Liber Mesuesi Gjuha Shqipe 5

Aida (Fekollari) Bego Irena Çuçi Ilda Alushaj
Libër mësuesi
për tekstin shkollor
GJUHA SHQIPE 5
albas
Botues:
Latif AJRULLAI
Rita PETRO
Kryeredaktore:
Natasha
PEPIVANI
Redaktore
përgjegjëse:
Artemisa BUSHI
Arti grafik:
Ela
LUMANI
© Albas, 2019
ISBN 978-9928-282-74-3
Shtëpia botuese Albas

Në Tiranë: Rr. “Donika Kastrioti”, pallati 14, ap. 4D.
Tel: 00355 45800160
e-mail: info@albas.al
Në Tetovë: Rr. “Ilinden”, nr.
105 Tel.: 00389 44 344 047
e-mail: albas_te@yahoo.com
Në Prishtinë: Rr. “Muharrem Fejza”, p.n.
Tel.: 00377 45 999 770
e-mail: albas_pr@yahoo.com
Në Preshevë: Rr. “Selami Hallaqi”
Tel.: 00381 17 669 677
e-mail: albas_pr@hotmail.com
Shtypur në shtypshkronjën:
PËRMBAJTJE
Planifikimi i lëndës 7
Aventura verore 46
Pushimet mbaruan 48
Tregimi realist 49
Teksti, fjalia dhe paragrafi 51
Futbolli nuk është vetëm për djem 52
Veshjet dhe pajisjet e veçanta për sportin 54
Fjalia, intonacioni dhe theksi 55
Theksi i fjalës dhe i fjalisë 57
Dallojmë intonacionin e duhur 58
Shoqja e re e klasës 59
Tipat e fjalisë sipas kumtimit 61
Paniku 62
Përshkrimi i ndjenjave 64
Një gërvishtje e lehtë 65
Fjalia dëftore dhe rendi i fjalëve 67
Rënia e zjarrit 68
Rregullorja 70
Fjalia dëshirore dhe nxitëse 71
Poliana bën shumë pyetje 72
Fjalia pyetëse dhe rendi i fjalëve 74
Luli i vocërr 76
Nga poezia në prozë 78
Shenjat e pikësimit në fjali 79
Matia dhe gjyshi 81
Fjalia pohore dhe mohore 83
Rruga 85
Këshilla 86
Shprehjet frazeologjike dhe fjalët e urta 87
Ditari i Konit 89
Ditari 91
Shenjat e pikësimit në dialog 92
Shkrimi i datës 94
Kujtimet e Mihal Gramenos 95
Patat e egra 97
Antonimet dhe sinonimet 98
Vjeshta 100
Përshkruajmë vjeshtën 102
Homonimet 103
3
Libër mësuesi për tekstin “Gjuha Shqipe 5”
PËRMBAJTJE
Fjalët më të rëndësishme 104
Fjalori një mik i madh 107
Rrëmbimi i Princit Oleomargarin 108
Kuptimet e fjalëve 110
Lindja e Gjergj Kastriotit 111
Poezi: Himni i flamurit; Lulëkuqeja 112
Gjuha standard dhe dialektet 114
Dita e madhe 116
Tema e atdheut 118
Vetëm ti mund të vazhdosh 119
Fjalët e parme dhe fjalët jo të parme 121
E gjetur pas 400 vjetësh 122
Shkrimi biografik dhe autobiografik 124
Pjesët përbërëse të fjalës 125
Emri im 128
Autoportreti (model 1) 129
Autoportreti (model 2) 130
Emri i përgjithshëm dhe i përveçëm 132
Më quajnë Tefta Tashko Koço 133
Përdorimi i shkronjës së së madhe 135
Sfida - një javë pa ekrane 136
Teksti përshkrues 142
Përshkrimi i mjedisit/Përshkruaj dhomën 142
Gjinia dhe numri i emrit 144
Pema e Vitit të Ri 147
Kartolina, ftesa 147
Ç'natë e mrekullueshme! 149
Parafjalët 151
Racizmi shpjeguar vajzës sime 152
Maçoku Mefisto 153
Lakimi i emrave; Lakimi i parë 154
Përshkruajmë kafshët 156
Jeta e një qeni 158
Lakimi i dytë 159
Kaprolli në luginën me dëborë 160
Lakimi i tretë 162
Ushtrime për lakimet e emrit 162
Shumësi i emrave shkëmb, mulli, lepur etj. 164
Poezia 165
Mbiemri (i nyjshëm dhe i panyjshme) 167
4
PËRMBAJTJE
Dimri 168
Liqeni në dimër dhe në verë 170
Mbiemrat e panyjshëm në numrin shumës 171
Stralisku 173
Si të pikturojmë 174
Përshtatja e mbiemrit me emrin 175
Një jashtëtokësor në familje 177
Përemrat vetorë 179
Lojërat tona 181
Lakimi i përemrave vetorë; trajtat e shkurtra 182
I zakonshëm 184
Përemrat pronorë 186
Përshkrimi i personit 187
Kur po xhirohej një film 188
Përemrat pyetës 190
Dashuria prindërore 191
Apostrofi te përemri pyetës 192
Sa dëshiroj 194
Përemri dëftor 195
Ibrahim Kodra për figurën e gruas 196
Të drejtat e grave 198
Në ajrin e mbrëmjes 199
Përshkruajmë pranverën 200
Folja: tri zgjedhimet 202
Dorëzohet bora 203
Dramatizim Fati i sundimtarit 205
Kohët e thjeshta të foljes në mënyrën dëftore 208
Përshëndetja e Hektorit me Andromakën 210
Personazhet mitologjike 212
Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e tashme 213
Leva e Arkimedit 215
Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të thjeshtë 217
Teksti letrar dhe teksti shkencor 219
Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e pakryer 200
Muji dhe zanat 222
Ra si ylli, po s’u shua 223
Legjenda 225
Ndajfolja 226
Lidhëzat 227
5
Historia e Arlekinit 229
Fjalia e thjeshtë; gjymtyrët e saj 230
Fëmijëria 232
Grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit 233
Ujku dhe gomari 235
Me se shprehet kryefjala 236
Fati do kapur prej flokësh 238
Magjia e përrallës 239
Me se shprehet kallëzuesi 240
Aventurat e Nils Holgersonit 242
Gjymtyrët e dyta Përcaktori 243
Sirena e vogël 244
Përralla dhe filmi vizatimor 246
Princi i lumtur 247
Kundrinori i drejtë 249
Të shtrydhësh idetë 250
Lushi në hapësirë 252
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë 253
Përralla dhe teksti fantastiko-shkencor 255
Kundrinori i zhdrejtë me parafjalë 256
Aventura në ishullin lundrues 258
Bashkëtingëlloret e zëshme 260
Përshkruajmë zhurmat 261
Nën tokë 263
Ndarja e fjalëve në fund të rreshtit 265
Mogli 265
Ritmet e pyllit 267
Lisi në kodër 268
Heronjtë e mjedisit 269
Rrethanori 270
Magjia e natës në mal 271
Korriku 273
Luajmë dhe shkruajmë poezi 274
Maksi në udhëtim me klasën 275
Këshilla vere 277
Teste 279
6
Shtëpia Botuese ALBAS
Planifikimi i lëndës gjuha shqipe 5
Rezultatet e të nxënit për çdo kompetencë
Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit

1. shpreh përjetimet që e kanë shoqëruar gjatë shikimit dhe dëgjimit të një filmi, dokumentari, ekspozite,
dramatizimi, recitimi, interpretimi muzikor ose leximit të një libri në njërën nga format shprehëse: me gojë,
me shkrim, me vizatim, me mimikë, me lëvizje etj.;
2. dëgjon me vëmendje prezantimin e tjetrit dhe merr pjesë në diskutim me pyetje, komente apo sqarime;
3. merr pjesë në organizimin e një shfaqjeje artistike duke përdorur forma të ndryshme të të shprehurit;
4. lexon saktë me zë një tekst letrar ose joletrar të palexuar më parë;
5. shkruan një tekst (rreth një faqe) për një temë të caktuar;
6. identifikon personazhet kryesore të një tregimi, drame, filmi apo kënge dhe i analizon duke bërë një
listë me tiparet e tyre, diskuton rreth tyre dhe, në bashkëveprim me moshatarët, luan rolin e njërit prej
personazheve;
7. shpreh me gojë dhe me shkrim fjali të thjeshta në gjuhën e huaj dhe i përkthen ato në gjuhën amtare;
8. prezanton një temë të caktuar para të tjerëve në një kohëzgjatje deri në 10 minuta duke përdorur TIK-un.
Kompetenca e të menduarit
1. Identifikon, për një temë/ngjarje, çështjet kryesore të marra nga burime të ndryshme informacioni (tekst
mësimor, gazetë, internet, apo burime të tjera);
2. paraqet argumente pro dhe kundër për një mendim, qëndrim, sjellje të manifestuar nga një apo më
shumë persona (në klasë/shkollë apo jashtë saj).
Kompetenca e të nxënit
1. shfrytëzon burime të ndryshme informacioni për përgatitjen enjë teme të dhënë;
2. identifikon dhe krahason informacionet e njohura me ato të panjohura për një temë, çështje apo ngjarje
të caktuar, duke përdorur teknika të ndryshme (p.sh., duke i shënuar me shenja të ndryshme);
3. krahason përparimin e tij me përvojën paraprake gjatë kryerjes së një detyre apo një veprimtarie të
caktuar;
4. përdor portofolin personal si mjet për identifikimin e përparësive dhe të mangësive të veta në fusha të
caktuara, duke hartuar një plan pune me hapa konkretë për përmirësim;
5. identifikon cilësitë që zotëron dhe ato që duhen zhvilluar për të nxënë gjatë kryerjes së një detyre apo
veprimtarie të caktuar duke bashkëpunuar me të tjerët;
6. prezanton, për 6-10 minuta, përvojën e vet.
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin

1. përgatit një jetëshkrim (autobiografi) ku prezanton veten, të dhënat personale dhe prirjet që ka për fusha
të caktuara, duke gjetur të përbashkëtat që ato kanë me profesionet e dëshiruara;
2. përgatit një plan pune njëjavor;
3. diskuton për mënyrën e sjelljes së nxënësve në klasë, nëshkollë dhe në mjedise të tjera në një situatë të
caktuar, duke prezantuar idetë nëpërmjet shembujve konkretë.
7
Kompetenca personale
1. bashkëpunon në mënyrë aktive me të gjithë moshatarët (pavarësisht prejardhjes së tyre, aftësive dhe nevojave
të veçanta) për arritjen e një qëllimi të përbashkët (projekti/ veprimtarie në bazë klase/shkolle apo jashtë saj).
Kompetenca qytetare
1. shpreh, dëgjon dhe respekton mendimin e secilit anëtar dhe vendos për mënyrat e përfundimit të një
veprimtarie të përbashkët.
Kompetenca digjitale
1. organizon dhe komunikon informacionin, duke përdorur mjetet e duhura të komunikimit teknologjik për
të mbledhur informacion dhe për të komunikuar me të tjerët.
8
Planifikimi i orëve vjetore sipas kompetencave
Kompetencat Të dëgjuarit Të folurit Të Të shkruarit Përdorimi Totali,

/ klasat e teksteve për të lexuarit e për qëllime i drejtë i orë
të komunikuar teksteve vetjake dhe gjuhës
ndryshme dhe për të letrare funksionale
mësuar dhe
joletrare
Klasa e pestë 5 5 75 30 60 175 orë
Planifikimi sintetik i lëndës në tre tremujorë
Nr.i Nr. i orëve Kompetenca Tema Orët

orëve sipas dyshe
rubrikave
Tremujori i parë - 12 javë x 5 orë = 60 orë
1. 1. Lexojmë Aventura verore 1

2. 2. Lexojmë Aventura verore 2
3. 1. Shkruajmë Pushimet mbaruan 1
4. 1. Flasim Tregimi realist, Pushimet mbaruan 2
5. 1. Njohuri gjuhësore Teksti, fjalia dhe paragrafi 1
6. 3. Lexojmë Futbolli nuk është vetëm për djem 2
7. 4. Lexojmë Futbolli nuk është vetëm për djem 1
8. 2 Shkruajmë Veshjet dhe pajisjet e veçanta për sportin 2
9. 2 Njohuri gjuhësore Fjalia, intonacioni dhe theksi 1
10. 3 Njohuri gjuhësore Theksi i fjalës dhe i fjalisë 2
11. 1 Dëgjojmë Dallojmë intonacionin e duhur 1
12. 5. Lexojmë Shoqja e re e klasës 1
13. 4 Njohuri gjuhësore Tipat e fjalisë sipas kumtimit 2
14. 6. Lexojmë Paniku 1
15. 3 Shkruajmë Përshkrimi i ndjenjave 2
16. 7. Lexojmë Një gërvishtje e lehtë 1
17. 8. Lexojmë Një gërvishtje e lehtë 2
18. 5 Njohuri gjuhësore Fjalia dëftore dhe rendi i fjalëve 1
19. 9. Lexojmë Zjarr në katin e pestë 2
20. 4 Shkruajmë Rregullorja 1
21. 6 Njohuri gjuhësore Fjalia dëshirore dhe nxitëse 2
22. 10. Lexojmë Poliana bën shumë pyetje 1
23. 11. Lexojmë Poliana bën shumë pyetje 2
24. 7 Njohuri gjuhësore Fjalia pyetëse dhe rendi i fjalëve 2
25. 12. Lexojmë Luli i vocërr 1
26. 5 Shkruajmë Nga poezia në prozë 2
27. 8 Drejtshkrim Shenjat e pikësimit në fjali 1
28. 13. Lexojmë Matia dhe gjyshi 1
29. 14. Lexojmë Matia dhe gjyshi 2
30. 9 Njohuri gjuhësore Fjalia pohore dhe mohore 1
31. 10 Njohuri gjuhësore Fjalia pohore dhe mohore 2
9
32. 15. Lexojmë Rruga 2

33. 6 Shkruajmë Këshilla 1
34. 11 Njohuri gjuhësore Shprehjet frazeologjike dhe fjalët e urta 2
35. 16. Lexojmë Ditari i Konit 1
36. 7 Shkruajmë Ditari 2
37. 12 Njohuri gjuhësore Shenjat e pikësimit në dialog 1
38. 13 Njohuri gjuhësore Shkrimi i datës 2
39. 17. Lexojmë Kujtimet e Mihal Gramenos 1
40. 18. Lexojmë Patat e egra 2
41. 14 Njohuri gjuhësore Antonimet dhe sinonimet 1
42. 19. Lexojmë Vjeshta 2
43. 8 Shkruajmë Përshkruajmë vjeshtën 1
44. 15 Njohuri gjuhësore Homonimet 2
45. 20. Lexojmë Fjalët më të rëndësishme 1
46. 16 Njohuri gjuhësore Një mik i madh - Fjalori 2
47. 21. Projekt / Dramatizim Rrëmbimi i Princit Oleomargarin 1
48. 22. Projekt/ Dramatizim Rrëmbimi i Princit Oleomargarin 2
49. 17 Njohuri gjuhësore Kuptimet e fjalëve 1
50. 23. Lexojmë Lindja e Gjergj Kastriotit 2
51. 2 Dëgjojmë Poezi: Himni i flamurit; Lulëkuqeja 1
52. Njohuri gjuhësore Gjuha standarde dhe dialektet 2
53. 24. Lexojmë Dita e madhe 1
54. 25. Lexojmë Dita e madhe 2
55. 9 Shkruajmë Tema e atdheut 1
56. 26. Lexojmë Vetëm ti mund të vazhdosh 1
57. 27. Lexojmë Vetëm ti mund të vazhdosh 2
58. 19 Njohuri gjuhësore Fjalët e parme dhe fjalët jo të parme 1
59. 28. Lexojmë E gjetur pas 400 vjetësh 2
60. 11 Shkruajmë Testi i tremujorit të parë -
Tremujori i dytë - 12 javë x 5 orë = 60 orë
61. 10 Shkruajmë Shkrimi biografik dhe autobiografik 1

62. 20 Njohuri gjuhësore Pjesët përbërëse të fjalës 2
63. 29. Lexojmë Emri im 1
64. 21 Njohuri gjuhësore Ushtrime 2
65. 12 Shkruajmë Autoportreti 1
66. 22 Njohuri gjuhësore Emri i përgjithshëm dhe i përveçëm 1
67. 30. Lexojmë Më quajnë Tefta Tashko Koço 2
68. 23 Drejtshkrim Përdorimi i shkronjës së madhe 1
69. 31. Lexojmë Sfida - një javë pa ekrane 1
70. 32. Lexojmë Sfida - një javë pa ekrane 2
71. 24 Njohuri gjuhësore Emrat konkretë dhe abstraktë 1
72. 25 Njohuri gjuhësore Emrat konkretë dhe abstraktë 2
73. 3. Dëgjojmë Dhoma ime .Teksti përshkrues 2
74. 13 Shkruajmë Përshkrimi i mjedisit 1
75. 26 Njohuri gjuhësore Gjinia dhe numri i emrit 1
76. 27 Njohuri gjuhësore Gjinia dhe numri i emrit 2
77. 33. Lexojmë Pema e Vitit të Ri 2
78. 14 Shkruajmë Kartolina, ftesa 1
79. 34. Lexojmë Ç'natë e mrekullueshme! 2
80. 35. Lexojmë Ç'natë e mrekullueshme! 1
10
81. 28 Njohuri gjuhësore Parafjalët 1

82. 2 Flasim Racizmi shpjeguar vajzës sime 2
83. 36. Lexojmë Maçoku Mefisto 1
84. 29 Njohuri gjuhësore Lakimi i emrave; Lakimi i parë 2
85. 15 Shkruajmë Përshkruajmë kafshët 1
86. 37. Lexojmë Jeta e një qeni 1
87. 30 Njohuri gjuhësore Lakimi i dytë 2
88. 38. Lexojmë Kaprolli në luginën me dëborë 2
89. 31 Njohuri gjuhësore Lakimi i tretë 1
90. 32 Njohuri gjuhësore Ushtrime për lakimet e emrit 2
91. 16 Shkruajmë Posteri për mbrojtjen e kafshëve 1
92. 33 Drejtshkrim Shumësi i emrave shkëmb, mulli, lepur etj. 2
93. 3 Flasim Poezia 1
94. 34 Njohuri gjuhësore Mbiemri (i nyjshëm dhe i panyjshëm) 2
95. 39. Lexojmë Dimri 1
96. 17 Shkruajmë Liqeni në dimër dhe në verë 2
97. 35 Drejtshkrim Mbiemrat e panyjshëm në numrin shumës 1
98. 40. Lexojmë Stralisku 1
99. 41. Lexojmë Stralisku 2
100. 18 Shkruajmë Si të pikturojmë 2
101. 36 Njohuri gjuhësore Përshtatja e mbiemrit me emrin 1
102. 42. Lexojmë Një jashtëtokësor në familje 1
103. 43. Lexojmë Një jashtëtokësor në familje 2
104. 37 Njohuri gjuhësore Përemrat vetorë 2
105. 19 Shkruajmë Lojërat tona 1
106. 38 Njohuri gjuhësore Lakimi i përemrave vetorë; trajtat e shkurtra 2
107. 44. Lexojmë I zakonshëm 1
108. 39 Njohuri gjuhësore Përemrat pronorë 2
109. 20 Shkruajmë Përshkrimi i personit 1
110. 45. Lexojmë Kur po xhirohej një film 2
111. 40 Njohuri gjuhësore Përemrat pyetës 1
112. 21 Shkruajmë Dashuria prindërore 2
113. 41 Njohuri gjuhësore Apostrofi te përemri pyetës 1
114. 46. Lexojmë Sa dëshiroj 2
115. 42 Njohuri gjuhësore Përemri dëftor 1
116. 47. Lexojmë Ibrahim Kodra për figurën e gruas 2
117. 22 Shkruajmë Të drejtat e grave 1
118. 48. Lexojmë Në ajrin e mbrëmjes 2
119. 23 Shkruajmë Përshkruajmë pranverën 1
120. 49. Lexojmë Test i tremujorit të dytë
Tremujori i tretë 11 javë x 5 orë = 55 orë
121. 43 Njohuri gjuhësore Folja: tri zgjedhimet 2

122. 50. Lexojmë Dorëzohet bora 1
123. 51. Projekt Dramatizim Fati i sundimtarit 1
124. 52. Projekt Lexojmë Fati i sundimtarit 2
125. 44 Njohuri gjuhësore Kohët e thjeshta të foljes në mënyrën dëftore 2
126. 53. Lexojmë Iliada, Përshëndetja e Hektorit me Andromakën 1
127. 24 Shkruajmë Personazhet mitologjike 2
128. 45 Njohuri gjuhësore Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e tashme 1
129. 54. Lexojmë Leva e Arkimedit 2
130. 55. Lexojmë Leva e Arkimedit 1
11
131. 46 Njohuri gjuhësore Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të 2
thjeshtë
132. 3 Dëgjojmë Teksti letrar dhe teksti shkencor 1
133. 47 Njohuri gjuhësore Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e pakryer 2
134. 56. Lexojmë Muji dhe zanat 1
135. 57. Lexojmë Ra si ylli, po s’u shua 2
136. 25 Shkruajmë Legjenda 1
137. Njohuri gjuhësore Ndajfolja 1
138. 49 Njohuri gjuhësore Lidhëzat 2
139. 58. Lexojmë Historia e Arlekinos 2
140. 59. Lexojmë Historia e Arlekinos 1
141. 50 Njohuri gjuhësore Fjalia e thjeshtë; gjymtyrët e saj 1
142. 60. Lexojmë Fëmijëria 2
143. 51 Njohuri gjuhësore Grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit 1
144. 61. Lexojmë Ujku dhe gomari 2
145. 52 Njohuri gjuhësore Me se shprehet kryefjala 1
146. 62. Lexojmë Fati do kapur prej flokësh 2
147. 26 Shkruajmë Magjia e përrallës 1
148. 53 Njohuri gjuhësore Me se shprehet kallëzuesi 2
149. 63. Lexojmë Aventurat e Nils Holgersonit 1
150. 54 Njohuri gjuhësore Gjymtyrët e dyta. Përcaktori 2
151. 64. Lexojmë Sirena e vogël 1
152. 27 Shkruajmë Përralla dhe filmi vizatimor 2
153. 65. Lexojmë Princi i Lumtur 1
154. 55 Njohuri gjuhësore Kundrinori i drejtë 2
155. 4 Flasim Të shtrydhësh idetë 1
156. 66. Lexojmë Lushi në hapësirë 2
157. 56 Njohuri gjuhësore Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë 1
158. 28 Shkruajmë Përralla dhe teksti fantastiko-shkencor 2
159. 57 Njohuri gjuhësore Kundrinori i zhdrejtë me parafjalë 1
160. 67. Lexojmë Aventura me ishullin lundrues 2
161. 29 Shkruajmë Përshkruajmë veçoritë e zërave e të zhurmave 1
162. 58 Njohuri gjuhësore Bashkëtingëlloret e zëshme dhe të pazëshme 2
163. 68. Lexojmë Nën tokë 1
164. 69. Lexojmë Mogli 2
165. 59 Njohuri gjuhësore Ndarja e fjalëve në fund të rreshtit 1
166. 5 Dëgjojmë Ritmet e pyllit 2
167. 70. Lexojmë Lisi në kodër 1
168. 5 Flasim Heronjtë e mjedisit 2
169. 60 Njohuri gjuhësore Rrethanori 1
170. 71. Lexojmë Magjia e natës në mal 2
171. 72. Lexojmë Korriku 1
172. 73. Lexojmë Test i tremujorit të tretë -
173. 30 Shkruajmë Luajmë dhe shkruajmë poezi 2
174. 74. Lexojmë Maksi në udhëtim me klasën 1
175. 75. Lexojmë Këshilla vere 2
12
Lënda: Gjuhë shqipe klasa V
Planifikimi analitik sipas tremujorëve
35 javë x 5 orë = 175 orë
Nr. Java Kompetenca Tema mësimore Situatat e Metodologjia dhe Vlerësimi i nxënësit Burimet dhe materialet
parashikuara të të veprimtaritë e nxënësve Didaktike
nxënit
1. Java Lexojmë Aventura verore Pushimet verore Bisedë, lexim në heshtje, Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
1 kllaster, diskuto-argumento, dhëna rreth llojeve të ndryshme të teksteve letra format A4.
shkrim i lirë. dhe veçorive të tyre.
2. Lexojmë Aventura verore Pushimet verore Bisedë, lexim në heshtje, Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
kllaster, diskuto-argumento, dhëna rreth llojeve të ndryshme të teksteve letra format A4.
shkrim i lirë. dhe veçorive të tyre.
3. Shkruajmë Pushimet Ku kam kaluar Bisedë, shkrim i lirë, Turi i Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. Teksti i nxënësit, fletore, foto,
mbaruan pushimet verore. Galerisë. Mësuesi/ja merr disa fletore për të objekte nga vende të ndryshme
realizuar vlerësimin me shkrim. ku kanë kaluar pushimet,
shënime (ditar personal) etj.
4. Flasim Tregimi realist Krijimet e nxënësve Diskutim, pyetje-përgjigje, Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
për pushimet verore. pema e mendimit, punë e tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të fletore
drejtuar. shtruara përgjatë gjithë orës mësimore.
5. Njohuri Teksti, fjalia dhe Pushimet mbaruan Pyetje-përgjigje, punë në çift, Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore paragrafi diskutim, punë në grup. tyre në të gjitha veprimtaritë e orës fletore
mësimore.
Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

6. Java Lexojmë Futbolli nuk është Sporti i preferuar ERR: Stuhi mendimi, DRTA, Nxënësit vlerësohen për diskutimet e tyre, Teksti i nxënësit, libri digjital,
2 vetëm për djem loja e karriges, rrjet por sidomos në rrjetin e diskutimit. fletore
diskutimi.
7. Lexojmë Futbolli nuk është Sporti i preferuar ERR: Stuhi mendimi, DRTA, Nxënësit vlerësohen për diskutimet e tyre Teksti i nxënësit, libri digjital,
vetëm për djem loja e karriges, rrjet në të gjitha çështjet e shtruara përgjatë fletore
diskutimi. kësaj ore mësimore, por sidomos në rrjetin
e diskutimit.
5”
8. Shkruajmë Veshjet dhe Detyrat e shtëpisë Punë në grup, prezantim, Mësuesi\ja kontrollon dhe vlerëson me Teksti i nxënësit, libri digjital,
pajisjet e veçanta shkrim i lirë, diskutim. notë një pjesë të punimeve të nxënësve. fletore
për sportin
9. Njohuri Fjalia, intonacioni Përshkrimi i stinës së Pyetje-përgjigje, lexim me Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
13
14

gjuhësore dhe theksi vjeshtës kodim teksti, diskutim. tyre në diskutim për të gjitha çështjet e fletore
shtruara.
10. Njohuri Theksi i fjalës dhe Diktim Diktim, diskutim, punë e Sipas gjykimit të mësueses/it duke pasur Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore i fjalisë drejtuar, analizë rastesh, parasysh rezultatet e të nxënit. fletore
11. Java Dëgjojmë Dallojmë Punë me tekstin Stuhi mendimi, dëgjo- Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e
3 intonacionin e vëzhgo-analizo, lojë në grup. tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të Teksti i nxënësit, libri digjital,
duhur shtruara përgjatë orës mësimore. Për lojën fletore
në grup janë vetë nxënësit që zgjedhin
5”
çiftin që interpretoi më mirë.
12. Lexojmë Shoqja e re e Veprimtari praktike Punë në grup, lexim me role, Teksti i nxënësit, libri digjital,
klasës mendo-diskuto, shkrim i lirë. Sipas gjykimit të mësuesit. fletore
13. Njohuri Tipat e fjalisë Punë me tekstin Stuhi mendimi, tabelë Nxënësit vlerësohen në bazë të përgjigjeve Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore sipas kumtimit koncepti, punë e drejtuar. të tyre. fletore
14. Lexojmë Paniku Tregim mbi bazën e Parashikim me terma Vlerësimi sipas gjykimit të mësuesit. Teksti i nxënësit, libri digjital,
fjalëve kyç paraprakë, lexo-mendo- fletore
analizo, punë në çift,
diskutim.
15. Shkruajmë Përshkrimi i Loja e ndjenjave Loja e ndjenjave, punë në Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. Teksti i nxënësit, libri digjital,
ndjenjave grupe, shkrim i lirë, Turi i Mësuesi/ja merr disa fletore për të fletore
Galerisë realizuar vlerësimin me shkrim.
16. Java Lexojmë Një gërvishtje e Bisedë për rastet e Bisedë, leximi me role, Nxënësit vlerësohen për leximin shprehës Teksti i nxënësit, libri digjital,
4 lehtë dëmtimeve të vogla. pyetje-përgjigje, punë e dhe ritregimin e përmbajtjes. fletore
drejtuar, punë e pavarur.
17. Lexojmë Një gërvishtje e Bisedë për ndihmën e Bisedë, leximi me role, Nxënësit vlerësohen për gjithëpërfshirjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
lehtë shpejtë të dhënë në pyetje-përgjigje, punë e tyre në mësim, mendimet interesante për fletore
raste dëmtimesh të drejtuar, punë e pavarur. të gjitha çështjet e shtruara për diskutim.
vogla.
18. Njohuri Fjalia dëftore dhe Stuhi mendimi për Stuhi mendimi, INSERT, Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore rendi i fjalëve fjalinë dëftore punë e drejtuar. në punimin e ushtrimeve dhe pjesëmarrjen fletore
në diskutimin e plotësimit të tabelës.
19. Lexojmë Zjarr në katin e Shkruhen rregullat që Mendo-shkruaj-diskuto, Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrje në Teksti i nxënësit, libri digjital,
pestë ata njohin në raste të hulumtim i përbashkët, punë diskutime, për njohuritë që kishin në fletore
rënies së zjarrit në çift, punë e drejtuar. zgjidhjen e situatave të rrezikshme etj.
20. Shkruajmë Rregullorja Punë me tekstin Punë e drejtuar, shkrim i lirë, Vlerësohen njohuritë e nxënësve për të Teksti i nxënësit, libri digjital,
diskutim. vepruar në situata të rrezikshme fletore
21. Java Njohuri Fjalia dëshirore Punë me fisha Punë me fisha, diskutim, Nxënësit vlerësohen për njohuritë e tyre në Teksti i nxënësit, libri digjital,
5 gjuhësore dhe nxitëse (rikujtohen njohuritë pema e mendimit, punë e dallimin e fjalive nxitëse dhe dëshirore, si letra format A4, fisha.
për fjali të që drejtuar, shkrim i lirë. dhe krijimin e fjalive nxitëse e dëshirore
shprehin: urim, mbështetur në situatat e dhëna.
mallkim, kërkesë,
këshillë, urdhër,
udhëzim, porosi).
22. Lexojmë Poliana bën Bisedë për të drejtat e Bisedë, punë e pavarur, Nxënësit vlerësohen për angazhimin e tyre Teksti i nxënësit, libri digjital,
shumë pyetje fëmijëve diskutim, pyetje-përgjigje, në të gjitha çështjet mësimore. letra format A4,.
kllaster, punë me grupe.
23. Lexojmë Poliana bën Listimi i të drejtave të Bisedë, punë e pavarur, Nxënësit vlerësohen për angazhimin e tyre Teksti i nxënësit, libri digjital,
shumë pyetje fëmijëve diskutim, pyetje-përgjigje, në të gjitha çështjet mësimore. letra format A4,.
kllaster, punë me grupe.
24. Njohuri Fjalia pyetëse dhe Punë me tekstin Stuhi mendimi, kllaster, punë Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore rendi i fjalëve e drejtuar, punë në grup-lojë. tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve letra format A4,.
mësimore si dhe për zgjidhjen e saktë të
ushtrimeve.
25. Njohuri Fjalia pyetëse dhe Punë me tekstin Stuhi mendimi, kllaster, punë Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore rendi i fjalëve e drejtuar, punë në grup-lojë. tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve letra format A4,.
mësimore si dhe për zgjidhjen e saktë të
ushtrimeve.
26. Java Lexojmë Luli i vocërr Lojë Lojë, diskutim, lexim në Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen dhe Teksti i nxënësit, libri digjital,
6 heshtje, punë e drejtuar. përgjigjet e sakta të nxënësve për të gjitha letra format A4, skedë.
çështjet e shtruara.
27. Shkruajmë Nga poezia në Pazari i këpucarit Bisedë, Diagrami i Venit, Në përfundim të detyrës mund të krijohet Teksti i nxënësit, libri digjital,
prozë pyetje-përgjigje, shkrim i lirë, një juri për të zgjedhur krijimin, tregimin më fletore.
Turi i Galerisë. të bukur të krijuar nga poezia. Nxënësit
mund të vlerësojnë punët e njëri-tjetrit duke
nxjerrë në pah anët pozitive dhe negative.

28. Njohuri Shenjat e Punë me tekstin Diskutim i ideve, kllaster, Nxënësit vlerësohen për respektimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore pikësimit në fjali punë e drejtuar. shenjave të pikësimit në fund të fjalisë dhe fletore.
Drejtshkrim shkrimin e ligjëratës së drejtë dhe të
dialogut.
29. Lexojmë Matia dhe gjyshi I duam gjyshërit Bisedë, parashikim me Nxënësit vlerësohen për rrëfimet e sinqerta Teksti i nxënësit, libri digjital,
terma paraprakë, lexim i në përshkrimin e raporteve që ata kanë me letra format A4.
drejtuar, rrjeti i diskutimit. gjyshërit, argumentimin e mendimit të tyre,
si dhe për çështjet e diskutuara mësimore.
5”
30. Lexojmë Matia dhe gjyshi I duam gjyshërit Bisedë, parashikim me Nxënësit vlerësohen për rrëfimet e sinqerta Teksti i nxënësit, libri digjital,
terma paraprakë, lexim i në përshkrimin e raporteve që ata kanë me letra format A4.
drejtuar, rrjeti i diskutimit. gjyshërit, argumentimin e mendimit të tyre,
15
16

si dhe për çështjet e diskutuara mësimore.
31. Java Njohuri Fjalia pohore dhe Krijimi i tipave të Diskutim, punë e pavarur, Nxënësit vlerësohen për aftësitë e tyre në Teksti i nxënësit, libri digjital,
7 gjuhësore mohore ndryshëm të fjalive kllaster. dallimin e fjalive pohore e mohore, për fletore.
nga nxënësit dhe shndërrimin e fjalive pohore në mohore etj.
kthimi i tyre në
mohore.
32. Njohuri Fjalia pohore dhe Krijimi i tipave të Diskutim, punë e pavarur, Nxënësit vlerësohen për aftësitë e tyre në Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore mohore ndryshëm të fjalive kllaster. dallimin e fjalive pohore e mohore, për fletore.
nga nxënësit dhe shndërrimin e fjalive pohore në mohore etj.
5”
kthimi i tyre në
mohore.
33. Lexojmë Rruga Listimi i këshillat që Bisedë, shkrim i lirë, Nxënësit vlerësohen për përgjigjen më të Teksti i nxënësit, libri digjital,
prindërit japin më diskutim, lexim i koduar i bukur e më me thellësi mendimi. fletore.
shumë për jetën. tekstit, punë në çift.
34. Shkruajmë Këshilla Detyrat e shtëpisë Diskuto-argumento, lexim në Vlerësohen nga vetë nxënësit dhe nga Teksti i nxënësit, libri digjital,
heshtje, punë e pavarur, mësuesi/ja ata që kanë shkruar këshillat fletore.
zbatim i njohurive të marra. më të bukura e më të vlefshme.
35. Njohuri Shprehjet Dallimi i shprehjeve Punë e drejtuar, diskutim, Nxënësit vlerësohen bazuar në përgjigjet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore frazeologjike dhe frazeologjike nga punë e pavarur. tyre të sakta dhe për pjesëmarrjen aktive. fletore.
fjalët e urta fjalët e urta në
shembujt e dhënë.
36. Java Lexojmë Ditari i Konit Bisedë për ditarin Bisedë, rrjet diskutim, lexim Nxënësit vlerësohen bazuar në përgjigjet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
8 zinxhir, diskutim. dhëna dhe përfshirjen e tyre në diskutimin fletore.
e të gjitha çështjeve mësimore.
37. Shkruajmë Ditari Detyrat e shtëpisë Punë e drejtuar, lexim në Sipas planifikimit të mësueses/it mblidhen Teksti i nxënësit, libri digjital,
heshtje, shkrim i lirë, Turi i disa fletë ditari për t’u vlerësuar me notë. fletore.
Galerisë.
38. Njohuri Shenjat e Në bibliotekë (lojë Lojë me role, studim rasti, Sipas planifikimit të mësuesit/es. Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore pikësimit në dialog me role) punë e drejtuar. fletore, fletë pune.
39. Njohuri Shkrimi i datës Lojë Lojë, diskutim, punë e Sipas gjykimit të mësuesit. Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore drejtuar. fletore, fisha.
40. Lexojmë Kujtimet e Mihal Ngjarje interesante Shkrim i lirë, lexim në Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital.
Gramenos nga jeta heshtje, karrigia e nxehtë tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të
(empatia), harta e shtruara përgjatë gjithë orës mësimore.
personazhit, diskutim.
41. Java Lexojmë Patat e egra Shkruajnë një tekst Parashikim me terma Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna teksti i nxënësit, libri digjital.
9 mbështetur në fjalët paraprakë, lexo-sintetizo, gjatë orës mësimore.
kyçe të dhëna. dallo-argumento, punë në
çift.
42. Njohuri Antonimet dhe Detyra e shtëpisë. Lojë, diskutim, punë e Nxënësit vlerësohen për gjithëpërfshirjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore sinonimet Lojë pavarur. tyre në veprimtaritë mësimore. fisha.
43. Lexojmë Vjeshta Gjëegjëza për stinët e Pema e mendimit, lexim Vlerësohen përgjigjet e nxënësve në Teksti i nxënësit, libri digjital,
vitit zinxhir, lexo-dallo, punë e situatën e të nxënit si dhe përgjigjet me gjëegjëza.
pavarur, diskutim. gojë e me shkrim gjatë punimit të
ushtrimeve.
44. Shkruajmë Përshkruajmë Pamje filmike ose Teksti i nxënësit, libri digjital, Mësuesi/ja mbledh punimet e disa Teksti i nxënësit, libri digjital,
vjeshtën foto, kartolina, piktura pamje të stinës së vjeshtës. nxënësve për të bërë vlerësim me notë. pamje të stinës së vjeshtës.
që paraqesin peizazh
vjeshte. Detyrat e
shtëpisë.
45. Njohuri Homonimet Punë me tekstin Punë e pavarur, diskutim, të Vlerësimi i nxënësve bëhet duke u Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore nxënit bashkëpunues. mbështetur në aftësitë e tyre për të dalluar letra format A4.
dhe përdorur homonimet.
46. Java Lexojmë Fjalët më të Stuhi mendimi Pyetje-diskutim, lexim Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
10 rëndësishme zinxhir, diskutim, punë në tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, fletore
çift, rrjeti i diskutimit. saktësinë në dhënien e përgjigjeve,
bashkëpunimin me njëri-tjetrin.
47. Njohuri Një mik i madh - Punë me tekstin Stuhi mendimi, kllaster, punë Mësuesi/ja vlerëson nxënësit në bazë të Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore Fjalori në çift, punë e drejtuar, shprehive të fituara gjatë orës, duke fjalorë.
diskutim. inkurajuar ata që hasin vështirësi.
48. Projekt / Rrëmbimi i Princit Mark Tuein dhe Karrigia e autorit, diskutim, Nxënësit vlerësohen për aftësinë e Teksti i nxënësit, vepra për
Dramatizim Oleomargarin veprat e tij për fëmijë. dëgjim i drejtuar, punë në bashkëpunimit fëmijë të Mark Tueinit, fletë A4,
grupe, lexim në role, lapsa me ngjyrë, fisha.
49. Projekt Rrëmbimi i Princit lexim në role, dramatizim, Nxënësit vlerësohen interpretimin dhe Teksti i nxënësit, vepra për
/Dramatizim Oleomargarin analizë personazhesh. frymën bashkëpunuese fëmijë të Mark Tueinit, fletë A4,
lapsa me ngjyrë, fisha.
50. Njohuri Kuptimet e fjalëve Punë me tekstin Diskutim, studim rasti, punë Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,

gjuhësore e drejtuar tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të fletore
shtruara përgjatë gjithë orës mësimore.
51. Java Lexojmë Lindja e Gjergj Stuhi mendimit Stuhi mendimi, lexim zinxhir, Mësuesi vlerëson nxënësit që japin Teksti i nxënësit, libri digjital,
11 Kastriotit punë e drejtuar, shkrim i lirë përgjigje të sakta dhe të formuluara. fletore
52. Dëgjojmë Poezi: Himni i Himni i Flamurit bisedë, dëgjim i kujdesshëm, Vlerësohen si dëgjuesit më të mirë e më të Teksti i nxënësit, libri digjital,
flamurit; pyetje-përgjigje, konkurs. vëmendshëm nxënësit të cilët dhanë më fletore
Lulëkuqeja shumë përgjigje të sakta për pyetjet që u
drejtoi mësuesi/ja pas leximit të dy
poezive.
5”
53. Njohuri Gjuha standard Punë me tekstin Stuhi mendimi, lexo- Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore dhe dialektet dallo-argumento, punë në tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, fletore
çift, diskutim. saktësinë në dhënien e përgjigjeve,
bashkëpunimin me njëri-tjetrin
17
18

54. Lexojmë Dita e madhe Pema e mendimit për Pema e mendimit, lexim Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
fjalën ATDHEU zinxhir, diskutim – zbatim i tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, por fletore, fisha me ngjyra
rregullave të mësuara, punë sidomos për rishkrimin e fjalimit të Isamil
në çift. Qemalit me fjalët e tyre.
55. Lexojmë Dita e madhe Pema e mendimit për Pema e mendimit, lexim Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
fjalën ATDHEU zinxhir, diskutim – zbatim i tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, por fletore, fisha me ngjyra
rregullave të mësuara, punë sidomos për kthimin e fjalimit të Isamil
në çift. Qemalit në gjuhë letrare.
5”
56. Java Shkruajmë Tema e atdheut Punë me tekstin Shkrimi i lirë, Turi i Galerisë. Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. teksti i nxënësit, libri digjital,
12 Mësuesja merr disa fletore për të realizuar fletore, fisha me ngjyra.
vlerësimin me shkrim
57. Lexojmë Vetëm ti mund të Konkurs konkurs, lexim në heshtje, Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen në teksti i nxënësit, libri digjital,
vazhdosh pyetje-përgjigje diskutim, konkurs, diskutimin e çështjeve të shtruara skeda letre.
punë në çift. si dhe plotësimin e ushtrimeve në libër.
58. Lexojmë Vetëm ti mund të konkurs, lexim në heshtje, Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen në teksti i nxënësit, libri digjital,
vazhdosh pyetje-përgjigje diskutim, konkurs, diskutimin e çështjeve të shtruara skeda letre.
punë në çift. si dhe plotësimin e ushtrimeve në libër.
59. Njohuri Fjalët e parme Punë me tekstin vëzhgo-dallo-diskuto, të Vlerësimi i nxënësve bëhet duke u teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore dhe fjalët jo të nxënit në bashkëpunim, mbështetur në aftësitë e tyre për të dalluar skeda letre.
parme punë e drejtuar, punë e fjalët e parme dhe jo të parme.
pavarur- zbatimi i njohurive.
60. Shkruajmë Testi i të parë

61. Java Lexojmë E gjetur pas 400 Foto nga veprat më të bisedë, lexim zinxhir, Nxënësit vlerësohen për diskutimet e bëra teksti i nxënësit, libri digjital,
13 vjetësh famshme diskutim, Diagrami i Venit, në pjesën e parë të mësimit rreth veprave skeda letre.
arkitekturore të shkrim i lirë. të famshme arkitekturore në Shqipëri e në
Arkitekt Sinanit. botë si dhe përgjigjet e dhëna për të gjitha
çështjet e shtruara në këtë temë
mësimore.
62. Shkruajmë Shkrimi biografik Punë me tekstin Lexim i heshtur, bisedë e Mësuesi\ja mbledh disa detyra dhe i teksti i nxënësit, libri digjital,
dhe autobiografik kombinuar me shpjegim, vlerëson me notë. skeda letre.
diagram i Venit, punë në
grup, shkrim i lirë, Turi i
Galerisë.
63. Njohuri Pjesët përbërëse Stuhi mendimi stuhi mendimi, mendo-trego- Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore të fjalës diskuto, kllaster, punë e gjatë punimit të ushtrimeve. skeda letre.
drejtuar, diskutim.
64. Lexojmë Emri im Emri im Nxënësit vlerësohen për bisedë, lexo-analizo-plotëso, rrjet diskutimi. teksti i nxënësit, libri digjital,
gjithëpërfshirjen e tyre në skeda letre.
veprimtarinë mësimore.
65. Njohuri Ushtrime Stuhi mendimi stuhi mendimi, mendo-trego- Nxënësit vlerësohen për përgjigjet e dhëna teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore diskuto, kllaster, punë e gjatë punimit të ushtrimeve. skeda letre.
drejtuar, diskutim.
66. Java Shkruajmë Autoportreti foto, autoportret, Krijim me fjali, krijim me Nxënësit vlerësohen për përshkrimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
14 kolazhe pikturë, punë individuale, tipareve të fytyrës, krijimin e autoportretit, letra format A4, lapsa me ngjyra,
punë në grup krijimin e kolazhit, si dhe për pjesëmarrjen karton, revista
në ekspozitë. Gjithashtu ata vlerësohen
për mënyrën e të shprehurit teksa
paraqesin krijimet e bëra.
67. Njohuri Emri i Krijohet një tekst i Krijim i lirë, vëzhgo – Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, formati digjital,
gjuhësore përgjithshëm dhe i shkurtër ku të plotëso, punë në grupe, dhëna në lidhje me emrat e përgjithshëm e format A4, lapsa me ngjyra
përveçëm përdoren emra të diskuto-argumento. të përveçëm, vlerësohen për krijimet si dhe
përgjithshëm e të për përdorimin e shkronjës së madhe për
përveçëm. emrat e përveçëm.
68. Lexojmë Më quajnë Tefta Foto dhe video me Bisedë paraprake, dëgjim i Nxënësit vlerësohen për analizën e Teksti i nxënësit, libri digjital,
Tashko Koço Tefta Tashko Koçon drejtuar, analizë personazhi, teksteve biografike dhe autobiografike, foto të Tefta Tashko Koços,
punë në grupe analizën e personazhit dhe nxjerrjen e video, magnetofon, CD me
mesazhit. këngët e këngëtares.
69. Njohuri Përdorimi i Fisha me emra të Vëzhgo-diskuto, të nxënit në Nxënësit vlerësohen për përdorimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore shkronjës së (te përveçëm njerëzish, bashkëpunim, punë në saktë të shkronjës së madhe në ushtrimet fisha me fjalë e fjali.
Drejtshkrim rrugët, vendesh, rrugësh, grupe, shkrim i lirë. e dhëna, si dhe në krijimet e tyre.

institucionet etj.) sheshesh, shkollash.
70. Lexojmë Sfida - një javë pa Pyetja e ditës: Cila Pyetja e ditës, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin dhe Teksti i nxënësit, libri digjital,
ekrane është pajisja jote drejtuar, rrjeti i diskutimit. mendimet e dhëna në lidhje me temën dhe foto të pajisjeve elektronike,
elektronike që të mesazhet e saj. format A4.
pëlqen më shumë?
71. Java Lexojmë Sfida - një javë pa Pyetja e ditës: Cila Pyetja e ditës, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin dhe Teksti i nxënësit, libri digjital,
15 ekrane është pajisja jote drejtuar, rrjeti i diskutimit. mendimet e dhëna në lidhje me temën dhe foto të pajisjeve elektronike,
elektronike që të mesazhet e saj. format A4.
5”
pëlqen më shumë?
72. Njohuri Emrat konkretë Fisha me fjali ku janë Stuhi mendimesh, diskutim i Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore dhe abstraktë përdorur emra. njohurive paraprake, të me emrat, klasifikimin e tyre në konkretë fisha me fjali, letra format A4,
nxënët në bashkëpunim, dhe abstraktë, të përgjithshëm, të lapsa me ngjyra.
19
20

shkrim i lirë, vizatim . përveçëm.
73. Njohuri Emrat konkretë Fisha me fjali ku janë Stuhi mendimesh, diskutim i Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore dhe abstraktë përdorur emra. njohurive paraprake, të me emrat, klasifikimin e tyre në konkretë fisha me fjali, letra format A4,
nxënit në bashkëpunim, dhe abstraktë, të përgjithshëm, të lapsa me ngjyra.
shkrim i lirë, vizatim . përveçëm.
74. Dëgjojmë Teksti përshkrues Piktura të Van Gogut Pema e mendjes, dëgjim Nxënësit vlerësohen për dëgjimin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
ligjëror, punë individuale, vëmendje të përshkrimeve, përshkrimin e piktura, vizatim i dhomës së
5”
diagrami i Venit, diskutim i dhomës së tyre. nxënësit, format A4, lapsa me
përshkrimit. ngjyra
75. Shkruajmë Përshkrimi i Piktura të Van Gogut Pema e mendjes, dëgjim Nxënësit vlerësohen për dëgjimin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
mjedisit/ ligjërimor, punë individuale, vëmendje të përshkrimeve, përshkrimin e piktura, vizatim i dhomës së
Përshkruaj diagrami i Venit, diskutim i dhomës së tyre. nxënësit, format A4, lapsa me
dhomën përshkrimit. ngjyra
76. Java Njohuri Gjinia dhe numri i Fisha me emra Vëzhgo-diskuto, harta e Nxënësit vlerësohen për njohuritë që Teksti i nxënësit, libri digjital,
16 gjuhësore emrit koncepteve, punë e drejtuar, demonstruan në lidhje me gjininë dhe fisha me emra, format A4, lapsa
punë individuale, shkëmbe numrin e emrit. me ngjyra
fletoren.
77. Njohuri Gjinia dhe numri i Fisha me emra Vëzhgo-diskuto, harta e Nxënësit vlerësohen për njohuritë që Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore emrit koncepteve, punë e drejtuar, demonstruan në lidhje me gjininë dhe fisha me emra, format A4, lapsa
punë individuale, shkëmbe numrin e emrit. me ngjyra
fletoren.
78. Lexojmë Pema e Vitit të Ri Vizatim i pemës së Vizatim, shkrim i lirë, lexim i Nxënësit vlerësohen për dëshirën për të Teksti i nxënësit, libri digjital,
Vitit të Ri dhe i plakut drejtuar, të nxënit në lexuar, për mendimet e dhëna, për lapsa me ngjyra, format A4,
të Vitit të Ri. bashkëpunim, vëzhgo – plotësimin e kartolinave dhe të ftesave. kartolinë, zarfe.
plotëso.
79. Shkruajmë Kartolina, ftesa Fisha me kartolina e Dëgjo, mendo, diskuto; punë Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje Teksti i nxënësit, libri digjital,
ftesa në grupe, punë individuale. me tekstin përshkrues si dhe për format A4, lapsa me ngjyra.
argumentet që japin në analizën e teksteve
objektive dhe subjektive.
80. Lexojmë Ç'natë e Pamje filmike nga Vëzhgo - diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
mrekullueshme! Parisi drejtuar, ditar dypjesësh . shprehura në lidhje me temën, analizën e foto nga qytete të ndryshme të
personazheve, nxjerrjen e mesazhit dhe botës, format A4.
analizën e gjuhës.
81. Java Lexojmë Ç'natë e Mendo ‒ argumento, Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
17 mrekullueshme! Analizon gjuhën e tregimit shprehura në lidhje me temën, analizën e foto nga qytete të ndryshme të
Rrjeti i diskutimit personazheve, nxjerrjen e mesazhit dhe botës, format A4.
analizën e gjuhës.
82. Njohuri Parafjalët Fisha me fjali Harta e koncepteve, punë e Nxënësit vlerësohen për identifikimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore drejtuar, zbatim i njohurive të parafjalëve, dallimin midis parafjalëve dhe fisha me fjali, format A4.
marra. ndajfoljeve, argumentimin e punës së bërë.
83. Flasim Racizmi shpjeguar Pyetja e ditës: Pyetja e ditës, dëgjo – Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
vajzës sime Ç’është racizmi? mendo – diskuto shprehura në lidhje me racizmin dhe format A4, lapsa me ngjyra
qëndrimin në lidhje me të.
84. Lexojmë Maçoku Mefisto Fragmente nga filmi. Vëzhgo, mendo, diskuto; Nxënësit vlerësohen për leximin e saktë të Teksti i nxënësit, libri i
lexim i drejtuar, ditar pjesës, mendimet e shprehura në lidhje me digjitalizuar, format A4, video-
dypjesësh. temën dhe komentet e bëra. projektor, lapsa me ngjyra.
85. Njohuri Lakimi i emrave; Fisha me emra të Pyetja sjell pyetjen, punë e Nxënësit vlerësohen për lakimet e emrave Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore Lakimi i parë lakimit të parë drejtuar, krijim i lirë. të lakimit të parë, gjetjen e rasës së fisha me emra, flipçart me
emrave në fjali dhe krijimin e fjalive me lakimin e parë.
emra të lakimit të parë.
86. Java Shkruajmë Përshkruajmë Foto kafshësh Dëgjo, mendo, diskuto; punë Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje Teksti i nxënësit, libri digjital,
18 kafshët në grupe, punë individuale. me tekstin përshkrues si dhe për format A4, lapsa me ngjyra.
argumentet që japin në analizën e teksteve
objektive dhe subjektive.
87. Lexojmë Jeta e një qeni Kafshët shtëpiake Bisedë, punë e pavarur, vlerësohen për leximin e saktë të pjesës, Teksti i nxënësit, libri digjital,
diskutim, pyetje përgjigje mendimet e shprehura dhe komentet e format A4
tyre.
88. Njohuri Lakimi i dytë Fisha me emra të Stuhi mendimesh, të nxënit Nxënësit vlerësohen për gjetjen e emrave Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore lakimit të dytë në bashkëpunim. të lakimit të dytë, lakimin e këtyre emrave, fisha me emra, flipçart me
si dhe për përdorimin e emrave në fjali në lakimin e emrit breg
rasën e duhur.
89. Lexojmë Kaprolli në luginën Foto të kaprollit dhe Stuhi mendimesh, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin e tekstit, Teksti i nxënësit, libri digjital,
me dëborë të ujqërve. koduar, ditari dypjesësh. mendimet e shprehura dhe argumentuara, foto të kaprollit, lapsa me ngjyra.

komentet e bëra, përshkrimin, analizën e
gjuhës së përdorur në tekst.
90. Njohuri Lakimi i tretë Fisha me emra të Përvijim i të menduarit, të Nxënësit vlerësohen për lakimin e emrave Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore lakimit të tretë nxënit në bashkëpunim, që i përkasin lakimit të tretë, si dhe për tabelë me lakimin e emrave që i
punë individuale, zbatim i analizën morfologjike të emrave. përkasin lakimit të tretë, lapsa
njohurive të marra. me ngjyra, format A4.
91. Java Njohuri Ushtrime për Fisha me emra të Zbatim i njohurive të marra. Nxënësit vlerësohen për përvetësimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
19 gjuhësore lakimet e emrit lakimeve të ndryshme lakimeve të emrave, si dhe për analizën tabelë me lakime të emrave
morfologjike të emrave.
5”
92. Shkruajmë Posteri për Pyetja e ditës: Stuhi mendimesh, punë në Nxënësit vlerësohen për angazhimin në Teksti i nxënësit, fotografi
mbrojtjen e Ç’është posteri? grup, prezantim i punës . grumbullimin e materialeve të nevojshme kafshësh, karton, ngjyra.
kafshëve për realizimin e posterit, idetë, mesazhet
që përcjell posteri dhe realizmi i tij.
93. Njohuri Shumësi i emrave Fisha me emra të Përvijim i të menduarit, punë Nxënësit vlerësohen për formimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
21
22

gjuhësore shkëmb, mulli, gjinisë mashkullore e drejtuar, zbatim i njohurive shumësit të emrave të gjinisë mashkullore fisha me emra, lapsa me ngjyra
Drejtshkrim lepur etj. të marra. si: shkëmb, mulli, lepur etj., si dhe për
drejtshkrimin e tyre.
94. Flasim Poezia Dëgjim i poezisë Stuhi mendimesh, lexim i Nxënësit vlerësohen për dallimin e rimave, Teksti i nxënësit, fisha me
“Dimni” drejtuar, stuhi mendimesh, analizën e vargjeve të figurshme dhe vargjet e strofës, poezi të Ndre
lexim i drejtuar, punë leximin me intonacion të poezisë. Mjedës.
individuale.
95. Njohuri Mbiemri (i Lexim i vargjeve të Lexim i drejtuar, të nxënit në Nxënësit vlerësohen për përshtatjen e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore nyjshëm dhe i Lasgush Poradecit bashkëpunim, punë mbiemrit në gjini dhe numër me emrin si format A4, lapsa me ngjyra
5”
panyjshëm) individuale. dhe analizën morfologjike.
96. Java Lexojmë Dimri Informacion nga jeta Mendo – diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin e saktë të Teksti i nxënësit, libri digjital,
20 dhe vepra e Naim drejtuar, punë individuale. tekstit, analizën gjuhësore dhe mendimet e format A4, lapsa me ngjyra
Frashërit dhëna në lidhje me temën.
97. Shkruajmë Liqeni në dimër Foto dhe video liqeni Stuhi mendimesh, punë e Nxënësit vlerësohen për përdorimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
dhe në verë në stinë të ndryshme drejtuar, punë individuale. pikës dhe të vijës në pikturë, përshkrimin piktura, foto, fletore, bojëra,
krahasues dhe realizimin e vizatimit. lapsa me ngjyra.
98. Njohuri Mbiemrat e Fisha me fjali Diskutimi i ideve, punë e Nxënësit vlerësohen për formimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore panyjshëm në drejtuar, zbatim i njohurive të shumësit të mbiemrave të panyjshëm dhe fisha me fjali, lapsa me ngjyra.
Drejtshkrim numrin shumës marra. drejtshkrimin e tyre.
99. Lexojmë Stralisku Parashikim me anë të Parashikim me anë të titullit, Nxënësit vlerësohen për leximin në role, Teksti i nxënësit, libri digjital,
titullit, përzgjidh–argumento. analizimin gjuhësor, nxjerrjen e mesazhit romani “Stralisku” lapsa me
dhe mendimet që japin për të argumentuar ngjyra, format A4
përgjigjet.
100. Lexojmë Stralisku Parashikim me anë të titullit, Nxënësit vlerësohen për leximin në role, Teksti i nxënësit, libri digjital,
përzgjidh–argumento. analizimin gjuhësor, nxjerrjen e mesazhit romani “Stralisku” lapsa me
dhe mendimet që japin për të argumentuar ngjyra, format A4
përgjigjet.
101. Java Shkruajmë Si të pikturojmë Piktura të ndryshme Mendo – diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për vizatimet e bëra Teksti i nxënësit, libri digjital,
21 drejtuar. dhe për përshkrimin e punës së tyre. piktura të ndryshme, laps,
vizore, lapsa me ngjyra, telajo,
bojëra uji
102. Njohuri Përshtatja e Fisha me fjali Diskutim, punë e drejtuar, Nxënësit vlerësohen për lakimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore mbiemrit me punë individuale. mbiemrit, përshtatjen e tij me emrin që fisha me fjali, tabelë me lakimin
emrin cilëson dhe për drejtshkrimin e grupeve të e grupeve emërore, lapsa me
fjalëve. ngjyra
103. Lexojmë Një jashtëtokësor Foto dhe video të Mendo-diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin në role, Teksti i nxënësit, libri digjital,
në familje jashtëtokësorëve. drejtuar, rrjeti i diskutimit. analizën e personazhit, mendimet dhe video-projektor, foto, lapsa me
argumentet që japin për përgjigjet e ngjyra, format A4.
pyetjeve.
104. Lexojmë Një jashtëtokësor Mendo-diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin në role, Teksti i nxënësit, libri digjital,
në familje drejtuar, rrjeti i diskutimit. analizën e personazhit, mendimet dhe video-projektor, foto, lapsa me
argumentet që japin për përgjigjet e ngjyra, format A4.
pyetjeve.
105. Njohuri Përemrat vetorë Fisha me përemra Stuhi mendimesh, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore vetorë. drejtuar. përemrave vetorë, për përshtatjen e tyre fisha me përemra vetorë, fletore,
në fjali dhe për krijimin e lirë. lapsa.
106. Java Shkruajmë Lojërat tona Shikim në video- Stuhi mendimesh, punë e Nxënësit vlerësohen për mendimet e Teksti i nxënësit, libri digjital,
22 projektor i një loje. drejtuar, punë individualë. shprehura në lidhje me të drejtat e Konventa e të Drejtave të
fëmijëve, përshkrimin e lojës dhe Fëmijëve, fletore, lapsa me
identifikimin e rregullave bazë të lojës. ngjyra.
107. Njohuri Lakimi i Punë me tekstin Diskutim i ideve, punë e Nxënësit vlerësohen për lakimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore përemrave vetorë; drejtuar, punë individuale. përemrave vetorë, dallimin e trajtave të tabela e lakimit të përemrave
trajtat e shkurtra shkurtra sipas rasave dhe shkrimin drejt të vetorë, format A4, fletore, lapsa.
përemrave vetorë dhe të trajtave të
shkurtra.
108. Njohuri Lakimi i Tabela e lakimit të Diskutim i ideve, punë e Nxënësit vlerësohen për lakimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore përemrave vetorë; përemrave vetorë drejtuar, punë individuale. përemrave vetorë, dallimin e trajtave të tabela e lakimit të përemrave
trajtat e shkurtra shkurtra sipas rasave dhe shkrimin drejt të vetorë, format A4, fletore, lapsa.
përemrave vetorë dhe të trajtave të
shkurtra.
109. Lexojmë I zakonshëm Analogji në lidhje me Analogji, lexim i drejtuar, Nxënësit vlerësohen për leximin e tregimit, Teksti i nxënësit, libri digjital,
intonacionin e duhur punë individuale, rrjeti i nxjerrjen e mesazhit, mendimet dhe foto të fëmijëve me sindromën
diskutimit. argumentet e tyre në lidhje me temën. Daun dhe me autizëm, fletore,
laps, ngjyra

110. Njohuri Përemrat pronorë Fisha me fjali Mendo – diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore drejtuar, punë individuale. përemrit pronorë, përshtatjen e tyre në fjali, fisha me fjali, tabela e
shkrimin saktë dhe krijimin e fjalive. përemrave pronorë, fletore,
lapsa me ngjyra.
111. Java Njohuri Përemrat pronorë Mendo – diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
23 gjuhësore drejtuar, punë individuale. përemrit pronorë, përshtatjen e tyre në fjali, fisha me fjali, tabela e
shkrimin saktë dhe krijimin e fjalive. përemrave pronorë, fletore,
lapsa me ngjyra.
112. Shkruajmë Përshkrimi i Tekst përshkrues Stuhi mendimi, punë e Nxënësit vlerësohen për përshkrimin e një Teksti i nxënësit, libri digjital,
personit drejtuar, krijim i lirë, zbatim i personi, mendimet e shprehura në lidhje fotografi fëmijësh, laps, fletore,
5”
njohurive të marra. me temën dhe argumentet që paraqesin lapsa me ngjyra.
gjatë krahasimit me punët e të tjerëve.
113. Lexojmë Kur xhirohej një Fragment nga filmi Mendo-diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për leximin, lojën në Teksti i nxënësit, libri digjital,
23
24

film “Kur po xhirohej një drejtuar, punë individuale. role, mendimet e shprehura në lidhje me fragment nga filmi “Kur xhirohej
film” temën që trajton filmi. një film”, fletore, laps
114. Njohuri Përemrat pyetës Fisha me fjali pyetëse Mendo – diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore drejtuar, krijim i lirë, zbatim i përemrave pyetës, lakimin e tyre, fisha me përemra pyetës,
njohurive të marra. përdorimin saktë në fjali sipas rasës dhe fletore, laps, lapsa me ngjyra.
kuptimit, si dhe ndërtimin e fjalive.
115. Shkruajmë Dashuria Dëgjim në Dëgjo, mendo, diskuto; lexim Nxënësit vlerësohen për leximin e poezive, Teksti i nxënësit, libri digjital, CD
5”
prindërore magnetofon i këngës: i drejtuar, shkrim i lirë. analizën e tyre dhe për shkrimet që bëjnë me këngën “Në shtëpinë tonë”,
këngën “Në shtëpinë lidhur me temën e dashurisë prindërore. format A4, fletore, lapsa me
tonë” ngjyra.
116. Java Njohuri Apostrofi te Fisha me përemra Mendo, rikujto, reflekto; punë Nxënësit vlerësohen për dallimin e
24 gjuhësore përemri pyetës pyetës e drejtuar, punë në dyshe. përemrave pyetës dhe të pacaktuar, Teksti i nxënësit, libri digjital,
përdorimin saktë të apostrofit pas përemrit fletore, laps, lapsa me ngjyra
pyetës ç’.
117. Lexojmë Sa dëshiroj Fisha me vargjet e Teksti i nxënësit, libri digjital, Stuhi mendimesh, lexim i drejtuar, ditar Nxënësit vlerësohen për leximin
poezisë fisha me fjali, fletore, laps, dypjesësh. e saktë dhe me intonacionin e
lapsa me ngjyra duhur, nxjerrjen e mesazhit dhe
komentet në lidhje me temën.
118. Njohuri Përemri dëftor Fisha me fjali Mendo – diskuto, të nxënët Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore në bashkëpunim, punë përemrit dëftor dhe përdorimin e tij si duhet fisha me fjali, format A4, laps,
individuale. në fjali. lapsa me ngjyra
119. Lexojmë Ibrahim Kodra për Informacion për Stuhi mendimesh, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin dhe Teksti i nxënësit, libri digjital,
figurën e Ibrahim Kodrën drejtuar, shkrim i lirë. kuptimin e përmbajtjen e tekstit, nxjerrjen e informacion për jetën e I.
mesazhit dhe argumentet që japin në lidhje Kodrës, fletore, laps, lapsa me
me tri figurat e rëndësishme që trajtohen ngjyra, foto të Nënë Terezës
në tekst.
120. Shkruajmë Të drejtat e grave Konventa për të Diskutim i ideve, të nxënit Nxënësit vlerësohen për informacionet nëTeksti i nxënësit, libri digjital,
Drejtat e Njeriut në bashkëpunim, Turi i lidhje me të drejtat e grave, diskriminimin e
informacion për 8 Marsin, lapsa,
Galerisë. tyre dhe për shkrimin e informacionit. fletore, Konventa për të Drejtat e
Njeriut
121. Java Lexojmë Në ajrin e Pamje në video- Diskutim paraprak, dora e Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
25 mbrëmjes projektor pjesë nga vjeshtës, analizo dhe intonacion të poezisë, dallimin e figurave e lapsa me ngjyra, flet formati.
stina e pranverës. komento, përshkruaj me fjalë krahasuese, si dhe për komentin dhe
ose me vizatim. nxjerrjen e mesazhit të poezisë.
122. Shkruajmë Përshkruajmë Pamje nga natyra e Vëzhgim i organizuar, Nxënësit vlerësohen për përshkrimin e një Teksti i nxënësit, libri digjital,
pranverën pranverës në video- përshkrim i drejtuar, dite të zakonshme pranvere, krijimin e një lapsa me ngjyra, fletë formati,
projektor ose në përshkrim me përzgjedhje, fjalorthi rreth përshkrimit te dhënë dhe për pamje me video-projektor.
parkun e qytetit. turi i galerisë. përshkrimin me zgjedhje.
123. Njohuri Folja dhe Thoni fjalë që Harta e foljes, punë në Nxënësit vlerësohen për dallimin e foljeve Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore zgjedhimet e saj tregojnë veprime, dyshe, veprimtari e detyruar, në fjali të dhëna; klasifikimin e foljeve fisha me folje, flipçart, fleta
lëvizje ose gjendje. shkrim i lirë. (koha, veta, numri, zgjedhimi); dallimin e formati.
zgjedhimit të foljeve duke u mbështetur te
mbaresat e tyre në k. tashme, veta I,
njëjës.
124. Lexojmë Dorëzohet bora Qarkullimi i ujit në Imagjinatë e drejtuar, punë Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
natyrë dhe formimi i në grupe, shkrim i lirë. intonacion të vjershës, dallimin e fleta formati, stilolaps.
shiut. kuptimeve të figurshme në vargjet e
poezisë, përshkrimin e dorëzimit të stinës
së dimrit, krijimin e tyre duke parë figurën e
tekstit.
125. Lexojmë Dramatizim: Fati i Ç’dini për mitet? Po Pyetja e ditës, lexo – kupto – Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
sundimtarit për perënditë? analizo, lexim në role, punë intonacion e me role të pjesës, dallimin e pjesë nga mitologjia greke,
në grupe, dramatizim, loja veçorive të mitit dhe të perëndive, pamje të ndryshme të
skenike. krahasimin e shpjegimit fantastik e perëndive.
shkencor të mitit, nxjerrjen e mesazhit të
pjesës.
126. Java Lexojmë Fati i sundimtarit Ç’dini për mitet? Po Pyetja e ditës, lexo – kupto – Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
26 për perënditë? analizo, lexim në role, punë intonacion e me role të pjesës, dallimin e pjesë nga mitologjia greke,
në grupe, dramatizim, loja veçorive të mitit dhe të perëndive, pamje të ndryshme të
skenike. krahasimin e shpjegimit fantastik e perëndive.
shkencor të mitit, nxjerrjen e mesazhit të
pjesës.

127. Njohuri Kohët e foljes në Paraqiten fisha me Vëzhgo-dallo, kllaster, Nxënësit vlerësohen për dallimin e foljeve; Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore mënyrën dëftore fjalë që tregojnë diskutim, punë e drejtuar, të kohëve të thjeshta të mënyrës dëftore; flipçart me kohët e thjeshta të
veprime. Si krijim i drejtuar. klasifikimin e foljeve sipas kohës, vetës foljes, fisha me folje në mënyrën
emërtohen këto fjalë? dhe numrit; krijimin e një teksti duke dëftore.
Pse quhen folje? përdorur folje në kohë të ndryshme.
128. Lexojmë Iliada, Lexohen pjesë nga Karrigia e autorit, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
Përshëndetja e “Iliada” drejtuar, diskutim, dëgjim i rrjedhshëm e me intonacion të pjesës, proza “Iliada”, poema e Homerit.
Hektorit me drejtuar, analizë tregimin e përmbajtjes me anë të pyetjeve,
Andromakën personazhesh, diagrami i nxjerrjen e mesazhit të pjesës.
5”
Venit
129. Shkruajmë Personazhet Pamje në foto ose Diskutim paraprak, Nxënësit vlerësohen për dallimin e miteve; Teksti i nxënësit, libri digjital,
mitologjike video-projektor nga përshkrim i drejtuar, punë në përshkrimin e mesazheve mitologjike, informacione të ndryshme
figura mitologjike, si grupe, detyrë me zgjedhje bashkëpunimin në grup me njëri-tjetrin.
Zeusi, Afërdita,
25
26

Athinaja etj.
130. Njohuri Foljet marr, dal, Paraqiten fisha me Harta e foljes, punë e Nxënësit vlerësohen për zgjedhimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore jap, shoh në folje të zgjedhimit të drejtuar, punë e pavarur, foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e fisha me folje të zgjedhimit të
kohën e tashme dytë: dal, marr, jap, krijim i drejtuar. tashme, për dallimin e ndryshimeve të dytë, flipçarte me zgjedhimin e
shoh foljeve në vetën e dytë, tretë njëjës, si dhe foljeve.
për krijimin e fjalive me foljet marr, dal, jap,
jap, shoh.
131. Java Lexojmë Leva e Arkimedit Paraqiten në video- Vëzhgim i organizuar, Nxënësit vlerësohen për leximin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
27 projektor zbulime të diskutim paraprak, lexim i informacionit të pjesës, tregimin e ngjarjes video-projektor, informacione
5”
bëra nga Arkimedi, si drejtuar, grafik organizues, me anë të pyetjeve, nxjerrjen e mesazhit, shkencore për zbulime të
një shkencëtar i lexim me role, punë me leximin e pjesës në role, si dhe për ndryshme, Encikopedia
kohës antike. grupe, karrigia e autorit. interpretimin dhe shkrimin rreth zbulimit që shkencore
e ka tërhequr me shumë.
132. Lexojmë Leva e Arkimedit Paraqiten në video- Vëzhgim i organizuar, Nxënësit vlerësohen për leximin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
projektor zbulime të diskutim paraprak, lexim i informacionit të pjesës, tregimin e ngjarjes video-projektor, informacione
bëra nga Arkimedi, si drejtuar, grafik organizues, me anë të pyetjeve, nxjerrjen e mesazhit, shkencore për zbulime të
një shkencëtar i lexim me role, punë me leximin e pjesës në role, si dhe për ndryshme, Encikopedia
kohës antike. grupe, karrigia e autorit. interpretimin dhe shkrimin rreth zbulimit që shkencore
e ka tërhequr me shumë.
133. Njohuri Foljet marr, dal, Paraqiten fisha me Punë e drejtuar, krijim i lirë, Nxënësit vlerësohen për zgjedhimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore jap, shoh në foljet duke treguar në diskutim paraprak, punë foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e fisha me folje, flipçarte.
kohën e kryer të ç’vetë dhe numër individuale. kryer të thjeshtë; shndërrimin e këtyre
thjeshtë janë përdorur. foljeve nga koha e kryer e thjeshtë në
kohën e tashme; krijimin e fjalive me foljet
marr, jap, shoh në kohën e kryer të
thjeshtë.
134. Dëgjojmë Teksti letrar dhe Paraqiten në video- Stuhi mendimesh, dëgjim i Nxënësit vlerësohen për dallimin e llojeve Teksti i nxënësit, libri digjital,
teksti shkencor projektor ose në drejtuar, punë individuale, të teksteve duke u bazuar në përmbajtje video-projektor, flipçart.
flipçart disa lloje lexo-argumento. dhe informacion; për analizimin e llojeve të
tekstesh. teksteve duke u mbështetur në
informacionin që ato përcjellin.
135. Njohuri Foljet marr, dal, Fisha me folje që Punë e drejtuar, krijim i lirë, Nxënësit vlerësohen për zgjedhimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore jap, shoh në tregojnë kohë, vetë punë individuale, vëzhgo- foljeve në kohën e pakryer; dallimin e fisha me folje, flipçarte
kohën e pakryer dhe numër të diskuto. mbaresave për çdo vetë dhe përshtatjen
ndryshëm. në vetë dhe në numër me fjalitë e tekstit;
për përshkrimin në vetë dhe në numër me
fjalitë e tekstit, si dhe për krijimin e fjalive
me foljet e zgjedhimit të dytë.
136. Java Lexojmë Muji dhe zanat U paraqitet nxënësve Bisedë e kombinuar, lexim- Nxënësit vlerësohen për leximin e pjesës Teksti i nxënësit, libri digjital,
28 libri i Mitrush Kutelit shpjegim, analizë me intonacion; tregimin e përmbajtjes me libri “Përralla të moçme
“Përralla të moçme personazhesh, punë e anë të pyetjeve; analizimin e shqiptare”.
shqiptare”. U flitet drejtuar, punë në dyshe, personazheve; dallimin e elementeve real
shkurt për disa nga imagjinatë e drejtuar. e fantastike; shkrimin me imagjinatë të
përrallat e tij, por figurave të tri zanave.
vëmendja
përqendrohet te
përralla “Muji dhe
zanat”.
137. Lexojmë Ra si ylli, po s’u Vepra të ndryshme të Bisedë e kombinuar me Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
shua shkrimtarit tonë të shpjegim, analizë, ditar ndjenjë dhe intonacion të poezisë; tregimin vepra e Ismail Kadaresë, poezia
madh Ismail Kadare dypjesësh, shkrim i shpejtë. e përmbajtjes me anë të pyetjeve; “Princesha Argjiro”
komentin e vargjeve të poezisë; dallimin e
figurave letrare dhe nxjerrjen e mesazhit të
poezisë.
138. Shkruajmë Legjenda Legjenda të Vëzhgim-diskutim, shkrim i Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
ndryshme nga drejtuar, shkrim i lirë, punë legjendës si një gjini letrare, për gjetjen legjenda të ndryshme, fleta
mësuesi/ja dhe me grupe. dhe analizën e elementeve të vërteta dhe formati
nxënësit. fantastike; për shkrimin e legjendës sipas
strukturës për një vend apo një hero.
139. Njohuri Ndajfolja Fisha me fjalë që Përvijim i të menduarit, punë Vlerësohen nxënësi për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore plotësojnë kuptimin e e drejtuar, punë individuale, ndajfoljeve; llojet e tyre; klasifikimin e tyre fisha me ndajfolje, flipçarte.
foljes. krijim i drejtuar. sipas pyetjeve, si dhe për krijimin e fjalive.
140. Njohuri Lidhëza Fisha me lidhëza Vëzhgo–diskuto, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore bashkërenditëse dhe drejtuar, punë individuale, lidhëzave në fjali apo në tekst; për fisha me lidhëza, fjalë e fjali.
fjalë e fjali që lidhen krijim i lirë. mënyrën se si tregon funksionin që kryejnë
me to. në fjali; për krijimin e fjalive duke përdorur
lidhëzat bashkërenditëse.
141. Java Lexojmë Historia e Pamje nga festa e Pyetja e ditës, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin dhe Teksti i nxënësit, libri digjital,

29 Arlekinos karnavaleve në video- drejtuar, harta e tregimin me anë të pyetjeve të tregimit; se copëza strofash, ngjitës,
projektor ose me foto personazheve, vëzhgim i si dallon strukturën e ndërtimit të tregimit; gjilpëra.
të ndryshme. organizuar. për nxjerrjen e mesazhit dhe se si analizon
personazhet.
142. Njohuri Fjalia e thjeshtë; Fisha me fjali të Vëzhgo – analizo, të nxënit Nxënësit vlerësohen për dallimin e fjalive Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore gjymtyrët e saj thjeshta dhe fisha me në bashkëpunim, krijo – të thjeshta dhe të zgjeruara; dallimin e fisha me fjali të thjeshta dhe të
fjali të zgjeruara. argumento. gjymtyrëve kryesore nga gjymtyrët e dyta; zgjeruara, fleta formati.
krijimin e një teksti me fjali të thjeshta dhe
5”
të zgjeruara.
143. Lexojmë Fëmijëria Paraqiten sende ose Diskutim paraprak, analizë, Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital, flet
objekte të ruajtura Diagram i Venit, përshkrim ndjenjë të poezisë, për komentin e formati
27
28

nga fëmijëria. personazhi, Turi i Galerisë. vargjeve të poezisë; krahasimin e
fëmijërisë së poetit dhe atë tuajën;
përshkrimin e një personazhi të poezisë.
144. Njohuri Grupi i kryefjalës Paraqiten fisha me Vëzhgo–argumento, analizë Nxënësit vlerësohen për dallimin e grupit të Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore dhe grupi i grupe emërore dhe fjalësh, punë e drejtuar, kryefjalës dhe grupit të kallëzuesit; fisha me grupe emërore dhe
kallëzuesit grupe foljore. punë individuale, lojë në përcaktimin e fjalisë bërthamë etj. grupe foljore, fletë formati e
dyshe, tabelë konceptesh. në tabelë. skematizuar
5”
145. Lexojmë Ujku dhe gomari Lexim i fabulave të Parashikim me terma Nxënësit vlerësohen për analizimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
Ezopit paraprakë, harta e mendjes, personazheve, nxjerrjen e mesazhit të libra me fabula, pamje e ujkut
lexo-analizo-kupto, shkrimi fabulës, krijimin e një fabule etj. dhe e gomarit, fleta formati.
lirë në dyshe
146. Java Njohuri Me se shprehet Fisha me fjali ku Përvijim i të menduarit, të Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
30 gjuhësore kryefjala kryefjala është e nxënit në bashkëpunim, kryefjalës në fjali; gjetjen e kryejavës dhe fisha me fjali të ndryshme, fletë
shprehur me emër punë individuale, krijimi lirë. me shprehet; krijimin e fjalive me kryefjalë formati
përkatës dhe grup të shprehur me emër, me përemër dhe me
emëror. grup emëror.
147. Lexojmë Fati do kapur prej Libri me përralla i Pyetja e ditës, ruaje fjalën e Nxënësit vlerësohen për lexim rrjedhshëm Teksti i nxënësit, libri digjital,
flokësh shkruar nga Virgjil fundit për mua, pema e e me intonacion, sipas roleve; për Libri me përralla i shkruar nga V.
Muçi mendimit, analizë e analizimin e elementeve të përrallës duke Muçi, fisha, fleta formati.
strukturuar. ilustruar me pjesë nga teksti; për mesazhin
e përrallës etj.
148. Shkruajmë Magjia e përrallës Përralla e Musine Diskutim paraprak, karrigia Nxënësit vlerësohen për shkrimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
Kokalarit e autorit, shkrim i drejtuar, përrallës me fantazi, krahasimin e libra me përralla, përralla të
shkrim i lirë. përrallave sipas krahinave; dëgjimin e krahinave të ndryshme.
përrallave të ndryshme.
149. Njohuri Me se shprehet Fisha me fjali ku Përvijim i të menduarit, të Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore kallëzuesi kallëzuesi është i nxënit në bashkëpunim, kallëzuesit në fjali; dallimin e kallëzuesit fisha me fjali, fletore klase.
shprehur me folje, punë individuale, shkrimi i foljor nga kallëzuesi emëror; krijimin e
foljet jam +mbiemër, drejtuar. fjalive me llojet e kallëzuesve.
folje jam+emër
150. Lexojmë Aventurat e Nils Pamje me video- Analogjia, parashikim me Nxënësit vlerësohen për leximin Teksti i nxënësit, libri digjital,
Holgersonit projektor: pjesë nga anën e titullit, lexo-krijo rrjedhshëm, nxjerrjen e mesazhit, analizën video-projektor, Libri “Udhëtimi i
filmi vizatimor pyetje, rrjet diskutimi, e elementeve reale dhe fantastike, si dhe mrekullueshëm i Nils
“Aveturat e Nils vëzhgim i organizuar, shkrim për ritregimin e përmbajtjes duke iu Holgersonit”
Holgersonit” i lirë. përgjigjur pyetjeve.
151. Njohuri Gjymtyrët e dyta Fisha me fjali. Diskutim idesh, të nxënit në Nxënësit vlerësohen për dallimin e grupeve Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore Përcaktori Dallohen grupe bashkëpunim, punë e emërore në fjali; dallimin e përcaktorëve në fisha me fjali, fletë formati
emërore në fjalitë e drejtuar, punë individuale, grupet emërore; për gjetjen me se është
paraqitura shkrim i drejtuar, krijim i lirë. shprehur përcaktori; për krijimin e një teksti
duke përdorur përcaktor të ndryshëm.
152. Java Lexojmë Sirena e vogël Libri i Andersenit: Bisedë e drejtuar, dëgjim i Nxënësit vlerësohen për leximin e Teksti i nxënësit, libri digjital, libri
31 “Sirena e vogël” drejtuar. rrjedhshëm, ritregimin e përmbajtjes, i Hans Kristian Andersen.
nxjerrjen e mesazhit dhe të titujve të
pjesëve të ndara.
153. Shkruajmë Përralla dhe filmi Pamje në video- Vëzhgim i organizuar, pyetja Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
vizatimor projektor nga përralla e ditës, punë e drejtuar, përrallave të lexuara nga filmat vizatimorë lapsa, ngjyra, fletë formati
të ndryshme. Krijohet shkrim i lirë, punë në grupe. që kanë parë; për realizimin e një filmi të
një film vizatimor. shkurtër vizatimor; për mënyrën se si
shkruajnë rreth një filmi vizatimor; për
punën në grupe.
154. Lexojmë Princi i Lumtur Pamje nga statuja e Mendo-diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin e Teksti i nxënësit, libri digjital, libri
artë e Princit të drejtuar, ditar dypjesësh, rrjedhshëm e me role të pjesës; për “Princi i lumtur”, flete formati,
lumtur, që është rrjet diskutimi, hartë tregimin e përmbajtjes; për nxjerrjen e flipçarte me pyetje.
paraqitur në libër. personazhesh. mesazhit dhe fjalive kyç apo të nëntitujve.
155. Njohuri Kundrinori i drejtë Fisha me pyetjet: Kë? Diskutim idesh, punë në Nxënësit vlerësohen për dallimin e grupit Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore Cilin? Çfarë? dhe çifte, punë e drejtuar, punë foljor në fjali; për dallimin e kundrinorit të fisha me pyetjet Kë? Cili?
fisha me fjali. individuale, krijim i drejtuar. drejtë, nëpërmjet pyetjeve ; për të dalluar Çfarë?, fisha me fjali, fletë
me se shprehet kundrinori; për krijimin e formati, stilolaps, laps
një teksti me kundrinor të drejtë.
156. Java Flasim Të shtrydhësh Shkrime poezish, Mendo-diskuto, dallo- Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
32 idetë tregimesh, përrallash analizo, diskutim idesh; rregullave në një shkrim didaktik; fletë formati

nga vetë nxënësit karrigia e autorit. strukturën e tregimit; nxjerrjen e mesazhit
të tregimit; si dhe për dallimin e dy
teksteve brenda një tregimi.
157. Lexojmë Lushi në hapësirë Juri Gagarini, njeriu i Mendo-diskuto, lexim i Nxënësit vlerësohen për leximin dhe se si Teksti i nxënësit, libri digjital, libri
parë që udhëtoi në drejtuar, të nxënit në e kupton pjesën; dallimin e fjalorit shkencor “Lushi në kopshtin e magjepsur”
hapësirë. bashkëpunim, ditar dhe të fjalive me rimë që janë përdorur në
dypjesësh, punë në grupe. tregim.
158. Njohuri Kundrinori i Fisha me pyetjet: Diskutim idesh, punë në Dallimin e kundrinorit të zhdrejtë pa teksti i nxënësit, libri digjital,
5”
gjuhësore zhdrejtë pa kujt?, cilit?, cilës?, çifte, punë e drejtuar, krijim i parafjalë. fisha me pyetjet, fisha me fjali
parafjalë cilëve?, cilave? lirë, stuhi mendimesh, tabelë Përdorimin e pyetjeve për dallimin e
Fisha me fjali me konceptesh kundrinorit të zhdrejtë pa parafjalë.
kundrinorë të zhdrejtë Gjetjen me se shprehet me se shprehet ai.
29
30

pa parafjalë Krijimin e një teksti duke përdorur
kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë.
159. Shkruajmë Përralla dhe Tregimi fantastiko- Diskutim paraprak, shkrim i Nxënësit vlerësohen për Dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
tregimi fantastiko- shkencor dhe përralla drejtuar, shkrim i lirë, punë përrallës nga tregimi fantastik-shkencor libra me përralla dhe tregime
shkencor për fëmijë në grupe sipas strukturës. fantastiko-shkencore.
Zbatimin e rregullave drejtshkrimore
160. Njohuri Kundrinori i Fisha me pyetjet: me Stuhi mendimesh, diskutim, Nxënësit vlerësohen për: Dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
5”
gjuhësore zhdrejtë me kë? për kë?, për punë në çifte, punë e kundrinorit të zhdrejtë me parafjalë me anë fisha me pyetje, fisha me fjali,
parafjalë cilin?, me kë?, nga drejtuar, punë e pavarur, të pyetjeve. fletore klase.
kush?, për çfarë? prej tabelë konceptesh, krijim i Tregon me se shprehen kundrinori i
kujt?, prej cilit?, në lirë zhdrejtë me parafjalë.
vend të kujt? Klasifikon llojet e kundrinorit në tabelën e
Fisha me fjali koncepteve.
Krijon fjali me kundrinorë të zhdrejtë me
parafjalë.
161. Java Lexojmë Aventura në Libri fantastiko- Parashikim me terma Nxënësit vlerësohen për leximin me teksti i nxënësit, libri digjital, libri
33 ishullin lundrues shkencor “Aventurat paraprakë, lexim i drejtuar, intonacion, ritregim me anë të pyetjeve, “Aventurat në ishullin lundrues,
me ishullin lundrues” rrjet diskutimi shkrim i fjalive kyç; dallimi i elementeve tregim fantastiko-shkencor
fantastiko-shkencore; nxjerrja e mesazhit
dhe analizimi i pjesëve duke nxjerrë në pah
karakteristikat e tekstit
162. Shkruajmë Përshkruajmë dëgjohen zhurma të diskutim paraprak, dëgjim i Nxënësit vlerësohen për: Përshkrimin e teksti i nxënësit, libri digjital, CD,
veçoritë e zërave ndryshme në CD dhe drejtuar, punë në çift, zërave dhe të zhurmave fisha, paraqitet sënduku
e të zhurmave tregojmë veçoritë e përshkrim i lirë, turni i Shkrimin sipas sëndukut dhe zhurmave
tyre galerisë
163. Njohuri Bashkëtingëlloret Analfabeti i gjuhës Vëzhgo-diskuto; punë Nxënësit vlerësohen për: dallimin e teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore e zëshme dhe të shqipe kartolina me drejtuar, punë individuale, bashkëtingëllorëve të zëshme dhe të alfabeti shqip, kartolina e
pazëshme zanore dhe shkrim drejtshkrimor, shkrim pazëshme; drejtshkrimin e fjalëve me shkronjave
bashkëtingëllore i diktuar bashkëtingëllore të zëshme dhe të
pazëshme.
164. Lexojmë Nën tokë Libri fantastiko- Libri fantastiko-shkencor i Nxënësit vlerësohen për: teksti i nxënësit, libri digjital, libri
shkencor i Zhyl Vernit Zhyl Vernit “Udhëtim në leximin e pjesës, përgjigjet e pyetjeve; fantastiko-shkencor i Zhyl Vernit
“Udhëtim në qendër qendër të Tokës” nxjerrjen e mesazhit dhe analizën e “Udhëtim në qendër të Tokës”
të Tokës” personazheve; dallimin e elementeve
fantastiko-shkencore.
165. Lexojmë Mogli Pamje nga jeta në Vëzhgim i organizuar, lexim i Nxënësit vlerësohen për: teksti i nxënësit, libri për fëmijë
xhungël me foto ose koduar, analizë Leximin e pjesës me intonacion, në role. “Libri i xhunglës”, video-
me video-projektor, personazhesh, diagrami i Dallimin e personazheve, krahasimin e projektor, kuriozitete nga jeta e
shihet filmi Venit jetës së njeriut dhe kafshëve, krahasimin ujqërve
dhe dallimin e teksteve të dhëna.
166. Java Njohuri Ndarja e fjalëve Fisha me fjalë. Ndarja Vëzhgo-diskuto, punë në çift, Nxënësit vlerësohen për: Teksti i nxënësit, libri digjital,
34 gjuhësore në fund të rreshtit e tyre në rrokje punë e drejtuar, punë Drejtshkrimin e saktë të fjalëve në fund të fisha me fjali, fletë formati
individuale rreshtit.
Dallimin e fjalëve që ndahet dhe nuk
ndahet në fund të rreshtit.
167. Dëgjojmë Ritmet e pyllit Pamje e leopardit në Vëzhgim i organizuar, Nxënësit vlerësohen për: teksti i nxënësit, libri digjital,
video-projektor ose përshkrim argumentues, Komentin e tablosë tablo ose pamje e leopardit
në tablonë e tekstit. imagjinatë e drejtuar, folja e Krahasimin e leopardit ne tablo me video-projektor
ritmit leopardin e vërtetë
Organizimi i lojës së ritmit
168. Lexojmë Lisi në kodër Diskutim paraprak, Lexohen poezi të ndryshme Leximin me intonacion të vargjeve Teksti i nxënësit, libri digjital,
dora e fshehtë, nga nxënësit Nxënësit vlerësohen për: poezi të ndryshme, zarf, fisha
dëgjim i drejtuar, Analizimin e vargjeve të poezisë me vargje të poezisë, fletë
punë në grupe Nxjerrjen e mesazhit formati, ngjitës
169. Flasim Heronjtë e Pamje “Mjedis i Studim rasti, punë e drejtuar, Nxënësit vlerësohen për organizimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
mjedisit pastër” punë në grupe fushatës për mbrojtjen e mjedisit; për kartonë, lapustila
mënyrën se si flasin për mjedisin që i
rrethon; punën sipas grupeve.
170. Njohuri Rrethanori Fisha me pyetjet, Ku? Harta e rrethanorëve, punë e Nxënësit vlerësohen për dallimin e Teksti i nxënësit, libri digjital,
gjuhësore Kur? Si? Sa? Pse? drejtuar, punë individuale, rrethanorëve dhe llojin e tyre me ndihmën fisha me pyetje, flipçarte me fjali
Për ç’qëllim? krijim i lirë e pyetjeve; për krijimin e fjalive me

rrethanorë të ndryshëm.
171. Java Lexojmë Magjia e natës në Pamje nga kampingje Diskutim, parashikim me Nxënësit vlerësohen për leximin me Teksti i nxënësit, libri digjital,
35 mal në vende të anën e titullit, ditar intonacion të pjesës; tregimin përmbajtjes pamje nga kampingje të
ndryshme (mal, det) dypjesësh, shkrim i lirë, lexo- duke e përshtatur në vetën e tretë; për ndryshme.
sintezat, përshkrim i lirë nxjerrjen e mesazhit, personazhet kryesore
dhe të fjalive kyç apo nëntitujt.
172. Lexojmë Korrik Pamje nga stina e Vëzhgim i organizuar, lexim Vlerësohet nxënësi për leximin e pjesës Teksti i nxënësit, libri digjital,
5”
verës në video me ndalesa, pema e me intonacion, analizën e vargjeve të poezia “Kroi i fshatit tonë” e
projektor. mendjes. vjershës dhe për dallimin e figurave letrare. poetit Lasgush Poradeci, video-
projektor.
173. Shkruajmë Test III
31
32

174. Shkruajmë Luajmë dhe Poezi nga nxënësit Mendo-trego-reflekto, punë Vlerësohet nxënësi për: teksti i nxënësit, kaligrame me
shkruajmë poezi në bashkëpunim, krijim i lirë Paraqitjen e poezive në kaligrame. forma të ndryshme, poezi nga
Krijimin e poezive sipas lojë së fjalëve. nxënësit
175. Lexojmë Maksi në udhëtim Përgatitja e valixhes Diskutimi paraprak, dëgjim i Vlerësohet nxënësi për: teksti i nxënësit, libri digjital.
me klasën vetjake për një drejtuar, lexim me role, listim
Këshilla vere udhëtim i gjërave, punë individuale Leximin e rrjedhshëm të pjesës, leximin me
5”
role, listimin e gjërave që duhen në një
udhëtim.
Shënim. Plani dhe mësimet model janë sugjerim. Mësuesi/ja, sipas gjendjes së klasës, bën planifikimin e tij/e saj.
Metodë:
tërësia e mënyrave dhe e mjeteve që përdoren për të shpjeguar diçka.
1. Mendo-Çifto-Shkëmbe
Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Mendo-Çifto-Shkëmbe është një metodë diskutimi që mund të përdoret si një aktivitet para leximit, për të
zgjidhur një problem ose si një aktivitet shoqërues. Çdo nxënës shndërrohet në një pjesëmarrës aktiv.
Procedura e metodës:
1. Fillo me sugjerimin e një teme ose duke bërë një pyetje.
2. Kërkoju nxënësve të mendojnë për pak minuta për përgjigjen e tyre.
3. Ndaji nxënësit në çifte dhe kërkoju të diskutojnë idetë e tyre.
4. Në përfundim nxënësit rikthehen së bashku dhe ndajnë idetë e tyre.
Varianti i metodës: Shkruaj-Çifto-Shkëmbe

Në këtë variant, nxënësit fillimisht shkruajnë mendimet e tyre. Më pas ata ndahen në çifte dhe
shkëmbejnë idetë e tyre.
2. Shënimet

Shënimet përdoren për të dalluar pjesë të një teksti, të cilave nxënësit duan t’u rikthehen. Këto pjesë mund të
jenë të vështira dhe mund të kërkojnë sqarim të mëtejshëm ose përcjellin një mesazh të fortë, të cilin nxënësit
duan ta diskutojnë, ose t’ua bëjnë të njohur edhe të tjerëve. Këto pika ndalimi mund të përdoren për të nxitur
diskutime ose për të frymëzuar të shkruarin.
Për një tekst artistik ose narrativ: nxënësit duhet të lexojnë një tekst letrar në mënyrë të pavarur dhe të mbajnë
shënime të shkurtra në ato pjesë të tekstit për të cilat duan të flasin. Këto mund të jenë pjesë për të cilat atyre
u kanë lindur pyetje ose fragmente që u pëlqejnë, si p.sh., ndonjë pjesë humoristike ose një përshkrim i bukur.
-Ndaji nxënësit në çifte dhe kërkoju të shkëmbejnë tekstet ku kanë mbajtur shënimet.
-Kërkoju të diskutojnë në dyshe se pse i kanë dalluar ato pjesë.
-Fillo diskutimin me të gjithë nxënësit për pjesët e zgjedhura.
-Ndaj tabelën në dy pjesë dhe shëno pjesët që nxënësit kanë kërkuar sqarime dhe pjesët që u kanë pëlqyer.
Për tekste informative/shpjeguese: nxënësit lexojnë një tekst informativ apo shkencor në mënyrë të pavarur
dhe mbajnë shënime për çështjet që ata duan të flasin. Këto mund të jenë pjesë të cilat kërkojnë sqarime
të mëtejshme dhe ata mund t’i shpjegojnë dhe plotësojnë. Nëpërmjet shënimeve, nxënësit mund të shtojnë
informacionin në anë të tekstit.
P.sh., mund të shtojnë ilustrime, diagrame, shembuj nga përvoja e tyre vetjake ose të ripërkufizojnë idetë e
autorit.
-Ndaji nxënësit në çifte dhe kërkoju të shkëmbejnë tekstet ku kanë mbajtur shënimet.
-Kërkoju të diskutojnë në dyshe pse i kanë dalluar ato pjesë.
-Fillo diskutimin për shënimet që kanë bërë, duke përfshirë pyetjet dhe shtesat që i kanë bërë tekstit.
-Kërkoju nxënësve të japin arsyet se pse kanë zgjedhur ato pjesë.
33
3. Mendo me zë të lartë

Kjo metodë i ndihmon nxënësit të kuptojnë procesin mendor që përdoret nga lexuesi për të nxjerrë informacionin
ose idetë e tekstit. Mësuesi/ja fut në përdorim këtë metodë në momentin kur nxënësi lexon një fragment me zë
të lartë. Kjo nxjerr në pah se cilën aftësi të të lexuarit mendon lexuesi ndërsa lexon.
Procedura e metodës
1.Shpjegoju nxënësve setë lexuarit është një proces që përfshin të menduarit dhe tëkuptuarite asaj që lexohet.
2.Përzgjidh një pjesë nga teksti për ta lexuar me zë të lartë, e cila mund të jetë e vështirë për t’u kuptuar prej
tyre, pasi ka shumë fjalë të panjohura, një përshkrim të paqartë ose një shpjegim të ngatërruar.
3. Drejtoju pyetjet paraprake për të demonstruar metodën që do t’u tregojë se çfarë duhet të mendojnë gjatë
leximit të pjesës.
4. Nxënësit duhet të lexojnë në heshtje, ndërsa mësuesi/ja lexon me zë të lartë.
5. Ndrysho tonin e zërit në mënyrë që nxënësit të kuptojnë diferencën ndërmjet tekstit dhe se çfarë po
mendon ti.
6. Disa kërkesa për këtë metodë përfshijnë: të bërit parashikime, përshkrimi i pikturave që shikon, krijimi i
analogjive, evidentimi i pengesave dhe gjetja e zgjidhjeve.
7. Pas trajtimit të kësaj metode, jepu mundësi nxënësve të praktikojnë këtë metodë në mënyrë të pavarur,
në çifte ose në grupe të vogla.
4. Fytyra e tregimit

Fytyra e tregimit është një grafik organizues, i cili ndihmon nxënësit të kuptojnë tekstin narrativ (tregimtar).
Ai funksionon si një hartë e tregimit, duke i lejuar nxënësit të fiksojnë pjesë përbërëse të rëndësishme të një
teksti, si: vendi i ngjarjes, personazhet kryesore, problemet, ngjarjet dhe përfundimi.
1. Shiko së bashku me nxënësit grafikun Fytyra e tregimit para se të lexosh tekstin.
2. Kërkoju nxënësve të gjejnë në tekst informacione për vendin dhe kohën e ngjarjes, personazhet
kryesore, problemet, ngjarjet dhe përfundimin.
3. Kërkoju nxënësve të lexojnë tekstin dhe të plotësojnë Fytyrën e tregimit individualisht ose në grupe të
vogla. Fytyra e tregimit mund të plotësohet gjatë leximit të tregimit ose pas leximit të tij.
Vendi dhe koha e ngjarjes Personazhet kryesore
Problemi
Ngjarjet
34
5. Nënvizim përzgjedhës

Nënvizimi përzgjedhës si një metodë studimi e ndihmon nxënësin të kuptojë se çfarë ka dashur të thotë
autori, si dhe që të organizojë informacionin e tekstit.
1. Shpjegoju nxënësve që nënvizimi i pjesëve dhe marrja e shënimeve anash tekstit, nëse përdoren në
mënyrë të përzgjedhur ndihmojnë për të kuptuar një tekst. Shpjegoju që nënvizimi është një mënyrë e
organizimit të informacionit në tekst.
2. Në fillim lexo pjesën, pastaj rilexoje dhe fillo nënvizimet, jo të të gjithë paragrafit, por të fjalëve dhe fjalive
që japin idetë kyç. Shënoji idetë kyç me numra dhe shkruaj anash tyre tituj të shkurtër për çdo pjesë.
3. Nënvizo idetë kryesore dhe detajet me ngjyra të ndryshme.
4. Kur pikat kryesore nuk vihen re në tekst, atëherë krijoji vetë dhe shënoji në anë të tregimit.
6. Testet e parashikim

Testet e parashikimit mund të përdoren për të aktivizuar ose testuar njohuritë që nxënësi ka marrë për një
etapë të caktuar, në mënyrë që të evidentohen njohuritë që nxënësi ka fituar sipas objektivave të parashikuara.
Këto teste promovojnë leximin aktiv dhe mendimin kritik.
1. Identifiko konceptet kryesore që nxënësi duhet të fitojë nëpërmjet leximit.
2. Zgjidh alternativa se si këto koncepte mund të mbështesin ose sfidojnë atë që besojnë nxënësit.
3. Formulo 4‒6 kërkesa mbi një temë për të cilën nxënësit mund të kenë njohuri ose informacion të
mëparshëm. Nxirr pikat e rëndësishme, konceptet kryesore, idetë kundërshtuese dhe keqkuptimet. Mos
përfshi formulime të thjeshta, të cilave nxënësit mund t’u përgjigjen thjesht me po ose jo.
4. Shpërndajua testet nxënësve. Lëri ata të reagojnë ndaj çdo formulimi, duke formuar përgjigjen e tyre dhe
duke u përgatitur të mbrojnë mendimin që ata kanë.
5. Diskutoji këto formulime në klasë. Pyet se sa ranë dakord ose jo me çdo formulim. Nxënësit që kanë
pikëpamje të ndryshme duhet të argumentojnë zgjedhjet ose përgjigjet e tyre.
6. Lejoji nxënësit të lexojnë tekstin e zgjedhur në mënyrë që të gjejnë prova mbështetëse ose kundërshtuese
për përgjigjet e tyre. Nxënësit mund të konfirmojnë përgjigjet e tyre fillestare, të rimendojnë përgjigjet e tyre
në qoftë se është e nevojshme dhe të shtojnë ndonjë informacion.
7. Diskuto me klasën se çfarë mësuan nga leximi.
7.Grafikët organizues

Grafikët organizues paraqesin informacion pamor të qartë dhe të kuptueshëm. Qëllimi nuk është thjesht
paraqitja e përmbajtjes së informacionit, por krijimi i një lidhjeje midis ideve. Ato i ndihmojnë nxënësit të tregojnë
dhe të rikujtojnë informacionin që kanë në dorë si dhe që të kuptojnë atë që lexojnë.
1. Shpjegoju nxënësve qëllimin dhe dobinë e përdorimit të grafikëve organizues. Tregoju nxënësve se,
duke përdorur një grafik organizues, ata mund të shtojnë aftësitë e tyre shprehëse dhe të të mbajturit mend.
2. Shpjegoju konkretisht një grafik organizues.
3. Shpjegoju dhe modelo se si të përdorin një grafik organizues me informacionin e
Njohur e më pas me informacionin e ri.
35
8. Fjalët e reja

Kjo metodë përdoret zakonisht para leximit. Ajo i njeh nxënësit me fjalët kyç, duke i lejuar të kenë njohuri
paraprake për temën. Nxënësve u kërkohet t’i ndajnë fjalët sipas kategorive, duke justifikuar veprimin e
tyre në bazë të njohurive të mëparshme. Kjo metodë funksionon më mirë me tekst joartistik.
1. Shkruaj në tabelën e zezë 6‒10 fjalë të reja ose të pazakonta nga teksti, duke i shpërndarë fjalët rreth
titullit të tregimit.
2. Lexo me zë të lartë së bashku me nxënësit çdo fjalë.
3. Kërkoju nxënësve të punojnë në grupe. Nxënësit duhet të klasifikojnë fjalët në grupe duke argumentuar
pse disa fjalë shkojnë së bashku.
4. Kërkoju nxënësve të shkëmbejnë grupimet e tyre të fjalëve dhe arsyetimin e tyre me shokët/shoqet e klasës.
5. Kërkoju nxënësve të bëjnë parashikime se për çfarë mund të bëjë fjalë teksti bazuar në fjalët e reja.
6. Nxënësit duhet ta lexojnë tekstin me zë të ulët. Kërkoju të konfirmojnë ose të mendojnë parashikimet e
tyre tashmë në bazë të asaj që kanë lexuar
9. Lexo-Çifto- Shkëmbe

Metoda e leximit, Lexo-Çifto-Shkëmbe është e bazuar në idenë që lexuesi përmbledh dhe qartëson më
lehtësisht me mbështetjen e shokut. Përmbledhja i ndihmon nxënësit të tregojnë kuptimin e mirëfilltë të tekstit,
ndërsa qartësimi i ndihmon të pyesin dhe t’u përgjigjen pyetjeve mbi tekstin.
1. Zgjidh një tekst për nivelin e nxënësve. Ndaje tekstin në pjesë dhe shëno vendet ku nxënësit do të
ndalojnë për diskutime. Shpërndajua tekstin nxënësve.
2. Ndaji nxënësit në çifte. Cakto një nxënës në çdo çift të jetë përmbledhësi dhe tjetri, të jetë sqaruesi.
3. Modelo procedurën me pjesën e parë të tekstit, duke marrë si partnerin tënd një nxënës të mirë. Nxënësit
lexojnë një pjesë të tekstit me zë të ulët dhe pastaj ndalojnë që të përmbledhin dhe që të japin sqarime.
Përmbledhësi ripërkufizon idetë e rëndësishme shkurt, ndërkohë që sqaruesi dëgjon dhe pyet (bën pyetje
sqaruese). Pastaj sqaruesi shton informacion të rëndësishëm që mund të jetë harruar.
4. Kërkoju çifteve të nxënësve të lexojnë dhe të ndalojnë, të përmbledhin dhe të sqarojnë. Pasi diskutohen
disa pjesë, nxënësit duhet të ndërrojnë rolet. Kjo procedurë duhet të vazhdojnë derisa të përfundojë teksti.
5. Nxënësit duhet të vizatojnë diagrame ose të përmbledhin pasazhe të tëra në grup ose individualisht, me
qëllim që të demonstrojnë kuptimin e tërë tekstit.
10. Marrëdhënia Pyetje-përgjigje

Metoda Pyetje-përgjigje është e bazuar në idenë që nxënësit t’u përgjigjen pyetjeve të ngritura në tekst.
Përgjigjet që nxënësi mund të marrë në tekst janë të niveleve të ndryshme:
- lexuesi i dallon lehtësisht ne tekst,

- lexuesi i kërkon përgjigjet dhe më në fund i gjen me mend,
- autori dhe lexuesi japin informacion që e drejtojnë lexuesin te përgjigjja,
- lexuesi i nxjerr përgjigjet në bazë të njohurive dhe përvojave personale.
36
1. Zgjidh një tekst në nivelin e leximit të pavarur të nxënësve, jepua atyre dhe shoqëroje me një sërë
pyetjesh. Kërkoju nxënësve të lexojnë tekstin me zë të ulet.
2. Lexo me zë të lartë pyetjen e parë dhe përcakto se cilin nga 4 tipat e përgjigjeve kërkon. Më pas përgjigju
pyetjes.
3. Vazhdo të lexosh, identifiko dhe përgjigju pyetjeve, derisa të identifikosh të katër nivelet e përgjigjeve.
4. Zgjidh një tekst tjetër në nivelin e leximit të pavarur të nxënësve, jepua atyre dhe shoqëroje me pyetje
dhe përgjigje të përgatitura më parë. Cakto partnerët dhe ndërto çifte që të lexojnë tekstin.
5. Kërkoju çifteve të gjejnë marrëdhënien pyetje-përgjigje për çdo pyetje të ngritur.
6. Diskuto marrëdhëniet pyetje-përgjigje dhe korrigjo çdo keqkuptim.
7. Kërkoju nxënësve të përsërisin procesin me partnerë të ndryshëm ose individualisht.
8. Zgjidh një tekst tjetër në nivelin e leximit të pavarur të nxënësve dhe jepua atyre ta lexojnë.
9. Cakto partnerë dhe udhëzoji çiftet të krijojnë një pyetje për secilën nga 4 nivelet e mësipërme.
10. Kërkoju nxënësve të ndërrojnë pyetjet e tyre, të identifikojnë marrëdhënien pyetje-përgjigje dhe të
shkruajnë përgjigjen.
11. Metodën Pyetje-përgjigje zbatoje në një tekst me variacion pyetjesh.
Marrëdhënia Pyetje-përgjigje-(vizuale)
Niveli I
Përgjigjja është
Ku është përgjigjja? Teksti në tekst.
Përgjigjja është
KËTU.
Ideja është në
Niveli II tekst, por duhet të
Ku është Teksti mendohem që të
përgjigjja? Mendo përgjigjem.
dhe Kërko.
Kisha informacione
Niveli III
Ku është
përgjigjja? Lexuesi
dhe autori.
w për këtë dhe autori
më dha më shumë
informacion. Ky
kombinim më çoi të
përgjigjja.
Niveli IV
Ku është Përgjigjja ishte
përgjigjja? Te në kokën time.
njohuritë e mia.
37
11. Kërkesa

Metoda e kërkesës bazohet tek ideja që lexuesi duhet të formulojë pyetje informuese, në mënyrë që të
kuptojë diçka të re. Kërkesa është e rekomanduar për lexuesit më të dobët, sepse përfshin një pjesë të
shkurtër teksti, grupe të vogla dhe model mbështetëse mësimdhënieje.
1. Zgjidh një tekst në nivelin e leximit të nxënësve, kërkoju atyre të lexojnë paragrafin e parë ose disa
paragrafë në heshtje.
2. Formulo pyetje dhe drejtojua nxënësve në bazë të paragrafit të leximit. Kërkoju të përgjigjen pa u
konsultuar me tekstin. Me pas lejoji t’i referohen tekstit për pyetjet që nuk mundën t’u përgjigjen në mënyrë
të pavarur.
3. Me pas, kërkoju nxënësve të lexojnë grupin tjetër të paragrafëve; ndërto pyetje dhe pyet nxënësit në
bazë të paragrafit të leximit. Kërkoju të përgjigjen pa u konsultuar me tekstin. Më pas lejoji t’i referohen
tekstit për pyetjet që nuk munden t’u përgjigjen në mënyrë të pavarur.
4.Kërkoju nxënësve të vazhdojnë të lexojnë dhe t’u përgjigjen pyetjeve derisa të punojnë në mënyrë të
pavarur.
12. Përmbledhja në grup

Përmbledhja është e vështirë, prandaj nxënësve duhet t’u tregohen një sërë mënyrash që të përsosin aftësitë
e tyre për ta realizuar këtë. Rregullat, modelet, grafikët organizues dhe bashkëpunimi janë të gjitha efektive.
Metoda e përmbledhjes në grup i lejon nxënësit të ndajnë një tekst në pjesë të menaxhueshme dhe të mësojnë
nga njëri-tjetri pas çdo procesi përmbledhës.
1. Zgjidh dhe shkruaj një tekst informues në nivelin e nxënësit, i cili ka katër nënçështje në të. Shpërndaje
tekstin dhe kërkoju nxënësve ta lexojnë.
2. Kërkoju nxënësve të ndajnë një copë letër në 4 pjesë, bëj të njëjtën gjë në një tabelë, si model dhe për
të treguar punën që do të bëjnë nxënësit.
3. Vendos titullin e çdo nënçështjeje në secilin kuadrat të tabelës dhe thuaju nxënësve të bëjnë të njëjtën
gjë në letër.
4. Ndaje klasën në 4 grupe dhe caktoji çdo grupi një pjesë nga teksti për ta rilexuar dhe përmbledhur.
Përmbledhjen ta shkruajë prapa fletës së ndarë në 4 pjesë. Nxënësit duhet të inkurajohen për të
bashkëpunuar.
5. Kërkoju nxënësve të shkruajnë në kuadratin përkatës të letrave të tyre përmbledhjen e grupit. Kërkoji çdo
grupi t’i paraqesë përmbledhjen e tij pjesës tjetër të klasës.
6. Nxënësit duhet të plotësojnë të gjitha kuadratet me përmbledhjet e grupeve të tjera.
38
13. Përmbledhja bashkëpunuese
1. Zgjidh një tekst në nivelin e leximit të nxënësve dhe kërkoju ta lexojnë dhe ta përmbledhin atë. Në qoftë
se është e nevojshme, limito numrin e fjalive që duhet të përdorin nxënësit.
2. Krijo grupe prej 4-5 vetash dhe udhëzo çdo pjesëtar të grupit të lexojë përmbledhjen me zë të lartë,
ndërkohë që pjesëtarët e tjerë të grupit shënojnë pjesët e përmbledhjes së tyre, të cilat janë të ngjashme
me përmbledhjen e lexuar. Vazhdohet kështu derisa çdo pjesëtar i grupit ta ketë lexuar përmbledhjen e tij.
3. Kërkoji çdo nxënësi të zbulojë ndonjë temë të përmbledhjes që nuk është nënvizuar dhe të shikojë mos
është ndonjë pikë kyç.
4. Kërkoji çdo grupi të bëjë një listë bashkëpunuese me pika kyç të përmbledhjes.
5. Udhëzo çdo nxënës të rishkruajë përmbledhjen e bazuar në listën bashkëpunuese. Në qoftë se është e
përshtatshme, kufizo numrin e fjalive qe mund të përdorin nxënësit.
6. Jepu nxënësve kohë të shkëmbejnë përmbledhjet e rishkruara dhe të diskutojnë përmirësimet e bazuara
në bashkëpunim.
14. Shkrimi biografik (autobiografik)

Metoda e shkrimit të biografisë përdor modele, të cilat lejojnë lexuesin të mësojë për jetën e një personi
ose jetën dhe veprën artistike të një krijuesi, personaliteti, të një personazhi etj. Mësuesit duhet t’i drejtojnë
fillimisht nxënësit të shkruajnë biografinë të bazuar në të dhënat e tyre, para se t’u kërkojë të shkruajnë
biografinë të bazuar në personazhet e tregimit.
1. Zgjidh një tekst artistik ose biografik në nivelin e leximit të pavarur të nxënësve. Kërkoju nxënësve ta
lexojnë tekstin individualisht ose në grup.
2. Tregoju ose shpërndaju formulën e shkrimit të biografisë. Bëj një model të saj, nëse nxënësit janë të
paqartë.
3. Kërkoju nxënësve të shkruajnë për jetën e personazheve të tekstit; të shkëmbejnë krijimet e tyre dhe të
ndihmojnë njëri-tjetrin të përmirësojnë ndonjë pjesë të pambaruar.
4. Kërkoju nxënësve të rimendojnë dhe të ilustrojnë shkrimin biografik me foto, ilustrime, faksimile,
dokumente etj.
5. Shkëmbe dhe/ose tregojua shkrimet klasës.
Formula e shkrimit biografik

1: Emri
2: Katër karakteristika që dallojnë personazhin (zakonisht mbiemra)
3: Të afërmit (vëllai..., motra... etj.)
4: Vendbanimi në (qytet/shtet)
5: I dashur me (tri gjëra ose njerëz)
6: Çfarë ndien (tre emra ose fjali)
7: Kush ka nevojë (tri fjali)
8: Nga se ka frikë (tri emra)
9: Çfarë kërkon të arrijë (tri fjalë ose fjali).
39
Emri.................................. Data.............................
Grafiku organizues 1
Rrjedha e ngjarjes
Shkruaj temën. Listo ngjarjet sipas kohës kur kanë ndodhur.
Tema:
Futbolli nuk është për djem
Kapuçina pëlqen futbollin.

Gjatë pushimit i pëlqen të luajë me djemtë.
Djemtë habiten nga loja e saj.

Ajo triblon si profesioniste.
Djemtë e pyetën se ku kishte mësuar.
Djemtë e ftuan në skuadër.

Ajo bëri dy gola.
Djemtë nuk menduan më se vajzat s’mund të luajnë futboll.
Viktori e pyet se cila është lojtarja e preferuar e saj.

Shoqet e Kapuçinës duan të luajnë si ajo.
Në mbrëmje, në familje ajo duhet të bindë mamanë e saj për zgjedhjen që ka bërë.
Dëshirat e saj kanë ndryshuar.
40
Emri.................................. Data.............................
Shoqja e re e klasës
Shto detajet në secilën pjesë të dërrasave.
Tema
Pikat e planit.
41
Emri.................................. Data.............................
Harta merimangë
Shkruaj përemra për çdo lloj, rolin në fjali dhe jep shembuj.
cilët janë cilët janë
roli në fjali roli në fjali
shembuj shembuj
Tema:
Llojet e përemrave
cilët cilët
roli në fjali roli në fjali
shembuj shembuj
42
Emri.................................. Data.............................
Harta e ngjarjes 1
Shkruani në secilën ndarje
Koha: Vendi:
Historia e Arlekinos Një fshat në malet e Bergamos
Personazhet:
Arlekinoja, mamaja, shokët e Arlekinos
Problemi:
Arlekinoja nuk do të shkonte në festë.
Ai ishte i varfër dhe s’kishte se çfarë të vishte.
Ngjarjet:
Shokët e tij i dhuruan nga një copë që u kishte mbetur nga

kostumi i tyre.
Nëna i qepi kostumin.
Zgjidhja:
Ditën e karnavaleve Arlekinoja doli nga shtëpia me kostumin e tij që ishte një
vepër dashurie, më i bukuri, më origjinali.
43
Emri.................................. Data.............................
Harta e ngjarjes 2
Tema: Fati do kapur prej flokësh
Ku: Në një mbretëri.

Kur: Një herë e një kohë të papërcaktuar
Personazhet kryesore: vajza e mbretit, mbreti
Personazhet ndihmëse: dyqanxhiu, çobani, Fatat
Problemi: Vajza nuk kishte fat.
Fati i saj bënte dëme të mëdha.
Ngjarja 1 Ngjarja 2 Ngjarja 3

Mbreti e çoi Vajza shkon në një Porosia e çobanit.
dyqan. Fati vjen
vajzën në dhe shkatërron Therja e dashit.
shkretëtirë. dyqanin. Takimi me kësmetet.
I zoti i dyqanit e këshilloi Marrja e Fatit të saj.
të shkojë te një çoban.
Zgjidhja: Kapja e fatit dhe kthimi tek i ati.

Vajza martohet dhe i ati ngre një pallat të madh për të.
44
Emri.................................. Data.............................
Diagrami i pemës
veprim
përshkrim
mendim
informacion dëftore pyetëse
dëshirore
nxitëse
45
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla II Klasa V

Tema mësimore: Aventurat verore (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pushimet verore
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës Fjalët kyç:
mësimore: • letër,
Nxënësi/ja: • ditar,
• lexon tekste të llojeve të ndryshme duke respektuar shenjat e • përshkrim,
pikësimit; • poezi,
• dallon veçoritë e secilit lloj; • hyrje,
• diskuton për llojin e tekstit që i pëlqen duke argumentuar • zhvillim,
mendimin e tij; • mbyllje,
• përshkruan pushimet e tij verore duke zgjedhur llojin e tekstit • rimë,
që i pëlqen (letër, poezi, përshkrim, ditar, tregim etj.). • vargje,
• kolonë,
• tregim,
• udhëzim,
• lajm,
• fantashkencë.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Teksti i nxënësit, libri digjital, letra format A4. ndërkurrikulare:
• Gjeografia
• Dituria e natyrës
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Bisedë, lexim në heshtje, kllaster (grafik organizues), diskuto-argumento, shkrim i lirë.
Zhvillimi i orës së mësimit

Hapi I.
Duke qenë se është ora e parë mësimore për këtë vit shkollor, njihen nxënësit shkurtimisht me tekstin “Gjuha
shqipe 5” dhe strukturën e ndërtimit të tij.
Pas kësaj zhvillohet një bisedë e shkurtër me nxënësit rreth pushimeve verore.
- Ku i keni kaluar pushimet verore, në bregdet apo në mal?
- Ç’mund të thoni për vendet ku i keni kaluar pushimet? A mund t’i përshkruani?
- Cilat ishin çastet më të bukura?
- A keni mbajtur shënime për të gjitha emocionet e bukura e të veçanta që keni kaluar gjatë pushimeve?
Ku i keni shkruar ato?
- Gjatë kohës që keni qenë me pushime, a ju merrte malli për shokët, shoqet apo për njerëz të tjerë që
ndodheshin larg jush? Në ç’mënyrë komunikonit me ta?
Mësuesi\ja tregon interes për të dëgjuar rrëfimet e nxënësve, por pa u zgjatur shumë në kohë. Përgjigjet e
nxënësve e ndihmojnë mësuesin/en që të bëjë lidhjen me temën e parë të mësimit, e cila është menduar si një
përsëritje e njohurive të marra në klasë të katërt për llojet e ndryshme të teksteve.
Hapi II
Udhëzohen nxënësit të lexojnë me kujdes tekstet e dhëna në faqen 14-15 me qëllim që t’u përgjigjen pyetjeve
të mëposhtme, të cilat mësuesi/ja i shkruan në tabelë ose ua drejton me gojë:
- Cilat ishin llojet e teksteve që lexuat?
Cili prej tyre ju pëlqeu më shumë dhe pse?
- Në klasat paraardhëse ju keni mësuar të shkruani letra. A ndryshojnë letrat sipas personave që u
dërgohen?
46
- Cilat janë llojet e letrave?
- Ku ndryshojnë ato nga njëra-tjetra? Çfarë kanë të përbashkët?
Nxënësit rikujtojnë 5 elementet e letrës: koka, pjesa përshëndetëse (në letrën personale: I/e dashur…, në
letrën zyrtare: I nderuar Z/Znj…) përmbajtja e letrës, mbyllja, nënshkrimi.
- Ç’është ditari? Ku ndryshon ai nga letra?
- Pse shkruhet ditari dhe pse shkruhet letra? Si ndryshojnë në mënyrën e të shprehurit?
Kujtohet struktura e shkrimit të ditarit:
• hyrje/zhvillim/mbyllje;
• shkruhet në vetën e parë;
• personazhi kryesor është vetëshkruesi i tij;
• përshkruhen ngjarjet që i kanë ndodhur vetëshkruesit.
- Ku ndryshon poezia nga proza? Çfarë shpreh poeti në një poezi? A mund të kujtoni tituj të tjerë poezish
të mësuara në klasën e katërt?
Nëse është e mundur, nxënësit recitojnë edhe disa vargje që i mbajnë mend.
Hapi III
Udhëzohen nxënësit t’i shkruajnë një letër të shkurtër shokut/shoqes së tyre të klasës. Pasi ta mbarojnë, le ta
hedhin në një kuti të improvizuar në klasë.
Në fund të orës secili nxënës merr letrën që i drejtohet atij/asaj.
Ora e dytë
Hapi I
Ora e dytë vazhdon në të njëjtën mënyrë si ora e parë. Nxënësit lexojnë tekstet në f. 16-17 dhe diskutojnë
rreth veçorive të tyre. Tregohet kujdes në dallimin e tregimit realist me atë fantashkencë. Mësuesi/ja thekson
se në tregimin fantastiko-shkencor mbizotëron elementi fantastik dhe shkencor, mbështetur në imagjinatën e
shkrimtarit dhe faktet shkencore, ndërsa tregimi realist rrëfen ngjarje të ndodhura në të vërtetë ose që ngjajnë
si të tilla, pasi ndodhin në një kohë të caktuar dhe në një vend real.
Rikujtohen nëpërmjet kllasterit njohuritë e marra rreth tregimit fantastiko-shkencor.
rrëfen një ngjarje i shkurtër veprojnë personazhe reale dhe fantastike
Tregimi fantastiko-shkencor
detaje shkencore\fantastike
mesazh sillet një kohë e ardhme shumë e largët
Rikujtohet teksti udhëzues (ai lloj teksti që na udhëzon për një sjellje të caktuar duke treguar ndalime,
detyrime, norma për t’u respektuar ose procedura për t’u ndjekur) dhe teksti informativ (ai lloj teksti që
paraqet informacione të vlefshme për të kuptuar ose njohur diçka, shtjellon informacione mbi situata, ngjarje
ose persona).
Hapi II
Ndahet klasa në dy grupe:
Grupi I. Shkruan një tekst udhëzues, p.sh.: rregulloren e brendshme të klasës (disa rregulla që nxënësit duhet
t’i kenë parasysh dhe t’i zbatojnë në klasë).
47
P.sh.: Të dëgjojmë me vëmendje shpjegimin e mësueses.
Të respektojmë njëri-tjetrin.
Grupi II. Shkruan një tekst informativ; lajm ose njoftim që lidhet me fillimin e vitit shkollor apo shpërndarjen e
teksteve mësimore.
Në përfundim të detyrës dëgjohen disa nga punimet e nxënësve.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për mendimet e dhëna rreth llojeve të ndryshme të teksteve dhe veçorive të tyre.
Detyrë: Udhëzohen nxënësit që për orën tjetër të sjellin në klasë foto, shënime, objekte apo sende të vogla
të marra në vendet ku ata kanë kaluar pushimet verore. Nëse kanë, mund të sjellin edhe pamje filmike të
momenteve më të bukura e të mrekullueshme që kanë lënë mbresa në kujtesën e tyre. Të gjitha këto materiale
do të përdoren për t’i nxitur nxënësit që të shkruajnë rreth pushimeve verore.

Tema mësimore: Pushimet verore Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Foto, objekte, shënime që lidhen me
vendet ku kanë kaluar pushimet verore.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyç:
temës mësimore: • tregim,
Nxënësi/ja: • letër,
• shkruan për pushimet duke përdorur llojet e ndryshme të • ditar,
teksteve (letër, ditar, tregim etj.); • lajm,
• shkruan duke përdorur rregullat drejtshkrimore të gjuhës • poezi,
shqipe; • strukturë.
• vlerëson krijimin më të mirë për shprehjen e bukur e të
qartë të mendimit, respektimin e veçorive të secilit lloj
teksti të përzgjedhur dhe përdorimin e saktë të rregullave
drejtshkrimore.
Teksti i nxënësit, fletore, foto, objekte të marra në vende të ndërkurrikulare:
ndryshme ku kanë kaluar pushimet, shënime (ditar personal) • Gjeografi
etj. • Histori
• Art pamor
Bisedë, shkrim i lirë, Turi i Galerisë.

Hapi I
Mësimi nis me një bisedë me nxënësit rreth materialeve të sjella. Secili prej nxënësve që ka dëshirë tregon
foto të momenteve më të bukura të kaluara gjatë pushimeve verore, objekte të blera dhe që për të kanë një
vlerë të veçantë, mbresa të ruajtura në kujtesë ose, nëse kanë, tregojnë edhe pamje filmike. Të gjitha këto do
t’i nxisin nxënësit për realizimin e rubrikës “Të shkruajmë”.
48
Hapi II
Mësuesi/ja u prezanton nxënësve temën e rubrikës “Të shkruajmë”: Shkruajmë për pushimet verore.
Udhëzon nxënësit se për të realizuar detyrën mund të përdorin një nga llojet e teksteve të diskutuara një orë
më parë (letër, ditar, tregim etj). Rikujtohen edhe një herë veçoritë e secilit lloj teksti që nxënësit kanë dëshirë
të përdorin në shkrimin e tyre.
Hapi III
Lihen nxënësit të punojnë qetësisht për 20‒25 minuta. U tërhiqet vëmendja të jenë të kujdesshëm në shprehjen
e qartë të mendimeve dhe respektimin e rregullave drejtshkrimore.
Gjatë punës nxënësit ndiqen dhe ndihmohen nëse kanë vështirësi.
Hapi IV
Pas përfundimit të detyrës, 5 minutat e fundit të orës mësimore organizohet Turi i Galerisë. Disa nga nxënësit
që kanë dëshirë e lexojnë me zë të lartë punimin e tyre, ndërsa të tjerët e ngjitin në muret e klasës. Secili
nxënës mund të lëvizë nëpër klasë dhe të lexojë punimet e të tjerëve në fletët e paraqitura. Mund të bëhen
edhe komente. Në fund nxënësit mund të shpallin edhe krijimet më të bukura.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. Mësuesi/ja merr disa fletore për të realizuar vlerësimin me
shkrim.

Tema mësimore: Tregimi realist Situata e të nxënit:
Kompetenca: Flasim • Krijimet e nxënësve për pushimet verore.
temës mësimore: • tregim realist,
Nxënësi/ja: • paragrafë,
• dallon dy llojet e tregimeve: realist dhe fantastik bazuar në • hyrje/zhvillim/mbyllje.
elementet e tyre;
• përcakton elementet e një tregimi të dhënë (autori, tema,
ideja, ngjarja, koha, vendi, personazhet);
• dallon strukturën e tregimit: hyrje/zhvillim/mbyllje;
• dallon paragrafët e tregimit të dhënë;
• diskuton mbi ndërtimin e secilit paragraf duke u bazuar në
të dhënat e tekstit.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore ndërkurrikulare:
Diskutim, pyetje-përgjigje, pema e mendimit, punë e drejtuar.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Pyetje-përgjigje

Një orë më parë nxënësit realizuan krijimet e tyre për pushimet verore duke përdorur lloje të ndryshme tekstesh.
U lexuan dhe u vlerësuan punimet më të mira, nga të cilat edhe tregime. Mbështetur në këto të fundit mësuesi/
ja u drejton nxënësve pyetjet e mëposhtme:
49
- Ç’lloj teksti ke përdorur në krijimin tënd?
- Çfarë lloj tregimi janë ato?
- Pse quhen tregime realiste?
Nxënësit duhet të arrijnë në përfundimin se ata kanë përshkruar ngjarje reale që kanë ndodhur në të vërtetë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Diskutim, pema e mendimit

Prezantohet titulli i tregimit “Pushimet mbaruan”. Realizohet leximi i tregimit nga mësuesi/ja. Nxënësit
udhëzohen të ndjekin me vëmendje leximin dhe të nënvizojnë fjalët e reja. Pas leximit të pjesës punohet me
fjalët e fjalorit. Udhëzohen nxënësit të lexojnë zinxhir tregimin.
Diskutohen me nxënësit pyetjet e mëposhtme:
- Përse bën fjalë ky tregim? Cilat janë personazhet?
- Ku dhe kur zhvillohet ngjarja? Cilat fjali ua japin këto të dhëna?
- Pse fëmijët po kthehen në shtëpinë e tyre?
- Ç’lloj tregimi është ky? Argumentoni mendimin tuaj.
Realizohet kllasteri me veçoritë e tregimit realist.
i shkurtër, pak personazhe
shkruhet në rreshta një histori
Tregimi realist
rrëfen ngjarje që ndodhin në vend real, kohë e caktuar, të vërtetë ose

ngjajnë si të tilla personazhe të vërteta ose ngjajnë si të tilla.
struktura e tij: hyrje/zhvillim/mbyllje
Lexohet rubrika A. Cilat janë elementet e një tregimi.

Lexohet rubrika B. Tri pjesët kryesore të një tregimi.
Nxënësve u kërkohet t’i rikthehen edhe njëherë tekstit, të përcaktojnë tri pjesët kryesore.
Mësuesi/ja i orienton nxënësit të shohin pjesët e vijëzuara anash: hyrjen, zhvillimin dhe mbylljen.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Diskutim, punë e drejtuar

Nxënësit përcaktojnë dhe analizojnë të gjitha elementet e tregimit te pjesa “Pushimet mbaruan”.
Diskutojnë për numrin e paragrafëve që ka secila pjesë dhe pse pjesët e tregimit kanë numër të ndryshëm
paragrafësh.
Nxënësit theksojnë se hyrja ka një paragraf në të cilin prezantohen personazhet, si dhe njihemi me vendin dhe
kohën kur zhvillohet ngjarja.
Zhvillimi ka shumë paragrafë (pesë), pasi tregohet ngjarja duke ndjekur renditjen kronologjike të saj.
Mbyllja ka një paragraf ku jepet përfundimi i ngjarjes.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen e tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të shtruara
përgjatë gjithë orës mësimore.
Detyrë shtëpie. Nxënësit mund të zgjedhin një tregim realist dhe të përcaktojnë në të elementet e tij (tema,
ideja, ngjarja, koha, vendi, personazhet kryesore dhe personazhet e tjera).
50

Tema mësimore: Teksti, fjalia dhe paragrafi Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Pushimet mbaruan
temës mësimore: • paragraf,
Nxënësi/ja: • fjali kryesore,
• dallon paragrafët në një tekst të dhënë; • fjali plotësuese.
• përcakton veçoritë e çdo paragrafi mbështetur në skemën
e dhënë në libër;
• dallon fjalinë kryesore dhe fjalitë plotësuese në çdo
paragraf të dhënë.
Pyetje-përgjigje, punë në çift, diskutim, punë në grup.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Pyetje-përgjigje, punë në çift

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të rikthehen në tregimin “Pushimet mbaruan” dhe të rikujtojnë duke iu
përgjigjur pyetjeve:
- Ç’quajmë paragraf?
- Çfarë formon një grup paragrafësh të renditur sipas kuptimit?
- Sa paragrafë ka tregimi “Pushimet mbaruan”? Si i dalluat paragrafët?
- Sa paragrafë ka hyrja/zhvillimi/mbyllja?
- Çfarë tregon secili paragraf? (ngjarje, dialog, përshkruan, jep mendime)
Për përgjigjet e pyetjes së fundit nxënësit mund të punojnë në çift me shokun e bankës. Përgjigjet e
nxënësve mësuesi/ja i shkruan në tabelë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Diskutim

U kërkohet nxënësve të hapin librat në f. 20, të lexojnë shembujt e dhënë dhe veçoritë e paragrafëve,
dallimin e fjalisë kryesore dhe të fjalive të tjera plotësuese.
Në fund ndërtohet skema:
Teksti
një ose disa paragrafë
fjalitë lidhen sipas fillon kryeradhë

fillon me çdo paragraf
paragrafi jepjep
të të
kuptimit kryeradhë dhëna të ndryshme:
dhëna të ndryshme
tregon veprime përshkruan, objekte, përmban jepen

ngjarje personazhe, mjedise dialog mendime
51
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Punë në grup
Ndahet klasa në grupe. Jepet detyra për çdo grup.
- Grupi i parë: Dallo paragrafët dhe nënvizo fjalinë kryesore në çdo paragraf.
- Grupi i dytë: Dallo fjalitë plotësuese të secilit paragraf. Thuaj çfarë tregojnë ato.
Paragrafi 1: Pogradeci…. buzë liqenit.
Paragrafi 2: Liqeni i Pogradecit… pamje përrallore.
Paragrafi 3: Një vend… peshq të shumtë.
Paragrafi 4: Bukurinë… e shumtë.
Çdo përfaqësues grupi përgjigjet për punën e bërë.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen e tyre në të gjitha veprimtaritë e orës mësimore.
Detyrë shtëpie: Gjeni një tregim dhe analizoni strukturë e tij.

Tema mësimore: Futbolli nuk është vetëm për djem. Situata e të nxënit:
(2 orë) • Nxënësit tregojnë për sportin që u pëlqen
Kompetenca: Lexojmë më shumë.
temës mësimore: • futboll,
Nxënësi/ja: • djem,
• flet për sportin e tij të preferuar; • vajza,
• lexon tregimin me intonacionin e duhur; • tall,
• parashikon zhvillimin e ngjarjes nisur nga situata e • dyshoj,
dhënë; • aftësi.
• ritregon me fjalët e tij fragmente nga tregimi;
• diskuton duke argumentuar mendimin e tij për pyetjen e
shtruar.
• Sporti
ERR: pyetje-përgjigje, DRTA, loja e karriges, rrjet diskutimi.

Evokimi: Pyetje-përgjigje
Mësuesi/ja zhvillon një bashkëbisedim me pyetje-përgjigje me të gjithë klasën:
- A ju pëlqen sporti? Cili është sporti juaj i preferuar?
52
- A jeni tifoz i ndonjë skuadre? Cilës?
- Cili prej jush ndjek ndonjë klub sportiv? Në cilin pozicion luani?
- Cili është sportisti që adhuroni?
Nga përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja vë re se cilët janë më aktivë: djemtë apo vajzat. Nëse vajzat nuk
përgjigjen, mund të nxiten me pyetje të tjera nga mësuesi/ja.
Realizimi i kuptimit (DRTA)

Prezantohet nga mësuesi/ja titulli i tregimit “Futbolli nuk është vetëm për djem”. Më pas u drejton nxënësve
pyetjen:
- Nisur nga titulli, për çfarë mendoni se bën fjalë ky tregim?
- Cila do të jetë ngjarja sipas jush?
Më tej mësuesi/ja lexon tekstin me ndalesa, ndërsa nxënësit dëgjojnë. Librat janë të mbyllur.
Ndalesa I. Kapuçina... deri te ... i doli topit përpara.
- Kush është Kapuçina?
- Pse talleshin djemtë me të?
- Çfarë loje luanin vajzat, ndërkohë që djemtë luanin futboll?
- Çfarë do të bëjë Kapuçina me topin?
Ndalesa II. U mënjanua pak... deri te ... i cili kishte vrarë këmbën.
- Cila ishte e papritura që ndodhi?
- Si reaguan djemtë?
- Ku kishte mësuar të luante në atë mënyrë Kapuçina?
- Çfarë i kërkuan djemtë në pushimin e madh asaj?
- A do të pranonte Kapuçina?
Ndalesa III. Ajo vrapoi me të katra... deri te ... ka shumë vajza në ekip.
- Sa gola bëri Kapuçina?
- Çfarë kuptuan nga kjo gjë shokët e shoqet që talleshin me të?
- Cili ishte lojtari i preferuar i Kapuçinas?
- Çfarë u propozoi ajo shoqeve? A pranuan ato?
Ndalesa IV. Si thua Lola.... deri në fund
- A pranuan vajzat të regjistroheshin në skuadrën e futbollit?
- Me cilat personazhe filmi e krahasuan veten?
- Çfarë premtimi i kishte bërë Lola mamasë së saj?
- A u përputh historia me atë që menduat ju?
- Çfarë ju pëlqeu më shumë në këtë histori?
Reflektimi: Loja e karriges

Udhëzohen nxënësit ta lexojnë edhe një herë në heshtje tregimin, me qëllim që të zhvillojnë lojën e karriges.
Sqarohet ndonjë fjalë e re, nëse nxënësit e kanë të paqartë. Vendoset një karrige në mes të klasës dhe
nxënësit ulen në të duke rrëfyer tregimin. Vetë nxënësit përzgjedhin rrëfimtarët më të mirë.
Ora e dytë
Ora e dytë nis me rubrikën “Analizo gjuhën”. Nxënësit punojnë në libër ushtrimin 1 dhe 2 duke përzgjedhur
alternativat e sakta. Ata theksojnë se në këtë tregim mbizotëron dialogu dhe veprimi dhe se historia rrëfehet
nga shoqja e Kapuçinës, Lola.
Kalohet te rubrika “Nxirr mesazhin”. Nxiten nxënësit të diskutojnë për sjelljen e djemve ndaj Kapuçinës,
dyshimin, talljen dhe mosbesimin e tyre ndaj saj.
Më tej, në formën e bisedës, nxënësit rrëfejnë përvoja personale kur dikush ka dyshuar tek ata, ose ata kanë
dyshuar te dikush tjetër.
Për ushtrimin në rubrikën “Detyrë” (punohet në klasë) nxënësit rikthehen në tekst dhe nënvizojnë shprehjet
53
me humor të përdorura në këtë tregim.

Në fund të orës së dytë mësuesi/ja shtron në një rrjet diskutimi pyetjen binare: A është futbolli një lojë që duhet
luajtur vetëm nga djemtë?
Po Jo
A është futbolli një lojë që duhet luajtur
vetëm nga djemtë?
Dëgjohen me kujdes argumentet e sjella nga nxënësit.

Nxirret përfundimi
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për diskutimet e tyre në të gjitha çështjet e shtruara përgjatë kësaj ore
mësimore, por sidomos në rrjetin e diskutimit.
Detyrë shtëpie: Ndahen nxënësit në tri grupe:

Grupi I: Sillni informacione për veshjet dhe pajisjet që duhet të përdorë një alpinist/e.
Grupi II: Sillni informacione për veshjet dhe pajisjet që duhet të përdorë një tenist/e.
Grupi III: Sillni informacione për veshjet dhe pajisjet që duhet të përdorë një skiator/e.
Udhëzohen nxënësit që të punojnë në tabakë të bardhë me bojëra uji etj.
(Shënim. Kjo detyrë do të shërbejë për të realizuar rubrikën “Të shkruajmë” orën tjetër.)

Tema mësimore: Veshjet dhe pajisjet e veçanta për sportin Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Detyrat e shtëpisë
temës mësimore: • veshje,
Nxënësi/ja: • pajisje,
• tregon për sportin e tij/saj të preferuar duke shpjeguar arsyet • alpinist/e,
se pse i pëlqen; • tenist/e,
• shkruan pajisjet dhe veshjet që duhen përdorur për sportet e • skiator/e.
dhëna në tekst;
• shkruan duke respektuar rregullat drejtshkrimore të gjuhës
shqipe.
• Sporti
Punë në grup, prezantim, shkrim i lirë, diskutim.
54
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Punë në grup, prezantim

Mësimi nis me prezantimin që përfaqësuesi i secilit grup i bën punës së grupit. Materialet e përgatitura prej
tyre ngjiten në tabelë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Shkrim i lirë

Pasi është ngacmuar imagjinata e nxënësve nëpërmjet këtyre punimeve, hapet teksti. Mësuesi/ja u bën të
njohur temën rreth së cilës duhet të shkruajnë. Lexohet fragmenti i shkëputur nga romani “Futbolli nuk është
vetëm për djem”. Ashtu si personazhi i Kapuçinës edhe nxënësit kanë marrë njohuritë e duhura për veshjet
dhe pajisjet e veçanta për tri llojet e sporteve të dhëna në tekst. Mbështetur në punimet e paraqitura në tabelë
dhe në njohuritë e tyre, nxënësit lihen të lirë të shkruajnë për sportin që u pëlqen, si dhe për veshjet dhe
pajisjet që duhen përdorur.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Diskutim

Nxënësit lexojnë disa nga shkrimet e tyre dhe diskutojnë se cili u pëlqeu më shumë dhe pse.
Vlerësimi: Mësuesi\ja kontrollon dhe vlerëson me notë një pjesë të punimeve të nxënësve.

Tema mësimore: Fjalia, intonacioni dhe theksi Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Përshkrimi i stinës së vjeshtës
temës mësimore: • fjali,
Nxënësi/ja: • shenja pikësimi,
• lexon me kujdes tekstin e dhënë për të dalluar fjalitë që e • intonacion,
përbëjnë atë; • theks,
• përkufizon saktë fjalinë dhe intonacionin; • ton i zërit.
• dallon fjali të ndryshme nga intonacioni;
• ndërton skemën duke përcaktuar intonacionin sipas tipit të
fjalisë.
Pyetje-përgjigje, lexim me kodim teksti, diskutim.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Pyetje-përgjigje
Mësuesi/ja shfaq me anë të një video-projektori tekstin e mëposhtëm: “Vjeshta”, ose e shkruan në tabelë.
Udhëzon nxënësit që të lexojnë me kujdes tekstin dhe të dallojnë fjalitë që e përbëjnë atë.
55
Vjeshtë. E përgjumur dal në dritare. Shikoj natyrën. Gjithçka është ndryshe, kanë ndryshuar pemët, livadhet,
madje edhe qielli ka marrë një ngjyrë të kaltër të errët. Era fryn dhe më përplas flokët në fytyrë. Gjethet bien
dalëngadalë dhe formojnë tinguj e kitarës, tingujt e bukur që i krijoi Vivaldi. Një tapet i mrekullueshëm plot
ngjyra ka mbuluar tokën. Ka ardhur vjeshta, stina e ngjyrave.
Nxënësit dallojnë 8 fjali që e përbëjnë këtë tekst. Prej këtej mësuesi/ja diskuton me nxënësit pyetjet e
mëposhtme:
- Si i dalluat fjalitë në këtë tekst?
- Ç’quajmë fjali? (në përkufizimin që do të jepet t’i kushtohet rëndësi pjesës që fjalët lidhen sipas
rregullave gramatikore të gjuhës shqipe)
- Sa fjalë mund të ketë një fjali?
- Dalloni në tekst fjalinë me një fjalë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Lexim me kodim teksti

Para se të fillojë kjo veprimtari, mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me kujdes pyetjet që ajo i ka shkruar
në një cep të tabelës dhe të kërkojnë në libër (materiali teorik i dhënë në f. 25) informacionin që jep përgjigjen
e tyre duke shënuar përkrah tij numrin që mban pyetja.
- Si i dallojmë fjalitë kur dikush flet ose lexon një tekst?
- Ç’është intonacioni?
- Ç’ndodh me intonacionin në fjalinë dëftore, pyetëse, nxitëse?
- Si paraqitet me skemë intonacioni në fjalinë dëftore, pyetëse, nxitëse?
- Si e dallojmë në një mënyrë tjetër intonacionin?
- Si mund të jetë toni i zërit? Jep shembuj
Nxënësit lexojnë me kujdes mësimin, vënë numrin e pyetjes për çdo të dhënë a lloj informacioni që i përgjigjet asaj.
Nëse mësuesi/ja dëshiron, mund t’u kërkojë nxënësve që të gjithë informacionin e përzgjedhur ta hedhin në
një tabelë të tillë.
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
U thuhet nxënësve se numrat e përdorur gjatë leximit, t’i vendosin në kllapa dhe në secilën kolonë të shkruhet
informacioni që i përshtatet secilit numër.
Më poshtë po japim një shembull për pyetjen e parë dhe të dytë.
(1) (2) (3) (4) (5) (6)

Kur dikush Intonacioni
flet ose lexon është ulja ose
një tekst ne e ngritja e zërit
dallojmë që në fund të
fjalitë janë të fjalisë.
ndryshme nga
intonacioni.

Pas përfundimit të detyrës nxënësit diskutojnë për përgjigjet që kanë gjetur për pyetjet e shtruara të gjithë
bashkë. Nëse ka ndonjë gjë të paqartë, sqarohet nga mësuesi/ja.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e tyre në diskutim për të gjitha çështjet e shtruara.
56
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Klasa 5 Data:

Tema mësimore: Theksi i fjalës dhe i fjalisë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Diktim
temës mësimore: • theksi i fjalës,
Nxënësi/ja: • theksi i fjalisë.
• përkufizon theksin e fjalës dhe të fjalisë;
• dallon theksin e fjalës dhe të fjalisë;
• bën skemën e intonacionit për fjalitë e dhëna;
• vendos saktë shenjat e pikësimit në fjalitë e dhëna.
Diktim, diskutim, punë e drejtuar, analizë rastesh,
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve: Diktim, diskutim

Mësimi nis me një diktim. Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të shkruajnë fjalët dhe fjalitë që ajo do të diktojë e
ndërkohë të nënvizojnë te fjalët rrokjen që do të theksohet më shumë në shqiptimin e asaj fjale dhe te fjalitë
fjalën që mësuesi/ja do të shqiptojë me një ton më të fortë. Ndërkohë librat e nxënësve janë të mbyllur.
P.sh.: Atdhe, derë, nxënës, libër etj.
Mësuesja shpjegon mësimin. Nxënësit dëgjojnë me kujdes.
Fjalët dhe fjalitë secili mësues i përzgjedh vetë. Pas përfundimit të detyrës diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Ndërtimi i njohurive të reja: Analizë rastesh

Mbështetur në përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja i njeh ata me dy konceptet e reja; theksi i fjalës dhe theksi
i fjalisë. Theksohet se çdo fjalë ka theksin e vet, po ashtu dhe fjalia ka theksin e saj që quhet theks logjik.
Jepet përkufizimi për secilën prej tyre. Nxënësit hapin librin në f. 26 dhe lexojnë me kujdes mësimin. Sqarohen
shembujt e dhënë në libër.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Punë e drejtuar

Punohen ushtrimet 1, 2 në f. 26 sipas kërkesës.
Në ushtrimin 2 nxënësit përveç theksit logjik do të bëjnë edhe skemën e intonacionit. U kujtohet nxënësve se
intonacioni në fjalitë pyetëse vjen duke u rritur, kurse në fjalitë dëftore dhe nxitëse vjen duke zbritur.
Vlerësimi: Sipas gjykimit të mësueses/it duke pasur parasysh rezultatet e të nxënit.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3, f. 26
57

Tema mësimore: Dallojmë intonacionin e duhur Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Punë me tekstin
mësimore: • intonacion,
Nxënësi/ja: • lojë,
• lexon tekstin me intonacionin e duhur; • këshilla.
• dallon tipat e fjalive që shprehin emocione të ndryshme;
• interpreton biseda në çift duke përdorur intonacionin e duhur.
Stuhi mendimi, dëgjo-vëzhgo-analizo, lojë në grup.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Stuhi mendimi
Nxënësit rikujtojnë njohuritë e tyre për intonacionin. Mësuesi/ja mund të drejtojë pyetjet:
- Nisur nga përmbajtja e tyre, çfarë lloje tekstesh njihni?
- Si i dallojmë fjalitë nga njëra-tjetra në një tekst?
- Çfarë funksioni tjetër kanë shenjat e pikësimit?
Nxënësit arrijnë në përfundimin se nëse e lexojnë një tekst duke respektuar shenjat e pikësimit, e kanë lexuar
pjesën me intonacion.
- Ç’quajmë intonacion? Cilat janë elementet e tij?
Mësuesi/ja paraqet elementet e intonacionit.
Intonacioni
ngritja dhe ulja e zërit shqiptimi i qartë i fjalëve theksimi i fjalëve
Ndërtimi i njohurive të reja: Dëgjim – vëzhgim – zbulim

Nxënësit udhëzohen të dëgjojnë leximin e tregimit “Goooool” nga mësuesi/ja. Gjatë leximit të mësuesit/es
ata duhet të shënojnë me shpejtësi vetëm fjalitë që kumtojnë kënaqësi, dyshim, frikë, shqetësim etj. Nxënësit
duhet të tregohen të kujdesshëm e të shikojnë me vëmendje shenjat e pikësimit, pasi ato do t’i ndihmojnë ta
realizojnë si duhet këtë proces.
Lexohet teksti nga mësuesi/ja me një intonacion të qartë. Nxënësit nënvizojnë fjalitë. Pasi i nënvizojnë,
orientohen t’i shkruajnë. Punohet së bashku me mësuesin/en për të qartësuar se çfarë shprehin fjalitë.
Shprehje kënaqësie - Sa bukur ngjaja!
Shprehje dyshimi - Ku i dihej!
Shprehje frike - Sa u tremba!
Shprehje shqetësimi - Si do të bëj unë i shkreti, kur të martohem?! Ç’mrekulli të luash futboll! Do të ma
paguajë!
Thirrje gëzimi - Penallti! Penallti!
Shprehje zemërimi - Oh, tani humbëm fare.
58
Shprehje hidhërimi - Zot, çfarë ditë!
Shprehje lavdërimi - Më të mirit në fushë!
Shprehje krenarie - Sa i zoti jam!
Meqenëse ky është një ushtrim i një shkalle vështirësie jo të ulët, inkurajohen nxënësit për gjetjet e tyre. Për
ndonjë fjali që ata nuk e kanë nënvizuar, mësuesi/ja u sugjeron nxënësve që ta lexojnë edhe njëherë.
Nxënësit lexojnë këshillat e dhëna në tekst në rastin kur flasin dhe në rastin kur dëgjojnë. Në këto këshilla
nxënësit nxiten të tregojnë raste kur ata nuk kanë vepruar sipas këtyre këshillave.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Lojë në grup

Nxënësve u sqarohet loja që do të luajnë. U sugjerohet të zgjedhin shokët me të cilin do të formojnë çiftin.
Pasi formohen çiftet, nxënësit shkruajnë në një fletë bisedën që do të zhvillojnë duke shfaqur një emocion, si
zemërim, gëzim. U sugjerohet të sjellin në mendje ngjarje të gëzuara, emocionale që u kanë ndodhur.
Më pas zhvillojnë bisedën pas perdes së improvizuar me anë të një cope bezeje.
Nxënësit e tjerë do të gjejnë se për çfarë ndjesie bëhet fjalë.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit sipas pjesëmarrjes së tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve të shtruara
përgjatë orës mësimore. Për lojën në grup janë vetë nxënësit që zgjedhin çiftin që interpretoi më mirë.

Tema mësimore: Shoqja e re e klasës Situata e të nxënit
Kompetenca: Lexojmë Veprimtari praktike
mësimore: • nxënëse e re,
Nxënësi/ja: • qesharake,
• kupton se në mjedisin ku jeton, njerëzit janë të ngjashëm dhe të • e vetmuar,
ndryshëm; • e braktisur,
• lexon që t’u përgjigjet pyetjeve për të zbërthyer më tej kuptimin e • kërkoj të falur.
pjesës;
• pasuron fjalorin me fjalë e shprehje të reja;
• mban qëndrim ndaj sjelljeve e veprimeve të shokëve të Anës;
• analizon mënyrën e komunikimit të Benit me Anën;
• nxjerr mesazhin e tregimit.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose me
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore temat ndërkurrikulare:
• Qytetari
Punë në grup, lexim me role, mendo-diskuto, shkrim i lirë.
59
Hapi I
Mësimi nis me veprimtarinë e mëposhtme.
Çdo nxënës shkruan në një copë letër emrin e tij. U kërkohet nxënësve të zbukurojnë emrin e tyre. Ata mund
ta ngjyrosin emrin dhe të vizatojnë rreth tij disa gjëra që u pëlqejnë, si: lodra, zbukurime, fruta, veshje etj.
Nxënësit ulen në grupe në formë rrethi. Secili prej tyre tregon fletën ku është shënuar emri i tij dhe shpjegon
gjërat e tij të parapëlqyera që ka vizatuar. U drejtohen nxënësve pyetjet e mëposhtme:
- Gjërat tuaja të parapëlqyera ishin të njëjta apo të ndryshme?
- Çfarë mësuat për veten dhe për të tjerët?
- Si do të ishte po të ishim të gjithë njësoj?
Bashkërisht nxënësit dhe mësuesi/ja arrijnë në përfundimin se njerëzit janë të ngjashëm dhe të ndryshëm, por,
pavarësisht nga kjo, ata duhet të mësojnë të pranojnë njëri-tjetrin.
Hapi II
Mësuesi/ja bën lidhjen me temën e re. Njihen nxënësit me titullin e tregimit dhe autorin, të cilët shkruhen në
tabelë. Lexohet pjesa nga nxënësit duke u tërhequr vëmendjen për një lexim shprehës. Leximi i dytë bëhet me
role. Punohet me fjalorin. Njihen nxënësit me fjalët e shprehjet e reja.
Hapi III
Kalohet te rubrika “Kupto përmbajtjen”. Mësuesi/ja u drejton nxënësve një bllok pyetjesh.
- Kush ishte Ana Miçek?
- Pse nxënësve iu duk qesharake?
- Çfarë ndodhi në oborrin e shkollës?
Ushtrimi 3 ka për qëllim të provojë se sa të vëmendshëm kanë qenë nxënësit gjatë leximit. Ata shënojnë me
S përgjigjen e saktë dhe me G përgjigjen e gabuar.
Në ushtrimin 4 nxënësit përcaktojnë temën e tregimit dhe në ushtrimin 5 ata gjejnë tituj të tjerë për tregimin
duke argumentuar zgjedhjen e tyre. Përzgjidhet nga vetë nxënësit titulli më i përshtatshëm.
Hapi IV
Kalohet në rubrikën “Nxirr mesazhin”. Punohet ushtrimi 1. Nxënësit japin gjykime rreth alternativave të
dhëna për personazhin e Anës duke i ilustruar ato me shembuj nga teksti.
Kështu për 1/a p.sh.: Gjuha – Ajo ka folur vetëm polonisht.
Veshja – Nuk mbante xhinse, por një fustan të gjatë jashtë modës.
Sjellja – Ajo kishte ulur kokën. nuk kuptohej fare nëse i dëgjonte
apo nuk i dëgjonte fjalët e mësuesit.
Për 1/a udhëzohen nxënësit të rilexojnë edhe një herë fragmentet në të cilat përshkruhet qëndrimi i Anës dhe
sjelljet e shokëve.
P.sh.:
“Ai e vuri Anën në një bankë me Katjen, por kjo menjëherë e shtyu larg saj. Ana bëri sikur nuk i vuri re këto
sjellje.”
“Dhe në ditët që pasuan ata e lanë Anën përsëri vetëm...”
“Unë për vete e kam braktisur me kohë...” etj.
Duke dhënë edhe shembuj të tjerë, nxënësit kuptojnë se Ana ishte e ndrojtur, ndihej e pambrojtur, sepse nuk
reagon ndaj veprimit, por edhe të tjerët qëndrojnë indiferentë.
Hapi V
Punohet me rubrikën “Analizo gjuhën”.
Në ushtrimin 1 nxënësit rikthehen edhe një herë te teksti për të parë se ç’komunikim u zhvillua midis Benit
dhe Anës.
60
Komunikimi me sy - Beni e pa me bisht të syrit Anën...
Komunikimi me fjalë - Më fal!...
Në ushtrimin 2 përbri foljeve shkruhet emri i personazhit që kryen veprimin.
E përkrahu - mësuesi I gjuajti me top - Beni
E braktisi - Bernardi E fyeu - Rexhina
E shtyu - Katja I kërkoi falje - Beni
Hapi VI
Nxënësit nxjerrin mesazhin e tregimit duke u mbështetur në sjelljen e Benit që i kërkoi falje Anës dhe diskutojnë
ushtrimin 2 të rubrikës “Nxirr mesazhin”. Ata sjellin raste nga përvoja personale.
Vlerësimi: Sipas gjykimit të mësuesit.
Detyrë: Bëj një listë me këshilla që do të doje t’ua jepje shokëve të Anës për t’u sjellë më mirë me të.

Tema mësimore: Tipat e fjalisë sipas kuptimit Situata e të nxënit
temës mësimore: • tipat e fjalisë,
Nxënësi/ja: • kumtim,
• dallon tipin e fjalisë sipas kumtimit; • dëftore,
• përcakton nuancat kuptimore të secilit tip fjalie; • pyetëse,
• dallon llojin e intonacionit për secilin tip fjalie; • dëshirore,
• ndërton fjali për secilin tip (dëftore, pyetëse, dëshirore, • nxitëse,
nxitëse). • pikë/pikëpyetje/pikëçuditje.
Stuhi mendimi, tabelë koncepti, punë e drejtuar.

Mësimi nis me një stuhi mendimi rreth fjalisë.
- Ç’është fjalia?
- Çfarë kumton ajo?
Fjalia
- Nisur nga ajo që kumton sa tipa fjalish njihni? Jepni shembuj.
- Ç’shenja pikësimi vendosim në fund të secilit tip fjalie?
61
Ndërtimi i njohurive të reja: Tabelë koncepti
Nxënësit hapin librin në f. 32 dhe punojnë në tekst. Lexojnë me vëmendje fjalitë e shkëputura nga tregimi
“Ana”, për të përcaktuar çfarë kumton secila prej tyre. Nisur nga ç’kumtojnë si dhe nga intonacioni, nxënësit
përcaktojnë tipin e tyre.
P.sh.: Ana erdhi në klasën tonë në fillim të vitit shkollor.
- kumton një informacion, në fund ka pikë, është fjali dëftore.
Mësuesi/ja pasi i diskuton me nxënësit të gjitha fjalitë, plotëson bashkë me ta tabelën e konceptit.
Tipat e fjalisë Dëftore Pyetëse Dëshirore Nxitëse

Çfarë kumtojmë? Tregojmë Pyesim Shprehim dëshira Nxitim për diçka
Shenja e pikësimit Pika (.) Pikëpyetje (?) Pikëçuditja (!) Pika (.)

Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në f. 32. Ata lidhin me shigjetë tipin e fjalisë me atë që kumton dhe përcaktojnë
llojin e intonacionit.
Fig 1. fjali që tregojmë (dëftore) intonacioni zbritës
Fig 2. fjali që urojmë (dëshirore) intonacioni ngritës
Fig 3. fjali që pyesim (pyetëse) intonacioni ngritës
Fig 4. fjali që lutemi (nxitëse) intonacioni zbritës
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit në bazë të përgjigjeve të tyre
Detyrë: Formoni nga dy fjali për çdo tip fjalie.

Tema mësimore: Paniku Situata e të nxënit
Kompetenca: Lexojmë Tregim mbi bazën e fjalëve kyç
temës mësimore: • mësimi i matematikës,
Nxënësi/ja: • nxënëse e re,
• lexon tregimin rrjedhshëm e me intonacionin e duhur; • panik,
• përmbledh ngjarjen me 5 fjali; • shtangu.
• ritregon me fjalët e tij/saj gjendjen shpirtërore të
Mimozës;
• diskuton mbi gjendjen shpirtërore të Mimozës duke
bërë krahasime me veten e tij/saj në situata të
ngjashme;
• zëvendëson shprehjet frazeologjike me fjalë të tjera.
Parashikim me terma paraprakë, lexo-mendo-analizo, punë në çift, diskutim.
62
Zhvillimi orë së mësimit
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Parashikim me terma paraprakë

Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalët dhe shprehjet:
nxënëse e re, zë i fortë, ngre, mësim, panik, shtang, nuk e hap gojën, shokët e klasës.
U kërkohet nxënësve të krijojnë një tekst të shkurtër me rreth 5-6 fjali duke përdorur fjalët dhe shprehjet e
dhëna dhe t’iu vendosin një titull.
Dëgjohen me kujdes krijimet e nxënësve dhe bëhet vlerësimi nga vetë nxënësit për krijimin më të mirë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Mendo-analizo-diskuto, punë në çift

Mësuesi/ja prezanton titullin e tregimit “Paniku” dhe ngacmon kureshtaren e nxënësve me fjalët:
Sot do të njihemi me një nxënëse me emrin Mimoza Struga, e cila do të na tregojë një moment kur atë e
ka zënë paniku në orën e mësimit të matematikës. Le të shohim se si ndodhi.
Lexohet tregimi nga dy-tre nxënës. Shpjegohen fjalët e reja dhe formohen fjali me to. Gjithashtu, punohet dhe
pyetja 1 e rubrikës “Analizo gjuhën”.
Në këtë çast mësuesi/ja u kërkon nxënësve të krahasojnë krijimin e tyre me atë të tekstit. Sa i janë afruar ata
me historinë e tyre ngjarjes së tregimit të dhënë në tekst?
Më tej nxënësit punojnë individualisht për përmbledhjen e pjesës me 5 fjali.
Në çift nxënësit krahasojnë punën e njëri-tjetrit. Lexohen disa punime të nxënësve.

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të dallojnë në tekst fjalitë ku shprehet gjendja shpirtërore e Mimozës në çastin
kur mësuesja e ngritit në mësim, si dhe ta ritregojnë me fjalët e tyre.
Punohet ushtrimi 2 i rubrikës “Analizo gjuhën”. Nxënësit punojnë në tekst për të dalluar fjalët kyç që lidhen
me ndjesitë dhe veprimet e Mimozës.
Ndjesi: e turbullt, e hutuar, në panik, e ngrirë etj.
Veprimet: më ngrinë muskuj, gjithçka që dija u tret, ndjeva një boshllëk etj.

Punohet rubrika “Nxirr mesazhin”. Në ushtrimin 1 nxënësit japin disa arsye se pse Mimozën e kapi paniku.
- Nuk e priste që mësuesja të thërriste emrin e saj.
- Ende nuk ishte afruar me të gjithë shokët e shoqet e klasës.
- Nuk i njihte akoma të gjithë mësuesit.
- Mësuesja nuk priti sa të qetësohej.
Në ushtrimin 2 nxënësit sjellin përvojat e tyre të ngjashme me atë të Mimozës.
Në ushtrimin 3 nxënësit japin mendime të ndryshme se si mund t’i zgjidhin situata të tilla:
- Një frymëmarrje e thellë të ndihmon të marrësh veten.
- Besim në vetvete.
Në fund të orës nxënësit dalin me një mesazh që asnjëherë nuk duhet ta lënë veten t’i kapë paniku.
Vlerësimi: Vlerësimi sipas gjykimit të mësuesit.
Detyrë: Zëvendëso shprehjet frazeologjike me fjalë të reja.
63

Tema mësimore: Përshkrimi i ndjenjave Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Loja e ndjenjave
mësimore: • përshkrim,
Nxënësi/ja: • ndjenja,
• rrëfen situata në të cilat ka përjetuar emocione të ndryshme; • situatë,
• interpreton situata të ndryshme duke përdorur, mimikën, • shkak,
intonacionin, gjestet për të shprehur sa më mirë ndjenjat; • pasojë.
• përshkruan sjelljen e një personi në një situatë të dhënë;
• vlerëson punën e shokëve/shoqeve.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore temat ndërkurrikulare:
Loja e ndjenjave, punë në grupe, shkrim i lirë, Turi i Galerisë
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Loja e ndjenjave

Mësimi nis me një lojë të titulluar “Loja e ndjenjave”. Në fletë formati përgatiten disa skeda. Në secilën prej tyre
mësuesi/ja shkruan emërtimin e një ndjenje. Nxënësi, pasi merr skedën dhe lexon ndjenjën, i duhet të rrëfejë
një histori në të cilën e ka përjetuar këtë lloj ndjenje.
Mësuesi/ja u tërheq vëmendjen nxënësve që në rrëfimin e tyre të përdorin edhe shprehjet e fytyrës, tonin e
zërit, gjestet e duarve e të krahëve, që përshkrimi i tyre të jetë i plotë.
P. sh.:
Trishtim – Atë ditë mora përgjigjen e testit të matematikës. Kisha marrë notën 8. U trishtova shumë. Djersë
të ftohta ma njomën ballin e rrudhur. Kjo gjë i ra në sy edhe shokut tim të bankës, i cili më hodhi dorën në
qafë. Më shumë më erdhi keq se nuk dija si t’ua thosha prindërve. Pastaj e mblodha veten, u qetësova dhe
premtova se do të mësoja më shumë që të përmirësoja notën.
Gëzim – Sot është ditëlindja ime. Prindërit e mi më kanë përgatitur një festë në të cilën kam ftuar të gjithë
shokët e shoqet e mia. Pres me padurim të vijë ora e festës. Zemra më rreh fort sikur do të më dalë nga gjoksi
e sytë më shkëlqejnë. Nuk eci, por fluturoj nëpër shtëpi. Mami e babi nuk m’i ndajnë sytë. Jam me të vërtetë
shumë e gëzuar në këtë ditë të shënuar.
Modeli i skedave
Trishtim Turp Gëzim Zemërim Ankth
Dëgjohen me kujdes rrëfimet e nxënësve.
Ndërtimi i njohurive të reja: Punë me grupe, shkrim i lirë

Mbështetur në rrëfimet e nxënësve mësuesi/ja thekson se në jetën e përditshme secili nga ne provon ndjenja
e gjendje shpirtërore të ndryshme. Për t’i përshkruar sa më mirë ato duhet:
• të dallojmë situatën në të cilën ndodhet personi dhe të qartësojmë shkakun që solli këtë pasojë;
• të vërejmë shenjat e jashtme;
• të pajisemi me një fjalor të domosdoshëm.
64
Hapet teksti në faqen 52. Lexohen njohuritë e dhëna për përshkrimin e ndjenjave.
Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grupi i caktohet një situatë për t’u interpretuar. Vetëm pasi të vëzhgojnë me
kujdes situatat, nxënësit zgjedhin një prej tyre për të përshkruar sjelljen e personit në atë situatë.
Grupi I: Takim i papritur me një mik.
Grupi II: Lajmi për marrjen e vendit të parë në konkursin e rrëfimit.
Grupi III: Një telefonatë e mërzitshme.
Grupi IV: Një ndeshje në televizion.
Grupi V: Një aksident në rrugë.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Turi i Galerisë

Pas përfundimit të detyrës, 5 minutat e fundit të orës mësimore organizohet Turi i Galerisë.
Të gjitha krijimet vendosen në Turin e Galerisë. Disa nga nxënësit (ata që kanë dëshirë) lexojnë me zë të lartë
punimin e tyre, ndërsa të tjerët e ngjitin në muret e klasës. Secili nxënës mund të lëvizë nëpër klasë dhe të
lexojë punimet e të tjerëve. Në fletët e paraqitura mund të bëhen edhe komente.
Vlerësimi Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. Mësuesi/ja merr disa fletore për të realizuar vlerësimin me
shkrim.

Tema mësimore: Një gërvishtje e lehtë (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Bisedë rreth ndihmës së shpejtë të
dhënë në raste gërvishtjesh apo çarjesh
të vogla.
temës mësimore: • spital,
Nxënësi/ja: • mjek,
• lexon me role tregimin; • gërvishtje,
• u përgjigjet pyetjeve rreth përmbajtjes; • mjekoj,
• përcakton pikat e planit të një tregimi të dhënë; • mikrob,
• liston elementet që ndodhen në kutinë e ndihmës së • laborator.
shpejtë;
• nxjerr mesazhin e tregimit në formën e këshillave për të
qenë gjithmonë të shëndetshëm.
Bisedë, leximi me role, pyetje-përgjigje, punë e drejtuar, punë e pavarur.
65
Hapi I
Mësuesi/ja e nis orën e mësimit me një bisedë. Ai/ajo u drejton nxënësve pyetjet:
- Gjatë lojës mund të ketë ndodhur që jeni vrarë ose gërvishtur. Si keni vepruar më pas?
- Keni vazhduar lojën apo e keni mjekuar plagën?
- Cila është procedura që keni ndjekur për mjekimin e plagës?
- A keni në klasë apo në shtëpi kuti të ndihmës së shpejtë?
- Nëse po çfarë mbani në të ?
Nxënësit diskutojnë lirshëm. Është mirë që në këtë bisedë të marrin pjesë sa më shumë nxënës, të cilët
sjellin përvojat e tyre, sidomos ata që kanë në shtëpi një kuti të ndihmës së shpejtë dhe që e përdorin sa
herë që është e nevojshme.
Hapi II
Mësuesi/ja e lidh bisedën me temën e re mësimore. Prezantohet titulli i tregimit dhe autori. Lexohet tregimi
nga 2‒3 nxënës. Pas leximit të parë bëhet edhe një lexim tjetër me role. Nxënësit nuk harrojnë të lexojnë edhe
materialin e shkëputur nga enciklopedia, për bakteret e viruset. Punohet me fjalorin.
Hapi III
Për të parë se sa të vëmendshëm kanë qenë gjatë leximit të tregimit, mësuesi/ja drejton pyetjet e rubrikës
“Kupto përmbajtjen”.
Është mirë që përgjigjet e nxënësve të jenë me fjali të plota, ku mendimi të jetë i formuluar e i shprehur qartë.
Ora e dytë
Hapi IV
Ora e dytë fillon me rubrikën “Analizo strukturën”. Mësuesi/ja u thekson nxënësve se për çdo tregim mund
të nxjerrim disa pika plani dhe se ato ndihmojnë për të ritreguar pjesën.
Udhëzohen nxënësit të shohin me vëmendje skemën e dhënë në faqen 38 ku secili paragraf i tregimit “Një
gërvishtje e lehtë” është përmbledhur në një fjali.
Pikat e planit gjenden edhe nëpërmjet pyetjeve që bëhen për të kuptuar përmbajtjen.
Nxënësit krahasojnë pyetjet e rubrikës “Kupto përmbajtjen” me pikat e planit.
P. sh.: Pyetja 1 - Ku ishte Taulanti dhe çfarë bënë shokët e tij?
Përgjigjja - Taulanti ishte shtruar në spital dhe shokët i bënë një vizitë.
Pika e planit 1. - Shokët vizituan Taulantin e shtruar në spital.
Pyetja 2 - Çfarë i kishte ndodhur Taulantit?

Përgjigjja - Taulantit i ishte ënjtur këmba.
Pika e planit 2 - Taulantit i ishte ënjtur këmba.
Hapi V
Duke punuar në çift nxënësit përcaktojnë pikat e planit për tregimin “Paniku”.
1. Gjendja e Mimozës në shkollën e re.
2. Ngritja në mësim.
3. Hutimi i Mimozës.
4. Pyetja e mësueses.
5. Vazhdimi i gjendjes së hutimit.
6. Padurimi i shokëve.
7. Përgjigjja e një shoku.
8. Inati i Mimozës.
66
Hapi VI
Në fund të orës mësuesi/ja i rikthehet rubrikës “Nxirr mesazhin”. Nxënësit plotësojnë në libër se çfarë duhet
të përmbajë kutia e ndihmës së shpejtë.
Më pas, të gjithë së bashku vendosin të krijojnë një kuti të ndihmës së shpejtë, nëse nuk kanë në klasë. Sipas
mundësive, nxënësit mund të sjellin: shishe me alkool, pambuk, fashë, jod, aspirinë, paracetamol, termometër,
ankeplast etj.
Ora mbyllet me disa këshilla që nxënësit hartojnë e që duhet t’i kenë parasysh për të qenë sa më të shëndetshëm
e për t’i mbajtur mikrobet larg trupit të tyre.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për gjithëpërfshirjen e tyre në mësim, mendimet interesante për të gjitha
çështjet e shtruara për diskutim.
Detyrë shtëpie: Zgjidh një tregim, gjej dhe shkruaj pikat e planit.

Tema mësimore: Fjalia dëftore dhe rendi i fjalëve Situata e të nxënit
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Stuhi mendimi
temës mësimore: • fjali dëftore,
Nxënësi/ja: • fjali dëftore-thirrmore,
• dallon fjalinë dëftore dhe dëftore thirrmore në një tekst të • pikë,
dhënë; • pikëçuditje,
• përcakton rendin e fjalëve në një fjali; • informacion/mendim/veprim,
• vendos drejt shenjat e pikësimit në fund të fjalive dëftore • rend.
dhe dëftore-thirrmore;
• gjen çfarë kumtojnë fjalitë dëftore.
Stuhi mendimi, INSERT, punë e drejtuar.

Evokimi
Mësimi nis me një stuhi mendimi:
- Ç’quajmë fjali?
- Sa tipa fjalish kemi sipas kumtimit?
- Ç’kumton fjalia dëftore?
- Cila është shenja e pikësimit që vendosim në fund të fjalisë dëftore?
Realizimi i kuptimit (INSERT)

Në këtë fazë mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të lexojnë informacionin e tekstit në f. 39 duke vendosur shenjat
√, +, -, ?, pasi është shpjeguar se çdo të thotë secila prej tyre.
Shënimet e mbajtura në libër do të hidhen në tabelë në kolonën përkatëse.
67
P.sh:
√ + - ?
Jep informacion Shpreh mendim, bën përshkrim, Rendi i fjalëve
tregon veprim Rend i zakonshëm
Rend i anasjelltë
Shenja e pikësimit (.) Fjalia dëftore–thirrmore. shenja
e pikësimit (!)
Pas plotësimit të tabelës, bëhet një diskutim i hapur rreth informacionit të ri që nxënësit mësuan, të
çështjeve të paqarta dhe të pyetjeve që duhet t’u jepen përgjigje.
Reflektim
Punohen ushtrimet 1, 2 f. 39.
Ushtrimin 2 nxënësit e punojnë në fletoren e klasës. Mundet që të realizohet edhe në formën e diktimit nga
mësuesi/ja për të kontrolluar vendosjen e shenjave të pikësimit në fjalinë dëftore dhe dëftore-thirrmore.
Është verë. Lushi po kalon në rrugicën përmes lulishtes. Aromat e trëndafilave dhe karafilave përhapeshin
gjithandej. Sa ngjyra të bukura kishte aty!
Djali zgjati dorën. Një karafil i bukur i mbeti në dorë. Ç’erë të mirë kishte! Ai do t’ia falte atë motrës. Po kjo
kënaqësi nuk zgjati shumë. Një dorë u mbështet mbi supin e tij.
– Pse e këpute? – e pyeti një burrë i moshuar.
Sa turp i erdhi!
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet e dhëna në punimin e ushtrimeve dhe pjesëmarrjen në diskutimin
e plotësimit të tabelës.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3, f. 39.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Klasa 5 Data:

Tema mësimore: Zjarr në katin e pestë Situata e të nxënit
Kompetenca: Lexojmë • Shkruhen rregullat që ata njohin në
raste të rënies së zjarrit.
mësimore: • dritë,
Nxënësi/ja: • ndezur,
• lexon tregimin duke respektuar shenjat e pikësimit; • zjarr,
• përcakton shkakun e ngjarjes dhe pasojën duke ilustruar me • flakë,
shembuj nga teksti; • shkak/pasojë,
• dallon strukturën e tregimit duke e ilustruar këtë me pjesë nga • rregullore.
teksti;
• gjen dhe shkruan fjali që shprehin urdhër, urim, mallkim etj.
Mendo-shkruaj-diskuto, hulumtim i përbashkët, punë në çift, punë e drejtuar.
68
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Mendo – shkruaj – diskuto

Mësuesi/ja iu drejton nxënësve pyetjet e mëposhtme:
- A ju ka ndodhur ndonjëherë të përjetoni një rënie zjarri?
- Si keni vepruar?
- Cilat janë disa nga rregullat që ti ke mësuar dhe që duhet t’i zbatosh në situata të tilla? Shkruaji ato.
Lexohen punimet e disa nxënësve.
Ndërtimi i njohurive të reja: Hulumtim i përbashkët, punë në çift.

Prezantohet titulli i tregimit “Zjarr në katin e pestë”. Mësuesi/ja i orienton nxënësit të shohin me kujdes
figurën në f. 40. Më pas drejton pyetjen:
- A mund të parashikoni nëpërmjet figurës se për çfarë flet ngjarja?
Nxiten nxënësit të japin idetë e tyre.
Mësuesi/ja i njeh nxënësit me mënyrën se si do të punohet për leximin e tregimit dhe realizimin e rubrikës
“Kupto përmbajtjen”. Teksti ndahet në tri pjesë sipas strukturës së tregimit.
Pjesa I - Në katin e pestë… deri te … se nuk kishte bërë asgjë.
Pjesa II - Të nesërmen në klasë… deri te …shënim në fletore.
Pjesa III - Rregullorja
Udhëzohen nxënësit të lexojnë me vëmendje pjesët. Pas leximit të secilës pjesë nxënësit njihen me kuptimin
e fjalëve të panjohura. Ata, duke bashkëpunuar në dyshe për secilën pjesë, hartojnë pyetje rreth përmbajtjes
së saj. Një nxënës i dyshes ia drejton pyetjet një dysheje të zgjedhur prej tyre. Nëse përgjigjja nuk është e
saktë apo e plotë, dyshja që bën pyetjen e saktëson atë. Porositen nxënësit që të përqendrohen në momentet
kryesore. Për këtë mësuesja mund t’i ndihmojë duke iu dhënë pyetjet e pjesës së parë.
- Çfarë ndodhi një natë në pallatin ku banon Liljana?
- Ku shpërtheu zjarri?
- Cili ishte shkaku i rënies së zjarrit? Cila ishte pasoja?
- Si vepruan banorët e pallatit? Cili i këshilloi ata?
- Cilat ishin veprimet që bëri babai i Liljanës? Renditini ato.
- Dalloni fjalët e gjyshes së Mirit. Çfarë shprehin këto fjali?
Pas diskutimi të secilës pjesë, mësuesi/ja drejton pyetjen:
- Cila ishte gjëja më e rëndësishme për të cilën flitet në këtë tregim?
Përgjigjja e kësaj pyetje e ndihmon mësuesen/in të hedhë në diskutim çështjen e dytë të rubrikës “Nxirr
mesazhin”.
Nxënësit shpjegojnë pse është e rëndësishme t’i dish dhe t’i zbatosh rregullat dhe udhëzimet në raste të
rrezikshme.

Punohet rubrika “Analizo gjuhën”. Nxënësit rikthehen edhe një herë në tekst për të gjetur dhe për të
shkruar fjali që shprehin:
Këshillë............................................................................................
Urdhër..............................................................................................
Urim.................................................................................................
Mallkim.............................................................................................
Të dhëna..........................................................................................
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrje në diskutime, për njohuritë që kishin në zgjidhjen e situatave
të rrezikshme etj.
69

Tema mësimore: Rregullorja Situata e të nxënit
Kompetenca: Shkruajmë • Punë me tekstin
temës mësimore: • rregullore,
Nxënësi/ja: • zjarr,
• shkruan disa rregulla që mendon se mund t’i ndjekë për • tërmet.
të shpëtuar nga tërmeti;
• zbaton me kujdes rregullat e drejtshkrimit të gjuhës
shqipe.
Punë e drejtuar, shkrim i lirë, diskutim.

Hapi I
Mësuesi/ja u kujton nxënësve se një orë më parë ata shpjeguan se pse është e rëndësishme t’i njohësh dhe
t’i zbatosh rregullat në raste të rrezikshme. Rilexohen edhe një herë rregullat që duhet të ndjekim në rast se
bie zjarr.
Hapi II
Udhëzohen nxënësit se mbështetur në rregulloren e dhënë në libër (f. 42), do të shkruajnë disa rregulla që
duhet t’i ndjekin kur bie tërmet. Mësuesi/ja i lë nxënësit të punojnë qetësisht në mënyrë të pavarur. Aty ku vë
re se ata hasin vështirësi, i ndihmon.
Hapi III
Në përfundim të detyrës nxënësit lexojnë rregullat që kanë shkruar duke plotësuar njëri-tjetrin. Nëse mësuesi/
ja e shikon se kjo rregullore nuk është e plotë, e plotëson vetë.
Më poshtë po japim disa rregulla.
• Uluni menjëherë poshtë, përpara se të rrëzoheni nga tërmeti dhe mblidhni gjunjët dhe krahët.
• Mbulojeni kokën dhe qafën, edhe të gjithë trupin nëse është e mundur, duke u futur poshtë një tavoline
apo poshtë ndonjë mobilieje që nuk mund të rrëzohet mbi ju. Mbahuni fort.
• Nëse afër jush nuk ka asnjë mobilie, mund të uleni dhe të mbuloni kokën dhe qafën pranë një muri të
brendshëm.
• Kur nisin lëkundjet, gjëja më e mirë që duhet të bëni është të mos lëvizni nga njëra dhomë në tjetrën.
• Nëse jeni në shtrat, mos lëvizni, por qëndroni aty, duke mbrojtur kokën me një jastëk. Ka më pak mundësi
të lëndoheni duke qëndruar aty ku jeni. Gota të thyera nga lëkundjet mund t’ju shkaktojnë lëndime teksa
përpiqeni të dilni nga dhoma.
• Ata që janë në udhëtim apo drejtojnë mjetin gjatë kohës kur bie termet, u këshillohet qëndrimi brenda në
makinë dhe në njërin krah të rrugës. Drejtuesi i mjetit duhet të shmangë qëndrimin nën ura, mbikalime,
tabela të mëdha apo objekte të tjera.
Vlerësimi: Vlerësohen njohuritë e nxënësve për të vepruar në situata të rrezikshme.
70

Tema mësimore: Fjalia dëshirore dhe nxitëse Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha në të cilat janë shkruar fjali që shprehin:
urim, mallkim, kërkesë, këshillë, urdhër,
udhëzim, porosi.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
sipas temës mësimore: • fjali dëshirore,
Nxënësi/ja: • urim/mallkim,
• dallon fjalitë dëshirore dhe fjalitë nxitëse në shembujt • fjali nxitëse,
e dhënë; • urdhër/këshillë/porosi/lutje.
• përcakton mesazhin që kumton fjalia nxitëse dhe
dëshirore;
• ndërton fjali nxitëse dhe dëshirore mbështetur në
situatat e dhëna;
• shkruan nga dy fjali dëftore, pyetëse, dëshirore dhe
nxitëse për çdo figurë të dhënë në tekst.
Teksti i nxënësit, libri digjital, letra format A4, fisha. ndërkurrikulare:
Punë me fisha, diskutim, pema e mendimit, punë e drejtuar, shkrim i lirë.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Punë me fisha, diskutim.

Paraqiten para nxënësve fisha me fjali që shprehin urim, mallkim, kërkesë, këshillë, urdhër, udhëzim, porosi.
Udhëzohen nxënësit t’i grupojnë fjalitë sipas kumtimit dhe të shohin me kujdes shenjat e pikësimit në fund të
tyre.
Modelet e fishave
U bëfsh 100 vjeç! T’u thaftë gjuha!
Ma jep pak vizoren. Duhet të mësosh më shumë.
Eja shpejt këtu! Ti duhet të mësosh kompjuterin.
Mos harro të mbyllësh derën para se të dalësh.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve
Ndërtimi i njohurive të reja: Punë e drejtuar, pema e mendimit

Hapet teksti në faqen 43. Lexohen shembujt e dhënë në tekst.
Sqarohen rregullat dhe dallimet mes fjalisë dëshirore dhe fjalisë nxitëse. Në fund për të përmbledhur gjithë
informacionin e diskutuar ndërtohet pema e mendimit për fjalinë dëshirore dhe nxitëse.
71
urdhër porosi lutje kërkesë urim mallkim
nxitëse Fjalia dëshirore
pikë (.) pikëçuditje (!) pikëçuditje (!) gjithmonë

nxitëse-thirrmore
thirrmore
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Punë e drejtuar, shkrim i lirë

Punohen ushtrimet 1, 2, 3, 4 në f. 43-44 në libër. Në përfundim të çdo ushtrimi diskutohen përgjigjet me të
gjithë nxënësit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për njohuritë e tyre në dallimin e fjalive nxitëse dhe dëshirore, si dhe krijimin
e fjalive nxitëse e dëshirore mbështetur në situatat e dhëna.

Tema mësimore: Poliana bën shumë pyetje (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Listimi i të drejtave të fëmijëve.
temës mësimore: • djalosh 11-vjeçar,
Nxënësi/ja: • jetim,
• liston disa nga të drejtat e fëmijëve; • takim,
• lexon tregimin duke respektuar shenjat e pikësimit; • pyetje,
• dallon personazhet e tregimit duke shpjeguar se çfarë • ndihmon,
mësoi rreth fatit të tyre; • shtëpi.
• dallon shprehjet që të bëjnë për të qeshur në fjalët e
Polianës;
• veçon tre mbiemra nga fjalët që ajo përdor për të
vlerësuar teto Polin;
• diskuton për mbështetjen që duhet t’u jepet fëmijëve në
nevojë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, letra format A4,. ndërkurrikulare:
Bisedë, punë e pavarur, diskutim, pyetje-përgjigje, kllaster, punë me grupe.
72
Hapi I
Mësuesi u kërkon nxënësve të listojnë disa nga të drejtat e fëmijëve që ata njohin. Nëse kanë dëshirë mund
t’i shoqërojnë edhe me vizatime. Nxënësit punojnë qetësisht 8-10 minuta. Pas përfundimit lexohen dhe
diskutohen punët e tyre. Mësuesi/ja veçon dhe shkruan në tabelë disa prej këtyre të drejtave si:
Kam të drejtë të kem një familje.
Kam të drejtë të kem një shtëpi.
Kam të drejtë të arsimohem.
Hapi II
Më tej mësuesi/ja zhvillon një bisedë me nxënësit rreth personazhit të Polianës.
- A ju pëlqen personazhi i Polianës?
- Ç’dini për të?
- Keni parë ndonjë nga filmat e Polianës?
Sot do të njiheni me një nga shokët e Polianës, Xhim Fasulen, një bashkëmoshatarin tuaj, i cili ishte jetim dhe
që Poliana e ndihmon të gjejë një familje.
Hapi III
Prezantohet titulli i tregimit. Bëhet leximi nga 2-3 nxënës. Lexohen fjalët e reja dhe formohet fjali me to.
Realizohet edhe një lexim tjetër i tregimit tashmë me role. Përzgjidhen tre nxënës (Poliana, Xhim, autori).
Hapi IV
U drejtohen nxënësve pyetjet rreth kuptimit të përmbajtjes:
- Pse Poliana e pyet pa pushim djaloshin?
- Ç’mëson Poliana për jetën e tij?
- Si e thërret Xhimi Polianën?
- Çfarë i propozoi Poliana Xhimit?
- Ku do të flinte Xhimi?
- Çfarë kishin të përbashkët Xhimi e Poliana?
Nxënësit u përgjigjen me kujdes pyetjeve. Fjalitë të jenë të plota dhe mendimi i shprehur qartë.
Ora e dytë
Hapi V
Ora e dytë nis me punimin e rubrikës Analizo gjuhën. Nxënësit rikthehen edhe një herë në tekst për të dalluar
në fjalët e Polianës
a) shprehjet që i bëjnë për të qeshur:
A s’më pranoi mua, Pushtakun dhe Lazdrakun, kur nuk kishte njeri që t’i donte a vend ku të shkonin? ....
e ata janë veçse qen dhe mace, e pse mos të të pranojë ty? etj.
b) tre mbiemra me të cilët vlerëson teto Polin (zemërmirë, e dashur, humane).
Në ushtrimin 2 nxënësit përzgjedhin alternativën e parë (shpejt) dhe në ushtrimin 3, alternativën e dytë (më
ton miqësor dhe humor). Nxënësit argumentojnë secilën zgjedhje.
Hapi VI
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Nëpërmjet ushtrimit 1 dhe 2 nxënësit portretizojnë personazhin e Polianës
duke plotësuar një kllaster me cilësitë e saj.
e dashur, zemërmirë, e qeshur, optimiste, inkurajuese
Poliana
73
Ushtrimin 3 mësuesi/ja e zhvillon në formën e një bisede me nxënësit. Ata mund të përmendin shoqata
apo njerëz të famshëm të cilët kontribuojnë për të ndihmuar fëmijët në nevojë. Është mirë të vihet theksi në
ndihmën që vetë fëmijët mund të japin për këta fëmijë.
Në këtë hap mësuesi/ja mund të realizojë një punë me grupe me nxënësit.
Grupi I - Harton një plan pune për të ndihmuar fëmijët në nevojë.
Grupi II - Krijon postera për të ndërgjegjësuar opinionin publik që të mos e paragjykojë këtë grup në nevojë;
përkundrazi, ta ndihmojë atë.
Grupi III - Shkruan një shkrim në formën e një mesazhi “Jo mëshirë, por mbështetje për fëmijët në nevojë!”
Në përfundim të detyrës secili grup zgjedh një përfaqësues, i cili prezanton punën e tij.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për angazhimin e tyre në të gjitha çështjet mësimore.

Tema mësimore: Fjalia pyetëse dhe rendi i fjalëve (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore
temës mësimore: • fjali pyetëse,
Nxënësi/ja: • pyetëse tërësore,
• dallon fjalitë pyetëse dhe pyetëse thirrmore mbështetur • pyetëse të pjesshme,
në shenjat e pikësimit dhe intonacionin; • rendi i fjalëve.
• përcakton llojin e fjalisë pyetëse tërësore apo të
pjesshme;
• ndërton fjali pyetëse tërësore dhe të pjesshme.
Stuhi mendimi, kllaster, punë e drejtuar, punë në grup-lojë.

Mësimi fillon me pyetje drejtuar nxënësve rreth njohurive që ata kanë për fjalinë pyetëse.
- Ç’kumton fjalia pyetëse? Pse përdoret ajo?
- Ku përdoret më shpesh fjalia pyetëse?
- Me çfarë nis fjalia pyetëse?
- Ç’shenjë pikësimi vendosim në fund të fjalisë pyetëse?
Nxënësit dëgjojnë me vëmendje përgjigjet e njëri-tjetrit duke i plotësuar nëse është e nevojshme.
74
Ndërtimi i njohurive të reja: Punë e drejtuar, kllaster, punë në grup – lojë
Hapet teksti në f. 48. Nxënësit lexojnë me kujdes informacionin rreth fjalisë pyetëse për të mësuar veçoritë
e saj. Mësuesi/ja ndërhyn në dallimin e fjalisë pyetëse tërësore dhe asaj të pjesshme.
Dallohen pyetjet tërësore nga ato të pjesshme në fjalitë e shoqëruara me figurat përkatëse:
1. pyetje tërësore
2. pyetje e pjesshme
3. pyetje e pjesshme
Sqarohet rendi në fjalitë pyetëse tërësore, në fillim të të cilave zakonisht vendosen folje të shoqëruara nga
fjalët pyetëse a, mos, vallë. Ndërsa në fjalitë pyetëse të pjesshme qëndron fjala pyetëse në fillim e pastaj
vjen folja.
Më pas plotësohet kllasteri për fjalinë pyetëse në tabelë.
kumton pyetje përdoret në dialog zakonisht nis me fjalë pyetëse
tërësore
përfundon me pikëpyetje Fjalia pyetëse llojet
ose pikëpyetje + pikëçuditje në fjalitë pyetëse-thirrmore e pjesshme
Pas plotësimit të kllasterit mund të zhvillohet një lojë rreth pjesës Poliana bën shumë pyetje.
Ndahet klasa në dy grupe.
Grupi I - Ndërton pyetje tërësore.
Grupi II - Ndërton pyetje të pjesshme.
Dy grupet përdorin gjatë lojës eliminimin për çdo përgjigje të gabuar. Në fund të lojës përgëzohen nxënësit
që kanë ndërtuar fjalitë pyetëse më të sakta e më të bukura. Gjithashtu edhe nxënësit që japin përgjigjet e
duhura.
Ora e dytë
Në ushtrimin 1 nxënësit u përgjigjen pyetjeve dhe vendosin në kutizë T (tërësore),
P (e pjesshme)
Përgjigjet: (T, T, P, P, P, P, T)
Në ushtrimin 2 nxënësit u përgjigjen fjalive me po ose jo, me fjalë të tjera përcaktuese ose
me folje (sipas shembullit).
- Mos vallë s’e arrijmë dot trenin? Jo. (Patjetër, e arrijmë.)

- A erdhi mësuesja e fizikës? Po. (Sigurisht, erdhi.)
- Thua të kem ngatërruar ushtrimin? Jo. (Në asnjë mënyrë.)
Në ushtrimin 3 nxënësit duhet të ndërtojnë pyetje për përgjigjet e dhëna:
- Sa veta jeni në familje? Në familje jemi 6 vetë.

- Sa fëmijë jeni? Dy fëmijë.
- Po gjyshërit jetojnë me ju? Po, me ne.
- Çfarë profesioni ka babai yt? Inxhinier.
- Çfarë profesioni ka nëna jote ? Mësuese.
- Po gjyshërit? Pensionistë.
75
Pas plotësimit të çdo ushtrimi, përgjigjet diskutohen me të gjithë nxënësit në klasë.
Punohet ushtrimi 4
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen e tyre në diskutimin e të gjitha çështjeve mësimore si dhe
për zgjidhjen e saktë të ushtrimeve.

Tema mësimore: Luli i vocërr Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Lojë
sipas temës mësimore: • oborr,
Nxënësi/ja: • cak,
• zbulon emrin e autorit mbështetur në informacionin e • tollumbat e çarë,
dhënë; • mësuesi,
• lexon në heshtje me qëllim që t’u përgjigjet pyetjeve • diell,
rreth përmbajtjes; • shok,
• rendit veprimet sipas rrjedhës së ngjarjes. • çizmet.
• mban qëndrim ndaj sjelljes dhe veprimeve të
personazheve;
• shpjegon kuptimin e figurshëm të shprehjes me sy
pëllumbi;
• gjen antonimet e fjalëve të dhëna.
Teksti i nxënësit, libri digjital, letra format A4, skedë. ndërkurrikulare:
Lojë, diskutim, lexim në heshtje, punë e drejtuar.

Hapi I
Mësimi nis me një lojë. Në dy skeda mësuesi/ja ka përgatitur 4 fjali në formën e të dhënave për dy autorë të
letërsisë të njohur nga nxënësit. Të dhënat jepen njëra pas tjetrës. Secila prej tyre shërben si një çelës drejt
zbulimit të emrit të autorit. Nëse autorët nuk zbulohen nga nxënësit pas të dhënës së fundit, bëhen të njohur
nga mësuesi/ja.
Skeda I
1. Ka lindur në Frashër të Përmetit.
2. Ka shkruar shumë tekste për gjuhën shqipe.
3. Pjesën më të madhe të jetës e kaloi në Stamboll.
4. Autori i poemës “Bagëti e bujqësi”.
76
Skeda II
1. Lindi në Shkodër dhe vdiq në Toronto (1911‒1938).
2. Punoi si mësues në fshatrat e Shkodrës.
3. U quajt poeti i mjerimit për shkak të temave që trajtoi në veprat e tij.
4. Autori i poezisë “Lypësi i vogël”.
Hapi II
Pasi zbulohet nga nxënësit emri i autorit të tretë, ai shkruhet në tabelë bashkë me informacionin që jepet për të.
Hapi III
Hapen librat në f. 50‒51 dhe lexohet tregimi. Udhëzohen nxënësit të lexojnë në heshtje për t’iu përgjigjur
pyetjeve të rubrikës Kupto përmbajtjen. Gjatë leximit të tregimit nxënësit njihen edhe me fjalorin. U tërhiqet
vëmendja që të jenë të kujdesshëm gjatë leximit, në mënyrë që të mbajnë mend radhën e veprimeve për të
plotësuar ushtrimin 4.
Hapi IV
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Për ushtrimin 1 u kërkohet nxënësve që fillimisht të përshkruajnë Lulin
me opinga të shqyera e shokët e tij me çizme të lustruara, për të nxjerrë në pah kontrastin midis tyre dhe pastaj
të shprehin atë që ndiejnë nga ky kontrast.
Në ushtrimin 2 nxënësit rrethojnë alternativat që i mendojnë si shkak për vetminë e Lulit duke argumentuar
secilën prej tyre.
Në ushtrimin 3 nxënësit tregojnë se ç’ndien mësuesi për Lulin. Duke folur rreth pjesës, nxënësit arrijnë në
përfundimin se mësuesi/ja ndien dashuri dhe dhembje për Lulin . Prej këtej mësuesi/ja merr shkas për të
drejtuar pyetjen tjetër:
- Po ju ç’ndieni për Lulin?
- A është ndjenja juaj e njëjtë me atë të mësuesit? Pse?
Në ushtrimin 4 nxënësit gjejnë dhe shkruajnë në fletore fjalitë që shprehin dashurinë e Lulit për shkollën dhe
mësuesin duke i komentuar ato.
P.sh.: ….. e Luli i afrohet, ia merr dorën, e shikon me sy pëllumbi dhe do t’i flasë diçka mësuesit (dashuria
e Lulit për mësuesin)
Po këtu mësuesi/ja ndalet për të sqaruar bashkë me nxënësit kuptimin e shprehjes “e shikon me sy pëllumbi”.
Kur Luli futet në oborr të shkollës, buza i qesh nga pak… (dashuria për shkollën)
Hapi V
Kalohet te rubrika Analizo gjuhën. Në ushtrimin 1 nxënësit plotësojnë në libër antonimet e fjalëve të dhëna.
herët - vonë
të ftohtët - të ngrohtët
djathtas - majtas
të zbathur - të mbathur
i vogël - i madh
Në ushtrimin 2 nxënësit tregojnë se komunikimi zhvillohet midis autorit dhe personazhit duke argumentuar
mendimin e tyre me ilustrime nga teksti.
More, Luli! Shumë herët ke filluar të shikosh punën tënde.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen dhe përgjigjet e sakta të nxënësve për të gjitha çështjet e
shtruara.
77

Tema mësimore: Nga poezia në prozë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Pazari i këpucarit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalë kyç:
temës mësimore: • fëmija,
Nxënësi/ja: • këpucari,
• diskuton për preferencat e tij ndaj poezisë apo prozës; • këpuca e çarë,
• dallon poezinë nga proza; • rregullon,
• lexon poezinë me intonacionin e duhur; • pazari.
• kthen poezinë në prozë duke përdorur fjali të tipave të
ndryshëm.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. ndërkurrikulare:
Bisedë, Diagrami i Venit, pyetje-përgjigje, shkrim i lirë, Turi i Galerisë.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Bisedë, Diagrami i Venit

Mësimi nis me një bisedë me nxënësit rreth pyetjeve:
- Çfarë të pëlqen më shumë të lexosh poezi apo prozë? Pse?
- A mund të rendisësh disa arsye?
Pas kësaj mësuesi/ja u kërkon nxënësve të realizojnë një krahasim midis këtyre dy krijimeve letrare; poezisë
dhe prozës.
Ndërtimi i njohurive të reja: Pyetje-përgjigje, shkrim i lirë

Mësuesi/ja prezanton titullin e poezisë dhe lexon pjesën sqaruese mbi autorin dhe botën e fëmijëve. Lexohet
poezia fillimisht nga mësuesi/ja dhe më pas edhe nga disa nxënës të tjerë. U tërhiqet vëmendja nxënësve në
përdorimin e tonit të duhur gjatë leximit të poezisë. Punohen fjalët e fjalorit. Diskutohen pyetjet e mëposhtme
që ndihmojnë në të kuptuarin e poezisë.
- Cilat janë personazhet në këtë poezi?

- Çfarë i ka ndodhur fëmijës?
- Ku e çon ai këpucën?
- A pranon këpucari ta rregullojë?
- Cili ishte pazari që i propozon ai djalit?
- Si i përgjigjet djali?
- Pse këpucari i bëri këtë propozim?
- Cilat janë cilësitë më të mrekullueshme të botës fëmijërore?
Mësuesi/ja këmbëngul në dhënien e përgjigjeve të qarta nga nxënësit, pasi kjo do t’i ndihmojë ata ta kthejnë
në prozë poezinë.
Më tej mësuesi/ja u sqaron nxënësve se shumë vepra të shkruara në vargje shpesh i gjejmë të përshtatura
78
në prozë. Kjo bëhet për ta kuptuar më mirë materialin. Edhe ata sot ata kanë si detyrë që poezinë e dhënë
ta kthejnë në një tregim, duke përdorur sa më shumë fjali të tipave të ndryshëm. Por më parë është mirë që
nxënësit të njihen me disa këshilla që do t’i ndihmojnë ata ta realizojnë detyrën sa më mirë. Këto këshilla
mësuesi/ja mund t’i shkruajë në një karton të madh e t’i vendosë në mes të tabelës, në mënyrë që nxënësit t’i
kenë përpara syve gjatë kohës që punojnë.
- Lexoni poezinë me vëmendje që të kuptoni përmbajtjen e saj.

- Dalloni personazhet dhe vendin ku zhvillohet ngjarja.
- Vëreni ngjarjen që paraqitet dhe mos e ndryshoni rrjedhën e saj.
- Zbuloni shkakun dhe pasojën që vë në lëvizje ngjarjen.
- Përmblidhni shkurt me dy-tri fjali përmbajtjen e secilës strofë.
- Shtoni edhe fjalë të tjera, pasi në prozë ne japim më shumë hollësi dhe shkruajmë më gjatë se në poezi.
- Është mirë të përfshini në tregim edhe dialogun që mund të jetë zhvilluar ndërmjet personazheve.
- Në fund mos harroni t’i vini një titull tregimit tuaj.
Nxënësit punojnë qetësisht dhe në mënyrë të pavarur për të kthyer poezinë në tregim.

Pas përfundimit të detyrës, organizohet Turi i Galerisë. Disa nga nxënësit që kanë dëshirë e lexojnë me zë të
lartë punimin e tyre, ndërsa të tjerët e ngjitin në muret e klasës. Secili nxënës mund të lëvizë nëpër klasë dhe
të lexojë punimet e të tjerëve. Në fletët e paraqitura mund të bëhen edhe komente
Vlerësimi: Në përfundim të detyrës mund të krijohet një juri për të zgjedhur krijimin, tregimin më të bukur
të krijuar nga poezia. Nxënësit mund të vlerësojnë punët e njëri-tjetrit duke nxjerrë në pah anët pozitive dhe
negative.

Tema mësimore: Shenjat e pikësimit në fjali Situata e të nxënit:
temës mësimore: • shenja pikësimi
Nxënësi/ja: • (.) (?) (! ) (?!)
• lexon me intonacionin e duhur fjalitë e dhëna duke u
bazuar në shenjat e pikësimit;
• përdor drejt shenjat e pikësimin në fjalitë e dhëna;
• përdor drejt shenjat e pikësimit në ligjëratën e drejtë dhe
në dialog.
Diskutim i ideve, kllaster, punë e drejtuar.
79

Evokimi: Diskutimi i ideve
Me video-projektor paraqitet një tekst ku janë përdorur shenjat e pikësimit të mësuara në orët
e kaluara. Pyeten nxënësit:
- Ç’shenja pikësimi janë përdorur?
- Pse janë përdorur këto shenja pikësimi?
- Ç’tipe fjalish janë nisur nga ajo që kumtojnë?
Lexohet teksti me intonacion nga nxënësit.
Realizimi i kuptimit: Punë e drejtuar

Hapet teksti i gjuhës në f. 53. Lexohen shenjat e pikësimit të vendosura në kutiza dhe informacioni për tipat
e fjalive. Kujtohen shenjat e përdorura në dialog dhe në ligjëratën e drejtë. Grupohen shenjat e pikësimit të
përdorura në fund të fjalisë dhe shenjat e përdorura në shkrimin e ligjëratës dhe të dialogut.
pikëpyetja? pikëçuditja! dypikëshi thonjëza
pika. Shenja pikësimi Shenja pikësimi

në dialog viza
në fjali të ndryshme:
e ligjëratë të drejtë
pikëpresja; presja, dy vizat
Reflektim
Në ushtrimin 1 nxënësit korrigjojnë shenjat e pikësimit të vendosura gabim.
Unë qenkam lypës?! Lypës s’jam, moj zonjë! Unë s’dua gjë nga ju! Kisha ndër mend të punoj. Dua të fitoj
strehën. Morët vesh!
Pastaj doli nga dhoma me një dinjitet qesharak. Sa pa vend ishte kjo krekosje.
Poliana e arriti djalin para se ky të shkonte në fund të rrugicës së oborrit.
– Xhimi! Xhimi! Pse po ikën, Xhim Fasulja? Sa keq më vjen për ju!
– S’është faji yt! Por lypës s’jam!
– Mos hiq dorë! Më dëgjon?
Në ushtrimin 2 nxënësit vendosin shenjat e pikësimit ku mungojnë. Në pjesën a) nxënësit vendosin shenjat
e pikësimit të dialogut, kurse në pjesën b) ato të ligjëratës së drejtë.
a) Me të mbërritur në breg, Pinoku hodhi sytë përreth, po nuk pa peshkaqen gjëkundi.

– Po peshkaqeni ku na qenka? ‒ pyeti Pinoku shokët.
– Do të ketë vajtur të hajë bukë, ‒ iu përgjigj njëri duke u zgërdhirë.
Pinoku e mori vesh se shokët i kishin punuar një rreng. I hidhëruar ai u tha:
– E ç’fituat që më sollët deri këtu?
– Të lamë pa shkollë. Pse mëson aq shumë?
– E ç’keni ju që mësoj unë?
– Sa naiv je! Kështu ne dalim në dritë të keqe para mësuesit.
80
b) ‒ Oh, baba! Të gjeta më në fund! Tani nuk do të të lë më kurrë, kurrë!
– Nuk më gënjyekan sytë, ‒ ia priti plaku. – Ti qenke vërtet, Pinoku!
– Po, po unë jam! – tha i gëzuar Pinoku.
– Mirë se erdhe, biri im. Po ku ke qenë për kaq kohë? S’të mori malli për mua?!
E Pinoku filloi t’i tregonte aventurat e tij.
Në përfundim të çdo ushtrimi diskutohen përgjigjet me të gjithë klasën.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për respektimin e shenjave të pikësimit në fund të fjalisë dhe shkrimin e
ligjëratës së drejtë dhe të dialogut.

Tema mësimore: Matia dhe gjyshi (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • I duam gjyshërit
temës mësimore: • gjysh,
Nxënësi/ja: • nip,
• liston arsyet pse fëmijët i duan kaq shumë gjyshërit e tyre; • grusht,
• parashikon ngjarjen nisur nga elementet e dhëna; • i gjallë,
• lexon me role tregimin; • i padukshëm,
• dallon dialogun si mënyrën kryesore me të cilën është • nuk jeton më,
shkruar tregimi; • brenda nesh.
• dallon dy situatat, reale dhe imagjinare, në të cilën ndodhet
Matia;
• diskuton mbi marrëdhëniet e tij/saj me gjyshërit e tij/saj;
• dallon pyetjet tërësore dhe të pjesshme të përdoruara në
dialog;
• nxjerr mesazhin e tregimit duke u bazuar në fjalët e tekstit.
Bisedë, parashikim me terma paraprakë, lexim i drejtuar, rrjeti i diskutimit.

Hapi I
Mësimi nis me një bisedë me nxënësit për gjyshërit e tyre.
Ju të gjithë i doni shumë gjyshërit tuaj. A mund të më thoni pse i doni kaq shumë ata? Rendisni disa arsye.
Nxiten nxënësit të flasin e të tregojnë marrëdhëniet që ata kanë me gjyshërit e tyre. Në rrëfimet e tyre mund
të ketë histori të ndryshme, edhe nga ato me humor. Dëgjohen me dashamirësi të gjithë nxënësit që kanë
dëshirë të flasin e të tregojnë.
81
Hapi II
Mësuesi/ja i njeh nxënësit me autorin dhe titullin e tregimit, të cilat i shkruan në tabelë. U drejton nxënësve
pyetjen:
- Ç’ngjarje mendoni se fshihet pas titullit “Matia dhe gjyshi”?
- Pse mendoni kështu?
Nxënësit parashikojnë ngjarjen ndërkohë që mësuesja disa nga përgjigjet më interesante i shkruan në
tabelë.
Hapi III
Më tej lexohet tregimi me ndalesa. Leximin e realizon mësuesi/ja.
Lexohet pjesa e parë e tregimit.
- Cilin moment të ditës vështronte Matia i mendueshëm?
- Midis kujt po zhvillohet dialogu?
- Si mendoni, ku është gjyshi i Matias?
- Çfarë i kishte mësuar gjyshi Matias kur ishte i vogël?
- Ku po e mbante Matia gjyshin e tij? Ç’do të thotë kjo?
Leximi i pjesë së dytë:

- Si arriti gjyshi të futej Brenda Matias?
- Si e komentoni shprehjen e gjyshit: Një fëmijë është një vend i mirë për të jetuar?
- Çfarë ka ndodhur në shtëpinë e gjyshit?
- Pse janë mbledhur aq shumë njerëz?
- Po gjyshi ku është tani në të vërtetë?
- Po sipas Matias, ku ndodhet ai?
- Është më tepër dëshira apo fantazia e djalit që e krijon atë?
- Çfarë i tha babai Matias?
- A mendoni edhe ju kështu?
Lexim me role i tregimit. Nxënësit nxiten të lexojnë qetë dhe ngadalë. Punohet me fjalorin duke sqaruar
kuptimin e fjalëve të reja.
Ora e dytë
Hapi IV
Ora e dytë nis me rubrikën Analizo gjuhën. Në ushtrimin 2 nxënësit dallojnë nëse pyetjet që përbëjnë
pjesët e dialogut janë pyetje tërësore apo të pjesshme. Pasi rikthehen në tekst dhe shohin me kujdes
dialogun, theksojnë se mbizotërojnë pyetjet tërësore.
P.sh.: Tërësore 1. Do të rrish mbi kokën time gjysh?
2. Ke fjetur ca apo jo?
3. Pe ndonjë ëndërr?
Por ka edhe nja dy pyetje të pjesshme.

1. Çfarë ndodhi gjysh?
2. Si je gjysh?
Në ushtrimin 2 nxënësit plotësojnë dialogun me fjalët që mungojnë.

- Ti e doje shumë gjyshin apo jo? Tani ai nuk është më këtu, por mund të jetë diku brenda teje. (dhe babai
rrahu lehtë zemrën e tij)
- Po, ja pra një njeri që e duam, qëndron gjithmonë me ne.
82
Hapi V
Kalohet në rubrikën Nxirr mesazhin. Këtu mësuesi/ja mund të zhvillojë një rrjet diskutimi mbështetur në
pyetjen binare:
Po Jo
A jeni dakord me situatën imagjinare
që krijoi Matia? Pse?
Përfundimi:
Nxënësit i përgjigjen pyetjes dukë argumentuar mendimet e tyre. Dëgjohen me kujdes argumentet e sjella
nga nxënësit.
Ushtrimi 4 zhvillohet në formën e një bisede. Në fillim të orës nxënësit rrëfyen se pse i duan aq shumë
gjyshërit, ndërsa tani ata tregojnë se pse dashuria e gjyshërve është aq e rëndësishme për nipërit e mbesat,
duke shpjeguar edhe se çfarë trashëgojnë prej tyre.
Në fund nxënësit nxjerrin mesazhin e tregimit duke përdorur fjalët e tekstit:
Një njeri që e duam qëndron gjithmonë me ne.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për rrëfimet e sinqerta në përshkrimin e raporteve që ata kanë me gjyshërit,
argumentimin e mendimit të tyre, si dhe për çështjet e diskutuara mësimore.
Detyrë shtëpie: Shkruaj në formën e dialogut një bisedë interesante ndërmjet teje dhe gjyshit ose gjyshes.

Tema mësimore: Fjalia pohore dhe mohore (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Krijimi i tipave të ndryshëm të fjalive nga
nxënësit dhe kthimi i tyre në mohore.
sipas temës mësimore: • fjali pohore,
Nxënësi/ja: • fjali mohore të plota/të pjesshme,
• dallon fjalitë pohore dhe mohore; • fjalë mohuese,
• shndërron fjalitë pohore në mohore duke përdorur fjalët
mohuese;
• dallon fjalitë mohore të plota dhe ato të pjesshme;
• krijon një tekst duke përdorur fjali pohore dhe mohore.
Diskutim, punë e pavarur, kllaster.
83
Hapi I
U kërkohet nxënësve të shkruajnë një fjali dëftore, një dëshirore dhe një nxitëse.
Nxënësit lexojnë fjalitë e shkruara e prej tyre mësuesi/ja përzgjedh nga dy për secilin lloj dhe i shkruan në
tabelë. (Vetëm fjali pohore.)
Hapi II
Për fjalitë e shkruara në tabelë mësuesi/ja drejton pyetjen:
- Në këto fjali kumtohet diçka që ka ndodhur, po ndodh apo do të ndodhë?
Duke marrë shkas nga përgjigjet e nxënësve, mësuesi/ja thekson se këto fjali janë pohore.
Hapi III
Shkruhen në tabelë me shkumësa me ngjyra fjalët mohuese: nuk, s’, mos, jo, pa, asnjeri, kurrë, etj. dhe u
kërkohet nxënësve që, me ndihmën e tyre, t’i shndërrojnë fjalitë e shkruara në tabelë në mohore.
Hapi IV
Fjalitë e shndërruara në mohore lexohen nga disa nxënës, duke treguar cila është mohuar: folja apo emri.
Tregojnë kujdes në zgjedhjen e fjalës mohuese, sepse jo të gjitha e shprehin mendimin në të njëjtën mënyrë.
Në këtë moment mësuesi/ja sqaron fjalitë mohore të plota dhe të pjesshme.
Hapi V
Në fund të diskutimit të punimeve, mësuesi/ja realizon kllasterin për fjalitë pohore dhe mohore.
Fjalitë
pohore mohore
të plota të pjesshme
Hapi VI
Udhëzohen nxënësit të hapin librat në f. 58. Lexojnë në heshtje me kujdes informacionin e dhënë në tekst.
Punohen nën drejtimin e mësuesit/es shembujt e dhënë në pjesën teorike të mësimit.
Ora e dytë
Hapi VII
Në orën e dytë nxënësit punojnë ushtrimet 1‒4 në faqen 59.
Në përfundim të çdo ushtrimi diskutohen përgjigjet me të gjithë nxënësit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aftësitë e tyre në dallimin e fjalive pohore e mohore, për shndërrimin e
fjalive pohore në mohore etj.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5, faqe 59.
84

Tema mësimore: Rruga Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Listimi i këshillave që prindërit japin më
shumë për jetën.
temës mësimore: • këshillë,
Nxënësi/ja: • udhë,
• liston këshillat që merr nga prindërit për jetën; • sjellje,
• lexon tregimin me intonacionin e duhur; • nderim,
• krahason këshillat e prindërve me ato të tregimit; • nevojë,
• kthen këshillat nga veta e dytë në vetën e parë, numri njëjës; • fëmijët e institucioneve,
• nxjerr mesazhin e tregimit duke u mbështetur në shprehje të • patericë,
caktuara; • çapa.
• vlerëson mesazhin e dashurisë për vendin si një gjë e çmuar.
Bisedë, shkrim i lirë, diskutim, lexim i koduar i tekstit, punë në çift.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Bisedë, shkrimi i lirë, diskutim

Mësimi nis me një bisedë të shkurtër rreth temës së re, aq sa mjafton për t’i bërë nxënësit të fillojnë të
mendojnë rreth saj, si dhe për t’u ngjallur atyre kureshtjen.
Mësuesi/ja thotë:
- Cilët u japin më shumë këshilla nëna, babai, gjyshi, mësuesi etj?

- A ju bezdisin ato? Nëse po, në cilat raste?
- Merrni më shumë këshilla për mësimet, sjelljen, veshjen, të ngrënit, lojërat, shokët/shoqet apo filmat që
shihni?
- Po disa nga këshillat për jetën që prindërit u japin më shpesh, cilat janë?
U kërkohet nxënësve të mendohen për dy minuta dhe më pas të shkruajnë në fletoren e tyre të punës disa
këshilla që babai ose nëna u jep.
Nxënësit punojnë rreth 5 minuta. Pas pesë minutash lexohen këshillat e prindërve dhe disa prej tyre shkruhen
në tabelë.
Ndërtimi i njohurive të reja: Lexim i koduar i tekstit, diskutim

Mësuesi/ja prezanton tregimin e ri.
Pjesa “Rruga” është shkëputur nga romani i njohur për fëmijë “Zemra”, i shkrimtarit të njohur italian Edmond
de Amiçis. Libri “Zemra” është cilësuar si kryevepër në letërsinë botërore për fëmijë.
Në këtë orë mësimi pjesa është mirë të lexohet në fillim nga mësuesi/ja, meqenëse është në formën e një
këshille që një i rritur i jep djalit të tij. Pastaj realizohet lexim i tregimit nga nxënësit dhe vendosja e K në çdo
këshillë. Në fund nxënësit diskutojnë se sa këshilla i dha babi Erikut. Punohet me fjalorin.
Në këtë hap mësuesi/ja i udhëzon nxënësit të krahasojnë këshillat e prindërve të tyre me ato që babai i jep
Erikut. Fletorja e punës ndahet në dy pjesë.
85
Këshillat e prindërve të mi Këshillat e babait të Erikut për të birin
Nxënësit prezantojnë punën e tyre duke diskutuar për këshillat e prindërve të tyre, por edhe ato që i dha Erikut
babai i tij.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura: Punë e drejtuar, diskutim

Punohet rubrika Analizo gjuhën. Nxënësit dallojnë se tregimi është shkruar në vetën e dytë. Ai i ngjan një
bashkëbisedimi ndërmjet babait dhe djalit. Ata duhet të plotësojnë në vetën e parë fjalitë e dhëna. Punojnë
në libër.
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Nxënësit sjellin rrëfimet e tyre personale për mënyrën se si sillen në rrugë;
kur kanë gabuar apo kur janë sjellë sipas këshillave që u kanë dhënë prindërit.
Diskutimi vazhdon me ushtrimin 2 dhe 3. Nxënësit shpjegojnë kuptimin e shprehjes Nderoje udhën dhe
tregojnë raste se kur duhet t’i dalësh për zot atdheut. Mësuesi/ja i orienton nxënësit të lexojnë edhe një herë
me kujdes fragmentin “Studioji udhët, studioje qytetin ku jeton... deri në fund e pastaj të diskutojnë.
Nxënësit fillimisht mund të punojnë në çift e pastaj diskutojnë me të gjithë klasën.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjen më të bukur e më me thellësi mendimi.
Detyrë shtëpie: Zgjidh një nga këshillat që të pëlqen më shumë dhe shkruaje me shkronja të mëdha dhe me
ngjyra, për ta vendosur në mur.

Tema mësimore: Këshilla Situata e të nxënit:
mësimore: • këshillë,
Nxënësi/ja: • vlerë,
• lexon me intonacionin e duhur këshillat e Sokratit që kanë një • prindër,
vlerë të çmuar morale; • mësues,
• diskuton për këshillat e Sokratit duke i ilustruar me shembuj nga • shokë.
jeta e tij/saj;
• shkruan këshilla për mësuesit, prindërit, shokët duke përdorur
format foljore që jepen.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. temat ndërkurrikulare:
Diskuto-argumento, lexim në heshtje, punë e pavarur, zbatim i njohurive të marra.
86
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Diskuto-argumento
Mësimi nis me punimin e detyrës së shtëpisë. Çdo nxënës prezanton këshillën që ka zgjedhur duke shpjeguar
edhe arsyen se pse e ka zgjedhur. Në fund të prezantimeve, punimet e nxënësve vendosen në muret e klasës.
Ndërtimi i njohurive të reja: Lexim në heshtje, punë e pavarur, zbatim i njohurive të marra
Njihen nxënësit me temën e re. Mësuesi/ja i përgatit nxënësit që më parë të lexojnë tekstin duke u bërë
të njohur se “Këshillat për Domenikun” janë shkruar nga Sokrati, figurë e shquar e antikitetit grek. Sokrati
dallohet për këshillat e çmuara morale që ai jep, të cilat kanë vlerë edhe për ditët e sotme. Më pas, nxënësit do
të shkruajnë vetë këshilla. Nuk harron t’u thotë nxënësve se ky lloj shkrimi quhet shkrim didaktik (moralizues).
Nxënësit lexojnë në heshtje këshillat, diskutojnë për synimet që përmban çdo këshillë. Nëse e sheh të
nevojshme për të dhënë edhe mendimin e saj, mësuesja ndërhyn dhe sqaron.
Nxënësit sjellin edhe shembuj nga jeta e tyre personale për të ilustruar këshillat e dhëna.
Pas diskutimeve mësuesi/ja sqaron nxënësit se tashmë ata vetë do të shkruajnë këshilla.
Pasi u njohën me këshillat që i dha babai Erikut, apo që ka shkruar Sokrati, tani ata do të shkruajnë nga tri
këshilla:
a) për mësuesen kujdestare,
b) për prindërit,
c) për shokët/shoqet.
Tërhiqet vëmendja e nxënësve që të përdorin format foljore sipas udhëzimit në fund të faqes 62.
Nxënësit punojnë qetësisht për shkrimin e këshillave.
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura

Pas përfundimit të detyrës nxënësit lexojnë këshillat që kanë shkruar. Dëgjohen me vëmendje këshillat e
shkruara prej tyre. Këshillat më të vlefshme dhe të vlerësuara si më të mirat nga vetë nxënësit mësuesi/ja i
shkruan në tabelë.
Vlerësimi: Vlerësohen nga vetë nxënësit dhe nga mësuesi/ja ata që kanë shkruar këshillat më të bukura e
më të vlefshme.

Tema mësimore: Shprehjet frazeologjike dhe fjalët e urta Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Dallimi i shprehjeve frazeologjike nga fjalët e
urta në shembujt e dhënë.
sipas temës mësimore: • shprehje frazeologjike,
Nxënësi/ja: • fjalë e vetme,
• dallon shprehjet frazeologjike nga fjalët e urta; • fjalë të urta,
• shpjegon kuptimin e shprehjeve frazeologjike; • këshillë,
• zëvendëson shprehjet frazeologjike me gjegjësen • tematikë.
përkatëse;
• ndan fjalët e urta sipas tematikës.
87

Punë e drejtuar, diskutim, punë e pavarur.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Punë e drejtuar, diskutim

Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën e mësimit dhe kërkon të kujtojnë:
- Ç’janë shprehjet frazeologjike?
- Ç’janë fjalët e urta?
Shkruhen në tabelë shprehjet frazeologjike dhe fjalët e urta të mëposhtme.
Duaje atdheun si shqiponja folenë; s’lë dy gurë bashkë; fut hundët; guri i rëndë në vend të vet; marr vesh;
kush nuk punon dheut i rëndon; shkel e shko; mos i shiko gunën por shikoji punën; i jap zemër; bashkimi
bën fuqinë; me krahë hapur; trimi i mirë me shokë shumë.
Kërkohet nga nxënësit:
a) të dallojnë shprehjet frazeologjike nga fjalët e urta. Nxënësit mund të punojnë me tabelë.
Shprehjet frazeologjike Fjalët e urta
b) të gjejnë fjalën që zëvendëson shprehjet frazeologjike;

c) të ndërtojnë një fjali me shprehjen e parë frazeologjike dhe një me gjegjësen e saj;
Si është kuptimi në secilin rast?
ç) të provojë të ndryshojë rendin e fjalëve në shprehjet frazeologjike;
Ç’ndodh?
d) t’i grupojnë fjalët e urta sipas tematikës.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Nxënësit arrijnë në përfundimin se:

• shprehjet frazeologjike janë një grup fjalësh që kanë kuptimin e një fjale të vetme;
• kanë kuptim të figurshëm;
• kanë rend të ngulitur;
• fjalët e urta janë krijuar gjatë përvojave të jetës së përditshme dhe vijnë në formë këshillash;
• ato mund të grupohen sipas tematikës (atdheun, punën, besën, bashkimin etj.).
Ndërtimi i njohurive të reja

Hapet libri në faqen 63 dhe për 5‒6 minuta nxënësit lexojnë në heshtje informacionin e dhënë për shprehjet
frazeologjike dhe fjalët e urta. Nëse ka ndonjë paqartësi, sqarohet. Vëmendja përqendrohet në dallimin e
shprehjeve frazeologjike nga fjalët e urta.
Prezantimi dhe demonstrimi i njohurive të arritura: Punë e pavarur

Punohen ushtrimet 1‒4, faqe 63‒64.
Pas punimit të çdo ushtrimi individualisht nga nxënësi, bëhet diskutimi i tij.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen bazuar në përgjigjet e tyre të sakta dhe për pjesëmarrjen aktive.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5, 6 faqe 64.
88

Tema mësimore: Ditari i Konit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Bisedë për ditarin
mësimore: • ditar,
Nxënësi/ja: • dhuratë,
• lexon fletë ditari të dhëna në tekst; • gjyshja,
• përmbledh me nga një fjali çdo faqe ditari; • ekskursion,
• ritregon ngjarjen mbështetur në informacionin që merr nga fletët e • shënime.
ditarit;
• tregon raste nga përvoja e tij kur kanë shkuar në ekskursion me klasën;
• analizon foljet e dhëna;
• dallon fjalët kyç në fletët e ditarit të konit;
• përcakton fjalët me të cilat Koni shpreh ndjesitë e veta në ditar.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. temat ndërkurrikulare:
Bisedë, rrjet diskutim, lexim zinxhir, diskutim.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Bisedë, rrjet diskutimi

Mësimi nis me një bisedë mësues-nxënës rreth çështjeve të mëposhtme:
• A mbani ditar? Nëse po, çfarë shkruani në to? Nëse jo, a do t’ju pëlqente të mbanit ditar?
• Në ditarin që mbani shkruani çdo ditë apo më rrallë?
• A i keni vënë emër ditarit tuaj?
• Përdorni shkurtime apo shenja të tjera kur shkruani në ditar, të cilat i dini vetëm ju?
• Ç’ndjeni kur shkruani në të?
• Ditarin e keni blerë vetë apo jua ka dhuruar dikush?
• Ku e mbani ditarin?
• A ia keni dhënë njeriu për ta lexuar?
• A ju ka ndodhur që pa lejen tuaj t’jua lexojë dikush tjetër nga pjesëtarët e familjes?
• Si keni reaguar?
• Mendoni se është bukur të mbash ditar?
Pyetjen e fundit mësuesi/ja mund ta zhvillojë edhe në formën e një rrjeti diskutimi.
Ndërtimi i njohurive të reja: Lexim zinxhir

Njihen nxënësit me temën e re duke prezantuar njëkohësisht edhe librin nga është shkëputur fragmenti,
“Koni dhe shoqëria”. Nëse dikush nga nxënësit ka lexuar ndonjë nga librat e kësaj serie, mbresat e tij/saj.
Është libër plot aventura e humor.
Kalohet në leximin zinxhir të pjesës duke përfshirë disa nxënës, të cilëve u kërkohet të lexojnë rrjedhshëm,
në mënyrë të kuptueshme e të vetëdijshme, të përdorin intonacionin e duhur dhe të respektojnë shenjat e
pikësimit. Ndërkohë, nxënësit veçojnë fjalë e shprehje të cilave nuk ua dinë kuptimin dhe, në përfundim të
leximit të pjesës, i shpjegojnë ato së bashku.
Punohet rubrika Kupto përmbajtjen.
Për plotësimin e ushtrimit 4 nxënësit rikthehen edhe një herë tek tregimi, lexojnë me kujdes fletët e ditarit dhe
89
secilën fletë e përmbledhin me një fjali.
• Sot erdhëm me klasën në Sylt.
• U lumturova pa masë nga vizita në parkun ujor dhe në det, ku pamë miliona kafshë të vogla.
• Referati për fokat që mbajta u pëlqye shumë dhe u vlerësua shkëlqyeshëm nga mësuesja.
• Gëzimi për marrjen e aparatit të Markut u zbeh nga zënka me Anën.
• E lumtur, se çdo gjë u zgjidh më së miri me Anën.
• Sot udhëtuam me anije, veshëm jelekët e shpëtimit dhe, më e bukura, shpëtuam një fokë nga rrjetat e
peshkatarëve. Nesër kthehemi në shtëpi.
Vetëm pasi plotësohet ushtrimi 4 nxënësit ritregojnë ngjarjen në ushtrimin 3.

Punohet ushtrimi 1 te rubrika Nxirr mesazhin. Nxënësit shpjegojnë se pse marrëdhëniet me shokët, vendet
e reja që shohin dhe informacionet që marrin janë shumë të rëndësishme në një ekskursion me klasën. Të
gjitha këto ata i ilustrojnë me shembuj nga teksti.
Kështu p.sh.: Për të sqaruar pikën e parë nxënësit u rikthehen edhe një herë letrave të datës 06.10.2018;
07.10.2018; 08.10.2018 ku jepen marrëdhëniet e Konit me Markun dhe Anën.
“Të gjithëve na zuri deti, përveç Markut. Ai na ndiqte dhe na bënte foto në atë gjendje që ishim. Tmerr! Sonte
natën do të bëjmë një aksion me vajzat, që t’ia rrëmbejmë aparatin fotografik.”
“Ana më la vetëm dhe u bashkua me grupin tjetër.”
“Fola me Anën, ndaj e quaj histori të mbyllur atë që ndodhi dje.”
Në të gjithë këta paragrafë nxënësit vënë re se gjithë ato momente të mrekullueshme që Koni po kalonte në
ekskursion duke vizituar vende të reja, duke soditur dhjetëra kafshë të vogla të detit, zbehen nga reagimet
jo të mira të shokëve të saj. Prandaj krijimi i marrëdhënieve të mira e miqësore është i rëndësishëm në një
ekskursion me klasën, ku shokët janë në ato momente njerëzit e tu më të afërt.
Po kështu vazhdohet edhe me dy çështjet e tjera.
Kalohet te rubrika Analizo gjuhën.
Në ushtrimin 1 nxënësit përzgjedhin alternativën 2 (në formën e këshillave) si përgjigje të saktë.

Në ushtrimin 3 nxënësit analizojnë foljet duke plotësuar tabelën në libër.
Foljet Veta Numri Tipi i fjalisë ku përdoren

mos shkruaj II njëjës nxitëse
shkruaj II njëjës nxitëse
përdor II njëjës nxitëse
Ushtrimi 4. Fjalët kyç më të përdorura: det, kafshë uji, park ujor, peshkaqen, fokë, referat, anije, shpëtoj, e lumtur.
Ushtrimi 5. Fjalia dëshirore që përdor gjyshja në letrën e saj.
• Të uroj t’ia kalosh sa më bukur!
Ushtrimi 6. Fjalitë që shprehin ndjesitë e Konit në ditar:
• Sa e lumtur jam që peshkaqenët ishin pas xhamit!
• Çmenduri!
• Referati që mbajta, shkoi shumë mirë, megjithëse kisha shumë emocion.
• Sa frikë!
• Ajo më la vetëm dhe u bashkua me grupin tjetër!
• Ishte një javë e mrekullueshme!
90
Kalohet përsëri te rubrika Nxirr mesazhin dhe tashmë punohet ushtrimi 2. Nxënësit tregojnë raste nga
përvoja e tyre kur kanë shkuar në ndonjë ekskursion me klasën, çfarë kanë parë, si i kanë përjetuar ato
moment të kaluara me njëri-tjetrin.
Dëgjohen me kujdes rrëfimet e nxënësve. Inkurajohen që të flasin sa më shumë nxënës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen bazuar në përgjigjet e dhëna dhe përfshirjen e tyre në diskutimin e të gjitha
çështjeve mësimore.
Detyrë shtëpie: Ndalu te një faqe e Konit dhe plotësoje vetë historinë që ka ndodhur.

Tema mësimore: Ditari Situata e të nxënit:
temës mësimore: • ditar,
Nxënësi/ja: • hyrje,
• shpjegon pse ditari është një shkrim personal; • zhvillim,
• dallon strukturën e ditarit; • mbyllje.
• shkruan një fletë ditari mbështetur në sugjerimet e dhëna;
• shkruan duke shmangur gabimet drejtshkrimore dhe ato
gramatikore.
Punë e drejtuar, lexim në heshtje, shkrim i lirë, Turi i Galerisë.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Punë e drejtuar

Mësimi nis me punimin e detyrës së shtëpisë. Nxënësit sipas dëshirës kanë zgjedhur një nga faqet e ditarit të
Konit dhe e kanë vazhduar historinë mbështetur në fantazinë e tyre. Gjatë leximit nxënësit dëgjojnë me kujdes
dhe vlerësojnë punën e njëri-tjetrit.
Pasi edhe mësuesi/ja jep vlerësimin e saj për realizimin e detyrës, i udhëzon nxënësit që secili në fletën
e tij të ditarit të dallojë me lapsa me ngjyra strukturën e ditarit: hyrjen (data, fjalët hyrëse, “I dashur ditar”),
zhvillimin (shtjellon ngjarje që i kanë ndodhur gjatë ditës, përdor kohën e tashme apo të kryerën e thjeshtë,
sipas ngjarjes që tregon, përdor vetën e parë apo të dytë, kur i drejtohesh ditarit), mbylljen (fjalët mbyllëse “Të
dua...”, apo “Takohemi së shpejti”...).
Në përfundim të detyrës diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Mësuesi u kërkon nxënësve të rikthehen edhe një herë tek tregimi “Ditari i Konit” dhe të shkëpusin nga një fletë
ditari fjalinë që tregon se ditari është një shkrim personal.
Sylt, më 08.10.2018
Sa mirë që gjërat e shkruara mbetën tek ty, ditari im i dashur dhe ti nuk i tregon askujt.
91
Pasi e lexojnë fjalinë nxënësit komentojnë kuptimin e saj.
Mësuesi/ja sqaron se në ditarin personal autori dhe lexuesi janë një. Por ka edhe ditar libër, që ndryshe nga
ditari personal që nuk lexohet nga asnjë person tjetër përveç atij që e shkruan, lexohet nga të gjithë. Të tillë
janë: “Ditari i Ana Frankut”, “Ditari i Grekut” etj.
Ndërtimi i njohurive të reja: Lexim në heshtje, shkrim i lirë

Hapet teksti në faqen 68. Përpara se nxënësit të shkruajnë një fletë ditari, udhëzohen të lexojnë në heshtje
sugjerimet e dhëna. Duke u mbështetur në këto sugjerime për strukturën e ditarit, nxënësit fillojnë të plotësojnë
një fletë ditari.

Ngjiten fletët e ditarit në faqet e mureve të klasës. Nxënësit ngrihen dhe lexojnë punimet e njëri-tjetrit.
Përzgjidhen ditarët më të mirë. (Ata ku është zbatuar si duhet struktura e ditarit dhe sugjerimet praktike të
dhëna në tekst.)
Vlerësimi: Sipas planifikimit të mësueses/it mblidhen disa fletë ditari për t’u vlerësuar me notë.

Tema mësimore: Shenjat e pikësimit në dialog Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Në bibliotekë (lojë me role)
temës mësimore: • dialog,
Nxënësi/ja: • fjalët e folësit,
• dallon fjalët e folësit dhe të autorit në tekstin e dhënë; • fjalët e autorit,
• vendos drejt shenjat e pikësimit në një tekst me dialog; • shenja pikësimi,
• korrigjon shenjat e pikësimit në tekstin e dhënë. • vizë/dy pika.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, fletë pune. ndërkurrikulare:
Lojë me role, studim rasti, punë e drejtuar.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Lojë me role

U jepet nxënësve një fletë pune në të cilën është shkruar një situatë e ndërtuar mbi bazën e dialogut.
Në bibliotekë
Nëpunësi i bibliotekës e pyeti Ardën:
– Cilin libër do të lexosh?
– Dua të lexoj Pinokun, – iu përgjigj Arda.
– Këtë botimin me ilustrime? – pyeti nëpunësi.
– Po, ky është i mrekullueshëm! – tha Arda me padurim.
– Merre, – i tha nëpunësi, – do të kënaqesh shumë.
92
Nxënësit e lexojnë me kujdes. Më pas mësuesi/ja u drejton disa pyetje:
– Ç’quajmë dialog?
– Fjalët e kujt dallojmë në një dialog?
– Cilat janë shenjat e pikësimit që përdoren në një dialog?
Përgjigjet e këtyre pyetjeve u kujtojnë nxënësve se bashkëbisedimi midis dy a më shumë vetave quhet dialog.
Në dialog dallojmë fjalët e folësit dhe të autorit. Shenjat e pikësimit që përdoren në një dialog janë: - ; : .
Në tekstin e shkruar vizat në dialog tregojnë fjalët e thëna nga folësi dhe bashkëbiseduesi (personave që
marrin pjesë në bashkëbisedim, ku ai që e fillon bisedën quhet folës dhe ai që i përgjigjet quhet bashkëbisedues).
Ndodh që pas fjalëve të folësit të mos vihet fjalët e autorit.
Më tej mësuesi/ja kërkon nga nxënësit që ta interpretojnë situatën duke ndarë rolet e personazheve që marrin
pjesë në fragmentin e dhënë.
Gjatë interpretimit nxënësit do të kuptojnë se në të folur hiqen disa elemente që përdoren në të shkruar, si
p.sh., fjalitë e tipit: tha Arda, pyeti ai, iu përgjigj ajo me padurim etj.
Në komunikimin me shkrim → përdoret gjuha e shkruar dhe shenjat e pikësimit.
Në komunikimin me gojë → përdoret gjuha e folur dhe mjete të tjera të komunikimit, si: intonacioni, gjesti, shikimi.
Ndërtimi i njohurive të reja: Studim rasti

Udhëzohen nxënësit të hapin librat në faqen 69. Lexohen shembujt e dhënë. Në tekstin e dhënë nxënësit
dallojnë fjalët e folësit dhe fjalët e autorit dhe rrethojnë shenjat e pikësimit të përdorura në dialog. Sqarohen
me shumë kujdes shenjat e pikësimit të përdorura në shembullin e dhënë.
Mësuesi/ja mund t’ua bëjë më të lehtë mbajtjen mend të rregullave të dialogut në formë skematike, ku me FA
shënohen fjalët e autorit dhe FF fjalët e folësit. (Për modelin e dialogut të dhënë në libër.)
FA:
–FF? FF!
FA
–FF, - FA, - FF.

Punohen ushtrimet 1, 2 në faqen 69.
Në ushtrimin 1 nxënësit nënvizojnë me të kuqe fjalët e folësve dhe me blu fjalët e autorit në dialogun e dhënë.
Në ushtrimin 2 nxënësit vendosin shenjat që mungojnë.
Anika u zgjua dhe shkoi te shtrati i Tomit.
– Zgjohu, Tomi, – i tha ajo. – Mezi pres të takojmë atë vajzën me këpucët e stërmëdha.
Sa hap e mbyll sytë, Tomit i kishte dalë gjumi.
– E beson, Anika, – tha ai, – mezi e prita mëngjesin.
– Mund ta di, – e pyeti mamaja, – ç’ju shtyn që nguteni kaq shumë?
– Në shtëpinë ngjitur ka ardhur një vajzë, – tha Tomi.
Në përfundim të ushtrimit diskutohen shenjat e vendosura me të gjithë nxënësit.
Vlerësimi: Sipas planifikimit të mësuesit/es.
93

Tema mësimore: Shkrimi i datës Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Lojë
temës mësimore: • datë,
Nxënësi/ja: • muaj,
• dallon datat e shkruara saktë; • arab,
• shkruan si duhet datën në tri mënyra: • romak.
• a) kur muaji shënohet me fjalë,
• b) kur muaji shënohet me shifra arabe,
• c) kur muaji shënohet me shifra romake.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, fisha. ndërkurrikulare:
Lojë, diskutim, punë e drejtuar.

Hapi I
Mësimi nis me një lojë. U thuhet nxënësve të shkruajnë në një fishë të vogël datën e lindjes së tyre duke u
përpjekur të ruajnë fshehtësinë nga shoku i bankës dhe ta palosin letrën mirë. Grumbullohen të gjitha fishat.
Më pas mësuesi/ja kalon nëpër banka dhe i udhëzon nxënësit që të marrin nga një fishë, të lexojnë me zë
të lartë datën e shkruar dhe të përpiqen të gjejnë se ditëlindja e cilit shok/shoqe është. Nxënësit që arrijnë ta
gjejnë, shpallen fitues të kësaj loje.
Hapi II
Në përfundim të lojës mësuesi/ja shkëput nga grumbulli i fishave disa prej tyre, në të cilat datat e lindjes mund
të jenë shkruar në mënyra të ndryshme dhe i shkruan në tabelë. Pas kësaj u kërkon nxënësve të dallojnë se
në cilat raste datat janë shkruar saktë dhe në cilat gabim. Në datat e shkruara jo saktë, sqaron se ku qëndron
gabimi.
Hapi III
Pas kësaj udhëzohen nxënësit të hapin librat e të lexojnë në heshtje për disa minuta rregullat e dhëna në
faqen 70 për mënyrën e shkrimit të datës. Sqarohen rastet kur muajin e shkruajmë me fjalë, me numra arabë
apo me shifra romake. Në të gjitha këto raste ai ndahet nga data dhe viti me pikë. Sqarohet në mënyrë të
veçantë rasti i shkrimit të datës kur shkruajmë edhe vendin. P.sh.: Tiranë, më 12.04. 2019
Hapi IV
Punohen ushtrimet 1, 2, 3, faqe 70.
Pas përfundimit të çdo ushtrimi bëhet diskutimi dhe vlerësimi i tij.
Vlerësimi: Sipas gjykimit të mësuesit.
94

Tema mësimore: Kujtimet e Mihal Gramenos Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë
temës mësimore: • Lufta e Mashkullorës,
Nxënësi/ja: • ushtarë,
• shkruan ngjarje interesante që i kanë ndodhur; • trimat e Çerçizit
• lexon tekstin të shkruar në formën e kujtimeve që të • han,
ndërtojë pyetje për të zbërthyer përmbajtjen e tij; • të rrethuar,
• lexon tekstin për t’u njohur me momente të veçanta • qëllojnë,
të një ngjarjeje të rëndësishme historike, si Lufta e • gjashtare,
Mashkullorës. • të pabarabartë,
• dallon të dhënat reale (data, vendi, emrat e personazheve, • vdesin,
ora e veprimeve, numri i pjesëmarrësve) që përdoren në • atdhe.
tekst;
• shpjegon me fjalët e tij ndjesitë që përjeton si stërnip i
Skëndërbeut.
Burimet: Teksti i nxënësit, libri digjital. Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare:
Shkrim i lirë, lexim në heshtje, karrigia e nxehtë (empatia), harta e personazhit, diskutim.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme

U kërkohet nxënësve të kujtojnë një ngjarje interesante nga jeta e tyre dhe ta shkruajnë atë në fletore.
Theksohet që gjatë përshkrimit të ngjarjes të japin sa më shumë detaje që lidhen me vendin, kohën kur
zhvillohet ngjarja, personazhet që marrin pjesë etj.
Nxënësit punojnë qetësisht për rreth 10 minuta e më pas lexojnë krijimet e tyre.

Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën e re të cilën e shkruan në tabelë, me autorin dhe me ngjarjen historike që
përshkruhet në të. Bëhet fjalë për dy trimat Çerçiz Topulli dhe Mihal Grameno, si dhe Luftën e Mashkullorës.
Nëse ka mundësi mësuesi/ja mund të shfaqë disa pamje nga filmi artistik shqiptar “Ja vdekje, ja liri”, ku
nxënësit mund të njihen me personazhin e Çerçiz Topullit dhe të Mihal Gramenos e sidomos të shohin pamje
nga Lufta e Mashkullorës.
Nëse nuk është e mundur, atëherë mësuesi/ja jep vetë një informacion të shkurtër për dy luftëtarët dhe Luftën
e Mashkullorës.
Mihal Grameno (Korçë, 13 janar 1871 - 5 shkurt 1931) ka qenë veprimtar i çështjes kombëtare, luftëtar me
çetën e Çerçiz Topullit, botues dhe shkrimtar shqiptar. Vlerësohet se vendi i Gramenos në letërsinë shqiptare
është kryesisht si publicist e pamfletist i jetës politike.
Çerçiz Topulli (Gjirokastër, 20 shtator 1880 - Shkodër, 17 korrik 1915) qe ushtarak në Perandorinë Osmane,
kryetar çetash në periudhën e Lëvizjes Kaçake dhe veprimtar i çështjes kombëtare bashkë me të vëllanë, Bajo
Topullin.
95
Lufta e Mashkullorës
Nga Ëikipedia, enciklopedia e lirë
Lufta e Mashkullorës (18 mars 1908) ishte një nga betejat më të rëndësishme të çetës së komanduar nga
Çerçiz Topulli kundër ushtrive osmane. Pas vrasjes së komandantit të xhandarmërisë së Gjirokastrës, forca
të shumta osmane, të dërguara nga valiu i Janinës për të ndjekur çetën shqiptare, e rrethuan atë në fshatin
Mashkullorë të Gjirokastrës. Aty u zhvillua një betejë e pabarabartë dhe e ashpër. Një grup luftëtarësh të çetës
u bënë ballë gjatë një dite të tërë sulmeve të pareshtura të forcave turke dhe mundën ta çanin rrethimin. Nga
luftëtarët e çetës mbeti i vrarë Hajredin Tremishti, kurse ushtria turke humbi 20 veta.
Hapet libri në f. 71-72 dhe lexohet teksti “Kujtimet e Mihal Gramenos”. Udhëzohen nxënësit që të lexojnë në
heshtje me qëllim që:
- të nënvizojnë dhe të njohin kuptimin e fjalëve të panjohura. Për ato fjalë që nuk janë në tekst kërkohet
ndihma e mësuesit/es.
- të hartojnë pyetje rreth përmbajtjes së tregimit (sigurisht, të dinë edhe përgjigjet e pyetjeve).
Për të realizuar pyetjet rreth përmbajtjes së tregimit dhe dhënien e përgjigjeve mësuesi/ja mund të zgjedhë
teknikën e karriges së nxehtë (empatia).
Një nxënës i përzgjedhur nga mësuesi/ja do të vihet në rolin e shkrimtarit Mihal Grameno. Ai duhet ta ketë
lexuar me shumë kujdes pjesën e të ketë regjistruar mirë në kujtesë të gjitha faktet që lidhen me ngjarjen e
tregimit, pra Luftën e Mashkullorës. Nxënësit e tjerë do t’i drejtojnë pyetjet e përgatitura. Gjatë kohës që u jep
përgjigje pyetjeve që nxënësit e tjerë i drejtojnë (si Mihal Grameno) për ngjarjen në fjalë, ai përgjigjet në vetën
e parë.
P. sh.: Nxënësi që pyet: - Në cilën ditë e datë u zhvillua lufta e Mashkullorës?
Nxënësi si Mihal Grameno: - Më kujtohet se ishte e martë mbrëma, duke u gdhirë e mërkurë, 5 mars 1908.
Nxiten nxënësit të drejtojnë sa më shumë pyetje. Në fund mësuesi/ja përgëzon nxënësin në rolin e
shkrimtarit Mihal Grameno dhe të tjerët për pyetjet e hartuara.

Punohet rubrika Analizo gjuhën. Për plotësimin e ushtrimit 1 nxënësit rikthehen në tekst për të dalluar të
dhënat që lidhen me:
Datat: 5 mars 1908
Emrat e personazheve realë: Çerçiz Topulli, Mihal Grameno, Hajredin Tremishti, Asllani, Myftari.
Ora e veprimeve: Në orën 7:00 filloi lufta, luftuam deri në 2 pasdreke, në orën 5:00 vjen mytesarifi.
Numri i ushtarëve të ushtrisë: ishin 150 ushtarë.
Numri i të vrarëve: Hajredin Pasha nga çeta e Çerçizit, 13 ushtarë të vrarë nga armiku.
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin.

Në ushtrimin 1 nxënësit portretizojnë figurën e Çerçizit duke u mbështetur në fjalët e tregimit. Kjo realizohet
përmes hartës së personazhit. Nxënësit rikthehen në tekst dhe shkëpusin fjalët që tregojnë heroizmin e
Çerçizit.
Çerçizi
vigjilent i shkathët, i shpejtë trim/ atdhetar qëllues i zoti komandant i madh
Çerçizi Do të ishim vrarë po të … burrërinë dhe Çerçizi qëllonte Pa kapelë, me

hedh sytë mos ishte Çerçizi dhe trimërinë që tregoi kaq mirë, saqë leshrat përpjetë,
në dritare Asllani që shpejtuan trimi ynë kapedan, asnjë plumb kalonte në të
dhe sheh këmbët dhe zunë një luftëtari i madh nuk i shkonte katërt anët si një
turqit që po han të rrëzuar ku mund dhe i patrembur kot. Rrallë gjen komandant i madh,
i rrethonin. të mbroheshim prej që nderoi armët e qëllues të tillë. me pushkë në
zjarrit të armikut. Shqipërisë. dorë.
96
Në ushtrimin 2 dhe 3 nxënësit shprehin ndjenjat e tyre për heroizmin e shqiptarëve që dinë të vdesin me
nder si stërnipër të Skëndërbeut. Mësuesi/ja këmbëngul që nxënësit të shprehen në mënyrë të sinqertë e të
argumentojnë mendimet e tyre duke dhënë shembuj të ndryshëm.

Tema mësimore: Patat e egra Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Shkruajnë një tekst mbështetur në fjalët
kyçe të dhëna.
temës mësimore: • pata të egra,
Nxënësi/ja; • shtegtim,
• ndërton një tekst mbështetur në fjalët kyçe të dhëna; • patoku,
• lexon vjershën me intonacion; • strateg,
• shkruan nga një fjali përmbledhëse për secilën strofë; • tallaz,
• gjen krahasimet e përdorura në vargjet e poezisë duke u • fluturojnë,
ndihmuar nga lidhëza si; • vise prindërore.
• dallon vargjet ku poeti u thërret jofrymorëve, duke
shpjeguar kuptimin e tyre;
• kthen poezinë në prozë duke përdorur fjalë nga teksti.
Burimet: teksti i nxënësit, libri digjital. Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare:
Parashikim me terma paraprakë, lexo-sintetizo, dallo-argumento, punë në çift.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme: Parashikim me terma paraprakë

Mësuesi/ja shkruan në tabelë termat: pata të egra, patoku, shtegtim, vështirësi, fluturojnë, vise prindërore.
Me këto terma nxënësit do të ndërtojnë një tekst të shkurtër dhe do t’i vënë një titull.
Në përfundim të detyrës disa prej nxënësve lexojnë krijimet e tyre.

Prezantohet titulli i vjershës nga mësuesi/ja. Kjo poezi është shkruar nga shkrimtari shumë i njohur shqiptar
Dritëro Agolli.
Lexohet poezia fillimisht nga mësuesi/ja e pastaj nga nxënësit. Punohen fjalët e fjalorit.
Pas leximit nxënësit bëjnë krahasimin midis krijimit të tyre dhe poezisë së dhënë në libër.

Kalohet te rubrika Kupto përmbajtjen.
Në ushtrimin 1 nxënësit duhet të shkruajnë për secilën strofë nga një fjali përmbledhëse. Nxënësit rikthehen
edhe një herë të lexojnë poezinë e më pas të shkruajnë fjalitë përmbledhëse.
97
Strofa I - Patat e egra shtegtojnë në vargje të gjata e të rregullta mbi malet me dëborë.
Strofa II - Patoku i prin tufës me sukses si strateg.
Strofa III -Tufa e patave e ndjek nga pas me besim.
Strofa IV - Shtegtimi është i gjatë e i vështirë.
Strofa V - Patat janë të gëzuara se po udhëtojnë drejt vendit të tyre.
Strofa VI - Shtegtimi i patave u kujton njerëzve vendet nga ku janë larguar.
Në ushtrimin 2 dhe 3 nxënësit duhet të tregojnë arsyet pse vargu i rosave është i ngjashëm
me vargun naimjan. Mësuesi/ja u kujton nxënësve vargje nga poema “Bagëti e bujqësi” e Naim Frashërit:
O malet e Shqipërisë dhe ju o lisat e gjatë…
Pas kësaj nxënësit renditin cilësitë e vargut naimjan: është varg i gjatë, melodioz, i dashur, shpreh mallin për
vendlindjen, i paharrueshëm.
Punohet ushtrimi 4 ku nxënësit dallojën krahasimet dhe i shpjegojnë.
si strateg - cilësi e karakterit, aftësi drejtuese.
si gërshërë - cilësi e formës, me të cilën shtegtojnë patat.
Punohet ushtrimi 5 ku nxënësit dallojnë fjalët e sajuara për të krijuar zërat e shpendëve. “Me britmat: ga-ga-ga”.
Në ushtrimin 6 nxënësit dallojnë vargjet ku poeti u drejtohet jofrymorëve.
O viset prindërore,
O malet në karvan.
Në pjesën e fundit të orës së mësimit nxënësit punojnë në çift për të kthyer poezinë në një prozë të shkurtër.
Për këtë mund të përdorin fjalë nga teksti poetik.
Lexohen dhe vetë nxënësit përzgjedhin punimet më të mira.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet e dhëna gjatë orës mësimore.
Detyrë shtëpie: Lexo informacionin mbi patat e egra dhe të buta dhe dallo në të fjalët me kuptim të kundërt.
Këto fjalë shkruaji në fletore.
Tema mësimore: Antonimet dhe sinonimet Situata e të nxënit:

Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Detyra e shtëpisë. Lojë
temës mësimore: • sinonime,
Nxënësi/ja • antonime,
• dallon sinonimet dhe antonimet në një tekst të dhënë; • çift,
• krijon çifte antonimike me emra, folje, mbiemra dhe • emra,
ndajfoljet e dhëna; • folje,
• shndërron fjalitë e dhëna në mënyrë që ato të tregojnë të • mbiemra,
kundërtën. • ndajfolje.

Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha. ndërkurrikulare:
Lojë, diskutim, punë e pavarur.
98
Hapi I
Mësimi nis me punimin e detyrave të shtëpisë. Nxënësit kanë dalluar fjalët me kuptim të kundërt në tekstin
“Patat e egra - Patat e buta” dhe i lexojnë ato. Pas kësaj mësuesi/ja drejton pyetjet:
- Si i quajmë këto fjalë që kanë kuptim të kundërt?
- Po fjalët që kanë kuptim të njëjtë?
Nxënësit kanë njohuri për sinonimet dhe antonimet prandaj përgjigjen menjëherë.
Hapi II
Mësimi vazhdon më tej me një lojë zbavitëse. Ngrihen vullnetarisht 14 nxënës të cilët formojnë dy rrathë me
nga 7 nxënës njëri brendashkruar tjetrit. Secilit prej nxënësve i jepet nga një fishë në të cilën mësuesi/ja ka
shkruar fjalët që do të formojnë çifte sinonimesh dhe antonimesh. Nxënësve të rrethit të jashtëshkruar u jepen
fisha me fjalët:
i bardhë, ditë, arsimtar, vesh, fshat, hap, i bukur
ndërsa atyre të rrethit të brendashkruar fisha me fjalët:
i zi, natë, mësues, zhvesh, katund, çel, i shëmtuar.
Nxënësit rrotullohen në rreth, por me kahe të kundërta. Gjatë rrotullimit, në një çast mësuesi/ja jep shenjën e
ndalimit. Nxënësit kthehen përballë njëri-tjetrit dhe lexojnë fjalët e shkruara në fletë. Vihen re nëse formohen
çifte sinonimike apo antonimike. Këto të fundit mësuesi/ja i shkruan në tabelë. Çiftet e nxënësve që formojnë
sinonime dhe antonime largohen nga loja dhe kështu vazhdohet derisa të krijohen të gjitha çiftet.
Hapi III
Në përfundim të lojës mësuesi/ja u kërkon nxënësve të hapin librat në faqen 75 dhe të lexojnë me vëmendje
shembujt e dhënë në tekst për sinonimet dhe antonimet.
Mësuesi/ja sqaron se antonimet përdoren kur krahasojmë dy objekte për të dalluar më mirë cilësitë e tyre
dhe se ato mund të jenë: mbiemra, folje, emra, ndajfolje. Ndërsa sinonimet mënjanojnë përsëritjet dhe japin
nuanca të reja kuptimore.
Hapi IV
Kalohet në punimin e ushtrimeve të tekstit. Nxënësit punojnë ushtrimet 1, 2, 3, 4, faqe 76.
Ushtrimi1: Shkruani përbri figurave fjalë sinonime.
vajzë djalë laps
çikë çun kalem
gocë voc
çupë
Ushtrimi 2: Në fjalët e dhëna vijëzo fjalët që s’janë sinonime (pakënaqësi, shkoj, fatkeqësisht).
Ushtrimi 3: Zëvendëso fjalën e nënvizuar me sinonimet në kllapa.
nis – fillon; shtëpitë – banesat; të bukura – të mrekullueshme; bënë – zhvilluan;
drejtonte – udhëhiqte; i pashëm – i hijshëm.
Ushtrimi 4: Shkruaj çifte antonimesh
Folje vesh – zhvesh Ndajfolje mirë – keq

ngjitem – zbres shpejt – ngadalë
shkoj – vij gjatë – shkurt
harroj – kujtoj larg – afër
para – mbrapa
99
Mbiemra i bukur – i shëmtuar Emra mirësi – fatkeqësi
i zgjuar – i trashë/ i metë gëzim – hidhërim
i drejtë – i shtrembër kënaqësi – pakënaqësi
i vështirë – i lehtë lehtësi – vështirësi
i veshur – i zhveshur fatkeqësi – mirësi
Në përfundim të çdo ushtrimi diskutohen përgjigjet me të gjithë nxënësit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për gjithëpërfshirjen e tyre në veprimtaritë mësimore.

Tema mësimore: Vjeshta Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Gjëegjëza për stinët e vitit
temës mësimore: • vjeshta,
Nxënësi/ja: • erë e ëndshme,
• plotëson pemën e mendimit me veçoritë e stinës së vjeshtës; • zogjtë,
• lexon me intonacionin e duhur tekstin; • gjethet e vyshkura,
• gjen fjalë e shprehje në përputhje me shqisat tona nëpërmjet • kërcisnin,
të cilave ne e përjetojmë këtë përshkrim; • limonët,
• dallon fjalitë mohore të përdorura në këtë përshkrim; • mbushur me lëng,
• gjen në tekst mbiemrat që cilësojnë emrat e dhënë; • bari i zverdhur.
• krijon fjali me grupet emërore të formuara.
Teksti i nxënësit, libri digjital, gjëegjëza. ndërkurrikulare:
Pema e mendimit, lexim zinxhir, lexo-dallo, punë e pavarur, diskutim.
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve

Mësimi nis me një gjëegjëzë. Nxënësit dëgjojnë me kujdes dhe përpiqen të gjejnë përgjigjen e saj.
Të parit, thinjat era ia merr,
e dyta plot lule trazuar,
tjetra e nxehtë plot diell,
e fundit me fruta ngatërruar.
(stinët e vitit: dimri, pranvera, vera, vjeshta)
100
Mësuesi/ja ndalet te stina e fundit, vjeshta, dhe u kërkon nxënësve që mbështetur në njohuritë e tyre të
plotësojnë pemën e mendimit për këtë stinë.
zogjtë
moti natyra
vjeshta
veshjet ndjenjat
Me përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja e plotëson kllasterin në tabelë. Pas kësaj ai/ajo u thotë nxënësve se edhe
pjesa e re që do të marrin flet për stinën e vjeshtës.

U bëhet me dije nxënësve se këtë pjesë e ka shkruar poeti i madh Naim Frashëri, i cili nuk ka shkruar vetëm
poezi, por edhe prozë nga është shkëputur ky përshkrim.
Lexohet proza nga mësuesi/ja ose nga nxënës, të cilët lexojnë bukur e me intonacion, kjo për të përcjellë më
shumë emocione te nxënësit e tjerë. Nëse mësuesi/ja ka mundësi, mund ta shoqërojë leximin edhe me muzikë.
Ndërkohë nxënësit ndjekin tekstin dhe nënvizojnë fjalët e panjohura për ta.
U kërkohet nxënësve të thonë fjalët e panjohura, të nënvizuara gjatë leximit, të cilat shpjegohen nga mësuesi/ja.

Në ushtrimin 1 nxënësit duhet të gjejnë fjalë e shprehje në përputhje me shqisat që na ndihmojnë për të
përjetuar këtë përshkrim. Për këtë udhëzohen nxënësit të rikthehen edhe një herë tek teksti dhe me laps të
nënvizojnë fjalët e shprehjes sipas kërkesës.
Me anë të të parit: zogj, gjethe, kokrrat, drunjtë, lule, bari i zverdhur, lule të fshehura, shkëlqenin si smeraldi,
gjethe të vyshkura, stoli.
Me anë të nuhatjes: erën e këndshme, fejet e hundës, freskinë e trupit, erë nga barishtet e thara, të ftohtin,
lule pa erë, nuk duronte hunda.
Me anë të të dëgjuarit: kërcisnin, oshtinte, tingull të dobët, dridheshin.
Me anë të shijuarit: limonët mbushur plot lëng, mollët, dardhat, ftonjtë dikur plot lëng.
Me anë të të prekurit: të lëmuar, të ashpër.
Në ushtrimin 2 nxënësit nënvizojnë fjalitë mohore në fragmentin e dhënë duke rrethuar fjalët mohuese.
… nuk ishte as ai flladi i lehtë i pranverës …
Ajo s’kishte as erën e këndshme që sillte në fejet e hundës në kohën e pranverës, as edhe freskinë që i jepte
trupit në verë.
Këtë erë nuk e duronte dot hunda.
Por për të fluturuar ose për t’ia marrë këngës, nuk po guxonin.
Për ushtrimin 3 nxënësit rikthehen edhe një herë në tekst për të dalluar mbiemrat që cilësojnë emrat e dhënë.
flladi i lehtë
erë të këndshme
barishtet e thata
tingull të dobët
lëkurë të ashpër
gjethe të lëmuara / të thara
101
Në ushtrimin 4 nxënësit formojnë fjali me grupet emërore të formuara në ushtrimin 3.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Vlerësimi: Vlerësohen përgjigjet e nxënësve në situatën e të nxënit si dhe përgjigjet me gojë e me shkrim
gjatë punimit të ushtrimeve.
Detyrë shtëpie: Imagjinoje veten sikur je në mes të një pylli në vjeshtë.

Përveç detyrës mësuesi/ja i porosit nxënësit të sjellin për orën tjetër foto, kartolina ku të jenë pikturuar peizazhe
të vjeshtës. Kjo do t’i ndihmojë të realizojnë rubrikën Shkruajmë.

Tema mësimore: Përshkruajmë vjeshtën Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Pamje filmike ose foto, kartolina, piktura që
paraqesin peizazh vjeshte. Detyrat e shtëpisë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalë kyç:
sipas temës mësimore: • përshkrim,
Nxënësi/ja • vjeshta,
• përshkruan peizazhin e vjeshtës mbështetur te: • format,
a) format, • ngjyrat,
b) ngjyrat, • objektet e natyrës.
c) objektet e natyrës;
• ilustron shkrimin e tij me një pikturë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, pamje të stinës së vjeshtës. ndërkurrikulare:
Vëzhgo-analizo, shkrim i lirë, diskutim, Turi i Galerisë.

Mësimi nis me shfaqjen nëpërmjet video-projektorit të pamjeve të ndryshme të filmuara të natyrës në stinën e
vjeshtës. Për disa minuta nxënësit ndjekin në heshtje pamjet e dhëna në ekran. Në mungesë të videos mund
të përdoren foto, kartolina, piktura me peizazh vjeshte për të cilat nxënësit janë porositur që një orë më parë
që t’i sjellin në klasë. Zhvillohet një bisedë e shkurtër me nxënësit rreth fotove të sjella, përjetimeve të tyre për
stinën e vjeshtës.
Mësimi vazhdon me leximin e detyrës së shtëpisë. Nxënësit kanë hartuar një përshkrim duke e imagjinuar
veten e tyre në një pyll në stinën e vjeshtës. Lexohen disa detyra dhe vlerësohen punimet më të mira nga vetë
nxënësit.

U bëhet e njohur nxënësve se në këtë orë mësimi do të përshkruajnë stinën e vjeshtës. Udhëzohen të shikojnë
me kujdes pikturën e dhënë në tekst në faqen 79, por edhe materialet që janë ekspozuar në tabelë të sjella
nga vetë nxënësit, që do t’i ndihmojnë në realizimin e përshkrimit.
102
Mësuesi/ja u kujton nxënësve që në përshkrimin e tyre të ndalen te:
a) ngjyrat që mbizotërojnë në stinën e vjeshtës,
b) format,
c) objektet e natyrës.
Nxënësit punojnë rreth 20 minuta në mënyrë të pavarur. Mësuesi/ja u thotë se nëse kanë dëshirë, mund ta
shoqërojnë përshkrimin e tyre edhe me një vizatim.

Në përfundim të detyrës nxënësit prezantojnë përshkrimet e tyre, disa prej të cilave lexohen me zë para të
gjithëve e të tjerat vendosen në “turin e galerisë”. Për përshkrimet e lexuara nxënësit japin vlerësimin për
njëri-tjetrin.
Vlerësimi: Mësuesi/ja mbledh punimet e disa nxënësve për të bërë vlerësim me notë.

Tema mësimore: Homonimet Situata e të nxënit:
temës mësimore: • homonime,
Nxënësi/ja: • formë fonetike,
• dallon homonimet si fjalë me përbërje tingullore të njëjtë • kuptim leksikor.
dhe kuptime të ndryshme;
• ndërton fjali duke përdorur homonimet e dhëna;
• pasuron leksikun duke përdorur sa më shumë homonime.
Punë e pavarur, diskutim, të nxënit bashkëpunues.
Hapi I. Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalët:
(pije) (emër)
vera (stinë) bredh

(emër njeriu) (folje)
(bimë)
(ilaç)
bari (lokal i vogël)
(ai që kullot bagëtinë)
dhe u kërkon nxënësve të formojnë fjali me to duke i përdorur në të gjitha kuptimet e shënuara në kllapa.
103
Hapi II
Nxënësit punojnë për rreth 10 minuta për të ndërtuar fjalitë. Më pas lexohen nga disa nxënës. Mësuesi/ja përpiqet
të aktivizojë sa më shumë nxënës, të cilët shpjegojnë edhe kuptimin e përdorimit të secilës fjalë në fjali.
Hapi III
Për të nxjerrë prej vetë nxënësve përkufizimin e homonimeve si fjalë me përbërje të njëjtë tingullore, por me
kuptime të ndryshme, pas diskutimit të fjalive mësuesi/ja u drejton atyre dy pyetje ndihmëse:
- Ç’mund të thoni për formën fonetike të secilës fjalë në të gjitha përdorimet e saj?
- Po për kuptimin e tyre?
Përgjigjet e nxënësve mund të jenë të ngjashme me:
1. Vera është pija që prindërve të mi u pëlqen më shumë.
2. Nga të gjitha stinët, vera i pëlqente më shumë.
3. Motra ime quhet Vera.
Kështu kemi të përdorura në të tria fjalitë forma të njëjta fonetike të fjalës vera, por kuptimi është i ndryshëm.
Në fjalinë e parë bëhet fjalë për pije, në të dytën për një nga stinët e vitit dhe në të tretën, për një emër të
përveçëm njeriu.
Hapi IV
Hapet libri në faqen 80. Nxënësit lexojnë me kujdes informacionin për homonimet dhe vënë re rastet kur
homonimet dalin me të njëjtën formë në të gjitha përdorimet ose vetëm në një përdorim.
Nxënësit shpjegojnë me fjalët e tyre kuptimin e fjalëve homonime të dhëna:
para (emër) - para (ndajfolje) ari (emër, kafshë) - ari (emër, metal)
Hapi V Punohen ushtrimet 1, 2 në faqen 80

Në ushtrimin 1, nxënësit gjejnë në fjali fjalët homonime: bankë, kisha, xhami, pata, vera.
Vlerësimi: Vlerësimi i nxënësve bëhet duke u mbështetur në aftësitë e tyre për të dalluar dhe përdorur
homonimet.
Detyrë shtëpie: Formoni fjali ku të përdorni homonime.

Tema mësimore: Fjalët më të rëndësishme Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Stuhi mendimi
temës mësimore: • fjalë,
Nxënësi/ja: • më të rëndësishme,
• diskuton për vlerën e fjalës edhe nga thëniet e dhëna; • vlerë,
• lexon tregimin për të zbërthyer përmbajtjen e tij; • fjalor,
• tregon raste kur është ndier mirë ose keq nga fjalët e dikujt; • gazeta,
• dallon argumentet që sjell secili personazh për të përcaktuar • libër filozofie/historie/shkencor,
fjalët më të rëndësishme; • debat,
• jep argumentet e tij në mbështetje ose jo të tezës së shtruar • probleme,
në rrjetin e diskutimit. • zgjidhje.
104
Burimet: Lidhja me fushat e tjera:

Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore
Pyetje-diskutim, lexim zinxhir, diskutim, punë në çift, rrjeti i diskutimit.

Mësimi nis me një disa pyetje, që mësuesi/ja ua drejton nxënësve.
– A janë vallë fjalët shumë të rëndësishme? Pse?
– Cilat fjalë mendoni ju se janë më të rëndësishme?
– A duhet të jemi të kujdesshëm kur i përdorim fjalët?
– Ç’mund të ndodhë nëse nuk i përdorim si duhet ato?
Mësuesi\ja mund të përdorë për të nxitur diskutimin midis nxënësve edhe disa nga thëniet e mëposhtme, të
cilat i ka shkruar në një tabak të bardhë dhe i vendos në tabelë.
1. Bëj kujdes me fjalët. Pasi dalin nga goja, munden vetëm të falen, por jo të harrohen.
(i panjohur)
2. Fjalët janë falas. Është mënyra si i përdor që mund të të kushtojë.
(Urtësia Kushand)
3. Një fjalë e mirë mund të ndryshojë ditën e dikujt.
(i panjohur)
4. Kontrollojini me kujdes, sepse fjalët kanë më shumë fuqi sesa bombat atomike.
(Pearl Strachan Hurd)
5. Fjalët kanë energjinë dhe fuqinë që të ndihmojnë, të shërojnë, të pengojnë, të lëndojnë, të dëmtojnë,
të poshtërojnë dhe që të përulin.
(Yehuda Berg)
6. Fjalët e mira mund të jenë të shkurtra dhe të lehta për t’u thënë, por jehona e tyre është vërtet e pa-
fundme.
(Nënë Tereza)
7. Fjalët e mira vlejnë shumë dhe kushtojnë pak.
Nxënësit diskutojnë për vlerën e fjalëve dhe si duhet të përdoren ato.

Mësuesi/ja u bën të njohur nxënësve se edhe tregimi që do të marrin flet për vlerën e fjalës. Njihen nxënësit
me temën, autorin dhe librin nga është shkëputur.
Bëhet leximi zinxhir i pjesës “Fjalët më të rëndësishme” në faqen 81. Gjatë leximit nxënësit nënvizojnë fjalët
të cilave nuk ua dinë kuptimin. Pasi të lexohet pjesa, kërkohet nga nxënësit që, të ndihmuar edhe nga fjalori i
dhënë në tekst e mësuesi/ja, të shpjegojnë fjalët e reja.
Kalohet në rubrikën Kupto përmbajtjen.

Nxënësit plotësojnë në libër duke punuar në çift ushtrimin 1.
– librat fantastiko-shkencorë
– librat shkencorë, enciklopeditë
– gazeta
– librat filozofikë
– librat historikë
105
Në ushtrimin 2 nxënësit lidhin me shigjetë llojet e librave me fjalët kyç që ata përmbajnë.
Libri historik – ngjarje
Libri i filozofisë – ide filozofike
Libri me poezi – rimë
Libri shkencor – lëndë kimike
Fjalori – arrë
Gazeta – lajme
Në ushtrimin 3 nxënësit diskutojnë për fjalët që ata mendojnë se janë më të rëndësishme midis fjalëve të
përdoruara më shpesh e më rrallë, duke argumentuar gjithmonë mendimet e tyre.

Punohet rubrika Nxirr mesazhin. Nxënësit diskutojnë që lirisht për të gjitha pyetjet e shtruara në këtë rubrikë.
Mësuesi/ja i dëgjon pa bërë komente rreth përgjigjeve, por vetëm i nxit që të marrin pjesë sa më shumë nxënës
në diskutime.
Meqenëse tregimi është ndërtuar në formën e debatit, nxënësit duhet të sjellin argumentet e secilit personazh
për fjalët më të rëndësishme. Për të plotësuar ushtrimin 2 nxënësit rikthehen edhe një herë në tekst duke
nënvizuar argumentet që sjell secili personazh.
Fjalori – mjafton të numërojmë sa herë ndodhet një fjalë në një libër.
Gazeta – fjalët më të përdoruara pasi ato i ndihmojnë njerëzit të komunikojnë përditë.
Libri me poezi – gjuha është e çmuar me fjalët e saj si yje.
Libri i filozofisë – fjalët më të çmuar janë ato më të rrallat, më pak të njohurat dhe më pak të përdorurat.
Libri i historisë – më të rëndësishme janë fjalët që flasin për gjëra të vërteta.
Pyetjen e fundit mësuesi/ja mund ta realizojë nëpërmjet rrjetit të diskutimit.
Po Jo
A mendoni se librat më shumë ngrenë
probleme sesa zgjidhin?
Përfundimi:
Nxënësit sjellin argumentet e tyre të cilat dëgjohen me kujdes nga mësuesi/ja.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen e tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, saktësinë në
dhënien e përgjigjeve, bashkëpunimin me njëri-tjetrin.
Detyrë shtëpie: Shkruaj shkurt se cilat janë llojet e librave që të pëlqejnë më shumë.
106

Tema mësimore: Fjalori, një mik i madh Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës Fjalë kyç:
mësimore: • fjalor,
Nxënësi/ja: • fjalë,
• dallon llojet e fjalorëve; • rend alfabetik,
• përcakton elementet ndihmëse për gjetjen e fjalëve në fjalor; • veçori gramatikore,
• rendit sipas rendit alfabetik fjalët e dhëna; • fjalë të pandryshueshme.
• dallon fjalën bazë nëpërmjet së cilës fjala gjendet në fjalor.
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose
Teksti i nxënësit, libri digjital, fjalorë. me temat ndërkurrikulare:
Stuhi mendimi, kllaster, punë në çift, punë e drejtuar, diskutim.

Mësuesi/ja bashkëbisedon me nxënësit rreth pyetjeve të mëposhtme:
- A keni fjalorë në shtëpi?
- Ç’lloj fjalorësh keni?
- A dini se si t’i përdorni?
- Kur i përdorni?
- A është fjalori një mik i madh për ju? Pse? Renditni disa nga arsyet.
Përgjigjet për pyetjen e fundit mësuesi/ja i shkruan në tabelë.
- Shpjegon kuptimin e fjalëve.
- Të tregon si ta shkruash fjalën. etj.
Më tej mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të punojnë në çift për 5 minuta për të listuar disa nga rregullat që ata
njohin për të përdorur fjalorët. Nxënësit punojnë në heshtje për të përgatitur listën. Disa prej përgjigjeve mund
të jenë:
- Fjalët renditen në fjalor sipas rendit alfabetik.
- Kur fjalët fillojnë me të njëjtën shkronjë, renditja bëhet duke u mbështetur në shkronjën e dytë e kështu
me radhë.
- Për të gjetur sa më lehtë fjalët që duam, na ndihmojnë fjalët titull dhe ato drejtuese etj.

Hapet teksti në faqen 61. Lexohen njohuritë gjuhësore të dhëna në tekst për fjalorin, si një mik i madh. Kujdes
u kushtohet rubrikave:
a) Si e gjejmë fjalën në fjalor (kërkojmë fjalën në fjalor duke parë shkronjën e parë, e dytë dhe shkronjën e
tretë). Lexohet shembulli në tekst.
b) Gjendet kuptimi i fjalës.
c) Shihen veçoritë gramatikore të fjalës për emrin, foljen, mbiemrin.

Punohen ushtrimet 1, 2, 3, 4, 6 në faqen 85.
Ushtrimi 1. Nxënësit plotësojnë tabelën duke shkruar me laps emrat dhe foljet që ndihmojnë për të gjetur fjalët
në fjalor.
Emra (plak, mik, djalë, grua, lumë, park, fik)
107
Folje (këndoj, shkruaj, pastroj, vizatoj, marr, takoj shikoj)
Ushtrimi 2. Zgjidh një nga fjalët në kllapa dhe vendose ndërmjet dy fjalëve të dhëna:
pemë pikturë pjeshkë;
natë nepërkë nesër;
qafë qendër qerre;
Ushtrimi 3. Shkruani sipas rendit alfabetik, fjalët e dhëna.
alarm, anëtar, bashkëpunim, buri, copëtoj, detyrim,dimër, dhomë, fitoj, garë, gjatësi, gjethe, ilustrim, letër,
mirësi, nis, pemë, përgjegjësi, shënjestër, shkollë, titull, tokë, zile, zhapik.
Ushtrimi 4. Shkruani fjalët sipas rendit alfabetik, kur ato fillojnë me të njëjtën shkronjë:
B bagëti, banesë, burim;
Ç çati, çifteli, çudi;
F festë, fizarmonikë, fustan, fushë;
G gabim, gatim, gërshet, gërshetim, godit, grindem, gur, gyp;
P papirus, paradoks
Ushtrimi 6. Ngjyrosin fjalën bazë:
djalë, peshk, dëgjoj, përrua, vogël.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Vlerësimi: Mësuesi/ja vlerëson nxënësit në bazë të shprehive të fituara gjatë orës, duke inkurajuar ata që
hasin vështirësi.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: II Klasa V

Tema mësimore: Rrëmbimi i Princit Oleomargarin – Situata e të nxënit:
Projekt (2 orë) • Mark Tuein dhe veprat e tij për fëmijë.
temës mësimore: • Mark Tuein,
Nxënësi/ja: • mbreti,
(ora 1) • mbretëresha,
• lexon rrjedhshëm e me intonacion pjesën; • Xhoni,
• flet për jetën dhe veprat për fëmijë të Mark Tueinit; • dëshmitarë,
• tregon përmbajtjen e pjesës, duke u mbështetur dhe te leximi • kafshët,
i veprës; • dramatizim,
nxjerr mesazhin e pjesës. • teatër.
(ora 2)
• lexon me role pjesën;
• dramatizon pjesën sipas roleve, duke veçuar aktorët e vegjël;
• interpreton pjesën në teatrin e klasës;
• analizon personazhet sipas pjesës.
Teksti i nxënësit, vepra për fëmijë të Mark Tueinit, fletë A4, ndërkurrikulare:
lapsa me ngjyrë, fisha. • Artet
• Shoqëria dhe mjedisi.
Karrigia e autorit, diskutim, dëgjim i drejtuar, punë në grupe, lexim në role, dramatizim, analizë
personazhesh.
108
Ora e parë
Hapi I
Nxënësve u është dhënë si detyrë orë më parë mësimore (në orët letrare), që të lexojnë librin “Rrëmbimi i
Princit Oleomargarin” të Mark Tueinit.
Ftohen nxënësit të ulen në karrigen e autorit dhe të lexojnë pjesë nga libri “Rrëmbimi i Princit të Oleomargarin”.
Ky libër është i pasur me ilustrime, por është përrallë që mbeti e papërfunduar nga shkrimtari (dorëshkrim).
Hapi II
Diskutohet me nxënësit për jetën dhe veprat e shkruara nga Mark Tueini.
Pak mbi jetën e shkrimtarit
Mark Tuein është shkrimtar i shquar amerikan. Lindi më 30.11.1835, në Florida. Emri i
tij i vërtetë është Samuel Lenghorn Klemens. Ai kaloi një fëmijëri të hidhur. Mark Tueini
Veprat:
Aventurat e Tom Sojerit
Aventurat e Hakëlberi Finit
Princi dhe i varfëri etj.
Hapi III
Leximi i përmbledhjes së veprës “Rrëmbimi i Princit Oleomargarin”, në tekst.
Leximi i pjesës në heshtje nga nxënësit. Shpjegohen fjalët e vështira nga mësuesi/ja.
Leximi i pjesës me zë nga disa nxënës.
Tregimi i përmbajtjes duke u mbështetur në tregimin e dhënë dhe karrigen e autorit:
- Pse ishe i shqetësuar mbreti?
- Cili po e ndihmon për gjetjen e princit të tij?
- Cilët janë kafshët që marrin pjesë në gjetjen e princit?
Nxirret mesazhi i pjesës:
Bota do të bëhet më e mirë nëse të gjithë njerëzit do ta ndihmojnë dhe duan njëri-tjetrin në çdo vështirësi.
Nxënësit lexojnë dhe përqendrohen te personazhi që të tërheq më shumë.
Ora e dytë
Hapi I
Leximi i pjesës me role.
Nxënësit të ndarë në grupe lexojnë pjesën në role.
Veçohen grupet dhe nxënësit që lexojnë më bukur.
Hapi II
Ndahet klasa në grupe.
Grupi I (grupi i aktorëve): Përzgjidhen nxënësit që interpretojnë më bukur dhe përgatiten për dramatizimin e pjesës.
Grupi II (grupi i piktorëve): Paraqet në fisha vizatimet e kafshëve që janë personazhe në përrallën e dramatizuar.
Grupi i III (grupi i regjisorëve): Dëgjimi i interpretimit të pjesës dhe vërejtjet për ecurinë e dramatizimit.
Grupi IV (grupi i skenaristëve): Sistemimi i klasës në përshtatje për dramatizimin e pjesës.
Harmonizimi i punëve në grupe bën që të finalizohet “teatri” i pjesës “Rrëmbimi i Princit Oleomargarin”.
Hapi III
Analizohen personazhet:
Mbreti – i pasur, urdhërues, ligjvënës, në siklet
Mbretëresha – e bukur, e hidhëruar për djalin e saj
Xhoni – i varfër, aventurier, mik i vërtetë
Kafshët – miqësore
Kjo orë projekti mund të zgjasë më shumë se 2 orë.
Mirë është që ky projekt të finalizohet duke krijuar një atmosferë aktiviteti me të ftuar nga shkolla dhe komuniteti.
Nxënësit vlerësohen për aftësinë e bashkëpunimit, e cila do t’i ndihmojë të bëhen më të mirë dhe që tregojnë
vlerat e tyre të dijes.
109

Tema mësimore: Kuptimet e fjalëve Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalë kyç:
sipas temës mësimore: • kuptim i parë,
Nxënësi/ja: • kuptim i figurshëm,
• dallon kuptimin e parë dhe të figurshëm të fjalëve;
• formon fjali ku fjalët e dhëna të përdoren me kuptim të
parë dhe të figurshëm.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore.
Diskutim, studim rasti, punë e drejtuar.

Hapi I
Shkruhen në tabelë me shkumësa me ngjyra fjalitë e mëposhtme:
– Grykët e infektuara japin temperaturë të lartë, – tha doktori.
Gryka e malit ishte e mbuluar nga bora.
Kërkohet nga nxënësit të shpjegojnë kuptimin e përdorimit të fjalës grykë në të dyja fjalitë e dhëna.
Nxënësit sqarojnë se në fjalinë e parë kuptohet qartë se është fjala për fytin e njeriut, kurse në fjalinë e dytë
fjala grykë ka një kuptim tjetër, të cilin e dallojmë fare mirë nga i pari, atë të një vendi të ngushtë dhe të thellë
midis dy maleve. Prej këtej mësuesi/ja sqaron se fjalë të tilla me dy a më shumë kuptime në gjuhën shqipe ka
shumë. Në të gjitha këto kuptime që mund të marrin fjalët e veçanta, dallohet kuptimi kryesor (grykë - si pjesë
e trupi të njeriut) dhe kuptime të tjera (grykë - vend i ngushtë dhe i thellë midis dy maleve) që mbështeten tek
ai kryesor. Kuptimet e tjera mund të jenë edhe me përdorim të figurshëm.
Hapi II
Për të dalluar kuptimin kryesor nga kuptimi i figurshëm mësuesi/ja shkruan fjalitë:
Balli iu mbulua me djersë.
Ai qëndron në ballë të punës.
dhe drejton pyetjen: Në cilin rast fjala qep është përdorur me kuptimin kryesor dhe në cilin me kuptim të
figurshëm?
Nxënësit përgjigjen duke dhënë shpjegime për secilin rast. Në fjalinë e parë fjala ballë është përdorur me kuptim
e parë (pjesë e sipërme e fytyrës së njeriut midis syve dhe flokëve), ndërsa në fjalinë e dytë fjala ballë nuk ka
më kuptimin e parë. Këtu ajo është përdorur me kuptim të figurshëm dhe ka kuptimin: i pari, në krye të punës.
Hapi III
Udhëzohen nxënësit të hapin e të lexojnë informacionin e dhënë në faqen 91. Nxënësit vënë re me kujdes
përdorimin e fjalës çerdhe një herë më kuptimin e parë (çerdhe zogjsh, çerdhe fëmijësh) dhe pastaj me kuptim
të figurshëm (çerdhe e ngrohtë familjare).
Hapi IV
Punohen ushtrimet 1, 2, faqe 91.
Pas çdo ushtrimi diskutohen përgjigjet me të gjithë nxënësit.

110

Tema mësimore: Lindja e Gjergj Kastriotit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Stuhi mendimi
temës mësimore: • Vojsava,
Nxënësi/ja: • ëndërr,
• flet për figurën e heroit kombëtar, Gjergj Kastriot • dragua,
Skënderbeut; • u frikësua,
• lexon tregimin historik për t’iu përgjigjur pyetjeve rreth • profeci,
përmbajtjes; • kryezot,
• dallon elementet reale dhe elementet letrare në tregim; • lindi,
• përshkruan figurën e Gjergjit të vogël, mbështetur në • u rrit,
imagjinatën e tij. • sjellje e fisme.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. • Histori
Stuhi mendimi, lexim zinxhir, punë e drejtuar, shkrim i lirë.

Mësuesi/ja drejton pyetjet:
− Ç’ju kujton emri i Gjergj Kastriotit? Ç’dini për të?
− Cilët poetë dhe prozatorë kanë shkruar për Heroi Kombëtar ?
U jepet nxënësve një afat kohor, rreth dy minuta, për t’u menduar. Nxiten nxënësit të flasin lirisht lidhur me
pyetjet e shtruara.

Mësuesi/ja bën lidhjen me temën e re të mësimit, u bën të njohur nxënësve titullin e tregimit, autorin si dhe
librin nga është shkëputur fragmenti. Lexohet tregimi nga 2-3 nxënës duke treguar kujdes me intonacionin.
Pas leximit shpjegohen fjalët e panjohura të përdorura në këtë tregim.
Për të zbërthyer përmbajtjen e tregimit punohet rubrika Kupto përmbajtjen. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve 2, 3, 4.
Gjatë diskutimit të pyetjes 2, mësuesi/ja i nxit nxënësit që mendimet e tyre t’i shoqërojnë edhe me shembuj
konkretë.
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin.

Në këtë tregim historik gërshetohen elementet reale me ato letrare, krijime e fantazisë së autorit. Në
ushtrimin 1 nxënësit dallojnë elementet realë:
Emrat e personave realë: Vojsava Kastrioti, Gjon Kastrioti, Gjergj Kastrioti, Reposhi,
Stanishi, Kostandini, Mara, Jella, Angjelina, Vlajka, Mamica.
Emrat e vendeve reale: Turqia, Venedik
111
Data: 6 maj 1405
Në ushtrimin 2 dallojnë elementet letrare.
Dialogu
– Lindi një diell, – tha dikush.
– O bujari e shënuar e natyrës! Edhe kur lindin foshnjat, na jep mësime dhe mu në trup
të tyre skalit shenja. – I tha këto fjalë kryezoti i Kastriotëve dhe qielli gjëmoi.
Përshkrimi
Pashë në ëndërr sikur linda një dragua aq të madh, saqë mbulonte gati gjithë Epirin,
kokën e shtrinte ndërmjet kufijve të Turqisë, të cilët i përpinte me gurmazin e vet të
gjakosur, ndërsa bishtin e mbante në det dhe i arrinte deri në Venedik.
Veprimi
Gjergji i vogël, pa u rritur mirë, zvarritej drejt armëve e shigjetave. Me këto stërvitje
fillestare të moshës së njomë, ai po jepte prova aq të qarta për trimërinë që do të tregonte
në të ardhmen. Kur u rrit edhe më shumë, te Gjergji u vu re një sjellje e fisme dhe njëfarë
hiri e bukurie që hijeshonte trupin e tij.
Në pjesën e fundit të orës nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur detyrën krijuese. Mbështetur në imagjinatën
e tyre, ata do të përshkruajnë Gjergjin e Vogël.
Në fund të detyrës disa nxënës lexojnë përshkrimet e tyre. Ata vetë vlerësojnë punën e njëri- tjetrit.
Vlerësimi: Mësuesi/ja vlerëson nxënësit që japin përgjigje të sakta dhe të formuluara bukur.
Tema mësimore: Himni i Flamurit; Lulëkuqeja Situata e të nxënit:

Kompetenca: Dëgjojmë • Dëgjohet “Himni i Flamurit”.

temës mësimore: • himn,
Nxënësi/ja: • flamur,
• flet për Himnin e Flamurit si simbol kombëtar; • bashkim,
• dëgjon me kujdes poezitë për t’iu përgjigjur pyetjeve rreth • dëshmorë,
tyre; • lulëkuqe,
• lexon poezitë duke respektuar intonacionin, theksat logjikë, • gjendje e mjerë,
gjuhën e shkruar në gegërisht e toskërisht. • shpresë.

• Muzikë
Bisedë, dëgjim i kujdesshëm, pyetje-përgjigje, konkurs.
112

Mësimi nis me një bisedë rreth ‘Himnit të Flamurit”.
− Cili është autori i Himnit të Flamurit? Po kompozitori?
(Nëse nxënësit nuk i njohin, informacioni jepet nga mësuesi/ja. Teksti nga Asdreni dhe muzika nga
kompozitori rumun Ciprian Porumbesku)
− A dini ta këndoni Himnin e Flamurit?
Më pas nxënësit dhe mësuesi/ja e këndojnë së bashku “Himnin e Flamurit”.

Njihen nxënësit me temën e re të mësimit: Poezinë “Himni i Flamurit” të autorit Gjergj Fishta dhe poezinë
“Lulëkuqeja” të Asdrenit. U flitet nxënësve shkurt për veprimtarinë atdhetare dhe krijimtarinë letrare të Gjergj
Fishtës dhe Asdrenit.
Udhëzohen nxënësit të dëgjojnë me kujdes leximin e dy poezive për të kuptuar sa më mirë materialin që do
të lexohet nga mësuesi\ja dhe për t’iu përgjigjur më pas pyetjeve rreth këtyre dy poezive.

Pas leximit të drejtuar mësuesi\ja ngre nxënësit për të sqaruar pyetjet e dhëna në tekst.
Duke u nisur nga intonacioni, cila prej poezive ka:

ton të fortë si kushtrim: - Himni i Flamurit
ton të butë, që vjen duke u forcuar: - Lulëkuqeja.
• Në cilën poezi poeti e krahason flamurin me:

engjëllin: - Himni i Flamurit: Porsi fleta e engjëllit t’Zotit
me ngjyrën e kuqe: - Lulëkuqeja
• Në cilën poezi flitet për bashkimin e popullit: “Himni i Flamurit”

e thërret t’bijtë e Kastriotit
me u mbledhë tok ndër çetë t’ushtris.
• Në cilën poezi poeti vuan për gjendjen e mjerë: “Lulëkuqeja”

Lulëkuqeja, e mjerë,
asgjëkundi s’ka shtëpi,
e shkon jetën n’arrati,
ajo s’është si të tjera,
• Në cilën poezi përmendet fjala shpresë: “Lulëkuqeja”

Ajo ngjyrë n’ato fletë
është shpresë që tregon
një të ardhme që ëndërron
• Në cilën poezi përmendet fjala dëshmorë: Himni i Flamurit

A ngadhënjyes a t’gjithë dëshmorë,
• Cila poezi është shkruar në gegërisht: Himni i Flamurit

• Cila poezi është shkruar në toskërisht: Lulëkuqeja
113
Në fund të orës aktivizohen sa më shumë nxënës për të lexuar të dyja poezitë. Mund të organizohet në formën
e një konkursi për të zgjedhur recituesin më të mirë . Nuk harrohet të zgjidhet një juri e cila së bashku me
mësuesin/en do të përzgjedhin recituesit: 2-3 nxënës të cilët lexuan më mirë.
Vlerësimi: Vlerësohen si dëgjuesit më të mirë e më të vëmendshëm nxënësit të cilët dhanë më shumë

përgjigje të sakta për pyetjet që u drejtoi mësuesi/ja pas leximit të dy poezive.
Detyrë shtëpie: Mëso përmendësh një nga poezitë.

Tema mësimore: Gjuha standarde dhe dialektet Situata e të nxënit:
temës mësimore: • gjuhë standarde,
Nxënësi/ja: • dialekt,
• lexon poezitë dhe pjesën në prozë të shkruar në dialekt; • gegërisht,
• dallon shkrimin në dialekt dhe në gjuhën standarde në krijimet • toskërisht,
e dhëna; • veçori gjuhësore.
• përcakton veçoritë gramatikore të gegërishtes, toskërishtes
dhe gjuhës standarde;
• diskuton për vlerën e dialekteve në pasurimin e fjalorit të
shqipes.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. • Gjeografi
Stuhi mendimi, lexo-dallo-argumento, punë në çift, diskutim.

Mësuesi/ja vendos hartën e Shqipërisë në tabelë dhe u kërkon nxënësve t’u përgjigjen pyetjeve:
− Sa dialekte ka gjuha shqipe?
− Cilat janë ato?
− Ku shtrihen dialektet e shqipes? Cili është kufiri natyror që ndan dy dialektet e shqipes?
− Ç’është gjuha standarde? Ku përdoret ajo?
Mbështetur në përgjigjet e nxënësve sqarohet se:
Dialekt quhet varianti krahinor ose rajonal i një gjuhe. Gjuha shqipe ka dy dialekte:
toskërishtja ose dialekti i Jugut dhe gegërishtja ose dialekti i Veriut. Si kufi ndarës midis dy dialekteve shërben
lumi Shkumbin.
114
Gjuhë standarde quhet varianti i përbashkët i gjuhës së një kombi. Është gjuha që përdoret nga gazetat,
media elektronike, administrata etj. Gjuha standarde quhet ndryshe edhe gjuhë letrare. Zotërimi dhe përdorimi
i gjuhës standarde është bërë domosdoshmëri. Gjuha standarde përdoret në formën e folur dhe në formën e
shkruar.

Lexohen nga mësuesi/ja pjesët “Kanga në mjesditë” e Martin Camajt, “Fëmija dhe zogu” e Ndre Mjedës
dhe “Flamuri i Shqipërisë” nga Faik Konica. Nxënësit dallojnë se në ç’dialekt janë shkruar. Lihen nxënësit të
mendohen dhe të shkëmbejnë mendime për ndryshimet e këtyre pjesëve nga gjuha standarde.
Me ndihmën e Fjalorit të Gjuhës Shqipe, sqarohen fjalët e panjohura për nxënësit.
xhingalla – gjinkalla
vrrijë – vërri, vend i ulët që nuk e zë era, vend i ngrohtë.
mriz – vend me hije, ku kalojnë vapën bagëtia.
idhun – zemëruar
i dlirë – i pastër
Nxënësit vëzhgojnë me kujdes tabelën me veçoritë gjuhësore të dialekteve dhe të gjuhës standarde duke i
konkretizuar me shembuj nga tekstet e dhëna.
Realizohen në këtë mënyrë ushtrimet 2 dhe 3 në faqen 97.

Punohet ushtrimi 5. Udhëzohen nxënësit të punojnë në dyshe sipas bankave, për të kthyer në shqipen
standarde një paragraf nga pjesa “Flamuri i Shqipërisë”.
Në përfundim të detyrës diskutohet me të gjithë nxënësit.
Në ushtrimin 4 fjalët e dhëna kthehen në shqipen standarde.

nji – një
spata – sëpata
asht – është
oborrin tand – oborrin tënd
xhingalla – gjinkalla
shke ke zog? – çfarë ke zog
ktu mbrendë – këtu brenda
i lidhun – i lidhur
s’e kam dijt – s’e kam ditur
i vshtirë – i vështirë
ktu – këtu
t’ju çpjegoj – t’ju shpjegoj
me shkaben – me shqiponjën
imperatori – perandori
pasonjësit – pasardhësit
nisnë – nisën
shënjë – shenjë
të këtyrevet – të këtyre
nofta – ndofta
u zgjoth – u zgjodh
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen e tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, saktësinë në
dhënien e përgjigjeve, bashkëpunimin me njëri-tjetrin.
115

Tema mësimore: Dita e madhe (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pema e mendimit për fjalën ATDHEU
mësimore: • lloje shkrimesh,
Nxënësi/ja: • veçori,
• ndërton pemën e mendimit me fjalën ATDHEU; • rrëfim,
• lexon tekste të llojeve të ndryshme (fjalim, letër, poezi, rrëfim); • fjalim,
• dallon llojet e shkrimeve dhe veçoritë e secilit lloj; • letër,
• shkruan fjalimin e Ismail Qemalit në gjuhën standarde. • poezi.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, fisha me ngjyra. • Histori
Pema e mendimit, lexim zinxhir, diskutim – zbatim i rregullave të mësuara, punë në çift.

Hapi I
Në fillim rregullohet mjedisi i klasës. Nxënësit vendosen në formë rrethi ose patkoi. Shkruhet fjala ATDHEU me
shkronja të mëdha në një tabak letre të bardhë dhe vendoset në dysheme, në mes të klasës e në një vend të
hapur, ku ta shohin të gjithë nxënësit.
Hapi II
U jepet të gjithë nxënësve nga një fishë me ngjyrë dhe u sqarohet se në të do të shkruajnë cilësitë e Atdheut,
veçoritë e tij apo atë çka u vjen në mend menjëherë sapo thuhet fjala ATDHE. P.sh.: i dashur, i shtrenjtë, vendi
i të parëve të mi, vendi ku kam hedhur hapat e mi të parë etj. Ndërkohë që nxënësit punojnë, mësuesi /ja mund
të vendosë sipas mundësive muzikë në sfond.
Hapi III
Nxënësit vendosin mbi tabakun ku është shkruar fjala ATDHE fishat e plotësuara dhe i lexojnë me zë të lartë.
Nëse ndonjëri ka dëshirë të thotë edhe diçka tjetër rreth asaj që ka shkruar, i lejohet që të flasë. Në fund
mësuesi/ja bën një përmbledhje të të gjitha atyre që nxënësit kanë shprehur. Dhe më pas vazhdon më tej:
Në historinë tonë kanë ndodhur shumë ngjarje të rëndësishme që lidhen me fatin e atdheut, por një nga më të
rëndësishmet është ajo që lidhet me datën 28 Nëntor 1912.
− Ç’ju kujton kjo datë? (Shpalljen e Pavarësisë në Vlorë)
− Cili ishte ai që e shpalli e Pavarësinë në Vlorë? (Ismail Qemali)
Hapi IV
Mësuesi/ja u thotë se edhe pjesa e re bën fjalë për këtë ditë të shënuar dhe plakun e mençur Ismail Qemali që
ngriti flamurin në Vlorë, duke e shpallur Shqipërinë të lirë e të pavarur.
Hapi V
Udhëzohen nxënësit të hapin librat e të lexojnë pjesën “Dita e madhe”. Përzgjidhen nxënësit që lexojnë më
mirë, që të bëjnë leximin e pjesës. Mësuesi/ja u tërheq vëmendjen që të tregohen të kujdesshëm në lexim,
sidomos në pjesën e fjalimit të Ismail Qemalit ata duhet të respektojnë intonacionin, shenjat e pikësimit etj.
116
Vlerësohen nxënësit që lexuan më mirë, duke nxitur edhe të tjerët për një lexim shprehës. Pas leximit punohet
me fjalët e shprehjet e reja.
Hapi VI
Nxënësit dallojnë llojet e shkrimeve duke bërë ndarjen:
1. rrëfim
2. fjalim
3. letër
4. poezi
Më pas mësuesi/ja diskuton për veçoritë e secilit lloj.

P.sh.:
Rrëfimi: Kush rrëfen? Në cilën vetë është ndërtuar rrëfimi?
Çfarë të dhënash marrim nëpërmjet rrëfimit?
Vendi: Vlorë, shtëpia e Vlorajve
Koha: 27 – 28 Nëntor
Kush? – delegatët, populli etj
Ngjarja: Shpallja e Shqipërisë së pavarur.
Fjalimi:
− Kush e mban këtë fjalim?
− Ç’ju bën përshtypje kur e lexoni?
− Si e përcjell mesazhin te populli Ismail Qemali nëpërmjet fjalimit të tij?
− Ky fjalim është i gjatë apo i shkurtër?
Vazhdohet kështu edhe me dy llojet e tjera të shkrimit. Nxënësit ndihmohen nëpërmjet pyetjeve, për të nxjerrë
veçoritë e llojeve të shkrimeve.
Ora e dytë
Hapi VII
Një orë më parë nxënësit kanë marrë njohuri mbi gjuhën standarde dhe dialektet. Kështu që ata janë në
gjendje të dallojnë që fjalimi i Ismail Qemalit është shkruar në dialektin e toskërisht edhe për vetë faktin se
ai ishte nga Vlora. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve që të punojnë në çift për ta kthyer atë në gjuhën standard.
Nxënësit punojnë qetësisht në fletore. Mësuesi/ja kalon nëpër banka dhe i ndihmon sa herë që e gjykon të
nevojshme.
Në përfundim të detyrës lexohen e diskutohen punimet e disa nxënësve.
Vlerësim: Nxënësit vlerësohen për pjesëmarrjen e tyre në të gjitha veprimtaritë mësimore, por sidomos për
rishkrimin e fjalimit të Isamil Qemalit me fjalët e tyre.
117
Tema mësimore: Tema e atdheut Situata e të nxënit:

Kompetenca: Shkruajmë
temës mësimore: • shkrim,
Nxënësi/ja: • lloj,
• shkruan një shkrim me temë atdhetare duke zgjedhur një • gjuha shqipe,
nga temat e dhëna; • Flamur Kombëtar,
• shkruan duke respektuar rregullat drejtshkrimore të • Hero i Kombit
fjalëve, shenjat e pikësimit brenda dhe në fund të fjalisë;
• zgjedh strukturat e duhura gjuhësore dhe fjalorin e
përshtatshëm për lidhjen e mendimeve në shkrimet e tyre.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, fisha me ngjyra. • Histori
Shkrimi i lirë, Turi i Galerisë.

Hapi I
Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën e mësimit: Të shkruajnë një shkrim me temë atdhetare duke zgjedhur
nja nga temat e mëposhtme:
− Gjuha shqipe
− Flamuri Kombëtar
− Hero i Kombit
Gjatë orëve të fundit nxënësit kanë zhvilluar plot pjesë letrare që kanë lidhje me temat e mësipërme. Kujtojmë
“Lindja e Gjergj Kastriotit” pjesa që flet për Heroin tonë Kombëtar, apo poezia “Himni i Flamurit” e Gjergj
Fishtës kushtuar flamurit, simbolit të kombit.
Tashmë nxënësit janë të lirë të zgjedhin një nga temat e të shprehin mendimet e tyre.
Theksohet se nxënësit janë të lirë të zgjedhin llojin e shkrimit: poezi ose prozë.
Hapi II
Nxënësit punojnë individualisht për rreth 30-35 min. Këshillohet që të punojnë me kujdes, pa u nxituar. Kur
të kenë mbaruar, të mos harrojnë t’i rikthehen edhe një herë krijimit për të parë formulimin e mendimeve,
përdorimin e shenjave të pikësimit etj., në mënyrë që varianti përfundimtar të jetë sa më i saktë.
Hapi III
Pas përfundimit të detyrës 5 minutat e fundit të orës mësimore, organizohet Turi i Galerisë. Disa nga nxënësit
që kanë dëshirë lexojnë me zë të lartë punimin e tyre, ndërsa të tjerët e ngjitin në muret e klasës. Secili nxënës
mund të lëvizë nëpër klasë dhe të lexojë punimet e të tjerëve. Në fletët e paraqitura mund të bëhen edhe
komente.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësojnë punën e njëri-tjetrit. Mësuesi/ja merr disa fletore për të realizuar vlerësimin me
shkrim.
118
Tema mësimore: Vetëm ti mund të vazhdosh Situata e të nxënit:

(2 orë) • Zhvillohet një konkurs
mësimore: • Mjeshtri i Madh,
Nxënësi/ja: • vdes,
• lexon për t’iu përgjigjur pyetjeve rreth përmbajtjes së tregimit; • vlerëson,
• pasuron fjalorin me fjalë e shprehje të një fushe të caktuar; • piktorin e ri,
• krahason pikturën e Mark Bazaitit me ato të piktorëve venedikas; • vazhdon,
• zbulon mesazhin që përcillet nga titulli i tregimit; • Këshilli i Dogjëve,
• dallon tipe të ndryshme fjalish në dialogun ndërmjet Alvises dhe • vlerëson,
Markut; • tablo,
• gjen dhe shkruan fjalët kyçe që paraqesin gjendjen fizike dhe • kryevepër,
shpirtërore të Vivarinit para vdekjes, vendimin e këshillit, përshkrimin • mërgimtar.
e tablosë së Markut.
Teksti i nxënësit, libri digjital, skeda letre. • Gjeografia
• Historia
Konkurs, lexim në heshtje, pyetje-përgjigje, diskutim, punë në çift.
Hapi I
Mësimi nis me një konkurs. Mësuesi/ja u thotë nxënësve që në skeda të vogla letre për 3 minuta të shkruajnë
sa më shumë emra artistësh të shquar shqiptarë (aktorë, kompozitorë, këngëtarë, piktorë etj.), të njohur jo
vetëm në Shqipëri, por edhe jashtë kufijve. Nxënësi që do të shkruajë më shumë emra, do të jetë fitues i lojës.
Mësuesi/ja përpiqet të jetë korrekt/e në respektimin e kohës. Pasi mbaron afati kohor nxënësit lexojnë emrat.
Është mirë që përveç emrit nxënësit të përcaktojnë edhe fushën ku ai vepron. Shpallet nxënësi fitues. Kjo
veprimtari të mos zgjasë më tepër se 10 minuta.
Hapi II
Mësuesi/ja bën lidhjen me temën e re të mësimit, u bën të njohur nxënësve titullin e tregimit, autorin si dhe
librin nga është shkëputur. Udhëzohen nxënësit të lexojnë në heshtje tregimin, me qëllim që t’u përgjigjen
pyetjeve të rubrikës Kupto përmbajtjen.
Tashmë është bërë e njohur që nxënësit njihen me fjalët dhe shprehjet gjatë leximit të pjesës ndihmuar edhe
nga fjalori i dhënë në tekst. Fjalët e nënvizuara në tekst i njohin nxënësit edhe me një fjalor të një fushe të
caktuar, atë të detarisë, p.sh.: gondolier, bash etj.
Hapi III
Pasi kanë përfunduar leximin e pjesës, lexohen pyetjet dhe nxënësit duhet t’u japin përgjigje bashkë me
argumentet se ku e mbështesin përgjigjen e tyre. P.sh:
− Ku zhvillohet ngjarja e tregimit?
Përgjigjja e mundshme e nxënësve mund të jetë:
Ngjarja e këtij tregimi zhvillohet në Venedik. Argumentet ku e mbështes përgjigjen time janë
gondolat si dhe përmendja e Kanalit të Madh të Venedikut.
119
Në ushtrimin 3 nxënësit përzgjedhin arsyet ku u mbështet Këshilli i Dogjëve për të mos i dhënë të drejtën
Markut ë të vazhdonte punën e Vivarinit. Nxënësit argumentojnë zgjedhjet e tyre me fjalë nga teksti. Zgjedhjet
e nxënësve mund të jenë:
− Marku ishte i mërguar.
− Kishin më shumë besim te piktorët vendas.
Për të realizuar ushtrimin 4, nxënësit rikthehen në tekst, në faqen 101, në paragrafin “Dhe ja erdhi çasti i
vlerësimit ….” dhe e lexojnë për të nxjerrë në pah dallimet ndërmjet pikturës së Markut dhe dy pikturave të
tjera.
Në ushtrimin 5 nxënësit i vendosin nga një titull secilës pjesë të tregimit.
Në ushtrimin 6 nxënësit shpjegojnë pse Mark Bazaitit iu dha e drejta për të vazhduar kryeveprën e lënë
përgjysmë. Nxënësit nëpërmjet fjalive të mëposhtme nxjerrin aftësitë e mëdha të Mark Bazaitit.
“Por gjatë punës u kuptua se pikturat e tyre s’qenë të lartësisë së Mark Bazaitit. Pas shumë peripecish, më në
fund Mark Bazaitit ia njohën të drejtën t’i vazhdonte punimet në monumentin e Fretërve.”
Ora e dytë
Hapi IV. Ora e dytë nis me rubrikën Analizo gjuhën.

Në ushtrimin e parë nxënësit përpiqen të dallojnë në dialogun ndërmjet Alvise dhe Markut tipe të ndryshme
fjalish sipas kumtimit.
fjali pyetëse: Si jeni mjeshtër?

fjali nxitëse: Ti duhet t’i vazhdosh, t’i përfundosh ato.
fjali mohore: − O, jo, mjeshtër, jo, mos e thuaj këtë... − tha djaloshi i prekur.
fjali pohore: Aty kam pikturuar gjërat më të mira të jetës sime.
Në ushtrimin e dytë nxënësit gjejnë dhe shkruajnë fjalë kyç që paraqesin:

− gjendjen fizike dhe shpirtërore të Alvise Vivarinit para vdekjes: sy të pikëlluar, po lëngonte, po vdes,
buzëqeshi me hidhërim,
− vendimin e Këshillit: do të caktojmë, do të viheni në provë, do të gjykojmë
− përshkrimin e tablosë së Markut: figurat e kalorësve, të ngjashëm me kalorësit arbër, plot gjallëri, ngjyra
dhe jetë, me mjeshtëri të shkëlqyer, me art të madh.
Hapi V
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Nxënësit, mbështetur në titullin e tregimit dhe se si janë shtjelluar ngjarjet,
nxjerrin mesazhin e tregimit. Më pas ata bëjnë lidhjen e së shkuarës me të tashmen, se si shumë artistë
shqiptarë janë bërë të njohur me veprën e tyre falë talentit, punës dhe këmbënguljes.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për pjesëmarrjen në konkurs, diskutimin e çështjeve të shtruara, si dhe
plotësimin e ushtrimeve në libër.
Detyrë shtëpie: Përgjigju me shkrim pyetjes: Pse është e rëndësishme që në një konkurrim të fitojë ai që e
meriton dhe që juria të jetë e drejtë? Në dobi të kujt është kjo?
120

Tema mësimore: Fjalët e parme dhe fjalët jo të parme Situata e të nxënit:
temës mësimore: • të parme,
Nxënësi/ja: • jo të parme,
• dallon fjalët e parme dhe jo të parme; • të prejardhura,
• klasifikon fjalët sipas formimit të tyre: të parme, të • të përbëra.
prejardhura, të përbëra;
• dallon fjalët nga të cilat janë formuar fjalët e prejardhura;
• dallon fjalët me të cilat janë formuar fjalët e përbëra.
Vëzhgo-dallo-diskuto, të nxënët në bashkëpunim, punë e drejtuar, punë e pavarur-zbatimi i njohurive.

Duke përdorur shkumësa me ngjyra shkruhen në tabelë fjalët e mëposhtme:
sy, miqësor, lule, luleshitës, mal, malësor, trup, trupmadh, punëtor, udhëtoj, rrugëtim.
dhe u kërkohet nxënësve të dallojnë fjalët që nuk vijnë nga ndonjë fjalë tjetër dhe ato që vijnë nga fjalë të tjera.
Nxënësit dallojnë fjalët: sy, lule, mal, trup, që nuk janë formuar nga fjalë të tjera dhe fjalët: miqësor,
luleshitës, malësor, trupmadh, punëtor, udhëtoj dhe rrugëtim që janë formuar nga fjalë të tjera. Duke
përdorur shkumësat me ngjyra mësuesi/ja tregon fjalët nga të cilat janë formuar.
P. sh: punëtor, miqësor, malësor, udhëtoj, rrugëtim, duke treguar se këto quhen fjalë të prejardhura dhe se
formohen nga një fjalë me pjesë të tjera.
Ndërsa fjalët trupmadh dhe luleshitës janë fjalë të përbëra që formohen nga bashkimi i dy fjalëve.
Ndërtohet skema për fjalët e parme dhe jo të parme.
të parme
Fjalët të prejardhura
jo të parme
të përbëra

Hapet teksti në faqen 103. Lexohen njohuritë gjuhësore për fjalët e parme dhe jo të parme (të
prejardhura dhe të përbëra), shoqëruar dhe me shembujt përkatës.
Nxënësit punojnë nën drejtimin e mësuesit/es për të vendosur në tabelë sipas formimit fjalët në kllapa.
Të parme: punë, laj, dritë, rrugë, shesh, kodër, fjalë,shoh, rri.
Të prejardhura: lisnajë, kodrinor, fjalor, qytetar, përqesh, zhvesh.
Të përbëra: librashitës, buzëqesh, punëdhënës.
121
Punohen ushtrimet 1, 2, 3 faqe 103.
Ushtrimi 1 Nxënësit dallojnë fjalët e parme, të prejardhura dhe të përbëra.
Të parme: sy, gënjej, gojë, thur.
Të prejardhura: urdhëroj, sekretar, përkëdhel, gënjeshtër, përshëndet, thurje, çliroj, shfaq, mburrje.
Të përbëra: bukëpjekës, librashitës, flokëverdhë, udhëheqës, këmbëngul.
Në ushtrimin 2 nxënësit plotësojnë tabelën sipas modelit.
Të parme kuq lule udhë qendër blej qesh

Të prejardhura skuq lulishte udhëtoj qendror blerës qeshje
Të përbëra flokëkuq luleshitës hekurudhë kryeqendër shitblerës buzëqeshje
Ushtrimi 3. Nxënësit dallojnë fjalët nga të cilat janë formuar fjalët e prejardhura dhe i nënvizojnë ato.
burrëri, trimëri, çliroj, veshje, krehje, vendos, drejtësi, fluturoj, i papastër, kombëtar, pastroj
Vlerësimi: Vlerësimi i nxënësve bëhet duke u mbështetur në aftësitë e tyre për të dalluar fjalët e parme dhe
jo të parme.
Shënim: Porositen nxënësit që orën tjetër të sjellin në klasë fotografi apo piktura të veprave të famshme
arkitekturore jo vetëm në Shqipëri, por edhe në botë, që ata mund t’i kenë vizituar apo që mund t’i kenë parë
në internet dhe u kanë lënë mbresa të pashlyeshmet. Këto foto nxënësit mund t’i shoqërojnë edhe me të dhëna
për arkitektin që i ka ndërtuar, kohën kur janë ndërtuar, për nder të kujt janë ndërtuar e kështu me radhë.

Tema mësimore: E gjetur pas 400 vjetësh Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Foto nga veprat më të famshme arkitekturore
të Arkitekt Sinanit.
temës mësimore: • arkitekt
Nxënësi/ja: • ndërtim
• sjell informacione për vepra të famshme arkitekturore në • monument
Shqipëri e në botë; • rikonstruksion
• lexon tekstin për të kuptuar përmbajtjen e tij; • teknikë
• analizon personazhet duke krahasuar cilësitë e tyre; • 400 vjet
• shpjegon domethënien e gjetjes së letrës pas 400
vjetësh duke e dhënë mendimin e tij/saj me shkrim;
• nxjerr nga teksti të dhënat që kanë lidhje me datat,
personazhet, emrat e vendeve, fjalët kyç për ndërtimin .
• Gjeografi
Bisedë, lexim zinxhir, diskutim, Diagrami i Venit, shkrim i lirë.
122

Mësimi fillon me një bisedë që zhvillohet me nxënësit rreth fotove, pikturave që ata kanë sjellë për vepra të
famshme arkitekturore jo vetëm në Shqipëri, por edhe në botë. Nxënësit përshkruajnë kujtimet që ata kanë
nga vizita në këto vepra në vende të ndryshme duke i plotësuar edhe me informacione mbi arkitektët, kohën
kur janë ndërtuar apo edhe mënyrën se si janë ndërtuar. Ka edhe nga ata nxënës të cilët nuk kanë pasur
mundësi të vizitojnë ndonjë vepër të tillë, por kanë marrë informacione nga interneti apo filma e dokumentarë
të ndjekur në televizor.

Mësues/ja u thotë nxënësve se edhe tema e re mësimore flet për një vepër të tillë; xhaminë dhe kompleksin
ndërtimor të sulltan Sulejmanit në Stamboll dhe për konstruktorin e saj, Arkitekt Sinanin. Ai ishte një nga
arkitektët më të famshëm të kohës kur jetoi, i vlerësuar nga historianët apo arkitektët me të njohur në botë.
Nxënësit lexojnë informacionin në libër për jetën dhe veprën e Arkitekt Sinanit.
Lexohet tregimi nga 2-3 nxënës për të njohur përmbajtjen e tij. Gjatë leximit nxënësit nënvizojnë fjalët e
panjohura dhe më pas sqarohet kuptimi i tyre.
Ushtrimin 3 nxënësit mund ta realizojnë nëpërmjet Diagramit të Venit për të bërë një krahasim midis dy
personazheve njërit piktor e tjetrit konstruktor, por të dy mjeshtër të mëdhenj.

Punohet rubrika Analizo gjuhën. Nxënësit nxjerrin të dhënat që marrin nga ky tekst në lidhje me
Data/vite: 1500‒1505, ndërtimi zgjati 7 vjet,ndërtimi do të përballonte 400 vjet.

Fjalë kyç për ndërtimin: gurë, harqe, teknikë e veçantë, gdhendje, dritare, qelq shumëngjyrësh, dyer, sedef,
fildish.
Emra personazhesh: Sulltan Sulejmani, Arkitekt Sinani
Emër vendi: Stamboll
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Nxënësit punojnë me shkrim për t’i dhënë përgjigje pyetjes 2 dhe 3. Në
fund të detyrës lexohen mendimet që nxënësit kanë dhënë për të treguar largpamësinë e Arkitekt Sinanit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për diskutimet e bëra në pjesën e parë të mësimit rreth veprave të famshme
arkitekturore në Shqipëri e në botë, si dhe për përgjigjet e dhëna për të gjitha çështjet e shtruara në këtë
temë mësimore.
Shënim: Udhëzohen nxënësit që të hulumtojnë dhe të mbledhin materiale rreth jetës së një personaliteti të
shquar nga fusha të ndryshme të muzikës, sportit, shkencës dhe politikës, si:
• të dhëna për jetën e personalitetit: data, vende, veprimtari të tij etj.,
• ngjarje,
• foto,
• certifikata, kujtime etj.
Kjo do t’i ndihmojë nxënësit që orën tjetër të shkruajnë (biografi) për jetën e tyre.
123

Tema mësimore: Shkrimi biografik dhe autobiografik Situata e të nxëni:
temës mësimore: • biografi
Nxënësi/ja: • veta III
• dallon shkrimin biografik nga ai autobiografik; • autobiografi
• kthen një tekst nga veta e parë në të tretë dhe anasjelltas; • veta I
• shkruan një shkrim të shkurtër biografik për një
personalitet;
• shkruan një shkrim autobiografik.
Lexim i heshtur, bisedë e kombinuar me shpjegim, diagram i Venit, punë në grup, shkrim i lirë, Turi i Galerisë.

Hapi I
Me ndihmën e një video-projektori mësuesi/ja shfaq në ekran dy tekstet e dhëna në libër, njëri për Dora
d’Istrian dhe tjetri për Nikola Teslën, ndërkohë që tekstet e nxënësve janë të mbyllura.
Udhëzohen nxënësit që t’i lexojnë në heshtje të dyja tekstet me qëllim që t’u përgjigjen më pas pyetjeve që do
t’u drejtojë mësuesi/ja.
Pas leximit drejtohen pyetje:

• Cili tekst është shkruar në vetën e tretë? Po në vetën e parë?
• Në cilin tekst rrëfehet për një person tjetër?
• Në cilin tekst autori shkruan për veten e tij?
Hapi II
Mbështetur në përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja sqaron se:
Teksti i shkruar nga një person për jetën e dikujt, në vetën e tretë quhet biografi. Teksti biografik jep të dhëna
në mënyrë të detajuar për jetën e një njeriu të rëndësishëm. Ai rrëfen ngjarje të vërteta sipas një rendi logjik
dhe kronologjik me vende, data dhe njerëz realë.
Teksti i shkruar në vetën e parë për vetën tënde, quhet autobiografi. Në të autori jep të dhëna në mënyrë të
detajuar për jetën e vet, që nga momenti i lindjes e deri në çastin që po shkruan, mbështetur në kujtimet e tij.
Ndërtohet Diagram i Venit për biografinë dhe autobiografinë.
shkruhet në shkruhet në vetën e parë

vetën e tretë
Biografi Autobiografi
shkruhet autori shkruan për veten

për jetën e një personi tjetër
Hapi III
Udhëzohen nxënësit të hapin librat në faqen 106 dhe të punojnë në fletore për ta kthyer tekstin e parë në vetën
e parë dhe tekstin e dytë në vetën e tretë. Në përfundim të detyrës lexohen disa prej tyre.
124
Hapi IV
Vetë nxënësit do të shkruajnë një biografi ose autobiografi. Ndahet klasa në dy grupe sipas dëshirës:
Grupi i parë zgjedh të shkruajë një autobiografi. Ata mund të shkruajnë për një ngjarje të jetës së tyre që u
ka mbetur në kujtesë.
Grupi i dytë zgjedh të shkruajë një biografi. Nxënësit janë udhëzuar që një orë më parë për të hulumtuar dhe
për të mbledhur materiale rreth jetës së një personaliteti të shquar nga fusha të ndryshme të muzikës, sportit,
shkencës, politikës etj. Kjo do t’i ndihmojë ata që të shkruajë për jetën e këtyre personaliteteve.
Mësuesi/ja nuk harron të theksojë se do të jetë një shkrim i shkurtër, të kenë kujdes në respektimin e veçorive
të secilit shkrim dhe të rregullave drejtshkrimore të gjuhës shqipe.
Hapi IV
Në përfundim të detyrës lexohen, diskutohen dhe vlerësohen disa prej tyre. Punimet më të mira vendosen
në Turin e Galerisë.
Vlerësimi: Mësuesi\ja mbledh disa detyra dhe i vlerëson me notë.

Tema mësimore: Pjesët përbërëse të fjalës. Ushtrime Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Stuhi mendimi
mësimore: • mbaresë,
Nxënësi/ja: • temë,
• dallon pjesët përbërëse të fjalës (temën, mbaresën, rrënjën, • rrënjë,
parashtesën, prapashtesën); • parashtesë,
• formon fjalë të prejardhura me parashtesat e prapashtesat e dhëna; • prapashtesë.
• formon fjalë të prejardhura nisur nga fjalët e dhëna.
Stuhi mendimi, mendo-trego-diskuto, kllaster, punë e drejtuar, diskutim.
Zhvillimi i orës së mësimi

Hapi I
Mësimi nis me një stuhi mendimi:
• Ç’quajmë fjalë të parme? Po jo të parme?
• Sa llojesh i kemi fjalët e parme?
• Si formohen fjalët e prejardhura?
• Po fjalët e përbëra?
125
Mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të japin shembuj fjalësh të parme dhe jo të parme., të cilat i shkruan në tabelë.
Hapi II
Duke përzgjedhur një nga fjalët e parme të dhëna nga nxënësit, mësuesi/ja u kërkon atyre ta përdorin atë në
fjali dhe të shohin nëse ndryshon gjatë përdorimit.
P. sh: fjala gjysh. Nxënësit formojnë fjali me të.

• Gjyshi lexon gazetën.
• Gjyshit i dhurova një shkop të ri.
• Gjyshin e dua shumë.
- A ndryshon gjatë përdorimit në fjali?

- Në ç’forma paraqitet ky emër? (gjyshi, gjyshit, gjyshin)
Mësuesi/ja sqaron se gjatë përdorimit në fjali të emrit gjysh dallojmë se një pjesë e tij nuk ndryshon, dhe një
pjesë ndryshon.
Kjo pjesë e fjalës që ndryshon quhet mbaresë, kurse pjesa që nuk ndryshon quhet temë.
Të gjitha fjalët përbëhen nga tema dhe mbaresa.
Hapi III
Mësuesi/ja vazhdon më tej duke zgjedhur fjalë të prejardhura të formuara me parashtesë e prapashtesë nga
shembuj e dhënë. Ajo në bashkëpunim me nxënësit sqaron se si janë formuar këto fjalë duke theksuar se
pjesa që i shtohet para një fjale e formon një fjalë të re quhet parashtesë, ndërsa ajo që i shtohet pas quhet
prapashtesë.
Pas kësaj mësuesi/ja ndërton kllasterin me pjesët përbërëse të fjalës.
Përbërësit e fjalës
Parashtesa Prapashtesa Tema Mbaresa Rrënja
Pjesa që i shtohet Pjesa që i shtohet Pjesa e fjalës Pjesa e fjalës që Pjesa më e vogël e
para temës dhe pas temës dhe që mbetet pasi ndryshon gjatë fjalës që mbart një
formon fjalë të re. formon fjalë të re. hiqet mbaresa. përdorimit në fjali. kuptim leksikor.
Jepen dy shembuj ku nxënësit dallojnë pjesët përbërëse të fjalës.
punëtori Shfaqjen
mbaresa - i mbaresa - n
tema - punëtor tema - shfaqje
parashtesa - tor prapashtesa - je
rrënja - punë parashtesa - sh
rrënja - faq
Shënim. Këtu mësuesi/ja mund të sqarojë edhe rrënjët e lidhura, rrënjët pa kuptim të qartë leksikor dhe që e
marrin atë kur bashkohen me parashtesën ose prapashtesën.
126
Hapi IV
Udhëzohen nxënësit të hapin librat në faqen 107 dhe të lexojnë në heshtje me kujdes informacionin e dhënë.
Nëse kanë ndonjë paqartësi sqarohet nga mësuesi/ja.
Hapi V
Punohet nën drejtimin e mësuesit/es ushtrimi 1. Nxënësit dallojnë temën dhe mbaresën. Tema është
shënuar me të zeza.
punën, qytetit, luante, drejtësinë, mësueset, kryeqendër, sheshpushimit, kodrinën, lisin, fjalëve,
shkova, dija, shikon, rrimë, shikojmë, kërkonte, luanit, përqeshnit, përshëndetjen, peshkut,
vendbanimin.
Ora e dytë USHTRIME

Hapi VI
Gjatë orës së dytë nxënësit do të punojnë ushtrimet 2-6, faqe 109.
Në ushtrimin 2 plotësojnë fjalët me mbaresën e duhur.
Parku ndodhet pranë bregut të detit.
Ngjyrat e gjetheve ishin shumë të bukura. etj.
Në ushtrimin 3 formojnë fjalë të prejardhura duke lidhur temat me parashtesat e dhëna.
zh+ vesh = zhvesh
zh + bëj = zhbëj
zh+ duk = zhduk
për + shkruaj =përshkruaj
për + vesh= përvesh
për + bëj =përbëj
Në ushtrimin 4 formojnë mbiemra të prejardhur
pa + pastër = i papastër e papastër
pa + larë = i palarë e palarë
pa + pjekur = i papjekur e papjekur
pa + krehur = i pakrehur e pakrehur
Ushtrimi 5 Formo fjalë të prejardhura me parashtesat mos, ri:
mosbesim
mosbindje
moskokëçarje
rindërtoj
rishkruaj
ribëj
Ushtrimi 6 Formo fjalë të prejardhura duke lidhur prapashtesën me temën.
dëlirësi atdhetar fshatar
mirësi luftëtar qytetar
zgjuarsi kryetar detar
gjatësi shqiptar korçar
Nga mbiemrat u krijuan emra.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përgjigjet e dhëna gjatë punimit të ushtrimeve.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 7, faqe 108
127

Tema mësimore: Emri Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Emri im
mësimore: • do të doja,
Nxënësi/ja: • të quhem,
• flet për emrin e tij; • të shkruaj,
• lexon poezinë me intonacion; • të pikturoj,
• shpjegon dëshirën e djalit për t’u ngjarë figurave të shquara; • të shpik,
• dallon foljen kyç në këtë poezi; • më i mirë,
• dallon fjalitë me rend jo të zakonshëm; • vetë.
• gjen fjalët që rimojnë në këtë poezi.
Burimet: teksti i nxënësit, libri digjital, fletore. Lidhja me fushat e tjera:
Bisedë, lexo-analizo-plotëso, rrjet diskutimi.

Zhvillohet një bisedë me nxënësit rreth çështjeve të mëposhtme:
• A ju pëlqen emri juaj?
• Kush jua ka vënë?
• A e dini cila është domethënia e emrit tuaj?
• Do të donit të kishit emrin e ndonjë personi tjetër të famshëm?
• Nëse po të cilit? Pse?
Nxënësit përgjigjen lirisht. Ata mund të rrëfejnë histori të ndryshme që kanë lidhje me emrin e tyre. Dëgjohen
me kujdes, pa bërë komente.

Njihen nxënësit me titullin dhe autorin e poezisë. Xhani Rodari është një poet italian, një nga më të njohurit në letërsinë
për fëmijë. Nxënësit mund të kenë lexuar vepra të këtij shkrimtari, si: “Udhëtari i madh” apo “Shigjeta e kaltër”.
Lexohet poezia nga dy-tre nxënës. Në vend të pikave nxënësit vendosin emrin e tyre. Marrin një informacion
të shkurtër të dhënë në tekst në faqen 110 për tri figurat e shquara: Dante Aligierin, Euklidin, Xhoton.
Pasi nxënësit janë njohur me vargjet e poezisë kalohet te rubrika Kupto përmbajtjen. Ata u përgjigjen pyetjeve
1 dhe 2.

Punohet rubrika Analizo gjuhën. Në ushtrimin 1 nxënësit dallojnë foljen kyç do të doja e cila përmendet 5
herë në këtë poezi.
Në ushtrimin 2 shkruajnë rendin e zakonshëm të fjalisë: të shkruaj një poemë të bukur. Mësuesi/ja sqaron
se ndodh shpesh në poezi të ndryshojë rendi i gjymtyrëve për efekte artistike me qëllim që të theksohen më
shumë këto gjymtyrë. Në letërsi njihet si zhvendosje artistike.
Në ushtrimin 4 nxënësit gjejnë e japin shembuj të tjerë të ndryshimit të rendit. Ata rikthehen edhe një herë te
poezia për të gjetur vargjet dhe për të treguar efektet që krijojnë këto zhvendosje:
të bukura t’i bëj pikturat,
më i zoti do të doja të isha
të gjitha zotësitë t’i kisha
128
Në ushtrimin 5 nxënësit gjejnë fjalët që rimojnë:
më i zoti do të doja të isha
të gjitha zotësitë t’i kisha.
për t’u bërë çdo ditë
nga pak dhe më i mirë se vetë.
Kalohet te rubrika Nxirr mesazhin. Pyetjen 1 mësuesi/ja e zhvillon me teknikën e rrjetit të diskutimit.
Shtrohet pyetja binare:
Të kopjojmë të tjerët Të jemi vetvetja

A duhet të kopjojmë të tjerët apo t’i kemi
si shembull e të jemi vetvetja?
Nxënësit zgjedhin nëse duhet të kopjojnë të tjerët apo t’i kenë shembull e të jenë vetvetja. Për çdo zgjedhje
nxënësit duhet të japin argumentet e tyre. Ata dëgjohen me kujdes pa u paragjykuar për zgjedhjet e tyre.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për gjithë përfshirjen e tyre në veprimtarinë mësimore.
Detyrë shtëpie: Shkruaje këtë poezi duke zëvendësuar emrat e figurave të shquara italiane me figura të
shquara shqiptare. Mos harro të zëvendësosh dhe vargjet ku shkruhet se pse janë dalluar ata.
P.sh.: Më pëlqen të quhem Naim
të shkruaj poemën “Bagëti e bujqësi”.
Shënim: Porositen nxënësit të marrin për orën tjetër mësimore fotografi ku shfaqet qartë portreti i tyre.
Të realizojnë një fotokopje të këtij portreti. Të presin nga revistat disa imazhe që paraqesin trupa atletësh,
kozmonautësh, balerinash, këngëtarësh etj., të fëmijëve të moshave të ndryshme. Të marrin me vete edhe
mjetet e vizatimit.

Tema mësimore: Autoportreti Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë (model 1) Fotografi, portret, foto revistash me trupa
atletësh, kozmonautësh, balerinësh etj. sipas
preferencave.
temës mësimore: • autoportret,
Nxënësi/ja: • fjalë,
• përshkruan tiparet e fytyrës së tij me fjalë; • pikturë,
• realizon autoportretin e tij real ose fantastik me pikturë • udhëzim,
mbështetur në udhëzimet e dhëna; • portret realist,
• vlerëson punën e shokëve duke shpallur më të mirat. • portret fantastik.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, fotografi portret, • Muzika
fletë formati A4, ngjyra, foto revistash me trupa atletësh, • Sporti
kozmonautësh, balerinësh, këngëtarësh. • Astronomia
• Art pamor
lexo – zbato në praktikë, shkrim i lirë, diskutim.
129
Hapi I
Nxënësit kanë sjellë me vete materialet që janë porositur një orë më parë, të cilat i vendosin të gjitha mbi
bankë. Mësuesi/ja i njeh me detyrën që do të realizojnë në atë orë mësimore, autoportretin e tyre në dy
mënyra: a) duke përshkruar tiparet e fytyrës së tyre me fjalë dhe b) duke e vizatuar atë.
Hapi II
Nxënësit lexojnë udhëzimet e dhëna në tekst në faqen 111 për mënyrën se si do të realizojnë detyrën.
Një përgatitje paraprake ata e kanë bërë që në shtëpi, prerjen e fotove me trupa këngëtarësh, balerinësh,
sportistësh sipas preferencës së tyre nga revistat. Kjo i ndihmon ata të kursejnë më shumë kohë.
Hapi III
Në fillim mbështetur në fotografinë që shfaq portretin e tyre, ata përshkruajnë tiparet e fytyrës. Përdorin sa
më shumë mbiemra për ta realizuar sa më mirë autoportretin. Tregojnë kujdes në respektimin e shenjave të
pikësimit, shmangien e fjalëve të përsëritura. Mendimet të shprehen shkurt, por qartë.
Hapi IV
Vetëm pasi kanë mbaruar autoportretin me shkrim ata vazhdojnë të realizojnë atë me pikturë sipas udhëzimeve.
Nxënësit punojnë qetësisht për disa minuta. Kjo është një punë argëtuese për ta, kështu që e kryejnë me
shumë dëshirë. Mësuesi/ja i ndjek me kujdes ndërsa ata punojnë dhe i ndihmon nëse kanë nevojë.
Hapi V
Në minutat e fundit të orës mësimore, pasi kanë mbaruar autoportretet, nxënësit mund të organizojnë një
ekspozitë të vogël, në të cilën mund të ftojnë edhe nxënës të klasave të tjera. Mund të ndihmojë edhe mësuesi/
ja i/e lëndës së artit pamor. Secili autor prezanton punën e tij, të cilën duhet ta ngjisë në një karton. Ndahen
autoportretet realiste nga ato fantastike. Mund të vendoset në sfond dhe një muzikë e bukur për të krijuar
atmosferë plot ritëm. Një juri me nxënës dhe me mësuesin/en e artit pamor shpallin punimet më të bukura.
Vlerësimi: Vlerësohet realizimi i autoportretit jo vetëm me shkrim, por edhe me pikturë. Nxënësit fitues
vlerësohen me notë.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: II Klasa: V

Tema mësimore: Autoportreti Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë (model 2) • foto, autoportret, kolazhe
temës mësimore: • portret,
Nxënësi/ja: • autoportret,
• dallon portretin realist nga ai fantastik; • realist,
• diskuton rreth punës së tij dhe punës së shokëve; • fantastik,
• argumenton zgjedhjen e bërë në lidhje me portretin • kolazh,
fantastik. • ekspozitë.
Teksti i nxënësit, formati digjital, letra format A4, lapsa me ndërkurrikulare:
ngjyra, karton, revista • Vizatim
• Shkencat e natyrës
130

Krijim me fjali, krijim me pikturë, punë individuale, punë në grup.
Parashikimi i njohurive: Stuhi mendimesh, krijim me fjalë

Mësuesja nxit nxënësit të thonë çfarë mendojnë kur dëgjojnë fjalën autoportret.
vizatim realist portret i vetvetes

Autoportret
Udhëzohen nxënësit të përshkruajnë me fjalë tiparet e fytyrës së tyre: ngjyrën e fytyrës, formën, ngjyrën dhe
madhësinë e syve, hundën, buzët, ngjyrën e flokëve, veshët.
Lexojnë përshkrimin disa nxënës.
Ndërtimi i njohurive: Punë individuale, krijim portreti realist, kolazh

Mësuesja ka udhëzuar një ditë më parë nxënësit për të bërë fotokopje bardhezi të portretit të tyre shkëputur
nga një fotografi, si dhe të sjellin imazhe atletësh, këngëtarësh, balerinash (nga revista).
Ndahet klasa në dy grupe.
Grupi 1 do të krijojë autoportret realist, duke ndjekur këta hapa:
- vizatojnë tiparet e fytyrës me laps në letër kalk, duke e vendosur letrën kalk sipër fotokopjes;
- ngjyrosin autoportretin;
- përdorin pikëzimin apo përthyerjen;
- ngjisin autoportretin në një karton;
- tërhiqet vëmendja nxënësve për të ruajtur veçoritë e tipareve të tyre.
Grupi 2 do të realizojë një kolazh duke ndjekur këta hapa:

- presin nga revistat imazhe që paraqesin trupa atletësh, këngëtarësh, balerinash etj.;
- bashkojnë foton e tyre portret me trupin e prerë që e argëton më shumë ose që i pëlqen më shumë;
- ngjisin në një karton kolazhin e realizuar.
Përforcimi: Punë në grupe

- Ndajnë autoportretet nga kolazhet.
- Secili prezanton punën e bërë. Bëhen komente rreth tyre.
- Nxënësit organizojnë një ekspozitë brenda klasës ose dhe në bashkëpunim me ata të klasave të tjera.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përshkrimin e tipareve të fytyrës, krijimin e autoportretit, krijimin e
kolazhit, si dhe për pjesëmarrjen në ekspozitë. Gjithashtu ata vlerësohen për mënyrën e të shprehurit teksa
paraqesin krijimet e bëra.
Detyrë: Krijo një kolazh me fotografi.
131
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: II Klasa: V

Tema mësimore: Emri i përgjithshëm dhe i përveçëm Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Krijohet një tekst i shkurtër ku të përdoren
emra të përgjithshëm e të përveçëm.
temës mësimore: • emër,
Nxënësi/ja: • i përgjithshëm,
• dallon emrin në fjali; • i përveçëm,
• tregon cilit grup i përkasin emrat e dhënë; • shkronjë e madhe.
• përdor shkronjën e madhe për emrat e përveçëm;
• argumenton punën e bërë.
Teksti i nxënësit, formati digjital, format A4, lapsa me ndërkurrikulare:
ngjyra
Krijim i lirë, vëzhgo – plotëso, punë në grupe, diskuto-argumento.

Parashikimi i njohurive: Krijim i lirë
Mësuesja udhëzon nxënësit të krijojnë një tekst të shkurtër ku të përdorin emra të përgjithshëm e të
përveçëm (4‒5 min.)
Lexojnë krijimin disa nxënës, veçojnë emrat. fjalë njerëz
Rikujtojnë: lakim kafshë
Gjini Numër Emrat emërtojnëë sende
të përgjithshëm vende, ndjenja
femërore mashkullore njëjës shumës të përveçëm mendime, dukuri natyrore
Ndërtimi i njohurive: Vëzhgo, plotëso

Lexohet pjesa e dhënë në libër (f. 112).
Nxënësit nënvizojnë emrat dhe ndajnë në grupe:
Emra që tregojnë Emra që tregojnë Emra që tregojnë sende/ Emra që tregojnë

njerëz kafshë vende ndjenja etj.
Meri Popins ketra korije, tryezë këngë, mrekullia
Berti e zogjve mal, pasta, reçel kënaqësi, lumturia
kamerieri kërmij çajnik, çaji, pjata
të rinjtë shkopinjtë, guaska
Nxënësit vendosin pranë emrave të përgjithshëm, emra të përveçëm.

qen mal qytet
mace lumë këngëtar
132
Përforcimi: Punë në grupe, diskuto-argumento
Mësuesja udhëzon nxënësit që të punojnë në fletoren e klasës ushtrimin 1 të rubrikës “Ushtrohu”.
Nxënësit:
• nënvizojnë emrat në tekstin e dhënë;
• thonë çfarë tregon secili emër;
• ndërtojnë tabelën ku do të ndajnë emrat në të përgjithshëm dhe të përveçëm;
• diskutojnë punën e bërë: argumentojnë përdorimin e shkronjës së madhe;
• dallojnë grupin që ka më shumë emra të përveçëm.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për mendimet e dhëna në lidhje me emrat e përgjithshëm e të përveçëm,
vlerësohen për krijimet si dhe për përdorimin e shkronjës së madhe për emrat e përveçëm.
Detyrë: Shkruaj një tregim me temë: “Vendlindja ime”, ku të përdorësh emra të përgjithshëm e të përveçëm.

Tema mësimore: Më quajnë Tefta Tashko Koço Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Foto dhe video me Tefta Tashko Koçon
sipas temës mësimore: • soprano,
Nxënësi/ja: • muzikë operistike,
• lexon duke respektuar shenjat e pikësimit; • tekst biografik.
• dallon tekstin biografik dhe autobiografik
• analizon personazhin kryesor të pjesës;
• grupon të dhëna fakte;
Teksti i nxënësit, libri digjital, foto të Tefta Tashko Koços, ndërkurrikulare:
video, magnetofon, CD me këngët e këngëtares. • Edukim muzikor
Bisedë paraprake, dëgjim i drejtuar, analizë personazhi, punë në grupe

Parashikimi i njohurive: Bisedë paraprake
Mësuesja u drejton nxënësve pyetjen:
- A keni dëgjuar muzikë operistike?
Dëgjohen përgjigjet e nxënësve.
Mësuesja prezanton para nxënësve foto (dhe video) të Tefta Tashko Koços dhe lexon disa të dhëna për të.
133
Biografi e shkurtër e Tefta Tashkos

Tefta Tashko lindi më 2 nëntor 1910 në Faiym të Egjiptit. Në vitin 1921 familja e saj u kthye në
Korçë. Në datën 26 qershor 1926 ajo dha koncertin e parë në publik. Në shtator të vitit 1927
familja e saj u vendos në Montpellier, në Francë ku Tefta kreu studimet muzikore. Në vitin 1930 ajo
bëri regjistrimet e para me muzikë operistike të autorëve të shquar botërorë, si Moxarti, Shuberti,
Verdi, Puçini, si dhe këngë popullore të të gjitha qyteteve të Shqipërisë. Djali i saj i vetëm është
Eno Koço, dirigjent. Tefta Tashko Koço vdiq në moshën 37-vjeçare në 30 dhjetor 1947, në Tiranë.
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar, pyetje-përgjigje

Lexohet pyeja nga mësuesja (ose nga 2‒3 nxënës).
Punohen fjalët e fjalorit.
Punohet rubrika: “Kupto përmbajtjen”. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve:
- Në cilin qytet zhvillohet ngjarja?
- Ç’dini ju për kulturën e këtij qyteti?
- Cilat figura të shquara të artit dhe të kulturës përmenden në këtë pjesë?
- Për cilët prej tyre keni dëgjuar?
- Çfarë pritje i bënë Tefta Tashko Koços në hotel? Po në shfaqje? Çfarë tregon kjo?
Nxirret mesazhi i pjesës: Të dalësh para publikut është një përgjegjësi e madhe, prandaj duhet shumë
punë dhe përgatitje.
Sqarohen nxënësit në lidhje me tekstin biografik dhe autobiografik.
Biografia Jetëshkrimi i një njeriu që hartohet nga dikush dhe tregohet zakonisht në vetën e tretë.
Autobiografia Jetëshkrimi i një njeriu që hartohet nga ai vetë dhe zakonisht tregohet në vetën e parë.
- U kërkohet nxënësve të dallojnë pse ky tekst është biografik, ndonëse është shkruar në vetën e parë.
Përforcimi: Punë në grupe

Ndahen nxënësit në dy grupe.
Grupi 1 gjen në tekst të dhënat reale, si:
- emra vendesh dhe qytetesh,
- data,
- figura të shquara shqiptare,
- figura të shquara botërore,
- lloje muzikore,
- tituj këngësh shqiptare.
Grupi 2 gjen në tekst fjalë dhe fjali ku përshkruhen:
- vende:
- ngjarje:
- njerëz:
Nxënësit do të nënvizojnë në tekst folje në vetë të parë.
Në fund të orës mësimore nxënësit dëgjojnë në magnetofon një nga këngët popullore të kënduar nga Tefta
Koço.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për analizën e teksteve biografike dhe autobiografike, analizën e
personazhit dhe nxjerrjen e mesazhit.
Detyrë: Mëso më shumë për biografinë e Tefta Tashko Koços. (Projekt)
134

Tema mësimore: Përdorimi i shkronjës së madhe Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me emra të përveçëm njerëzish,
vendesh, rrugësh, sheshesh, shkollash.
sipas temës mësimore: • shkronjë e madhe,
Nxënësi/ja: • rregull,
• përdor shkronjën e madhe sipas rregullës së dhënë; • emra të përveçëm,
• korrigjon shkronjën e madhe në shembujt e dhënë; • pseudonime,
• përshkruan një vend duke përdorur emra të përveçëm • festa,
(jo më pak se 6 emra). • nofkë,
• ofiqe,
• dialog.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjalë e fjali. ndërkurrikulare:
• Matematikë
• TIK
Vëzhgo-diskuto, të nxënit në bashkëpunim, punë në grupe, shkrim i lirë.
Parashikimi i njohurive: Vëzhgo – diskuto

Mësuesja paraqet në tabelë fisha me fjalë dhe fjali. Nxënësit identifikojnë përdorimin e shkronjës së madhe.
Në çdo rast të paraqitur jepet rregulla gjuhësore:
- Natyra ishte... Fillon fjalia.
- Bie borë. ... Pas shenjave të pikësimit . ? !
- Babai më tha: “Ti do fitosh.” Fillon ligjërata e drejtë ose dialogu.
- Të ftoj për ditëlindje.
- Rikard Zemër Luani, Zogu i Parë, Nofkat, ofiqet, pseudonimet.
Asdreni (Aleksandër Stavre Drenova)
- Beni ecën vetë, Shekulli, Grupsat Titujt e librave, revistave, gazetave.
- Kosova, Dajti, Skënderbe, shkolla “Emin Duraku” Emrat e vendeve, rrugëve, shesheve, shkollave.
- Viti i Ri, Dita e Verës, 28 Nëntori Emra që tregojnë festa.
- Kuvendi i Shqipërisë, Shoqata e Jetimëve Emra që tregojnë institucione, organizata
shoqërore, parti politike.
Mësuesja u tërheq vëmendjen nxënësve për:
- përdorimin e thonjëzave për emrat e përveçëm të vendeve, të rrugëve, të shkollave, të shesheve, të
titujve të librave etj.
- përdorimi i shkronjës së madhe për emrat e përgjithshëm, si: rrugë, bulevard, shesh, shkollë kur janë
pjesë e emrit të përveçëm. (Rruga e Elbasanit, Sheshi i Flamurit etj.)
Ndërtimi i njohurive: Të nxënët në bashkëpunim, punë në grupe

Mësuesja udhëzon nxënësit të plotësojnë me shembuj rregullat e paraqitura në f. 116 të tekstit. Nxënësit
këmbejnë librat për të kontrolluar punën e bërë.
Punohet rubrika “Ushtrohu”.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të korrigjojnë emrat e shkruar gabim:
135
Ministria e ekonomisë Ministria e Ekonomisë
Akademia e shkencave Akademia e Shkencave
Partia për të drejtat e njeriut Partia për të Drejtat e Njeriut
Fakulteti i shkencave të natyrës Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Universiteti politeknik i Tiranës Universiteti Politeknik i Tiranës
Në ushtrimin 2 nxënësit do të nënvizojnë rastet ku shkronja e madhe nuk është shkruar si duhet.
Unë mësoj në shkollën “Ali Demi”. Kjo shkollë është në rrugën “ali Demi, në qytetin e Tiranës. Pranë kësaj
shkolle është ministria e Shëndetësisë, Ministria e Punëve të jashtme, drejtoria e përgjithshme e policisë së
Shtetit.
Në Bulevardin “Zhan d’Ark” ka një trafik të paparë. Në kryqëzimin e tij është rruga e Elbasanit. Në këtë pjesë
të qytetit të Tiranës është dhe shtëpia e fëmijës “zyber Hallulli”, Ambasada amerikane, fakulteti i gjuhëve të
huaja, fakulteti i gjeologjisë etj.
Përforcimi: Shkrim i lirë

Mësuesja udhëzon nxënësit të përshkruajnë një vend duke përdorur të paktën 6 emra të përveçëm (vendi,
institucioni, sheshi, feste etj.). Ata mund të vëzhgojnë figurën e dhënë në tekst ose jo (sipas dëshirës).
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përdorimin e saktë të shkronjës së madhe në ushtrimet e dhëna, si dhe
në krijimet e tyre.
Detyrë: Plotësojnë zarfin me adresën e tij/saj dhe të shokut/shoqes.

Tema mësimore: Sfida - një javë pa ekrane Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pyetja e ditës: Cila është pajisja jote
elektronike që të pëlqen më shumë?
sipas temës mësimore: • sfidë,
Nxënësi/ja: • ekran,
• lexon duke respektuar shenjat e pikësimit dhe me • pajisje elektronike,
intonacionin e duhur; • dialog,
• dallon dialogun që mbizotëron në këtë tregim; • hipnotizon.
• nxjerr mesazhin e pjesës duke u bazuar në titullin e
tekstit;
• diskuton mbi anët pozitive dhe negative të pajisjeve
elektronike;
• krahason veten me Lolën në një situatë të ngjashme.
136

Teksti i nxënësit, libri digjital, foto të pajisjeve elektronike, ndërkurrikulare:
format A4. • TIK
Pyetja e ditës, lexim i drejtuar, rrjeti i diskutimit.

Parashikimi i njohurive: Pyetja e ditës: Cila është pajisja jote elektronike, që të pëlqen më shumë?
Mësuesja kërkon nga nxënësit që të paraqesin foto të pajisjeve elektronike që kanë sjellë.
Ngjisin fotografinë në një format A4 dhe shkruajnë pse u pëlqen më shumë. Cilat janë avantazhet dhe
dizavantazhet.
Lexohen disa nga shkrimet e nxënësve.
Ndërtim i njohurive: Lexim i drejtuar

Mësuesja lexon pjesën me ndalesa, duke u drejtuar nxënësve pyetjet e duhura.
Ndalesa e parë: Kur mbaruan mësimin... (deri te) ... ‒ u përgjigj mësuesja.
- Ku zhvillohet ngjarja?
- Çfarë nisme kishte marrë shkolla?
- Si ishte sfida për Aleksin?
- Cilin hipnotizonte televizori?
- Po Zhana kujt nuk i rezistonte?
- Si do të reagonin prindërit e Arturit?
Ndalesa e dytë: Sa për sfidë... (deri te) ... librat në bibliotekë.
- Cilët janë pjesëtarët e familjes së Lolës?
- Pse u shqetesua Tomi?
- Cili ishte qëndrimi i mamit në lidhje me sfidën? Çfarë i këshilloi ajo Tomit?
- Po gjyshin çfarë e shqetësonte?
Ndalesa e tretë: Në fillim ishim... (deri te) ... as edhe një ekran!
- Cilat ishin veprimet e mamit në fillim të provës?
- Po Pieri si ndihej? Pse?
- Çfarë aktivitetesh bëri familja e Lolës, kur u shkëputën nga ekranet?
- A ju bën për të qeshur tregimi i Lolës për hilen e gjyshit? Pse?
- A mendoni se familja e Lolës e përballoi sfidën?
Nxënësit nxjerrin mesazhin e pjesës duke u bazuar në fjalën sfidë dhe rëndësinë e realizimit të saj.
Përforcimi: Diskuto-argumento
Po Jo
A të duken vërtet të nevojshme
kërkesat e Tomit?
Apo të parëndësishme?
Nxënësit ndahen në dy grupe dhe argumentojnë zgjedhjen që bënë.
Ora e dytë
Hapi i parë: Mendo ‒ diskuto
Mësuesja pyet nxënësit:
- A ju duk interesante pjesa që lexuat?
137
- A është vërtet “sfidë” edhe për ju mospërdorimi i pajisjeve elektronike?
Dëgjohen përgjigjet e nxënësve
Hapi i dytë
Punohet rubrika “Analizo gjuhën”.
Në këtë pjesë mbizotëron: V Dialogu X veprimi V përshkrimi

Nxënësit argumentojnë përgjigjen, tregojnë përdorimin e shkronjës së madhe në dialog dhe emrat e
përveçëm të njerëzve.
Gjejnë në tekst si e përjetoi familja e Lolës shkëputjen nga ekranet.
Në fillim të sfidës Me kalimin e ditëve

Lola: Ndiqte gjyshin si hije. Lola: Që ditën e tretë nuk e mendonte më filmin
me kartona.
Pieri: Nuk i bëri përshtypje. Pieri: Rregullonte gjëra nëpër shtëpi.
Tomi: Rënkonte si luan në kafaz. Tomi: Mbante me vete, kudo ku shkonte, MP3-shin
e vjetër.
Mami: Kërkonte bllokun dhe shkruante kontaktet Mami: Vinte fletëngjitëse në frigorifer për porositë.
e punës dhe takimet te pediatri e te dentisti. Gjyshi: Shihte fshehurazi në kompjuter filmin dhe
Gjyshi: Nuk foli fare. mbante kufje që të mos e dëgjonte njëri.
Hapi i tretë
Mësuesja i fton nxënësit të mbyllin sytë dhe të përfytyrojnë se si komunikonin njerëzit para shpikjes së
ekraneve duke vendosur përbri mjeteve të mëparshme të komunikimit pajisjet elektronike që përdoren sot.
Libri letër Libri elektronik
Gazeta letër Gazeta online
Numëratori, kalendari, ora makina llogaritëse, ora digjitale, kalendari elektronik.
Letër me postë Letër me email
Enciklopedia Ëikipedia
Lodrat Play-station, filma 3D
Mësuesja i fton nxënësit që të nxjerrin përfundimet në lidhje me “sfidën” me teknologjinë. Ajo jep edhe mendimin
e saj. Në fund nxirret mesazhi: Pajisjet elektronike kanë mjaft përparësi, por ne nuk duhet të bëhemi “të varur”
prej tyre.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin dhe mendimet e dhëna në lidhje me temën dhe mesazhet e saj.
Detyrë: Provo në fundjavë këtë sfidë duke përfshirë edhe pjestarë të tjerë të familjes. Mos harro: Mbaj shënim
në bllok punët dhe detyrat që ke për të bërë gjatë javës. Shëno, gjithashtu, numra telefoni dhe adresa. Planifiko
një aktivitet me familjen jashtë shtëpisë.
138

Tema mësimore: Emrat konkretë dhe abstraktë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali ku janë përdorur emra.
Nxënësi/ja: • konkret,
• dallon emrin në fjali; • abstrakt,
• identifikon emrat sipas llojit: konkret, abstrakt; • i përgjithshëm,
• lidh objektin me perceptimin për emrat e dhënë; • i përveçëm.
• klasifikon me tabelë emrat e dhënë në tekst.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, letra format A4, ndërkurrikulare:
lapsa me ngjyra. • Qytetari
Stuhi mendimesh, diskutim i njohurive paraprake, të nxënët në bashkëpunim, shkrim i lirë, vizatim.

Parashikimi i njohurive: Stuhi mendimesh, diskutim i njohurive paraprake
Mësuesja nxit nxënësit të rikujtojnë njohuritë për emrin.
Shkruhet me shkronjë të vogël. Shkruhet me shkronjë të madhe.
Tregon njeri, kafshë, sende, vend, pa e Tregon njeri, kafshë, sende, vend, duke e
dalluar nga të tjerët. dalluar nga të tjerët.
i përgjithshëm i përveçëm
Emri
K
konkret Aabstrakt
Tregon diçka që mund ta Emërton diçka që nuk mund ta

perceptojmë me anë të shqisave dhe perceptojmë me anë të shqisave dhe
ta paraqesim me vizatim. nuk mund ta vizatojmë.
Nxënësit ilustrojnë me shembuj çdo rast.
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim

Mësuesja udhëzon nxënësit të hapin librin në faqen 121.
139
Lexojnë tekstin, tregojnë llojin e emrave me ngjyrë.
Klasifikojnë emrat në konkretë dhe abstraktë.
Lexojnë dhe komentojnë shembujt e dhënë në tekst.
Mësuesja tërheq vëmendjen për rastet kur emri del edhe si konkret, edhe si abstrakt.
Diskutohen dy fjali të tekstit:
Vështirësia ishte se ata merreshin ditë e natë me ta...
Emrat ditë e natë këtu janë si dukuri kohore (as i shohim, as i prekim); pra, janë abstraktë.
... sa zbardhte dita e derisa binte nata
Emrat dita e nata janë konkretë, sepse ne e shohim edhe ditën, edhe natën. Ne mund edhe t’i vizatojmë ato.
Përforcimi: Vizatim
Nxënësit vizatojnë në kornizat e dhëna nëse emrat janë konkretë dhe vendosin shenjën X për fjalët që nuk
vizatohen.
Më pas argumentojnë punën e bërë duke dalluar emrat konkretë dhe abstraktë.
Ora e dytë
Hapi i parë: Punë e drejtuar
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë emrat konkretë dhe abstraktë.
Konkretë Abstraktë
Garneta, dorë, derrkucin, qielli, vapë, dita, e verës, ngjyrë,
shi, re, vetëtima shiu
Në ushtrimin 2 nxënësit do të dallojnë emrat konkretë dhe abstraktë. Do të shënojnë me K tek emrat konkretë
dhe me A tek emrat abstraktë. Plotëso sipas shembullit shqisat me të cilat perceptojmë emrat konkretë.
Të parit qytet K vit A

Të parit kangur K Të dëgjuarit cicërimë K
Të dëgjuarit bubullimë K stinë A
Të parit vetëtimë K Të ndjerit ftohtësia A
gëzim A Të parit errësirë K
kënaqësi A mendim A
Të dëgjuari tingull K Të ndjerit lagështi A
Të ndjerit hidhësi A rëndësi A
Hapi i dytë
Mësuesja udhëzon nxënësit që të shkruajnë në fletoren e klasës tabelën e ushtrimin 3.
- të dallojnë emrat në tekstin e dhënë,
- të plotësojnë tabelën.
Emrat i përgjithshëm i përveçëm konkret abstrakt

Gareta - + + -
Xhei - + + -
shpejtësi + - - +
shkallëve + - + -
140
dhomën + - + -
e gjumit + - - +
të prindërve + - + -
derën + - + -
shiun + - + -
Sitronelën - + + -
hare + - - +
shiu + - + -
babai + - + -
nëna + - + -
shtrati + - + -
dritares + - + -
shi + - + -
dhoma + - + -
Tomi - + + -
gëzimi + - - +
shtëpisë + - + -
derrkuci + - + -
Tipi - + + -
qenushen + - + -
Lulu - + + -
oborr + - + -
vetëtimë + - + -
këmbëve + - + -
shtëpi + - + -
dhomë + - + -
këmishë + - + -
shtrat + - + -
Hapi i tretë: Punë në klasë

Diskutohet puna e bërë në fletore.
Nxënësit tregojnë rastet kur emra të njëjtë dalin edhe si konkretë, edhe si abstraktë.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje me emrat, klasifikimin e tyre në konkretë dhe
abstraktë, të përgjithshëm, të përveçëm.
Detyrë: Bëj një shkrim për ndjesitë e tua në një ditë me shi. Nënvizo me të kuqe emrat konkretë dhe me blu
emrat abstraktë.
141

Tema mësimore: Teksti përshkrues/Përshkrimi i mjedisit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Dëgjojmë/Shkruajmë • Piktura të Van Gogut
mësimore: • tekst përshkrues,
Nxënësi/ja: • vëzhgim,
• dallon tekstin përshkrues nga llojet e tjera të teksteve; • pikë e këndvështrimit,
• vëzhgon dhe dëgjon përshkrimin e objektit; • vendndodhje e objekteve,
• përshkruan dhomën duke u bazuar në pikturën e Van Gogut; • forma,
• përdor në përshkrim: emra, folje, ndajfolje, mbiemra; • ngjyra,
• krahason përshkrimet e dhomave me njëra-tjetrën. • funksioni.

Teksti i nxënësit, libri digjital, piktura, vizatim i dhomës së nxënësit, temat ndërkurrikulare:
format A4, lapsa me ngjyra
Pema e mendjes, dëgjim ligjëror, punë individuale, diagrami i Venit, diskutim i përshkrimit.

Parashikimi i njohurive: Pema e mendjes
Mësuesja pyet nxënësit: Ç’është teksti përshkrues? Plotësohet grafiku organizues “Pema e mendjes”.
i pasur me detaje tekst objektiv cilësi
forma
Tekst
Tekstpërshkrues
përshkrues
ngjyra
funksione
folje përdoren vë në pah
vendndodhje
karakteristika
emra mbiemra ndajfolje
gjendjen e objektit
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim ligjëror

Mësuesja udhëzon nxënësit të shohin me vëmendje pikturën e dhënë në f. 123 të tekstit. Ndërkohë ajo lexon
materialin i cili përshkruan pikturën. Pasi dëgjojnë dhe vëzhgojnë, nxënësit do të punojnë rubrikën “Ushtrohu”.
Plotësojnë me V përgjigjen e saktë ose X përgjigjen jo të saktë.
Muret - X të kuqe X të verdha V vjollcë e çelët
Dyshemeja - X me dërrasë kafe V me tulla të kuqe X me qilim vishnje
Druri i shtratit – Ka tonin e së verdhës së gjalpit.

Dallojmë mbiemrat, foljet në kohën e tashme, ndajfoljet.
142
Përforcimi: Vija e vlerës (Rrjeti i diskutimit)
Po Jo
A të pëlqen piktura e Van Gogut?
Pse?
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përqendrimin në dëgjim dhe për mendimet e shprehura në lidhje me
pikturën.
Ora e dytë
Hapi i parë
Mësuesja lexon përshkrimin e një dhome të një bashkëmoshatari të fëmijëve.
Nxënësit vëzhgojnë ilustrimin e saj.

Pas dëgjimit, plotësojnë me V ose X
X Në shtrat janë 2-3 revista. V Dy peshq të kuq në një brokë xhami.
V Një libër për dinozaurët i pambaruar. X Një kek i vendosur mbi komodinë.
X Shtrati në formën e makinës së kaltër. X Pantallonat e ndera mbi parvazin e dritares.
Hapi i dytë
Mësuesja pyet nxënësit: A ju pëlqeu përshkrimi? Pse?
Nxënësit evidentojnë mungesën e foljeve në përshkrim.
Hapi i tretë
Mësuesja udhëzon nxënësit të përshkruajnë dhomën e tyre duke vëzhguar dhe ilustrimin që ata kanë bërë
në shtëpi.
Udhëzohen nxënësit që të përdorin elementet e tekstit përshkrues.
Lexojnë punën e bërë disa nxënës.
Hapi i katërt: Diagrami i Venit

Nxënësit krahasojnë dy dhomat e dhëna në tekst.
Dhoma e Van Gogut Dhoma e bashkëmoshatarit
Të përbashkëta
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dëgjimin me vëmendje të përshkrimeve, përshkrimin e dhomës së tyre.
Detyrë: Ilustro dhe përshkruaj dhomën e ndenjjes.
143

Tema mësimore: Gjinia dhe numri i emrit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me emra
sipas temës mësimore: • emër,
Nxënësi/ja: • gjini,
• dallon emrin në fjali; • numër,
• dallon mbaresat që marrin emrat në gjininë femërore • femërore,
dhe mashkullore; • mashkullore,
• klasifikon emrat sipas gjinisë dhe numrit; • asnjanëse,
• dallon emrat që dalin njësoj si në numrin njëjës, ashtu • mbaresë.
dhe në numrin shumës.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me emra, format A4, ndërkurrikulare:
lapsa me ngjyra
Vëzhgo-diskuto, harta e koncepteve, punë e drejtuar, punë individuale, shkëmbe fletoren.
Parashikimi i njohurive: Vëzhgo – diskuto, harta e koncepteve

Mësuesja paraqet në tabelë fisha me emra.
Nxënësit i grupojnë në tri bashkësi sipas gjinisë.
Më pas i grupojnë sipas numrit.
Plotësojnë hartën e koncepteve.
-i, -u
femërore mashkullore asnjanëse
-a, -ja gjinia -t, -të
emrat
Emri
numër
numër
njëjës numër
shumës
Nxënësit identifikojnë mbaresat për gjetjen e gjinisë, numrit dhe trajtës.
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar

Udhëzohen nxënësit të vëzhgojnë figurën në faqen 125 të tekstit.
Plotësojnë numrin shumës të emrave të dhënë.
144
Diskutohet materiali shpjegues.
Mësuesja u tërheq vëmendjen nxënësve në lidhje me mbaresën.
Laps-i, njëjës
numrin laps-a, shumës
Gjysh-en, dhanore një laps, i pashquar

Mbaresa
rasën tregon trajtën Laps-i, i shquar
tregon
Gjysh-in, kallëzore Gjysh-i, mashkullor
gjininë Gjysh-ja, femërore
Tregohen rastet përjashtimore:

Mami mbaron me – i (gjinia femërore)
Daja mbaron me – a (gjinia mashkullore)
Piktore mbaron me – e (gjinia femërore)
doktoreshë mbaron me – eshë (gjinia femërore)
Përforcimi: Punë individuale, shkëmbe fletoren.

Nxënësit punojnë ushtrimin 1 të rubrikës “Ushtrohu”.
Nxënësit nënvizojnë me të kuqe emrat e gjinisë femërore dhe me blu emrat e gjinisë mashkullore. I vendosin
ata në tabelë.
Gjinia femërore Gjinia mashkullore

festa, letër, mësimet*, motrën, mamasë, Noeli, plakut, fillim, kujdesin, respektin, babait,
shoqeve, punën, të shkollës, kërkesa, mashkullore, dajës, xhaxhait, shokëve,
telekomandë, tabletë, lojëra, shpresë, dëshirat komunitet, grupin, e teatrit, fund, libra, plaku
Nxënësit shkëmbejnë fletoren me shokun/shoqen e bankës dhe diskutojnë punën e bërë.

Shënim. Emri “mësimet”, meqenëse është në numrin shumës, do të klasifikohet tek emrat e gjinisë femërore.
Emrat e gjinisë mashkullore, që në shumës mbarojnë me -e, kthehen në gjininë femërore (mësim – mësime).
Ora e dytë
Hapi i parë: Punë e drejtuar
Mësuesja paraqet në tabelë fisha me emrat:
një - divan divan-i disa divan-e
një - fshat fshat-i disa fshat-ra
një - roman roman-i disa roman-e
një - numër numr-i disa numr-ra
Mësuesja tërheq vëmendjen e nxënësve: Emrat e gjinisë mashkullore që mbarojnë me -e dhe -ra, në numrin
shumës, trajta e pashquar, kthehen në gjininë femërore.
Hapi i dytë: Punë në dyshe

Në ushtrimin 2 nxënësit do të shkruajnë emra të gjinisë femërore përbri atyre në gjininë mashkullore dhe do
të thonë se gjinia femërore e këtyre emrave formohet me një fjalë tjetër ose duke marrë -e.
145
gjel pula burrë grua vëlla motra
dajë tezja xhaxha halla dhëndër nusja
mjek mjeke këngëtar këngëtare sportist sportiste
Në ushtrimin 3 nxënësit do të nënvizojnë (rrethojnë) me M, F dhe N, NJ, numrin dhe gjininë e emrave të
dhënë.
heronj M F NJ Sh këngëtarë M F NJ Sh qytet M F NJ Sh
trena M F NJ Sh sportist M F NJ Sh divane M F NJ Sh
rrugë M F NJ Sh drerë M F NJ Sh fshatra M F NJ Sh
figura M F NJ Sh ujk M F NJ Sh mollë M F NJ Sh
pyje M F NJ Sh mjeke M F NJ Sh romane M F NJ Sh
dru M F NJ Sh policë M F NJ Sh numra M F NJ Sh
Emrat figura, mjeke, mollë dalin njësoj si në njëjës e në shumës, prandaj duhet ndaluar tek ata.
Në ushtrimin 4 nxënësit do të kthejnë në numrin shumës emrat e dhënë dhe do të nënvizojnë mbaresën.
një libër disa libra lumë lumenj titull tituj
një shitës disa shitësa fshat fshatra mik miq
një dem disa dema mall mallra detar detarë
një kodër disa kodra gëzim gëzime djalë djem
një numër disa numra lejlek lejlekë qytet qytete
Hapi i tretë: Punë individuale

Nxënësit vendosin në tabelë emrat e dhënë në ushtrimin 5.
Gjinia femërore Gjinia mashkullore

Njëjës Shumës Njëjës Shumës
rrugë rrugë mësues mësues
heshtje heshtje diskutim diskutime
dorë duar plak pleq
legjenda legjendat libri libra
letra letrat shitës shitësa
çantë çanta flok flokë
lule lule fëmijë fëmijë
pikturë piktura
fletë fletë
fole fole
Vlerësohen punët e bëra nga nxënësit.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për njohuritë që demostruan në lidhje me gjininë dhe numrin e emrit.
Detyrë: Krijo një tekst me temë “ Viti i Ri po vjen”. Analizo emrat.
146

Tema mësimore: 1. Pema e Vitit të Ri. Situata e të nxënit:
2. Kartolina, ftesa • Vizatim i pemës së Vitit të Ri dhe i
plakut të Vitit të Ri.
mësimore: • pema e Vitit të Ri,
Nxënësi/ja: • kartolinë,
• lexon poezinë me intonacionin e duhur; • ftesë,
• kupton përmbajtjen, nxjerr mesazhin; • personale,
• dallon fjalët kyç të poezisë: emra, mbiemra, folje, përemra; • zyrtare.
• shpreh opinionin e tij/saj për lidhjen midis paraqitjes grafike dhe
përmbajtjes së poezisë;
• komenton dëshirat e poetit në lidhje me pemën e Vitit të Ri;
• shkruan saktë kartolina dhe ftesa.
Teksti i nxënësit, libri digjital, lapsa me ngjyra, format A 4, kartolinë, temat ndërkurrikulare:
zarfe. • Vizatim
Vizatim, shkrim i lirë, lexim i drejtuar, të nxënit në bashkëpunim, vëzhgo – plotëso.
Parashikimi i njohurive: Vizatim, shkrim i lirë

Mësuesja udhëzon nxënësit të vizatojnë linjën e jashtme të pemës së Vitit të Ri dhe brenda saj të shkruajnë
urime dhe dëshira për Vitin e Ri.
Lexojnë punën e bërë disa nxënës.
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar

Mësuesja lexon poezinë.
Nxënësit lexojnë në heshtje për 5 minuta poezinë.
Shprehin mendimet e tyre në lidhje me paraqitjen grafike të poezisë.
Analizojnë ndërtimin e poezisë duke e ndarë në dy pjesë: pjesa e kurorës dhe pjesa e trungut.
Autori Autori
tregon tregon
mënyrën si dëshirat e tij.
do ta ndërtojë
pemën e tij.
Fjalët kyç Fjalët kyç

Folje: bëj, ngjit rrënjë aq të thella
Emra: mik, pemë, zemër, miq degë aq të gjera
Mbiemra: të bukur, të madhe, të mirë hije aq të mëdha
Përemra: ti, të atyre, e tyre, jonë
Nxënësit ritregojnë përmbajtjen, nxjerrin mesazhin.
147
Përforcimi: Rrjeti i diskutimit
Mësuesja shkruan në tabelë pyetjen:
Po Jo
A do dëshiroje dhe ti të bëje një
pemë në zemrën tënde?
Përfundimi: .
Vlerësohen përgjigjet e nxënësve.
Ora e dytë
Hapi i parë: Stuhi mendimesh
Mësuesja shkruan në tabelë fjalët kartolinë, ftesë dhe i fton nxënësit të thonë gjithçka dinë për to.
konferenca
fletë e trashë Viti i Ri
Viti
nga një anëi Rika urime ditëlindje fletë e shkruar
figurë
Kartolinë
a ë
Ftesa festa
7-8 Mars festa ekspozita
nga një anë shkruhet koncerte

Plotësohen grafikët me përgjigjet e nxënësve.
Hapi i dytë: Punë e drejtuar

Nxënësit vëzhgojnë modelin e dhënë në tekst, në faqen 128.
Mësuesja udhëzon nxënësit për hapat që do të ndjekin për plotësimin e kartolinës.
- Kujt i drejtohet kartolina?
I dashur..., vendoset presje (,)
- Teksti i kartolinës
- Fjalët e përshëndetjes
- Emri dhe adresa e dërguesit
Nxënësit plotësojnë kartolinën dhe e zbukurojnë sipas dëshirës.

Në faqen 129 të tekstit janë paraqitur disa shembuj të ftesave.
shokut të bankës me një copë letër
shokut të ri të klasës letër në formë ftese
Ftesë mësueses së shkollës letër e shkurtër
miqve të familjes ftesë e stampuar
Nxënësit komentojnë secilin shembull.

Më pas ata do të përgatitin nga një ftesë duke zgjedhur njërën nga alternativat:
a) ftesë për një festë (personale);
b) ftesë për një shëtitje (personale);
c) ftesë për një aktivitet (zyrtar);
Bëhet vlerësimi i vazhduar nga mësuesja.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dëshirën për të lexuar, për mendimet e dhëna, për plotësimin e kartolinave
dhe të ftesave.
Detyrë: Përgatit një kartolinë dhe një ftesë.

148

Tema mësimore: Ç’natë e mrekullueshme?! Situata e të nxënit:
(2 orë) • Pamje filmike nga Parisi
mësimore: • vigjilje,
Nxënësi/ja: • emigrant,
• lexon duke respektuar shenjat e pikësimit; • komunikim,
• ritregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • urim,
• analizon personazhet e tregimit dhe gjuhën; • këshillë.
• tregon përvoja vetjake të ngjashme me tregimin;
Burimet: Lidhja me fushat e tjera ose
Teksti i nxënësit, libri digjital, foto nga qytete të ndryshme të botës, me temat ndërkurrikulare:
format A4. • Qytetari
Vëzhgo - diskuto, lexim i drejtuar, ditar dypjesësh.

Parashikimi i njohurive: Vëzhgo ‒ diskuto
Mësuesja paraqet pamje filmike ose fotografi nga Parisi.
Pyet nxënësit:
- A e keni festuar ndonjëherë Vitin e Ri jashtë vendit?
- Cilat kanë qenë përshtypjet tuaja?
- A ju ka ndodhur të humbisni nga prindërit?

Mësuesja prezanton temën e mësimit, lexon pjesën (ose 2-3 nxënës).
Shpjegon fjalët e fjalorit.
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve:
- Kush e tregon ngjarjen? Si quhet ai?
- Cilat janë datat e lindjes së Dudusë?
- Sa vjeç ishte Mikeli kur shkoi me mamin në Paris për të festuar Vitin e Ri? Çfarë ndodhi atje?
- Si e takoi ai Jusufin? Kush ishte ai?
- Ku e takoi Mikeli mamanë e tij?
- Si e falënderoi mamaja e Mikelit, Jusufin? A pranoi ai?
Ritregojnë përmbajtjen disa nxënës. Nxjerrin mesazhin.
Përforcimi: Ditar dypjesësh

Nxënësit do të zgjedhin një fragment nga pjesa dhe do ta komentojnë atë.
Fragmenti Komenti im
Dëgjohen komentet e bëra nga disa nxënës.
149
Ora e dytë
Hapi i parë: Mendo ‒ argumento
Mësuesja nxit nxënësit të tregojnë si janë ndier pas leximit të tregimit.
Shkruhen në tabelë mendimet e nxënësve.
e/i emocionuar Parisi është qytet i bukur.
e/i gëzuar Është bukur të festosh Vitin e Ri në Paris.
e/i shqetësuar Mikeli ndenji disa orë larg mamasë.
e/i lumtur Jusufi ishte njeri i mirë, i ndershëm. Miqësia e tyre vazhdon akoma.
Hapi i dytë: Punë në grupe

Mësuesja ndan klasën në tri grupe.
Grupi i parë: Analizon personazhet e pjesës.
Jusufi Duduja
Grupi i dytë: Analizon gjuhën e tregimit.

- Komunikimi midis Jusufit dhe Mikelit.
- Ilustrimi në tekst: me gjeste, me fjalë, me shkrim.
- Fjalët kyç në gjuhën franceze.
Grupi i tretë: Punon rubrikën “Bisedoni së bashku”.

Nxënësit lexojnë dhe diskutojnë rreth këshillave të dhëna.
Hapi i tretë: Rrjeti i diskutimit

Po Jo
A duhet t’i ndihmojmë njerëzit për
interes apo sepse duhet ta bëjmë?
Përfundimi: .
Mësuesja bën vlerësimin e vazhduar të nxënësve.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për mendimet e shprehura në lidhje me temën, analizën e personazheve,
nxjerrjen e mesazhit dhe analizën e gjuhës.
Detyrë: Shkruaj në disa gjuhë urimin për Vitin e Ri.
150

Tema mësimore: Parafjalët Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali
temës mësimore: • parafjalë,
Nxënësi/ja: • rasat,
• dallon parafjalët në fjali; • ndajfolje,
• identifikon parafjalët sipas rasave të emrit; • pozicion në fjali.
• dallon parafjalët nga ndajfoljet duke u bazuar te pozicioni
në fjali;
• plotëson fjalitë me parafjalët e duhura.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, format A4. ndërkurrikulare:
Harta e koncepteve, punë e drejtuar, zbatim i njohurive të marra.
Parashikimi i njohurive: Harta e koncepteve

Mësuesja paraqet në tabelë fisha me fjali.
Nxënësit analizojnë emrat e nënvizuar në fjali, dallojnë rasat, identifikojnë parafjalët që ndodhen para
emrave.
Në vise të largëta jeton Albatrosi me krahë të mëdhenj, që, kur hapen për fluturim, shkojnë dy metra.

Udhëzohen nxënësit të hapin librin në faqen 133.
Njihen me temën, lexojnë ushtrimin 1.
Dallojnë parafjalët, plotësojnë hartën e koncepteve.
qëndrojnë para emrave
Parafjalët
emërore
emërore: te, (tek), nga gjinore:
gjinore: me anë, me
merastin,
anë, mepër nd për nder
rastin,
në mes, për hir, në saje etj.
përdoren
përdoren emra
me nënë
emra katër rasa:
katër rasa:
kallëzore
kallëzore: me, nëm
për,
për,
mbi,
mbi,
nën
nën rrjedhore
rrjedhore : pas, para, prej, nëpërmjet, afër etj.
Mësuesja u tërheq vëmendjen nxënësve për të bërë dallimin midis parafjalëve dhe ndajfoljeve.
• Parafjala shoqëron gjithmonë një emër. P.sh. Brenda shtëpisë ishte ngrohtë.
• Ndajfolja qëndron zakonisht pas foljes dhe plotëson kuptimin e saj. P.sh.: Pse nuk futesh brenda?
Përforcimi: Zbatim i njohurive të marra

Mësuesja ndan klasën në katër grupe.
Grupi 1 punon ushtrimin 1. Nënvizon me të kuqe parafjalët (në, para, në, me, prej, nga, afër, mbi).
Grupi 2 punon ushtrimin 2. Plotësojnë fjalitë me parafjalët e dhëna (për mjekësi, në një fshat, afër qytetit, te
gjyshja, në mes të natës).
151
Grupi 3 punon ushtrimin 3. Gjejnë rasën e emrave duke u nisur nga parafjalët.
në fshat kallëzore para karnavaleve rrjedhore
me nënën kallëzore nga shtëpitë emërore
te shtëpia emërore me copat kallëzore
për dhuratën kallëzore
Grupi 4 punon ushtrimin 4. Nxënësit nënvizojnë me të kuqe parafjalët dhe me blu ndajfoljet.
Parafjalët poshtë pemëve, para nxënësve, afër stadiumit, para pyllit.
Ndajfoljet fluturonte poshtë, u doli para, e keni afër, e lamë prapa.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për gjetjen e parafjalëve, dallimin midis parafjalëve dhe ndajfoljeve,
argumentimin e punës së bërë.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: gjuhë shqipe Klasa 5 Data:

Tema mësimore: Racizmi shpjeguar vajzës sime Situata e të nxënit:
Kompetenca: Flasim • Pyetja e ditës: Ç’është racizmi?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: • racizëm,
Nxënësi/ja: • racist,
• kupton konceptin racizëm; • tipare fizike,
• shpreh mendimin e tij në lidhje me çështjen që diskutohet; • lëkurë e bardhë,
• tregon eksperienca të vetat në lidhje me çështjen. • lëkurë e zezë,
• edukim,
• zakone,
• kultura.
Teksti i nxënësit, libri digjital, format A4, lapsa me ngjyra ndërkurrikulare:
• Qytetari
Pyetja e ditës, dëgjo – mendo – diskuto
Parashikimi i njohurive: Pyetja e ditës

Mësuesja pyet nxënësit: Çfarë është racizmi?
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.
Mësuesja lexon shpjegimin e fjalës racizëm në fjalorin e gjuhës shqipe:
racizëm teori që mbështetet mendimin (pikëpamjen) se racat kanë dallime rrënjësore ndërmjet tyre;
përbuzja dhe shtypja e racave të tjera. (Shembuj: racist i tërbuar, politika raciste, ligje raciste, veprim racist etj.)
Ndërtimi i njohurive: Dëgjo – mendo – diskuto

Mësuesja njeh nxënësit me temën.
152
Lexon pjesën sqaruese nga janë shkëputur shënimet.
Nxënësit dëgjojnë me vëmendje shënimet që lexon mësuesja.
Diskutohen me nxënësit këto çështje:
• Fëmija nuk lind racist.
• Ne e pranojmë me vështirësi një person tjetër që është ndryshe nga ne.
• Emigrantët shpesh ndihen keq në vendet ku kanë shkuar për të punuar.
• Ne përpiqemi të kalojmë sa më mirë me shokët që i përkasin komunitetit rom.

• A jeni dakord me thënien:
Po Jo
Njih të tjerët, që të njohësh mirë veten tënde!
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për mendimet e shprehura në lidhje me racizmin dhe qëndrimin në lidhje me të.
Detyrë: Shpreh me vizatim qëndrimin tënd kundër racizmit.

Tema mësimore: Maçoku Mefisto Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Fragmente nga filmi.
sipas temës mësimore: • kafshë shtëpiake,
Nxënësi/ja: • xhelat,
• lexon saktë duke respektuar shenjat e pikësimit; • lozonjar,
• përshkruan ngjarjen duke u përgjigjur pyetjeve; • i egër.
• analizon personazhet e tregimit;
• nxjerr mesazhin e tregimit duke u bazuar në rrëfimet e
vajzave;
• vlerëson mesazhin duke nxjerrë këshilla për kujdesin
ndaj kafshëve shtëpiake.
Teksti i nxënësit, libri i digjitalizuar, format A4, video- ndërkurrikulare:
projektor, lapsa me ngjyra. • Shkencat e natyrës
• Qytetari
Vëzhgo, mendo, diskuto; lexim i drejtuar, ditar dypjesësh.
153
Parashikimi i njohurive: Vëzhgo, mendo, diskuto
Nxënësit shohin në video-projektor pjesë nga filmi.
- A keni në shtëpi kafshë shtëpiake?
- Kush kujdeset për to?
Diskutohet rreth pyetjeve.

Mësuesja njeh nxënësit me temën e re dhe lexon pjesën. Shpjegohen fjalët e reja.
Nxënësit lexojnë pjesën të ndarë në paragrafë.
Punohet rubrika “Kupto përmbajtjen”. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve dhe plotësojnë alternativat e rubrikës.
Nxënësit argumentojnë pse fragmenti është përshkrim dhe jo dialog.
Më pas gjejnë foljet kyç që tregojnë «torturat» që i bënin vajzat maçokut: e kapte duke ia tërhequr, e tërhiqnin
duke e përplasur, e vishnin, e hidhnin, i lyenin.
Gjejnë mbiemrat me të cilat përshkruhet maçoku: i zi, i vockël, i turpshëm, lozonjar, i egër, i madh, i bukur,
gëzof të shndritshëm.
Nxënësit ndahen në grupe. Secili grup shkruan nga një këshillë në lidhje me kujdesin dhe trajtimin që duhet
t’u bëjmë kafshëve shtëpiake. Këshillat shkruhen në shirita të mëdhenj, me shkronja të mëdha e me ngjyra.
Përforcimi: Diskuto
Nxënësit ritregojnë përmbajtjen, nxjerrin mesazhin, tregojnë raste nga përvoja e tyre personale ose e të
afërmeve në lidhje me temën.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e saktë të pjesës, mendimet e shprehura në lidhje me temën dhe
komentet e bëra.
Detyrë: Shkruaj një tekst me këshilla, se si duhet të kujdesemi për kafshët shtëpiake.

Tema mësimore: Lakimi i emrave Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me emra
Nxënësi/ja: • lakim,
• dallon emrin në fjali; • lakimi i parë,
• dallon emrat sipas lakimit të tyre; • lakimi i dytë,
• lexon emrat në lakimin e parë; • lakimi i tretë,
• përdor në rasa të ndryshme emrat në fjali. • lakimi i katërt,
• rasa,
• trajtë.
154

Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me emra, flipçart me lakimin ndërkurrikulare:
e parë. • Edukim muzikor
Pyejta sjell pyetjen, punë e drejtuar, krijim i lirë.

Parashikimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen
Mësuesja paraqet në tabelë fishat me emra të lakimeve të ndryshme.
Nxënësit dallojnë mbaresat, evidentojnë ndryshimet.
Ç’është lakimi? Ndryshimet që pëson fjala gjatë përdorimit në fjali.
Si quhen format që merr emri gjatë lakimit? Quhen rasa.
Sa rasa ka emri? Pesë rasa.
Emërore kush? nga, te, tek
Gjinore i, e, të, së, kujt?
Dhanore kujt? Përdoret pa parafjalë.
Kallzore kë? Pa parafjalë dhe me parafjalë: në, me, për.
Rrjedhore prej kujt? pas, para, nëpërmjet.
Njihen nxënësit me njohuritë e reja. Lakimet e emrit.
Emra të gjinisë mashkullore që Emra të gjinisë femërore që

mbarojnë me -i mbarojnë me -a ose -ja
Lakimi I Lakimi III

libri, gëzimi fusha, delja
Emra të gjinisë mashkullore Emrat e gjinisë asnjanëse që
që mbarojnë me -u mbarojnë me -t, -it, -të
Lakimi II Lakimi IV
fiku, peshku të zitë, të ngrënët, të folurit
Tërhiqet vëmendja e nxënësve: Emrat kthehen në trajtën e shquar, numri njëjës, rasa emërore.
Paraqitet në tabelë flipçarti me lakimin e emrit.
Emër në trajtën e pashquar dhe të shquar, numri njëjës dhe shumës.
Kujdes: në rasën rrjedhore përdoret edhe trajta me mbaresat -ve (emrave) -sh (emrash).

Hapet teksti në faqen 138. Lexohet materiali gjuhësor i dhënë në këtë faqe.
Punohet rubrika ‘Ushtrohu’.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të dallojnë lakimin e emrave. Më parë duhet t’i kthejnë në trajtën e shquar, rasa
emërore. P.sh.:
hënë – hëna – lakimi i tretë
dimër – dimri – lakimi i parë
ar – ari – lakimi i parë
shkrepse – shkrepsja – lakimi i tretë
pirg – pirgu – lakimi i dytë
Në ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë tabelën e lakimit të emrave vëlla dhe kalë (shiko faqen 139 ushtrimi 2).
155
Në ushtrimin 3 nxënësit do të nënvizojnë emrat e lakimit të parë dhe do t’i analizojnë.
mëngjes – rasa kallëzore sytë – rasa emërore
kryetari – rasa emërore ari – rasa rrjedhore
këshilltarin – rasa kallëzore kryetari – rasa emërore
sytë – rasa kallëzore ndalimin – rasa kallëzore
princi – rasa emërore nëpunësi – rasa emërore
Rubini – rasa emërore propozim – rasa kallëzore
Përforcimi: Krijim i lirë

Nxënësit vëzhgojnë figurat e dhëna në tekst (ushtrimi 4) dhe krijojnë fjali në rasa të ndryshme.
Lexohen fjalitë nga disa nxënës.
Mësuesja kontrollon dhe vlerëson nxënësit.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për lakimet e emrave të lakimit të parë, gjetjen e rasës së emrave në fjali
dhe krijimin e fjalive me emra të lakimit të parë.
Detyrë: Krijo një tekst ku të përdorësh emra të lakimit të parë.

Tema mësimore: Përshkruajmë kafshët Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Paraqiten foto kafshësh
temës mësimore: • tekst objektiv,
Nxënësi/ja: • subjektiv,
• dallon duke dëgjuar përshkrimin objektiv dhe subjektiv; • informacion,
• dallon elementet e tekstit objektiv; • emocional,
• dallon ngjyrimin emocional në përshkrimin subjektiv; • joemocional,
• krahason tekstet duke veçuar detajet dhe duke gjetur • pamja fizike,
ngjashmëritë; • zakone,
• përshkruan një kafshë në mënyrë objektive dhe • tipare të përbashkëta.
subjektive.
Teksti i nxënësit, libri digjital, format A4, lapsa me ngjyra. ndërkurrikulare:
• Dituri natyre
• Art pamor
Dëgjo, mendo, diskuto; punë në grupe, punë individuale.
Parashikimi i njohurive: Dëgjo, mendo, diskuto

Mësuesja paraqet fotografi të kafshëve të ndryshme. Nxënësit identifikojnë tipare fizike të dukshme te kafshët.
Mësuesja i njeh nxënësit me temën e re. I fton ata të dëgjojnë me vëmendje dy tekstet që do të lexojë. Pas
dëgjimit nxënësit japin mendimet e tyre.
156
Teksti a tekst subjektiv Teksti b tekst objektiv
Jep informacion mbi pamjen fizike.
Teksti objektiv
Teskti Jep të dhëna mbi zakonet e ketrit.
informativ
Jep informacion mbi ushqimet që konsumon.
Jep informacion mbi pamjen fizike, “veshur” me ndjesitë e autorit.
Teskti
Teksti subjektiv letrare për
Jep të dhëna me gjuhë figurative përzakonet
zakonete ketrit.
e ketrit.
shprehës Tregon mënyrën e ushqyerjes duke përdorur figura letrare.
Ndërtimi i njohurive: Punë në grupe

Mësuesja ndan nxënësit në dy grupe.
Grupi 1 - analizon tekstin objektiv dhe e ilustron me shembuj nga teksti:
pamjen e jashtme përshkrim i saktë, i drejtpërdrejtë

mënyrën e ushqyerjes qëllim informues
vendin ku jeton joemocional
zakonet e ketrit
Grupi 2 - analizon tekstin subjektiv dhe ilustron me shembuj nga teksti.
pamjen e jashtme ndjesi dhe mbresa të autorit

mënyrën e ushqyerjes figura letrare
vendin ku jeton emocional
zakonet e ketrit përshkrim shprehës
Nxënësit krahasojnë tekstet dhe identifikojnë tiparet e përbashkëta. Plotësojnë diagramin e Venit.
teksti objektiv teksti subjektiv
Përforcimi: Punë individuale

Nxënësit do të përshkruajnë një kafshë në mënyrë objektive dhe subjektive. Lexojnë krijimet e tyre disa nxënës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për njohuritë në lidhje me tekstin përshkrues si dhe për argumentat që japin
në analizën e teksteve objektiv dhe subjektiv.
Detyrë: Përshkruaj fluturën përmes dy teksteve objektive dhe subjektive.
157

Tema mësimore: Jeta e një qeni (1 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Si të krijojmë marrëdhënie të mira me kafshët
temës mësimore: • Qeni,
Nxënësi/ja: • Molla,
• lexon tregimin duke respektuar shenjat e pikësimit; • tekanjoze,
• dallon personazhet e tregimit dhe flet për cilësitë e tyre; • respekt,
• përmend disa nga të drejtat e kafshëve; • dinjitet,
• diskuton pse është e rëndësishme që kafshët t’i • sakrificë,
trajtojmë në mënyrë dinjitoze; • lexoj mendjen.
• dallon tipat e fjalive të përdorura.
Bisedë, punë e pavarur, diskutim, pyetje-përgjigje, punë me hapa, kllaster.

Hapi I
Mësuesi/ja i pyet nxënësit nëse kanë kafshë shtëpiake dhe u kërkon që për 8-10 minuta të shkruajnë për
marrëdhëniet që kanë me to. Nxënësit që nuk kanë kafshë shtëpiake, shkruajnë nëse do t’u pëlqente të kishin
një të tillë dhe pse. Nëse kanë dëshirë, nxënësit mund të shprehen edhe nëpërmjet vizatimit. Pasi përfundojnë,
lexohen dhe diskutohen punët e tyre në klasë. Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa fjali që tregojnë se si duhet
të sillemi me kafshët.
- Kur vendosim të mbajmë një kafshë shtëpiake, duhet t’i kemi kushtet e nevojshme për t’i mbajtur.
- Kur vendosim të mbajmë një kafshë shtëpiake, duhet t’i mbajmë përgjithmonë, dhe jo për një kohë të shkurtër.
- Kafshët nuk duhet të përdoren për t’u argëtuar me ta, por duhet t’i trajtojmë si miqtë tanë.
- Kafshët duhet t’i trajtojmë me dinjitet dhe me respekt.
Hapi II
Prezantohet tema mësimore. Bëhet leximi i pjesës nga 2-3 nxënës. Realizohet edhe një lexim tjetër i tregimit
tashmë në role. Përzgjidhen tre nxënës (Molla, Qeni, autori).
Hapi III
Nxënësit diskutojnë rreth ushtrimeve të rubrikave të aparatit:
- Cilët janë personazhet e kësaj pjese?
- A donte me të vërtetë Molla ta godiste Qenin?
- Nxënësit gjejnë pjesë ku Qeni dhe Molla përpiqen t’i lexojnë mendjen njëri-tjetrit.
- Thonë pse është e rëndësishme që kafshët t’i trajtojmë me respekt dhe me dinjitet.
Nxënësit portretizojnë personazhet e Mollës dhe të qenit duke plotësuar dy kllastera me cilësitë e tyre.
tekanjoze Molla I vendosur Qeni
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për angazhimin e tyre në të gjitha çështjet mësimore, për qartësinë e ideve
dhe për përgjigjet e plota dhe të sakta.
Detyrë: Mësuesi/ja u jep detyrë shtëpie të bëjnë një shkrim të shkurtër për mbresat që u la pjesa që lexuan.
158

Tema mësimore: Lakimi i dytë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me emra të lakimit të dytë
temës mësimore: • lakim,
Nxënësi/ja: • lakimi i dytë,
• dallon emrat e lakimit të dytë; • gjinia mashkullore,
• lakon emrat e lakimit të dytë. • mbaresë,
• trajtë e pashquar,
• e shquar,
• njëjës,
• shumës,
• rasë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me emra, flipçart me ndërkurrikulare:
lakimin e emrit breg
Stuhi mendimesh, të nxënit në bashkëpunim.
Parashikimi i njohurive: Stuhi mendimesh

Mësuesja paraqet fisha me emra: mik, shok, zog, plak, breg.
Mësuesja pyet nxënësit. Cilit lakim i përkasin këta emra? Pse?
Emra të gjinisë mashkullore

Emrat e lakimit të dytë
–u.
në trajtën e shquar, rasa emërore, mbarojnë me u.
Një mik – miku, një shok – shoku, një zog – zogu, një plak – plaku, një breg – bregu.
Mësuesja paraqet tabelën e lakimit të emrit breg.
Nxënësit lexojnë emra të gjinisë mashkullore që mbarojnë me -u.
Ndërtimi i njohurive: Të nxënët në bashkëpunim

Mësuesja orienton nxënësit të nënvizojnë emrat e lakimit të dytë në tekstin e dhënë në faqen 142 të tekstit.
(plaku, maçoku, banakun, byrekut)
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë emrat e lakimit të dytë (peshk, prag, plug, breg, qukapik, bujk, zog,
dialog).
Ne ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë tabelën e lakimit të dytë.
Në ushtrimin 4 nxënësit do të vendosin në rasën e duhur emrat në kllapa (bregun, bujku, byku, Besnikun,
shokun, Besnikut, byreku, i çajnikut).
Në ushtrimin 5 nxënësit do të shkruajnë në kllapa rasën e emrave dhe do të thonë kujt lakimi i përkasin.
159
Emri Rasa Lakimi

Pinokun kallëzore II
Pinokun kallëzore II
bregut rrjedhore II
të detit gjinore I
Pinoku emërore II
qenin kallëzore I
buratinit dhanore I
Pinokut dhanore II
mikun kallëzore II
Nxënësit lakojnë emrat peshk dhe shok në fletoren e klasës (numri njëjës dhe shumës).
Numri njëjës Numri shumës

Rasa Trajta e pashquar Trajta e shquar Trajta e pashquar Trajta e shquar
Emërore një peshk peshku disa peshq peshqit
Gjinore
Dhanore
Kallëzore
Rrjedhore
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për gjetjen e emrave të lakimit të dytë, lakimin e këtyre emrave, si dhe për
përdorimin e emrave në fjali në rasën e duhur.
Detyrë: Krijo një tekst me temë “Bregu i lumit”, ku të përdorësh emra të lakimit të dytë. Nënvizoji këta emra,
trego rasën.

Tema mësimore: Kaprolli në luginën me dëborë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Foto të kaprollit dhe të ujqërve.
temës mësimore: • kaproll,
Nxënësi/ja: • ujqër,
• lexon duke respektuar shenjat e pikësimit; • luginë,
• përshkruan vendin ku ndodh ngjarja; • dëborë.
• dallon elementet fantastike të tregimit duke ilustruar me
shembuj nga teksti;
160

Teksti i nxënësit, libri digjital, foto të kaprollit, lapsa me ngjyra. ndërkurrikulare:
Stuhi mendimesh, lexim i koduar, ditari dypjesësh.

Mësuesja pyet nxënësit ç’dinë për kaprollin dhe ujqërit. Nxënësit vëzhgojnë fotot që paraqet mësuesja dhe
plotësojnë grafikët:
kaprolli ujqërit
Ndërtimi i njohurive: Lexim i koduar

Mësuesja njeh nxënësit me temën e pjesës dhe e lexon atë me intonacionin e duhur.
Shpjegon kuptimin e fjalëve: hezitoj, stepem, hetuan, sipas fjalorit.
Drejton nxënësit të lexojnë në heshtje dhe të vendosin shrkonjën “sh” në ato pjesë të tregimit ku mendojnë
se ka elemente shkencore.
Punohet rubrika “Kupto përmbajtjen”.

Nxënësit u përgjigjen pyetjeve duke argumentuar përgjigjet. Përshkruajnë vendin ku zhvillohet ngjarja.
Punohet rubrika “Nxirr mesazhin”.

Nxënësit analizojnë veprimin e kaprollit, i cili zgjodhi si rrezikun më të vogël për të, rrezikun e qytetit, si
dhe argumentojnë pse është e rëndësishme që të kenë besim te vetja dhe të mos dorëzohen deri në fund.
Diskutojnë dhe flasin për filmat dokumentarë dhe tregojnë arsyet pse u pëlqejnë.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të argumentojnë pse pjesa është tregim realist dhe jo përrallë.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të tregojnë elementet fantastike që shënuan në kohën që lexuan pjesën.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të ilustrojnë me shembuj nga teksti se si autori komunikon drejtpërdrejt me
lexuesin.
... po të gjykojmë nga mënyra si ecin..., e merrja me mend ç’do të ngjiste. Kaprolli do të stepej, do të
përpiqej... të nesërmen më thanë se kaprolli kish qëndruar...
Në ushtrimin 4 nxënësit do të gjejnë folje që tregojnë se ç’ndodh para syve të autorit.

Kaprolli: ecte përpara, vazhdonte të ecte, zbriti në lëndinë, mori bregut, qëndroi, ishte i lodhur, shkoi anash
spitalit, u fut në kryqëzim rruge, hezitoi, eci drejt, kishte qëndruar.
Ujqërit: e ndiqnin, e kishin vënë në mes, ia kishin prerë rrugën, i shkonin pas, bënë të njëjtën rrugë,
qëndruan, hetuan, u nisën ngadalë, s’guxuan, u ngritën e u thyen.
Në ushtrimin 5 nxënësit do të gjejnë shprehje të figurshme në tekst dhe do t’i komentojnë ato duke gjetur
kuptimin e figurshëm.
161
vargmal i zhveshur bimësia në mal nuk u kishte rezistuar temperaturave të ulëta dhe dëborës.
faqet u mbetën të errëta bora kishte mbuluar majat e shkëmbinjve por jo faqet anësore të tyre.
Kaprolli shkoi anash spitalit dhe pastaj u fut në Në këtë fragment autori na tregon zgjedhjen që
një kryqëzim rruge. Për fat, në rrugët e qytetit bëri kaprolli duke shkuar deri në fund të asaj që
s’kishte njerëz në atë orë dhe erërat e panjohura nisi, por dhe duke shkuar drejt rrezikut më të
që i vinin në hundë e bënë të stepej në çast. vogël, aty ku banonin njerëzit, duke shpresuar
Kaprolli hezitoi një çast, pastaj eci drejt rrugës në dashamirësinë e tyre. Gjithsesi, në fjalinë e
me pisha. Të nesërmen më thanë se kaprolli fundit (kaprolli kishte qëndruar në anë të qytetit,
kishte qëndruar në anë të qytetit, para agjencisë para agjencisë së transportit, si të donte të blinte
së transportit, si të donte të blinte një biletë. një biletë) autori lë vend për diskutime...
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e tekstit, mendimet e shprehura dhe argumentuara, komentet e
bëra, përshkrimin, analizën e gjuhës së përdorur në tekst.
Detyrë: Shkruaj një shkrim informativ për një kafshë të egër.

Tema mësimore: 1. Lakimi i tretë. 2. Ushtrime për lakimin e Situata e të nxënit:
emrit • Fisha me fjali
• dallon emrat në fjali. lakon emrat që hyjnë në lakimin e • rasë,
tretë; • lakim i tretë,
• vendos në rasën e duhur emrat në fjali; • parafjalë,
• bën analizë morfologjike të emrave; • pyetje,
• krijon fjali me emra që u përkasin tri lakimeve të para; • analizë morfologjike.
• krijon fjali me emra që i përkasin lakimit të tretë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, tabelë me lakimin e emrave që i ndërkurrikulare:
përkasin lakimit të tretë, lapsa me ngjyra, format A4. · Art pamor

Përvijim i të menduarit, të nxënit në bashkëpunim, punë idnividuale, zbatim i njohurive të marra.
Parashikimi i njohurive: Përvijim i të menduarit

Mësuesja paraqet në tabelë fjalinë: Çdo ditë anijet dilnin për peshkim.
Nxënësit lakojnë emrat ditë dhe anijet në trajtën e shquar, numri njëjës.
162
Veçohet rasa emërore e secilit emër.
dit - a emra të gjinisë femërore, mbarojnë me -a-, -ja.

ani - ja i përkasin lakimit të tretë
peshkim - i emër i gjinisë mashkullore, mbaron me -i, lakimi i parë

Nxënësit hapin librin në faqen 146. Lexojnë lakimin e emrit zebra dhe rregullën gjuhësore.
Tërhiqet vëmendja për disa emra të gjinisë mashkullore që shënojnë frymorë, të tillë si: dajë, axhë, fëmijë etj.,
të cilët lakohen si emra të lakimit të tretë.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë emrat e lakimit të tretë (shoqëri, racave, historia, fëmijët, ide, racës,
fesë, gjë, ditë, shkolla, rrugë, gjëje, miqësinë, bazë, ngjyrës).
Rikujtojnë: shoqëri - shoqëria, racë - raca, fe - feja.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë tabelat me lakimet e emrave derë dhe ide, në numrin njëjës dhe
shumës, trajta e pashquar dhe e shquar.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të vendosin në rasën e duhur emrat në kllapa (arushës, brinjët, shtëllunga,
klithma, korijes, gojën, ulërimat, arushat, batanijet).
Ushtrimi 4, nxënësit dallojnë rasat e emrave të nënvizuara dhe kujtojnë parafjalët sipas rasave.
Në ushtrimin 7 nxënësit do të lakojnë emrin miqësi duke krijuar fjali.
Përforcimi: Zbatimi i njohurive të marra

Në ushtrimin 5 nxënësit do të vendosin në kuti rasën e emrave të nënvizuar, do të nënvizojnë parafjalët dhe
do të thonë në ç’rasë përdoren.
ditë – kallëzore, te shtëpia – emërore, e Pipit – gjinore, para shtëpisë – rrjedhore, kalin – kallëzore, në
shtëpi – kallëzore, pritje – rrjedhore, gjumi – rrjedhore, dhomat – emërore, pa mamanë – kallëzore, pa
babanë – kallëzore, miqtë – emërore, miqve – dhanore
Ora e dytë
Hapi i parë: Përvijim i të menduarit
Mësuesja pyet nxënësit: Çfarë mbani mend për lakimet?
Gëzimi peshku
Lakimi I Lakimi II
libri -i -u bregu
Lakimi
fusha të ngrënët,
Lakimi III Lakimi IV
të folurit
delja -a -ja -t, - it, - të të zitë
Hapi i dytë
Mësuesja ndan klasën në dy grupe
Grupi 1 punon ushtrimin 5.
Nxënësit do të vendosin emrin në kllapa në rasën e duhur, do të nënvizojnë parafjalët dhe do të thonë rasën.
163
e Tomit gjinore, e Anikës gjinore, shoqet kallëzore, Tomit dhanore, Anikës
dhanore, Pipin kallëzore, vrapit dhanore, lulet kallëzore, prej teneqeje rrjedhore, Pipit
dhanore, lajmin kallëzore, të një kaçubeje gjinore, me trëndafila kallëzore.
Grupi 2 punon ushtrimin 6.
Nxënësit do të zgjedhin gjashtë emra nga ushtrimet dhe do të bëjnë analizë morfologjike sipas kërkesave të
tabelës.
Emrat i përgjithshëm i përveçëm numri gjinia trajta lakimi rasa

nëna √ X njëjës femërore e shquar III emërore
e Tomit X √ njëjës mashkull. e shquar I
vrapit √ X njëjës mashkull. e shquar I
lulet √ X shumës femërore e shquar III
Tomin X √ njëjës mashkull. e shquar I
Diskutohet puna e bërë nga grupet.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për lakimin e emrave që i përkasin lakimit të tretë, si dhe për analizën
morfologjike të emrave.
Detyrë: Lexo fabulën dhe ritregoje.

Tema mësimore: Shumësi i emrave shkëmb, mulli, lepuri etj. Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me emra të gjinisë mashkullore
temës mësimore: • emra,
Nxënësi/ja: • gjinia mashkullore,
• formon shumësin e emrave të dhënë të gjinisë • shumësi i emrave.
mashkullore;
• shkruan saktë emrat e dhënë të gjinisë mashkullore.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me emra, lapsa me ngjyra ndërkurrikulare:
• Art pamor
Përvijim i të menduarit, punë e drejtuar, zbatim i njohurive të marra.
Parashikimi i njohurive
Mësuesi/ja paraqet fisha me emrat: shkëmb, liqen, këngëtar, laps, fshat, lepur.
Nxënësit kthejnë emrat në numrin shumës. Plotësojnë kllasterin.
164
Shumësi i emrave të
me –ë (këngëtarë) gjinisë mashkullore me –nj (shkëmbinj)
me –a (lapsa) me –e (liqene) me –ra ( fshatra)
Mësuesi/ja tërheq vëmendjen nxënësve: të përqendrohen te disa emra që shumësin e formojnë me –nj, –j

Nxënësit hapin librin në faqen 149 dhe nënvizojnë shumësin e emrave:
shkëmb, mulli, përrua, lumë. (shkëmbinj, përrenj, mullinj, përrenjtë, lumenj, lumenjtë).
Në ushtrimin 1 nxënësit do të lidhin me shigjetë emrat në numrin njëjës me shumësin e tyre.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të kthejnë në numrin shumës dhe anasjelltas emrat e dhënë:
(një mi – disa minj; disa turinj – një turi; një gjarpër – disa gjarpërinj; disa penj – një pe; një kalli – disa kallinj;
disa shkëmbinj – një shkëmb; një dragua – disa dragonj; disa ftonj – një ftua)
Diskutohen puna e bërë në dyshe e më pas me klasën.

Nxënësit punojnë në fletore ushtrimin 3. Do të kthejnë në numrin shumës emrat në kllapa.
(kushërinj, kallinj, shkëmbinj, përrenj, lumenj, lepuj, gjarpërinj, dragonj)
Bëjnë analizën morfologjike të emrave që kthyen në numrin shumës.
Shembull: kushërinj – emër i përgjithshëm, gjinia mashkullore, numri shumës, trajta e pashquar, rasa emërore.
Diskutohet puna e bërë. Vlerësohen nxënësit.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për formimin e shumësit të emrave të gjinisë mashkullore si: shkëmb, mulli,
lepur etj., si dhe për drejtshkrimin e tyre.
Detyrë: Krijo një tekst ku të përdorësh emrat: kalli, drapër, gjarpër, lumë, përrua në numrin shumës.

Tema mësimore: Poezia Situata e të nxënit:
Kompetenca: Flasim • Dëgjim i poezisë “Dimni”
sipas temës mësimore: • poezi,
Nxënësi/ja: • varg,
• kupton përmbajtjen e poezisë; • strofë,
• dallon elementet e vjershës: vargjet, strofën, rimën; • rimë,
• identifikon vargjet me kuptim të figurshëm. • intonacion.
165

Teksti i nxënësit, fisha me vargjet e strofës, poezi të Ndre ndërkurrikulare:
Mjedës. • Edukim muzikor
• Art pamor
Stuhi mendimesh, lexim i drejtuar, stuhi mendimesh, lexim i drejtuar, punë individuale.

Mësuesja pyet nxënësit: Ç’dini për poezinë?
ka
kavargje
rimë Poezia krijim letrar
ka strofa shkrim i mendimeve në vargje
kavargje
ka rimë mund të mos ketë rimë

Mësuesja lexon poezinë “Dimni” të Ndre Mjedës.
Nxënësit dallojnë dialektin e gegërishtes dhe lexojnë me radhë nga një strofë.
Nxiten nxënësit të dallojnë detajet me të cilat autori përshkruan dimrin.
Natyra e dimrit; e ftohtë, me shumë erë, e akullt, me stuhi dhe borë.
Komentojnë vargjet me kuptim të figurshëm:
O murlan, njat frymë ndale.
Po del dimn me kosë n’dorë
Plaku “i flet” dimrit si të ishte jetësor (frymor), i lutet murlanit të ndalë, të mos i ngrijë gjakun që i ka mbetur nga
pleqëria. Me zërin e paktë e të mekur, i lutet dimrit që po kosit gjithçka, të mos kositë si fije bari, jetën e plakut.
Punohet vjersha e dhënë, tekst faqja 151. Analizohen llojet e rimave.
Rimë e përputhur – (AABB). Vargu i parë rimon me vargun e dytë dhe vargu i tretë rimon me vargun e katërt.
Rimë e kryqëzuar – (ABAB). Vargu i parë rimon me vargun e tretë dhe vargu i dytë rimon me vargun e katërt.

Analizohet poezia duke u bazuar në vargje, strofa dhe rimë:
rimë e kryqëzuar (ABAB) Poezia “Dimni” dy strofa
çdo strofë ka gjashtë vargje rimë e përputhur (AA)
Ilustrojnë llojet e rimave me shembuj nga poezia. Vlerësohen nxënësit për argumentet e tyre.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e rimave, analizën e vargjeve të figurshme dhe leximin me
intonacion të poezisë.
Detyrë: Mëso përmendsh vjershën. Analizo llojin e rimës së një vjershe që ke mësuar.
166

Tema mësimore: Mbiemri (i nyjshëm, i panyjshëm) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Lexim i vargjeve të Lasgush Poradecit
sipas temës mësimore: • mbiemra,
Nxënësi/ja: • nyja,
• dallon mbiemrat në fjalitë e dhëna; • të nyjshëm,
• identifikon nyjat në mbiemrat e nyjshëm; • mbaresë.
• shoqëron emrat e dhënë me mbiemra duke i përshtatur
në gjini dhe numër me emrat;
• plotëson mbiemrat me nyjë ose mbaresë sipas gjinisë e
numrit.
Teksti i nxënësit, libri digjital, format A4, lapsa me ngjyra • Edukim muzikor
• Art pamor
Lexim i drejtuar, të nxënët në bashkëpunim, punë individuale.
Parashikimi i njohurive: Lexim i drejtuar

Mësuesi/ja lexon vargjet e Lasgush Poradecit dhe kërkon nga nxënësit të mbajnë mend mbiemrat. Shkruan
në tabelë disa nga mbiemrat: i mardhur, të thatë, vjeshtarak, perëndimor...
Nxënësit rikujtojnë ç’dinë për mbiemrat.
të nyjshëm (i, e, të, së) Mbiemrat fjalë që tregojnë cilësi të emrit që
të panyjshëm kanë pranë
marrin
gjini, numër, rasë
të emrit që kanë pranë

Punohet materiali i dhënë në faqen 152. Nënvizojnë te vjersha të gjithë mbiemrat.
Tërhiqet vëmendja te nyjat që marrin mbiemrat e nyjshëm.
i, të, gjinia mashkullore (peshk i kuq, peshq të kuq)
e, të gjinia femërore (lule e bukur, lule të bukura)
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë mbiemrat e nyjshëm dhe të panyjshëm.
Të nyjshëm: i kaltër, të largëta, të panjohura, e larta, e egra, e buta, të egra, e madhe.
Të panyjshëm: krahëshpejtë, shtegëtarë, bardhosh.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të shoqërojnë emrat e dhënë me nga një mbiemër, duke i përshtatur në gjini dhe
numër nxënës shembullor, mal i lartë, dhelpër dinake, këngëtar i ri, kodër e ulët, ujk grabitqar
Në ushtrimin 3 nxënësit do të plotësojnë me nyjë ose mbaresë mbiemrat e dhënë.
grua e vjetër, pallto e gjatë, pantallona të kaltra, kapelë e ngrohtë, djalë i vogël, flokë të kuq, këpucë të mëdha,
167
makinë e kuqe, shofer i aftë, dorezë e verdhë.
Nxënësit argumentojnë përdorimin e nyjeve të cilat i kanë përshtatur në numër e gjini.

Mësuesi/ja ndan nxënësit në dy grupe. Analizojnë nga ana morfologjike mbiemrat që kanë nënvizuar në
ushtrimin 1. (Në varësi të kohës, mësuesi/ja mund t’i ndajë nxënësit në dy grupe, ku secili grup do të analizojë
gjysmën e mbiemrave.)
P. sh.: i kaltër ‒ mbiemër, i nyjshëm, gjinia mashkullore, numri njëjës, rasa emërore.
krahëshpejtë ‒ mbiemër, i panyjshëm, gjinia mashkullore, numri shumës, rasa kallëzore.
Diskutohet puna e bërë, argumentohen përgjigjet.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përshtatjen e mbiemrit në gjini dhe numër me emrin si dhe analizën
morfologjike.
Detyrë: Krijo një tekst ku të përdorësh sa më shumë mbiemra të nyjshëm e të panujshëm. Analizo nga ana
morfologjike 5 prej tyre.

Tema mësimore: Dimri Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Informacion nga jeta dhe vepra e Naim
Frashërit
temës mësimore: • dimër,
Nxënësi/ja: • fjolla bore,
• lexon saktë dhe me intonacionin e duhur; • re të murrëta,
• pasuron fjalorin me fjalë të reja; • erë e fortë.
• dallon ngjyrat që përdoren për të përshkruar dimrin dhe
stinët e tjera;
• dallon dhe plotëson fjalitë ku autori ka përdorur
krahasimin;
• përdor imagjinatën për të treguar se do ta festonte Vitin e
Ri në plazh.
Teksti i nxënësit, libri digjital, format A4, lapsa me ngjyra ndërkurrikulare:
• Art pamor
Mendo – diskuto, lexim i drejtuar, punë individuale.
168
Parashikimi i njohurive: Mësuesja pyet nxënësit

- A ju pëlqen stina e dimrit?
- Pse?
- A keni luajtur me topa bore?

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e re dhe lexon informacione mbi jetën dhe veprën e Naim Frashërit.
Naim Frashëri lindi në 25 maj 1846 në Frashër të Përmetit, dikur Vilajet i Janinës. Në vendlindje
bëri shkollën fillore dhe nisi të mësonte persisht, turqishten osmane dhe arabisht. Pas vdekjes së
prindërve në vitin 1865, familja u shpërngul në Janinë ku ai mbaroi gjimnazin “Zosimea” dhe ku
mësoi edhe gjuhën greke e franceze. Naim Frashëri është autor i 22 veprave; 4 në osmanisht,
2 në greqisht, 15 në shqip. Vepra poetike e Naim Frashërit vuri bazat e letërsisë kombëtare dhe
luajti rol të rëndësishëm në zgjimin e vetëdijes atdhetare.
Disa nga veprat e Naim Frashërit janë: Poema “Shqipëria”, “Bagëti e bujqësi”, “Istoria e
Skënderbeut”. Poeti Naim Frashëri vdiq në 20 tetor të vitit 1900.
Mësuesi/ja lexon pjesën “Dimri”.

Nxënësit lexojnë në heshtje për 5 minuta dhe pastaj lexojnë zinxhir nga një paragraf.
Shpjegohen fjalët e reja në rubrikën “Fjalorth”.

Në ushtrimin 1 nxënësit do të identifikojnë ngjyrat që autori përdor për të përshkruar dimrin, pranverën, verën
dhe vjeshtën.
Në Ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë emrat e dhënë me mbiemra duke iu referuar tekstit:

re të murrëta, era e ftohtë dhe e furishme, tym të bardhë, ajri shumë i ftohtë, natyra e pikëlluar, e zymtë, e
brengosur, perde e zezë, pëllumba të bardhë, heshtje trishtuese.
Nxënësit vënë re se mbizotërojnë mbiemra të nyjshëm.
Në ushtrimin 4 nxënësit do të plotësojnë fjalitë e dhëna me fjalët e duhura, ku autori ka përdorur krahasimin
për të përshkruar natyrën. (niseshte, të ishin pëllumba të bardhë, plumba, fjolla pambuku)

Punohet rubrika “Zhvillo imagjinatën”.
Nxënësit do të thonë mendimet e tyre në lidhje me pyetjen:
Si mendon, çfarë do të ndryshonte nëse do ta festonit Vitin e Ri në plazh?
Mësuesja vlerëson nxënësit për mendimet e dhëna.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e saktë të tekstit, analizën gjuhësore dhe mendimet e dhëna në
lidhje me temën.
Detyrë: Përshkruaj lagjen ose vendin ku ti banon, në stinën e dimrit.
169

Tema mësimore: Liqeni në dimër dhe verë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Foto dhe video liqeni në stinë të ndryshme.
sipas temës mësimore: • pikturë,
Nxënësi/ja: • vija,
• dallon llojet e vijave që janë përdorur në pikturë; • art,
• përshkruan pikturat duke përdorur mbiemra; • ngjyra,
• bën krahasimin midis pikurës së liqenit në dimër dhe • telajë,
pikturës së liqenit në verë. • kanavacë,
• penel,
• portrete,
• peizazhe,
• kompozim.
Teksti i nxënësit, libri digjital, piktura, foto, fletore, bojëra, ndërkurrikulare:
lapsa me ngjyra. • Art pamor
Stuhi mendimesh, punë e drejtuar, punë individuale.

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Çfarë ju vjen në mendje kur dëgjoni fjalën pikturë?
e drejtë, e thyer, e lakuar

pika vija
kanavacë portrete, peizazhe, kompozim

Piktura
telajë ngjyra
penel
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar, diagrami i Venit

Mësuesi/ja i fton nxënësit të vëzhgojnë pikturën e dhënë në tekst, f 155. Diskutojnë rreth saj.
Lexon informacionin e dhënë për elementet bazë të pikturës: pika, vija, ngjyrat.
170
Nxënësit në ushtrimin 1 do të dallojnë llojet e vijave që ata njohin.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të dallojnë llojet e vijave që janë përdorur për të krijuar dallgën në pikturë.
Disa prej nxënësve lexojnë informacionet që kanë gjetur për piktorin Vangjush Mio (mësuesi/ja ka dhënë
porosi për grumbullim informacioni më parë). Mund të prezantohen dhe fotografi të veprave të tjera të autorit.
Në pikturat e tekstit paraqitet liqeni në dimër dhe në verë. Nxënësit do të bëjnë përshkrime krahasuese duke
përdorur diagramin e Venit.
Liqeni në dimër Liqeni në verë
Të përbashkëta
Udhëzohen nxënësit që të përdorin sa më shumë mbiemra të nyjshëm e të panyjshëm. Mund të përdorin edhe
disa nga mbiemrat e dhënë në tekst. Diskutohet puna e bërë nga nxënësit.
Përforcimi: Punë krijuese

Nxënësit do të realizojnë një vizatim ku të përdoren lloje vijash të ndryshme. Ekspozohen punët e bëra,
shpjegohen teknikat e përdorura.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përdorimin e pikës dhe të vijës në pikturë, përshkrimin krahasues dhe
realizimin e vizatimit.
Detyrë: Zgjidh një pikturë dhe bëj përshkrimin e saj duke përdorur mbiemra.

Tema mësimore: Drejtshkrimi i mbiemrave të panyjshëm në Situata e të nxënit:
numrin shumës • Fisha me fjali
temës mësimore: • mbiemër,
Nxënësi/ja: • i panyjshëm,
• dallon mbiemrat e panyjshëm në numrin shumës; • shumësi,
• kthen në numrin shumës mbiemrat e panyjshëm të gjinisë • mbaresë.
mashkullore;
• dallon mbaresën me të cilën mbiemrat e panyjshëm të gjinisë
femërore formojnë shumësin;
• shkruajnë saktë mbiemrat e panyjshëm në numrin shumës;
• formojnë grupe fjalësh e fjali me mbiemrat e panyjshëm.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, lapsa me ngjyra. ndërkurrikulare:
• Art pamor
Diskutimi i ideve, punë e drejtuar, zbatim i njohurive të marra.
171
Parashikimi i njohurive: Diskutimi i ideve

Mësuesi/ja paraqet fisha me fjali.
Nxënësit dallojnë mbiemrat e panyjshëm.
Lakojnë grupin emëror shkrep malor.
Njëjës Shumës
Rasa Trajta e pashquar Trajta e shquar Trajta e pashquar Trajta e shquar
Emërore një shkrep malor shkrepi malor ca shkrepa malorë shkrepat malorë
Gjinore i, e një shkrepi malor I, e shkrepit malor ca shkrepave malorë shkrepave malorë
Dhanore një shkrepi malor shkrepit malor ca shkrepave malorë shkrepave malorë
Kallëzore një shkrep malor shkrepin malor ca shkrepave malorë shkrepat malorë
Rrjedhore një shkrep malor shkrepit malor ca shkrepave malorë shkrepave malorë

Mësuesja njeh nxënësit me temën e re të mësimit dhe i udhëzon që të lexojnë pjesën e dhënë në faqen 156
të tekstit.
Nxënësit nënvizojnë mbiemrat e panyjshëm në numrin shumës (trima, malorë, gjigante, gjelbëroshe)
Nxënësit gjejnë mbiemrat që në numrin njëjës cilësojnë emra të gjinisë mashkullore.
Punohet rubrika Ushtrohu.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të kthejnë në numrin shumës grupet emërore të dhëna.

Djalë zemërak – djem zemërakë djalë zemërluan – djem zemërluanë
Qen leshtor – qen leshtorë njëri atdhetar – njerëz atdhetarë
Në ushtrimin 2 nxënësit do të formojnë grupe fjalësh duke vendosur emra para mbiemrave të dhënë.
Burrë syshkabë, djalë sypishë, plak mjekërbardhë, pallat pesëkatësh.
Njëri merakli – njerëz meraklinj
Burrë inatçi – burra inatçinj mbiemrat e formojnë shumësin duke marrë mbaresën -nj
Djalë zanatçi – djem zanatçinj
Përforcimi: Punë individuale, zbatimi i njohurive të marra

Nxënësit do të diskutojnë si e formojnë shumësin mbiemrat e gjinisë femërore.
Rrugë malore – rrugët malore
Vajzë trime – vajzat trime mbiemrat e formojnë shumësin ashtu si në njëjës
Vajzë buzagaze – vajzat buzagaze
Dhelpër dinake – dhelprat dinake
Grua zemërmirë – gra zemërmira

Vajzë shpirtmadhe – vajza shpirtmëdha mbiemrat e formojnë shumësin duke marrë
Motër fatkeqe – motra fatkëqija mbaresën - a
Diskutohet puna e bërë nga nxënësit.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për formimin e shumësit të mbiemrave të panyjshëm dhe drejtshkrimin e tyre.
Detyrë: Krijo grupe emërore me mbiemrat: zemërmirë, guximtar, tremuajsh, rrugor dhe krijo fjali në numrin shumës.
172

Tema mësimore: Stralisku Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Lexon qartë tregimin
temës mësimore: • mure të bardha,
Nxënësi/ja: • pikturë,
• dallon personazhet e tregimit, analizon ato; • Stralisku,
• harton pikat e planit; • pergamenë
• komenton pjesën që i pëlqen më shumë duke
argumentuar përzgjedhjen;
• flet për rëndësinë që kanë librat në jetën e tij/saj.
Teksti i nxënësit, libri digjital, romani “Stralisku” lapsa me ndërkurrikulare:
ngjyra, format A4 • Art pamor
Parashikim me anë të titullit, përzgjidh–argumento.

Parashikimi i njohurive: Parashikimi me anë të titullit
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e mësimit: “Stralisku”. Pastaj pyet nxënësit:
- Çfarë është Stralisku?
- A keni dëgjuar për të?
Mësuesi/ja lexon në tekst f. 157 materialin shpjegues në lidhje me tregimin.

Mësuesi/ja lexon pjesën. Shpjegon fjalët e fjalorit.
Nxënësit lexojnë pjesën në role.
Nxënësit do të tregojnë:
- Ku zhvillohet ngjarja?
- Çfarë veprimesh bën Madureri?
- Si ndryshon gjendja e Madurerit dhe pikturat në mure?
Nxënësit zgjedhin një fragment dhe e komentojnë atë.
Ora e dytë
Hapi i parë
Nxiten nxënësit të ritregojnë përmbajtjen e tregimit dhe orientohen ta ndajnë atë në pjesë.
Shkruajnë pikat e planit.
- Përshkrimi i dhomës së tretë.
- Përshkrimi i gjendjes së Madurerit.
- Piktori ndryshon çdo ditë muret e shtëpisë.
- Madurerin, piktori e fton të vizatojë lulet e verdha.
- Kallamat e Straliskut ndriçojnë lëndinën.
- Sakumati bën porosi në treg.
- Gëzimi i Madurerit për Starliskun që shndriste.
173
Hapi i dytë: Punë në grupe

Grupi i parë - Analizon Madurerin:
Pamja fizike, bota e brendshme, dëshirat. Madureri
Diskutojnë ç’ndodhi me Madurerin:

Në fillim të tregimit:
Në fund të tregimit:
Grupi i dytë - Analizon gjuhën e tekstit.
- Nënvizojnë mbiemrat e përdorur në përshkrim.
- Kthejnë në numrin shumës grupet emërore dhe anasjelltas.
fushë shumëngjyrëshe – fusha shumëngjyrëshe
zona të vogla – zonë ë vogël
Grupi i tretë - Nxjerr mesazhin e tregimit.
Mesazhi: Besimi në aftësitë tona na bën të aftë të realizojmë gjëra të mëdha.
Hapi i tretë: Rrjeti i diskutimit

Po Jo
Sa kanë ndikuar librat në jetën tuaj deri tani?
Nxënësit argumentojnë përgjigjet e tyre.

Vlerësohen nxënësit për punën e bërë.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin në role, analizimin gjuhësor, nxjerrjen e mesazhit dhe mendimet
që japin për të argumentuar përgjigjet.
Detyrë: Bëj një shkrim të shkurtër për ndikimin që ka libri tek ty.

Tema mësimore: Si të pikturojmë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Piktura të ndryshme
sipas temës mësimore: • pikturë,
Nxënësi/ja: • natyrë,
• dallon elementet e pikturës në natyrë; • pemë,
• pikturon pemën e tij; • talent,
• shpjegon hapat që ka ndjekur në vizatim; • përshkrim.
• përshkruan një pikturë që i pëlqen.
Teksti i nxënësit, libri digjital, piktura të ndryshme, laps, ndërkurrikulare:
vizore, lapsa me ngjyra, telajo, bojëra uji • Art pamor
Mendo – diskuto, punë e drejtuar.
174
Parashikimi i njohurive: Mendo – diskuto

Mësuesi/ja shtron para nxënësve pyetjet:
- Kur i ka fillesat piktura?
- Cilat kanë qenë pikturat e para të njerëzimit?
- Po sot, çfarë janë objekt i piktorëve?

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e mësimit dhe i udhëzon ata që të hapin tekstin në faqen 161.
Mësuesi/ja lexon materialin shpjegues të dhënë, orienton nxënësit të përzgjedhin pemën si një nga elementet
në pikturë.
Nxënësit ndahen në dy grupe, sipas dëshirës. (vëzhgojnë shembujt e dhënë në tekst)
Grupi 1 - Vizaton pemën në mënyrë vertikale duke e ndarë atë në dy pjesë.
Grupi 2 - Vizaton pemën në mënyrë horizontale, me hapa.

Nxënësit do të përzgjedhin një nga detyrat e dhëna në tekst në rubrikën Detyrë me zgjedhje.
1. Përshkruaj në fletore hapat që ndoqe për të realizuar pikturën.
2. Përshkruaj një pikturë që të pëlqen më shumë.
Vlerësohet puna e bërë nga nxënësit pasi lexojnë edhe përshkrimet.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për vizatimet e bëra dhe për përshkrimin e punës së tyre.
Detyrë: Bëj një pikturë duke përdorur disa elemente të natyrës (peizazh).

Tema mësimore: Përshtatja e mbiemrit me emrin Situata e të nxënit:
sipas temës mësimore: • mbiemër,
Nxënësi/ja: • i nyjshëm,
• dallojnë grupet emërore: emër + mbiemër; • mbaresë,
• lakon mbiemrin së bashku me emrin që shoqëron; • gjini,
• dallon ndryshimet që pëson mbiemri gjatë lakimit; • numër,
• përshtat mbiemrin me emrin që cilëson; • rasë.
• analizon mbiemrat nga ana morfologjike.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, tabelë me ndërkurrikulare:
lakimin e grupeve emërore, lapsa me ngjyra • Art pamor
Diskutim, punë e drejtuar, punë individuale.
175
Parashikimi i njohurive: Diskutim

Mësuesi/ja paraqet në tabelë fisha me fjali.
Nxënësit dallojnë mbiemrat e nyjshëm dhe të panyjshëm.
Diskutojnë rreth njohurive që kanë për mbiemrat.
tregojnë cilësi të emrit të nyjshëm

që shoqërojnë
Mbiemrat
përshtaten me emrin të panyjshëm

në gjini, numër, rasë
lakohen
Paraqiten tabelat me lakimet e disa grupeve emërore.

Bluzë e re, xhup i ri, bluza të reja, vajza fisnike, djali fisnik.

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e re.
Hapet teksti në faqen 162 dhe nxënësit nënvizojnë grupet emërore (emër+mbiemër). Thonë gjininë dhe numrin
e tyre. Vëzhgojnë tabelat e lakimit të dhëna në tekst dhe përforcojnë rregullat gjuhësore.
Shkruhen në tabelë përfundimet:
lakohet
mbiemri përshtatet në gjini, numër dhe rasë
mbiemrit të nyjshëm i ndryshon vetëm nyja
mbiemri i panyjshëm nuk ndryshon

Në ushtrimin 1 nxënësit do të lidhin emrat me mbiemrat duke pasur parasysh gjininë dhe numrin.
ëmbëlsirë e shijshme lumenj të rrëmbyer
qytet i madh breg i thepisur
muzikë e ëmbël shkollë e madhe
trafik i rënduar rrugë të gjera
përgjegjësi e madhe dyer të mëdha
mendim i mençur oborr i pastër
Në ushtrimin 2 nxënësit do të kthejnë në numrin shumës ose njëjës grupet e fjalëve dhe do të nënvizojnë
ndryshimet te mbiemri.
kapelë e kuqe – kapele të kuqe djem të vegjël – djalë i vogël
tabelë e zezë – tabela të zeza nxënës vullnetar – nxënës vullnetarë
pemë e lartë – pemë të larta xhepa të fshehtë – xhep i fshehtë
grua e moshuar – gra të moshuara trëndafila të kuq – trëndafil i kuq
Në ushtrimin 4 nxënësit do të shkruajnë mbiemrin në rasën e duhur.

Diellin e nxehtë djemve të vegjël
Tabelës së zezë kalit qimekuq
Pemëve të larta i xhepit të fshehtë
Grave të moshuara trëndafil i kuq
176
Duke vënë re ndryshimet që pësuan mbiemrat e nyjshëm, nxënësit nxjerrin përfundimin: Mbiemri merr
gjininë, numrin dhe rasën e emrit që cilëson.

Nxënësit do të punojnë në fletoren e klasës ushtrimin 5.
- përshtatin mbiemrat në kllapa në gjini, në numër dhe në rasë me emrat që shoqërojnë;
- analizojnë nga ana morfologjike 5 grupe fjalësh (emër+mbiemër).
(foto të vjetër, vëmendje të madhe, kapelë të bukur, kaçurrelat e bardha, kapelës së zezë, fytyrën të qeshur,
çantë të madhe, geta të holla, vendin e duhur, aventura të çuditshme)
Shembuj:
foto e vjetër – mbiemër i nyjshëm, gjinia femërore, numri njëjës, rasa kallëzore.
vëmendje të madhe – mbiemër i nyjshëm, gjinia femërore, numri njëjës, rasa kallëzore.
Mësuesja vlerëson punën e nxënësve.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për lakimin e mbiemrit, përshtatjen e tij me emrin që cilëson dhe për
drejtshkrimin e grupeve të fjalëve.
Detyrë: Ushtrimi 6, f. 163 në tekst.

Tema mësimore: Një jashtëtokësor në familje (2 orë) Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Foto dhe video të jashtëtokësorëve.
temës mësimore: • jashtëtokësor,
Nxënësi/ja: • tokësor,
• lexon qartë tregimin; • pabarazi,
• dallon personazhet e tregimit; • romantik,
• analizon personazhin kryesor (jashtëtokësorin); • mallëngjim,
• dallon elementet reale dhe fantastik; • realist,
• ritregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • fantastiko-shkencor.
• nxjerr mesazhin e tregimit;
• përshkruan emocionet që ndien për heroin/heroinën e
filmit të saj/tij të preferuar.
Teksti i nxënësit, libri digjital, video-projektor, foto, lapsa ndërkurrikulare:
me ngjyra, format A4. • Shkencat shoqërore
• Art pamor
Mendo-diskuto, lexim i drejtuar, rrjeti i diskutimit.
177
Parashikimi i njohurive: Mendo-diskuto

Mësuesi/ja pyet nxënësit:
- A keni dëgjuar për jashtëtokësorët?
- A keni parë foto apo video të tyre?
- A mendoni se ata ekzistojnë?
- A do të donit ta takonit një jashtëtokësor?
Mësuesi/ja paraqet fotografi apo video të jashtëtokësorëve.

Mësuesi/ja lexon informacionin në hyrje të f. 164 të tekstit të nxënësit.
Lexon pjesën duke shqiptuar saktë emrat e personazheve.
Lexohet tregimi me paragrafë nga ana e nxënësve.
Shpjegohet fjalët e fjalorit. Lexohet pjesa me ndalesa.
Ndalesa e parë: Nuk duhet të mendoni se... do të të zërë reumatizma.
- Si quhet jashtëtokësori që jeton në familjen tokësore?
- Kush ishte më i kënaqur nga vizita e jashtëtokësorit?
- Cilat ishin aventurat që bënë në kohën e lirë?
- Pse u shqetësua gjyshja?
Ndalesa e dytë: Në fillim miku... vetëm dhe të mërzitur.
- Kush u xhelozua për miqësinë e tyre?
- Ç’bëri Moja për këtë gjë?
- Po motra e Andreas, Katerina, shkoi në ekspeditë?
- Çfarë justifikimi nxori motra? Po mamaja?
Ndalesa e tretë: Babai tokësor... qan si vajzë. Turp!
- Çfarë i mësoi xhaxha Nikola Mojës?
- Cilët ishin filmat më të pëlqyer të Mosë dhe të xhaxha Nikolës?
- Pse u mallëngjye Moja me filmin romantik?
- Pse zoti Nikola u vu në siklet?
Ndalesa e katërt: Mojës i vinte turp... deri në fund
- Si reagoi Moja për dhimbjen e heroinës së filmit?
- Ç’mendonte zoti Nikola për paratë e biletës? Po për birin jashtëtokësor?
Lexohet pjesa nga disa nxënës.
Analizojnë personazhin kryesor, Mojën.

Mësuesi/ja shkruan në tabelë pyetjen:
Po Jo
A je dakord me Mojën që njerëzit i trajtojnë në mënyrë të
pabarabartë djemtë dhe vajzat? Pse?
Diskutohet pyetja dhe përgjigjet e nxënësve.

Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar të nxënësve.
178
Ora e dytë
Hapi i parë: Diskutim i ideve
• Nëse jashtëtokësorët do të kishin cilësitë e Mojës, si do të ishte gjithësia?
• A do të doje të kishe një mik si ai?
Nxënësit lexojnë pjesën në role.
Hapi i dytë
Në ushtrimin 4 nxënësit tregojnë se Moja ishte më i ndjeshëm se njerëzit e Tokës, duke ilustruar me pjesë
nga teksti.
Punohet rubrika Nxirr mesazhin.
Fëmijët pavarësisht gjinisë, kanë të drejta të barabarta.
Nxënësit tregojnë raste të ngjashme nga jeta e përditshme.
Hapi i tretë: Kujto-trego

Punohet rubrika Analizo gjuhën.
Në këtë rubrikë nxënësit do të rikujtojnë veçoritë e tregimit realist dhe fantastik. Plotësojnë ushtrimin 2.
Në ushtrimin 4 nxënësit do të gjejnë në tekst mbiemra të nyjshëm e të panyjshëm si dhe fjalë të përbëra.
Hapi i katërt: Punë individuale

Nxënësit do të përshkruajnë me 6‒7 fjali emocionet që ndiejnë për heroin e filmit të tyre të preferuar.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin në role, analizën e personazhit, mendimet dhe argumentet që
japin për përgjigjet e pyetjeve.
Detyrë: Shkruaj një tregim me titull: “Në piknik me mikun tim jashtëtokësor”.

Tema mësimore: Përemrat vetorë Situata e të nxënit:
Kompetencat: Njohuri gjuhësore • Fisha me përemra vetorë.
temës mësimore: • përemër vetor,
Nxënësi/ja: • vetë,
• dallon përemrat vetorë në fjali; • njëjës,
• tregon cilët përemra përdoren për njerëz dhe cilët edhe • shumës.
për frymorë e për sende;
• krijon duke përdorur përemra vetorë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me përemra vetorë, ndërkurrikulare:
fletore, lapsa. • Art pamor
Stuhi mendimesh, punë e drejtuar.
179
Parashikimi i njohurive: Diskutim i ideve

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Ç’dini për përemrat vetorë?
kanë tri veta

unë, ti, ai/ajo
Përemrat vetorë
njëjës
përdoren në nr.
shumës
ne, ju ata/ato

Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të hapin tekstin në f. 167.
Mësuesi/ja lexon pjesën e dhënë në tekst. Nxënësit dallojnë përemrin vetor.
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë: unë, ti, ai, ajo, ne ju, ata, ato. Më pas plotëson tabelën në format A2, kurse
nxënësit plotësojnë tabelën në tekst.
Tërhiqet vëmendja dhe nxirren përfundimet:

1- Përemra vetorë të vetës I dhe të vetës II përdoren vetëm për njerëz.
2- Përemra vetorë të vetës III përdoren vetëm për të mos përsëritur një emër
frymorë dhe sende
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë përemrat vetorë. (ne, ju, unë, ai, unë, ajo, ata, ajo)
Në ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë fjalitë me përemrat e duhur.

Shembull: Unë shkoj në stërvitje çdo ditë. Ne kemi trajner mësues Drinin.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të plotësojnë fjalitë me përemra vetorë që janë kryefjalë.
Shembull: Besoj se ju jeni njeriu më i përshtatshëm. Dje ne zgjodhëm përgjegjësin e grupit.

Ajo është Shpresa. Ajo përgatiti një album me kujtime. Ai përmbante shkrime, fotokopje të
dokumenteve dhe fotografi. Ti e ke parë albumin? Ne e pëlqyem shumë.
Përforcimi: Krijim i lirë

Nxënësit do të krijojnë një tekst me temë: Unë dhe shokët e mi, ku të përdorin përemra vetorë.
Diskutohet puna e bërë. Lexojnë krijimet disa nxënës. Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e përemrave vetorë, për përshtatjen e tyre në fjali dhe për krijimin
e lirë.
Detyrë: Krijo 6 fjali me përemra vetorë.
180

Tema mësimore: Lojërat tona Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Shikim në video-projektor i një loje.
temës mësimore: • lojë,
Nxënësi/ja: • argëtim,
• dallon rregullat e lojës; • e drejta ime,
• njeh të drejtat e fëmijëve në lidhje me argëtimin dhe • rregulla,
kohën e lirë të tyre; • respekt.
• tregon pse loja me shokët e shoqet është e
rëndësishme për të;
• përshkruan lojën e tij më të pëlqyer.
Teksti i nxënësit, libri digjital, Konventa e të Drejtave të ndërkurrikulare:
Fëmijëve, fletore, lapsa me ngjyra. • Edukim fizik dhe sporte
• Shkenca shoqërore
Stuhi mendimesh, punë e drejtuar, punë individualë.

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Çfarë ju vjen në mendje kur dëgjoni fjalën lojë?
fitore skuadër
argëtim Loja rregulla
rezultat humbje
Mësuesi/ja lexon në Konventën e të Drejtave të Fëmijëve, nenin mbi të drejtat e fëmijëve për pushim dhe
kohë të lirë, kohë gjatë së cilës ai mund të argëtohet.
Citim. Neni 31
Fëmija ka të drejtën të pushojë dhe të argëtohet, të praktikojë lojëra dhe veprimtari çlodhëse, në përshtatje
me moshën, si dhe të marrë pjesë lirisht në jetën kulturore dhe artistike.

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e re. Ajo fton nxënësit të hapin tekstin në faqen 168.
Nxënësit rikujtojnë historinë e Mojës në tregimin “Një jashtëtokësor në familje”, të cilit nuk i dukej e drejtë që
Katerina nuk mund të argëtohej me të vëllanë dhe të tjerët.
Lexohet informacioni i dhënë në lidhje me lojërat dhe rregullat bazë që ato kanë.
Shfaq aftësi të veçanta.

Mëson të respektosh të tjerët.
Në lojë Janë të gjithë të barabartë.
Nuk mund të tallesh.
Duhet të pranosh humbjen.
Fiton me përpjekje dhe seriozitet.
181
Mësuesi/ja ndan nxënësit në tri grupe.
Secili grup do të zgjedhë lojën e preferuar dhe do ta përshkruajë atë.
Diskutohet puna e bërë nga nxënësit.

Në një format A4, nxënësit listojnë rregullat e një loje dhe e paraqesin me vizatim atë.
Lexohen rregullat e disa prej lojërave të zgjedhura. Paraqiten në muret e klasës vizatimet.
Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për mendimet e shprehura në lidhje me të drejtat e fëmijëve, përshkrimin e
lojës dhe identifikimin e rregullave bazë të lojës.
Detyrë: Shkruaj një tregim me temë: “Në lojë duhet të respektosh rezultatin dhe kundërshtarin”.

Tema mësimore: Lakimi i përemrave vetorë dhe trajtat e Situata e të nxënit:
shkurtra (2 orë) • Tabela e lakimit të përemrave vetorë
sipas temës mësimore: • përemër vetor,
• dallon përemrat vetorë; • rasë,
• lakon përemrat vetorë; • trajtë e shkurtër.
• dallon rasën e përemrave vetorë dhe vendos trajtën e
shkurtër që duhet;
• shkruan saktë përemrat vetorë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, tabela e lakimit të ndërkurrikulare:
përemrave vetorë, format A4, fletore, lapsa. • Shkencat shoqërore
Diskutim i ideve, punë e drejtuar, punë individuale.

Mësuesi/ja ka shkruar në flipçart tekstin e dhënë në f. 169.
Nxënësit do të nënvizojnë përemrat vetorë duke përdorur pyetjet sipas rasave.
Kë? – ne; kujt? – mua; kush? – ne; kujt? – neve; kujt? – mua

Punohet materiali gjuhësor i dhënë në tekst.
182
Nxënësit evidentojnë ndryshimet që pësojnë përemrat vetorë kur përdoren në fjali. Gjithashtu vënë re: më, na,
të, ju, i, e, u të cilat zakonisht qëndrojnë para foljeve dhe shoqërojnë emrat në rasën kallëzore dhe dhanore.
Këto janë trajtat e shkurtra. Nxënësit lexojnë në tekst tabelën e lakimit të përemrave vetorë.
Rrethojnë me laps trajtat e shkurtra, tregojnë në cilat rasa ato shoqërojnë emrat.
Tërhiqet vëmendja e nxënësve për përemrat e vetës së parë dhe të dytë - mund të mos jenë të pranishëm në
fjali, vetëm në rastet kur ne duam t’i theksojmë ata janë të pranishëm. Lexohen shembujt në tekst.
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.

Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë me të kuqe përemrat dhe me blu trajtat e shkurtra.
Përemrat vetorë Trajtat e shkurtra

Ai, ajo, ajo, unë, ajo, ti, ty, ajo, ti, asaj i, e, më, e, e, i, të, i, i
Përforcimi: punë individuale

Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalitë.
Nxënësit do të nënvizojnë përemrat vetorë me të kuqe dhe trajtat e shkurtra me blu.
Bëjnë analizën e tyre.
Atë e morën në olimpiadën e matematikës.
Neve na pëlqen shumë lënda e historisë.
Ne na zgjodhën ndër më të mirët.
Juve nuk ju pëlqejnë perimet?
Vlerësohet puna e nxënësve.
Ora e dytë
Hapi i parë: Përvijim i të menduarit
Nxënësit rikujtojnë çfarë mbajnë mend për përemrat vetorë.
lakohen
shoqërohen nga trajtat e shkurtra
Përemrat vetorë rasa dhanore merr trajtat e shkurtra: më, na, të, ju, i, u
rasa kallëzore merr trajtat e shkurtra: më, na, të, ju, e, i
Hapi i dytë: Punë e drejtuar

Nxënësit do të punojnë ushtrimin 2 f. 170.
Do të nënvizojnë me të kuqe përemrat vetorë dhe me blu trajtat e shkurtra. Shkruajnë rasën.
mua më - dhanore (kujt?)
ne - emërore (kush?)
juve ju - dhanore (cilëve?)
ne na - kallëzore (cilët?)
atij - rrjedhore (afër cilit?)
nesh - rrjedhore (pas kujt?)
ty të - dhanore (kujt?)
meje - rrjedhore (pranë kujt?)
(mua) më - dhanore (kujt?)
ajo - emërore (kush?)
183
Në ushtrimin 3 nxënësit do të dallojnë rasën e përemrit vetor dhe do të vendosin në vendet bosh trajtën e
shkurtër që duhet.
ty të – kallëzore (cilin?)
ju ju – kallëzore (cilët?)
neve na – dhanore (kujt?)
(neve) na – dhanore (kujt?)
(atij) i – dhanore (kujt?)
(atë) e – kallëzore (me cilën?)
(neve) na – dhanore (kujt?)
mua më – kallëzore (cilin?)
ty të – dhanore (kujt?)
(mua) më – kallëzore (cilin?)
(atë) e – kallëzore (kë?)

Nxënësit do të punojnë në fletore ushtrimin 4. Duhet të dallojnë përemrat që janë shkruar saktë. Ata që janë
shkruar gabim do t’i korrigjojnë.
Janë shkruar saktë: Janë shkruar gabim:
b. juve ju a. neve
c. ju ç. neve
dh. atyre d. juve
1. a – ne 2 b. – ju ju
5. d – ju 6. dh – atyre i
Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar të nxënësve.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për lakimin e përemrave vetorë, dallimin e trajtave të shkurtra sipas rasave
dhe shkrimin drejt të përemrave vetorë dhe të trajtave të shkurtra.
Detyrë: Gjej një fragment nga një libër ose revistë dhe nënvizo përemrat vetorë dhe trajtat e shkurtra. Shkruaj rasën.

Tema mësimore: I zakonshëm Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Analogji në lidhje me intonacionin e duhur
temës mësimore: • i zakonshëm,
Nxënësi/ja: • përjetim,
• lexon saktë dhe me intonacionin e duhur; • pamje fizike,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • sjellje,
• analizon personazhin kryesor të tregimit; • karakter,
• nxjerr mesazhin duke vënë veten në vend të Agustinit. • miqësi,
• mbështetje.
Teksti i nxënësit, libri digjital, foto të fëmijëve me sindromën ndërkurrikulare:
Daun dhe të spektrit autizëm, fletore, laps, ngjyra • Shkencat shoqërore
• Edukim fizik
Analogji, lexim i drejtuar, punë individuale, rrjeti i diskutimit.
184
Parashikimi i njohurive: Analogji

Mësuesi/ja i fton nxënësit të mendojnë për pak minuta se si do të ndiheshin ata nëse do të ishin fëmijë me
aftësi ndryshe? Si do të ndiheshin nëse fëmijët e tjerë do t’i shikonin si jo normalë dhe të ishin të vetmuar, pa
shokë e miq?

Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën e re të mësimit.
Lexon pjesën “I zakonshëm” në faqen 171 të tekstit.
Nxënësit lexojnë tregimin zinxhir dhe e ndajnë atë në paragrafë.
Në ushtrimin 4 të kësaj rubrike, nxënësit do të diskutojnë si e përjeton Agustini faktin që do të shkojë në

shkollë. Nga se druhet ai?
Punohet rubrika nxirr mesazhin.
Nxënësit do të diskutojnë se çfarë është e rëndësishme në ndërtimin e miqësisë dhe sa e rëndësishme është
mbështetja për fëmijët me aftësi ndryshe.
Mesazhi: Edhe fëmijët me aftësi ndryshe janë si ne. Për ata miqësia, respekti dhe mbështetja janë shumë të
rëndësishme.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të gjejnë foljet që përdor Agustini kur përshkruan veprimet – ha, eci, luaj.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të përshkruajnë marrëdhëniet e Agustinit me shokët e tij.

Marrëdhëniet e Agustinit me:
Kristoferin – shok i ngushtë, i mirë, u shkëputën kur shkuan në shkollë, sillet mirë kur takohen në rrugë, e
ftonin për ditëlindje njëri-tjetrin kur ishin të vegjël, e takon edhe tani shpesh.
Xhoeli dhe Imona – nuk e kanë ftuar asnjëherë për ditëlindje.
Emën – e ftoi njëherë për ditëlindje, nuk e takon prej një periudhe të gjatë.
Nxënësit analizojnë Agustinin, personazhin kryesor të tregimit.
Po Jo
Në përzgjedhjen e një shoku/shoqeje është e
rëndësishme sjellja dhe karakteri i tij/ i saj? Pse?
Përfundimi:
Nxënësit argumentojnë përgjigjet e tyre.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e tregimit, nxjerrjen e mesazhit, mendimet dhe argumentet e
tyre në lidhje me temën.
Detyrë: Si e kuptoni shprehjen: Unë jam një si ju por kam nevojë për mbështetje.
185

Tema mësimore: Përemrat pronorë (2 orë) Situata e të nxënit:

sipas temës mësimore: • përemër pronor,
Nxënësi/ja: • vetë,
• dallon përemrat pronorë; • gjini,
• përdor si duhet në fjali përemrat pronorë; • njëjës,
• dallon përemrat e shkruar gabim, i korrigjon ata; • shumës.
• krijon fjali me përemrat pronorë të dhënë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, tabela e ndërkurrikulare:
përemrave pronorë, fletore, lapsa me ngjyra. • Shkencat shoqërore

Mendo – diskuto, punë e drejtuar, punë individuale.

Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalitë:
Biblioteka ime është më e pasur se biblioteka jote.

Librat e mi janë më të bukur se librat e tu.
Fjalët ime, jote, e mi, e tu tregojnë se kujt i përkasin biblioteka dhe librat.
tregojnë kujt i përket ajo që flasim
kanë vetë Përemrat pronorë kanë numër
kanë gjini
Nxënësit ilustrojnë me shembuj.

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën dhe i udhëzon të hapin tekstin në f. 174.
Lexohet materiali gjuhësor dhe komentohet.
Nxënësit lexojnë tabelën e përemrave pronorë dhe plotësojnë përemrat që mungojnë.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të gjejnë përemrat pronorë:
time, e mi, të saj, e mi, e mi, e mia, ime, im, im, e tij, tim.
Përforcimi: Zbatimi i njohurive të marra

Mësuesja diskuton me nxënësit ushtrimin 2.
Nxënësit do të vendosin përemrat pronorë të dhënë pranë emrave.
186
Ora e dytë
Hapi i parë: Zbatimi i njohurive të marra
Vazhdohet puna me ushtrimet e f. 175 në tekst.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të vendosin përemrin pronor në kllapa aty ku duhet:

im, e saj, e mi, e mi, ime, e tu, jote, e tua, yt, e tyre, jonë, e saj
Në ushtrimin 4 nxënësit do të dallojnë përemrat pronorë që janë shkruar gabim dhe do t’i shkruajnë si duhet
Të shkruar gabim Si duhet

Shkolla e jonë Shkolla jonë
Shkolla e ime Shkolla ime
Shkolla time Shkolla ime
Shkolla tyre Shkolla e tyre
Flamuri jonë Flamuri ynë
Atdheu tonë Atdheu ynë
Flamuri tonë Flamuri ynë
Hapi i dytë: Krijim i lirë

Nxënësit do të krijojnë 6 fjali ku të përdorin përemrat pronorë: im, ime, yt, jote, i saj, e tij
Lexojnë fjalitë disa nxënës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e përemrit pronorë, përshtatjen e tyre në fjali, shkrimin saktë dhe
krijimin e fjalive.
Detyrë: Krijo një tekst ku të përdorësh përemra pronorë.

Tema mësimore: Përshkrimi i personit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Tekst përshkrues
temës mësimore: • përshkrim,
Nxënësi/ja: • tipar,
• përshkruan duke u bazuar në koshin e fjalëve; • gjendje shpirtërore,
• krahason punën e tij me të shokëve. • karakter,
• sjellje.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fotografi fëmijësh, laps, ndërkurrikulare:
fletore, lapsa me ngjyra. • Art pamor
• Shkencat shoqërore
Stuhi mendimi, punë e drejtuar, krijim i lirë, zbatim i njohurive të marra.
187
Parashikimi i njohurive: Stuhi mendimi

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Ku bazohemi kur përshkruajmë një shok ose një shoqe?
i dashur ngjyra, lloji i flokut

Përshkrimi
i sjellshëm cilësitë e sjelljes pamja fizike tiparet e fytyrës
tekanjoz zëri, qëndrimi i trupit

Nxënësit hapin tekstin në faqen 176 dhe njihen me temën.
Lexohet informacioni i dhënë në tekst në lidhje me përshkrimin e Kleas, vajzës trembëdhjetëmuajshe.
Punohet rubrika Shto njohuritë.

Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të lexojnë dy grupet me fjalë të cilat i ndihmojnë të plotësojnë me njohuri të reja
njohuritë që kanë marrë më parë.
Pamja fizike Tiparet Ndjenjat dhe gjendja shpirtërore Karakteri
Përforcimi: Krijim i lirë, zbatim i njohurive të marra

Mësuesi/ja ndan klasën në tri grupe.
Çdo grup do të zgjedhë një nga alternativat e dhëna në tekst:
1- ana fizike; 2- gjendja shpirtërore; 3- veçoritë e karakterit.
Pas përfundimit të punës nxënësit krahasojnë punët me njëri-tjetrin.

Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për përshkrimin e një personi, mendimet e shprehura në lidhje me temën dhe
argumentet që paraqesin gjatë krahasimit me punët e të tjerëve.
Detyrë: Përshkruaj një pjesëtar të familjes duke u bazuar në anën fizike, shpirtërore dhe veçoritë e karakterit.

Tema mësimore: Kur po xhirohej një film Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Fragment nga filmi “Kur po xhirohej një film”
temës mësimore: • film,
Nxënësi/ja: • skenar,
• lexon qartë dhe me intonacionin e duhur; • tregim,
• kupton përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • dramë,
• nxjerr mesazhin e tregimit; • mosmarrëveshje,
• tregon si reagon ai/ajo në familje në raste të • divorc.
mosmarrëveshjeve midis prindërve.
188

Teksti i nxënësit, libri digjital, fragment nga filmi “Kur po ndërkurrikulare:
xhirohej një film”, fletore, laps • Art pamor
• Shkencat shoqërore
Mendo-diskuto, punë e drejtuar, punë individuale.

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Ç’dini për skenarin e një filmi?
Plotësohet kllasteri me mendimet e nxënësve.
bazohet në një vepër letrare krijohet nga autori i filmit

shesh xhirimi Skenar ka dialog
gjuhë e thjeshtë aktor
Mësuesi/ja lexon materialin informues për të zgjeruar njohuritë në lidhje me skenarin.

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e re dhe u tregon se skenari që do të lexojnë është marrë nga filmi “Kur
po xhirohej një film”, i regjisores Xhanfize Keko. Ajo është një nga regjisoret më të njohura shqiptare dhe
është nderuar me titullin “Artiste e Popullit”.
Lexohet skenari nga mësuesi/ja. Më pas nxënësit lexojnë në role pjesën.

Nxënësit plotësojnë hartën e ngjarjes.
Ku ndodh?
Cili ishte shkaku i shqetësimit të Gencit? Kur ndodhi?
Harta e ngjarjes
Cila ishte pasoja? Cilat janë personazhet?

Mësuesi/ja bisedon me nxënësit për disa çështje.
- Ndarjen e punëve në mënyrë të barabartë në familje.
- Ndihmën që fëmijët mund të japin në rastet kur prindërit kanë mosmarrëveshje.
- Në rastet kur prindërit ndahen, dashuria e tyre për fëmijët nuk ndryshon.

1- Ç’veçori e skenarit artistik vihet re në këtë pjesë:
Nga ana e paraqitjes skenari ngjan me: Nga synimi për t’u luajtur në role, ngjan me:
X tregim apo √ dramë X tregimin apo √ dramën

Nxënësit do të shkruajnë shkurtimisht se si i ndajnë punët në familje.
Lexojnë punën disa nxënës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin, lojën në role, mendimet e shprehura në lidhje me temën që
trajton filmi.
Detyrë: Rubrika “Detyrë”, f. 179 në tekst.
189

Tema mësimore: Përemrat pyetës Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali pyetëse
sipas temës mësimore: • përemër pyetës,
Nxënësi/ja: • rasë,
• dallon përemrat pyetës dhe përse shërbejnë; • fjali,
• lakon përemrat pyetës; • lakim,
• përdor përemrat pyetës në rasat e duhura; • frymor,
• krijo fjali me përemra pyetës. • jofrymor.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me përemra pyetës, ndërkurrikulare:
fletore, laps, lapsa me ngjyra. • Shkencat shoqërore
• Art pamor
Mendo – diskuto, punë e drejtuar, krijim i lirë, zbatim i njohurive të marra.

- Si ndahen përemrat sipas kuptimit?
- Cilat janë rolet që kryejnë në fjali?
vetorë
dëftorë Përemra
pronorë
U thuhet nxënësve:
- Ka edhe përemra të tjerë që do t’i mësoni në klasat më lart.
Mësuesi/ja paraqet fisha me përemra pyetës: Çfarë?, Kush?, Cila?, Cili?, Sa?, I sati?, Ç’?
dhe pyet nxënësit përse shërbejnë.
Nxënësit ilustrojnë me fjali përdorimin e përemrave pyetës për të ndërtuar fjali pyetëse.

Mësuesi/ja njeh nxënësit me temën e mësimit. Nxënësit lexojnë shembujt e dhënë në tekst dhe veçojnë
përemrat pyetës.
Lexohen njohuritë gjuhësore, lakohen përemrat pyetës kush? dhe cili?.
Veçohen përemrat pyetës çfarë? dhe ç’? të cilët nuk lakohen.
Përemri pyetës ç’ shkruhet me apostrof kur zëvendëson përemrin çfarë.
Në ushtrimin 1 nxënësit do të nënvizojnë përemrat pyetës (kush, cili, cili, sa, çfarë, nëse, i sati, e sata, ç’)
Në ushtrimin 2 nxënësit do të vendosin ku duhet përemrin pyetës kush.

(Kush, i kujt, para kujt, kujt, me kë)
190
Në ushtrimin 4 nxënësit do të vendosin përemrat në rasat e duhura.
E cilës vajzë është kjo fletore?
Zëri i cilit djalë po dëgjohet?
Prej kujt e more këtë lajm?
Me kë erdhe këtu?
Përforcimi: Krijim i lirë, zbatim i njohurive të marra

Nxënësit vëzhgojnë figurën e dhënë në tekst dhe formojnë fjali pyetëse duke përdorur përemrat e dhënë.
Lexojnë fjalitë disa nxënës. Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e përemrave pyetës, lakimin e tyre, përdorimin saktë në fjali sipas
rasës dhe kuptimit, si dhe ndërtimin e fjalive.
Detyrë: Përgatit një intervistë me mësuesen tënde. Nënvizo përemrat pyetës.

Tema mësimore: Dashuria prindërore Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Dëgjim në magnetofon i këngës: “Në shtëpinë
tonë”
temës mësimore: • dashuri,
• lexon poezitë me intonacionin e duhur; • prind,
• dallon tonet optimiste në poezinë e parë; • fëmijë,
• dallon bashkautorësinë e tre autorëve në poezinë e dytë; • optimizëm,
• shkruan për dashurinë prindërore. • magnetofon.
Teksti i nxënësit, libri digjital, CD me këngën “Në shtëpinë • Shkencat shoqërore
tonë”, format A4, fletore, lapsa me ngjyra. • Edukim muzikor

Dëgjo, mendo, diskuto; lexim i drejtuar, shkrim i lirë.
Parashikimi i njohurive: Dëgjo, mendo, diskuto

Mësuesi/ja i fton nxënësit të dëgjojnë në magnetofon këngën “Në shtëpinë tonë”.
Lexojnë në tekst një strofë dhe refrenin e këngës. Mësuesi/ja drejton pyetjet:
- Cilat janë disa nga ndjenjat njerëzore?
- Ç’është dashuria prindërore për ju?
- Pse poezia e këngës ka tone optimiste?
- Ç’është pesimizmi?
191
Mësuesi/ja lexon poezinë e dytë.
Nxënësit dallojnë tre autorët e poezisë së dytë, temën dhe idenë e saj.
Nxënësit krahasojnë përmbajtjen e dy poezive.
Të dyja poezitë kanë të përbashkët dashurinë e pakufishme prindërore, dashurinë e pastër njerëzore, të
pakushtëzuar dhe të sinqertë. Në të dyja poezitë ndihet drita, dielli dhe ngrohtësia, reflektim i një dashurie të
thellë.
Përfundimi: Dashuria prindërore është një ndjenjë e fuqishme njerëzore.
Përforcimi: Shkrim i lirë, diskuto-argumento

Mësuesi/ja orienton nxënësit për detyrën me shkrim. Nxënësit do të zgjedhin një nga këto alternativa për të
shkruar mbi temën e dashurisë prindërore:
- një poezi
- një përshkrim
- një ese
- një tregim
Lexohen disa nga punimet e nxënësve.
Diskutohet me nxënësit për vlerat e poezisë, ndjenjat njerëzore që ndikojnë në shkrimin e saj, si dhe bëhet
analiza e përmbajtjes së saj.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e poezive, analizën e tyre dhe për shkrimet që bëjnë lidhur me
temën e dashurisë prindërore.
Detyrë: Provo të shkruash një poezi për dashurinë e prindërve për ty ose anasjelltas.
Tema mësimore: Apostrofi te përemri pyetës Situata e të nxënit:

Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me përemra pyetës

sipas temës mësimore: • apostrof,
Nxënësi/ja: • përemër pyetës,
• dallon përemrat pyetës dhe trajtat e bashkuara; • trajtë e shkurtër,
• dallon rastet e përdorimit të apostrofit; • pjesëza mohuese s’,
• korrigjon fjalët ku apostrofi nuk është përdorur saktë; • shenjë dalluese.
• krijon fjali ku përdor apostrofin.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletore, laps, lapsa me ngjyra • Shkencat shoqërore

Mendo, rikujto, reflekto; punë e drejtuar, punë në dyshe.
192
Parashikimi i njohurive: Mendo, rikujto, reflekto

- Ç’është për ty dashuria prindërore?
- Ç’të pëlqen më shumë te shkolla?
- Pse s’luan me shokët?
Nxënësit dallojnë apostrofin dhe tregojnë përdorimin e tij.

Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të lexojnë rubrikën Kujto në faqen 183 të tekstit.
pas pjesës mohuese s’

Apostrofi përdoret pas përemrit pyetës ç’
në trajtat e bashkuara të përemrit vetor m’i, t’i
Në ushtrimin 1 nxënësit do të rrethojnë përemrat pyetës ku apostrofi është përdorur saktë.
Ç’vend, Ç’duan, Ç’do, Ç’të.
Diskutohen rastet ku apostrofi nuk është përdorur.
U tërhiqet vëmendja nxënësve:
Apostrofi vendoset pas përemrit pyetës ç’, vetëm në rastet kur ai mund të zëvendësohet me përemrin pyetës çfarë.
Disa shembuj:
çnevojë – ç’nevojë – çfarë nevoje
Çmë – ç’më – çfarë më
Çfarë nuk shkruhet me apostrof (ç’farë), sepse është përemër pyetës.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të plotësojnë fjalët me përemër pyetës ç’ pas të cilit të përdoret apostrofi.
- Ç’probleme kishim ne në klasë?
- Ç’do të bëni nesër pasdite?
- Ç’dëshira ke ti që të jesh i suksesshëm?
- Ç’libër ke lexuar këto ditë?
- Ç’notë more në testimin e fundit në matematikë?
Në ushtrimin 3 nxënësit do të korrigjojnë fjalët ku apostrofi nuk është përdorur saktë.
Çdo këtu? – Ç’do këtu? – sepse Ç’ zëvendësohet me Çfarë – Çfarë do këtu?
Ç’do njëri – Çdo është përemër i pacaktuar dhe nuk ndahet me apostrof.
Ç’do rregull - Çdo është përsëri përemër i pacaktuar dhe nuk ndahet me apostrof.
Ç’farë bëre? – Çfarë është përemër pyetës dhe nuk ndahet me apostrof.
Ç’farëdolloj pune – Çfarëdolloj është përemër i pacaktuar dhe nuk ndahet me apostrof.
Përforcimi: Punë në dyshe

Nxënësit do të punojnë në fletore ushtrimin 4. Njëri prej nxënësve do t’i diktojë shokut/shoqes fjalitë dhe tjetri/
tjetra do t’i shkruajë. Më pas shoku/shoqja dikton dhe tjetri/tjetra shkruan.
Nxënësit kontrollojnë punën në dyshe dhe e krahasojnë atë.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e përemrave pyetës dhe të pacaktuar, përdorimin saktë të
apostrofit pas përemrit pyetës ç’.
Detyrë: Krijo një tekst ku të përdorësh apostrofin.
193

Tema mësimore: Sa dëshiroj Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Fisha me vargjet e poezisë
sipas temës mësimore: • dëshirë,
Nxënësi/ja: • nënë,
• lexon poezinë me intonacionin e duhur; • bir,
• dallon elementet e vjershës – strofë, vargje, rimë; • ar,
• nxjerr mesazhin e vjershës; • zefir,
• dallon antonimet në poezi. • argjend,
• safir.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, fletore, laps, • Art pamor
lapsa me ngjyra
Stuhi mendimesh, lexim i drejtuar, ditar dypjesësh.

Mësuesi/ja shkruan në tabelë “Sa dëshiroj” dhe kërkon nga nxënësit të vazhdojnë fjalinë duke thënë disa
dëshira. Ndahen nxënësit në grupe. Mësuesja shpërndan fisha me vargjet e poezisë dhe kërkon nga
nxënësit të ndërtojnë strofat e poezisë.

Mësuesi/ja lexon vjershën me intonacionin e duhur. Shpjegon fjalët e reja. Më pas nxënësit ndërtojnë fjali me
fjalët e fjalorit.
Nxënësit lexojnë zinxhir nga një strofë secili.
Nxënësit do të flasin për dëshirat e djalit.
Strofa 1 – të kthehet në argjend.
Strofa 2 – të kthehet në lumë.
Strofa 4 – të kthehet në ar.
Nxënësit argumentojnë dëshirën e madhe të djalit në strofën 4.
Mësuesi/ja pranon idetë e nxënësve në lidhje me mesazhin.
Në rubrikën Analizo gjuhën nxënësit do të dallojnë strofat, vargjet, rimën.
Në ushtrimin 2 djali e quan nënën: zefir, safir, të fildishtë.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të dallojnë dhe do të lexojnë dialogun mes nënës dhe djalit.
Në ushtrimin 7 nxënësit do të gjejnë antonimet në poezi (p.sh.: ftohtë – ngrohë)

Nxënësit do të zgjedhin një nga strofat e poezisë dhe do ta komentojnë atë.
Fragmenti Komenti
194
Sa dëshiroj të kthehem në lumë, o nëna ime Djali i shpreh nënës dëshirën e madhe që të kthehet në
safir, kjo dëshirë më le natën pa gjumë... – Rri lumë, dëshirë që rrjedh prej faktit se lumi ashtu si dhe
kështu siç je, o bir mosha e djalit është i rrëmbyeshëm, por njëkohësisht
Se argjendi e lumi janë të ftohtë, dhe ti do i pastër e kristal. Mirëpo nëna me dashurinë dhe
mërdhish. Eja, o bir, në gjirin tim të ngrohtë, të shqetësimet e saj për djalin i thotë “se argjendi dhe
ngrohemi të dy bashkërisht. lumi janë të ftohtë” dhe për ta mbrojtur birin e saj qoftë
dhe nga dëshirat, ajo e fton në gjirin e saj, aty ku është
ngrohtë dhe ku çdokush është rritur.
Lexohen dhe diskutohen komentet e nxënësve.

Mësuesi/ja bën vlerësimin.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin e saktë dhe me intonacionin e duhur, nxjerrjen e mesazhit dhe
komentet në lidhje me temën.
Detyrë: Mëso vjershën përmendësh.
Tema mësimore: Përemri dëftor Situata e të nxënit:

temës mësimore: • përemër dëftor,
Nxënësi/ja: • frymor,
• dallon përemrin dëftor në fjali; • send,
• përdor si duhet përemrin dëftor në fjali duke e përshtatur • laik,
në gjini, numër, rasë. • gjini,
• numër,
• rasë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, format A4, laps, • Shkencat shoqërore
lapsa me ngjyra
Mendo – diskuto, të nxënët në bashkëpunim, punë individuale.

Ky libër është imi.

Libri ndodhet afër apo larg? Afër
Atë libër do ta lexoj më vonë.
Libri ndodhet afër apo larg? Larg
Unë kam një libër të këtillë.
Çfarë tregon përemri të këtillë? Tregon tipar të sendit.
195
U tërhiqet vëmendja nxënësve. Fjalët: ky, atë, të këtillë shërbejnë për të veçuar frymor ose send dhe për të
treguar tipare të përbashkëta të frymorit apo sendit. Hapet teksti në faqen 186 dhe diskutohen shembujt.

Punohet materiali i dhënë në faqen 186.
Ushtrimi 1. Dallo dhe nënvizo përemrat dëftorë.
Në këtë orë ka shumë lëvizje. Autobusë të atillë s’kisha parë. Këta autobusët këtu punojnë me naftë. Ata
të tjerët punojnë me bateri. Një autobus i tillë është shumë i mirë. Ky nuk e ndot ajrin. Këta autobusë janë
e ardhmja e transportit. Të gjitha këto i mësova sot. Kjo është shumë e bukur. Këta fëmijë janë shumë të
sjellshëm. Ata të tjerët bëjnë ndonjëherë ndonjë prapësi.

Nxënësit do të punojnë në mënyrë individuale në fletore ushtrimin 2 ku do të vendosin në formën e duhur
përemrin që është në kllapa.
Vendose (ky) këtë libër në raft. (Ai) Atë librin tjetër vendose në çantë. (Këta) Këta librat e tjerë çoji në
bibliotekën e shkollës. (Këta) Këtij libri ngjiti kapakun. Vendosu nga një etiketë (ata) atyre librave të rinj.
(Kjo) Këtë bibliotekë e ke dhuratë për ditëlindje. Tani duhet t’i regjistrosh në (kjo) këtë fletore të gjitha librat.
Ka këtu (i atillë) të tillë libra që rrallë gjenden. (Ata) Atyre librave t’u kushtosh kujdes.
Diskutohet puna e bërë nga nxënësit. Mësuesi/ja bën vlerësimin e vazhduar.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për dallimin e përemrit dëftor dhe përdorimin e tij si duhet në fjali.
Detyrë: Krijo një tekst me temë “Miku im” dhe nënvizo përemrat dëftorë.

Tema mësimore: Ibrahim Kodra për figurën e gruas Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Informacion për Ibrahim Kodrën
mësimore: • nënë,
Nxënësi/ja: • mësuese,
• lexon saktë dhe me intonacionin e duhur; • Nënë Tereza,
• kupton përmbajtjen e poezisë; • mall,
• nxjerr mesazhin e poezisë; • adhurim,
• argumenton me fjalët e tij rëndësinë e figurës së nënës. • dëshirë,
• këshill,
• engjëll.
Teksti i nxënësit, libri digjital, informacion për jetën e I. Kodrës, • Shkencat shoqërore
fletore, laps, lapsa me ngjyra, foto të Nënë Terezës • Art pamor

Stuhi mendimesh, lexim i drejtuar, shkrim i lirë.
196

Mësuesi/ja pyet nxënësit: Ç’dini ju për figurën e Ibrahim Kodrës?
Ibrahim Kodra
Plotësohet kllasteri me përgjigjet e nxënësve. Mësuesi/ja jep më shumë informacion për jetën dhe veprën e
Ibrahim Kodrës.
Ibrahim Kodra ishte një piktor shqiptar me famë ndërkombëtare.

Ai është konsideruar si piktori më i rëndësishëm shqiptar i njohur
ndërkombëtarisht. Ibrahim Shaban Likmetaj Kodra lindi në Ishëm,
më 22 prill 1918 dhe vdiq më 7 shkurt 2006, në Milano ku jetonte
prej 30 vjetësh. U largua përfundimisht nga Tirana, ku qëndronte në
konviktin e shkollës “Naim Frashëri”, në moshën 20-vjeçare (1938).
Pasi merr një bursë studimi nga oborri mbretëror për në Akademinë
e Arteve të Bukura, shkon në Romë. Ai ekspozoi në Romë, Milano,
Venecia, Paris, Beograd, Nju-Jork dhe krijoi raporte me piktorë të mëdhenj, me poetë, shkrimtarë,
kritikë e regjisorë. Ibrahim Kodra ka lënë pas rreth 6 mijë vepra, të shpërndara nga muze private,
koleksionistë dhe vetëm 2 mijë prej tyre janë të regjistruara dhe të dokumentuara.

Mësuesi/ja i njeh nxënësit me temën e mësimit, lexon materialin e dhënë në faqen 187-188. Shpjegon fjalët
e fjalorit.
Pyeten nxënësit:
- Kush e ka shkruar tekstin?
- Cilat janë figurat për të cilat Kodra shkruan?
-
Nxënësit do të komentojnë vargjet e poezisë në të cilat Kodra shpreh: mallin për nënën, adhurimin për bukurinë
e fizikut dhe portretit të saj si dhe dëshirën e parealizueshme.
Në ushtrimin 2 nxënësit do të komentojnë pjesën ku autori flet për këshillat e vlefshme të mësueses së tij.
Në ushtrimin 3 nxënësit do të argumentojnë pse Nënë Tereza është shenjtorja mbrojtëse e të gjithë shqiptarëve.
Përforcimi: Shkrim i lirë

Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të zgjedhin një figurë gruaje që e vlerësojnë dhe të shkruajnë arsye pse e
çmojnë atë.
Mësuesi/ja bën vlerësimin e punës së bërë.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin dhe kuptimin e përmbajtjen e tekstit, nxjerrjen e mesazhit dhe
argumentet që japin në lidhje me tri figurat e rëndësishme që trajtohen në tekst.
Detyrë: Përshkruaj shenjtoren tënde, nënën.
197

Tema mësimore: Të drejtat e grave Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Konventa për të Drejtat e Njeriut
temës mësimore: • burrë,
Nxënësi/ja: • grua,
• lexon informacionin e dhënë në tekst; • padrejtësi,
• liston të drejtat e grave dhe burrave deri në fillim të shek. XX; • diskriminim,
• diskuton për diskriminimin që u është bërë grave; • të drejta,
• shkruan në formë informacioni duke zgjedhur një temë të • racizëm,
caktuar. • protestë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, informacion për 8 Marsin, lapsa, • Shkencat shoqërore
fletore, Konventa për të Drejtat e Njeriut
Diskutim i ideve, të nxënit në bashkëpunim, Turi i Galerisë.

- Si trajtoheshin gratë shekuj më parë?
- Si lindi 8 Marsi?
- Ç’dini për pabarazinë mes burrave dhe grave deri para shek. të XX?
- Ç’është diskriminimi?
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim

Nxënësit njihen me temën e re të mësimit.
Mësuesi/ja ose dy nxënës lexojnë informacionin e dhënë në tekst.
Nxënësit janë porositur më parë të sjellin informacione në lidhje me mësimin, ngjarjet që ndodhën në vitet
1900 – 1920 në SHBA, të cilat shënuan ndryshime të mëdha për të drejtat e grave.
Lexohen informacionet e sjella nga disa nxënës. Plotësohet informacioni nga nxënësit e tjerë.
Diskutohet për diskriminimin që u bëhej grave. Plotësohen në tabelë të drejtat e burrave dhe të grave deri në
fillim të shek. XX
Grupi 1 - Shkruan në formë informacioni për padrejtësitë që u bëheshin grave në lidhje me shkollimin e tyre.
Grupi 2 - Shkruan në formë informacioni për pagesën e pabarabartë që u bëheshin grave dhe burrave për të
njëjtën punë.
Përforcimi: Turi i Galerisë

- Ngjiten në muret e klasës punimet e nxënësve.
- Nxënësit lexojnë punimet e njëri-tjetrit.
- Përzgjidhen shkrimet më interesante.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për informacionet në lidhje me të drejtat e grave, diskriminimin e tyre dhe për
shkrimin e informacionit.
Detyrë: Gjej dhe shkruaj disa të drejta të grave në Konventën e të Drejtave të Njeriut, në lidhje me shkollimin
dhe punën e tyre.
198
Fusha: Gjuhë dhe komunikim Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: II Klasa: V

Tema mësimore: Në ajrin e mbrëmjes Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje në video-projektor pjesë nga
stina e pranverës.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas temës Fjalët kyç:
mësimore: • poezi,
Nxënësi/ja: • mbrëmje,
• lexon me intonacion poezinë; • i amullt,
• përshkruan mbrëmjen e një nate pranvere; • i përhimët,
• dallon figurën e krahasimit në vargjet e poezisë, duke u • imcake,
ndihmuar nga pjesëza si; • ndriçuar,
• komenton dhe nxjerr mesazhin e poezisë. • ar.
Teksti i nxënësit, libri digjital, lapsa me ngjyra, flet formati. temat ndërkurrikulare:
• Artet
Diskutim paraprak, dora e vjeshtës, analizo dhe komento, përshkruaj me fjalë ose me vizatim.

Hapi i parë
U paraqes nxënësve në video-projektor pamje nga stina e pranverës. Diskutohet me nxënësit rreth stinës së
pranverës.
punë në bujqësi
njerëzit gjallërojnë stina e luleve

Pranvera
kthimi i dallëndysheve gjelbërim

Hapi i dytë
Drejtohen pyetjet:
- Çfarë të pëlqen më shumë të lexosh: poezi apo prozë? Pse?
- A mund të thuash disa arsye?
Nxënësit shprehen lirshëm rreth këtyre pyetjeve.
Hapi i tretë
Vargjet e poezisë janë shkruar në fisha dhe janë futur në zarfe (5 zarfe).
Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grupi i jepet një zarf me fisha, me qëllim që secili të renditë vargjet e poezisë
si duhet. Çdo nxënës e prezanton punën e tij në një fletë formati, ku ka ngjitur fishat sipas radhitjes që ka
menduar.
Në video-projektor paraqitet e saktë poezia “Në ajrin e mbrëmjes”. Shpallet grupi që ka punuar më saktë.
Hapi i katërt
Poezia “Në ajrin e mbrëmjes” është shkruar nga poeti kilian Pablo Neruda, që konsiderohet një ndër poetët më
të mëdhenj të shekullit XX. Në vitin 1972 Neruda fitoi çmimin “Nobel” për letërsinë. Lexohet poezia në heshtje
199
nga nxënësit. Sqarohen fjalët e vështira, si: i amullt, i përhimët, heshtim, acar.
Punohet rubrika “Kuptojmë përmbajtjen” dhe komentohen vargjet duke vënë në dukje figurën e krahasimit që
ka përdorur poeti: si të ishin pikturuar, si një barkë imcake (Hëna krahasohet me barakën).
Hapi i pestë
Analizohet gjuha e poezisë.
Dallohen epitetet dhe u kërkohet nxënësve që t’i shkruajnë me fjalë të tjera. P.sh.:
pemët e amullta – pemët e qeta
ajri i butë – ajri i freskët, i lehtë i mbrëmjes
zog i përhimët – zog pendë ngjyrë hiri
Elementi mbizotërues i poezisë është heshtja. Edhe zogu hesht për të mos ia prishur qetësinë mbrëmjes.
Mesazhi: Mbrëmja e një nate pranvere të sjell brenda vetes ndjenjën e paqtë të heshtjes.
Hapi i gjashtë
Punohet me grupe. U kërkohet nxënësve që përshkruajnë peizazhin e pranverës me fjalë, vargje ose me
vizatim.
Paraqiten punimet e nxënësve para klasës.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për leximin me intonacion të poezisë, dallimin e figurave e krahasuese, si dhe
për komentin dhe nxjerrjen e mesazhit të poezisë.
Detyrë: Shkruaj 3‒4 fjali me të cilat është përshkruar peizazhi.

Tema mësimore: Përshkruajmë pranverën Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Pamje nga natyra e pranverës në video-
projektor ose në parkun e qytetit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Fjalët kyç:
temës mësimore: • pranverë,
Nxënësi/ja: • ënda,
• përshkruan një ditë të zakonshme pranvere; • kapul,
• krijon një fjalorth me emrat, mbiemrat, foljet dhe ndajfoljet • sukë,
nga përshkrimi i dhënë; • afshin,
• përshkruan një poezi apo tregim duke përdorur fjalët e • mizore.
fjalorit.
200

Teksti i nxënësit, libri digjital, lapsa me ngjyra, fletë formati, ndërkurrikulare:
pamje me video-projektor. • Artet
Vëzhgim i organizuar, përshkrim i drejtuar, përshkrim me përzgjedhje, turi i galerisë.

Hapi i parë
Në video-projektor nxënësit shohin sekuenca nga stina e pranverës. (Kjo orë mësimore mund të zhvillohet
edhe duke vëzhguar natyrën e pranverës drejtpërdrejt.)
Hapi i dytë
Nxënësit përshkruajnë pranverën me fjali të plotë.
• Në pranverë dëbora dhe akulli fillojnë të shkrijnë.
• Ngrohtësia e dellit gjallëron kafshët, bimët dhe njerëzit.
• Era e tokës së lagur përzihet me aromën e luleve.
Hapi i tretë
Lexohet ne heshtje përshkrimi i dhënë në tekst për disa minuta.
Krijohet një fjalorth me fjalët kyç të përshkrimit, si:
• Emra: kapul, hijeshi, afshin.
• Mbiemra: I ujshëm, e kaltër, e ngarkuar.
• Folje: endeshin, shikoj, binin, frynte.
• Ndajfolje: ngadalë, sërishmi.
Hapi i katërt
Më fjalët e fjalorthit nxënësit shkruajnë një përshkrim për pranverën në formë tregimi ose poezie, sipas
zgjedhjes së tyre.
Tregim
Pranvera erdhi. Dëbora filloi të shkrijë dhe akulli të tretet. Kafshët janë gjallëruar. Ngrohtësia e rrezeve të diellit
ia gjallëron më shumë gëzimin gjithçkaje. Aroma e lagështisë së tokës përzihet me aromën e bimëve që po
lulëzojnë plot hijeshi. Natyra po shtron qilimin e saj të gjelbër të zbukuruar me lulet shumëngjyrëshe të saj.
Poezi
Natyrën tashmë ta ka ënda ta shikosh.
Mbushur plot hijeshi dhe bukuri.
Nën afshin e dellit bukurosh,
gëzohem unë, gëzohesh ti.
Secili nxënës paraqet përshkrimin e tij/saj duke e lexuar me zë para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për përshkrimin e një dite të zakonshme pranvere, krijimin e një fjalorthi rreth
përshkrimit te dhënë dhe për përshkrimin me zgjedhje.
Detyrë: Shoqëro përshkrimin e pranverës me vizatim.
201

Tema mësimore: Folja dhe zgjedhimet e saj Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Thoni fjalë qe tregojnë veprime, lëvizje ose
gjendje.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës Fjalët kyç:
sipas temës mësimore: • folje,
Nxënësi/ja: • zgjedhim,
• dallon foljen në fjalitë e dhëna; • mbaresë,
• klasifikon foljet sipas zgjedhimit të tyre; • kohë,
• analizon foljet (kohën, vetën, numrin, zgjedhimin); • vetë,
• dallon zgjedhimet e foljeve duke u mbështetur te • numër.
mbaresat e foljeve në kohën e tashme, veta e parë
njëjës.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me folje, flipçart, fleta ndërkurrikulare:
formati. • Artet

Harta e foljes, punë në dyshe, veprimtari e detyruar, shkrim i lirë.

Hapi i parë
Secili nxënës mendon fjalë që tregojnë veprime, lëvizje, gjendje. Këto fjalë i shkruajnë në një fletë formati
dhe i lexojnë para klasës.
Hapi i dytë fjalë që tregon veprim,

Çfarë dini për foljen? lëvizje, gjendje
koha e tashme, e ç’bën?, ç’bëri?,

Folja
shkuar, e ardhme ç’do të bëj?
dy numra: tri veta: njëjës

njëjës (unë, ti ai/ajo)
shumës shumës (ne, ju ata/ato)
Hapi i tretë
Paraqitet në një flipçart një tekst.
Gjenden foljet që janë përdorur në këtë tekst.
Analizohen foljet sipas modelit të dhënë.
Do të laj – veta e tretë, numri njëjës koha e ardhme.
Luajnë – veta e tretë, numri shumës, koha e tashme.
Hapi i katërt
Paraqiten të shkruara në flipçart tri fjalitë:
Unë po lexoj tregimin.
Ndërpres tregimin dhe ritregoj.
Pas leximit rri e qetë në klasë.
202
Nënvizohen dhe analizohen foljet: lexoj, ndërpres, rri.
Pyeten nxënësit: Me se mbarojnë këto folje në kohën e tashme, veta e parë njëjës (-j, -s, -i)?
Sot do të njiheni me një kategori tjetër gramatikore të foljes, që është zgjedhimi.
Foljet grupohen në tri zgjedhime: I, II, III.
Për të dalluar zgjedhimin foljet, ato duhet të vendosen në kohën e tashme, veta e parë, numri njëjës.
Zgjedhimi i parë: foljet mbarojnë me -j.
Zgjedhimi i dytë: foljet mbarojnë me bashkëtingëllore.
Zgjedhimi i tretë: foljet mbarojnë me zanore.
Jepen shembuj nga teksti dhe folje të menduara nga vetë nxënësit.
Hapi i pestë
Kalohet në rubrikën “Ushtrohu” dhe punohet me ushtrimet e dhëna në tekst.
Ushtrimi 1. Synon që nxënësit të vendosin foljet e dhëna në vetën e parë dhe të dallojnë zgjedhimin e tyre.
Bie – zgjedhimi I, lexoj – zgjedhimi I, qëndroj – zgjedhimi I, shëtit – zgjedhimi II, shfaq – zgjedhimi II.
Ushtrimi 2. Synon që nxënësit të lexojnë tekstin, të nënvizojnë foljet dhe të përcaktojnë zgjedhimin e tyre.
Ushtrimi 3. Synon që nxënësit të nënvizojnë foljet; të dallojnë zgjedhimin e tyre (duke u nisur nga mbaresat e
tyre, duke i çuar në kohën e tashme, veta e parë njëjës).
(rri - zgjedhimi III, mëso – zgjedhimi I, dhurua – zgjedhimi I, luan – zgjedhimi I, do të mësoj – zgjedhimi I, ka –
zgjedhimi II, bën – zgjedhimi I, prish – zgjedhimi II, përdor – zgjedhimi I.)
Ushtrimi 4. Synon që nxënësit të gjejnë kohën e foljeve dhe ta shkruajnë atë përbri tyre.
Hapi i gjashtë
Nxënësit në dyshe i japin njëri-tjetrit fjali, në të cilat nënvizojnë foljet dhe gjejnë zgjedhimin e tyre.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e foljeve në fjalitë e dhëna; klasifikimin e foljeve (koha, veta,
numri, zgjedhimi); dallimin e zgjedhimit të foljeve duke u mbështetur te mbaresat e foljeve në kohën e
tashme, veta e parë njëjës.
Detyrë: Krijo fjali duke përdorur folje në të tria zgjedhimet.

Tema mësimore: Dorëzohet bora Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Qarkullimi i ujit në natyrë dhe formimi i shiut.
sipas temës mësimore: • dorëzohet,
Nxënësi/ja: • pikëz uji,
• lexon me intonacion poezinë; • gjerb,
• dallon kuptimet e figurshme në vargjet e poezisë; • vezullim.
• shkruan rreth figurës së tekstit;
• përshkruan “dorëzimin e stinës” së dimrit.
203

Teksti i nxënësit, libri digjital, fleta formati, stilolaps. ndërkurrikulare:
• Artet
Imagjinatë e drejtuar, punë në grupe, shkrim i lirë.

Hapi i parë
Nxënësit flasin rreth njohurive të marra për qarkullimin e ujit dhe formimin e shiut në lëndën e Diturisë së
natyrës.
Hapi i dytë
Mbyllni sytë dhe mendoni:
Jemi në fund të dimrit. Ti je një pikë uji në degët e një peme.
• Çfarë do të ndodhë me ty?
Hapni sytë dhe tregoni udhëtimin tuaj imagjinar.
Dëgjohen me vëmendje idetë e nxënësve.
Hapi i tretë
Njihen nxënësit me titullin e poezisë, shkruar nga poeti shqiptar Xhevahir Spahiu.
Lexohet poezia në heshtje nga nxënësit. Nënvizojnë fjalët që nuk i kuptojnë.
Gjerb – pi duke thithur nga pak, surb.
Përpëlitet – bëj përpjekje të mëdha për të gjetur një rrugëdalje.
Lexohet poezia me zë të lartë dhe me intonacion nga disa nxënës.
Hapi i katërt
Ndahen nxënësit në grupe dhe analizojnë strofat e poezisë.
Grupi i parë – lexon titullin dhe strofën e katërt.

Në prag pranvere bora dorëzohet dhe dimri ia lë vendin pranverës. Në rrezet e pakta, që autori i shpreh në
mënyrë figurative me fjalët “gishta rrezesh” bora dorëzohet, shkrihet e bëhet ujë, uji avullon e bëhet re dhe reja
bëhet ëndërr. Një ëndërr e bukur apo… s’e dimë...
Grupi i dytë – lexon strofën e parë.
Krahasohet pika e ujit me një pikë loti. Ashtu si loti përpëlitet në qepallat e syrit, ashtu dhe pika e ujit përpëlitet
nëpër qepallat e gjetheve dhe kur bie, tretet në harrim (humbet thellë në tokë).
Grupi i tretë – lexon strofën e dytë.
Vera pret që të vijë, por më parë duhet të vijë pranvera, se ndryshe s’ka si të ndodhë.
Grupi i katërt – lexon strofën e tretë.
Një zog po pi vezullimin, vesën. Dhe pika e ujit si një perlë hyn brenda zogut dhe niset në një udhëtim së
bashku me të, kushedi se ku. Qarkullimi i ujit – pika e ujit bie në tokë, më pas avullon e ngjitet në qiell e më
pas bie përsëri në tokë.
Çdo grup gjen shprehjet e figurshme me anë të të cilave jepen dukuritë natyrore në poezi.
· Një pikëz uji sa një pikë loti
· E vetme vera në mes të udhës mbetet
· Në gishta rrezesh dorëzohet bora
· E reja bëhet ëndërr
204
Hapi i pestë
Nxënësit dallojnë kuptimin e parë dhe të figurshëm të titullit “Dorëzohet bora”.
Kuptimi i parë: i dorëzoj, i jap dikujt në dorë diçka.
Dorëzohem – pranoj humbjen, pranoj se u munda.
Kuptimi i figurshëm: dorëzohet bora para diellit, pranon se ai e mundi. Pra, dimri duhet të tërhiqet dhe t’ia lërë
vendin pranverës.
Hapi i gjashtë
U kërkohet nxënësve që të krijojnë duke parë figurën e tekstit.
- Si duken pikat e ujit që janë ngjitur pas degës?
- Çfarë kanë brenda?
- A mund të bëjnë të ëndërrosh?
Jepet një shembull:
Tri pika të mëdha uji qëndrojnë mbi degën e pemës. Rrezet e diellit kanë filluar t’i përkëdhelin. Duan t’i
shkëputin nga pema. Lulet brenda tyre ngjajnë si një kaleidoskop. Pikat e ujit u luten rrezeve të diellit,
që t’i marrin me vete me qëllim që të shohin vende të tjera. Ato janë të gëzuara, sepse do të ngjiten lart,
lart dhe përsëri do të kthehen në tokë…
Lexohen punimet para klasës duke inkurajuar nxënësit që kanë krijuar me fantazi.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin me intonacion të vjershës, dallimin e kuptimeve të figurshme në
vargjet e poezisë, përshkrimin e dorëzimit të stinës së dimrit, krijimin e tyre duke parë figurën e tekstit.
Detyrë: Mësoni poezinë përmendësh. Krijoni një fjalorth me fjalët e rralla poetike të poezive që ke mësuar.

Tema mësimore: Situatë e të nxënit:
1. Fati i sundimtarit • Ç’dini për mitet? Po për perënditë?
2. Fati i sundimtarit (dramatizim)
temës mësimore: • mit,
Nxënësi/ja: • Perëndi,
1. • Zeus,
• lexon në role pjesën e dramatizuar; • Apoloni,
• dallon veçoritë e një miti dhe perënditë si personazhe të • Hera,
mitit; • Epikuri,
• krahason shpjegimin fantastik të mitit me atë shkencor • Poseidoni.
të dukurive të natyrës;
• nxjerr mesazhin e mitit.
2.
• dallon dramën nga proza;
• dramatizohet në role miti “Fati i sundimtarit”;
• përgatit dramatizimin për teatrin e klasës dhe të
shkollës.
205

Teksti i nxënësit, libri digjital, pjesë nga mitologjia greke, ndërkurrikulare:
pamje të ndryshme të perëndive. • Artet

Pyetja e ditës, lexo – kupto – analizo, lexim në role, punë në grupe, dramatizim, loja skenike.

1.
U paraqiten nxënësve pamje të ndryshme të perëndive (ose disa nxënës janë veshur si perëndi). Ç’dini rreth
perëndive (Zeusi, Posedoni, Hera, Apoloni etj.?)
· Ç’janë mitet?
Miti është një lloj i veçantë i krijimtarisë gojore popullore – rrëfenjë për qenie të mbinatyrshme, për heronj
legjendarë për ngjarje e dukuri të çuditshme, ku pasqyrohen parafytyrimet primitive të njerëzve për prejardhjen
e botës e të jetës mbi tokë, për natyrën dhe shoqërinë; është një rrëfenjë e trilluar për diçka që nuk ka qenë e
nuk është në të vërtetë.
rrëfenja të trilluara për

diçka jo të vërtetë
dukuritë e natyrës kanë lindur nga

drejtoheshin nga Mitet
njerëzit primitivë
perënditë
perënditë
Hapi i dytë
Shkruhet titulli i mitit në tabelë “Fati i sundimtarit”. Lexohet skena 1 dhe 2 në heshtje nga nxënësit për disa
minuta. Shpjegohen fjalët e vështira.
Amforë – enë qeramike për të ruajtur vajin ose verën.
Zeusi – sundimtar i Qiellit dhe i Tokës, babai i të gjithë zotave.
Hera – bashkëshortja e Zeusit.
Apoloni – i biri i Zeusit, shumë i pashëm.
Poseidoni – zoti i deteve dhe i tërmeteve.
Hapi i tretë
Leximi me role i pjesës nga nxënësit. Kjo është një dramë e cila ndryshon nga proza, sepse shkruhet vetëm
në dialog. Ngjarja kuptohet nga fjalët e personazheve. Veçohen grupet që lexojnë më bukur në role.
Hapi i katërt
Paraqitet në një tabelë shpjegimi fantastik dhe shpjegimi shkencor i mitit.
Shpjegimi fantastik Shpjegimi shkencor

· fuqi e mbinatyrshme · dukuri natyrore
· Perëndi · zbulime shkencore
· trillime · të vërtetuara
206
· Fati i sundimtarit vendoset nga një vdekatar i cili vjen nga shtresat e njerëzve të thjeshtë duke marrë
rolin e heroit.
· Fjalët e Epikurit tregojnë se zbulimet shkencore bënë që njerëzit të mos e presin fatin nga qielli, por
të luftojnë vetë për jetën e tyre.
Këto merren dhe si mesazhe për pjesën.
Vlerësim: Vlerësohen nxënësit për leximin me intonacion e me role të pjesës, dallimin e veçorive të mitit
dhe të perëndive, krahasimin e shpjegimit fantastik e shkencor të mitit, nxjerrjen e mesazhit të pjesës.
Detyrë: Mësoni rolet e caktuara përmendësh.
2.
Hapi i parë
Pyeten nxënësit: Ku dallon drama nga proza?
Dëgjohen me kujdes përgjigjet e tyre. Në drama fjalët e autorit shkruhen në kllapa dhe autori nuk del në
skenë ashtu siç dalin aktorët të luajnë rolet e personazheve.
Hapi i dytë
Bëhet leximi i pjesës sipas roleve. Fjalët e autorit lexohen nga mësuesja. Pasi nxënësit kanë mësuar rolet
(e dhëna një orë më parë që të mësohen përmendësh) e dramës, bëhet dramatizimi i pjesës disa herë para
klasës me grupe nxënësish.
Hapi i tretë
Në një dramatizim një vend të rëndësishëm zënë skena e teatrit, dritat dhe muzika.
Skena: mjedisi ku zhvillohet teatri. Skena përgatitet me perde të thjeshta ose copa kartoni ku vizatohen
mjedise nga ngjarja. Në çdo mjedis të krijuar vendosen objektet që i përkasin ngjarjes dhe përshtaten veshjet
e aktorëve.
Dritat: krijojnë atmosferë dhe emocione të veçanta.
Muzika: tregon gjendje shpirtërore të personazheve.
Punohet me nxënësit duke i ndarë në grupe. Përfshihen të gjithë nxënësit e klasës në realizimin e
dramatizimit të pjesës (skenaristi, kompozitorin dhe ndriçuesit).
Ky dramatizim jepet në teatrin e shkollës ose në një aktivitet, në të cilën marrin pjesë edhe prindërit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e dramës nga proza, për dramatizimin në role të pjesës,
përfshirjen e të gjithë nxënësve për realizimin e teatrit të klasës.
207

Tema mësimore: Kohët e thjeshta të mënyrës dëftore Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Paraqiten fisha me fjalë që tregojnë veprime.
Si emërtohen këto fjalë? Pse quhen folje?
sipas temës mësimore: • mënyra dëftore,
Nxënësi/ja: • kohët e thjeshta,
• dallon foljet e dhëna në fjali dhe në tekstet dhëna; • e tashme,
• dallon kohën e thjeshta të mënyrës dëftore; • e shkuar,
• klasifikon foljet e mënyrës dëftore sipas kohës, vetës • e ardhme.
dhe numrit;
• krijon një tekst duke përdorur kohët e thjeshta të
mënyrës dëftore.
Teksti i nxënësit, libri digjital, flipçart me kohët e thjeshta ndërkurrikulare:
të foljes, fisha me folje në mënyrën dëftore. • Artet
• Mjedisi dhe shoqëria
Vëzhgo – dallo, kllaster, diskutim, punë e drejtuar, krijim i drejtuar.

Hapi i parë
U paraqiten nxënësve fisha me folje.
- Ç’tregojnë foljet?
- Më ç’pyetje gjenden ato?
U kërkohet nxënësve që të përcaktojnë kohën e foljeve te fishat.
Shkoi – koha e shkuar
Shkon – koha e tashme
Do të shkoj – koha e ardhme
- Këto folje tregojnë se veprimi ka ndodhur, po ndodh, do të ndodhë me të vërtetë.
- Foljet janë në mënyrën dëftore.
Hapi i dytë
koha e tashme
(veprimi po ndodh në
kohën kur flasim)
koha e ardhme koha e shkuar

Kohët e thjeshta të
(veprimi do të ndodhë (veprimi ka ndodhur
mënyrës dëftore
në të ardhmen) në të shkuarën
e pakryer
e kryer e thjeshtë
- E tashme: Sot, Aldo po lexon bukur.

- E shkuara: Dje, Klajdi punoi pa pushim. Dje, Klajdi punonte pa pushim.
- E ardhme: Nesër, Anxhi do të shkojë me pushime.
208
Hapi i tretë
Hapet teksti i gjuhës. Lexohen shembujt e dhënë në tekst, si dhe rregullat gjuhësore për kohët e thjeshta të
mënyrës dëftore.
Hapi i katërt
Kalohet në punimin e ushtrimeve të tekstit.
Ushtrimi 1. Synon që nxënësit të lidhin foljet me kohët përkatëse sipas modelit të dhënë.
Koha e tashme: shkruajmë, kërkoj.
Koha e pakryer: blija, përshkruaja.
Koha e kryer e thjeshtë: bleva, blenë, këndove.
Koha e ardhme: do të blej, do të blesh, do të bëjë, do të dhurojë, do të fluturojnë, do të kërkojmë, do të shkoj.
Ushtrimi 2. Synon që nxënësit të zgjedhin kohën e duhur të foljes në kllapa. (pashë, lëvizte, erdhi, vrapoi,
kërcente)
Ushtrimi 3. Synon që nxënësit nënvizojnë foljet dhe të thonë kohën e tyre. P.sh.: do të tregoj – koha e ardhme;
pëlqen – koha e tashme; shqetësoi – koha e kryer e thjeshtë; blenë – koha e kryer e thjeshtë...
Ushtrimi 4. Synon që nxënësit të analizojnë foljet e nënvizuara.
Folja veta numri mënyra koha

ndriste e tretë njëjës dëftore e pakryer
afroi e tretë njëjës dëftore e pakryer
kishte e tretë njëjës dëftore e kryer e thjeshtë
ngjanin e tretë shumës dëftore e pakryer
pëlqeva e parë njëjës dëftore e kryer e thjeshtë
do të harroj e parë njëjës dëftore e ardhme
do të vini e dytë shumës dëftore e ardhme
Ushtrimi 5. Synon që nxënësit të dallojnë numrin dhe kohën e foljeve në fjalitë e dhëna.
Lexova – koha e kryer e thjeshtë, veta e parë, numri njëjës.
Dhuroi – koha e kryer e thjeshtë, veta e tretë, numri njëjës.
Lexoj - koha e tashme, veta e parë, nujmri njëjës.
Lexojnë – koha e tashme, veta e tretë, numri shumës.
Blejnë - koha e tashme, veta e tretë numri shumës.
Blejnë – koha e tashme, veta e tretë, numri shumës.
Pëlqeu – koha e kryer e thjeshtë, veta e tretë, numri njëjës.
Do të lexosh – koha e ardhme, veta e dytë, numri njëjës...
(Ky ushtrim mund të niset në klasë dhe të përfundohet si detyrë shtëpie)
Ushtrimi 6. Shkruaj një tekst me 6 fjali sipas figurës, ku folja të jetë në kohë të ndryshme.
Kleo kur mbaron mësimet, lexon libra fantastiko-shkencorë. Ai shkon në dhomën e tij. Shtrihet mbi shtrat dhe
fillon e lexon gjithë kënaqësi. Mendon që këtë libër t’ua çojë edhe shokëve të tij. Megit do t’ia dhurojë për
festën e ditëlindjes. Historitë e librit i pëlqeu shumë.
Lexohen krijimet më të mira para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e foljeve; të kohëve të thjeshta të mënyrës dëftore; klasifikimin e
foljeve sipas kohës, vetës dhe numrit; krijimin e një teksti duke përdorur folje në kohë të ndryshme.
Detyrë: Vazhdimi i ushtrimit 5
209

Tema mësimore: Iliada (2 orë) Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pjesë nga “Iliada”
temës mësimore: • akej,
Nxënësi/ja: • mëndeshë,
1. • burracak,
• lexon me kuptim dhe intonacion pjesën; • robinjë,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • Hektori,
• nxjerr mesazhin e pjesës. • Andromaka.
2.
• lexon me role pjesën;
• tregon përmbajtjen me fjalët e veta;
• analizon personazhet e tregimit duke vënë në pah cilësitë e
tyre;
• krahason dy heronj.
Teksti i nxënësit, libri digjital, proza “Iliada”, poema e Homerit. ndërkurrikulare:
• Artet
Karrigia e autorit, lexim i drejtuar, diskutim, dëgjim i drejtuar, analizë personazhesh, diagrami i Venit

1.
Hapi i parë
Lexohet nga nxënësit, ulur në karrigen e autorit pjesë nga proza “Iliada” dhe poema e Homerit.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me titullin e pjesës “Përshëndetja e Hektorit me Andromakën”. “Iliadën” e krijoi Homeri gati 30
shekuj më parë. Në këtë vepër flitet për luftën e Trojës nga Hektori, i cili ishte heroi i trojanëve. Lexohet proza
me ndalesë. Për çdo ndalesë nxënësve u drejtohen pyetje parashikuese apo “Si mendoni ju?”. Bëhet leximi i
pjesës me paragrafë nga nxënësit e klasës.
Mesazhi i pjesës: Liria është gjëja më e çmuar për njeriun. Ajo duhet mbrojtur qoftë duke sakrifikuar dhe
jetën.
Hapi i tretë
Pas leximit zinxhir të pjesë, nxënësve u drejtohen pyetje rreth përmbajtjes.
- Ku dhe kur zhvillohet ngjarja në pjesën e dhënë?
- Çfarë i thotë Andromaka Hektorit?
- Çfarë e tremb më shumë Andromakën?
- Për çfarë i lutet më shumë Hektori Zeusit?
- Cila është dëshira e tij më e madhe?
Hapi i katërt
Shkruaj pjesën në mënyrë të përmbledhur me 5 fjali.
1. Andromaka me të birin kishin shkuar te muret e larta të qytetit.
2. Andromaka I tregoi me dhembshuri se ç’ishte Hektori për të.
210
3. Hektori i tha Andromakës se s’duhej të tregohej burracak.
4. Ai iu lut Zeusit që djali të bëhej më i fuqishëm se i ati.
5. Andromaka ishte e bindur se ishte hera e fundit që po e shihte Hektorin.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin e rrjedhshëm e me intonacion të pjesës, tregimin e përmbajtjes
me anë të pyetjeve, nxjerrjen e mesazhit të pjesës.
Detyrë: Lexoni pjesën dhe vargje nga poezia “Iliada”.
2.
Hapi i parë
- Cilat janë personazhet kryesore të pjesës? (Hektori, Anadromaka)
- Si vijnë në pjesë këto personazhe? (Hektori – një burrë trim, biridashës dhe aspak burracak;
Anadromaka – një grua e trembur që e donte shumë familjen e saj, trimëreshë.)
Hapi i dytë
Lexohet tregimi sipas roleve: Andromaka, Hektori, autori. Veçohet grupi që lexon dhe aktron më bukur.
Thuhet përmbajtja nga disa nxënës me fjalët e tyre.
Hapi i tretë
Analizohen cilësitë e personazheve.
e zgjuar i vendosur
grua e zgjuar Andromaka e dashur sypatrembur Hektori liridashës
e trishtuar i dhembshur
Hapi i katërt
Krahasohen dy heronjtë njëri grek dhe tjetri shqiptar.
Hektori Skënderbeu
hero trojan hero shqiptar
luftoi kundër spartanëve luftoi kundër turqve
luftëtar i besës
patriot
heronj
liridashës
trima
Lexohet diagrami me zë para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin me role të pjesës, tregimin e përmbajtjes me fjalët e veta,
analizimin e personazheve, krahasimin e dy heronjve.
211

Tema mësimore: Personazhet mitologjike Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Pamje në foto ose video-projektor nga figura
mitologjike, si Zeusi, Afërdita, Athinaja etj.
sipas temës mësimore: • mite,
Nxënësi/ja: • mitologji,
• tregon ç’janë mitet; • heronj,
• përshkruan personazhe mitologjike; • mitologjikë,
• sjell informacion për heronjtë mitologjikë; • Zeusi,
• punon në grup, duke bashkëvepruar me shokët dhe • Afërdita,
shoqet. • Athinaja,
• Posedoni,
• Akili.
Teksti i nxënësit, libri digjital, informacione të ndryshme ndërkurrikulare:
• Artet
• Shoqëria dhe mjedisi
Diskutim paraprak, përshkrim i drejtuar, punë në grupe, detyrë me zgjedhje

Hapi i parë
Pyeten nxënësit se ç’dinë për mitet.
krijmtari gojore
popullore
heronj rrëfejnë për qënie

Mitet
mitologjikë të mbinatyrshme
perëndi rrëfenjë e trilluar
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.
Hapi i dytë
Me foto ose pamje në video-projektor nxënësit njihen me heronjtë mitologjikë, si Zeusi, Afërdita, Athinaja,
Poseidoni, Akili. Më pas nxënësit lexojnë shkurt informacionin rreth këtyre heronjve mitologjikë.
Hapi i tretë
Secili nxënës, pasi ka dëgjuar rreth heronjve mitologjikë, kryen detyrën me zgjedhje. Ndahen nxënësit në
grupe. Çdo nxënës përshkruan heronjtë e dhënë në tekst.
Afërdita: Hyjnesha e dashurisë dhe e bukurisë. Mbronte të dashuruarit. I pëlqenin shumë lulet, sidomos
trëndafilat. Admironte pa masë çiftet e pëllumbave.
Poseidoni: Zoti i deteve dhe i tërmeteve. Vëllezërit e tij ishin Zeusi dhe Hadi. Ai jetonte në pallatin e tij
nëndetar. Më i vjetri në moshë, i rrethuar nga delfinët, shëtiste me karrocën e tij të artë nga oqeani në oqean.
Athinaja: Përendesha e diturisë dhe e luftës së zgjuar. Ajo ishte bija e Zeusit. Ishte e urtë, e mençur dhe
e gatshme që të ndihmonte trimat dhe heronjtë.
212
Akili: Hero dhe luftëtar i luftës së Trojës. Ai ishte i paprekshëm në të gjithë trupin e tij, përveç thembrës.
Secili grup prezanton punën e tij para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e miteve; përshkrimin e mesazheve mitologjike, bashkëpunimin
në grup me njëri-tjetrin .
Detyrë: Lexoni prozën “Iliada”.
Fusha: Gjuhë dhe komunikime Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: II Klasa: V

Tema mësimore: Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e Situatë e të nxënit:
tashme • Paraqiten fisha me folje të zgjedhimit të
Kompetenca: Njohuri gjuhësore dytë: dal, marr, jap, shoh
sipas temës mësimore: • folje,
Nxënësi/ja: • zgjedhimi i dytë,
• zgjedhon foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e tashme; • koha e tashme,
• dallon vetat ku foljet dalin ndryshe nga foljet e vetave të • vetë,
tjera; • numër,
• krijon fjali duke përdorur foljet marr, dal, jap, shoh në • marr,
veta dhe numra të ndryshëm. • dal,
• jap,
• shoh.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me folje të zgjedhimit ndërkurrikulare:
të dytë, flipçarte me zgjedhimin e foljeve. • Artet
Harta e foljes, punë e drejtuar, punë e pavarur, krijim i drejtuar.

Hapi i parë
U paraqiten nxënësve fisha me folje të zgjedhimit të dytë. Veçohen fishat e foljeve: marr, dal, jap, shoh.
- Ç’ndodh me këto folje kur zgjedhohen në kohën e tashme?
Hapi i dytë veprimin që kyen

Rikujtohet harta e foljeve me nxënësit: njeriu, kafsha, objekti
zgjedhimi i parë (-j) kohë:

zgjedhimi i dytë (me - e tashme,
Folja
bashkëtingëllore) - e shkuar,
- e ardhme.
numri njëjës veta:
dhe shumës njëjës (unë, ti, ai /ajo)
shumës (ne, ju, ata/
ato)
213
Veçohen foljet marr,dal, jap, shoh. Paraqiten flipçarte me zgjedhimin e foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën
e tashme. Nxënësve u tërhiqet vëmendja në vetën e dytë dhe të tretë njëjës, kur këto folje dalin ndryshe nga
foljet e vetave të tjera.
Ti – merr, del , jep, sheh
Ai / ajo – merr, del, jep, sheh
Hapi i tretë
Hapet libri i gjuhës në faqen 205 dhe lexohet teksti i dhënë. Dallohen foljet me ngjyrë të kuqe duke gjetur
kohën dhe vetën e tyre. (merr, jep, sheh)
Merr, jep – koha e tashme veta e tretë, njëjës
Sheh – koha e tashme, veta e dytë njëjës
Më pas kthehen foljet në vetën e parë njëjës.
Ai merr Unë marr
Ai jep Unë jap
Ai sheh Unë shoh
Hapi i katërt
Plotësohet zgjedhimi i foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e tashme. Nënvizohen foljet që dalin ndryshe nga
foljet e tjera në të njëjtën vetë.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të nënvizojnë foljet në kohën e tashme. U kërkohet të veçojnë foljet e zgjedhimit
të dytë dhe të tregojnë vetën dhe numrin e tyre. (dalim = veta e parë shumës; dilni = veta e dytë shumës; shoh
= veta e parë njëjës; merrni = veta e dytë shumës … )
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të vendosin në vetën dhe numrin e duhur foljet në kllapa. (shoh, dalin, shoh,
merr, shihni, shoh, sheh, merr, sheh, jep ). Plotësohet me laps në tekst.
Hapi i pestë
U jepet nxënësve si detyrë që të krijojnë fjali me foljet marr, dal, jap shoh në kohën e tashme, në vetë dhe
numër të ndryshëm. Lexohen fjalitë e krijuara nga nxënësit para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për zgjedhimin e foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e tashme, për dallimin
e ndryshimeve të foljeve në vetën e dytë, tretë njëjës, si dhe për krijimin e fjalive me foljet marr, dal, jap, jap,
shoh.
Detyrë: Krijo një tekst duke përdorur foljet marr dal jap shoh.
214

Tema mësimore: Leva e Arkimedit (2 orë) Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Paraqiten në video-projektor zbulime të bëra
nga Arkimedi, si një shkencëtar i kohës antike.
temës mësimore: • levë,
Nxënësi/ja: • kantier,
1- • Arkimedi,
• lexon me kureshtje dhe intonacion pjesën; • Sirakuz ë,
• tregon përmbajtjen e ngjarjes duke u mbështetur te pyetjet; • tiran,
• dallon punën e një shkencëtari sot me punën e një • mbreti Hektor,
shkencëtari të kohës antike; • shkencor,
• nxjerr mesazhin e pjesës. • shkencëtar.
2-
• lexon pjesën në role (mbreti, Arkimedi ndërtuesi );
• tregon rolin që luan shkenca në jetën e përditshme të
njeriut;
• dallon elementet reale që lidhen me shkencën në pjesën
“Leva e Arkimedit”;
• tregon një nga zbulimet që e ka tërhequr më shumë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, video-projektor, informacione ndërkurrikulare:
shkencore për zbulime të ndryshme, Encikopedia shkencore • Artet
Vëzhgim i organizuar, diskutim paraprak, lexim i drejtuar, grafik organizues, lexim me role, punë me grupe,
karrigia e autorit.

1-
Hapi i parë
Shikohet në mënyrë të organizuar me nxënësit në video- projektor zbulime të bëra nga Arkimedi, si një
shkencëtar i kohës antike.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me temën e mësimit “Leva e Arkimedit”. Lexohet pjesa me ndalesa.
Ndalesa e parë: Tre shekuj …. Eureka! Eureka!
· Kush ishte sundimtari i Sirakuzës?
· Kë admironte ai?
· Si e zbuloi Arkimedi forcën shtytëse të trupave në ujë?
· Si mendoni ju, a do të kërkojë ndihmën e Arkimedit mbreti Hektor?
Ndalesa e dytë: Një ditë …. mund ta zgjidhte këtë problem.
· Çfarë donte të ndërtonte mbreti?
· Pse ndërtimi i pallatit të ri po merrte shumë kohë?
· Kush mund ta zgjidhë problemin?
Ndalesa e tretë: Kur mbreti …. e mermerit të mbretit!
· Kujt i çoi fjalë mbreti që të vinte menjëherë?
• Cili ia tërhoqi vëmendjen Arkimedit?
215
• Çfarë i la mbresa shkencëtarit?
• Si mendoni ju, po e gjen zgjidhjen Arkimedi?
Ndalesa e katërt: Rendi me një frymë …. lindi leva.
• Pse u lumturua mbreti?
• Çfarë i kërkoi Arkimedi mbretit?
• Si lindi leva?
• Si mendoni, a vazhdon ngjarja?
Ndalesa e pestë: Lajmi mori …. zhvendos botën.
• Për çfarë u bë i falshëm Arkimedi?
• Çfarë i kërkoi shkencëtari mbretit?
• Ju pëlqen mbyllja e ngjarjes? Pse?
Shpjegohen fjalitë e reja ose shprehjet e fjalorit. Bëhet leximi i pjesës me intonacion nga disa nxënës të klasës.
Hapi i tretë
Plotësoni në tekst me laps disa nga zbulimet më të rëndësishme në dobi të njerëzimit. (Automjetet, telefoni,
internet etj.)
Në gjuhën e shkencës zbulimi me levën që bëri Arkimedi quhet “forca e Arkimedit”.
Mesazhi i pjesës: Njeriu bën zbulime duke u nisur nga ngjarjet e zakonshme të jetës së përditshme, mjafton
të tregohet i vëmendshëm për t’i zbuluar të fshehtat e tyre.
2-
Hapi i parë
Nxënësit ulen në karrigen e autorit dhe lexojnë informacione rreth zbulimeve të Arkimedit.
Hapi i dytë
Leximi i pjesës në mënyrë të dramatizuar nga grupe nxënësish (Mbreti, Arikimedi, ndërtuesi).
Hapi i tretë
Kjo pjesë është e ngjashme me tregimin dhe tekstin shkencor. Ai përmban elemente reale që lidhen me
shkencën.
• Shpikja e levës nga Arkimedi.
• Zbulimi levës nisur nga manovrat e mahnitshme të milingonave.
Hapi i katërt
Ndahen nxënësit në grupe dhe tregojnë ç’rol luan shkenca në jetën tonë të përditshme.
Grupi i parë: pajisjet elektroshtëpiake
Grupi i dytë: pajisjet elektronike
Grupi i tretë: automjetet
Hapi i pestë
Udhëzohen nxënësit që të shkruajnë shkurt për një nga zbulimet që e ka tërhequr më shumë. Lexohen
shkrimet para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin e informacionit të pjesës, tregimin e ngjarjes me anë të pyetjeve,
nxjerrjen e mesazhit, leximin e pjesës në role, si dhe për interpretimin dhe shkrimin rreth zbulimit që e ka
tërhequr më shumë.
Detyrë: Shkruaj disa emra shkencëtarësh.

216

kryer të thjeshtë • Paraqiten fisha me foljet duke treguar në
Kompetenca: Njohuri gjuhësore ç’vetë dhe numër janë përdorur.
temës mësimore: • zgjedho,
Nxënësi/ja: • koha e pakryer e thjeshtë,
• zgjedhon foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të • veprim i përfunduar,
thjeshtë duke vënë re ndryshimet e formës së tyre; • ndryshim forme,
• shndërron foljet nga koha e kryer e thjeshtë në kohën e • numër,
tashme; • marr,
• krijon fjali duke përdorur foljet marr, dal, jap në kohët e • dal,
mësuara. • jap,
• shoh.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me folje, flipçarte. ndërkurrikulare:
• Artet
• Shkenca dhe mjedisi
Punë e drejtuar, krijim i lirë, diskutim paraprak, punë individuale.
Hapi i parë
Paraqiten para nxënësve fisha me folje të ndryshme.
punova shohim
jep dilni
Thoni në ç’kohë, vetë dhe numër janë përdorur këto folje.
Hapi i dytë
• Kur folja është në kohën e shkuar?
• Sa kohë ka folja e shkruar?
• Ku ndryshojnë nga njëra-tjetra ato?
(koha e pakryer – tregon një veprim që ka ndodhur dhe është i papërfunduar )
(koha e kryer e thjeshtë – tregon një veprim që ka ndodhur dhe është përfunduar )
Jepen shembuj që nxënësit ta rikujtojnë më mirë.
Dje, po lexoja një libër të mrekullueshëm.
Dje lexova një libër të mrekullueshëm.
Hapi i tretë
Paraqiten para nxënësve një tekst i shkurtër në një flipçart.
217
Dje pashë një film në kinema. Shkova ta shihja së bashku me shokët. Morëm biletat dhe hymë brenda
në kinema. Kur dolëm prej saj, ia dhamë një të qeshure, pasi kujtonim pjesë nga filmi.
Foljet e nënvizuara tregojnë veprim të përfunduar apo të papërfunduar?
Foljet e nënvizuara tregojnë veprim të papërfunduar, kur veprimi ka ndodhur dhe flitet për kohën e kryer të
thjeshtë.
Hapi i katërt
• U paraqitet nxënësve në flipçart zgjedhimi i foljeve: marr jap, dal shoh në kohën e kryer të thjeshtë.
• Foljet marr, dal, jap, shoh kur zgjedhohen në këtë kohë ndryshojnë formë:
marr dal jap shoh

Unë mora dola dhashë pashë
Ti more dole dhe pe
Ai/ajo mori doli dha pa
Ne morëm dolëm dhamë pamë
Ju morët dolët dhatë patë
Ata /ato morën dolën dhanë panë
Hapet libri i gjuhës në faqen 209. Lexohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore rreth foljeve
marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të thjeshtë.
Hapi i pestë
Kalohet në punimin e ushtrimeve të tekstit.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të plotësojnë me laps në tekst zgjedhimin e foljeve marr, jap, shoh, dal në
kohën e kryer të thjeshtë.
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të shkruajnë shkronjat që mungojnë në foljet e kohës së kryer të thjeshtë.
(pashë, blenë, dhashë, mori, dola, pashë, prisnin, morën, dolën)
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të shkruajnë si duhet foljet e shkruara gabim (mori, dolëm, mora, pa, pamë,
doli). Shkruhet teksti në mënyrë individuale nga nxënësit në fletore.
Hapi i gjashtë
Formoni fjali duke përdorur foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të thjeshtë dhe në kohën e tashme.
Lexohen fjalitë para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për zgjedhimin e foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e kryer të thjeshtë;
shndërrimin e këtyre foljeve nga koha e kryer e thjeshtë në kohën e tashme; krijimin e fjalive me foljet marr,
jap, shoh në kohën e kryer të thjeshtë.
Detyrë: Ushtrimi 4, faqe 209.
218

Tema mësimore: Teksti letrar dhe teksti shkencor Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Dëgjojmë • Paraqiten në video-projektor ose në flipçart
disa lloje tekstesh.
temës mësimore: • informacion,
Nxënësi/ja: • tekst letrar,
• përcakton llojin e tekstit të dëgjuar duke u bazuar në • informativ,
përmbajtje ose informacionin e dhënë; • shkencor.
• analizon llojin e teksteve duke u mbështetur në
informacionin që përcjell.
Teksti i nxënësit, libri digjital, video-projektor, flipçart . ndërkurrikulare:
• Artet
Stuhi mendimesh, dëgjim i drejtuar, punë individuale, lexo–argumento.
Hapi i parë
Pyeten nxënësit:
• Nisur nga përmbajtja e teksteve, cilat janë lloje e tyre?
informative
Tekstet
shkencore letrare:
- përralla
- fabula
- poezi
- tregim
Në video-projektor ose në flipçart jepen pjesë nga llojet e teksteve. Udhëzohen nxënësit se nga informacioni
apo përmbajtja e teksteve, përcaktohet edhe lloj i tyre. Më pas dëgjohen me kujdes përgjigjet e nxënësve.
Hapi i dytë
Hapet libri i gjuhës në faqen 210. Lexohen pjesët e dhëna në tekst nga mësuesi/ja ose nga nxënësit. Gjatë
leximit nxënësit duhet të përqendrohen në përmbajtjen e tekstit dhe në informacionin e dhënë.
Teksti i pari: tekst letrar. Nxiten nxënësit të diskutojnë rreth përmbajtjes së këtij teksti. Nxënësit njihen me
personazhet e tij: magjistari dhe gruaja. Ky është një tekst letrar i llojit fantastiko- shkencor.
Teksti i dytë: tekst shkencor. Në të nxënësit marrin njohuri mbi ajrin dhe përbërësit e tij.
Teksti i tretë: tekst informativ. Në të nxënësit marrin informacion mbi UFO-t bazuar në dëshmitë e disa
personave të cilët besojnë se kanë parë UFO-t.
219
Hapi i tretë
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve rreth teksteve. Në tekstin e parë ngjarja është joreale dhe ka dialog. Tekstet e
tjera janë të një natyre tjetër. Tekste shkollore janë dy tekstet e para.
Hapi i katërt
Mësuesi/ja ka përgatitur tri lloje ekstesh, të cilat i ka fotokopjuar. Ua shpërndan ato nxënësve dhe u jep si
detyrë që të përcaktojnë llojin e tyre. Nxënësit argumentojnë zgjedhjen që kanë bërë.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e llojeve të teksteve duke u bazuar në përmbajtje dhe informacion;
për analizimin e llojeve të teksteve duke u mbështetur në informacionin që ato përcjellin.
Detyrë shtëpie: Zgjidh nga librat e tu një tekst informativ dhe argumento pse është i tillë.

pakryer Fisha me folje që tregojnë kohë, vetë dhe
Kompetenca: Njohuri gjuhësore numër të ndryshëm.
temës mësimore: • zgjedhim,
Nxënësi/ja: • koha e pakryer,
• zgjedhon foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e pakryer, • koha e shkuar,
duke vënë në dukje mbaresat e tyre; • mbaresë,
• dallon foljet e zgjedhimit të dytë në tekste e fjali të • krijo,
ndryshme; • dallo.
• krijon fjali duke përdorur foljet marr, dal, jap, në kohët e
mësuara.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me folje, flipçarte ndërkurrikulare:
• Artet
Punë e drejtuar, krijim i lirë, punë individuale, vëzhgo- diskuto.
Hapi i parë
U paraqiten nxënësve fisha me folje në kohën që janë dhe numra të ndryshëm.
• Gjeni kohën vetën, numrin e tyre.
220
Hapi i dytë
Paraqiten në fisha foljet marr dal jap shoh.
• Si mund të zgjedhohen këto folje në kohën e pakryer?

• Si thoni ju, si do të ndryshojnë formë ato?
• Paraqitet flipçarti me zgjedhimin e foljeve jap, marr, dal, shoh para nxënësve.
marr dil jap shoh

Unë merr-ja dil-ja jep-ja shih-ja
Ti merr-je dil-je jep-je shih-je
Ai/ajo merr-te dil-te jep-te shih-te
Ne merr-nim dil-nim jep-nim shih-nim
Ju merr-ni dil-nit jep-nit shih-nit
Ata/ato merr-nin dil-nin jep-nin shih-nin
• Ç’ndryshime pësojnë këto folje gjatë zgjedhimit? (marr –merrja; jap –jepja; shoh –shihja)
• U tërhiqet vëmendja nxënësve te mbaresat e foljeve në kohë e pakryer.
• Kujt zgjedhimi i përkasin këto folje? (zgjedhimit të dytë, sepse mbarojnë me bashkëtingëllore)
Hapi i tretë
Hapet teksti i gjuhës shqipe. Lexohen shembujt e dhënë në tekst dhe kujtohet rregulli gjuhësor. Kalohet në
rubrikën Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të plotësojnë zgjedhimin e foljeve marr, dal, jap, shoh në kohën e pakryer. (me
laps në tekst)
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të dallojnë foljet e zgjedhimit të dytë, të rrethojnë mbaresat dhe të gjejnë vetën
dhe numrin e tyre.
Dilni – veta e dytë shumës; merrnit – veta e dytë shumës; shihni – veta e dytë shumës; jepnin – veta e tretë
shumës; shinim – veta e parë shumës; dilnin – veta e tretë shumës; merrnin – veta e tretë shumës.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të përshtatë në vetë e numër foljet e dhëna në kllapa (me laps në tekst). (dilni,
shihnin, merrnim, lexonim, merrnim, kërkonim, jepnim, dilnim, tregonim, bënim).
Hapi i katërt
Secili nxënës në mënyrë individuale krijon fjali me foljet marr, jap, shoh, dal në kohën e tashme dhe të pakryer.
Fjalitë lexohen përpara klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për zgjedhimin e foljeve në kohën e pakryer; dallimin e mbaresave për çdo
vetë dhe përshtatjen në vetë dhe në numër me fjalitë e tekstit; për përshkrimin në vetë dhe në numër me fjalitë
e tekstit, si dhe për krijimin e fjalive me foljet e zgjedhimit të dytë.
Detyrë shtëpie: Krijo një tekst të shkurtër duke përdorur foljet marr, jap, dal, shoh në kohë e pakryer.
221

Tema mësimore: Muji dhe zanat Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • U paraqitet nxënësve libri i Mitrush Kutelit
“Përralla të moçme shqiptare”. U flitet shkurt
për disa nga përrallat e tij, por vëmendja
përqendrohet te përralla “Muji dhe zanat”.
sipas temës mësimore: • cung,
Nxënësi/ja: • besë,
• lexon tregimin me intonacionin e duhur; • peng,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • petka,
• analizon personazhin e Mujit, të zanave dhe të nuses • terr,
duke i ilustruar me pjesë nga teksti; • thep më thep,
• dallon elementet reale dhe fantastike të pjesës; • krep me krep,
• dallon ligjëratën e drejtë nga dialogu dhe nxjerr mesazhin. • zana.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libri “Përralla të moçme ndërkurrikulare:
shqiptare”. • Artet
Bisedë e kombinuar, lexim- shpjegim, analizë personazhesh, punë e drejtuar, punë në dyshe, imagjinatë e
drejtuar.

Hapi i parë
U paraqitet nxënësve libri i Mitrush Kutelit “Përralla të moçme shqiptare”. U flitet shkurt për përrallat e shkruara
mjaft bukur nga ky shkrimtar dhe u tërhiqet vëmendja nxënësve te përralla “Muji dhe zana”.
Hapi i dytë
Lexohet përralla nga nxënësit, të cilët e lexojnë bukur dhe me intonacion. Gjatë leximit nxënësit e tjerë shënojnë
fjalitë apo shprehjet që nuk i kuptojnë. Më pas shpjegohen fjalët në tabelë nga mësuesi/ja.
Zana dinake – zana hakmarrëse, inatçie.
Hapi i tretë
Pas leximit të pjesës, u drejtohen nxënësve pyetjet e aparatit pedagogjik që janë në tekst, si:
• Pse u hidhërua Muji kur arratis në majë të bjeshkëve?
• Kë takoi Muji te burimi?
Nxirret mesazhi i pjesës dhe diskutohet: Besa e shqiptarit si purteka e arit.
Hapi i katërt
Analizohen personazhet e pjesës.
Muji – i zgjuar, i urtë e kuvendues, trim, i besës dhe zemërgjerë, i drejtë, i matur.
Zana – idhnake, e besës, vajtuese, këngëtare.
Nusja – e bukur, shumë e mërzitur, e dashur, e besës.
U kërkohet nxënësve që t’i ilustrojnë këto cilësi të personazheve me pjesë nga teksti.
Hapi i pestë
Dallohet në tekst ligjërata e drejtë dhe dialogu.
222
• Ligjëratat e drejta:
“Pash mrizet ku mrizoni, o zana mali, unë e shoh se jeni shumë të forta, po ku e kini ju tërë këtë fuqi?”
“Ne kemi tri dhi të egra me brirë të artë, që kullosin në Lugjet e Verdha. Këto tri dhi s’ka zot e rob në botë që
t’i shtjerë në dorë, se janë këmbëshpejta, vrapojnë thep më thep e hidhen krep më krep”.
“Për atë nuse që ma mbani robinë, për ata krushq që m’i keni bërë gurë bjeshke e për ata kuaj që m’i kini bërë
cungje, unë jua zura dhitë e egra e jua mbaj peng”..
• Dialogu: Fjalët e Mujit me nusen dhe zanat.

Dallohet elementi real dhe fantastik i pjesës.
Reale – bjeshkët, nusja, Muji, dasmorët.
Fantastik – Zanat ngurosja çmurosja, dhitë briarta.
Muji e krahason nusen “si hëna e majit”.
Shkruhen në tekst fjalitë që shprehin urim dhe betim.
Hapi i gjashtë
U kërkohet nxënësve që të shkruajnë se si e imagjinojnë secilën prej zanave. Lihen të lirë në fantazinë e tyre.
Më pas lexojnë fjalitë e krijuara para klasës, duke veçuar elementet fantastike.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin e pjesës me intonacion; tregimin e përmbajtjes me anë të pyetjeve;
analizimin e personazheve; dallimin e elementeve real e fantastike; shkrimin me imagjinatë të figurave të tri zanave.
Detyrë: Shkruaj dialogun e pjesës në fletore.

Tema mësimore: Ra si yll, po s’u shua Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë Vepra të ndryshme të shkrimtarit tonë të
madh Ismail Kadare
temës mësimore: • humnerë,
Nxënësi/ja: • Princesha Argjiro,
• lexon poezinë me ndjenjë dhe intonacion; • mëkoj,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • kamare.
• dallon figurat letrare të krahasimit dhe të epitetit në poezi;
• shpreh emocionet e poezisë dhe nxjerr mesazhin e saj;
• dallon elementet fantastikë duke i ilustruar me vargjet e dhëna.
Teksti i nxënësit, libri digjital, vepra e Ismail Kadaresë, poezia ndërkurrikulare:
“Princesha Argjiro” • Artet
Bisedë e kombinuar me shpjegim, analizë, ditar dypjesësh, shkrim i shpejtë.
223
Hapi i parë
Mësuesi/ja zhvillon me nxënësit një bisedë për krijimtarinë letrare të Ismail Kadaresë. Pasi u tregohen nxënësve
disa vepra të Ismail Kadaresë, u tërhiqet vëmendja në veprën për fëmijët “Princesha Argjiro”. Tregohet shkurt
përmbajtja duke e ilustruar me vargje dhe me figurat e librit.
Hapi i dytë
Recitohet vjersha “Ra si yll po s’u shua kurrë”. Nxënësit i kanë librat e mbyllur. Më pas poezia lexohet nga
nxënësit, të cilët lexojnë me ndjenjë dhe intonacion. Nënvizohen fjalët e panjohura nga nxënësit, si dhe
shpjegimi i tyre. P.sh.:
humnerë – greminë
mëkoj – ushqej foshnjën
Hapi i tretë
Lexohet poezia pjesë-pjesë dhe analizohet bashkë me nxënësit duke u mbështetur edhe te pyetjet e rubrikës
Kupto përmbajtjen dhe Analizo gjuhën.
Punohet në dyshe ushtrimi 6 duke plotësuar me atë që ndiejnë: urrejtje për turqit që e princeshën të hidhet
nga shkëmbi; dhimbje për princeshën dhe foshnjën e saj; krenari për trimërinë e grave shqiptare; keqardhje
për foshnjën qe ngeli jetime.
Mesazhi: Dashuria për Atdheun, dhimbja për humbjen e njerëzve të pafajshëm janë virtytet e një gruaje
heroinë që s’kursen dhe jetën e saj.
Hapi i katërt
Plotësohet ditari dypjesësh nga nxënësit dhe mësuesi/ja.
Fjalia Komenti
Vështroi princesha krenare Princesha qëndroi krenare, edhe kur shikonte trimat e saj që
dhanë jetën. Ajo nuk u dorëzua te armiqtë dhe nuk u frikësua.
Po a zihet ylli vallë? Argjiroja është e bukur si yll dhe e pakapshme si yjet.
u vërvit si zog në erë Ajo fluturoi me një shpejtësi në humnerë.
Edhe shkëmbi ku u copëtua, Heroizmi i princeshës tronditi jo vetëm njerëzit por dhe
thanë u drodh, u gjallërua shkëmbin.
Se fëmija i saj mbet’ gjallë Ky varg tregon fitoren e jetës mbi vdekjen, vazhdimësinë e jetës.
Hapi pestë
Dallohen figurat letrare të përdorura në poezi.
Krahasime: si zog në rërë; si të fundit roje ranë.
Epitete: zën’ yllin të gjallë; shkëmb i bardhë.
Hapi i gjashtë
Provo të kthesh vargjet në prozë. Nxënësit lihen të lirë që të kthejnë poezinë në prozë duke përdorur dhe
figurat letrare.
P. sh.: Princesha vështronte krenare dhe pa u frikësuar fare se si rojet e saj binin dhe lanin çdo pëllëmbë me
gjakun e tyre …
Lexohet proza e disa nxënësve para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin me ndjenjë dhe intonacion të poezisë; tregimin e përmbajtjes me
anë të pyetjeve; komentin e vargjeve të poezisë; dallimin e figurave letrare dhe nxjerrjen e mesazhit të poezisë.
Detyrë: Ktheji vargjet në prozë. Përdor fjalë e figura letrare nga poezia.
224

Tema mësimore: Legjenda Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Legjenda të ndryshme nga mësuesi/ja dhe
nxënësit.
temës mësimore: • legjendë,
Nxënësi/ja: • gojëdhënë,
• tregon se çfarë është legjenda; • element real dhe fantastik.
• dallon elementet e një legjende;
• shkruaj një legjendë për një vend ose një hero;
• analizon elementet e vërteta dhe fantastike të legjendës.
Teksti i nxënësit, libri digjital, legjenda të ndryshme, Fleta ndërkurrikulare:
formati • Artet
Vëzhgim-diskutim, shkrim i drejtuar, shkrim i lirë, punë me grupe.

Hapi i parë
Të udhëzuar një orë më parë, nxënësit kanë sjellë në klasë informacione dhe legjenda të ndryshme. Pyeten:
• Ç’janë legjendat?
gojëdhëna
të vërteta Legjendat krijime popullore
fantazi flet për: njerëz,

heronj,vende.
Thuhen tituj legjendash, si: “Plakat e prillit”, “Rozafa”, “Legjenda e Beratit” etj.
Hapi i dytë
Hapet teksti në faqen 218. Lexohet me vëmendje “Legjenda për Apoloninë”. Më pas kalohet në analizimin e
elementeve të saj.
E vërteta: Apolonia gjendet jo larg qytetit të Fierit...
Emri i qytetit: E mori për nder të perëndisë Apolon...
Elementet fantastike: Nimfa e zjarrtë dhe ngjarja që ndodh janë elemente fantastike.
Komentohet dëshmia e historianëve që kjo fantazi mbështetet mbi një fakt real.
Qyteti lulëzonte dhe kishte një bujqësi dhe blegtori të pasur.
Përdorimi i flakës së zjarrit në monedhën që përdornin vendasit…
Hapi i tretë
Ndahen nxënësit në grupe. Secilit grup i caktohet si detyrë të shkruajnë një legjendë për vendin, duke u
bazuar në elemente të vërteta dhe fantastike. Çdo grup prezanton punën e tij para klasës.
Vlerësimi: vlerësohen nxënësit për dallimin e legjendës si një gjini letrare, për gjetjen dhe analizën e
elementeve të vërteta dhe fantastike; për shkrimin e legjendës sipas strukturës për një vend apo një hero.
Detyrë: Shkruaj një legjendë të strukturuar.

225

Tema mësimore: Ndajfolja Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjalë që plotësojnë kuptimin e foljes.
temës mësimore: • ndajfolje,
Nxënësi/ja: • kohe,
• dallon ndajfoljen si fjalë që plotëson kuptimin e foljes; • vendi,
• përcakton llojin e ndajfoljeve nëpërmjet pyetjeve; • mënyre
• dallon ndajfoljet nga mbiemrat në fjalitë e dhëna; • sasie,
• klasifikon ndajfoljet sipas llojit të tyre; • ku?
• krijon fjali me ndajfoljet e llojit të përcaktuar. • kur?
• si?
• sa?
• mbiemër.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me ndajfolje, flipçarte. ndërkurrikulare:
• Artet
Përvijim i të menduarit, punë e drejtuar, punë individuale, krijim i drejtuar.
Hapi i parë
U paraqiten nxënësve fisha me fjalët: afër, poshtë, dje, nesër, bukur, shpejt, plot, shumë.
• Si mendoni, kuptimin e cilës fjale plotësojnë këto fjalë? (kuptimin e foljeve)
• Si quhen fjalët që plotësojnë kuptimin e foljes? (ndajfolje )
Formohen fjali me fjalët e çdo fishe.
Hapi i dytë
Paraqitet para nxënësve një flipçart me disa fjali.
• Kur po bisedoja me arkeologun, më erdhi pranë një djalë sykaltër. Arkologu më njohu menjëherë me të.
• Ky është Albi. Është shumë i dhënë pas historisë së qytetit. Mban edhe një ditar. Aty shkruan qartë dhe
bukur çdo gjë që lidhet me lashtësinë.
Dallohen ndajfolje. Këto ndajfolje tregojnë kohë, vend, mënyrë, sasi. Ato gjenden me pyetjet: Ku? Kur?
Si? Sa?
Vendosen në tabelë ndajfoljet e gjetura duke shtuar dhe të tjera.
Ndajfolje vendi (ku?) kohe (kur?) mënyre (si?) sasie (sa?)

pranë menjëherë qartë, bukur, shumë
afër, larg, majtas, djathtas, dje, nesër, sonte, vjet, mirë, shkurt, thjesht, pak, tepër, mjaft
kudo, ngado, lart, poshtë dikur, gjithmonë egërsisht, butësisht
Hapi i tretë
Hapet teksti i gjuhës. Vëzhgohen shembujt e dhënë. Dallohen ndajfoljet e dhëna dhe përcaktohet lloji i tyre.
lart – vendi; herët – kohë; shumë – sasi; këtu – vendi; aty – vendi; pamasë – sasi; shumë – sasi.
226
Hapi i katërt
Kalohet në punimet e ushtrimeve të tekstit.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të dallojnë ndajfoljet dhe të thonë llojin e tyre.
Ndajfolje kohe vendi mënyre sasie

menjëherë, atëherë lart, jashtë, poshtë, lart, poshtë thellë, shpejt e shpejt shumë
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të dallojnë parafjalët nga ndajfoljet.

Parafjala – para emrit (afër shkollës, para kryqëzimit, prapa …)
Ndajfolja – pas foljes (qëndro afër, kisha shumë, isha prapa)
Ushtrimi 3: Synon të dallojë ndajfoljen nga parafjala dhe të arsyetojë pse (priste poshtë – ndajfolje, sepse
plotëson kuptimin e foljes, i përgjigjet pyetjes ku?)
Ushtrimi 4: Synon që nxënësi të dallojë mbiemrin nga ndajfolja.

Mbiemra – i thellë, i gjatë, e lartë, i bukur, e shpejtë
Ndajfolje – thellë, bukur, gjatë, lart, rrotull
Ushtrimi 5: Synon që nxënësit të dallojnë drejtshkrimin e ndajfoljeve të dhëna. (larg, poshtë, butë, thjesht,
gjatë, kurrë, drejt, pranë, ngushtë)
Hapi i pestë
Secili nxënës krijon fjali me ndajfolje vendi, kohe, mënyre, sasie. (lart, nesër, bukur, tepër)
U kërkohet që të shndërrojnë ndajfoljet në mbiemra dhe të formojnë fjali.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësi për dallimin e ndajfoljeve; llojet e tyre; klasifikimin e tyre sipas pyetjeve, si dhe
për krijimin e fjalive.
Detyrë: Shkruaj një tekst duke përdorur llojet e ndajfoljeve.

Tema mësimore: Lidhëzat Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me lidhëza bashkërenditëse dhe
fjalë e fjali që lidhen me to.
temës mësimore: • lidhëz,
Nxënësi/ja: • bashkërenditëse,
• dallon lidhëzat në fjalitë e dhëna; • fjalë,
• tregon funksionin që luajnë lidhëzat në fjali; • fjali.
• dallon lidhëzat bashkërenditëse që përdoren në fjali;
• krijon fjali duke përdorur lidhëza bashkërenditëse.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me lidhëza, fjalë e fjali. ndërkurrikulare:
• Artet
227

Vëzhgo–diskuto, punë e drejtuar, punë individuale, krijim i lirë.

Hapi i parë
U paraqiten nxënësve fisha me lidhëza, fjalë e fjali. Lidhen fishat.
• Dy fjalë me një lidhëz: Mira dhe Landa; Mira e Landa; Mira ose Landa.
• Dy fjali me një lidhëz:
Libri ishte shumë tërheqës, por kishte pak faqe.
Nesër do të shohim teatër ose do të shohim film.
Lidhëzat lidhin dy fjali ose dy fjalë. Ato mund të lidhin dy emra, dy mbiemra, dy përemra, dy folje, dy ndajfolje.
Jepni shembuj.
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës shqipe. Lexohen shembujt e dhënë në tekst. Veçohen lidhëzat që janë përdorur
për të lidhur dy fjalë dhe ato që janë përdorur për të lidhura dy fjali të thjeshta. Lexohen disa nga lidhëzat
bashkërenditëse që janë dhënë në tekst.
Hapi i tretë
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të nënvizojnë lidhëzat dhe tregojnë se çfarë lidhin.
Dhe, e – lidhin dy fjalë
Sepse kur, por, që – lidhin dy fjali
Ushtrimet 2-3: Synojnë që nxënësit t’i kthejnë fjalitë sipas shembullit. U kërkohet të nënvizojnë me të kuqe
lidhëzat (të nënvizuara)
Beni dhe Edi morën pajimet.

Gaforrja dhe peshku ishin të mëdhenj.
Fëmijët do të peshkojnë në liman.
Fëmijët do të peshkojnë në Gjirin e Qetësisë.
Fëmijët do të peshkojnë në liman dhe në Gjirin e Qetësisë.
Do të peshkojmë peshq? Do të peshkojmë iriq deti?
Do të peshkojmë peshq dhe iriq deti?
Hapi i katërt
Krijoni fjali duke përdorur lidhëzat që lidhin dy fjalë dhe fjali.
Psh.: Aldo dhe Klajdi janë djem shembullorë. Djemtë duhet të peshkojnë, por vetëm duke përdorur grepin e
peshkimit.
Lexohen fjalitë para klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e lidhëzave në fjali apo në tekst; për mënyrën se si tregon
funksionin që kryejnë në fjali; për krijimin e fjalive duke përdorur lidhëzat bashkërenditëse.
Detyrë: Shkruaj një tekst të shkurtër duke përdorur lidhëzat bashkërenditëse.
228

Tema mësimore: Historia e Arlekinos Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje nga festa e karnavaleve në video-
projektor ose me foto të ndryshme.
sipas temës mësimore: • karnavale,
Nxënësi/ja: • fëmijë i varfër,
• lexon tekstin duke respektuar shenjat e pikësimit; • copëza stofrash,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • kostum,
• nxjerr mesazhin e tregimit, sipas arsyetimit të tij /saj; • Arlekino.
• dallon elementet e ndërtimit të tregimit hyrje –zhvillim –
mbyllje;
• analizon personazhet kryesore të tregimit.
Teksti i nxënësit, libri digjital, copëza strofash, ngjitës, ndërkurrikulare:
gjilpëra. • Artet
Pyetja e ditës, lexim i drejtuar, harta e personazheve, vëzhgim i organizuar.
Hapi i parë
Paraqitet në video-projektor ose me foto të ndryshme pamje nga festa e karnavaleve.
- Ku festohet më shumë në vendin tonë? (Korçë)
- Çfarë e bën Arlekinon kaq të njohur?
(Veshja. Ajo përfaqëson një lloj kostumi të veçantë që përdoret në festën e Karnavaleve).
Lihen nxënësit të lirë që të japin mendimin e tyre.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me temën e mësimit “Historia e Arlekinos”. Bëhet leximi me ndalesa.
Ndalesa e parë: Shumë kohë .... se si do të visheshin.
· Ku zhvillohen ngjarjet?
· Si përshkruhet Arlekinoja?
· Ç’festë po afron në fshatin e Arlekinos?
· Si mendoni ju, çfarë do të vishte Arlekinoja?
Ndalesa e dytë: Unë do të vishem ... shokët e tij.
· Si do të visheshin fëmijët e fshatit?
· Pse u largua Arlekinoja?
· A do të marrë ai pjesë në festë?
Ndalesa e tretë: Të gjithë fëmijët … Në shtëpitë e tyre.
· Pse u shqetësuan miqtë e Arlrkinos?
· Si menduan ata ndihmonin Arlikinon?
· A ju pëlqen ideja e shokëve? Pse?
Ndalesa e katërt: Në prag të festës … deri në fund
· Ç’ndjeu nëna e Arlekinos, kur miqtë e tij i shkuan në shtëpi?
· Pse kostumi i Arlekinos ishte më i bukur?
· Ju pëlqeu mbyllja e tregimit? Pse?
229
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e vështira. Bëhet leximi i pjesës me role. Disa nxënës tregojnë historinë e
Arlekinos.
Hapi i tretë
Nxirret mesazhi i pjesës duke u nisur nga tri pyetjet e dhëna në rubrikën Nxirr mesazhin.
Mesazhi: Ndihesh më shumë i lumtur kur jep sesa kur merr.
Përcakto pjesët e tregimit (me laps në tekst).
Hyrja: Shumë kohë më parë...
Zhvillimi: Jehona e karnavaleve …
Mbyllja: Që nga ajo ditë …
Shkruani me fjalë të tjera shprehjet: Me zë të ulët; nuk kundërshton; monedha.
Hapi i katërt
Analizohen personazhet:
Arlekinoja – i qeshur, i sjellshëm, i bindur, nxënës i mirë, nuk e bënte fjalën dysh.
Miqtë e tij – të dashur, të zgjuar, të sjellshëm, bujarë, mbështetës.
Hapi i pestë
Krijoni Kostumin e Arlekinos me materialet e sjella të ndarë në grupe. Secili grup prezanton punën e tij para
klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin dhe tregimin me anë të pyetjeve të tregimit; se si dallojnë strukturën
e ndërtimit të tregimit; për nxjerrjen e mesazhit dhe se si analizojnë personazhet.
Detyrë: Shkruaj kur ke ndier mbështetjen e miqve apo ke dhënë ndihmën tënde ndaj një shoku që ka pasur
nevojë?

Tema mësimore: Fjalia e thjeshtë, gjymtyrët e saj Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali të thjeshta dhe fisha me fjali
të zgjeruara.
temës mësimore: • fjali e thjeshtë,
Nxënësi/ja: • fjali (më e vogël) e thjeshtë e zgjeruar,
• dallon pjesët përbërëse të fjalisë së thjeshtë; • gjymtyrë kryesore,
• dallon fjalinë e thjeshtë më të vogël nga fjalia e thjeshtë • gjymtyrë plotësuese.
e zgjeruar;
• krijon një tekst me rreth 4 fjali ku të përdorë fjali të
thjeshta dhe fjali të thjeshta të zgjeruara duke u
mbështetur në figura.
230

Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali të thjeshta dhe ndërkurrikulare:
të zgjeruara, fleta formati. • Artet
Vëzhgo – analizo, të nxënët në bashkëpunim, krijo – argumento.

Hapi i parë
Paraqiten në fisha fjalitë:
Redi noton. Redi noton me kamerdaren e tij në pishinë.
- Çfarë kanë të përbashkët dy fjalitë?
- Ku ndryshojnë këto fjali nga njëra–tjetra?
Fjalia e parë – fjali e vogël; përbëhet vetëm nga kryefjala dhe kallëzuesi.
Fjalia e dytë – fjali e zgjeruar, përveçse kryefjalës dhe kallëzuesit ka pjesë plotësuese.
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës shqipe. Lexohen shembujt e dhënë dhe rregullat gjuhësore. Arrihet në përfundimin:
Kryefjala dhe kallëzuesi janë gjymtyrë kryesore të fjalisë, pasi luajnë rolin kryesor në fjali.
Pjesët plotësuese janë gjymtyrë të dyta të fjalisë, pasi luajnë rol plotësues në fjali.
Hapi i tretë
Kalohet në punimin e rubrikës Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të formojnë fjali të thjeshta duke i shkruar në fletë formati, p.sh.:
Peshqit notojnë. Lulet çelin.
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të shkruajnë gjymtyrët që mungojnë, pastaj zgjeron fjalinë me gjymtyrë të dyta.
P.sh.: Ashensori zbret ngadalë në katin e parë. Kuajt hungërijnë në pyllin e madh.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të dallojnë fjalitë e thjeshta nga fjalitë e zgjeruara në tekstin e dhënë.
Ushtrimi 4: Synon që nxënësit të nënvizojnë gjymtyrët e dyta në fjalitë e dhëna. për t’i dalluar ato, zvogëlojnë
fjalinë duke hequr pjesët plotësuese, pa i emërtuar ato.
Ushtrimi 5: Synon që nxënësit të dallojnë kryefjalën dhe kallëzuesin, duke përdorur ngjyrën e kuqe dhe blu.
Gjithashtu, që të tregojnë se cila prej tyre është fjali e thjeshtë.
Eni luante me top në oborr. Miqtë e mi më prisnin në park.
Ushtrimi 6: Synon që nxënësit të krijojë fjali duke plotësuar kutitë me një gjymtyrë që u përgjigjen pyetjeve
të dhëna. Ky ushtrim i parapërgatit nxënësit për të dalluar më pas llojin e gjymtyrëve të dyta.
P.sh.: Miu ra pa dashje në këmbët e luanit. Atë çast, luani e kapi miun. Miu i kërkoi luanit miqësi. Luani
qeshi me fjalët e miut.
Hapi i katërt
Krijo një tekst duke parë figurën. Teksti të ketë fjali të thjeshta dhe të zgjeruara.
P.sh.: Anxhi dhe Xhoi janë ulur para kompjuterit. Anxhi lexon në ekran. Shoqja e saj Juna i ka dërguar një
mesazh. Xhoi e shikon. Më pas edhe ajo do që të shkruajë një mesazh për Erjonën.
Lexohen krijimet para klasës nga nxënësit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e fjalive të thjeshta dhe të zgjeruara; dallimin e gjymtyrëve
kryesore nga gjymtyrët e dyta; krijimin e një teksti me fjali të thjeshta dhe të zgjeruara.
Detyrë: Krijo një tekst me 4‒5 fjali duke përdorur fjalitë të thjeshta dhe të zgjeruara.
231

Tema mësimore: Fëmijëria Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Paraqiten sende ose objekte të ruajtura
nga fëmijëria.
temës mësimore: • potkonj,
Nxënësi/ja: • mamuze,
• lexon me ndjenjë dhe intonacion poezinë; • erëmirë
• komenton vargjet e poezisë, duke veçuar shprehjet e • fëmijëri.
figurshme;
• krahaso fëmijërinë e poetit me fëmijërinë e tij/saj;
• përshkruaj një nga personazhet që përmend poeti në poezi.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletë formati ndërkurrikulare:
• Artet
Diskutim paraprak, analizë, Diagram i Venit, përshkrim personazhi, Turi i Galerisë.

Hapi i parë
Mësuesi/ja pyet nxënësit: Çfarë kujton nga fëmijëria?
personazhe
vizatimet Fëmijëria ëndrra
lojërat lodra
Nxënësit kanë sjell sende të ruajtura nga fëmijëria e tyre, të cilat i tregojnë me nostalgji para klasës.
Hapi i dytë
Lexohet poezia me intonacion dhe ndjenjë nga mësuesi/ja. Më pas lexohet nga disa nxënës. Shpjegohen fjalët
apo shprehjet e vështira. Komentohet dhe analizohet poezia duke ndaluar te fëmijëria e poetit dhe shprehjet e
figurshme, si: këto xixa patkonjsh si rrufe; dielli me sy e gojë; qenka e vështirë të shkëputesh nga fëmijëria. Në
fëmijëri, gjithashtu autori ëndërron të fluturojë në gjëra fantastike, që i mendon teksa kthehen për të në heronj,
si dhe që të luajë lojëra të ndryshme.
Në fëmijëri çdokush ka ëndrrat dhe fantazitë e bukura, që e shoqërojnë gjatë gjithë jetës. Është shumë e
vështirë që të shkëputesh nga fëmijëria.
Hapi i tretë
Paraqitet me Diagram Veni në një fletë formati fëmijëria e poetit dhe fëmijëria e nxënësit/es.
232
poeti: unë:
ëndërron
heronj të shumtë,
lojërat
fëmijëria, ëndrrat
Lexohen disa nga krahasimet e nxënësve para klasës.
Hapi i katërt
Shkruaj me fjali ose përshkruaj me vizatim një nga personazhet që përmend autori. Përshkrimi mund të jetë
edhe në vargje. Paraqiten punimet e nxënësve para klasës duke i vlerësuar vetë me njëri-tjetrin.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin me ndjenjë të poezisë, për komentin e vargjeve të poezisë;
krahasimin e fëmijërisë së poetit dhe atë tuajën; përshkrimin e një personazhi të poezisë.
Detyrë: Mëso përmendësh vargjet e poezisë.

Tema mësimore: Grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Paraqiten fisha me grupe emërore dhe
grupe foljore.

temës mësimore: • grupi emëror i kryefjalës,
Nxënësi/ja: • grupi foljor i kallëzuesit,
• dallon grupin emëror të kryefjalës dhe të grupit të kallëzuesit • bërthama.
në fjalinë e thjeshtë të zgjeruar;
• përcakton fjalën bërthamë te secili grup;
• dallon nëpërmjet pyetjeve përbërësit e grupit të kryefjalës dhe
të grupit të kallëzuesit.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me grupe emërore dhe grupe ndërkurrikulare:
foljore, fletë formati e skematizuar në tabelë. • Artet
Vëzhgo–argumento, analizë fjalësh, punë e drejtuar, punë individuale, lojë në dyshe, tabelë konceptesh.
233
Hapi i parë:
Mësuesi/ja paraqet në tabelë fjalitë:
Mësuesja shpjegon. Mësuesja ime e gjuhës shqipe shpjegon me pasion të madh.
Çfarë kanë të përbashkët dhe çfarë kanë të ndryshme fjalitë? (fjalia e parë është e thjeshtë; fjalia e dytë është
e thjeshtë e zgjeruar). Në fjalinë e dytë kryefjala Mësuesja është zgjeruar me fjalët: ime e gjuhës shqipe dhe
kallëzuesi shpjegon është zgjeruar me fjalët me pasion të madh.
1. Grupi i kryefjalës përbëhet nga bërthama (emri) dhe gjymtyrët e dytë që plotësojë kuptimin e saj.
Grupi i kryefjalës – grup emëror
Grupi i kryefjalës – kryefjalë + gjymtyrët e dyta (mësuesja ime e gjuhës shqipe).
2. Grupi foljor i kallëzuesit përbëhet nga bërthama (folja) dhe gjymtyrët e dyta që shtojnë informacion për të.
Grupi i kallëzuesit – grup foljor
Grupi kallëzuesit – kallëzues (folje) + gjymtyrë të dyta (shpjegon me pasion të madh).
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës shqipe. Vëzhgohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore rreth temës.
Kalohen në punimin e ushtrimeve të rubrikës Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të veçojnë grupin e kryefjalës nga kallëzuesi dhe grupin e kallëzuesit nga
kryefjala.
P.sh.: Uji i burimit shushurin. Një zog cicëron i gëzuar në çerdhen e vet.
Grupi i kryefjalës Grupi i kallëzuesit
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të nënvizojnë me të kuqe (e errësuar) grupet e kryefjalës dhe me blu (nënvizuar)
grupin e kallëzuesve.
P. sh: Një erë e fortë theu një degë të pemës së kopshtit. Qeni plak i komshiut tim më njeh nga larg. Djali i
hallës sime më fali lojën e tij elektronike.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të dallojnë përbërësit e grupit të kryefjalës dhe të grupit të kallëzuesit. Çdo
nxënësi i jepet një fletë formati, në të cilën vizaton një tabelë. Më pas e plotëson atë.
Grupi i kryefjalës Grupi i kallëzuesit

Poezia + “Shelgu i liqenit” përshkruan + bukurinë e një shelgu mbi liqen
Ujë + i ëmbël i liqenit Ujë + shelgu
Degët + e tij të gjelbra e të gjata bien + mbi ujin e liqenit
Shelgu + i liqenit nuk trembet + vala e ujit të liqenit
Liqeni + shelgu janë bërë + miq të ngushtë
Hapi i tretë
Secili nxënës përgatit dhe shkruan në një fishë një fjali të thjeshtë të zgjeruar, në të cilën të jetë kryefjala dhe
kallëzuesi. Gjeni grupin e kryefjalës dhe grupin e kallëzuesit, duke nënvizuar fjalët bërthamë në secilin grup.
Nxënësit këmbejnë në dyshe fishat e përgatitura.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e grupit të kryefjalës dhe grupit të kallëzuesit; përcaktimin e fjalisë
bërthamë; krijimin e një fjalie me grup emëror dhe grup foljor.
Detyrë: Shkruaj 5 fjali dhe nënvizo me të kuqe grupin emëror të kryefjalës dhe me blu grupin foljor të kallëzuesit.
234

Tema mësimore: Ujku dhe gomari Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Fabula të Ezopit
temës mësimore: • fabul,
Nxënësi/ja: • sajonte,
• lexon me intonacion fabulën; • rënkonte,
• analizon personazhet e fabulës duke nxjerrë në pah cilësitë e • vlefshme,
tyre; • përpëlitej,
• nxjerr mesazhin e fabulës; • kasap,
• dallon strukturën e fabulës; • plandosej.
• krijon një fabul me rreth 10 fjali duke u bazuar në figurat e
dhëna.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libra me fabula, pamje e ujkut dhe e temat ndërkurrikulare:
gomarit, fleta formati. • Artet
Parashikim me terma paraprakë, harta e mendjes, lexo–analizo–kupto, shkrimi lirë në dyshe

Hapi i parë:
Parashikim me terma paraprakë, harta e mendjes.
Mësuesi/ja ka zgjedhur 6 fjalë kyç nga teksti, të cilat i shkruan në tabelë:
ujku ushqehej gomari

rënkonte gjemb shkelmoi
Nxënësit punojnë në dyshe për një kohë të shkurtër rreth (4’).
Përfytyrojnë një tregim me të gjitha fjalët kyç.

Nxënësit tregojnë para klasës tregimet që kanë krijuar.
Pyeten nxënësit: ç’dini për fabulën?
mësim moral për lexuesin përralë e shkurtër

fabula
kafshët kanë cilësi njerëzore personazhet janë kafshë
flasin veprojnë
Hapi i dytë:
Lexo-kupto-analizo
Shkruhet titulli i fabulës në tabelë “Ujku dhe gomari”.
Lexohet në heshtje nga nxënësit.
kasap
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e reja.
plandoset fjalor gjemb
235
U drejtohen nxënësve pyetje rreth përmbajtjes. Shih rubrikën “Kupto përmbajtjen”.
Analizohen cilësitë e personazheve, duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.
egërsira gjakftohtë
ujku budallallëku gomari

trimëria
mendjelehtesia
Mesazhi i fabulës: Të jemi të kujdesshëm e të vëmendshëm në çdo moment, për t’i bërë ballë çdo lloj rreziku.
Lexohet fabula nga 2-3 nxënës me intonacion.
Nga libri me fabula lexohen disa tituj fabulash dhe tregohen disa prej tyre (kur janë lexuar nga nxënësit).
Fabula ka të njëjtën strukturë si përralla: hyrje-zhvillim-mbyllje.
Hapi i tretë:
Shkrim i lirë.
Nxënësit duke parë figurën e tekstit shkruajnë një fabul duke respektuar rregullat e ndërtimit të fabulës.
Fabula: “Dhelpra dhe lejleku”.
Shkruani mesazhin e fabulës.
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.
Detyrë shtëpie. Lexoni një fabul dhe shkruani mesazhin e saj.

Paraqite me anë të vizatimit fabulën.

Tema mësimore: Me se shprehet kryefjala Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali ku kryefjala është e shprehur
me emër përkatës dhe grup emëror.
temës mësimore: • kryefjalë,
Nxënësi/ja: • emër,
• dallon kryefjalën me anë të pyetjeve në fjali të ndryshme; • përemër,
• dallo kategorinë gramatikore me të cilat shprehet • grup emëror,
kryefjala; • pyetja kush?, cili? etj.
• krijon fjali ku kryefjala shprehet me emër, grup emëror
dhe përemër.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali të ndryshme, ndërkurrikulare:
fletë formati • Artet
Përvijim i të menduarit, të nxënët në bashkëpunim, punë individuale, krijimi lirë.
236
Hapi i parë
Paraqiten fisha me fjali ku kryefjala është e shprehur me emër, përemër dhe grup emëror.
• Ana lexon një libër me fabula (kush?)
• Ato janë të bukura (cilat?)
• Kjo fabul më pëlqen shumë (cila?)
Kryefjala në fjalitë e dhëna është shprehur me: emër (Ana), përemër vetor (ajo), grup emëror (Kjo fabul).
Kryefjala është gjymtyra kryesore. Ajo tregon:
• frymorin a sendin që kryen a pëson veprimin,
• veprimin e shprehur nga folja,
• është gjithmonë në rasën emërore pa parafjalë.
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhë shqipe. Vëzhgohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të nënvizojnë me laps në tekst kryefjalën dhe kallëzuesin.

Kryefjalë – Eltoni, ai, ajo kartolinë, ai, Shoku i Eltonit
Kallëzues – shkroi, dërgoi, ishte, marr, është
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të nënvizojnë kryefjalën dhe të thonë me se shprehet.

Ne – përemër vetor, ti – përemër vetor, mësuesja e anglishtes – grup emëror, ajo – përemër vetor, nxënësit –
emër, një nxënës – emër, ky – përemër dëftor, Ariani – emër
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të plotësojnë fjalitë me kryefjalë të shprehur me emër, përemër ose grup
emëror. Kujdes! Për të vendosur kryefjalën e duhur, shiko numrin dhe vetën e foljes. (Aldoja, Ai, Era e fortë,
Piktori, Goma e tij, Kjo, Aldoja i talentuar, Ai)
Hapi i tretë
Nxënësit shkruajnë 6 fjali ku kryefjala të jetë e shprehur me emër të shquar, të përveçëm e të përgjithshëm,
me përemra dhe grupe emërore.
Emër i përgjithshëm i shquar: Klasa ndodhet në katin e dytë.

Dëbora kishte zbardhur malet.
Emër i përveçëm: Anxhi i shkroi një letër Aldos.
Përemër: Ata shkuan në ekskursion me mësuesen.
Grup emëror: Një gazetar i njohur erdhi në klasën tonë.
Disa nxënës shkuan në kinema.
Lexohen fjalitë e shkruara nga nxënësit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e kryefjalës në fjali; gjetjen e kryejavës dhe me shprehet; krijimin
e fjalive me kryefjalë të shprehur me emër, me përemër dhe me grup emëror.
237

Tema mësimore: Fati do kapur prej flokësh Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Libri me përralla i shkruar nga Virgjil Muçi
temës mësimore: • fati,
Nxënësi/ja: • i keq,
• lexon përrallën rrjedhshëm e me intonacion, sipas roleve; • vajza e mbretit,
• dallon personazhet e përrallës, duke mbajtur qëndrim; • çobani,
• rendit veprimet e personazhit kryesor të përrallës; • kësmeti,
• analizon elementet e përrallës duke ilustruar me pjesë nga • kap prej flokësh
teksti, si dhe nxjerr mesazhin e përrallës.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libri me përralla i shkruar nga V. ndërkurrikulare:
Muçi, fisha, fleta formati. • Artet
Pyetja e ditës, ruaje fjalën e fundit për mua, pema e mendimit, analizë e strukturuar.

Hapi i parë – Pyetja e ditës
Pyeten nxënësit: - A duhet t’i nënshtrohesh fatit të keq apo duhet luftuar për një fat më të mirë?
Mendimet e nxënësve dëgjohen me vëmendje.
risk fati mbarësi
mënyra se si ndodhin ngjarjet në jetën e një njeriu
Në bisedë përdoren edhe sinonimet risk (fat i mirë ose i keq), kësmet (fat i mirë).
Hapi i dytë – Ruaje fjalën e fundit për mua.
- Lexohet përralla me zë nga nxënës të ndryshëm.

Jepet detyra nga mësuesi/ja: Zgjidhni pjesën që ju pëlqen më shumë dhe bëni komentin e saj në një fletë.
- Pyeten nxënësit për pjesët e zgjedhura:
- Pse i keni zgjedhur?
- Ç’kuptim dhe vlera artistike kanë?
Diskutohen komentet e nxënësve: një nxënës lexon paragrafin e zgjedhur dhe 3-4 nxënës të tjerë japin
mendimet për to, në fund nxënësi komenton pjesën e zgjedhur, vazhdon kështu procesi për pjesët e tjera.
Shpjegohen fjalët e vështira të përrallës.
Hapi i tretë
Kalohet në rubrikën Nxirr mesazhin. Diskutohet me nxënësit rreth pyetjeve të dhëna në rubrikë dhe më pas
nxirret mesazhi.
Mesazhi: Fati është sfidë, sfidoje!
Në përrallën e dhënë përcaktohet struktura e saj.
Hyrja: Na ishte njëherë...
Zhvillimi: Një ditë prej ditësh…
Mbyllja: Të nesërmen vajza u nis...
238
Analizohet përralla sipas elementeve të saj.
Koha – e pacaktuar.
Vendi – pallati mbretëror, shkretëtira, fshati
Personazhi kryesor – vajza e mbretit
Personazh antagonist – mbreti
Personazhi ndihmës – çobani, dyqanxhiu
Elemente magjike – dashi i zi, leshverdha
Hapi i katër – Pema e mendimit

Me anë të pemës së mendimit (kllasterit), nxënësit do të zbulojnë personazhet dhe karakteret e tyre, si dhe do të
mbajnë qëndrim ndaj tyre.
mbreti
fati i pashpirt
personazhet
të ndjek pas
vajza e mbretit
cobani dyqanxhiu
e pafat, këmbëngulëse
i mirë zemërmirë
Vlerësimi i nxënësve.
Detyrë shtëpie. Paraqitni me shkrim figurën e vajzës së mbretit (ashtu si paraqitet në përrallë).

Tema mësimore: Magjia e përrallës Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Përralla e Musine Kokalarit
temës mësimore: • përrallë,
Nxënësi/ja: • përrallat e Veriut,
• dëgjon përralla nga autorë të ndryshëm; • përrallat e Jugut,
• shkruan zhvillimin dhe mbylljen e një përralle të dhënë; • përrallat e Shqipërisë së Mesme.
• klasifikohen përrallat sipas krahinave të vendit.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libra me përralla, përralla të ndërkurrikulare:
krahinave të ndryshme. • Artet
Diskutim paraprak, karrigia e autorit, shkrim i drejtuar, shkrim i lirë.
Hapi i parë
Secili nxënës ka sjellë në klasë një përrallë nga krahina e tij (Veriu, Jugu, Shqipëria e Mesme). Ulet në karrigen
e autorit dhe e tregon ose e lexon atë para klasës.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me temën “Magjia e përrallës”.
U tërhiqet vëmendja: Para se të shkruash një përrallë ndiq këta hapa:
239
a. lexo informacionin e dhënë në tekst;
b. lexo tekstin ku ndërthuren fjalët e autorit me përrallën;
c. përrallën e lënë në mes nga gjyshja vazhdojeni ju sipas fantazisë tuaj.
Hapi i tretë
Secili nxënës sipas fantazisë së tij plotëson zhvillimin dhe mbylljen e përrallës “E bukura e Dheut”.
Zhvillimi: Po mirë, more bir, ti tani je tamam në moshën për t’u martuar. Më thuaj, pse vendose kështu. Djali i
tregoi të atit bisedën që kishte dëgjuar nga tri motrat bukuroshe. Unë them se më bukur paska menduar motra
e vogël. Pasi pëlhurën na e bëjnë punëtorët që kemi, bukën dhe gjërat e tjera na i bëjnë shërbyesit, por fëmijë
dhe princa të ardhshëm bëjnë vetëm princesha, pasi të martohen me ty. Princi u mendua dhe pranoi mendimin
e të atit.
Mbyllja: Vendosi të shkonte të kërkonte dorën e vajzës së vogël. U martua, u trashëgua dhe jetuan të lumtur
përgjithmonë.
Lexohen shkrimet e disa nga nxënësve para klasës.
Hapi i katërt
Përrallat e sjella nga nxënësit klasifikohen në tri grupe:
a. përrallat e Shqipërisë së Mesme,
b. përrallat e Veriut,
c. përrallat e Jugut.
Krahasohen ato me njëra-tjetrën, duke i ndarë nxënësit në tri grupe sipas përrallës që kanë gjetur.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për shkrimin e përrallës me fantazi, krahasimin e përrallave sipas krahinave;
dëgjimin e përrallave të ndryshme.
Detyrë: Shkruaj një përrallë sipas krahinës sate.

Tema mësimore: Me se shprehet kallëzuesi Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjali ku kallëzuesi është i shprehur
me folje, foljet jam +mbiemër, folje jam+emër
temës mësimore: • kallëzues,
Nxënësi/ja: • kallëzues foljor,
• dallon kallëzuesin në fjalitë e dhëna me anë të pyetjes; • kallëzues emëror.
• dallon me se është shprehur kallëzuesi me folje të
thjeshta, foljen jam+emër ose mbiemër;
• krijon fjali, ku kallëzuesi shprehet me kategori
gramatikore të ndryshme.
240

Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, fletore klase. ndërkurrikulare:
• Artet
Përvijim i të menduarit, të nxënit në bashkëpunim, punë individuale, shkrimi i drejtuar.

Hapi i parë:
Mësuesi/ja u paraqet nxënësve fisha me fjalitë.
Albi punon pa pushim.
Anxhi është vajzë e qeshur.
Klajdi është i gëzuar.
Ata janë (ndodhen) në shtëpi.
Cili është kallëzuesi në këto fjali?
Kallëzuesi është i shprehur me: foljet (punoj, lexoj, janë….) – kallëzues foljor; foljen jam + emër – është
vajzë; folja jam+ mbiemër – është i gëzuar
Kallëzuesi tregon veprimin që kryen kryefjala. Gjendet me pyetjet: Ç’bën ? Ç’bëri? Ç’do të bëj?
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës. Lexohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore. Kalohet në rubrikën
Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të nënvizojnë kallëzuesin dhe të thonë llojin e tyre.
Kallëzues foljor Kallëzues emëror

quhet, ndalon, shohim, ndiejmë, përbëhet, thithim, është mbështjellë, është mbrojtësja
nxjerrim, shfrytëzohet
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të gjejnë kallëzuesin në fjalitë e dhëna, duke treguar se me se shprehen ato:
janë të mira – jam + mbiemër = kallëzues emëror
është kafshë – jam + emër = kallëzues emëror
ka – kallëzues foljor (në këtë rast folja ka është me kuptimin zotëron).
tremb – folje – kallëzuesi foljor
u kënaq – folje – kallëzues foljor
ishim – kallëzues foljor (në këtë rast folja ishim është me kuptimin gjendeshim, pra nuk është folje ndihmëse)
Hapi i tretë
Krijohen 6 fjali që të kenë kallëzues foljor dhe emëror.
1. Punëtorët ndërtuan një pallat të ri. (K.f)
2. Koha është e bukur. (K.e)
3. Ejona është mjeke kardiologe. (K.e)
4. Sot kishim testin në matematikë. (K.f)
5. Aldo është i pasionuar pas gjuhëve të huaja. (K.e)
6. Klajdi është ekonomist shumë i zoti. (K.e)
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e kallëzuesit në fjali; dallimin e kallëzuesit foljor nga kallëzuesi
emëror; krijimin e fjalive me llojet e kallëzuesve.
241

Tema mësimore: Aventurat e Nils Holgersonit Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje me video-projektor: pjesë
nga filmi vizatimor “Aveturat e Nils
Holgersonit”
temës mësimore: • gishto,
Nxënësi/ja: • pata,
• lexon rrjedhshëm dhe me intonacion përrallën; • patok,
• tregon përmbajtjen e përrallës me anën e pyetjeve; • ledh,
• nxjerrja e mesazhit të përrallës duke mbështetur te veprimet e • trumbë.
Nilsit;
• analizon elementet fantastike të përrallës.
Teksti i nxënësit, libri digjital, video-projektor, Libri “Udhëtimi i temat ndërkurrikulare:
mrekullueshëm i Nils Holgersonit” • Artet
Analogjia, parashikim me anën e titullit, lexo-krijo pyetje, rrjet diskutimi, vëzhgim i organizuar, shkrim i lirë.

Hapi i parë
Në video-projektor shihen pjesë nga filmi vizatimor “Aventurat e Nils Holgersonit”. Paraqitet edhe libri për
fëmijë “Udhëtimi i mrekullueshëm i Nils Holgersonit”. Diskutohet me nxënësit rreth tyre.
Hapi i dytë
Njihni personazhe të tjera që kthehen në njerëz apo kafshë të çuditshme? Tregoni histori të ngjashme me ato
që i ndodhën personazhit kryesor Nilsit.
Shembull.
Një djalë ngacmonte milingonat dhe u prishte folenë. Si me magji, një ditë ai u shndërrua në një milingonë.
Vetëm kur jetoi mes tyre, ai e kuptoi se ato ishin qenie të gjalla që punonin shumë dhe që kujdeseshin për
familjet e tyre. Ai i ndihmoi milingonat dhe, pasi u kthye si më parë, nuk i ngacmonte më ato.
Hapi i tretë
Paraqitet titulli “Aventurat e Nils Holgersonit”.
U kërkohet nxënësve të thonë pse Nilsi u shndërrua në gishto. Ata japin mendimin e tyre, sikurse e imagjinojnë.
Lexohet pjesa me paragrafë dhe për çdo paragraf nxënësit krijojnë pyetje rreth tyre. Këto pyetje ia drejtojnë
njëri-tjetrit.
Shpjegohen fjalët e reja. Lexohet pjesa me intonacion nga disa nxënës. Tregohet përmbajtja e pjesës me anë
të pyetjeve në tekst.
Nxirret mesazhi: T’i duam dhe t’i respektojmë njerëzit dhe kafshët.
Hapi i katërt
Plotësohet tabela me veçoritë e tregimit fantastik.
Reale – vendi, Nilsi, Pataku, Patat e egra

Fantastike – shndërrimi i Nilsit në gishto, fluturimi në kurrizin e patave.
242
Në qendër të tabelës shkruhet pyetja:
Po Jo
A je dakord që Nilsin duhet ta
shndërronin në gishto? Pse?
Nxënësit japin argumentet e tyre
Përfundimi: Kur Nilsi e pa me sytë e tij se shumë gjëra nuk mund të realizoheshin, kuptoi edhe rëndësinë e
tyre.
Hapi i pestë
Përshkruaj me 4-5 fjali nëse do të doje të ishte ti në kurrizin e patës dhe se si do ta përfytyroje botën poshtë
teje. Secili nxënës shkruan ashtu si mendon.
Vlerësimi: vlerësohen nxënësit për leximin rrjedhshëm, nxjerrjen e mesazhit, analizën e elementeve reale
dhe fantastike, si dhe për ritregimin e përmbajtjes duke iu përgjigjur pyetjeve.
Detyrë: Përfundo detyrën e nisur në klasë.

Tema mësimore: Gjymtyrët e dyta. Përcaktori Situatë e të nxënit:
• Fisha me fjali. Dallohen grupe emërore në
Kompetenca: Njohuri gjuhësore fjalitë e paraqitura
sipas temës mësimore: • përcaktor,
Nxënësi/ja: • saktëson,
• dallon grupet fjalëve të përbëra nga emri + mbiemri • përcakton,
ose emër + emër në fjalitë e dhëna; • rasa gjinore,
• krijon grupe fjalësh me përcaktorë duke treguar çfarë • rrjedhore,
saktëson ose cilëson përcaktori; • mbiemër,
• ndërton një tregim me 6 fjali, duke u bazuar në figurën • përemër.
e dhënë dhe duke përdorur përcaktorë.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me fjali, fletë formati ndërkurrikulare:
• Artet
Diskutim idesh, të nxënët në bashkëpunim, punë e drejtuar, punë individuale, shkrim i drejtuar, krijim i lirë.

Hapi i parë
Paraqitet para nxënësve fisha me fjalitë:
Deni i vogël lexon përrallën e Gishtos.
- Ç’rol luan mbiemri: i vogël dhe emri i Gishtos në grupet e fjalëve ku bëjnë pjesë?
243
Mbiemri tregon cilësi të Denit (i vogël), kurse emri i Gishtos përcakton a saktëson përrallën. Këto fjalë që
cilësojnë a përcaktojnë një gjymtyrë emërore quhen përcaktorë.
Përcaktorët mund të jenë:
• emër në rasën gjinore: Nxënësit e klasës shkuan….
• emër në rasë rrjedhore: Shalli prej leshi të mban…
• mbiemër: Lumi i rrëmbyer doli nga shtrati.
• përemër: Librat e mi i shfletoj me kujdes.
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës shqipe. Lexohen shembujt e dhënë dhe rregullat gjuhësore. Kalohet në rubrikën Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësi duke lidhur emrat me përcaktorët, emra dhe mbiemra, të dallojë se përcaktori
i shprehur me emër përcakton ose saktëson, kurse ai me mbiemër cilëson.
P. sh.: mbreti i Persisë (me emër), shkelje e ligjit (me grup emëror), ndërtesa të reja (me mbiemër).
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të dallojnë emrin dhe përcaktorin. P.sh.: një arushë të vogël, vrapi ynë, brinjët
e kraharorit, trokitja e zemrës, shtëllungë avulli, një klithmë e tmerrshme, nga ulërimat e arushës, me shpejtësi
të madhe, klithma e arushëve, arushëve të vegjël.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të shkruajnë ku duhet përcaktorët në kllapa. (e arushës, e mbuluar, të vegjël,
e leshta, kalit, dy, një, e tyre, të rrugës, kjo, këtë, këto)
Hapi i tretë
Krijohet një tekst rreth figurës së dhënë duke përdorur përcaktorë. Ja një model:
Ishte e diel. Me prindërit e mi dola në parkun e liqenit artificial. Gjelbërimi i pranverës e bënte më të bukur
parkun. Atje takova edhe disa shokë të lagjes. Organizuam lojëra të ndryshme. Ajri i pastër na bënte që mos
ta ndienim fare lodhjen.
Lexohen krijimet e nxënësve.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e grupeve emërore në fjali; dallimin e përcaktorëve në grupet
emërore; për gjetjen me se është shprehur përcaktori; për krijimin e një teksti duke përdorur përcaktor të
ndryshëm.
Detyrë: Krijo një tregim me temë “Ditë pranvere”.

Tema mësimore: Sirena e vogël Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Libri i Andersenit: “Sirena e vogël”
temës mësimore: • sirenë,
Nxënësi/ja: • saj,
• lexon rrjedhshëm dhe me intonacion përrallën; • shul,
• tregon përmbajtjet duke iu përgjigjur pyetjeve; • princ,
• analizon tregimin duke e ilustruar me pjesë nga përvoja e • det,
tij/saj; • vapor,
• përshkruan me fjalë ose me vizatim sirenën e vogël. • direkt,
• marinar.
244

Teksti i nxënësit, libri digjital, libri i Hans Kristian Andersen. ndërkurrikulare:
• Artet
• Mjedisi dhe natyra
Bisedë e drejtuar, dëgjim i drejtuar.

Hapi i parë
Pyes nxënësit: Ç’dini për sirenat?
Grua mjaft e bukur dhe shumë tërheqëse. Trupi i saj ishte gjysmë e lart një grua dhe
pjesa poshtme si një peshk. Ajo qëndronte mbi shkëmbinjtë e detit dhe me këngën e
saj joshte anijetarët, aq sa i bënte të mbyteshin.
Sirena – figurë mitologjike e grekëve të lashtë.
Nxënësit tregojnë për përrallat që kanë lexuar ose për legjendat me sirena.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me titullin e përrallës së Andersenit “Sirena e vogël”. Lexohet përralla në heshtje. Më pas
lexohet me zë. Shpjegohen fjalët ose shprehjet e reja. U drejtohen nxënësve pyetjet e rubrikës Kupto
përmbajtjen. Nxënësit ritregojnë me fjalët e tyre pjesën kur shpërthen stuhia, duke e përfytyruar veten në
vendin e sirenës së vogël.
Mesazhi: Sjellja e mirë tregon fuqi dhe vendosmëri.
Hapi i tretë
Ndahet tregim në tri pjesë. Secilës pjesë i vihet një titull. Lexohen pjesët nga tre nxënës.
a. Pjesa e parë: I erdhi… të veshur shumë bukur.
sirena e stolisur (me dialog)
b. Pjesa e dytë: Më bukuri prej tyre… e saj nga dritarja.
sirena dhe princi i bukur (përshkrim)
c. Pjesa e tretë: Por shpejt deti… nga dallgët.
guximi i sirenës (veprimi)
Gjeni fjalët kyç me anë të të cilave përshkruhet stolisja e sirenës: kurorë zambakësh të bardhë, tetë guaska
të mëdha, lulet e kuqe të kopshtit...
Atmosfera e festës në anije përshkohej nga:
Ngjyrat Tingujt Zhurmat

e kuqërremta muzika fishekzjarrë
ari kënga
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin e rrjedhshëm, ritregimin e përmbajtjes, nxjerrjen e mesazhit dhe
të titujve të pjesëve të ndara.
Detyrë: Përshkruaj sirenën me fjalë apo me vizatim, sipas fantazisë.
245

Tema mësimore: Përralla dhe filmi vizatimor Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Pamje me video-projektor të disa sekuencave
nga përrallat e ndryshme. Krijohet një film
vizatimor.
temës mësimore: • përralla,
Nxënësi/ja: • film vizatimor
• dallon filmat vizatimorë nga përrallat e lexuara; • vizatime
• gjen ndryshimet ndërmjet librave dhe filmave vizatimorë; • muzika
• mëson se si realizohet një film vizatimor; • personazhet
• punon në grupe për realizimin e një filmi vizatimor.
Teksti i nxënësit, libri digjital, lapsa, ngjyra, flete formati ndërkurrikulare:
• Artet
vëzhgim i organizuar, pyetja e ditës, punë e drejtuar, shkrim i lirë, punë në grupe.

Hapi i parë
Pasi nxënësit shohin sekuenca me filma vizatimorë, u drejtohet pyetja:
• Cila është më e bukur, përralla apo filmi vizatimor?
Lihen nxënësit të shprehin mendimet e tyre sa më lirshëm. Libri të çon në një fantazi më të bukur. Filmi s’të
lejon të fantazosh, por t’i jep skenat e gatshme.
Hapi i dytë
Hapet teksti. Lexohen pyetjet e dhëna në tekst dhe diskutohet për filmat vizatimorë që nxënësit kanë parë.
Si mund të realizohet një film vizatimor?
• piktori në fillim lexon përrallën;
• vizaton personazhet në një fletë;
• vendosen vizatimet sipas rrjedhës së ngjarjeve.
Hapi i tretë
Secili nxënës zgjedh një film vizatimor dhe shkruan shkurt se çfarë e ka tërhequr me shumë tek ai film. (muzika
vizatimet, peizazhet, ngjarja, konflikti, mbyllja etj. ) Nxënësit lexojnë para klasës se çfarë kanë shkruar.
Hapi i katërt
Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grup përgatit një element përbërës të filmit vizatimor.
Grupi i pikturës: pikturon personazhin kryesor të një përralle, që e zgjedh vetë.
Grupi i shkrimtarit: Shkruan shkurt përmbajtjen e përrallës.
Grupi i kompozitorëve: Zgjedh muzikën e duhur për ta realizuar këtë përrallë.
Grupi i regjisorëve: Vënia në skenë e filmit të shkurtër vizatimor.
Shënim. Për të realizuar këtë orë mund të merret një orë nga orët e teatrit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e përrallave që kanë lexuar nga filmat vizatimorë që kanë parë;
për interpretimin se si realizohet një film vizatimor; për mënyrën se si shkruajnë rreth një filmi vizatimor; për
punën në grupe për realizimin e një filmi të shkurtër vizatimor.
Detyrë: Nxënësi vazhdon punën e nisur në klasë, sipas grupeve.

246

Tema mësimore: Princi i lumtur Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje nga statuja e artë e Princit të lumtur,
që është paraqitur në libër.
sipas temës mësimore: • Princi i lumtur,
Nxënësi/ja: • dallëndyshe,
• lexon duke respektuar shenjat e pikësimit; • shtatore,
• dallon fjalitë që tregojnë veprim, përshkrim në tekst; • njerëz të varfër,
• tregon përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve; • fletë ari,
• nxjerr mesazhin e pjesës duke u bazuar në pyetjet e • zemër prej plumbi.
dhëna;
• harton fjali kyç ose nëntituj duke u bazuar në paragrafët
e tregimit;
• analizon personazhet duke i ilustruar me pjesë nga
tregimi.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libri “Princi i lumtur”, flete ndërkurrikulare:
formati, flipçarte me pyetje. • Artet
Mendo–diskuto, lexim i drejtuar, ditar dypjesësh, rrjet diskutimi, hartë personazhesh.
Hapi i parë
U paraqiten nxënësve pamje nga statuja e princit të lumtur dhe libri për fëmijë “Princi i lumtur”.
- Kur një njeri e quajmë princ?
(princ është titulli më i lartë që mban biri i një mbreti)
- Si mendoni ju, kur një princ mund të jetë i lumtur?
(kur populli i tij është lumtur)
Hapi i dytë
Prezantohet titulli i pjesës “Princi i lumtur”. Lexohet pjesa sqaruese nga është marrë tregimi. Lexohet tregimi
në heshtje. Ndahet në dy pjesë dhe për secilën pjesë mësuesi/ja përgatit pyetjet të cilat i paraqit në flipçarte.
Pjesa e parë:
- Cilat janë personazhet e tregimit?
- Pse princi i veshur me ar, s’është i lumtur?
- Çfarë i kërkoi ai dallëndyshes?
- A i ndihmoi të varfrit ari që u dha dallëndyshja?
- Ku duket kjo? Lexojeni në tekst.
Pjesa e dytë:
- Pse u çudit kryetari i Bashkisë?
- Me kë e krahasoi ai princin?
- Çfarë urdhri mori ai?
- Po nëpunësit e Bashkisë me kë mund t’i krahasosh?
(me njerëzit servilë dhe jo të mençur )
- Pse nuk shkrihej zemra prej plumbi e princit?
247
- A jeni dakord se zemra e princit dhe dallëndyshja ishin gjërat më të çmuara të qytetit?
Lexohet pjesa me disa nxënës. Shpjegohen fjalët e reja. Bëhet leximi me role nga grupet e nxënësve.
Mesazhi: Dashuria e vërtetë nuk është paraja, por ndihma e njerëzve në nevojë të bën të ndihesh i lumtur në
çdo moment.
Hapi i tretë
Zgjidhen disa nxënës, të cilët e paraqesin punën e tyre në një ditari dypjesësh.
Fragmenti Komenti
Hapi i katërt
Ndahet tregimi në pjesë dhe nxirren këto fjali kyçe ose nëntituj:
1. Dallëndyshja kthehet te princi.
2. Lutja e princit për vajzën e vogël.
3. Dhënia e arit njerëzve të varfër.
4. Gëzimi i njerëzve.
5. Habia e kryetarit të Bashkisë.
6. Urdhëresat e tij.
7. Dy gjërat me të çmuara të qytetit.
Përcaktohen në tekst fjali që tregojnë:
• Përshkrim – Pastaj erdhi dëbora... si shigjeta të kristalta.
• Veprim – Fletë për fletë e këputi Dallëndyshja… nëpër rrugë.
• Habi – Zot, o Zot! Sa i çuditshëm duket princi i lumtur!
Hapi i pestë
Analizohen personazhet e tregimit.
Princi – fisnik, i dhembshur, i lumtur, sakrificës.
Dallëndyshja – mike e mirë, u sakrifikua për mikun e saj.
Kryetari i Bashkisë – individualist, urdhërues, pa interes për popullin e vet.
Këshilltari i Bashkisë – servilë, miratues, mbështetës të kryetarit.
Princi dhe dallëndyshja – dy zemra të arta që shkruhen edhe me të mëdha në tregim.
Hapi i gjashtë
Shkruhen pyetjet në tabelë dhe nxënësit argumentojnë rreth saj.
Po Jo
A shpërblehet sakrifica dhe
vepra e mirë? Pse?
Përfundimi: Ata që sakrifikohen për të mirën e njerëzve gjithmonë do të marrin shpërblimin e miratuar.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin e rrjedhshëm e me role të pjesës; për tregimin përmbajtjes; për
nxjerrjen e mesazhit dhe fjalive kyçe apo të nëntitujve.
Detyrë: Pyet prindërit për sakrificat e tyre për të të rritur dhe se çfarë presin ata nga ty.
248

Tema mësimore: Kundrinori i drejtë Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me pyetjet: Kë? Cilin? Çfarë?
dhe fisha me fjali.
temës mësimore: • kundrinor i drejtë,
Nxënësi/ja: • kë?
• dallon grupet foljore të (kallëzuesit) në fjali; • çfarë?
• dallon gjymtyrët plotësuese në grupet e kallëzuesit; • cilin?
• dallon kundrinorin e drejtë me anën e pyetjeve Kë? Cilin?; • emra në rasën kallëzore,
• krijon një tekst me rreth 5 fjali, duke u mbështetur në figurën e • përemër,
tekstit. • grup emëror.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me pyetjet Kë? Cili? Çfarë?, ndërkurrikulare:
fisha me fjali, fletë formati, stilolaps, laps • Artet
Diskutim idesh, punë në çifte, punë e drejtuar, punë individuale, krijim i drejtuar.

Hapi i parë
Paraqitet në fisha fjalia:
Fëmijët dramatizojnë përrallën.
- Çfarë bëjnë fëmijët?
(dramatizojnë përrallën)
- Në ç’rasë është gjymtyra plotësuese?
(në rasën kallëzore)
- Cila pyetje të ndihmon ta gjesh më shpejt?
(cilën?)
- Çfarë gjymtyre është ajo?
(gjymtyrë e dytë dhe tregon ku bie veprimi që tregon folja.
Në këtë rast ky grup do të quhet kundrinor i drejtë.
në rasën kallëzore
shprehet me:
- emër në rasën kallëzore gjymtyrët plotësuese të grupit
Kundrinor i drejtë
- përemër vetor, dëftor të kallëzuesit
pyetës etj.
- grup emëror
pyetjet kë? (frymor) plotëson kuptimin e foljes
çfarë? cilin? (jofrymor)
Jepen shembuj me fjali me kundrinor të drejtë të shprehur me:

- emër në rasën kallëzore – Megi përgatit mësimet.
- përemër – Në dasmën e Klajdit i ftuam të gjithë.
- grup emëror – Shilës i pëlqejnë këta libra.
Hapi i dytë
Hapet teksti i gjuhës. Lexohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore. Kalohet në rubrikën Ushtrohu.
249
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të shkruajnë pyetjet për gjetjen e kundrinorit të drejtë. P.sh.:
- Kë kënaqin pa masë përrallat? (atë)
- Cilat lexon ai me një frymë? (përrallat e Andersenit)
- Çfarë i dhuruan prindërit për ditëlindje? (një kompjuter)
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit t’u përgjigjen pyetjeve me një kundrinor të drejtë.

P.sh.: (hënën, objektet e largëta, rrezet e dëmshme, tokën, diturinë)
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të dallojnë kundrinorët e drejtë duke treguar me se janë shprehur.
bisedën – kundrinor i drejtë i shprehur me emër; këngën – kundrinor i drejtë i shprehur me emër; këtë –
kundrinor i drejtë, përemër; një këngë tjetër – kundrinor i drejtë, grup emëror; këtë këngë - kundrinor i drejtë,
grup emëror; zogjtë e tjerë – kundrinor i drejtë, grup emëror; fjalët e tua – kundrinor i drejtë, grup emëror; ato
– kundrinor i drejtë, përemër.
Ushtrimi 4: Synon që nxënësit të krijojnë fjali duke vendosur kryefjalën dhe kundrinorin e drejtë. P.sh.:
- Fshatarët mbjellin tokën e re.
- Arkeologët zbuluan objekte të vjetra.
- Fëmijët shikojnë malin e Dajtit.
- Unë përfytyroj veten të rritur.
Hapi i tretë
Krijohet një tekst me 5 fjali rreth figurës së dhënë duke përdorur kundrinorë të drejtë. P.sh.:
Mira u ul të hante mëngjesin. Ajo po i bënte naze ushqimit. Mami e qortoi atë. Nxito se s’ke kohë. Mori bukën
dhe filloi të hante.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e grupit foljor në fjali; dallimin e kundrinorit të drejtë, nëpërmjet
pyetjeve Kë? Cilin? Çfarë?; gjetjen e kundrinorit me se është shprehur; për krijimin e një teksti me kundrinor
të drejtë sipas figurës.
Detyrë: Krijo një tekst me kundrinor të drejtë me temën “Në park”.

Tema mësimore: Të shtrydhësh idetë Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Flasim • Shkrime poezish, tregimesh, përrallash nga
vetë nxënësit
temës mësimore: • ide,
Nxënësi/ja: • rregulla,
• dallon rregullat e një shkrimi didaktik; • shkrim didaktik,
• ilustron strukturën e tregimit; • strukturë.
• dallon dy tekste brenda tregimit;
• nxjerr mesazhin e tregimit me anë të pyetjeve.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fletë formati ndërkurrikulare:
• Artet
Mendo-diskuto, dallo-analizo, diskutim idesh; karrigia e autorit.
250
Hapi i parë
- Keni shkruar tregime me dëshirën tuaj?
- Ka qenë e lehtë një gjë e tillë?
- Ju është nevojitur ndihma e dikujt?
- Si keni vepruar?
- Ia keni lexuar dikujt tregimin tuaj apo “fle në sirtar”?
Nxënësit që kanë krijuar shkrime e tyre, ulen në karrigen e autorit dhe i lexojnë.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me temën “Të shtrydhësh idetë”. Hapet teksti në faqen 250. Në këtë orë mësuesi/ja do të
lexojë fragmentet me shkronja të zeza dhe një nxënës fragmentet me shkronja të kuqe. Leximi realizohet edhe
me shoqërimin e figurave në tekst.
Hapi i tretë
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të lexojnë rregullat që duhen për të shkruar. Paraqitet me grafik organizues:
Rruga me shumë përpjekje për të arritur suksesin
Emri i nxënësit Titulli i pjesës
Përballo këto sfida dhe d o Arritja

të arrish gjëra të mëdha.
Përpjekja e tretë
Përpjekja e dytë
Rruga nuk është
gjithmonë e lehtë
në jetë, por po të
Përpjekja e parë
përpiqesh do të arrish
suksesin.
Plotësohet grafiku dhe ngjitet në murin e klasës. Brenda tregimit ata dallojnë dy tekste: tekstin e autorit dhe
tekstin e Andrit. Në krijimin e Andrit nxënësit dallojnë strukturën e përrallës: hyrjen, zhvillimin, mbylljen.
Hapi i katërt
Nxënësit shprehin idetë dhe mendimet e tyre për pyetjet që shtrohen në rubrikën e diskutimit. Në një fletë
formati shprehin arsyet e tyre nëse tregimi ishte pa interes ose e kundërta
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e rregullave në një shkrim dadaktik; strukturën e tregimit; nxjerrjen
e mesazhit të tregimit; si dhe për dallimin e dy teksteve brenda një tregimi.
Detyrë: Shkruaj një tregim fantastik.
251

Tema mësimore: Lushi në hapësirë Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Juri Gagarini, njeriu i parë që udhëtoi
në hapësirë.
temës mësimore: • aventurë,
Nxënësi/ja: • Lushi,
• lexon qartë dhe me kuptim tregimin; • Gjithësi,
• dallon fjalorin shkencor bazuar në njohuritë që ka marrë nga • udhëtim,
dituria e natyrës; • ëndërr,
• dallon mënyrën e veçantë të shkrimit të tregimit me rimë; • peshë,
• nxjerr mesazhin duke u bazuar në veprimet e Lushit. • gravitet,
• rrokopujë,
• dinamik.
Teksti i nxënësit, libri digjital, libri “Lushi në kopshtin e ndërkurrikulare:
magjepsur” • Artet
Mendo-diskuto, lexim i drejtuar, të nxënit në bashkëpunim, ditar dypjesësh, punë në grupe.

Hapi i parë
- Keni dëgjuar rreth udhëtimeve të njeriut në hapësirë?
- Me se realizohen këto udhëtime?
- Ai ka një jetë në hapësirë?
- Si ecin kozmonautët në hapësirë?
- A do t’ju pëlqente një udhëtim në hapësirë? Pse?
Hapi i dytë
- Cili ishte njeriu i parë që udhëtoi në hapësirë?
(Juri Gagarini)
Njihen nxënësit me titullin e pjesës “Lushi në hapësirë” shkëputur nga novela me titull “Lushi në kopshtin e
magjepsur” e shkrimtarit kosovar Arif Demolli.
Bëhet leximi me ndalesa. Për çdo ndalesë nxënësve u drejtohen pyetjet parashikuese dhe kërkohet mendimi i tyre.
Bëhet leximi i pjesës nga nxënësit dhe shpjegimi i fjalorit.
Mesazhi: Të ëndërrosh është bukur, por që ta realizosh duhet të sfidosh për të arritur suksesin.
Hapi i tretë
Ndahen nxënësit në grupe. Secilit grup i caktohet detyra përkatëse.
Grupi I: Nxënësit e këtij grupi e përfytyrojnë veten si në ëndrrën e Lushtit. Ata shtojnë në udhëtimin e tyre
edhe diçka nga vetja.
Grupi II: Nxënësit e këtij grupi u përgjigjen pyetjeve: Pse Lushi thotë se nuk ka shpëtim? Si e kuptoni:
Ëndrra është ëndërr dhe realitet?
Grupi III: Dallon shprehjet që tregojnë se tregimi është shkruar me humor.
252
Grupi IV: Dallon fjalitë në prozë, fjalët e të cilave rimojnë në fund. Rima është karakteristikë e poezisë, por
shkrimtari e shkruan fjalinë në një lloj proze, ku fjalët rimojnë dhe tregimi ngjan si poezi.
Hapi i katërt
Nxënësit (me metodën e ditarit dypjesësh) komentojnë fjalinë e fundit.
Fragmenti Komenti
Duhen përveshur llërët, se e tillë është jeta Vetëm në punë dhe jo me ëndrra
në planet: çdo gjë e ka peshën e vet. Madje arrihet sukses.
edhe luga, që pranë pjatës më pret!
Jepet shpjegimi i kuptimit të fjalës peshë në 2 kuptime: pesha e trupit dhe pesha e përgjegjësive që kemi në jetë.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin dhe se si e kupton pjesën; dallimin e fjalorit shkencor dhe të fjalive
me rimë që janë përdorur në tregim.
Detyrë. Krijo një fjalor shkencor.
Fusha: Gjuhë dhe komunikim Lënda: Gjuha shqipe 5 Shkalla: II Klasa: V
Tema mësimore: Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë Situata e të nxënit:

Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Punohet teksti i dhënë në krye të
mësimit.
temës mësimore: • Kundrinor i zhdrejtë pa parafjalë
Nxënësi/ja: • Pyetjet: kujt?, cilit?, cilës?, cilëve?,
• dallon kundrinoret e zhdrejtë pa parafjalë me ndihmën e pyetjeve; cilave?
• tregohen me se shprehen kundrinorët e zhdrejtë pa parafjalë;
• dallon kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë nga kundrinori i zhdrejtë
me parafjalë dhe kundrinori i drejtë.
teksti i nxënësit, e-libri, fisha me pyetjet, fisha me fjali e me ndërkurrikulare:
pyetje • artet
• shoqëria dhe mjedisi
Diskutim idesh, punë në çifte, punë e drejtuar, krijim i lirë, stuhi mendimesh, tabelë konceptesh
Zhvillimi i mësimit
Hapi i parë:
Pyeten nxënësit:
- Çfarë është kundrinori i drejtë?
- Me se shprehet ai?
253
- Me çfarë pyetjesh gjendet ai? Sillni shembuj.
- Ç’dini për kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë?
- Me se shprehet ai?
- Me çfarë pyetjesh gjendet ai? Sillni shembuj?
Mësuesja u kërkon nxënësve detyrat e shtëpisë.
Hapi i dytë:
Paraqitet para nxënësve fisha me fjalinë:
Emërtohen fjalët:
- Mësuesja - kush? - kryefjala;
- u kërkoi - ç’bëri? - kallëzuesi;
- nxënësve - kujt? - këtë nxënësit ende nuk e dinë.
- detyrat e shtëpisë - cilat? - kundrinor i drejtë.
Fjala “nxënësve” i përgjigjet pyetjes “kujt?”

Nxënësve – gjymtyrë e dytë e fjalisë; kundrinor i zhdrejtë pa parafjalë.
Mësuesja shpjegon kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë:
- Është gjithmonë në rasën dhanore

- U përgjigjet pyetjeve: kujt?, cilit?, cilës?, cilëve?, cilave?
- Shoqërohet gjithmonë me trajtë të shkurtër të përemrit vetor në rasën dhanore.
Kundrinori i zhdrejtë pa parafjalë shprehet me:

- Emër në rasën dhanore – i dërgoi motrës
- Përemër në rasën dhanore (vetor, pyetës) – i kërkoj atij; Kujt i shkoi mendja për të?
- Grup emërore – A i jep asaj makine?
Hapi i tretë:
Hapet teksti i gjuhës. Vëzhgohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore. Kalohet në rubrikën
“Ushtrohu”
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të shkruajnë pyetjen për të gjetur kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë (Kujt?
Kujt? Cilës? Kujt? Cilëve? Cilave?)
Djali i tregoi nënës dëftesën. Kujt?
Evelina i dërgoi një letër Anit. Kujt?
Asaj nuk i kishte mbërritur në kohë letra. Kujt?
Denisa i dhuroi Markos për ditëlindje një top. Kujt?
Shkruaj diçka që t’u pëlqejë të gjithëve. Cilëve?
Mos u beso gënjeshtrave. Cilave?
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të plotësojnë fjalitë me kundrinorë të zhdrejtë pa parafjalë (fëmijës, nipërve
dhe mbesave, atij, shokut, Arianit, Muzeut, askujt)
Regjisori i dha atij rolin kryesor në teatër.
Gjyshja u tregon përralla nipërve dhe mbesave.
Kënga i fal Arianit kënaqësi.
I thashë shokut për porosinë e mësueses.
Atij i kishte dërguar nëna një dhuratë.
Një historian i fali Muzeut disa relikte të çmuara.
Fëmijës s’duhet t’i mungojë kujdesi prindëror.
254
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të nënvizojnë kundrinorët dhe të thonë llojin e tyre
- Kjo detyrë m’u ngarkua mua. (mua – kundrinor i zhdrejtë pa parafjalë, i shprehur me përemër)
- Të dy filluan t’i ndanin bashkë gëzimet. (gëzimet - kundrinor i drejtë, i shprehur me emër)
- Nxënësve të dalluar iu dërguan kartolina nga bashkia. (nxënësve të dalluar – kundrinori i zhdrejtë pa
parafjalë i shprehur me grup emëror); (kartolina– kundrinor i drejtë, i shprehur me emër)
- Një miku im piktor i ka bërë një pikturë vajzës sime. (një pikturë – kundrinor i drejtë, i shprehur me emër të
pashquar); (vajzës sime – kundrinor i zhdrejtë pa parafjalë i shprehur me grup emëror)
- Regjisori u thirri aktorëve të vegjël. (aktorët e vegjël – kundrinor i zhdrejtë pa parafjalë i shprehur me grup
emëror)
Ushtrimi 4: Synon që nxënësit të plotësojnë tabelën e koncepteve për kundrinorët, kryefjalën e kallëzuesit
sipas shembujve të dhënë në tekst.
Hapi i katërt:
Krijohet një tekst duke përdorur kundrinorët e zhdrejtë pa parafjalë.
Një grup shokësh u nisën për në piknik. Vajzës i pëlqente të shihte me dylbi. Ajo ia dha Benit
që shikonte edhe ai. Natyrës i qeshi fytyra nga gjelbërimi.
Vlerësimi i nxënësve për:

Dallimin e kundrinorit të zhdrejtë pa parafjalë.
Përdorimin e pyetjeve për dallimin e kundrinorit të zhdrejtë pa parafjalë.
Gjetjen me se shprehet ai.
Krijimin e një teksti duke përdorur kundrinorin e zhdrejtë pa parafjalë.
Detyrë: Krijo një tekst me temë: Në pyll.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuha shqipe 5 Shkalla: II Klasa: V
Tema mësimore: Përralla dhe teksti fantastiko-shkencor Situata e të nxënit:

Kompetenca: Shkruajmë • Tregimi fantastiko-shkencor dhe përralla
për fëmijë
temës mësimore: • përrallë
Nxënësi/ja: • tregim fantastiko-shkencor
• dallon përrallën nga tregimi fantastiko-shkencor; • shkrim
• shkruan një përrallë duke respektuar strukturën e shkrimit të saj;
• shkruan një tregim fantastiko-shkencor sipas strukturës;
• zbaton rregullat e drejtshkrimit gjatë të shkruarit.
Teksti i nxënësit, e-libri, libra me përralla dhe tregime ndërkurrikulare:
fantastiko-shkencore. • Artet
Diskutim paraprak, shkrim i drejtuar, shkrim i lirë, punë në grupe
255
Hapi i parë:
Nxënësit flasin rreth tregimit fantastiko-shkencor dhe përrallave që dinë.
- Ku ndryshojnë ata nga njëri-tjetri?
- Cila është struktura e ndërtimit të tyre?
- A mund të shkruash një përrallë apo tregim fantastiko-shkencor?
Hapi i dytë:
Çfarë të duhet për të shkruar një përrallë apo një tregim fantastiko-shkencor?
• Zgjidhet një personazh
• Zgjidhet vendi
• Zgjidhet koha
Grupi 1 – shkruan një përrallë
Grupi 2 – shkruan një tregim fantastiko-shkencor
Secili grup prezanton shkrimin e tij para klasës.
KUJDES!
Përralla ose tregimi fantastiko-shkencor duhet të shkruhet sipas paraqitjes së strukturës
Hyrja – koha, vendi, personazhi.
Zhvillimi – ngjarja që zhvillohet, ku përfshihet edhe dialogu dhe pika kulminante.
Mbyllja – përfundimi i përrallës ose i tregimit fantastiko-shkencor.

- Dallimin e përrallës nga tregimi fantastik-shkencor sipas strukturës.
- Zbatimin e rregullave drejtshkrimore.
Detyrë: Shkruaj një tekst fantastiko-shkencor “Udhëtim në Hënë”.

Tema mësimore: Kundrinori i zhdrejtë me parafjalë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Punohet teksti i dhënë në krye të
mësimit.
temës mësimore: • Kundrinor i zhdrejtë me parafjalë
Nxënësi/ja: • Pyetjet: me kë? për kë?, për cilin?, me kë?,
• dallon kundrinorin e zhdrejtë me parafjalë me anë të pyetjeve; nga kush?, për çfarë? prej kujt?, prej cilit?,
• dallon me se shprehet kundrinori i zhdrejtë me parafjalë në në vend të kujt?
fjali të ndryshme;
• ndërton fjali duke përdorur kundrinorë të zhdrejtë me
parafjalë, me ndihmën e figurës në tekst.
Teksti i nxënësit, e-libri, fisha me pyetje, fisha me fjali dhe ndërkurrikulare:
me pyetje, fletore klase. • artet
Stuhi mendimesh, diskutim, punë në çifte, punë e drejtuar, punë e pavarur, tabelë konceptesh, krijim i lirë
256
Hapi i parë:
- Sa lloje kundrinorësh kemi mësuar?
- Me se shprehen këta kundrinorë?
- Si i gjejmë çfarë lloj kundrinorësh janë? Çfarë pyetjesh bëjmë?
Hapi i dytë:
Paraqitet në fishë fjalia:
Fëmijët shkuan me prindërit në festë.

Në këtë fjali emërtohen kryefjala dhe kallëzuesi.
Fëmijët – kryefjala: cilët?
Shkuan – kallëzues: ç’bënë?
Me prindërit – me kë? – gjymtyrë e dytë e fjalisë (pjesë plotësuese): kundrinor i zhdrejtë me parafjalë.
Kundrinori i zhdrejtë me parafjalë shprehet me:

- Emër – Ata shkuan me mësuesen në kinema. (me kë? – me mësuesen)
- Përemër – Ata treguan për të (për kë? – për të)
- Grup emëror – Ata do të shkojnë në vend të atyre aktorëve. (në vend të kujt? në vend të atyre aktorëve)
Kundrinori i zhdrejtë me parafjalë është një emër, përemër a grup emëror në rasën emërore, kallëzore e
rrjedhore, i shoqëruar gjithmonë me parafjalë.
Hapi i tretë:
Hapet teksti i gjuhës. Vëzhgohen shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat gjuhësore. Kalohet në rubrikën
“Ushtrohu”
Ushtrimi 1: Nxënësi shkruan pyetjen me të cilën gjen kundrinorin.
Po unë s’i mbyllja sytë fare, (kë? - i (ato i), sytë)

se ndiqja nga pas, me mendje, një flutur (me çfarë? - me mendje; çfarë? – një flutur etj.)
Ajo më thërriste: “Eja me mua në arë.” ( kë? - (mua) më; me kë? – me mua)
Dhe unë rendja pas krahëve të saj të bukur.
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të dallojnë kundrinorët dhe të thonë me se shprehen.

− Unë duhet ta tjerr e ta kthej në flori të gjithë kashtën.
− Çfarë do të më dhurosh, nëse e tjerr unë dhe e shndërroj në flori për ty?
− Do të ta jap këtë varësen time të bukur...
− Cilën? Të gjithë kashtën: kundrinor i drejtë, i shprehur me grup emëror;
− Për kë? Për ty – kundrinor i zhdrejtë me parafjalë – me përemër
− Cilën? Këtë varësen time të bukur – kundrinori i drejtë – grup emëror
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të vendosin në tabelën e koncepteve kundrinorët e ushtrimi 2, sipas llojit të
tyre.
257
Kundrinorë të drejtë Kundrinorë të zhdrejtë

Pa parafjalë Me parafjalë
- të gjithë kashtën - më (dhurosh) - për ty
- këtë varësen time - me gur
të bukur - me shkop (edhe ky është kundrinor me parafjalë,
- varësen sepse parafjala nënkuptohet dhe mësuesi/ja ua
shpjegon nxënësve këtë rast)
- me shoqet e tua
- nga një regjisor i ri
Hapi i katërt:
Ushtrimi 4. Nxënësit krijojnë fjali me kundrinorë të zhdrejtë, që u përgjigjen pyetjeve: me kë? nga kush? prej
kujt? për kë?
Fëmijët shkuan me prindërit në një festë. (me kë?)
Ata dëgjuan nga mësuesi se do të shkojnë në ekskursion. (nga kush?)
Prindërit u morën me tregti. (me çfarë?)
Nxënësit kënduan për mësuesit. (për kë?)
Ata fituan në vend të shokëve. (në vend të kujt?)

Dallimin e kundrinorit të zhdrejtë me parafjalë me anë të pyetjeve.
Tregon me se shprehet kundrinori i zhdrejtë me parafjalë.
Klasifikon llojet e kundrinorit në tabelën e koncepteve.
Krijon fjali me kundrinorë të zhdrejtë me parafjalë.
Detyrë: Krijo një tekst duke përdorur kundrinorë të zhdrejtë me parafjalë.

Tema mësimore: Aventurat me ishullin lundrues Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Libri fantastiko-shkencor
“Aventurat me ishullin lundrues”
mësimore: • aventurë
Nxënësi/ja: • ishull
• lexon tregimin duke respektuar shenjat e pikësimit; • lundrues
• dallon paragrafët në tekstin e dhënë duke treguar fjalinë kyç për çdo • vrundujt
paragraf; • çmeritur
• dallon elementet fantastike dhe shkencore; • synajë
• analizon me fjalët e tij/saj shprehjet e dhëna.
Teksti i nxënësit, e-libri, libri “Aventurat me ishullin lundrues”, tregim temat ndërkurrikulare:
fantastiko-shkencor. • artet
• shkenca dhe mjedisi
Parashikim me terma paraprakë, lexim i drejtuar, rrjet diskutimi
Hapi i parë:
Prezantohet para nxënësve libri fantastiko-shkencor “Aventurat me ishullin lundrues”, ku personazhi kryesor
Vigi bie pre e një programi-lojë në kompjuter dhe endet në mënyrë imagjinare në epokën e dinozaurëve.
258
Hapi i dytë − Parashikimi me terma paraprakë
Jepen fjalët kyç në tabelë:
përmbytje; aventurë; ishull lundrues; kthim në shtëpi; Vigani
Nxënësit formojnë një tregim të shkurtër me këto fjalë. Dëgjohen nxënësit me vëmendje.
Hapi i tretë:
Prezantohet titulli i tregimit. Leximi i tregimit me 5 ndalesa. Për çdo ndalesë nxënësve u drejtohen pyetjet
parashikuese dhe “Si mendoni ju”.
Bëhet leximi i pjesës nga disa nxënës të klasës. Shpjegohet fjalori i pjesës.
Nxënësit shkruajnë nga një fjali kyç për çdo paragraf.
1- Paralajmërimi në radio apo televizion për përmbytje e shkatërrime në qytetin e Durasinit.
2- Vigi ndodhej në shtëpinë e tij të bukur, ndërtuar mbi një kodër.
3- Një xhungël e bardhë dallgësh dukej sikur po përplasej pranë shtëpisë së tij.
4- Përmbytja po ndodh dhe në kompjuterin e tij lexohej “Udhëtimet e Vigit në ishullin lundrues”.
5- Vigit i dukej se ishte në një anije, që lëkundej vazhdimisht.
6- Në kumtin elektronik iu bë e ditur se duhej ta çonte deri në fund, në të kundërt shtëpia e tij do të humbiste
bashkë me të.
7- Vigi lajmëroi Këshillin e Gjendjes së Jashtëzakonshme.
8- Ai kishte humbur në hapësirë dhe në kohë, prandaj duhet të ndiqte fatin e tij.
9- Vigi duhej të luftonte për t’u kthyer në vendin e tij.
Tregohet përmbajtja e tekstit, duke u bazuar në këto fjali.
Mesazhi i pjesës: Për t’ua dalë mbarë vështirësive, duhet të përpiqesh qoftë edhe i vetëm, pasi me frikë nuk
ecet përpara.
Hapi i katërt:
Shtohen njohuritë rreth tregimeve fantastiko-shkencore, duke lexuar informacionin e dhënë në tekst.
Shtrohet pyetja për t’u argumentuar nga nxënësit.
Po Jo
A është i përshtatshëm emri që i ka vënë
autori personazhit kryesor? Pse?
Përfundimi: Vigan - do të thotë i pamposhtur, trim. Një situate të tillë të jashtëzakonshme mund t’i kundërvihen
vetëm njerëzit trima dhe guximtarë.
Hapi i pestë:
Shkruani karakteristikat e një tregimi fantastiko-shkencor.
Koha: mars 2019
Moti: dallgë të fuqishme, re të zeza si përbindësha, erë e fuqishme, shoqëruar me shi të vrullshëm
Mjeti elektronik: kompjuteri
Vendi: Durasini
Ngjarja: përshkrim i një stuhie të fuqishme
Lloji: fantastiko-shkencor

Lexim me intonacion, ritregim me anë të pyetjeve, shkrim i fjalive kyç; dallimi i elementeve fantastiko-shkencore;
nxjerrja e mesazhit dhe analizimi i pjesëve duke nxjerrë në pah karakteristikat e tekstit.
Detyrë: Lexim i librit fantastiko-shkencor “Aventurat në ishullin lundrues”.
259
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuha shqipe 5 Shkalla: Klasa: V

Tema mësimore: Bashkëtingëlloret e zëshme Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Alfabeti i gjuhës shqipe- kartolina
me zanore dhe bashkëtingëllore
mësimore: • alfabeti i gjuhës shqipe
Nxënësi/ja: • zanore
• dallon zanoret e alfabetit të gjuhës shqipe; • bashkëtingëllore të zëshme
• dallon bashkëtingëlloret e zëshme nga ato të pazëshmet;
• klasifikon bashkëtingëlloret sipas llojit të tyre;
• drejtshkruan fjalët duke përdorur saktë bashkëtingëlloren e duhur.
teksti i nxënësit, e-libri, alfabeti shqip, kartolina e shkronjave temat ndërkurrikulare:
• artet
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Vëzhgo-diskuto; punë drejtuar, punë individuale, shkrim drejtshkrimor, shkrim i diktuar
Hapi i parë:
Lexohet alfabeti i gjuhës shqipe në tabelën
e shkronjave.
- Sa shkronja ka gjuha shqipe?
- Si grupohen shkronjat e alfabetit?
- Thuaj zanoret (7 zanore: i , a, e, ë, u, o, y)
- Sa bashkëtingëllore ka gjuha shqipe? (29)
Secili tregon shkronjën e parë të emrit të

tij/saj, si dhe zanoret dhe bashkëtingëlloret
e emrit të tij/saj. P.sh., Aldo (A- zanore);
Klajdi (K- bashkëtingëllore)
Hapi i dytë:
Bashkëtingëllore ndahen në dy grupe
a. Të zëshme: b, v, dh, d, z, x, zh, xh, gj, g, m, n, nj, j, r, rr, l, ll
b. Të pazëshme: p, f, th, t, s, c, sh, ç, q, k, h
Bashkëtingëlloreve të zëshme u përkojnë bashkëtingëlloret e pazëshme. P.sh.:

b-p; dh-th; d-t; z-s; x-c; zh-sh; xh-ç; gj-q; g-k
Provoni të gjeni fjalë që përdoren këto bashkëtingëllore, ose kur ato ngatërrohen me njëra-tjetrën: P.sh., zok
(zog); qenq (qengj), shtek (shtrek), heth (hedh); zmalt (smalt); zhndrit (shndrit) etj.
Hapi i tretë:
Hapet teksti. Vëzhgohet shembujt e dhënë në tekst dhe rregullat e shkrimit të bashkëtingëlloreve. Kalohet në
rubrikën “Ushtrohu”
Ushtrimi 1-2: Synon që nxënësit të shënojnë alternativën e saktë:
m, l nj rr, n, r - të zëshme – po
c, sh, k, h, ç, s, q, t - të pazëshme – po
260
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të dallojnë vetëm bashkëtingëlloret e zëshme: x, zh, dh, xh, gj, g, d, z.
Ushtrimi 4: Dallon fjalët që janë shkruar gabim: xhuxh, breg, shteg, qengj, tifoz, standard, prag, zigzag, thelb,
baraz
Hapi i katërt:
Shkruani saktë me diktim fjalë: thumb, vath, livadh, thith, thuthuq, fiq, penj, zhavorr, ullinj, rrotull zinxhir, treg,
çekiç, puth, pupël
Klasifikon bashkëtingëlloret e fillimit dhe të fundit duke i ndarë në të zëshme dhe të pazëshme.

Dallimin e bashkëtingëllorëve në të zëshme dhe të pazëshme.
Drejtshkrimin në fjalë të bashkëtingëlloreve të zëshme dhe të pazëshme.
Klasifikimin e tyre
Drejtshkrimin e bashkëtingëllorëve
Detyrë: Shkruani 10 fjali, ku të përdorni fjalë me bashkëtingëllore të zëshme dhe të pazëshme.

Tema mësimore: Përshkruaj zhurmat Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Dëgjohen zhurma të ndryshme në CD dhe
tregojmë veçoritë e tyre
temës mësimore: • zëra
Nxënësi/ja: • zhurmë
• përshkruan veçoritë e zërave dhe të zhurmave; • sënduk i fjalëve
• përshkruan duke u bazuar në figurat e tekstit; • fortësi
• shkruan duke përdorur sëndukun e fjalëve. • lartësi
• timbre
• gjatësi
teksti i nxënësit, e-libri, CD, fisha, paraqitet sënduku ndërkurrikulare:
• artet
• shkencat e natyrës
Diskutim paraprak, dëgjim i drejtuar, punë në çift, përshkrim i lirë, turni i galerisë
261
Hapi i parë:
Nxënësit dëgjojnë në CD disa lloj zhurmash. Tregoni veçoritë e këtyre tingujve.
lartësi
gjatësinë tingulli fortësinë
timbrin
Mësuesi/ja u paraqet nxënësve dhe fishat me sëndukun e fjalëve:

- Lartësia – i lartë, i ulët, i thellë, i rëndë
- Fortësia – i lehtë, i fortë, i fuqishëm
- Timbri – melodioz, i këndshëm, i ashpër
- Gjatësia - i gjatë, i shkurtër, i shpejtë
Hapi i dytë:
Hapet teksti. Lexohet nga mësuesja pjesa I dhe pjesa II. Pas leximit të mësueses, nxënësit vendosin sipas
pjesëve, zërat dhe zhurmat.
Pjesa e parë - vrundujt, shungullima, erë e marrë, shi i vrullshëm, kërkëllijnë, bubullimat e shpeshta zhurma,
rrëkeve
Pjesa e dytë – rënkimet, kërkëllimat e ngjirura, goditjet e thata, përplasje
Hapi i tretë:
Plotësohen në dyshe fjalitë e dhëna në tekst duke përdorur mbiemra nga sënduku i fjalive,
P. sh.:
Zhurma shurdhuese e qytetit (fortësi)
Notat e larta të basit (lartësi)
Zëri i ngjirur i sorrës (timbri)
Tringëllima e zgjatur e ziles (gjatësia)
Hapi i katërt:
Përshkruhet një situatë duke e bazuar te figurat e dhëna në tekst, duke përdorur sa më shumë mbiemra nga
sënduku i fjalëve.
- Zëri melodik i zogjve ushtonin në pyll
- Çukitja e fortë e qukapikut me sqepin e tij të fortë dëgjohej që larg
- Trokitja e fortë e derës dëgjohej pa pushim
- Tringëllima e pandërprerë e ziles së telefonit të shurdhonte veshët.
Vlerësimin e nxënësve për:

Përshkrimin e zërave dhe të zhurmave
Shkrimin sipas sëndukut dhe zhurmave
Detyrë: Shkruani një tekst duke përdorur sa më shumë mbiemra nga sënduku i fjalëve.
262

Tema mësimore: Nën tokë Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Libri fantastiko-shkencor i Zhyl Vernit
“Udhëtim në qendër të Tokës”
temës mësimore: • galeri
Nxënësi/ja: • stalaktite
• lexon me intonacion pjesën; • llavë
• tregon përmbajtjen e pjesës me ane të pyetjeve; • kuarc
• nxjerr mesazhin e pjesës me anë të diskutimit; • gjeologji
• analizon personazhet e tregimit;
• dallon elementet fantastiko-shkencore.
Teksti i nxënësit ,e-libri, libri fantastiko-shkencor i Zhyl ndërkurrikulare:
Vernit “Udhëtim në qendër të Tokës” • artet
• shkencat e natyrës
Diskutim paraprak, karrigia e autorit, lexim i drejtuar, analizë personazhesh
Hapi i parë:
U paraqitet nxënësve libri i Zhyl Vernit “Udhëtim në qendër të Tokës”. Lexohet fragmenti nga libri në karrigen
e autorit nga nxënësit.
Hapi i dytë:
Rikujtohen njohuritë mësuara në Diturinë e natyrës rreth planetit Tokë.
- Ç’dini ju për brendësinë e Tokës?
- Nga se përbëhet bërthama e Tokës? etj.
Njihen nxënësit me tregimin fantastiko-shkencor “Udhëtim në qendër të Tokës” i Zhyl Vernit.
Hapi i tretë:
Bëhet leximi me ndalesa. Për çdo ndalesë nxënësve u drejtohen pyetje parashikuese dhe: “Si mendoni ju?.
Shpjegohen fjalët e vështira. Lexohet pjesa nga nxënësit dhe diskutohet rreth përmbajtjes së pjesës duke
veçuar këmbënguljen e profesor Lidenbrukut për të shkuar në qendër të Tokës.
MESAZHI: Të jesh i suksesshëm në jetë duhet të jesh optimist, këmbëngulës dhe vendosur. Të kesh besim
te vetja.
Hapi i katërt:
Analizohen personazhet e pjesës:
a- Profesor Lidenbruku – shkencëtar, vendosur, optimist, këmbëngulës, beson te vetja.
b- Akseli – një i ri i papërvojë, i trembur pak , eksplorues, i pafuqishëm.
c- Hansi – profesionist i zoti, eksplorues me përvojë këmbëngulje
Ilustrohet edhe me pjesë nga teksti përshkrimi i personazheve.
263
Hapi i pestë:
Nga tregimi, gjeni elemente fantastike dhe shkencore.
Elementet fantastike – zotat e nëntokës ndriçonin pallatin për nder të mysafirëve, udhëtimi në galeri
Elementet shkencore – stalaktitet, llava, masiv prej graniti, gjeologjia

Leximin e pjesës dhe përgjigjeve të pyetjeve nga mësuesi/ja.
Nxjerrjen e mesazhit dhe analizën e personazheve
Dallimin e elementeve fantastiko-shkencore.
Detyre shtëpie: Shkruani pse ky tregim quhet fantastiko-shkencor.
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuha shqipe 5 Shkalla: II Klasa:V

Tema mësimore: Ndarja e fjalëve në fund të rreshtit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Njohuri gjuhësore • Fisha me fjalë. Ndarja e tyre në rrokje
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lendes sipas temës Fjalë kyç:
mësimore: • ndarja e fjalëve në fund të rreshtit
Nxënësi/ja: • rrokje
• dallon rastet kur fjalët ndahen ose nuk ndahen në fund të rreshtit; • fisha me fjali
• zbaton rregullat drejtshkrimore për ndarjen e fjalëve në fund të • rregulla
rreshtit;
• dallon në një tekst fjalët e ndara saktë dhe fjalët e ndara gabim.
Teksti i nxënësit, e-libri, fisha me fjali, fletë formati temat ndërkurrikulare:
• Artet
Vëzhgo-diskuto, punë në çift, punë e drejtuar, punë individuale
Hapi i parë:
U paraqiten nxënësve fjalë në fisha:
gur kalë Oriona lulëkuqe procesverbal dokumente film
- Sa rrokje ka secila fjalë?

- Si mund të ndahen ato në fund të rreshtit?
U jepen nxënësve fishat dhe provojnë t’i ndajnë në fund të rreshtit:
Gur- nuk ndahet; kalë = ka-lë ; Oriona = Ori-ona ose Orio-na dhe jo O-riona etj.
Hapi i dytë:
Lexohen rregullat e drejtshkrimit për ndarjen e fjalëve në fund të rreshtit në një flipçart të shkruar nga
mësuesja. Çdo rregull konkretizohet me shembuj. Dallohen rregullat kur fjalët:
• ndahen në fund të rreshtit,
• nuk ndahen në fund të rreshtit.
264
Hapi i tretë:
Hapet teksti. Lexohen shembujt dhe rregullat e drejtshkrimit. Plotësohen çdo rregull me 5 shembuj, p.sh: do-
rë, push-ka ose pu-shka, sheshi - shes-hi (jo), fik - nuk ndahet, mielli – mie-lli dhe jo mi-elli, sepse nuk ndahet
grupi i zanoreve.
Kalohet në rubrikën “Ushtrohu”

Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të ndajnë në fund të rreshtit fjalët e dhëna në tekst (me laps).
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të ndajnë në fund të rreshtit fjalët që shkruhen me vizë në mes, p.sh., copë-
copë (këto fjali është mire ndahen sipas vizës ndarëse).
Hapi i katërt:
Shkruani 5 fjali dhe jepjani shokut të bankës t’i ndajë. Të njëjtën gjë bën edhe shoku i bankës me ju.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të gjejnë fjalët e shkruara gabim. palë-palë, pritje-përcjellje etj.

Drejtshkrimin e saktë të fjalëve në fund të rreshtit.
Dallimin e fjalëve që ndahet dhe nuk ndahet në fund të rreshtit.
Detyrë: Ndaj në fund të rreshtit 10 fjalë, sipas rregullave përkatëse.

Tema mësimore: Mogli Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje nga jeta në xhungël me foto ose me
video-projektor, shihet filmi
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lendes sipas Fjalët kyç:
temës mësimore: • Mogli
Nxënësi/ja: • njeriu
• lexon tekstin me intonacionin e duhur; • ujqërit
• tregon rreth teksteve të dhëna duke i krahasuar ato; • ariu
• lexo pjesën me role duke dalluar personazhet e pjesës; • pantera
• dallon ngjashmërinë midis jetës së njerëzve dhe kafshëve
në tregimin e dhënë.
teksti i nxënësit, libri për fëmijë “Libri i xhunglës”, video- ndërkurrikulare:
projektor, kuriozitete nga jeta e ujqërve • artet
Vëzhgim i organizuar, lexim i koduar, analizë personazhesh, diagrami i Venit
265
Hapi i parë:
Nxënësit shohin në video-projektor pamje nga “Xhungla” dhe filmin vizatimor. Ngrihet pyetja:
- A mundet një njeri të jetojë me kafshë të egra?
Jepen argumente nga nxënësit pro dhe kundër.
Hapi i dytë:
Njihen nxënësit me titullin e pjesës “Mogli”. Kjo pjesë është shkëputur nga libri “Libri i xhunglës”, i shkrimtarit
anglez Rudiard Kiling, i cili është dhe fitues i çmimit Nobel për letërsinë. Jepet tabela e kodeve dhe nxënësit
lexojnë dhe shënojnë kodet e caktuara:
A- Akela, a- autori, B-Balija, Pz- pantera e zezë, Bu – Baba Ujku, Shk – sher kani.
Pas çdo fjalie apo paragrafi nxënësit shënon kode përkatëse gjatë leximit në heshtje. Leximi me zë i pjesës
nga disa nxënës. Leximi me role. Diskutimi i pjesës duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.
Mesazhi: Njeriu, qenia më e përshtatshme me natyrën dhe botën e gjallë.
Hapi i tretë:
Ndalemi te personazhet e tregimit
Ujqërit = Baba Ujku, mama Ujkonja, Akela, udhëheqësi i tufës së ujqërve, katër këlyshët, Sher Kani
Kafshët e tjera = Baluja, ariu i murrmë gjumash, Bagera, pantera e zezë
Njeriu = Mogli
Hapi i katërt:
Lexohet nga mësuesja një fragment i shkëputur nga një libër me kuriozitete shkencore. Në këtë pjesë nxënësit
dëgjojnë rreth dy personazheve, Amalës dhe Kamalës, të cilat që bebe kanë jetuar me ujqër dhe kanë zakonet
e ujqërve.
Teksti i parë = artistik rrëfim imagjinar, personazhe të titulluara nga shkrimtari, gjuha është emocionale.
Teksti i dytë = shkencor, rrëfim real, personazhe reale, Amala, Kamala, gjuha është e drejtpërdrejtë
E përbashkëta = jetesa e njeriu me ujqërit
Hapi i pestë:
Paraqitet me diagram Veni dallimet dhe ngjashmëritë midis jetës së njeriut dhe kafshëve.
njerëzit: ujqërit
familja ka udhëheqës tufe
kryefamiljar kryetar i familjes
problemet zgjidhen mbledhja e
me diskutime kafshëve në tufë

Leximin e pjesës me intonacion, në role.
Dallimin e personazheve, krahasimin e jetës së njeriut dhe kafshëve, krahasimin dhe dallimin e teksteve të
dhëna.
Detyrë: Lexo pjesë nga “Libri i xhunglës”.
266

Tema mësimore: Ritmet e pyllit Situata e të nxënit:
Kompetenca: Dëgjojmë • Pamje e leopardit në video-projektor ose në
tablonë e tekstit.
temës mësimore: • ritëm
Nxënësi/ja: • pyll
• vëzhgon me kujdes hapësirën e tablosë, duke përzgjedhur • zhurmë
alternativat e sakta; • tinguj
• krahason leopardin e tablosë me atë të vërtetin; • lojë
• luan lojën e ritmit, sipas rregullave të caktuara.
teksti i nxënësit, e-libri, tablo ose pamje e leopardit video- ndërkurrikulare:
projektor • artet
Vëzhgim i organizuar, përshkrim argumentues, imagjinatë e drejtuar, folja e ritmit
Hapi i parë:
Në video-projektor shihet “Jetesa e leopardit”. Nxënësit në këtë orë mësimi janë porositur të sjellin maska
kafshësh, duke u krijuar një atmosferë xhungle (zhurma, hungëritje, klithje etj.).
Hapi i dytë:
Hapet teksti. Vëzhgohet tabloja. Përzgjidhen alternativat e sakta.
Tabloja na jep një skenë të jetës në xhungël.
Leopardi ndjek drenushat që po largohen në drejtime të ndryshme.
Leopardi është kafsha mishngrënëse më e shpejtë në botë. Një nga strategjitë që përdor është ndarja e
drenushës nga kopja dhe veçimi i saj.
Hapi i tretë:
Dalloni ndryshimet dhe të përbashkëta e leopardit të tablosë e dhëna në figurat e tekstit.
Tregoni se cilat pjesë e lojës formuese nuk i takon tablosë.
Imagjinoni kafshët që vrapojnë, hungërijnë, klithin, ulërijnë etj. Nxënësit imitojnë këto kafshë xhungle duke
përdorur dhe maskat përkatëse.
Hapi i katërt:
Zhvillohet loja e ritmit. Ndahen klasa në grupe. Grupi që do të lexojë poezinë në tekst dhe grupi që do të
shoqërojnë me ritëm poezinë.

Komentin e tablosë
Krahasimin e leopardit ne tablo me leopardin e vërtetë
Organizimi i lojës së ritmit
Detyrë: Vizatoni xhunglën me kafshën tuaj të preferuar.
267

Tema mësimore: Lisi në kodër Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Lexohen poezi të ndryshme nga nxënësit
temës mësimore: • poezi
Nxënësi/ja: • vargje
• lexon me ndjenjë dhe intonacion poezinë; • strofa
• analizon vargjet e poezisë duke nxjerrë dhe mesazhin e saj; • rime
• tregon raste të ngjashme me poezinë. • qëndresa
• urti
Teksti i nxënësit, e-libri, poezi të ndryshme, zarf, fisha me ndërkurrikulare:
vargje të poezisë, fletë formati, ngjitës • artet
Diskutim paraprak, dora e fshehtë, dëgjim i drejtuar, punë në grupe
Hapi i parë:
Lexohen poezi të ndryshme nga nxënësit.
- Ç’dini për poezitë? vargje
strofa poezia emocion
rimë
Hapi i dytë:
Ndahen nxënësit në grupe (5 grupe). Secilit grup mësuesja i jep një zarf me vargje të një strofe të poezisë
Hapi i tretë:
Prezantohet titulli i poezisë “Lisi në kodër”. Lexohet poezia nga mësuesja duke i renditur strofat e çdo grupi
nga 1-5. Lexohet poezia nga nxënësit. Analizohen vargjet e poezisë.
Armiqtë e lisit ishin: erërat që e rrihnin, sëpatë që e plagos, rrufeja mizore.
- Pse poeti e quan lisin mësues? (Sepse mësuesi nuk lodhet së mësuari fëmijët qëndron i pamposhtur
përballë çdo vështirësie dhe nuk dorëzohet kurrë).
Në strofat 4 dhe 5 tregohet se natyra dhe librat na mësojnë të njëjtat gjëra: qëndresa, ripërtëritja e jetës, urtësia
Mesazhi: Qëndro i pamposhtur dhe mos u dorëzo para vështirësive, por ripërtëri forcat për të ecur përpara.
Hapi i katërt:
Tregoni kur je përballur me vështirësi të ndryshme. Si keni reaguar ndaj këtyre vështirësive?
Lihet nxënësi të shprehet sa më lirshëm.

- Leximin me intonacion të vargjeve
- Analizimin e vargjeve të poezisë
- Nxjerrjen e mesazhit
Detyrë: Mëso përmendsh poezinë.
268

Tema mësimore: Heronjtë e mjedisit Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Flasim • Pamje “Mjedis i pastër”
temës mësimore: • mjedis,
Nxënësi/ja: • heronj të mjedisit,
• organizon një fushat për mbrojtjen e mjedisit; • mbjellja e pemëve.
• flet për mjedisin dhe problemet që lidhen me të;
• shkruan për mjedisin;
Teksti i nxënësit, libri digjital,kartona, lapustila ndërkurrikulare:
• Artet
Studim rasti, punë e drejtuar, punë në grupe

Hapi i parë
Jepet një situatë.
Thethi ka një peizazh shumë të bukur. Në rrethinat e fshatit do të ndërtohet një fabrikë e madhe me një
oxhak të lartë. Nxënësit gjykojnë dhe arsyetojnë rreth këtij rasti: për ndërtimin e kësaj fabrike dhe kundër
ndërtimit të saj.
- Për ndërtimin e kësaj fabrike janë të interesuar kryesia e këshillit të komunës, pasi kjo fabrikë do të
punësojë më shumë njerëz (një pjesë të banorëve).
- Kundër ndërtimit të kësaj fabrike janë pronarët e tokave, personeli mjekësor i fshatit dhe kjo për shkak
të uljes së turizmit dhe të dëmeve ekologjike.
Hapi i dytë
Hapet teksti në faqen 276. Lexohen hapat për të organizuar një fushatë për mbrojtjen e mjedisit.
- parapërgatitja – lexohen tekstet e dhëna për dy heronjtë e mjedisit që kanë sakrifikuar për mbrojtjen e tij.
- Vandana Shiva – rojtarja e farave
- Çiko Mendez – rojtar i pyllit
Diskutim: Përse është e rëndësishme që të mbrojmë mjedisin?
Hapi i tretë
Ndahen nxënësit në grupe. Secili zgjedh që të shkruajë një poster.
Grupi I: për mbrojtjen e mjedisit.
Grupi II: për mbjelljen e pemëve.
Grupi III: pastrimin e mjedisit nga ndotja.
Ruajtja e mjedisit është detyrë për të gjithë njerëzit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për organizimin e fushatës për mbrojtjen e mjedisit; për mënyrën se si flasin
për mjedisin që i rrethon; punën sipas grupeve.
Detyrë: Shkruaj një ese “Unë dhe mjedisi”.
269

Tema mësimore: Rrethanori Situatë e të nxënit:
• Fisha me pyetjet, Ku? Kur? Si? Sa? Pse?
Kompetenca: Njohuri gjuhësore Për ç’qëllim?
temës mësimore: • rrethanor,
Nxënësi/ja: • kohe
• dallon rrethanorët në fjali, duke përdorur pyetjet përkatëse; • vendi
• dallon llojet e rrethanorëve sipas pyetjeve; • mënyre
• tregon se rrethanorët janë pjesë e grupit të kallëzuesit dhe • sasie
se lëvizin në një fjali; • shkaku
• krijon fjali me rrethanorë të llojeve të ndryshme. • qëllimi
• gjymtyrë dytësore.
Teksti i nxënësit, libri digjital, fisha me pyetje, flipçarte me fjali ndërkurrikulare:
• Artet
Harta e rrethanorëve, punë e drejtuar, punë individuale, krijim i lirë

Hapi i parë
Pyeten nxënësit se çfarë dinë për rrethanorët.
gjymtyrë plotësuese
pyetjet që gjenden e fjalisë
pjesë e grupit të
rrethanorët: ku? kur?
kallëzuesit
si? sa? pse? përse?
Rrethanori
disa lloje: lëviz brenda

kohe, vendi, mënyre, fjalisë
sasie, qëllimi, shkaku
Hapi i dytë
Paraqiten disa fjali para nxënësve me flipçart:
· Beni u largua nga palestra në mbrëmje. (Kur?)
· Mira mbërriti shtëpi në orën 8:00. (Ku?)
· Shkallët e stadiumit u mbushën plot e përplot. (Si?)
· Gara zgjati 10 minuta. (Sa?)
· U djersita nga vapa. (Pse?)
· Sot shkova për pushime. (Përse?)
Në secilën prej fjalive gjendet rrethanori dhe me ndihmën e pyetjes përcaktohet lloji i tij.
Hapi i tretë
Hapet teksti në faqen 227. Vëzhgohen shembujt e dhënë dhe rregullat gjuhësore për rrethanorët. Kalohet te
rubrika Ushtrohu.
Ushtrimi 1: Synon që nxënësit të dallojnë rrethanorët e vendit dhe të kohës.
P. sh.: Jashtë (Ku?) - rrethanor vendi; vende‒vende - rrethanor vendi; deri pasnesër - rrethanor kohe etj.
270
Ushtrimi 2: Synon që nxënësit të nënvizojnë me ngjyrë të ndryshme llojin e rrethanorit.
Ushtrimi 3: Synon që nxënësit të plotësojnë fjalitë me rrethanorët e dhënë. (Përdor pyetjet )(në majë të
bjeshkëve, atje, gjëkundi, thellë, atje, me ujë të kulluar, këtu, pas tri ditësh, pranë kroit, me të bardha, pranë,
plot)
Ushtrimi 4: Synon që me ndihmën e figurës nxënësit të plotësojnë tekstin me rrethanorë që mungojnë
(pasditen, para, në mbrëmje, dysheme, me kureshtje, në dhomë, menjëherë, shumë, rregullisht, shumë,
bibliotekën)
Hapi i katërt
Krijon fjali duke përdorur lloje të ndryshme rrethanorësh. Kujdes! Përdor pyetjet përkatëse për të gjetur llojin
e rrethanorëve.
Ku? – rrethanor vendi
Kur? – rrethanor kohe
Sa? – rrethanor sasie
Si? – rrethanor mënyre
Pse? – rrethanor shkaku
Perse? – rrethanor qëllimi
Lexohen përpara klasës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për dallimin e rrethanorëve dhe llojin e tyre me ndihmën e pyetjeve; për
krijimin e fjalive me rrethanorë të ndryshëm.
Detyrë: Shkruaj një tekst ku të përdoresh llojet e rrethanoreve.

Tema mësimore: Magjia e natës në mal Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë • Pamje nga kampingje në vende të
ndryshme (mal, det)
temës mësimore: • kamping,
Nxënësi/ja: • eksploroj,
• lexon rrjedhshëm dhe me intonacion pjesën; • ndjell.
• tregon përmbajtjen në vetën e tretë;
• dallon personazhet e tregimit, veprimet e tyre;
• nxjerrjen e mesazhit duke u mbështetur te veprimi i
personazheve kryesor;
• harton pikat e planit për tregimin.
Teksti i nxënësit, libri digjital, pamje nga kampingje të ndërkurrikulare:
ndryshme. • Artet
Diskutim, parashikim me anën e titullit, ditar dypjesësh, shkrim i lirë, lexo-sintezat, përshkrim i lirë
271
Hapi i parë
Paraqiten foto të kampingjeve të ndryshme. Mësuesi/ja drejton pyetjet:
- Keni kaluar pushime në një kamping?
- Ju ka ndodhur të keni pasur frikë?
U kërkohet nxënësve që të shkruajnë 4-5 fjali rreth një kampingu që kanë bërë në mal ose në det.
Lexohen shkrimet e tyre para klasës.
Hapi i dytë
Prezantohet titulli i pjesë “Magjia e natës në mal”.
Mësuesi/ja tërheq vëmendjen e nxënësve: A ju ndihmon titulli për të parashikuar se përse bëhet fjalë në
tregim?
Nxënësit japin idetë e tyre. Lexohen tregimet në heshtje për disa minuta. Bëhet leximi me zë nga disa nxënës
të klasës. Shpjegohen fjalët e vështira. Identifikohen personazhet e pjesës dhe veçohen personazhet kryesore
të tregimit.
Nxirret mesazhi: Dëshira për të eksploruar bukuritë e vendit e bëjnë jetën tonë më interesante.
Hapi i tretë
Lexohet tregimi me pjesë nga disa nxënës. Për çdo pjesë nxënësit nxjerrin fjalët kyç ose nëntitujt.
Kënaqësia e Anës për kampingun:
· ngritja e çadrës;
· eksplorimi i vendit;
· zhurmat e pyllit natën;
· mbërritja në çadër dhe mendimi i Anës mbi magjinë e pyllit.
Përshkruhen ndjesitë e personazhit kryesor.
Ana – e gëzuar, e frikësuar, magjepsëse.
Lexohen fjalitë ku shprehen këto ndjesi të Anës
Hapi i katërt
Komentohen paragrafët e fundit me anë të ditarit dypjesësh.
Fragmenti Komenti
Nuk kisha menduar kurrë se një dritë aq Udhëtimi dhe eksplorimi e
e vogël, do të kishte qenë për mua një mbushin jetën e njeriut.
gëzim e shpresë aq e madhe, sa të më
largonte ankthin që më kishte pushtuar
të tërën. Kur u shtriva në çadër, u ndjeva
shumë e sigurt.
Hapi i pestë
U kërkohet nxënësve që të përshkruajnë vendin ku kanë dëshirë që të pushojnë me një kamping. Mund ta
paraqesin atë edhe me anën e vizatimit.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për leximin me intonacion të pjesës; tregimin përmbajtjes duke e përshtatur
në vetën e tretë; për nxjerrjen e mesazhit, personazhet kryesore dhe të fjalive kyç apo nëntitujt.
Detyrë: Paragrafin e fundit shndërroje në poezi. Shto edhe fjalë të tjera.
272

Tema mësimore: Korriku Situatë e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë Pamje nga stina e verës në video-projektor.
temës mësimore: • afsh,
Nxënësi/ja: • prush,
• lexon poezinë me intonacion; • zog,
• dallon strofat dhe vargjet që rimojnë; • nër drizëri,
• dallon elementet përshkruese të vapës së korrikut në • shullër,
poezi; • gjinkallë.
• dallon krahasimet e përdorura në poezi.
Teksti i nxënësit, libri digjital, poezia “Kroi i fshatit tonë” e ndërkurrikulare:
poetit Lasgush Poradeci, video-projektor. • Artet
Vëzhgim i organizuar, lexim me ndalesa, pema e mendjes.

Hapi i parë
Vëzhgohet në video-projektor “Stina e verës”. Pyeten nxënësit:
• Çfarë sjell kjo stinë?
Diskutohet me nxënësit sa me lirshëm rreth pamjes së shfaqur në video-projektor dhe rreth pyetjes.
Hapi i dytë
Njihen nxënësit me titullin e poezisë “Korrik”, shkruar nga poeti Lasgush Poradeci. Poezitë e tij Poradeci ia
kushton natyrës, atdheut dhe vendlindjes.
Lexohet para nxënësve poezia “Kroi i fshatit tonë”. Lexohet në heshtje poezia “Korrik”. Bëhet leximi me
ndalesa (për çdo strofë) dhe u drejtohen nxënësve pyetje për secilën prej tyre. Shpjegohen fjalët e vështira.
Hapi i tretë
Analizohen vargjet duke veçuar krahasimet e poetit, si posi prushi. Kjo poezi ngjason me një tablo të
pikturuar para syve tanë, ku vëmë re:
Dritën e diellit; një fushë me barin e prerë; hardhucën e vogël që ngrohet në shtrojerë; shqerrat prej të nxehtit
janë hequr; heshtja si frymë e dehur, pylli që dridhet pandehur; në lisa larg këndon gjinkalla.
Vargjet e fundit tregojnë prishjen e heshtjes dhe fillimin e gjallërisë, rizgjimin e natyrës. Ngjyrat mbizotëruese
të këtij peizazhi janë e verdha dhe e gjelbra.
Hapi i katërt
Bashkë me nxënësit shkojmë në plazh
ndërtohet pema e muaji më i nxehtë i vitit
bën shumë vapë
mendjes për korrikun.
Korriku:
piqen frutat
mbaron korrja e grurit
mbizotëro ngjyra e
verdhë dhe e gjelbër këndon gjinkalla
Vlerësimi: Vlerësohet nxënësi për leximin e pjesës me intonacion, analizën e vargjeve të vjershës dhe për
dallimin e figurave letrare.
Detyrë: Përshkruaj stinën e verës me poezi apo vizatime.

273

Tema mësimore: Luajmë dhe shkruajmë poezi Situata e të nxënit:
Kompetenca: Shkruajmë • Poezi nga nxënësit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lëndës sipas Fjalë kyç:
temës mësimore: • poezi
Nxënësi/ja: • kaligram
• paraqet poezi të ndryshme në kaligrame; • krijo
• krijon poezi sipas modelit që pëlqen; • luajë
• luan me shkronjat në poezi, duke krijuar fjalë të ndryshme. • shkronjë
• fjalë
teksti i nxënësit, kaligrame me forma të ndryshme, poezi ndërkurrikulare:
nga nxënësit • Artet
Mendo-trego-reflekto, punë në bashkëpunim, krijim i lirë
Hapi i parë:
Nxënësit nxjerrin mbi bankë poezitë e shkruara nga ata vetë ose të marra nga libra të ndryshëm kaligrame
(lojë gjuhësore) në fletë formati (re, lule, diell, gjethe )
- A mund t’i vendosni në forma të caktuara vargjet e poezive?
Sipas modelit të paraqitur nga mësuesja, nxënësit plotësojnë në tabelë 2-3 kaligrame me ndihmën e saj.
Hapi i dytë:
Hapet teksti i gjuhës. Lexohen poezitë e dhëna në kaligramin e parë, të dytë dhe të tretë.
- Për çfarë flasin kaligrami i dytë dhe i tretë? (dielli, gjethja)
Lexohen krijimet sipas figurave: libri, shtëpia, pranvera.
Vihet re se me shkronjën e parë të çdo vargu ose ndërmjet vargjeve krijohet fjalia e figurës.
Hapi i tretë:
Ndahet klasa në dy grupet. Puna e çdo grupi prezantohet para klasës.
Grupi i parë: krijon poezi dhe ato paraqet në një kaligram, p.sh., vizatohet një lule manushaqeje dhe në
petalet e saj shkruhen vargjet.
E bukur si pranvera
Lulëzon në ferra
Erë e saj kundërmon
Çdo njeri e dëshiron.
274
Grupi i dytë:
Luajmë me shkronjat në fjalë.
P. sh.:
Lepuri
endacak
pa
ujkun
rishtas
e bukur si vete pranvera
e hijshme lulëzon
e vogël çel në lëndinë
e më pas petalet ma i hap
e aromën kudo shpërthen
e mahnitshme në paqe qëndron
kjo është lulja jonë.
Hapi i katërt:
Krijon një poezi të shkurtër, ku shkronja e parë e çdo vargu apo ndërmjet vargjeve të krijohet një fjalë. (Sipas
modelit në tekst)
Lexohen krijimet e nxënësve para klasës.

- Paraqitjen e poezive në kaligrame.
- Krijimin e poezive sipas lojë së fjalëve.
Detyrë: Paraqit poezi në kaligram dhe krijo poezi të shkurtra, ku fjala kyç të jetë pjesë e çdo vargu.

Tema mësimore: Maksi në udhëtim me klasën Situata e të nxënit:
Kompetenca: Lexojmë Përgatitja e valixhes vetjake për një udhëtim
Rezultatet e te nxënit të kompetencave të lëndës sipas Fjalët kyç:
temës mësimore: • udhëtim,
Nxënësi/ja: • valixhe
• lexon rrjedhshëm e me intonacion pjesën; • veshje
• lexon me role pjesën, duke treguar personazhet kryesore • libra
të tregimit; • lodra
• tregon raste të ngjashme me atë të pjesës; • elektrik dore
• liston gjërat që i duhen me vete në një udhëtim. • çarçaf
275

teksti i nxënësit, e-libri. ndërkurrikulare:
• artet
Diskutimi paraprak, dëgjim i drejtuar, lexim me role, listim i gjërave, punë individuale
Hapi i parë:
Mësuesi/ja e nis orën e mësimit duke ngritur pyetje:
- Cilat janë sendet që ju merrni me vete në një udhëtim?
- Keni bërë udhëtime me shokë e shoqe?
- Ku keni shkuar?
- Si ia keni kaluar?
Hapi i dytë:
Njihen nxënësit me temën e mësimit: “Maksi në udhëtim me klasën”. Lexohet pjesa në heshtje nga
nxënësit. Lexohet me zë nga disa nxënës.
Pyeten nxënësit:
- Kush është personazhi kryesor?
- Pse ishte i shqetësuar Maksi?
- Cili nisi ta ndihmonte Maksin?
- Ç’porosi u kishte dhënë mësuesja?
- Cilat janë sendet që Maksi mori në udhëtim?
Hapi i tretë:
Lexohet tregimi me role (me grupe nxënësish ). Dallohet grupi që lexon më bukur me role. Listoni gjërat që
Maksi mori me vete:
• pantallonat, pulovrat
• mushamaja e shiut
• pizhamet, çarçafët, peshqirët
• raketën e tenisit
• orën me zile
• elektrikun e dorës
- Tani fillo dhe listo gjërat që të duhen në një udhëtim tëndin me shokët jashtë qytetit.
Secili nxënës fokusohet te: veshja, moti, lojërat në rërë, mjetet e zhytjes, sendet për kamping. Lexohet para
klase lista e gjërave personale në një udhëtim me shokët ose familjen.

Leximin e rrjedhshëm të pjesës, leximin me role, listimin e gjërave që duhen në një udhëtim.
Detyrë: Vizato valixhen me gjërat që duhen për një udhëtim.
276

Tema mësimore: Këshilla vere Situata e të nxënit:
• Këshilla për pushimet (verore)
Kompetenca: Shkrim
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të lendes sipas Fjalët kyç:
temës mësimore: • këshilla
Nxënësi/ja: • verë
• lexon për t’i kuptuar këshillat e dhëna në tekst; • ditë
• tregon se sa i zbaton këshillat në stinën e verës; • natyra
• diskuton rreth këshillave që merr në informacion ; • yndyra
• shkruan këshilla për stinën e verës. • proteina
• pije të gazuara
• ujë
• ekskursion
Teksti i nxënësit, e-libri, pamje të ndryshme, libri “Edukimi ndërkurrikulare:
shëndetësor”, fletë formati • artet
Bisedë e ilustruar, lexim shpjegues, diskutim i lire, shkrim i lirë, pema e këshillave
Hapi i parë:
Paraqiten pamje nga pushimet verore: mal, det, bjeshkë etj.

- Ku do t’i kaloni pushimet verore?
- Çfarë këshillash keni parasysh kur shkoni në det?
- Ku duhet të ruhen ushqimet gjatë verës?
- Çfarë ushqimesh duhet të konsumoni më shumë?
Hapi i dytë:
Hapet teksti i gjuhës. Diskutohet rreth pamjeve të tekstit. Aktivizohen 3 nxënësit për të lexuar pjesët:
- Kujdes diellin!
- Kujdes ushqimin!
- Çlodhuni dhe lëvizni!
Shpjegimi i fjalëve të reja.

Yndyrë - dhjami, gjalpi, vaji, lyra.
Proteinë - lëndë organike që është e domosdoshme për gjallesat.
277
Dietë - vakt ushqimor.
Natyrore - që vjen nga natyra.
Pije të gazuara - pije që përmbajnë gaz.
Top aerostatic - top i mbushur me gaz
Ekskursion - udhëtim për të parë dhe njohur një vend.
Lexohen me radhë tekstet me rregullat dhe diskutohet rreth tyre.
Hapi i tretë:
Shkruani këshilla për verën.
• Të ruhemi nga dielli.
• Të mbrojmë lëkurën nga djegia.
• Te mbajmë kapelë, çadër dhe syze kur dalin në diell.
• Të pimë mjaftueshëm lëngje ose ujë.
• Të konsumojmë fruta dhe zarzavate të freskëta.
Hapi i katërt:
- Bëni një shkrim të shkurtër me temë: “Dieta ime ditore”.
Secili nxënës shkruan rreth dietës së tij ditore, d.m.th ushqimet që ha gjatë një dite.
Lexohen dietat ditore nga disa nxënës.

- Leximin me kuptim të pjesës.
- Tregon dhe diskuton rreth këshillave për verën.
- Shkruan rreth këshillave verore dhe dietës ditore.
278
TesT i TremujoriT i
Grupi A
Emri mbiemri Klasa
Trumcaku i vogël
Në një kopsht të vogël me drurë frutorë, trumcakët po hidheshin gëzueshëm nëpër degët e kumbullave, të
bajameve, të kajsive e të qershive. Aty, i ftohti dhe zymtia e dimrit nuk ndiheshin shumë.
Një kumbull mendjemadhe dhe hidhërake rrinte e vetmuar dhe s’e pranonte miqësinë e zogjve. I shihte
me ca sy të ligj e inatçorë dhe e kishte zili gëzimin e tyre. Një ditë, me trumcakët e drurëve frutorë, u bashkua
edhe një trumcak i vogël gazmor. Ai e vuri re kumbullën hidhërake që rrinte mënjanë e vetmuar, i erdhi keq për
të dhe shkoi ta zbaviste me gëzimin e tij. Sapo u ul në një degë të saj dhe filloi të cicëronte i ngazëllyer, një
grremç i zi e i thatë e fshikulloi fort. Trumcaku u rrokullis poshtë krahëthyer dhe pika gjaku ranë në rrëzë të
pemës. E kishte goditur kumbulla hidhërake.
Në vendin ku ranë pikat e gjakut të trumcakut, mbiu një trëndafil i vogël e i kuq si rubini, me gjemba të gjatë e
të mprehtë. Sa më shumë rritej trëndafili, aq më të gjatë e të mprehtë bëheshin gjembat e tij që po i nguleshin
me egërsi trungut të kumbullës hidhërake.
Pranvera erdhi e bukur si ngaherë. Erdhi edhe në kopshtin e vogël të drurëve frutorë. Ajo u fali të gjitha
pemëve lule, gjethe e ngrohtësi, por te kumbulla hidhërake nuk u afrua. Vetëm ajo mbeti pa pranverë, me
dimrin dhe akullin në trup e në zemër. Ishte tharë.
Rretho alternativën e saktë.
1. Kumbulla qëndronte e vetmuar se: 1 pikë

a. nuk e pranonin pemët e tjera;
b. ishte mendjemadhe dhe hidhërake;
c. zogjtë qëndronin larg saj.
2. Trumcaku i vogël u ul në degën e kumbullës: 1 pikë

a. për ta zbavitur atë;
b. për të pushuar nga rruga e gjatë;
c. për t’u fshehur nga trumcakët e tjerë.
3. Trumcaku i vogël ra nga pema, sepse: 1 pikë

a. e goditi kumbulla;
b. i rrëshqiti këmba nga akulli;
c. e rrëzoi një fëmijë me gur.
4. Në vendin ku ra trumcaku mbiu: 1 pikë

a. një zambak,
b. një luleborë,
c. një trëndafil.
279
5. Kur erdhi pranvera: 1 pikë
a. kumbulla u mbush me lule;
b. kumbulla u miqësua me trumcakun;
c. kumbulla u tha.
6. Shkruaj një cilësi të kumbullës dhe një cilësi të trumcakut. 2 pikë

a. Cilësi e kumbullës:
b. Cilësi e trumcakut:
7. Shkruaj një mbyllje tjetër për këtë histori. Kujdes përdorimin e shenjave të pikësimit. 5 pikë
PyeTje rreTh njohurive gjuhësore
1. Sa paragrafë ka kjo histori? 1 pikë
2. Shkruaj fjalinë kryesore të paragrafit te dytë. 1 pikë
3. Shkruaj mesazhin e pjesës që lexove më sipër në formën e një këshille. 1 pikë
4. Dallo tipin e fjalive të mëposhtme. 3 pikë
Pranvera erdhi e bukur si ngaherë.

Sillu mirë me trumcakun.
E gëzofsh fustanin!
5. Përcakto nëse pyetja është T (tërësore) ose P (e pjesshme). 2 pikë
Kush e rrëzoi trumcakun e vogël?

A u afrua pranvera te kumbulla hidhërake?
6. Dallo një fjali mohore në tregim dhe ktheje në pohore. 2 pikë
fjalia mohore
fjalia pohore
280
7. Shkruaj një shprehje frazeologjike me fjalën ZEMËR. 1 pikë
8. Shkruaj sinonimet e fjalëve. 4 pikë

zbavit
e bukur
fali
9. Ndaj në tabelë sipas formimit fjalët me të zeza të tekstit të mësipërm. 12 pikë
Të parme Të prejardhura Të përbëra
10. Dallo pjesët përbërëse të fjalës MIQËSINË. 3 pikë
rrënja prapashtesa mbaresa
11. Shkruaj datën e sotme duke përdorur numrat romakë. 1 pikë
Pikët 0 ‒10 11 ‒ 16 17 ‒22 23 ‒ 28 29 ‒34 35‒39 40 ‒ 43

Nota 4 5 6 7 8 9 10
281
TesT i TremujoriT i
Grupi B
Emri mbiemri Klasa
Trumcaku i vogël
Në një kopsht të vogël me drurë frutorë, trumcakët po hidheshin gëzueshëm nëpër degët e kumbullave, të
bajameve, të kajsive e të qershive. Aty, i ftohti dhe zymtia e dimrit nuk ndiheshin shumë.
Një kumbull mendjemadhe dhe hidhërake rrinte e vetmuar dhe s’e pranonte miqësinë e zogjve. I shihte me
ca sy të ligj e inatçorë dhe e kishte zili gëzimin e tyre. Një ditë, me trumcakët e drurëve frutorë, u bashkua
edhe një trumcak i vogël gazmor. Ai e vuri re kumbullën hidhërake që rrinte mënjanë e vetmuar, i erdhi keq për
të dhe shkoi ta zbaviste me gëzimin e tij. Sapo u ul në një degë të saj dhe filloi të cicëronte i ngazëllyer, një
grremç i zi e i thatë e fshikulloi fort. Trumcaku u rrokullis poshtë krahëthyer dhe pika gjaku ranë në rrëzë të
pemës. E kishte goditur kumbulla hidhërake.
Në vendin ku ranë pikat e gjakut të trumcakut, mbiu një trëndafil i vogël e i kuq si rubini, me gjemba të gjatë e
të mprehtë. Sa më shumë rritej trëndafili, aq më të gjatë e të mprehtë bëheshin gjembat e tij që po i nguleshin
me egërsi trungut të kumbullës hidhërake.
Pranvera erdhi e bukur si ngaherë. Erdhi edhe në kopshtin e vogël të drurëve frutorë. Ajo u fali të gjitha
pemëve lule, gjethe e ngrohtësi, por te kumbulla hidhërake nuk u afrua. Vetëm ajo mbeti pa pranverë, me
dimrin dhe akullin në trup e në zemër. Ishte tharë.
Rretho alternativën e saktë.
1. Kumbulla qëndronte e vetmuar, se: 1 pikë

a. nuk e pranonin pemët e tjera;
b. ishte mendjemadhe dhe hidhërake;
c. zogjtë qëndronin larg saj.
2. Trumcaku i vogël u ul në degën e kumbullës: 1 pikë

a. për ta zbavitur atë;
b. për të pushuar nga rruga e gjatë;
c. për t’u fshehur nga trumcakët e tjerë.
3. Trumcaku i vogël ra nga pema, sepse: 1 pikë

a. e goditi kumbulla;
b. i rrëshqiti këmba nga akulli;
c. e rrëzoi një fëmijë me gur.
4. Në vendin ku ra trumcaku mbiu: 1 pikë

a. një zambak,
b. një luleborë,
c. një trëndafil.
5. Kur erdhi pranvera: 1 pikë

a. kumbulla u mbush me lule;
b. kumbulla u miqësua me trumcakun.
c. kumbulla u tha.
282
6. Shkruaj një cilësi të kumbullës dhe një cilësi të trumcakut. 2 pikë
a. Cilësi e kumbullës:
b. Cilësi e trumcakut:
7. Shkruaj një mbyllje tjetër për këtë histori. Kujdes përdorimin e shenjave të pikësimit. 5 pikë
PyeTje rreTh njohurive gjuhësore
1. Sa paragrafë ka kjo histori? 1 pikë
2. Shkruaj fjalinë kryesore të paragrafit të katërt. 1 pikë
3. Shkruaj mesazhin e pjesës që lexove më sipër në formën e një këshille. 1 pikë
4. Dallo tipin e fjalive të mëposhtme. 3 pikë

E kishte goditur kumbulla hidhërake.
Eja edhe ti me ne!
Ah, sikur të kishte ardhur pranvera edhe te kumbulla!
5. Përcakto nëse pyetja është T (tërësore) ose P (e pjesshme). 2 pikë

Kush e goditi trumcakun e vogël?
A u tha kumbulla hidhërake?
6. Dallo një fjali pohore në tregim dhe ktheje në mohore. 2 pikë

fjalia pohore
fjalia mohore
7. Shkruaj një shprehje frazeologjike me fjalën SY. 1 pikë
8. Shkruaj antonimet e fjalëve. 4 pikë

i thatë
erdhi
egërsi
283
9. Ndaj në tabelë sipas formimit fjalët me të zeza të tekstit të mësipërm. 12 pikë
10. Dallo pjesët përbërëse të fjalës EGËRSIA. 3 pikë
rrënja prapashtesa mbaresa
11. Shkruaj datëlindjen tënde duke përdorur numrat romakë. 1 pikë
Pikët 0 ‒10 11 ‒ 16 17 ‒ 22 23 ‒ 28 29 ‒ 34 35 ‒ 39 40 ‒ 43
Nota 4 5 6 7 8 9 10
284
PërgjigjeT e TesTiT
Grupi A
Pjesa letrare
1. b
2. a
3. a
4. c
5. c
6. cilësia e kumbullës idhnake
cilësia e trumcakut gazmor
7. Vlerësohet me 3 pikë ideja, qartësia e mendimit, ndërtimi i fjalive dhe 2 pikë për respektimin e shenjave të
pikësimit.
Sistemi gjuhësor
1. 4 paragrafë
2. Një kumbull mendjemadhe dhe hidhërake rrinte e vetmuar dhe s’e pranonte miqësinë e zogjve.
3. Fjalia që e jep mesazhin në formën e këshillës vlerësohet me 1 pikë.
4. Pranvera erdhi e bukur si ngaherë. dëftore

Sillu mirë me trumcakun. nxitëse
E gëzofsh fustanin! dëshirore
5. Kush e rrëzoi trumcakun e vogël? P

A u afrua pranvera te kumbulla hidhërake? T
6. fjalia mohore - Aty, i ftohti dhe zymtia e dimrit nuk ndiheshin shumë.
fjalia pohore - Aty, i ftohti dhe zymtia e dimrit ndiheshin shumë.
7. Iu bë zemra mal, (ose shprehje të tjera)
8. zbavit - argëtoj
e bukur - e mrekullueshme
fali - u dhuroi
9.
sy frutorë mendjemadhe
lule miqësinë krahëthyer
trup inatçorë
gjethe gëzimin
gjembat ngrohtësi
10. rrënja - miq prapashtesa - ësi mbaresa - në
11. Vlerësohet me një pikë shkrimi i saktë i datës.

285
Grupi B
Pjesa letrare
1. b
2. a
3. a
4. c
5. c
6. cilësia e kumbullës idhnake
cilësia e trumcakut gazmor
7. Vlerësohet me 3 pikë ideja, qartësia e mendimit, ndërtimi i fjalive dhe 2 pikë për respektimin e shenjave të
pikësimit.
Sistemi gjuhësor
1. 4 paragrafë
2. Vetëm ajo mbeti pa pranverë, me dimrin dhe akullin në trup e në zemër.
3. Fjalia që e jep mesazhin në formën e këshillës vlerësohet me 1 pikë.
4. E kishte goditur kumbulla hidhërake - dëftore

Eja edhe ti me ne! - nxitëse
Ah, sikur të kishte ardhur pranvera edhe te kumbulla! - dëshirore
5. Kush e goditi trumcakun e vogël? P

A u tha kumbulla hidhërake? T
6. fjalia pohore - Pranvera erdhi e bukur si ngaherë. (ose një fjali tjetër)
fjalia mohore - Pranvera nuk erdhi e bukur, si ngaherë.
7. sytë e ballit, halë në sy etj.
8. i thatë - njomë
erdhi - iku
egërsi - butësi

sy frutorë mendjemadhe
lule miqësinë krahëthyer
trup inatçorë
gjethe gëzimin
gjembat ngrohtësi
9. rrënja - (i) egër prapashtesa - si mbaresa - a

10. Vlerësohet me një pikë shkrimi i saktë i datës.
286
TesT i TremujoriT ii
Grupi A
Emri mbiemri Klasa
Pylli me lisa
Ishte mbarimi i dimrit. Pirgu i drurëve që gjendej në oborr, ishte djegur gjatë ditëve dhe netëve me borë, me
murrlan, me cingërimë.
Fqinja i dha çunakut një sëpatë të vogël dhe i tha të priste një dru në pyllin me lisa, sepse i duhej të ndizte
zjarrin e të përgatiste gjellën.
Marku mbërriti në pyll. Ai u afrua te një lis në majë të të cilit ndodhej një fole e bërë me degëza të thata. Zogu
nuk ndodhej aty, por do të hidhërohej shumë, po të mos e gjente folenë e tij aty ku e kishte lënë.
Duke parë gjethet e rralla e të murrme të lisave që dridheshin nga të ftohtit, Markut nuk ia bënte zemra të
priste asnjë dru.
Marku u kthye në shtëpi i gëzuar, çoi sëpatën te vendi i vet dhe u nis për te gjyshja.
Rretho alternativën e saktë. 1 pikë
1. Në cilën stinë zhvillohet ngjarja?

a. pranvera b. vera c. vjeshta d. dimri
2. Ç’lloj përshkrimi është teksti i mësipërm? 1 pikë

a. përshkrim objektiv,
b. përshkrim subjektiv.
3. Gjej në tekst 4 fjalë që ka përdorur autori për të përcaktuar stinën kur zhvillohet ngjarja.
1 pikë
4. Shkruaj mesazhin e pjesës. 2 pikë
Pyetje rreth njohurive gjuhësore
1. Gjej sinonimet e fjalëve: 3 pikë

a. çunak
b. hidhërohej
c. fole
2. Gjej antonimet e fjalëve: 3 pikë

a. ngjitet
b. mbarimi
c. i gëzuar
3. Kthe në numrin shumës emrat e mëposhtëm. 4 pikë

a. një përrua
b. një kërcu
c. ftoi
287
4. Shkruaj 2 grupe emërore me mbiemra të nyjshëm dhe të panyjshëm. 2 pikë
5. Nënvizo parafjalët në fjalitë e dhëna. 2 pikë

a. Marku ishte ndalur pranë.
b. Pranë lisit rriteshin lule erëmira.
c. Zogu kishte ikur larg.
d. Larg shtëpisë ndodhej një pyll me lisa.
6. Emrat në kllapa vendosi në tabelë (zebër, miq, djalë, fletore, breg, kryetar). 6 pikë
Lakimi i parë Lakimi i dytë Lakimi i tretë
7. Rretho fjalët ku është përdorur drejt apostrofi. 2 pikë

a. Ç’do ditë unë shkoj në shkollë.
b. Ç’farë mësove sot në shkollë?
c. Ç’libër të bukur lexove?
d. Ç’të tërhoqi në atë libër?
8. Rretho përgjigjen e saktë. Pjesa “Kaprolli në luginën me dëborë” është: 1 pikë

a. tregim realist,
b. përrallë.
9. Lako përemrin vetor ajo. 5 pikë

E.
GJ.
Dh.
K.
Rr.
10. Shpjego kuptimin e fjalës sfidë. 1 pikë
11. Analizo emrat me të zezë në tekstin e mësipërm. Plotëso tabelën. 10 pikë
Emri Lloji Gjinia Numri Rasa Lakimi
Pikët 0 -10 11 - 16 17 - 22 23 - 28 29 -34 35- 39 40 - 43

Nota 4 5 6 7 8 9 10
288
Grupi B
Emri mbiemri Klasa
Pylli me lisa
Ishte mbarimi i dimrit. Pirgu i drurëve që gjendej në oborr, ishte djegur gjatë ditëve dhe netëve me borë, me
murrlan, me cingërimë.
Fqinja i dha çunakut një sëpatë të vogël dhe i tha të priste një dru në pyllin me lisa. Për herë të parë në jetën
e tij, ai ishte nisur për në pyll me sëpatën në sup.
Marku mbërriti në pyll. Ai u afrua te një lis në majë të të cilit ndodhej një fole e bërë me degëza të thata. Zogu
nuk ndodhej aty, por do të hidhërohej shumë, po të mos e gjente folenë e tij aty ku e kishte lënë, ashtu siç do
të hidhërohej çunaku, po të mos e gjente shtëpinë e tij aty ku e kishte lënë.
Marku i ra mes për mes lisnajës dhe nuk ia bëri zemra të priste asnjë dru.
I gëzuar Marku u kthye në shtëpi, çoi te vendi i vet sëpatën dhe u nis për te gjyshja.
Rretho alternativën e saktë. 1 pikë

1. Në cilën stinë zhvillohet ngjarja?
a. pranvera b. vera c. vjeshta d. dimri
2. Ç’lloj përshkrimi është teksti i mësipërm? 1 pikë

a. përshkrim objektiv,
b. përshkrim subjektiv.
3. Gjej në tekst 4 fjalë që ka përdorur autori për të përcaktuar stinën kur zhvillohet ngjarja.
1 pikë
4. Shkruaj mesazhin e pjesës. 2 pikë
Pyetje rreth njohurive gjuhësore
1. Gjej sinonimet e fjalëve: 3 pikë

a. pirgu
b. sodit
c. murrlan
2. Gjej antonimet e fjalëve: 3 pikë

a. i ri
b. hidhëroheshin
c. çoi
3. Kthe në numrin shumës emrat e mëposhtëm. 4 pikë

a. një ftua
b. një dragua
c. përroi
289
4. Shkruaj 2 grupe emërore me mbiemra të nyjshëm dhe të panyjshëm.
2 pikë
5. Nënvizo parafjalët në fjalitë e dhëna. 2 pikë

a. Marku kishte shkuar larg.
b. Afër lisit rriteshin lule erëmira.
c. Mos më qëndro larg.
d. Afër shtëpisë ndodhej një pyll me lisa.
6. Emrat në kllapa vendosi në tabelë (vajzë, fiq, libër, shteg, mësuese, kalë). 6 pikë
Lakimi i parë Lakimi i dytë Lakimi i tretë
7. Rretho fjalët ku është përdorur drejt apostrofi. 2 pikë

a. Ç’të sollën për dhuratë?
b. Ç’farë mësimi morët sot?
c. Ç’poezi të bukur lexove?
d. Ç’do ditë shkoj në palestër.
8. Rretho përgjigjen e saktë. Pjesa “ Kaprolli në luginën me dëborë“ është: 1 pikë

a. përrallë,
b. tregim realist.
9. Lako përemrin vetor ato. 5 pikë

E.
GJ.
Dh.
K.
Rr.
10. Shpjego kuptimin e fjalës vigjilje. 1 pikë

.
11. Analizo fjalët me të zeza në tekstin e mësipërm. Plotëso tabelën. 10 pikë
Emri Ll oji Gjinia Numri Rasa Lakimi
Pikët 0 -10 11 - 16 17 - 22 23 - 28 29 -34 35- 39 40 - 43

Nota 4 5 6 7 8 9 10
290
Grupi A
1. d
2. a
3. Gjetja saktë e fjalëve vlerësohet me 1 pikë.
4. Gjetja saktë e mesazhit vlerësohet me 2 pikë
Rreth njohurive gjuhësore
1. a. djalë
b. gëzohej
c. çerdhe
2. a. zbret
b. fillimi
c. i mërzitur
3. a. disa përrenj
b. disa kërcunj
c. ftonjtë
4. Grupet e sakta vlerësohen 2 pikë
5. b. - pranë lisit
d. - larg shtëpisë
6. lakimi I – djali, kryetar

lakimi II – miq, breg
lakimi III – zebra, fletore
7. c. ç’ dhe zëvendësohet me çfarë

d. Ç’të – zëvendësohet me çfarë
8. b. përrallë
9. ajo, i asaj, asaj i, atë (të) e, asaj (saj)
10. sfida - qëndrim i guximshëm ndaj dikujt ose diçkaje

i dimrit i përgjithsh. mashkullore njëjës gjinore I
çunakut i përgjithsh. mashkullore njëjës dhanore II
Marku i përveçëm mashkullore njëjës emërore II
folenë i përgjithsh. femërore njëjës kallëzore III
gjyshja i përgjithsh. femërore njëjës emërore III
291
Grupi B
1. d
2. a
3. Gjetja saktë e fjalëve vlerësohet me 1 pikë
4. Gjetja saktë e mesazhit vlerësohet me 2 pikë
Rreth njohurive gjuhësore
1. a. grumbulli
b. vështroj
c. acar
2. a. i vjetër
b. gëzoheshin
c. mori
3. a. disa ftonj
b. disa dragonj
c. përrenjtë
4. Gjetja saktë vlerësohet me 2 pikë
5. b. afër lisit
d. afër shtëpisë
6. lakimi I- libër, kalë

lakimi II – fiq, shteg
lakimi III – vajzë, mësuese
7. c. ç’ dhe zëvendësohet me çfarë

d. Ç’të – zëvendësohet me çfarë
8. a. përrallë
9. ato, i atyre, atyre u, ato, i atyre, tyre
10. vigjilje - dita para një feste

I drurëve i përgjithsh. mashkullore njëjës gjinore I
jetën i përgjithsh. mashkullore njëjës kallëzore III
çunaku i përveçëm mashkullore njëjës emërore II
lisnajës i përgjithsh. femërore njëjës rrjedhore III
gjyshja i përgjithsh. femërore njëjës emërore III
292
TesTi i TremujoriT iii

Emri Klasa
Lexo tekstin e mëposhtëm:

Kthjelltësia e qiellit shkoi me diellin, me lulet me verën. Vjeshta e trishtueshme erdhi dhe iku. Tani, po hyn
dimri, dhe qiellin do ta mbulojnë re të qeta e të ftohta. Sot, për herë të parë, zuri dëbora...
Prapa qelqeve të dritares, po shikoj flokët e dëborës. Ngadalë-ngadalë, bora fluturon flokë-flokë e shtrohet
mbi tokë.
Bie kudo, e duket se kërkon të ndreqë e të zbukurojë natyrën. Dy vajza të vogla po luajnë e në flokët e tyre
të artë, të lëshuar mbi shpatulla, bora shkruan trëndafila të argjendtë. Djemtë qeshin, hidhen, lozin e luftojnë
me topa. Zogjtë vërtiten rreth e rrotull pragjeve, për një thërrime buke!
Si në verë, gjithë bota jonë veshur me të bardha.
Flokë-flokë, po bie bora. Natyrës po i ndërron ngjyra...
1. Për cilën stinë bëhet fjalë në tregim? 1 pikë

- vera
- pranvera
- dimri
- vjeshta
2. Rretho fjalën që dallon stinën e dimrit. 1 pikë

a. kthjelltësia e qiellit, b. vjeshta, c. re, ç. bora.
3. Si e kupton shprehjen: 1 pikë

Bora shkruan trëndafila të argjendtë.
4. Shkruaj 4 fjalë (nga tregimi) ose shprehje që autori i përdor për të përshkruar borën. 4 pikë
1. 2. 3. 4.
5. Shkruaj në tabelë foljet e nënvizuara në tekst dhe plotësoje atë. 20 pikë
Folja Mënyra Koha Veta Numri Zgjedhimi
6. Nënvizo në fjalitë e dhëna kryefjalën dhe kallëzuesin. Gjej me se janë shprehur. 8 pikë
Anxhi është një vajzë punëtore.
Atë dimër, shiu i rrëmbyer i dëmtoi të mbjellat.
Kryefjala Me se shprehet
1.
2.
Kallëzuesi Me se shprehet
1.
2.
293
7. Vendos sipas kërkesës së tabelës fjalët me shkronja të zeza të tekstit të mësipërm. 4 pikë
Kundrinor i drejtë K. i zhdrejtë pa parafjalë K. i zhdrejtë me parafjalë Përcaktori
8. Vendos V në fjalët e ndara saktë në fund të rreshtit. 3 pikë

- bi-e di-mri - vjesh-ta
- n-gas - qiel-li - aku-lli
9. Formo fjali me foljet jap, dal duke i përdorur në kohën e kryer të thjeshtë, veta e tretë njëjës.
4 pikë
10. Shkruaj fjali me çdo lloj rrethori që ke mësuar. Trego me se shprehen.
12 pikë
Rrethanor Fjalia Me se shprehet
kohe
vendi
mënyre
sasie
shkalu
qëllimi
11. Shkruaj fjali ku kryefjala të shprehet me: 2 pikë

grup emëror:
përemër:
12. Shkruaj tri lidhëza që janë në tekst: 3 pikë

1. 2. 3.
13. Zgjero fjalinë e thjeshtë me gjymtyrë të dyta. 2 pikë

Bora fluturon.
14. Nënvizo se në cilin rast fjala afër është ndajfolje. 1 pikë

- afër shtëpisë - priste afër
15. Shkruaj 3 këshilla për në stinën e verës. 3 pikë

1.
2.
3.
Pikët 0‒17 18‒26 27‒35 36‒44 45‒53 54‒62 63‒69

Nota 4 5 6 7 8 9 10
294
Përgjigjet e pyetjeve:
Pyetja 1 – Dimri
Pyetja 2 – Bora
Pyetja 3 – Bora me flokët e saj të bardhë mbush flokët e vajzave.
Pyetja 4 – Në flokët e tyre të artë bora shkruan trëndafila të argjendtë, bota është veshur me të bardha
flokë-flokë
Pyetja 5
Folja Mënyra Koha Veta Numri Zgjedhimi
shkoi dëftore e kryer e III njëjës i parë
thjeshtë
do të mbulojnë dëftore e ardhme III shumës i parë
zuri dëftore e kryer e III njëjës i tretë
thjeshtë
fluturon dëftore e tashme III njëjës i parë
Pyetja 6
Kryefjala Me se shprehet
Anxhi emër
Punët e fshatit me grup emëror
Kallëzuesi Me se shprehet
1. është një vajzë jam + emër – kallëzues emëror
2. shkuan kallëzues foljor
Pyetja 7
K. i drejtë K.zh.p.p K.zh.m.p Përcaktori
Flokët e Natyrës (kujt?) Me diellin (me cilin?) për E dëborës (e kujt?) buke
dëborës një thërrime bukë
Pyetja 8 – dimri, vjeshta, akulli

Pyetja 9 – ai dha, ai doli
Pyetja 10 – Sot, në klasë, rregullisht, tepër, për shkak, me qëllim. (këtu ka alternativa të ndryshme)
Pyetja 11
Shokët e klasës...
Të gjithë ...
Pyetja 12 – dhe (iku) dhe (qiellin), e (shtohet)
Pyetja 13 – Bora e bardhë fluturon flokë-flokë mbi tokë.
Pyetja 14 – priste afër.
Pyetja 15
1. Duhet që rrezet e diellit të merren me ngadalë e kujdes.
2. Duhet të përdorim sa më shumë, lëngje, fruta, e perime të freskëta!
3. Duhet të kryeni aktivitet sportiv në plazh ose në mal!
295
CIP Katalogimi në botim BK Tiranë
Bego (Fekollari), Aida

Gjuha shqipe 5 : libër mësuesi për tekstin shkollor
/ Aida Bego (Fekollari), Irena Çuçi, Ilda Alushaj ;
red. Artemisa Bushi. – Tiranë, etj. : Albas, 2019
296 f. ; 20.5x27.5 cm.
ISBN 978-9928-282-74-3
I.Çuçi, Irena etj.
1.Gjuha shqipe 2.Tekste për mësuesit

3.Tekste për shkollat 9-vjeçare
811.18 (072) (075.2)

297

Liber Mesuesi Gjuha Shqipe 5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Liber Mesuesi Gjuha Shqipe 5

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Liber Mesuesi Gjuha Shqipe 5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Aida (Fekollari) Bego Irena Çuçi Ilda Alushaj

Shtëpia botuese Albas

Planifikimi i lëndës gjuha shqipe 5

Rezultatet e të nxënit për çdo kompetencë

Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin

Planifikimi i orëve vjetore sipas kompetencave

Kompetencat Të dëgjuarit Të folurit Të Të shkruarit Përdorimi Totali,

Planifikimi sintetik i lëndës në tre tremujorë

Nr.i Nr. i orëve Kompetenca Tema Orët

Tremujori i parë - 12 javë x 5 orë = 60 orë

1. 1. Lexojmë Aventura verore 1

32. 15. Lexojmë Rruga 2

Tremujori i dytë - 12 javë x 5 orë = 60 orë

61. 10 Shkruajmë Shkrimi biografik dhe autobiografik 1

81. 28 Njohuri gjuhësore Parafjalët 1

Tremujori i tretë 11 javë x 5 orë = 55 orë

121. 43 Njohuri gjuhësore Folja: tri zgjedhimet 2

35 javë x 5 orë = 175 orë

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

60. Shkruajmë Testi i të parë

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Libër mësuesi për tekstin “ Gjuha Shqipe

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Varianti i metodës: Shkruaj-Çifto-Shkëmbe

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vendi dhe koha e ngjarjes Personazhet kryesore

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

10. Marrëdhënia Pyetje-përgjigje

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

- lexuesi i dallon lehtësisht ne tekst,

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

12. Përmbledhja në grup

Vështrim i përgjithshëm mbi metodën

13. Përmbledhja bashkëpunuese