Professional Documents
Culture Documents
Kırmızı Pazartesi 1.bölüm
Kırmızı Pazartesi 1.bölüm
7- Anlatılanlara bağlı olarak ele alınan yan düşünceler ve ana düşünce nedir?
-Kızların bekareti önemli, bu konuda kızlar baskı altında tutulmalı.
-Namus kanla temizlenir.
-Törenin, bağnazlığın var olduğu toplumlarda insanlar gizli yollara itilmektedir.... vb.
1- Olay ve yan olaylar kronolojik mi?
-Bir sarmal biçiminde, iç içe, geriye dönüşler ve ileriye yönelişler var. Daha ilk cümleden bunu
anlamak mümkün. “ Santiago Nasar öldürüleceği gün, piskoposun geldiği vapuru beklemek
için sabah saat beş buçukta kalkmıştı.”
2- Mekan neresi? Mekanın olaya etkisi nedir?
İç mekan: Nasar’ın evi özellikle kapılar ayrıntılı betimlenmiş. Cinayet kapılardan birinin önünde
gerçekleşiyor. Dış mekan: Olayın geçtiği
kasabanın adı, hatta ülkenin neresi olduğu belirtilmemiş. Yazar böylelikle, benzer nitelikler
taşıyan her yörede benzer olayların geçebileceğini duyumsatıyor. (EVRENSELLİK) Törelerin
egemen olduğu, bu nedenle insanların duygularını özgürce yaşayamadığı bu dar çevrede
herkes birbirini tanır ve hiçbir şey gizli kalmaz. Bu nedenle de baskı çok yoğun.
3- Zamanla ilgili ayrıntılar neler?
İç zaman: Pazarı pazartesiye bağlayan gece ve Pazartesi sabahının ilk saatleri, piskoposun
bu sabah gelecek olması, ve bunun düğünün sabahına denk gelmesi, cinayeti
hızlandırmaktadır. Dış zaman: 1950’li yıllar
ama romanda bu ayrıntı verilmemiş. Ön sözden de yararlanarak romanın yazılış tarihinden 27
yıl geriye giderek bu sonuca okuyucu ulaşıyor. Bu da mekan gibi dönemsel zamanın da
önemsiz olduğu yani yüzlerce yıl önce de benzer olayların yaşandığı ilerde de yaşanacağı
düşüncesini belirginleştirmektedir.
7- Anlatıcı kimdir?
-Üçüncü kişi ağzından anlatılmaktadır, anlatıcı öldürülen Nasar’ın yakını ve arkadaşıdır.
Olayın gerçekleştiği dönemde başka yerdedir, olayı belirleyen, yönlendiren bir yanı yoktur,
adeta aydınlatmaya çalışmaktadır.
-Şiddeti anlatan sözcüklere çok yer verilmiştir. “Bir domuz gibi boğazlandığı gün...” ya da
...”barsaklarını bir çekişte koparıp sıcak sıcak köpeklerin önüne attığında...” ifadelerindeki
boğazlamak, koparmak sözcükleri toplumda yaşanan şiddetin derecesini vurgulamaktadır.
Ayrıca betimlemelerde sıfat ve zarflara da yer verilmiştir. Ayrıca o uğursuz gün için yapılan bir
betimlemede “ ...havanın iç karartıcı, gökyüzünün kapalı, her yerde durgun bir su kokusu
olduğu noktasında birleşiyorlardı.” ifadesinde imgelerden yararlanılmıştır. Bunların sebebi de
o güne ait tutarsız görüşlerin çok fazla olmasıdır. “ insanlar onu biraz dalgın; ama neşeli
görmüşlerdi.” ifadesinde ise cinayeti bilen insanların onu gördüklerinde dalgın ama neşeli
olduğunu dile getirmelerinde yıllar sonra yaşadıkları suçluluk duygusu yansıtılmak istenmiştir.
Bağlam: Talih. Hiçbir durum, ipucu, olay ya da kişi Santiago Nasar’ın öldürülmesine engel olamadı
iletisini vermek için bir alt metin olarak seçilmiştir. Kurgudaki her şey bu iletiyi vermeye hizmet
etmektedir. (Talihsiz Rastlantı s18.)
Ana motif (laytmotif): Cinayet ve Pazartesi sözcükleridir. Okuru merak ve heyecan duygularına iten
bir okuma pozisyonuna sokuyor.
Zaman: Geriye dönüş tekniği. Olay zamanı ile anlatı zamanı kullanılmıştır. Olay zamanı (süresi) bir
saattir. Anlatı zamanı (süresi) ise 27 yıldır. Anlatıcı 27 öncesine dönerek sorgu raporu tekniği ile
kurguyu aktarmıştır.
Anlatıcı: Cinayet ile ilgili olay gününü anlatan kişi. 27 yıl önce işlenen cinayet diyerek zamanda
geçmişe gider. Kasabadaki figürleri tanıyan bir kasabalı. Santiago Nasar’ın arkadaşı, Margot’nun
abisi, Luisa Santiaga’nın oğlu. Olayı Santiago Nasar için bir facia, ilgisinin olmadığı, talihsiz bir
komplo olarak anlatır. ( s. 25, 26 ve 27)
Kişiler / Figürler:
Santiago Nasar: Kan davasından öldürülen odak figür. 21 yaşında öldürülmüştür. Babası Arap’tır.
Piskopos: En yüksek papaz.
Placida Linero: Santiago Nasar’ın annesi. Anlatı zamanında verilen yaşlılığı döneminde yani güncel
zamanda sanrılar gören, oğlunun öldürülüşünü unutamamış, yaşlı ve hasta bir kadına dönüşmüştür.
Victoria Guzman: Aşçı kadın
Divina Flor: Aşçının kızı
İbrahim Nasar: Santiago Nasar’ın babası
Toplum: Kasaba halkı. Bu cinayetin nasıl gerçekleştiğine akıl erdirememekteler. Birinin illaki bu
haberi ona vereceğini düşünmektedirler. Aksinin imkânsız olduğunu düşünmüşlerdir. (s. 25)
Sorgu Yargıcı: Riohacha’dan (Kolombiya’da bir kent) gelmektedir. Anlatıcı, sorgu yargıcını cinayete
mantıklı bir gerekçe bulamayan bir figür olarak kurgulayarak talihin (tesadüflerin) kusursuz bir şekilde
her engeli aşıp kendisini tamamladığı algısını güçlendirmeye çalışmaktadır. Okurda mantıksız bir şey
olsaydı bunu sorgu yargıcı bulup çözerdi algısı yaratıyor. Bunu da ana motif olan öldürme eylemini
kusursuz bir şekilde kurguladığı izlenimi vermek için yapıyor.
Bir kadın: Sabah Victoria Guzman’dan süt istemeye gelen ve Santiago Nasar’ın öldürüleceğini
sebepleriyle haber veren kadın. (s. 19)
Birisi: Öldürme bilgilerini kâğıda yazıp kapının altından atan kişi.
Clotilde Armenta: Santiago Nasar’ı ilk gören sütçü dükkânının sahibesi. Cinayetin piskopos hatırı
için ertelenmesini istemiş, sanki bu cinayette haklı bir yön görmüş gibi bir tavır sergilemiştir.
Pedro Vicario ve Pablo Vicario: Angela Vicario’nun abileri. 24 yaşında ikizler. Sanki bu cinayeti
işleme konusunda tereddütte gibiler. (s. 21)
Rüyalar: Santiago Nasar’ın ölümünü haber veren uğursuzluklardır. Santiago Nasar ve annesi Placida
Linero bundan kötü bir anlam çıkarmamışlardır, ama anlatıcı buna vurgu yapmaktadır. Amaç o gün ile
rüyanın ambiyans (hava) olarak birbirine uyduğunu ancak Santiago Nasar ve Annesi Placida
Linero’nun bu ipucunu kavrayamadığını böylece talihin önüne kimsenin geçemediğini göstermek
istiyor anlatıcı.
Kurgunun Sunumu (Anlatım, Anlatıcının Tutumu): Metnin sunumu tıpkı bir tutanak havasındadır.
Cinayete engel olabilecek olaylar ya da kişiler sırayla ifade edilmekte ve hiçbirinin cinayete engel
olamadığı vurgulanmaktadır. Bu anlatım tutumu da metnin içeriğini yani talih motifini ya da
bağlamını güçlendirmektedir. Talihin her şeyin üzerinde bir güç olduğu fikrini vermeye çalışmaktadır.
(s. 18)
Anlatım Biçimleri
1. Öyküleme: Kurguda öne çıkan motif olan öldürmeyi/cinayeti ve cinayet sürecini daha iyi
verebilmek için seçilmiştir. Neden kendisi ve kimse buna engel olamadı ve nasıl oldu sorusunun
cevabını öyküleme anlatım biçimi ile verebilirdi.
2. Betimleme: Anlatıcı, Santiago Nasar’ın nasıl biri olduğunu göstermek için kullanmıştır daha çok.
Bu betimlemelerde Santiago Nasar’ın masum olduğu izlenimini güçlendirecek unsurlarla, olumlu
nitelikleriyle kullanır. Bu durum okur için bir ön okuma pozisyonu oluşturur. Okurun, onun büyük bir
ihtimalle masum olduğunu düşünmesini ister. Örneğin; Annesinin s14’te O, benim hayatımın
erkeğiydi.” sözü, anlatıcının sayfa 15’teki kendi izlenimleri (Santiago Nasar, kendi doğası gereği
neşeliydi, barışçıldı, açık yürekliydi.), babasından öğrendikleri (s.14)