Ano ang pananaliksik ?

• Ang pananaliksik ay paraan ng paghahanap ng teoriya, pagsubok sa

teoriya o paglutas ng isang suliranin.
• Halimbawa, kung ang ating mga eksperto sa bigas ay naghahanap ng
pinakamahusay na uri ng bigas ayon sa dami ng ani bawat ektarya,
sarap at katatagan nito, tayo naman ay naghahanap ng teoriya.
• Kung sinasabi natin na ang paggamit ng modules ang pinakamahusay na
paraan ng pagtuturo at gusto nating patunayan ito, tayo ay magsusuri
ng teoriya.
• Kung minsan kailangan natin ang mga materyales para sa isang
layunin. Halimbawa, kailangan natin ang pagsusulit upang sukatin ang
mga pagpapahalaga ng mga mag-aaral natin ngayon sa kanilang sistema
kasama na ang kasidhian. O di kaya’y kailangan nating makagawa ng
isang aklat na panturo ng isang asignatura.
• Sa dalawang kasong nabanggit, ang mga materyales ay kailangang
subukin para matiyak ang kabisaan ng mga ito. Dapat isanib sa
materyales ang mga kailangang pagwawasto at pagbabago bunga ng
isinagawang try-out.
• Ang dalawang halimbawang ito ay nangangailangan din ng pananaliksik
at sa lenggwahe ng pananaliksik tinatawag silang P at D o Pananaliksik
at Paglinang na uri ng pananaliksik

Kerlinger (1973)
• ang pananaliksik bilang isang sistematiko, kontrolado, empirikal, at kritikal
na imbestigasyon ng mga proposisyong haypotetikal tungkol sa inaakalang
relasyon sa mga natural na pangyayari.

• Ang pananaliksik ay sistematiko kapag sumusunod ito sa mga hakbang o

yugto na nagsisimula sa pagtukoy sa suliranin, paguugnay ng mga suliranin
sa mga umiiral na teoriya, pangangalap ng datos, pagsusuri at
pagpapakahulugan sa mga datos na ito, pagbuo ng kongklusyon, at
pagsasanib ng mga kongklusyong ito sa batis ng karunungan. Sa kaso ng P
at D, sinusubok muna ang mga nagawang materyales bago maisama sa
batis ng karunungan.

• Ang siyentipikong pananaliksik ay kontrolado at ang bawat hakbang ng

imbestigasyon ay nakaplano. Walang puwang sa ganitong gawain ang mga
likhang-isip at panghuhula. Ang suliranin ay lubusang binibigyang linaw,
 ang mga baryabol ay tinutukoy at ang mga instrument ay maingat na
pinipili o nililinang at ang mga kongklusyon ay batay lamang sa mga datos
na nakuha. Samakatuwid, ang mga kongklusyon at rekomendasyon ay
batay sa mga natuklasan.

• Sa sandaling makolekta na ang mga datos, mapapasakamay na ang mga

ebidensya para patunayan, o pawalang-saysay ang hinuha o palagay na
binalangkas sa simula pa lamang ng imbestigasyon. Ang mga empirikal na
datos na ito ang siyang bubuo ng batayan ng mga kongklusyon. Ang lahat
ay kontrolado kaya’t ang sinumang tagamasid sa imbestigasyon ay
magkakaroon ng lubos na tiwala sa mga resulta. Dahil ginamitan ng kontrol
ang pananaliksik, eksakto at tama ang mga resultang inaasahan. Ang buong
gawain ay nakahanda para sa kritikal na paghusga sa kabuuang
pananaliksik.

Ano ang mga Pinagbubuhatan ng Suliranin?

• Ang buong paligid. Komunidad na ating tinitirhan

• Sa loob ng klasrum na inyong tinitigilan habang kayo ay nakikipag-
interaksyon sa inyong mga kamag-aral at guro
• Ang mga diyaryo, magasin at dyornal
• Ang ilan sa mga istudyante ay umaasa na lamang sa kanilang mga guro,
magulang at kaibigan sa paghanap ng suliranin. Tunay na nakasisiya sa
isang guro na makitang ang kanyang istudyante ay nakapipili ng suliranin
sa sarili niyang sikap at hindi umaasa sa iba.

Anu-ano ang mga Katangian ng Isang Mahusay na Suliranin?

• Mahalaga na may interes ka rito.

• Kailangan ay may kapaki-pakinabang na halaga ito sa iyo, sa iyong paaralan,
o komunidad.
• Dapat ay hindi pa ito lubhang nasasaliksik.
• Ito ay dapat na nagtataglay ng bagong kaisipan.
• Kailangan ay saklaw ito ng iyong karanasan.
• Dapat na matapos sa loob ng panahong itinakda, halimbawa isang semester
o isang taon depende sa asignatura na nangangailangan nito.
• Dapat na maging libre ito sa legal o moral na balakid.
Paano Inilalahad ang Suliranin?

• Bawat pananaliksik ay nagsisimula sa isang suliranin o mga suliranin. Sa

simula, ang suliranin na iyong napili ay maaaring napakalawak. Kung sakali,
ito ay kailangang gawing tiyak. O ang pangunahing pangkalahatang suliranin
ay maaaring gawing maliliit at tiyak.

Paano Ginagawang Tiyak ang Suliranin?

a) Magbasa ng maraming babasahin. Ang iyong paksa ay malawak sa

dahilang wala kang gaanong kaalaman dito. Kaya marahil ay kailangang
magsarbey ka pa ng literature. Halimbawa, ang napili mong paksa ay
tungkol sa interes.

b) Bilang unang hakbang, ibigay ang kahulugan ng interes. Kunin ang

kahulugan sa iba’t ibang sanggunian. Matutong magtala at sumulat ng
mga kahulugan sa kard. Magbasa ng mga aklat na sinulat ng mga
banyagang awtor. Kumunsulta rin sa mga lokal na awtor sa
pamamagitan ng pagsangguni sa mga aklat sa edukasyon at sikolohiya.

c) Ipagpatuloy ang pagbabasa ng literatura. Ano ang sinasabi ng mga

awtor tungkol sa interes?

d) Anong espesyal na aspekto ng interes ang iyong natipon? Maaari ka

bang magbigay ng ilang baryabol? Ito ba’y interes sa mga laruan o sa
mga babasahing iyong nakita? Ang seks ba ay may kaugnayan sa
pagkakaiba ng interes? Ang mga grupo ba ng iba’t ibang antas ng
lipunan ay may pagkakaiba rin ng interes?

Ang pamagat ay dapat nasusulat nang maliwanag at tiyak. Mas mabuti

kung ang mga baryabol na kasama sa pag-aaral ay nakasulat at kasama
rin sa pamagat. Ginagawa nitong mas tiyak ang pamagat.

Nasa ibaba ang ilang pamagat ng pananaliksik. Inilalahad sa Hanay 1 ang mga
pamagat na kailangang rebisahin. Ipinakikita naman sa Hanay 2 ang inayos na
mga pamagat.
• 1) Isang Pag-aaral Tungkol sa mga “Underachievers

• 1) Ang mga Underachievers sa Ika-anim na Baitang at ang mga Salik na

Naging Sanhi ng Kanilang Underachievement

2) Isang Pag-aaral sa Interes ng mga Mag-aaral sa Mataas na Paaralan

• 2) Ang mga Interes ng mga Mag-aaral sa Unang Taon ng Mataas na Paaralan

ng Ramon Magsaysay at ang Kaugnayan Nito sa Ilang Baryabol

•3)IsangSarbeysaOportunidadnaMakapagtrabahoatm
g a Programang Pagsasanay

• 3 ) M g a O p o r t u n i d a d s a Pagtatrabaho at Programang Pagsasanay Para

sa mga Wala sa Paaralang K abataan sa Isang Komunidad

• 4) Isang Pag-aaral sa Bisa ng “Feedback” sa natamo ng mga Istudyante

• 4 ) A n g m g a E p e k t o n g “Feedback” sa Tagumpay sa Agham ng mga Mag-

aaral na Nasa Ikatlong Taon ng Mataas na Paaralan ng Lakandula

• 5 ) Ang Profile na Pam- personalidad ng mga Magaaral

• 5 ) Ang Profile na Pampersonalidad ng mg a Mag-aaral sa Unang Taon ng

Mataas na Paaralan ng Batangas National High School at Ilang Kaugnay na
Baryabol

Paano Magagawang Mas Tiyak ang mga Tanong?

• Pag-aralan ang mga tanong na nasa ibaba. Pansinin kung paano binago ang
mga ito gaya ng ipinakikita sa ikalawang hanay. Makagagawa ka na ba ng mga
tiyak na tanong para sa pag-aaral na iyong binabalak?

• a) Paano nagkakaiba-iba ang interes ng mga mag-aaral na nasa ikalawang

taon ng mataas na paaralan?
• a) Paano nagkakaiba-iba ang mga interes ng mga mag-aaral na lalaki at
babae na nasa ikalawang taon ng mataas na paaralan?
• b) Paano nagkakaiba-iba ang kawilihan sa mga laro ng mga mag-aaral na
nasa ika-apat na taon ng mataas na paaralan?
• b ) Pa a n o n a g k a k a i b a s a kawilihan sa laro ang mga lalaki at mga
babae na nasa ika-apat na taon ng mataas na antas?

• c) Paano nagkakaiba ang mga preperensya sa pagbasa?

• c ) Pa a n o n a g k a k a i b a s a preperensya sa pagbasa ang mga mag-aaral
na nabibilang sa tatlong pangkat- sosyoekonomiko sa unang taon ng mataas
na paaralan?

• d) Nagkakaiba-iba ba ang preperensya sa mga programa sa telebisyon?

• d) May pagk ak aiba ba sa preperensya sa mga programa sa telebisyon ang
mga lalaki at mga babae na nasa ikatlong taon ng mataas na paaralan?

• e) May pagkakaiba ba ang mga m a g - a a r a l s a k a n i l a n g

underachievement?
• e ) M a y r e l a s y o n b a n g kalagayang sosyo-ekonomiko sa
underachievement ng mga mag-aaral sa ika-anim na baitang?

• f) Ano ang mga pagkakaiba ng profile na pampersonalidad ng mga mag-aaral

sa unang taon ng mataas na paaralan?
• f ) P a a n o n a g k a k a i b a s a personalidad ang mga magaaral na lalaki at
babae na nasa unang taon ng mataas na paaralan?

• g) Ano ang epekto ng feedback sa pagkatuto ng agham?

• g) Epektibo ba ang feedback sa pagtuturo ng agham?

• h ) Pa a n o n a u u g n a y a n g adjustment pattern hulwaran ng pang-angkop

sa natamo?
• h ) Pa a n o n a u u g n a y a n g adjustment patter n ng mga m a g - a a r a l s a
k a n i l a n g i s k o l a s t i k n a n a t a m o (scholastic achievement)?

• i) Anu-ano ang mga katangian ng mga mag-aaral sa ikatlong taon ng mataas

na paaralan?
• i ) A n o a n g u g n a y a n n g kakayahang mental, iskolastik n a n a t a m o a t
p r o f i l e n a pampersonalidad ng mga magaaral sa ikalawang taon ng mataas
na paaralan?

j) Anu-ano ang mga kalagayang pangkabuhayan ng mga magaaral sa mataas

na paaralan?
• j) May kaugnayan ba ang kalagayang pangkabuhayan sa iskolastikong
natamo ng mga m a g - a a r a l s a m a t a a s n a paaralan?

Ano ang Haypotesis?

• Gay (1976) - ang haypotesis ay pansamantalang paliwanag para sa mga

tiyak na gawi o kaasalan, mga bagay na hindi pangkaraniwan o mga
panyayaring naganap o magaganap. Ipinahahayag nito ang iyong mga
inaasahan tungkol sa pagkakaugnay ng mga baryabol sa iyong pananaliksik.

• McGuigan (1978) - ang haypotesis ay isang maaaring subuking pahayag

tungkol sa potensyal na ugnayan ng dalawa o mahigit pang baryabol.

Anu-ano ang mga tungkulin ng Haypotesis?

• a) Isineset nito ang iyong kaisipan sa simula pa lamang ng iyong pag-aaral.

• b) Isinasaayos nito ang susunod na hakbang ng iyong imbestigasyon.
• c) Nakatutulong ito sa pagbibigay ng pormat para sa presentasyon ng mga
datos na iyong pag-aaralan.

Anu-ano ang mga Katangian ng Mabuti at Mahusay na Haypotesis?

• a) Ito ay dapat na maging makatwiran.
• b) Dapat nitong ipahayag ang relasyon o pagkakaugnay-ugnay ng
mga baryabol.
• c) Ito'y pwedeng subukin o suriin.
• d) Ito'y dapat na batay sa datihang mga resulta.

Anu-ano ang mga Uri ng Haypotesis? Paano Ito Nagkakaiba-iba?

• a) Null Hypothesis (Walang Bisang Palagay/Haypotesis) - Ang ibig

sabihin, ipinalalagay na walang pagkakaiba relasyon, pagkakaugnay, epekto o
interkasyon . Ang null ay nangangahulugang hindi nakikita / hindi totoo.

• b) Alternative hypothesis (Alternatibong Palagay) - Ito ay kabaligtaran

ng Null Hypothesis. Ipinahihiwatig nito na ang palagay ay may pagkakaiba
pagkakaugnayan, epekto o interaksyon sa mga baryabol.

Ano ang Ibig Sabihin ng Lawak at Limitasyon?

• - Ang lawak ng iyong pag-aaral ang nagtatakda kung saan at kailan
isasagawa ang pag-aaral at kung sino ang kalahok na pagaaralan.

• - Ang limitasyon ay isang bahagi o aspekto ng imbestigasyon na maaaring

makaapekto nang masama sa resulta subalit wala kang kontrol. Maging
matapat na mabuti sa pag papahayag ng limitasyong ito.

Bakit kinakailangang ipaliwanag ang ilang terminolohiya sa iyong

pananaliksik?

• Tulad ng nabanggit na, ang isa sa unang dapat mong gawin sa iyong pag-
aaral ay pagbibigay kahulugan sa mga importanteng terminolohiya. Ito’y
ginagawa sa layuning maipaalam sa iyong mambabasa ang pinaghanguan
ng nasabing kahulugan

Paano mo ibibigay ang kahulugan o ipaliliwanag ang mga

terminolohiya?

a) Depinisyong konseptwal – Tumutukoy ito sa mga depinisyon na

matatagpuan sa mga diksyunaryo o talatinigan. Ito akademiko o
unibersal na kahulugan na ibinigay sa salita o grupo ng mga salita. Ito’y
kahulugan na nauunawaan ng maraming tao at karaniwang mas abstrak
o mahirap unawain at mas pormal kaysa sa depinisyong operasyonal.

b) Depinisyong operasyonal o functional definition – Ito’y tumutukoy

sa tiyak na paraan o kahulugang ginamit sa iyong pag-aaral. Kung
gumagamit ka sa iyong pag-aaral ng instrument na susukat sa interes,
ang iyong depinisyon ng interes ay ibabatay sa kung ano ang sinusukat
ng pagsusulit. Kung gayon, ang depinisyon ang siyang nag-o-opereyt o
gumagalaw sa iyong imbestigasyon.

Ano ang Baryabol?

Ito ay karaniwang may dalawa o higit pang halaga na mutually exclusive.

Ang mga baryabol ay mga constructs o mga katangian na iyong
iniimbestigahan sa pag-aaral. Kung kapwa mo ginagamit ang mga lalaki
at babae, ang kasarian (sex) ay baryabol dahil ito ay may dalawang
 halaga. Kung ang iyo namang tinuturuan ay mga high achievers, normal
achievers at low achievers baryabol ang achievement.

Anu-ano ang mga Uri ng Baryabol?

• a) Malayang Baryabol. - Sa payak na pakahulugan, ito ay tinatawag na

sanhi. Ito ang batayan ng pagbuo ng pangkat. Kung ikaw ay nag-
eeksperimento ng tiyak na pamamaraan ng pagtuturo at may tatlo kang
pangkat ng mga achievers para ito subukin, ang kakayahan ay isang
malayang baryabol. Sa sinundang pag-aaral, kung susubukin ang
pamamaraan sa mga lalaki at babae, ang seks ay isa pang baryabol.

• b) Di-Malayang Baryabol. - Ito ang kinalabasan o layunin ng pag-aaral.

Sa halimbawang nabanggit sa itaas, ang achievement ay ang dependent
variable. Ang dahilan ng ating eksperimento sa pamamaraan ng
pagtuturo ay upang mabatid kung ito ay epektibo; kung ito'y
makakaapekto sa achievement. Sa simpleng lengguahe, ito ang resulta;
ang malayang baryabol naman ang sanhi.

• c) Baryabol na Mababago. - Ito ang baryabol na maaaring mabago o

manipulahin. Kung ikaw ay may dalawang pangkat ng kalahok at iyong
itinalaga sa mga treatment, ang isang treatment dito ay isang
manipulable variable.

• d) Di-mababagong Baryabol. Ang seks ng mag-aaral ay di maaaring

palitan, ang mga babae ay di mapapalitan para maging lalaki.
Samakatwid, ang kasarian ay non-manipulable.
Gayundin ang kalagayang sosyo-ekonomiko, kakayahang
pangkaisipan, edad, lahi (race) at aptityud ay mga non-manipulable
variables.

Ano ang Teoriya at ang Pagrerebyu ng mga Kaugnay na Literatura?

• Ipinahiwatig sa unang bahagi ng aklat na ito na kinakailangan mong

magbasa ng maraming literatura tungkol sa iyong paksa. Ito ang
tinatawag na Pagsusuri ng mga Kaugnay na Literatura o Review of
Related Literature. Nagsasarbey ka ng mga kaugnay na literatura upang
malaman mo ang mga teoriya. Ang teoriya ay isang malaking tipak ng
impormasyon na kaugnay ng iyong paksa.
 Anu-ano ang mga Tungkulin ng Teoriya?

• a) Tinutukoy ang simula para sa suliraning sinasaliksik sa pamamagitan

ng paglalahad ng mga puwang (gaps), mahihinang puntos, at mga
inkonsistensi sa naunang pananaliksik. Ito'y nagbibigay sa pag-aaral ng
balangkas na koseptwal o teoretikal para mabigyang-katwiran ang
pangangailangan sa imbestigasyon.

• b) Pinagsasama-sama nito ang lahat ng contructs o mga konsepto na

kaugnay sa iyong paksa para sa imbestigasyon. Ang teoriya ay
nagbibigay-daan sa mga tiyak na katanungan para sa iyong
imbestigasyon.

• c) Ipinakikita nito ang relasyon ng mga baryabol na naimbestigahan na.

Ang prosesong ito ay nagbibigay-daan upang makita ang paksa kaugnay
ng resulta ng dati nang nailahad.

Ano ang mga Layunin ng Pagrerebyu ng Kaugnay na Literatura?

• a) Ito ay nagbibigay ng balangkas na konseptwal o teoretikal ng

pinaplanong pananaliksik.
• b) Ito ay nagbibigay impormasyon tungkol sa mga dating pananaliksik
na may kaugnayan sa layunin ng iyong pag-aaral.
• c) Nagbibigay ito ng kumpiyansa sapagkat sa pamamagitan ng
pagsisiyasat o pagsusuri ng kaugnay na literatura malalaman mo ang
lahat ng constructs na kaugnay ng iyong pag-aaral.
• d) Nagbibigay ito sa iyo ng impormasyon tungkol sa mga pamamaraan
ng pananaliksik na ginamit, ang populasyon at sampol na isinaalang-
alang, ang mga instrumentong ginamit sa pagtitipon ng mga datos at
mga pagsusuring istatistikal na ginamit o inilapat sa naunang
pananaliksik.
• e) Ito ay nagbibigay ng mga resulta at mga konklusyon ng mga
nakaraang imbestigasyon na maaaring may relasyon sa iyong mga
natuklasan at kongklusyon.
 Paano Isinasagawa ang Pagrerebyu ng mga Kaugnay na
Panitikan/Literatura?

• a) Matapos mong mapili ang suliranin para sa iyong pag-aaral, ang iyong
sarbey ng literatura ay magiging mas tiyak at mapag-iisipang mabuti.
Ang iyong unang hakbang ay magbasa ng aklat kahit sa iyo lamang
pribadong aklatan.
• b) Pumunta ka sa aklatan. Magbasa-basa ng mga aklat, magasin, dyornal,
peryodikal o pahayagan ensayklopedya o tesis para sa posibleng
literatura. Maging matiyaga sa pagbabasa ng mga materyal na ito.
• c) Ito'y hindi magagawa sa isang upuan lamang. Babalik ka sa aklatan
nang maraming ulit.
• d) Ang lahat ng iyong mga tala ay kinakailangang nakasulat sa mga index
cards. Maglaan ng isang card para sa isang awtor o source.

Ano ang Dalawang Uri ng Kaugnay na Literatura?

• Literaturang Konseptwal (Conceptual Literature) - Ito'y tumutukoy

sa mga artikulo o aklat na sinulat ng mga awtoridad na nagbibigay ng
opinyon, karanasan, teoriya o mga ideya kung ano ang mabuti at
masama, kanais-nais at di-kanais-nais na saklaw ng suliranin.
• Panriserts na Literatura - Ito'y tumutukoy sa mga ulat ng tunay na
pag-aaral na ginawa ng ilang manaliksik.

ANO ANG IBA’T IBANG PARAAN NG PANANALIKSIK?

A. Palarawang Paraan (Descriptive Method)

Ito ay dinesenyo para sa mananaliksik upang makakalap ng mga
impormasyon tungkol sa kasalukuyang kalagayan. Ang pangunahing layunin
ng pag-aaral na ito ay mailarawan ang kalikasan ng isang sitwasyon habang
ito’y nagaganap sa panahon ng pagaaral at masaliksik ang mga sanhi ng
partikular na pangyayari.

Ipinaliwanag ni Best (1963) na ang palarawang pananaliksik ay isang

imbestigasyon na naglalarawan at nagbibigay kahulugan sa kung ano. Ito ay
may kinalaman sa mga kondisyon ng mga ugnayang nagaganap; mga gawing
umiiral; mga paniniwala at prosesong nagaganap; mga epektong
nararamdaman o mga kalakarang nadedebelop.
Ang mga sumusunod ay mga uri ng palarawang paraan:

1. Pag-aaral ng Kaso (Case Study) – Kung tayo ay gumagawa ng detalyadong

pag-aaral tungkol sa isang tao o yunit sa loob ng sapat na panahon, gumagamit
tayo ng case study. Ang mga case studies ay nagbibigay sa atin ng maliwanag
na pagkaunawa sa pag-uugali ng tao na makatutulong sa atin sa pagtuklas ng
mga bagong resulta na hindi pa dating natutuklasan.

Isang halimbawa ng case study ang sitwasyong gusto mong obserbahan

ang isang taong napakaaktibo. Itinatala mo ang halos lahat ng kanyang
ginagawa. O kaya’y nagmamasid ng isang napakatahimik na tao. Maaaring ang
iyong layunin ay makapagsabi ng maraming bagay tungkol sa dalawang
kalahok at posibleng mapagkumpara rin ng kanilang mga ugali.

2. Sarbey– Ang pamaraang ito ay ginagamit kung ikaw ay nagbabalak

makakuha ng relatibo at limitadong datos mula sa relatibong malaking bilang
ng kalahok. Ang mga sarbey na pag-aaral ay ginagamit para sukatin ang
umiiral na pangyayari nang hindi nagtatanong kung bakit ito ganito.

Sarbey ay may dalawang lawak:

1. SENSUS- ay isang sarbey na sumasaklaw sa buong target na populasyon.

Nang panahong isinusulat ito, ang pamahalaan natin ay nagsasagawa ng
bahay-bahay na sensus ng populasyon at pabahay.

2. SAMPOL- hindi mo layunin na marating ang buong populasyon.

Nagtitipon ka ng datos mula sa bahagi ng populasyon sa pamamagitan
ng paggamit ng sampling procedure. Kung gusto mong malaman ang
saloobin ng mga tao hinggil sa pamahalaan tungkol sa mga base,
maaring magsagawa ng sampol ng sarbey.

3. Mga Pag-aaral Debelopmental - Kung nagtatangka ka na makakuha ng

mapanghahawakang impormasyon tungkol sa pangkat ng mga tao sa loob ng
mahabang panahon, ang iyong pag-aaral ay maaring debelopmental . Ang
ganitong disenyo ay nangangailangan ng pag-uukol ng maraming panahon sa
mga kalahok na maaaring relatibong iba – iba o heterogenous o bahagyang
magkakatulad o homogenous na pangkat.
May dalawang teknik na ginagamit sa pagsasagawa ng pananaliksik na
debelopmental.

a) Ang Longitudinal o Mahabang Panahong Paraan - Sa paraang ito, pinag-

aaralan mo ang parehong sampol ng mga kalahok sa mahabang panahon.
Halimbawa, kung gusto mong pag-aralan ang konseptong pangmatematika na
nadebelop sa mga magaaral sa mataas na paaralan mula unang taon hanggang
sa ikaapat na taon ang

Longitudinal na disenyo ang siyang kailangan. O kung gusto mong

imbestigahan ang pag-unlad ng mga kalahok mula sa pagkabata hanggang sa
pagdadalaga o pagbibinata, ang angkop na debelopmental na pag-aaral ay ang
longitudinal.

b) Ang Kros- Seksyonal na Paraan (The Cross-Sectional Method) – Ito ay

tungkol sa pag-aaral ng mga kalahok na may ibat ibang gulang at iba pang mga
katangian sa parehong panahon. Halimbawa hinggil sa nabanggit na pag-aaral
tungkol sa mga konseptong pang matematika mula unang taon hanggang
ikaapat na taon, maaari kang kumuha ng mga kalahok o mag-aaral mula sa
apat na antas , pag-aralan sila nang sabay-sabay at gumawa ng mga hinuha at
kongklusyon mula sa mga resulta. O kung nais mong imbestigahan ang pag
unlad mula pagkabata hanggang sa pagdadalaga, pagbibinata, kumuha ng mga
kalahok mula sa lahat ng antas at pagaralan sila nang sabay – sabay.

4. Mga Pasubaybay na Pag-aaral (Follow up Studies) - Ito ay ginagamit

kung gusto mong masubaybayan ang pag-unlad ng isang tiyak na kondisyon.
Ang pasubaybay na pag aaral ay kailangan kung gusto mong tiyakin kung ang
preschool na edukasyon ay nakakabuti sa mga bata sa mga asignaturang tulad
ng wika, agham at matematika. Maaari mong isahin ang mga bata na may
edukasyong kindergarten at yung walang preschool na edukasyon at
paghahambingin ang achievement o natamo ng dalawang grupo batay sa
achievement sa mga asignaturang nabangit. Ito ay pasubaybay na pag-aaral.

5. Dokumentaryong Pagsusuri (Documentary Analysis) – Ito ay

nangangailangan ng pagkalap ng impormasyon sa pamamagitan ng pagsusuri
ng mga nasusulat na rekord at mga dokumento upang malutas ang suliranin.
Ang isa pang katawagan sa ganitong uri ng palarawang pag-aaral ay pagsusuri
ng nilalaman (Content Analysis). Kung gusto mong malaman ang lawak ng
pagsasanib o pagtuturo ng balyu sa mga aklat sa ating paaralan, maaari kang
magsagawa ng pagsusuring dokumentaryo o pangnilalaman.

6. Kalakarang Pagsusuri (Trend Analysis) – Ito ay isang popular na paraan

ng palarawang pag-aaral lalo na sa mga proyektong forward looking. Ang iba
pang tawag ditto ay feasibility study kung saan ang ginamit na datos at mga
kondisyong umiiral sa kasalukuyan, ang tagumpay ng proyekto sa hinaharap
ay hinuhulan. Halimbawa, nakatira ka sa isang progresibong bayan maari
mong pag-aralan ang mga trabahong mapapasukan sa isang lugar at
magrekomenda ng mga kursong bokasyonal na pwedeng ibigay simula sa
unang taon na matatapos sa ikaapat na taon na tamang-tama sa panahon para
magsimulang maghanap ng trabaho ang mga nagsipagtapos.

Ang kalakarang pagsusuri (trend analysis) ay ginagawa sa simula para

magkaroon ng kakayahan ang mga magsisipagtapos na makakuha ng trabaho
sa iba’t ibang espesyalisasyon. Ang ganitong pag-aayos syempre ay
nangangailangan ng kooperasyon ng mga pinagmulan ng mga trabaho.

7. Mga Pag-uugnay na Pag-aaral (Correlational Studies) – Ang mga ito ay

palarawang pag-aaral na dinesenyo para alamin ang iba’t ibang baryabol na
magkakaugnay o may relasyon sa isa’t isa sa target na populasyon. Ang
pangunahing kaibahan ng mga pag-uugnay na pag-aaral sa simpleng
paglalarawan ay ang pagsisikap na matantya ang relasyon. Sa pamamagitan ng
mga pag-aaral na ito maaari mong tiyakin kung gaano ang kaibhan na dulot ng
isang kaugnay na baryabol sa kaibhang dulot ng iba pang baryabol.
Gumagamit ka ng mga pag-uugnay na panukat para malaman ang laki at
direksyon ng ugnayan.

Isang halimbawa ng pag-uugnay na pag-aaral ay ang imbestigasyon

kung may relasyon ang kalagayan ng pamumuhay at ang natamong eskolastik
(scholastic achievement). Marahil ay gusto mong malaman dito kung ang mga
mag-aaral na kabilang sa mataas na antas na sosyo-ekonomik ay mas mataas
ang scholastic achievement kaysa doon sa mga nasa mababang antas. Kung ang
datos ay nagpapakita ng mataas at positibong relasyon, ito ay
nangangahulugan na ang mga mag-aaral na may mabubuting kondisyon sa
buhay ay mas magiging magaling na achievers. Ito ay isang pag-uugnay na pag-
aaral.
B. Eksperimental na Paraan
Katulad ng ibang mga pamaraan na nabanggit sa itaas, ang
eksperimental na paraan ay naging pinakatanyag na pamaraan sa
pagsusulong ng kaalaman sa agham.

Sinabi ni Gay (1976) na ito lamang ang pamaraan ng pananaliksik na tunay na

makasusubok sa palagay o haypotesis tungkol sa ugnayang sanhi at bunga.

Idinagdag ni Ary at mga kasama (1972), na ang eksperimento ay kadalasang

itinuturing na pinakasopistikadong pamaraan ng pananaliksik para subukin
ang mga palagay o haypotesis.

Ibinigay ni Ary at iba pa ang mga katangian ng pamaraang ito:

1) Ang malayang baryabol ay maaaring mabago.

2) Ang lahat ng iba pang baryabol maliban sa di malayang baryabol ay walang
pagbabago.
3) Ang epekto ng manipulasyon ng malayang baryabol sa di malayang
baryabol ay inoobserbahan o pinag-aaralan at sinusukat.

Nakaugalian na sa pagsasagawa ng eksperimento na magkaroon ng

dalawang pangkat, ang eksperimental na grupo at kontroladong grupo.
Siyempre mas komplikado na ang disenyong eksperimental na
nangangailangan ng mas maraming grupo. Ang eksperimental na grupo ay
tumatanggap ng treatment na iniimbestigahan habang sa kontroladong
grupo ay tumatanggap ng ibang treatment o ng karaniwang pamaraan na
datihan nang ginagamit. Dapat mong iwasan ang pagkakamali sa hindi
pagbibigay ng kahit anong treatment sa kontroladong grupo. Dahil hindi
mapag-aalinlanganan na ang grupong tumatanggap ay nakikinabang.

Manipulasyon at Kontrol –Kapag bumubuo ka ng mga grupo at iyong

itinatalaga ito nang pa-random, minamanipula mo ang variable treatment. Ang
ibang baryabol sa eksperimento ay hindi pwedeng manipulahin tulad ng
kasarian o seks, kalagayang sosyo ekonomik, gulang o kakayahang
pangkaisipan. Ang mga ito ay mga baryabol na hindi pwedeng manipulahin.
Kung mayroon kang tatlong pilingpiling grupo at iyong itinalaga ang mga ito
sa tatlong treatments nang hindi pa-random at gusto mong malaman kung
anong grupo ang makikinabang sa mga treatment; ang mga kalalakihan o
kababaihan ang mga nasa mataas, karaniwan o mababang kalagayang
sosyoekonomik; ang mga bata o matatandang kabataan; ang mga batang may
mataas, karaniwan o mababang kakayahang pangkaisipan, tunay na ginagamit
mo ang kasarian, kalagayang panlipunan, gulang at kakayahang pangkaisipan
bilang mga baryabol na hindi pwedeng manipulahin. Ano mang grupo ay
maaaring tumanggap ng isa sa mga treatment pero walang grupo ang
maaaring piliin para maging mga lalaki o babae ni ano mang pangkat ay
puwedeng italaga sa ano mang non-manipulable na pangkat.

Ang kontrol ay tumutukoy sa iyong mga pagsisikap para maiwasan ang

impluwensya ng ano mang baryabol maliban sa malayang baryabol na
maaaring makaapekto sa performance sa di malayang baryabol. Halimbawa,
ipagpalagay natin na nag-eeksperimento ka tungkol sa epekto ng feedback na
natamo sa agham. Ipagpalagay na ang isang grupo ay binigyan ng dagdag na
pagtuturo ng aralin na saklaw ng eksperimento, ito’y dapat kontrolin. Ang
kontrol dito ay kailangan sapagkat ang layunin ng eksperimento ay para
matiyak kung alin sa dalawang treatment ang epektibo.

Napakahalaga sa gawain mo bilang mananaliksik na makatiyak ka na

ang dalawang pangkat ay pareho o pantay sa simula pa ng eksperimento.
Tanging ang mga experimental treatment lamang ang magkakaiba. Bukod sa
roon, dapat mong bigyan ang mga pangkat ng sapat na eksposyur sa mga
treatment na iyong iniimbestigahan. Ang ibig sabihin nito ay binibigyan mo ng
pagkakataon ang mga treatment ng “pagkakataong magtrabaho”.