NỘI DUNG CHÍNH

• Kinh tế Trung Quốc được dự báo sẽ gặp rất nhiều

thách thức trong quý I/2020 bởi dịch bệnh Corona.
Khu vực dịch vụ sẽ chịu ảnh hưởng mạnh nhất, qua
đó tác động lớn tới tăng trưởng GDP do tỷ trọng khu
vực này hiện chiếm tới 54% GDP của Trung Quốc;

• Cũng giống như Trung Quốc, khu vực dịch vụ của

Việt Nam được đánh giá sẽ bị tác động nhiều nhất
BÁO CÁO NHANH VỀ TÁC ĐỘNG
bởi dịch bệnh, điển hình là các ngành: vận tải, lưu
CỦA DỊCH CORONA ĐẾN KINH TẾ trú, du lịch, bán lẻ, nhà hàng, hoạt động giải trí; Tính

VIỆT NAM VÀ TRUNG QUỐC
--- Tháng 02/2020 ---
Chuyên viên thực hiện: Trần Hải Yến
Email: tranhaiyen@baoviet.com.vn
• Ngoài khu vực dịch vụ thì khu vực nông – lâm - thuỷ
tổng các nhóm dịch vụ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ
tình hình suy giảm do dịch bệnh như Bán buôn và
bán lẻ; sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động
cơ; Vận tải, kho bãi; Dịch vụ lưu trú và ăn uống;
Nghệ thuật, vui chơi và giải trí hiện chiếm khoảng
17.3% trong GDP năm 2019.
sản của Việt Nam cũng sẽ chịu tác động tiêu cực từ
dịch bệnh khi hoạt động xuất khẩu nông lâm thuỷ
sản sang thị trường Trung Quốc có thể sẽ sụt giảm;

• Đối với khu vực công nghiệp – xây dựng, sự gián

đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu xuất phát từ
dịch bệnh ở Trung Quốc có thể sẽ ảnh hưởng đến
việc nhập khẩu một số mặt hàng làm nguyên vật

Khối Phân Tích & TVĐT liệu đầu vào cho sản xuất tại Việt Nam;

CTCP Chứng Khoán Bảo Việt • Với nỗ lực và các biện pháp quyết liệt của Chính

Trụ sở chính Hà Nội phủ hiện nay, chúng tôi kỳ vọng mức độ lây lan của
Số 72 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, HN dịch Corona tại Việt Nam sẽ nằm trong tầm kiểm
Tel: (84-24)-3928 8080
Fax: (84-24)-3928 9888 soát. Trong kịch bản này, BVSC dự báo GDP
Email: research-bvsc@baoviet.com.vn trong quý I/2020 có thể sẽ tăng quanh mức 6,5%,
Website:www.bvsc.com.vn
thấp hơn 0,2-0,4% so với cùng kỳ năm 2019, sau
Chi nhánh Hồ Chí Minh đó sẽ dần hồi phục trở lại bắt đầu từ quý II/2020.
Số 233 Đồng Khởi, Quận I, HCM
Tel: (84-28)-3914 6888 Mặc dù vậy, với tính chất phức tạp và nguy hiểm
Fax: (84-28)-3914 7999 của dịch bệnh, chúng tôi cũng không loại trừ khả
năng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng
tiêu cực đến hết quý II/2020.

1
1) Kinh tế Trung Quốc - Khó càng thêm khó trong quý I/2020
Dịch viêm phổi do virus corona gây ra đã và đang gây hoang mang cho nhà đầu tư trên toàn thế
giới. Thành phố Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc đang là tâm điểm của dịch bệnh,
kéo theo nhiều ảnh hưởng dây chuyền đền toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc. Một số đánh giá của
BVSC về tác động của dịch bệnh đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới như sau:

• Việc Trung Quốc quyết định kéo dài kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán sẽ tác động đến tình
hình sản xuất của nước này trong quý I. Cuối tuần trước, Trung Quốc đã công bố chỉ
số PMI thuộc lĩnh vực sản xuất trong tháng 1/2020 ở mức 50 điểm, giảm nhẹ so với mức
50,2 điểm trong tháng trước đó. Tuy nhiên, số liệu này dựa trên các cuộc khảo sát tiến
hành trước ngày 20/01/2020. Trong khi đó, sự lan rộng của virus kéo theo sự chú ý của
dư luận mới chỉ bắt đầu từ giữa tháng 1/2020. Điều này đồng nghĩa với việc số liệu PMI
tháng 1/2020 chưa phản ánh hết tác động của dịch bệnh. Chúng tôi cho rằng mức độ xấu
nhất của chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ rơi vào tháng 2/2020 (tháng dịch bệnh ở giai
đoạn bùng phát mạnh) với điểm số giảm sâu so với ngưỡng 50 điểm. Ngoài ra, chỉ số
PMI thuộc lĩnh vực dịch vụ thậm chí sẽ còn có mức giảm điểm mạnh hơn so với PMI
thuộc lĩnh vực sản xuất.
Hình 1: Dự báo PMI của Trung Quốc sẽ giảm mạnh trong tháng 02/2020 do dịch bệnh

Dự báo PM I tháng 2
của Trung Quốc sẽ
giảm mạnh do dịch
56 Corona

54

52

50

48

46

44
1/1/2018
2/1/2018
3/1/2018
4/1/2018
5/1/2018
6/1/2018
7/1/2018
8/1/2018
9/1/2018

1/1/2019
2/1/2019
3/1/2019
4/1/2019
5/1/2019
6/1/2019
7/1/2019
8/1/2019
9/1/2019

1/1/2020
2/1/2020
12/1/2018

11/1/2019
12/1/2019
10/1/2018
11/1/2018

10/1/2019

China PMI manufacturing China PMI Non- manufacturing

Nguồn: Bloomberg, BVSC

Trong kịch bản xấu, nếu dịch bệnh diễn biến ngoài tầm kiếm soát, Chính phủ Trung Quốc
có thể sẽ có thêm các biện pháp cứng rắn, dẫn đến các hoạt động sản xuất bị buộc phải
ngừng trệ tại nhiều tỉnh và thành phố hơn (không chỉ giới hạn ở Vũ Hán). Nếu điều này
xảy ra, chỉ số PMI của Trung Quốc sẽ còn sụt giảm mạnh trong ngắn hạn.

• Sự gián đoạn sản xuất của Trung Quốc cũng có thể có những ảnh hưởng tiêu cực
nhất định tới tình hình sản xuất toàn cầu do nước này hiện đang là một mắt xích lớn
trong chuỗi cung ứng của kinh tế thế giới. Sự thiếu hụt nguyên vật liệu nhập khẩu từ
Trung Quốc có thể sẽ làm gián đoạn sản xuất tại một số quốc gia, điển hình như khu vực
ASEAN.

2
 Hình 2: Tỷ trọng nhập khẩu từ Trung Quốc các loại hàng hóa trung gian của các nước (2015)

Nguồn: Bloomberg

• Khu vực được đánh giá bị tác động nhiều nhất bởi dịch bệnh là dịch vụ, điển hình
là các ngành: vận tải, bán lẻ, nhà hàng, các hoạt động giải trí. Đáng lưu ý, tỷ trọng
khu vực dịch vụ trong GDP của Trung Quốc đã tăng mạnh 12 điểm phần trăm trong 17
năm qua, từ mức 42% vào năm 2003 (năm bùng phát dịch SARS) lên mức 54% hiện nay.
Với tỷ trọng lớn như trên, nếu dịch bệnh lần này không sớm được kiểm soát, tác động
đến GDP của Trung Quốc có thể sẽ nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.
Hình 3: Khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng ngày càng cao
trong cơ cấu GDP của Trung Quốc
60
54.15

50

40

30

20

10

0
3/1/2000

7/1/2001
3/1/2002

7/1/2003
3/1/2004

7/1/2005
3/1/2006

7/1/2007
3/1/2008

7/1/2009
3/1/2010

7/1/2011
3/1/2012

7/1/2013
3/1/2014

7/1/2015
3/1/2016

7/1/2017
3/1/2018

7/1/2019
11/1/2000

11/1/2002

11/1/2004

11/1/2006

11/1/2008

11/1/2010

11/1/2012

11/1/2014

11/1/2016

11/1/2018

Services as % GDP Manufacturing as % GDP

Nguồn: Bloomberg

• Ở giai đoạn cao điểm của dịch SARS, tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã giảm 2 phần
trăm, từ mức 11,1% trong quý I/2003 xuống còn 9,1% trong quý II/2003. Điểm đáng lưu
tâm là trong dịch bệnh SARS lần trước, kinh tế Trung Quốc đang trong pha mở rộng của
chu kỳ kinh tế trong khi thời điểm hiện tại, kinh tế nước này đang trong chu kỳ suy giảm.
Do vậy, dịch bệnh Corona sẽ càng khiến kinh tế Trung Quốc gặp khó khăn, ít nhất là

3
 trong quý I, thậm chí kéo dài sang cả quý II/2020 (trong dịch SARS năm 2003, Trung
Quốc phải mất 8 tháng để khống chế dịch bệnh với hơn 8.000 ca nhiễm và 800 người
chết). Theo dự báo của Bloomberg, tăng trưởng GDP của Trung Quốc cho cả năm 2020
có thể sẽ về mức 5,7% - giảm 0,4% so với mức 6,1% của năm 2019.
Hình 4: Tăng trưởng GDP của Trung Quốc

16

14
Dịch SARS 2003

12

10

0
3/1/2000

7/1/2001
3/1/2002

7/1/2003
3/1/2004

7/1/2005
3/1/2006

7/1/2007
3/1/2008

7/1/2009
3/1/2010

7/1/2011
3/1/2012

7/1/2013
3/1/2014

7/1/2015
3/1/2016

7/1/2017
3/1/2018

7/1/2019
11/1/2000

11/1/2002

11/1/2004

11/1/2006

11/1/2008

11/1/2010

11/1/2012

11/1/2014

11/1/2016

11/1/2018
Nguồn: Bloomberg

• Số liệu đáng quan tâm nhất nhằm đánh giá những ảnh hưởng của dịch bệnh là doanh số
bán lẻ của Trung Quốc. Tuy nhiên, số liệu về bán lẻ trong tháng 1 và tháng 2 sẽ chỉ được
công bố vào thời điểm giữa tháng 3 tới nhằm tránh yếu tố nhiễu do Tết Nguyên Đán. Do
doanh số bán lẻ được công bố với độ trễ như trên, số liệu PMI khu vực sản xuất và
dịch vụ tháng 2 của Trung Quốc sẽ đặc biệt trở nên quan trọng.

2) Tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất định trong quý
I/2020
Tính đến 02/02/2020, là nước có đường biên giới sát với Trung Quốc, Việt Nam đã ghi nhận 8 ca
nhiễm virus Corona. Mặc dù số ca nhiễm chưa cao và cũng chưa có trường hợp nào tử vong nhưng
Chính phủ cũng đã có những biện pháp tương đối mạnh nhằm ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm bệnh,
điển hình như: tạm dừng cấp visa cho khách du lịch từ Trung Quốc, tạm dừng các lễ hội chưa tổ
chức, cho phép sinh viên, học sinh nghỉ học 1 tuần. BVSC đánh giá những động thái trên sẽ có ảnh
hưởng tiêu cực nhất định tới kinh tế Việt Nam, cụ thể như sau:

• Cũng giống như Trung Quốc, khu vực dịch vụ của Việt Nam được đánh giá sẽ bị tác
động nhiều nhất bởi dịch bệnh Corona, điển hình là các ngành vận tải, lưu trú, du
lịch, bán lẻ, nhà hàng, hoạt động giải trí. Năm 2019, khách Trung Quốc chiếm khoảng
30% tổng lượng khách nước ngoài đến Việt Nam nên việc dừng cấp visa cho khách Trung
Quốc chắc chắn sẽ khiến ngành du lịch chịu thiệt hại. Ngoài ra, thời điểm hiện tại là cao
điểm về hoạt động du xuân, lễ hội của khách du lịch trong nước nên dịch bệnh cũng sẽ
khiến hoạt động này suy giảm đáng kể. Đáng chú ý đây là những hoạt động du lịch mang
tính thời điểm, mùa vụ nên rất khó bù đắp trở lại trong các tháng tới, kể cả khi đã hết dịch
bệnh.
4
 Trong cơ cấu GDP năm 2019 của Việt Nam, khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng 41,6%. Mặc dù
tỷ trọng này chưa cao như Trung Quốc nhưng khu vực dịch vụ chiếm tới 45% trong tổng
mức tăng GDP của Việt Nam. Trong đó, những ngành có mức tăng trưởng cao hơn hẳn
bao gồm: Bán buôn và bán lẻ (tăng 8,82%); vận tải, kho bãi (tăng 9,12%)... Đây đều là
những ngành sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ dịch bệnh. Tính tổng các nhóm dịch vụ chịu ảnh
hưởng trực tiếp từ tình hình suy giảm do dịch bệnh như như Bán buôn và bán lẻ; sửa chữa
ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ; Vận tải, kho bãi; Dịch vụ lưu trú và ăn uống; Nghệ
thuật, vui chơi và giải trí hiện chiếm khoảng 17,3% trong GDP năm 2019.
Hình 4: Cơ cấu GDP của Việt Nam qua các năm

50.0

45.0 41.6

40.0

35.0

30.0

25.0

20.0

15.0

10.0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Nông, lâm nghiệp và thuỷ sản Công nghiệp và xây dựng Dịch vụ

Nguồn: GSO, BVSC

• Ngoài khu vực dịch vụ thì khu vực nông lâm thuỷ sản cũng sẽ chịu tác động tiêu cực
từ dịch bệnh khi hoạt động xuất khẩu nông lâm thuỷ sản sang thị trường Trung Quốc
có thể sẽ sụt giảm. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính các mặt hàng nông sản của
Việt Nam khi năm 2019, xuất khẩu nông sản sang thị trường này đạt 5,92 tỷ USD, chiếm tỷ
trọng 35%. Do đó, nếu hoạt động giao thương với Trung Quốc bị ảnh hưởng do dịch bệnh,
tăng trưởng của khu vực nông - lâm - thuỷ sản (vốn đã ở mức thấp) sẽ có nguy cơ suy
giảm thêm, từ đó kéo theo cầu tiêu dùng của người lao động thuộc khu vực này cũng giảm
theo. Tuy nhiên, việc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc qua đường biên mậu phần nào
bị ảnh hưởng chủ yếu do sự chủ động từ phía Việt Nam. Do đó, khi tình hình dịch bệnh
được kiểm soát, hoặc các cơ quan quản lý đưa được ra cách thức quản lý hợp lý để duy trì
việc xuất-nhập khẩu hàng hóa trong khi vẫn kiểm soát con người vận hành, chúng tôi cho
rằng các hoạt động này cũng sẽ nhanh chóng được nối lại, qua đó giảm thiểu thiệt hại đến
xuất khẩu nông sản của Việt Nam.

• Đối với khu vực công nghiệp – xây dựng, sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn
cầu xuất phát từ dịch bệnh ở Trung Quốc có thể sẽ ảnh hưởng đến việc nhập khẩu
một số mặt hàng làm nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất tại Việt Nam. Theo số liệu
của Tổng cục hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Trung Quốc năm
2019 chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, trong đó xuất khẩu sang
thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng 24% còn nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm tỷ trọng
cao hơn (38,7%). Trên cơ sở đó, dịch bệnh tại Trung Quốc có thế gây ảnh hưởng đến sản
xuất một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu
5
 của Việt Nam như điện thoại và linh kiện điện tử; máy vi tính, sản phẩm điện tử, dệt may,
da giày….
Hình 5: Tổng kim ngạch XNK của Việt Nam sang Trung Quốc qua các năm

600000

500000

400000

300000

200000

100000

0
2014 2015 2016 2017 2018 2019
im ngạch N của N v i TQ T ng im ngạch N của iệt Nam

Nguồn: Tổng cục hải quan, BVSC

Hình 6: Tỷ trọng thị trường Trung Quốc trong xuất khẩu và nhập khẩu của Việt nam

50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
2014 2015 2016 2017 2018 2019

T ng của N t i TQ T ng gi trị T ng N của N t TQ T ng gi trị N

Nguồn: Tổng cục hải quan, BVSC

Về tổng thể, với nỗ lực và các biện pháp quyết liệt của Chính phủ hiện nay, chúng tôi kỳ vọng mức
độ lây lan của dịch Corona tại Việt Nam sẽ nằm trong tầm kiểm soát với số ca nhiễm và tử vong
không lớn. Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải sớm tìm ra các biện pháp thích ứng với tình hình dịch
hiện nay để đảm bảo bảo duy trì tính thông suốt của lưu thông hàng hóa và kiểm soát dịch bệnh
(như tách bạch một đội ngũ lái xe, con người vận hành chuyên hoạt động từ cửa khẩu sang Trung
Quốc và một đội ngũ hoạt động riêng trong nội địa…). Trong kịch bản này, BVSC dự báo GDP
trong quý I/2020 có thể sẽ tăng quanh mức 6,5%, thấp hơn 0,2-0,4% so với cùng kỳ năm
2019, sau đó sẽ dần hồi phục trở lại bắt đầu từ quý II/2020. Mặc dù vậy, với tính chất phức tạp và
nguy hiểm của dịch bệnh, chúng tôi cũng không loại trừ khả năng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục chịu
ảnh hưởng tiêu cực đến hết quý II/2020.

6
KHUYẾN CÁO SỬ DỤNG
Tất cả những thông tin nêu trong báo cáo phân tích này đã được xem xét cẩn trọng, tuy nhiên báo cáo chỉ nhằm mục tiêu cung
cấp thông tin mà không hàm ý khuyến cáo người đọc mua, bán hay nắm giữ chứng khoán. Người đọc chỉ nên sử dụng báo cáo
phân tích này như một nguồn thông tin tham khảo. Mọi quan điểm cũng như nhận định phân tích trong báo cáo cũng có thể được
thay đổi mà không cần báo trước. Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) có thể có những hoạt động hợp tác kinh
doanh với các đối tượng được đề cập đến trong báo cáo. Người đọc cần lưu ý rằng BVSC có thể có những xung đột lợi ích đối
với các nhà đầu tư khi thực hiện báo cáo phân tích này.

Báo cáo này có bản quyền và là tài sản của BVSC. Mọi hành vi sao chép, sửa đổi, in ấn mà không có sự đồng ý của BVSC đều
trái luật. Bản quyền thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt.

KHỐI PHÂN TÍCH VÀ TƯ VẤN ĐẦU TƯ

BỘ PHẬN KINH TẾ VĨ MÔ & CHIẾN LƯỢC THỊ TRƯỜNG

Phạm Tiến Dũng Trần Hải Yến Trụ sở chính Hà Nội

Trưởng bộ phận
pham.tiendung@baoviet.com.vn
Kinh tế Vĩ mô Số 72Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, HN
tranhaiyen@baoviet.com.vn Tel: (84-24)-3928 8080
Fax: (84-24)-3928 9888
Email: research-bvsc@baoviet.com.vn
Website: www.bvsc.com.vn

Chi nhánh Hồ Chí Minh

Số 233 Đồng Khởi, Quận I, HCM
Tel: (84-28)-3914 6888
Fax: (84-28)-3914 7999

KHUYẾN CÁO SỬ DỤNG

Tất cả những thông tin nêu trong báo cáo phân tích này đã được xem xét cẩn trọng, tuy nhiên báo cáo chỉ nhằm mục tiêu cung
cấp thông tin mà không hàm ý khuyến cáo người đọc mua, bán hay nắm giữ chứng khoán. Người đọc chỉ nên sử dụng báo cáo
phân tích này như một nguồn thông tin tham khảo. Mọi quan điểm cũng như nhận định phân tích trong báo cáo cũng có thể được
thay đổi mà không cần báo trước. Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) có thể có những hoạt động hợp tác kinh
doanh với các đối tượng được đề cập đến trong báo cáo. Người đọc cần lưu ý rằng BVSC có thể có những xung đột lợi ích đối
với các nhà đầu tư khi thực hiện báo cáo phân tích này.

Báo cáo này có bản quyền và là tài sản của BVSC. Mọi hành vi sao chép, sửa đổi, in ấn mà không có sự đồng ý của BVSC đều
trái luật. Bản quyền thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt.

KHỐI PHÂN TÍCH VÀ TƯ VẤN ĐẦU TƯ

BỘ PHẬN KINH TẾ VĨ MÔ & CHIẾN LƯỢC THỊ TRƯỜNG

Phạm Tiến Dũng Trần Hải Yến Trụ sở chính Hà Nội

Trưởng bộ phận
pham.tiendung@baoviet.com.vn
Kinh tế Vĩ mô Số 72 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, HN
tranhaiyen@baoviet.com.vn Tel: (84-24)-3928 8080
Fax: (84-24)-3928 9888
Email: research-bvsc@baoviet.com.vn
Website: www.bvsc.com.vn

Chi nhánh Hồ Chí Minh

Số 233 Đồng Khởi, Quận I, HCM
Tel: (84-28)-3914 6888
Fax: (84-28)-3914 7999