Bre _ Tingkatan 1IRIKULUM STANDARD SEKOLAH MENENGAH (KSSM) DIKAN SENI VISUAL TINGKATAN 1 Penulis Mazlan bin Haji A. Karim (Ph. D.) Zulkifli bin Jamil Mat Aris bin Suradi Faridah binti Ibrahim Mohamad Yazid bin Roslan Syed Rukaidar bin Syed Isa Al-Idroes Editor Norazlina binti Hamat Suhana binti Ali Pereka Bentuk Sarimah binti Mohamed Tap Tlustrator Arman bin Saat [NOOR ERZIANA MD SALEHNO SIRI BUKU: 0066 } KPMQ016 ISBN 978.983.092.439. 7 016 jan Pendidikan Malaysia Mak Cipta Terpelihara, Manasmana bahan dalam buku ini tidak dibenarkan diterbitkan a, disinnpan dalam cara yang boleh aipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk atau cara, baik dengan cara bahan elektronik, mekanik, penggambaran semula mahupan dengan cara perakaman tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia, Kementerian Pendidikan Malaysia, Perundingan tertakluk kepada perkiraan royalti honorarium. Diterbitkan untuk Kementerian Pendidikan Malaysia oleh: Penerbit Bestari Sdin, Bhd. 28857-") 22-01, Jalan Molek 1/10, Taman Molek, $1100 Johor Bahru, Johor Darul Take Tek 07-361 2868 Baks: 07-352 6292 Laman Web: httpy/wwwepbestarish com Reka Letak dan Atur Huruf Penerbit Bestari Sdn, Bhd. @ Muka Taip Teks: Minion Saiz Taip Teks: 11 poin a) Dicetak oleh: Herald Printers Sdn, Bhd. (8) Lot 508, Jalan Perusahaan 3, Bandar Bara Sungai Buloh, 47000 Selangor Darul Bhsan, KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA (Prigharaay " Penerbitan buku teks ini melibatkan kerjasama banyak pihak, Sekalung penghargaan dan terima kasih dituj kepada semua pihak yang terlibat: + Jawatankuasa Penambahbaikan Prufl Surat, Bahagian Buku Teks, Ker Pendidikan Malaysia, + Jawatankuasa Penyemakan Pembs Pruf Moka Surat, Bahagian Buku Tel Kementerian Pendidikan Malaysia. + Jawatankuasa Penyemakan Naskhah” Sedia Kamera, Bahagian Buku Teks, + Pegawai-pegawai Bahagian Buku dan Bahagian Pembangunan Kur Kementerian Pendidikan Malaysia, Negara (LPSVN). + Sekolah Menengah Kebangsaan Ind (1), Kulai, Johor Darul Takzim. Perbadanan Kemajuan Kraftangan ‘Malaysia (PKKM), ‘The Art Gallery, Penang. Keluarga dan waris allahyarham Dat Hoessein Enas, Datuk Syed Ahmad Ja Zakariah Noor dan Redza Piyadasa. Pemilik karya, ime} dan blog yang membenarkan karya mereka diTana) tn) Ree musa A PERKEMBANGAN SENI VISUAL DI MALAYSIA Way es 2 23 23 25 25 26 27 Seni Eksplorasi Seni Aktiviti Seni 9) Aktiviti Seni Rumusan Sudut Kriteria Kejayaan Latihan Sumatif TAJUK 3 RUPA Definisi Rupa Jenis Rupa Fungsi Rupa Teknik Penghasilan Rupa Latihan Formatif Aktiviti Seni Aktiviti Seni Jp Aktiviti Seni Rumusan Sudut Kriteria Kejayaan Latihan Sumatif TAJUK4 BENTUK Definisi Bentuk Jenis Bentuk Fungsi Bentuk Teknik Penghasilan Bentuk Latihan Formatif Aktiviti Seni Aktiviti Seni BF Aktiviti Seni Rumusan Sudut Kriteria Kejayaan Latihan Sumatif TAJUKS JALINAN Definisi Jalinan Jenis Jalinan Fungsi Jalinan Teknik Penghasilan Jalinan Latihan Formatif Aktiviti Seni Aktiviti Seni Bp Aktiviti Seni Rumusan Sudut Kriteria Kejayaan Latihan Sumatit “ili 8 3 31 32 33 34 34 35 36 37 38 39 4 4 a2 42 SEES 46 47 48. 49 50 51 51 52 54 54 55 56 57. 58. 59 61 61 62 TAJUK6 RUANG 63 Definisi Ruang 64 Jenis Ruang 64 Fungsi Ruang 66 Perkaitan Ruang dan Perspektif 6 ‘Teknik Penghasilan Ruang 67 Latihan Formatif 68 Aktiviti Seni 69 Aktiviti Seni 70 §§ Aktiviti Ses 72 Rumusan 2B Sudut Kriteria Kejayaan 73 Latihan Sumatif 4 TAJUK7 WARNA 75 Definisi Warna 76 Jenis Warna 76 Fungsi Warna 8 Latihan Formatif 79 Aktiviti Seni 80 Aktiviti Seni 82 Bb Aktiviti Seni 84 Rumusan 85 Sudut Kriteria Kejayaan 85 Latihan Sumatif 86 TAJUK8 HARMONI = 87 Definisi Harmoni 88 Ciri-ciri Harmoni 88 Fungsi Harmoni 89 ‘Teknik Penghasilan Harmoni 89 Latihan Formatif 90 Aktiviti Seni 1 Aktiviti Seni 2 Bb Aktiviti seni 94 Rumusan 95 Sudut Kriteria Kejayaan 95 Latihan Sumatif 96 ‘TAJUK9 KONTRA 7 Definisi Kontra 38 Ciri-ciri Kontra 98 Fungsi Kontra 99 ‘Teknik Penghasilan Kontra 99 Latihan Formatif 100 om Ekspresi Seni ma Apresiasi Seniee J Aktiviti Seni Aktiviti Sent 1 Aktiviti Seni Rumusan Sudut Kriteria Kejayaan Latihan Sumatif TAJUK 10 PENEGASAN Definisi Penegasan Ciri-ciri Penegasan Bungsi Penegasan Teknik Penghasilan } Latihan Formatif Aktiviti Seni Aktiviti Seni B Aktiviti seni Rumu lol ton tot tot 105 105 106 10) 10) 108 108. 109 Ho ho a a 3 Rumusan 193 Sudut Kriteria Kejayaan 134 Latihan Sumatif 1M TAJUK 13 KESATUAN 135 Delinisi Kesatuan 136 J Fungsi Kesatuan 137 } Teknik Penghasilan J Kesatuan 137 Latihan Pormatif 138 Aktiviti Seni 139 Aktiviti Seni 140 ) Aktiviti Seni Mi Rumusan ui Sudut Kriteria Kejayaan 142 Latihan Sumatif M2 TAJUK 14 IRAMA DAN PERGERAKAN 143 Definisi Irama dan kan Ma -ciri Lrama dan M4 Fungsi [rama dan Pergerakan M5, ‘Teknik Penghasilan ddan Pergerakan 145, 146 147 148 150 151 ISL Teknik Konvensional dan Teknik Kontemporari 156 Latihan Formatif 157 Aktiviti Seni 137 Aktiviti Seni 19 | 9 Aktiviti Seni 160 Rumusan 161 Sudut Kriteria Kejayaan 161) Latihan Sumatif 162 TAJUK 16 MOTIF, IDEA DAN KONSEP 163, Definisi Motif, Idea dan Konsep 164 Tujuan Aplikasi Motif, Idea dan Konsep 164 Kaedah Pembentukan dan } Proses Perkembangan Motif, Idea dan Konsep 165 } Latihan Formatif 167 Aktiviti Seni 167 Aktiviti Seni 169 i Aktiviti Seni 7b Rumusan 172 Sudut Kriteria Kejayaan 172 Latihan Sumatif 173 TAJUK 17 DESIGNOMIC 174 Definisi Designomic 175 Tujuan Aplikasi Designomic 175 Kaedah Pembentukan dan Proses Perkembangan Designomic 175 Latihan Formatif 17 Aktiviti Seni 178 Aktiviti Seni 180 H Aktiviti seni 182 Rumusan 183 Sudut Kriteria Kejayaan 183 Latihan Sumatif 184 185 186Pendahuluan pare OY Buk Teks Pendidikan Seni Visual Tingkatan | ini ditulis berdasarkan Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (OSKP) Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1. Kandungan Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) Pendidikan Seni Visual terbahagi kepada tiga bidang MlAMA Pembelajaran iaitu Sejarah dan Apresiasi Seni Visual, Bahasa Seni Visual dan Pemikiran Seni Visual, Standard Kandung, tentang idl patut ketahui dan i, kemahi nyata Perkara-perkara yang wy Merangkumi aspek pengeta SUALU penetapan kriteria atau indikator k Seeara lebih spesifik bagi setiap standard kandung ini merupakan pernyataan spesif oleh lakukan dalam suatu tempoh persekolahan dan nilai, Standard Pembelajaran pula merupakan litt pembelajaran dan peneapaian yang boleh diukur In Buku ini memberi penekar an dan pembelajaran dalam Pendidikan Seni Visual, Aktiviti dalam buku ini mampu mencungkil bakat dan kemahiran murid dalam Didanig seni visual, Pengetahuan yang diperoleh melalui penerokaan yang dilakukan oleh murid diterjemahkan menggunakan imayinasi dan idea yang kreatif dan inovatif. Murid juga didedahkan Mengan aspek designomic dalam Pemikiran Seni Visual n kepada strategi per Blemen Merentas Kurikulum (EMK) (urut diterapkan dalam proses pengajaran dan Pembelajaran Pendidikan Seni Visual terutama dalam penggunaan bahasa pengantar yang Detul dan tepat. Nilai-nilai murni dan semangat patriotik juga turut disemai di samping ciri-ciri PengRUNAan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) dalam proses pembelajaran Blemen Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) juga diberi penekanan dalam buku ini. KKonsep ini bertujuan menerapkan ciri-ciri herfikir secara kreatif, kritis dan inovatif agar murid MAMPU menganalisis, menilai dan mereka cipta sesuatu karya, Penggunaan peta pemikiran turut Mimasukkan dalam buku ini seiring dengan Kemahiran Abad ke-21, Sidang 1 ngarang,Panduan Penggunaan Buku Teks Buku ini disusun secara sistematik dan dilengkapi ciri-ciri menarik yang diwakili o ikon-ikon berikut. ssid Penggunaan bahan multimedia dalam aktiviti. dep. abi Aktiviti yang dilakukan oleh murid secara individu, berpas atau berkumpulan Pei, Menghasilkan karya seni yang kreatif dan inovatif. semyre-re vista f @ Membawa murid mengeksplorasi seni dalam persekitaran. ‘Tumpu Galeri Aktiviti persembahan dan peragaan hasil karya seni. ener Sunt Maklumat tambahan kepada murid yang berkait dengan seni, Lamanjsesawang) ‘Membekalkan maklumat tambahan yang diperoleh daripada la sesawang. QR Code dibekalkan untuk memudahkan akses, ene Elemen yang diterapkan untuk mengukuhkan kemahiran dan ty ketrampilan, a RC woo Meningkatkan pengetahuan murid melalui kemahiran berfiki ‘Suda KrtetaKejaysan Senarai semak perkara yang telah dipelajari daripada tajuk, ‘Meningkatkan ilmu pengetahuan melalui kemahiran b tinggi (KBAT),w eS ~ P huan tentang Sejarah dan Apresiasi Seni Visual mampu membentuk kesedaran dan penghargaan terhadap hasil seni dan juga produk hebat daripada tokoh-tokoh serta Pereka dalam bidang seni halus, seni reka dan seni kraf, Pengetahuan dan pemahaman ini akan meningkatkan penghargaan dan kecintaan kita untuk menilai serta me bukan sahaja hasil karya tetapi juga keintelektualan tokoh dan perekanyar=. haa w 0 ) ', | be NE IRENA’) Jt hy f \ Ail! | VISUAL DI] MALAYSIA A x — wis “y Prerkembangan seni visual di Malaysia berlaku secara berperingkat-peringkat dan berkait rapat dengan seni halus, seni reka dan seni kraf, Kita harus mengenali tokoh pelukis, pereka dan tokoh kraf hebat tanah air supaya dapat i. sumbangan mereka dalam mengh, bentuk hasil seni visual, rekaan produk dan krat. Pengetahuan kita terhadap seni vis ail akan dapat menerapkan jati diri dan kecintaan kita terhadap karya seni visual dan kraf yang dihasilkan oleh tokoh-tokoh tempatan, Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan: + memahami Perkembangan Seni Visual di + mengeksplorasi maklumat daripada pelbagat sumber bagi mengukuhkan pemahaman terhy Perkembangan Seni Visual di Malaysia { + menzahirkan idea dan konsep melalui pelbagal sumber dan teknologi dalam penjanaan tugasaal + menghayati hasil karya Seni VisualSpa Standart reese Selepas mempelajari subtajuk ini, murid dapat: | dan Perkembangan ena taae ath h seni visual negara kita bermula pada tahun 4 Seni Halus | dengan penubuhan Penang Impressionist Society. 4 Sejarah dan perkembangan ialah isteri-isteri golongan ekspatriat. Puan Lim + Tokoh dan karya | ‘Kung sebagai penaja dan Abdullah Ariff sebagai | # Pertubuhan dan persatuan seni lukis. Pada tahun 1930-an, muncul sekumpulan __¢ Institusi Seni | yang dikenali sebagai 12 pelukis perintis di Pulau‘ Seni Reka | antaranya ialah Abdullah Ariff dan Yong Mun | + Sejarah dan perkembangan | Mereka menjadikan |. i + Tokoh dan karya jenjadikan landskap sebagai tema karya cat e eenaenrginn r— + Institusi Seni | Pada tahun 1950-an, muncul pula pelukis seperti 4 Seni Kraf i ‘Thean Teng dan Khalil Ibrahim yang menggunakan —_¢_Bidang | tempatan sebagai tema dalam karya catan mereka. — ¢ Adiguru dan produk | an Wednesday Art Group melahirkan para pelukis | + Institusi: | menampilkan karya catan gaya naturalisme. Karya ~ Kraftangan Malaysia ka bertemakan subjek yang mencerminkan warisan ~ Institut Kraf Negara | obudaya masyarakat Malaysia. - Selepas merdeka, landskap seni visual negara terus berubah. Kepulangan pelukis-pelukis Jolly Koh dan Ibrahim Hussein ke tanah air telah menampilkan catan gaya ekspresionisme ekspresionisme abstrak hasil pengaruh gaya seni Barat. Perkembangan seni visual semakin ak dengan penubuhan Angkatan Pelukis SeMalaysia dan Persatuan Pelukis Malaysia. ibuhan institusi seperti Institut Teknologi MARA dan institusi seni swasta yang menawarkan kursus seni menyemarakkan bidang seni visual ini di negara kita. dan Karya snjang perkembangan seni visual, terdapat tokoh-tokoh yang lahir dan bertanggungjawab perkembangan seni visual tanah air. Contoh tokoh-tokoh terkemuka tanah air adalah i yang berikut: ‘Anthony Lau Zakaria Awang Long Thien Shih Ahmad Khalid Yusof Ramlan Abdullah + Chew Teng Beng Raja Shahriman Raja + Ismail Zain ‘Aziddin + Ponirin Amin Mad Anuar Ismail *+ Lee Joor For + Zulkifli Yusott + Juhari Said + Rosli Zakaria + Ilse NoorJadual 1,1 Tokoh-tokoh seni halus Tokoh Tokoh rere : ¥, — I oa FAY | g | 4 : Abdullah Avitt Bumi Yang Bahagia-Lombong Chuah Thean ‘Ten + Lahir pada ‘Bis Malaya, 1960, Cat ait + Lahir pada tahun 1912 i Pul n Koleksi LPSVN di China *+ Pelukis didikan sendiri + Pelopor kepada catan batik ier and a + Catan batiknya 1991, Batik + Menjad gurl seat merupakan suatu epada kumpulan medium per ekspatriat Eropab dan Penang Impressionist Society di Pulau Pinang hg ae 7 / ; pivnd aut : ath pete 0 ” antarabangsa. : ee rarer, Keeropahan darts | 1950 ompovi,pendcetan Han ay peta ryanya lebih, Tell You a Sere 1989, Batik Anthony Lau Self-Potrat, 1954, Pastel * Lahir pada tahun 1933 Koleksi LPSVN 4i Johor. + Bekas pensyarah Rimba, 1967,The Haji Family, 1990, Bahan campuran Entry Points, 1978, Media campuran Koleksi LPSVN ‘My Father and The Astronaut, 1969, Bahan campuran | ie | Paul, 1968, Cat akrilik ddan printage atas kanvas || Zulki * Dilahirkan pada 1962 di Kedah, + Pengarca prolifik dengan tema politik dan kemasyarakatan seperti The Power Il, 1991 ‘+ Memenangi banyak antaranya Hadiah Utama, Bakat Muda Sezaman 1988 dan Anugerah ‘Akademik Negara 2007 bagi kategori Anugerah Seni dan Kreativiti anuger ‘Tokoh | Juhari Said Dilahirkan pada tahun 1961 di Perak. Pelukis cetak prolifik dalam teknik cetakan kkayu, lino dan gurisan asid dengan pelbagai gaya seperti ekspresionisme dan surelisme, ‘Antara karya terkenal ialah Baju Kurung dan Secawan Kopi dan Katak ‘Nak Jadi Lembu, Pernah menerima biasiswa Japan Foundation| untuk mempelajart Adiguru ialah orang yang mahir dan pakar dalam penghasilan sesuatu kraf. Contoh adiguru terkenal negara ialah Yusoff Haji Abdullah, Haji Abd. Rahman Long, Hajah Habibah Zikri, Aminah Haji Amat dan Ishak Kassim, > Dua institusi yang bertanggungjawab memperkembangkan bidang kraf ialah Perbadanan Kemajuan Kraftangan Malaysia dan Institut Kraf Negara. v vene TEMUENISuMAtif 1. Abdullah Arif, Abdul Latiff Mohidin dan Dzulkifli Buyong terkenal dalam bidang Siapakah yang diberi gelaran sebagai Bapa Logo Hari Kebangsaan’ A. Anthony Lau B. Zulkifli Haron C Haji Hashim Hassan D_ Ahmad Haji Zainuddin Jimmy Choo terkenal dalam bidang reka bentuk —___. grafi fesyen animasi komunikasi visual . Puan Aminah Haji Amat terkenal dalam penghasilan kraf . Hajah Habibah Zikri pernah dug ; sebagai Adiguru Kr: pada tahun 2007. Apakah peranan penubuhan Majlis Inovasi Negara? _ Nyatakan tiga contoh kraf tradisional peranan Institut Kraf Negara? an tokoh yang menghasilkan seperti dalam gambar foto berikut:Bahasa Seni Visual terbahagi kepada dua, iaitu unsur seni dan prinsip rekaan. Elemen yang terdapat dalam unsur seni ialah garisan, rupa, bentuk, jalinan, ruang dan warna. Prinsip rekaan pula terdiri daripada harmoni, kontra, penegasan, kepelbagaian, imbangan, kesatuan serta irama dan pergerakan. Penggunaan Bahasa Seni Visual yang tepat mampu menghasilkan karya seni visual yang menarik, mempunyai nilai estetik yang tinggi dan nilai komersial serta dapat menghayati seni dengan lebih mendalam.Cota anda tinat di seketiting anda Dapatkah anda melihat garisan? Sudah pasti banyak garisan di sekeliling anda yang dapat dilihat dengan jelas seperti dawai dan daun. Bolehkah anda nyatakan Bi “terdapat pada alam semula jadi, objek tan manusia dan karya seni. Garisan peeaas pelbagai jenis rupa, bentuk dan ruang. Unsur garisan da karya seni menghasilkan perasaan berbeza.Standard Gems Selepas mempelajari subtajuk ini, murid dapat menjelaskan melalui perbincangan tentang: sesuatualat atau media yang bermula + Definisi garisan satu titik permulaan merentasi sesuatu kawasan. _* Jen's garisan pada: Alam semula jadi 4 Objek buatan manusia Karya seni visual mempunyai pelbagai jenis sifat dan identiti yang Funes! erisan serta memberi pengertian yang berbeza-beza. garisan ini merujuk kepada sifat-sifat fizikal sesuatu garisan itu seperti kasar, halus, pendek, lurus, bengkok, terang, gelap, tebal, putus-putus dan sebagainya. | feos x Garisan tebal Garisan bersudut Garisan berpancar Garisan melengkung Garisan berlingkar Garisan beralun Rajah 2.1 Contoh-contoh garisan dapat melihat garisan-garisan ini pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan ui visual. Garisan-garisan ini wujud dengan jelas di sekeliling kita. Garisan pada alam i ialah gambaran visual seolah-olah garisan sebenar kerana garisan ini berkontraGarisan pada objek buatan manusiann yaryy dibasithan dalam karya send mempunyal pelbayai furgst, Garlwan dapat menghasilkan rung, Jalinan, bentuk dan ton, Lihat contol contoh fungsh yarisan di bavaby Bentuk dalam karya dua dimensi juga dikenali . sebagai bentuk ilusi Garisan menghasilkan — Garisan mewujudkan karana dake mennpuaiyat jalinan ruang isi padus od = Tahukah anda bahawa garisan pada ibu jari atau menghasilkan — Garisan menghasitkan Steuletur garisan | cap jart setiap individu bentuk ton mewujudkan bentuk adalah berbeza? Rajah 24 Vangel fangs garisan 1 boleh dibasitkan dengan pelbagal telnik, Setiap teknik berbeza, Lihat contoh-contoh teknik di bawahy: akan menghasilkan garisan ‘Teknik titik “Teknik kola) Sy Tent jahttan "Teknik anyaznan Rajah 2.8 ‘Tekniketeknik menghasilkan garisanobjek buatan kan jenis dan fungsi garisan pada alam semula jadi, i gsi gal Ps arya seni. n slaid objek-objek yang terdapat di sekeliling kita. garisan yang terdapat pada objek-objek tersebut dalam buku 2.1 Jenis-jenis garisan pada objek di sekeliling kita + Garisan lurus + Garisan berpancar Laman sesawang berikut mengandungi contoh objek di sekeliling kita. hetps:l/goagil xTn3X4 n untuk menghasilkan garisan? garisan kasar.ford gat mudah didapati sama ada pada alam semula Selepas mempelajari subtajuk ini, buatan manusia. Cuba lihat di sekeliling anda, murid dapat: i kenal pasti jenis garisan yang wujud? Mari kita * Membuat eksperimentasi dan Visual berikut. penerokaan unsur garisan pada alam semula jadi dengan pelbagai teknik. Os att Stant san sekolah ngaplikasikan pengetahuan dan kefahaman untuk membuat eksperimentasi serta jerokaan unsur garisan pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni i penggunaan media, proses dan teknik. murid kepada beberapa kumpulan. dibawa ke luar kelas untuk membuat pemerhatian terhadap objek yang terdapat kawasan sekolah. jenis-jenis garisan yang terdapat pada objek-objek tersebut. an, lakarkan jenis garisan yang terdapat pada objek-objek tersebut. jbahkan hasil Jakaran setiap kumpulan di hadapan Kelas. Lihat contoh di bawah: Jadual 2.2 Hasil lakaran daripada objek-objek di sekitar sekolah Cuca + Garisan berlingkar Coonansian Standard pererepererers Selepas mempelajari subtajuk ini, murid dapat: * Menterjemah hasil daripada eksperimentasi dan Berdasarkan pemerhatian anda semasa melakukan __aktiviti dalam Kembara Visual, hasilkan ka _ menggunakan unsur garisan mengikut kreativiti anda, ma Pengetahuan, imaginasi dan kreativiti anda dalam penerokaan unsur garisan karya tersebut. Hasilkan karya seni daripada untuk menghasilkan karya yang menarik dan mempunyai nilai estetik. dengan menggunakan imaginasi dan idea secara kreatif. il eksperimentasi unsur garisan melalui penerokaan asilan arya seni. . pulan, ssekolah yang telah anda buat, hasilkan satu iti anda. mpu Galeri di akhir tajuk ini. Proses menghalusi unsur garisan, bentuk, pencahayaan dan bayang.Mulakan lakaran doodle dengan satu motif pilihan. Perincikan lukisan doodle dengan pelbagai jenis garisan. Lakukan aktiviei menghasilkan arca dan kraf anyaman yang menggunakan unsurpelbagai karya ang Bkspresi Seni, Pamerkan di bawah, Nyatakan unsur seni anda, Anda boleh asilan Selepas mernpelajari subtajuk inl murid dap + Mempamerkan hasil karya + Menghayati hasil karya ndiri dan rakan dengan umpukan+ ton : + resis + rupa . + tiupan + ruang . + ukiran + bentuk : + lelehan + jalinan + lukisan + cakaran + lakaran + percikan + canting + kolagraf + tekapan + gosokan + anyaman + pualaman + renyukan + guntingan melintang, garisan berlingkar, garisan beralun dan garisan berpenjuru. > Garisan wujud pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual. > Fungsi garisan untuk menghasilkan rapa," Soalan Subjektif Garisan merupakan unsur seni penting 1. Berikan tiga contoh g dalam penghasilan —__. buatan manusia. .Apakah kesan perasaan yang ¢ digambarkan oleh garisan tegak? . Apakah teknik-teknik yang digunakan untuk menghasil gambar foto di bawah? Gambar foto 2 |. Bezakan kesan garisan daripada beberapa jenis media.manusia sebaliknya i terhasil dalam bentuk dua dimensi (2D), rupa hanya dapat dilihat dari sudut hadapan AA Ad A OD dA Od A VVVVVYYYVY VVVVVVVYVVVY Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan: + memahami unsur rupa + mengeksplorasi dan mengaplikasi unsur rupa bagi | mengukuhkan pemahaman terhadap Bahasa Seni Visual _menzahirkan idea dan konsep melalui pelbagai men arya Seni Visual seit hieawait f i 'sepsi Seni oy iPembelajarar it i Selepas mempelajari subtajuk ini, Definisi Rupa murid dapat menjelaskan melalui aia ‘bincangan tentan; pertemuan hujung sesuatu garisan dengan bepheich ahaa” he upa juga dapat didefinisikan sebagai + Jenis rupa pada: (QD) yang dikelilingi ataupun dibatasi ‘@ Alam semula jadi 9a hanya mempunyai panjang dan lebar. % Objek buatan manusia kan ilusi objek tiga dimensi (3D) Karya seni visual + Fungsi rupa organik dan rupa geometri, Rupa organik ialah Tuarnya beralun bebas, tidak mempunyai sempadan dan rupa yang mempunyai sempadan, bersudut, bersifatRupa juga boleh dilihat secara rupa positif atau rupa negatif, Lihat rajah di bawah untuk ‘mengetahui Jangkah-langkah penghasilan rupa positif dan rupa negatif. ¥ ~Lukiskan garis luar Gelapkan seluruh Gelapkan latar | subjek kajian, rupa tersebut. belakang yang i Rupa yang terhasil mengelilingi subjek. ialah rupa positif. Rupa yang terhasil _ lah rupa negatif. Rajah 3.3 Penghasilan rupa positif dan rupa negatif Fungsi Rupa Rupa mempunyai pelbagai fungsi. Olahan rupa boleh menghasilkan corak, lambang, logo dan tipografi. Olahan rupa yang berulang-ulang boleh menghasilkan corak secara tindanan, —_penambahan dan pengurangan seperti contoh berikut Corak hasil rupa penambahan Rajah 3.4 Corak yang terhasil daripada olahan rupaOlahan rupa juga boleh menghasilkan logo atau simbol Logo ah rupa ringkas sesuatu subjek. Bolehkah anda kenal pasti logo dan simbol di bawah? Perhatikan rajah di atas Contoh-contoh logo dan simbol Tupa juga boleh menghasilkan tipog) lan reka a ang paling n garisan grid 3 x 5. M. tersebut?Ji jenis dan fungsi rupa yang wujud asikan jenis dan fungsi rupa pada alam semula jadi, objek buatan manusia seni. murid kepada tiga kumpulan. ‘A mengkaji rupa pada alam semula jadi B mengkaji rupa pada objek buatan manusia an C mengkaji rupa pada hasil karya seni parkan tayangan slaid pelbagai kategori objek. n tayangan slaid tersebut, lakar rupa objek yang dipilih oleh kumpulan anda. hasil lakaran kumpulan anda dengan kumpulan yang lain, ih. h yang anda perhatikan daripada lakaran rupa yang dihasilkan oleh setiap kumpulan? ah anda mengklasifikasikan rupa yang terhasil? pat kosong dengan jawapan yang betul. jalah pertemuan hujung sesuatu garisan dengan permulaannya. dimensi. han rupa yang berulang-ulang akan menghasilkan jenis rupa berikut. 8) nad ) S&S o © J we oe rupa? teknik penghasilan rupa.cnn s Standard y-yesrem Selepas mempelajari subt Anda telah mengetahui jenis, fungsi dan teknik yang murid dapat: digunakan untuk menghasilkan unsur rupa dalam Perseps! + Membuat eksperime Seni. Lakukan Kembara Visual berikut untuk lebih memahami penerokaan unsur Tupa yang terdapat di persekitaran anda, Anda akan dapat pada alam semula jadi d melihat unsur rupa dengan lebih jelas. Kumpulkan maklumat pelbagai teknik nsur rupa yang terdapat di persekitaran anda ‘Tujuan: Mengaplikasikan pengetahuan dan kefahaman untuk membuat eksperimenta penerokaan unsur rupa pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan melalui penggunaan media, proses dan teknik Langkah: 1, Bahagikan murid kepada beberapa kumpulan. 2. Secara berkumpulan, murid dibawa melihat dan memerhati persekitaran taman 3. Setiap kumpulan dikehendaki memilih sekurang-kurangnya tiga subjek kajian, 4, Lakarkan jenis rupa subjek yang dipilih. Soalan: Apakah jenis rupa pada subjek kajian yang anda pilih?SSiicnn Standart pecans Anda telah memahami maksud rupa dan fungsi rupa, Rupa Selepas mempelajari boleh menghasilkan karya seni yang menarik seperti arca, kad murid dapat: ucapan, pembalut hadiah dan post + Menterjemah hasil daripada Berdasarkan teknik penghasilan rupa yang anda pelajari Saale ree dan lakaran rupa yang telah anda buat dalam Kembara Peer aat Visual, hasilkan projek-projek berikut menggunakan idea dan enehasilan tarya dengan Kkreativiti anda, Anda boleh juga mengaplikasikan pengetahuan Tenagunakan maginas! dan anda tentang jenis-jenis rupa untuk menghasilkan karya fi yang menarik. is dan memanipulasi hasil eksperimentasi unsur rupa melalui penerokaan roses dan teknik dalam penghasilan karya. rkan idea secara kreatif dan inovatif hasil daripada eksperimentasi dan an unsur rupa dalam penghasilan karya. id kepada beberapa kumpulan. pensel, pensel warna, warna krayon, fail lama, pita pelekat danKemaskan balutan fai Kemudian, gunakan kertas lukisan tersebut untuk membalut fail lama. ARGV B) Kad Ucapan Pop-up Alat/Bahan: Pensel warna/cat air, pensel/marker pen, pisau pemotong kertas, kerte dan kertas manila. Lukis gambar latar di atas sekeping Lukis rama-rama di atas ket kertas lukisan. Lipat kepada dua lukisan lain dan warnakan, Mien eran. Jlukisan tersebut dengan seimb ee gunting mengikut bentuk ram ‘Tampal unjuran di sebelah Kiri Kanan rama-rama tersebut, wm | Tandakan kedudukan rama-rama di Lekatkan kertas latar tadi pal atas ae baat ‘Tebuk oiled aes manila untuk dijadil Leeda masukkan unjui kad. Hias kad dengan _ kertas rama-rama. Gamkan unjuran dan tulis ucapan 7 pan anda, Bi itu di belakang kertas latar. 40,Pembelajaran i Seni ini, anda dan rakan-rakan Selepas mempelajari subtajuk ini, empamerkan hasil karya yang telah siap untuk | ™urid dapat: dan rakan-rakan. Anda boleh menerangkan | * Mempamerkan hasil karya ‘Kary seni anda dengan pengetahuan unsur | * Menghayat has arya dipelajari. sendiri on oe cer N mestilah menggunakan Bahasa Seni Visual Meee eave tepat. Terangkan pengalaman anda semasa + Menjelaskan pengalaman a seni dan bandingkan proses yang anda sendiri dalam penghasilan karya Karya seni murid dalam aktiviti Ekspresi Seni ‘memilih hasil karya terbaik daripada setiap kumpulan untuk dipersembahkan pan kelas. npulan mempersembahkan karya seninya dengan menceritakan pengalaman silan karya seni tersebut berpandukan unsur rupa n lain perlu membuat pemerhatian terhadap karya seni yang dipersembahkan. pemerhatian dalam buku nota anda. rir + menghasilkan corak + kolaj + menghasilkan simbol + capan dan logo + cetakan + menghasilkan tipografi + stensilan + hard-edge + lipatan dan guntinganDalam tajuk ini, saya telah memahami: > Rupa ialah pertemuan penghujung garisan dengan permulaannya > Rupa juga didefinisikan sebagai atau dibatasi oleh garisan luar. > Rupa bersifat dua dimensi. > Terdapat dua jenis rupa, iaitu rupa organik dan rupa geometri sudut? kawasan dua dimensi yang dikelilingt rrupa yang bersifat bebas dan 1. Apakah yang dimaksudkan dengan rupa > Rupa juga boleh dilihat dalam b rupa positif dan rupa negatif. > Fungsi rupa untuk menghasilkan co simbol, logo dan tipografi > Rupa terhasil melalui teknik seperti cetakan, stensilan, lipatan dan guntin hard-edge, kolaj dan capan. geometri? . Berikan tiga contoh rupa objek buatan manusia. . Anda boleh menghasilkan rupa corak dengan cara dan corak terhasil? anda perlu tahu tentang dan rupa organik?Pata wide metihet Tugu Ne; Arca pahlawan yang anda lihat itu ialah unsur bentuk. Bentuk bersifat tiga dimensi yang mempunyai isi padu ataupun kelihatan seperti mempunyai isi padu. Bentuk = boleh juga bersifat dua dimensi (2D) yang, dikenali dengan bentuk ilusi ataupun bentuk tiga dimensi (3D) yang dikenali dengan bentuk konkrit. Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan: + memahami unsur bentuk + mengeksplorasi dan mengaplikasi unsur bentuk bagi mengukuhkan pemahaman terhadap Bahasa Seni Visual + menzahirkan idea dan konsep melalui pe! sumber dan teknologi dalam penjanaan tugasan + menghayati hasil karya Seni VisualPembelajarar Selepas mempelajari subtajuk it murid dapat menjelaskan melal yai struktur jisim dan perbincangan tentang: yai lebih daripada satu * Definisi bentuk + Jenis bentuk pads ‘alam dapat dilihat daripada Alam semula jadi tu juga karya arca berbentuk © Objek buatan mance n PecristadTukisan pula | * Kary seni visual idua dimensi (2D). * Fungsi bentuk entul ‘Apakah perbezaan antara rupa dengan bentuk? ji. Bentuk konkrit bolehis bentuk ini wujud pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni anda namakan bentuk-bentuk yang terdapat di sekeliling anda? Contoh bentuk pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual i pelbagai fungsi. Pengarca menggunakan bahan semula jadi ataupun bahan untuk dijadikan arca yang berbentuk konkrit. Penghasilan bentuk konkrit ini jeminat seni melihat arca tersebut daripada pelbagai sudut. Hal ini memberikan ik kepada peminat seni melalui penghayatan terhadap karya 3D tersebut. gf _ Gambar foto 4.1 Bentuk arca yang dihasilkan daripada besi memberikan kesan yang realistik pada karya. Bentuk ilusi ini hanya ria penglihatan. Karya 2D dapat dihasilkan menggunakan kesan cahayaBentuk konkrit dan bentuk ilusi boleh dihasilkan dengan ou menghasilkang pelbagai teknik. + Bentuk Konkrit cantuman, tambahan, lilitan) (dawai), ikatan a acuan dan, + Bentuk Musi % cetakan, capany ‘Terdapat pelbagai teknik untuk menghasilkan bentuk konkrit. ee ‘Teknik yang digunakan, antaranya ialah teknik ukiran, anyaman, (ahitan) a lipatan dan luakan, grafik dan resign Lipatan Ukiran eee bentuk konkrit dan bentuk ilusibentuk pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan dan fungsi bentuk pada alam semula jadi, objek buatan fa dua kumpulan, iaitu Kumpulan A dan Kumpulan B. can objek daripada alam semula jadi, buatan manusia dan menyatakan jenis bentuk yang ditunjukkan. Masa yang diberi b soalan dengan cepat dan betul akan diberi markah. Pada akhir dapat markah tertinggi akan dikira sebagai pemenang. 4.2 Markah dua kumpulan murid dengan bentuk? digunakan untuk menghasilkan bentuk berikut:Bia Kita akan sama mengetahui jenis, fungsi dan teknih ma melakukan Ke menghasilkan bentul Anda dikehendaki membuat cksperimentasi dan penerokaan i Hla jadi, objek buatan manusia BIOULELUN pombelajara, jelepas mempelajari subtajuk inp murid dapat + Membuat ¢ ksperimentasi dan penerokaan unsur bentuk pada alam semula jadi dengan pelbagal teknik membuat eksperimenta jek buatan manusia dan karya Layari laman sesawang berikut untuk membantu anda membuat origami bentuk burung:berikut berdasarkan penerokaan unsur bentuk | Selepas mempelajari subtajuk ini, iti yang lepas. Anda dikehendaki menghasilkan | ™*i4 dapat: pntuk ilusi, + Menterjemah hasil daripada ‘ eksperimentasi dan penerokaan unsur bentuk untuk menghasilkan karya dengan menggunakan imaginasi dan idea secara kreatif. projek yang boleh anda junakan imaginasi dan idea secara kreatif. ng cantik dan kreatif dapat memberikan tafsiran untuk dihayati, is dan memanipulasi hasil eksperimentasi melalui penerokaan media, proses nik dalam penghasilan karya. n idea secara kreatif dan inovatif hasil daripada eksperimentasi dan in unsur seni dalam penghasilan karya. , palet, pensel, cat air dan kertas lukisan, Lakukan aktivici menghasilkan bentuk konkrit menggunakan teknik lipatan dengan melayari laman sesawang berikut: Warnakan kawasan latar secara keseluruhan dengan warna pudar.Selepas mempelajari subtajuk it murid dapat: + Mempamerkan hasil karya + Menghayati hasil karya sendiri dan rakan dengan menumpukan pada aspek Bahasa Seni Visual Anda boleh berkongsi pengalaman semasa tersebut dengan rakan-rakan_menerusi Karya seni anda untuk dihayati dan n ae Penerangan hasilkaryaseni | Menclstan penaran g digunakan untuk menghasilkan or dalam penghasilan karyaBentuik Tusiz « bersifat dua dimensi (2 + hanya boleh dilihat tetapi tidak boleh dirasa + dihasilkan melalui konsep perspektif dalam karya seni 2D ft! Bentuk iemicr dinasiliar dengan tekmik hpatan, anvaman. uit Gan gotongan. > Bentuk ius Gitusilim meggunakan teknik fukisan, losin, kia, tam warna dan gursen. > Fungsi hemuk meninuledtitar ance dilihatApakah jenis-jenis bentuk yang terdapat di sekeliling kita? Catan dan lukisan Konkrit dan ilusi Konkrit dan arca Catan dan ilusi . Bentuk ilusi bermaksud a y A. bentuk 2D yang hanya boleh dilihat tetapi kesannya tidak dapat disentuh B_ bentuk 3D yang boleh dilihat dan dapat disentuh € _bentuk yang hanya boleh disentuh D_ bentuk 3D yang boleh dilihat sahaja Manakah antara berikut, teknik untuk menghasilkan bentuk ilusi? I Teknik kolaj I Teknik lorekan III Teknik ton warna IV. Teknik lipat dan potong 1, U dan TL 1, Idan IV 1, I dan IV. TI, 1 dan IV. Kraf origami ialah contoh bentuk yang menggunakan teknik potongan anyaman lorekan lipatan Manakah antara berikut -merupakan eontoh bentuk alam semula jadi? . Apakah perbezaan antara bentuk ki dengan bentuk ilusi? . Nyatakan empat teknik menghasill bentuk ilu . Bagaimanakah imej pada lukisan catan boleh menghasilkan bentuk? . Hasilkan bentuk ilusi berdasarkan yang diberikan di bawah, Gunakan teknik yang sesuai. (a) (b) Rajah 1 Soalan 5 dan 6 merujuk Gambar foto 1. Gambar foto 1 - Adakah individu dalam gambar fote tersebut akan terjatuh jika dia gage nyeberang jurang yang ada? Berikan alasan anda . Bagaimanakah kesan bentuk ilusi§ karya boleh menjadi satu daya tii Coretthat dan sentuh permukaan kulit pokok atau lantai jubin anda Apakah yang anda rasa? Kesan yang terdapat pada sesuatu permukaan yang anda lihat dan rasa itu ialah jalinan, Jalinan terdapat pada alam semula jadi dan objek buatan manusia, Penggunaan teknik yang betul juga aISS TST Definisi Jalinan Jalinan ialah sifat permukaan melalui deria penglihatan atau s atu objek yang boleh dikesan ntuhan, Jenis Jatinan Jalinan boleh dibahagikan kepada dua jenis, iaitu jalinan sentuh dan jalinan tampak, Jalinan sentuh boleh dilihat dan dirasa secara sentuhan. Jalinan tampak pula hanya boleh dilihat dan tidak dapat disentuh, Jenis-jenis jalinan ini terdapat pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual. Jalinan pada alam semula jadi Rajah 5.1 Contoh-contoh jalinan pada alam semula jadi Jalinan pada objek buatan manusia —_ Rajah 5.2 Contoh-contoh jalinan pada objek buatan manusia Jalinan pada karya seni visual Rajah 5.3 Contoh-contoh jalinan pada karya seni visual Standarthpesrar yo Selepas mempelajari subtajuk in murid dapat menjelaskan melaly; perbincangan tentang: + Definisi jalinan + Jenis jalinan pada: Alam semula jadi Objek buatan manusia 4% Karya seni visual + Fungsi jalinan * Jalinan sentuh boleh dilihat dan dirasa secara sentuhan, bersifat licin, lembut, kasar dan sebagainya. + Contoh jfalinan sentuh jalah buah durian, ukiran, anyaman dan rekahan pada tanah. + Jalinan tampak hanya boleh dilihat, tetapi tidak dapat dirasa dengan sentuhan. = Contoh jalinan tampak ialah corak kertas dinding, corak pada sayap rama-rama dan sebagainya. Mengapakah jalinan pada tapak kasut untuk mendaki gunung berbeza dengan tapak kasut uncuk bermain bola? Sharifah Fatimah Syed Zub Hymns of the Earth Not. 1996, Akrilik atas kanvasJalinan yang terdapat pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual mempunyai fungsi berikut: De ural ocd Alam Semula Jadi Jalinan berfungsi seba gai Penyamaran atau perlindungan, Jalinan pada badan_haiwan, » contohnya buaya berfungsi_ membuat Penyamaran untuk mencari mangsa, Jalinan sentuh pada kulit durian pula berfungsi untuk keselamatan, Dapatkah anda mengenal pasti haiwan dalam gambar di atas? Haiwan tersebut || mempunyai jalinan serta warna yang seakan-akan sama dengan persekitaran dan membolehkannya membuat penyamaran. Gambar foto 5.1 Fungsi jalinan pada alam semula jadi Objek Buatan Manusia Jalinan turut digunakan dalam objek buatan manusia, Jalinan pada tayar kenderaan memberikan kesan cengkaman. Jalinan pada tekstil berfungsi menghasilkan corak hiasan yang menatik. ea a cl boleh dipindahkan ‘menjadi jalinan tampak melalui teknik capan dan gosokan, Gambar foto 5.2 Fungsi jalinan pada objek buatan manusia Layar laman sesawang i Vii berikut untuk mengetahui Seni Visual : _ ee pada karya seni visual berfungsi untuk menampakkan [gj ‘bih laniut tentang jalinan: elbagai jenis ruang contohnya, untuk menimbulkan ruang cetek, Tang dalam dan ruang rata. Jalinan pada seni kraf pula berfungsi memberikan nilai estetik. ‘Yusof Ghani, Rainforest Topeng, 1995, Media campuran atas kertasTeknik Penghasilan Jalinan F Kesan jalinan boleh dihasilkan menggunakan pelbagai teknik. Bolehkah anda senaraikan teknik-teknik tersebut? we ‘Teknik capan ‘Teknik tiupan ‘Teknik kolaj | Teknik pualaman | Teknik ikat dan celup Teknik ukiran Rajah 5.4 Contoh teknik-teknik penghasilan jalinan Tujuan: 1. Mengidentifikasikan unsur jalinan pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni. 2. Menginterpretasikan jenis dan fungsi jalinan pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni. 1. Gunakan rajah pengurusan grafik yang disediakan. 2. Namakan jenis, sifat dan fungsi jalinan pada setiap objek. Jadual 5.1 Rajah pengurusan grafik alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seniJenis: Sifat; Fungsis Jenis: Sifat: Fungsi Karya seni lan: Dapatkah anda bezakan antara jalinan sentuh dengan jalinan tampak? Latthan Formatif Melintang 1, Jalinan berkaitan dengan objek. 2, CT) alah contoh jalinan sentuh pada objek buatan manusia. 3. Kulit buah ( ialah jalinan tampak. 4, Penggunaan jalinan menampakkan dengan jelas dalam hasil catan anda. 5. Jalinan boleh menimbulkan | +o. pada objek yang dilukis. | Menegak | 1, Fungsi jalinan pada badan kuda le betng: . Kesan kasar pada kulit buaya : ialah jalinan jae erik (Ca) digunakan | untu esa jalinan pada | @| | | |Toa | Selepas mempelajari subtajut Anda telah memahami jalinan mempunyai jenis, sifat dan ty Gaoae: fungsi tertentu, Jalinan pada alam semula jadi, objek buatan | | Membuat eksperimentasi manusia dan karya seni visual mempunyai fungsi yang berbeza. | gap, penerokaan unsur jalinar Berdasarkan pengetahuan tersebut, lakukan Kembara Visual pada alam semnula jadi dengan untuk mengenal pasti jalinan yang wujud di sekeliling anda. —_—_—_pelbagai teknik. & Kiara sin Lokasi: Kawasan sekolah Tujuan: Mengaplikasikan pengetahuan dan kefahaman untuk membuat eksperimentasi serta penerokaan unsur jalinan pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni melalui penggunaan media, proses dan teknik. Langkah: 1. Murid perlu keluar kelas untuk membuat pemerhatian terhadap alam sekitar. 2. Kenal pasti dan catatkan jenis jalinan yang terdapat pada objek-objek yang dilihat. 3. Lakarkan jenis jalinan yang terdapat pada objek tersebut menggunakan teknik jalinan yang telah dipelajari. Jadual 5.2 Jenis-jenis objek di kawasan sekolah + Jalinan sentuh 4. Bandingkan hasil karya anda dengan rakan-rakan yang lain, Soalan: Bagaimanakah anda mengenali jenis jalinan pada objek?Selepas mempelajari subtajuk ini, Anda telah mempelajari dan meneroka unsur jalinan dalam | murid dapat: aktiviti-aktiviti yang | Unsur jalinan yang terdapat pada | « Menterjemah hasil daripada alam semula jadi dan objek buatan manusia dapat memberikan | — eksperimentasi dan nilai estetik, Gunakan pengetahuan anda untuk menghasilkan penerokaan unsur jalinan karya berikut menggunakan ima; dan idea secara kreatif, | untuk menghasilkan karya Hasil daripada penerokaan unsur jalinan di kawasan sekolah, dengan menggunakan anda dapati unsur jalinan menghasilkan pelbagai corak yang imaginasi dan idea secara menarik dan mempunyai nilai estetik. ea Brojeks eS Tujuan: 1. Menganalisis dan memanipulasi hasil eksperimentasi melalui penerokaan media, proses dan teknik dalam penghasilan karya, 2, Menzahirkan idea secara kreatif dan inovatif hasil daripada eksperimentasi dan penerokaan unsur jalinan dalam penghasilan karya, Langkah am: 1. Bahagikan murid kepada beberapa kumpulan, 2, Berdasarkan pemerhatian di sekeliling sckolah yang telah anda buat, hasilkan satu karya seni unsur jalinan mengikut kreativiti anda, 3. Pamerkan karya seni anda semasa Tampu Galeri pada akhir tajuk ini. “Aktiviti A Quilling Alat/Bahan: Gam, gunting, lidi/dawai, pembaris, pisau, sikat, kertas lukisan dan kertas warna bersaiz A4 SE EEEnaIneeee nena Sediakan bahan-bahan Gunting kertas warna dan yang diperlukan. Anda juga boleh gunak, gulung pada lidi, Gamkan ea sikat untuk menghasilkan pada hujung kertas bentuk quilling. iJ Buat pelbagai bentuk seperti Susun dan gamkan bentuk Contoh hasil karya yang F bulat atau bujur, yang telah siap pada kertas telah siap. } lukisan mengikut kreativiti | | Aktiviti B Pualaman Alat/Bahan: Bekas segi empat, berus, air, cat minyak (beberapa warna) dan kertas lukisan Langkah: Letakkan sekeping kertas lukisan di atas permukaan cat minyak. | Titiskan beberapa titisan Gunakan berus untuk } cat minyak ke dalam serakkan cat minyak di bekas berisi air. atas permukaan air bagi menghasilkan corak jalinan. Lakukan aktiviti menghasilkan jalinan menggunakan buih sabun dengan melayari laman sesawang berikut: > Angkat dan jemurkan Hasil karya pualaman kertas lukisan tersebut. yang telah siap.siasi Seni Pembelajaran Selepas mempelajari subtajuk ini, jaya menghasilkan pelbagai karya dalam presi Seni. Pamerkan hasil karya anda dan a untuk dinilai dengan melakukan Tumpu Galeri, | “empamerkan basil arya ga digalakkan untuk berkongsi pengalaman "Hee ah aeeinio sitkan Kary bersama-sama rakan, Anda boleh | ‘it dan rakan dengan penerangan tentang wnsur jalan yang diasikan | gata erie *+ Menjelaskan pengalaman sendiri dalam penghasilan memilih dua karya terbaik daripada setiap kumpulan. Kumpulan diberi masa lima minit untuk mempamer dan menerangkan karya seni fang dihasilkan di hadapan kelas. Grid lain mendengar dan membuat catatan dalam buku nota Jadual 5.3 Hasil pemerhatian karya Nama karya | Leaner + Jalinan yang terhasil daripada warna Fangs) Tei penghaslan) + nilai estetik + kolaj + keselamatan + tiupan + penyamaran + ukiran + perlindungan + cetakan + menimbulkan ton + pualaman + menimbulkan ruang menimbulkan bentuk ikat dan celupSudut Kriteria Ke conve ” Dalem tajuk ini, saya telah Sele > Jalinan ialah sifat permukaan yang boleh dikesan melalui deria penglihatan dan sentuhan, objek buatan manusia dan karya seni visual. » Jalinan sentuh ialah jalinan yang boleh dilihat dan disentuh, Ty oath maksud jalinan? Karya seni yang ada nilai keindahan 5 Objek yang boleh dilihat dan disentuh C_ Kesan yang wujud pada objek alam semula jadi sahaja D_ Sifat permukaan yang boleh dilihat dan disentuh melalui deria 2. Manakah antara objek berikut yang ‘menunjukkan jalinan tampak? A Kolit kayu B_ Tapak kasut C Buah durian D_ Buah tembikai 3. Apakah fungsi jalinan yang terdapat pada badan kuda belang? A. Penyamaran daripada pemangsa B_ Memudahkan mencari makanan C_ Kelihatan lebih cantik D_ Pertahanan diri 4, Mengapakah jalinan sangat penting pada tayar kenderaan? A’ Memberi kesan cengkaman B_ Memberi kesan keindahan C Menambabkan kelajuan D_ Memudahkan bergerak > Jalinan terdapat pada alam semula jadi, - a Jalinan tampak ialah jalinan yang boleh dilihat tetapi tidak boleh disentuh. Jalinan berfungsi sebagai perlindungan, keselamatan, keindahan (estetik), penyamaran, menimbulkan ruang, bentuk dan ton. Antara teknik menghasilkan jalinan ialah cetakan, tiupan, pualaman, ikat dan celup, kolaj, ukiran dan sebagainya. UTS Th Nyatakan teknik yang telah digunakan dalam menghasilkan jalinan pada karya seni berikut: “Gambar foto 1 . Apakah perbezaan antara jalinan sentuh dengan jalinan tampak? . Apakah fungsi jalinan sentuh pada kulit buah nanas? Mengapakah jalinan pada tapak kasut sukan berbeza dengan jalinan pada tapak kasut sekolah? . Mengapakah tayar kereta lumba tidak mempunyai bunga?— my Kita sentiasa berada di dalam ruang sesebuah tempat. Cuba perhatikan deretan objek bethampiran anda seperti deretan kelas, pokok atau tiang yang jaraknya semakin jauh dari anda, Mengapakah objek tersebut kelihatan semakin kecil? Adakah saiznya sememangnya berbeza? Tidak, itu adalah antara kesan ruang di alam nyata, Objek yang jauh akan kelihatan kecil walaupun sama saiznya. Konsep yang sama ini juga diterapkan dalam penghasilan karya seni visual. Nilai estetik sesebuah karya seni dari pelbagai sudut dapat dinikmati dengan aplikasi unsur ruang. Soleted-merapel tian tevok ful aca aeaee + memahami unsur ruang + mengeksplorasi dan mengaplikasi unsur ruang bagi mengukuhkan pemahaman terhadap Bahasa Seni Visual = menzahirkan idea dan konsep melalui pelbagai sumber dan teknologi dalam penjanaan tugasan + menghayati hasil karya Seni Visual Koleksi LPSVNPersepsi Seni Ra Ruang adalah jarak antara objek yang wujud di alam nyata dan karya seni visual. Ruang dalam seni visual merujuk kepada kawasan kosong di sekeliling sesuatu objek, jarak di antara objek dan kedalaman sesuatu objek. Ruang terbahagi kepada dua jenis, iaitu ruang nyata atau fizikal dan ruang ilusi atau tampak, rand tang: rd renee pen Selepas mempelajari subtajuk ini murid dapat menjelaskan melalui perbincangan tentang: + Definisi ruang + Jenis ruang pada: % Alam semula jadi 4 Objek buatan manusia & Karya seni visual + Fungsi ruang, + Mengenal pasti jenis-jenis ruang: 4 Ruang Nyata/Terbuka/ Konkriv/Fizikal + Terbuka dan tertutup 4 Ruang Tampak/llusi + Ruang dalam, ruang cetak dan ruang rata Menerangkan perkaitan ruang dan perspektif 4 Satu titik lenyap 6.1 Jenis-jenis ruangRuang dalam ialah ruang yang memperlihatkan kesan perspektif dan mempamerkan ruang hadapan, Yeoh Jin Leng, Sawah, Dusun, Ismail Mat Hussin, Untitled, tengah dan belakang. Bukit, Langit, 1963, Cat minyak 2010, Cat air Koleksi LPSVN- Ruang cetek ialah ruang yang kelihatan dekat dan terbatas. Daulkifli Buyong, Kapal Kertas, 1965, Pastel atas kertas Koleksi LPSVN Ruang rata ialah ruang yang ~ terhasil apabila dilukis atau diolah _ elemen-elemen Fatimah Chik, Guonung Series, Sharifah Fatimah Syed Zubir, 1999, Batik Rasa Kesuma Adikara 2, 2009/2010, Akrilik tas kanvasRuang mempunyai pelbagai fungst dalam karya sent visual. Ruang fizikal ataupun pare membolehkan karya seni dilihat daripada pelbagai sudut. Interaksi antara karya seni dan « membolehkan pengalaman estetik berlaku, Audiens akan dapat melihat kualiti sebena: ‘ersebut dari segi bahan, gaya, kehalusan dan mesej yang ingin disampaikan. Rang ilusi ataupun ruang tampak pula berfungsi untuk memperlihatkan karya Seperti 3D. Perkara ini dilakukan melalui aplikasi ruang cetek, ruang dalam dan ruang rat a ee Mokhtar Ishak, Kampung di Tumpat, Raja Shahriman Raja Aziddin, 2001, Cat air Harimau Berantai, 2006, Besi Koleksi LPSVN Ruang mempengaruhi warna_) _Ruang dapat menampakkan Ruang nyata membolehkan dan saiz berdasarkan jarak. jarak antara satu objek dengan karya seni dilihat daripada objek yang lain, pelbagai sudut. Rajah 6.2 Fungsi ruang dalam karya seni Perkaitan Ruang dan Perspektit Ruang berkait rapat dengan perspektif: Perspektif ialah kesan ilusi objek dalam kedudukan «+ mata dengan kaki langit. Perspektif dapat membahagikan tiga ruang dalam penghasilan kx. iaitu, ruang tengah, ruang depan dan ruang belakang, Perubahan saiz, warna dan jarak be! apabila dilihat dari jauh. Semua garisan perspektif akan bertemu pada satu titik pusat, iaitu titik lenyap. Rajah ber! ‘menunjukkan contoh perspektf satu titik lenyap dan dua ttik lenyap,Rajah 6.4 Perspektif dua titik lenyap Teknik Penghasitan Ruang Ruang menjadi sebahagian daripada unsur penting dalam penghasilan karya seni visual. Penggunaan ruang dimanipulasikan melalui cara seseorang pengkarya itu melihat dan kesannya kepada kita, Rajah berikut menunjukkan teknik-teknik yang digunakan untuk menghasilkan unsur ruang. Khalil Ibrahim, Kampung Scene, aliha Shaari, Mid-West Horizon, 1959, Cat minyak Circa 1955 — $6, Cat minyak 1990, Fabric Collage Koleksi LPSVN atas kanvas Perubahan saiz BN Ime) terang dan kabur enteeen S Lai Fong Moi, Pagi Hari ci Kampung, ‘Ching Huck Theng, The Good Old Days, 11995, Cat minyak atas kanvas srbezaan warna Reka Tetak graf Rajah 6.5 Teknik penghasilan ruangTujuan: ? 1, Mengidentifikasikan unsur ruang pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni. kan jenis dan fungsi ruang pada alam semula jadi, objek buatan max 2. Menginterpret dan karya seni. Langkah: 1, Guru memaparkan beberapa tayangan slaid tentang ruang. Gambar foto 6.1 Contoh ta slaid 2. Kenal pasti jenis dan fungsi ruang yang wees setiap slaid yang ditayangkan. 3. Catatkan pemerhatian dalam buku nota anda, Soalan: 1. Nyatakan jenis ruang yang wujud pada setiap slaid yang dipaparkan. 2. Apakah perbezaan ruang pada setiap slaid tersebut? % Latithan Formatif 1. Apakah yang dimaksudkan dengan ruang? 2. Nyatakan perbezaan antara ruang fizikal dengan ruang ilusi, 3. Nyatakan jenis-jenis ruang berdasarkan gambar foto berikut: Khalil Ibrahim, Membanting Pudi, 1960, Cat minyak Nusa 1987, BauikEen Standards) | Selepas mempelajari subtajuk ini, Anda telah mendapat gambaran yang jelas tentang unsur murid dapat: ruang dalam Persepsi Seni. Anda juga telah menguasai teknik | + Membuat eksperimentasi | penghasilan ruang, ddan penerokaan unsur ruang | Kenal pasti jenis ruang yang wujud di sekeliling anda, | _pada alam semula jadi dengan | pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni | _pelbagai teknik. visual. Aplikasikan pengetahuan anda dalam aktiviti Kembara a Visual berikut: @ KEVMEARA Vistar. Lokasi: Kawasan sekolah Tujuan: Mengaplikasikan pengetahuan dan kefahaman untuk membuat eksperimentasi serta penerokaan unsur ruang pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni melalui penggunaan media, proses dan teknik Langkah: 1. Bahagikan murid kepada beberapa kumpulan 2. Anda dan kumpulan mengeksplorasi kawasan sekolah Perhatikan objek-objek yang terdapat pada alam semula jadi dan buatan manusia. 3. Kenal pasti dan catatkan jenis ruang yang terdapat pada objek-objek tersebut. Cea |) Akciviti yang dijalankan |) dalam kumpulan kecil |) dapat menggalakkan sikap |) kerjasama, toleransi dan | bertanggungjawab dalam \\kalangan murid Jadual 6.1 Senarai objek dan jenis ruang en 4. Kemudian, lakarkan jenis ruang objek yang anda pilih menggunakan teknik yang telah dipelajari. 5. Aplikasikan pengetahuan anda tentang ruang dan perspektif dalam menghasilkan lakaran.mooaen | Selepas mempelajari subtajuk. in Penggunaan unsur ruang menjadikan objek-objek dalam | inurig dapat: arya seni anda lebih menarik, Anda boleh menggunakan | ‘Menterjemah has daripada Uunsur-unsur seni yang telah dipelajari untuk menimbulkan | eksperimentasi dan penerokaar perbezaan ruang antara objek dalam karya anda, Gunakan pengetahuan anda tentang ruang semasa menghasilkan karya dalam aktiviti berikut: unsur ruang untuk menghasilka karya dengan menggunakan imaginasi dan idea secara kreatif Projek; asain ‘Tyjuan: 1, Menganalisis dan memanipulasikan hasil eksperimentasi unsur ruang melalui penerokaan media, proses dan teknik dalam penghasilan karya seni. 2. Menzahirkan idea secara kreatif dan inovatif hasil daripada eksperimentasi dan penerokaan unsur ruang dalam penghasilan karya. Langkah am: 1, Bahagikan murid kepada beberapa kumpulan. 2, Berdasarkan pemerhatian di sekeliling sekolah yang telah dibuat, hasilkan satu karya seni unsur ruang mengikut kreativiti anda. 3. Pamerkan hasil karya seni kumpulan anda dalam Tumpu Galeri. “Aktiviti A) Poster ~ Sayangi Alam Sekitar Alat/Bahan: Berus lukisan, gunting, palet, pensel, cat air, gam, kertas lukisan dan majalah atau surat khabar lama. Cara penghasilan: Catan, lukisan, kolaj dan montaj. Gunakan ruang dalam atau ruang cete Langkah: Cari dan guntingkan objek yang berkaitan dengan tema daripada majalah lama,Langkah: o e gabus dan gam ‘mounting board. irs ‘Tampal dan susun objek yang digunting di atas kertas lukisan dengan mengaplikasikan kesan Tuang. Masukkan tajuk poster. ‘AltivitiB Arca Timbulan Alat/Bahan: Pensel, pisau, gabus bunga, gam, kertas A4, kertas pasir dan mounting board. Potong gabus kepada —_Lukis motif iga bahagian. pada kertas A4 aa dan gunting. ° Karya yang telah siap, Gamkan motif pada gabus dan potong mengikut bentuk. Lakukan kemasan pada poster, Kemaskan bentuk dengan kertas pasir. ‘Anda juga boleh melakukan aktiviti membuat kad ucapan Pop-up dengan melayari laman sesawang beriki hetps://go0.gi/ EzrepTPonto Selepas mempelajari subtaj. murid dapat: + Mempamerkan hasil kary> Penghasilan karya seni menggunakan unsur ruang dianggap berjaya apabila murid-murid dapat merasai kesan ruang, yang diwujudkan, Kumpulkan hasil karya kumpulan anda dan rakan-rakan yang lain untuk dipilih oleh guru dan dipamerkan dalam ‘Tumpu Galeri, ¥ TumpulGaterilil™ ‘Tujuan; Membuat apresiasi berdasarkan hasil karya berpandukan unsur: ruang, Bahan: Hasil karya seni murid dalam aktiviti Ekspresi Seni Langkah: i 1, Guru memilih hasil karya seni terbaik daripada tiga kampulan. Karya seni terpilih akan dipamerkan di hadapan kelas untuk dinilai. 2. Murid menyatakan tajuk karya seni dan membuat apresiasi tentang penghasilan karya tersebut. y 3. Anda perlu mengaitkan unsur ruang dengan karya yang dihasilkan. 4, Murid-murid lain perlu membuat pemerhatian dan analisis terhadap unsur ruang hasil karya seni yang dipamerkan, pada aspek Bahasa Seni V’ + Menjelaskan pengalaman ser dalam penghasilan karya Lr Gamba foto 6.2 Murid mempamerkan .Catatkan pemerhatian anda terhadap hail karya seni ters Jadual 6.2 Pemerhatian terhadap k , Ruang dalam memperlihatkan kesan d di dalam alam nyata atau dalam perspektif pada karya seni. seni visual. > Ruang cetek kelihatan dekat dan terbatas ng terdiri daripada dua jenis, iaitu pada karya seni. ; fizikal (nyata) dan ruang ilusi > Ruang rata tidak menampakkan jarak mpa kedalaman dalam karya seni. firikal ialah ruang yang wujud > Ruang diwujudkan dalam karya seni bjek dengan objek di alam nyata. melalui perspektif satu dan dua titik usi ialah ruang yang terhasil lenyap. 2D seperti catan, lukisan > Ruang dihasilkan menggunakan teknik, misalnya perbezaan saiz, reka Pav esin lapang. letak grafik, ime} terang dan kabur, Hele perbexaan warnaldan ecbagainya, dan taman. ialah ruang yang terhad bilik. \Soalan Objektif 1, Manakah antara ruang berikut yang menunjukkan jenis ruang fizikal? A Ruang rata B_Ruang cetek © Ruang nyata D Ruang dalam 2. Apakah fungsi unsur ruang? A Menampakkan jarak antara objek B_ Objek dihasilkan berwarna-warni C Memastikan objek sentiasa kontra D Semua objek jelas dan tidak kabur 3. Apakah elemen yang dapat dikaitkan dengan ruang dan perspektif? A Saiz dan warna B Bentuk dan imbangan © Warna dan pergerakan D Ruang terbuka dan tertutup 4. Pilih teknik yang dapat digunakan untuk menghasilkan unsur ruang. A Kontra bentuk B Warna harmoni C Imej terang dan kabur D Irama dan pergerakan Soalan Subjektif 1. Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul. ilusi_ “ mengimbangi titik lenyap_, “jarak (a) Ruang merupakan ) antara objek yang wujud di sekeliling objek di alam nyata atau dalam karya seni. (b) Ruang dapat (7 )) keseluruhan arya grafik. ‘ fe Perspektif ialah kesan ( ie objek dalam kedudukan arali dengan kaki langit. YY) ialah satu titik perro» ua garisan perspekti! bagi 2. Namakan jenis-jenis ruang berikut (a) Ruang yang terdapat pada karya seni lukisan, seni catan dan seni cetakan. (b) Ruang pada papan tanda jalan. (©) Ruang di halaman rumah. 3. Namakan jenis-jenis ruang yang terd« pada ruang ilusi, 4. Sekiranya anda memiliki sebuah ruan tamu yang kecil, apakah yang harus dilakukan agar ruang tamu tersebut kelihatan lebih luas? 5. Berdasarkan pemerhatian anda, jelas!: jenis ruang yang terdapat dalam has arya di bawah.AD shkah anda bakae sed pada sesuatu objek buatan manusia, alam semula jadi dan karya seni visual mempunyai peranan tertentu dari sudut komunikasi visual? Pemahaman tentang warna, misalnya warna merah, kuning dan hijau pada lampu isyarat boleh membantu anda untuk mengelakkan berlakunya kemalangan atau kesesakan di jalan raya. Oleh itu, untuk memahami makna atau mese} menerusi warna memerlukan ilmu dan pengetahuan tentang jenis, sifat dan fungsi warna. ~ a Selepas mempelajari tajuk ini, anda akan: + memahami unsur wama + mengeksplorasi dan mengaplikasi unsur wana ‘bagi mengukuhkan pemahaman tethadap Bahasa Seni Visual + menzahirkan idea dan konsep melalui pelbagai sumber dan teknologi dalam penjanaan tugasan + menghayati hasil karya Seni Visual1ST TT Selepas mempela, murid dapat menjelas perbincangan tentang Warna ialah tindak balas cahaya ke atas sesuatu permukaan. * Definisi warna ‘Tanpa cahaya, warna tidak akan wujud, Warna dapat dikesan — « Jenis warna pada melalui deria penglihatan kita. Cuba perhatikan gambar foto @ Alam sernula jad) di bawah: & Objek buatan rar & Karya seni visual + Fungsi warna Gon» Warna dalam cahays matahari dapat dilihat dengan melalukan Gambar foto 7.1 Gambar foto B yang berwarna adalah lebih putin melalui sebua menarik berbanding Gambar foto A Tahulah kamu, pelang terbentuk melalui itis: air yang bertindak seb: prisma semula jadi? W: Warna terbahagi kepada tiga jenis, iaitu warna primer (asas), warna sekunder dan warna tertier. Jenis-jenis warna ini boleh | Pelangl terbentuk dari «: dilihat dengan jelas menggunakan roda warna. Roda warna /efmasi cahaya. merupakan bahan rujukan asas dalam menganalisis dan memilih warna yang sesuai dalam gubahan. Jadual 7.1 Jenis-Seorang pengkarya perlu bijak menggunakan gubahan dalam karyanya. Penggunaan unsur warna yang betul menghasilkan karya seni yang menarik dan berkesan. di bawah dapat membantu murid menggunakan gubahan warna dengan tepat dalam karya yang dihasilkan, ‘Ton warna ialah nilai pancaran warna dari gelap ke terang melalui campuran ‘warna putih atau hitam. Kroma warna ialah ‘Warna neutral ialah hitam, nila ukuran warna hasil putih dan campuran antara campuran warna penggenap. J keduanya, iitu kelabu. ‘Warna sewarna/monokrom terhasil melalui pelbagai ton. Warna harmoni ialah warna || Warna penggenap ialah warna yang terletak bersebelahan | yang terletak bertentangan dalam roda warna |) dalam roda warna. ‘Warna panas ialah kumpulan warna yang rmemberi kesan terang dan garang, ‘Warna yang akan menimbulkan vein ietehabn arias kesan pantulan warna yang berbeza sae — apabila bertemu dengan warna latar = se ‘yang berlainan. Dua jenis warna zNilai, gubahan, suhu dan perspektif warna serta warna bertindak dapat dilihat pada .\, semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual. Perhatikan contoh gambar foto di b., untuk meningkatkan lagi kefahaman anda tentang jenis-jenis warna. + Warna harmoni + Perspektif warna + Warna penggenay + Warna primer + Warna neutral + Warna panas + Warna sejuk = Warna bertindak Sharifah Fatimah Syed Zubir, Mastura Abdul Rahman, Ismail Abdul Latif Sri Jingga Indera Kayangan, Interior No, 29, 1987, Arus Pagi, 2007, 1998, Akrilik atas kanvas Media campuran Acrylic on museum board Koleksi LPSVN Koleksi LPSVN Rajah 7.3 Jenis-jenis warna pada alam semula jadi, objek buatan manusia dan karya seni visual Fungsi Warna Fungsi warna ialah untuk berkomunikasi secara langsung dan tidak langsung. Antara fungsi w> adalah sebagai representasi dari alam semula jadi, ekspresi kendiri, psikologi dan simbolisme 1] 1} Long Thien Shih, | : | Dead Soul Are Laughing at Us, 1975, Gurisan Koleksi LPSVN Sebagai ekspresi Behaga simbols kendiri untuk yang member's meluahkan emosi_ makna terten! Rajah 7.4 Fungsi warna