Praefanda

Author(s): A. E. Housman
Source: Hermes , Jan., 1931, 66. Bd., H. 1 (Jan., 1931), pp. 402-412
Published by: Franz Steiner Verlag

Stable URL: https://www.jstor.org/stable/4474231

JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide
range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and
facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact support@jstor.org.

Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at
https://about.jstor.org/terms

Franz Steiner Verlag is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to
Hermes

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA.

Catull. 56 5-7
deprendi modo pupulum puellae
trusantem: hunc ego, si placet Dionae,
protelo rigida mea cecidi.

Catullus amicae puerum delicatum, quem masturbantem depre-

henderat, opportunitate data percidit; quod a bubus ex ordine iunctis
arcessito verbo, de quibus Cato orig. V ap. Non. p. 363 'protelo trini
boves unum aratrum ducent', protelo se fecisse dicit, hoc est ita
ut rem veneriam patrantium series non triplex, ut Suet. Tib. 43 1
et anth. Pal. XII 210, sed tamen duplex continuaretur; nec multo
aliter Lucretius IV 190 'quasi protelo stimulatur fulgure fulgur' (alio
aliud pone sequente). nam quod 'eodem tractu et tenore' inter-
pretantur, temporali sensu, id si omnino eo verbo significari posset,
certe longius a proprio translatum esset nec tam vividam expri-
meret imaginem; qui autem pro telo (ita sane libri) aut recipiunt
aut obtuso acumine simul cum altero intellegi volunt, admonendi
videntur telis pueros ob delicta non caedi.
Priap. 21
copia me perdit: tu suffragare rogatus
indicio nec nos prode, Priape, tuo.
quaeque tibi posui tamquam vernacula poma
de sacra nulli dixeris esse via.

ficta a Buechelero opusc. I p. 337 narratiuncula non praestat

aliorum explicationibus quas suo iure reicit. accipe carminis argu-
mentum. horti dominus tanta pomorum inopia conflictatur ut ali-
unde emenda sint etiam quibus Priapum muneretur; cuius inopiae
causa invenienda est quae in copia alicuius rei posita sit et non
nihil habeat pudoris. ista copia videlicet furum fuit, quibus salax
dominus eam legem dixerat quam puero fertur dixisse Priapus 5 3 sq.
'quod meus hortus habet sumas inpune licebit I si dederis nobis
quod tuus hortus habet', 38 3 sq. 'pedicare volo, tu vis decerpere
poma: I quod peto si dederis, quod petis accipies'; qui quoniam et

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA 403

multi fuerunt et singuli ei copiam sui non gravate fecerunt, stupri

mercedem totum pomorum proventum abstulerunt. quod hic domini,
id Priapi culpa factum est Mart. VII 91 'de nostro . . . agello.. .
mittimus . . . nuces: I cetera lascivis donavit poma puellis I mentula
custodis luxuriosa dei'.

Priap. 37 3 -12
cum penis mihi forte laesus esset
chirurgamque manum miser timerem,
5 dis me legitimis nimisque magnis,
ut Phoebo puta filioque Phoebi,
curandam dare mentulam verebar.
huic dixi 'fer opem, Priape, parti
cuius tu, pater, ipse pars videris;
10 qua salva sine sectione facta
ponetur tibi picta, quam levaris,
parve et consimilisque concolorque'.

12 parve et cod. opt., parva et ceteri, in quo cum parva paene

ineptum esset et ineleganter abundaret coniunctio Scaliger utrumque
vitium sustulit compar scribendo; deteriora alii coniecerunt, nam
Antonii parque legi metricae adversatur. detracta una littera, alia-
rum ordine mutato fit, quo nihil aptius, 'picta, quam levaris, I
v e r p a e consimilisque concolorque'; dativus enim, quamvis non
necessarius, melius tamen et usitatius adest quam abest. vide prae-
terea 34 4 sq. 'quot nocte viros peregit una I tot verpas tibi dedicat
salignas'.
Priap. 52
heus tu, non bene qui manum rapacem
mandato mihi contines ab horto,
iam primum stator hic libidinosus
alternis et eundo et exeundo
5 porta te faciet patentiorem.
accedent duo qui latus tuentur
pulere pensilibus peculiati;
qui cum te male foderint iacentem,
ad partum veniet salax asellus
10 nilo deterius mutuniatus.
quare, si sapiet, malus cavebit,
cum tantum sciet esse mentularum.
26*

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
404 A. E. HOUSMAN

9. quod vulgo pro partum editur partem, recte Buechelerus

plurale, quod coniecit Salmasius, ponendum fuisse monet; nec nimis
inter se distare partis et partut adnotavit Vollmerus. pastum Bur-
manni commentum non satis apparet id quod significandum est
significare posse: potest, opinor, pratum, hoc est Aet,uCova, aptum
asello vocabulum, quod cuLm Euripides Cycl. 171 pro feminae natura
posuisset, hunc poetam ad marem transtulisse non incredibile est,
sicut 5 4 pueri hortus commemoratur, cum x -no; Graece yvvatxo'
at6boiov sit.
aselli in hac re mentione admonitus dicturus eram de Catull.
97 9 sq. 'hi futuit multas et se facit esse venustum I et non pi-
strino traditur atque asino', uibi quae asini partes futurae fuerint
editores etiam obscaenitatis studiosissimi se ignorare ostendunt: nunc
video recte versum intellectum esse in thes. ling. Lat. II. p. 791 60.
restat igitur ut huc referam C.I.L. IV 2887 'Quintio siqui recusat,
assidat ad asinum', hoc est conquiniscat ut clunem summittat asello.

Priap. 69

cum fici tibi suavitas subibit

et iam porrigere huc manum libebit,
ad me respice, fur, et aestimato
quot pondo est tibi mentulam cacandum.

cacandum male interpretantur concacandum,, quod et cottidie

a minutissimis aviculis fiebat nec quicquam incommodi habiturum
erat, siquidem rei quam quis concacet pondus aut mensura nihil
momenti facit. quid verum esset viderat Scioppius. sciiicet accu-
sativi ea ratio est quae in Graeco a2aap6ag xeketv, Eupol. colac.
frag. 163 3 ed. Kock., Athen. pp. 630a et 646f, habetur; cuius
modi est Pelagon. 308 'sanguinem . . . cacant' et Isid. orig. XII 7 71
in proverbio 'malum sibi avem cacare' de turdela ex cuius stercore
viscus nasci putabatur; nam in Phaed. IV 19 25 non plane certa
lectio est. cacat, hoc est merdae modo emittit, mentulam cui eam
finito opere extrahit pedicator; quae si iusto maior sit, cum dolore
id fieri consentaneum est. eodem modo explicanda sunt tria huius
verbi exempla non rectius in thes. ling. Lat. III p. 8 54-8 collo-
cata. C.I.L. X 8145 'hanc (mentulam supra pictam) ego cacavi'
scripsit impudicus e-vev9ecoxxka sua gloriatus. Novius Bucculo
frag. 6 ed. Ribb., Non. p. 507, 'quod editis nihil est; si vultis quod
cacetis, copia est', hoc est si pedicari vultis. Pomponius prostibulo

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA 405

frag. 151 ed. Ribb., Non. p. 84, 'ego quaero quod edim, hi (has
libri) quaerunt quod (quos libri) cacent: contrarium est'. ultimi
duo loci dubitationem excludunt, nam edendi et concacandi verbo-
rum notiones inter se contrariae non sunt.

Priap. 80

at non longa benest, at non bene mentula crassa

et quam si tractes crescere posse putes?
me miserum, cupidas fallit mensura puellas:
non habet haec aliud mentula maius ea.

4 ea (hoc est mensura) Barthius, eo libri. sic sublato ser-

monis vitio cetera sanissima sunt. Buechelerus enim (qui etiam in
eo fallitur quod Priapum loqui putat) cum dicit opusc. I p. 361
'verum praeter mensuram non modo maius sed omnino utile nihil
dei mentula habebat' non intellegit illa non habet, ut non vult et
ov raov, in unum verbum coalescere, ut sit desiderat, et hoc dici,
eest aliud mensura maius quod haec mentula non habeat'. ceterum
eurn pronomen in fine pentametri posuerunt Propertius II 29 8 et
Martialis V 47 2.

Sen. nat. quaest. I 16 7

Csimul' inquit 'et virum et feminam patior, nihilo minus illa
quoque supervacua mihi parte alicuius contumelia marem exerceo;
omnia membra stupris occupata sunt'.
verba alicuius contunelia marern exerceo coniecturis partim
ineptissimis temptata, a Gerckio autem obelo notata, interpretationem
solum quaerunt. nimirum Hostius pedicatori substratus et feminam
lambens pene tamen marem, hoc est virilitatem, exercet; quo modo
Horatium locutum esse serm. Il 8 15 'Alcon . . . maris expers'
(eviratus) docui C.Q. VII p. 28, quem et intellexit et imitatus est
Persius VI 38 sq. 'sapere . . . manis expers', hoc est interprete

Casaubono 'sapientia a'QQevo U oV3ih'Xovaa': similia sunt Manil. V

150 sq. cpumicibus . . . horrentia membra polire I atque odisse vi-
rum', Catull. 63 6, Luc. X 134, Lucian. Demon. 15 av,rixa cot yawAa
70v av ea (virilitatem meam) 6e&co, nec dissimilia Verg. Aen. II
591 'confessa deam' et Ovid. met. XII 601 'fassus . . . deum';
Cicero autem et vires et crudelitatem exercere dixit. iam contu-
melia alicuius virilitatem exercet qui viri feminaeve ore abutitur

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
406 A. E. HOUSMAN

vel ut ait Suetonius Tib. 45 capiti illudit'). vide anth. Pal. V 48

1 xei Ae2troveyiTa nrg s' EreAo; 'v6edat Av'6i, I x45 piv 'a'Q
v6ivv, ri4 6' v'5d', irct 6' 0O70ev, !i e1dae'Xo1uat9 pA6o'atba, yvvat-
xoitav-, qp t A v fo e t a v, ubi cp4Av,eotariq irrumator est, cum ve
vvj6tv eodem spectet quo Mart. XI 46 6 snmma petas.
Pers. IV 33-36

at si unctus cesses et figas in cute solem

est prope te ignotus cubito qui tangat et acre
despuat: 'hi mores! penemque arcanaque lumbi
runcantem populo marcentis pandere vulvas!'
feminam aliquo modo duas vulvas habere dici posse apparet
ex Mart. XI 43 12: cinaedus si eadem ratione unam, at plus unam
non habet. qui quas res pandere dicatur facile intellegitur ex Ca-
tull. 15 18 sq. 'quem attractis pedibus patente porta I percurrent
raphanique mujgilesque'. scripserat nempe Persius 'marcentis pan-
dere valvas', quas versu 40 elixas nates appellavit. iterum li-
brarii Nemes. cyn. 168 pandere vulvas dederunt ubi poeta 'aut
vexare trabes, laceras aut mandere valvas'.

C.I.L. IV 2360

(carm. epigr. Buech. 45, Diehl. Pomp. Wandinschr. 582)

amat qui scribit, pedicatur qui legit,
qui auscultat prurit, pathicus est qui praeterit.
ursi me comedant et ego verpam qui lego.
quod saepe in parietibus et postibus dealbatis scriptum con-
spicitur whoever reads this is a fool, id salsius et improbius hoc
carmen exprimit, ne eis quidem parcens qui non legant. duplici
viatorum generi X 6616 commemorato, 'bene sit tibi qui legis et
tibi qui praeteris', tertius accedit a priore non multum diversus
equi auscultat', hoc est qui animum advertit, sicut carm. epigr. 121
lapis non solito more ut se legas precatur sed 'viator, audi' inquit.
hic autem probro reliquis convenienti prurire dicitur, hoc est 7nao-

1) Suetonii locus in thes. ling. Lat. III s. u. caput non p. 399 10

ponendus fuit sed obscaenis adiciendus quae p. 408 34-7 collecta sunt,
ubi desiderantur etiam Cic. dom. 83 capite dernisso, Catull. 88 8, Sen. n. q.
I 16 4 caput merserat, Mart. II 61 3, VI 26 1 periclitatur capite, Juv. VI
49 capitis matrona pudici: adde quod Caesaris dictum insultaturum se
omnium capitibus obscaene interpretatus est qui hoc ulli feminae facile
fore negavit Suet. Jul. 22 2.

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA 407

Xnrtav, ut Mart. VI 37 1-3 'secti

nullas relliquias habet Charinus I et
cum', IV 48 3 'paenitet obscaenae pruriginis': adde Ar. thesm. 133
VZO rqv O3oav av'Tqiv baiAe ya'eya%og (lonicos Agathonis modos
audienti), Erotian. r 9 (p. 61 KI.) ya'LyaAog. . . A)yerat Zpe& ,yo',
a o rciv ;raacuxnrZoacv yvvatmxov d itdvy,b - ri At24$ec. iam
tertio versu, ubi pronomen relativum (quod prava distinctione fieri
vetant) ad me non minus quam ad ego refertur, viator legendo
sensim in fraudem illectus sibi imprecatur ut devoretur a feris et
irrumationem patiatur. vide Catull. 80 6 'grandia te medii tenta
vorare viri' et 28 12 sq. 'verpa I farti estis'. Buecheleri adnotatio
plane inutilis est, quae autem de culi conviviis Mart. II 51 5 dicit
alienissima.

Mart. II 83
foedasti miserum, marite, moechum,
et se, qui fuerant prius, requirunt
trunci naribus auribusque voltus.
credis te satis esse vindicatum?
erras: iste potest et irrumare.

Mart. IV 17
facere in Lyciscam, Paule, me iubes versus
quibus illa lectis rubeat et sit irata.
o Paule, malus es; irrumare vis solus.

interpretibus, quia utrobique irrumandi verbum perperam acci-

piunt, neutrum carmen explicare contigit. quorum prius, collato
ut oportuit III 85 'quis tibi persuasit naris abscidere moecho? I non
hac peccatum est parte, marite, tibi. I stulte, quid egisti? nihil hic
tibi perdidit uxor, I curm sit salva tui mentula Deiphobi', Farnabius
sic enarravit: '(moechus) ita foedatus desiderabit priorem formam,
poterit tamen ad prius scelus vet etiam aliud recurrere, postquam
illi intactam reliqueris partem qua peccaverat'. cuinam igitur moe-
chum os conspurcaturum putamus? an adulterae? 1) aut cur omnino
eius rei inicitur mentio? alterius autem carminis vel magis absona
interpretatio est: 'malo animo et dolo facis hoc, ut me rivali ex-
cluso solus fruaris Lycisca'. immo ore eius; quae si fellatrix est,

1) etiam absurdius Raderus pronum (nam pjimum typothetae men-

dum est) ad fellationem maritum finxit.

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 408 A. E. HOUSMAN

ne Martiale quidem excluso, - quamquam quis umquam tali se

dolo rivalem amovere posse speravit? - uni eam fidelem fore credi-
bile est.
verae interpretationis exordium ducam a duobus Catulli locis
recte a Baehrensio 1) explicatis praeeunte Forcellino, qui s. u. irrumo
'est etiam ludibrio habere, contumelia afficere, bonis' - immo spe-
ratis lucris - 'aliquem defraudare. Catull. 28 9 . . . me ... irru-
masti, h. e. sordide et illiberaliter mecum egisti: verbis enim ob-
scenis et imagine impudica ex trivio et lupanari petita rem non
obscenam sed turpem et inhonestam expressit'. sunt autem hi:
10 9-13 'nihil . . . esse . . . cohorti I cur quisquam caput une-
tius referret, I praesertim quibus esset irrumator I praetor nec fa-
ceret pili cohortem', 28 9 sq. 'o Memmi, bene me ac diu supinum I
tota ista trabe lentus irrumasti', 12 sq. 'nihilo minore verpa I farti
estis' (Pisonis comites, cohors inanis). Catullus et dulces comitum
coetus Memmium in provinciam secuti sociorum se rapinis divites
factum iri speraverant et praetorem ad eam rem adiutorem habi-
turos; qua spe deiecti illius neglegentiam et contemptum qui vide-
batur graviter ferebant seque deceptos et derisos querebantur, quae
translato verbo irrumatio est. ea metaphora imagine rem unde
ducta est ob oculos proponenti exornatur 28 9sq. supinulm et tota
ista trabe, 12 sq. verpa i farti, similiter ac Persius lV 49 ad puteal
flagellas adiecit muita vibice. eadem autem translatione qua qui
cum contumelia decipitur et ludificatur Latine irrumari dicitur Graeci
aliquem contemptus significandi causa Aatxzaetv 2) iubebant, hoc est

1) nam quod alii irrumator 10 12 'Schweinhund' interpretantur, id

nec rei accommodatum est nec illa voce significari potuit; neque enim
alios polluendo irrumator ipse pollui existimabatur, neque quicquani
minus recte dici potuit quam quod vir alioquin doctus et prudens Guil
Krollius ad Catull. 16 1 adnotavit 'der irrumator gehort ebenso wie der
fellator zu den alaxeoveyoi (aiaxpooozo0) oder aeqorototo', d. h. er wird
harter beurteilt als der Paderast und der Kinade'; qui Catullum miro
consilio, ut virum se esse ostendat, obscaenitatis crimnen suscepturumn
putat. scilicet non facile qui Pauli Tarsensis et Iudaeorum norma uti
a pueris adsueverunt opinionem mentibus comprehendunt quae, ut Ca-
tullo et Martiali, ita nunc cuivis de plebe Siciliensi vel Neapolitana
penitus a natura insita est, obscaenos fellatores et cinaedos, pedicones
et irrumatores non obscaenos esse.
2) de huius verbi significatione non lexica adeunda sunt sed Heraeus
mus. Rhen. an. 1915 pp. 38 sq., qui tamen et ipse fallitur cum cunnilin-
gum Aaxae'4Eiv opinatur (nec minus cum vicissim 2eixesv Ar. eq. 1285 pro

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA 409

fellare, ut Strat. Phoen fr. 1 36 K

xdaee; Mart. XI 58 12 'Aatxd`'etv .. . dicet avaritiae' (quod Catulli
avaritiae dixerat Memmius), neque aliter Martialis IlI 83 2 'fac mihi
quod Chione', parietes Pompeiani 'mentulam linge, oblinge, elinges'.
iam ut eo unde profectus sum redeam, Martialis Il 83 moe-
chum naso et auribus carentem nihilo setius uxorem perinolere
posse dicit atque eo ipso facto insuper maritum irrumare, hoc est
vindicta ad irritum redacta ultro ei illudere. porro IV 17 Paulus
non Lyciscam sed in primis Martialem irrumare, idque solus, hoc
est eximie et unice, se velle ostendit; qui si eius iussu probrosis
carminibus in Lyciscam factis ruborem ferreo canis ore exprimere
conatus esset, se ipse traduxisset et omnibus derisui fuisset, ut qui
se laterem lavare non intellegeret. simili veritatis supralatione solus
ponitur Ter. Phorm. 854 'sine controversia abdis solus diligere, Anti-
pho', Mart. III 26 1 sqq. 'praedia soltus habes', IV 39 2 sqq., VI 50 4.

Mart. VI 36
mentula tam magna est quantus tibi, Papyle, nasus,
ut possis, quotiens arrigis, olfacere.

quanuts a9, tantus y et ante Schneidewinum editores; qui

cum codicum auctoritati rationem posthabere decrevisset, solus in-
sequentium Duffius cogitare ausus est et secum quaerere num, si
forte duae res eiusdem sint magnitudinis, continuo magnae sint.

Mart. VII 35 1-6

inguina succinctus nigra tibi servos aluta
stat, quotiens calidis tota foveris aquis.
sed meus, ut de me taceam, Laecania, servos
Iudaeum nulla sub cute pondus habet,
sed nudi tecum iuvenesque senesque lavantur.
an sola est servi mentula vera tui?

4 nzutlia fly, nadla ex insequenti versu a et conglobato cuneo

Schneidewinus, Friedlaendertus, Gilbertus, Lindsaius, Duffius, Heraeus.
hoc dicit: servus meus, qui Iudaeus est, mentulam, et eam quidem
grandem, ne cute quidem tectam habet. cutein enim in huiusmodi
loco praeputium esse, ut Tert. nat. I 14 'solo detrimento cutis Iu-
daeus', manifestum esse debebat: vide etiam schol. Iuv. XIV 104

fellare accipit), neque ilntellegere videtur Xatxa'Cerv nusquam omnino id

quod scortari sonare (nam Ar. eq. 167 :rapi ;rQoo6oxtiav ridiculi causa po-
nitur).

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
410 A. E. HOUSMAN

'verpos: Iudaeos, qui sine pellicula sun

9 70 'curtos Iudaeos dixit quia virile membrum velut decurtatum
habent recisa inde pellicula, Mart. VII 30 5 'recutitorum . . . in-
guina Iudaeorum'; quibus adicienda sunt, quia in thes. ling. Lat. IV
p. 1578 73 sqq. frustra quaerentur, Cels. VII 25 2 'si glans ita con-
tecta est ut nudari non possit, quod vitium Graeci phimosin appel-
lant, . . . subter a summa ora cutis inciditur recta linea usque ad
frenum, . . . quod si parum sic profectum est . . . cutis ab inferiore
parte excidenda est', 3 'eius (infibulandi) haec ratio est: cutis, quae
super glandem est, extenditur, . . . cutis acu filum ducente trans-
uitur'; adde corp. gl. Lat. II p. 206 49 'verpus . . . o AtnoWEQ,ao;',
de pondere autem Priap. 69 4 'quot pondo . . . mentulam'. Iudaeus
quo sensu nuda sub cute pondus habere dicatur exputare non pos-
sum; nam cutis pro glande colis accipi, ut pondus intellegatur
testiculorum, prorsus nequit. ne pro pene quidem (quod propterea
dicendum est quia thes. ling. Lat. IV p. 1578 73 'sensu obscaeno,
de praeputio vel pene' poni ait in Mart. VII 10 1 sq. 'pedicatur Eros,
fellat Linus: Ole, quid ad te I de cute quid faciant ille vel ille sua')
quisquam usurpavit; neque enim aut pene aut praeputio suo Eros
pedicari aut Linus fellare dicitur. ibi quod ad Erotem attinet for-
tasse non inepte conferatur Catonis intercutibus stupris (Prisc. G.
L. K. II p. 271 5) et Paul. Fest. p. 110 23 'inter cutem flagitatos
dicebant antiqui mares qui stuprum passi essent', sed aptius opinor
proverbium de suo vel alieno corio ludere, sicut Mart. III 16 5 sq.
in corio et petticula iocatio est.

Mart. XI 58

cum me velle vides tentumque, Telesphore, sentis,

magna rogas (puta me velle negare: licet?)
et nisi iuratus dixi 'dabo' subtrahis illas,
permittunt in me quae tibi multa, natis.
5 quid si me tonsor, cum stricta novacula supra est,
tunc libertatem divitiasque roget?
promittam; neque enim rogat illo tempore tonsor,
latro rogat: res est inperiosa timor.
sed fuerit curva cum tuta novacula theca
10 frangam tonsori crura manusque simul.
at tibi nil faciam, sed Iota mentula lana
2atxa4,etv cupidae dicet avaritiae.

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
 PRAEFANDA 411

11 pro lana Scaliger laeva sequente editorum parte multo

maiore, qui collato XI 73 4 (ubi puer hora locoque constituto nullus
venit) Martialem, cum Telesphorus nimis magna roget, potius
masturbaturum esse volunt. ergo nullam usquam magis parabilem
facilemque venerem invenire posse putandus est, ut ad eam decur-
rere cogatur quam Herculis heredi Lemniam suasisse egestaterm
dicit Ausonius? quid quod versu 2 negare sibi non licere signi-
ficat? aut quorsum tot verba de tonsore latrone et de promisso
non servando? nimirum promissurum quidem se dicit quod rogatur
sed post satiatam libidinem non daturam; quam sententiam codi-
cum lectioni a Lindsaio et Heraeo reductae inesse, quod ipsis li-
quere minime confido (neque enim codicum lectionibus, ut editoribus
placeant, necesse est ut ullum intellectum habere credantur), osten-

dere aggrediar. igitur Iota lana, 6'Qlov =E71VYEvVov, cui contraria

est sucida, &'zavcov (corp. gl. Lat. 11 p. 314 21 'Qtov alnhvrov lana
saicida: adde Paul. sent. III 6 82 'lana . . , sive sucida sive lota
est', digest. XXXII 70 3 sq. 'lanae appellationem eatenus extendi
placet quoad ad telam pervenisset. et sciendum sucidamn quoque
contineri et lotamn, si modo tincta non sit'), ad mentulam post opus
tergendam adhibetur. ablativus est qui dici potest comitativus, ut
Verg. Aen. IV 517-9 'ipsa mola manibusque piis . . . testatur
moritura deos', id est dum mola supplicat, neque enim aut illic per
molam aut hic per lotam lanam fit quod fieri dicitur. amator, dum
lana utitur, avarum puerum mercede pacta destitutum x1a'etv et
otaco$?etv iubebit, sed spurciore et rei unice apto verbo.

Suet. Tib. 44 1
maiore adhuc ac turpiore infamia flagravit, vix ut referri audi-
rive, nedum credi fas sit, quasi pueros primae teneritudinis, quos
pisciculos vocabat, institueret, ut natanti sibi inter femina versa-
rentur ac luderent lingua morsuque sensim adpetentes.

Suet. Dom. 22

libidinis nimiae, assiduitatem concubitus velut exercitationis

genus clinopalen vocabat; eratque fama, quasi concubinas ipse de-
velleret nataretque inter vulgatissimas meretrices.

horum locorum neutro de natatione, quae proprie dicitur, agi

perspicuum esse oportebat: neque enim isto pacto mortem effugere
potuerunt pueruli a Tiberio instituti, neque, cum viri et mulieres

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms
412 A. E. HOUSMANN

una lavari solerent, aut insignitae libidinis erat aut rumusculis tan-
tum emanasset, si Domitianus eadem cum meretricibus vel vulgatis-
simis piscina utebatur. unde colligo, ut equi et wOv xeA2^d4etv, sic
natandi vocabulum ad res venerias translatum esse, significarique
figuram aliquam ob similitudinem quandam ita appellatam, quam
ad perficiendam plurium administratione opus fuerit; quales intellegi
voluerunt Seneca dial. VI 17 5 et Lucanus VIII 397-404. ceterum
hanc Suetonii dictionem parum intellectam fraudi fuisse suspicor ei
qui cum probra undique conquisita Heliogabalo adfingeret sic scrip-
sit vit. 31 7, 'in balneis semper cum mulieribus fuit, ita ut eas
psilothro curaret'.
Suet. de gramm. 23
(Reiffersch. p. 118 2-5)
(Q. Remmium Palaemona omnibus vitiis inquinatum et oris
infamia flagrantem) dicto . . . non infaceto notatum ferunt cuius-
dam qui cum in turba osculum sibi ingerentem quamvis refugiens
devitare non posset 'vis tu', inquit 'magister, quiotiens festinantem
aliquemn vides, abligurrire?'

pro festinwntem Reifferscheidius h(tesdfantern, cuius dicti facetiae

mihi non apparent. quanto satius erat vel ab hoe uno loco discere
festinare vulgari sermone dici qui in certamine venerio ad finem

et seminis emissionem properat, 'iam cum praesagit gaudia corpus I

atque in eost venus ut muliebria conserat arva'. nee dissimile est
Ovid. art. II 727 'ad metam properate simul'.

Appul. Aselep. 21
si enim illud extremum temporis, quo ex crebro adtritu per-
venimus ut utraque in utramque fundat natura progeniem, animad-
vertas ut altera avide alterius rapiat <venerem> interiusque re-
condat, denique eo tempore ex commixtione communi et virtutem
feminae marum adipiscuntur et mares femineo torpore lassescunt.

obiectum verbi supplevi ex Verg. georg. III 135-7 'nimio ne

luxu obtunsior usus I sit genitali arvo et sulcos oblimet inertis I set
ra,piat sitiens veneremn inuer,ique r-econdat: vulgo senmen inserunt.
eperrenimus ut . . . fundat natura', pro quo Hildebrandus pruri-
mtus, alter Vergilii tuetur locus, bue. IX 2-4 'pervenimus advena
. . t . . . diceret'.
Cambridge. A. E. HOUSMAN.

This content downloaded from

138.51.92.33 on Thu, 02 Dec 2021 00:24:16 UTC
All use subject to https://about.jstor.org/terms