Tình huống 3:

3 tháng, tập thể dục đập 1/3 dưới cẳng tay trái vào thanh cố định trên máy
tập. Sau chấn thương cổ tay trái đau, sưng, không biến dạng được bó bột 5
tuần rồi cắt bột.
Hiên tại: sưng đau cổ tay trái, hạn chế tầm vận động cổ tay T, đến bệnh viện
Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Cần Thơ điều trị.

Khiếm khuyết
Yếu cơ cổ tay T: 3/5 (bt 5/5)
Yếu cơ bàn tay T: 3/5 (bt 5/5)
Giới hạn TVĐ khớp cổ tay T
Giới hạn TVĐ sấp ngửa cẳng tay T
Đau, sưng cổ tay T

Hạn chế hoạt động

Cầm nắm bằng tay T

Hạn chế tham gia

Không thể làm việc bằng tay T

Mục tiêu PHCN

Giảm đau, giảm sưng cổ tay T trong 2 tuần
Tăng sức mạnh cơ cổ tay T 3/5 → 5/5 trong 2 tuần
Tăng sức mạnh cơ bàn tay T 3/5 → 5/5 trong 2 tuần
Phục hồi tầm vận động cổ tay T
Phục hồi tầm vận động sấp ngửa cẳng tay T
Phương pháp PHCN
Nhiệt nóng, xoa bóp, kê cao chi, vận động các khớp bàn ngón tay
Bài tập chủ động tự do cơ cổ tay T
Bài tập chủ động tự do cơ bàn tay T
Bài tập kéo giãn cơ cổ tay T và cẳng tay T
Tình huống 4:
Tình trạng bệnh
1 năm, tai nạn giao thông, gãy kín 1/3 dưới xương đùi P, được phẫu thuật
KHX.
Sau PT, bệnh nhân tự tập vận động khớp gối P
Hiên tại: không gập được khớp gối P
Khiếm khuyết
Yếu cơ đùi P: 3/5 (bt 5/5)
Teo cơ đùi P (55cm), cẳng chân P (40cm)
Giới hạn TVĐ khớp gối P: 0-40
Sẹo dài #20cm mặt trước đùi (P), 2 đường sẹo dài #5cm mặt trước gối và sẹo dài
#10cm mặt trong cẳng chân (P)
Hạn chế hoạt động
Hạn chế hoạt động đi lại (không đi nhanh, không chạy hay lên xuống cầu thang
được).
Không sử dụng được xe mô tô.
Hạn chế tham gia
Hạn chế tham gia các hoạt động ở trường
Không phụ giúp công việc nhà được
Mục tiêu PHCN
Tăng sức mạnh cơ đùi P 3/5 → 4/5 -5/5 trong 2 tuần
Tăng thể tích cơ đùi P bằng đùi T trong 2 tuần
Phục hồi tầm vận động khớp gối P
Phục hồi chức năng di chuyển
Phương pháp PHCN
Bài tập chủ động tự do cơ đùi P
Bài tập kéo giãn khớp gối P + xoa bóp + nhiệt nóng (CCĐ Sóng ngắn)
Phục hồi dáng đi
Tình huống 5
09 tuần, té, đau vùng khuỷu tay P, được điều trị bó bột cánh cẳng bàn tay P
02 tuần.
Hiên tại: hạn chế vận động khớp khuỷu P
Khiếm khuyết
Giới hạn TVĐ khớp khuỷu P: 100-120

Hạn chế hoạt động

Hạn chế vận động tay P
Hạn chế tham gia
Hạn chế tham gia các hoạt động ở trường
Không phụ giúp công việc nhà được
Mục tiêu PHCN
Phục hồi tầm vận động khớp khuỷu P

Phương pháp PHCN

Bài tập kéo giãn khớp khuỷu P + xoa bóp + nhiệt nóng
Tình huống 10: Một cầu thủ bóng đá của 1 trường đại học 20 tuổi bị bong gân
cổ chân phải mức độ vừa khoảng 20 phút. Khám thực thể: tổn thương mô
mềm cấp tính, không có gãy xương hoặc đứt dây chằng.
Chẩn đoán: bong gân cổ chân P độ II.
Bệnh nhân đau khi nghỉ ngơi và đặc biệt là khi vận động cổ chân P. Anh ấy
gặp khó khăn trong việc mang vật nặng và đi bộ, đi khập khiễng. Tiền sử: đã
được điều trị với nhiệt lạnh và không bị dị ứng với lạnh.
Khiếm khuyết
Bong gân cổ chân P
Đau cổ chân P
Sưng khớp cổ chân P
Hạn chế hoạt động
Khó khăn khi mang vật nặng
Khó khăn khi đi, chạy
Hạn chế tham gia: Không thể chơi đá banh
Mục tiêu
Giảm đau
Giảm sưng
Cải thiện chức năng hoạt động
Phương pháp
1. Túi nước đá
Tư thế bệnh nhân: nằm ngửa, chân P kê cao
Vùng điều trị: vùng mặt ngoài cổ chân P
Kích thước túi: 25 × 25 cm
Thời gian điều trị: 20 phút 2giờ/lần
Thời gian đợt điều trị: 5 ngày
2. Phương pháp điều trị kết hợp: vận động chủ động tự do khớp bàn ngón, khớp
liên đốt ngón chân P + kê cao chi
3. Băng thun cổ chân P (bó bột cẳng bàn chân P)
4. Di chuyển bằng 2 nạng, không chịu lực lên chân P. (dáng đi đu đưa): 2 nạng,
chân T (chân P không chạm đất)
3-4 TUẦN
Tình huống 11:
Bệnh nhân nam 26 tuổi được phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước bên
phải, 12 tuần trước, sau một tai nạn giao thông.
Hiện tại: teo và yếu cơ tứ đầu đùi P, khó khăn khi ngồi, đi lên cầu thang và
chạy.
Không thể chơi đá banh được.
Khiếm khuyết
Yếu cơ 4 đầu đùi P: 2/5 (5/5)
Teo cơ 4 đầu đùi P: chu vi đùi P<T: 1,5cm
Hạn chế hoạt động
Khó khăn ngồi
Khó khăn lên cầu thang
Khó khăn chạy
Hạn chế tham gia
Không thể chơi đá banh
Mục tiêu
Tăng sức mạnh cơ đùi P: 2/5 lên 3/5
Giảm teo cơ: tăng thể tích cơ đùi P
Tăng khả năng ngồi, lên cầu thang, chạy và trở lại chơi đá banh
Phương pháp
1. Bài tập vận động chủ động có trợ giúp
2. Điện kích thích thần kinh cơ (dòng xung kích thích Nga) NMES
Tình huống 1:
Bệnh nhân nam, 25 tuổi, chẩn đoán liệt 2 chi dưới do tổn thương tủy sống T10
mức độ B theo ASIA sau phẫu thuật kết hợp đốt sống T10-11-12 do tai nạn
sinh hoạt, cách đây 01 tháng.
Khiếm khuyết? 
+ Tổn thương tủy sống T10 mức độ B theo ASIA: Giảm cảm giác 2 bên từ rốn trở
xuống. Vận động (P/T):
•   Cơ gấp háng (L2)          1/5,
•   Cơ duỗi gối (L3) 1/5,
•   Cơ gấp cổ chân mặt lưng (L4) 0/5,
•   Cơ duỗi ngón cái (L5) 0/5,
•   Cơ gấp cổ chân mặt lòng (S1) 0/5
+ loét ụ ngồi 2 bên độ II
Hạn chế hoạt động?
+ Tắm, đi vệ sinh, đứng ngồi, từ sàn đứng lên, khả năng đứng lên, dùng dụng trợ
giúp
+ Chuyển từ giường sang ghế hoặc xe lăn cần người hỗ trợ;
+ Từ ngồi sang đứng ,và đi vài bước cần hỗ trợ có mang nẹp KAFO và khung tập
đi;
Hạn chế sự tham gia?
+ Chưa tham gia hoạt động gia đình và cộng đồng
Mục tiêu điều trị:
+ Tăng các chức năng Chuyển từ giường sang ghế hoặc xe lăn cần người hỗ trợ;
Từ ngồi sang đứng ,và đi vài bước cần hỗ trợ có mang nẹp KAFO và khung tập đi;
+ Tăng cường các hoạt động sinh hoạt hằng ngày
Phương pháp điều trị:
 0-⅕ Tập vận động thụ động nhóm cơ chi dưới
⅗ chủ động tự do khớp háng
⅘ tập mạnh cơ 2 tay
 Chăm sóc loét
 Tập các bài tập vận động chức năng
 Hướng dẫn cho bệnh nhân tắm, đi vệ sinh
Tình huống 2
Bệnh nhân nam, 30 tuổi, liệt tứ chi do tổn thương tủy sống C8 mức độ C sau
phẫu thuật kết hợp đốt sống cổ do tai nạn sinh hoạt cách nay 02 tháng.

Khiếm khuyết:
- Liệt tứ chi do tổn thương tủy sống C8 mức độ C
- Sưng nề mu chân 2 bên
- Sức cơ chi trên 3 – 4/5
- Sức cơ chi dưới 1 – 2/5
Hạn chế hoạt động:
- Giữ thăng bằng kém
- Chuyển từ giường sang ghế hoặc xe lăn cần người hỗ trợ
- Từ ngồi sang đứng cần hỗ trợ, đi vài bước cần hỗ trợ mang nẹp KAFO
hoặc khung tập đi.
- Tắm rửa, vệ sinh cá nhân, mặc quần áo cần người trợ giúp
Hạn chế tham gia:
- Không thể tham gia các hoạt động gia đình và cộng đồng.
Mục tiêu điều trị:
- Tập mạnh nhóm cơ chi trên
- Duy trì vận động chi dưới
- Tăng khả năng thăng bằng ngồi và đứng
- Tăng khả năng thực hiện các hoạt động sinh hoạt hằng ngày
- Cải thiện khả năng đi lại.
Phương pháp điều trị:
- Chi trên: Tập vận động chủ động tự do, chủ động có kháng trở.
- Chi dưới: Thụ động và thụ động có trợ giúp
- Tập thăng bằng tĩnh, thăng bằng động
- Hướng dẫn bệnh nhân tự thực hiện các hoạt động thường ngày
- Tập đứng, tập đi
Tình huống 3
Bệnh nhân nam, 50 tuổi, liệt nửa người P do xuất huyết não 01 tháng.
Tiền sử: tăng huyết áp điều trị thuốc không thường xuyên
Nghề nghiệp nông dân
MRI: ổ xuất huyết cũ BC não T
Khiếm khuyết:
- Liệt nữa người P do xuất huyết não
- MRI: ổ xuất huyết bán cầu não T
- Giảm cảm giác nửa người bên liệt
- Liệt cứng nửa người bên P
- NIHSS: 9đ, bán trật khớp vai P(VAS 5/10)
- Sức cơ chi trên 2-3/5
- Sức cơ chi dưới 1-3/5
- Phản xạ gân xương tăng P>>T, Trương lực cơ P>>T
- Co cứng nhóm cơ khép vai, gập khuỷu, gập cổ tay, gập mặt long bàn
chân
Hạn chế hoạt động:
- Dịch chuyển và đi lại độc lập (gậy)
- Vận động: đi lại được trong nhà khoảng cách 50m, dáng đi phát cỏ
- Sử dụng muỗng khi ăn hạn chế
- Chức năng bàn tay kém
- Ăn uống, vệ sinh cá nhân, chải tóc, mặc quần áo phụ thuộc một phần
vào người chăm sóc.
Hạn chế tham gia:
- Không thể tiếp tục đi làm
- Hạn chế tham gia hoạt động gia đình và xã hội
Mục tiêu điều trị:
- Phòng ngừa XHN lần 2
- Tập mạnh nhóm cơ chi trên, duy trì vận động chi dưới.
- Cải thiện tình trạng bán trật khớp vai
- Giảm tình trạng co cứng
- Cải thiện dáng đi, tăng chức năng bàn tay.
Phương pháp điều trị:
- Hướng dẫn sử dụng thuốc THA
- Chi trên: tập vận động thụ động có trợ giúp và chủ động tự do
- Chi dưới: thụ động và chủ động tự do
- Nẹp vai
- Kích thích điện nhóm cơ trên gai và cơ delta bó giữa
- Tránh đè lên vai liệt khi nằm
- Bài tập kéo giãn
- Thuốc Baclofen
- Chinhr sửa tư thế khi bệnh nhân đi
- Bài tập vận động
- Động viên, khuyến khích bệnh nhân tham gia các hoạt động cộng
đồng
 Tình huống 4
BN nữ, 60 tuổi, đau lưng khoảng 6 tháng nay.
Chẩn đoán thoái hóa cột sống thắt lưng, có chèn ép rễ thần kinh.
 Khiếm khuyết
+ đau thắt lưng, không lan, không tê, VAS 6/10
+ Cơ cạnh sống co cứng nhẹ 2 bên đoạn L1 – S1
+ Hình ảnh X quang CSTL thẳng, nghiêng: Xẹp chiều cao đĩa đệm L4-L5, Gai
xương, Xơ đặc xương dưới sụn
Hạn chế hoạt động?
+ khó khăn khi đi lại trong nhà, cúi khom, lên xuống cầu thang, sinh hoạt hằng
ngày
+ Nằm ngửa- ngồi, từ sàn đứng lên, khả năng di chuyển còn kém
+ Giảm năng suất lao động (không thể mang vác nặng như trước, cúi khom hạn
chế)
+ Bế cháu
-          Hạn chế sự tham gia?
+ làm công việc nhà với gia đình
+ chưa tham gia các hoạt động với gia đình (đám cưới,…) cộng đồng (đi chùa…)
Mục tiêu điều trị
+ đau thắt lưng → Giảm đau
+ Cơ cạnh sống co cứng →  giãn cơ
Phương pháp điều trị
+ đau thắt lưng →  dòng điện, nhiệt, tập vận động cơ lưng (tập vận động chủ động
tự do, có kháng trở,…)
+ Cơ cạnh sống co cứng → xoa bóp, kéo giãn CSTL bằng máy