeessisuu, ዓዓዓዓዓዓ uÑ<Ç¿ Là ¨<ÃÃ uTÉ[Ó

safarsiisuu fi waraqaa ragaa fudhachuu kan S´Óu¨< ÃóK<ዓ rural land shall be deprived of his
didu yoo ta’ee fi Bulchiinsi Gandaa xalayaa 8) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓ”Å ዓeðLÑ>’~ holding and given to other farmers or
barreeffamaan yeroo sadi akka isa gahu ¡`¡` ¾}’duƒ S_ƒ LÃ uSÑ–ƒ ዓዓዓ
pastoralists where he fails to make his
taasifamee kan hin fudhanne ta’uu Waajjiraan ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ"
yoo mirkanaa’e Mana Maree Bulchiinsa holding available for surveying and
9) ¾°`p ዓTÓK?­‹ ዓwdu= ¾}ዓucu¨<”
Aanaatiif dhiyaatee mirga ittifayyadama lafa registration up verifying that
GXw ¨<Ãà ዓ”Ç=Å[Óuƒ ÁÅ`ÒM"
isaa haqamee namoota lafa dhabeeyyii qonnaan
notification is given for three times by
yookiin horsiisaan jiraachuu barbaadaniif 10) ¾°`p ዓTÓK?­‹ ›”É Gdw LÃ
lafichi kan kennamu ta’a. ¾T>Å`c< ŸJ’ ¾}eTS<uƒ” KvKÑ<ÇÄ‹
the Office and this is submited to

}ÑMë ዓ”Ç=ዓ[l ÃÅ[ÒM:: ዓዓዓዓ Woreda Administrative Councel.


ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ

16. Kaffaltii tajaajila ragaa lafa baadiyaa ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 16. Rural Land Datas Service Fee
ዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
1. Abbaan qabiyyee kamiyyuu odeeffannoo ዓዓዓዓዓ 1. Any land holder has the right to get
ragaa qabiyyee lafa isaa argachuuf mirga ni 11) ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ information about his holding.

qabaata. (10) ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓ 2. Any land holder has the right to get
2. Abbaan qabiyyee kamiyyuu lafa seeraan ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ land holding certificate on his holding.
kennameef irratti waraqaa ragaa argachuuf ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
3. Any rural land holder shall update and
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
mirga qaba. change his holding certificate in
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ accordance with the law when he
3. Namni mirga ittifayyadama lafa baadiyaa
ዓዓዓዓዓ transfer of the use right.
qabu kamiyyuu akkaataa seeraatiin mirga
12) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ittifayyadama isaa yoo dabarssuu waraqaa ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ 4. Without prejudice to sub-article (1)
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ (2) and (3) of this article, any land
ragaa qabiyyee lafaa isa haaromsuu, jijjiruu
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ holder shall pay reasonable fee for the
qaba. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ services he is obtained.The execution
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ shall be decided by directive.
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (1) (2) fi (3)
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ 17. Land Datas Protaction and Keeping
jalatti kan tumame akkuma eegametti ta’ee, ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
abbaan qabiyyee tajaajila argatuuf kaffaltii 1) Rural land holding datas shall be
ዓዓዓዓዓ"

25
madaalawaa kan kaffalu ta’a. Raawwiin isaa 13) ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ registered on the books of registry at the
qajeelfamaan kan murtaa’u ta’a. ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ Office and Kebele administration.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
2) The rural land datas administration
17. Eegumsaa fi qabiinsa ragaa lafaa ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ system shall be prepared by the Bureau.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
1. Ragaan qabiyyee lafa baadiyaa waajjiraa fi 3) A person who handle and keep the
14) ¾kuK? ዓዓዓዓዓዓ ¾vKÑ<Ç¿”
gandatti galmee irratti kan galmaa’u ta’a, land datas shall be liable for the fualt
›u?~ዓ•u}¨c’ Ñ>²? ¨<eØ ¾TÃðêU ŸJ’ committed because of inproper handling
2. Sirna bulchiinsa ragaa lafa baadiyaa Biiroon kan
uQÓ ÃÖ¾nM" and keeping of datas.
qophaa’u ta’a.
3. Hojjataan ragaa lafaatiif eegumsaa fi qabiinsa 18. Dispute and Conflict Resolution.
¡õM ›^ƒ
sirrii ta’e raawwachuu dhabuun badii
1. In accordance with article 16 (1) of the
raawwatameef seeraan kan itti gaafatamu ta’a. S_ƒ S”ŸvŸw“ SÖup
Proclamation, any conflicts and

18. Waldiddaa fi waldhabiinsi qabiyyee lafaa 19. ¾ÑÖ` S_ƒ ›ÖnkU °pÉ T²Ò˃ misunderstandings occurred on holding

irratti uummamu hiikuu boundaries or holding rights of farmers,


1) ›=¢•T>Á©“ TIu^© °Éу" pastoralists or semipastoralists’s farm
1. Akkaataa labsii keewwata 16 keewwata xiqqaa
¾}ðØa ዓwƒ ዓዓዓ”“ ¾¨p~” land, residential area, grazing land,
(1) jalatti tumameen waldiddaa fi waldhabiinsa water points, irrigation land and etc,
¾S_ƒ ›ÖnkU ዓ’@ዓ“
daangaa yookiin abbummaa qabiyyee lafaa shall be mediated by elders elected by
¾SdcK<ƒ” SW[ƒ uTÉ[Ó Ø“ƒ
Qonnaan Bulaa, Horsiisee Bulaa yookiin gamisa conflicting parties up on petition
uT"H@É ዓዓዓዓ ዓዓዓ
Horsiisee Bulaa kan akka oorruu, lafa manaa, lafa submitted to kebele administration
¾}óce MTƒ” SW[ƒ ÁÅ[Ñ
dheedicha, lafa bishaanii, lafa jallisii fi kan kana before leaving to Woreda Court.
¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉ uQ´w }dƒö
fakkaatan ilaalchisee uummamu mana murtii
uu=a òÒÍM" 2. The kebele administration shall
dhaquun dura iyyata bulchiinsa gandaati
dhiyaatee jaarsolee araaraa abbootiin dhimmaa 2) ¾T>²Ò˨< ¾ÑÖ` S_ƒ ዓÖnkU summon the sued person within five

filataniin kan ilaallamu ta’a. °pÉ u¾Å[ͨ< vK<ƒ ¾S”ÓYƒ days and order conflicting parties to
ዓ"Lƒ ¾T>[ÒÑØ ÃJ“M" elect elders and cuase their cases to be
2. Bulchiinsi Gandaa nama iyyatni irratti dhiyaate mediated by elected elders.
3) T”—¨<U uÑÖ` S_ƒ LÃ
guyyaa shan keessatti waamsisuudhaan abbootii
¾T>"H@Æ Y^­‹ }Ö”„ uT>²ÒÏ
dhimmaa lamaan jaarsolee araaraa akka filatan
¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉ SW[ƒ
tasisuudhaan dhimmichi jaarsummaan akka
¾T>ðìU ÃJ“M" 3. Without prejudice to sub-article (2) of
ilaallamu ni taasisa. this article, where the person against
4) ¾ÑÖ` S_ƒ ›ÖnkU °pÉ S[Í uu=a whom the petition has submitted is
}ዓዓÏ„ K}ÖnT>­‹ Ãc×Mዓ failed to appear within five days
starting from the day when he received
5) ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
3. Keewwata kana keewwata xiqqaa (2) jalatti kan without satisfactory reasons, the kebele
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
tumame akkuma eeggametti ta’ee; namni iyyatni administration shall elect elders who
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ should be elected by the absentee and
irratti dhiyaate guyyaa waamichi isa dhaqqabe
ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ cause the case to be mediated by the
irraa kaasee guyyaa hojii shan keessatti sababa ዓዓዓዓዓዓ elected elders in his absence.
gahaa hin taaneen kan hin dhiyaanne yoo ta’e
4. Without prejudice to sub-article (3) of
Bulchiinsi Gandaa jaarsoolee araaraa nama 20. ¾T>መ[e S_ƒ” S”ŸvŸw
this article, where the sued person

26
iyyatni irratti dhiyaateen filatamuu qaban 1) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ S_ƒ ÁKðnÉ appears within 7 days, starting from the
filachuudhaan dhimmichi bakka inni hin jirreetti uዓdƒ TnÖM ¾}ዓKዓK ’¨<:: ›ðéçS< day whene the the case has been started
ni ilaalama. uT>¨× SS]Á èዓ“M" to be mediated with satisfactory
reason he is given right to elect his side
2) T”—¨<U uÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti kan
elders and the case shall be remediated
tumame akkuma eeggametti ta’ee namni ዓዓዓ c¨< S_~” K›ð` Sg`g`
by the new elders.
iyyanni irratti dhiyaate jaarsoleen araaraa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ T[e ¾}ዓKዓK ’¨<"

dhimmicha ilaaluu eega jalqabanii booda 3) ¾ዓ`h S_ƒ” ¾T>ÖkU c¨< ¾S_ƒ 5. The kebele administration shall cause
guyyaa torba (7) keessatti sababa gahaa yoo KU’ƒ SÖup“ ዓð\” ¾T>ÁÇu\ }Óv^ƒ” the elders to submite their decitation
dhiheeffate jaarsolee filatee dhimichi irra deebiin ¾Tዓ“¨” ÓÈዓ ›Kuƒ" within 15 days starting from the day
kan ilaalamu ta’a. 4) T”—¨<U ዓ¨< ¾}ዓKዓK S`³T ’Ña‹” when the petition has been directed to

uS_ƒ õዓ¨< Là uSÖkU w´G Q胔


them.
5. Bulchiinsi Gandaa guyyaa iyyaticha jaarsoleef
qajeelche irraa eegalee guyyaa kudha shan (15) K›ÅÒ TÒKØ ¾}ዓKዓK ’¨<" 6. The elders shall mediate the parties
keessatti bu’aa araaraa akka dhiyeessan ni taasisa. 5) T”—¨<U ¾Se• S_ƒ ¾SÖkU Swƒ traditionally who submit their cases to
ÁK¨< c¨< ¾Se• Ó”vዓ­‹” ¾SÖup" be intertained to the elders and keep its
6. Jaarsoleen araaraa abbootii dhimmaa dhimmi
¾S”ŸvŸw“ ¾SÖÑ” ÓÈዓ ዓKuƒ:: recordes.
isaanii jaarsolee araaraatiin akka ilaalamuuf
21. ¾ÓÙመ“ ¾¨<G S_ƒ” S”ŸvŸw
dhiyaatan karaa aadaatiin dhimmicha 7. Where the sued person fails to appear
1 ¾ÓÙዓ S_ƒ” K›ð` Sዓ`ዓ`“
qulqulleesanii galmeessanii ni qabatu. physically the evidence availed by the
ዓዓዓዓዓዓ ›ÅÒ applicant shall be heard in his absence,
7. Namni iyyatni irratti dhihaate qaamaan kan hin ¾T>ÁÒMÖ< }Óv^ƒ” SðçU and the mediators shall keep the records
dhiyaanne yoo ta’e ragaawwan iyyataadhaan for decision.
¾}ዓKዓK ’¨<"
dhiyaatan bakka namni iyyatni irratti dhihaate
2 ¾ÓÙi S_ƒ” ዓዓpU uLÃ
8. As found necessary, the elders may
hin dhiyaannetti dhimma irratti mari’atame
collect all necessary evidences on the
jaarsoleen araaraa galmeessanii ni qabatu. uSÖkU K›ð` Sዓ`ዓ` uTÒKØ X` spot through physical present at the erea
8. Akka barbaachisummaa isaatti jaarsoleen araaraa }SMf •”ÇÃupM TÉ[Ó and collect idea.
lafa falmiin irratti ka’e irratti argamuudhaan ¾}ዓKዓK ’¨<"
yaada walitti qabu ni danda’u.
3 uU”ß ¨<•" u¨”´" uዓ¨< W^ዓ
9. The chairman of the elders shall cause
ዓóò ¾¨<• ዓ_­‹" u[Ó[ÒT S_„‹
the collected evidences to be presented
ዓ“ uSdcዓƒ ዓ"vu=­‹ õዓ
9. Walitti qabaan jaarsolee araaraa yaada walitti for discussion.
ÁK¨< c¨< S_~” KT[e ዓዓ
qabame mariin akka irratti gaggeeffamu ni ዓዓዓዓ /25/ T@ƒ`
10. Where the elders have agreed on the
taasisa. ዓ”Ç=G<U u¨<• ÓÉw" u}ðØa
ዓÃq‹“ Ÿ<_­‹ ዓ"vu= ¨<ዓ¨< outcomes of the discussion, it shall be
10. Jaarsoleen araaraa yaada tokko irratti kan ዓT>gõ’¨< ¨ዓ” ›”É S„/100/ informed to the parties and they shall
waliigalan yoo ta’e yaada irratti walii galame T@ƒ` ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ be mediated on the decition The Kebele
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
abbootii dhimmaatiif ibsamee akka araaraman ni Administration shall make the decision
ዓዓ"
taasifama. Bulchiinsi Gandaa araara jaarsoleen
4 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 3 to be executed within 15 days.
taasifame guyyaa kudha shan (15) keessatti kan
¾}Å’ÑѨ< ዓ”Å}Öuk J•
raawwachiisu ta’a. 11. Without prejudice to sub-article (10) of
uvKõዓ ዓ”ÅዓeðLÑ>’~ this article,where the elders fail to
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ mediate the case they submit their

27
11. Keewwata kana keewwata xiqqaa (10) jalatti kan c=ðkÉ Å” ¨ÃU X` uTMTƒ opinion in written and The Kebele
tumame akkuma eeggametti ta’ee; jaarsoleen Administration shall send it to The
SÖkU ÉLM"
Woreda Court.
araaraa araarsuu kan hin dandeenye yoo ta’e 5 T”—¨<U ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU
yaadi isaanii barreeffamaan dhiyaatee Bulchiinsi
Swƒ ÁK¨< c¨< uዓ`h S_ƒ"
Gandaa mana murtii Aanaatiif kan ergu ta’a. 12. Where petition has been against the
uU”ß ¨<ዓ" uS•]Á u?ƒ ዓ"vu= government or private organization and
12. Dhaabbilee Mootummaa yookiin dhuunfaa iyyatni it is informed twice in writing that the
irratti dhiyaate dhimmichi jaarsaan akka ilaallamu Ñ<ǃ ¾T>ÁÅ`c< ዓ”Å vI`³õ" case shall be seen by the elders and it
barreeffamaan waamichi yeroo lama ibsameefii fails to appear within 15 days starting
ዓ“ ¾SdcK<ƒ” SƒዓM from the day when firest letter has been
guyyaa xalayaan jalqabaa isaan gahe irraa kaasee recived by it and the kebele
guyyaa kudha shan keessatti kan hin dhiyaanne ¾}ዓዓዓK ’¨<:: ዓዓዓዓዓ administration shall give letter to
yoo ta’e kunumti ibsamee mana murtii Aanaatti petitioner by pointing out the case to
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ the court.
himata dhiyeeffachuu akka danda’u bulchiinsi

gandaa abbaa dhimmaatiif xalayaa kan kennu 13. Where petition is submitted agiast the
22. ÇÒመT" x[x`" Ÿ[wመT መ“ }^^T chairman of the kebele administration
ta’a.
the deputy chairman or the secretary of
S_„‹” SÖup“ S”ŸvŸwመ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ the kebele administration shall facilitate
13. Iyyatni dhiyaatu dura taa’aa Bulchiinsa Gandaa 1
conditions in wihich the case shall be
irratti yoo ta’e itti aanaa yookiin barreessaa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ seen by the mediation.
Gandaatiin haalli jaarsolee araaraatiin dhimmichi ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 14. The kebele administration shall be
itti ilaallamuu danda’u ni mijaawa. responsible where the petion of the
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
customer failed to be seen and
14. Bulchiinsi Gandaa iyyata abbaa dhimmaa yeroo ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ executed.
murtaa’e keessatti kan hin raawwanne yoo ta’e
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
Part Four
seeraan kan gaafatamu ta’a.
2 T”—¨<U uÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ
Kutaa Afur ÁK¨< c¨< ÇÒዓT" ¢[wዓ ዓ“ }^^T 19. Conservation and Protection of
S_„‹ }Çóƒ’~ uvKS<Á }¨e• SªM Land Preparing Use of Rural Land
Lafa Kunuunsuu fi Eeguu KT>‹K¨< ÖkT@ዓ w‰ uTªM Plan
SÖkU ›Kuƒ"
19. Karoora itti fayyadama lafa baadiyaa 3 Kx[x`" KSዓ`ዓ` ¨ÃU KSÅ`Sዓ ¨ÃU 1. The Bureau shall conduct study and
qopheessuu KK?L Ñ<ǃ ¾T>ÒKØ S_ƒ ¾u<“" prepare at all level land use planning
based on watershed that considering
1. Biiroon guddina hawaas-dinagdee, haala T”ÑA" ዓ|"Ê" ¾³õ °êªƒ" Kዓ”edƒ S•“
the socio-economic development, the
qabeenya uummamaa, itti fayyadama yeroo K?ዓ‹ ዓð`” KS”ŸvŸw ÖkT@ዓ ÁL†¨<
natural resources situation, current
ammaa jiruu fi kan kana fakkaatan bu’uura "MJ’< ue}k` Kዓ`h TªM ¨ÃU ዓ”edƒ
land use and etc of the region with full
kan godhate qorannaa gaggeessudhaan uTዓT^ƒ TeÒØ ¾}ዓዓዓK ’¨<ዓ
participation of the community.
karoora itti fayyadama lafa baadiyaa 4 u›ªÏ ›”kê 18 ”®<e ›”kê (7)
misooma sululaa irratti hundaa’e hirmaannaa u}Å’ÑѨ< SW[ƒ Ÿõ}— Ñ<ǃ 2. The prepared land use planning shall
ummataatiin sadarkaa hundatti ni qopheessa. ¾Å[cuƒ S_ƒ K}¨c’ Ñ>²? ዓc¨< ዓ“ be confirmed by the government

ዓዓ”edƒ ”¡Ÿ= ዓ”Ç=Öup uTÉ[Ó bodies found at all levels.


2. Karoorri ittifayyadama lafa baadiyaa
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ
qoratamee qophaa’u qaama Mootummaa 3. Any activities that undertaken on rural

28
sadarkaa sadarkaan jiraniin kan mirkanaa’u ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ TÑÑS< land shall be implemented in
ta’a. accordance with the land use planning
c=[ÒÑØ ዓዓõዓዓዓ d` uTÚÉ ¨ÃU
which has been prepared based on
¾”w °`vዓ ዓ“ ¾SdcK<ƒ” MTƒ conducted study.
3. Hojii lafa baadiyaa irratti gaggeeffamu
kamiyyuu akkaataa karoora itti fayyadama uT"H@É ዓ”Ç=ÖkS<uƒ TÉ[Ó
4. The data compiled by the bureau on
lafa baadiyaa qoratamee qophaa’u irratti ÉLMዓ rural land use planning shall be
hundaa’ee kan raawwatamu ta’a.
5 u²=I ›”kê ”®<e ›”kê 3 ¾}Å’ÑѨ< available for users.
4. Ragaan karoora itti fayyadama lafa ዓ”Å}Öuk J• ዓዓ¨<“ ዓዓ”edƒ ”¡Ÿ= 5. To impliment any development
baadiyaa Biiroon qophaa’ee itti ዓ”Ç=Öup ¾}Å[Ñ S_ƒ ÁM}hhK ዓJ’ activities incopiliance with the land
fayyadamtootaaf ni kennama. KvKõዓ­‹ ዓ”Å ዓeðLÑ>’~ K?L S_ƒ use plan, follow up and control works
¾T>}"L†¨< ÃJ“M:: shall be undertaken.
5. Misoomni kamiyyuu akkaataa karoora
6 ÇÒዓT" x[x`" ¢[wዓዓ“ }^^T ¾J’<
ittifayyadama lafaatiin akka raawwatamu
20. Conservation of Arable Land
hojii hordoffii fi to’annaa kan gaggeefamu S_„‹ ¾S•]Á xዓ uTÉ[Ó ¾}ðØa Gwƒ

ta’a. Là Ñ<ǃ TÉ[e ¾}ዓKዓK ’¨<:: 1. Arable Rural land shall not be set
on fire with out permission. Its
20. Lafa qotamu kunuunsuu
23. ¾Å” p]ƒ S_„መ” S”ŸvŸw execution shall be issued by
1 uዓ`h Td" uÓÙi S_ƒ" ¨”µ‹" U”ß directives.
1. Lafa baadiyaa qonnaaf oolu heeyyamaan ala
ibiddaan gubuun dhorkaadha. Raawiin isaa ¨<G" ¢[wዓ“ ¾SdcK<ƒ S_„‹ LÃ
qajeelfama bahuun kan murtaa’u ta’a. 2. Any person who has the rural
¾T>Ñ–< p]ƒ Å•‹” uSS”Ö` land use right shall be prohibited
Kዓዓዓ ዓ`h Y^ TªM ¾}ŸKŸK to plow his land in a way that
resulted in erosion of soil.
2. Namni mirga itti fayyadama lafa baadiyaa ’¨<ዓ
2 c­‹ uÓM ¨ÃU uTIu` ¾Å” p]ƒ 3. Any person who uses land for
qabu kamiyyuu lafa isaa akkaataa dhiqama farming shall be obliged to keep
S_„‹” Öwk¨< }”Ÿv¡u¨<“ ›MU}¨<
the fertility of the soil and doen
biyyeetiif saaxilamuun qotuun dhorkaadha. ዓ”Ç=ÖkS<uƒ }Ö”„ its improvement activities.
¾Ãµዓ•T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ
3. Namni lafa qonnaaf fayyadamu xaa’ummaa 4. Any person shall be prohibited to
ዓዓዓዓ ¾T>cØ ÃJ“Mዓ use forbidden poisonous things on
lafa qotamuu eeguu fi hojiiwwan biyyoo
gabbisan hojjachuuf dirqama qaba. 3 uዓ`h Td ¨ÃU uÓÙi S_ƒ Là his land holding that harm the
biodiversities.
¾T>Ñ–< ዓ“ƒ ³ö‹” Sl[Ø ¨ÃU
4. Namni kamiyyuu summii dhorkamaa ta’e
TØóƒ ¾}ŸKŸK ’¨<:: 5. Any person who has the right to
qabiyyee lafa isaa irratti fayyadamuun lubbu
24. S_ƒ” ÁK S”ŸvŸw“ ÁKSÖup
use irrigation land shall be
qabeeyyii (biodidersity) balaaf saaxiluun obliged to protect, takes care and
መeSM¡„ ¾T>¨cÆ መ`UÍ­‹
dhorkaa dha. maintain the irrigation scheme’s
Y^ LÃ uT>¨<K¨< ¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉ constructions.
5. Namni kamiyyuu mirga ittiifayyadama lafa
SW[ƒ S_~” ¾TÃÖkU ¨ÃU ዓዓዓዓ
21. Takes Care of Grazing Land and
jallisii qabu ijaarsa jallisii eeguu, kunuunsuu
õዓ¨<” ¾TÃÖwp“ ¾TÔŸvŸw ዓዓዓዓዓ Water Points
fi suphuuf dirqama qaba.
c¨< ¾T>ዓ}K<ƒ ዓ`UÍ­‹ ¾T>¨ዓÉuƒ

ÃJ“M:-
1. Land used for grazing shall not be
21. Lafa Dheedichaa fi Bishaanii Kunuunsuu
used for activities that may cause
1. Lafa dheedichaaf oolu irratti hojiiwwan laficha 1) uS_ƒ õዓ¨< Là ¾Å[c Ñ<ǃ

29
bowwummaa fi kan kana fakkaatuuf saaxilan u¢T>‚ }Ö”„ ዓk[u ¾kuK? ዓe}ÇÅ` land slides and other damages.
raawwachuun dhoorkaadha. TeÖ”kmÁ uSeÖƒ ዓዓዓዓ ዓዓ
2. Causing soil erosion that resul in
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
2. Lafa dheedichaaf oolu humnaa ol devastation of grasses due to over
2) vKõዓ¨< KG<K}— Ñ>²? uS_~ LÃ
fayyadamuudhaan laficha dhiqama biyyoof Ñ<ǃ ዓÉ`f ዓ}Ñ– ¨ÃU S_~” grazing is prohibited.
saaxiluun margi akka deebi’ee hin biqille S”ዓvዓw“ SÖup ዓ}¨“ ukuK?
ዓe}ÇÅ` }Ö”„ ዓk[u ¾¨[Ç êዓዓዓ 3. Any land user whose holding is
taasisuun dhoorkaadha.
u?ዓ ዓ×`„ ¾SÚ[h TeÖ”kmÁ adjacent to water points,
3. Namni naannoo madda bishaanii, laggeen, Ãc×Mዓ rivers,broad manmade ponds,
haroowwan babaldhaa namaan hojjataman, marshy lands and etc in distance of
3) ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
caffee fi kan kana fakkaatan qabiyyee lafa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ (25) meters and similarly in (100)
baadiyaa qabu meetra digidamii shan(25) ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ meters from the boarders of
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
akkasumas kan naannoo bishaan itti kuufamee ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ accumulated water and natural lake
fi haroowwan uumamaa yoo ta’e daangaa isaa ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ shall be prohibited to use land for
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
irraa fageenya meetira dhibbaa gadii (100) ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
farming.
irratti lafa qonnaaf fayyadamuun ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ 4. Without prejudice to sub-article (3)
dhoorkaadha.
ዓዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ of this article, the land holder may
4) u²=I ›”kê ”®<e ›”kê (3) ¾}Å’ÑÑዓ
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti use land for aforestation or growing
ዓ”Å}Öuk J• vKõዓ¨< ¨<d’@¨<”
kan tumame akkuma eeggametti ta’ee; qaama grasses upon permission of
¾TÃkuM ዓJ’ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
dhimmi ilaalatuun yoo hayyamame akka concerned body.
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
barbaachisummaa isaatti bosona yookiin
ዓዓዓዓ ዓዓ K¨[Ǩ< õ`É u?ƒ ¡e 5. Any person who has the right to use
marga misoomsanii fayyadamuun ni
Tp[w ËLMዓ
danda’ama. rural land shall be obliged not to

grow restricted plants like


5. Namni mirga ittifayyadama lafa baadiyaa qabu
kamiyyuu, lafa misooma midhaanii madda ¡õM ›Ueƒ
eucalyptus, and others the like, on
bishaanii, dawoo mana jireenyaa irratti
farm lands, water points and around
¾}KÁ¿ መ"Lƒ ¾Y^ É`h“ መLò’ƒ
biqiltuuwwan dhiibbaa fidan kan akka
farmsteads. The details shall be
baargamoo fi kan kana fakkaatan dhaabuun 25. ¾*aT>Á መመመመ S_ƒ“ ¾›"vu=
dhorkaadha. Raawwiin isaa qajeelfama bahuun Øun u=a ¾Y^ É`h“ መLò’ƒ given by directives.
kan murtaa’u ta’a.
1) ¾S_ƒ õዓ ÃSዓÓvM" ዓዓዓዓዓ"

ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ"

22. Lafa Tabbaa, Bowwaa, Tulluuwwanii fi Gaara ¾SÖkU Swƒ K}cÖ¨< ዓ¨< ዓዓዓዓ 22. Protect and Conservation of Slopy
Eeguu fi Kunuunsuu ዓዓዓ ዓõዓ ዓዓዓዓዓዓ T[ÒÑÝ Lands, Mountainous, Hills and
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ãc×M" ዓዓዓዓዓ Gorges
1. Lafa gaaraa,tabbaa,bowwaa fi tulluuwwanii
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
1. The sloppy land, hills and
qoratamee eegumsaa fi kunuunsa barbaachisu ዓዓዓዓዓዓዓ" ዓዓዓዓዓዓዓ
mountainous with limited slopes,
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ shall be used for development upon
study and undertaking necessary

30
gaggeessuudhaan misoomaaf akka oolu ni ዓዓዓዓዓ protaction and preservation of it.
2) ¾S_ƒ Ÿ=^Ã" ¾S_ƒ M¨<¨<Ø" uÒ^ Its execution shall be issued by
taasifama. Raawwiin isaa qajeelfamaa bahuun directives.
TMTƒ ዓ“ ¾Sdዓዓƒ” uS_ƒ vKõዓ ዓ“
kan murtaa’u ta’a. uK?L ›"M S"ŸM ¾T>Å[Ѩ<” ¾¨<M 2. Any person who has the right to
eUU’ƒ ÃS²ÓvM" Á[ÒÓ×M" ßዓ}LM" use rural land is obliged to use the
2. Namni mirga itti fayyadama lafa baadiyaa qabu Ãq×Ö^M" QÑ¨Ø ዓዓዓዓ ዓዓ sloppy and hilly land only for the
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ" recommended purpose by keeping
kamiyyuu lafa tabbaa, tulluuwwanii fi gaara
3) ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ ÁK¨< slopes determind by professionals.
haala ejinna isaa ogummaadhaan murtaa’een
ዓዓዓዓዓ ዓ¨< ዓQÓ ¨<Ü Sw~ 3. Gorge lands or degraded lands
faayidaa irra ooluu qabu qofaaf fayyadamuu
ዓ”ÇÃ’" Ãዓዓ}LM" Ãq×Ö^M"
qaba. shall be protected by planting
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
selective plants like coffee, mango,
3. Lafa bowwaa, lafa biyyeen dhiqame yookiin 4) ¾S_ƒ ›e}ÇÅ`“ ዓÖnkU ¾S[Í Y`¯ƒ
jijjige yookiin miidhamuu danda’u, biqiltuu uSዓ`Òƒ ዓeðLÑ> S[Í” ÁዓÒÍM" avocado, and other fodder trees and
kan akka Buna, Maangoo, Avokaadoo, biqiltuu
K}ÖnT>­‹ Ãc×M " are forbidden to use for crops or for
mukaa, nyaata beeyiladaa fi kan biroo biyyee
kunuunsuuf faayidaa kan qaban yoo ta’e malee free grazing.

qonna biraatiif oolchuun yookiin beeyilada


irratti bobbaasuudhaan dheedichaaf 5) }óዓe” SW[ƒ uTÉ[Ó ¾S_ƒ ዓÖnkU 4. In accordance with article 18 (7)
of the proclamation, the highly
fayyadamuun dhoorkaadha. °pÉ ÁዓÒÍM" ዓዓዓዓ ዓዓዓ
degraded land shall be protected
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ from interference of human and
4. Akkaataa labsii keewwata 18 keewwata xiqqaa ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ livestock for a limited period of
(7) jalatti tumameen: lafa gar-malee hubame ዓዓዓዓዓዓ "ዓዓዓዓዓዓ" time, and may be given for the land
yeroo murtaa’eef tuttuqaa namaa fi beeyiladaa holders where its rehabilitation is
6) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ confirmed by concerned bodies
irraa akka eeggamu taasisuudhaan Waajjirri ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ" like The Kebele Administration
Bulchiinsa Gandaa fi Waajjiri Qonnaa waliin and Agricaltue Office to use the
7) uQÒ© S”ÑÉ uc¨< ÁM}Á²¨<”
ta’uun qoratamee fooyya’uun isaa yoo grass by cut and carry system or
¨ÃU ¾}Kkk¨<” S_ƒ ዓØ”„ uT²Ò˃ S[Í for bee keeping .
mirkanaa’e namoota abbaa qabiyyee lafaa ta’an
ÃóM:: c=ðkÉ K}ÖnT>­‹ Ãc×M"
marga haamanii yookiin misooma kannisaa 5. Without prejudice to sub-article (3)
8) ዓS_ƒ õዓ†¨< ዓ”Ç=Kl ¾}¨ዓ’ of this article, where the land let
gaggeessuu fi kan kana fakkaataniif akka itti
ዓ­‹” ዓT>SKŸ}¨< ›"M Ò` uSJ” uQÑ< for rehabilitation is not
fayyadaman ni taasifama. successfully rehabilitated, the land
SW[ƒ "d Ã}U“M:: ዓ­‡ }SMc¨< owners shall be given substitution
5. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti kan ዓ”Ç=ssS< ÁÅ`ÒM" land.
tumame akkuma eeggametti ta’ee; lafa tuttuqaa
namaa fi beeyiladaa irraa akka eeggamu 9) KÑÖ` S_ƒ ዓeðLÑ>¨< Øun“ 6. Degraded land, hilly and gorges,
taasifame kan hin fooyyofne yoo ta’e akka ዓ”¡w"u? SÅ[Ñ<” Ãዓዓ}LM"
barbaachisummaa isaatti lafa biraa namoota shall not be used for residential by
qabiyyee isaanii gadidhiisaniif kan bakka bu’u Ãq×Ö^M" uS_ƒ Là Ñ<ǃ ዓÅ[c<
destroying its natural resources.
ta’a. ዓ­‹ Là ዓÒ© ዓ`UÍ Ã¨eÇM" ¨ÃU

6. Lafa tabbaa, bowwaa, tulluuwwanii fi gaara ዓ”Ç=¨cÉ ÁÅ`ÒM"


23. Protection of Remnant Forest
ta’an iddoo jireenyaa taasiisuudhaan qabeenya 10) ¾ÑÖ` S_ƒ ›e}ÇÅ`“ ›ÖnkU
uumamaa mancaasuun dhoorkaadha. 1. The remnant forest lands on farm
ዓÑA‹” Y^ LÃ KTªM ¾ዓpU Ó”vዓ Y^

31
Áዓ“ዓ“M" land, grazing land, stream banks,
23. Lafa Haftee Bosonaa Kunuunsuu
11) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ and hilly areas, shall not be used for

1. Lafa haftee bosona uummamaa dabre dabree farm lands by eliminating remnant
ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓðéçU LÃ forest.
lafa qonnaa naannoo oorruu, lafa dheedichaa,
laggeen, madda bishaanii, tulluuwwanii fi
¾T>ዓዓዓዓƒ” ‹Óa‹ ዓዓዓዓዓ 2. The forest remnants determined to
kan kan fakkaatan irratti argamu
be given for individuals or
mancaasuudhaan hojii misooma qonna ¾ዓ`Uƒ ዓ`UÍ Ã¨eÇM" ¾SõƒN? ዓdw
organized individuals who uses by
midhaanii irratti geggeessuun dhorkaadha.
protecting and presercing it shall be
Ák`vM"
2. Lafa haftee bosonaa namoonni gurmaa’anii given a holding certificate.
yookiin dhunfaadhaan akka eeggamu,
kunuunfamuu fi tajaajila akka kennu 3. Cutting of mother trees around farm
qoratamee waraqaan ragaa qabiyyee lafaa lands or grazing lands shall be
kan kennamu ta’a.
12) ¾T>SKŸዓ†¨<” ዓ"Lƒ ዓዓዓዓዓ forbidden.
3. Mukoota haadhoo oorruu yookiin lafa ዓዓ ÉÒõ uSeÖƒ ¾S_ƒ ዓe}ÇÅ`“
dheedichaa irratti argamu ciruun yookiin 24. Measures to be taken for not
›ÖnkU ዓዓ Y^ Là ዓ”Ç=¨<M
protecting and conserving land.
balleessuun dhoorkaadha. ÁÅ`ÒM"

24. Lafa Kunuunsuu fi Eeguu Dhiisuu Ilaalchisee 13) ¾T>Ÿ^à S_ƒ ¾ÑuÁ ªÒ S[Í“ Any person who fails to protect and

Tarkaanfii Fudhatamu. uŸ=^à ዓS” ዓS_~ K=ј ¾T>‹M preserv his holding in accordance with the
ØpU ÓUƒ K›Ÿ^à S[Í ÃcዓM"
Namni kamiyyuu akkaataa karoora itti fayyadama lafa land use planning to be prepared and
14) ¾ÑÖ` S_ƒ õዓ ዓዓዓ U´Ñv"
baadiyaa qophaa’ee hojii irra ooluutiin kan hin approved shall be penalized with the
¾Ãµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
raawwanne yoo ta’e yookiin qabiyyee lafa isaa ዓc×Ø” uT>SKŸƒ ዓÑ¨Ø ›W^`” following procedures:
kunuunsuu fi eeguu yoo dhiise haala itti aanuun Ãዓዓ}LM" Ãq×Ö^M" ዓÒ© ዓ`UÍ
tarkaanfiin kan fudhatamu ta’a. èeÇM"
1. Any damage done on the holding shall
15) ዓዓ”yeƒS”ƒ ዓዓዓ ዓዓዓዓ S_ƒ
be investigated by Committee and the
1. Miidhaan qabiyyee lafaa irratti raawwatame ›Ø”„ uT²Ò˃ K*aT>Á ›=”yeƒS”ƒ
Koreen qoratamee dhiyaatee Bulchiinsi Gandaa ¢T>i” ዓ“ u¾Å[ͨ< LK<ƒ ¾¢T>i” kebele administration shall give notice
ዓዓዓዓ u?„‹ S[Í Ãc×M" S_~ c=ðkÉ and inform the Office.
akeekkachiisa kennuudhaan Waajjirii akka beeku
ŸÃµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ò`
ni taasisa.
K}ðkÅKƒ ›"M ዓዓዓ ዓዓዓዓ" 2. Where the holder causesed damage for
16) K}KÁ¾ ዓÑMÓKAƒ ¾T>¨<M
2. Abbaan qabiyyee lafaa yeroo lammaffaaf qabiyyee second time, committee shall
S_ƒ ዓØ”„ uT²Ò˃ u¾Å[ͨ< LK<
lafa isaa irratti miidhaa geessisee argame yookiin
investigate and submit the case to the
kunuunsaa fi eegumsa barbaachisu raawwachuu ¾ዓe}ÇÅ` U¡` u?ƒ Ák`vM" c=ðkÉ

dhiise Bulchiinsa Gandaatiin qoratamee dhiyaate ዓõዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Ò` Office shall give the last notice.

Waajjirii dhimmicha qulqulleessee akeekkachiisa S_~” ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ Ãc×M"


dhumaa ni kenna. 17) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓe}ÇÅ` ዓዓ ዓÖnkU ዓÓ
¨<Ü ¾T>ðçS<ƒ” É`Ñ>„‹ Ãq×Ö^M" 3. Where the land holder has rejected the
Ãዓዓ}LM" ¾Te}"ŸÁ ዓ`UÍ Ã¨eÇM"
notice and continue damaging the
3. Abbaan qabiyyee lafaa Waajjira bulchiinsa land, it shall be investigated by the

32
gandaatiin akeekkachiisni kennameef fudhachuu ¨ÃU ዓ”Ç=¨cÉ ÁÅ`ÒM" committee and presented by the
dhiisuudhaan miidhaan qabiyyee irratti gahu 18) T”—¨<”U ¾S”ÓYƒ õዓ ¨ÃU Kebele Administration to the Office
ittifufuu isaa Koreen qoratamee bulchiinsa ዓ´u< u¨M ¾T>ÖkUuƒዓ S_ƒ which submit the case to Woreda
gandaatiin dhiyaate Waajjirri qulqulleessee Mana Ãዓዓ}M" Ãq×Ö^M" ÃÖwnM" uQÑ¨Ø Administrative Council to snach the
Maree Bulchiinsa Aanaatiif dhiyeessee akka irraa S”ÑÉ S_ƒ ¾Á²< ¨ÃU ዓ”Ç=Á´ land from the holder and give the land
fudhatamu taasisuudhaan namoota lafa dhabeeyyii ÁÅ[Ñ<ƒ” ዓዓዓ uTp[w ዓÒ© ዓ`UÍ to the landless person in the kebele
ganda keessa jiraataniif kennamee eegumsaa fi ዓ”Ç=¨cÉ ÁÅ`ÒM:: who preserve and use it properly.
kunuunsa gochuudhaan akka ittfayyadaman ni
taasisa. 4. Without prejudice to sub article (3) of
this article, where the land holder has
26. ¾µ” መe}ÇÅ` መመመመ መመ መመመመመ
4. Keewwata kana keewwata xiqqaa (3) jalatti grievance on decision of the Office or
GLò’ƒ
tumame akkuma eeggametti ta’ee; abbaan the Kebele Administration about the
1) ¾ÑÖ` S_ƒ ›e}ÇÅ`“ ዓÖnkU
damage of the land he may submit
qabiyyee murtii keenname kan hin fudhanne yoo QÑA‹ ዓ”Ç=}Ñu\ ዓeðLÑ> petition to the Woreda Court.
ta’e akkasumas miidhaa lafa irratti gaheef Waajjirri
ዓዓዓ ÉÒዓዓ Ãዓ×M"
Part Five
yookiin Bulchiinsi Gandaa Mana Murtii Aanatti
2) ¾S_ƒ T"KM" ¾S_ƒ ዓÖnkU °pÊ‹
himata dhiyeessuu ni danda’a. Duties and Responsibilities of Different
´Óσ" ¾›=”yeƒS”ƒ S_ƒ Ø“ƒ"
Bodies
´Óσ ዓ“ ¾Sdዓዓƒ” uT>SKŸƒ

ዓeðLዓዓዓ ÉÒõ ዓዓዓዓ" 25. Duties and Responsibilities of Rural


3) ዓÑÖ` S_ƒ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ Land and Environmental

ዓዓዓዓ ዓዓ U´Ñv Ò` }Áõ Protection Bureau

Kutaa Shan u¨[Ç­‹ S"ŸM ¾T>ðÖ\


1. Register, survey, undertake different
ዓKSÓvv„‹ SõƒN? ዓ”Ç=ÁÑ–<
Gahee Hojii fi Ittigaafatamummaa Qaamolee cadastral activities on rural land, issue
Adda Addaa ÁÅ`ÒM"

4) ዓÑ¨Ø Wð^” Ãዓዓ}LM" ዓÒ© rural land holding certificate for

person who has the righ use rural land,


25. Gahee hojii fi ittigaafattammummaa Biiroo ዓ`UÍ ዓ”Ç=¨cÉ ÁÅ`ÒM"
correct illegal holding certificate,
Lafa Badiyaa fi Eegumsa Naannoo
5) ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU
Oromiyaa cancel. Its execution shall be issued by
ዓÑA‹ዓ ዓS}Óu` LÃ ዓዓዓዓዓዓ

1. Lafa baadiyaa ni galmeessa, ni qawwisa, hojii ‹Óa‹ ዓዓዓዓዓ SõƒN? directive.


ዓ”Ç=ÁÑ–< ÁÅ`ÒM"
kaadastara ni gaggeesa. Nama mirga itti
2. Register, approve, and control any
6) ¾ÑÖ` S_ƒዓÖnkU ዓዓዓዓ
fayyadamaa qabuuf waraqaa ragaa abbaa contract made between the land holder
u}²ÒË ¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉ SW[ƒ
and other bodies on land renting,
qabiyyummaa lafa baadiyaa ni kenna, waraqaa SJ’<” ßዓ}LM"ዓዓዓዓዓዓ ::
exchange, joint venture development,
ragaa seeraan ala kename ni sirreessa ni haqa.
and take necessary measures on illegal
27. ¾¨[Ç መe}ÇÅ` መመመመ መመ
Raawwiin isaa qajeelfama bahuun kan murtaa’u actions.
መመመመመ GLò’ƒ
ta’a. 1. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU
3. Follow up and control rights of a
QÓ ዓ”Ç=}Ñuዓ ዓዓዓዓዓዓ
person who has rural land use rights
2. Waliigaltee lafa waljijjiiruu, kireessuu, waliin ዓ

33
misoomsuu fi kan kana fakkaatu abbaa qabiyyee not to be infringed inlegaly, take
lafaa fi qaama biroo jidduutti raawwatamu ni 2. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU necessary measurs;
galmeessa, ni mirkaneessa, ni to’ata; gocha seeraan ዓÑA‹” uT>SKŸƒ ¾Qw[}cu<
alaa irratti tarkaanffii sirreeffamaa ni fudhata. Ó”³u? ዓ”Ç=Çw` ÁÅ`ÒM" 4. Provide system of administration and

3. Namni mirga itti fayyadama lafa baadiyaa qabu 3. ¾S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU Y^ use of rural land datas, organize and
uwnƒ ዓ”Ç=ðçU give it to users,
kamiyyuu seeraan ala mirgi isaa akka hin tuqamne
ዓeðLÑ>ዓዓ ÉÒõ Ãc×M"
ni hordofa, ni to’ata, tarkaanfii barbaachisaa ta’es
4. ¾S_ƒ T"KM Y^" }óce” SW[ƒ
ni fudhata. 5. Prepare watershed based land use
ÁÅ[Ñ ¾S_ƒ ›ÖnkU °pÉ ´Óσ
planning, follows up and assuer
ዓ“ ¾SdcK<ƒ” uT>SKŸƒ
4. Sirna ragaa bulchiinsaa fi itti fayyadama lafa implementation of prepared plans.
ዓeðLÑ> ÉÒõ Ãc×M"
baadiyaa diriirsuudhaan ragaa barbaachisaa ta’an
Ãዓዓ}LM" Ãq×Ö^M" 6. Prepare and give rural land map for
ni qopheessa, itti fayyadamtootaaf ni kenna.
5. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ land uses,
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
7. Prepare and keep dats through
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
5. Sulula irratti hundaa’ee karoora itti fayyadama undertaking study on illegaly occupied
Ãq×Ö^M" Ãዓዓ}LM" ‹Óa‹
lafa baadiyaa ni qopheessa, itti or unoccupied rural land, give to users
c=ðÖ\ ¾°`Uƒ ዓ`UÍ Ã¨eÇM"
fayyadamni lafa baadiyaa akkaataa karoora up on permission.
qophaa’een hojii irra oolu isaa ni hordofa ni 6. uÑÖ` S_ƒ ዓዓ KT>’c<
mirkaneessa. Óß„‹“ ዓKSÓvv„‹ uQÑ< 8. Estimate compensation in accordance
with the law in collaboration with
6. Kaartaa qabiyyee lafa baadiyaa qopheessee itti SW[ƒ SõƒN? ዓ”Ç=Áј concerned body for the land holders
fayyadamtootaaf ni kenna. ßዓ}LM" Ãዓ×Ö^M" ዓ`UÍ whose land has been decided to be
expropriated, and worke to rehabilitate
èeÇM"
7. Lafa baadiyaa akkaataa seeraatiin namaan hin these persons.
7. ¾S_ƒ ዓዓዓዓዓ ዓ“ U´Ñv
qabamin yookiin gadi dhiifamu qoratee 9. Control and follow up to cause
ዓዓ ዓዓዓዓ uዓ´w }dƒö necessary protaction and preservation
qoopheessuudhaan ragaa ni qabata, yeroo
uØ^ƒ ዓ”Ç=Ÿ“¨” K¢T>‚ of rural land, study damage sustained
hayyamamu ittifayyadamtootaaf ni kenna.
and take or cause necessary legal
ዓeðLÑ> ÉÒõ ዓ”Ç=Å[ÓL†¨<
measurs to be taken.
8. Namoota qabiyyee lafa isaanii akka gadi dhiisan ÁÅ`ÒM"
murtaa’e qaama dhimmi ilaalu waliin ta’uudhaan 10.Carry out works that strengthen the
8. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓQÓ ¨<Ü
akkaataa seeraatiin beenyaa ni shallaga, namoonnis execution capcity of implementing
ዓ”ÇÃÁ´ Ãዓዓ}LM"
deebi’anii akka ijaaraman ni hojjata. rural land administration and use laws.
Ãq×Ö^M" QÒ© ዓ`UÍ
9. Lafa baadiyyaatiif eegumsaa fi kunuunsa èeÇM"
barbaachisaa ta’e akka taasifamu ni to’ata, ni
9. K›”yeƒS”ƒ K=¨<M ¾T>‹M 11.Study problems encountered regardin
hordofa, miidhaa gahe qoratee tarkaanfii seeraa ni
S_ƒ ዓ”Ç=²ÒÏ ዓeðLÑ> ÉÒõ
fudhata yookiin akka fudhatamu ni taasisa. . implementation of rural land
Ãc×M"
administration and use laws, take
10. Seera bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa 10. ¾S_ƒ õዓ†¨<” ዓ”Ç=Kl
baadiyaa hojii irra oolchuuf hojiiwwan dandeetii

34
raawwachisummaa cimsan ni raawwata. ¾}¨ዓ’v†¨< ዓ­‹ "X ዓ”Ç=ÁÑ– corrective measurs. Recommend
< uTÉ[Ó }SMc¨< ዓ”Ç=ssS< solutions.
11. Raawwii seera bulchiinsaa fi ittfayyadama
ዓዓዓዓዓ"
lafa baadiyaa irratti rakkoowwan qunnaman
11. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“
qorachuudhaan tarkaanfii sirreeffamaa ni fudhata, ዓÖnkU ¾Y^ °pÉ ዓðéçU

yaada furmaataa ni dhiyeessa. ÃÑSÓTM" ßዓ}LM"

ዓeðLÑ> ÉÒõ Ãc×M" ¾°`Uƒ 12.Cause rural land administration and use

ዓ`UÍ Ã¨eÇMዓ laws to be implemented through

12. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ participating and supporting the


ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ concerned body.
12. Qaama dhimmi ilaalu hirmaachisuu fi ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
13. Give information regarding the current
deeggaruudhaan seerri bulchiinsaa fi itti ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
market price of the land to be rented
fayyadama lafa baadiyaa akka hojii irra oolu ni ዓዓዓዓዓ::
and anticipated profits during the
taasisa. 28. ¾kuK? ›e}ÇÅ` መመመመመ GLò’ƒ
rental periods for the land holder.
13. Ragaa gatii gabaa lafa kireeffamuu fi
14.Follow up and control illegal execution
tilmaama bu’aa bara lafichi kireeffamu keessatti 1. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU ዓዓ
regarding rural land surveying,
argamuu danda’u odeeffannoo nama lafa
uY^ Là ዓ”Ç=¨<ዓ ¾Q´u<ዓ Ó”³u? registration and certification, take
kireessuuf ni kenna.
ዓዓዓዓዓዓ legal measurs.
14. Qabiyyee lafa baadiyaa qawwisuu,
2. ¾¢T>‚ ዓvLƒ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 15.Give information about investment
galmeessuu, waraqaa ragaa keennuu ilaalchisee
lands to the Oromia Investment
raawwii seeraan alaa ni hordofa, ni to’ata, ዓዓዓዓዓ" Y^¨<” ዓ”Ç=ÁŸ“¨<’< Commission and its offices foun at
tarkaanfii seeraa ni fudhata. different levels, give land and
ÉÒõ ÁÅ`ÒM" Ãq×Ö^M" certificate of holding upon permission.
15. Lafa Investimetneentiif ooluu danda’u
3. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU Y^ 16.Study, prepare and submit lands used
qoratee qopheessuudhaan ragaa komishiinii
uQ´w }dƒö ዓ”Ç=}Ñu` ÁÅ`ÒM" for different services to the
Investimentii Oromiyaatii fi waajjiraalee isaa
4. ƒ¡¡K—“ Ø^ƒ ÁK¨< S[Í ዓ”Ç=²ÒÏ administrative councils that found at
sadarkaa sadarkaan jiraniif ni erga. Yoo
ÁÅ`ÒM" ዓeðLÑ>¨< ÉÒõ Ãc×M" different levels. Give land and land
hayyamame waraqaa ragaa waliin qaama
holding certificate to organs for
hayyamameef lafa ni kenna. KT>SKŸ}¨< ዓ"M ÃM"M"
whome it is permited.
5. ዓ¢T>‚ ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
16. Lafa tajaajila adda addaatiif oolu qoratee
ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ " 17.Control and follow up regarding
qopheessuudhaan mana maree bulchiinsa sadarkaa
6. uõዓ ዓ“ É”u` Là ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ activities inconsistent with rural land
sadarkaan jiraniitti ni dhiyeessa. Yeroo
ዓዓዓዓዓዓዓ uÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ administration and use laws Take or
hayyamamu waraqaa ragaa waliin lafa qaama
›ÖnkU ዓÓ SW[ƒ uÑ>²? SõƒN? caue to be taken corrective measurs.
hayyamameefi ni kenna.
ዓ”Ç=ÁÑ–< Ãዓዓ}LM" Ãq×Ö^M"
18.Follow up, control and protect
17. Lafa baadiyaa ilaalchisee akkaataa seera government land and lands commonly
bulchiinsaa fi ittifayaadama lafa baadiyaa keessatti used by community. Cause corrective
7. ukuK? ¨<eØ ÁK<ƒ” S_ƒ ዓÙ‹ S´Óx S[Í
measurs to be taken against

35
tumameen ala kan raawwatan ni to’ata, ni ÃóM" individuals that ilegaly occupied or
hordofa, tarkanifii sirreeffamaa ni fudhata yookiin cause to be occupied.
8. ukuK? ¨<eØ uc¨< ÁM}Á²¨<” S_ƒ
akka fudhatamu ni taasisa. KÄ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ Ák`vM" 26. Duties and Responsibilities of the
9. KS_ƒ ¾T>ÁeðMѨ< Øun“ ዓ”¡w"u? Zonal Administration Office
18. Lafa Mootummaa yookiin ummanni waliin
ittifayyadmu kamiyyuu ni hordofa, ni to’ata, ni ዓ”Ç=Å[Ó Ãዓዓ}LM" Ãq×Ö^M"
1. Give necessary support inorder to
eega namoota seeraan ala qabatan yookiin akka
qabatamu taasisan seeratti dhiyeessee tarkaanfiin ¾°`Uƒ ዓ`UÍ Ã¨eÇM" make rural land laws to be
seeraa akka fudhatamu ni taasisa. 10. }óዓe” SW[ƒ ÁÅ[Ñ ¾S_ƒ ዓÖnkU °pÉ implemented properly.

uQ´w }dƒö ዓ”Ç=²ÒÏ ÉÒõ Ãc×M" 2. Give necessary supports regarding

26. Gahee hojii fi ittigaafatamummaa Waajjira preparation of land use plan,


¾}²ÒË °pÉ uY^ Là ዓ”Ç=¨<M
Bulchiinsa Godinaa investment land study and preparation
ÁÅ`ÒM" and other related activities.
1. Seera bulchiinsaa fi itti fayyadama lafa
11. T”—¨<U ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ
baadiyaa akka hojii irra ooluu deeggarsa 3. Cause solutions to be availed
ÁK¨< c¨< õዓ¨<” dÃÖkUuƒ
regarding disputes arisen between
barbaachisaa ta’e ni kenna. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓ ¨ÃU õዓ¨< Là Ñ<ǃ woredas in relation with rural land
2. Hojiiwwan lafa daangeessuu, karoora
ዓ”Ç=Å`euƒ "Å[Ñ TeÖ”kmÁ Ãዓ×M" cadastral works undertaken and its
ittifayyadama lafaa qopheessuu, lafa
"LhhK ዓዓዓዓዓ ዓዓ ]þ`ƒ uTÉ[Ó
registration.
inveestimentiif oolu qorachuu fi kan kana õዓ¨< ዓ”Ç=¨eÉuƒ ÁÅ`ÒM"
fakkaatan ilaalchisee deeggarsa barbaachisaa 12. ¾ÑÖ` S_ƒ uQÑ¨Ø S”ÑÉ KSÁ´ 4. Follow up illegal setlment and cause
ta’e ni kenna. ¾T>Å[Ѩ<” ዓ”penc? Ãq×Ö^M"
legal measurs to be taken.
KQÓ uTp[w ¾Te}"ŸÁ ዓ`UÍ
3. Hojii lafa baadiyaa galmeessuu fi kaadastara ዓ”Ç=¨cÉ ÁÅ`ÒM"
gaggeessuu waliin walqabatee rakkoo 13. KTIu^© ዓÑMÓKAƒ ¾T>¨<M ዓ”Å 5. Cause solutions to be avaied through
daangaa aanaalee gidduutti ka’u furmaata ÑuÁ xዓ" ¾Snw`" ¾°U’ƒ ዓ“
study on problems face on
akka argatu ni taasisa. ¾Sdዓዓƒ S_ƒ Ãq×Ö^M" Ãዓዓ}LM::
29. ¾kuK? S_ƒ መe}ÇÅ`“ መÖnkU ¢T>‚ implementation of rural land laws.
4. Qubannaa seeraan alaa ni hordofa ,tarkanfiin መመመመ መ“ }Ö]’ƒ

seeraa akka fudhatamu ni taasisa. 1) ዓUeƒ ዓvLƒ ÁK<ƒ ¢T>‚ 6. Follow up and confirm that rural land
u²=I Å”w }slM" use is implimented in accordance with
5. Seera bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa
2) ¾¢T>‚¨< }Ö]’ƒ the rural land use plan which is
baadiyaa hojii irra oolchuu irratti
KkuK?ዓe}ÇÅ` ÃJ“M" prepared through study.
rakkoowwan quunnaman qoratamanii
3) ዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓ
furmaata akka argatan ni taasisa. 27. . Duties and Responsibilities of
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
Woreda Administration Office
6. Itti fayyadamni lafa baadiyaa akkaataa ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
karoora ittifayyadama lafaa qoratamee 1. Cause rural land administration and
4) ¾¢T>‚ ›vLƒ ukuK?¨<
qophaa’een raawwatamu isaa ni hordofa ni use laws to be implemented.
mirkaneessa. ’ª]­‹ ¾T>S[Ö< ዓዓ
2. Caue awareness of the community to

36
27. Gahee hojii fi Itti gaafatamummaa Waajjira ዓዓዓዓ ¯Sƒ be strengthens on the rural land
Bulchiinsa Aanaa ዓዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ" administration and use laws.

5) ¾¢T>‚ ዓvLƒ u¾ዓዓዓ


1. Seeri bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa 3. Give necessary support in order to
¯Sƒ ዓዓዓዓዓ J• uY^ LÃ
baadiyaa akka hojii irra oolu ni taasisa. execute the rural land administration
Øóƒ ¾ዓ^ ዓvM ¨ÃU
and use works properly.
2. Seera bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa ¾}ዓÖ¨<” GLò’ƒ ¾Tè×
baadiyaa ilaalchisee hubannoon ዓJ’ ዓዓዓ ¯Sƒ ዓዓ 4. Follow up, control and Give
uummataa akka cimu ni taasisa. dÃÖup ዓ¢T>‚ ›vM’ƒ necessary support regarding land

ዓ”Ç=Kp uTÉ[Ó K?L ዓ¨<


demarcation,preparation of rural
3. Hojii bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa
land planning based on watershed
ዓ”Ç=S[Ø ÃÅ[ÒM"
baadiyaa gahumsaan raawwachuuf
and etc.
deeggarsa barbaachisu ni kenna. 6) ¾¢T>‚ ዓvM ዓዓዓዓዓ

ዓዓ K=S[Ø Ã‹LMዓ 5. Control and follow up the rural land


4. Hojii lafa daangeessuu, sulula irratti
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ use to be executed based on rural
hundaa’ee karoora ittifayyadama lafa ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ land use plan, take corrective
baadiyaa qopheessuu, fi kan kana ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ
measurs where there is problems.
fakkaatan ilaalchisee deeggarsa ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ::
barbaachisaa ta’e ni kenna, ni hordofa, ni 6. Follow up and control, monitor
to’ata. 30. ¾kuK? ¾S_ƒ መe}ÇÅ`“ መÖnkU disputes and conflicts raised on
¢T>‚ መመመ መመመመ መLò’ƒ boundaries and holding of rural land
5. Akkaataa karoora ittifayyadama lafa 1) ¾S_ƒ U´Ñv" ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ to be resolved according to the law
baadiyaatiin hojiin ittifayyadama lafaa
ዓ“ ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ ዓዓዓዓዓ andwithin time,take measurs.
akka raawwatamu ni to’ata, ni hordofa,
ዓዓዓዓ uT>SKŸƒ KkuK?¨<
tarkaanfii sirreeffamaa ni fudhata. 7. Cause Committee to get necessary
Qw[}cw ƒUዓ`ƒ Ãዓ×M"
support to make rural land
6. Waldiddaa fi waldhabiinsa daangaa fi 2) ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
registration and cadastral works
qabiyyee lafa baadiyaa irratti ka’u ዓዓዓዓ ¾S_ƒ U´Ñv“ SK"ƒ Y^
undertaking to be implemented in
akkaataa seeraatiin yeroodhaan furmaata ÃW^M"
quality with participation of people.
akka argatu ni hordofa, ni too’ata, 3) ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
tarkaanfii ni fudhata. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 8. Follow up and control rural land to
4) }óce” SW[ƒ ÁÅ[Ñ ¾S_ƒ ዓÖnkU avoid illegal occupation of rural land,
7. Hojiin lafa galmeessuu, fi kaadastara
°pÉ Y^ Là ዓ”Ç=¨<M ÁÅ`ÑM" takes legal measurs.
gaggeessuu hirmaannaa ummataatiin
qulqullinaan akka raawwatamu Koreef ›eðLÑ> ¾S_ƒ Øun“ ዓ”¡w"u?

deeggarsi barbaachisu akka godhamu ni ዓ”Ç=•` ßዓ}LM" Ãq×Ö^M"

taasisa. uT>ðÖ\ ‹Óa‹ LÃ ¾Te}"ŸÁ ዓ`UÍ


ዓ”Ç=¨eÆ KkuK? ዓe}ÇÅ` 9. Give necessary support to cause
8. Lafa baadiyaa seeraan ala akka hin
Ák`vM" investment land to be prepared.
qabamne ni hordofa, ni to’ata, tarkaanfii
5) uÉ”u`“ ¾S_ƒ õዓ Là ዓዓዓዓ
seeraa ni fudhata. 10. Cause persons whose holdings are
Óßዓዓ ዓKSÓvvዓ SõƒH@”
decided to be expropriated are

37
uT>SKŸƒ ¾ዓ´u< Ó”³u? compensated and rehabilitate them.
ዓ”ዓÇw` ÁÅ`ÒM"
9. Lafti Investimentiif ooluu danda’u akka 11. Evaluate, follow up and control rural
6) }K¡„ ¾}S²Ñu ¾S_ƒ S[Í u›Óvu<
qophaa’u deeggarsa barbaachisu ni kenna. land administration and use plan
ÃóM" vKõዓ¨< ¾Ãµዓ T[ÒÑÝ
work execution, give necessary
10. Namoota qabiyyee lafa isaanii irraa akka
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓ”Ç=Áј support, take corrective measurs.
gadidhiisan murtaa’e beenyaa akka
S[ͨ<” ukuK? ዓe}ÇÅ`
argatan taasisuudhaan deebi’anii akka
ዓ”Ç=[ÒÑØ uTÉ[Ó K¨[Ç ዓዓዓዓ
ijaaraman ni taasisa.
ዓዓ ÃM"M" 12. Follow up and control regarding

11. Raawwii karoora hojii bulchiinsaa fi 7) ¾ÑÖ` S_ƒ ¾SÖkU Swƒ ueÙዓ distribution of irrigation land, takes

ittifayyadama lafa baadiyaa ni qorata, ni KTe}LKõ ¾T>k`w ØÁo u›ªÏ


corrective measurs.
ዓ”kê 9 ”®<e ዓ”kê (5) ዓ“ u²=I
hordofa, ni to’ata tarkanfii sirreeffamaa ni
Å”w ዓ”kê 10 ”®<e ዓ”kê (2)
28. Duties and Responsibilities of
fudhata. u}Å’ÑѨ< SW[ƒ SJ’<” ›×`„
kebele Administration.
KkuK? ዓe}ÇÅ` Áe}LMóM::
12. Lafa jallisiin misoomu qoodinsa isaa 1. Strengthen the awareness of the
31. ¾K?KA‹ ›"Lƒ መመመመመ GLò’ƒ
people to make the rural Land
ilaalchisee ni hordofa, ni too’ata tarkanffii
u¡MK< ¨<eØ ¾T>Ñ–< ¾S”ÓYƒ ›"Lƒ administration and use laws to be
implemented.
siirreefama ni fudhata. ¾}KÁ¿ É`Ï„‹ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ

ዓዓዓ ዓዓዓ KSðçU ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 2. Cause members of the committee to


28. Gahee Hojii fi Ittigaafatamummaa Bulchiinsa ዓLò’ƒ ›Kv†¨<:: be elected by people, give support in
Gandaa order to perform their duties and
follow up.
1. Seeri Bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa
baadiyaa akka hojii irra ooluu hubannaa ¡õM eÉeƒ 3. Cause the rural land administration
ummataa ni cimsa. and use works to be implemented by
M¿ M¿ É”ÒÑ@­‹ participation of people.
2. Miseensonni koree ummataan akka
32. መመመመመ መመመመ መመመ መመመመ 4. Cause quality datas to be prepared,
filataman ni taasisa, hojii isaanii akka transfer to concerned body.
መመ
raawwatan deeggarsa ni kenna, ni to’ata.
5. Provide Office and give necessary
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
3. Hojiin bulchiinsaa fi ittifayyadama lafa support for the Committee.
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
baadiyaa hirmaannaa ummataatiin akka ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 6. Follow up and control disputes and
raawwatamu ni taasisa. ዓዓዓዓዓዓዓዓ conflicts raised on land holding and
boundaries to be resolved according to
4. Ragaa sirrii ta’ee fi qulqullinna qabu akka 33. p׃ the rural land administration and use
qophaa’u ni hordofa, deeggarsa barbaachisu 1) ዓዓዓዓ ዓዓዓ laws timely.
ni kenna, qaama ilaallatuuf ni dabarssa. ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 7. Register and keep datas of landless
5. Koreef waajjira ni qopheessa deeggarsa ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ persons in the kebele.
barbaachisaa ta’e ni kenna. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ 8. Identify lands that are not occupied by
6. Waldiddaa fi waldhabiinsa daangaa fi ዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ person in the kebele and report to the
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ

38
qabiyyee lafaa irratti ka’u seera bulchiinsaa ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ Office.
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
fi itti fayyadama lafa baadiyaatiin
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ 9. Follow up and control appropriate
yeroodhaan furmaata akka argatu ni to’ata, ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
protection and conservation of rural
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ni hordofa.
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ land to be performed take corrective
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ measurs.
7. Lafa dhabeeyyii ganda keessa jiraatan ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
galmeessee ragaa ni qabata. ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ 10. Give support watershed-based rural
ዓዓዓዓ ዓ ዓዓ ዓዓዓ
8. Lafa gandicha keessatti hin qabamne adda land use plan to be prepared by
ዓዓዓዓ ዓ ዓዓ ዓዓዓዓ"
baasee Waajjiraaf ni gabaasa. 2) ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ participation of people,cause it to be
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
9. Eegumsaa fi kunuunsa lafaaf barbaachisu implemented.
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ
akka raawwatamu ni hordofa, ni to’ata
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓ
tarkaanfii sirreeffamaa ni fudhata. ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 11. Give notice to the rural land use right
ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ holder who failed to use his holding
10. Sulula irratti hundaa’ee karoora
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ for two years and more or exposed his
ittifayyadama lafa baadiyaa hirmaannaa
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ land to damage, report to the Office
ummatatiin akka qophaa’u deeggarsa ni ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ and cause the land to be snached
kenna, karoorri qophaa’e akka hojii irra ዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
where he faild to improve it.
oolu ni taasisa. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 12. Control illegal movements towards
11. Namni mirga ittifayyadama lafa baadiyaa ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
qabu kamiyyuu qabiyyee isaa osoo itti hin squatting rural land, brings case to
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
fayyadamin oommishaa yeroo tokkoo fi isaa justice organs and cause legal measurs
oliif yoo dhiise yookiin qabiyyee isaa irratti ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
to be taken.
miidhaan akka gahu yoo taasiise ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
akeekkachiisa ni kenna, kan hin sirreesine ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 13. Control and follow up the lands that
yoo ta’e Waajjiraaf gabaasuudhaan ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
qabiyyicha akka irraa fuudhamu ni taasisa. give communal services such as
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
market places, cemetery, and religion
12. Seeraan alaa lafa baadiyaa qabachuuf gocha ዓዓዓዓ ዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
and etc lands.
raawwatamu ni too’ata, seeratti dhiyeessee ዓ ዓዓ ዓዓዓዓ"

tarkaanfii sirreeffama akka fudhatamu ni 3) ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ 29. Establishment And Accountability
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
taasisa. ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ of Kebele Land Administration and
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ Use Committee
13. Lafa tajaajila hawaasummaatiif oolu kan ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
akka iddoo gabaa, awwaalaa fi kan kana ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
1. Kebele Rural Land
fakkaataniif oolu ni too’ata, ni hordofa. ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
Administration and use
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ Committee that consists of 5
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ members shall be established by
29. Hundeeffamaa fi Itti Waamama Koree ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ this regulation.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
Bulchiinsaa fi Ittifayyadama Lafa Baadiyaa 2. The Committee shall be
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
Gandaa. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ accountable to the kebele
ዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ

39
1. Koreen miseensota shan qabu dambii ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ administration.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
kanaan hundeeffamee jira.
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 3. The Committee shall report to
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
2. Itti waamamni koree kanaa bulchiinsa ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ the kebele administration.
gandaatiif ta’a. ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 4. Members of he Committee shall
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
3. koreen raawwii hojjii isaa Waajjiraa fi be elected by residents of the
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
bulchiinsa gandaatiif gabaasa ni ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ kebele and the terms of services
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
dhiyeessa. shall be for 4 years.
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
4. Miseensonni koree jiraattota ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 5. The Committee members shall
gandichaatiin kan filamanii fi waggaa ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ be elected for four years terms;
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ however, a member who has
afuriif kan tajaajilan ta’a. ዓዓዓዓ ዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓ comied fault on works or who
ዓዓ ዓዓዓዓ" failed responsibilities shall be
5. Miseensonni koree waggaa afuriin kan 4) ዓዓዓዓ ዓዓዓ terminated before reaching the
jijjiiraman ta’ee miseensi hojii irratti badii ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ four years time and cause other
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ person to be elected.
raawwate yookiin dirqama kennameef ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
kan hin baane yoo ta’e yeroo waggaa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 6. The Committee may be elected
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
afurii osoo hin eegin miseensummaa irraa
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ for 2nd time but can not be
haqamee namni biraa akka filatamu ni ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ elected for 3rd time at
taasifama.
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ consicutive terms.
6. Miseensi koree yeroo lammaffaatiif ዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓ
deebi’ee filatamuu ni danda’a. Miseensi ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 30. Duties and responsibilities of Kebele
koree walitti’aansee yeroo lammaffaaf
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
Rural Land Administration and use
filatame yeroo sadaffaaf filatamuu hin ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ Committee
danda’u.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ 1. Give awwerness for people of the kebele
ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ
regarding regestrationn, undertaking
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ of cadastral worke of land and land
ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
holding certificate.
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 2. Pereform registration and surveying of
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ land based on directive issued by the
ዓዓዓ ዓዓ ዓዓ ዓዓዓ ዓ Bureau.
ዓዓ ዓዓዓዓዓ
5) ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ 3. Worke procedure of the Committee shall
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ be decided by directive issued by the
Bureau.
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ
30. Gahee fi itti gaafatamummaa koree bulchiinsaa
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓ 4. Cause rural land use plan prepared to be
fi ittifayyadama ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓዓዓ implemented based on watershed,
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ follow up and control regarding
conservation and preservation

40
lafa baadiyaa gandaa ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ necessary for land, present and cause
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ corrective measure to be taken by the
1. Kaayyoo lafa baadiyaa galmeessuun kaadastara ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ kebele administration where there are
gaggeesuu fi waraqaa ragaa kennuu ilaalchisee problems.
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ
uummataaf barumsa ni kenna. ዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ 5. Strengthen the awerness of the people
ዓዓዓ ዓዓ regarding solution of conflicts and
2. Qajeelfama Biiroon baasuu irratti hundaa’uudhaan ዓዓዓዓዓዓዓዓዓዓ desputs on bounderies and holdings of
hojii lafa safaruu fi galmeessuu ni raawwata. the land.
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ 6. Keep measured and registered datas of
3. Hojimaanni koree qajeelfama Biiroo basuun kan
ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ land, cause land holder to get land
murta’u ta’a. ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ holding certificate up on confirmation
ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ by the Kebele Administration and
4. Sulula irratti hundaa’ee karoora itti fayyadama lafa sending it to the Office.
ዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
baadiyaa qophaa’e akka hojii irra oolu ni taasisa,
ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ 7. Clear and transfer request of transfer of
eegumsaa fi kunuunsa lafaaf barbaachisu akka ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ land use right through gift in
raawwatamu ni hordofa, ni to’ata, rakkoo jiru ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓዓ accordance with article 9 sub article
irratti tarkaanfii sirreeffamaa akka fudhatamu ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
(5) of the proclamation and article
bulchinsa gandaatiif ni dhiyeessa. ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ
10 sub article (2) of this regulation
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ
5. Waldiddaa fi waldhabiinsa daangaa fi qabiyyee and transfer to kebele administration.
ዓዓ ዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
lafaa irratti ka’u akkaataa furmaata itti argatu ዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓዓ ዓዓ
31. Duties And Responsibilities of
ilaalchisee hubannaa uummataa ni cimsa. ዓዓዓዓዓ ዓዓ ዓዓዓ
ዓዓዓ ዓ ዓዓ ዓዓዓዓዓ Other Bodies.
6. Ragaa lafa safaramee galmaa’ee haala sirrii ta’een 34. SS]Á ¾Tመ׃ YM×መ
ni qabata, abbaan qabiyyee waraqaa ragaa akka ÃI” Å”w KTeðçU u=a¨< SS]Á Government Organizations, different
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓዓ organizations and any other organe shall
argatu ragaa lafa safaramee galmaa’e bulchiinsa
be responsible to implement and cause to
gandaatiin mirkanaa’ee Waajjiraaf ni erga. be implemented this regulation.
35. }ðéT>’ƒ ¾TÕ^†¨< QÑA‹
1. ¾ÑÖ` S_ƒ ዓe}ÇÅ`“ ዓÖnkU
7. Mirga itti fayyadama lafa baadiyaa kennaan Part Six
dabarsuu gaaffii dhiyaatu akkaataa labsii Å”w lØ` 39/1996 u²=I Å”w
Miscellaneous Provisions
keewwata 9 keewwata xiqqaa (5) fi dambii kana
}ዓbM"
keewwata 10 keewwata xiqqaa (2) jalatti 32. periods of limitation for Ilegally
tumameen ta’uu isaa qulqulleessee bulchiinsa 2. T”—¨<U ዓዓዓ ዓዓዓ Ò` Occupiede land

gandaatiif ni dabarsa. ¾T>n[ዓ Å”wዓ ዓዓዓዓ ዓዓ


Any person who illegally occupied rural
ዓዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓ
31. Gahee fi ittigaafatamummaa qaamolee adda ዓዓዓ ዓዓዓዓዓ ዓዓዓዓ ዓዓ land shall not be limited by period of
addaa }ðéT>’ƒ ዓÕ^†¨<U:: limitation up to 12 years to discard him

Qaamoleen Mootummaa, Dhaabbileen adda addaa fi from the land.


qaamni kamiyyuu dambii kan raawwachuu fi
raawwachiissuuf ittigaafatamuummaa qabu.
33. Penalty

41
Kutaa Ja’a 1. Squatting rural land or
attempting, constracting house or
Tumaalee Adda Addaa
fences, cultivating or attempting is

32. Darbiinsa yeroo lafa seeraan ala qabamee forbidden by law. Any person, who
squat rural land or attempt or
Namnii lafa badiyaa seeraan ala qabatee argame constract house or fance or caltivate
kamiyyuu hanga wagga 12 tti gadidhisisuuf or attempt to caltivate, unless it is
darbiinsa yerootiin hin daangeeffamu. 36. ÃI Å”w Y^ Là ¾T>¨<Muƒ Ñ>²?
punishable with more penality in
ÃI Å”w ዓዓዓዓ 28 ዓዓ 2®®5 ¯.U other laws he shall be punished with
33. Adabbii
ዓUa uY^ LÃ ¾T>¨<M ÃJ“M:: 1-5 years (one year up to five years)
1 Lafa baadiyaa osoo hin kennamniif seeraan inprisnment and 2000-6000 Birr (two
መKT¾G< ›„UX
ala qabachuun yookiin qabachuu yaaluun thousand up to six thousand Birr)
yookiin mana ijaaruun yookiin dallaa ¾*aT>Á wN?^© ¡ML© S”ÓYƒ fine.
ijaaruun yookiin qotuun yookiin qotuu –_Ç”ƒ
2. Any person who is government
yaaluun dhorkaadha, namni kamiyyuu osoo
መመመ 28 k” 2005 ¯.U. worker or given responsibilities by
beekuu yookiin beekuu osoo qabuu: lafa
badiyaa seeraan ala qabatee yookiin ò”ò’@ law to prepare give and change datas
of rural land shall be prohibited
qabachuu yaale yookiin mana ijaare yookiin
mistakenly giving or preparing or
dallaa ijaaree yookiin qotee yookiin qotuu
changing datas on rural land. Any
yaalee argame seera biraatiin kana caalaa kan
person who give ,prepare incorrect
adabsiisu yoo ta’e malee adabbii hidhaa
or false datas or chang to folse rural
waggaa tokkoo hanga waggaa shanii fi
land datas while he knew or should
qarshii kuma lamaa hanga kuma jahaatiin
have knowen it, unless it is
adabama.
punishable with more penalities in
2 Hojjataan mootummaa yookiin namni ragaa other laws he shall be punished with
lafa badiyaa akka qopheessu akka kennu 1-5 (one up to five) years rigorous
akka jijjiiru angoon seeraan kennameef ragaa imprisonment and 3000-6000 Birr (
lafa baadiyaa dogongoraa kennuun yookiin three thousand up to six thousand
qopheesuun yookiin jijjiiruun dhoorkaadha; Birr) fine.
namni kamiyyuu osoo beekuu yookiin
3. Any person who has got the rural
beekuu osoo qabuu: ragaa qabiyyee lafa
land use right shall be prohibited
baadiyaa sobaa yookiin dogongooraa kenne
giving land use right or attempt to
yookiin jijjiiree yookiin qopheesee argame
give illegally or occupied or attempt
seera biraatiin kana caalaa kan adabsiisu yoo
to occupied with illegal certificate
ta’e malee adabbii hidhaa cimaa waggaa
or preparing or causing to be
tokkoo hanga waggaa shanii fi qarshii kuma
prepared or attempt to prepare false
sadii hanga kuma jahaatiin adabama.
certificate and occupied land

42
holding.any person who knew or
3 Abbaan qabiyyee lafa baadiya mirga
should have knowen and give land
ittifayyadama lafa baadiyaa seeraan ala
holding use right illegally or attempt
kennuun yookiin kennuu yaaluun, ragaa
to give or occupied or attempted to
dogongoraatiin fayyadamuun lafa baadiyaa
occupy using illegal land holding
qabachuun yookiin qabachuu yaaluun, ragaa
certificate or who prepared or cause
dogongoraa qopheessuun yookiin
to be prepared a false certificate or
qopheessisuun yaaluuun, waraqaa ragaa
who held or attempt to hold land
qabiyyee lafaa seeraan ala fudhachuun
illegal unless it is punishable with
yookiin fudhachuu yaaluun dhoorkaadha;
more penalty in other laws he shall be
namni kamiyyuu osoo beekuu yookiin
punished with 1-3 (one up to three)
beekuu osoo qabuu: mirga ittifayyadama
years imprisonment and 1000-3000
qabiyyee lafa baadiyaa seeraan ala kenne
(one thousand up to three thousand)
yookiin kennuu yaale, ragaa dogongoraatiin
Birr fine.
fayyadamuun lafa baadiyaa qabate yookiin
qabachuu yaale, ragaa dogongoraa 4. Any rural land user shall be
qopheesse yookiin qopheessise, waraqaa
prohibited plowing at slope on is land
ragaa qabiyyee lafaa seeraan ala fudhate
and destroy bunds or failed to
yookiin fudhachuu yaalee argame seera
biraatiin kana caalaa kan adabsiisu yoo ta’e constract bunds or making pathway
malee adabbii hidhaa waggaa tokkoo hanga
of rain flood at slopy land or allowing
waggaa sadii fi qarshii kuma tokkoo hanga
free grazing of cattle in to protected
kuma sadiitiin adabama.
area for plant, water and soil
4 Namni lafa baadiyaa ittifayyadamu irraan
gadee qotuun, daagaa hojjatame preservation. Any person who knew

diiguun,daagaa bakka barbaaddametti ijaaruu or should have knowen and plowed at


dhisuun, karaa lolaa irra gadee baasuun lafa
slope on his land and destroied bunds
biqiltuu yookiin lafa eegumsa biyyee fi
bishaantiif ittifame beelada itti gadi dhiisuun or failed to constract bunds or

dhoorkaadha; namni kamiyyuu osoo beekuu making pathway of rain flood at


yookiin beekuu osoo qabuu: lafa baadiyaa
slopy land or allowed free grazing of
ittifayyadamuu irraan gadee qotee yookiin
daagaa hojjatame diigee yookiin daagaa cattle in to protected area for plant,

bakka barbaaddametti ijaaruu dhisee yookiin water and soil preservation, unless it
karaa lolaa irra gadee baasee yookiin lafa
is punishable in other laws with more
biqiltuu yookiin lafa eegumisa biyyee fi
bishaantiif ittifame beelada itti gadi dhiisee penalty he shall be punished with 3

yoo argame seera biraatiin kana caalaa kan (three) months imprisonment and

43
adabsiisu yoo ta’e malee adabbii hidhaa 1000 Birr (one thousand) Birr fine.
salphaa hanga ji’a sadii fi hanga qarshii
kuma tokkootiin adabama. 5. The kebele administration shall be
obliged to accept case related with
5 Bulchiinsi Gandaa dhimma mirga qabiyyee
rural land use rights and to give
lafa baadiyaatiin walqabatuu irratti iyyata response to concerned party within
time limited by law. Kebele
dhiyaatu fuudhee yeroo seeraan murta’ee
administration that knew or should
keessatti deebii qaama barbaachisuu kennuu
have knowen and refused to recive
diduun dhoorkaadha; bulchiinsi gandaa osoo petition related to rural land use
rights or failed to elacte mediators or
beekuu yookiin beekuu osoo qabuu: dhimma
to execute cases resolved by them or
mirga qabiyyee lafa baadiyaatiin walqabatuu
respond to concerned body within the
irratti iyyata dhiyaate yoo fuudhuu dide time limited by the law unless it is
punishable with more penalty in other
yookiin iyyata fuudhee jaarsolee araaraa
laws he shall be punshed with 1-3
filachiisuun raawwachuu yoo dide yookiin
(one up to three) months
bu’aa araaraa raawwachisuu yoo dhiise imprisonment and 500-1000Birr(five
hundred up to one thousand) Birr
yookiin yeroo seeraan murta’ee keessatti
fine.
qaama barbaachisuuf deebii yoo kennuu

dhabee argame seera biraatiin kana caalaa


34. Authority to issue Directives

kan adabsiisu yoo ta’e malee, hidhaa salphaa The Bureau may issue directives to
implement this regulation.
ji’a tokkoo hanga ji’a sadii fi qarshii dhibba

shanii hanga kuma tokkootiin adabama. 35. Repealed and inapplicable laws

1. Rural land administration and use


34. Aangoo Qajeelfama Baasuu
Regulation No.39/1996 is repealed by
this regulation.
Biiroon dambii kana raawwachiisuuf
2. Regulations, directives and practices
qajeelfama baasuu ni danda’a. inconsistent with this regulation shall
not be applicable on matters covered by
35. Seerota Raawwatiinsa Hin Qabaanne this regulation.

1) Dambiin Bulchiinsaa fi Itti fayyadama lafa


baadiyaa Lakk. 39/1996 Dambii kanaan haqamee 36. Effective Date
jira.
This regulation shall enter in to force as
2) Dambiin, qajeelfamnii fi barmaatileen hojii dambii
kanaan wal-faallessan kamiyyu dhimmoota of 7th November 2012.
dambii kanaan hammataman irratti raawwatiinsa
hin qabaatan.

44
Alamaayyoo Atoomsaa

President, Oromiya Regional


State

December,7 /2012

Finfine

36. Yeroo Dambiin Kun Hojii Irra Oolu

Dambiin kun sadaasa 28 bara 2005 irraa


eegalee hojii irra kan oolu ta’a.

Alamaayyoo Atoomsaa

Pirezidaantii Mootummaa Naannoo


Oromiyaa

Guyyaa sadaasa 28 bara /2005

Finfinnee

45

You might also like