ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

(ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ: ΑΡΙΘ.3/21 Μαρτίου 2022)

Σήμερα Δευτέρα 21η Μαρτίου 2022, και ώρα 8 μ.μ., συνήλθε στην Τρίτη τακτική συνεδρίασή
του το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου «Κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και
Περιβαλλοντικών Μελετών ‘Μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγεωργίου’».

ΠΑΡΕΣΤΗΣΑΝ: όλα τα τακτικά και αναπληρωματικά του μέλη.

Αφού διαπιστώθηκε απαρτία, άρχισε η συνεδρίαση με τη συζήτηση των παρακάτω θεμάτων

της Ημερήσιας Διάταξης (Η.Δ.) και λήφθηκαν οι εξής αποφάσεις:

ΘΕΜΑ 1: Επικύρωση Πρακτικών

Ο Γενικός Γραμματέας, διάβασε τα πρακτικά της προηγούμενης συνεδρίασης, αριθ. 2/30 9.2021, τα
οποία και επικυρώθηκαν όπως ακριβώς είχαν γραφεί. Επίσης, συνόψισε τα όσα σε πρώτη
ενημερωτική φάση είχαν συζητηθεί κατά το διάστημα που ακολούθησε από την τελευταία
συνεδρία του Δ.Σ. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνεδριάζει τακτικά κάθε τρίμηνο, μετά από
πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα, ο οποίος συντάσσει σε συνεννόηση με τον/tην Πρόεδρο την
ημερήσια διάταξη και την αποστέλλει στα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη του,

ΘΕΜΑ 2: Οργάνωση της εκλογο-απολογιστικής Γ.Σ

Αποφασίστηκε η σύγκλησή της διαδικτυακά για την 31Μαρτίου και ώρα 8 μμ, με την ακόλουθη ΗΔ,
κοινοποιώντας και τις αποφάσεις του παρόντος ΔΣ και σε όλα τα μέλη του Σωματείου, για να είναι
ενήμερα, αλλά και να μπορούν μετέχουν στην διαμόρφωση των δραστηριοτήτων του Κέντρου

ΘΕΜΑ 3: Συνεργασία του προγράμματος ΜΟΕΤ του Κέντρου με το Πανεπιστήμιο της Αγίας
Αικατερίνης των ΗΠΑ (USK)
Αποφασίστηκε η συνεργασία με το ανωτέρω πανεπιστήμιο, σύμφωνα με το συν. Μνημόνιο
συνεργασίας (συν.1), που υπέγραψε ο Πρόεδρος επί τιμή σε συνεννόηση με τα μέλη του ΔΣ.
ΘΕΜΑ 4: Ενημέρωση επί του προγράμματος PROSECUW του Κέντρου

O Γ. Γραμματέας ενημέρωσε το ΔΣ για το πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχει το Κέντρο (συν.2)

ΘΕΜΑ 5: Συζήτηση επί του μέλους της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ακαδημαϊκή Επιτροπή

Αποφασίστηκε η αναστολή της συμμετοχής του Μητρ. Ιλαρίωνα στην Ακαδημαϊκή Επιτροπή του
MOET, μετά την εισπήδηση της Εκκλησίας της Ρωσίας στην Αφρική και την εισβολή της Ρωσίας
στην Ουκρανία και την διεθνή κατακραυγή, με την ευχή αποκατάστασης της κανονικής και
εκκλησιολογικής τάξης
ΘΕΜΑ 6: Συμβολή του Κέντρου CEMES στην παρούσα κατάσταση

Ο Πρόεδρος επί τιμή ενημέρωσε για την ανάγκη επικαιροποίησης του Ουκρανικού
Κειμένου του CEMES μετά τα τελευταία γεγονότα και την ανάληψη πρωτοβουλίας
συμφιλίωσης των Ορθοδόξων στην Ουκρανία, αλλά και την εξομάλυνση των σχέσεων με
τους Ελληνόρρυθμους Καθολικούς, ιδίως της Ουκρανίας, που μάλιστα αναγνωρίζουν όχι
τη Ρώμη αλλά την Νέα Ρώμη και το Οικ. Πατριαρχείο ως Μητέρα Εκκλησία τους.
Το ΔΣ ανέθεσε στα μέλη του, Δ. Κεραμιδά, Αντιπρόεδρο, και π. Αυγ. Μπαϊρακτάρη,
μέλος του ΔΣ, να προβούν με τον Πρόεδρο επί τιμή σ’ αυτήν την επικαιροποίηση πριν
δημοσιοποιηθεί ευρύτερα (συν. 3).

ΘΕΜΑ 6: Αξιολόγηση των Ανοιχτών Εκδηλώσεων του CEMES και οι Εκδόσεις του

Το ΔΣ προέβη σε αξιολόγηση των ανοιχτών εκδηλώσεων, που αποφασίστηκαν στο προηγούμενο

ΔΣ και ο Πρόεδρος επί τιμή, ως υπεύθυνος της σειράς εκδόσεων του CEMES, υπενθύμισε την
ανάγκη ολοκλήρωσης των εκδηλώσεων με την έκδοση e-book των ομιλιών και παρεμβάσεων,
αλλά και την σύντομη έκθεση των πορισμάτων των και επίδοσή των στην Αγία Έδρα, ως ελάχιστη
συμβολή στην επαναφορά της αυθεντικής συνοδικότητας στην Καθολική Εκκλησία.

ΘΕΜΑ 7: Ένταξη νέων μελών

Το ΔΣ προέβη στην ένταξη νέων μελών που θα επικυρωθεί από την Γ.Σ

ΘΕΜΑ 8: Το θέμα της χειροτονίας μέλους του Κέντρου

Το ΔΣ παρέπεμψε το θέμα την Γ.Σ, με βάση και την απόφαση του προηγούμενου ΔΣ

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Νίκη Παπαγεωργίου Νίκος Δημητριάδης

 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
(ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ)
ΣΥΝ.1
UNIVERSITY OF SAINT KATHERINE
February 14, 2022
Office of the President

MEMORANDUM OF UNDERSTANDING

To Whom It May Concern:

This serves to affirm collaboration between the University of Saint Katherine, an independent, non-profit
institution of higher education, and the Center of Ecumenical, Missiological and Environmental Studies
“Metropolitan Panteleimon Papageorgiou” (CEMES). This academic cooperation includes research and
scholarly cooperation, educational programming and conference coordination, and faculty exchange in
the subject of Orthodox Christianity. The University also acknowledges and certifies the CEMES Master
of Arts program in Orthodox Ecumenical Theology (MOET).

The MOET program is administered and funded exclusively by CEMES which maintains its institutional
independence. CEMES and the University of Saint Katherine mutually indemnify each other against all
claims pertaining to this cooperation or otherwise.

This MEMORANDUM may be terminated by either party at any time for any or no cause with 15-day
termination notification to the other party

PVassiliadis
Prof. Emeritus Petros Vassiliadis
President in Honor of CEMES
Director of the Program
Frank J. Papatheofanis, MD, PhD President

277 Rancheros Drive, San Marcos, California 92069 | (760) 471-1316 |www.usk.edu
 ΣΥΝ 2

PROSECUW – Προστασία και Ασφάλεια για Χώρους Λατρείας’ είναι ένα έργο που
χρηματοδοτείται από την Αστυνομία του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ISFP) της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που διαρκεί από τον Μάιο του 2021 έως τον Απρίλιο του 2023.
ISFP-2020-AG-PROTECT. Αριθμός έργου: 101034232
Οι χώροι λατρείας σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση,
βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο τα τελευταία χρόνια, λόγω τρομοκρατικών επιθέσεων και
αύξησης εγκλημάτων μίσους. Αυτοί οι χώροι εξυπηρετούν όχι μόνο άτομα αλλά και
οικογένειες και σύνολα ανθρώπων σε ευάλωτη θέση. Επομένως, είναι σημαντικό να
μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς σε τέτοιους χώρους και αυτό θα πρέπει να αποτελεί
κορυφαία προτεραιότητα μεταξύ των ενδιαφερομένων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ένας
από τους διάφορους τρόπους για τη βελτίωση της προστασίας και της ασφάλειας σε χώρους
λατρείας είναι η συμμετοχή της κοινότητας στις προσπάθειες προστασίας.
Ο κύριος στόχος του έργου είναι η καθιέρωση συνεργασίας μεταξύ δημόσιων αρχών,
εκκλησιών και ηγεσιών που βασίζονται στην πίστη, με στόχο την καλύτερη κατανόηση των
απειλών για την ασφάλεια, την προώθηση δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης και τη
δημιουργία εγχειριδίων για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και σχετικών εργαλείων
μεταξύ των ενδιαφερομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι δραστηριότητες και τα παραδοτέα του έργου θα περιλαμβάνουν, πρώτα απ ‘όλα,
ένα ντοκιμαντέρ που θα περιλαμβάνει ψηφιακή αφήγηση από άτομα που έχουν βιώσει
εγκλήματα μίσους και τρομοκρατία σε χώρους λατρείας. Με αυτόν τον τρόπο, ελπίζουμε
ότι άλλοι θα αισθάνονται ασφαλέστεροι να μοιράζονται τις ιστορίες τους και να αναφέρουν
τέτοια εγκλήματα. Το ντοκιμαντέρ θα συμπεριληφθεί σε άλλες εκπαιδευτικές
δραστηριότητες που βασίζονται σε εκπαιδευτικές ενότητες που θα ενισχύσουν την
κατανόηση των ανησυχιών για την ασφάλεια και τη συνεργασία για την επίλυσή τους.
Επιπλέον, ένας οδηγός βέλτιστων πρακτικών και οι συστάσεις πολιτικής που βασίζονται σε
αυτές τις δραστηριότητες κατάρτισης θα καθοριστούν για κοινή χρήση σε ολόκληρη την
Ευρωπαϊκή Ένωση. Τελος, αλλά όχι με λιγότερη σημασία, διάφορες δραστηριότητες
ευαισθητοποίησης θα κοινοποιηθούν διεθνώς προκειμένου να ενημερωθούν οι
θρησκευτικές κοινότητες σχετικά με τα σχέδια προστασίας.
Το έργο PROSECUW βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα θα ωφελήσει τους
θρησκευτικούς ηγέτες και τους φορείς επιβολής του νόμου μέσω των εκπαιδευτικών
συνεδριών και την ανταλλαγή ενός οδηγού βέλτιστων πρακτικών διεθνώς και
μακροπρόθεσμα στοχεύει στην αύξηση της προστασίας χιλιάδων πιστών στην Ευρώπη. Η
υλοποίηση του έργου θα οδηγήσει σε ενισχυμένα μέτρα προστασίας σε θρησκευτικά
ιδρύματα και σε καλύτερη ανταπόκριση σε εγκλήματα μίσους που βασίζονται στη
θρησκεία, θα αυξήσει τον αριθμό των αναφορών σχετικά με επιθέσεις που τα τελευταία
χρόνια δεν αναφέρονται συστηματικά και τελικά θα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα
προβλήματα ασφάλειας σε χώρους λατρείας
 ΣΥΝ 3

A POST-WAR UKRAINIAN RELIGIOUS RECONCILIATION.

AN APPEAL BY THE CEMES

1.
The Center of Ecumenical, Missiological and Environmental Studies “Metropolitan
Panteleimon Papageorgiou” (CEMES), faithful to its vocation and vision, has oriented all
its scholarly projects towards Orthodox unity, which has become vulnerable, suffering a
serious blow by the last-minute decision of of some Churches not to participate in the long-
awaited and for nearly a century been prepared Pan-Orthodox Council. This situation was
further deteriorated by the decision Moscow Patriarchate (MP) to break Eucharistic
communion with the Ecumenical Patriarchate (EP) and the Churches that recognized the
Orthodox Church of Ukraine (OCU), and more recently with the creation (December 2021),
of a Russian Exarchate in the canonical territory of the Patriarchate of Alexandria and all
Africa.
Already before the creation of the OCU, CEMES had launched a project on the issue
of a single and united Orthodox Church in Ukraine. This was studied through the triptych:
“Primacy-Conciliarity-Autocephaly”, and the final report was published in April 2019,
under the title “Peace on Earth and Orthodox Unity. An Appeal to the Orthodox Academic
Community”. The report stressed the need to consider “pragmatic proposals”, based on “the
actual situation,” taking into consideration that Ukrainians are “open to a closer relationship
and even cooperation with their neighbour countries,” and to proceed to “cultural
cooperation, exchange of ideas and engaging the younger generation” from all Churches
towards mutual enrichment in the social and humanitarian sphere.
2.
In light of the recent events, some of the members of the CEMES expressed their deep
concern about the “Russkij Mir” (Russian World) ideology (a short of religious imperialism)
promoted by President Putin with the support of the current leadership of the MP, a position
which in many respects is contrary to the conciliatory and anti-nationalistic tenor of the
mission document of the Holy and Great Council “The Mission of the Orthodox Church in
Today’s World” and of the document on Orthodox social ethos “For the Life of the World”
issued in Spring 2020.
Indeed, the break of the Eucharistic communion of the MP with the four Autocephalous
Churches that recognized the autocephaly of the OCU and her Primate, Metr. Epiphanius
should not be seen as an isolated case. The absence of MP from the Holy and the Great
Council of 2016, its initial veto to the completion of the pre-conciliar document on
autocephaly, and the creation of the Russian African Exarchate can be explained as an
attempt to affirm MP’s global ecclesiastical leadership, and to doubt on EP’s canonical
primacy within Orthodoxy.
In this regard, it has been argued by some that the Holy Canons, being set in old times,
cannot solve current and more complex situations created in new political and geopolitical
contexts. Those who follow this mindset may not go as far as abandoning formally the ages-
old canonical tradition, established by the Ecumenical Councils, but they propose a model
of church unity without a First-Protos, that is, without a primacy of honour and service (and
with certain prerogatives), which all Orthodox, with no exceptions (and with no theological
counterargument) follow at all levels of Church life (diocesan, regional). The CEMES does
not argue that we must slavishly follow the Holy Canons with no contextualization of their
content; it rather suggests that we do need to keep our canonical tradition faithfully, yet
dynamically interpreted. Otherwise, there is a danger to fall into a “protestant-style”
confederation of local, independent/national Orthodox Churches, a situation almost
inevitable if the proposal to “leave canons to their past” prevails. And if that happens, one
can no longer speak of the “one Church” we confess in the Eucharist, but of something alien
to Orthodox ecclesiology.
Unfortunately, for many centuries after the break of communion with Rome in the 11th
century, many Orthodox have unconsciously developed a “negative” identity: for them,
Orthodoxy is not what tradition has left her as legacy, but what the others, mainly the
Catholics, are not. In other words: Orthodoxy is a synodal Church without a primacy, that
is, without that visible expression of the Church’s worldwide unity.
Today, synodality is no longer a “taboo” for the exercise of papal primacy: Pope Francis
has stressed that “in the dialogue with our Orthodox brothers and sisters, we Catholics have
the opportunity to learn more about the meaning of episcopal collegiality and their
experience of synodality” (Evangelii Gaudium, 246). But the refusal by some Orthodox to
accept a visible head (a First-Protos, not in jurisdictional but in terms of service to unity)
destroys the basis of Church unity. The imperative necessity of having a First-Protos at a
universal level, mostly in light of its existence in all other levels (diocesan, metropolitan),
inevitably deprives the coherence in our Church’s global witness. Any novel perception of
Church unity, based on power or on “number” superiority, as currently promoted, or even
on the basis of a Church being the capital of a dominant State or Empire, can hardly have in
itself any canonical or ecclesiological justification.
3.
Ukraine’s religious landscape is extremely important, not only because of Russia’s
invasion, that is, the aggression by a fellow Orthodox State, nor because of Ukraine’s
geopolitical status. Present independent Ukraine was in the past centuries the arena of the
encounter – or clash – between the two main theological and spiritual streams of Eastern
and Western Christianity. Today it has become the land where past wounds can either be
prolonged to the detriment of the Christian Church’s image and her witness to the world or
healed through a reconciliation process that could lead Christianity at large to a new
ecumenical era and – why not – to the restoration of Church unity.
Ironically enough, the granting of autocephaly to the OCU and the Russian invasion in
Ukraine have brought to a wider ecumenical revival; religious reconciliation in Ukraine is
now more possible than it was before the war. In that regard, the contribution of the
Ukrainian Greek Catholic Church (UGCC), which openly expressed her view in favor of
Ukrainian autocephaly, should not be ignored.
The Greek Catholic Churches were historically developed in the geographic area of the
present Russian-Ukrainian conflict. Many Orthodox consider now these Churches to be no
longer an obstacle to peace of the Ukrainian society, but a solid protagonist of Orthodox-
Catholic common witness and collaboration. Thus, the Ukrainian Greek Catholic
community, being in the past a problem in the Ukrainian/Russian history, is one of the main
players in fostering social stability and ecumenical relations, in a way that even the
“Balamand Declaration” (1993) of the official Orthodox-Catholic dialogue failed to ensure.
4.
As to canonical steps, a practical suggestion towards reconciliation of Ukrainian
Orthodoxy could be an interim solution of a “double jurisdiction”. Although this status
may not be fully canonical - even in the Orthodox diaspora it has a provisionary force - it
seems the only feasible solution that will diminish hatred developed during the past 30 years,
exacerbated in the last two years.
Another interim solution may be the creation of a non-official synodical ecclesiastical
structure after mutual agreement by both the UOC-MP and the OCU. It may be the kairos
for Ukrainian inter-Orthodox reconciliation, especially after the recent events of many
dioceses of the Russian-affiliated UOC ceasing the commemoration of Patriarch Kirill of
Moscow.
This can be achieved if the model of the 1928 agreement between the EP and the
Autocephalous Church of Greece which allowed the so-called “New Lands” in Greece to
be temporarily administered by the Autocephalous Church of Greece, i.e., with 6 bishops
from EP and 6 from the Autocephalous Church of Greece forming the Permanent Holy
Synod, the main executive administrative body. In other words, both the UOC-MP and the
OCU should leave aside their civil ecclesiastical war and agree in joining forces in their
Orthodox Christian witness. During this interim period, a Church administration can be
established with a Permanent Synod consisting of and a Synod of all the Orthodox hierarchs,
exactly on the model that perfectly operates in the Church of Greece. All these, hopefully
by extending their synodality to the “royal priesthood” (both ordained and laypeople) and
at all levels of ecclesiastical life, until a full-scale reconciliation and maturity is achieved,
and eventually a truly united Orthodox Church in Ukraine emerges.
Such, or similar solutions, can in a very short time reconcile all Ukrainian Orthodox
making them embrace and not fight one another, and be an example to the rest of the
Orthodox, and to the whole world, of what Christian love really means!