Professional Documents
Culture Documents
Atalaya Septiembre Quechua
Atalaya Septiembre Quechua
34567
YACHANAPAJ TEMACUNA
2 DE NOVIEMBRE AL 6 DE DICIEMBRE DE 2020
YACHAI 36
Jesusca cai Allpapi cash- cunata japishpami trabajajcuna carca. Jesusca paicunata-
˜
paca pescadocunata ja- ca: ‘Nucata catichij, pescadocunata japijta shinallataj gente-
pishpa trabajajcunataca cunata pushajcunatami rurasha’ nircami.1 Caita uyashpaca
paipaj discipulocuna tucu- paipaj discipulocunaca mancharishcangami. Pero Bibliapica:
chunmi invitarca. Cai tra- “Paicunaca, linchicunata saquishcahuanmi Jesusta catircacu-
bajajcunaca humildecu- na” ninmi (Mateo 4:18-22). Jesusta cati callarishcamantami
nami carca. Cunan gentecunaman yachachina invitacionta chasquircacuna (Lu-
punllacunapish Jesusca
cas 5:10). Cunan punllacunapish Jesusca alli shunguta cha-
humilde gentecunatami
´
paipaj discıpulo tucuchun,
rij gentecunataca chai invitacionta chasquichunmi invitacun
gentecunaman predi- (Mateo 28:19, 20). ¿Chai invitaciontaca canpish chasquish-
cachun invitacun. Cai canguichu?
yachaipimi Bibliamanta 2 Canca achca tiempotachari Bibliamanta estudiashpa hua-
2
Pedropish, shujtajcunapish alli predicajcunami tucurca.
Cunan punllacunacamami gentecuna quishpirichunca
huillashpa caticunchij.
´
(Parrafos 4 y 5-ta ricui).
SEPTIEMBRE DE 2020 3
achca pescadocunata japichun ayudarca. horas pescanatami alli yachana can. Shuj isla
Chaimi Jesus ´ achca poderta charijta ricush- del Pacificomanta huauquica shuj misione-
paca Pedroca paihuanca mana huillai tucu- ro huauquitami pescanaman invitarca. Cai
huauquimanca misioneroca: “9 de la manana- ˜
shachu nishpa yuyashcanga. Shinapish Pedro-
ca Jesusta catinataca mana mancharcachu. tami tupashun” nircami. Pero cai huauquica:
“Pescana horasmi rina canchij. Mana nucan- ˜
¿Canpish huillangapaj imallata rurana cash-
cata yachashpachu manchangui? Chashna chij munashca horaspi” nircami.
sintirishpaca Jehova´ Diostapish, Jesustapish, 9 Apostolcunapaj punllacunapica Jesusta
natami minishtincuna (Mateo 9:36). Jehova´ mientacunata alli utilizanatami yachana can.
˜
Diosca tucui laya gentecuna quishpirichun, Nucanchijpish huillangapajca alli ayudacu-
mana llullata yachaj chayachunpishmi mu- natami minishtinchij. Jesusca paipaj disci-
nan (1 Timoteo 2:4). Caicunata intindishpami pulocunamanca imata apanata, maipi huilla-
tucui gentecunaman huillasha ninchij. nata, imata ninatapishmi yachachirca (Mateo
7 Pescadocunata japijcunaca catungapaj, 10:5-7; Lucas 10:1-11). Cunan punllacunapish
˜
micungapajmi pescancuna. Cutin nucanchij- Jehova´ Diosca huillangapajca publicacioncu-
ca gentecuna quishpirichun munashcaman- nata, huaquin ayudacunatami cushca. Shina-
tami predicanchij (1 Timoteo 2:3, 4-ta liyi- llataj caicunatapish ima shina utilizachunmi
pai; 1 Timoteo 4:16). yachachishca.1 Jehova´ Dios nucanchijta
˜ ya-
chachichun saquishpaca alli yachachijcunami
IMA SHINA PREDICANATA YACHAI
tucushun (2 Timoteo 2:15).
Jesus
8 ´ causashca punllapica, pescadocu-
nata japij israelitacunaca ima laya pescadocu- AMA MANCHASHPA HUILLAI
11 Pescadocunata japijcunaca casi siem-
nata japinata, mai lugarpi pescanatami alli
´
yachana carca (Levıtico 11:9-12). Pescadocu- premi tuta horas pescanaman rina can.
naca alli yacu tiyanpi, micunacuna tiyanpimi Chaimi mana yuyashcapi sinchita tamyai
pasancuna. Pero pescadota japijcunapish ima ´
1 Octubre de 2018, Huillaj revistapi paginas 9 al 15-pi “Diospaj
Shimimanta yachachishunchij” nishca temata ricui.
6. ¿Gentecunamanca imamantataj predicanchij?
7. 1 Timoteo 2:3, 4-pi nishca shinaca ¿imamantataj pre- ´
10. ¿Jehova Diosca huillangapajca ima ayudacunatataj
dicanchij? cushca?
8, 9. ¿Pescadocunata japijcunaca imatataj alli yachana 11. ¿Diosmanta huillajcunaca imamantataj mana man-
can? chaj cana canchij?
4 HUILLAJ
ALLI PESCADORCUNACA...
SEPTIEMBRE DE 2020 5
Diosca cantaca manataj saquinga (Josue´ 1: nataca ama manchaj cachunmi ayudan. To-
7-9-ta liyipai). moyo shuti panimantapish yachashun. Cai
13 Mana manchaj cangapajca Jehova´ Dios- pani huasin huasin huillai callarijpica shuj
tami ayudahuai nishpa manana ˜ cangui (He- huarmica: “Cancuna testigo de Jehovacu-
´
chos 4:29, 31). Jehova Diosca can mana- ˜ nami canguichij. Mana imata uyasha ninichu”
shcacunata uyashpaca manataj saquingachu. nishpami sinchita caparishpa punguta huich-
˜
Paica naupa tiempopi paita sirvijcunatami carca. Tomoyo shuti panica mana desani-
˜ ˜
ayudarca. Cantapish paicunata shina ayu- marishpami paipaj companeramanca: “Nuca
danapi yuyai. Cambaj causaipipish proble- ˜
imata manaraj nijpimi chai senoraca ˜
nucan-
macunahuan chimbapurachun cambiocunata chij testigo de Jehova´ cashcata na
˜ yachash-
rurachun ima shina ayudashcapi yuyai. Jeho- ca. Chaimantami achcata cushicuni” nircami.
va´ Diosca naupa
˜ tiempopica paipaj pueblo- Cai panica cunanca precursora regularmi
tami puca cuchata chimbachun ayudarca. can.
´
Shinallataj cantapish Jesuspaj discıpulo tu-
PREDICANGAPAJ ESFORZARI
cuchun ayudanataca mana cungarinachu can-
´ 15 Pescanata yachajcunaca utcami jatarin-
gui (Exodo 14:13). Salmo 118:6-pi ima nish-
cataca ama cungaringui. Chaipica: “Mandaj cuna. Shinallataj tamyajpi, sinchi huaira ti-
˜
Diosca nucahuanmari, mana manchanichu. yajpipish pescanata tucuchingacamami sa-
Runacuna imata ruranataca mana mancha- quirincuna. Diosta sirvijcunapish huillanata
nichu” ninmi. tucuchingacamami tucui pudishcata rurana
14 Huaquincunaca shujtajcunahuan parla- canchij (Mateo 10:22).
natami manchancuna. Pero Jehova´ Diosca 16 Valishca trabajocunata pajtachinaca mai-
paicuna mana manchajcuna cachunmi ayu- pica mana jahuallachu can. Pero juchayuj
cashcamantami facil ´ trabajocunata rura-
dashca. Masae shuti panimantami parlashun.
˜
Cai panica: “Nuca crishcacunamanta shujtaj- nata munanchij. Chaimantami valishca tra-
cunahuanca mana nunca parlai tucushachu” bajocunata pajtachingapajca huaquin rurai-
nishpami yuyarca. Paipajca mana rijsishcacu- cunamanta jarcarishpa esforzarina canchij.
nahuan parlanaca shuj jatun pircata huichiya- Shinapish Jehova´ Dios paipaj espıritu ´ san-
cuj shinami carca. Chaimantami Diostapish, tohuan ayudajllapimi chai trabajocunataca
gentecunatapish ashtahuan cuyangapaj es- ´
pajtachi tucushun (Galatas 5:22, 23).
forzarirca. Shinallataj tucuri punllacunapi ´
17 Apostol Pabloca allita rurangapajca paipaj
6 HUILLAJ
cachun ruraichijchu” nircami (1 Corintios chij. Chaimantami publicador cangapajca
˜
14:40). Nucanchijpish Jehovata adorashpa ca- cambaj causaipi tucui alli cachunca mana
tingapaj, gentecunaman predicangapaj, ya- shuyana cangui. Ashtahuanpish gentecuna
chachingapajpish achcatami esforzarina can- quishpirichunmi utca ayudana cangui (Ecle-
chij (Hechos 2:46). ´ 11:4).
siastes
20 Cunanmi predicanata munaj cangapaj
PUBLICADOR CANATA UTCA DECIDI
Bibliamanta ashtahuan yachangapaj, mana
18 Shuj pescadorca achca pescadocunata
manchashpa huillangapaj esforzarina can-
japishpami alli pescador cashcata ricuchin. ´
gui. Muyundij Allpapica 8 mill on yalli
Pero alli publicador cashcata ricuchingapaj-
Diosmanta huillajcunami tiyan. Canpish
ca achcacunata o ashallacunata Diosta rij-
paicunahuanmi tandalla huillai tucungui.
sichun ayudashcataca mana nisha ninchu
Chashnami Jehova´ Dios ‘cushicuita cuj-
(Lucas 8:11-15). Tucuicuna mana shaicushpa ´ 8:10).
pica’ contento sintiringui (Nehemıas
predicashpa, yachachishpaca Diostapish ´
Jehova Dios huillanaca caipimi tucurin nin-
Jesustapish cazucushcatami ricuchinchij.
gacamami predicashpa catina cangui. Ca-
Chaimi Jehova´ Diosca cushilla sintiringa
tij yachaipica Diospaj Gobiernomanta hui-
(Marcos 13:10; Hechos 5:28, 29).
llashpa catingapaj imata rurana cashcatami
19 Maijan llajtacunapica huaquin quilla-
yachashun.
cunallatami pescai tucuncuna. Pescanata
yachajcunaca chai quillacuna tucurinata
˜
yachashpaca utcami pescancuna. Nucan-
chijpish tucuri punllacuna quichquiyamu-
cushcata yachashpami utca predicana can-
´
18. ¿Jehova Dios cushilla sintirichunca imatataj rurana
canchij?
19, 20. ¿Imamantataj utca predicana canchij?
¿IMATATAJ NINGUIMAN?
CANTO 66
Alli huillaicunata huillashunchij
YACHAI 37
Ama shaicushpa
huillashunchij
CANTO 68
Muyuta tarpuj shina “Muyutaca tutamantapish tarpuilla, chishitapish ama samari-
´
huillashunchij cuichu” (ECLESIASTES 11:6).
8
˜
24:42). Nucanchijpish Jehova´ Diospaj obrata paipaj punlla ima shina canata ricuchirca.1
´
Apostol Juanca angelcuna tucui laya gen-
pajtachina yuyaillami causana canchij.
5 Cunan punllacunapish Diospaj Gobier- tecunaman huillachun pushacujtami ricurca
nomanta huillanapimi ocuparishpa causana (Apocalipsis 1:10; 14:6). Jehova´ Diosca alli
˜
canchij. Jesusca nuca ˜
huanushca quipapish huillaicunata muyundij Allpapi ultimocama
huillanaca mirarishpami catinga nircami predicachunmi munan.
(Juan 14:12). Pero Jesus ˜
´ huanushca hua-
6 Predicana yuyailla causangapajca Jeho-
shaca paipaj discipulocunaca cutinmi pesca- va´ Dios ima shina ayudacushcatami yuyarina
naman tigrarcacuna. Chaimi Jesus ´ causarish- canchij. Por ejemplo, achca publicacioncuna-
ca quipaca paipaj discipulocunataca achca tami charinchij. Jw.org paginapica achca pu-
blicacioncunata, huaquin grabacioncunata,
pescadocunata japichun ayudarca. Chai hua-
videocunata, JW Broadcasting programa-
shaca tucui ruraicunamanta yalli predicana
tami ricui tucunchij. Tucui caicunataca mil
importante cashcatami intindichirca (Juan
yalli shimicunapimi ricui tucunchij (Mateo
21:15-17). Shinallataj Jesusca manaraj cie-
24:45-47). Cai mundopi causaj gentecuna-
loman rishpaca paipaj discipulocunamanca: ca politicamanta, religionmanta, cullquiman-
˜
‘Nuca huillai callarishcataca tucui llajtacuna- tami paicunapura chicanyanacushpa cau-
pimi huillana canguichij’ nircami (Hechos 1:
´
6-8-ta liyipai). Huaquin huatacuna quipaca 1 1914 huatapi Jesus mandai callarijpimi paipaj punllaca calla-
´
´ rirca. Cai punllaca Jesus mil huatacunata cai Allpata mandash-
Jesusca apostol Juanmanca shuj muscuipimi ca quipami tucuringa.
5. Hechos 1:6 al 8-pi nishca shinaca ¿maicamataj huilla- 6. ¿Predicana yuyailla causangapajca imatataj rurana
na canchij? canchij?
´
Jesus huillachunca imapish
mana jarcarcachu.
´
(Parrafo 7-ta ricui).
SEPTIEMBRE DE 2020 9
sancuna. Pero Diosta sirvijcunaca 8 millon ´ shuyacurcacuna. Chaimantami Taita Diosca
cunantajmari na ˜ mandai callarigrin nishpa
yalli cashpapish shuj familia shina tandallami ˜
causanchij. Shinallataj viernes 19 de abril yuyarcacuna (Lucas 19:11). Nucanchijpish
de 2019 huatapica testigo de Jehovacuna- Diospaj Gobierno tucui mana allicunata tucu-
ca muyundij Allpapimi cada punllapaj ver- chishpa cai Allpata mushuj paraisota ru-
sota analizangapaj shuj videota ricurcan- rachunmi shuyacunchij (2 Pedro 3:13). Pai
chij. Chai tutataca 20.919.041 gentecunami agllashca punllapi tucui llaquicunata tucu-
Jesus ˜
´ huanushcata yuyaringapaj tandanacur- chingacamami pacienciahuan shuyana can-
canchij. ¿Achcacuna tandanacushcamantaca chij. Jehova´ Diospaj ejemplota catishpa, ima
manachu cushilla sintirinchij? Caicunamanta shina pacienciata charinata ricushun.
9 Jehova´ Diosca pacienciata charij Diosmi
yuyashpaca Diospaj Gobiernomantami hui-
llashpa catisha ninchij. can. Paica pacienciata charishcamantami
7 Huillashpa catingapajca Jesuspaj ejem- Noetaca achca tiempopi arcata rurachun pai-
plotami catina canchij. Jesusca tucui tiem- mantapish predicachun saquirca (2 Pedro 2:
popimi predicana yuyailla causarca (Juan 5, NWT; 1 Pedro 3:20). Sodoma Gomorra
18:37). Diablo tucui cai pachapi tiyaj man- llajtacunata Jehova´ Dios tucuchisha nijpimi
danacunata cusha nijpi, gentecunapish paita Abrahamca mana de acuerdo carca. Chaimi
reyta rurasha nijpica Jesusca mana chas- Jehova´ Diosca Abrahamtaca pacienciahuan
´
uyarca (Genesis 18:20-33). Jehova´ Diosca
quircachu (Mateo 4:8, 9; Juan 6:15). Je-
susca cai mundopi tiyaj cosascunataca mana achca huatacunatami israelcunamanpish pa-
cienciata ricuchirca (Nehemıas ´ 9:30, 31).
munarcachu. Shinallataj jarcaicuna ricurij-
pipish huillashpami catirca (Lucas 9:58; Juan Cunan punllacunapipish gentecuna arrepin-
8:59). Apostol ´ Pabloca Jesuspaj ejemplota tirishpa paipaj amigocuna tucuchunmi pa-
catishpa cancunapish ama shaicunguichijchu cienciahuan shuyacun (Juan 6:44; 1 Timoteo
˜ ˜
2:3, 4; 2 Pedro 3:9). Shinallataj nucanchijpish
nircami. Nucanchijpish pruebacuna ricurijpi
´ gentecunaman predicashpa yachachishpa
huillashpa catingapajmi apostol Pablo nish-
catingapajca Jehova´ Dios shinami pacien-
cata catina canchij (Hebreos 12:3). ˜
ciata charina canchij. Nucanchijpish pacien-
PACIENCIATA CHARISHUNCHIJ ciata charichunca paipaj shimipimi shuj alli
8 Pacienciata charij gentecunaca mana alli ejemplota churashca. Chai ejemplomanta ya-
cosascuna tucurichun, paicuna shuyashcacu- chashun.
10 (Santiago 5:7, 8-ta liyipai). Pacien-
na pajtarichunca tranquilosmi shuyancu-
na. Profeta Habacucca Juda´ llajtapi mana ciata charingapajca shuj tarpuj runapaj ejem-
alli cosascuna tucurichunmi shuyarca (Ha- plomanta yachashun. Huaquin granocuna-
bacuc 1:2). Jesuspaj discipulocunapish ro- ca ratomi pucun. Cutin shujtaj granocunaca
manocunapaj maquimanta quishpichichunmi mana utca pucunchu. Por ejemplo, Israel llaj-
tapica granocunaca 6 quillacunapimi pucuj
7. ¿Huillangapajca imamantataj Jesuspaj ejemplota cati-
na canchij? ´
9. ¿Jehova Diosca pacienciata charishcataca ima shi-
8. a) ¿Pacienciata charijcunaca ima shinataj can? nataj ricuchirca?
b) ¿Cuna punllacunapica pacienciata charinaca imaman- 10. Santiago 5:7, 8-pi ricushca shinaca ¿tarpuj runa-
tataj minishtirishca can? mantaca imatataj yachanchij?
10 HUILLAJ
Shuj tarpuj runa shinami gentecuna Diosta
sirvichunca pacienciahuan shuyana canchij.
´
(Parrafos 10 y 11-ta ricui).
carca. Granota tarpuj runaca tamya callarish- tecuna Jesuspaj discipulocuna tucuchun-
ca huashami casi octubre chaupi quillapi tar- ˜
ca nucanchijpish pacienciatami ricuchina
˜
puj carca. Cutin chai tarpuj runaca tamya na canchij. Gentecunaca Diosmanta yachan-
tucurigrijpimi abril chaupi quillapi granocu- gapajca tiempota, pacienciatami minish-
nataca cosechaj carca (Marcos 4:28). Tarpuj tincuna. Chaimanta gentecuna mana uya-
runaca granota tarpushca horasmanta grano sha nijpica mana desanimarinachu canchij.
˜
pucungacamami pacienciata charin. Nucan- Huaquincunaca Bibliataca allimi estudian-
chijpish chashnallatajmi pacienciata charina cuna. Pero paicuna sinchi feta charichunca
canchij. Pero maipica pacienciata charinaca mana obliganachu canchij. Jesuspaj discipu-
˜
nucanchijpajca sinchichari ricuringa. locunapish Jesus´ yachachishcata alli intin-
11 Juchayujcuna cashcamantami Biblia- dingapajca tiempotami minishtirca (Juan
˜
manta yachacujcuna Diosta rato sirvichun 14:9). Nucanchijca gentecunaman yacha-
munanchij. Cutin tarpuj runapi yuyashun. chishpapish paicunapaj fetaca mana sinchi-
Paica granota tarpungapajca puntaca allpa- yachi tucunchijchu. Ashtahuanpish Jehova´
tami alajata rahuan chai huashaca granotami Dioslla paicunapaj feta sinchiyachi tucushca-
˜
tarpun. Tarpushca huasha planta huinajpica taca mana cungarinachu canchij (1 Corintios
mana alli quihuacunatami anchuchin. Yacuta- 3:6).
pishmi churan. Chashna pacienciahuan cui- 12 Mana testigo familiacunaman predica-
SEPTIEMBRE DE 2020 11
sinchi can. Chaimi Eclesiastes ´ 3:1, 7-pi ima cushpa huillashpa catircacuna. Chaimantami
˜
nishcata yuyarina canchij. Chaipica: ‘Upalla Jehova´ Diosca paicunata bendiciarca. Nu-
cangapajpish, rimangapajpish punllami cha- canchijpish Dios cusha nishcata japijcunapaj
˜
yan’ ninmi. Nucanchij alli comportarijta ri- ejemplota catishunchij (Hebreos 6:10-12).
˜
cushpaca nucanchij familiacunaca Bibliaman-
SINCHI FETA CHARISHUNCHIJ
tachari yachasha ningacuna. Chaimi Jehova´
15 Bibliapi yachachishcacuna verdadtaj
Diosmanta yachachingapajca listos cana can-
cashcatami tucui shunguhuan crinchij. Chai-
chij (1 Pedro 3:1, 2). Cushillami predica-
˜ mantami cai yachachishcacunata gentecu-
na, yachachina canchij. Pero nucanchij fa-
napish yachachun munanchij. Shinallataj
miliaman shujtajcunamanpish pacienciahuan
Dios cusha nishcacunapimi tucui shunguhuan
yachachingapajmi esforzarina canchij. ´ 40:8). Cu-
˜ ˜
13 Nucanchijpish naupa
confianchij (Salmo 119:42; Isaıas
tiempopi Diosta sir-
nan punllacunapipish huaquin profeciacu-
vijcunapaj pacienciamanta, cunan punllacu-
na pajtarishcatami ricushcanchij. Shinallataj
napi Diosta sirvijcunapaj pacienciamantami
gentecunapish Bibliamanta yachashpa paicu-
yachai tucunchij. Habacucca tucui mana alli- napaj causaipi huaquin cambiocunata rurash-
cuna tucurichunmi munarca. Pero shuyana catami ricushcanchij. Tucui caicunata ricush-
cashcatami yacharca. Paica: “Chapachun nu- ˜
pami muyundij Allpapi gentecuna Diospaj
cata churashcapimi shayacusha” nircami (Ha- Gobiernomanta yachanata minishtishcata in-
´
bacuc 2:1). Apostol Pabloca alli huillaita hui- tindinchij.
llanatami tucuchisha nirca. Paica tucuchinata 16 Jehova´ Diospi confiashcamantapishmi
munashpapish pacienciahuanmi huillashpa huillashpa catinchij. Jesustapish paipaj Go-
catirca (Hechos 20:24). biernopi mandachun Dios churashcata in-
14 Shuj cusa huarmica Galaad Escuelamanta
tindishpami huillashpa catinchij (Juan 14:1).
graduarishpami shujtaj llajtapi sirvinaman rir- ˜
Llaquicuna ricurijpipish Jehovami nucan-
cacuna. Paicuna sirvinaman rishca llajtapi- chij paca tucuna can. Paimi fuerzatapish
´ gentecunaca Jesuspica mana
ca la mayorıa cun (Salmo 46:1-3-ta liyipai). Jehova´ Dios
crijcunachu carca. Chaimi huaquincunalla Bi- paipaj Churiman poderta cushcamanta Je-
bliamantaca yachanata munarcacuna. Pero sus ˜
´ nucanchijta huillachun pushacushcatami
gentecuna mana uyasha nijpipish paicuna- tucui shunguhuan crinchij (Mateo 28:18-20).
ca pacienciahuanmi huillashpa catircacu- ˜
17 Feta charishcamantami nucanchij esfuer-
na. Cutin paicunahuan graduarishca huauqui ´
zocunata Jehova Dios bendicianataca tucui
panicunaca paicuna huillacun llajtapi ach- shunguhuan crinchij. Maipica mana yuyash-
ca gentecunata bautizarichun ayudashcatami capimi bendicianga (Eclesiastes ´ 11:6). Por
huillajcuna carca. Shinapish chai cusa huarmi
8 huatacunata Bibliamanta huillashca qui- 15. ¿Biblia yachachishcacunapi crishpaca imamantataj
ashtahuan predicanata munanchij?
pami paicunahuan Bibliamanta yachacujca ´
˜ 16. a) Salmo 46:1 al 3-pi nishca shinaca ¿Jehova Diospi
bautizarirca. Naupa tiempopi Diosta sirvijcu- confiashpaca imamantataj ashtahuan predicanata mu-
na shinami cai cusa huarmipish mana shai- nanchij? b) ¿Jesuspi feta churashpaca imamantataj pre-
dicasha ninchij?
13, 14. ¿Pacienciata charingapajca picunapaj ejemplo- 17. ¿Imamantataj huillashpa catina canchij? Shuj ejem-
tataj catina canchij? plomanta parlai.
12 HUILLAJ
˜
ejemplo, nucanchij carritocunahuan huilla- yahuan mana alli gentecunata tucuchinata na ˜
cujpica achca gentecunami ricushpa pasan- decidirca. Achca huatacuna quipaca Jehova´
cuna. ¿Cashna huillanaca allichu can? Cash- Diosca Noetaca shuj arcata rurachun gente-
na huillanaca allimi can. Nuestro Ministerio cunata advertichunmi mandarca. Casi 40 o
del Reino de noviembre de 2014-pimi uni- 50 huatacunatami mana shaicushpa trabajar-
versidadta estudiaj shuj huarmimanta par- ca. Shinallataj Noeca gentecuna mana uyasha
larca. Paica testigo de Jehovacunamantami nijpipish huillashpami catirca. Jehova´ Dios
escribisha nirca. Testigocunapaj informa- animalcunata arcapi yaicuchichun mandan-
cionta mashcacushpapish tandanacuna hua- gacamami predicarca. Chaimi Jehova´ Dios-
sitaca mana tarircachu. Pero universidad cu- ca pai agllashca horaspi punguta huichcarca.
chullapi shuj mezapi publicacioncunahuan Noepaj punllapi shinallatajmi paipaj munaita-
´
ca pai agllashca horaspi pajtachinga (Genesis
huillacujcunahuanmi tuparca. Chashnami
testigo de Jehovacunapaj informacionta ja- 6:3; 7:1, 2, 16).
˜
19 Nallami Jehova´ Diosca caicamalla huillai-
pirca. Asha tiempo quipami bautizarirca.
Cunancarin precursora regularmi can. Cai- chij ninga. Shinallataj Diablota paipaj rurai-
cunata ricushpami gentecuna Diosmanta ya- cunata tucuchishpami Yayitu Jehova´ Diosca
chasha nishcata intindinchij. Chaimantami cai Allpamanca mushuj causaita apamunga.
huillashpa catisha ninchij. Cai Allpapica Yaya Diosta cazuj gentecu-
nallami causanga. Chai punlla chayamunga-
AMA SHAICUSHPA HUILLASHUNCHIJ camaca Noepaj, Habacucpaj, caishujcunapaj
18 Dios agllashca punllapimi Diospaj Reino- ejemplota catishpa huillanapi ocuparishun-
manta huillanataca saquishun. Noepaj pun- chij. Paciente cangapajpish esforzarishunchij.
llacunapi ima tucushcata yuyashun. Jehova´ Dios cusha nishcapipish shunguta churashun-
Diosca 120 huatacuna faltajpimi juillu tam- chij.
´
18. ¿Predicana Dios agllashca horaspi tucurinataca ima- 19. ¿Mana shaicushpa huillajpica Jehova Diosca ima shi-
mantataj seguros canchij? nataj bendicianga?
¿IMATATAJ NINGUIMAN?
CANTO 75
˜
“¡Caipimi cani, nucata cachahuai!”
YACHAI 38
14
´
tacunatami tranquilo causaita tiyarca (2 Cro- gucunata rurashunchij’ nircami. Shinallataj
nicas 14:1, 4, 6). Cai yachaipica tranquilo Juda´ llajtapi causajcunataca: ‘Cai llajtaca
causai tiyajpipish rey Asa imata rurashcatami ˜
nucanchij maquipimi can’ nircami. Chash-
ricushun. Shinallataj Jesusta punta catijcu- na nishpaca rey Asaca Dios cushca llaj-
napish tranquilo causai tiyajpi Diosta sirvin- tapi manaraj jarcaicuna tiyajpica caicunata
gapaj imata rurashcatami yachashun. Ash- tranquilo shayachi tucushcatami nisha nirca.
˜
tahuancarin nucanchij causan ladopi Diosta Chaimantami Juda´ llajtapi causajcunataca
sirvichun manaraj jarcajpica ¿ima shinataj chai tiempota alli aprovechachun animarca.
chai tiempota alli aprovechana canchij? nish- 5 Chai tiempopica rey Asaca paipaj soldado-
ca tapuitapishmi yachashun. cuna allichirishca cachunmi ayudarca (2 Cro- ´
´
nicas 14:8). ¿Jehova Diospi mana confiash-
¿TRANQUILO CAUSAI TIYAJPICA
REY ASACA IMATATAJ RURARCA? camantachu chashna rurarca? Mana. Paica
4 ´
(2 Cronicas 14:2, 6, 7-ta liyipai). Rey Jehova´ Diospimi confiarca. Pero rey cashca-
´
Asaca Juda llajtapi causajcunataca: ‘Jeho- mantami shamuj punllacunapi ima llaquicu-
va´ Diosca tucui ladocunapimi sumaj cau- namanta tucui pueblota cuidana cashcata alli
saita cushca’ nircami. Pero sumaj causaita ti- yacharca. Shinallataj Juda´ llajtapi tranquilo
yajpipish cushicunallapica mana yuyarcachu. causai mana siempre tiyana cashcatami alli
Chaipaj randica rey Asaca: ‘Cai llajtacuna mu- intindirca. Chaimantami paica soldadocuna
yundijta jatun pircacunata, torrecunata, pun- alli prepararishca cachun ayudarca.
´ 5. ¿Asaca imamantataj paipaj soldadocunataca alli pre-
4. 2 Cronicas 14:2, 6, 7-pi nishca shinaca ¿rey Asaca jar-
caicuna mana tiyajpica imatataj rurarca? pararishca cachun ayudarca?
SEPTIEMBRE DE 2020 15
˜
¿PUNTA DISCIPULOCUNAPISH yanchu. Nucanchij causan llajtapipish mana
IMATATAJ RURARCACUNA? jarcaicuna tiyajpica ¿cai tiempotaca huillan-
6 Jesusta punta catijcunataca achca cu- gapajca allichu aprovechacunchij? Cai tucuri
tinmi contracunaca catirashpa llaquichirca- punllacunapica Diosta sirvijcunaca muyundij
cuna. Pero maipica tranquilo causaitami Allpapimi tucui laya gentecunaman yachachi-
charircacuna. Tranquilo causai tiyajpica cunchij (Marcos 13:10). Gentecunaman pre-
tucuicunami Diosmanta huillanapi, Diosta dicangapaj achca trabajota charishcaman-
sirvinapi ocuparircacuna. Hechos libropica, tami cushilla sintirinchij.
huillanata mana saquishcamanta Jehova´ Dios 10 Tranquilo causai tiyajpica huillanatami
bendiciajpimi Jesusta catijcunaca ashtahuan
alli aprovechana canchij (2 Timoteo 4:2-ta
mirarishcata parlan (Hechos 9:26-31).
7 Jesusta punta catijcunaca huillangapajmi
liyipai). Chaimantami can ashtahuan huilla-
sha nishpaca huaquin cosascunata saqui tu-
tucui oportunidadcunata aprovecharcacuna.
´
´ cungui. Mana cashpaca cambaj familiamanta
Por ejemplo, apostol Pabloca Efeso llajtapi
shuj familia ashtahuan huillachun o precur-
ashtahuan huillana oportunidadta charishca-
mantami chaipi predicashpa catingapaj saqui- sor tucuchunmi ayudai tucungui. Cai tiempo-
rirca (1 Corintios 16:8, 9). pica cullquiyuj canata o ashtahuan cosascu-
8 Huata 49-pica circuncisionta ruranaman- nata charinataca mana mashcanachu canchij.
tami congregacioncunapi huaquin problema- Cai cosascunaca jatun llaqui punllacunapica
cuna tiyashca carca. Pero Jerusalenpi tiyaj chingaringallami (Proverbios 11:4; Mateo 6:
apostolcunapish ancianocunapish chaita alli- 31-33; 1 Juan 2:15-17).
11 Achca publicadorcunami gentecunaman
chishca huashaca ashtahuan huillana opor-
tunidadmi charircacuna (Hechos 15:23-29). yachachingapajca mushuj shimita yachashca-
Apostolcuna ima decidishcata congregacion- cuna. Tucuicunaman huillangapajca Diospaj
cunaman huillajpica discipulocunaca Diospaj organizacionca chican chican shimicunapimi
Shimimanta alli huillaitapish huillashpami achca publicacioncunata llujchishca. Por
catircacuna (Hechos 15:30-35). ¿Huillashpa ejemplo, 2010 huatapica casi 500 shimicuna-
catishcamantaca imataj tucurca? Bibliapica: pimi publicacioncuna tiyarca. Pero cunanca
“Tandanacushca crijcunaca ashtahuan sinchi 1.000 yalli shimicunapimi tiyan.
crijcuna tucurca. Crijcunapish punllantami 12 ¿Gentecunaca paicunapaj propio shimipi
ashtahuan mirarircacuna” ninmi (Hechos 16: Diosmanta yachachijpica ima shinataj sin-
4, 5). tirincuna? Cai catij experienciapi yuyashun.
˜ ¿TRANQUILO CAUSAI TIYAJPICA Shuj panica Estados Unidospi tiyaj shuj ja-
NUCANCHIJCA IMATATAJ RURANA CANCHIJ? tun tandanacuimanmi rirca. Chai tandanacui-
9 Cunan punllacunapica huaquin llajtacu- ca pai parlashca kiniaruanda shimipimi carca.
napica huillangapaj ima jarcaicunaca mana ti-
10. 2 Timoteo 4:2-pi nishca shinaca ¿imatataj rurana
6. ¿Tranquilo causai tiyajpica Jesusta punta catijcunaca canchij?
ima shinataj chai tiempota aprovecharcacuna? 11. ¿Huaquin publicadorcunaca ashtahuan huillangapaj-
7, 8. ¿Pablopish shujtaj discipulocunapish huillana ca imatataj rurashcacuna?
oportunidadtaca ima shinataj alli aprovecharcacuna? 12. ¿Gentecunaca paicunapaj propio shimipi Diosmanta
9. ¿Huillangapaj jarcaicuna mana tiyajpica imatataj ta- predicajpica ima shinataj sintirincuna? Shuj panipaj
purina canchij? ejemplomanta parlai.
16 HUILLAJ
Achca huauqui panicunaca predicangapaj mushuj
shimita yachashcamanta, shujtaj llajtapi sirvinaman
rishcamantami achca bendicioncunata
chasquishcacuna.
´
(Parrafos 10 al 12-ta ricui).
Cai shimitaca Ruanda, la Republica ´ Demo- Rusia llajtapi causaj huauqui panicunapi yu-
´
cratica del Congo y Uganda llajtacunapimi ˜
yashun. Gobiernoca nucanchij huauqui pani-
parlancuna. Cai panica jatun tandanacui
˜ tucu- cunataca achca huatacunatami catirashpa lla-
rishca quipaca caitami nirca: “Nucaca 17 hua- quichircacuna. Pero marzo de 1991 huatapimi
tacunatami Estados Unidos llajtapi causani. tranquilo Diosta sirvichun saquircacuna.
Cunanmi punta cutin cai tandanacuipi imata Chai tiempopica Rusia llajtapica casi 16.000
yachachishcataca alli intindircani”. Paipaj pro- publicadorcunami tiyarca. Cutin 20 huatacu-
pio shimipi yachachishcacunaca
˜ paipaj shun- na quipaca 160.000 yalli publicadorcunami
gumanmi chayarca. Nucanchijpish shujtaj shi- tiyarca. Paicunaca tranquilo causai tiyajpica
mita parlajcunaman yachachingapajca paicuna huillanatami alli aprovecharcacuna. Cunan
parlashca shimitami yachai tucunchij. Hua- punllacunapipish chai llajtapi cutin jarcaicu-
˜
quincunaca nucanchij causan ladopica paicu- na tiyajpipish Jehovata sirvingapajmi tucui
na parlashca shimipi Diosmanta predicajpica pudishcata ruracuncuna.
˜
cushillami sintirincuna. Chaimi nucanchijpish
mushuj shimita yachashpaca contentos sinti- TRANQUILO CAUSANAMI TUCURINGA
rishun. 14 Cutin rey Asa causashca punllacunapi yu-
13 Huaquin llajtacunapica gobiernocuna jar- yashun. Etiopıa´ llajtamanta millon
´ soldado-
cashcamantami huauqui panicunaca Dios- cuna judiocunahuan macanacunaman rijpimi
manta mana libremente huillai tucuncuna. chai llajtapi tranquilo causanaca tucurirca.
´
13. ¿Rusiamanta huauqui panicunaca jarcaicunata 14, 15. ¿Jehova Diosca ima shinataj mandaj Asataca
mana charishpaca imatataj rurarcacuna? ayudarca?
SEPTIEMBRE DE 2020 17
Soldadocunata mandaj Zera shuti runaca Juda´ ˜
carin Diabloca dimastij pinarishcami can.
llajtata tucuchinatami yuyarca. Pero Asa- Chaimantami llaquicuna tiyanataca alli intin-
ca Jehova´ Diospimi
˜ confiarca. Chaimantami dinchij (Apocalipsis 12:12).
Diostaca: “Nucanchijta Mandaj, can˜ Taita ˜
17 Nallami jatun llaqui punllacuna tiyanga.
Diosllapimi shungutaca churanchij. Nucan- Chai punllacunamanta parlashpaca Biblia-
chijta ayudahuaiyari. Cambaj shutipimari, cai pica: “Cai pacha callarimanta cunancama
soldadocunahuan macanacunaman shamun- chashna llaquica mana tiyashcachu” ninmi
˜
chij” nishpa manarca ´
(2 Cronicas 14:11). ˜
(Mateo 24:21). Chai punllacunapica nucan-
15 Etiopiamanta shamuj soldadocunaca ˜
chij familiacunallatajmi tal vez nucanchijpaj
Jud a´ llajtamanta soldadocunata yallimi contra tucunga. Huillachunpishmi gobier-
carcacuna. Chashna cajpipish Asaca Jehova´
nocunaca jarcangacuna (Mateo 10:35, 36).
Dios paicunata ayudanatami confiarca. Dios ˜
¿Nucanchijpish Asa shinachu Jehova´ Dios nu-
˜
paipaj pueblota ayudajpimi chai soldadocu-
´ canchijta cuidanapi, ayudanapi confiashun?
nataca tucuchirca (2 Cronicas 14:8-13).
18 Chai punlla chayamungacamaca Jehova´
16 Shamuj punllacunapi cada unohuan ima
˜
Diosca allichirishca cachun, nucanchij feta
tucunataca mana yachanchijchu. Pero jar-
caicuna tiyanataca allimi yachanchij. Je- sinchiyachishpa catichunmi munan. Cunan-
´ ima nishcata yuyarishun. Paica tucuri
sus ca paica minishtishca horaspi yachachichun-
˜
punllacunapica tucui llajtacunami nucata cati- ca “alli cazuj alli yuyaiyuj” huauquicunatami
˜ ˜
utilizacun (Mateo 24:45, QC, 1989). Pero nu-
cushcamantaca pinangacuna nircami (Mateo
´
24:9). Apostol Pablopish: “Cristo Jesushuan canchijpish Diospi sinchi feta charingapaj es-
shujlla tucushpa pai yuyailla causasha nijcuna- forzarishunchij (Hebreos 10:38, 39-ta liyi-
ca tucuicunallatajmi catirashpa llaquichishca pai).
canga” nircami (2 Timoteo 3:12). Ashtahuan- ˜
17. ¿Ima pruebacunahuantaj nalla chimbapurashun?
16. ¿Jarcaicuna, llaquicuna tiyanataca ima shinataj ya- 18. Hebreos 10:38, 39-pi nishca shinaca ¿allichirishca
chanchij? cangapajca imatataj rurana canchij?
´
Achca soldadocuna Juda llajtata tucuchisha nijpica rey
´ ˜ ´
Asaca Jehova Diostami ayudachun manarca. Jehova Dios
ayudajpimi paicunaca misharcacuna.
´
(Parrafos 14 y 15-ta ricui).
18 HUILLAJ
˜
19 Nucanchijpish rey Asa shinallatajmi ¿Imamantataj cashna nishpa tapurina
20
Jehova´ Diosta mashcana canchij (2 Croni- ´ canchij? Bibliapica Jehova´ Diosca nucan-
˜
cas 14:4; 15:1, 2). Diosta rijsishpa bautizarish- chij yuyaipi, shungupi imata yuyacushcataca
˜
allimi yachan ninmi. Shinallataj nucanchij yu-
pami paitaca mashcai callarircanchij. Pero
Diosta cuyashpa catingapajmi esforzarinami yaipi, shungupi imata yuyacushcataca allimi
´
yachana canchij (1 Cronicas 28:9-ta liyi-
canchij. Chaimanta cashna nishpa tapuri- ˜
pai). Nucanchij causaipi ima cambiocu-
shunchij: “¿Tucui tandanacuicunaman ringa-
nata rurasha nishpaca Jehovatami ayuda-
pajchu esforzarinchij?” Tandanacuicunapimi ˜
huai nishpa manana canchij. Cunanmi shamuj
Diosta sirvingapaj animota chasquinchij.
punllacunapi tiyana pruebacunata ahuantan-
Huauqui panicunahuan cashcamantapishmi gapajca allichirina canchij. Chaimanta jarcai-
cushilla sintirinchij (Mateo 11:28). Cash- cunata mana charishpaca chai tiempota alli
˜
na nishpapish tapurishunchij: “¿Nucalla- aprovechashunchij.
tajchu Bibliata estudiangapajca tiempota sur-
˜
cuni? ¿Nuca familiahuan causashpaca cada ´
FOTOCUNAMANTA. Pagina 15: Rey Asaca paipaj abuela
semanachu Bibliamanta tandalla yachanchij? yanga dioscunata adorachun apoyashcamantami paitaca
jatun mandaj canamanta anchuchirca. Asapaj ejemplota
¿Gentecunaman predicangapaj, yachachinga- ˜
catijcunaca chai yanga dioscunatami nutushpa tucuchir-
pajpish tucui pudishcatachu ruranchij?”. ´
cacuna. Pagina 17: Diosta sirvij shuj cusa huarmica shujtaj
lugarpi predicangapajmi minishtirishcacunallata apacun-
´
19, 20. 1 Cronicas 28:9-pi ima nishcata yuyaipi charish- cuna. Chai lugarpica ashtahuan predicajcuna tiyachunmi
paca ¿imatataj tapurina canchij? minishtincuna.
¿IMATATAJ NINGUIMAN?
CANTO 62
Mushuj cantota cantaichij
YACHAI 39
˜
Nucanchij panicunata
animashunchij
CANTO 137
Diosta cazuj, cuyaj “Yallitaj achca huarmicunamari alli huillaitaca huillancuna”
huarmicuna (SALMO 68:11).
˜
CAITAMI YACHASHUN NUCANCHIJ congregacionpi sinchita trabajaj panicuna tiyash-
˜ camantami achcata agradicinchij. Por ejemplo, paicunaca tan-
Nucanchij panicunaca chi-
can chican llaquicuna- danacuicunapimi participancuna. Huauqui panicunamantapishmi
huanmi chimbapurancuna. preocuparincuna. Tandanacuna Huasicunatapish allichishpami
Cai yachaipimi panicunata ayudancuna. Shinapish cai panicunaca chican chican problema-
ayudangapaj Jesuspaj cunatami charincuna. Huaquincunaca familiacunamantami hua-
ejemplomanta yachashun. quin jarcaicunata charincuna. Shujtajcunaca paicunapaj mayorlla
´ yaya mamacunatami cuidancuna. Cutin maijancunaca paicuna-
Shinallataj Jesus ima shi-
na huarmicunata valorash- llami huahuacunata cuidangapaj, mantiningapajpish esforzarin-
cata, difindishcata, paicu- cuna.
nahuan pasangapaj 2 Cai mundopi causaj gentecunaca huarmicunataca mana respe-
tiempota llujchishcatami tancunachu. Pero Bibliapica huarmicunaman animota cuchunmi
yachashun. ´
yachachin. Por ejemplo, apostol Pabloca Roma llajtapi Diosta sir-
vij Febeta alli chasquichun, pai minishtirishca cosascunata cu-
chunmi manarca ˜ ´
(Romanos 16:1, 2). Apostol Pabloca fariseo
cashpaca huarmicunataca imapaj mana valijta shinami ricuj car-
ca. Shinapish Jesusta cati callarishpaca paipaj ejemplota catish-
pami huarmicunataca cuyaihuan, respetohuan tratarca (1 Corin-
˜
tios 11:1). Nucanchijpish panicunatami apoyana canchij.
3 Jesusca tucui huarmicunataca respetohuanmi trataj carca
20
4 Jesusca Diosta sirvij huarmicunataca siem- chachishcacunata ashtahuan yachasha nishpa
premi ayudarca. Shinallataj paicunataca ach- ˜
paipaj naupajpi tiyarirca.1 Cutin Martaca Je-
catami
˜ valorarca, Paicunatapishmi difindirca. sushuan alli apanacuj cashcamantami paitaca
Nucanchijpish Jesuspaj ejemplota ima shina ˜
nucata ayudachun Mariata mandai nirca. Chai
catinata yachashun. punllapica Jesusca paicunamanca valishca ya-
PANICUNAMANTA PREOCUPARISHUNCHIJ
chachishcacunatami intindichishpa ayudarca.
5 Tucuicunami shujtajcunahuan pasanata
Shinallataj paica Mariata, Martata, Lazarotaca
shujtaj punllacunami visitaj carca. Chashnami
minishtinchij. Pero huaquin panicunapajca
paicunamanta preocuparishcata ricuchirca
caita ruranaca sinchimi can. ¿Imamanta? Ju- ´
(Juan 12:1-3). Chaimantami Lazaro ungujpica
liaca1: “Soltera cashcamantami congrega- ´ ˜
˜ Marıa, Martaca Jesusta ayudachun manarcacu-
cionpica maipica nucaca ni pipaj importante
na (Juan 11:3, 5).
cashcata sintirini” ninmi. Kristen shuti pre-
7 Maijan panicunaca tandanacuicunallapi
cursoraca predicangapajmi shujtaj ladopi sirvi-
naman rirca. Paica: “Shujtaj congregacionman huauqui panicunahuan pasangapajmi oportuni-
˜
chayashpaca maipica nucanchijllami sinti- dadta charincuna. Chaimanta tandanacuicuna-
ri tucunchij” ninmi. Cutin maijan panicunaca pi alli chasquingapaj, paicunahuan parlangapaj,
mana testigo familiahuan causashpapish pai- paicunamanta preocuparishcata ricuchingapaj
´
esforzarishunchij. Parrafo 5-pi parlashca Ju-
cunamanta caruyashcatami sintincuna. Chai- ˜
mantachari huauqui panicunapajmanpish cu- liaca: “Tandanacuicunapi nuca comentajpi
chuyanaca sinchi can. Shinallataj huaquin felicitachun, huillanaman llujshingapajpish
˜
nucahuan arreglocunata rurachun, mana
panicunaca ungushca cashcamanta o ungush-
ca familiacunata cuidana cashcamantami pai- cashpaca shujtaj cosascunata rurashpa ayuda-
cunapaj huasimanta mana llujshi tucuncuna. chunmi munani” ninmi. Karen shuti panipish:
˜ ˜ “Shuj tandanacuiman mana rijpi shuj mensajepi
Annette shuti panica: “Nucaca nuca mamitata
cuidana cashcamantami turi na ˜ nacunahuan
˜ ¿allillachu cangui? nishpa quillcanataca allimi
yachani. Chashnami turi na ˜ nacuna
˜ ˜
nucamanta
pasangapajca tiempota mana llujchi tucurca-
ni” ninmi. preocuparishcata cuentata cuni” ninmi. Tucui-
6 Jesusca Diosta sirvij huarmicunahuanmi cunami panicunataca valichina canchij.
´
8 Jes us shinallataj panicunahuan pasan-
tiempota pasaj carca. Paicunapajca alli ami-
gapaj tiempota surcushunchij. Tal vez nu- ˜
gomi carca. Jesusca Mariahuan, Marta-
huanmi alli apanacuj carca. Paicunaca solte- canchijpaj huasipi micunata carangapaj, o
racunami carca (Lucas 10:38-42-ta liyipai). paicunahuan tiempota pasangapajmi invitai tu-
Jesus´ alli parlajpi, alli tratajpica cushillami sin- cunchij. Invitashpapish animaj shimicunahuan
tirircacuna. Shuj punllaca Jesusca paicunatami
1 Bibliamanta parlaj shuj libropica: “Discipulocunaca paicu-
visitanaman rirca. Chaimi Mariaca Jesuspaj ya- ˜
napish yachachij cangapajmi yachachijcunapaj naupajpi tiya-
rijcuna carca. Chai tiempopica huarmicunata yachachichunca
1 Caipica huaquin shuticunatami cambiashcanchij. ´ ˜
mana saquijcunachu carca. Pero Marıa Jesuspaj naupajpi tiya-
rijta ricushpa, paimanta ashtahuan yachasha nijta ricushpa-
4. ¿Cai yachaipica imatataj yachashun? ca judiocunaca achcatami mancharishcanga” ninmi.
5. ¿Maijan panicunapajca imamantataj shujtajcunahuan
pasanaca sinchi can? 7. ¿Ima shinataj panicunataca animana canchij?
6. Lucas 10:38 al 42-pi nishca shinaca ¿Jesusca ima shi- 8. ¿Panicunata alli tratangapajca ima shinataj Jesuspaj
nataj Martata, Mariataca ayudarca? ejemplota cati tucunchij?
SEPTIEMBRE DE 2020 21
´
Jesus shina paicunata
cuyashpa, paicunamanta
preocuparishunchij.
´
(Parrafos 6 al 9-ta ricui).
parlashunchij (Romanos 1:11, 12). Congrega- nahuan parlangapaj tiempota surcuna can.
cionta pushajcunapish Jesuspaj ejemplotami ca- Chashnami paicunamanta preocuparishcata
tina can. Jesusca allimi yacharca huaquincunapaj ricuchincuna. Pani Kristenca: “Congrega-
soltero canaca mana facil´ cashcata. Pero caza- ˜
cionta pushaj shuj turica huillanapi, nuca tra-
rashpalla o huahuacunata charishpalla cushi cau- bajopipish yallitaj ocuparishcatami ricurca.
saita chari tucushcataca mana nircachu. Chaipaj Paica ¿ima shinataj caicunata pajtachingui?
randica Diosta punta lugarpi churashpa cushilla nishpami tapurca. Chashna preocuparish-
causanatami yachachirca (Mateo 19:12; Lucas 11: camantami achcata agradicini” ninmi.1 Pani
27, 28). ˜
Annettepish: “Nucaca congregacionta pu-
9 Congregacionta pushaj huauquicunaca shajcunataca allimi rijsini. Paicunapish nu-˜
Diosta sirvij panicunataca mamata shina, pa- cataca allimi rijsincuna. Chaimantami pro-
nita shinami ricuna can (1 Timoteo 5:1, 2). blemacunata charishpaca paicunapaj ayudata
Chaimantami tandanacuicuna manaraj calla- ˜
mananaca mana sinchi can” ninmi.
rijpi, o tandanacui tucurishca quipa paicu-
1 Congregacionta pushaj huauquica shuj panita visitanaman
9. ¿Congregacionta pushajcunaca ima shinataj panicu- rishpaca mana paillachu rina can. Chashnami alli yuyaiyuj cash-
namanta preocuparishcata ricuchincuna? cata ricuchinga.
22 HUILLAJ
PANICUNAPAJ RURAICUNAMANTA ca. Por ejemplo, Diosta sirvij huaquin huar-
AGRADICISHUNCHIJ micunaca Jesus ´ causarishcatami puntaca ya-
10 ˜
Tucuicunami nucanchij alli ruraicunata ri- chaj chayarcacuna. Chaimi Jesusca paicu-
namanca nuca˜ causarishcata apostolcunaman
cuchun, valorachun munanchij. Pi mana caita
˜
rurajpica nucanchijllatajmi desanimari tucun- huillagrichij nishpa mandarca (Mateo 28:5,
chij. Abigaıl´ shuti precursoraca: “Maipica nuca-
˜ 9, 10). Shinallataj huata 33-pica Jesusta catijcu-
na Pentecostes ´ fiestata yuyaricujpica huaquin
taca mana pi ricucujta layami sintirini. Maijan-
˜ huarmicunapishmi Diospaj espıritu ´ santota
cunaca nuca pipaj ushushi cashcata, pipaj pani
cashcatami alli yachancuna. Pero paicunaca nu- ˜ chasquishcangacuna. Chai punllapi Diospaj es-
pirituta chasquij huarmicunaca espıritu´ rima-
cataca mana alli rijsincunachu” ninmi. Cunanca
Pam shuti solteramanta parlashun. Paica ach- chishca shinallatajmi Yaya Dios chai tucui allita
ca huatacunatami misionera carca. Pero paipaj rurashcataca shujtaj rimaicunapi rimai calla-
yaya mamata cuidana cashcamantami paipaj rishcangacuna (Hechos 1:14; 2:2-4, 11).
huasiman tigrana carca. Pani Pamca 70 huata- 13 Panicuna Jehova´ Diospaj sinchita traba-
SEPTIEMBRE DE 2020 23
paicunapuramanta alli huillajcuna cashcatami rashcataca Jesusca allimi yacharca. Chaiman-
yachancuna (Salmo 68:11-ta liyipai). Con- tami cai shimicunahuan cushichirca: “Jesus-
˜
ca paica nucapajca allitamari ruran. Cai huar-
gregacionta pushajcunaca cai panicunapaj
experienciamantami achcata yachai tucuncu- mica pai tucui rurai tucushcatami rurashca.
´
na. Parrafo 10-pi parlashca Abigailca pai gen- Tucui cai pachapica maipipish cai alli huillaita-
tecunaman huillai callaricujpi paita ima ayu- ca huillacushpaca cai huarmi imata rurashca-
tapishmi huillangacuna” nircami. Jesus ´ nishca
dashcata tapuchunmi munan. Paica: “Paicuna
´
shinaca cai yachaipimi Marıa imallata rurash-
chashna tapujpica Jehovapaj organizacionpi
valishca cashcatami sintini” ninmi. Congrega- camantapish yachacunchij. Jesuspaj nishcata
cionta pushaj huauquicunaca achca experien- uyashpaca Mariaca tranquilami sintirishcanga.
ciata charij panicuna jovenlla panicunataj ayu- Shujtajcuna paimanta huashalla rimajpi, Je-
sus´ Mariata sumaj shimicunahuan cushichijpi-
dai tucushcataca allimi yachancuna (Tito 2:
3-5). Chaimantami cai tucui panicunataca cu- ca paica cushillami sintirishcanga.
yaita ricuchina canchij, agradicinapish canchij. 17 Panicuna difindichun minishtijpica paicu-
24 HUILLAJ
ima micunitatapish apamujpica nucaca˜ shujtaj gapaj sinchita esforzarij panicunami tiyan. Pai-
cosascunatami rurai tucurcani. Chashnami nu- ˜
cunatami apoyana canchij. Jesuspaj ejem-
˜
cata cuyashcata, nucamanta preocuparishcata ˜
plomanta yachashpaca nucanchijpish paicu-
cuentata curcani” ninmi. Pani Juliamanpish nahuan tiempota pasangapaj, paicunata alli
shuj huauquimi ima shina paipaj carrota cui- rijsingapajmi esforzarina canchij. Shinallataj
˜
dachun huaquin consejota curca. Paica: “Nuca Diosta sirvingapaj esforzarishcamantami paicu-
ima accidenteta ama charingapaj turicuna nu- ˜
nataca agradicina canchij. Paicuna imapi difin-
camanta preocuparishcata yachashpami cu- dichun minishtijpica paicunataca difindinami
shilla sintirini” ninmi. canchij.
19 Congregacionta pushaj huauquicunapish ´
21 Apostol Pabloca Romanos libropica Je-
panicuna imallapi ayudachun minishtishcatami susta catij nueve huarmicunapaj shutita
alli ricuna can. Jehova´ Diosca panicunata alli quillcashpami saludocunata cacharca (Ro-
tratachunmi munan (Santiago 1:27). Chaiman- manos 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). Cai panicunaca
tami congregacionta pushajcunaca Jesus ´ shi-
cai saludocunata uyashpa, animaj shimi-
nallataj shujtajcunata cuyaihuan ayudancu-
cunata chasquishpaca cushillami sintirish-
na (Mateo 15:22-28). Paicuna chaita rurajpica ˜
cangacuna. Nucanchijpish panicunata apo-
panicunaca Jehova´ Dios paicunata cuidacush-
yashpa, valorashpa catishunchij. Chashna
catami sintincuna. Por ejemplo, pani Karen-
rurashpaca paicunata cuyashcata, familiata
ca shujtaj huasipimi causanaman rina carca.
shina tratashcatami ricuchishun.
Chaita yachaj chayashpami shuj superinten-
dente huauquica shujtaj huauquicunapish paita
ayudachun manarca. ˜ Paica: “Congregacionta
˜
pushajcuna nucaman animota cujpi, chashna
ayudajpica tranquilami sintirircani. Shinallataj
congregacionpaj, paicunapaj valishca cashcata,
˜
mana nucalla cashcatami intindircani” ninmi.
TUCUI PANICUNATAMI APOYANA CANCHIJ ´
FOTOMANTA. Pagina 22: Huaquin huauquicunaca Je-
20 Congregacionpica Yaya Diosta sirvin- suspaj ejemplotami catincuna. Shuj huauquica ishqui pani-
cunatami carropaj llantata cambiashpa ayudacun. Cutin
19. ¿Congregacionta pushajcunaca imallata rurashpataj caishuj huauquica shuj mayorlla ungushca panitami visita-
panicunataca ayudai tucuncuna? cun. Shujtaj huauquipish paipaj huarmihuanmi shuj panita
20, 21. ¿Tucui panicunata valorashcataca ima shinataj paipaj ushushita visitacun. Chaipimi familiahuan Bi-
ricuchinchij? bliamanta yachacuncuna.
¿IMATATAJ NINGUIMAN?
CANTO 136
´
Jehova Dios canta bendiciachun
YACHAI 40
26
˜
11:25; 24:45, QC, 1989). Nucanchijca Diospaj
˜
Shimitaca mana nucanchijllataj intindi tu-
cunchijchu. Pero Biblia yachachishcacunata
intindinami shujtaj cosascunamanta yalli va-
lishca can (Proverbios 3:13, 15).
5 Jehov a´ Diosca paimanta, paipaj mu-
SEPTIEMBRE DE 2020 27
pugllai callarircani” ninmi. Paica cada punlla- 11 Allita rurangapaj esforzarishunchij. Shuj
pica 15 horascunatami videojuegocunata soldadoca paiman mingashcacunata pajta-
pugllaj carca. Danielca: “Mana alli video- chingapajca sinchitami esforzarina can.
juegocunata pugllanapi ocuparishcamantami Timoteoca paiman mingashcacunata paj-
Diosmanta caruyacushcata alli yacharcani. tachingapaj, Diablopaj trampacunapi ama ur-
Pero Biblia yachachishcacunaca mana nu- ˜ mangapajmi Pablo nishca consejota catirca.
cahuan ricunata charinchu nishpami yuyaj Paica mapa munaicunata huashaman saquin-
carcani” ninmi. ¿Danielmantaca imatataj ya- gapaj, alli cualidadcunata charingapaj, huau-
chanchij? Mana alli pugllaicunata o mana qui panicunahuan alli parlanacungapajmi es-
˜
alli cushicunacunata agllashpaca asha ashami forzarirca (2 Timoteo 2:22). Nucanchijpish
Dios yachachishcacunata, pai mingashcacuna- mana alli munaicunata huashaman saquin-
tapish saquishun. gapajmi esforzarina canchij (Romanos 7:21-
˜
25). Shinallataj naupa causaita huashaman
DIOS YACHACHISHCACUNATA AMA saquishpa, mushuj causaita charingapajmi es-
SAQUISHUNCHIJ forzarina canchij (Efesios 4:22, 24). Ima ru-
´
(1 Timoteo 1:18, 19-ta liyipai). Apostol
9 raicunamanta shaicushca cashpapish tanda-
Pabloca Timoteotaca, “alli macanacuj solda- nacuicunaman ringapajmi esforzarina canchij
do shina mishashpa” crishcata alli cuidangui (Hebreos 10:24, 25).
nircami. ¿Pablo Timoteoman chashna nishca- 12 Shuj soldadoca paipaj armacunata alli
28 HUILLAJ
Huaquinpica ima ruraicunamantami shaicushca
sintirinchij. Pero tandanacuicunaman rishpaca
achca bendicioncunatami chasquinchij.
´
(Parrafo 11-ta ricui).
SEPTIEMBRE DE 2020 29
˜
Apostatacunaca nucanchij ˜
pinanacuchun, cana canchij. ¿Chaipajca imatataj rurana can-
huauqui panicunapi ama confiachunmi mu- chij? Ima mana allicuna manaraj ricurijpica
˜
nan. Chaimantami paicuna nucanchijta pan- imata ruranatami alli yachana canchij.
dachichun, umachunca mana saquina canchij 18 Por ejemplo, huaquin gentecunaca shuj
¿IMATATAJ NINGUIMAN?
´ ˜
˛ ¿Jehova Diosca nucanchij- ˛ ¿Diospaj yachachishcacu- ˛ ¿Dios yachachishcacunata
manca imatataj mingashca? nata saquichunca Diabloca mana saquingapajca ima-
imatataj ruran? tataj rurana canchij?
CANTO 127
Can munashca shinami causasha nini
CAITAMI TAPUSHCACUNA
´
¿Eclesiastes 5:8-pica cai allpapi tiyaj gobiernocunallamantachu parlan
´
o Jehova Diosmantapish?
´
ˇ Eclesiastes 5:8-pica: “Maijan llajtapica guhuan paita cazujcunapaj allita rurashpa,
huajchacunata llaquichicujta, cashcata ru- tucuita rurai tucuj cashcata ricuchinga-
ranapaj randica, llaquita ruracujta ricushpa- pajmi, tucui cai pachata ricuracun”. Caita
ca ama mancharinguichu. Shuj mandajtaca yachashpami cushilla, tranquilo sintirinchij
´
paita yalli caj mandajmi ricucun. Chai man- (2 Cronicas 16:9).
dajcunatapish ashtahuan jatun mandajmi ri- ´
Eclesiastes 5:8-pica huaquin mandajcuna
cucun” ninmi. autoridadta charijpipish siempre paicunata
Cai versota liyishpaca cai allpapi tiyaj go- yalli autoridadta charij mandajcuna tiyajtami
biernocunallamantami parlan nishpami yu- yachanchij. Ashtahuancarin cai versopica
´ ´
yai tucunchij. Pero cai versopica Jehova Jehova Dios tucui cai pachapi mandajcu-
Diosmantapishmi parlan. Caita yachash- nata yalli autoridadta charijtami intindinchij.
´
pami animarishpa tranquilo sintirinchij. Cunan punllacunapica Jehova Diosca paipaj
´ Gobiernopi mandachunmi paipaj Churita
Eclesiastes 5:8-pica pobrecunata llaqui- ´
chij mandajmantami parlan. Chai mandajca churashca. Tucui poderta charij Jehova
´
paita yalli autoridadta charij mandaj ricucuj- Diosca tucuitami ricucun. Jehova Diospish,
tami yuyarina can. Chai mandajcunatapish paipaj Churi Jesuspish cashcata rurajcu-
ashtahuan jatun mandajcunami ricucuncu- nami can.
na. Chashna cashpapish maipica cai tucui
mandajcunaca gentecunatami llaquichincu-
na. Paicunapaj culpamantami gentecunaca
sufrincuna.
˜
Pero gobiernocuna nucanchijta llaqui-
´
chijpipish cai mandajcunata Jehova Dios ri-
˜
cucujtami yachanchij. Chaimantami nucan-
˜
chij llaquicunataca Yayitu Diosta manashpa
paiman mingai tucunchij (Salmo 55:22; Fili-
´
penses 4:6, 7). Jehova Diosca “tucui shun-
SEPTIEMBRE DE 2020 31
34567 ´
Septiembre de 2020 Vol. 141, Num. 12 QUICHUA (CHIMBORAZO)
˙ JW.ORG NISHCATA RICUI
JW.ORG paginapi SOBRE NOSOTROS ˛ EX-
PERIENCIAS ˛ FIELES ANTE LAS PRUEBAS
Yachai 37 (9 al 15 de noviembre) 8 ˜
nishcata espanolpi ricui.
Ama shaicushpa huillashunchij
JOVENCUNA RURASHCA TAPUICUNA
Yachai 38 (16 al 22 de noviembre) 14 ´
¿C omo puedo bajar de peso?
Jarcaicuna mana tiyajpica huillanapi Yallitaj gordoyashca cashpaca ashallatami
ocuparishunchij micuna cani nishpa ama yuyaichu. Chaipaj
randica cambaj causaipimi cambiocunata
rurana cangui.
Yachai 39 (23 al 29 de noviembre) 20 ˜ ´
˜ JW.ORG paginapi ENSENANZAS BIBLICAS ˛
Nucanchij panicunata animashunchij ´ ´
JOVENES ˛ LOS JOVENES PREGUNTAN nish-
˜
cata espanolpi ricui.
Yachai 40 (30 de noviembre al 6 de diciembre) 26
Dios imalla mingashcata alli cuidangui
CAITAMI TAPUSHCACUNA 31
´
PAGINA 1-PI TIYAJ FOTO:
˜
Nucanchij panicunaca tandanacuicunapi
participashpa, huillanaman llujshishpa,
Tandanacuna Huasicunata allichishpami
Tucui muyundij Allpapimi Bibliamanta yachachinchij. Cai laya revistacunata cushilla ayudancuna. Shinallataj
rurangapajca, gentecunami shungumanta cullquita cushpa ayudan. Cai shujtajcunamantapish preocuparishcatami
revistaca mana catungapajchu. Shungumanta cullquita cusha nishpaca ´
donate.jw.org paginaman yaicui. ricuchincuna (yachai 39, parrafo 1-ta ricui).
Cai revistapi tiyaj versocunataca Biblia en Quichua Chimborazo, 2010
huatamantami japishcanchij. QC, 1989 tiyacujpica, Biblia en Quichua
˜
Chimborazo, 1989 huatamantami japishcanchij. NWT tiyacujpica, espanolpi
´ jw.org˙ paginaman yaicui o cai codigota
La Biblia. Traduccion del Nuevo Mundo Bibliamantami japishcanchij. escaneai
s
Huillaj (ISSN 0043-1087) Septiembre 2020 es publicada por
Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.;
w20.09-QIC
´
de la Biblia - Testigos de Jehova P.O.Box 09-01-1334 Guayaquil - Ecuador.
˘ 2020 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.
Hecho en Ecuador.