KOSTO OPORTUNE E KAPITALIT DHE

PROBLEMI I AGJENCISE

KREU 2
 ÇËSHTJET KRYESORE PËR T’U
TRAJTUAR
 Llogaritja e vlerës aktuale;

 Kuptimi i kostos oportune të kapitalit;

 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 1;

 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 2;

 Ndarja e pronësisë nga menaxhimi;

 Zbutja e problemit të agjencisë.

 Llogaritja e vlerёs aktuale

 Modeli bazë:

 k = norma e kërkuar e kthimit;

 k = kosto mesatare e ponderuar e kapitalit;

 k = kosto oportune e kapitalit.

 Kuptimi i kostos oportune tё kapitalit

 Kosto oportune – ideja që në momentin kur i shpenzon

paratë në diçka, nuk mund ti shpenzosh ato sërish në
diçka tjetër.

 Kosto oportune është fitimi i munguar si rezultat i

përzgjedhjes së një alternative kundrejt një alternative
tjetër.

 Kosto oportune e kapitalit – norma e kthimit nga një

investim me risk të njëjtë me investimin tonë, nga e cila ne
kemi hequr dorë.
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 1

Ju mund të investoni $100,000 sot. Në varësi të gjendjes

së ekonomisë, ju mund të siguroni njërën nga tre pagesat e
mundshme të mëposhtme:

Ekonomia Rënie Normale Rritje

Pagesa $80,000 110,000 140,000
80,000 + 110,000 + 140,000
Pagesa e pritshme = C1 = = $110,000
3

A do të pranohet Projekti?
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 1

Çfarë norme skontimi do të përdoret?

Aksioni është këmbyer për $95.65. Çmimi i vitit të

ardhshëm, në kushte normale të ekonomisë, parashikohet
$110.

Pagesa e pritshme e aksionit çon në një kthim të pritshëm.

fitimi i pritshëm 110 − 95.65

Kthimi i pritshëm = = = 0.15 ose 15%
investimi 95.65
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 1

Duke skontuar pagesën e pritshme me kthimin e pritshëm marrim

Vlerën Aktuale të projektit:
110,000
PV = = $95,650
1.15
Kostoja e projektit $100,000. NPV < 0, Projekti nuk pranohet.

Theksojmë se ju mund të kini të njëjtin përfundim nëse krahasoni

kthimin e pritshëm të projektit me koston oportune të kapitalit.
fitimi i pritur 110,000 − 100,000
Kthimi i pritur = = = 10%
investimi 100,000
Kosto oportune e kapitalit është 15%. Projekti nuk pranohet
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 2
Kompania juaj ka identifikuar dy projekte të tjera X dhe Y. Secili
kërkon $4 milion investim fillestar të menjëhershëm. Flukset e
mundshme nё vitin 1 janë, në milion:
Rënie Normal Rritje Mesatare
X 4 6 8 6
Y 5 5.5 6 5.5
Kemi identifikuar flukset e mundshme për investitorët në tre
aksione A, B dhe C:
Cmimi Flukse nё vitin 1
korrent Rënie Normal Rritje
pёr aksion
A 45 40 55 70
B 20 20 22 24
C 20 16 24 32
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 2
Llogarisim ndryshimin në përqindje të dy vlerave ekstreme ndaj
vlerës normale për projektin X dhe Y:
Rënie Normal Rritje Rёnie - Normale Rritje – Normale
X 4 6 8 (4-6)/6 = -33% (8-6)/6 = 33%
Y 5 5.5 6 (5-5.5)/5.5 = -9% (6-5.5)/5.5 = 9%

Llogarisim ndryshimin në përqindje të dy vlerave ekstreme ndaj

vlerës normale për aksionin A, B dhe C:
Rënie Normal Rritje Rёnie - Normale Rritje – Normale
A 40 55 70 (40-55)/55 = -27% (70-55)/55 = 27%
B 20 22 24 (20-22)/22 = -9% (24-22)/22 = 9%
C 16 24 32 (16-24)/24 = -33% (32-24)/24 = 33%
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 2
 Nga krahasimi, shikojmë që projekti X ka të njëjtin risk me aksionin
C;
 Si rrjedhim, norma e kthimit e aksionit C është kosto oportune e
kapitalit për projektin X;
Cmimi korrent pёr Flukse nё vitin 1
aksion Rënie Normal Rritje
C 20 16 24 32
 Kosto oportune e kapitalit – shembulli 2
 Nga krahasimi, shikojmë që projekti Y ka të njëjtin risk me aksionin
B;
 Si rrjedhim, norma e kthimit e aksionit B është kosto oportune e
kapitalit për projektin Y;
Cmimi korrent pёr Flukse nё vitin 1
aksion Rënie Normal Rritje
B 20 20 22 24
 Ndarja e pronёsisё nga menaxhimi

 Konflikti pronar - drejtues;

 Kostot e agjencisё:
 Menaxherёt nuk pёrpiqen pёr tё maksimizuar vlerёn e
shoqёrisё;
 Aksionerёt shtojnё kostot pёr tё monitoruar dhe ndikuar
nё veprimtarinё e menaxherёve.
 Zbutja e problemit tё agjencisё

 Standardet kontabël dhe të raportimit financiar;

 Auditimi i brendshëm;

 Planet e kompensimit për menaxherët;

 Monitorimi nga analistët financiarë dhe bankat;

 Presioni i aksionerëve te bordi drejtues;

 Blerja nga një kompani tjetër.

 Kujt i përket kompania?
** Anketim i 378 menaxherëve nga 5 vende

3
Japonia 97

17
Gjermania 83

22
Franca 78

71
Mbretëria e Bashkuar 29

76
Shtetet e Bashkuara 24

0 20 40 60 80 100 120
Aksionerëve
% e përgjigjeve
Të gjithëve
 Dividendë apo vende pune
** Anketim i 399 menaxherëve nga 5 vende. Kush ka më shumë rëndësi, vendet e punës
apo pagesa e dividendëve?

3
Japonia 97

40
Gjermania 60

41
Franca 59

89
Mbretëria e Bashkuar 11

89
Shtete e Bashkuara 11

0 20 40 60 80 100 120
Dividendët
% e përgjigjeve
Vendet e punës