Doğan Avcıoğlu

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular
bulunmaktadır. Konuya dair fikir alışverişi tartışma sayfasında
bulunabilir. Şablonu kaldırmadan önce lütfen gerekli şartların
oluştuğundan emin olun. (Mart 2013‎) (Bu şablonun nasıl ve ne
zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Doğan Avcıoğlu (Nüfus kaydındaki ismiyle, Mehmet Doğan Avcıoğlu

Erdoğan Avcıoğlu)[2] (d. 13 Mart 1926,
Mustafakemalpaşa, Bursa, Türkiye - ö. 4 Kasım 1983,
İstanbul) Türk gazeteci, yazar, düşünür ve siyasetçi.
Vali Şekip Yurdakul'un damadıdır.

İçindekiler
Yaşamı
Yapıtları
Kayıp kitabı
Kaynakça
Doğan Avcıoğlu

Yaşamı Doğum 13 Mart 1926[1]

Bursa, Türkiye
1926'da Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde dünyaya Ölüm 4 Kasım 1983 (57 yaşında)
geldi. Ortaöğrenimini Bursa Erkek Lisesi'nde İstanbul, Türkiye
tamamlayan Avcıoğlu, Fransa'da iktisat ve siyasal Meslek Gazeteci, yazar
bilimler öğrenimi gördü. 1955'te Türkiye'ye döndü ve
Milliyet Türk
Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde
asistan oldu. 1956'dan itibaren Cumhuriyet Halk Dönem 1968-1980
Partisi'nin (CHP) araştırma bürosunda çalıştı ve partinin Konu Siyaset
yayın organı Ulus gazetesinde yazılar yazdı. Ulus Önemli ödülleri Yunus Nadi Armağanı
dışında haftalık Akis ve Kim dergilerinde de yazılar
yazdı; muhalefet-iktidar ilişkilerinin iyice sertleştiği
günlerde Akis dergisini yönetti. 27 Mayıs İhtilali'nden sonra CHP'den Temsilciler Meclisi'ne üye seçilen
Avcıoğlu, 1961 Anayasası’nın hazırlanmasına da katkıda bulundu. 1960-61'de Vatan ve Ulus gazetelerinde
yazarlık, Ankara Radyosu'nda dış haber yorumculuğu yaptı.

Avcıoğlu 1961'de Mümtaz Soysal ve Cemal Reşit Eyüboğlu'yla birlikte kurduğu ve yayımını 1967'ye
değin sürdürdüğü Yön Dergisiyle 1960 sonrası siyasal düşünce ortamında etkin bir rol oynadı. Yön
dergisinde yayımlanan yazılarında bir tür "Kemalist Sosyalizm" anlayışını savundu. Kemalist Devrim'in
kazanımlarını savunan ve bunu bir ileriye, sosyalizme taşımayı savunan görüşleri o dönemde geniş taraftar
topladı. 1960 sonrasının sol düşünce ve eylemin biçimlenmesinde derin etkileri olan bu dergi, 1930'lardaki
Kadro Dergisi etrafında kurulan Kadro Hareketinin görüşleriyle önemli benzerlikler taşıyordu Yön'deki
Kadro Dergisi etrafında kurulan Kadro Hareketinin görüşleriyle önemli benzerlikler taşıyordu. Yön deki
yazılarıyla özellikle ırkçılığa ve turancılığa karşı da mücadele verdi.
Avcıoğlu'na göre üstyapı alanında başarılı olan Kemalist devrim altyapıda dışa bağımlı sermayeyle toprak
ağalarının etkisini kıramamıştı. Dolayısıyla Kemalist devrimin altyapıda sürdürülmesi, radikal bir toprak
reformu, devletçi sanayileşmenin ve ekonomik alanda tam bağımsızlığın gerçekleştirilmesi halen
Türkiye'nin gündemindeydi. Doğan Avcıoğlu, 1968'de yayımladığı Türkiye'nin Düzeni adlı kitabında
Türkiye'nin geri kalmışlığının nedenlerini araştırıyor, yukarıdaki öğeleri içeren "millî devrimci kalkınma
modeli" adını verdiği bir tür devletçi-sosyalist bir ekonomi modeli öneriyordu. Topladığı ilgi kadar eleştiriye
de uğrayan Türkiye'nin Düzeni adlı yapıt siyasi etkisinin yanı sıra Türkiye'nin sosyoekonomik yapısı ve
tarihi üzerine araştırmaların yaygınlaşmasında çığır açıcı bir rol oynamıştır.

1963-1965 arasında Türk-İş Araştırma Merkezi müdürlüğü, 1968-1969 yıllarında ise CHP Yüksek
Danışma Kurulu üyeliği yaptı. Sosyalist Kültür Derneği'nin kurucuları arasında yer alan Avcıoğlu
"kapitalizme" ve "emperyalizme" karşı ekonomik bağımsızlığı savundu.

1969'da, Yön'deki görüşlerini siyasi bakımdan daha net bir biçimde

dile getirdiği haftalık Devrim gazetesini çıkarmaya başladı. 12 Mart
1971 Muhtırası'na kadar çıkardığı haftalık Devrim gazetesinde
yayımlanan yazılarında "devrim"in Kemalist aydınların yol
göstericiliğinde ve Kemalist "genç subay"ların öncülüğünde geniş
bir cephe tarafından Millî Demokratik Devrim olarak
gerçekleştirilebileceğini öne sürdü. 12 Mart 1971 muhtırasına giden
süreçte Doğan Avcıoğlu'nun çıkardığı Devrim gazetesi etrafında
toplanan ve içlerinde 27 Mayıs İhtilali'ni yapan Millî Birlik
Komitesi'nin gerçek lideri Emekli Korgeneral Cemal Doğan Avcıoğlu'nun Büyükada
Madanoğlu'nun da bulunduğu "Millî Demokratik Devrimciler", o Mezarlığı'ndaki kabri, Büyükada,
dönemin siyasi partilerinin demokrasi anlayışının bir oyalamaca İstanbul
olduğunu ileri sürerek "ulusçu-devrimci yöntem" olarak ifade
edilen ilkeler doğrultusunda parlamento dışı muhalefeti
savunuyorlardı. Bu dönemde Devrim gazetesi içinde, Türk Ordusunu tahrik ederek sol-sosyalist, bir çeşit
Baasçı yönetim kurdurmak için Doğan Avcıoğlu ve İlhan Selçuk'un başını çektiği çok ciddi faaliyetler
olduğu iddia edildi; Devrim gazetesinin genel yayın yönetmeni Hasan Cemal çok sonraları anılarını
anlattığı Cumhuriyet'i Çok Sevmiştim (2005) adlı kitabında o zamanki maksatlarının "ulusalcı" subayları
ikna ederek onlarla birlikte bir "Millî Demokratik Devrim" yapmak olduğunu yazdı.[3]

12 Mart 1971 muhtırasından sonra 9 Mart 1971 darbe teşebbüsünde "orduyu başkaldırmaya teşvik"
iddiasıyla Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ile birlikte yargılanan ve beraat eden Avcıoğlu 1973'te
siyasal yaşamdan çekildi.

4 Kasım 1983'te, mide kanseri tedavisi gördüğü İstanbul'da öldü. Cenazesine Uğur Mumcu, Cemal
Madanoğlu, Yaşar Kemal, Mümtaz Soysal, Turgut Kazan, İlhami Soysal ve Lefter gibi isimler katıldı.
Vasiyeti üzerine Büyükada'da toprağa verildi. İki kez evlenen Doğan Avcıoğlu, Sevil Yurdakul ile olan
evliliğinden iki erkek çocuk babasıdır.

Yapıtları
Türkiye'nin Düzeni (1968) 1969 Yunus Nadi Armağanı
31 Mart'ta Yabancı Parmağı (1969)
Devrim Üzerine (1971)
Millî Kurtuluş Tarihi (4 cilt, 1974-1975)
Türklerin Tarihi (beş kitap, 1978-1982, 6. kitap (2013))
Devrim ve "Demokrasi" Üzerine (1980)
 ( )

Kayıp kitabı
2012 yılında, ölümünden yaklaşık otuz yıl sonra Doğan Avcıoğlu'nun hiç bilinmeyen, yayımlanmamış bir
eseri daha ortaya çıkarıldı. Aynı zamanda Avcıoğlu'nun eşi Sevil Yurdakul'un kardeşi olan yazar Doğan
Yurdakul, kız kardeşinin ölümünden sonra miras yoluyla kendisine kalan doküman arşivini incelerken
bulduğu bir el yazması eserin, yazarın beş ciltlik kült eseri "Türklerin Tarihi"nin 6. cildi olduğunu
anlamıştır.[4] Ekim 2013'te, Avcıoğlu’nun “Türklerin Tarihi” dizisinin 6’ncı kitabı “Osmanlı’nın Düzeni”
Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından yayınlandı. Kitap yazarın ölümünden sonra yayımlanmış ilk kitabı oldu
ve külliyatını tamamladı.[5]

Kaynakça
1. ^ Avcıoğlu, Doğan, Osmanlı'nın Düzeni Türklerin Tarihi 6. Kitap. 1. Baskı. İstanbul: Kırmızı
Kedi Yayınevi, 2013. s. 257.
2. ^ Avcıoğlu, Doğan, Osmanlı'nın Düzeni Türklerin Tarihi:6. Kitap. 1. Baskı. İstanbul: Kırmızı
Kedi Yayınevi, 2013. s. 259.
3. ^ Cemal, Hasan (25 Mart 2008). "Darbecilikten, cuntacılıktan demokrasi kahramanlığına..."
(http://www.milliyet.com.tr/Default.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=509167&AuthorID=63
&Date=25.03.2008&ver=66) Milliyet. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (https://
web.archive.org/web/20131104182108/http://www.milliyet.com.tr/Default.aspx?aType=Yazar
Detay&ArticleID=509167&AuthorID=63&Date=25.03.2008&ver=66). Erişim tarihi:
11 Temmuz 2010.
4. ^ "Osmanlı'nın düzeni" (http://www.hurriyet.com.tr/pazar/21305558.asp). hurriyet.com.tr. 20
Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (https://web.archive.org/web/20150420025049/
http://www.hurriyet.com.tr/pazar/21305558.asp). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2012.
5. ^ "Doğan Yurdakul o tarihi kitabı CNN TÜRK'te anlattı" (http://www.odatv.com/n.php?n=o-tari
hi-kitabi-cnn-turkte-anlatti-0211131200). odatv.com. 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından
arşivlendi (https://web.archive.org/web/20150420030849/http://odatv.com/n.php?n=o-tarihi-ki
tabi-cnn-turkte-anlatti-0211131200). Erişim tarihi: 2 Kasım 2013.

ISNI: 0000 0001 1713 9517 (http://isni.org/isni/0000000117139517) ·

LCCN: n87822562 (https://id.loc.gov/authorities/names/n87822562) ·
Otorite kontrolü NTA: 074126040 (http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p074126040) ·
VIAF: 163499523 (https://viaf.org/viaf/163499523) ·
WorldCat: lccn-n87822562 (https://www.worldcat.org/identities/lccn-n87822562)

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Doğan_Avcıoğlu&oldid=27486580" sayfasından alınmıştır