MGA POSISYONG PAPEL HINGGIL SA
• Bakit kaya ang mga nakapagtapos ng
FLIPINO AT PANITIKAN SA KOLEHIYO
ARTIKULO XIV NG SALIGANG BATAS
1987: WIKA
SEK. 6
Ang wikang pambansa ng Plipinas ay
Flipino. Samantalang, nililinang ito ay
dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umliral na mga wika ng Pilipinas
at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at
sang-ayon sa nararapat na maaaring
ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa
ng hakbangin ang pamahalaan upang
ibunsod at puspusang itaguyod ang
paggamit ng Filipino bilang midyum ng
opisyal na komunikasyon at bilang wika
ng pagtuturo sa Sistemang pang-
edukasyon.
SEK. 7
Ukol sa mga layunin ng komunikasyon
at pagtuturo, ang mga wikang opisyal
ng Pilipinas ay Filipino at, hangga't
walang i bang itinatadhana ang batas,
Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay
pantulong na mga wikang opisyal sa
mga rehiyon at magsisilbi na pantulong
na mga wikang panturo roon. Dapat
itaguyod nang kusa at opsyonal ang
Kastila at Arabic.
SEK. 8.
Ang Konstitusyong ito ay dapat
ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat
isalin sa mga pangunahing wikang
panrehyon, Arabic, at Kastila.
SEK. 9.
Dapat magtatag ang Kongreso ng isang
komisyon ng wikang pambansa na
binubuo ng mga kinatawan ng iba't
ibang mga rehiyon at mga disiplina na
magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa
Filipino at iba pang mga wika parasa
kanilang pagpapaunlad,
pagpapalaganap at pagpapanatili.
Isa-isahin natin!
1. Ang sabi ng CHED, ibinaba na nila ang
subjek na Filipino at Panitikan sa SHS,
kung kaya kapag inilagay pang muli sa
kolehiyo ay mauulit na ang sabjek.
2. Hindi naman, diumano, tuluyang
tinanggal ang Filipino sa kolehiyo
sapagkat ang 8 General Education na
sabjek ay maaaring ituro sa Filipino, at
nasa mga kolehiyo at unibersidad na
ang desisyon hinggil rito.
3. Ang mga mawalalan ng trabaho na
mga instructor at propesor sa kolehiyo
ay maaaring mag-apply sa DepEd.
Pag-isipan natin!
1.) Sa unang kadahilanan:
Magkakaroon nga ba ng pag-uulit sa
mga sabjek kung kayang-kaya naman
makapagdisenyo ng panibagong sabjek
o asignatura, na lalong magpapalawak
sa kaalaman ng mga mag-aaral hinggil
sa wikang Filipino? Lalong higit na, sa
antas tersarya natatamo ang mas
malawak at mas matalinong pagsusuri
at pag-aaral.
• Bakit kaya hindi gumawa ng
panibagong sabjek na lamang ang
DepEd sa isinagawa nilang bagong
kurikulum upang magkaroon ng SHS?
Hindi ba kayo nagtataka na K12 ang
pamagat ng kurikulum ngunit ang
applikasyon o ang pagsasagawa ay hindi
nagsimula sa Kinder?
SHS, hindi naman lahat, ngunit
karamihan, ay hindi pa rin mahusay sa
paggamit ng wikang Filipino? May mga
mababasa tayong mga post sa social
media, o kahit pa nga kampanya ng
gobyerno mismo na mali-mali ang
baybay o ispeling? Tunay nga bang
napagtagumpayan na ng 12 taon ang
pagkatuto ng wika?
2. Sa ikalawang dahilan:
Pansinin natin ang mga kurso sa
general education na kurikulum.
- Understanding the Self/ Pag-unawa sa
Sarili
- Readings in Philippine History/ Mga
Babasahin Hinggil sa Kasaysayan ng
Pilipinas
- The Contemporary World/ Ang
Kasalukuyang Daigdig
- Mathematics in the Modern World/
Matematika sa Kasalukuyang Panahon
- Purposive Communication/
Malayuning Komunikasyon
- Art Apreciation/ Pagpapahalaga sa
Sining
- Science, Technology and Society/
Agham, Teknolohiya at Lipunan
Ethics/ Etika
• Kung susuriing mabuti ang mga ito ay
nakasalin lamang sa Filipino, mula sa
kanilang mga gabay na ibinigay, ang
mga ito ay nasa wikang Ingles.
Gayundin, ang mga ito ay hindi
pagtuturo ng wika, bagkus ay ibang
larangan. Ang pagtuturo ng wika mismo
ay may malaking kaibahan sa iba’t ibang
larangan.
• Kapag ang Filipino at Panitikan ay
mawawala sa kolehiyo, magkakaroon
ito ng malaking epekto sa mga
nagpapataas pa ng kaalaman dito, ang
mga nagpapakadalubhasa sa wika,
masterado at doktoradong antas.
Sapagkat, hindi na ito ituturo sa
kolehiyo, hindi na rin magpapatuloy sa
pag-aaral ang mga guro ng wika,
makikita na ang resulta nito sa
kasalukuyan. Dahil dito, lalong bababa
ang kalidad ng kaalaman ng mga
Pilipino sa wikang Filipino.
3.) Ikatlong dahilan:
• Nakahihiyang isipin na ang sarili
nating wika ay walang sariling
kagawaran sa kolehiyo upang lalo itong
mapataas. Kung iyan lamang ang
magiging dahilan, ang mawawalan ng
trabaho ang mga guro ay madali nga
namang solusyunan, ang mahirap ay
harapin ang katotohanan na ang isang
doktor ng Pilosopiya sa isang larangan,
mula sa mataas niyang posisyon ay
babalik sa basic. Parang isang
demosyon ang magaganap, dahil
lamang ba sa pinili nilang
magpakadalubhasa sa wikang
pambansa?
• Ang mga mauunlad na bansa, kahit
kalian ay hindi nakalimot sa kanilang
sariling wika. Pansinin sa Amerika,
hanggang kolehiyo ay inaaral nila ang
kanilang sariling wika at panitikan.
Gayundin, ang Japan, Korea, at marami
pang mauunlad na bansa. Minsan nga,
napapaisip ako, baka kaya hindi tayo
umuunlad sapagkat hindi na natin
nauunawaan ang isa’t isa sapagkat hindi
natin kaya magsalita ng tuloy-tuloy na
Ingles at Filipino, malasado tayo, ‘ika
nga ni Rio Alma.
PSSLF -Pambansang Samahan sa
Linggwistika at Literaturang Filipino
“…sa antas tersarya nagaganap at
lubhang nalilinang ang
intelektwalisasyon ng Filipino sa
pamamagitan ng pananaliksik,
malikhaing pagsulat, pagsasalin,
pagsasalitang pangmadla at kaalamang
pangmidya”
– Dr. Lakandupil Garcia
“PAGTITIYAK SA KATAYUANG
AKADEMIKO NG FILIPINO BILANG
ASIGNATURA SA ANTAS TERSARYA”
Lubos ang pagkabatid ng kaalaman
kung ang mga aralin ay nasa antas
tersarya. Ayon pa rin kay Dr. Garcia, ang
katotohanan, intelektwalisado naman
na talaga ang wikang Filipino, ang hindi
pa ay ang mga Pilipino. Ang pahayag na
ito ang isa sa hindi matanggap ng mga
Pilipino, ‘ika nga sa kasabihan, masakit
ang katotohanan. Magandang
halimbawa na rito ang paggamit ng NCCA-NCLT
Filipino sa tuwing ipinaliliwanag ang
lagay ng ating bansa sa kasalukuyang > Isama ang Filipino sa GEC
pandemya. Hindi ba kayo nagtataka na
“…puspusan lamang masusunod ang
ang karamihan sa pagpapaliwanag ay
Konstitusyong 1987 sa paggamit ng
gumagamit ng Filipino? Ito ay upang
Filipino bilang midyum ng opisyal na
tiyakin na ang mga nakikinig o
komunikasyon, at bilang wika ng
nanunuod ng balita ay nauunawaan ang
pagtuturo kung mananatili sa antas
kanilang mensahe.
tersarya ang asignaturang Filipino…”
(Ang mensaheng nas itaas ay kaugnay sa kauna-
unahang posisyong papel kaugnay sa pagtataguyod
na mapanatili ang Filipino at Panitikan sa Kolehiyo. KWF
Si Dr. Garcia, ay isang opisyal noon ng PSLLF. )
-“kapasyiyahan ng kalupunan ng mga
komisyoner blg. 14-26 serye 2014
(tindig ng komisyon) “
“…ang pagtuturo ng wikang Pambansa
bilang required na asignatura sa
pagtuturo ng siyam (9) na yunit sa
kolehiyo, bukod pa sa paggamit nito
Wikang Filipino, na hindi pag-uulit
bilang pangunahing wikang panturo ay
lamang ng mga sabjek sa Filipino sa
ginagawa rin sa iba pang bansang
antas sekundarya, kundi naglalayong
nagpapatupad ng sistemang K to 12
magamit at maituro ang wika sa iba’t
gaya ng Malaysia, Indonesia at Estados
ibang disiplina--na pagkilala sa Filipino
Unidos.”
bilang pintungan ng karunungan at
hindi lamang daluyan ng pagkatuto, at
Filipinisasyon – alinsunod sa Artikulo
upang matiyak ang pagpapatuloy ng
XIV, sek 3 (2) ng Konstitusyong 1987.
intelektwalisasyon ng Filipino”
((2) Dapat nilang ikintal ang pagkamakabayan at Sa kabila ng hindi gaanong malinaw na
nasyonalismo, ihasik ang pag-ibig sa sangkatauhan, pormulasyon (halimbawa sa pariralang
paggalang sa mga karapatang pantao,
pagpapahalaga sa gampanin ng mga pambansang
“pagtuturo ng siyam (9) na yunit sa
bayani sa historikal na pagpapaunlad ng bansa, ituro Wikang Filipino.” higit na naging
ang mga karapatan at mga tungkulin ng malinaw sana na pagtuturo ng
pagkamamamayan, patatagin ang mga
asignaturang Filipino ang tinutukoy
pagpapahalagang etikal at espiritwal, linangin ang
karakter na moral at disiplinang pansarili, pasiglahin kung sa halip na “sa” ay “ng” ang
ang kaisipang mapanuri at malikhain, palawakin ang ginamit), malinaw ang kabuuang
kaalamang syentipiko at teknolohikal, at itaguyod layunin ng resolusyon ng KWF:
ang kahusayang bokasyonal;
) suportahan ang panawagan ng mga
samahang pangwika hinggil sa
pagbuhay ng mga asignaturang Filipino
sa kolehiyo sa paggamit din ng Filipino
Inilahad din ng PSLLF ang mga
bilang wikang panturo sa iba pang
argumentong maka-Filipino sa
asignatura.
konteksto ng globalisasyon sa isang
bukod na posisyong papel na inilabas
noong 2014.
Idinagdag din ng PSLLF ang ugnayan ng
wika at ng holistikong paghuhubog sa
mga mamayang Pilipino
Detalyado ring ipinaliwanag ng PSLLF
ang historikal na paninindigan para sa
bilinggwalismong pabor sa wikang
pambansa.
Departamento ng Filipino ng De La
Salle University, Manila
“Pangtatanggol sa wikang Filipino,
tungkulin ng bawat Lasalyano”
• “…ang pagkakaroon ng asignaturang
Filipino ay nakapag-aambag sa pagiging
mabisa ng community engagement ng
ating pamantasan sapagkat ang wikang
Filipino ang wika ng mga ordinaryong
mamamayan sa mga komunidad na
ating pinaglilingkuran. Ang
pagpapalakas sa ugnayan ng ating
pamantasan at ng mga ordinaryong
mamamayan ay alinsunod sa bokasyon
ni San Juan Bautista De La Salle na
nagsisikhay sa paggamit ng wika ng mga
ordinaryong mamamayan sa
edukasyon. Dapat bigyang-diin na ang
Filipinisasyon ng mga pananaliksik ng
iba’t ibang departamento at kolehiyo sa
pamantasan ay makatutulong din nang
malaki sa pagtitiyak na ang ating mga
pananaliksik ay higit na magiging
kapaki-pakinabang sa ating mga
kababayan.
• “…sa pamamagitan ng asignaturang
Filipino sa DLSU, inaasahang may sapat
na katatasan sa wikang pambansa ang
sinumang gradweyt ng pamantasang ito
sa pakikipagtalastasan sa iba’t ibang
pangangailangan o kontekstong
pangkomunikasyon pang-akademiko
man o pangkultura, tulad ng nililinang
sa ibang Pamantasan.”
• “ang adbokasiyang ito ay nagsasalba
sa kolektibong pagtataguyod ng
nasyonalistang edukasyon na
humuhubog ng mga estudyanteng
magiging mga kapaki-pakinabang na
mamamayan ng ating bansa…”
Pamantasang Ateneo de Manila
“Ang Paninindigan ng Kagawaran ng
Filipino ng Pamantasang Ateneo de
Manila sa Suliraning Pangwikang
Umuugat sa CHED Memorandum Order
No.20, Series of 2013”
• “Hindi lamang midyum ng pagtuturo
ang wikang Filipino. Isa itong disiplina.”
• Ang banta na alisin ang Filipino sa Pilipino. Dahil kung ano ang wika mo,
akademikong konteksto ay magdudulot iyon ang identidad mo.”
ng ibayong pagsasalaylayan o
marhinalisasyon ng mga wika at
kulturang panrehiyon.
Philippine Normal University
“isang moong na sandigan ang wikang
Departamento ng Filipino at Panitikan Filipino upang alisin ang hindi
ng Pilipinas sa ilalim ng Kolehiyo ng magmamaliw na karunungan na
Arte at Literatura ng Unibersidad ng pakikinabangan ng mga mamamayan
Pilipinas, Diliman para sa pambansang kapakanan. Ang
paaralan bilang institusyong panlipunan
ay mahalagang domeyn na humuhubog
• Binigyan tuon ng posisyong papel ng sa kaalaman at kasanayan ng bawat
UP ang kahalagahan ng Filipino sa mamamayan sa bansa. Kaakibat sa
komunikasyong panloob, bilang wikang proseso ng pagtuturo at pagkatuto ang
“susi ng kaalamang bayan.” wikang Filipino upang lubos na
maunawaan at mailapat sa paaralan ng
• “nasa wika ang pagtatanyag ng buhay ang mga araling, hindi lamang
kaalamang lokal-mga kaalamang nagtatapos sa apat na sulok ng silid-
patuloy na hinuhubog at humuhubog sa aralan.”
bayan…”
• Gawain ng mga guro sa antas tersarya
na sanayin ang mga mag-aaral na Dalubhasaan ng mga Umuusbong na
gamitin ang wikang Filipino upang Mag-aaral ng Araling Filipino (DANUM)
gawing kapaki-pakinabang ang napili
nilang disiplina sa pang-araw-araw na
buhay ng mga mamamayan. Sa isang bansang pinagdedebatehan pa
rin ang pambansang identidad, hindi
matatawaran ang ambag ng
pagkakaroon ng asignaturang Filipino sa
Polytechnic University of the
lahat ng antas ng edukasyon, tungo sa
Philippines
pagpapatibay ng kolektibong kaakuhan
• “Paninindigan ng Kagawaran ng ng ating sambayanan.
Filipinolohiya ng Politeknikong
Unibersidad ng Pilipinas (PUP),
Samahan ng Dalubguro sa Filipino
DLSU-Manila
(SADAFIL), Samahan ng mga Batang
Edukador ng Wikang Filipino at mga Ang pagpapanatili ng mga asignaturang
Sining sa Pilipinas, PUP Sentro ng Filipino at Ingles sa GEC ay umaangkop
Malikhaing Pagsulat, at PUP Ugnayan sa ninanais ninyong (CHED)
ng Talino at Kagalingan” pagkakaroon ng holistic growth sa mga
mag-aaral, upang mas mahasa at bihasa
pa lalo ang mga Pilipino sa dalawang
• “Umiiral sa realidad sa Pilipinas na
wikang ito.
ang Filipino ay wikang panlahat.
Nandiyan na ito, umiiral at ginagamit sa
araw-araw na pakikipagtalastasan ng
mga Pilipino. Mga Pilipino ang kusang
tumanggap nito bilang wikang
pambansa at naging katangi-tangi ang
tatag nito dahil ito ang identidad ng
lipunang Pilipino. Mahalaga ang
pagpapaunlad nito sa bawat Pilipino,
kaya kung ihihiwalay sa mga mag-aaral
ng kolehiyo sa Pilipinas ang patuloy na
pag-aaral ng Wikang Filipino, tinanggal
na rin natin ang identidad natin bilang
DLS-CSB

…ang CMO No.20 ay larawan ng

pagpapasahol ng kolonyal na
oryentasyon ng edukasyon na
nakadirekta sa pagtugon ng mga guni-
guni ng globalisasyon o ang lalong
pagpapalakas ng kontrol sa ekonomiya,
pulitika at kultura ng mga dayuhang
bansa, pangunahin ang Estados
Unidos…”

MSU-IIT

Marubdob din ang aming paniniwalang

patuloy na nagsisilbing instrumento ang
wika at panitikang Filipino sa
pagpapalinaw ng landasin tungo sa
makatotohanang kalinaw (kapayapaan)
dito po sa amin sa Mindanao.
FILIPINO BILANG WIKA NG
KOMUNIKASYON SA KOLEHIYO AT
MAS MATAAS NA ANTAS
Filipino ang ginagamit sa paglinang at
pagpapalaganap ng “isang edukasyon
na nagtataguyod ng kapakanan ng
bansa, nagpapayaman ng diwang
mapagtanong at mapanlikha at
umuugat sa buhay at pakikibaka ng
nakararami” (Lumbera et al., 2007)
Dr. Wilfrido V. Villacorta
– nagpanukala ng probisyon at
kalauna’y naging Artikulo XIV sa
Saligang Batas ukol sa edukasyon
“ang ating Wikang Pambansa, walang
kaduda-duda, ay isang makabuluhang
pangkulturang muhon para sa
pambansang pagkakakilanlan. Ngunit
higit sa karaniwang pangkulturang
muhon, ang isang wikang
pambansang nagsisilbing pahatiran ng
komunikasyon sa pagitan ng mga
etno-lingwistikal na grupo at uri ay
magbibigay-daan sa pagkakaisa at
pagkakaroon ng kapangyarihan ng
ating mamamayan”
(-Kung susuriing mabuti, hindi lamang sa
dimensyong kultural mahalaga ang wikang Filipino,
kundi maging sa aspektong ekonomikal rin. )
Filipino as medium of instruction at all
levels is a mandatory provision of the
Philippine Constitution (Article XIV,
Section 6): “The national language of
the Philippines is Filipino.... The
Government shall take steps to
initiate and sustain the use of Filipino
as a medium of official
communication and as language of
instruction in the educational
system.”
It is thus abominable that most
government agencies use English as
their main language of official
communication, and most universities
are still reluctant to progressively
implement the Filipinization of the
curriculum.
Using Filipino as a medium of
instruction in college will only be
effective if Filipino is taught as a
subject/discipline too.
In the era of globalization and
imminent Association of Southeast
Asian Nations (ASEAN) integration,
Filipinos should further strengthen
their own language, literature, and
culture as part of our contribution to
the project of global and regional
socio-cultural integration. For what
can we contribute to the global and
regional projects of integration if we
have no language nor culture to share
with the world and ASEAN?
Expanding and further developing
what students have learned in junior
and senior high school is necessary.
Hence, there is a need for at least a
Filipino subject in college, as a
number of subjects/disciplines in the
senior high school curriculum – such
as English, Arts Studies, Political
Science, Science and Math – have
parallel or related subjects in the new
General Education Curriculum. Why
obliterate Filipino in college when
other subjects/disciplines are
included in both the secondary and
tertiary level curricula?
Skills for Filipino language and
Philippine literature are included in
the College Readiness Standards (CRS)
contained in CHED’s Resolution No.
298-2011, hence including Filipino
language and literature subjects in
college is a must, if the CRS is to be
genuinely useful. Such subjects will
ensure that skills learned in high
school will be further developed in
college.
The National Achievement Test (NAT)
results for Filipino in high school are
still below the Department of
Education’s own standards for
mastery, considering that the highest
national mean percentage score for
Filipino has never breached 52% in
recent years. Hence, retaining Filipino
as a college subject will ensure that
the necessary task of improving
students’ facility of the Filipino
language beyond the secondary level
is accomplished.
The content of the Filipino senior high
school curriculum cannot cover all
content and skills currently taught in
college.
Filipino is the national language and
language of political democratization
as it is spoken by 99% of the
population. It is the most effective
language of national public discourse.
It is the soul of our country’s identity
and culture. Songs, poems, speeches,
essays, stories in Filipino unite us as a
people. Giving our national cultural
heritage some space in all levels of
education is a must. Obliterating it is
obliterating ourselves and our
collective identity.
In K to 12 countries such as the
United States of America, Malaysia,
and Indonesia, national language
and/or literature are part of the
mandatory core courses in their
college curriculum.
Filipino subjects designed in a
multi/interdisciplinary way are
feasible, as proven by the dozens of
proposals submitted to CHED by
various institutions and organizations.
The inclusion of the national language
in the college curriculum is a
relatively new thing, compared with
the inclusion of the English language
and literature in the college
curriculum. English was imposed as
the sole medium of instruction in
1906 and it still enjoys over-all
supremacy in most tertiary level
institutions. Meanwhile, Filipino in
college has been effectively
institutionalized only in 1996. It is
about time this historical injustice is
remedied.
Filipino is a global language taught in
more than 80 schools, institutions,
and universities abroad (in some
cases, full bachelor’s degree and/or
master’s degree are also offered).
Obliterating the space for Filipino and
Philippine Studies at the tertiary level
in Philippine colleges and universities Wikang Filipino sa mass media
will certainly negatively affect the
status of Filipino as a global
language. – Rappler.com Malaki rin ang tulong ng paggamit ng
Filipino sa mass media upang
magpalawak sa kaalaman ng mga
“Retaining Filipino in the tertiary level Pilipino.
is just one step forward aligning our
education system with our goals as a - Hiraya Manawari
nation. We can change the subjects as
- Batibot
often but we should emphasize
inculcating values for national - Bayani
development and international
solidarity, rather than subscribing to Samakatuwid, ang adbokasiya ng
dependency on failed foreign Tanggol Wika na adbokasiya rin ng
frameworks and race-to-the-bottom maraming makabayan sa bansa ay
doctrine preached by global capital.” magtitiyak na ang nasimulan na ay
maipagpapatuloy at lalo pang
mapaunlad tungo sa ganap na
Mahalagang malaman ng mga Pilipino paggamit ng Filipino bilang wika ng
na ang Filipino ay nagsisilbi bilang komunikasyon sa iba’t ibang antas at
lingua franca o wika ng bayan larangan.
Pataas ng pataas ang kamalayan ng
mga Pilipino sa wikang pambansa
Mula sa pag-aaral ng Ateneo de
Manila (1989)
92% nakaiintindi ng Tagalog
83% nakapagsasalita
88% nakababasa
81% nakasusulat
51% nakaiintindi ng Ingles
41% nakaiintindi ng Sebwano
Ito ang pinakadahilan kung bakit
nakabatay ang Filipino sa wikang
Tagalog.

Pagpapalit ng pangalan ng wikang

pambansa mula sa Pilipino tungo sa
Filipino

May malaking katuturan ang

pagpapalit ng wikang pambansa mula
sa batayang wikang pambansa na
Tagalog, sa Pilipino at ngayon ay
Filipino
1937 – wikang batayan -- Tagalog
1959 – Pilipino
1987 – Filipino
Pansinin na sa orihinal na Alpabetong
Pilipino, wala tayong “F”, kung kaya
ang pagpapalit nito ay
nangangahulugan na ang wika natin
ay manghihiram sa ibang wika upang
sa gayon ay makasabay sa daloy o
mga pagbabago na mayroon ang ating
lipunan.