( ) *

Liceum !
!
Materiały do !
maturyWypracowania
! !
!

WYPRACOWANIA

Awangarda Krakowska -
założenia,
przedstawiciele
literat
PROFESOR BRYK

$ % "#b/d
ŚCIĄGAJ 0 0 GŁOSÓW

Awangarda Krakowska, wraz z jej

czołowymi przedstawicielami, uznana
została za grupę wiodącą w poszukiwaniu
tego, co nowe. Stąd zresztą jej nazwa -
avant-garde znaczy w języku francuskim
przednia straż. Drugi człon nazwy jest już
dość oczywisty - to Kraków właśnie był
centrum działania tej grupy.

REKLAMA

Sinsay Shop-Online
Sinsay

Słowo avant-gardeoznacza
dokładniej oddział zabezpieczający od czoła
główne siły maszerującej armii. Użycie
zatem terminologii czysto wojskowej
sugeruje bojowość grupy poetyckiej
noszącej nazwę Awangarda Krakowska, jej
dynamizm i oraz zmienność, które posłużyć
mają stworzeniu nowych form i stylów
artystycznych.

Nazwa sugeruje również łamanie

dotychczas praktykowanych stylów i form,
niewahanie się przed eksplorowaniem
tematyki zakazanej oraz wprowadzanie
nowych środków wyrazu artystycznego.

Awangarda Krakowska - czas i

okoliczności działania

Awangarda Krakowska działała w latach

1922-1927 i stała się w tym czasie inspiracją
m.in. dla Awangardy Lubelskiej. To właśnie
w 1922 roku przewodzący grupie Tadeusz
Peiper, główny teoretyk i twórca programu,
ogłosił manifest Miasto. Masa. Maszyna,
traktujący o założeniach nowej poezji.
Peiper, zwany zresztą "papieżem
Awangardy" napisał jeszcze dwie
programowe książki:Nowe usta i Tędy.

Na początku istnienia członkowie

Awangardy Krakowskiej publikowali swe
utwory w piśmie Nowa Sztuka, założonym
przez Peipera. Później Peiper zaczął
redagować artystyczno-literackie
czasopismo Zwrotnicai od maja 1922 do
października 1923 i od maja 1926 do
grudnia 1927 tam właśnie ukazywały się
utwory awangardzistów.

Awangarda Krakowska - przedstawiciele

Oprócz Peipera aktywni w grupie byli:

REKLAMA

Reklamy
Prześlij opinię

Dlaczego ta reklama?

Jan Paweł II Banknot Pozłacany

tylko 100 szt w cenie Promocyjnej

· Jan Brzękowski

· Jalu Kurek

· Tadeusz Peiper

· Julian Przyboś

· Adam Ważyk

Awangarda Krakowska - grupa sprzeciwu

wobec tradycji

Tradycje i nurty, które najbardziej mierziły

przedstawicieli Awangardy Krakowskiej, to:

- romantyzm: rola wieszczów czy proroków,

którą upodobali sobie romantycy, poetom
awangardowym była wstrętna jako rzecz
sztuczna. Według nich poezji nie tworzy się
z racji natchnienia czy innej tego typu
duchowej siły (można za nią było uznać, np.
talent). Tworzy się w efekcie opanowania
sztuki intelektualnej dyscypliny oraz
poddania się rygorom, co czyni z twórczości
wynik intelektualnego wysiłku.Artysta nie
ma zatem nic wspólnego z mitycznym
demiurgiem - jest rzemieślnikiem słowa, nie
wieszczem. Poezja zatem nie powinna
zapuszczać się w regiony niedostępne
intelektowi. Stąd porzucenie tak cenionej w
romantyzmie poetyki wyobraźni czy też snu
- to rozum winien panować nad wyobraźnią
poety

- historyzm lub wręcz przeciwnie -

futuryzm: to teraźniejszość powinna
stanowić główne zainteresowanie
poezji. Awangarda Krakowskaodrzuca
zatem zarówno historyzm, jak i futuryzm.
Miasto, masa, maszyna z manifestu Peipera
- to winno stanowić temat dla poety.

Pod względem kultu teraźniejszości,

awangardziści zgadzali się z założeniami
skamandrytów. Poeci awangardowi
kultywowali cywilizację wokół siebie,
postęp techniczny, zachwycały ich wielkie
aglomeracje miejskie

- sentymentalizm: Twórcy Awangardy

Krakowskiejunikają opisywania uczuć.
Odrzucają liryczny ekshibicjonizm,
preferując emocjonalną powściągliwość.
Zamiast epatowania uczuciem serwują
pośredniość, znaki zastępcze, symbole
uczuć, pseudonimy i ekwiwalenty: ich
poezja jest wymagająca.

Jeżeli konkretna nazwa zostaje zastąpiona

pseudonimem, będącym parafrazą, z
napięcia, które pojawia się pomiędzy
rzeczywistą nazwą a jej parafrazą, czytelnik
sam ma odczytać emocjonalny stosunek
podmiotu do przedmiotu (np. z muru
strzelił krwawy płomyk- chorągiewka
rewolucyjna, zapach wyszumiałej wiosny-
bez).

- dosłowność: Poezja Awangardy

Krakowskiej jest poezją nowej metafory,
która działa, jak nakładanie na siebie
nowych znaczeń - dosłowność jest
niewskazana, zatem w praktyce utwory
poetów Awangardy Krakowskiej są niczym
łamigłówki lub zadania matematyczne dla
czytelnika, co zresztą ilustruje również
wyżej opisana synonimiczność

- wielosłowie: Precz z watą słów- nawoływał

Przyboś. Poezja ma być kunsztowna niby
gotycka katedra - wzniesiona z
przemyślanych, nieprzypadkowych słów, by
wyrazić wiele, a nie zgrzeszyć nadmiarem.
Jej dyscyplina ma opanować chaos zjawisk -
jak najbardziej zasadne jest stosowanie się
do praw logiki. Minimum słów, maksimum
skojarzeń - stąd zasadność międzysłowia,
sugestii

- brak dyscypliny, jak, np. w romantycznym

synkretyzmie: praca twórcza winna być
organizowaniem chaosu natury przez
kulturę - awangardowe wartości, jak praca,
ład i dyscyplina przyświecają poetom w
kwestiach poetyki utworów.

- oderwanie sztuki od życia: twórczość ma

odpowiadać wrażliwości człowieka
żyjącego równolegle do czasu jej tworzenia.
W przypadku twórczości awangardzistów
będzie to podleganie sztuki prawom
rzeczywistości ukształtowanej przez
maszynę oraz technikę, W czasach
zachłyśnięcia ekonomią i celowością, i
sztuka ma podlegać określonym rygorom -
stąd ekonomia słów, spiętrzanie metafor.

Awangarda Krakowska - istota programu

poetyckiego

Program grupy, wyłożony w manifestach

Peipera oraz ukształtowany indywidualnie
w twórczości poszczególnych
członków Awangardy Krakowskiejmożna
streścić następująco:

tzw. kult 3xM( od Peiperowskiego

manifestu Miasto, Masa, Maszyna) -
kult współczesnej cywilizacji
artysta jako architekt-budowniczy
zdań, wyzwalacz ludzkiej wyobraźni
masowej, a zarazem rzemieślnik słowa
zamiast uczuć -obraz stanowiący ich
ekwiwalent
metafora kreująca rzeczywistość
czysto poetycką, odgrywająca rolę
nośnika uczuć niewyrażanych
bezpośrednio
zbliżenie rytmu poezji do rytmu prozy
- w efekcie odejście od bliskich,
regularnych rymów
używanie skrótów myślowych i
skondensowanej) metaforyki dla
zyskania kondensacji znaczeń słowa
ekonomiczność języka poetyckiego -
zwięzłość i oszczędności środków
stylistycznych
tematyka odnosząca się do
teraźniejszości
zainteresowanie nowością
emocjonalna powściągliwość
(antysentymentalizm i ucieczka przed
liryzmem)
intelektualna dyscyplina zamiast
rozterek
precyzyjna budowa wiersza, zwięzłość

Liceum Język polski

Materiały do matury

Podoba się?
"
' PODZIEL SIĘ " &

Zobacz podobne
- Awangarda Krakowska - program i jego
realizacje
- Formizm - wyjaśnienie terminu, cechy,
założenia i przedstawiciele
- Pozytywizm i jego główne założenia.
- Awangarda jako metoda twórcza –
futuryzm, ekspresjonizm i surrealizm
- Co to jest teatr absurdu? Najważniejsi
przedstawiciele tego nurtu

Komentarze (0)

Wpisz treść komentarza

SKOMENTUJ

BRYK.PL / WYPRACOWANIA / JĘZYK POLSKI / MATERIAŁY DO

MATURY / AWANGARDA KRAKOWSKA - ZAŁOŻENIA,
PRZEDSTAWICIELE

REKLAMA

NAPISZ DO NAS FAQ

MAPA SERWISU NEWSROOM

REKLAMA REGULAMIN

Korzystanie z portalu oznacza akceptację Regulaminu.

Polityka Cookies. Prywatność. Copyright: INTERIA.PL 1999-
2022 Wszystkie prawa zastrzeżone.

PRZEJDŹ NA