സൗന്ദര്യവിചാരം 20
കലാ-സൗന്ദര്യശാസ്ത്ര സങ്കൽപനങ്ങളുടെ ചുരുക്കെഴുത്ത്‌
സുധീഷ് ക�ോട്ടേമ്പ്രം
സ്ത്രീവാദകല (Feminist Art)
ആർട്ടിസ്റ്റ് എന്ന ആംഗലേയപദ
ത്തെ 'കലാകാരൻ' എന്ന് കണ്ണുമടച്ച്
തർജ്ജമ ചെയ്യും നമ്മുടെ ഭാഷ.
പ�ൊതുസംജ്ഞകളെല്ലാം തന്നെ
ആൺകേന്ദ്രിതമായ ഒരു സമൂഹത്തിൽ
'കലാകാരൻ' എന്ന പദവിനാമം
ഒറ്റക്കേൾവിയിൽ ഒരു കുറച്ചിലായി
നമുക്ക് ത�ോന്നുന്നില്ല എങ്കിൽ, നാം
സംസ്ക ‌ ാരത്തിൽ രൂഢമൂലമായ
ആണധികാരവ്യവസ്ഥയെ പിൻപറ്റുന്നു
എന്ന് മനസ്സിലാക്കാം. മലയാളത്തിൽ
സ്ത്രീകലാകാരിയെ വേറിട്ട് പരിഗണി
ക്കാൻ നമ്മൾ 'കലാകാരി' എന്നൊരു
വാക്കുകൂടി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. കലാ
കാരൻ എന്ന പദം ആണിനെ കുറി
ക്കുകയും അത് പ�ൊതുസംജ്ഞയായി
കണക്കാക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ സ്ത്രീ
ആർട്ടിസ്റ്റ് 'കലാകാരി' എന്ന സംവര
ണതസ്തികയിൽ പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നു.
അതാകട്ടെ പ�ൊതുസംജ്ഞയാകാത്തി
70 ചിത്രവാര്‍ത്ത | 2020 മാർച്ച് - ജൂൺ
ടത്തോളം ഏതു സംസ്ക ‌ ാരവും ലിം
ഗാധിഷ്ഠിത മേൽ-കീഴ് ബന്ധങ്ങളിൽ
അള്ളിപ്പിടിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നുകരുതാം.
(ലിംഗഭേദങ്ങളെ അപ്രസക്തമാക്കുന്ന
'കലാകൃത്ത് 'എന്ന സംജ്ഞയാണ്
ഈ ലേഖകൻ ഒരു പതിറ്റാണ്ടായി
ഉപയ�ോഗിക്കാറുള്ളത്. ഇപ്പോൾ
പതുക്കെ മറ്റുപല കലയെഴുത്തുകാരും
കലാകാരൻ എന്ന പദത്തിലെ ആൺ
സ്വരം തിരിച്ചറിയുകയും 'കലാകൃത്ത് '
എന്നോ 'കലാകാർ' എന്ന ബഹുവചന
മ�ോ വിനിയ�ോഗിച്ചുകാണുന്നു എന്നത്
ആശ്വാസകരമാണ്.)
"Why there have been no great
women artists?" എന്ന മുഴക്കമുള്ള
ച�ോദ്യം കലാചരിത്രത്തിൽ ഉന്നയിച്ച
ത് ലിൻഡാ ന�ോക്‌ലിൻ എന്ന കലാ
വിമർശകയാണ്. എന്തുക�ൊണ്ട് നമുക്ക്
മഹതികളായ കലാകൃത്തുക്കളില്ല?
എന്ന ച�ോദ്യം മഹതികളായ കലാകൃ
ത്തുക്കളെ ഉണ്ടാക്കുന്നതിൽ കലാചരി
Judy Chicago, 'The Dinner Party', 1974-79
ത്രം പരാജയപ്പെട്ടു എന്ന വിമർശയു
ക്തിയിൽനിന്ന് വരുന്നതാണ്. അഥവാ
ചരിത്രത്തിൽ കല ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീകൾ
ഉണ്ടാകാതിരുന്നതുക�ൊണ്ടുമാത്രമല്ല, പു
രുഷകലയ്ക്കൊപ്പം പരിഗണിക്കപ്പെടാൻ
തയ്യാറല്ലാതിരുന്ന ഒരു വിഭാഗമായി
സ്ത്രീകല അവഗണിക്കപ്പെട്ടതിന്റെ കൂടി
ചരിത്രമാണ് നമ്മുടെ ബൃഹത്തായ ല�ോ
കകലാചരിത്രമെന്ന് ലിൻഡ ന�ോക്‌ലി
നെപ്പോലെ നിരവധി പഠിതാക്കൾ പറ
ഞ്ഞുവെക്കുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ
രൂപപ്പെട്ട ഒരു രാഷ്ട്രീയ ആശയമെന്ന
നിലയിലും ബൗദ്ധികസംവാദം എന്ന
നിലയിലുമാണ് കലാചരിത്രത്തിൽ
സ്ത്രീവാദസങ്കല്പങ്ങളുടെ തുടക്കം. 1960
മുതൽ അത് സമകാലിക കലയുമായി
ബന്ധപ്പെട്ടും മനസ്സിലാക്കിത്തുടങ്ങി
എന്നുകാണാം. പുരുഷാധികാര വ്യവ
ഹാരമായി മുദ്രകുത്തപ്പെട്ട എല്ലാത്തരം
സാമൂഹികസ്ഥാപനങ്ങൾക്കുമെതിരെ
സ്ത്രീയുടെ സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവു
 പുരുഷാധികാര വ്യവഹാരമായി മുദ്രകുത്തപ്പെട്ട എല്ലാത്തരം സാ
മൂഹികസ്ഥാപനങ്ങൾക്കുമെതിരെ സ്ത്രീയുടെ സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീ
യവുമായ അവകാശപ്പോരാട്ടങ്ങളുടെ നീണ്ട സമരം ഫെമിനിസ
വുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കാണാം. അറുപതുകൾ മുതൽ കലയിൽ
സ്ത്രീവാദസങ്കല്പങ്ങൾ ഒരു രാഷ്ട്രീയ ആശയമായി ചർച്ചചെയ്യപ്പെ
ട്ടുതുടങ്ങി. ആൺക�ോയ്മയിൽ ഉറച്ചുപ�ോയ ല�ോകപൗരത്വത്തെ
പുന:സംഘാടനം ചെയ്യാനുള്ള ആഹ്വാനം കൂടിയാണത്.

മായ അവകാശപ്പോരാ
ട്ടങ്ങളുടെ നീണ്ട സമരം
ഫെമിനിസവുമായി
ബന്ധപ്പെട്ട് കാണാം.
അതുക�ൊണ്ടുതന്നെ ഒരു
സാമൂഹികമാറ്റത്തിനുള്ള
ആഹ്വാനം സ്ത്രീവാദസങ്കല്പ
ങ്ങളിൽ അതിശക്തമായി
കാണാം. അത് സ്ത്രീയെ
പരിഗണിക്കണം എന്ന
സംവരണ ആശയമായല്ല,
മറിച്ച് സ്ത്രീകൂടി ഉൾപ്പെടുന്ന
പ�ൊതുസമൂഹത്തിന്റെ
അന്തസ്സിനെ അതായി
കാണാനും ഇടപെടാനു
മുള്ള അവകാശസമരമാ
ണ്. ആൺക�ോയ്മയിൽ
ഉറച്ചുപ�ോയ ല�ോകപൗര
ത്വത്തെ പുന:സംഘാടനം
ചെയ്യാനുള്ള ആഹ്വാനം
കൂടിയാണത്.
കലാചരിത്രം എന്ന ഒറ്റ
പ്പദവ്യവഹാരത്തെ തന്നെ
ച�ോദ്യം ചെയ്യുന്നുണ്ട്
ഗ്രിസെൽഡ പ�ൊള്ളോ
ക്ക്. കലാചരിത്രമെന്ന
ഒറ്റത്തൂൺ നിരവധിയായ
'കലാചരിത്രങ്ങളെ'
മൂടിവെയ്ക്കുന്നു. ഒറ്റച്ചരിത്രം
എപ്പോഴും സാർവ്വദേശീ
യമെന്ന മട്ടിൽ യൂറ�ോ
പ്പ്യൻ അധീശത്വത്തെ
സ്ഥാപിക്കുന്നതുപ�ോലെ
സ്ത്രീചരിത്രത്തെയും പുരു
ഷസ്ഥാപനപരതയിൽ
അലിയിച്ചുകളയുന്നുവെന്ന്
പ�ൊള്ളോക്കിനെ മുൻനിർ
ത്തി മനസ്സിലാക്കാം. പടി
ഞ്ഞാറൻ ക്രിസ്ത്യൻ പുരുഷ
Barbara Kruger,
സർഗാത്മകത ലളിതവും ‘We won't play nature
മ�ോഹനവുമായതും കല to your culture’, 1983

ചിത്രവാര്‍ത്ത | 2020 മാർച്ച് - ജൂൺ 71

 ഗ്രിസെൽഡ പ�ൊള്ളോക്ക്
സ്ത്രീവാദകല സ്ത്രീശരീരത്തി
ന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യപ്രഖ്യാപനമാ
ണെന്ന കേവലസങ്കല്പം ആ
ആശയത്തെ കുറച്ചൊന്നുമല്ല
തെറ്റിധരിക്കപ്പെടാനിടയാ
ക്കിയത്. കലാചരിത്രത്തിന്റെ
സിംഹഭാഗവും വിഷയീഭവി
ക്കപ്പെട്ട പെണ്ണുടൽ ആൺ
കാഴ്ചയ്ക്ക് പരുവപ്പെട്ടതായിരു
ന്നെങ്കിൽ സ്ത്രീകലാകൃത്തിന്റെ
ക്യാൻവാസുകളും ഉടൽപ്രത
ലങ്ങളും ആൺകാഴ്ചക്കുള്ള
ഇച്ഛകളെ നിരാകരിച്ചുക�ൊ
ണ്ട് സമൂഹശരീരത്തിന്റെ
തുറസ്സുകളെ വെളിച്ചത്തുക�ൊ
ണ്ടുവരുന്നു എന്നുകരുതാം.
72 ചിത്രവാര്‍ത്ത | 2020 മാർച്ച് - ജൂൺ
ജൂലിയ ക്രിസ്റ്റേവ
എന്ന സാർവ്വദേശീയസങ്കല്പത്തിന്
പര്യായമായി നില്ക്കുന്ന ഒന്നാണെന്നും
കലാചരിത്രം പറയാതെ പറയുന്നുവെ
ന്ന് പ�ൊള്ളോക്ക് നിരീക്ഷിക്കുന്നു.
സ്ത്രീപ്രാതിനിധ്യത്തിന്റെ അഭാവം
എന്ന കേവലവാദമായല്ല ഗ്രിസൽഡ
പ�ൊള്ളോക്ക് സ്ത്രീവാദത്തെ കാണുന്ന
ത്. അത് എല്ലാത്തരം അധികാരരൂ
പങ്ങളെയും പുരുഷപ്രവണതയായി
മനസ്സിലാക്കുകയും അത്തരമ�ൊരു സാ
മൂഹികഘടനയെ തകർക്കാതെ സ്ത്രീവാ
ദസങ്കല്പം പുലരുന്ന ഒരു സമൂഹത്തെ
വിഭാവനം ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല എന്നും
കലാചരിത്രവിശകലനങ്ങളിലൂടെ
അവർ സ്ഥാപിക്കുന്നു. മഹതികളായ
കലാകാരികൾ എന്തുക�ൊണ്ട് ഉണ്ടായി
ല്ല? എന്ന ന�ോക്‌ലിന്റെ ച�ോദ്യത്തെ
ഉത്തരം കിട്ടാനുള്ള ച�ോദ്യമായല്ല
പ�ൊള്ളോക്ക് കാണുന്നത്. ജീനിയസ്
എന്നത് എല്ലായ്‌പ്പോഴും ലിംഗാധികാ
രത്തിൽ കുടിക�ൊള്ളുന്നു എന്നതിനാൽ
സ്ത്രീ ആർട്ടിസ്റ്റിന്റെ തസ്തിക 'ജീനി
യസ്സി'ന്റെ സംവർഗത്തിലേ പെടു
ന്നില്ല എന്ന് അവർ നിരീക്ഷിക്കുന്നു.
അതിനാൽ ഒരു 'പെൺ മൈക്കലാഞ്ച
ല�ോ'യെ സങ്കല്പിക്കുക എന്നത് ആൺ
ജീനിയസ്സിന് പകരംവെക്കാനല്ല,
മറിച്ച് പെൺ മൈക്കലാഞ്ചല�ോ എന്ന
ഭാവനയെപ്പോലും റദ്ദുചെയ്തുക�ൊണ്ട്
സ്ത്രീ പ്രാതിധ്യത്തെ അതിന്റേതുമാ
ത്രമായ സാമൂഹികനിലയിൽനിന്ന്
കണ്ടെടുക്കുകയും ചെയ്യുകയാണ് വേണ്ട
തെന്നും പ�ൊള്ളോക്കിന്റെ പഠനങ്ങൾ
തെളിയിക്കുന്നു.
അറുപതുകൾ മുതൽ കലയിൽ
സ്ത്രീവാദസങ്കല്പങ്ങൾ ഒരു രാഷ്ട്രീയ
ആശയമായി ചർച്ചചെയ്യപ്പെട്ടുതുടങ്ങി
എന്നുപറഞ്ഞല്ലോ. ഗ്രിസെൽഡ
പ�ൊള്ളൊക്കിനെപ്പോലെ തന്നെ ലൂസി
ലിപ്പാർഡ്, ബെൽ ഹൂക്ക് തുടങ്ങിയവർ
ജൂഡി ചിക്കാഗ�ോ
ചിന്താമണ്ഡലത്തിൽ നടത്തിയ ഇട
പെടലുകൾക്കൊപ്പം തന്നെ സ്ത്രീവാദ
ആശയങ്ങളെ പിൻപറ്റിക്കൊണ്ട് കല
ചെയ്യാനും ഒട്ടനവധി കലാകൃത്തുക്കൾ
രംഗത്തുവരികയുമുണ്ടായി. മാർത്താ
റ�ോസ്‌ലർ, ജൂഡി ചിക്കാഗ�ോ, മേരി
കെല്ലി, ബാർബാറ ക്രൂഗർ തുടങ്ങി
യവരുടെ ഇടപെടലുകൾ ആ മേഖ
ലയിൽ ചലനങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചു. അവ
മാർക്‌സിയൻ രാഷ്ട്രീയാശയങ്ങളുമായി
കൈക�ോർത്തുക�ൊണ്ടും പടിഞ്ഞാറൻ
സാമ്രാജ്യത്വത്തിനും വംശീയതയ്ക്കുമെ
തിരെയുള്ള പ�ോരാട്ടമായും പലനിലക
ളിൽ അടയാളപ്പെട്ടു. മന�ോവിശ്ലേഷണ
സിദ്ധാന്തം വിനിയ�ോഗിച്ചുക�ൊണ്ട്
സ്ത്രീവാദസങ്കല്പങ്ങളെ വിശദീകരിക്കുന്ന
ലൂസി ഇറിഗാറെ, ജൂലിയ ക്രിസ്റ്റേവ
തുടങ്ങിയവരുടെ പഠനങ്ങളും പ്രസക്ത
മാണ്.
ഫെമിനിസവും കലയും എന്ന
വിഷയം ഇന്ന് യൂണിവേഴ്സ ‌ ിറ്റികളി
ലും മറ്റ് അക്കാദമിക് സമൂഹങ്ങളിലും
സുപ്രധാന വിഷയമായി മാറുന്നതിലും
ഫെമിനിസ്റ്റ് പരിപ്രേക്ഷ്യങ്ങളിൽ
ഊന്നിക്കൊണ്ട് അതാത് സാംസ്‌കാ
രിക പ്രദേശങ്ങളിലെ കലാചരിത്രം
പഠിക്കപ്പെടാനും സമീപകാലത്ത്
ശ്രമങ്ങളുണ്ടാവുന്നുണ്ട്. പ്രതിനിധാ
നം, അർത്ഥമണ്ഡലം, സംസ്ക ‌ ാരം
എന്നീ നിയാമകങ്ങളിലൂന്നിക്കൊണ്ട്
കലയിലെ വിഷയപരതയെയും
കലയുടെ ഉല്പാദനത്തെയും ന�ോക്കി
ക്കാണാം. ഒന്ന്: കലയുടെ ഉള്ളടക്കം
എങ്ങനെ സ്ത്രീവിരുദ്ധതയെ പ്രഘ�ോ
ഷിക്കുന്നു, രണ്ട്: കലാവസ്തുവിനെ ന�ോ
ക്കിക്കാണുന്നതിലെ ഇച്ഛ, ഒളിന�ോട്ടപ്ര
വണത, മൂന്ന്: സാമൂഹികഘടനയിലെ
ലിംഗാധിഷ്ഠിത വിള്ളലുകൾ എന്നീ
നിലകളിൽ സ്ത്രീവാദം കലയിലെ
ഉച്ചനീചത്വങ്ങളെ മനസ്സിലാക്കുന്നു
 ബാർബാറ ക്രൂഗർ
എന്ന് ജ�ോനാതൻ ഹാരിസ് നിരീക്ഷി
ക്കുന്നുണ്ട്.
സ്ത്രീവാദകല സ്ത്രീശരീരത്തിന്റെ സ്വാ
തന്ത്ര്യപ്രഖ്യാപനമാണെന്ന കേവലസ
ങ്കല്പം ആ ആശയത്തെ കുറച്ചൊന്നുമല്ല
തെറ്റിധരിക്കപ്പെടാനിടയാക്കിയത്.
കലാചരിത്രത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും
വിഷയീഭവിക്കപ്പെട്ട പെണ്ണുടൽ ആൺ
കാഴ്ചയ്ക്ക് പരുവപ്പെട്ടതായിരുന്നെങ്കിൽ
സ്ത്രീ കലാകൃത്തിന്റെ ക്യാൻവാസുകളും
ഉടൽപ്രതലങ്ങളും ആൺകാഴ്ചക്കു
ള്ള ഇച്ഛകളെ നിരാകരിച്ചുക�ൊണ്ട്
സമൂഹശരീരത്തിന്റെ തുറസ്സുകളെ
വെളിച്ചത്തുക�ൊണ്ടുവരികയും ചെയ്യുന്നു
എന്നുകരുതാം.
ഇന്ത്യൻ ആധുനികകലയിൽ
ആണത്തപ്രഘ�ോഷണങ്ങളെ ധി
ക്കരിച്ച കലാകൃത്തായിരുന്നു അമൃത
ഷെർഗിൽ. വിഷയസ്വീകരണത്തിൽ
മാത്രമല്ല, കലയുടെ നിർമ്മാണഘട്ട
ത്തിലും അതിന്റെ വിനിമയഘട്ടത്തി
ലും ഉൾപ്പെടെ സ്ത്രീ എന്ന നിലയിലുള്ള
തന്റെ പ്രവേശനത്തെ അവർ വിപ്ല
വകരമായി നവീകരിച്ചു. ഒരുപക്ഷേ
അമൃത ഷെർഗിൽ വ്യാപരിച്ച ഇടങ്ങളും
അവർക്ക് കൈവന്ന അന്തർദേശീയ
ബന്ധങ്ങളും ഒക്കെ ഈ തുറസ്സിന്
കാരണമായിട്ടുണ്ടാവണം. അത്
പിൽക്കാല കലയിലെ സ്ത്രീ ഇടപെടലു
കൾക്ക് ദിശാസൂചിയായി പ്രവർത്തിച്ചു
എന്നുതന്നെ പറയാൻ കഴിയും.
വിരലിലെണ്ണാവുന്ന ചിത്രകാരികളേ
കേരളീയകലാചരിത്രത്തിൽ കാണുക
യുള്ളൂ. രവിവർമ്മയുടെ പ്രകാശത്തിൽ
മങ്ങിപ്പോയ മംഗളാഭായി തമ്പുരാട്ടി
യ�ോ, മദ്രാസ്സ ‌ ്കൂ
‌ ളിന്റെ തനതുവാദ
ആധുനികതയിൽ ഇടംകിട്ടാതെ
പ�ോയ, അകാലത്തിൽവേർപിരിഞ്ഞ
ടി.കെ. പത്മിനിയ�ോ അല്ലാതെ
കേരളീയ ആധുനികകലാചരിത്രം
അമൃത ഷെർഗിൽ
'ചിത്രകാരി'യുടെ സ്വത്വത്തെ കുറിച്ച്
ഏറെയ�ൊന്നും വ്യാകുലപ്പെട്ടിട്ടില്ല.
അതുക�ൊണ്ടുതന്നെ ഇന്ന് ഏത�ൊരു
ചിത്രകാരിയെക്കുറിച്ചോ ശില്പകാരി
യെക്കുറിച്ചോ സംസാരിക്കുമ്പോൾ
കലാചരിത്രത്തിലെ ഈ വിടവിനെ
അഭിസംബ�ോധന ചെയ്യാതെ പറ്റില്ല
എന്നുവരുന്നു.
വിഷയസ്വീകരണത്തില്‍ അമൃത
ഷെര്‍ഗിലും ടി കെ പത്മിനിയും
കാണിച്ച വ്യതിരിക്തത അവരവരു
ടെ സമകാലികതയില്‍ നിലനിന്ന
പ്രബലദൃശ്യാഖ്യാനങ്ങള�ോട് കല
ഹിക്കുന്നവ ആയിരുന്നു. സര്‍വ്വസ്വീ
കാര്യതയുടെ (ആണ്‍) കലാല�ോകം
പക്ഷേ, അപ്പോഴും സ്ത്രീകലാകൃത്തിന്റെ
ആവിഷ്‌കാരങ്ങളെ വകയിരുത്താന്‍
കാലമേറേ എടുത്തു എന്നതും മറന്നുകൂ
ടാ. അമൃത ഷെർഗിൽ തന്റെ ചുറ്റുപാ
ടുകളിലെ സ്ത്രീവിരുദ്ധതയെ തുറന്ന്
എതിർക്കുകയും സ്ത്രീക്ക് പ്രാപ്യമല്ലാതി
രുന്ന ഇടങ്ങളെ കലയിലൂടെ നേടിയെടു
ക്കുകയും ചെയ്‌തെങ്കിൽ, പത്മിനിയുടേ
ത് ഒരുതരം നിശബ്ദവിപ്ലവമായിരുന്നു.
പത്മിനിയിൽ പുരുഷല�ോകം പ്രതി
സ്ഥാനത്ത് നിർത്തേണ്ട ഒന്നല്ല, മറിച്ച്
സ്ത്രീപുരുഷപ്രകൃതിയുടെ സംയുക്തത്തെ
അവർ മറ്റൊരു ക�ോണിലൂടെ ന�ോക്കി
ക്കണ്ടു. അവിടെ സ്ത്രീ പുരുഷകാഴ്ചക്കുള്ള
വിഭവമായില്ല എന്നുമാത്രമല്ല, അത്തരം
ദ്വന്ദ്വവായനകളെ അപ്രസക്തമാക്കുക
യും ചെയ്തു.
ആർട്ട് സ്‌കൂൾ കേന്ദ്രീകരിച്ച് രൂപ
പ്പെട്ട ആധുനിക കലയുടെ ഇങ്ങേയറ്റ
ത്താണ് കലാകാരികൾ കേരളത്തിൽ
അവരുടെ സ്വത്വപ്രഖ്യാപനങ്ങൾ
നടത്തുന്നത്. ഹ്രസ്വചരിത്രമേ
അതിനാൽ തന്നെ അതിനുള്ളൂ എന്ന്
കാണാം. അപ്പോഴും, കലാപഠനശേ
ഷവും കലയിൽ തുടരുന്ന/തുടരാൻ
ടി.കെ. പത്മിനി
കഴിയുന്ന ഒരു ന്യൂനപക്ഷമേ കേരളീയ
കലാഭൂപടത്തിൽ നിലനിൽക്കുന്നുള്ളൂ.
രവിവർമ്മാധുനികതയുടേയും മദ്രാസ്
സ്കൂ
‌ ൾ തനതുവാദങ്ങളുടെയും ആൺ
കലാകാരാമതൃകകൾ പിന്തുടർന്നുക�ൊ
ണ്ടല്ല പുതിയ പെൺകലാകൃത്തുക്കൾ
തങ്ങളുടെ രചനാല�ോകം നിർമ്മിക്കു
ന്നത്. ആധുനികതയുടെ പ്രഖ്യാപിത
ജ്ഞാനരൂപങ്ങളായ അമൂർത്തതയെ
യും സ്വയംകേന്ദ്രിതത്വത്തെയും തള്ളി
ക്കളഞ്ഞുക�ൊണ്ടാണ് ചിത്രകാരികൾ
രംഗപ്രവേശം ചെയ്യുന്നതെന്നും ശ്രദ്ധി
ക്കേണ്ടതാണ്. കലാപഠനമേഖലയിലും
വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന സ്ത്രീപ്രാതിനിധ്യം
പതുക്കെപ്പതുക്കെ ലിംഗനീതിയിൽ
അധിഷ്ഠിതമായ ഒരു കലാസമൂഹത്തി
ലേക്കുള്ള ചുവടുവെയ്പാവും എന്നകാര്യ
ത്തിൽ സംശയമില്ല.
അധികവായനയ്ക്ക്‌
Baker, E. C. and T. B. Hess (eds)
Art and Sexual Politics (McMillan:
1973).
Butler, Judit, Gender Trouble:
Feminism and the Subversion of
Identity (Routledge:1990).
Gouma-Peterson, T. and P.
Mathews ‘The Feminist Critique of Art
History’, Art Bulletin September 1987:
327–57.
Parker, Roszika and Griselda
Pollock (eds) Framing Feminism: Art
and the Women’s Movement 1970–
1985 (Pandora Press: 1987).
Pollock, Griselda. Vision and
Difference: Femininity, Feminism, and
Histories of Art (London: Routledge,
and New York: Methuen, 1987).
ചിത്രവാര്‍ത്ത | 2020 മാർച്ച് - ജൂൺ 73