węchowe zajmujące powierzchnię 4-5 cm2 leżą w górnej części jamy nosowej. Umożliwiają odbieranie bardzo wielu różnorodnych zapachów, odgrywają ważną rolę w ocenie pokarmu. Długotrwałe działanie substancji zapachowej powoduje adaptacje receptorów, co prowadzi do zaniku odczuwania zapachu.
2. Narząd smaku (zmysł chemiczny) – receptory smaku w postaci kubków smakowych,
które znajdują się w brodawkach językowych (okolne i grzybowate). Kubki smakuje wystepują również w błonie śluzowej podniebienia, migdałków, gardła. Człowiek rozróżnia 5 podstawowych smaków: słodki, słony, kwaśny, gorzki i umami. Komórki smakowe mogą odbierac wrażenia tylko wtedy, gdy pokarm jest nawilżony przez ślinę.
Rozmieszczenie kubków smakowych na języku.
3. Narząd czucia (dotyku)
a) narządy czucia powierzchniowego – receptory występują w skórze, odbierają wrażenia: dotykowe ciepła, zimna bólu, ucisku pieczenia, swędzenia
(najwięcej receptorów znajduje się na wargach, końcu nosa, opuszkach palców,
podeszwach stóp)
b) narządy czucia głębokiego – znajdują się w mięśniach, stawach, więzadłach
Bodźce z receptorów czuciowych docierają nerwami czuciowymi do mózgu.