5

Filipino
Kwarter 1 – Modyul 6:
OPINYON O REAKSYON
Filipino – Baitang 5
Kwarter 1 – Modyul 6: Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o Reaksyon sa Isang
Napakinggang Balita, Isyu o Usapan

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Panrehiyong Direktor: Gilbert T. Sadsad

Kawaksing Panrehiyong Direktor: Jessie L. Amin

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Josan N. Sonza
Editor: Roger Zamora / Editha Almilla
Tagasuri: Miguel B. Lovino
Tagaguhit: Emma N. Malapo;
Tagalapat: Rey Antoni S. Malate; Brian Navarro
Paunang Salita

Bilang tugon sa makabagong tunguhin sa pagkatuto ay binuo ang serye ng

modyul na ito. Nilalaman nito ang mga lubhang mahahalagang kasanayang
pampagkatuto o Most Essential Learning Competencies (MELC) sa ilalim ng
kasalukuyang kalagayan ng edukasyon. Upang matugunan ang hamong
kinakaharap sa edukasyon, kalusugan at kaligtasan malaking tulong ang modyul na
ito sa patuloy na pag-aaral ng kabataan sa loob at labas ng paaralan sa
pakikipagtulungan ng mga magulang at tagagabay
Inaasahan na ang modyul na ito ay higit na makatutulong sa paglinang ng
kasanayan at kakayahan ng mga mag-aaral.

Para sa Tagagabay:
Upang lalong kagiliwan ng mag-aaral at maging kapaki-
pakinabang ang modyul na ito, tiyaking makapagbigay ng oryentasyon sa
mga mag-aaral, magulang, o sinomang miyembro ng pamilya kung paano
gagamitin at iingatan ang modyul na ito.
Ipabatid na kailangang magkaroon ng sariling sagutang papel ang
bawat mag-aaral para sa paunang pagsubok, mga gawain sa bawat
bahagi at panapos na pagsubok. Kung tapos nang sagutin ang modyul na
ito, ipaalala sa mag-aaral na kaagad itong ibalik sa guro para sa
kaukulang tunguhin.

Para sa mag-aaral:
Inihanda ang modyul na ito para sa iyo. Kailangan mong
sundin at saguting mag-isa ang mga gawaing nasa
loob nito. Huwag kang mag-alala, kayang-kaya mo
ito. Tiniyak kong matutuwa ka habang natututo.
Ingatan mo ang modyul na ito. Huwag mong susulatan
at iwasang mapunit ang mga pahina. Gumamit ka ng sagutang
papel o ang iyong kuwaderno. Sige, simulan na natin!

ii
 Pagpapahayag ng Sariling Opinyon o
Reaksyon sa Isang Napakinggang
Balita, Isyu o Usapan

Panimula:
Magandang araw!
Kumusta ka?
Mabuti naman at maayos ang iyong kalagayan!
Sabik ka na ba sa bago nating aralin?
Halika! umpisahan na natin.

Sa gawaing ito, maipapahayag mo ang iyong sariling opinion o reaksyon sa

isang napakinggang balita, isyu o uspan.
O, ano kayang-kaya ba?

Layunin

Sa modyul na ito, inaasahan na

nakapagpahayag ka ng sariling opinyon o
reaksyon sa isang nabasang balita, isyu o
usapan.

1
 Ito ang mga bagong salita na
dapat mong kilalanin para sa araling ito.

Talasalitaan:

Basahin natin.

Klima = ay ang kabuuang kalagayan ng panahon na tumatgal sa isang bansa

Climate change = pagbabago ng klima o panahon dahil sa pagtaas ng

greenhouse gases na nagpapainit sa mundo

Global warming = pag-init ng daigdig

Siyentipiko = ay isang taong nakatuon sa isang sistematiko aktibidad upang

makakuha ng kaalaman na naglalarawan at naghuhula sa natural na

mundo

Solusyon = kasagutan sa mga tanong o problema

Siglo = tumutukoy sa isang daang taon

2
 Ano ba ang alam mo na sa ating aralin,
subukin mo nga?

Panimulang Pagsubok:

Basahin ang talata.

Panuto: Basahing Mabuti ang balita at pagkatapos sagutin ang mga tanong sa
ibaba.

Klima sa Bansa, Hindi na Tama?

Init-lamig, lamig-init, ulan sa tag-araw, at init sa tag-ulan. Lubhang Malaki na
nga ang ipinagbago ng klima sa ating bansa simula nang pumasok ang ika – 20
siglo.
Ayon sa siyentipikong pananaliksik, ito ay sanhi ng tinatawag na “climate
change” at global warming” kung saan hindi lamang an gating bansa ang
naapektuhan kundi maging ang iba pang bahagi ng mundo.
Malaking hamon ang hinaharap ngayon ng lahat ng ahensiya ng pamahalaan
upang makahanap ng solusyon para malabanan ang hindi tama o pabago-bagong
klima na nakaaapekto sa bansa.

Sagutin ang mga tanong tungkol sa balitang inyong napakinggan.

1. Tungkol saan ang balita?
2. Bakit Malaki ang ipinagbago ng ating klima sa ating bansa?
3. Sa iyong palagay, ano ang maaaring magawa ng pamahalaan o mamamayan sa
ating pabago-bagong klima na nakaaapekto sa ating bansa?
4. Ano ang iyong opinion o reaksyon sa balitang iyong napakinggan?

3
 Binabati kita. Natapos mo ang unang pagsubok.
Alamin natin sa pahina 12 ang wastong sagot sa mga tanong.
Saang antas ka nabibilang?
5 tamang sagot – NAPAKAHUSAY
3-4 tamang Sagot – MAGALING
1-2 tamang sagot – PAGBUBUTIHAN PA
0 tamang sagot – KAYA MO YAN

O, diba kayang-kaya mong magbigay ng opinion

sa balitang iyong napakinggan.

Halika, may inihanda pa akong balita para sa iyo.

Mga Gawain sa Pagkatuto:

Tandaan:
Ang pagbibigay ng reaksyon, ideya o opinyon tungkol sa isang isyu ay
isang mabuting kasanayan dahil naipahahayag natin ang sariling saloobin, opinyon o
pananaw hinggil sa mga kaisipang inilahad.
Ang pagbibigay-reaksiyon ay maaaring sa pamamagitan ng pagsang-ayon o
pagsalungat sa kaisipan ng nagsalita o kausap. Sikapin lamang na maging
magalang upang maiwasan ang makasakit ng damdamin ng kapwa
Isang paraan din ng pagpapahayag ng reaksiyon ay sa pamamagitan ng
pagkakaroon ng debate. Iba’t ibang uri ng pangungusap ang maaaring magamit sa
pakikipagdebate tungkol sa isang isyu.

4
Panuto: Basahin ang balita/isyu at ibigay ang iyong opinion o saloobin tungkol sa
isyu.

Marami nang nalathalang mga balita at impormasyon ukol sa pag-unlad ng

mga karatig-bansa ng Pilipinas. Tinagurian silang pitong dragon. Napakabilis ng
pag-unlad ng mga bansang tulad ng Indonesia, Malaysia, Thailand, Hong Kong,
Taiwan, Singapore, at South Korea. Hindi katulad ng Pilipinas na hanggang ngayon
ang mga Pilipino ay nakasadlak pa rin sa kahirapan.

May mga suliranin tayong dapat lutasin upang umunlad ang ating bansa.
Unang-una ay ang isyung kapayapaan at katahimikan sa bansa. Ikalawa ay ang
kalinisan at pangangalaga sa paligid na tila nalilimutan na ng bawat Pilipino. Ikatlo
ay ang isyu ng kahirapan ng nakararaming mamamayan. Ikaapat ay ang kawalan ng
edukasyon ng mga kabataan na siyang inaasahang maglilingkod sa bayan. Paano
nga ba malulutas ito ng bansang Pilipinas?

Sagutin ang mga tanong tungkol sa balitang inyong napakinggan.

1. Tungkol saan ang nabasang balita?
2. Ano ang tawag sa mga karatig-bansa ng Pilipinas na patuloy sa pag-unlad?
3. Ano ang dapat na gawin ng Pilipinas upang makasabay sa mga karatig-bansa
nito?
4. Sa iyong opinion o palagay, ano-anong mga isyu ng bansa ang dapat na lutasin o
bigyang pansin upang tayo ay umunlad?

5
Yehey! Magaling ang iyong ipinahayag na reaksyon o opinion,
maaari mo nang gawin ang sumusunod na pagsasanay.

Ano’ng mahahalagang impormasyon ang iyong nalaman?

Makatutulong kaya ang mga ito sa iyong pag-aaral?

Markahan sa ibaba ang antas ng iyong pagkaunawa:

Lubos na naunawaan
Naunawaan
Naguluhan

Simulan mo na ang iba’t ibang gawain.

Panuto: Basahin ang isyu sa ibaba.

Pagkatapos basahin ang isyu, magbigay ng Pagsasanay
sariling reaksyon, opinion o ideya hinggil sa
sumusunod na isyu.

Labanan ang polusyon

Malaking isyu ngayon ang pagkasira ng kapaligiran dahil sa lumulubhang

polusyon sa lupa, tubig, at hangin. Malulutas ang suliraning ito kung
makikipagtulungan ang bawat tao. May mga batas na dapat sundin at may mga
kautusang ipinatutupad ang ating pamahalaan. Magiging malinis ang paligid kung
gagawin ng bawat isa ang kanilang tungkulin. Tayo ang dapat mangalaga na likas
na kayamanan at ang pag-unlad ng bayan ay sa atin nakasalalay.

6
 Kamusta ang unang pagsasanay? MADALI ba o MAHIRAP?
Tingnan ang sagot sa pahina 12.
Nakuha mo bang lahat ng wastong sagot sa pagsasanay 1?
Kung nakuha mo nang lahat, ikaw ay MAHUSAY!
Maaari mo nang gawin ang Pagsasanay 2.
Kung mababa sa 3, balikan mong muli ang hindi mo nakuha at pag-aralang
muli at pagkatapos, magpatuloy na sa pagsasanay 2.

Dahil madali mo lang nasagutan ang unang pagsasanay, heto

pa ang isa pang gawaing magpapatibay ng iyong kaalaman.

Panuto:
Basahin ang isyu o balita sa ibaba at
ibigay ang iyong reaksyon o opinion
Pagsasanay
tungkol dito.

Isa sa mga dapat sisihin sa hindi malutas na problema sa

baha sa Metro Manila ay ang mamamayan na rin. Wala silang disiplina sa
pagtatapon ng mga basura. Ang mga basura ang nagpapasikip sa daanan ng tubig
kaya umaapaw ang mga ilog,estero at kanal. Sa sunud-sunod na pag-ulan,
rumaragasa ang baha at walang makapigil. Sa pangyayaring ito, isang nakagigimbal
na tanawin ang tumambad; mga basurang walang pakundangang itinapon. May
bulok na refrigerator, kutson, sirang aparador, silya, electric fan, washing machine,
at kung anu-ano pang bagay na karamihan ay yari sa plastic.
Maaaring maging matagal bago maturuan ang mamamayan sa wastong
pagtatapon ng basura ngunit kapag maayos itong naipatupad, malaki ang
maitutulong sa paglutas sa problema sa baha sa Metro Manila.

Sagot: _____________________________________________________________

7
 Ang galing-galing mo! Natapos mo ang Pagsasanay 2.

Saang pagsasanay ka nahirapan? Pagsasanay 1 Pagsasanay 2

Gayunpaman binabati kita sa iyong tagumpay.

Balikan ang mga natutuhan sa naunang mga

gawain upang masagutan ang sumusunod na
pagsasanay.

Pagsasanay
Panuto: Ipahayag ang iyong opinyon o
reaksyon sa isyu.

Makinig at Mag-ingat

Kamakailan lamang ay hinagupit ng kalamidad ang ilang lugar sa Visayas at

Mindanao. May mga sinalanta ng bagyo, malalaksa na ulan, lindol, at mga pagguho
ng ng lupa. Maraming nagbuwis ng buhay sa mga nasabing kalamidad.Ikinalungkot
nang buong bayan ang pagkasawi ng maraming buhay. Kung sila sana ay naging
masunurin at nakinig sa mga paalala ng pamahalaan kaugnay ng paparating na
daluyong ng tubig, marahil sila at ang iba pa ay nakaligtas.

Sagot:
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Bilib na talaga ako sa iyo. Nasagutan mo lahat na

pagsasanay. Iwasto mo ang iyong mga kasagutan sa pahina 12.
Anong naramdaman mo matapos malaman ang
resulta ng iyong pagsisikap?

 ☺ 
8
 Ang bahaging ito ng modyul ay susukat sa mga natutuhan mo sa loob ng
aralin. Huwag kang matakot dahil alam kong kayang-kaya mo ito. Huling pagsubok
na lamang ito na kailangan mong sagutin.

Panuto: Basahin ang isyu/balita. Pagkatapos,

ipahayag ang iyong sariling opinyon o reaksiyon na
nagpapahayag ng iyong damdamin o saloobin
tungkol dito. Isulat ang pahayag sa papel.

Panapos na Pagsubok

Ang biogas ay ginagamit sa pagluluto ng pagkain. Ginagamit din itong gas

sa ilawan. Pinatatakbo nito ang makinarya ng pang industriya tulad ng traktora,
generator, bomba ng tubig, at pang giling ng palay. May mga gumagamit narin ng
biogas bilang pampainit ng mga opisina at bahay kung panahon ng taglamig.
Ang paggawa ng biogas mula sa mga basura ay nakatutulong din sa pagsugpo ng
polusyon sa paligid. Nababawasan din nito ang mga sakit nadulot ng dumi at amoy
ng mga basura. Dagdag pa sa kahalagahan ng biogas ay ang gamit nito bilang
pataba sa mga taniman at palayan. Ang latak ng biogas ay ginagamit na abono.
Ayon sa Kawanihan ng Industriya ng Paghahalaman( Bureau of Plant Industry),
mabuting abono ito dahil napapanatili nito ang nitrogen sa lupa. Ang lupang
ginagamit ng latak ay tinutubuan ng asul – berdeng lumot na sumisipsip sa lupa.
Ang paggamit ng biogas ay sinimulan na rin sa Pilipinas. Isa sa mga
kompanyang gumagamit ng biogas ay ang Maya Farms sa Antipolo, Rizal. Ayon sa
pangulo nitong si Felix D. Maramba Sr., simula ng gumamit sila ng biogas may 75
porsiyento ang natitipid nila sa pagbili ng panggatong at pataba taon-taon. Lumalaki
pa raw ang ani na Maya Farms ng 50 porsiyento. Malaking tulong ang pagpapayo ng
mga planta ng biogas sa ating bansa. Bukod sa may magagamit na gas sa
pagpapatakbo ng mga makina, malulutas pa ang mga suliranin natin sa basura.
Magiging malinis at mabango rin ang ating paligid.

Rubrik sa Pagsulat ng opinion/reaksyon:

5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi
• Lawak at lalim ng pagtalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika
• Paglimita sa paggamit ng mga salitang hiram

9
HIKAYAT
• Paraan ng pagtalakay sa paksa
• Pagsunod sa tiyak na panuong ibinigay ng guro kaugnay
ng gawain

5 – Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4 – Mahusay 1- Nangangailangan pa ng pantulong na
pagsasanay
3 – Katanggap-tanggap

Yehey!
Malapit mo nang matapos ang araling ito. Iwasto ang
iyong mga sagot sa pahina 12.
Ilang bituin kaya ang iyong matatanggap? Suriin sa ibaba.

 nagawa lahat  1 hindi nagawa

 2 hindi nagawa  3 pataas hindi nagawa

Ang ganda ng aralin natin.

Ang dami kong natutuhan.
Na-enjoy ko rin ang mga gawain at
pagsasanay.

Hindi rin ako nahirapan sa mga

pagsasanay. Kaya parang gusto ko
pa ng karagdagang Gawain.
Tara magtulungan tayo!
Karagdagang Gawain

Panuto: Ipahayag ang sariling opinyon o reaksyon tungkol sa isyu sa ibaba. Isulat
ang pahayag sa papel.
Laban Nating Lahat!
Matinding pinsala ang hatid ng dengue sa buong bansa. Halos araw-araw ay
nakapagtatala tayo ng namamatay at ang nakalulungkot dito ay pawang bata ang
tinatamaan ng nakamamatay na sakit na ito.

10
 Dahil sa malawakan ang pinsalang hatid ng nakamamatay na sakit,
naniniwala kaming hindi lamang gobyerno ang dapat na kumilos o umaksiyon para
sugpuin ito.
Kahit anong laki kasi ng pondo ang ilabas ng gobyerno para masawata ang
pag-atake ng dengue, hindi magtatagumpay kung walang inisyatibo ang taumbayan
na kumilos dahil ang pinakamahalaga rito ang kooperasyon ng bawat mamamayang
Pilipino sa pagpapanatili ng kalinisan at kaniya-kaniyang komunidad. Mahalagang sa
bawat tahanan at komunidad pa lamang ay simulant na ang pagsugpo sa mga
lamok na nagdadala ng sakit na dengue.

Sa wakas ay narating mo ang dulo ng

aralin. Ang saya-saya ko at
napagtagumpayan mo ang mga
pagsasanay at gawain.

Ang husay mo kid!

11
 Susi sa Pagwawasto

*Guro ang magwawasto sa pamamagitan

ng rubrik

12
Mga Sanggunian:

Alab Filipino 5 p.6; p.34; p.162;

Landas sa Pagbasa 6, pah. 152-153
DLL, Filipino 6 - File created by Sir Renante U. Bumatay

13
Para sa iba pang tanong at puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon V

Regional Center Site, Rawis, Legazpi City 4500

Mobile Phone: 0917 178 1288

Email Address: region5@deped.gov.ph