Modyul 4: Araling Panlipunan 10

KAWALAN NG TABAHO

Sa araling ito, inaasahang magagawa mo ang sumusunod:

 maipaliliwanag ang konsepto ng unemployment;
 maipaliliwanag ang mga dahilan at epekto ng pagkakaroon ng unemployment at
underemployment;
 nakapagtataya kung ano-anong implikasyon ang ipinakikita nito sa pamumuhay ng mga
mamamayan; at
 makabubuo ng mga mungkahi upang malutas ang suliranin ng unemployment.

Unemployment
 kawalan ng trabaho ng mga taong may wastong gulang at mabuting pangangatawan.
 isa sa mga kondisyong pang-ekonomiyang bunga ng kawalan ng oportunidad o
pagkakataong makahanap ng trabaho.
 mataas ang suliranin na ito sa Pilipinas.

Yamang-tao – isa sa mga yaman ng isang bansa na tumutugon sa pagbuo, paggawa, at

pagbibigay ng produkto o serbisyo sa bansa o sa mga bansang nangangailangan ng empleyo.

Lakas-paggawa o labor force

 ito ay bahagi ng populasyon na may edad 15 pataas na may trabaho o empleyong full-
time o part-time o naghahanap ng mapapasukang trabaho.
 sa ngayon, tinatayang halos 70 bahagdan ng ating populasyon ang sinasabing kabilang
dito.

Ayon sa pagtataya na isinagawa ng Philippine Statistics Authority (PSA):

Tinatayang Populasyon ng Pilipinas Ayon sa Gulang sa Taong 2015

Gulang Bilang
Kabuuan 101,562,300
0-14 32,282,200
15-64 54,269,400
65-pataas 4,873,800

Labor participation rate – tawag sa bahagi ng populasyon na may edad 15 pataas na may
kakayahan sumali sa gawain ng ekonomiya.

Paghahanapbuhay
Nasa ibaba ang ilang datos tungkol sa mga naghahanapbuhay sa ating bansa. Suriin
ang mga ito.
Pilipinas
Employment – Abril 2014 Rate % Bilang (Milyon)
Populasyon 15-64 na taon 63.4 % 63,773
Mga maaaring magtrabaho 65.2 % 41,579
Mga may trabaho 93.0 % 38,669
(Employed)
Mga walang trabaho 7.0 % 2,910
(Unemployed)
Underemployed 18.2 % 7,037

Underemployed – ang mga taong nagnanais na magkaroon pa ng karagdagang oras sa

kanilang kasalukuyang trabaho, o magkaroon pa ng karagdagang pagkakakitaan o bagong
trabaho na may mahabang oras.
Mga Dahilan ng Unemployment
 Kakulangan ng oportunidad para makapagtrabaho
 Paglaki ng populasyon
 Kawalan ng pamahalaan ng komprehensibo at pangmatagalang plano na makalilikha
ng trabaho
 Hindi tugma ang pinag-aralan o kwalipikasyon ng mga mamamayan sa maaari nilang
pasukang trabaho
 Kakulangan sa kinakailangang kasanayan para sa trabaho
 Hindi matugunan ang kondisyon ng kawalan ng trabaho
 Hindi pagbibigay ng wastong sahod sa manggagawa, kaunting benepisyo, at hindi
maayos na kondisyon ng pinagtatrabahuhan (poor working conditions)
 Katamaran ng mga tao na magtrabaho
 Pananalasa ng mga kalamidad sa bansa
 Masalimuot na paraan para makapagtatag ng negosyo
 Pamumulitika at katiwalian ng mga nanunungkulan sa pamahalaan

Ang Unemployment Rate sa Pilipinas Ayon sa Iba’t Ibang Organisasyon

Ang unemployment ay nasusukat sa pamamagitan ng paggamit ng tinatawag na
unemployment rate. Ito ay nakakalkula sa pamamagitan ng paghahati ng bilang ng mga
mamamayang walang trabaho sa bilang ng mga mamamayan sa pwersang manggagawa o
labor force.

 Ayon sa International Labour Organization (ILO) – ang Pilipinas ang may

pinakamataas na unemployment rate sa Asya. Ayon dito 7.0% ang unemployment rate
sa bansa.
 Ayon sa Pulse Asia – sa kanilang ginawang sarbey noong 2014, 55% ng mga Pilipino
ang naniniwalang lalong bumaba ang pambansang kalidad ng buhay sa nakaraang 12
buwan.
 Ayon sa Eksperto sa Ekonomiya at Industrial Relation – tinatayang may 1.3
hanggang 1.5 milyong Pilipino ang dumadagsa na labor force bawat taon.
 Unemployment Rate sa Rehiyong Timog-silangang Asya – mas marami ang
babaeng walang trabaho rito kaysa sa mga lalaki.

Epekto ng Kawalan ng Trabaho sa Pamumuhay ng mga Mamamayan

 Tumitinding kahirapan.
 Naapektuhan ang mental health o kalusugan ng pag-iisip ng mga tao.
 Nagpupunta sa ibang bansa ang mga manggagawa.
 Dumami ang mga dayuhan at dambuhalang lokal na negosyante kaya’t nalugi ang
napakaraming maliliit na negosyo na nakapagbibigay ng trabaho sa ating bansa.
 Humihina ang ekonomiya ng bansa dahil sa mas mahina ang produksiyon ng bansa at
marami ang mahihirap.
 Mabagal ang pag-unlad ng bansa dahil mahina ang ekonomiya nito.

Gross Domestic Product (GDP) – ito ay ang halaga ng lahat ng produkto at serbisyo ng
bansa.

Tiyakin
A. Isulat sa patlang ang salita o terminong hinihingi sa bawat bilang.

1. Kondisyon ng pag-alis ng mga tao sa bansa upang maghanap ng trabaho.

2. Tawag sa sitwasyon na pagkawala ng trabaho.
3. Bahagi ng populasyon na umaasa sa mga taong may trabaho.
4. Kondisyon kung saan ang isang manggagawa ay nagnanais na magkaroon pa
ng karagdagang oras sa kanilang kasalukuyang trabaho.
5. Sinasabi ng pamahalaan na mahalagang yaman ng bansa.
B. Ano-ano ang itinuturing na dahilan ng unemployment o kawalan ng trabaho sa bansa?
Ipakita sa pamamagitan ng isang graphic organizer.

C. Ipaliwanag ang iyong sagot.

1. Bakit mahalagang matutuhan mo ang konsepto ng unemployment?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

2. Paano nakaaapekto sa ating bansa ang pagkakaroon ng unemployment at

underemployment?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Narito ang ilan sa mga kagawaran ng pamahalaan at ang kanilang mga tungkulin na
mabawasan ang unemployment at mapaunlad ang ating bansa:
 Kagawaran ng Kalakalan at Industriya ng Pilipinas o Department of Trade and
Industry – sangay ng pamahalaan na nagpapaunlad ng mga industriya at kalakalan sa
bansa.
 Kagawaran ng Paggawa at Empleyong Pilipinas o Department of Labor and
Employment (DOLE) – pinamamahalaan nito ang mga patakaran at suliranin sa
paggawa at empleyo.
 Philippine Overseas Employment Administration (POEA) – connects to the world
and in partnership with all stakeholders, facilitates the generation and preservation of
decent jobs for Filipino migrant workers.
 Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) – ito ay ahensiya
ng pamahalaan na tumutulong sa mga mamamayan na mapaunlad ang kanilang
kasanayan sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga paaralang pambokasyonal.

Tiyakin
A. Pumili ng sagot sa hanay B batay sa tinutukoy nito sa hanay A. Isulat ang letra ng sagot sa
patlang.
A B
1. Halaga ng lahat ng produkto at serbisyo ng bansa. a. TESDA
2. Sangay ng pamahalaan na nagpapaunlad ng mga b. DOLE
industriya at kalakalan sa bansa. c. DTI
3. Departamento ng pamahalaan na namamahala sa d. Gross Domestic
Product
mga patakaran at suliranin sa paggawa at e. The Philippine Labor
empleyo at pinangangalagaan nito ang kapakanan and Employment Plan
ng mga manggagawa. f. Philippine Overseas
4. Sangay ng pamahalaan na tumitingin sa paglikha Employment
ng mga trabaho para sa masa upang masolusyonan
ang problema ng kahirapan.
5. Ahensya ng pamahalaan na tumutulong sa
mamamayan na mapaunlad ang kanilang kasanayan
sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga paaralang
pambokasyonal.
B. Ipaliwanag ang iyong sagot sa ibaba.
1. Paano nakaaapekto sa mga manggagawa ang pagtaas (at pagbaba) ng bilang ng labor
force at kawalan ng trabaho sa iba’t ibang lugar sa Timog-silangang Asya?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

2. Nakatutulong ba sa Pilipinas ang pagiging kasapi nito sa ASEAN? Paano?

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Linangin
A. Isulat kung Tama o Mali.
1. May pagkakatulad ang estadistika ng unemployment sa Pilipinas ayon sa pag-aaral ng
iba’t ibang organisasyon.
2. Ang malaking populasyon ay itinuturing na isa sa mga sanhi ng unemployment.
3. Bumaba ang unemployment rate sa bansa dahil sa pagtaas ng GDP ng Pilipinas.
4. Ang unemployment rate sa Pilipinas ay mas mataas kumpara sa buong rehiyon ng
Timog-silangang Asya.
5. Maraming mga manggagawang Pilipino ang hindi nakakukuha ng tenure at benepisyo
sa trabaho.
6. Mas marami ang kabataang walang trabaho kaysa matatanda.
7. Ang pagpaparami ng mga dayuhang negosyante ang tanging solusyon sa suliranin ng
unemployment.
8. Ang kawalan ng trabaho ang pangunahing sanhi ng kahirapan sa bansa.
9. Ang unemployment rate ng bansa ang pinakamataas sa Asya.
10. Sa rehiyon ng Timog-silangang Asya, mas marami ang mga babaeng walang trabaho
kaysa sa mga lalaki.