Malzeme Bilgisi Tanıtımı

Vizyon

Makine sanayi donatımında, gemi, uçak yapımında, konstrüksiyon (dizayn) ve

imalatta ve tüm mühendislik uygulamalarının gerçekleştirilmesinde malzeme
bilgisinin öneminin kazandırılması.

Misyon

Malzemelerin mekanik zorlanmalar karşısındaki davranışı, malzeme grupları,

yapıları, özellikleri, kullanım alanları ve bu malzemelerin kimyasal etkilerle
hasara uğraması (korozyon) gibi konular hakkında mühendis adaylarını
bilgilendirmek ve malzemeleri NE amaçla NEREDE kullanmaları gerektiği
becerisini kazandırmak.

Malzeme Bilimi Slaytları 2/25

Müfredat

I.HAFTA :Malzeme bilimine giriş , malzemelerin atom yapısı, atomlar arası

bağlar,
II. ve III. HAFTA :Kristal yapılar, kristal sistemler, kristal düzlem ve yönleri,
IV. HAFTA :Kristal yapı hataları, amorf yapılar, katı eriyikler, malzemelerin
deformasyonu
V. HAFTA :Fazlar ve faz diyagramları, faz kanunu, tek bileşenli sistemler, iki
bileşenli sistemler,
VI. HAFTA :Faz diyagramı reaksiyonları, faz diyagramlarından yaralanma
VII. ve VIII. HAFTA :Demir-Karbon alaşım sistemi, Fe-C Denge diyagramı, çeliklerin
üretim yöntemleri, kimyasal bileşimin çeliğin özelliklerine olan etkisi,
çeliklerin sınıflandırılması, çelik standartları, alaşımlı çelikler, dökme
demirler,
IX. ve X HAFTA :Çeliklere uygulanan ısıl işlemler,
XI. ve XII HAFTA :Tahribatlı ve tahribatsız malzeme muayene yöntemlerinin tanıtımı,
XIII. ve XIV HAFTA :Mühendislik malzemelerinin kullanım alanları, demir dışı malzemeler,
polimerler, seramikler, karma malzemeler (kompozitler)

Malzeme Bilimi Slaytları 3/25

 Dersin değerlendirilmesi

Öğretim Üyeleri : Prof. Dr. Mehmet GAVGALI ve Prof. Dr. Akgün ALSARAN
E-posta adresi : mgavgali@atauni.edu.tr ve aalsaran@atauni.edu.tr

• Sıvavlar ortak yapılacak ve değerlendirilecek

•2 vize yapılacak. Ayrıca 2 de ödev verilecek. Ödev teslim tarihi Internet
vasıtasıyla bildirilecek.
•Değerlendirme Ödev maksimum %20 oranında vize notuna eklenecek.
• Haftalık ders notları ve sınav sonuçlarına web sayfasından ulaşılabilir.
2. haftadan itibaren ders slaytları sizlere verilecek.

Malzeme Bilimi Slaytları 4/25

 Bu günkü konular

Malzeme nedir?

Malzeme konuları nelerdir?

Malzeme çeşitleri nelerdir?

Malzeme Bilimi Slaytları 5/25

 Malzeme nedir?

Genel manada malzeme;

İhtiyaç duyulan madde

Teknik manada malzeme;

Bir teknik fikri gerçekleştirmede kullanılan katı cisim

Somut olarak;

Hem metaldir, plastiktir, lastiktir, ağaçtır, taştır ve hem

de yün, pamuktur.

Malzeme Bilimi Slaytları 6/25

 Malzeme nedir?

Malzeme Mühendisliği

Tüm metallerin ve metal olmayan malzemelerin, sentetik ve doğal

malzemelerin ham maddelerden üretilmesinden ta eskiyene ve hatta ilaveten
hurdadan tekrar kullanılmasına kadar geçen değerlendirmeleri yapan
mühendislik dalıdır.

Malzeme Mühendisliğinin ilgi alanları

• Kompozitler
• İmal usulleri
• Kaplamalar
• Biomalzemeler…………

Malzeme Bilimi Slaytları 7/25

 Malzeme nedir?

Malzeme Bilimi Slaytları 8/25

 Malzeme biliminin sağladıkları nedir?

• Uygun malzeme seçimi

• Özel uygulamalar için malzeme dizaynı
• Malzemelerin dizayna uygun bir şekilde verimli ve güvenli kullanımı
• Kullanım ömrü tamamlanan malzemelerin geri dönüşümü

Bir boru hattında bakır boru

kullanılmaktadır. Bakır borunun
tercih edilme sebebi, bu boruya
şekil verebilme zorluğu, verim ,
maliyet ve ekonomiklik açısından
bakır borunun değerlendirmesi
ve bakırın geri dönüşümü sizce
nasıl olur?

Malzeme Bilimi Slaytları 9/25

 İmalat ve malzeme?

İMALAT VE KONSTRÜKSİYON İKİ AŞAMADAN OLUŞUR

DİZAYN ÜRETİM
Tasarım İmal Usulleri(Döküm,dövme,kaynak…)
Hesaplama Isıl işlemler(Sertleştirme,yumuşatma....)
Çizim Son işlemler(Parlatma,temizleme…..…)

GÜVENLİK
EKONOMİKLİK

Malzeme Bilimi Slaytları 10/25

 Malzeme çeşitleri nelerdir?

Mühendislik Malzemeleri
Metaller Metal olmayan malzemeler

Demir Esaslı Malzemeler Demir olmayan metaller Inorganik malzemeler Organik malzemeler

Dökme demirler Hafif metaller Yarı iletkenler Plastikler

Lamelli grafitli Al, Mg, Ti, Be Seramikler Ağaçlar

Küresel grafitli Ağır metaller Camlar Deriler

Temper Cu, Ni, Zn, Pb Mermerler

Beynitik Betonlar

Çelikler

Yapı çeliği

Takım çeliği

………….

Malzeme Bilimi Slaytları 11/25

 Malzeme çeşitleri nelerdir?

Plastikler

İnorganik Organik
doğal doğal
malzemeler malzemeler

Kompozit
malzemeler
Seramikler Camlar

Yarı
Metaller
iletkenler

Demir esaslı malzemelerden dökme demirlerin dışında olan çeliklerin 2000 çeşidi olduğu ve bunlarında
kendi içlerinde çeşitli yönlerden sınıflandırıldığı düşünülürse konunun o kadar basit olmadığı anlaşılabilir.

Malzeme Bilimi Slaytları 12/25

 Malzeme çeşitleri nelerdir?
Metal Malzemeler

Lama Çelik
Kare Çelik Dairesel çelik
Altı köşe çelik Kare Çelik

Oluklu Çelik
Tamamı çelik Rulman

Bakır Malzeme Bilimi Slaytları 13/25

 Malzeme çeşitleri nelerdir?

Metal Malzemeler

Nikel,çinko,pirinç karışımı metalik paralar

Alüminyum raflar

Alüminyum cephe giydirmeleri ve panjurlar

Malzeme Bilimi Slaytları 14/25
 Malzeme çeşitleri nelerdir?
Seramik Malzemeler

Cam Tuğlalar
Malzeme Bilimi Slaytları 15/25
 Malzeme çeşitleri nelerdir?

Kompozit Malzemeler

Çelik Gövdeli Lastik

Betonarme
Malzeme Bilimi Slaytları 16/25
 Malzeme çeşitleri nelerdir?

Grafit
Elmas

Celestite

Sülfür
Pyrite(Sülfürdioksit)
Malzeme Bilimi Slaytları 17/25
 Malzeme biliminin kapsamı?

Atom altı seviye: Bağ oluşumu Atomik seviye: Malzeme içerisinde

atomların yerleşim düzeni. Örneğin C hem
grafit hemde elmas halindedir.

Mikroskobik seviye: Malzeme içerisinde Makroskobik seviye: Gözle görülebilecek

taneler mikroskop ile tespit edilebilir. yapılar.

Malzeme Bilimi Slaytları 18/25

 Malzeme biliminin kapsamı?

Malzeme Bilimi Slaytları 19/25

 Sonuç?

Angstrom = 1Å = 1/10,000,000,000 meter = 10-10 m

Nanometer = 10 nm = 1/1,000,000,000 meter = 10-9 m
Micrometer = 1μm = 1/1,000,000 meter = 10-6 m
Millimeter = 1mm = 1/1,000 meter = 10-3 m

Üretim aşamasında kullanılan her bir malzemeyi

atom altı seviyeden ele alarak doğru seçim
yapabilme kabiliyeti kazanılmalı.

Malzeme Bilimi Slaytları 20/25

 Malzeme bilgisi uygulama

 Kalça protezlerine ihtiyaç duyulan durumlar;

 Kırıklar
 Osteoarterit (Kıkırdak iltihabı veya kaybı)
 Romatoid arterit (Sinoviyal sıvının yetersizliği)

Malzeme Bilimi Slaytları 21/25

 Malzeme bilgisi uygulama

Omurga
 Gereksinimler
 Mekanik
mukavemet (bir
çok çevrim)
 Düşük
sürtünme
 Biyouyumluluk

Malzeme Bilimi Slaytları 22/25

 Çözüm
Kalça protezi uygulaması

Malzeme Bilimi Slaytları 23/25

 Çözüm

Kalça Protezleri

 Kullanılan malzemeler
 Metaller
 Kobalt- Krom alaşımları
 Titanyum ve alaşımları
 Paslanma çelik
 Polimerler
 Polymethyl methacrylate (PMMA)
çimento
 Ultrahigh molecular weight
polyethylene (UHMWPE) çukurcuk
(cup) veya astar (liner).
 Seramikler

Malzeme Bilimi Slaytları 24/25

 Çözüm

 Çözüm için anahtar

 acetabular cup ı tutmak için
sabitleştirici
 cup sürtünmesini azaltmak
için yağlayıcı
 Kalça kemiğine ait tutucu
 Cup ta herhangi bir aşınma
ürününden sakınmak gerekir

Malzeme Bilimi Slaytları 25/25