Giáo trình chi tiết máy-Nguyễn Hữu Lộc- xuất bản 2013

You might also like

Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 672
DAI HQC QUOC GIA TP HO CHI MINH TRUONG DAI HQC BACH KHOA Nguyén Hatu Loe co sé THIET KE MAY (Téi ban lin thit séu) NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA TP HO CHi MINH - 2013 GT.O7.KTHV) DHOGHem-13~ 155-2012/CxB/63-08 KThGT.18-13(T) Myc LUC 101 NOI DAU 9 Chucong 1 NO} DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY u 1.1 Khai nigm vé thi6t ké un 1.2 Qua trinh thit ke 13 1.8 Co edu va may 15 14 Mue tieu va noi dung chi tiét méy yv 1.5 Qua trinh thit ké may va chi tiét may 20 1.6 Cée phuting phép thiét ké 22 1.7 May tinh hé trg thigt ké 23 1.8 Hé théng don vi trong thiét ké méy 25 1.9 Céng eu tinh trong thiét KE may 26 Chacong 2 CAC CHI TIEU THIET KE MAY VA CH TIET MAY. 2 2.1 Yeu efu chung olia may thiét ke 29 2.2 BO bén an 23 BO ang 48 2.4 Bo bén mon 52 2.5. Kha nang chiu nhiet 55 2.6 Dao dong va tiéng én 56 2.7 BO tin edy cia may va chi tiét may 8T 2.8 T6i uu héa két edu 63 2.9 Lua chon vét lieu trong thiét ke may 65 2.10 ‘Tinh cbng nghé chi tiét may 68 2.11 Dung sai Isp ghép nm 2.12 BO nhém bé mat 2 2.13 Tiéu chudn héa trong thiét ké 8 214 Vidy 76 Chuang 3 TRUYEN DAN CO KHI TRONG MAY 81 8.1. Chie nang, yéu cdu va phan loai 83 3.2 Hop gidm te 89 8.8. Cée bd truyén o6 chi tiét trung gian 103, 3.4 Ce og ediu trong hop tée dd 105 8.5 Truyén dong v0 edp (bo bién tée ex khi) 108 3.6 Lata chon sg dé dong cho may 2 87 Vidy 115 ‘Chiong 4 80 TRUYEN DAI 119 4.1 Khai ni¢m chung 121 4.2 Vat ligu va két eau dai 124 4.3 Thong s6 hinh hoe bé truyén dai 130 44 Van t6e va ty 96 truyén 131 4.5 Lye va dng sudt bd truyén dai 132 4.6 Hign tugng trigt va higu sudt b6 trayén 140 4.7 Cée dang héng va chi ti8u tinh 142. 4.8 Tinh todn bo truyén dai 144 4.9 Bo truyén dai rang 155 4.10 Vi dy 159 Chuong 5 60 TRUYEN XICH 166 5.1 Khai nigm chung 167 5.2. Két edu xich truyén dong 169 5.3 Thong s6 hinh hoe bo truyén xich 173 5.4 Dong hoe truyén dong xich 175 5.5 Dong lye hoc bd truyén xich at 5.6 Cée dang hing, chi tidu tinh va chon vat ligu 179 8.7 Tinh todn bo truyén xich 180 58 Vidu 185 Chuong 6 80 TRUYEN BANH RANG 189 6.1 Dai cuong 191 62 Thong s6 hinh hoe 194 6.3 Dac diém an khép bé truyén bank rang 201 64 Phan tich Iye tae dung 204 6.5 Tai trong tinh 206 6.6 Higu suat bo truyén bénh rang 212 6.7 Cée dang héng va chi tiéu tinh 213 68 Vat ligu va nhigt luygn bénh rang 6.9 Ung suat cho phép 6.10 Tinh todn rang try rang thang 6.11 Tinh todn bénh rang try rang nghieng 6.12 Bo truyén banh rang con rang thang 6.13 Két edu va boi tron bénh rang 6.14 Vidu Chwomg 7 80 TRUYEN TAUC ViT 7.1. Khai nigm chung 72 Cée thong 86 hinh hoe chi yea 7.8 Dong hoc truyén dong truc vit 74 Higu out bo truyén true vit 7.8 Phan tich Ive te dung 7.6 Vat ligu va ting suat cho phép 7.7 Cée dang héng va chi tu tinh 7.8 Tinh bén bp truyén true vit 7.9 Tinh todn nhigt 7.10 Tinh todn true vit theo d@ bén va d@ ecing 7.11 Két ediu va boi tron bO truyén tre vit 7.12 Trinh ty thigt ké'b9 truyén trye vit 7a Vidy Chuong 8 BO TRUYEN VIT ME - DAI OC 8.1 Céng dung va phan logi 8.2 Thong s6 hinh hoc 8.3 Bong hoe va lye tée dung 8.4 Bo truyén vit - dai de véi ma sat trugt 8.5 Bo truyén vit - dai de véi ma sat lan 86 Vidu Chitong 9 80 TRUYEN BANH MA SAT 9.1 Cau tao va phéin logi 9.2 Ca si ly thuyet 218 219 225 235 241 252 254 267 268 am 274 277 278 281 284 288 289 290 291 293 204 299 299 302 302 304 310 313 319 a9 21 9.3. Cée dang héng va chi tiéu tinh 9.4 Vat ligu va ung sudt cho phép 9.5 Tinh toan dia ma sit theo dé bén tiép xtie vA higu suét bo truyén 96 Vidy (Chutmg 10 TRUC 101 102 103 104 105 106 107 108 109 Khai nigm chung Két edu va ede phuong phép néng cao do bén méi ‘Vat lidu ché tao true va ding suat cho phép Cac dang hing va chi tidu tinh todn truc ‘Tinh toan trye theo d@ bén ‘Tinh todn true theo d9 eng ‘Tinh todn deo dong true ‘Trinh ty thigt ké true Vidy Chuong 11 6 LAN ua uz us ua us us 7 us ng Cau tao va phan loai 6 Co sé xée dinh kha nang lam vige 6 lan ‘Vat ligu ché tao va edp chinh xée 6 lan Cae dang héng va chi tiéu tink Lata chon 6 theo kha nang tai Dinh vi va lip ghép 6 lan Boi tron va che kin 6 lan ‘Trinh ty lua chon 6 lan Cée vi dy Chuong 12 6 TRUST 124 122 13 124 125 126 Khai nigm chung Vat lieu 6 truyt Nguyan ly bi tron thiy dong Kha nang tai eta 6 trugt Cac dang hdng va chi tigu tinh tinh toan 6 trugt 927 327 329 335 339 339 342 345 346 349 363 366 367 368 375 376 380 385 386 389 399 403 405 407 410 au 4u4 416 420 424 425 127 12.8 129 6 bai tron thay tinh 6 boi tron khe Vi dy Chuang 13 801 TRON, HE THONG 801 TRON VA LAM MAT 13.1 13.2 13.3 134 13.5 136 13.7 Vai trd boi tron déi v6i ma sét hao mon trong may Cée eg ché chung cia tac dung boi tron ‘Vat ligu va phuong php chon dau bai tron. He théng bai tron He thong lam mat ‘Tinh todn he théng b9: tron va lam mat vidu Chuong 14 KHOP NOI G Ma 142 143 44 45 Dai cuong. Néi true Ly hgp Ly hgp ty dong Vidu Chuong 15 0 XO 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5 15.6 15.7 168 Gigi thigu Vat ligu ché tao lo x0 La xo xodin 6 nén Ld xo xolin 6 kéo Ld xo xodin 6¢ xodn La x0 la Ld x0 dia Vidy Chuwong 16 GHEP BANG THEN, THEN HOA 16.1 16.2 163 164 Ghép bang then MGi ghép then hoa Ghép bing truc dink hinh Vidy 429 430 431 434 435 436 441 448, 455 456 458 462 463 466 484 496 504 506 507 510 512 522 525 827 529 533 536 537 545 50 551 Chuzong 17 MOI GHEP REA 17.1 Khai nigm chung 172 Ly thayét khop vit 17.3 Vat ligu va ung suat cho phép 17.4 BG bén ren 17.5 Tinh bulong (vit) 17.8 M6i ghép nhém buléng 17.7 Méi ghép vong kep 173 Vidy Chucong 18 MOI GHEP BANG 80 001 181 GiGi thiga 18.2 ‘Tinh todn m6i ghép theo dd bén 18.3 Kim tra bén chi tit ghép 18.4 Méi ghép bing 49 doi thye hign bing vanh xiét va thanh ghép 185 Vidu (Chuong 19 MOI GHEP BINH TAN 19.1 Gidi thigu 19.2 Céc dang dinh tan va méi tan 19.3. Vat ligu va ung suat cho phép 19.4 Cée dang hing phuong phdp tinh toan moi tan, 195 ‘Tinh ton méi ghép chée 19.8 Tinh togn méi ghép dinh tan che 19.7 Vidy Chutong 20 MOI GHEP BANG HAN 201 Gidi thigu 20.2 Phan loai méi ghép han va méi han 203 Tinh toan méi han 204 BO bén méi han va ung suft cho phép 205 Vidu TAI LIEU THAM KHAO 553 555 571 873 875, 578 591 602 605, 614 614 616 619 621 622 626 626 627 629 630 631 636 638 640 640 642 646 661 665 LOI NOI BAU CO SG THIET KE MAY duge bién soan theo dé cueng mén hoc Chi tigt may cho sinh vien khoa Co Rhi va. mén Thiét ké may cho sinh vién ‘thoa Kj thugt giao thong truting Dai hoc Bich khoa - Dai hoc Quéc gia TP Hé Chi Mink, phit hop vdi ndi dung mon Ca ad thiét ké may theo chuong trink Khung ciia BO Gido duc va Bao tao cho ede nganh Co khi Noi dung bao gém 20 chuamg: Qué trinh vé ngi dung thiét ké may, cae ‘chi tigu thiét hé, truyén déng co khi trong may, 66 truyén dai, 66 truyén xxich, b6 truyén banh rang, b9 truyén true vit, b6 truyén vit me ~ dai ée, 06 trayén bank ma sdt va b9 bién te, true, 6 lan, 6 truat, boi tran va he théng b6i tron lam mét, khép néi, 10 x0, ghép bang then va then hoa, shép bang ren, ghép bang d6 doi, ghép bang dink tén, ghép bang han. Cling vdi tai ligu nay chiing t0i xudt bin cuin Bai tap chi tiét may nham gitip sink vin ndm r8 han n6i dung mén hoc. Céc tai lieu nay sit dung cho sink vién hoe oie min Chi tiét may, Co a0 thiét ké may, Thiét 6 may, Cot ting dung... va thye hign Dé an min he thube cic nginh eda koa Ca khi, Ky thust giao thing... Ngoai ra lam tai ligu tham khao cho cdc Ky su khsi thutc hign cong vite thigt ké Voi nhitng kink nghiom trong cong tée gidng day, chung t6i eb ‘ing trinh bay mgt cich chink xée, mach Ine va dé hiéu. Toan 66 don vj theo he thing SI. Ching t6i chan thank eam an nhing ¥ hién dong gop, phé bink nhing thiéu sét dé sack duge hoan thign hon trong lén tai ban. Cam an TS Lai Khde Liém 66 nhiéu thai gid dé doc toan 66 sich vi cé nhiéu ¥ hidn b6 teh, edm an cde edn bd gidng day bb mon Thidt ké may da gop nhiéu ¥ hién dé hoan chink dé cuong va ndi dung cudn sdch, Moi 5 hién déng gop, phé bink va thde mde xin giti v8 dia chi: Nguyén Hu Lge - BG mén Thiét ké may - Khoa Co kh - Trusng Dai hoe Bach khoa - Bai hoe Quée gia TP Hé Chi Minh - S6 268 Ly Thuong Kigt, Quin 19, TP Hé Chi Mink hode lien hé true tiép qua email: nhlead@yahoo.com hloc@hemut.du.on Tae gid PGS.TS Nguyén Hau Loe Chuong 1 NOI DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY 1.1, KHALNIEM VE THIET KE ‘Thigt ké 1a mot qué trinh ca cée ¥ tudng sing tao hoe tung tuong va truyén dat nhing ¥ tung nay cho ngudi khée bing mot hinh thie dé hiéu. Cong ey truyén dat duge sit dung phé bién nhat 1a a6 hoa, 6 thé bao gém: hinh anh, mé hinh, bin ve... (2) ‘Trong nganh co khi thi ta o6 thé dinh ngbia thiét ké la qué trinh bigin déi cde khdi nigm va ¥ tung thank may mée hou ich, Vi tri thiét ké may va thiét ké cg khé duge thé hin trong hinh 1.1 Gib quyet win 6 Hink 11 ‘TS chiée gidi quyét vain dé Ia Tinh we c6 thi ba, bao gm ede vong tron nlm trong nhu hinh 1.1. Giai quyét vain dé khéng phai 1a bai todn ‘thi6t ké bdi vi n6 khng phai la qué trinh phat trién sin phém hoge qué trinh. Vi du nhu khi gidi quyét vai dé vé luat phép thi n6 khong gidng nnhu vain dé thiét ke 7 (CHUONG 1 ‘Theo efiu trie nhy hinh 1.1 ta thay duge nhiéu dang taiét ké khong lien quan dén eo 66 ky thudt. Vi dy, thiét ké noi that, thién vé nghe ‘thudt nhigu hon 1a dya trén céc kién thie vé khon hoe va ky thuat Nhung trong inh we thiét ké ky thugt thi lai thién vé ofc vin dé 6 Jién quan dén nhigu mén hoe cia ede nganh ky thuét khée nhau nbu: es kh, dign, xay dung, moi trubng, héa hoe... Hai ving nhé nbat trén hinh 1.1 1a thie Ré ea hi va thigt ké may. Fham vi thiét ké trong hinh 1.1 c6 thé khai trién ahw hinh 1.2 Khi d6, thi6t ké duye sit dung v6i hai mye dich chink: din dat xic cm ca nhan va phat trién sdn phdm hoge qua trinh, eo thé biéu din theo so 46 hinh 1.2 (2 tas Xv cm cd ann Phat gn sn ph, quan come Tw My tat hve ning = oo eating muss || rma wg tua org ep Hinh 12 Sin pdm ‘ua wn Ne’nh thiét ké lién quan cdm xie c4 nhan 1a hoi hoa, diéu khée, thoi treng, mot phén thiét ké kign tric... tir edi dep va sd thich, ‘Thiét ké my thudt lién quan dén quan sat va cm xue d6i véi sin phdm: mau ma, hinh dang bén ngoai, mau sé... 1a d6i tugng cia nganh ‘Mg thugt cong nghigp. Thiét ké chic ning lien quan dén chic nang cha sin phim hose qua trirh. Cong vige cia ngudi ky su lién quan dén thiét ké chie nang. Hinh 1.3 la xe 6 t0 thé thao duge ket hgp gia thiét ké my thudt va chde nang, ‘NO! OuNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY 1 Hinh 13 Két hgp thigt ké my that vé chide nang [2] Linh vye thi&t ké may 1a mot t@p hep con eda this tap trung vao két edu va chuyén dong méy {H.1.4), “4 ké og khi, va ” =e co a) » ° 7 1 : _ lay vy “ wy, EY BY eB 9) °) » Hink 14 B6 trt két edu may phay diu khién chutong trinh $5 phu thube vdo su héi hop chuyén ding giita cde 88 phan indy [21] 1.2. QUA TRINH THIET KE Qué trinh thiét ké' lien quan dn ting sin phim va quy mo sin xudt, Thigt ké ky thuat 1a qué trinh liga quan dén todn bd vige kinh doanh cia xi nghiép. tit vige nhn don dat hang, ¥ tuéng san phém dén bdo tri sin phém va trai qua nhiéu giai doan khée nhau, “4 de dinh nh edu ein phim Y twing ban gu ‘CHUONG 1 | Phin ter th ruang Tht ky tung J Phan ten Thiet 'M@ hinh phan ven val m6 hinh vat ly i This nghiem mau Tinh ning ky thus | Thiet ne y wong | ‘Tmt oni Ht I I ‘anh gid But Ke theo cae chi iby Cché tao Thist kd at Ban nang ‘anh git cust ung Bin ‘Chon vat Neu, chon tht bva qua Wink {hist kv KB elu due, cong cu cha tao Hink 15 » NO! DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA cHN TiET MAY 15 Qué tinh thiét ké ky thugt theo phumg phép truyén thong (vugt rho can) nhu hinh 1.6a [32] duge sit dung khi thiét ké ede sin phdm nhd vf dy nhu cée chi tiét ca khi. Theo so 46 nay thi cde ky ning lién quan gn thiét ké chi tiét may dong vai tro rat quan trong trong qué trinh thiét ké ky thuat. Qué trinh nay duye sty dung phé bién cho dn nhing dm 70 va 80 cia thé ky truéc. Qué trinh thiét ké duge thye hign trong vai tudn hode vai thang, Cue cach mang chat lugng xuét hign vao déu nhiing nim 80 4a lam thay d6i cde quan nigm vé thiét ké sn phim. Vong doi sin phém ngay cang ngén hon, ching loai va hinh ding sin phéim ngay cdng da dang hon, chi tiéu danh gid chat Iuong sin phim thay d6i, do a6 cang i hoi phai thay A6i ede qua trinh thiét ké kj thuat cho sn phdm. Dé 18 ly do xuat hign qué trinh thiét ké ky thust déng thai (H.1.5b (32), cho phép tham gia vao qué trinh thiét ké nhiéu chuyén gia thuge ede Tinh we khde nhau: cée nha kj thuat thiét ké phan tich, ede nha kinh té aghién edu va dénh gi thi truong, ede nhi my thugt cng nghiop tao dang vA mau sc cho sin phim, cde nha bio tri dy dodn ede héng hée ‘san phim 06 thé xdy ra, ede nha ché tao... Khi dé qué trinh kiém soat chat lugng san phém duge tin hanh ti Iie bat déu giai doan thiét ké va thye hién trong su6t qué trinh thiét ké sn phém. Thoi gian thiét ké sin phém gidm dang ké. 1.3 00 AU VA MAY Co cau la hé théng cde vat thé (chau), lién két nhan tao voi nhau, dung dé truyén va bién déi chuyén dong ti Khau nay sang ede khiu Khde. Co edu duge phan loai: eo edu bién 46i nang luong, co edu truyén dong, co edu chap hanh, eg cfu diéu khién, kiém tra va diéu chinh, co cdtu cap lieu, van chuyén, phan loai, eo edu dém ty dong, dong géi. ‘May 1a mot hay nhiéu eo edu o6 nhigm vu bién déi, hote si dung nang luyng, dé thye hién cong hit ich véi mye dich nang eao nang suat va thay thé’ site lao dong chan tay va tri 6e ea con ngubi. May diye phan loai: + May ndng lugng - sit dung dé bién déi mot dang nang lugng bat ky thanh eg nang (ho3e dang nang lugng khée abut déng ea dign, dong eo dét trong, may lanh...) ode nguge lai (turbine, may phat dign H.1.6e...) « May cong tdc - sit dyng 46 bién déi vat ligu, Méy céng tée duge chia ra: mdy vdn chuyéin (H.1.8) va may céng nghd (H.1.4, H.1.6b). 16 HUONG 1 ‘May van chuyén duye si dung é€ thay 46i vi tei va: ligu, nghia 1a thay a6i vj tri cia d6i tyong: xe Wa, 6 10, may bay, tau thiy, méy kéo, thang méy, bang tai... May Ong nghé lam thay 4éi hinh dang, kich thude, trang thai va tinh chat cia vat ligu ho&c di tung gia cong: may cat kim loai, may céng nghé gS, méy cong nghé in, may cong nghé thyc phém, may lam dét, may cdng nghe dét may. He tng ab dn He tnéng ty On: cox “Thy ue, ki nd ion 18 phan dng tae ong oo a Bln (2) 2b) May Rnuly (May cg the) ©) May phat len (May ng ona) Hink 16 Cée thanh phén cia may May xit ly thong tin Ta méy 4€ nh§n va xis ly thong tin bao gém: mdy kiém tra diéu khién va mdy tinh. Trong méy méc higa dai con nguti khdng thé trye tip digu khién may, kiém tra quy trinh cdng nghé ma may thye hién, do cée théng s6 sn phdm, khong cm nhgn diye sy thay déi ché ¢6 lam vige cia may v6i ché do chudin. Do dé, phai tao ra cde may kkiém tra diéu khign: b9 diéu chink, hé théng diéu khién ty déng qué trinh én mut, dung cy do va thay déi ede thong s6 quy trinh cOng ngh@. - Méy digu khién 1a méy thay thé hode bét chude cée qué trinh sinh hoe, vat ly va eg hoc aia con ngubi va dong vat: ngusi may (di, n6i, nghe..), tay may, tim va than nhan tao.. NOV DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY ” Néu trong méy ma ee qué trinh bién d6i nang luyng, vat ligu va ‘thong tin Khong c6 sy tham gia tryc tiép con ngubi th ta goi Ia may tu déng. Tap hyp cée may ty dong thye hign mt quy trinh cing nghé xAc dinh goi la day chuyén ty dong. ‘Mot: may bat ky duge tgo thanh ty ba thanh phan chinh (H.1.64 ~ Dang eo cung ep ning lugng cho (dong ov dot trong, dong ea dien... He théng truyén dong, it dung 46 truyén cong sud va chuyén dong tir dong co sarg bO phan cdng téc, bao gém truyén dong eo khi, truyén dong thiy lye va khf nén, truyén dong dién... Trong gido trinh nay ta chi khdo sat hé thong truyén dong co Khi, céc dang truyén dong Ikhée dugc khdo sét trong ede mén riéng 18, = BO phén cong tac 1a bo phan thyc hign cdng vige e6 ich nhu lam thay déi hinh dang, kich thuée, trang thai... ede vat thé. Ngoai ra trong may edn e6 he théng ditu khién. ‘Dit c& cde may t€p hyp tit ede chi tiét may, ec chi tiét may o6 thé kt hgp than timg eym chi tiét may. Chi tiét may 1a bd phn cia may khéng thé théo rei nhd hon duge nifa. Vi dy then, bulbug, dai 6c, banh ring, 6 lin... la eéc chi tiét. may. Trong cée may phic tap c6 dn hang trigu chi tiét, “i du trong 6 t0 ob khoang 15 gan chi tit, trong day chuyén eén tur dong cé hang trigu chi tiét.. Cum chi tiét may - don vj Idp In nhét (hep 86, hop gidim te, néi trye... la thank phén cia may. ‘rong ché tao may ngubi ta phan bigt chi may €6 cng dung chung va cong dung riéng ft may va cum chi tidt Cong dung chung, ©6 hau hét trong tdt ca cdc may (buléng, true truyén, bénh rang, 6 In, n6i truc..), ede edi tiét hose cum chi tiét nay duge khio sat trong mén chi tiét may. Cong dung ritng, chi gAp trong mot ode vai may (true chink may cdng cy, pitténg, thanh truyén, truc Khuju.., ching @:3c khao sat trong, céc gide trinh chuyén nganh (may edt kim loai, may dong lye... 4.4 MYC TIEU VA NOI DUNG CHI TIET MAY Chi tiét may 1a mon hoe khdo sft cfc oo 86 tinh toan va két eu méy, chi tiét may e6 edng dung chung duve sit dung trong cée may va co cau khée nau. 18 ‘CHUONG 1 DH tiét mdy va co sd thiét ké may 18 mOn hoe co sé, nghién eitu phuorg phép, quy trinh, chi tiéu tinh todn va két edu chi tiét va cum may «6 cong clung chung, quan tam 4&n Iva chon vat ligu, hinh dang chi tiét, tinh cong nghé +a d9 chinh xée ché tao. Chi tiét may 6 hinh dang phic tap, lam vie trong diéu kign ey thé, do dé khong o6 ede cong thie chinh xéc dé tinh, Khi tinh chi tiét may ta tién hanh tinh todn theo ce cong thie gin ding va thyc nghiém, dua vao eée hé s6 thu duge tiy thye rnghigm va da duge khéng dinh qua thye t8 thiét ké va vin hanh méy. Céc chi tit va cum chi tiét may o6 cdng dung chung thuéng duge ché tao v6i s6 lugng Ién, do d6 bat ex sf hodn thign nao vé phuong php, quy trinh, chi titu tinh todn va thiét ké déu mang dén higu qua kinh té to lén, Noi dung chinh mén hoe: Nghién citu két cu, chiing loai va tinh todn theo cdc chi titu kha naing lam vige chi tiét may, eym chi tiét may va my. = Nghién edu co sé nguyén ly lam viée chung gidia ede chi tiét va tinh todn chang. Phat trién cdc ky nang thiét ké va séng tao ky thudt. Mon chi tiét mdy va co sé thiét ké mdy dua trén céz kign thie co ban va co s8: todn hoe, eg hoe ly thuyét, ste bén vat ligu, vat ligu hoe, ve gj thugt, eg hoe may, eg hoe pha hiy, ma sat hoe va ly thuyét do tin cdy... Huéng phat trién la dng dung may tinh trong thiét ké may va tinh. todn dya trén es 86 49 tin cy. M@t s6 mon lién quan chi tit may va eg 86 thiét ké may: = Mon hoc Co ly thuyét nghién edu nhing quy ludt téng quat vé co hoc chat diém, hé chat diém (vat ran) va hé vat ran: tinh hoe, déng hoe va ding lye hoe Mon hoc nghién citu 46 bén, d6 cing va én dinh goi la ca hoc vat rn bign dang. Mon hoe tinh ton 46 bén, d6 edng va én dinh cé tén 1a Sic bén vit ligu. Trong Ly thuyét dan héi, thi céc phuong php ly thuyét toan din héi dua ngubi hoc tir ede van dé téng quat dén van dé cu thé, doi héi cde ching minh toan hoe phic tap, cho nén ting dung thyc té cia phifong phép ly thuyét dan héi bi kan ché. Mon Stic bén vat ligu khéo sét theo phuong phap nguge Iai: ty cde bai todn ey thé dn bai ‘toan t$ng quét. Muc tiéu chinh 1a dua ra cde bai toan ting dung cu thé, céc tirh todn dién hinh, gidi quyét cdc két cdu cy thé, = Co hoe may 1a khoa hoe gém hai phén: nguyén ly (ly thuyét) eo «edu va nguyen ly (IY thuyét) may: NO! DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA cH) TIET MAY 19 Nguyén If eo edu la khoa hoc nghién edu vé edu tao, ddng hoc va dong lye hoe co edu rigng 18, cde eo edu nay ting dung trong nhiéu loai may va thiét bj khée nhau. Céc van dé nguyén ly: Phan tich: nghién citu cde nguyén ly edu tao, dong hoe va dong Ive hoe ea edt. Téng hop: thi: ké ca edfu voi che ngayén IY cfu tao, dong hoe va ‘dong luc hoe ea edu cho trude dé thye hign chuyén dong theo yéu edu. Nguyén lf méy, khao sét tap hyp cée og ciiu lién quan dé tao thanh may riéng 18, t6 hyp may hoae day chuyén ty dong. Trong nguyen, ly may khao sat cfc vain dé vé Iy thuyét edu tao may, xay dung so dé nguyen ly lam vige cia may nhu la tap hgp ede eg eff. Trong nguyen ly may con khao sat céc van dé diéu khién ty dong, digu chink may va t6 hop may, ngoai ra con khdo sat I¥ thuyét dao dong may. - Vat ligw hoe cung cip cfc kién thie dé ngubi thiét ke Iva chon va xif ly (t0i, ram, thaim carbon, phun bi.) vat ligu hyp ly nh&m néng cea0 d0 bén va d9 cing cho chi tiét may. = Va ky thust, cung ep ede kién thie vé ngon ngit giao tiép trong ky thut, dum ra quy tinh va quy luat tao nén bin v8 cho két eax mit ce chi tidt may riéng 18 hode cae vi tri lép. Ce chi tiét may duge phan loai nhu sau: = Cée chi tidt ghép sii dyng dé ghép ede chi tiét may thanh cae khau, eg cffu va may. Ching bao gém ede chi tiét ghép thao duce: ren, then... va khong thao duge: han, dinh tan, d9 doi, dain, Cée eo edu truyén dong sit dung dS truyén va thay doi chuyéin dong, cong sudt tif true nay sang truc khae. Cae b9 truyén bao gém: an khdp (banh rang, xich, trye vit...) va ma sat (dan, bi ma sat... Cée chi tigt quay duge lap trén true tam hoae true truyén, Be ndi cde true véi nhau ta sif dung khép noi. Dé do tye ta suf dung 6 true: 6 lan va 6 trust, phy thude vaio ma sat sink ra trong 0 lt ma s4t lan hoae ma sat trugt. Chuyén dong tinh tién cua ca eau dure ‘git béi ede duomg din huong: duong din hugng lan va trust. Cae 8 trye va duing diin hudng duge ip tren than may hoae than 6. Dé bién déi chuyén dong uke thye hien chuyén dong v6i quy dao cho tee ta sis dung cae c¢ elu: eg eu cam, tay quay - con trugt Cae og cilu nay da hao sit trong giao trink Nguyen ly may. 20 CHUONG 1 + Trong phan Ién méy ta sit dung ef chi tiét dn h6i nbu 1b xo. ~ Dé tang chuyén dong déu, cén bang chi tiét méy va tich loy nang lugng 48 tang tai trong va dap hode tiép nhan tai trong va dép ta sif dung bénh da, con ld, bia, de - Dé tang tudi tho va an toan may ta phait sit dung ede chi tiét bao ¥@, che chan, ede chi tiét he thong boi tron va lam mat may. + Cae chi tist va ea edu diéu khidn, ~ Chi tiét rat quan trong la than may. Ngoai ra ebm cé nhém eée chi tiét may o6 eng dung riéng, phy thude vao logi may chuyén nganh.. 1.5 QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY Qué trinh thiét ké may khong chi don thudn 1a Ive chon tap hop cée chi tiét may ma 18 mgt qué trinh sdng tao, thé hién y tuing cia nngubi thiét ké (H.1.5). Thong thuéng ngudi thiét ké o6 thé Iva chon mot trong rat nhiéu chi tiét dé thye hign m@t chile nang nto dé trong hé thdng cg khi, Do dé khi duge cung ep kién thie dy di vé chi tiét may thi vide thigt ké’ may edng tt hon. Dé théa man céc yéu eu chung cia may, qué trinh thiét ké may cing wong ty qué trinh thiét ké mot sn pham, bao gém eée ndi dung sau: 1- Xac dinh nhu edu thi truing vé may thiét ke! 2. Xe dinh ede yeu cu ky thudt cho may. 5- Xe dinh nguyén ly hoat dong va ché d9 lam vite eia may dy inh thiét ké, Iya chon phuomg an céc so 46 nguyén ly dé chon ra so d6 hgp I nat. Hinh thanh bé phén eéng t 4- Lap so 46 dong chung toan may va ede bo phan may théa man cae you cdu cho true, Dé xuat mot s6 phuong an thye hién, danh gid va so sinh dé tim ra ede phuong én hop ly nhét, dip ing tt nbat ede yeu céu da dat ra. Chon ching lcai chi tiét phi hp trén so d6 dong. 5- Tinh cdng suit edn thiét, chon dong eg va phén bé ti s6 truyén cho hé thény truyén ding. Xac dinh tri s6 va dae tinh tai trong tae dung len ede bo phan may. 6- Chon vat ligu tnich hgp nha si dung tinh chit da dang va khae bigt ca vat ligu dé nang cao higu qua va dé tin cay kam vige cia may. NO) DUNG, QUA TaINH THIET KE MAY VA CHI TIET MAY at 17. Tigh hanh tinh todn dong hoe, Ive tée dung va tinh todn thiét KE (kt hop thiét ké toi uw) nhim dink ra ede kich thu6e gin ding cea chi tiét may va dé thda man ede chi tiéu chi yéu v8 kha nang lam vige cia ching, Trén co sb d6 két hap vi céc yéu cdu vé tigu chudn h6a, ldp rép, cBng nghé ché tao va cée yeu edu cu thé khée dé xéc dinh lan cuéi kich thuée cia chi tiét may, b6 phan may va toin may. Tinh todn kiém nghiém sau khi da biét két eu dé dam bao cée chi tiéu vé kha nang lam vige, an toan va tin e8y cho may. 8 San xuit thi, diéu chinh, st chia Iai thiét ke. 9 Lap tai ligu thiét ké: thuyét minh, huing din sir dung, bio dung va sta chiza may. Nhu thé thiét ke may 1a cong vige rat phe tap, 1ién quan chat che én vige thiét ke cée chi tiét may va be phén may. ‘ThiGt ké chi tidt may, 1a mot phén trong quy trinh thiét ké may tién hanh theo cée trinh ty sau: . 1- Life chon dang hot loi chi tit thich hop 48 thye hign chae nang 2- Use lugng hoae thiét ké sa bG chon kich thvzic chi tiét may dé thoa man eée yéu chu 3. Tinh todn kiém nghiém chi tiét theo ede chi tiu vé kha nang am vige va cde chi tidu khée. 4- Higu chinh thiét ké' va kich thude dé dat duge cée gid tri t6i uu Bude 3 va 4 06 thé thye hign d8 dang néu ngudi ky su duge dao tao tt cae phuung phap phan tich va hiéu cde nguyén ly oo ban cia déi twong. Bude 1 va 2 doi hdi tinh sang tao, do do 1a ede giai doan kh6 khan trong qué trink thiét ké. Sau khi chon loai chi tiét phd hgp thi ta tin hanh tinh toan phan tich dong hoc, tai trong va ding suit. Phan tich nay tign han cing v6i vige Iva chon vat ligu hyp ly trong méi quan hg ung suit - bién dang - 49 bén véi hé 86 an toan. Cée bude 2 va 8 trong qué trinh thiét k6' chi tiét may €6 thé thye hign theo trink ty sau: 1- Lap so d6 tinh ton, trong dé két edu duve don gin héa, ede Ie nhu tap trung hode phan bé theo quy luat nao dé. 2. Xée dinh Iye tae dung Ién chi tiét mAy. 3- Chon vat ligu thich hgp v6i diéu kitn lam vige oa chi tiét may, kha nang gia dng va xét den cde yu t6 kinh t6. 2 HUONG 1 Pa inh ton cdc kich thude chinh theo chi tiéu vé kha nang lam vigc dé khong xdy ra hign tugng héng hée (tinh toan so b9 voi sg dé duge don gidn héa, cdc nhan t6 vé tai trong.va ung sudt cchua duge dénh gid chinh xée), Phu thude vao cée dang hing chi tiét may ma nguti ta dua ra chi tigu tinh, Da s6 ngudi sir dung, ké ef cac ky su tham gia thiét ké, hiéu mt cich don gién héng hée 1a khi chi tiét bj pha vo hoan toan. Tuy nhién sy pha vo chi 1a mot dang cia hng hée. Ky su thiét ké efin phai Diet ro cae dang héng cia chi tit may bao gém: Khi hoan toan khdng lam vige (pha va hoan todn) - Khi con lam vide nhung khong thye hign chit nang da dinh + Khi hong héc nghiém trong lam chi tist khong con tin cay va an toan, edn thist ngay Ip tle ngug lam vige dé stia chia va thay thé: Vai tro kg su thiét ke la dy béo chi tidt efe dang hing s® xudt hign trong chi tiét may. Céc chi tiét héng nay la ede hang hée trong méi quan he do bén - ung suat - bién dang va bao gém cée hign tong xay ra bén trong hode trén bé mat vét thé lién quan dé ma sat, mai mon, boi tran, pha hiy do moi true. 1.6 CAC PHUONG PHAP THIET KE. Hign tai ¢6 rat nhiéu phuong phap thiét ké chite nang cho chi tist hode sin phim eg khi. Tuy vao chi tiét chi edn dam bio ede chi tiéu kha nang lam vige, theo 49 an toan va dé tin ey hoae theo chi tidu nang cao chat ugng sén phém ma ta str dung cée phuang phép thiét ké Khac nhau: J- Thiét ké don dink: dim bio cée chi tiéu kha nang lam vige cho chi tiét may hoac san phém. Tinh theo dng sudt cho phép vA hé 86 an ton, xét dén anh hudng cia kich thuée, 6 bén, dae tink tai trong va cde dai lugng nay xem nhut don dink, 2 Thiét ké theo d@ tin egy: dim bao 49 an toan va d6 tin cay cho sin phém, Tinh theo dng sudt lam vige khong hing la phuong phap tign bp nhat, xét dén Anh hung eiia do phan tén tai trong, oo tinh vat Jigu, dang sai kich thuGe... trén cg 0 thiét ké xéc suat [46] & Thidt ké bén vitng: dé xéc dinh gid tri ti wu cho cde thong sO thiét ké, dam bao hinh dang, chit luyng va gid thanh, Thiét ké bén ving am bio cae thong sé thiét ké bén vig vi cée nhan t6 nhitu, khéng dim nhgn sy anh hung mién phan b6 céc dai lugng ngdu nbiéa khi thiét ké. Cée nhan to nhigu la ce nhan 6 khong kiém soat duye hoge kiém soat duye vii chi phi cao. Thiet ké bén vimng chia lam ba giai dogn (16, 30} ‘NO! DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA GH) TIET miAy 2 a) Thiét ké he théng: tim hiéu ca sd kj thudt thidt ké va thiét 6 so 9. 6) Thiét ké tham s6: chon ede gid tri kich thube, tinh cht thich hop cho tham s6 thiét ké cia chi tiét hote sn phdm, sir dung thiét ké xéc sudt phan tich dO anh hudng tiing thong sé. ©) Thiét ké dung sai: Chi tit chat lugng cao thay thé chi ti8t ¢6 4) tin cay thip, nang cao chat lugng chi tiét hoac sin phdm. Siz ‘dyng quy hogch thye nghi¢m va dung sai xée suit dé gén dung sai cho kich thuée. ‘Trong ede phuong phép trén, khi thié: ké, ta con phai dim bao ede 1u vé lp rap, ché tao, moi trubng. ‘Thiét ké 6 thé chia ra thiét ké theo kinh nghi¢m va thiét ké dya trén ed 88 khoa hoe. Mot 96 thiét bi don gidn va Khong Adi hii cao vé d@ an toan, 46 tin céy... ta o6 thé thiét ké theo kinh nghiém. ‘Thong thudng ning chuyén-gia trong linh vue nay moi e6 thé tién hanh thiét ké theo kinh nghi¢m. Ba s0' ede méy va chi tiét may trong ef thiét bi quan trong déu phai tign hanh thiét ké dya trén co s@ khoa hoe, nhat, a céc thiét bi ddi hoi do an toan va tin edy cao nhu cée thiét bi giao thong bd, méy bay, tau thiy. ‘Trong qué trinh thiét ké dau tién ta tién hanh tinh todn thiét ke 80 b6, bé qua mot s6 hé $6, Sau khi c6 ofe kich thuée méi tién hanh tinh todin kiém nghigm, lic nay tinh 4én toan b9 cdc he s6 anh hung inh dang kich thude va diéu kién lam vige chi 1.7 MAY TINH HO TRO THIET KE (CAD) ‘Tay thuge vao trinh d0 va quan didm cia mdi ngubi ma thugt ngir May tinh hé trg thiét ké (CAD - Computer Aided Design) e6 thé hiéu theo nhiéu ech khée nhau. Trong qué trinh thiét k6 ky thuét may tinh hd trg tat cd ede giai doan. Khong nhing chi hé trg gidi quyét cae van 48 ky thugt ma con gidi quyét c4 nhung vén dé vé quan ly. Sit dung cde ph4n mém va phdn cing t6t nhat giip cho nha ché tao c6 duge chi phi thiét ké thap nbét, higu qui cao nhat, nag cao chat Iugng sin phém, idm théi gian phat trién sn phém, git duge tinh canh tranh trén thj trudng trong nuée va quéc t6. 24 CHUONG 1 CAD cho phép nha thiét ké quan sét duge mé hinh hinh hoe ma Khong cén ché tao mo hinh mdu dét tién (H.1.5). H@ théng CAD cho phép thiét ké phan tich tir nhang chi tiét may don gidn nhu bul6ng, dai 6c... dén nhing két edu phic tap nhu may bay A380 ela hang Airbus hoe 777 ciia hang Booing. Ban thiét ké 6 thé t6i uu va higu chinh tre tigp va dB dang vao thai diém bat ky. Thong tin luu tris trén may tinh o6 thé truy cdp va Idy ra bat ky noi nao. Hiah 1.7 Ung dung may tink trong thikt ké mo hinh Cée phn mém hé tro thidt ké: + Vé vd m6 hink héa: AutoCAD [47], AutoCAD Mechanical [48), Mechanical Desktop, Autodesk Inventor [42], Solidworks, ProEngineer, Solidedge... - Tink todn: ANSYS, Algor, MSC Nastran. - M6 phéng: Dynamic Designer, Visual Nastran 4D, Adams... ‘Ng6n nga lép trink: VisualLISP [45], VBA, C++... Trt tug nhén tao (Al - Artificial intelligence) la mbt dang CAD e6 ‘ging thay thé céng vige suy nghi con ngu’i va dp dupg ching thanh ede qua trinh trén méy tinh. So véi cong ey v8 thudn ty thi tri tus nhan tao ‘it dung méy tinh phuc vy trong trubng hgp e6 mde 49 tri tug cao hon, hose 6 thé néi tri tug nhan tao gidp 4a qué trinh thiét ki e6 déng gop dang ké cia tri tug. H@ chuyén gia (expert system) Ia cde chuong trinh méy tinh iit vai trd diér kchign dé igidi quyét céc bai toan oy thé & mde 49 chuyén gia va cung céip ky ning gid: quyét vin dé cho ky su thigt ké. Vidu, he chuyén, gia e6 thé phan tich ban vé chi tiét trén may tinh dé giép qué trinh ché tao chi tigt duge dé dang. Néu phét hign céc dung sai nhé thi he chuyen gia sé ednh béo cho ngudi ky su vé nhiing kh6 khan Ichi ch€ tao va d8 nghi hing dung sai d& ché tao hon, H@ chuyén gia 6 thé phan tich thigt ka cde chi tiét tieu chudin (wi dy sit dung mot logi bulbng hoge vit e6 kich thude NO! DUNG, QUA TRINH THIET KE MAY VA CHI TIET May Fy gi6ng nhau trong khi lép rép sin phém, thay vi sit dung ahiéu kich thute buléng khée nhau cho mbi vj tri, Khi dé qué trinh bdo tri sin pha s8 tot hon), Tri tug nhan tao phe tap hon h@ chuyén gia va gidp cho hé thing may tinh thu thap duge cfc théng tin méi, 1.8 HE THONG DON VI TRONG THIET KE MAY Dé gidi quyét cdc bai toan kg thuat edn phai sif dung hé thong don vi thich hyp. Hign tai trén thé gidi sit dung hai hé thong don vi chinh: oon | no tng 81 Ste rato’ nis | Wb tg an emt on Talon " (saz0 wt | teomaetoce) nt ” nn » diem rosie | so (gam tom | Gone mae “hogan . om . oan wat * (coo sa | conan | ‘Tay thude vao diéu kién thye tf sit dung ta 06 thé sif dung don vj phi hgp cling he thong, vi du trong thigt ké may thi chiéu dai la mm (milimét), nbigt 49 Ia °C. Cée di ligu trong bai todn phdi dua vio cing mot hé théng don vi Do dé edin thiét phai chuyn cfc don vi nay thanh don vi khde. Tai ligu nay sit dung hé théng don vj SI va bang hé théng don vi do trinh bay trong bang 1.1, Bing 1.1 He thong don vj theo SI f Ben st on Ky nity ong inae Den vj Sic #8 chu ai at » - ki tugrg ‘ogam ‘3 : Thad gian ity . - it a9 kelvin “6 - an vj $1 pha se Radian rea : nv Sin must Nang Wong soute 4 | xm we Niuton N komst cong sus War w as ‘Ap Wo, ang sus Pascal | Pa Nim? cong voue | 2 Nm 6 ‘HUONG 1 Bang 12 Tip déu nga he thing don vf SI Hessnnin ‘nép atu ng Ky nigutneo st +00 000 000 000 = 10 Tox + 000.000 000 = 10° ia 1 000 000 = 1 Mega 11000 = 10° Kio 100 = 108 Hecto | 10 =10' Deka 01 = 10" Dees 001 = 107 Cont (0.001 = 10° i 2.000.001 = 10+ Mio 0.000.000 001 = 10% Nano 0.000.000 000 001 = 0° Pico 1.9 CONG CU TINH TRONG THIET KE MAY Qué trinh thiét ké méy chi y6u dya vao tinh toan va thye nghi¢m, Nguyén ly thiét ké that da dang, vi dy muc dich cia tinh todn thiét ké theo d5 bén la 06 ging dy béo ting sult va bién dang cia chi tiét, dim bao an toan khi tai trong tée dung véi tuéi the mong dgi cho may. Tat ca tinh todn dya vao eg tinh vat ligu duge xée dinh trong phdrg thi nghigm. Nhiéu cong cy tinh todn khée nhau duge 4p dung dé tinh ton thigt Lé, Ngodi s6 tay va may tinh bé tai ta con e6 thé sif dung mot vai phdn mém tinh todn duge si dung trong tinh ton thigt ké: Mathematica, Matlab va MathCAD... Céc chuung trinh lap bang biéu nhu Excel, Lotus... duge ting dung 46 gidi cdc bai todn ky thuat. CAU HOI ON TAP CHUONG 1 LA, ThE nao 18 eg eu, may, chi tit my, cum chi tit may? 1.2, Neu ten cdc chi tiét may e6 céng dung chung va cng dung riéng? 1.3. Mye tiéu va nhiém vu cla mén chi tiét may? 1.4. Phan bigt may nang lugng voi méy cdng tée? 1.5. Trinh ty thiét ké may, thiét ké chi tiét? 1.6. May tinh hB trg gi cho méy thiét ke? chuong 2 CAc cui TIEU THIET KE MAY VA CHI TIET MAY Cac ky higu as [sen id eins ofa act A | met | ben en clcowe cE MPa (Médun dan hoi, a na cla | a fae [ie matt ae 0 pnd ‘| rm | enw co | wea | Nodun danni rust zi [nn |B en i ‘ oe HRC —_ | ee edn co eo pruna ptap Rockwet : 1 sing arr es ee eer re re Tn ovo bastion 7 Smt taconite Ne Sd chu ki lm vige tuong duong 1 Ne [steno ‘Ap sudtbé mat x0c 28 HUONG 2 ay @ Hf ® ° aivona Fe te sult og * 9 6 wong z c Te ung su aa | Xéc sual lam vige khong héng [ ‘Sai igch binh phuong trung bin He 65 an en kit theo tng suv xr [ht wat vn 3 an abn chopra | Wem | Memen sain ‘umn | 09 | Nigro vaio cho prep a idm phan Ww. | mo? | Memon cin uénva sadn a Bin ng i ne Zs He 36 x nc oh a 2 He s5 ing Uén bs ma me Te 65 x6 nh hudng ag ult rung wih a 6 bn mB et He 25 x dn nh hg Ken Bute in 8 BEnmdt x0) [even 49 rng “uti | Mee | _Ungsudtxon ong sudt xen cho php le) | Mea | Ung suv, ong sudtusn cho > et | rad | Ge nay va ge xoay cv pap exid | rad | Gee xan va gb xn co php co |_Pa | 10m ang aust oo | mPa | Giron vénnto cw | MPa | Giinen bn tn aia) ta | MPa | _Gioineneniyxso — ea | _Gieingn chy win | Tn | wre | tng ut pe om6n.0.| aba | _Gieinend on__[ wea | Uno stv bh s Toke | ure | Ung ust no pop i gut th ‘uta {ibn dong cv ibn dang stich prep me He 56 Poston arr ‘tn Ki va bn nn cong ang ung Ac cul TieU THIET KE MAY VA GH TIET MAY 2 2.1 YEU CAU CHUNG CUA MAY THIET KE 6; v6i ting logi may cu thé ta c6 ese yéu clu khde nhau, C6 thé chia yéu edu cia mdy ra thanh ba nhém: + Nhamng yéu edu chung v6 thist K6, ché tao - Nhamng yéu edu chung v6 van han - Nhiing yéu edu vé xa hoi. 1: Nhiing yeu cu chung vé thigt hé, ehé tao bao gém: dim bio Kha nang lam vige, tinh cOng nghé cao, mic d9 tiéu chudin héa, quy edch hhéa, mae d9 tieu hao vat liéu. Dam bdo kha nang lam vige: day 18 yeu eu ea bin d6i voi may va chi tidt mAy. Ta tinh todn thiét ké' my va chi tit méy theo efe chi titu vé kha nang lam vige. Céc chi tidu chi yu vé kha nang lam vige cia may va chi tiét may bao gbm: dO bén (myc 2.2), 49 cing (mye 2.3), dQ én dinh, 4p bén mon (mye 2.4), 4 én dinh dao déng (myc 2.6), kha nang chu nhigt (mye 2.5), dd chinh xée (mye 2.11 212)... Tuy vao dang hing chi tiét may ma ta dua ra chi tiu tinh thieh hop Tinh cong nghé cao: tinh cong nghé anh hung lon dén gid thanh may. Két edu 6 tinh céng nghé Khi trong diéu kign sin xudt sin 06 phai dé ché tao, tn it thd gian va chi phi, May thiét ké phai d8 ldp rép, thay thé, bao dung, van hanh.. Si dung ede phoi dap, dic chinh xée, can dinh hin, han... dé st gia cOng oo nhat (mye 2.10). Si dung ede phuong phap gia cOng 6 nang suat cas, phuong phap tién tién, Mite dé quy edch héa, tiéu chudn héa cao: quy cach héa duge goi la su vay mugn d0i vdi may mdi thiét ké ché tao ede chi tiét hoae cum chi tigt cia ede may dang sit dung. Cae chi tiét duge vay mugn duge goi la uy each héa. Tiéu chudn hoa goi la vige sit dung trong may mdi eae chi tiét hoac cum chi tiét duge tidu chudn hoa. Sit dung trong may thiét ke cee chi tiét duge quy cach héa va tiéu chudn héa (ft loai chi tiét, méi loai €6 s6 lugng én): 6 Lin, 6 trust, dinh 6, buléng... hoge cum che nang nhy hp giim t6e, hp t6e do... thi gid thanh méy thap, 48 stia chita va thay thé han (mye 2.13). Mite d6 tidu hao nguyen vat ligu: thiét ké két cu hgp ly, t6i wa (myc 2.8) va lua chon vat ligu va phuong phép gia cong hgp ly (mye 2.9) dé kh6i lugng vat ligu sir dung trong may ché tao thap, nhung van dim bao kha nang lam vige cho may. Vét ligu chiém 40+70 gid thanh san phém, nén gidm mic do tidu hao vat liu mang Igi higu qua kinh t€ to lon, 30 HUONG 2 Kh nang phat minh, sang ché: May thiét ké co kha nang phat minh, séng ché la ede may mdi c6 thé xin ep bang phat minh, sdng ché trong nue hose ngo3i nude. Trinh ty xin edp bang phat minh sang ché uy dinh bai Cue sé hit tri tue 2. Nhiing yéu edu vé van hank bao gém: 46 tin cay, nang suat may, gid thanh may, gid thanh gia cdng sin phém, chét Iuong gia cong, an toda, 46 tin edy, ty suat loi nhuan, tinh eg dong eda may, ‘Dé tin edy cao: yeu cu nay trong thoi gian gin day uve quan tam dae bist khi may cang phite tap, mute d> ty dong héa cia may cao hon, gid thanh dat hon va két edu lam vige trong diéu kign e6 cusng dd cao hhgn, Do dé khi thiét ké, nha thiét ké cén phai dénh gid déy di xéc suat lam vide khong héng, tinh dé sita chia va tudi tho eta may [46, 49} Nang sudt may: 1a chi tiéu quan trong nhét vi n6 quyét dinh gid thanh. gia cong va Igi nhudn, Nang suit may duge dinh gia bang sé lugng cong vige duge thyc hign trong mot thai gian nhat dinh nhw phat, id, ca, thang... Vi dy, may ép nhya la 96 sin phém/gid, may xay xat Iba 1a 86 kg lia xay xt... Gig thanh may: Anh hudng dn gid than gia céng, gi nhudn cia may va dén cd téng s6 vin déu tu vao xi nghiép. Bé gidm gid thanh nha thiét ké edn phai: Iva chon sod nguyén ly vao so dé déng thich hop, tinh eéng nghe may cao, mite 46 tigu chuén h6a, quy eéch cao, Iugng tieu hao vat lige a6 ché tao ra may thap. Gig. thanh gia rong: gi thanh gia céng sin phim phu thude khong nhiing vao nang suit va gid thanh may, ma cdn phu thude vao chat lugng gia cng va do tin c@y cia may. Vi dy nhu git thanh may thap nhumg d6 tin cay khong cao cho ta nang suit thye t# cia may thép va ‘id thanh gia cong san phm s@ cao, Nhimg may nhu thé ray khong cho ta higu qua kinh té Chat lugng gia eng: duge dénh gid tay theo loai may: = May cat got kim loai, gia edng gd: 49 chinh xéc, dd bong gia cdng. May xay xat Ida: ty 16 tam, 17 16 thée, d@ bong gao. TY sudt loi nhudn: 1a chi tidy kinh +8 dénh gid hiéu qua sit dung may dén gia thanh may, Tink co déng cia may: Wa tinh nang thay 4éi nhanh cia may Xi chuyén 6t sin aut mot loat san phim nay sang mot 1oai san pham khée. (Ac cui Tieu THIET KE AY VA CHI TIET MAY 3t 3: Nhiing you edu vé a h6i cita may thidt ké bao gém: An toan: dBi véi cde may ichi xdy ra sy o8 gay thigt hai lon vé nguti va cia (may bay, 6 t0..) thi khi lam vige phai e6 d an totn ao. Thudn tign: May thiét ké duge goi 1a thuan tién sit dyng néu ching c6 ede dae tinh xde dinh sy thudn tin, dan gin va dé dang hiéu chinh, ‘cham soe va didu khién, Tinh thudn tién méy ngay dng c6 vai tr® quan trong vi né lam gidim su tam vige nham ehén cho edng aban. Thain mj: May thiét ké phai ¢6 hina dang dé nhin, mau se hai hhoa, hinh dang va vj tri may hgp I... thoa man cée yéu edu vé mg thuat cong nghiep, ‘Moi trudng: May thiét ké khong duge lam anh hubng dén moi trugng chung quanh, khong én, khong gay 6 nhiém méi trudng, sau khi sit dung thi vat ligu c6 thé tai sit dung. Ngoai ra may thiét ké edn théa man nhing you edu riéng vé ve sinh thye phéim, chiu an mon trong moi trig héa chat nao dé, chiu va dap manh... Hign nay do cde yeu céu vé may thiét ké din dén mot nganh khoa hoc dae bit 1a ergonomic, nghién eitu vé cée chife ning e6 thé cia con ngubi trong qué trinh sin xuét dé tao ede may méi thug tign, nang sudt cao hon, 2.2 00 BEN 221 Khéi nigm eo bin Dé dam bao cho may va chi tiét may lam vige duge thi yéu edu ddu tien la chi tit may 06 di d6 bén. Nghia la, trong qué trinh lam vige khi chiu tae dung eiia tai trong chi tiét may khéng bj bién dang du lén, gay héng hode bé mat lam viée khong bi pha hiy. Nhung dang héng chi yéu lién quan dén 46 bén ea chi tiét may: ~ Pha hidy do nidi: phat sinh trong diéu kién tai trong thay déi nh. tr6e vi méi be’ mat rang, troc rb bé mat con lan va ede vong 6 eta 6 lan, gay rang hose true do méi, - Bién dang déo: phat sinh do chi tiét lam bing vat ligu déo bi qué tai, sinh ra hign tugng bién dang déo toan bo chi tiét nhu hign tugng cong true, kéo dai true hode bulb + Hoa gia (lao héa): la hign tuong chi tiét may mat kha nang chiu (di sau mot qué trinh ding suat thay d6i, chiu bién dang, thuing ‘ap 6 cae chi tiét phi kim loai hoae chat déo. 32 HUONG 2 Pha huiy gidn: thang gap @ eée chi tiét lam bang vat ligu gion (nh gang), €6 su tap trung dng sudt 16n, chju tai trong va dap: gay rang, 70 vong 6 lan, gay truc.. Tuy theo dang héng xy ra cho cd khoi vat thé hay 1A chi trén mat tiép xic, ngubi ta phan biét hai loai do bén chi tiét may: DO bén thé tich (d9 bén usn, xodin, kéo, nén, edt...) Bo bén tip xGe ‘dap, tiép xie. bg tranh bién dang du lon va gay hong chi tit may edn e6 di dp bbén thé tich, Dé trénh pha hiy bé mat lam vide eiia chi tiét may edn 6 3 do bén tiép xuc. Khi tinh todn d9 bén thé tich hode tiép xc, ngudi ta cha y dén tinh chat thay di ctia tng suit sinh ra trong chi tit may hodc tai trong tée ding lén chi tiét may), Néu dng suat khong d6i, ta tinh theo dé bén tinh, néu ting suat thay d6i, ta tinh theo d6 bén mdi. Ta e6 thé tinh toan dg bén theo ede phuong phap saur Tinh theo ting susdt cho phép la phusng phép don giin nhat ‘Ninh theo hé sé an toan: xét dén anh hung cia kich thuge, tang bén, de tinh tai trong, = Tinh theo d0 tin cAy Gxée svat 1am vige khong héng) la phuong phap tign b@ nhat, xét dén anh huting cia do phan tan tai trong, ca tinh vat ligu, dung sai kich thuge, ‘Thong thu@ng ta tinh theo hai phuong phap dau tién, Phuong phdp thi ba tinh todn chinh xe nhat nhung phic tap [49] Khi tinh todn thiét ke may ta phai dim bao do bén déu git cae chi tit trong may. Diéu kign bén dang dé xée dinh kich thuée vA kiém nghigm ede chi tigt tai ede tit dién nguy hiém: ou siol vam s{th trong dis oy, ty - Ung suit php va Ung sud tp tinh tod {al, (sl - ung suat phap va Liep cho phép, phy thude vao vat lieu, cong righe ché tao, kich thule va hinh dang két clu xac dink theo omg thue (2.11, 2120 ‘Trong tig trang hop eu thé, ta 66 cae cong thie tivh toan abu cau F + Khi kéo (nen: cum = 4 slo} ast (AG cH Tiéu THIET KE MAY VA CHI TIET MAY 33 F a - Khi vén: or= Eston = Khi xodn: : © std + Khi tip xe: ou < foul - Khi chi tiét may c6 trang thai «ing sudt phic tap, vi dy khi trong chi tigt xudt hign déng thoi momen un va xodn th) dng sudt. tuong duong xae dinh theo edng thie: owe fr (ea) ton sit ea lenge ann W-Momen cin udn; Wo - mémen can xodn ‘Theo d@ bén, t.. c6 ba bai todn cg ban sau (vi dy thanh tron duong kinh d chju kéo véi lye F, img sudt kéo cho phép [o]): ~ Bai fodn kim bén (chon vatligu 4€ ab bénys = A < o} Bai ton thigt k6: d= | SE 2 ~ Bai tod xe dinh kha nang edi; F< MLO 2.2.2 Tai trong va ting suit ‘Tai trong va Gag sult la cée thong s6 dae trung cho ché dé lam vige cei chi tiét may. Tay theo trang thai chiu tdi, tdi trong tae dong len chi tit may 6 thé gay ra céc ting sult: kéo (nén), utin, e&t, dap, tip xic. I: Téi trong ‘Tai trong tac dyng Ién chi tiét may 06 thé khong 46i hodc thay di. Ta kg higu chung la @ (lye F, momen xodn Thode cong suét P). 4 HUONG 2 Tai trong khong d6i 1a tai trong khong thay 46i theo thd gian, ‘Tai trong thay déi la tai trong ¢6 phuong, chiéu hote cutng do thay 446i theo thoi gian. Phan biét hai trutmg hgp: tai trong thay déi theo bac hode thay déi lien tue (H.2.1). T elel q | " 1 ft 4 “ a » Hinh 2.1. Biéu dé tai trong va s6 vong quay 4) Thay d8i (theo be vt lidn tye) phu thuge thai gicn 1b) Tai trong thay di theo bge phu thude vao s6 chu ky lam vite Tai trong va dép Wa tai trong thay d6i dot ngot (Ao nhien tang mank va gidm ngay te khée). ‘Trong tinh ton, nguvi ta cdn phan bit: tai trong danh nghia, tai trong tuong duong va tai trong tinh toan, ‘Tai trong dank wghta Wa ti trong tée dung lau dai nhat hod lon nha Tai trong tuong duomg Qu la tai trong €6 gid tri khong d6i thay thé cho whé d9 thay 46i nhiéu bac (H.2.1a,b) hoge thay di lign tye (H.2.1a). Qu = Quake 1) trong dé Ky 1a he s6 phy thute vio ché d9 tai trong, khi tdi trang thay 46i theo bbe ta ¢6 xde din theo cong thie (3.10) ‘Tai trong tinh todn Qu Ja ti trong khi tinh todn thiét ké may va chi tigt may, phy thuge vio: tinh chét thay d6i tai trong, sy phin bé khong éu tdi trong trén bé mat lam vige, digu kign sii dung, ché 49 tai trong. Qu = QidKuKakinn = QeaKeKuKaKan (22) Ac cH TiEU THIET KE MAY VA cH TIET MAY 35 trong d6: Ky - he 86 xét d6n sy phan bé khong déu tai trong Ky-h9 06 tai trong dong. Ka ~h 86 piny thuge digu kign lam vige Khi tinh todn eée chi tiét may ey thé thi ede hé 86 tron cing khée hau (xem b6 truyén bénh rang, true vit.) 2 Ung sudt Dui téc dung cia tai trong trong chi tigt méy xuét hién ung sud ‘Toy thud vao tinh chit tai trong, ta e6 zing sudt khong d6i hay ing sudt thay di Ung sudt tink la tng sudt khOng thay d6i theo thai gian (chi tikt ding yén dusi tée dung eda tdi trong khong 46i). Ung sudt thay déi 1a cng suft khi 26 tri 86 hay chidu ea n6 thay 446i theo thoi gian. Dudi tée dung cia tai trong khong d6i, dng sudt sinh ra trong chi ti6t o6 thé IA tng sudt thay 46i (cng suft u6n ihi true quay) Ung sudt thay d6i duge dae tring bai nhiing chu hy) ing sudt. Chu hy ting sudt: 18 khong thdi gian nhé nhét dé tng oust trd v8 ‘trang thai cd. Ta phan bigt chu ky tng sust khéng 4éi (én dinh nhu hinh 2.2ab.c.d) va chu ky tng sudt thay d6i theo thai gian (khong én dinh nhy hinh 2.3) - I 7 3 rac a) » Q % ° Hinwe 22 Céc dang chu ky ing sudt 6m dink @) Chu hj di sitng; b) Chu ky Khong di sing khée dd ©) Chu hy mach dong; d) Chu kj Khong doi xing cing dtu ©) Ung sudt khong déi 36 . ‘cHUONG 2 Chu hj ting sudt khong d6i theo thot gian (thubng gpi la chu ky ing suat) dye dae tring béi: = Bién d9 ting sudt: Sau — Coie 23) 2 trong 46: Guus ~ cng sult én nbd; au ~ ng suit nhd nbs. Dey | Met De my Hin 2.8 Chu hy sng sudt thay di khong 6x inh - Gié tri ung sud trung binh duge xée djnh bing cong thee: Sas + Sain 2) 2 (24) =1TY 26 tng suft r: : re Soe (2.8) ‘Tay thuge vao gid tri r, ta 06 cde dang chu ky dng sud, sau: chu ky dng ut x09 eu Kung aut ong 46x99 mach dng (C6 thé Am ote dung) ‘enw hy ng sust knGng 66 xNg cong KU chu kj ang eust nbng 6 xng kde {ang sus dng thay 8 3% Ung suit tiép xiic Ung sudt tiép snic sinh ra khi ede bé mat 1am vige eda chi tiét may trye tigp tip xic voi nhau. che cal riéu THIET KE MAY VA cul Tier MAY 37 ~ Néu ding sudt tip xic sinh ra do hai chi tit tip xie voi nhaw theo bé mat rong goi la ting sudt dap. Vi dy, img sudt sinh ra gida then va mayo, then va truc, bé mat ren tiép xée trong méi ghép ren. - Néu hai hinh try tiép xe véi nhau, khi chua cé tai trong tac dung thi cdc hinh try nay tiép xic theo dutng thing. Khi chiu t4c dung cilia tai trong thi céc hinh try nay tip xtie véi nhau theo mét day hep e6 chiéu rong 6 (H.2.4a) ‘Ung sudt tiép xie phan bé theo hinh Parabol trong mat edt ngang cia day tiép xtc 6. Gid tri oy cuc dai duce x4e dinh theo cong thie Hetz (do 6ng Hetz dua ra vao nam 1882): 6 [a0 trong dé: 4 ~ eudng d9 ti trong, Zia Boi la ho 56 xé6t dn eo tinh vat ligu, duge xée dinh theo cing thie: 2E,B, wp + Ba Zs a) voir By, Ba~ modun dan h6i vét ligu hinh try 1 va 2; yy, Ha ~ he 86 Poisson ban kinh cong tutmg dusng, duye xée dinh theo cng thie: ee ree Pa en Pm v6i: py, P2~ ban Kin cong hinh try 1 va 2, du "4" néu tip xe ngoai; dau "—" nu tidp xe trong. Hinh 24 Ung suét tifp nic bhi hai mat tru tip xie vé nguyén nhan gay nén trde rB-bé mat 38 HUONG 2 ‘Toy vao vat ligu va hinh biéu didn dusi cée dang sau: ‘Néu uGt ligu la him logi 6 he 86 Poisson j= He = 0,3 on = 0.418 [20 28) ae i cap tip xtc, cong thie Hetz 6 thé 26,8, trong do £ = ZEB a moun dan hi xg dun : E+E sii Néu hink try tifp nic vi met phing thi px ~ 2-8 py — p(6 daa) Kids: on = 0,418 |2% © Ps trong 46 pla bén kinh hinh try. Néu tip xtc la m6t diém (hinh edu tip xtc voi mat phing nhy trong 6 lan hode hai hinh eu tip xée v6i hau): 200 FE 210) ° ‘Ung suit tigp mic IA nguyén nhén gay nén hién tugng tréz r8 bé mat (chi bai trom tt) va mai mon bé mat tip xie (ki bdi tron khong tot), Ung suit tigp xie trén bé mat hai hinh tru (H.2.4a) thay déi theo chu ky mach dong. Vi du, bo truyén banh rang hinh 6.16a. Khi bé mat duge boi tron t6t do tde dong cia (ing suit thay déi theo thoi gian, gay nén hién tugng mé: ede bé mat tip xde. ‘Tren bé mat tid xic mult hién ede vét nit rat nhd (H.2.4b,0), Céc bé mat tip xic ngoai hién tuyng lan con kem theo hign tuyng trugt tumng d0i. Cée vét nit nhé nay khi trugt ob huéng theo chiéu ofa lye ma sét truzt (hay 1& chidu cba van tée trayt (H.2.4b,0), Nu chi tiét may lam vigc trong déu thi d4u s8 chui theo cée vét nit nay. Khi di chuyén vé ving tip xic, migng céc vet nit bi bit lai va 4p sust déu tang lén (H.2.4¢), Ap sust cao lam céc vét nit phat trién thanh tréc (H1.2.4e). 2.2.8 Ung suit cho phép va hé sé an ton I- Ung suét cho phép Ung sudt cho phép la gid tri gidi han ma dé dam bao cho chi tist 1am vige thi ding suit phat sinh trong chi tiét may khong duge vust qué gid tri cho phép nay. Trong cubn séch nay, ta tinh todn thiét xé theo gié tei cing sudt cho phép. Ac cui TiEu THIET KE MAY VA CHI TIET MAY 39 Ung sudt gidi han 1a ang sust ma khi ang sudt sinh ra trong chi tiét may dat duge gid tri nay thi vat ligu chi tiét s8 b&t dau bi phd hing. Khi tai trong tée dung IA khong 4éi 46% véi kim loai gidn thi dng sudt gidi hen 1a gidi han bén op, d6i v6i kim loai déo la gidi han chdy oes. Khi tai trong la thay déi thi ung sudt gidi han Ia gidi han méi oy. Ung sudt cho phép duge xde dinh theo dng suat gidi han. Ung sudt gidi han duce sit dung khi tinh tofn thiét ké chi tiét my theo dé tin cay. a. Trutng hop ting sudt khong adi Ung suit cho phép (H.2.5) duge xae dinh bing cdng the: ts = Kim loi déo: [ol » ys tae (2.118) ee ee (2.116) ik,” “Tak, rae - Kim logi gion: (o] trong dé: a», %, coy n= gidi han bén va gidi han chay vat liga Is] - hg 66 an toan cho phép; © - hp si kich thuse (H.2.6 hoje bing 10.3) Koo Kye~ h@ 80 tap trung tai trong ki tdi trong tinh (cée he 86 tra bang) o Hinh 2.5 Biéu dé phy thupe ting sudt kéo va bién dang €@) BO: udi thén (kim logi déo); b) DOi vi gang (kim loai gion) Khi chua o6 cfc 6 ligu chinh xée vé co tinh cia vat ligu, ta e6 thé’ sit dung ce cng thie gin ding dé xe dinh gidi han bén va chay: (0,7:0,75)00 (0,55:9,62)004 trong dé: oye, aap gidi han bén va chay khi uc + tata -Bidi han bén va chdy lkhi tinh theo Ung sud tig, our =(L1+12)05, ear = (Iy1+1200e85 Te Cée gid tri nhd duge ldy cho thép hgp kim va l6n - thép carbon, 40 HUONG 2 as — H] ran tan tn ce pcan L ‘hep hop em oa = 1vA2- ei han chy va mBi ea cde los! SSK! tndpcarbon va hop in o7 rs 444.6 gt han m8 ba tye We 08 8 oes 2 git han bn a gang va kim fo my 7 2oKS 5: pian mdi oa gang vakim oa mau 20 a0 4050 100200 S00 Hink 2.6 Bb thi ste dink ho 66 hich thude © b. Trung hop ting sudt thay d6i ‘Ung sudt cho phép d6i voi vat ligu bing thép duge x4e dinh theo cong thite (dung cong 2 H.2.10a): oun That co = SuntB x, hoae [x] = Heeb x, (2.128) tol = (age ae I) = TK, a) hay la: (a) = 88K, hoge {x} = “uate (2.12b) BK Ko trong 6: ou -gidi han mdi (ding cong 1 H.2.108) B-ho a8 tang bén bé mAt hay cdn goi IA hé #6 dh hugng eda BS mat gia cong chi dt (2.7) K,, K,~ be 96 Up trung tng sudt (bing 10.5+10.8), tumg ung vdi chu kj 5i xing Ko, Ky ~ he st tinh dén anh huting cia tit o& ede nhan ts dé gidi han mdi eda chi ti6t (Kop = KJesB. Ko = Ke) Ki, - he studi tho, Khi tdi trong thay d6i, gidi han méi om 46i voi chu kj tng suét thay déi d6i xiing, ky higu 1, chu ky mach dong khéng dé; xiing ¢,, chu ky khong d6i xing 6, (H.2.10¢, 2.2). Gidi han méi om ty vao tinh chit thay déi cia chu ky ting sudt, dn 06 thé xde dinh theo ede cong thie sau (hode theo hinh 2.8): 1p = (0,420,5)0%; 11 = (0,22+0,25)05 oor = (1,441,800. tw = 0809 cy = 0.8305 ou = 0,505 17 2-07 - Bidi han mdi dn Abi véi chu ky ing sult thay A6i 461 xing va chu ky mach ding cdc cul Tieu THIET KE MAY VA CHI TIET MAY “1 on, Our ~ gidi han mdi kéo tung cing voi chu ky ting suft thay d8i di ‘xing va chu ky mach dong. 1 aan bog 2. dh bg no hay mal tn 2: phay. et tn “ 5 mala eft tan mo Ci Hat by va ban mn tue Kh gla cong PEE eer ttt an mon tong mat trvdng nue ki TH tmvite I o> 08 a 1-1 An a tong ml wg mide mn a PEF] catimwte 8: Kh ch tit duge tang bébé mat rep : 400" 600 800 1000 1200 «(Nim mau 109 200.900 400 600. a,(Nimm’) Hinh 2.7. He 56 tang bén bé mat p Gidi han mdi si voi Eales chu ky Ung sudt khong d6i ae xing 0, duge xe dinh theo cong thie: o 5 70 °°" ona vaM A is ey velo » by trong dé: 0.1~ gidi han mi dbi a vi chu ky ng, suat thay 46: . Zz 46; xing Vo ~ he 86 x6t dn anh os a al hging eda tng suit trung binh ger (28) id 7 Bee ee cae 40 €© 80 100 120 0,.10"MPa bank Hinh 2.8 Gidi han moi vai cde dang Hé 86 tap trung ting chu kj ting sudt thay déi khie nhaw sudt thie 16 Ky, tuong dng voi chu ky tng suét khong d6i xing (t7 86 ting sudt r), duge xae dinh theo cong thie sau: Ky = 0,511 +7) + KL =r) 2 CHONG 2 Cong thie trén ta tinh theo dng sudt dn, khi tinh theo ting sudt tip, ta thay 6 bing «. Hé s6 K, e6 thé xée dinh (bang 10.5+10.8) hoac theo cong thite: K, = 1 + (0,6+0,8) (K, — 1) hose: 1+ oa He 86 tudi tho Ky, duge xée dinh bing cong thie: q 213) Nw trong dé: m - be ea dung cong mbit m = 9+30, phu thuge vio cd tinh vot lity N, = 95 chu ky e9 88 Khi tinh Ung sudt ubin(kéo, nén) Abi voi thép N, 5.10%, kim logi mau N, = 10% khi tinh img sud: tip xe N, SoHBM Nig ~ 86 chu ky tdi trong thay 46i tuong duong (gid tr} Nix duge xe dinh Ikhi tinh bén ede chi tis, [Néu vat ligu bang thép khi Nre> Nota ldy Nix = No, suy ra Ki = 1 Gi tri m gidm xudng khi tang Kap theo syf phy thugc sau: c K, m= voi Kop = 2 44 Ky wt Kon % ) K = Hang s6 C’ e6 thé xée dinh nhu sau: + B6i v6i mi ghép bing han C= 12 oi voi thép carbon c= 12 +20 = Béi v6i thép hgpkim C= 20+ 90 Khi tinh theo mémen xodn néu khong 6 gid tri m, ta e6 thé lay bling gid tri m khi ub 2. He s6'an toan He 66 an toan 1a ty 86 gita img suit gidi han va dng sudt Ion nhat sinh ra trong chi tiét méy. Theo d@ bén mdi, ta thuing kiém tra cée chi {i6t may theo h8 s6 an toan s: sz ls] trong 46 [6] 18 he 86 an toan cho phép. CAC CHI TIEU THIET KE MAY VA CH TIET MAY a Khi ting sudit khong d6i: ~ B6i véi kim logi déo: a 2 (2.15a) ~ Déi véi kim loai gidn: as a 2b] (2.150) trong 45: Gan * gif ti ng ut tn nh Khi ting sudt thay déi: ~ Khi chu ky thay di ting su&t 461 xing: 8B 515) (2.16) Ko, ~ Khi chu ky thay déi tng suat khong d6i xing: = 2 [3] (2.17) © (Ke), + 69m trong 46 y. la he 36 xét dén dnh hung eda ing sudt trung binh dn he ef an tan (H.239). 028 020 os oso | CLA | 0.05 490 600 600 1000 6,,NPa Hink 29 He 96%. Cée he 0 khae tuong ty cong thie (2.12ab) Khi trang théi dng suft phite tap: déng thdi ung sudt ph4p o va ‘ing sudt tip +, he san toan s duge tinh bing cdng thc: 2b 2.18) trong d6 &,, 5,18 he 56 an toan theo ung suit phap va ung sua tip. “4 ‘cHUONG 2 He 86 an toan cho phép [s] duge xée dinh tt cong thie s: 1 18289 (2.19) trong: {508408 x4 aon hung ca mie chin xh tinh ton aetea | ese] 1:48 abt ain dn hud tinh ang Wnt cba conn vat ‘2=12413 | €6iv0ithép hop kim va tép carbon e® ant dd ram cao 2-1.5:2 | 66: voi mép 66 09 bén cao nhung tinh chit Bo hp ote di vai cc hi cf to kim oa mau .=2:2,5 _ | gang ed 60 én ca0 [Tae a on a mae quan trong each 6 ant ‘hv tng quan trong (eh Bt Rdng Kong lam ngung may) 21.4212 | ning en iétlam may ngung hoot done 25-1201 | eh sétenay bj néng aby non sv c6 a 46 an totn eno pha theo gt nan bén (vgn) [a}+2:2.5 | dBi voi top co 69 bn cao tel+209.5 | a8iv0' gang xtm [21-2519 | 66ivoimnép dic hoBe kim ical mau doe Ie = 46 _ | abivoivattiouc6 69 gion cao ‘Thong thudng, khi khong thu duge (8) chinh xée ti con duéng thuc nghigm, ta c6 thé lay [s] = 1,5+2, néu co tinh cia vét ligu khong déng inhét (de, han) ta 06 thé lay (s] = 2+3. 2.2.4 Gidi han méi va sé chu ky lam vige tudng dusng 1- Chi tigt méy c6 ting sudt thay déi 6n dink (chu ky khong thay d6i theo thoi gian) Chi tiét may s@ bi hing sau mot chu ky lam vige khé Ién N, gidi han day 18 gidi han méi o. Quan hé gitia o va N theo phuong trinh cia dung cong mdi nhu sau: oN = const (2.20) trong 46 Na 86 chu ky lam vige cho dé Iie hing. Khi ting sust thay 46i thi qua trinh héng bat dau tir nhing vét nit rét nbd sinh ra tai ving chi tiét may ed ding sual Ion (vigt qué ing suse ‘idi han) hoge 6 nhing noi c: Khuyét tat ota vat ligu. Khi s6 chu ky lam ccAc cul Tiéu THIET KE MAY VA CHI TIET MAY 45 vige cia chi tiét tang Ién thi ede vét nat nay cing mé rong dén, chi tit ngay cdng yéu va cudi cing xdy ra hién tugng gay héng chi tiét may do méi, Kha nang cia kim loai edn lai sy pha hiy do méi goi la swte bért méi hay cdn goi la do bén mdi (90% céc tén thit cia chi tiét may 06 lién quan 4én sy phat sinh va phat trién ede vét nit mdi). Phuang trink dutng cong mai biéu dién bang 46 thi (1.2.10): Ny Ne TON ION, 19N, IN, tot a » ° (1- Butng cong mai; 2 dung cong ede gid tr ung sust eno phép) Hink 2.10 Duong cong mdi @) Duing cong msi; b) Thang logarit ce) Cie dutong cong mai uti 19 96 tng sudt Rhée nhaw Oi vi kim loai den, dudng cong mdi cia ching 06 tigm can song song véi truc hoanh va nam edch true hoanh mét khong bing tri 96 gidi hgn bén méi dai han o, cia vat ligu a 1a 86 chu ky lam vige, Gid tr] N duge xAc dinh theo cng thutc: N = 60Lyn = Nix 22) ‘vis Ly - thoi gian lam vige tinh Dang gi rn 86 vong quay trong mot phat cia chi tit, uxlph ‘Theo dé th (2.10) ta e6: = Néu N>N, thi gidi han méi om = o, tueng ting v6i gidi han mdi dai han. - Néu N = Ny < Ny thi gidi han méi o> o, - tuong tng v6i gidi han mdi ngén han (oun = 04): 7 Gié tri Ny 46i voi tig truong hop ey thé duge gidi han.

You might also like