9

EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
IKAAPAT NA MARKAHAN – MODYUL 2 (WEEK 2)
Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Track o Kursong Akademik,
Teknikal-Bokasyonal, Sining at Disenyo, at Isports
Modyul 2:

Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Track o

Kursong Akademik, Teknikal-Bokasyonal, Sining
at Disenyo, at Isports

Mga Kasanayang Pampagkatuto

1.Napatutunayan na ang pagiging tugma ng mga personal na salik sa mga

pangangailangan (requirements) sa napiling kursong akademiko, teknikal-
bokasyonal, sining at isports o negosyo ay daan upang magkaroon ng
makabuluhang hanapbuhay o negosyo at matiyak ang pagiging produktibo at
pakikibahagi sa pagpapaunlad ng ekonomiya ng bansa (EsP9PKIVb-13.3)

2.Natutukoy ang kanyang mga paghahandang gagawin upang makamit ang piniling
kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at palakasan o negosyo
(hal.pagkuha ng impormasyon at pag-unawa sa mga tracks sa Senior High School)
(EsP9PKIVb-13.4)

Paunang Pagtataya

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat ang mga sagot
sa iyong kuwaderno.

1.) Ano ang dalawang kakayahang taglay ng bawat tao na magagamit niya sa
pagpapasya at malayang pagsasakilos ng kanyang pinili at ginusto nang may
pananagutan dito?

a. Kagalingan mangatwiran at matalas na kaisipan

 b. Kahusayan sa pagsusuri at matalinong pag-iisip

c. Kalinawan ng isip at masayang kalooban

d. Kakayahang mag-isip at malayang kilos-loob

2.) Ano ang inaasahan sa atin bilang tao sa lipunan na nilikha upang makipagkapwa
at makibahagi sa buhay-sa-mundo (lifeworld) na ang layunin ay makipag-ugnayan
sa isa’t isa at makipagtulungan?

a. makiangkop c. makipagkasundo

b. makialam d. makisimpatya

3.) Alin sa mga pansariling salik na dapat pagbatayan sa pagpili ng kurso na may
kinalaman sa iyong kahusayan o galing sa isang bagay o tiyak na abilidad na maaari
mong matuklasan mula sa pakikiharap sa mga taong nakakasalamuha, paglutas ng
mga mahihirap na bagay, pagbubuo at masistemang paraan sa pagkuha ng datos at
iba pa?

a. Hilig c. Pagpapahalaga

b. Kasanayan (skills) d. Talento

4.) Sa teoryang Multiple Intelligences ni Dr. Howard Gardner (1983), ang lahat ng
tao ay may angking likas na kakayahan, iba’t iba ang talino o talento. Bilang nasa
Baitang 9, ano ang mahalagang gampanin na dapat mong gawin sa mga talino o
talentong ipinagkaloob sa iyo na may kaugnayan sa pagpili mo ng nais na kurso sa
pagtuntong mo sa Senior High School?

a. Pahalagahan at paunlarin

b. Pagtuunan ng pansin at palaguin

c. Paunlarin para sa sarili at ibahagi para sa kabutihang panlahat

d. Tuklasin at gamitin sa pagpapayaman mula sa tinapos na kurso

5.) Ano ang dapat na maging aksyon mo sa panahong ikaw ay naguguluhan pa sa

mga pagpipiliang kurso para sa nalalapit na Senior High School?

a. Makinig sa mga gusto ng kaibigan

 b. Huminto muna at sa susunod na taon na lamang mag-aral

c. Magbasa at maglaan ng panahon na makapag-isip at magplano

d. Humingi ng tulong sa malapit sa iyo at umasa sa kanilang desisyon

6.) Alam ni Cita na hindi niya kakayanin ang kursong Medisina gayundin ang
kakayahan ng kaniyang magulang na suportahan siya. Kaya ang kanyang ginawa ay
naghanap siya ng mga scholarship sa kanilang munisipyo at iba pang institusyon at
unti-unti ay nagsulat siya ng mga tiyak niyang plano at mga paalaala daan upang
maging gabay niya. Anong pansariling salik ang isinagawa ni Cita?

a. katayuang pinansyal c. mithiin

b. hilig d. pagpapahalaga

7.) Hindi lingid sa kaalaman ni Alfred ang mga naging puhunan ng kaniyang mga
magulang sa negosyong ipinundar simula noong bata pa siya hanggang sa
kasalukuyan kung kaya sila ngayon ay maginhawa at nakapagtapos lahat ng pag-
aaral sa kolehiyo. Siya ang saksi sa kasipagan at pagiging bukas-palad ng kaniyang
mga magulang. Sa kaniyang propesyon ngayon dala niya ito lalo na kapag may mga
mahihirap siyang pasyente sa probinsya kapag nagdaraos sila ng medical mission.
Anong pansariling salik ang nagging gabay ni Alfred sa pagpili ng kurso?

a. hilig c. katayuang pinansyal

b. pagpapahalaga d. kasanayan

8.) Bata pa lamang si Cecil ay may interes na sa pagbabasa ng mga Educational

book, kasabay din nito pagguhit at minsang pagsusulat. Lalo niya itong napaunlad
nang siya ay sumasali sa mga paligsahan sa paaralan at nananalo. Kaya sa
pagdating ng pagpili ng kurso ay hindi siya nahirapan dahil alam na niya ang
magiging linya ng kaniyang propesyon, ang maging Journalist. Alin sa mga
sumusunod na pansariling salik ang naging daan upang makamit ni Cecil ang
tagumpay ng kaniyang piniling hanapbuhay?

a. kasanayan c. mithiin

b. hilig d. pagpapahalaga
9.) Malungkot si Melchor dahil hindi niya mapilit ang kaniyang mga magulang sa
gusto niyang kursong Engineering at mag-aral sa isa sa mga unibersidad sa
Maynila. Gayunpaman, ang kanilang lokal na pamahalaan ay nanghihikayat ng mga
potensyal na mag-aaral na magtatapos sa kanilang batch na pakuhanin ng mga
kursong Tech-Voc. Sila ay sasailalim sa 6-month training, at pagkatapos ay may
naghihintay na trabaho sa Middle East. Sa kaniyang pagsasarili, naisip niyang ito
ang magiging daan tungo sa kaniyang magandang pangarap para sa kaniyang sarili
at pamilya. Pumayag siya at naging desidido sa kaniyang desisyon na piliin ito.
Anong pansariling salik ang isinaalang-alang ni Melchor sa kaniyang naging
desisyon na maghanap ng alternatibo bilang tugon sa lumalaking demand sa
lipunan?

a. katayuang pinansyal c. pagpapahalaga

b. mithiin d. kasanayan

10.) Alam ni Diane ang kaniyang galing at husay pagdating sa Matematika. Ang
kahAng kahusayan niya sa pagkalkula ay namana niya sa kaniyang ama. At ang
kaniyang determinasyon at pagtitiyaga ay nakuha sa kaniyang ina. Apat na buwan
bago ang kanilang pagtatapos sa Junior High (Baitang 10) ay mayroon na siyang
ideya kung ano ang kaniyang pipiliing kurso. Suportado din siya ng kaniyang mga
magulang lalo pa siya naman ay bukas pagdating sa komunikasyon sa mga nais
niyang kuning propesyon. Kahanga-hanga si Diane dahil siya ay may matatag na
loob na magpasya para sa kaniyang sarili. Anong pansariling salik ang naging
tuntungan niya sa pagpili ng kurso?

a. mithiin c. pagpapahalaga

b. kasanayan d. hilig
Mga Talang Konsepto

Pansariling Salik sa Pagpili ng Tamang Track o Kursong Akademik, Teknikal-

Bokasyonal, Sining at Disenyo, at Isports

1. Talento- ay isang pambihirang biyaya at likas na kakayahang kailangang tuklasin

dahil ito magsisilbi mong batayan sa pagpili ng tamang track o kursong akademikong
o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay sa iyong pagtatapos ng Junior High
School (Baitang 10).

Talino o Talentong sa teorya na binuo ni Dr. Howard Gardner(1983)

1. Visual Spatial 5. Musical/Ryhtmic

2. Verbal/Linguistic 6. Intrapersonal
3. Mathematics/Logical 7. Interpersonal
4. Bodily Kinesthetic 8. Existenial

2. Kasanayan(Skills) - ay isang ring maituturing na mahalagang salik sa

paghahanda sa iyong pipiliing track o kurso. Ang mga kasanayang tinutukoy ay mga
bagay kung saan tayo ay mahusay o magaling. Ito ay madalas na naiiuugnay sa
salitang abilidad, kakayahan (competency) o kahusayan ( proficiency). Upang
makilala at matukoy mo ang iyong mga kasanayan sa isang bagay, kailangang ikaw
ay may hilig o interes, mga tiyak na potensiyal at malawak na kaalaman. Sa iyong
pagsusuring pansarili, may mga tiyak ka bang kasanayan o skills na siyang
magagamit mo sa pagtukoy ng iyong pipiliing kurso? Kung hindi mo pa tukoy ang
mga ito, makabubuting tingnan at bigyan ng oras ang mga kategorya na nakalista sa
ibaba (Career Panning Workbook, 2006):

Kategorya sa Pagpili ng Track o Kurso (Career Planning Workbook,2006):

A. Kasanayan sa Pakikiharap sa mga Tao (People Skills) - nakikipagtulungan at

nakikisama sa iba, magiliw, naglilingkod at nanghihikayat sa iba na kumilos, mag-
isip para sa iba
B. Kasanayan sa mga Datos (Data Skills) - humahawak ng mga dokumento,
datos, bilang, naglilista o nag-aayos ng mga files at ino-organisa ito, lumilikha ng
mga sistemang nauukol sa mga trabahong inatang sa kanya.

C. Kasanayan sa mga Bagay-bagay (Things Skills) - nagpapaandar,

nagpapanatili o nagbubuo ng mga makina, inaayos ang mga kagamitan;
nakauunawa at umaayos sa mga pisikal, kemikal at biyolohikong mga functions

D. Kasanayan sa mga Ideya at Solusyon (Idea Skills) - lumulutas ng mga

mahihirap at teknikal na bagay at nagpapahayag ng mga saloobin at damdamin sa
malikhaing paraan.

3. Hilig- nasasalamin ito sa mga paboritong gawain na nagpapasya sa iyo dahil

gusto mo at buo ang iyong puso na ibigay ang lahat ng makakaya nang hindi
nakakaramdam ng pagod o pagkabagot. Kung magagawa sa ngayon ang ituon ang
pansin sa mga tiyak mong mga hilig, umasa kang mas magiging madali ang pagpili
ng iyong nais na kuning track o kurso sa iyong nalalpit na Senior High.

Hinati ng Sikolohistang si John Holland sa anim ang mga Jobs/ Careers/ Work
environments, ito ay ang mga sumusunod: Realistic, Investigative, Artistic, Social,
Enterprising at Conventional. Hindi lamang nasa iisang kategorya ang hilig o interes
ngisang tao, maaari siyang magtaglay ng tatlong kombinasyon. Halimbawa, maaring
tatloang kombinasyon ng kanyang trabaho gaya ng ESA (Enterprising, Social at
Artistic) o di kaya naman ISC (Investigative, Social at Conventional) o anumang
dalawa o tatlo sa iba’t ibang kombinasyon. Kung ang linya ng ating interes ay ESA
(Enterprising, social at Artistic), ikaw ay malalagay sa linya na ang mga trabaho ay
may kaugnayan din sa ESA.Tingnan muli ang mga letra na nakalista sa itaas na may
anim na grupo at ang mga paglalarawan nito sa ibaba. Isipin mo kung paano mo
magugustuhan o hindi ang mga gawain/trabaho sa bawat sitwasyong tinalakay at
paano ang mga ito ay nagkaroon ng kaugnayan sa iyong personalidad, katangian at
interes.
 Hinati sa Anim ang mga Jobs/ Careers/ Work Environments
( Sikolohistang John Holland)

1. Realistic 4. Social
2. Investigate 5. Enterprising
3. Artistic 6. Conventional

Hindi lamang nasa iisang kategorya ang hilig o interes ng isang tao, maari siyang
magtaglay ng tatlong kombinasyon ng kaniyang trabaho gaya ng ESA (
Enterprising, Social at Artistic) o di kaya naman ISC ( Investigate, Social at
Conventional)

Mga
Deskripsyon Halimbawa ng mga Trabaho
Interes
forester, industrial arts teacher, radio
-ang taong nasa operator, auto engineer, mechanical
ganitong interes ay mas engineer, mining engineer, vocational
nasisiyahan sa pagbuo agriculture teacher, civil engineer,
ng mga bagay gamit industrial engineering technician, aircraft
ang kanilang mechanic, mechanical engineer
malikhaing technician, fish and game warden,
kamay o gamit ang mga surveyor, dental technician, architectural
kasangkapan kaysa draftsman, electrician, jeweler,
Realistic
makihalubilo sa mga powerhouse repairman, tool and die
tao at makipagpalitan maker, machinist, mechanic, stone
ng opinyon. Ang mga cutter, locksmith, nuclear reactor
taong realistic ay technician, tree surgeon, piano tuner,
matapang at praktikal, typesetter, air conditioning engineer, ship
at mahilig sa mga pilot, instrument mechanic, motion
gawaing picture projectionist, carpenter, tailor,
outdoor. machine repairer.

- ang mga trabahong Economist, internist, physician,

may mataas na anthropologist, astronomer, pathologist,
impluwensiya dito ay physicist, chemist, production planner,
nakatuon sa mga medical lab assistant, tv repairer,
Investigative gawaing pang- biologist, osteopath, chiropractor, math
agham.Ang mga taong teacher, natural science teacher,
nasa ganitong interes optometrist, psychiatrist, psychologist,
ay mas gustong medical technologist, bacteriologist,
magtrabaho nang mag- physiologist,
 isa kaysa gumawa research analyst, computer analyst,
kasama ang iba. Sila ay programmer, pharmacist, actuary, quality
mayaman sa ideya at ontrol technician, computer operator,
malikhain sa mga geologist, mathematician/statistician,
kakayahang pang- surgeon, meteorologist, agronomist,
agham, isa na rito ang animal scientist, botanist, zoologist,
mga pananaliksik. horticulturist, natural scientist,
Mapanuri, malalim, oceanographer, biochemist,
matatalino at task- veterinarian, geographer, x-ray
oriented ang mga technician, administrator, dentist, tool
katangian nila. designer, chemical lab technician,
engineers such as aircraft, chemical,
electrical, metallurgical, radio/tv
technician, engineering aide, weather
observer.
- ang mga taong may
mataas na interes dito
ay mailalarawan bilang
malaya at malikhain,
mataas ang Drama coach, language teacher,
imahinasyon at may journalist reporter, drama-teacher,
malawak na isipan. dancing –teacher, foreign language
Nasisiyahan ang mga interpreter, philosopher, art teacher,
nasa ganitong interes literature teacher, music teacher,
sa mga sitwasyon musician, orchestra conductor,
kung saan advertising manager, entertainer, public
nakararamdam sila ng relations person, fashion model, writer,
Artistic
kalayaan na maging editor, radio program writer, dramatist,
totoo, nang walang actor/actress, designer, interior
anumang estrukturang decorator, critic, fashion illustrator,
sinusunod at hindi furniture designer, jewelry designer,
basta napipilit na furrier, garment designer, decorator,
sumunod sa maraming architect, artist, photographer ,
mga panuntunan. Nais photograph retoucher, photolithographer
nila ang mga gawaing (printer), music arranger, composer.
may kaugnayan sa
wika, sining, musika,
pag-arte, pagsulat at
iba pa.
- ang mga nasa - education, teaching, social welfare,
ganitong grupo ay human development, counseling, health
kakikitaan ng pagiging professions (medicine, nursing, etc.),
palakaibigan, social service, compensation advising
popular at responsable. etc., dorm director, interviewer,
Social Gusto nila ang employment representative, funeral
interaksyon at director, chamber of commerce
pinaliligiran ng mga tao. executive, employee benefits approver,
Madalas na mas food service manager,claim adjuster,
interesado sila sa production expediter, health and welfare
mga talakayan ng mga coordinator, educational administrator,
 problema o sitwasyon training director, historian, environmental
ng iba at mga katulad health engineer, home service rep.,
na gawain, kung saan community recreation administrator,
mabibigyan sila ng education teacher, building
pagkakataong magturo, superintendent, therapist, political
magsalita, manggamot, scientist, sociologist, social and group
tumulong at mag- worker, personnel director, food and
asikaso drug inspector, teacher, minister,
librarian, foreign service officer, history
teacher
- likas sa mga taong
- sales and marketing field, banker,
nasa ganitong grupo
insurance underwriter, real state
ang pagiging
appraiser, florist, industrial engineer,
mapanghikayat,
contractor, warehouse manager,
mahusay mangumbinsi
salesperson-technical products, lawyer,
ng iba para sa pagkamit
judge, attorney, tv/radio announcer,
ng inaasahan o target
branch manager, director industrial
goals.
Enterprising relations, government official, insurance
Ang mga taong may
manager, managers such as
mataas na interes
restaurant/office/ traffic/human
dito ay madalas na
resource/production, etc., salary and
masigla,nangunguna at
wage administrator, labor arbitrator,
may pagkusa at kung
systems analyst, director of
minsan ay madaling
compensation and benefits, securities
mawalan ng pagtitimpi
salesperson, human
at pasensya

4.Pagpapahalaga- May kilala ka bang aong nakamit ang kaniyang pangarap sa

buhay nang dahil sa kaniyang mga natatanging pagpapahalaga? Sa iyong palagay,
ano kaya ang nagpaunlad sa mga taong ito? Ang kanilang mga ipinamalas na
pagsisikap na abutin ang mga ninanais sa buhay at makapaglingkod nang may
pagmamahal sa bayan bilang pakikibahagi sa pag-unlad ng ating ekonomiya. Sa
isang gurong nagbibigay ng mga aralin, takda at grado, at humihikayat sa kaniyang
mga mag-aaral na matuto at magsikap sa pag-aaral, ang mga pagpapahalaga ay
may kalakip na kaalaman at pagsasanay. Personal na alam ng guro ang halaga at
bunga ng kaalaman mula sa pormal na pag-aaral tungo sa magandang hinaharap ng
kaniyang mga mag-aaral. At siya, sa kaniyang sinumpaang tungkulin ay
determinado na ganapin ito nang buong tapang para sa kapakanan at kabutihan ng
kaniyang mga mahal na mag-aaral. Gayunpaman, sa tindi at bigat ng kanilang
responsibilidad, gusto niya ang kaniyang ginagawa at masaya siya dahil dito niya
nakikita ang kaganapan ng kaniyang mga pinili at pinahalagahang katangian

5. Mithiin- Kalakip ng paggamit ng mithiin sa buhay ay ang pagkakaroon ng

matibay na personal na pahayag ng misyon sa buhay. Hindi lamang dapat umiral sa
iyo ang hangaring magkaroon ng mga materyal na bagay at kaginhawaan sa buhay,
kailangan ay isipin rin ang pakikibahagi para sa kabutihang panlahat. Kung ngayon
pa lamang sa mura mong edad ay matutuhan mong bumuo ng iyong personal na
misyon sa buhay, hindi malabong makamit mo ang iyong mithiin sa buhay at sa
iyong hinaharap.

6. Katayuang Pinansiyal - Mahalagang isaalang-alang mo ang kasalukuyang

kalagayan o ang kakayahang pinansyal ng iyong mga magulang. Gayundin, ang
mga taong nagbibigay ng suportang pinansyal sa iyong pag-aaral hanggang sa
Baitang 10 patungo sa paghahanda mo nang angkop at tamang kurso. Makatutulong
ang pansariling salik na ito upang ikaw ay magpasya nang malaya at kumilos ayon
sa ikabubuti ng iyong sarili at pagiging produktibong bahagi ng lakas-paggawa. Sa
ganoong paraan, makaaambag kasa patuloy na pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.

Sa pagkakataong ito, subukan mong sukatin ang iyong sarili pagdating sa

kasalukuyang katayuang pinansyal na kakayahan ng iyong magulang na
pagpapaaral sa iyo.

1. Angkop ba ang kursong kukunin ko sa estado o kakayahang pinansyal ng

mga magulang ko?

2. Kakayanin ko ba ang demand sa akin kung kukuha ako ng kursong

akademiko?
3. Kung kursong teknikal-bokasyonal naman ang aking magiging priyoridad

sa pagtuntong ko ng Baitang 11, anong mga benepisyo ang aking

makukuha mula dito na pumapabor at sumasagot sa aking sitwasyon sa
buhay pagdating sa katayuang pinansyal ng aking mga magulang?

4. Sa kursong sining-isports, alin sa mga talento, hilig at interes ko ang

maaari kong maituring na gabay sa pagpili ko ng kurso sa Baitang 11?
 5. Tiyak na ba ako sa aking pasya tungkol sa kursong aking kukunin? Ano-
ano pa ang aking mga alalahanin na may kaugnayan sa katayuang

pinansyal ng aming pamilya?

Mga Gawaing Pampagkatuto

A. GAWAIN 1
Anong konsepto ang nauunawaan mo sa tinalakay tungkol sa mga pansariling
salik sa pagpili ng track o kurso? Sundan ang flow chart.

Track o Kursong Akademikong, Teknikal-

Mga tugma sa Bokasyonal, Sining at Disenyo, at Isports
Pansariling
Salik sa Pagpili
Mgao
ng Track
Kurso
tungo sa

Edukasyon sa Pagpapakatao 9 pahina 227

Gawain 2.

Panuto.Lumikha ng sariling pie graph.Tukuyin ang bigat ng bawat hilig (Realistic,

Investigate, Artistic, Social, Enterprising at Conventional) sa pamamagitan ng
paglalagay ng porsyento sa loob ng pie graph.Gawin ito sa inyong Journal
Notebook.
 Halimbawa:

Porsyento ng bawat Hilig

Gabay na mga tanong:

1. Ano ang kinalabasan ng iyong pagsusuri?

2. Ano ang may pinakamataas na hilig at pinakamababa na hilig at bakit?
3. Paano makatutulong ang pagtukoy sa pinakamataas na hilig sa track
na iyong kukunin?
Gawain 3.

Panuto. Subukang bumuo ng Force Field Analysis. Tingnan at pag-aralan ang

halimbawa sa ibaba. Ito ay isang tool sa paglutas ng isang suliranin ng
pagsasakatuparan ng iyong mga plano. Kasama rito ang pagsuri sa mga puwersa
(forces) na nakakaapekto sa iyong mga gawain na maaring nakatutulong o
nakakasagabal patungo sa pagkamit ng iyong Career Goal o mithiin sa buhay.Gawin
ito sa Long bond paper.

Mga Pantulong na Puwersa Mga Paraan para Mapalakas

Masusing pagsasanay Paglalaan ng malaking oras sa pagsasanay

Pagkakaroon ng sariling kompyuter

CAREER GOAL: Pag-ipunan ang kompyuter na gusto kahit
second hand
Maging mahusay
na Computer
Mga Balakid na Puwersa Programmer Mga Paraan para Mapahina

Pagkakaroon ng malabong paningin Magpatingin ng espesyalista sa mata

Kawalan ng oras sa pagsasanay

Magkaroon ng skedyul sa bawat gagawin
Ikaw naman…

Mga Pantulong na Puwersa Mga Paraan para Mapalakas

CAREER GOAL:
Mga Paraan para Mapahina
Mga Balakid na Puwersa

Edukasyon sa Pagpapakatao 9 pahina 230-231

Gawain 4.

Panuto: Pag-aralan natin ito. Ang heksagon na nakalarawan sa ibaba ay

nagpapakita ng anim na pangunahing interes. Ang anim na interes na ito ay
magkakaugnay batay sa kanilang pagkakasunod-sunod at sa mga katapat nito ay
ang mga magkakasalungat na katangian ng bawat interes. Kulayan ang mga bahagi
ng heksagon ayon sa tindi ng iyong interes, pumili lamang ng tatlo.
 Paggawa ng Aking Heksagon ng mga Hilig

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang kinalabasan ng iyong pagsusuri sa heksagon?

2. May pagkakasundo ba ang bawat isa o magkakasalungat ang isa’t-isa?

Anu-ano ito? Alin ang mga magkasalungat?

3. Kung magkasalungat, ano ang implikasyon nito sa iyong pagpili ng kurso?

4. Paano mo ito babalansehin upang makapili ka ng angkop na kurso para sa

iyo? Ilahad ang iyong mga hakbangin dito.

Pagninilay

Panuto: Kompletuhin ang pahayag.

Ang natutunan ko sa modyul na ito ay ang mga sumusunod.

1.___________________________________________________________
_____________________________________________________.
2.___________________________________________________________
_____________________________________________________.
3.___________________________________________________________
____________________________________________________.
4.___________________________________________________________
____________________________________________________.
AKLAT
Edukasyon sa Pagpapahalaga-Ikasiyam na Baitang
Modyul para sa Mag-aaral
Unang Edisyon 2015
Muling Limbag 2017
(pahina 201-228)
https://www.depednegor.net/uploads/8/3/5/2/8352879/esp_9_lm_draft_3.31.201
4-2.pdf
https://www.facebook.com/949646848462216/posts/ika-apat-na-markahanesp-
9-modyul-13-mga-pansariling-salik-sa-pagpili-ng-tamang-k/982899018470332/
https://www.slideshare.net/manuelii/edukasyon-sa-pagpapakatao-grade-7
https://www.slideshare.net/RoselleVelasco/esp-9-modyul-13-mga-pansariling-
salik-sa-pagpili-ng-kurso
https://www.slideshare.net/chuckrymaunes5/esp-9-curriculum-guide-rev2016
https://rmhalife.wordpress.com/2020/08/21/esp-grade-9-quarter-4/
https://echoesineducation.files.wordpress.com/2013/10/career-guidance-oct-
18.pptx
https://www.slideshare.net/jomarienel/modyul-13-pansariling-salik-sa-pagpili-
ng-kursong-akademiko-teknikal-bokasyunal-sining-at-isports-o-negosyo
https://www.slideshare.net/sirarnelPHhistory/esp-9modyul-13
https://www.powtoon.com/online-presentation/dyIxsx4hTPh/mga-gabay-sa-
pagpili-ng-kurso/
https://www.scribd.com/presentation/330835131/Mga-Pansariling-Salik-Sa-
Pagpili-Ng-Track-o
https://www.scribd.com/presentation/445723827/Mga-Pansariling-Salik-sa-
Pagpili-ng-Track-o-1-pptx
https://www.powtoon.com/online-presentation/dyIxsx4hTPh/mga-gabay-sa-
pagpili-ng-kurso/
https://quizlet.com/278882643/esp-flash-cards/
https://quizlet.com/492239544/esp-flash-cards/
https://www.academia.edu/35959854/Mga_Pansariling_Salik_sa_Pagpili_ng_Ku
rso_Daan_sa_Maayos_at_Maunlad_na_Hinaharap
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/16152
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/16414
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/15805
https://brainly.ph/question/1385155
https://brainly.ph/question/1410885
https://brainly.ph/question/7822176
https://brainly.ph/question/8220847
https://www.slideshare.net/RoselleVelasco/esp-9-modyul14-personal-na-
pahayag-ng-misyon-sa-buhay
https://brainly.ph/question/1386628
https://qdoc.tips/grade-9-esp-modulepdf-pdf-free.html
https://www.depednegor.net/uploads/8/3/5/2/8352879/esp_9_lm_draft_3.31.201
4-2.pdf
https://www.scribd.com/presentation/445723827/Mga-Pansariling-Salik-sa-
Pagpili-ng-Track-o-1-pptx
https://qdoc.tips/grade-9-esp-modulepdf-pdf-free.html
http://dlrciligan.weebly.com/uploads/5/0/8/0/50800379/pagdaragdag_at_pagbab
awas.pdf

Covey, Sean. The 7 Habits of Highly Effective Teens. NY.Fireside. (1998)

Dy, Manuel B., Contemporary Social Philosophy, Makati City: Katha Publishing
Co., Inc.,
2013
Dy, Manuel B., Mga Babasahin sa Pilosopiyang Moral.
Santamaria, Josefina (2006), Career Planning Workbook (4th ed.), Makati City:
Career
Systems, Inc.
Career: A Dream, A Mission, A Vocation
 MAY VARY MAY VARY MAY VARY
ANSWERS ANSWERS ANSWERS

Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3

Itinipon ni:
MA. JUVIE P. YUSON
(Pangalan)
BANKAL NATIONAL HIGH SCHOOL
(Paaralan)

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Curriculum Implementation Division ( CID )

Division of Lapu-Lapu City

Address: B.M. Dimataga St., Poblacion, Lapu-Lapu City
Telephone Nos.: (032) 340-7887
Email Address: deped.lapulapu@deped.gov.ph
Website: http://depedlapulapu.net.ph