BANGHAY ARALIN

SA FILIPINO

m
er as
co
eH w
o.
rs e
ou urc

MGA PONEMANG
o
aC s
vi y re

KATINIG AT PATINIG
ed d
ar stu
is
Th
sh

This study source was downloaded by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 I. Layunin
 Pagkatapos ng aralin, ang mga mag - aaral ay dapat:

A.) Naiisa - isa ang mga ponemang patinig at katinig.

B.) Nailalarawan ang imang punto ng artikulasyon
C.) Naipapakita kung paano ang tamang pagbigkas, tamang paglabas ng hangin, at
pormal na pagsabi ng letra.
D.) Maipaliliwanag ang mga sumusunod na mga salita:
1) Ponemang Segmental
2) Patinig at Katinig
3) Manner of Articulation o paraan ng artikulasyon
4) Point of Articulation o punto ng artikulasyon
5) Digrap

m
er as
II. Paksang aralin

co
A.) Pamagat: Mga Ponemang Patinig at Katinig

eH w
B.) Sanggunian: Yaman ng Wika at PAnitikan - Unang taon sa Mataas na Paaralan

o.
C.) Pahina: 14 - 16
rs e
D.) May - akda: Angelita Binsol at Teresita Laxina
ou urc
E.) Bilang nng araw na ituturo: 1 araw
F.) Mga kagamitan sa pagtuturo:
o

1) Tsart
aC s

2) Chalk at Eraser
vi y re

III. Istratehiya sa Pagtuturo

ed d

 Ang mga sumusunod ay ang mga gagawin sa klase:

ar stu

Gawain ng Guro Gawain ng Estudyante

A.) Panimulang Gawain A.) Panimulang Gawain
1) Panalangin 1.) Panalangin
is

 “Magsitayo ang lahat para  (Magsisitayo ang lahat

Th

sa maikling panalangin.” bilang pagbibigay - galang

sa maikling panalangin.)
Panalangin:
sh

 Panginoon, maraming salamat sa lahat ng mga bagay na Iyong ipinagkaloob sa amin.

Nawa’y samahan at gabayan Mo kami sa aming gagawin. Ito’y aming panalangin sa
Pangalan ni Hesus, Amen.
2) Pagbati 2) Pagabati
 “Magandang umaga/hapon  “Magandang umaga/hapon
sa inyong lahat” rin po…”
 “Maaari nang magsiupo”  “Salamat po.”

This study source was downloaded by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 3) Pag - alam sa Attendance 3) Pag - alam sa Attendance
 (Ilalabas ang class  (Itataas ang kamay kapag
attendance.) tinawag ang pangalan.)
 “Kapag tinawag ko ang
inyong pangalan, itaas ang
kamay.”

B.) Balik - Aral B.) Balik - Aral

 Nakaraang Araliin: “Ang Ortograpiyang  (Magbabalik - tanaw sa
Pilipino” nakaraang aralin.)

 Mga Tanong:  Maaaring Sagot:

1. Ano ang tinalakay natin noong 1. Patungkol po sa Ortograpiyang
nakaraang araw? Pilipino
2. Ilang letra meron ang:
a) Alibata 2. Meron po itong:
b) Abecedario a) 16 na letra
c) Abakada b) 30 letra

m
c) 21 letra

er as
C.) Bagong Aralin C.) Bagong Aralin

co
1) Pagganyak 1) Pagganyak

eH w
 (Gagawa ng laro na may  (Kooperasyon o

o.
kinalaman sa bagong pakikilahok sa nasabing
aralin.)
rs e laro na ginawa ng guro.)
ou urc
 Laro: “Word Hunt”
 Panuto: hanapin sa loob ng kahon ang
mga salitang nakasulat sa ibaba ng
o

kahon at bilugan.
 Mga salitang hahanapin sa kahon:
aC s
vi y re

a) Katinig
b) Artikulasyon
c) Digrap
d) Patinig
ed d

e) Ponema
ar stu

2) Paglalahad 2) Paglalahad
 (May ididikit na visual aids  (ang dalawang napiling
sa babasahin ng dalawang estudyante ay babasahin
is

napiling estudyante.) ang idinikit na visual aids

Th

at ang iba naman ay

makikinig.)
 Basahin: “Usapin nina Rosa at Perla”
sh

Rosa: Tila umalis kayo kahapon ng ate mo, saan ba kayo galling?
Perla: Bumili kami ng tela na gagamitin ko sa aking proyekto sa THE.
Rosa: Ano ba ang nakita ko sa mesa niyo sa silid?
Perla: Iyon nga ang binili naming, pero hindi ko raw muna dadalhin sa aking guro para
sa gagawing bestida. Hinihiram kasi ng ate ko ang tela at gagamitin daw sa misa bukas.
Itatakip kasi sa mesa dahil dapat daw ang putting tela ang gagamitin.
Rosa: Sino ba ang mag - aasikaso sa misa, bakit ang ate mo ang magdadala ng tela?
Perla: Ewan ko ba, pero si ate ang nagapiwan sa simbahan para mag - asikaso roon.
This study source was downloaded by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00
 “Pagakatapos basahinay  (Susuriing mabuti ang
https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 surring mabuti ang mga mga nakasalungguhit na
salitang nakasalungguhit sa mga salita.)
loob lamang ng 2 minuto.”
 “Pagkatapos niyong suriing  (Babasahin at susuriing
mabuti ay basahin at surrin mabuti ang susunod na
niyo rin ang susunod kong visual aids na idnikit ng
ididikit na visual aids sa guro sa pisara.)
pisara.”
Pagsusuri sa mga salita:
a) Baso - Balo
b) Pasa - Basa
c) Bala - Pala
d) Tayo - Talo
e) Tulo - Turo
3) Paghambing at Paghalaw 3) Paghambing at Paghalaw
 Maaaring sagot:
 “Paano ninyo  “Base po sa aking
paghahambingin ang mga pagsusuri, napansin ko

m
salita sa usapan at ang mga po na ang mga salitang

er as
salita sa pangalawang nakasalungguhit sa

co
paglalahad?” usapan ay may mga

eH w
salita na pareho ang

o.
pagbigkas ngunit sila’y
rs e naiiba sa isang patinig.
ou urc
Samantalang ang isa
naman ay katinig naman
ang napalitan.”
o

 “Pansinin muna natin ang  “Ang mga salitang tila at

aC s

usapan nina Rosa at Perla. tela. Ang pinagkaiba lang

vi y re

Anu - ano ang mga salita na nila ay ang unang salita

magkapareho ang pagbigkas ay gumamit ng letra /i/
ngunit iba ang kanilang samantalang ang
ed d

letra?” sumunod naman ay

ar stu

gumamit ng letrang /e/.”

 “Ang mga salitang misa
at mesa. Ang pinagkaiba
lang nila ay ang unang
is

salita ay gumamit ng
Th

letra /i/ samantalang ang

sumunod naman ay
gumamit ng letrang /e/.
sh

 “Pansinin naman ang  (Magtataas ng kamay

pangalawa. Maaari mo bang kapag alam ang sagot.)
guhitan ang mga letra na
kanilang pinagkaiba? Itaas  a) Baso - Balo
ninyo ang kamay kung alam b) Pasa - Basa
ninyo ang sagot?” c) Bala - Pala
(Tatawagin ng guro ang d) Tayo - Talo
nakataas ang kamay) e) Tulo - Turo
This study source was downloaded by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00
 “Mahusay!” (magdaragdag
https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 ng kaunting paliwanag.)
4) Paglalahat 4) Paglalahat
 (May ididikit at ipapakopya  (Kokopyahin ang idinikit
na visual aids sa mga na visual aids ng guro
estudyante bilang lektyur.) bilang kanilang lektyur.)
 “Bibigyan ko lamang kayo
ng 25 minuto para kopyahin
ang lekyur. Pagkatapos ng
25 minuto ay atin nang
tatalakayin.”
 Lektyur: Ponemang patinig at katinig

Patinig
 itinuturing na siyang pinakatampok na bahagi ng pantig.
 Binubuo ng mga letrang /a/, /e/, /i/, /o/, at /u/.

MGA PONEMANG PATINIG

m
HARAP SENTRAL LIKOD

er as
MATAAS /i/ /u/

co
GITNA /e/ /o/

eH w
MABABA /a/

o.
Katinig rs e
ou urc
 ito ang mga ponemang binubuo ng mga ponemang /b/, /k/, /d/, /g/, /h/, /l/, /m/,
/n/, /ɧ/, /ɿ/, /p/, /r/, /s/, /t/, /w/, at /y/.
Ponemang segmental o Ponema
o

 tawag sa makabuluhang tunog sa Filipino.

aC s
vi y re

PARAAN NG PUNTO NG ARTIKULASYON

ARTIKULASYON Panlabi Pangngipin Panggilagid Pangngalangala Impit
Matigas o Malambot (Glottal)
ed d

Palatal o Bilar
ar stu

Pasara P
Walang tinig B T K ɿ
May tinig D G
is

Pailong M N
May tinig ɧ
Th

Pasutsot S H
Walang tinig
Pagilid L
sh

May tinig
Pakatal R
May tinig
Mala - patinig Y W
May tinig

Manner of Articulation o Paraan ng Artikulasyon

 bahagi ng artikulasyon na isinasaad ang pagbigkas ng isang katinig na may
tunog o
This study source was downloaded walang tunog.
by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 Point of Articulation o Punto ng Artikulasyon
 ito ang bahagi ng bibig kung paano ibinibigkas ang isang katinig.

IBA’T IBANG PUNTO NG ARTIKULASYON:

 PANLABI - ang ibabang labi ay dumidiit sa itaas na labi
 PANGNGIPIN - dumidiit ang dulo ng dila sa loob ng mga ngipin sa itaas.
 PANGNGALANGALA (MATIGAS O PALATAL) - dumidiit sa matigas na bahagi ng
ngalangala ang ibabaw ng dulong dila.
 IMPIT O GLOTTAL - itinuturing ang impit na isang ponemang katinig sa Filipino,
bagama’t hindi ipinpakita sa ortograpiya ng ating wika. Nagdidiit ang
bagbagtingang patinig at hinaharang ang presyon ng papalabas na hininga,
pakakalwaln pagkataposupang lumikha ng paimpit na tunog.

Digrap - kilala sa tawag na kambal - katinig;

m
5) Paggamit 5) Paggamit

er as
a. Pagbibigay ng halimbawa a. Pagbibigay ng

co
 (nakasulat ang mga halimbawa

eH w
halimbawa sa visual aids.)  (pagsusuri sa mga

o.
ibinigay na halimbawa ng
rs e guro.)
ou urc
 “Pakibasa ng sabay - sabay.”
 (Sabayang pagbigkas.)
o

MGA HALIMBAWA:
aC s

a) Buti - Bote
vi y re

b) Binta - Benta
c) Puso - Poso
d) Ampon - Ambon
e) Pantay - Bantay
ed d

f) Tinta - Tinda
ar stu

g) Sabit - Sapit
h) Tambal - Kambal
b. Pagtukoy sa mga halimbawa b. Pagtukoy sa mga
 “Base sa mga halimbawang halimbawa
is

ibinigay, alin sa mga ito ang  (Pagsagot sa tanong ng

Th

napapalitan ang:” guro.)

 Sagot
Patinig Blg. 1 hanggang 3
Katinig Blg. 4 hanggang 8
sh

 “Mahusay!”

6) Pagtataya 6.) Pagtataya

 (PAgbibigay ng maikling
pagsusulit tungkol sa napag
- aralang paksa; Ididikit ang
ipapagawang pagsusulit sa
This study source was downloaded pisara.)
by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
  “Maglabas kayo ng ¼ na  (Maglalabas ng ¼ na
bahagi ng papel at sagutin bahagi ng papel para
ang isang maikling sa maikling
pagsusulit. Mayroon lamang pagsusulit.)
kayong 15 minuto para
sagutin ang maikling
pagsusulit.”
 Maikling Pagsusulit
ɸ PANUTO: Magbigay ng salita na kasingtunog ng mga sumusunod na mga salita s
ibaba guhitan ang ponemang napalitan (2 puntos kada bilang).
1. Balon
2. Puno
3. Lambak
4. Pila
5. Pamalo
6. Hikaw
7. Panuto
8. Libing

m
9. Balik

er as
10. tampok

co
 “Magpalitan ng papel sa katabi.”  (Makikipagpalitan ng papel.)

eH w
 “ano ang sagot sa Blg. :  Mga Maaaring tamang sagot:

o.
 1  1. Balon - Talon
 2
rs e Balon - Baton
ou urc
 3  2. Puno - Puto, Pugo, Pulo
 4 Puno - Puna
 5  3. Lambak - Tambak
o

 6 Lambak - Lambat
 7  4. Pila - Hila, Tila, Dila
aC s
vi y re

 8 Pila - Pala. Pula

 9 Pila - Pili
 10  5. Pamalo - Pamala
Pamalo - Pamato
ed d

 6. Hikaw - Hikab
ar stu

 7. Panuto - Paluto
 8. Lbing - Libang
 9. Balik - Batik
 10. Tampok - Tumpok
is
Th

 (Pagkatapos mag - check, isusulta sa

class record ang kanilang nakuhang
puntos.)
sh

 “Kapag tinawag ko ang pangalan ng may  (Pagsasabi ng bilang ng tamang

- ari ng papel na hawak niyo, Pakisabi sagot ng may - ari ng papel.)
ang bilang ng kanyang tamang sagot.”
IV. Takdang Aralin:

 “Pakilabas ang kwaderno at isulat  (Ilalabas ang kanilang kwaderno at

takdang aralin para bukas.” kokopyahin ang takdang aralin.)
(Isusulat
 source
This study angbyTakdang
was downloaded aralin
100000830558038 sa pisara.)on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00
from CourseHero.com

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
 Takdang aralin:
 Pakibasa ang isang alamat na may pamagat na “Ang buindok ng Kanlaon” sa pahina
17.
 Pakisagutan ang lahat ng katanungan sa pahina 18 sa isang buong papel.

Sanggunian: “Yaman ng Wika at Panitikan 1”

May - akda: Angelita Binsol at Teresita Laxina

m
er as
co
eH w
o.
rs e
ou urc
o
aC s
vi y re
ed d
ar stu
is
Th
sh

This study source was downloaded by 100000830558038 from CourseHero.com on 11-11-2021 22:49:16 GMT -06:00

https://www.coursehero.com/file/53413038/BANGHAY-ARALIN-SA-FILIPINO-MGA-PONEMANGdocx/
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)