Professional Documents
Culture Documents
Toaz - Info Fil8 Quarter 2 Module 3 PR
Toaz - Info Fil8 Quarter 2 Module 3 PR
Toaz - Info Fil8 Quarter 2 Module 3 PR
Filipino 8
Ikalawang Markahan – Modyul 3:
Sarsuwela
Aspekto ng Pandiwa
Learning Area- Filipino - Grade 8
Alternative Delivery Mode
Quarter 2 – Modyul 3: Sarsuwela at Aspekto ng Pandiwa
Aralin 2: Walang Sugat ni Severino Reyes at Aspekto ng Pandiwa
Republic Act 8293, section 176 states that: No copyright shall subsist in anywork of
the Government of the Philippines. However, prior approval of the government agency or
office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work for profit.
Such agency or office may, among other things, impose as a condition the payment of
royalty.
Borrowed materials (i.e., songs, stories, poems, pictures, photos, brand names,
trademarks, etc.) included in this book are owned by their respective copyright holders.
Every effort has been exerted to locate and seek permission to use these materials from
their respective copyright owners. The publisher and authors do not represent nor claim
ownership over them.
Pablito B. Altubar
CID Chief
8
Filipino 8
Ikalawang Markahan – Modyul 3:
Sarsuwela
Aspekto ng Pandiwa
Talaan ng Nilalaman
Paunang Salita..........................................................................................................i
Alamin........................................................................................................................ii
Paano matuto gamit ang modyul na ito.................................................................... ii
Aykons sa modyul....................................................................................................iii
Ikatatlong Linggo
Aralin 1……………...………………………………………………………………..Pahina
Alamin.................................................................................................1
Layunin …………………………………………………………….1
Subukin...............................................................................................2
Gawain 1………………………………………………………....2-3
Tuklasin…………………………………………………………………….3
Ang Kaligirang Kasaysayan ng Sarsuwela ………………….3-4
Gawain 2……………………………………………………………4
Suriin…………………………………………………………………….....4
Walang Sugat……………………………………………………4-6
Pagyamanin………………………………………………………………..6
Gawain 3………………………………………………………….6-8
Isaisip……………………………………………………………………9-10
Aspekto ng Pandiwa………………………………………………9
Gawain 4……………………….…………………………............10
Isagawa……………………………………………………………………11
Gawain5………………………………………………………......11
Tayahin……………………………………………………………………12
Gawain 6…........................................................................12-13
Karagdagang Gawain………………………………………………….13
Susi ng Pagwawasto……………………………………………….14-15
Sanggunian………………………………………………………………16
Paunang Salita
Ang modyul sa Ikalawang Markahan ay nakatuon sa dalawang kapanahunan ng
panitikan; Panahon ng Amerikano at Panahon ng Kasarinlan.
Sa panahon ng Amerikano, natural na nagbago ang anyo ng panitikan sa panahong
ito. Naging moderno ang anyo ng panitikan. Ang mga dulang komedya at senakulo ay
pinalitan ng sarsuwela at dulang pantanghalan. Ang patulang larong katulad ng duplo ay
naging balagtasan. Ang mga tulang nagtataglay pa rin ng katutubong tugma at sukat ay
sinabayan ng mga tulang nasa malayang taludturan.(Enrijo, Willeta A.,et. al)
Tulad ng sa iba pang panahon, malaki ang papel na ginampanan ng panitikan sa
buhay ng mga Pilipino sa Panahon ng Kasarinlan Tumutukoy ang panahong ito sa mga taon
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at sa pagtatag ng Ikatlong Republika ng
Pilipinas.
Ang mga sumusunod na aralin sa modyul na ito ay tula, sarsuwela at dula, maikling
kuwento at balagtasan.
Alinsabay sa pag-aaral ng panitikan ay mga aralin na lilinang sa kakayahang
pangwika. Ang kaalamang pangwika ay kailangan sa pagpapahayag ng mga pananaw na
magagamit sa pang-araw-araw na gawain.
Ang inaasahan sa modyul na ito na babasahin ang bawat bahagi dahil ito’y gagabay
sa iyo kung ano ang iyong gagawin.
Kung ano ang isinasaad sa mga gawain, hinihiling na susundin kung ano ang
sinasabi ng panuto. May mga espasyong nakalaan para magagamit mo bilang sagutang
papel.
Maraming salamat!
i
Alamin
Para matamo ang mga layunin sa itaas, kailangan lang ay sundin ang sumusunod:
1. Maglaan ng karampatang panahon para sa pagbabasa at pag-
unawa sa paksa ng modyul na ito.
2. Unawain at sunding mabuti ang mga panutong ibibigay sa bawat Gawain.
3. Sagutin at gawin ang lahat na mga gawain at pagsusulit na inihanda.
ii
Mga Aykons ng Modyul na ito
Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat
mong matutuhan sa modyul.
Karagdagang Ka
Gawain
iii
Aralin 3:
Modyul 3
Ikalawan Sarsuwela: Walang Sugat
g Wika: Aspekto ng Pandiwa
Markahan
(Ikatlong Linggo)
Alamin
Isang masayang pagbati ang sumasaiyo dahil ibang paksa na naman ang
iyong matutunan ngayon.
Pag-aaralan mo na ngayon ay tungkol sa sarsuwela. Sa bahaging ito,
aalamin at matutuhan mo ang panitikan na impluwensya ng mga Amerikano sa
panitikan.
Sa modyul na ito, kailangang maunawaan ang mga impormasyong
inilahad tungkol sa sarsuwela bilang bahagi ng Panitikang Pilipino.
Ang mga layunin sa pag-aaral na ito ay;
a. Napahahalagahan ang kulturang Pilipino na masasalamin sa pinanood
na
sarsuwela F8PD-lle-f-25
b. Nasusuri nang pasulat ang papel na ginagampanan ng sarsuwela sa
pagpapataas ng kamalayan ng mga Pilipino sa kultura ng iba’t ibang
rehiyon sa bansa F8PU-lle-f-26
c. Nagagamit ang iba’t ibang aspekto ng pandiwa sa isasagawang
pagsusuri ng
sarsuwela F8WG-lle-f-26
d. Nailalahad ang may kaugnay na pangyayari batay sa napakinggan
dayalogo
1
Subukin
Gawain 1
Sa gawaing ito, aalamin natin ang mga dati mong kaalaman. Basahin at unawain ang bawat
tanong. Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Isang uri ng dula na may kantahan at sayawan.
A. sarsuwela
B. tula
C. awit
D. soneto
2
9. Sa sumusunod na pangungusap, alin ang nasa aspektong tapos na isinagawa ang kilos?
A. Binasa ni Fe ang aklat ni Maria.
B. Binabasa ni Fe ang aklat ni Maria.
C. Babasahin ni Fe ang aklat ni Maria.
D. Bumasa si Fe ng aklat ni Maria.
Tuklasin
3
pamamagitan ng panonood. Nahahati ito sa ilang yugto na maraming tagpo. Ang
tagpo sa dula ay ang paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhan.
Gaya ng ibang panitikan, ang karamihan sa mga dulang itinatanghal ay hango
sa totoong buhay maliban na lamang sa iilang dulang likha ng malikhain at malayang
kaisipan. Lahat ng itinatanghal na dula ay naaayon sa isang nakasulat na tinatawag
na iskrip. Ang iskrip ang pinakaluluwa ng dula. (Enrijo, Willita A., et. Al. Panitikang
Pilipino. Meralco Avenue, Pasig City, Philippine. Book Media Press, Inc.)
Gawain 2
Panuto: Isulat sa patlang ang iyong sagot.
A. Bakit kinagigiliwan ng mga Pilipino ang sarsuwela sa panahon ng mga
Amerikano?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Suriin
Walang Sugat
Severino Reyes (1898)
buod batay sa Pineda (1979)
(Panitikang Pilipino- Modyul para sa Mag-aaral)
4
Unang Yugto
Ikalawang Yugto
Ikatlong Yugto
11 Sinabi ni Lucas kay Julia kung bakit hindi natugunan ni Teñong ang kaniyang
liham. Nagbilin lamang ito na uuwi sa araw ng kasal.
12 Habang nanliligaw si Miguel kay Julia, si Teñong pa rin ang nasa isip ng
dalaga. Ayaw niyang makipag-usap sa manliligaw kahit kagalitan siya ng ina.
13 Si Tadeo na ama ni Miguel ay nanliligaw naman kay Juana.
14 Kinabukasa’y ikakasal na si Julia kay Miguel. Nagpapatulong si Julia kay
Lucas na tumakas upang pumunta kay Teñong. Ngunit di alam ni Lucas kung
nasaan na sina Teñong kaya walang nalalabi kay Julia kundi ang magpakasal
o magpatiwakal.
15 Pinayuhan ni Lucas si Julia na kapag itatanong na ng pari kung iniibig nito si
Miguel ay buong lakas nitong isigaw ang “Hindi po!” Ngunit tumutol ang
dalaga dahil mamamatay naman sa sama ng loob ang kanyang ina.
16 Sa simbahan, ikakasal na si Julia kay Miguel nang dumating si Teñong na
sugatan, nasa punto ng kamatayan. Ipinatawag ng Heneral ng mga
Katipunero ang pari para makapangumpisal si Teñong.
5
17 Pinakinggan ng kura ang kumpisal ni Teñong . May huling kahilingan ang
binate—na sila ni Julia ay makasal bago siya mamatay. Galit man si Juana ay
pumayag ito. Pumayag din si Tadeo dahil sandal na lamang at puwede na
uling ikasal si Julia at ang kaniyang anak. Gayundin si Miguel.
18 Ikinasal sina Teñong at Julia. Babangon si Teñong mula sa pagkakahiga at …
”Walang sugat!” sigaw ni Miguel. At gayundin ang isisigaw. Gawa-gawa
lamang ng Heneral at ni Teñong ang buong eksena. (Enrijo, Willita A., et.
Al.Panitikang Pilipino. Meralco Avenue, Pasig City, Philippines, Book Media Press
Inc.)
Wakas
Pagyamanin
Gawain 3
Panuto: Batay sa iyong nabasa, sagutin ang sumusunod na katanungan at isulat ang
sagot sa kahong inilaan.
6
5. Paano ipinaaalam ni Julia kay Teñong ang pagpapakasal niya kay Miguel?
6. Ano ang naisipang plano ni Teñong para makapunta siya sa kasal ni Julia at
Miguel?
9. Sa palagay mo, tama ba ang ginawa ng ina ni Julia na ipagkasundo nito ang anak sa
isang lalaking mayaman? Pangtwiranan ang sagot. Kung ikaw ang nasa sitwasyon ni Julia,
papayag ka ba sa pasiya ng iyong ina? Bakit?
7
10. Kung ikaw si Julia, papayag ka ba sa pasiya ng iyong ina? Bakit?
11. Ilarawan kung ano ang sitwasyon ng mga Pilipino noon. Ito ba’y nangyayari sa ngayon?
Patunayan.
12. Sa tingin mo, mabuti ba ang magtanim ng galit si Teñong sa mga pari?
Ipaliwanag.
Isaisip
8
Ang mga nakasalungguhit na salita ay mga pandiwa. Ang mga pandiwa ay
nagsasabi ng kilos. Mahalaga ang pagsasaad ng kilos sa dula dahil ito ang
nagtutulak ng pag-usad ng salaysay.
May mga aspekto ang mga pandiwa na nagsasaad kung naganap na o
hindi pa nagaganap ang kilos, at kung nasimulan na at kung natapos nang
ganapin o ipinagpapatuloy pa ang pagganap. May tatlong aspekto ng
pandiwa: aspektong perpektibo kung ito ay nagsasaad o nagpapahayag
na ang kilos na nasimulan na at natapos na; aspektong imperpektibo
kung nagpapahayag ng kilos na nasimulan na ngunit di pa natatapos at
kasalukuyan pang ipinagpapatuloy; at aspektong kontemplatibo ay
naglalarawan ng kilos na hindi pa nasisimulan ang kilos.
Tingnan ang halimbawa:
Ang pandiwang manliligaw ay nagpapahayag na ang kilos ay hindi pa
nasisimulan kung kaya ito’y aspektong kontemplatibo.
(Enrijo, Willita A., et. Al. Panitikang Pilipino. Meralco Avenue, Pasig City,
Philippine. Book Media Press, Inc.)
Halimbawa;
Pandiwa Aspekto
manliligaw kontemplatibo
nag-usap perpektibo
pagpapakasal kontemplatibo
magpapadala kontemplatibo
maghihimagsik kontemplatibo
matatagpuan kontemplatibo
ibibigay kontemplatibo
isinasaad imperpektibo
Gawain 4
9
Piliin ang pandiwa sa sumusunod na pangungusap at tukuyin kung ano ang aspekto
nito sa pamamagitan ng paglagay ng tsek (/). Isulat sa talahanayan nasa ibaba ang
iyong sagot.
1. May isang babaeng naglalakad mag-isa sa palayan.
2. Nag-araro sa kanyang sakahan ang ama ng aking kaklase.
3. Mahimbing natutulog ang aking kapatid.
4. Mabahang panahon ang ginugol ni Pet para sa ambisyon sa buhay.
5. Maaga siyang umuwi para matulungan pa niya ang nanay sa gawaing bahay.
6. Papasyalan nina Maria ang Boracay.
7. Pagsasabihan niya ang anak sa mali niyang gawain.
8. Nag-aral siya sa Unibersidad ng Pilipinas kaya sikat siya sa aming baryo.
9. Masama ang magmamaktol sa mga nakatatanda sa iyo.
10. Pinakiusapan na kita ngunit ayaw mo.
Aspekto ng Pandiwa
Pandiwa Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo
Isagawa
10
Gawain 5
Panuto: Magsalaysay ng ilang pangyayari sa iyong buhay noon na sa iyong palagay
ay nangyayari pa rin sa ngayon. Isaalang-alang ang simula, gitna at wakas ng
pagsasalaysay. Gamitin at salungguhitan ang mga pandiwang ginamit sa
pagsasalaysay. Isulat sa espayong inilaan ang gagawing pagsasalaysay. Sundin
ang krayterya.
Pamantayan sa pagsulat
Krayterya:
Nilalaman at pammaraan – 50%
Istilo – 25%
Pananalita – 15%
Orihinalidad - 10%
100%
Tayahin
11
Gawain 6
Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang mga sumusunod at bilugan ang wastong titik
ng iyong sagot.
1. Ang tinagurian ‘Ama ng Sarsuwela’ ay si __________________.
A. Aurelio Tolentino
B. Severino Reyes
C. Juan Abad
D. Lola Basyang
4. Pinakaluluwa ng sarsuwela.
A. Direktor
B. Iskrip
C. Entablado
D. Yugto
12
9. Aspekto ng pandiwa na nagpahayag ng kilos na nasimulan na ngunit hindi pa tapos
gawin.
A. Pandiwa
B. Perpektibo
C. Imperpektibo
D. Kontemplatibo
Karagdagang Gawain
Gawain 7
.
Pagkakaiba,Pagkakatulad,Pagkakaiba
https://www.abcteach.com/documents/clip-art-venn-diagram-2-zone-color-1-labeled-i-
abcteachcom-43955
Magaling! Binabati kita. Nagawa mong lampasan ang mga gawain. Maging handa sa
susunod na gawain.
13
Susi ng Kasagutan
Gawain 4
Aspekto ng Pandiwa
Pandiwa Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo
naglalakad /
nag-araro /
natutulog /
ginugol /
umuwi /
14
matulungan /
papasyalan /
pagsasabihan /
nag-aral /
SANGGUNIAN
A. Aklat:
Enrijo, Willeta A., et. Al, (2013). Panitikang Pilipino. Meralco Avenue, Pasig City.
Philippines.Book Media Press, Inc.
B. Online:
15
Cindyrella Nas, access June 24, 2020, https://www.Scribd.com
16
For inquiries or feedback, please write or call:
Department of Education — Division of Gingoog City
Brgy. 23, National Highway, Gingoog City
Telefax: 088-328-0108 / 088328-0118
E-mail Address: gingoog.city@deped.gov.ph