బాల వ్యాకరణం

సంధి పరిచ్ఛేదం
ఉత్వ,అత్వ, యడాగమ సంధులు
ఉపన్యాసకుడు
డా.రామక పాండురాంగ శరమ
అచ్ సంధులు…
 ఉత్వ సంధి
 యడాగమ సంధి
 అత్వ సంధి
 ఇత్వ సంధి
 ఆమ్ర
ే డిత్ సంధి
 త టకార సంధి
ద్వవరుక్
 అచ్ సంధి - ప్ త
ర వృత్త
Teluguthesis.com
ఉత్వ సంధి
త న క్చ్చు ప్రం బగునపుడు సంధి యగు.
1. ఉత్త
పూరవప్రసవరంబులకం బరసవరం బేకాదేశం బగుట సంధి యనంబడు.

 రాముఁడు + అత్డు = రాముఁ డత్డు (రామడ్-ఉ+అ-త్డు )

 సోముఁడు + ఇత్ుఁడు = సోముఁ డిత్డు
 మనమ + ఉంటిమి = = మన మంటిమి
 అత్ుఁడు+ ఎక్కడ= అత్ుఁ డెక్కడ
 ఇత్ుఁడు + ఒక్ుఁడు = ఇత్ుఁ డొక్ుఁడు
Teluguthesis.com
ఉత్వ సంధి వైకల్పికం
2. ప్ త ,శత్
ర థమ్రత్ర విభక్త ర రథ చ్చవర
ణ ంబులం దునన
యుకారమనక సంధిై వ క్ల్పిక్మగా నగును.
 ననునన్ + అడిగె : న ననడిగె,ననున నడిగె.
 నాకొఱకన్ + ఇచ్చు : నాకొఱక్తచ్చు, నాకొఱక నిచ్చు.
 నాకన్ + ఆదరువు : నా కాదరువు, నాక నాదరువు.
 నాయందున్ + ఆశ : నాయం దాశ, నాయందు నాశ.

Teluguthesis.com
ఉదాహరణలుమరి కొన్ని

నాయందున్ + ఆశ : నాయం దాశ, నాయందు నాశ.

ఇందున్ + ఉనానుఁడు : ఇం దునానుఁడు, ఇందు నునానుఁడు.
ఎందున్ + ఉంటివి : ఎందుంటివి, ఎందు నుంటివి.
వచ్చుచ్చన్ + ఉండెను : వచ్చు చ్చండెను, వచ్చుచ్చ నుండెను.
చూచ్చచ్చన్ + ఏుఁగెను : చూచ్చ చుఁగెను, చూచ్చచ్చ నుఁగెను.

Teluguthesis.com
యడాగమ సంధి
3. సంధి లేనిచోట సవరంబుక్ంటం బరం బయిన
సవరంబునక యడాగమం బగు.
ఆగమం బనుఁగా వరా
ణ ధిక్యంబు. (అచః సవరాః)
 మా + అమమ : మాయమమ.
 మా + ఇల్ల
ు : మాయిల్ల
ు .
 మా + ఊరు : మాయూరు.

Teluguthesis.com
అత్వ సంధి
త నక సంధి బహుళమగా నగు.
4. అత్త
 మ్రన + అల్ల
ు డు =మ్రనల్ల
ు ుఁడు, మ్రనయల్ల
ు ుఁడు.
 పుటి
ి న + ఇల్ల
ు = పుటి
ి నిల్ల
ు , పుటి
ి నయిల్ల
ు .
 చూడక్ + ఉండెను = చూడ కండెను, చూడక్ యుండెను.
----------------------------------------------------
సీత్మమ, వలయాల్ల, మ్రనల్ల
ు డు/మ్రనయల్ల ు డు, ఒకానొక్

Teluguthesis.com
అత్వ సంధి

బహుళగ ర హణమచత్ ీసీ వాచక్, త్త్సమ, సంబోధనాంత్మలక

సంధి లేదు.

 అమమ + ఇచ్చును = అమమ యిచ్చును

 దూత్ + ఇత్ుఁడు = దూత్ యిత్ుఁడు
 చ్చల్లవుుఁడ + ఇందమ = చ్చల్లవుుఁడయిందమ.
Teluguthesis.com
అత్వ సంధి

 సంసకృతీయంబునక సంధి యగు నని యధరవణాచారుయల్ల చ్చప్పిరి

గాని దానిక్తుఁ బూరవకావయమలందుుఁ బ
ర యోగంబు మృగయంబు.
 ఆధునిక్ క్ృత్తలం దొకానొక్చోట ీసీవాచక్త్త్సమంబులక సంధి
గానంబడియెడు.
 గంగనుకాసె, నెలుఁ త్తచ్చును.
 వలయాల్వవదుల సంధి లేమి బాహుళక్మ చత్న యని
యూహంచ్చనద్వ.
Teluguthesis.com
 • రామడత్డు, సోమడిత్డు
ఉత్వ సంధి • నననడిగె / ననుననడిగె

యడాగమ సంధి • మాయమమ, మాయిల్ల

ు , మాయూరు

• సీత్మమ, వలయాల్ల
అత్వ సంధి • మ్రనల్ల
ు డు/ మ్రనయల్ల
ు డు, వలయాల్ల

Teluguthesis.com
ధన్ావ్యదాలతో ….

డా. రామక పాండురాంగ శరమ

http://academy.teluguthesis.com/
సమరపణ
Teluguthesis.com