Dịch: Thân Thị Thảo

BÚP BÊ CẦU NẮNG

Cái việc dự báo sự thay đổi thời tiết và mùa là công việc không thể thiếu để con
người tiếp tục với cuộc sống thường nhật. Phụ thuộc vào thời tiết, mùa vụ bị ảnh hưởng
nên không hiếm có những việc con người phải bỏ rơi mạng sống ở biển và núi để tìm
thức ăn. Con người dù ít nhưng vẫn biết được các định luật tự nhiên, họ quan sát màu của
bầu trời, dòng chảy của mây, hướng gió, nhiệt độ của đất và nước, vừa điều hòa tự nhiên
vừa sinh sống.

Bây giờ ở các địa phương Nhật Bản, cũng còn sót lại những câu truyền miệng như
là ‘ngày tiếp theo của ánh nắng hoàng hôn là một ngày nắng tốt ’hoặc là ‘ tuyết ở núi tan
đến đâu thì nông nghiệp bắt đầu đến đó’. Dĩ nhiên, việc không tin cậy cũng có nhiều
nhưng mà con người trải qua thời gian dài cũng đã thu thâp và dạy lại những kinh nghiệm
và trí khôn đã học được từ tự nhiên. Hơn nữa, việc cầu nguyện thần linh mùa màng bội
thu, đã làm ra con búp bê cầu nắng rằng ‘ngày mai thời tiết sẽ nắng’.

Dịch: Phan Thị Mỹ Duyên

Lầu đầu tiên dự báo thời tiết cho ra mắt tại Nhật Bản là vào năm 1884, và lúc bấy
giờ, chỉ là những dự báo đơn giản. Tuy nhiên, máy vi tính ngày càng được đưa vào sử
dụng nhiều hơn và kỹ thuật quan sát khí tượng tiến bộ đáng kể, do đó các dự báo cũng trở
nên chính xác hơn; đến bây giờ, chúng đang trở thành thông tin không thể thiếu trong đời
sống hằng ngày. Nếu sử dụng mạng in-tơ-nét, chúng ta có thể biết được thời tiết trong vài
giờ thậm chí là vài ngày sau đó. Không những thời vụ làm nông hay ngày tháng thích hợp
để đi du lịch, mà bây giờ chính là thời đại chúng ta sẽ có thể quyết định từ việc mặc gì để
đi ra ngoài cho đến việc có mang theo ô dù hay không khi đã tham khảo các dự báo về
thời tiết.

Tuy nhiên, bất chấp những nổ lực như vậy của con người, thời tiết bất thường vẫn
liên tục xuất hiện trên toàn thế giới hiện nay. Những cơn bão trái mùa gây ra lũ lụt, và
cướp đi hàng trăm, hàng nghìn sinh mạng vĩnh viễn. Đó là kết quả của việc phớt lờ quy
luật của tự nhiên, thay đổi diện mạo của núi và biển, liên tục làm ô nhiễm nguồn nước và
bầu không khí. Khi mà không thể kiểm soát được các kỹ thuật dự báo thời tiết đang diễn
ra lúc này, người ta trả lời một cách rối rắm như kiểu “từ trước đến nay, chưa từng có
kinh nghiệm đối với những hiện tượng này”. Thời tiết thất thường có lẽ là tiếng nói của
thiên nhiên đối với những người đang sống mà quan sát thiên nhiên, rồi sau đó lại làm
theo những quyết định phá hoại tày trời này rằng: “hãy một lần nữa xem lại cách chúng ta
đang làm hiện nay”.