Professional Documents
Culture Documents
ÔN TẬP HỆ THẦN KINH
ÔN TẬP HỆ THẦN KINH
ÔN TẬP HỆ THẦN KINH
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
2. Màng nhện :
- Màng nhện bao gồm 2 lá : giữa 2 lá đó là khoang ảo ( gọi tên Khoang
nhện )
- Giữa màng nhện và màng cứng là khoan dưới cứng
3. Màng mềm ( hay màng nuôi ) :
- Màng tủy mềm : Có nhiều mạch máu dính sát vào tủy. Ở 2 bên có nhiều
sợi thớ tạo thành dây chằng răng đi giữa 2 rễ vận động và cảm giác của
thần kinh gai sống
+ Giữa màng nhện và màng mềm là khoang dưới nhện chứa dịch não tủy
- Màng não mềm : Có nhiều mạch máu hơn ở tủy, nên k dính chặt vào dễ
bóc tách hơn
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
đốt sống rồi sau đó cho nhánh lên và nhánh xuống để nối với gai trước và
gai sau
Các động mạch trên cho các nhánh rãnh để đi giữa khe trước tủy gai và
nhánh ngang để tạn nên ở dưới màng mềm của tủy mạng lưới động
mạch vành -> Máu nuôi tủy
1. Mạch của não :
- Hai động mạch nền khi đi qua lỗ lớn xương chẩm, trước rảnh nền hợp lại
thành động mạch nền. Động mạch nền cho các nhánh vào cầu não, tiểu
não và chia 2 ngành cùng là động mạch não sau trái và phải
- Động mạch cảnh trong khi tới xoang Tm hang đến mỏm yên chia làm 4
ngành cùng :
+ Động mạch não trước
+ Động mạch não giữa
+ Động mạch mạc mạch trước
+ Động mạch thông sau
2. Đa giác Willis ( Vòng động mạch não ) : Là vòng động mạch bao gồm :
- Cặp động mạch não trước <- ĐMCT
- Cặp động mạch não sau <- ĐMN
- Cặp động mạch thông sau <- ĐMCT
- Đôi khi còn có động mạch thông trước.
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
b. Các động mạch trung ương : Cấp huyết cho các nhân nền ( Nhân
xám dưới vỏ ) như nhân đuôi, nhân bèo , nhân trước tường, cho gian
não và thành dưới của não thất III
Các nhánh của động mạch não giữa thường gọi là nhánh vân, thườn
hay bị xuất huyết não ở đm này
c. Các động mạch mạch mạc : Có 2 động mạch mạch mạc là mạch mạc
trước từ đm cảnh trong và nhánh mạch mạc tách từ đm não sau
TRÁM NÃO
I. Hành não :
1. Hình thể ngoài :
Bao gồm có 4 khe và rãnh -> từ đó chia làm 3 cột
- Khe giữa : tận ở lỗ tịt, có bắt chéo tháp
Rãnh giữa : Chia não thất IV làm 2
Rảnh trước bên : Dây TK VI và XII
Rảnh sau bên : Dây TK IX, X, XI
- Cột trước -> tháp hành
Cột bên -> Trám hành, đầu trên là dây TK VI
Cột sau -> Dưới có củ thon củ chếm, trên toạt vào tiểu não - > Cuống tiểu
não dưới.
2. Hình thể trong :
Chia làm 2 nửa có sự khac biệt : nửa trên -> hành não mở ; nửa dưới -> hành
não đóng
- Chất xám của hành não bao gồm :
+ Trần trám não
+ Nhân TK XII và Nhân lưng TK X (2 phần vđ và cg )-> giữa 2 nhân
này là nhân chen kẽ
+ Nhân lưng TK IX
+ Nhân bó đơn độc -> Nhân cảm giác của VII , IX và X
+ Nhân hoài nghi -> Vận động của IX , X , XI
+ Nhân bó gai TK V
+ Và một số nhân khác
- Chất trắng của hành não
+ Sợi cung trong -> Bắt chéo đg giữa thành liềm trong -> Bắt chéo cảm
giác
+ Sợi cung ngoài -> Đi ra sau cuống tiểu não dưới cùng
+ Bó trám tiểu não
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
CẦU NÃO
Đại cương : Cùng với hành não và trung não tạo nên thân não
Cùng với tiểu não và hành não tạo nên trám não
1. HÌNH THỂ NGOÀI
Cầu não có 4 mặt :
- Mặt trước : Tựa trên phần nền xg chẩm và lưng yên xg bướm , có rảnh
nền
- 2 mặt bên thu hẹp dần -> Dây V phân cách 2 mặt bên vs mặt trước
- Mặt sau bị che bởi tiểu não , tạo 3 cuống tiểu não
2. HÌNH THỂ TRONG
Trên thiết đồ , cầu não gồm lưng cầu và bụng cầu :
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
a. Lưng cầu
Chất xám bao gồm :
- Nhân TK IV
- Nhân TK V : Gồm 4 nhân : 1 vận động và 3 cảm giác ( nhân cg chính,
nhân trung não và nhân bó gai )
- Nhân TK VII
- Nhân TK VIII
Chất trắng: Điểm đặc trưng ở lưng cầu là dải băng cảm giác hướng tâm
- Liềm trong -> cảm giác sâu có ý thức
- Liềm gai -> liên tục bó gai đồi thị -> dẫn truyền cảm giác nông
- Liềm sinh ba -> Cảm giác mặt
- Liềm ngoài và thể hình thang -> đường thính giác của dây VIII
a. Bụng cầu
- Bó tháp nằm xen kẻ nhân cầu.
- Các nhân này cho tận ở vỏ não, còn cho sợi ngang
TIỂU NÃO
Đại cương : Tiểu não nằm trong hố sọ sau
Trên đậy bởi liều tiểu não
Dưới vào sau tựa vào ương chẩm
Trước dính vào các cuống tiểu não
Kích thước : cao x ngang x dày = 5 x 10 x 6 ; nặng khoảng 140 - 150
1. Hình thể ngoài : Một thùy nhộng tiểu não + 2 bán cầu tiểu não 2 bên
- Thùy nhộng ( 10 ngành nhỏ ) lần lượt là : Lưỡi -> Tiểu thùy TT -> Hạnh
nhân -> Đỉnh -> Chếch -> Lá -> Củ -> Tháp -> Lưỡi gà -> Cục não.
- Bán cầu tiểu não mỗi bên gồm :
+ Mặt trên : TT trung tâm -> TT vuông -> TT đơn -> TT bán nguyệt trên
+ Mặt dưới : TT bán nguyệt dưới ( đuôi ) -> TT 2 thân -> hạnh nhân ->
Nhung não
+ Phần trên : 2 bên là 3 cặp cuống tiểu não – giữa và dưới là đỉnh của mái
não thất IV
+ Phần dưới : Nhung não < cuống nhung não > cục não và hạnh nhân
2. Hình thể trong :
Có cấu tạo tương tự như đại não, gồm :
- Vỏ xám bên ngoài
- Chất trắng ở bên trong ( tủy trắng ) -> Tỏa ra các lá trắng -> Cây đời tiểu
não
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
- Các nhân xám lần lượt là : Nhân răng -> Nhân mái -> Nhân cầu –> Nhân
nút
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
TRUNG NÃO
Đại cương : Trung não là phần nối thân não với gian não và 2 bán cầu đại
não
Trung não cùng với cầu não và hành não tạo thành thân não
1. Hình thể ngoài :
Bao gồm 2 phần là phần lưng ( mái trung não ) và phần bụng ( cuống đại
não )
a. Cuống đại não : hay còn gọi là trụ đại não
- Dây TK III xuất phát từ hố gian cuống giữa 2 trụ đại não
b. Mái trung não :
- Gồm có 4 lồi não – 4 củ não sinh tư
- Dây IV tách ra ngay dưới 2 lồi não dưới.
2. Hình thể trong :
Chất xám trung não gồm :
- Lồi não được tạo bởi nhân xám lồi não trên và nhân lồi não trên
- Chất xám trung tâm bao quanh cống não
- Phần trần : từ cống não -> chất đen , bên trong chứa : Nhân III, Nhân IV,
nhân trần, nhân đỏ và nhân bó trung não V
- Trước chất đen là trụ đại não có nhân gian cuống.
Chất trắng trung não gồm :
- Phần trần gồm : sợ vỏ lưới , bó gần trung tâm, bó trung não V, bó dọc
trong, dọc lưng, liềm trong , liềm ngoài và liềm gai
Còn có các bắt chéo : bắt chéo trần và bắt chéo cuống tiểu não
- Phần trụ gồm : bó tháp ( đoạn giữa ) và bó vỏ cầu ( 2 bên )
GIAN NÃO
Đại cương : Gian não phát triển từ bọng não trước, bao gồm đồi não và vùng hạ
đồi bao quanh não thất ba
I. ĐỒI NÃO : Gồm đồi thị ,vùng trên đồi, vùng sau đồi và vùng dưới
đồi.
1. Đồi thị :
- Đồi thị là khối chất xám có hình như quả trứng, gồm :2 mặt và 2 đầu. đầu
sau to và lệch đg giữa hơn do trục đồi thị trước ra trước và hơi vào trong
a. Hình thể ngoài : 4 mặt
- Mặt trong :
+ 1/3 sau : mép sau và lồi não trên
+ 2/3 trước -> tầng lưng não thất III
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
- Tam giác cuống tùng : đỉnh ở trước + 2 cạnh bên là 2 cuống thể tùng.
Trong cuống có nhân cuống tùng trong và ngoài. Cho bó phản chiếu đến
nhân gian cuống
3. VÙNG SAU ĐỒI
Bao gồm 4 thể gối : 2 ngoài và 2 trong
- Thể gối ngoài < cánh tay lồi não trên > Lồi não trên - > trung khu nhìn
dưới vỏ
- Thể gối trong < cánh tay lồi não dưới > Lỗi não dưới -> Trung khu nghe
dưới vỏ
4. Vùng dưới đồi ( Xem GT NQQ)
II. VÙNG HẠ ĐỒI :
- Vùng hạ đồi là vùng trước nhất của gian não
- Tạo thành sàn và thành bụng não thất III
- Vùng từ thể vú -> cực trước giao thị bao gồm : thể vú -> củ xám -> phễu và
tuyến yên -> giao thị -> lá tận cùng
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
Vùng hạ đồi là một trung khu tk cao cấp chi phối mọi hoạt động của hệ
TK tự chủ
ĐOAN NÃO
Các rảnh này chia mặt ngoài bán cầu đại não mỗi bên ra làm 4 thùy : thùy
trán – thùy đỉnh – thùy thái dương – thùy chẩm
THÙY TRÁN : Các rảnh trước trung tâm, rảnh trán trên, rãnh trán dưới
chia thùy trán thành :
+ Hồi trước trung tâm
+ Hồi trán trên
+ Hồi trán giữa
+ Hồi trán dưới
THÙY ĐỈNH : Rãnh sau trung tâm và rãnh gian đỉnh chia thùy đỉnh
thành :
+ Hồi sau trung tâm
+ Tiểu thùy đỉnh trên
+ Tiểu thùy đỉnh dưới
THÙY THÁI DƯƠNG : Rãnh silvius và 2 rãnh TD trên và dưới chia
thùy Td thành
+ Thùy thái dương trên
+ Thùy thái dương dưới
+ Thùy thái dương giữa
THÙY CHẨM
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
- Bó tỏa đứng : gồm các sợi đến xuất phát từ võ não đi vào trong. Bao gồm
:
Vành tia : Bên trên
Bao trong : Bên dưới đi giữa nhân đuôi và đồi thị trong – nhân bèo ngoài
Bao trong hình chữ V gồm 1 gối và 2 trụ.
- Bó liên hợp dọc : Phát triển mạnh ở người. Bó có thể chỉ chạy trong lớp
vỏ xám or trong chất trắng và bao gồm các bó nối các thùy với nhau
Ổ mắt thùy trán < Bó móc > cực thái dương
Thùy trán < Bó đai > Thùy thái dương
Thùy trán < Bó dọc trên > Thùy thái dương
Thùy chẩm < Bó dọc dưới > Thùy thái dương
- Bó liên hợp ngang : gồm Mép trước và Thể chai
2. Chất xám : tập trung chủ yếu ở các nhân nền và vỏ não
- Các nhân nền bao gồm :
Thể vân : gồm nhân đuôi và nhân bèo. ( trước dính – sau không )
+ Nhân đuôi : cuốn quanh đồi thị , tận ở thể hạnh nhân
+ Nhân bèo : hình tam giác, khối ngoài lớn (bèo sẫm ) < Là tủy ngoài >
khối trong nhỏ ( Cầu nhạt – làm 2 bởi lá tủy trong ).
Nhân trước tường
Thể hạnh nhân
- Vỏ đại não được Bodman chia ra làm các vùng vận động và cảm giác.
( Tên và số thứ tự xem SGK trang 346 347)
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP
MANDC - GROUP