AKAD. PROF. DR.

ARTAN FUGA
Drejtor i Revistës Prof. Dr. Shezai Rrokaj

Kryeredaktor: Ak. Prof. Dr. Artan Fuga

Redaksia:

Prof.dr. Artan Fuga, Anëtar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë - Kryetar.

Prof. dr. Shezai Rrokaj, dekan i Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë - Anëtar .
Prof. As. dr. Bashkim Gjergji , Universiteti i Tiranës - anëtar.
Prof. As. Dr. Mark Marku , Universiteti i Tiranës - anëtar.
Prof. As. Dr. Genta Skura , Universiteti i Tiranës - anëtar.
MA. Holta Shupo , Universiteti i Tiranës - koordinatore botimi.

Ky botim përmban punimet e konferencës shkencore mbarëkombëtare dhe

ndërkombëtare të organizuar nga Departamenti i Gazetarisë dhe
Komunikimit pranë fakultetit të Historisë dheFilologjisë të Universitetit të
Tiranës, më 14.11.2011, pranë këtij Fakulteti, me temë: KOMUNIKIMI I
INTEGRUAR: KONCEPTE - STRATEGJI - PRAKTIKA

Qëndrimet e mbajtura në shkrimet e këtij botimi nuk përfaqesojnë në asnjë

rast ato të Departamentit të Gazetari së dhe Komunikimit, por vetëm të
autorëve të tyre.

Pronë letrare e Fakultetit të Historisë dhe të FilologjisëUniversiteti i Tiranës

Adresa: Rruga e Elbasanit, Tiranë
2
 KOMUNIKIMI MIDIS INTEGRIMIT DHE PLURALIZIMIT

UNIVERSITETI I TIRANËS
FAKULTETI I HISTORISË DHE FILOLOGJISË

STUDIME ALBANOLOGJIKE
DEPARTAMENTI I GAZETARISË DHE KOMUNIKIMIT

KOMUNIKIMI I INTEGRUAR
KONCEPTE - STRATEGJI - PRAKTIKA

3
 KOMUNIKIMI MIDIS INTEGRIMIT DHE PLURALIZIMIT

TREGUESI I LËNDËS

Fjala e përshendetjes në konferencë në emër të Departamentit nga Prof. Asoc. Dr. Genta Skura...9
Hyrje: Ak. Prof. Dr. Artan Fuga, Konvergjimi i komunikimit masiv si prirje sunduese..............11

PJESA E PARË
KOMUNIKIMI MEDIATIK I KONVERGUAR DHE CILËSIA E INFORMACIONIT

Prof. As. Dr. Mark Marku: “Komunikimi ndërmediatik në Shqipëri”...............................................19

Doc. Iris Luarasi: “Komunikimi i integruar i marketimit në median elektronike shqiptare me fokus
të veçantë në mediat kombëtare televizive”.....................................................21
MA Rrapo Zguri: “Interaktiviteti në internet dhe roli i ri i audiences” ......................................23
MA Ramadan Çipuri: “Sfida e shtypit të shkruar përballë medias elektronike”..........................29
MA Eno Popi: Gazetaria me kërkesë ..............................................................................................32
MA Elvin Luku: “Promovimi i këngëtarëve në televizionin “BBF” dhe kultura qytetare”..........35
MA Sami Neza: “Ndikimi i krizës së shtypit në burimet njerëzore” ...........................................40
MA Valmora Gogo: “Politika editorialiste në gazetën “Shekulli” dhe “Panorama” gjatë fushatës
elektorale 2011 për Bashkinë e Tiranës”...............................................................45
MA Alban Tartari: “Komunikimi përmes mediave sociale në kohën e internetit të lëvizshëm (celular),
risitë dhe e ardhmja”..........................................................................................52

PJESA E DYTË
MEDIAT DHE MARRËDHËNIET PUBLIKE – BASHKËJETESË E VËSHTIRË

Prof. As. Dr. Bashkim Gjergji: “Shtypi në udhëkryqin e informimit e të MP”.............................59

MA Edlira Birko : “Të folurit publik, individi dhe masa në Shqipëri: qasje antropologjike”.............61
MA Ergis Sefa: “Transformimi strukturor i informimit të publikut: Nga llogaridhënie institucionale
në një shfaqje marrëdhëniesh publike”..................................................................64
MA Fatjon Çuka : “E drejta e informimit dhe transparenca e institucionit”.................................69
MA Roland Lami: “ Ndikimi i internetit në raportet : parti politike-publik”.................................75
MA Ferid Selimi: “Qëndrueshmëria financuese e shërbimit publik, me theks të veçantë RTK” ...81
MA Darina Tanushi: “Trajtimi i Informacionit në kompanitë multimediatike. Rasti i Fokus Group...84

PJESA E TRETË
TIPARE DHE PËRVOJA TË MARKETIMIT TË INTEGRUAR

Prof. As. Dr. Genta Skura: “Diplomacia publike shqiptare, si urë lidhëse komunikimi me botën”....91
MA Agim Neza: “Marrëdhëniet Publike dhe strategjitë e tyre në kushtet aktuale të vendit.”..........93
Dr. Mirela Kumbaro: “Përkthyesi gazetar apo gazetari përkthyes – një sfidë në komunikimin
mediatik”..............................................................................................100

7
MA RAMADAN
AKAD. PROF. DR.ÇIPURI
ARTAN FUGA
ka një treg të vogël lexuesish për të mbajtur mbi 25
gazeta të përditshme. Prej vitesh është pritur që
‘mortaliteti foshnjor’ mes gazetave të ishte i lartë, por
kjo nuk ka ndodhur për shkak se gazetat nuk kanë
funksionuar sipas ligjeve të tregut. Në më të shumtën
e rasteve pronarët i kanë krijuar gazetat për t’i
përdorur si mburojë apo armë për të mbrojtur apo
çuar më tej bizneset që kanë. Po cilat janë disa nga
vështirësitë më të spikatura të shtypit të shkruar?
a. Shtypi vuan cilësinë e dobët dhe krizën e besimit te
publiku. Gjatë dy dekadave në liri nuk është krijuar një
mjedis që inkurajon gazetarët për karrierë në gazetari.
Kjo ka bërë që gazetarët me përvojë të “tradhëtojnë”
pasionin e tyre duke ndikuar drejpërsëdrejti në cilësinë
e gazetave. “Të keqpaguar, me stafe të vogla dhe në të
shumtën e rasteve me punonjës të pasiguruar, edhe
ata që kanë nisur me entuziazëm punën e kanë lënë
pas disa vitesh në këmbim të një pune që jep më shumë
siguri dhe të ardhme”5.
b. Çështja e financimit mbetet një tjetër problem
kryesor. Drejtues të gazetave të ndryshme shprehen se
financimi vazhdon të jetë një ndër çështjet më parësore
që kërkon zgjidhje. “Në Shqipëri nuk ka konkurencë
reale në treg, por konkurencë mes bizneseve për të
mbajtur gjallë, për të financuar gazetat e tyre. Sot në
treg botohen mbi 25 tituj ditor, dhe po të shikosh
tirazhet apo shitjet e tyre kupton se më shumë se 70
për qind e tyre duhet të kishin falimentuar me kohë.”6
Mbajtja gjallë me financime të jashtme, ka
ndikuar edhe në mungesën e konkurrencës reale në
treg mes gazetave. Ky fenomen ka shërbyer vetëm në
rritjen dhe mbajtjen gjallë të gazetave, por kurrësesi
në cilësinë e informacionit. “Nuk ka rëndësi sa i aftë
është gazetari, shefi i sektorit apo kryeredaktori për
gjetjen dhe botimin e lajmit, por gjatë këtyre viteve
ka patur më shumë rëndësi se sa i aftë është pronari i
gazetës për të përfituar nga gazeta.”7
Ka edhe nga ata gazeta të cilat përballë vështirë-
sive financiare janë detyruar të reduktojnë edhe
numrin e faqeve. Tribuna, e vetmja gazetë shqiptare
që botohet në Greqi, është detyruar që të reduktojë
numrin e faqeve vetëm për shkak të vështirësive
financiare.8
c. Shpërndarja e gazetave vetëm për gjysmën e
popullsisë shqiptare përbën një tjetër problem të
rëndësishëm të sektorit. Gazetat shpërndahen vetëm
për qendrat urbane, ndërkohë që në ato rurale nuk
ka dërgesa të tyre. Në këtë mënyrë tirazhi i gazetave
përballet që në fillim me një pengesë të konsideru-
eshme.
d. Tirazhi i ulët i gazetave tashmë pranohet edhe
nga vetë drejtuesit e tyre. Brahim Shima, Kryeredaktor
i Gazetës Metropol pranon faktin se tirazhi i gazetës
që drejton ka pësuar luhatje të shumta në tirazhin e
saj ditor. “E ndikuar nga një numër i madh faktorësh,
tirazhi i Metropol është i ndryshueshëm në çdo ditë në
bazë të parashikimit që bëhet për shitjen e nesërme.”9
e. Ndikimi politik i gazetave ka shkaktuar një
28
mpirje të shqisave tek lexuesit. Drejtori i gazetës
“Shekulli”, Adrian Thano, thotë se “Do të veçoja
rënien e një pjese të madhe të shtypit nën ndikimin e
batakut politik. Ky është ndikimi më i madh i krizës
ekonomike në shtyp: nevoja e investitorëve, që për
shkak të vështirësive të krijuara nga kriza ekonomike,
të shesin integritetin e medias dhe qëllimin e saj.
Vështirësive të krijuara nga kriza në këtë target i
shtohet një politikë represive qeveritare, që nuk e
pranon dot mendimin kritik, që e lufton atë dhe
përpiqet ta vërë nën kontroll me kulaç ose me
kërbaç”10. Por nga ana tjetër, “një problem serioz
mbetet edhe varësia e dukshme e gazetës nga pronari
/ pronarët. Politika editoriale përcaktohet me një SMS
dhe më shumë se gazeta me artikuj të shkruar, gjen
gazeta me informacione të mbushura me material të
vjelë nga interneti, komunikata për shtyp atj. Gjen
pak prodhim ‘made in’ gazetë”11
f . Televizioni dhe zhvillimi i tij u ofron njerëzve
një tjetër mundësi informimi në një treg ku gazetat
nuk bëjnë asgjë tjetër përveç përsëritjes së titujve dhe
titrave të transmetuara nëpër ekranet televizive.
Lindja e disa televizioneve informative ka ndihmuar
në konsumimin e gjithçkaje ndodh në vend, rajon e
më gjerë, ndërkohë që gazetat në të shumtën e rasteve,
në mungesë të gazetarisë dhe gazetarëve investigativë,
sipas vijës së tyre editoriale thjesht përsërisin atë që
është transmetuar një ditë më parë.
g. Një ndër faktorët kryesorë që do ta trajtojmë
në mënyrë të detajuar më poshtë, ka të bëjë edhe me
mundësitë e përdorimit të internetit nga shqiptarët, gjë kjo
që ka ndikuar në përcaktimin e interesit të
grupmoshave të ndryshme për preferencat e tyre në
përzgjedhjen e kanalit për marrjen e informacionit.
Disa media po përpiqen ta ofrojnë këtë shërbim me
pagesë, por të ardhurat nga shitjet “online”, janë të
pakonsiderueshme. Si interneti ashtu dhe televizioni
e japin lajmin brenda disa sekondave, duke ua
vështirësuar punën gazetave dhe të nesërmen ato
duhet detyrimisht të japin diçka tjetër, për të tërhequr
lexuesit. “Statistika të ndryshme flasin për mëse një
million shqiptarë si përdorues të rrjeteve sociale në
internet. Aksesi më i shpejtë i informacionit bën që
shtypi i shkruar të kalojë në plan të dytë.”12
3. Sfida Shtyp i Shkruar – Media Online;
Orientimi i lexuesit
Zhvillimi i teknologjisë dhe çelja e mundësive të
reja, ka ndikur ndjeshëm në përcaktimin e atyre që
preferojnë apo kanë mundësi të marrin informacion
nga burimet eletronike, virtuale apo shtyp i shkruar. I
shoqëruar edhe nga faktorë të tjerë si kriza ekonomike
që pushtoi mbarë botën, duket se shtypit të shkruar
ka pësuar një goditje të fortë në sfidën përballë atij vir-
tual, apo siç e quajmë ndryshe media online.
Shpesh thuhet se e ardhmja e medias është online.
Kështu që në një kuptim e ardhmja kërcënon të
tashmen. Ka gazeta që kanë numër të lartë klikimesh
 SFIDA E SHTYPIT TË SHKRUAR
KOMUNIKIMI MIDISPËRBALLË MEDIAS
online, por pak shitje në print. Kjo tregon rritjen e
aksesit për lexuesit (një pjesë e tyre mund të mos jetojnë
në Shqipëri), por edhe prirjen për të kaluar “online”.
Është natyrë e shqiptarëve që të përqafojnë shpejt
të renë. Numri i përdoruesve të rrjeteve sociale në
internet ka kaluar një milion dhe koha që shqiptarët
shpenzojnë online është në rritje. “Gazetat do të
mbahen për një kohë tek lexuesi veteran, por sigurisht
kanë humbur të rinjtë dhe nesër shumë shpejt edhe
moshën e mesme.”13
Fakti që internet përveç mundësisë së marrjes së
informacionit ofron edhe mundësi të tjera si argëtim,
libra, blerje online, miqësi të reja etj, nxit gjithnjë e
më shumë moshat e reja që të lidhen pas tij, duke lënë
burimet e printuara.
Një nga emrat kryesorë të medias shqiptare,
kryeredaktori i gazetës “Shqip”, Aleksandër Çipa,
konstaton me keqardhje se për shkak të efektit të
drejtpërdrejtë dhe atij psikologjik, kriza ekonomike e
rajonit e mbërritur pashmangshmërisht edhe në
vendin tonë, ka cënuar edhe tregun e shtypit të
shkruar shqiptar. “Vështirësia ekonomike dhe
ngushtimi i të ardhurave për lexuesin fizik të gazetave
ka bërë të mundur rrudhjen numerike të tyre dhe
shtimin e lexuesit virtual. Madje ky disproporcion,
është i përditshëm. Në një pikëpamje, lexueshmëria e
gazetave është shtuar (duke llogaritur dhe leximet
online), por blerja dhe shitja e tyre ka rënë.”14
Duke analizuar situatën në fjalë dhe përballjen e
këtyre dy kanaleve të përcjelljes së informacionit, vlen
të përqendrohemi në disa pika të rëndësishme.
Shtypi i shkruar duhet të ruajë “monopolin”
tradicional përballë presionit të gjithanshëm të me-
dias online, e cila karakterizohet nga disa avantazhe
përkundrejt saj:
a. Intensiteti, dendësia (shpështësia) dhe shpejtësia e
informacionit si një fluks i pakufizuar në kohë, që kyç
dhe përfshin në rrjedhën e vet të pandërprerë
recepientin e saj të interesuar për çështjet “e nxehta”,
evoluimin dhe metamorfozën e ngjarjes në segmenta
më të imëta kohe. Pra, pavarësisht objektivitetit dhe
saktësisë së informacionit, në apektin kohor, mediat
Grupmosha 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64
1999 42 44 54
2000 40 41 53
2001 39 40 51
2002 41 42 52
2003 40 41 50
2004 39 39 49
2005 38 37 47
2006 35 35 45
Pew Research Center’s Project for Excellence in Journalism20
INTEGRIMIT ELEKTRONIKE
DHE PLURALIZIMIT
online kanë epërsi të padiskutueshme informimi mbi
shtypin e shkruar në sajë të karakterit të tyre
konsekutiv, koherent dhe të vijueshëm. Ky faktor,
ndryshe nga mosha e tretë, ndikon tek grupmoshat
e reja apo përdoruesit e internetit që nevojat për
marrjen e informacionit t’i konsumojnë brenda
monitorit të kompjuterit. Kjo gjë përforcohet akoma
më shumë në kushtet kur gazetat e printuara nuk
sjellin asgjë të veçantë investigative përveç asaj që
është konsumuar më parë televizione apo faqe
interneti.
b. Bashkë me lajmin që ndjek trajektoren e saj
në segmente të pandërprera të ngjarjes, mediat online
kanë dhe epërsinë e ilustrimeve vizuale, diagrama, foto e
ilustrime të tjera, sikundër edhe pikëvështrimet e
shumta dhe komentet e aktorëve të ngjarjeve, duke
e dhënë “rrjedhën e lajmit” mbi ngjarjen në pulsimin
e gjallë, të freskët e dinamik, por edhe të pasur nga
ana informatave, detajeve, inserteve dhe referencave.
Kjo përbën një “zgjerim të deltës së informacionit”
në stilin pluridimensional.
c. Epërsia e operatorëve me mediat online ka të
bëjë edhe me aksesin më të madh në burimin e
informimit në kushtet e larmisë së sofistikuar të mjeteve
të teknologjisë së informimit (komjutera, laptopë,
telefona celularë – të gjithë të lidhur me internetit),
çka e bën më të manovrueshme llojin e qasjes në
rrjetin informativ, tok me opinionet që përbëjnë
“mbështjellën” që vesh së brendshmi e së jashtmi
ngjarjen.
d. Operimi me lajmin në mediat online ka edhe
një epërsi tjetër: tekstin, pamjet dhe ilustrimet vizuale
të ngjarjeve të lënë dorë të shpërndahen me shpejtësi
në module të ndryshme trasmetimi; të përpunosh e
të rikonceptosh informacionin të sintetizuar sipas
nevojave më emergjente me referenca të sakta e të
gatshme nëpërmjet ridërgimeve, ‘copy paste’ apo
shndërrimeve e transformimeve të tjera, gjë që nuk
ta mundëson shtypi i shkruar.
Për të gjitha këto arsye, shtypi i shkruar duhet
të rrisë elementët e cilësisë dhe saktësisë si parakusht
për një vërtetësi të pamëdyshtë të lajmit në totalitetin
e tij 24 orësh.
65+
63 69 72
61 66 72
60 66 72
61 66 71
59 64 71
58 64 70
57 62 69
54 60 67
29
MA RAMADAN
AKAD. PROF. DR.ÇIPURI
ARTAN FUGA
Nga ana tjetër, gazetat kanë epërsi me atë që ka
të bëjë më analizën apo editorialin e saj, për shkak të
mundësisë më të madhe që ka në kohë, gjë që të lejon
një panoramë më të gjerë krahasuese e meditative të
njësisë 24 orëshe. Nëse lajmet dhe informacionet e
gazetarisë online kanë në momente të rrjedhës in-
formative pasaktësira, fiktivitete, manipulime etj, që
dezorientojnë lexuesin përgjatë trajektores 24 orëshe,
gazetaria e shkruar duhet të priret nga një
skrupulozitet e përpikmëri relativisht e mundësisht
të paluajtshme.
“Shpesh niveli i “politkorrektesës” në dhënien,
interpretimin dhe komentin e lajmit është më i madh
dhe më i pranishëm në mediat e shkruara, për të
homogjenizuar perceptimet në varësi të politikës
editoriale, ndërkaq që për mediat online, kjo
“politkorrektesë” është më pak e kontrollueshme
përgjatë “autostradës” së pandalshme informative.”15
4. Mosha e tretë, besnikët e “aromës” së letrës
Studime të ndryshme tregojnë se lexuesit e
gazetave janë kryesisht mosha e tretë, teksa të rinjtë
preferojnë më shumë burimin online të informacionit.
Pas një studimi të zhvilluar tek lexuesit e gazetës së
tij Cape Cod Times, Cape Cod Media Group, në faqen
e tij të internetit bën të ditur se teksa mosha mesatare
e lexuesve të saj është 54 vjeç, 50 për qind e lexuesve i
përkasin grupmoshës mbi 55 vjeç, 22 për qind në
grupmoshën 18-34 vjeç, kurse 28 për qind e tyre janë
nga 35 në 54 vjeç”16. Afërsisht e njëjta gjë vihet re
edhe për “The Times Herald” ku mosha mesatare e
lexuesve është 49 vjeç17.
Duket se brezat e rinj janë më të prirur drejt të
resë. Ata në një mënyrë a një tjetër përpiqen të mohojnë
të vjetrën dhe përsa i përket marrjes së informacionit,
nisën ta përforcojnë këtë ndjenjë akoma më shumë
pas përdorimit të internetit, madje internetit me
shpejtësi të lartë. “Të lodhur nga media e vjetër
tradicionale, e dashur për moshat e treta, ‘të pajisur
me një levë në dorë’ siç është interneti në dispozicion
të tyre, ata po zhvillojnë një kulturë të re
konsumimi”18.
Gazetat në mbarë botën sot po përballen me një
rënie të theksuar të lexuesve, por kjo vihet re kryesisht
tek moshat e reja. Më besnikët ndaj gazetave duket të
jenë moshat e treta. “Janë ata që akoma ndiejnë
nostalgji dhe mall për aromën e letrës së gazetës.”19
Në një raport të “Peë Research Center” të vitit 2007
mbi lexueshmërinë e gazetave të printuara në Shtetet
e Bashkuara të Amerikës, vihet re qartë se edhe pse
ndihet një rënie e lexuesve nga viti në vit, moshat e
treta dominojnë mbi ata që i kushtojnë vëmendje këtij
mjeti të rëndësishëm komunikimi.
Për t’u kthyer në realitetin shqiptar, vetë
përfaqësuesit e gazetave shprehen se brendia e të
përditshmeve shqiptare, pavarësisht se në raste të
caktuara targeton grupmosha të reja, në përgjithësi
30
ngjall më shumë interes për moshat e treta. “Mungesa
e profesionalizmit në thellimin e lajmit dhe në të
kuptuarin e tij si dhe krijimi i gazetave të shkruara
në një numër të madh, por me staf të redaktuar dhe
me strutura strike të pandryshueshme, kanë ndikuar
ndjeshëm në informacionin që moshat e reja kërkojnë
të gjejnë në një gazetë.”21
“Shtypi shqiptar ndiqet rregullisht nga 55 për qind
dhe 51 për qind e popullsisë së grupmoshave
përkatësisht 45-60 vjeç dhe mbi 60 vjeç, por nga 45.6
për qind e popullsisë së grupmoshës 30-45 vjeç dhe
vetëm nga 28.9 për qind e popullsisë së grupmoshës
18-30 vjeç.”22
Mungesa e infrastrukturës është një problem që e
përmendëm edhe më sipër përsa i përket shpërndarjes
së gazetave e që nuk i lejon ato të kalojnë qendrën e
qyteteve shqiptare, duke përjashtuar kështu popullsinë
që jeton në zona rurale nga sigurimi i informacionit
nëpërmjet shtypit të shkruar. “Sipas studimit demogra-
fik shëndetësor, të rinjtë janë më të predispozuar të jenë
të ekspozuar apo të ndjekin median. Diferenca ka edhe
mes zonave rurale dhe urbane. Në këto të fundit tipat
e ndryshëm të mediave ndiqen më shumë. Më shumë
lexues gazetat dhe revistat kanë në Tiranë. Grupmosha
që i lexon më shumë është 45-49 vjeç.”23
“Industria kërkimore, tregon se për më shumë se
tre dekada, gazetat janë përballur me një sfidë të
gjeneratave. Të rinjtë jo vetëm që nuk janë të interesuar
për të lexuar gazetat, por kjo tendencë po bie gjithmonë
e më shumë”24.
4.1. “Dossier”, target i gabuar
Sot, në disa prej të përditshmeve më të mëdha
vihet re një tendencë për të pasqyruar të shkuarën
komuniste. Nëpërmjet rubrikave dosier, gazetat
ndoshta edhe pse synojnë të përcjellin një realitet të
shkuar tek brezat e rinj, kjo nuk duket të jetë e
arritur. Të rinjtë, përballë kushteve ku jetojnë, nuk
priren për të qenë nostalgjikë ndaj të shkuarës. Diçka
e tillë ngjall më shumë interes për lexueshmëri tek
moshat e treta, të cilët e kanë përjetuar atë periudhë
dhe duan të dinë se çfarë ka ndodhur me personazhet
publik të asaj kohe, ashtu siç do të ndodhte me rininë
e sotme pas 4-5 dekadash nëse do t’u përcillej realiteti
që ata po përjetojnë sot.
Hapja e këtyre dosjeve të shkuara, ngjall interes
tek lexuesit që e kanë përjetuar atë periudhë, por jo
aq shumë tek moshat e reja, me përjashtim të një
grupi të vogël që mund të jetë i interesuar.
5. Konkluzione
Ajo që vihet re në ditët e sotme është se me
zhvillimin e teknologjisë, përballë shtypit të shkruar
tradicional, kryesisht gazetave, është shfaqur një
mënyrë shumë më praktike dhe e aksesueshme, që
është interneti me kanalet e shumta që ofron në
përcjelljen e informacionit. Ky hendek thellohet
akoma më shumë në kushte ku gazetat e printuara
 SFIDA E SHTYPIT TË SHKRUAR
KOMUNIKIMI MIDISPËRBALLË MEDIAS
INTEGRIMIT DHE ELEKTRONIKE
PLURALIZIMIT
16
shfaqin mangësi të theksuara në përmbajtje dhe cilësi. The Daily Cape Cod Times Delivers an Upscale
Media e shtypur sot po karakterizohet nga një Audience, Cape Cod Times Daily Reader Profile, http://
qarkullim i reduktuar. Ky reduktim vihet re jo vetëm services.capecodonline.com/media-kit/products-ser-
në tirazhin e gazetave, por edhe në të ardhurat që vices/cape-cod-times/audience-overview, Vizituar për
here të fundit më 08.11.2011
ata kanë nga reklamat apo pse jo edhe në pushimet 17
http://services.hudsonvalley.com/media-kit/
nga puna të gazetarëve. Ky trend nisi të duket më products-services/times-herald-record/audience-over-
qartë në mes të viteve ’90, kur edhe zhvillimi dhe view, Vizituar për herë të fundit më 08.11.2011
përdorimi i internetit përjetoi një “boom” të vërtetë. 18
Jay Currie, Why young readers flock to the net,
“Orientimi i syrit të lexuesit drejt internetit ka qenë 31 May 2004, TheTyee.ca
një ndër faktorët kryesorë që kanë ndikuar në rënien 19
Gjergji, Bashkim, Panel i hapur: Autocensura –
e interesit të lexuesit ndaj shtypit të shkruar.”25 Gazetari midis medias dhe politikës, Universiteti Bedër,
Këto zhvillime kanë bërë që rinia dhe moshat e Tiranë, 4.11.2011
20
mesme, apo të gjithë përdoruesit e internetit, të Daily Newpaper Readership by Age Group: 1999
– 2006, Pew Research Center’s Project for Excellence in
përdorin si burime informacioni ato online. Është
Journalism, http://www.journalism.org/node/1296,
kjo mundësi që u ofron atyre alternativa të ndryshme
Vizituar më 08.11.2011
argëtimi, informacioni, nevojat për blerja online etj, 21
Shima, Brahim, intervistë
gjë kjo që edhe për disa dekada duket se do të ndikojë 22
Projekti “Prirjet shqiptare”,Realizuar nga
në printimin e gazetave kryesisht për moshat e treta, Instituti i Sondazheve dhe Opnioneve, informacion i
të cilët janë më pak ose aspak përdorues të internetit. punuar nga Qendra e Kërkimeve “Monitor”, f.11, Tiranë,
Një pyetje që mbetet për të diskutuar, ka të bëjë 2007,
23
me atë se çfarë do të ndodh me të ardhmen e gazetave Gazetat, 60% të lexuesve në qytete, Gazeta Pan-
pas disa dekadash, kur brezat e rinj të tanishëm e që orama, 11 maj 2011
24
praktikojnë dhe përdorin aq shumë burimet online Clark, Martire & Bartolomeo, Projekt kërkimor:
Growing Lifelong Readers, Newspapers Association of
do të jenë pjesë e moshës së tretë?
America, NAA Foundation, F.3, 2005
25
S. Park, Daniel, How hot news misappropriation
SHËNIME will shape the unsettled customary practices of online
1
Lani, Remzi, Gazetaria profesionale dhe vetërregu- journalism, Berkeley Techonology Journal, Berkeley
llimi – Media të reja, dilema të vjetra në Evropën Jug- Law, University of California, www.btlj.org, Vol. 25, f.
Lindore dhe Turqi, Organizata Arsimore, Shkencore dhe 369, 2011
Kulturore e Kombeve të Bashkuara, F.53, UNESCO 2011
2
Kikia, Mentor, Drejtor i informacionit në Top Chan-
nel TV, Intervistë personale nga R. Çipuri, 26.10.2011,
Tiranë
3
Zëri i Amerikës, www.voanews.com/Albanian,
Film Dokumentar për sfidat e gazetarisë tradicionale, E
Shtunë, 7 Maj 2011
4
Pew Research Center for the People & Press,http:/
/pewresearch.org/pubs/1133/decline-print-newspapers-
increased-online-news , Vizituar për herë të fundit më
28.10.2011
5
Dervishi, Lutfi, Analist, Transparency International
Albania, Drejtor Ekzekutiv, Intervistë personale nga R.
Çipuri,
25.10.2011, Tiranë
6
Gjuzi, Redi, Gazeta Panorama, Zv.Kryeredaktor,
Intervistë personale nga R. Çipuri, 27.10.2011, Tiranë
7
Po aty
8
Goro, Robert, Të mbijetosh në kohë krize, http://
www.tribuna-news.com/mat.php?idm=3728&l=a, 3
qershor 2011, Vizituar për herë të fundit më 29.10.2011
9
Shima, Brahim, Kryeredaktor i Gazetës Metropol,
Intervistë personale nga R. Çipuri, Tiranë, 27.10.2011
10
Thano, Adrian, Intervistë, Tiranë, 27.10.2011
11
Dervishi, Lutfi
12
Po aty
13
Dervishi, Lutfi, Intervistë
14
Çipa, Aleksandër, Kryeredaktor i Gazetës Shqip,
Intervistë, Tiranë, 26.10.2011
15
Tufa, Agron, Publicist, Drejtor i Këshillit të
Përgjitshëm Drejtues RTVSH, Intervistë personale nga
R. Çipuri, Tiranë, 30.10.2011

31