iSCHOOL - Het Netoverschrijdend Medium Over Innovatie in Infrastructuur en Ict - Juni Juli Augustus 2011

ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT
TIJDSCHRIFT DRIEMAANDELIJKS _nr 03_UITGAVE JUNI / JULI / AUGUSTUS 2011
ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT
De 5 grootste ergernissen
over klas en schoolgebouw
Project Nieuwsbegrip
Schaf het schoolboek af
Waarom verdwijnt
de refter? Elodie Ouedraogo:
Nieuwbouw “Architectuur is een
School in een stenenkorf witte vlek op school”
Hoe serious zijn de
games?
ONZIN VAN PASWOORDEN I 5 UITTIPS I SLIMME AUTOMAAT EN DE VRACHTPATSER I GRATIS PC-UPGRADE
OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 1 30-05-11 11:49

De krachtige LED-producten
van Zumtobel
fascineren door hun hoge
efficiëntie, uitstekende
kleurweergave,
onderhoudsvrijheid en
aantrekkelijk design.
In samenspel met intelligente

lichtsturingen ontstaan
dynamische
oplossingen die lichtkwaliteit en
energie-efficiëntie
optimaal met elkaar
verbinden.
Bij de intelligente
lichtoplossingen van Zumtobel zijn
lichtkwaliteit en
energie-efficiëntie perfect met
elkaar in balans – in
HUMANERGY BALANCE.
De nieuwe generatie van MILD LICHT V begeestert Een kwantumsprong op het vlak van efficiëntie Twee optieken en de keuze tussen conventionele
met een geperfectioneerde lichttechniek. met een rendement tot 95% voor energiezuinige lampen of LED-lampen garanderen een bijzonder
Design: James Irvine verlichtingsoplossingen. hoog lichtcomfort.
www.zumtobel.com/ML

”iSCHOOL!”
”iSCHOOL?”
oord ”iSCHOOL!”
voorw
”iSCHOOL!”
”iSCHOOL!”
Colofon Mijn kleine Arabische lente

Internetvrijheid is een mensenrecht, zo zien veel wereldburgers dat toch. Dat je in
China op het internet niks over Tibet en de Dalai Lama, of over de opstand op het
HET NETOVERSCHRIJDEND MEDIUM OVER iNNOVATIE IN iNFRASTRUCTUUR EN iCT
Tienanmen-plein van 1989 kan lezen, is geen toeval. Is internet naast aarde, water, lucht
iSCHOOL verschijnt driemaandelijks. Het
en vuur het vijfde element dat ons allemaal bindt? Het wordt alleszins steeds meer de
PANTONE 1945 + ZW
magazine richt zich tot al wie interesse heeft in

en/of beslissingen neemt over ICT en infrastructuur ogen, oren en mond van de collectieve mensheid. Als Julien Assange via Wikileaks
in het Vlaamse onderwijs en de wereld van de duizenden en duizenden geheime documenten openbaar maakt, dan kunnen we daar
architectuur.
allemaal uit leren. Als de Egyptenaar Wael Ghonim een Facebook-groep tegen president
verantwoordelijke uitgever: Moebarak start, dan beïnvloedt hij daarmee ook het denken van brede lagen van de
Philip Caerts
CMYK
Arabische bevolking. De Arabische lente was zonder Facebook en Twitter heel wat koeler
Commercieel medewerker geweest.
Valerie Breugelmans
Als internet dictators doet vallen, dan juich ik. Als internet de waarheid doet zegevieren,
redactie: dan klap ik in mijn handen. Maar soms wens ik dat ik zelf een kleine dictator was. Dan
Wim De Jonge, Jan T’Sas (hoofdredactie),
Tim Vanhove, Bert Vermeulen (eindredactie), zou ik de twee miljard mensen die Justin Bieber liken op YouTube dit mailtje sturen: ‘Zijn
m.m.v. Patrick Keysabyl. jullie helemaal op jullie hoofd gevallen, of zo?’ En af en toe organiseer ik graag mijn eigen
kleine Arabische lente tegen de grijparmen van het internet.
ZWART/WIT
fotografie:
Luc Daelemans, Ivan Mervillie, Kris Mouchaers Waarom? Al jaren gebruikt de secundaire school waar ik lesgeef een digitaal platform. Dat
Cartoons: Camp is handig om punten in te geven die automatisch in een rapport worden gegoten en om
te communiceren met collega’s en leerlingen. Maar sinds dit jaar kunnen ouders online
Lay-out: www.king-arthur.be
de puntenlijsten van zoon- en dochterlief volgen. Wat is het resultaat? Je gaf gisteren
verspreiding: een toets, tikt vandaag je punten in en dezelfde avond nog krijg je al mailtjes van ouders:
via de post verdeeld op naam, 16.000 exemplaren
HET NETOVERSCHRIJDEND MEDIUM OVER iNNOVATIE IN iNFRASTRUCTUUR EN iCT ‘Waarom heeft mijn zoon maar een zes? Kan mijn dochter nog wat extra oefeningen
volgend nummer: september 2011 krijgen? Hebt u zelf al eens geprobeerd om uw toets op te lossen?’ Voor ik die toets aan
de leerlingen zelf heb kunnen tonen, maken ouders zich bij wijze van spreken al op om
www.ischoolmagazine.be naar de rechtbank te stappen om het onrecht dat ik hun zoon of dochter aandeed aan te
redactie@ischoolmagazine.be
klagen. En bij een collega in een andere school gaat het nog verder: daar komen ouders
niet eens meer naar het oudercontact, rapport of geen rapport. ‘Waarom zouden we, we
hebben de punten toch?’
Ik doe daar dus niet meer aan mee. Ik wacht tot enkele seconden voor de deadline om de
punten voor het rapport in te geven. Laat de ouders maar naar het oudercontact komen.
Mijn kinderen Freya en Thor palmen die avond met plezier mijn laptop in voor een avondje
YouTube.
Wim De Jonge
redactie@ischoolmagazine.be
Auteursrechten
Niets uit iSchool mag geheel of gedeeltelijk overgenomen of vermenigvuldigd worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. Bij overname dient een correcte bron vermeld te
worden. Alle beelden gebruikt in dit magazine werden door onze eigen fotografen genomen of worden verondersteld door derden vrij van rechten te zijn aangeboden aan de uitgever. iSchool aanvaardt
dan ook geen verantwoordelijkheid wanneer beelden aangeleverd door derden niet vrij van rechten zijn. De adverteerder is verantwoordelijk voor door hem ingezonden tekst, foto’s, logo’s en dergelijke.
De adverteerder vrijwaart New Senses tegen alle vorderingen die zouden kunnen voortvloeien uit de schending van rechten van derden. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele foute informatie
met betrekking tot de gegevens van de bedrijven die terug te vinden zijn in dit magazine. De uitgever kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor ondervonden schade voortvloeiend uit
fouten of onvolledigheden in de inhoud van iSchool.
iSCHOOL MAGAZINE 03

it
in dm er
num
Schoolgebouw en klaslokaal:
de grootste ergernissen
Te weinig ruimte, saaie speelplaatsen en stinkende klaslokalen. Daar ergeren leraren
zich vooral aan op school. Of de nieuwbouwschool in Tielt al die klippen omzeilt?
P. 10
Nieuwsbegrip Als de refter meer Games in

verdringt schoolboek wordt dan een eetzaal de klas
In Nederland werken 3500 scholen ermee, De doorsnee eetzaal is zo groot als een Elke les is een serious game. Zelfs de
Vlaanderen draait proef. Via Nieuwsbegrip basketbalveld. Veel ruimte, zelden optimaal onderwijsminister kon niet enthousiast
haal je elke week breaking news met benut. Nu meer scholen met plaatsgebrek genoeg zijn. Maar of leerlingen daar
oefeningen naar de klas. “Een verademing kampen, geven ze hun refter extra functies. echt beter van leren? Wetenschappers
in vergelijking met ons schoolboek”, In Halle moet je zelfs al reserveren. doorprikken de hype.
zeggen de leraren.
P. 16 P. 20 P. 24
04 iSCHOOL MAGAZINE

Elodie Ouedraogo
“Ik ben architect van de perfecte race”

Met de estafetteploeg van Kim Gevaert behaalde ze in Peking een zilveren olympische medaille,
voor de architectuur van haar lichaam verdient Elodie Ouedraogo een gouden plak. ‘Veel te veel
talent gaat verloren in ons land, een topper ontdekken berust hier nog te zeer op toeval.’
Elodie Ouedraogo: “In de voormiddag leren passen je tussen de horden wil lopen én
en in de namiddag tijd voor sport, muziek, alternatieve wedstrijdscenario’s in je hoofd
toneel, kunst enzovoort. Zo zie ik de ideale hebben. In mijn hoofd ben ik de architect
school. Ik heb de atletiektop behaald omdat van de perfecte race. Tijdens de race moet
mijn ouders me stimuleerden om naar de je een mentale tunnel creëren waarbinnen
scouts, de muziekschool, de tekenacademie je je niet laat afleiden door je tegenstanders.
en de atletiekclub te gaan. Ik kreeg de kans En mentaal moet je ook bereid zijn om in de
om mijn talent te ontdekken. Dat moet toch loodzware laatste honderd meter wanneer al
ook op school kunnen? Hoeveel talent gaat je verzuurde spieren schreeuwen om er mee
er niet verloren?” op te houden, toch nog door te gaan.’
Kreeg je tijdens je studies ooit met Hoelang ga je nog door met topsport?
architectuur te maken? Elodie Ouedraogo: “Dit jaar wil ik naar
Elodie Ouedraogo: “Bedroevend weinig, het WK in Korea en volgend jaar naar
architectuur is een witte vlek in het onderwijs, de Olympische Spelen in Londen.
ook in de opleiding communicatieweten- De volgende Spelen in Rio zal ik
schappen die ik volgde. Dat is bijzonder er allicht niet meer bij zijn, ik ben
jammer want de ruimte waarin je dan vijfendertig jaar. Ik bereid
woont, werkt en sport, bepaalt veel. De me al voor op mijn leven na
atletiekprestaties op de Olympische Spelen de topsport. Tijdens een lange
in Peking waren héél goed. Dat had zeker te revalidatieperiode ben ik gestart
maken met het atletiekstadion, het fabuleuze als freelance journalist voor Elle
Vogelnest, en het bijzonder mooi ontworpen en die job doe ik nu nog. Waar
olympische dorp.” ik vooral naar uitkijk na mijn
carrière is om eens ongeremd
Klopt het dat elke atleet architect van te mogen snoepen. Nog
zijn race moet zijn? eventjes volhouden! (lacht)”
Elodie Ouedraogo: “Jacques Borlée, de
vader en trainer van de succesbroers Borlée, Elodie Ouedraogo werd
heeft dat ooit gezegd. Voor mijn discipline, de gefotografeerd in het
vierhonderd meter horden, klopt zijn stelling M-museum van Leuven
in hoge mate. Je moet met een duidelijk www.mleuven.be
plan aan de start verschijnen. Je moet de
wind beoordelen, beslissen met hoeveel P. 36 P. 40
het
vr atrick nder de
aag
anner
aan P o
P. 6 P. 28 sc P. 46
s e P. 42 lezersen
n actua servic
ieuw
v oor sprek
& s
tip ps
tri 05

ws
nieu
Foto Istanboel protest internet @E.Civelek

prOTeST Tegen inTerneTCenSuur
In Istanboel betogen Turkse burgers tegen internetcensuur.
De plakkaten met een digitale middelvinger voeren de
boventoon. Kop-van-jut is de Turkse premier Erdogan wiens
hoofd men op een foto van Obama kleefde. Obama’s slogan
yes, we can werd lichtjes geparodieerd tot internet, yes, we
ban.
webSTaTS
inTerneT SpreeKT engeLS

didaCTieK (maar HOeLang nOg?)
mOderne LeSmeTHOdeS In 2010 waren het Engels (536 miljoen gebruikers), het
Chinees (450 miljoen gebruikers) en het Spaans (153
Leveren meer Op miljoen gebruikers) de meest gebruikte talen op het
Studenten die leerstof verwerken via actieve werkvormen web. Maar het Chinees zit het Engels op de hielen en de
en met de hulp van ICT behalen betere resultaten dan kans is groot dat het straks de toptaal wordt. Het aantal
studenten die louter hoorcolleges volgen. Ze zijn ook meer webgebruikers in China neemt namelijk veel sterker
gemotiveerd, spijbelen minder en letten beter op. Dat blijkt toe dan in de rest van de wereld. Ook in de Arabische
uit nieuw Canadees onderzoek. De resultaten verschenen wereld is het aantal websurfers de jongste jaren enorm
half mei in het gerenommeerde vakblad Science. toegenomen.
Vijfhonderd eerstejaars ingenieurstudenten kregen in twee
groepen les. De ene groep kreeg traditionele hoorcolleges
van een – weliswaar boeiende – docent. De andere
groep kreeg les van onervaren docenten die moderne
lestechnieken gebruikten. De studenten moesten zelf
informatie opzoeken en verwerken, ze kritisch analyseren,
vragen beantwoorden met elektronische apparatuur
e.d. Dat leverde meer op dan de hoorcolleges. In
Vlaanderen voerde Katrien Struyven (K.U.Leuven) al in
2005 een gelijkaardig experiment uit. Haar conclusie:
“Je mag niet voortdurend ex cathedra lesgeven, want
dan benadeel je sommige studenten. Met voortdurend
activerende werkvormen benadeel je dan weer andere.
Door te combineren behoud je de voordelen van beide
werkvormen en compenseer je de nadelen.”
www.sciencemag.org
www.internetworldstats.com
TeLeX: Het Californische bedrijf ioSafe brengt een supersterke harde schijf op de markt. Ze verdraagt zowel een lading hagel
als een driedagenbad in zee. ••• Student communicatie en multimedia Sander Akkerman kraakte zijn betaalpasje van de
Hogeschool in Leeuwarden en paste het bedrag op de kaart aan. Hij tipte de school zelf over het lek. Die reageerde positief.
06 iSCHOOL MAGAZINE

dOOrLiCHTing
Foto internaten @ Bert Vermeulen

Niels, Astrid en Marianne in hun internaat.
Klachten over hygiëne?
HYgiËne pijnpunT in
vLaamSe inTernaTen
60% van de Vlaamse internaten scoort slecht op het De Vlaamse internaten huisvesten 12.000 leerlingen.
vlak van hygiëne. Dat stelt de onderwijsinspectie vast na Van de 281 internaatgebouwen dateert de helft van voor
een doorlichting van alle 141 instellingen. 11 internaten 1965. In 15 daarvan werden er na 1990 renovatiewerken
kregen een ongunstig, 58 een gunstig advies mits het uitgevoerd. “Toch weten bouwheren en architecten
voorleggen van een actieplan en 72 een gunstig advies. onvoldoende aan welke bouwkundige criteria de
Ook op andere domeinen doen heel wat internaten het (ver)nieuwbouw van internaten moet voldoen om in
niet zo goed: aanmerking te komen voor subsidiëring of financiering”,
stelt de inspectie vast. Zij beveelt de controlerende
Percentage internaten met (tijdelijk aanvaardbare) tekortkomingen. instanties aan om zelf criteria en normen te ontwikkelen
of over te nemen uit analoge wetgeving, maar die hebben
37% elektrische installaties en/of liften strikt genomen geen wettelijke grond voor internaten. Een
36% brandveiligheid (in bijna 96% is er wel een recent decreet zoals dat over de kwaliteits- en veiligheidsnormen
brandpreventieverslag dat beantwoordt aan de actuele toestand voor kamers en studentenkamers (4 februari 1997) zou
van de gebruikte infrastructuur) de onzekerheid bij de verschillende partijen wegnemen.
33% comfort en/of veiligheid in slaapkamers en –ruimtes; “Een investeringsoperatie om de internaatsgebouwen
in 42 internaten zijn nog slaapzalen, in 2 uitsluitend slaapzalen aan te passen aan de normen van deze tijd is wenselijk”,
32% sanitaire installaties en toebehoren en het onderhoud aldus nog de inspectie. Een deel van de investeringen
26% evacuatie zal teruggewonnen worden door een verminderd
24% veiligheid energieverbruik en door lagere onderhoudskosten.
24% EHBO (voorzieningen aanwezig, maar verschillende
aspecten kunnen beter) • Lees meer over de controle van de internaten in de
18% aanpak van voedingsmiddelenhygiëne Onderwijsspiegel, schooljaar-2009, Deel II, p.17-26.
11% gemeenschappelijke ontspannings-, studie- en eetruimtes www.ond.vlaanderen.be/inspectie/onderwijsspiegel/
spiegel/2009-2010.pdf
• Een nieuwsfilmpje vind je op www.skynet.be
(zoekterm ‘internaat onvoldoende hygïenisch’)
HeT Cijfer
neTwerKing
9,8% een Op de vijf Op LinKedin
of bijna een op de tien van alle zoekopdrachten op het Van alle werkende Belgen zit 7% op de zakelijke
web gebeurt nu via een laptop, iPad, gms of een ander netwerksite LinkedIn. In absolute cijfers omgezet zijn dat
draagbaar toestel. Dat is bijna drie keer zoveel als precies er meer dan 800.000. Wereldwijd telt LinkedIn zowat 100
een jaar geleden. Omgekeerd betekent dit dat negen op miljoen leden.
de tien van alle zoekopdrachten nog via een desktop pc www.zdnet.be
gebeuren. Maar dat aantal neemt dus af.
www.clickz.com
••• Is er naast sms-duimen ook gevaar voor sms-ruggen? Nee, zeggen fysiotherapeuten. Onderzoek toont aan dat
jongeren urenlang klachtenvrij gebogen kijken naar hun mobieltje. ••• In Vlaanderen kun je een busrit betalen of
parkeren via een sms. Maar een brief frankeren? Daarvoor moet je naar Denemarken: je stuurt een sms’je, ontvangt
een code en die schrijf je op de enveloppe.
07

uws beLeid
nie anTwerpSe SCHOLen

beSparen Op energie
Vijftig Antwerpse scholen kunnen hun energiefactuur met
circa 26% doen dalen. Het Antwerpse Stedelijk Onderwijs,
distributienetbeheerder IMEA en distributiebedrijf Eandis
SOCiaLe media investeren 16,6 miljoen euro in het grootste openbare
REG-project (rationeel energiegebruik) in Vlaanderen om
energiebesparende maatregelen in scholen uit te voeren.
gevaren van faCebOOK Het gaat onder meer om 92 kleine en grote projecten zoals
stookplaatsrenovatie, dakisolatie en dubbele beglazing.
weinig geKend Alle in totaal meer dan 250 stedelijke schoolgebouwen
Ook nieuwsgierig op het Osama-filmpje geklikt op krijgen ook een energiemonitoring.
Facebook en dan vastgesteld dat je geen Osama kreeg Met een besparing van een kwart op de energiefactuur
maar een virus? Steeds meer cybercriminelen verspreiden denkt de stad Antwerpen dat de enorme investering
via Facebook in spelletjes of filmpjes verpakte malware. zich op termijn zal terugbetalen. Bovendien moet het
Eenmaal aangeklikt, verspreiden wormen en Trojan engagement bijdragen aan de intentie van de stad om
horses zich snel via de vriendenlijsten van gebruikers. het energieverbruik en de CO2-uitstoot van de eigen
“Over de gevaren van sociaalnetwerksites krijgen we activiteiten tegen 2020 met 30% te doen dalen. Volgens
nog te weinig informatie”, verklaren Johan Jacobs en Eandis moeten de werken allemaal zijn uitgevoerd tegen
Ben Lallemand, twee studenten aan de Katholieke maart 2014.
Hogeschool Mechelen. Vorig academiejaar onderzochten
zij de sociaalnetwerksites in schoolse omgevingen. Hun
conclusies: OnveiLigHeid
• slechts 30% van de leerlingen en 15% van de
leraren krijgen genoeg informatie over de gevaren
ervan;
Liever geen Camera’S aan
• slechts 16% van de ICT-coördinatoren krijgt de SCHOOLpOOrT
voldoende opleiding over de gevaren ervan (soms
ontbreekt het opleidingsaanbod gewoon); Jongeren zien het niet zitten om aan de schoolpoort
• 60% van de Vlaamse scholen licht leerlingen gefilmd te worden of door een metaaldetector te lopen.
nauwelijks of niet in of ze erop mogen op school; Wel willen ze zich veiliger voelen op school. Dagelijks
• ruim 63% van de scholen controleert haar leerlingen zijn er zestien gewelddelicten in scholen in België. Bijna
niet of nauwelijks of ze de richtlijnen voor het altijd gaat het om opzettelijke slagen en verwondingen.
gebruik ervan volgen; De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) vraagt dringend
• 60% van de scholen treft geen of weinig maatregelen, maar die mogen er niet voor zorgen dat
maatregelen (zoals content filtering) om het gebruik het onveiligheidsgevoel van scholieren in hun school
ervan te beperken; verhoogt. “We willen geen camera’s of metaaldetectors
• slechts 10% van de scholen communiceert met aan de schoolpoort of politie in de gangen of op de
ouders over het gebruik ervan. schoolbus. Zulke repressieve maatregelen werken het
• slechts 10% van de scholen geeft richtlijnen aan onveiligheidsgevoel enkel in de hand”, zegt men bij de
leraren over het communiceren met leerlingen via Koepel. Welke maatregelen er dan wel genomen moeten
sociaalnetwerksites. worden, moet van school tot school bekeken worden.
VSK pleit voor meer time-out projecten voor scholieren
met moeilijk gedrag. Scholieren die het te bont maken of
helemaal schoolmoe zijn, kunnen zo’n project volgen. De
leerling wordt dan een tijdje van school gehaald en apart
begeleid. Maar de vraag is momenteel veel groter dan het
aanbod. “De budgetten moeten dus omhoog”, besluit het
VSK. www.vsknet.be
TeLeX: Een op de vier Vlamingen gebruikt bijna nooit een pc of internet. Drie op de vier hebben wel een computer met
internetverbinding. Daarmee verschuift de digitale kloof van een pc en internet hébben naar gebruiken. ••• Onderzoek
aan meer dan tachtig Britse universiteiten toont aan dat studenten massaal plagiaat plegen. Vooral papers bestellen
via internet is populair. Een tiental gespecialiseerde websites biedt ze aan tegen 175 euro het stuk.
08 iSCHOOL MAGAZINE

i3 interiors
Eikenlaan 11, B-3740 Bilzen
T 089 41 11 15 www.belisia.be

Leraren klagen vaak over teveel leerlingen in te kleine lokalen. Ook een nieuw
schoolgebouw lost dat probleem zelden op, want de maximale fysische oppervlakte is
Tekst en foto’s: Bert Vermeulen decretaal bepaald. Wie meer ruimte wil, moet die zelf financieren.
Vlaamse leraren snakken naar
ruimte
1. Te weinig ruimte
Leraren willen meer ruimte in hun school. Ze
vragen ook expliciet naar een polyvalente
ruimte. Klaslokalen zijn vaak te klein voor
het aantal leerlingen dat erin moet. Dat
heeft negatieve gevolgen voor didactische
werkvormen, er zijn meer spanningen en
plagerijen én de luchtkwaliteit is slecht.
Veel leraren vinden de lerarenkamer te
klein, ze kunnen er niet echt werken.
Als haringen in een ton

Wat is je grootste ergernis over je schoolgebouw of klaslokaal? “Elk kind heeft recht op voldoende ruimte
Die vraag stelde iSCHOOL aan honderd leraren uit dertig in de klas, maar dan moet ik een op de
twee kleuters buiten zetten. De polyvalente
scholen. Bijna een op de drie zet ruimtegebrek met stip op één. ruimte bestaat uit een speelzaaltje voor
Saaie speelplaatsen en stinkende klaslokalen komen op twee en turnen en bewegingsleer, voor activiteiten
door de GOK-juf enz. In de veel te kleine
drie. In Tielt bouwde Het Reuzenhuis een nieuwe circusschool. eetzaal kunnen we terecht voor ICT, maar
Problemen opgelost? ook de godsdienstleraar van de lagere
school geeft daar les.”
10 iSCHOOL MAGAZINE

Vraag aan leraren de speelplaats in hun
school te typeren en zeker zes op de
tien keer zeggen ze: te klein en saai. Zelf
hebben ze daar minder last van, maar de
leerlingen des te meer.
2. Kleine en saaie
speelplaatsen
Gevaarlijk en verouderd, maar vooral klein
én saai. Dat zeggen heel wat leraren over
de speelplaats in hun school. Op dé plaats
waar leerlingen ruimte moeten krijgen om
zich uit te leven, hun energie kwijt te raken,
hebben ze gemiddeld soms maar enkele
vierkante meters. In 2011 behoren de
piepkleine speelplaatsen, vaak geplaveid
met ruwe, grijze, losliggende tegels nog
lang niet tot het beeldarchief.
Steen en beton regeren 4. Kunstlicht de klok rond 5. Onveilige

“Containerklassen van de aanpalende In nogal wat klaslokalen dringt schoolomgeving
secundaire school en een grote voldoende licht de klas binnen om De verkeerssituatie aan de schoolpoort is
nieuwbouw dit jaar sluiten ons gebouw zonder kunstlicht te kunnen. Bovendien de grootste bron van ergernis als het over
in. Daardoor is het groen van de dichtbij- is dat kunstlicht niet optimaal: te weinig onveiligheid gaat. Overdreven snelheid,
liggende dreef nu volledig aan ons zicht lampen, onoordeelkundig geplaatst en foutparkeren en gevaarlijke manoeuvres
onttrokken. Enkel een bloemenperkje onaangepaste lichtsterkte. Binnenvallend zijn aan de schoolpoort of in de
zorgt voor wat kleur op de eerder kleine zonlicht is vaak te fel zodat de gordijnen schoolomgeving dagelijkse kost.
en saai ogende speelplaats.” toch dicht moeten.
3. Stinkende klaslokalen Zon en bomen als spelbrekers Zebrapad is zoenzone

In veel scholen laat de luchtkwaliteit te “In de voormiddag moeten de gordijnen “Elke ouder staat achter de slogan Voor
wensen over. Teveel leerlingen in een dicht als de zon schijnt. Maar dan moet onze kinderen, rijd voorzichtig. Ze willen
klaslokaal en te weinig verluchting. Strafste het licht wel aan om te zien wat je schrijft. terecht dat hun kinderen veilig van en
reactie: in een atelier met giftige lasdampen Na de middag schijnt de zon niet binnen, naar school kunnen. Maar ze respecteren
en een slecht werkende ventilatie sloeg het maar dan houden grote bomen het licht zelf het verkeersreglement niet en
toestel dat de luchtkwaliteit meet gewoon tegen. Dus: kunstlicht. Enkel in de winter is parkeren zowat overal waar het niet mag,
tilt. de natuurlijke lichtinval groot genoeg. Dan wat vaak tot zeer gevaarlijke situaties
staan er geen blaadjes aan die bomen.” leidt. Sommigen verwarren het zebrapad
Airco buiten! met een kiss-and-ridezone.”
“Wellicht heeft de nieuwste generatie
aircosystemen minder ongewenste 6-10. Kleinere ergernissen
neveneffecten, maar de airco in onze school 6. Accommodatie en infrastructuur:
vervloek ik als de pest. Ze produceert een in hun totaliteit verouderd, soms ook
luid én irritant geruis, dat de verstaan- ontoereikend.
baarheid hindert. Ze veroorzaakt zoveel
wind dat een blad papier op die oude
aircobakken gewoon opwaait. Dek je ze
Taboe 7. Akoestiek: hinderlijke nagalm in de
turn- of eetzaal, ook in klaslokalen.
8. Verwarming: vooral klachten over té
volledig af, dan verstoor je pas echt het Honderd Vlaamse leraren uit dertig scholen reageerden warm of té koud.
hele circuit. Toppunt is dat de temperatuur op de rondvraag van iSCHOOL. Velen voegden er 9. Hygiëne: hier en daar te weinig
bovendien onvoorspelbaar is: soms veel spontaan hun verhaal, commentaar of uitgebreide toiletten.
te warm of te koud. Bovendien zijn veel kritiek aan toe. Toch wilde geen enkele leraar zijn naam 10. In sommige scholen is geen gras of
docenten en studenten vaak verkouden en of gezicht in het artikel. Taboe? groen te bespeuren.
hebben ze last van allergieën. Voor frisse
lucht moet je naar buiten, want ramen
kunnen (mogen) niet open.”
11

© Bert Vermeulen
Freinetschool Het Reuzenhuis
Gruuthusestraat 90, 8700 Tielt
www.reuzenhuis.be
195 leerlingen, bouwjaar 2003
kostprijs: ca. 2 miljoen euro
Nieuwe school,
oppervlakte perceel: ca. 12.000 m2
totale vloeroppervlakte: 2075 m2
nieuwe ergernissen? 1. Ruimte met

dubbel gevoel
“Onze school is gebouwd als een
7,5/10
circustent. Net als bij circusmensen vormen
de kinderen, het team, de ouders, de buurt
Te weinig ruimte, saaie speelplaats, slechte lucht in de klas … In één grote, hechte familie. We voelen ons
nauw met elkaar verbonden en werken
Tielt staat sinds 2003-2004 een gloednieuw schoolgebouw. Het vooral vanuit een coöperatieve gedachte.
Reuzenhuis is een Freinetschool en dat zie je aan de architectuur Onze forumzaal is de circusarena. Het is
een polyvalente ruimte maar vooral dé
en inrichting. Hebben ze daar sindsdien géén ergernissen meer? ontmoetingsplaats, de ziel van de school.
Coördinator Wim De Baets geeft zijn school zelf een rapport. Op maandag openen we er samen de week,
op vrijdag tonen en vertellen de klassen
elkaar en de ouders over wat voorbij is. We
moesten wel beknibbelen op de grootte
van andere lokalen. Die zijn eigenlijk te klein,
vooral omdat we veel projectmatig werken.
In elke klas een duplex lost veel, maar niet
alles op. Als we de klassen uitbreiden met
een carport, creëren we extra ruimte en
houden we lawaaierige activiteiten buiten
het gebouw.”
12 iSCHOOL MAGAZINE

2. Toezicht op duurder en vraagt extra breekwerk. Ik vraag we daar een mouw aan. Aan het akoestisch
reuzenspeelplaats me af of we hier toen toch niet beter in op punt zetten van de forumzaal hangt een
overbodig 9,5/10 hadden geïnvesteerd.” prijskaartje van 22.000 euro.”
“Elk kind moet op de speelplaats zijn gading
vinden: van echt fysieke inspanningen over
knikkeren tot rust vinden in een stiltehokje. 4. Lichteffect botst 6. Toilet? Gewoon
Of even troost zoeken bij het dierenpark. met de praktijk 6/10 om de hoek 8,5/10
En de speelheuvels, gewone bergen aarde, “De forumzaal is een bruisend “Per twee klassen is er een sanitair blokje.
zetten kinderen spontaan aan tot rennen activiteitencentrum en moet geregeld Om de hoek, praktisch, nooit door de kou
en springen. De infrastructuur nodigt uit worden verduisterd. Daardoor hebben we naar het toilet. Toezicht hoeft niet. En voor
tot samen spelen, maar laat ruimte voor de kleine ramen in de nok, op een hoogte een eigen toilet draag je automatisch
wie in zijn eentje wil touwtjespringen. Dure van tien meter, noodgedwongen moeten meer zorg. Alleen jammer dat met één
speeltuigen vinden wij een overbodige afschermen met zwarte gordijnen. Je kunt regenwaterput slechts een op de twee
luxe. Leraren die toezicht hebben, genieten er zonder stelling gewoon niet bij. Nadeel: toiletten gespoeld kan worden.”
vooral zelf. Want kinderen die zich geen nu is het er zelfs op een zonnige dag vrij
moment vervelen, maken geen problemen donker en van het schitterende lichteffect 7. Alles draait om
en zeuren enkel omdat de speeltijd te kort door de architecturale ingreep merk je niets voorsorteren 9/10
is.” meer. Verduisteren via afstandbediening is “Hoe meer auto’s aan de schoolpoort,
een optie, maar dat kost handenvol geld.” hoe meer parkeerproblemen. Daarom
strappen we (te voet of met de fiets) als
3. Happen naar het kan. De nieuwe ingang ligt verder weg
verse lucht 5/10 5. Oordopjes zijn van de straat en is gescheiden van de
“Omdat een luchtzuiveringssysteem bij de soms welkom 5/10 toegang naar de parkeerplaats. Wie zijn
bouw nog niet verplicht was, werd er ook “Met de akoestiek in de forumzaal en de kind enkel bij de school afzet, stopt even
geen budget voor voorzien. Maar door de klaslokalen zit het niet echt snor. Maar op de zoenzone aan de straatkant. Breng
kleine klassen en de duplexconstructie is dat kost algauw 1200 euro per klaslokaal. je je kind naar de klas, dan zet je de auto
de lucht vlug zuurstofarm. Dat los je niet Timmeren, zagen en nagelen kun je moeilijk op de parkeerplaats. Noem het gerust
altijd op door het raam open te zetten. geruisloos, maar met een uitbouw aan elke voorsorteren bij het parkeren.”
Achteraf investeren in zo’n systeem is klas aan de kant van de speelplaats passen
13

Elke klas heeft een eigen terras. De peuters en jongste kleuters hebben een eigen veilig
© Ansgar Vandergunst afgebakend speelterras. De site van Het Reuzenhuis is circa dubbel zo groot als op deze
luchtfoto (2004) en heeft nog een dierenpark,een boomgaard en een parkeerplaats in aanleg.
Binnenkort ook een stille tuin met een treinwagon en een schepvijver.
“Wij willen schoolgebouwen aan haar nieuw-

bouwschool. Schitterend rapport,
behalve voor lichtinval en akoestiek in
een circustent”
de forumzaal. Verwondert je dat?
Luc Laisnez: “Lichtinval en perspectieven
maken een gebouw boeiend. Maar hier
botst architectuur met de schoolpraktijk.
Van een circustent droomde de school in Tielt al toen ze in 1998 De akoestiek is nu inderdaad niet optimaal.
Alleen kun je die vooraf moeilijk meten.
startte in de oude gebouwen van het KTA. Amper vijf jaar later is Bij scholenbouw moeten de gebruikers
deze circusschool een feit. Hoe kijkt architect Luc Laisnez terug op én de architect leren leven met een aantal
beperkingen. Voor mij eindigt een ontwerp
zijn werk voor dit eigenzinnige schoolgebouw? van een gebouw trouwens pas bij de
afbraak ervan.”
Over de idee van een circusschool coördinator koppelden telkens terug. Zij
had Het Reuzenhuis lang en grondig
nagedacht. Is een bouwheer die goed
vormden de verbinding tussen architect en
de werkgroepen.” “Een ontwerp van
weet wat hij wil een makkelijke klant?
Luc Laisnez: “Duidelijkheid is voor een Het Reuzenhuis koos voor een grote een gebouw eindigt
architect een groot voordeel. Alleen kun je forumzaal en kleinere klaslokalen.
als bouwheer zodanig gefocust zijn op dat Maar die blijken nu ondanks een pas bij de afbraak
ene idee dat je niet of te weinig openstaat duplex nog té klein.
voor andere ideeën. De opdrachtgever Luc Laisnez: “Het is een financiële ervan”
denkt vooral vanuit zijn pedagogische kwestie. Vanuit het pedagogische project
visie en missie. Als architect probeer je van Het Reuzenhuis is die forumzaal een
daar optimaal op in te spelen, maar er zijn verantwoorde keuze, waar ik nog altijd Nieuwe schoolgebouwen missen de
bouwkundig vaak beperkingen of de vraag achter sta. Met de bouw van een duplex ziel van oude, hoor je wel eens.
botst met je visie op architectuur. Praten en in de klassen probeerde de school het Luc Laisnez: “Ik word liever geconfronteerd
nog eens praten is dan de boodschap.” ruimtetekort op te lossen. De maximale met een gebouw met een ziel waar het
fysische oppervlakte is decretaal bepaald. binnenregent, dan met een bouwtechnisch
Hoe verliep de communicatie met de Wie meer ruimte wil, moet die zelf perfect gebouw zonder ziel. In het eerste
school? bekostigen.” geval leg je daar bij wijze van spreken
Luc Laisnez: “Elke nieuwe stap in het gewoon een lap op. De sfeer van een
ontwerp werd in diverse werkgroepen Het Reuzenhuis toetste zeven gebouw wordt bepaald door het concept
besproken. Een ouder-architect en de grote ergernissen van leraren over en de beleving door de gebruikers.”
14 iSCHOOL MAGAZINE

HERMANS K A LWA L L ®
Kalwall® zorgt voor natuurlijke lichtinval

Met wanden van Kalwall® wordt het licht zowel overdag als ‘s nachts op een diffuse
manier in uw gebouw gehouden.
Kalwall® is een lichtdoorlatend bouwsysteem voor gevels en daken met extreem

goede isolatie-eigenschappen (van 2,74 tot 0,28 W/m2K). Het absorbeert daglicht
en zet dit om in een diffuus licht met ‘museumkwaliteit’ dat verblinding of
schaduweffecten uitsluit.
Het team van ontwerpers bij Hermans NV nodigt u uit om samen met hen tot de
ideale oplossing te komen op gebied van lichtdoorlatendheid, thermische isolatie
impact, ... en u de creatieve mogelijkheden te tonen met Kalwall®.
I.Z. West-Grijpen Z2, Grijpenveldstraat 20, B - 3300 TIENEN

Tel. (32) 16 82 03 00 - Fax (32) 16 82 14 61 Kalwall® is een geregistreerd
info@hermansco.be - www.hermansco.be handelsmerk van Kalwall Corporation

Nieuwsbewaarder Mira (12) tussen nieuwsvinder Seppe (11) en nieuwsvolger Zaynab (12): “Over
de aardbeving in Japan hebben we tot nu toe het meest.”
Nieuwsbegrip
schaft schoolboek af
De Vlaamse leerlingen kunnen technisch
heel goed lezen, maar veel plezier beleven
ze er niet aan. Dat stond enkele maanden
geleden in alle kranten. In basisschool
Het Klepperke in Balen beamen ze dat.
De dood van Osama Bin Laden, de zege van Nick Nuyens in “Tot nu toe werkten we met de methode
‘Ondersteboven van lezen’”, vertelt Raf
de Ronde van Vlaanderen, vijftig jaar Wereldnatuurfonds … Jansen (30), van het zesde leerjaar. “Daarin
Een schoolboek kan de actualiteit niet volgen, Nieuwsbegrip vind je allerlei teksten met woorden die ver
van de leerlingen staan en met stereotiepe
doet dat wel. In Nederland is deze elektronische methode oefeningen die niemand graag doet. We
voor leesbegrip razend populair, tien Vlaamse scholen zochten bijna wanhopig naar iets anders.”
Een tiental collega’s uit andere scholen
experimenteren nu met een versie van eigen bodem. Verdringt knikt instemmend. Ze komen uit het basis-
ICT het schoolboek? en secundair onderwijs, sommigen uit het
buitengewoon onderwijs. Allemaal hebben
ze het over de geringe motivatie van hun
leerlingen tijdens leeslessen. Een verhaal
van weinig aansprekende teksten en saaie
opdrachten. Maar vandaag zitten ze samen
Tekst: Jan T’Sas tijdens de kick-off van Nieuwsbegrip
Foto’s: Luc Daelemans Vlaanderen. Het is een zonnige dag in
16 iSCHOOL MAGAZINE

voor Nieuwsbegrip Vlaanderen. Een blijkt dat leerlingen het moeilijk hebben om
Vlaamse redactie levert de teksten aan. informatie af te leiden, te combineren, te
“Een schot in de roos”, zegt Raf. “Tom ordenen, te interpreteren of te evalueren.
Boonen was vierde en hij komt uit Balen. Ze slagen er ook lang niet allemaal in om
Alle leerlingen kennen hem.” Op een van de betekenis van een onbekend woord in
de tafels in de klas ligt een grote map een schriftelijke of mondelinge boodschap
met krantenknipsels en foto’s. “Die maken te achterhalen.
de nieuwsbewaarders”, legt Seppe (11) “Zet dat maar op rekening van falend
uit. Nieuwsbewaarders, nieuwsvinders, leesonderwijs”, zegt Ernst Keijsers, die
nieuwsvolgers … Elke week duidt meester nascholing geeft over de Nieuwsbegrip-
Raf een groepje leerlingen aan om een van methode. “Nog altijd beperken heel
die drie functies op zich te nemen. “Dat wat leraren oefenen van leesbegrip tot
zijn de rollen die bij Nieuwsbegrip horen”, inhoudsvragen stellen. Dat leerlingen op
fluistert Marianne Molendijk. Samen die manier teksten echt leren begrijpen, is
met Astrid kijkt ze toe hoe de leerlingen een misvatting. Probeer dit eens in de klas
en de leraren met de methode werken. - schrijf op het bord: ‘Een wob mufte zijn
“De nieuwsvinders zoeken onderwerpen frinse fruin’. Stel vervolgens de vraag: ‘Wat
bij elkaar en doen een voorstel voor de mufte de wob?’ De leerlingen antwoorden
eerstvolgende les. De nieuwsvolgers iets als: ’De wob mufte zijn frinse fruin’.
verzamelen thuis artikels en foto’s die Mooi, denk je dan, ze hebben het
bij het gekozen onderwerp horen. De begrepen. Maar weten je leerlingen wat
nieuwsbewaarders maken een selectie een wob, muffen, frinse en fruin precies
en stoppen die in de map.” Mira (12) is betekenen? Nee. Nochtans stel ik toch een
deze week nieuwsbewaarder: “Over de inhoudsvraag …“
aardbeving in Japan hebben we het meest.
Op het eind van het jaar kunnen we in de Justin Bieber
map zien wat er allemaal in het nieuws is Elke week staat in Nieuwsbegrip één
geweest.” leesstrategie centraal: voorspellen,
maart en de scholen hebben er zin in. onduidelijkheden ophelderen, vragen
Het project zal drie maanden duren. De muffende wob stellen, samenvatten, relaties en
Achter Nieuwsbegrip schuilt een verwijswoorden herkennen en kunnen
Filmploeg uitgekiende didactiek. Daarmee leren gebruiken of visualiseren. Elke zesde week
“We zijn er zes jaar geleden mee leerlingen nieuwe woorden. Ze ontwikkelen kan de leraar een artikel downloaden met
begonnen in Rotterdam”, vertelt strategieën om teksten beter te begrijpen, opdrachten die alle strategieën trainen.
Astrid Kraal. Zij maakt deel uit te interpreteren en informatie eruit af te Dan begint de hele cyclus opnieuw. “Het
van de Nederlandse redactie van leiden. En laat dat nu net knelpunten zijn is een verademing”, vindt Raf. “De variatie
Nieuwsbegrip. “Zeven scholen wilden in het Vlaamse onderwijs. Uit de jongste in de strategieën geeft de leerlingen
het proberen. Nu zijn het er ruim 3500. peilingen van de eindtermen Nederlands in meer inzicht in teksten. En ik begrijp nu
Het succes is enorm.” Het basisrecept de derde graad van het secundair onderwijs zelf beter wat lezen precies is.” Voor elke
is nochtans eenvoudig: de scholen
brengen actuele onderwerpen voor Meester Raf:
de lessen aan. Elke maandag schrijft “We waren de gewone leesmethode zo beu …”
de redactie een journalistiek artikel
over een van die onderwerpen. Een
ander team werkt oefeningen voor
woordenschat en leesbegrip uit. De
volgende ochtend downloaden de
scholen al het materiaal. Ze drukken het
af of werken ermee op hun digibord.
“We schrijven het artikel op vijf
leesniveaus”, legt Astrid uit. “Voor het
hoogste niveau is er extra informatie.
Er is een aanvullende filmreportage die
scholen eveneens kunnen gebruiken.
Al wat we maken, blijft toegankelijk via
het archief …”
Tom Boonen
Vlak voor de paasvakantie wint Nick
Nuyens verrassend de Ronde van
Vlaanderen. Meteen hét onderwerp
17

Terug uit de middeleeuwen: de meester
Ooit van rolwisselend lezen gehoord? Bij Nieuwsbegrip zit dat standaard in de methodiek. “Het is een soort meester-
gezelonderwijs maar dan voor begrijpend lezen”, legt Ernst Keijsers uit. “In de middeleeuwen deed de meester aan zijn gezel
voor wat hij moest doen. Zo leerde men ambachtelijke beroepen. Bij begrijpend lezen is het voor de leerling niet duidelijk of
zichtbaar hoe de expert het lezen aanpakt. Veel speelt zich namelijk af in het hoofd van de expert. Door hardop te denken kan
de expert duidelijk maken hoe hij bijvoorbeeld een strategie toepast.”
Bij rolwisselend lezen lezen de leerlingen een tekst in groepjes. Een expert denkt hardop, zodat de leerlingen kunnen zien en
horen hoe hij het lezen aanpakt. “In het begin is de leraar de expert, hij staat model voor de leerlingen”, verklaart Ernst Keijsers.
“De leraar stelt zich bijvoorbeeld bij het lezen plots hardop de vraag: ‘Wie won vorig jaar ook weer de Ronde van Vlaanderen?’
of ‘Waar is de aankomst van die wedstrijd? Geleidelijk aan nemen de leerlingen de rol van de expert over. Ze passen bepaalde
strategieën en vaardigheden van begrijpend lezen hardop toe bij het lezen van informatieve teksten. Hierdoor begrijpen ze de
teksten beter.”
strategie krijgen de leerlingen bovendien minder functioneel.” “De leerlingen hebben veel meer zin in en
een stappenplan. Daarmee worden ze “Wat ik wel mis, zijn de concreet oog voor actualiteit”, stelt Raf Jansen vast.
betere voorspellers, woordverklaarders, geformuleerde lesdoelen in de “Sommigen zijn er heel intens mee bezig.
samenvatters … “Ik vind het makkelijker lerarenhandleiding”, werpt Tinneke van Vroeger keken we naar het jeugdjournaal
dan ons gewone leesboek”, lacht Zaynab Bergen op. “Ze zouden een antwoord Karrewiet, maar met Nieuwsbegrip zijn ze
(12). “En de oefeningen zijn leuker.” kunnen geven op de vraag ‘Waartoe zullen actiever. Nogal wat leerlingen lezen thuis
Rafs collega Marco Calemi (36) werkt in de leerlingen beter in staat zijn na deze les?’ bovendien weinig echte kranten. Meestal
het vierde leerjaar met de teksten van het Ik mis ook suggesties om de tekst in een komen ze niet verder dan boulevardbladen.
laagste niveau. “Echte goede lezers kun je ruimer perspectief te plaatsen of een taak te Sommigen mogen thuis niet eens naar het
teksten van een hoger niveau geven”, zegt geven die geen leestaak op zich is.” journaal kijken. Nieuwsbegrip compenseert
hij. “Sterke leerlingen kunnen zelfstandiger Op dat punt kan ICT een mooie rol spelen. dat.”
werken en op een hoger niveau. Je kunt Na het lezen van de tekst over de Ronde van
er ook mee werken buiten het vak taal. Vlaanderen krijgen de leerlingen de route NIET LUISTEREN
Actualiteit hoort bij de leerstof van de van de wedstrijd met een rekenoefening Nogal wat scholen werken al rond actualiteit,
tweede graad. Actualiteitslessen worden erbij. “Op het digitale bord kun je ze routes weet Hilde Van den Bossche. “Ze vragen
leeslessen of omgekeerd. Daarmee slaan langs hun woonst laten maken met Google hun kinderen per dag of zo het nieuws bij
we twee vliegen in één klap.” Ergens achter Maps”, bedenkt Raf. ”En uiteraard kan te houden en dan verslag uit te brengen.
hem grinnikt Kobe (11): “Ik vond het vooral er ook een filmpje op over de Ronde.” Jammer genoeg gebeurt daar (zo goed
leuk toen we zelf aan Justin Bieber een Intussen projecteert Marco op zijn digibord als) niets mee. Veel kinderen luisteren niet
rapport mochten geven. Allemaal slechte een woordenweb. Een voor een komen zijn echt naar de toelichting van de verzamelaar,
punten.” leerlingen er een woord op invullen: spurt, die dikwijls alleen maar afleest en niet echt
wielerkoers, klassieker … Nieuwsbegrip toelicht waarom hij voor die berichten
Google Maps Nederland biedt sinds kort tools aan voor heeft gekozen. Met Nieuwsbegrip werken
Of Nieuwsbegrip wel voldoende aansluit bij het digitale bord. kinderen veel doelgerichter, zeker vanuit de
het Vlaamse onderwijs? Daarover waken verschillende rollen. Tegelijk leren ze met
Riet Jeurissen (Xios hogeschool Hasselt), Boulevardbladen strategieën werken die elders zinvol zijn en
Hilde Van den Bossche (Hogeschool KAHO Directeur Nico Maes van Het Klepperke legt hen helpen om meer zelfstandig te kunnen
Sint-Lieven, campus Waas) en Tinneke de link met het pedagogische project van de werken.
van Bergen (Arteveldehogeschool Gent). school: “We hanteren de constructivistische Op dit moment beslist men of het project
Als lerarenopleiders zijn ze goed thuis in leermethode en de CLIM-methodiek voor Nieuwsbegrip Vlaanderen wordt voortgezet.
leesonderwijs. Ze volgen het project op de groepswerk. Nieuwsbegrip sluit hierbij aan. Als dat zo is, zullen alle Vlaamse scholen
voet en hun conclusies zijn positief. “Mijn In wereldoriëntatie is actualiteitsonderzoek een periode gratis gebruik kunnen maken
collega’s aan de hogeschool gebruikten vaak het zwakke punt: je beperkt je tot een van Nieuwsbegrip. Daarna zal het via
teksten over Japan en Libië”, aldus Riet krantenartikel dat je aan de muur hangt. Nu licenties gaan. “Daarmee krijgen scholen
Jeurissen. “Het voordeel is dat ze nu de kunnen we dit veel ruimer uitbouwen. Ten het hele schooljaar teksten op twee niveaus,
leesstrategieën concreet toepassen of slotte vonden leerlingen begrijpend lezen tot met opdrachten, de handleiding en toegang
leren kennen voor ze verder werken met nu toe saai, maar dat is veranderd.” Dat mailt tot het archief”, legt Marianne Molendijk
de inhoud. Onze studenten herkennen ook Christine Ostyn uit Melsele. Na overleg uit. “Ongeacht het aantal leerlingen. En
de didactische vormen en passen ze toe met de directie liet ze een deel van haar de scholen mogen zelf de onderwerpen
tijdens hun stagelessen. Bovendien kunnen taalmethode vallen om met Nieuwsbegrip voorstellen.” Welk schoolboek kan daar
ze de lessen situeren binnen eindtermen aan de slag te gaan. “De kinderen (en ikzelf) tegenop?
en leerplandoelen.” Hilde Van den Bossche vinden Nieuwsbegrip nog steeds een feest.
benadrukt de actualiteitswaarde in het Eén van hun eerste bekommernissen na de
project. “In gewone leesmethodes werken paasvakantie was of het ‘deze week ook www.nieuwsbegrip.be
kinderen met fictieteksten. Dat lijkt me veel actualiteit Nieuwsbegrip’ is.” www.cedgroep.nl
18 iSCHOOL MAGAZINE
OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 18 30-05-11 11:51 Zehn_S

Hoe gezond ademt uw school ?
Verwarming Koeling Ventilatie Luchtzuivering
Recente onderzoeken tonen aan dat het huidige binnenmilieu in vier van de vijf basisscholen ongezond is. Dit is meestal te
wijten aan ontoereikende ventilatie van de klassen.
Zehnder Group Belgium helpt scholen om het binnenklimaat te verbeteren met behulp van energiezuinige ventilatiesystemen.
Een goed geventileerde school is immers een gezonde school waar het goed is om te leren en te werken.
Voor meer info, kijk op www.zehnder.be of www.gezondescholen.eu.
OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 119

Zehn_StorkAir_adIschoolNL0511.indd 30-05-11 11:51
16/05/11 16:30
Tekst: Daan Slingers, Nicky Castermans en Tim Vanhove
Schoolrefters branchen uit
Steeds meer Vlaamse scholen maken van hun eetzaal – hun

refter – een polyvalente ruimte. Dat blijkt uit een rondvraag
van iSCHOOL bij schooldirecteurs en architecten. In sommige
scholen moet je de eetzaal zelfs al reserveren.
1,20 tot 1,40 m2 per leerling. Dat is de

maatstaf die architecten gebruiken als ze
een eetzaal ontwerpen. Voor een school
met 400 leerlingen komt dat neer op een
oppervlakte van 500 à 600 m2, zeg maar
een half voetbalveld. Grotere scholen
beperken de eetruimte meestal door hun
leerlingen over de middag in meerdere
beurten te laten eten. Toch eist de eetzaal
in tal van scholen nog veel ruimte op.
Bovendien wordt ze doorgaans zeer weinig
20 iSCHOOL MAGAZINE

“Een eetzaal kun je onze refter niet meer noemen”, zegt directeur Brenda Felix van
basisschool de Zilverberk. “In het lokaal vinden immers ook heel wat andere activiteiten
plaats: voor- en naschoolse opvang, leesouderactiviteiten, personeelsvergaderingen
en klasdoorbrekende activiteiten… Met een reservatiesysteem behouden we het
overzicht.”
gebruikt. Omdat nogal wat scholen met spreken van de eetzaal. We gebruiken het nu vrij frequent en bijna de klok rond. Met
een chronisch plaatstekort kampen, maken lokaal nu ook voor leesouderactiviteiten, een intern reservatiesysteem lukt dat.”
ze hun eetzaal polyvalenter. personeelsvergaderingen, klasdoorbre- Nog dit schooljaar legt de school de
kende activiteiten zoals muzische vorming, eerste steen van een nieuw gebouw. Ook
Zes activiteiten technische activiteiten of godsdienst- en daarvoor heeft de architect een polyvalente
Basisschool Zilverberk in Halle hoef je niet zedenleerlessen én voor- en naschoolse ruimte voorzien voor een deel van deze
meer te overtuigen om van de eetzaal opvang,. Daarnaast dient ze als mediatheek activiteiten.
een polyvalente ruimte te maken. “Naast waar leerlingen ook filmpjes kunnen
eten, vinden in deze ruimte al jaren nog vijf bekijken en presentaties geven. Bij slecht Onder de sloophamer
andere activiteiten plaats”, zegt directeur weer kunnen de kinderen er spelen. Op die In basisschool ’t Molenholleke in Heusden-
Brenda Felix. “Je kunt dus eigenlijk niet meer manier gebruiken we de vroegere eetzaal Zolder hoor je een ander verhaal. De
Eén op de vier
scholen vindt haar Veel ruimte voor polyvalente lokalen
eetzaal onvoldoende In 2008 polste het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGIOn) naar de kwaliteit van eetzalen op
school. Van de 3618 bevraagde vestigingsplaatsen geven zes op de tien aan dat de polyvalente eet- en feestzalen
9% innemen van de totale gebouwoppervlakte. Daarbij valt op dat deze ruimtes later werden gebouwd dan de
eigenlijke klaslokalen. Op de vraag in welke mate hun eetzaal bruikbaar is, antwoordden de directies: volstrekt
onvoldoende: 6%; onvoldoende: 20%; middelmatig: 27%; voldoende: 38%; en zeker voldoende: 9%.
21

eetzaal is er geen polyvalente ruimte. Ze kun je er warm eten. Na de lestijden ruimte zoals een eetzaal duur. Scholen
is zelfs helemaal verdwenen. Vier jaar zijn er studentenactiviteiten: een quiz, beseffen stilaan dat het om meer gaat
geleden werd ze gesloopt wegens te verkiezingen van de studentenvereniging ... dan om een flexibel en creatief gebruik
bouwvallig. Een nieuwe eetzaal is gepland, Ook personeelsvergaderingen of –feestjes van de eetruimte. Sommige scholen
maar tot die er is, eten de leerlingen in vinden er plaats. vragen ons hoe ze alle verloren ruimte zo
hun klaslokaal. Daarvoor krijgen ze hooguit optimaal mogelijk kunnen benutten. Zo
tien minuten de tijd. Op die manier wil de Creatief ontwerpen hebben we in een basisschool de gang
school vermijden dat de leerlingen tijdens “De vraag naar een zo creatief en flexibel verbreed. Op die manier creëerden we
de pauze te lang in de klas blijven. Het doet mogelijk gebruik van de eetruimte krijgen een buitenruimte waar de kleuters nu hun
wat denken aan de situatie in Nederlandse we wel vaker”, zegt Denis Delhaise van tienuurtje gebruiken. Enkele zitbanken uit
scholen. Daar maakt een eetzaal geen deel het Hasseltse dbv-architecten. “Scholen de klas verhuizen volstaat. In een andere
uit van de schoolinfrastructuur. Leerlingen hebben vooral behoefte aan leslokalen. basisschool hebben we de gang liefst vier
nemen hun lunch in het klaslokaal of Die zijn relatief goedkoop, omdat ze eerder meter breed gemaakt. De leraren hebben
picknicken bij mooi weer. klein zijn en veel gebruikt worden. Daarmee daar kleine werkplekken ingericht, waar
vergeleken is een grote, weinig benutte leerlingen individueel of in een groepje
Eten en quizzen
In de Xios Hogeschool in Diepenbeek
is de eetzaal in de eerste plaats een
ruimte waar studenten elkaar tussen acht
en vijf ontmoeten. Er zijn de hele dag Meer dan polyvalent is de eetzaal van de campus van de Xios Hogeschool in Diepenbeek.
door broodjes en koffie en ‘s middags Naast een ontmoetingsplaats en een eetruimte wordt het lokaal ook gebruikt voor tal van
naschoolse activiteiten. “Quizzen, verkiezingen van de studentenvereniging, personeelsver-
gaderingen … het kan allemaal”, zegt directeur Dirk Franco.
22 iSCHOOL MAGAZINE

In de eetzaal van het Sint-Jozefinstituut in Betekom kregen de stoelen en tafels op
vraag van de leerlingen frisse tinten. “De ruimte ligt in de kelder. Het was er donker.
Mee op vraag van onze leerlingen hebben we daar verandering in gebracht”, aldus
computertaken kunnen maken.” Vaak gaat directeur Bart De Roeck. “Architectenbureau Eureka bedacht hoe er meer daglicht kon
het dus om kleine, betaalbare ingrepen die binnenkomen. Naast een eetruimte voor onze 230 leerlingen gebruiken we het lokaal
een wereld van verschil maken. nu ook bijvoorbeeld als film- en vergaderzaal.”
Vipruimte
Vlaamse scholen zoeken – meestal
noodgedwongen – naar een polyvalenter
gebruik van hun grote, weinig benutte
eetruimte. Daarbij gaan ze vooral na welke
andere klas- of schoolactiviteiten ze daar
kunnen organiseren. Het concept brede
school, waarbij ook externe organisaties
Zeven tips voor een
de schoolinfrastructuur kunnen gebruiken,
vindt in de Vlaamse scholen pas ingang
kwaliteitsvolle eetzaal
met mondjesmaat. Zeker in vergelijking
met pakweg Nederland en Duitsland.
Hoe bouw je een polyvalente eetzaal? In Naar een inspirerende leeromgeving - Instrument voor duurzame
“Maar er wordt wel al naar geïnformeerd”,
scholenbouw geven AGIOn, GO! en evr-Architecten zeven grote richtlijnen:
weet Denis Delhaise. “Gelukkig maar.
1. Reken qua oppervlakte 1,20 tot 1,40 m2 per leerling en deel het totaal door twee
Een eetruimte van een school naast de
(de meeste eetzalen laten hun leerlingen in twee beurten eten). Reserveer 40 tot 60 m2
sporthal kan bijvoorbeeld ook een perfecte
extra als je ook maaltijden bedeelt.
vipruimte zijn.”
2. Plan de eetruimte centraal in de school, tenzij je ze ook voor andere activiteiten gebruikt.
In dat geval zou het veelvuldig in- en uitlopen van leerlingen tijdens de lesuren de lessen kunnen verstoren.
3. Plan ze in een neutrale zone, tussen lawaai- en stiltezone in.
4. Is de eetruimte ook bestemd voor polyvalent gebruik, plan ze dan dicht bij de ingang of voorzie in
een aparte ingang voor externe gebruikers.
5. Als er ook een keuken is, sluit die dan af van de eetruimte en houd de deur dicht voor onbevoegden.
6. Zet in de eetzaal meubilair dat je makkelijk kunt verplaatsen, bijvoorbeeld als je de ruimte anders
wil inrichten.
7. Zorg ervoor dat het kunstlicht in de eetruimte minimaal 200 lux verlichtingssterkte heeft.
23

Tekst: Wim De Jonge
games
Schakelen
“De tijd dat computergames
in de klas alleen simpele
rekenspelletjes of
de leraar uit? woordpuzzels waren, ligt ver

achter ons”, zegt pedagoog
Jonathan Cops. “Nu gebruiken
we serious games waarin je
bijvoorbeeld als journalist
naar de Gazastrook wordt
gestuurd.” Moeten leraren dan
nog enkel op play drukken?
24 iSCHOOL MAGAZINE

games als leermiddel. Ook leerlingen met
game-ervaring staan daar meer voor open.
Alleen meisjes en aso-leerlingen zien wat
minder leerpotentieel in games.
Ook bij onze noorderburen zijn games hot.
Over tien jaar zullen ze een vast onderdeel
van het onderwijsprogramma uitmaken,
zo verwacht de helft van de leraren. Maar
op dit moment zijn we daar nog lang niet
aan toe, ook niet in Vlaanderen: minder
dan een op tien van de Vlaamse leerlingen
gebruikte vorig schooljaar games in een
educatieve context.
Saai en OuderweTS
Welke games duiken er zoal op in de
klas? Cops: “Vroeger zag je er heel wat
spellen die op een behavioristisch drill- “Die streven wel open leerdoelen na,
and-practice principe steunden. Je leerde zoals emoties opwekken en attitudes
wel dat zevenmaal zeven negenenveertig veranderen.”
is, maar je leerde niet inzien dat een
vermenigvuldiging in feite een optelling didaCTiSCH OpTimiSme
‘Stop je auto.’ ‘Toon je paspoort.’ ‘Open je van zeven plus zeven plus zeven enz. En waar staat de leraar in dit verhaal?
koffer.’ ‘Maak je zakken leeg.’ De instructies Moet die gewoon op play drukken of
van de Israëlische soldaat zijn kort. De tevreden zijn met een plaatsje achteraan
twintig Vlaamse leerlingen gehoorzamen. in de klas? Voor Jonathan Cops moet de
Zijn stem en vooral zijn machinegeweer leraar een coach zijn in een proces van
maken indruk. Dit is een van de strengst betekenisconstructie: “Hij biedt een context
bewaakte checkpoints aan de Israëlische aan, ondersteunt samenwerking in de klas,
Gazastrook. Zijn deze leerlingen op een nodigt de leerlingen uit om te reflecteren
avontuurlijke schoolreis? Nee, ze spelen en coördineert uitbreidingsactiviteiten.” De
online het Global Conflict Palestine. Absurd? rol van de leraar lijkt dus gevrijwaard.
Nee, leerlingen van nu zijn homo zappiens Er zijn wel sterke aanwijzingen dat
geworden: snel, ongeduldig, interactief en leerlingen veel leren van games, maar dat
multitaskend. ICT is de moedertaal van een zijn nog geen bewijzen. Volgens Geraldine
grote groep jongeren geworden. Games Clarebout, professor in de educatieve
in de klas lijken gesneden koek voor hen. is. Bovendien zaten er enkel externe technologie aan de KULAK, promoten
Eindelijk zullen ze beter en meer leren. Of beloningen aan die spellen vast én het sommige wetenschappers de heilzame
niet? waren gewoon saaie en ouderwetse effecten van games in het onderwijs
games. Meer dan een suikeromhulsel zonder dat ze daar veel wetenschappelijk
LeermiddeL gaven ze niet aan de leerstof.” De eerste onderbouwde redenen voor geven.
“Leraren zien meer nut in games dan generatie games die het onderwijs Maar ze begrijpt het enthousiasme wel:
leerlingen”, zegt Jonathan Cops. De gebruikte, gaven de leerlingen ook niet “Dit didactische optimisme is niet nieuw.
pedagoog bij het Leuvense Groep T de kans om dieper te leren, het leren Toen radio, tv en video opkwamen, dacht
ondervroeg online 1028 leerlingen van het bleef beperkt tot zogenaamde gesloten men ook dat ze het onderwijs drastisch
secundair onderwijs en 301 leraren van leerdoelen: feiten onthouden, concepten zouden veranderen. Leerlingen zouden
alle onderwijsniveaus. Uit de antwoorden definiëren en illustreren, verklaringen en meer gemotiveerd zijn en meer leren. Maar
op zijn steekproef blijkt dat vooral de specifieke procedures toepassen. In de zo eenvoudig is het helaas niet.”
mannelijke leraren en de leraren met (veel) educatieve spellen of serious games
game-ervaring zich interesseren voor zit meer potentieel. Jonathan Cops:
25

“Over radio, tv en
video was men ook
optimistisch.”
rangLijSTen
Een nieuw leermiddel, zoals games, kan
volgens Clarebout wel even voor een
boost van motivatie bij de leerlingen
zorgen. “Maar zodra het nieuwe ervan
af is, kan hun leermotivatie weer snel
op het gewone niveau komen.” Stellen
dat educatieve games het leren zullen
beïnvloeden vindt Clarebout evenmin
vanzelfsprekend: “Sommigen noemen een
educatief spel een contradictio in terminis.
Door het spel op te nemen in een schoolse
omgeving dood je het speelse karakter.
Daarnaast moeten we rekening houden
met de percepties van de leerlingen: als ze
spelletjes echt als een spel opvatten, dan is
de kans dat ze ervan leren kleiner. En wat
met het competitie-element? Stimuleren
we niet te zeer de extrinsieke motivatie die Games in de klas – de top vijf
bij games hoort? En wat met de ranglijsten
Het web bulkt van het edutainment, spelletjes met een licht educatieve inslag. Maar de leereffecten van
die je vaak bij games vindt? Leerlingen met
die games zijn veelal beperkt. Serious games leveren meer op, want ze steunen op ernstig pedagogisch en
een laag zelfvertrouwen kunnen hieronder
wetenschappelijk onderzoek. Dit is de top vijf van pedagoog Jonathan Cops:
lijden.” Veel vragen, waarop onderzoek nog
geen eenduidig antwoord geeft. 1. vOOr HeT KLeuTerOnderwijS:
bOb de bOuwer
SimuLaTie Bob de Bouwer is een behendigheidsgame dat de motorische vaardigheden van de kleuter ontwikkelt.
Houden we games dan maar beter in de De eye toy versie van de bekendste aannemer ter wereld spreekt de kinderen bijzonder aan. Een eye toy
huis-en slaapkamer? Dat wil Geraldine camera filmt alle bewegingen van de kleuter. Zo kan hij in het spel meespelen.
Clarebout niet gezegd hebben: “Een spel
kan passen in de context van een ruimere 2. vOOr HeT Lager OnderwijS:
leeromgeving. Games doen ons nadenken mOnKeY TaLeS, de vaLLei van de jaKHaLS
over de manier waarop we momenteel In dit game bevat vooral rekenoefeningen. Het volgt het leerplan wiskunde voor het vijfde leerjaar.
vorm geven aan onderwijs. Eerder dan Het is uitgegeven bij een handboek wiskunde van uitgeverij Die Keure.
de vraag te stellen of we al of niet games
gebruiken, moeten we ons afvragen of we 3. vOOr HeT SeCundair OnderwijS:
het onderwijs niet anders moeten inrichten. de reeKS gLObaL COnfLiCTS
Een game (of een simulatie) kan best In dit game is de speler een journalist die informatie moet inwinnen over een lokaal conflict. In het game
passen in een langlopende taak of project. Palestine is dat het conflict tussen Palestijnen en Israëli’s, in Sweatshops gaat het om vermeende kinderarbeid
Het zou zelfs heel effectief kunnen zijn. Al in een fabriek in Bangladesh. Gratis demo’s speel je op www.globalconflicts.eu. Bij aankoop van de
bij al is de leraar de belangrijkste speler in games krijg je ook een volledig uitgewerkte didactische handleiding (Engelstalig).
dit verhaal. Hij bepaalt hoe het spel in het
leerproces wordt ingepast.” Geen game 4. vOOr LeerLingen meT een funCTiebeperKing:
over dus voor de leraar. STudiO 4
Studio 4 is een behendigheidsgame dat functies als associëren, herkennen, tellen … traint.
Het game mikt vooral op kleuters.
5. vOOr CreaTieve dOe-HeT-zeLverS:

je eigen game
Wil je nog een stap verder gaan, bouw dan samen met je leerlingen een game uit. Je evolueert van passieve
gebruiker naar co-constructor van een game. Je ontwikkelt zelf avatars, scenario’s, plot … Voorbeelden vind
je op www.game-maker.nl en eu.spore.com/splash.cfm
Meer info: www.gamesalsleermiddel.be – community en onderzoek rond videogames
26 iSCHOOL MAGAZINE
Monkey
m o p 2 8 ju n i bij ons
Ko S n u ffelzone
ga m e n in d e
kenrock
van Pennenzak
Gamen en tegelijk
wiskunde oefenen!
Nu reeds verkrijgbaar voor het 5e en 6e leerjaar.
Vanaf september in de boekhandel voor alle leerjaren.
www.monkeytalesgames.com
VAKANTIETIP
Ideaal voor wie een beetje wiskunde
moet oefenen in de grote vakantie.
Download de folder voor de ouders via
www.educatief.diekeure.be/educatief/lager
€ 19,95 (online kopen)
€ 24,95 (cd-rom, incl. portkosten)
Bij een gegroepeerde bestelling van ouders, krijgt de school 10% korting!
Kleine Pathoekeweg 3 - 8000 Brugge - T 050 47 12 88 - F 050 47 12 87 - E educatieve.uitgaven@diekeure.be
Monkeytales_A4_2011.indd 1 20/05/11 11:01

e
TOepaSSing
servic diepvriezer: TijdbOnuS

vOOr iCT-COÖrdinaTOren
de vraag “ICT coördinatoren kunnen veelal niets meer doen dan
problemen fiksen in plaats van zich bezig te houden met
inhoudelijk werk. Door de vele problemen met computers
“Als de bel gaat, is het bij ons een echte rush zijn leraren bovendien niet zo snel geneigd om ICT actief
naar de toiletten. Er zijn er gewoon te weinig, in te zetten in hun lessen.” Klinkt het je bekend in de oren?
IT’er Frank Bevers zoekt tijdwinst voor ICT-coördinatoren in
want onze school is sterk gegroeid. Wat zegt Deep Freeze. Dat is een programma dat de oorspronkelijke
de onderwijsreglementering hierover?” configuratie van schoolpc’s (Windows en Mac) na afsluiten
volledig herstelt, wat er voordien ook mee gebeurd is.
In scholen vallen de plasmomenten samen met de pauzes. Herinstalleren of images terugplaatsen hoeven niet meer.
Dat zorgt voor een piektoeloop. Om die op te vangen moeten Gebruikers kunnen documenten, afbeeldingen, muziek enz.
er voldoende toiletten zijn. Voor kleuters moet er één urinoir wel bewaren op een aparte partitie, die het programma met
per 15 jongens, één toilet per 15 meisjes of 25 jongens en rust laat. Omdat het oplossing is op kernelniveau vertraagt
één kraan per 20 kleuters zijn. Uiteraard dient het sanitair op het programma de pc niet. Er is een standaardversie
kleutermaat te zijn. Bovendien mogen kleuters de deurtjes (beheer per pc) en een netwerkversie (centraal beheer).
niet zelf kunnen sluiten aan de binnenzijde en moeten Aankoop is eenmalig, je moet er het eerste jaar enkel
leraren van boven de deur toezicht kunnen houden. Voor onderhoud en updates bij nemen.
het lager- en secundair onderwijs gelden dezelfde aantallen In oktober komen er demo-ontbijtsessies voor
als voor kleuters, en moet er daarnaast ook één kraan per schooldirecteurs en ICT-coördinatoren, maar je kunt
vier toiletten of urinoirs zijn. De leerlingen moeten de deuren nu al gratis proefversies downloaden (30 dagen,
overigens zelf kunnen sluiten, al moet dat slot ook van aan maar op speciale aanvraag kan het ook langer):
de buitenzijde geopend kunnen worden. Daarnaast gelden
er enkele comforteisen voor de sanitaire ruimte: ze moet http://nexco.be/deepfreeze.php
verlucht en minimaal verwarmd kunnen worden en beschut
zijn tegen guur weer. De inplanting van de sanitaire ruimte is
best niet vlak naast de eetzaal. Verder geldt dat hoe jonger
de leerlingen zijn hoe dichter de toiletten bij hun klassen of
speelplaats liggen en dat iedere school minimaal één toilet
voor personen met een handicap heeft. Voor leraren en meTHOde
personeel moet er één gescheiden sanitaire ruimte, telkens
aangeduid met een pictogram van mannen of vrouwen. Qua
aantal hier: er moet één toilet per 15 vrouwen of 25 mannen SLimmerKunde
en één urinoir per 15 mannen, één wastafel per sanitaire
ruimte en één kraan per vier toiletten of urinoirs zijn. Hoe doe je leerlingen meer en beter leren via weblogs,
Google Docs, podcasts, Youtube, wiki’s en microbloggen?
www.gezondheid.be In Slimmerkunde vind je op die vraag een twintigtal
antwoorden. Slimmerkunde is een didactische methode
© Ivan Mervillie waarmee je de digitale vaardigheden bij leerlingen op
zo’n manier ontwikkelt, dat ze die efficiënter inzetten bij
hun studie en hun leven binnen en buiten school. Je kunt
voor elke leerling een eigen route uitstippelen, maar de
drie pijlers van de methode zijn voor iedereen dezelfde:
samenwerken in teams; iets nieuws ontwikkelen; resultaten
realiseren die zinvol zijn voor iemand anders. Ook op
items als animaties, vod- en screencasts, auteursrecht en
plagiaat kun je inzoomen. Het laatste hoofdstuk is volledig
gewijd aan evaluatie.
Aan Slimmerkunde kunnen leerlingen zelfstandig werken.
Je kunt de methode inzetten als zelfstandig project, als
onderdeel van lessen ICT, Nederlands en maatschappijleer,
of bij lesuitval, e-learning en ouder/leerling-cursussen. En
de leraren worden er ook mediawijzer van.
www.malmberg.nl
28 iSCHOOL MAGAZINE

LeeS- en KijKbOeK
appgeneraTie vingerSurfT
Peuters en kleuters vingersurfen liever dan dat ze met een
muis van site naar site klikken. Tot die conclusie komt de
Stichting Mijn Kind Online. Samen met Z@ppelin en NTR
Jeugd onderzocht de Stichting hoe kinderen omgaan met
het internet. De appgeneratie speelt nog wel met poppen,
maar zegt niet nee tegen interactieve prentenboeken waarin
ze de gebeurtenissen zelf kunnen sturen. Ze gaan online met
desktop computer of laptop, maar steeds meer ook op een
tablet pc.
Wat is normale mediaontwikkeling van jonge kinderen?
Hoe surfen en spelen ze en wat zeggen ouders over het
mediagebruik van hun jonge kinderen? Het antwoord op
die vragen én aanbevelingen voor makers van websites en
apps, opvoeders en begeleiders, onderwijs en kinderopvang
lees je in het boek app noot muis – Peuters en kleuters op
internet.
www.vanbuurtboek.nl - www.mijnkindonline.nl
WIN: Voor vijf lezers van iSCHOOL ligt een

gratis exemplaar te wachten van app noot
muis – Peuters en kleuters op internet. Van
Buurt Boek BV, Uitgeverij voor ICT-onderwijs.
Mail naar redactie@schoolmagazine.be. De
winnaars krijgen hun boek thuis gestuurd.
COmpuTerS Kiezen
Slimm er t
e
deSKTOp, LapTOp Of ipad?
gaan m
om
t bij je
interne tips om
et
ie é n
stu d
r te leve
n! Desktop, laptop of iPad, wat wordt het? De Tijd weegt ze
slimme
alle drie tegen elkaar af in een ICT-dossier. Samengevat:
f
Voordelen van Voordelen van Voordelen van
desktop laptop tablet of iPad
Goedkoper Gemakkelijk te vervoeren Compact lichtgewicht
Minder gevoelig voor Alle toepassingen Intuïtief en handig

diefstal en dataverlies beschikbaar tijdens meetings
Slimmerkunde Gemakkelijker
uitbreidbaar en duurzamer
Meer geschikt voor
tikwerk dan iPad
Interessant als
aanvullend toestel
Gebruiksvriendelijker Verbruikt doorgaans minder Start sneller

door groter scherm energie dan desktop op dan laptop
BN 978 90 345 7239 4

www.detijd.be
541430
2-12-10 14:33
29

vice
ser graTiS brOCHure
ergOnOmie
Dyslexiesoftw
fLaTSCreenS maKen are!
En nu?
LeTTerTjeS KLeiner Inspiratiebron
bij de implem
entatie van
ICT-hulpmidde
len binnen he
t zorgbeleid
van de school
Hoe komt het dat letters op de computerschermen die je
vandaag in de winkel koopt kleiner lijken? En wat kun je
daaraan doen? De huidige computerschermen hebben
een resolutie van 1920x1080 pixels, het zogenaamde
HD-formaat. Afbeeldingen en video’s in deze resolutie worden
met veel detail weergegeven. Nadeel is dat een lettertype
van bijvoorbeeld 12 punten kleiner wordt getoond dan op
een scherm van 1024x800 pixels. Vroeger kon je de resolutie
op een CRT-scherm aanpassen zonder kwaliteitsverlies, maar
met de huidige flatscreens of TFT-schermen is dat anders.
Die werken enkel perfect in een bepaalde resolutie. Verlaag
je de resolutie van zo’n scherm, dan gaat de kwaliteit duidelijk
achteruit. Daar staat tegenover dat je in elke moderne
browser of tekstverwerker kunt inzoomen op tekst of beeld.
Druk de CTRL-toets in van het toetsenbord en rol dan met
je muiswieltje binnen je browser. Op die manier kun je
comfortabel in- en uitzoomen.
dYSLeXieSOfTware! en nu?
Voor 60.000 leerlingen in onze Vlaamse scholen is lezen en/
L
of spellen een ware kwelling. Dankzij de computer kunnen
ze vandaag toch alle kansen krijgen die ze verdienen.
Voorleessoftware kan namelijk teksten voorlezen en typen
lukt met minder fouten … Dyslexiesofware! En nu? is een
online boekje dat leraren, directies en ouders antwoord
geeft op vragen als: mag een leerling spellingcontrole
gebruiken bij dictee of toetsen? Leert hij wel schrijven en v
lezen als hij nu al software gebruikt? Hoe zit dat tijdens
examens? Kan een leerling de eindtermen halen als hij niet
s
kan spellen zonder hulpmiddelen? Hoe leer ik als leraar E
of ouder die computerprogramma’s gebruiken? Waar
bestellen we aangepaste digitale boeken voor leerlingen
met een leeshandicap (ADIBoeken)? Enz. De brochure
kan dienen als een overleginstrument tussen ouders
en school. Schoolteams vinden er ook tips in terug om
dyslexiesoftware met succes in te voeren.
www.ond.vlaanderen.be/leerzorg/nieuw/
dyslexiesoftware.htm - gratis download
w
30 iSCHOOL MAGAZINE
OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 30 30-05-11 11:53 ADV LU

at i v . be
u c as cr e
l
d w E l
a lt i j a t i v
E r i s ucas c r E
E E n l r t
E b u u t
in d wer p e n – G e n t – Mec
h e le
te M s
n
e
–
–
M
t u
e e rh o u
r nh o u
t
s e l A A r – Ant i n t-t r u iden –

A Art n–s en
A r e – s c h ot e e n – Z o nh oV
roesel nh oV
i s e M – Vr o e
-Be
Ve lte M
LU CA
crea S
voor al uw inlijstingEn,
schildEr-, tEkEn-, school-,
En hobbymatEriaal
OPMAAK
ADV
vraag uw gratis offErtE
voor al uw schoolmatEriaal
ISCHOOL03
LUCAS
aan dE bEstE prijs.
www.lucascreashop.be | www.lucascreativ.be | tel: 014 30 04 75 | info@lucascreativ.be
ALG.indd JUNI
1 2011.indd 31
tiv LUC A S
creativ
30-05-11 17:21
04-03-11 11:53
Schoolvoorbeelden
Elk trimester flitst de iSCHOOL-fotograaf een merkwaardig
schoolgebouw. Van binnen en van buiten. In deze editie:
de Sint-Ludgardisschool in Merksem.
Twaalf nieuwe lokalen, sanitair en een sporthal. Dat moesten de bvba Wollaert architecten
verenigen met het bestaande schoolgebouw. Gie Wollaert: “De focus lag van bij de
start op ruimtegevoel, duurzame materialen en beperkte middelen. Dan kom je uit bij
een gebouw dat op palen zweeft, met: volledig open gangen, vloerverwarmde lokalen,
onbewerkt staal en beton, en véél natuurlijk licht. Het canvas met de ballonnentekening
vrolijkt de binnenkoer op. Makkelijk en goedkoop te vervangen als de school eens wat
anders wil.”
32 iSCHOOL MAGAZINE

Tekst: Jan T’Sas
Foto’s: Ivan Mervillie
Elk klaslokaal heeft een complete glazen wand. Het verluchtings-

systeem maakt vensters in feite overbodig, maar voor het goed
gevoel heeft elke klas er een.
De muren van steenkorven zijn een vast esthetisch element in

de hele nieuwbouw. En passant dempen ze het geluid van de
speelplaats.
Draai de tussenwanden en schuif ze weg: drie klaslokalen worden

één grote zaal voor oudercontact en personeelsvergadering.
33

Alle opbergruimte huist achter schuifwanden van goedkope
OSB-platen. Elke klas kreeg zijn eigen blauwtint. Wasbekken en
verluchtingsrooster zijn naadloos ingewerkt.
34 iSCHOOL MAGAZINE

In de toiletten lopen de tegels door van vloer naar muur. Met Lamellen brengen het zonlicht binnen of houden het buiten.
grote spiegels wordt ook daarop bespaard. Spiegels zijn namelijk Verstelbaar voor elke klas. Op elke verdieping is er ook een
heel goedkoop. loopgang tussen glas en staal. Rode loper voor de glazenwasser.
35

et aan
h
vraag
trick
Pa
de vraag: Marieke Rommel
“Mijn laptop werkt de laatste tijd zo traag.

Kan ik dat zelf oplossen of moet ik hem laten
nakijken? En hoe kunnen we onze computers
beveiligen tegen diefstal?”
Marieke Rommel, leraar Frans aan het KA in Eeklo
Patrick Keysabyl
de anTwOOrden
je COmpuTer reanimeren
“Trage computers hoef je niet meteen te vervangen. Met enkele
kleine ingrepen schenk je ze een nieuw leven. Op het web vind
je heel wat gratis tools.” Een overzicht:
Algemeen onderhoud
1. CCleaner System Care: www.piriform.com/ccleaner
Meer info: http://kijkenbegrijp.net/ content/ccleaner
2. Advanced SystemCare: www.iobit.com/advancedsystemcareper.html
Meer info: http://kijkenbegrijpnet/content/iobit-software
In elke iSCHOOL reageert
Controleren op virussen
Patrick Keysabyl, ICT-
1. Gratis virusscanners: AVG: http://free.avg.com/nl-nl/startpagina
coördinator nog voor het wiel Avast: www.avast.com/free-antivirus-download
werd uitgevonden, op vragen en Immunet: www.immunet.com/main/index3.html
problemen van collega’s. In deze Microsoft Security Essentials:
www.microsoft.com/nl-be/security_essentials/default.aspx
editie: hoe doe je je computer
Panda Cloud Antivirus: www.cloudantivirus.com/nl/
sneller draaien en hoe beveilig 2. Online controleren op virussen
je hem tegen diefstal? En Symantec Security Check: http://security.symantec.com
aansluitend: klus- en reistips. Housecall: http://virusscan.zdnet.be/housecall/virus_zd.asp?land=be
Wil je ook advies van hem over
Malware opsporen en verwijderen
een ICT-probleem in klas of 1. Adaware: www.lavasoft.com
school? Mail naar: 2. Spybot: www.safer-networking.org/nl/index.html
redactie@ischoolmagazine.be Meer info: http://kijkenbegrijp.net/content/adaware-spybot
3. Malwarebytes: www.malwarebytesorg
Je gezonde computer fit en jong houden

1. Returnil Virtual System: www.returnilvertualsystem.com
Meer info: http://kijkenbegrijp.net/ content/iobit-software
2. Winresue: www.superwin.com/frescuemenu.htm
Een back-up maken

Syncback: www.2brightsparks.com/syncback
Meer info: http://kijkenbegrijp.net:content/backups-maken-enof-mappen-
synchroniseren-met-syncback
36 iSCHOOL MAGAZINE

PATRICKS VAKANTIETIPS
Klussen
Diefstal voorkomen 1. Hoe vervang je een cilinderslot? Of hoe installeer je een draadloos alarmsysteem?
Als je dat zelf wilt doen, vind je klustips, zowel per ruimte als per project op
“Ooit wandelde een onbekende het bureau www.ikdoehetzelfwel.be
van mijn vrouw binnen. Hij nam haar
2. Ben je op zoek naar een online ontmoetingsplek voor (ver)bouwers? Dan moet je bij
laptop mee en zei dat hij daarop iets moest
Start to Build zijn. De rode draad van dit platform zijn de bouwprojecten zelf. Aan de hand
mel installeren. Die onbekende was gewoon van een persoonlijk dagboek kun je je (ver)bouw- of kluservaringen delen. Je vindt ook hier
een koelbloedige dief. een rist klustips.
www.gamma-belgie.be (rubriek Klustips)
Diefstal van computers kun je nooit
helemaal uitsluiten. Maar met de volgende 3. Bij Hubo vind je online doe-het-zelf fiches voor bouw, decoratie, elektriciteit, tuin en
tips kun je de risico’s wel behoorlijk verwarming. Maar de site maakt je ook wegwijs in (werken met) gereedschappen. Bij veilig
klussen lees je hoe je veilig omgaat met chemisch spul. Hoe je orde brengt en houdt in een
beperken. Hoe meer tips je in de praktijk wirwar van kabels, ontdek je bij de doe-het-zelf tips. Ook bij Brico vind je klusfiches sinds
brengt, hoe hoe minder kansen je dieven jaar en dag.
geeft.” Acht tips: www.hubo.be (rubriek Doe-het-zelf) en www.brico.be (rubriek Bricofiches)
1. Installeer een alarmsysteem in de computerklas.

Meestal staat de server constant aan. Je kunt er een
webcam op installeren die het lokaal in de gaten
houdt.
Reizen
1. Geleide gidsen in Vlaanderen op je mp3-speler of smartphone, vaak gratis.
2. Beveilig laptops met een speciale beveiligingskabel.
www.storynations.com
Er bestaat ook software om je gestolen laptop op te
2. Interessante stadswandelingen in België
sporen.
www.euroreizen.be/trips/index.html
3. Stel je eigen fietsroutes samen via het fietsknopennetwerk in Vlaanderen en een
3. Neem de laptop mee naar huis. Let erop dat de
deeltje van Nederland www.fietsnet.be
inhoud niet kan gewijzigd worden. Vaak installeren
4. Fietsroutes in Vlaanderen www.fietsroute.org
de kinderen er zaken op die daar beter niet op
5. Reisverhalen, citytrips en interessante aanbiedingen
komen. Ik gebruik hiervoor Returnil.
www.zoover.nl en www.take-a-trip.eu/nl
6. Vliegtuigvluchten zoeken www.skyscanner.nl
4. Licht de pers beter niet in wanneer je bijvoorbeeld
7. Europese lowcostvliegtuigmaatschappijen www.qfly.nl
een nieuwe computerklas hebt. Ik ken een school
8. Goedkope hotels en vliegtuigreizen boeken www.ebookers.com
die dat wel deed. Nog geen week later was die klas
9. De ideale reisgenoot bij een reisroute opstellen, restaurants, hotels,
leeggeroofd.
parkeerplaatsen vinden enz. maps.google.com
5. Maak vaste computers met een ketting en een klein

hangslot vast aan de tafel. Monteer het slot zo, dat
de computerkast niet open kan. Patricks blog
Patrick - april- 2011
6. In een van mijn scholen hangt in elke klas een poster

bij de computers met deze tekst: ‘We hebben Digibordtools maken in een
tien jaar gespaard om deze computers te kunnen
kopen, neem ze niet weg in tien minuten.’ En met
YURLS-pagina
“Gisteren was de laatste les aan de postgraduaatopleiding voor
een afbeelding van een dief erbij. Geen idee of het
ICT-coördinator in Brussel (HUB). Onze cursisten moesten er
helpt, maar zolang die posters er hangen, zijn nog aan elkaar een deel van hun opdrachten voorstellen, die ze in
geen computers gestolen. de loop van de voorbije veertien woensdagen gekregen hadden.
Het werd een heel vruchtbare namiddag. De meeste cursisten
7. Houd een inventaris bij van alle computers met hun hadden tijd noch moeite gespaard om hun opdrachten boeiend
serienummer. Breng eventueel met een alcoholstift in te vullen. Een voorbeeld: verwerk een leuke digibordtool in
een niet onmiddellijk zichtbare markering aan. een YURLS-pagina. Zo sloegen ze twee vliegen in één klap: ze
grasduinden tussen de vele bestaande tools voor een digitaal bord
8. Zelf ken ik geen scholen waar vaste computers én ze leerden werken met YURLS. Bewonder de resultaten op
werden gestolen, maar in elke school is al wel eens http://digibordtools.yurls.net/nl/page.”
een laptop verdwenen. Of die daarom gestolen is,
weet ik niet, maar het is wel vreemd. Berg laptops Reageren? Patricks blog: www.site4school.net
op in een gesloten kast wanneer je ze niet gebruikt.”
37

PUBLIREPORTAGE
Educatieve gadgets voor een

optimale schoolmarketing en
veiligheid Steeds meer scholen maken bewuste keuzes als ze schoolmateriaal
aankopen. Niet alleen selecteren ze bewuster pennen en boeken,
ook de aankoop van sportkledij, gadgets enz. gebeurt meer
doordacht.
Een voorbeeld: Als jouw leerlingen geen de gangen. Samen met L’EXSELLENT L’EXSELLENT op dinsdag 6 september een
fluo veiligheidsvestje willen dragen, komt dokterde de school het simpele plan huisbeurs in het feest-en seminariecomplex
dat waarschijnlijk doordat ze die vestjes uit om voor alle 18 klassen een gymzak De Vesten in Laakdal. Hier kun je bij een
niet hip of cool vinden. Je kunt hen dan wel in een aparte kleur te voorzien. Aan hapje en een drankje kennis maken met
verplichten ze te dragen, maar nog beter is elke gymzak werd bovendien een tal van nieuwigheden op het gebied
het om een oplossing te zoeken die wel hip persoonlijke naamsleutelhanger bevestigd. van gadgets, relatiegeschenken en
of cool is. In dit geval kun je overschakelen Zo kon de onderhoudsploeg of de promotionele kleding. Natuurlijk zijn
op een fluorescerende rugzakhoes die veel schoolverantwoordelijke snel achterhalen de gekende klassiekers ook uitgebreid
leerlingen wel cool vinden. De rugzakhoes bij welke klas en welke leerling de verloren aanwezig. Wil je erbij zijn? Mail naar
wordt gewoon over de rugzak gespannen. zak hoorde. Dit is maar een voorbeeld van Alexander@3920.be.
Die nuance zorgt natuurlijk wel voor een een simpel gadget waarmee L’EXSELLENT,
grote besparing in je budget. Je betaalt dankzij zijn jarenlange ervaring, een veranTwOOrd
voor zo’n rugzakhoes een redelijke prijs typische schooluitdaging wist aan te maaTSCHappeLijK
en in tegenstelling tot de ‘saaie’ hesjes is pakken. Ondernemen (vmO)
de aankoop wel efficiënt. Om die redenen Kleine tips en informatie met een groot Ons bedrijf werkt momenteel hard aan een
doen steeds meer scholen een beroep op resultaat over al je schoolkledij, gymzakken, gedragscode Verantwoord Maatschappelijk
een echte deskundige. gadgets, veiligheidsitems e.d. krijg je van Ondernemen (VMO). Deze gedragscode
L’EXSELLENT via www.3920.be omvat elementen als kinderarbeid, beleid
muLTinaTiOnaLS gevaarlijke stoffen (ROSH) , discriminatie,
L’EXSELLENT uit Lommel is een grote miniOndernemingen pesten en dergelijke. Al onze medewerkers
speler in de relatiegeschenkenbranche. Hij Verschillende miniondernemingen die en de bedrijven die voor ons werken zullen
specialiseert zich ook in schoolgadgets. Bij klant waren bij L’EXSELLENT vielen de deze gedragscode ondertekenen.
L’EXSELLENT weten we welke producten jonste jaren in de prijzen. L’EXSELLENT De volledige gedragscode Verantwoord
wel effect hebben bij de kinderen. Het is dan ook uitgegroeid tot een vaste Maatschappelijk Ondernemen zal officieel
gros van onze klanten zijn namelijk de waarde voor klassen die een dergelijke worden voorgesteld op de huisbeurs op 6
multinationals van vandaag die miljoenen onderneming oprichten. L’EXSELLENT september.
spenderen aan marktonderzoek over wat levert artikelen tegen erg scherpe prijzen,
kinderen en jongeren graag krijgen. alsof de minionderneming een echte Voor meer informatie: www.3920.be
”Precies daarom kunnen scholen bij wederverkooporganisatie is.
ons professioneel advies krijgen over de Natuurlijk worden ook deze leerlingen
aankoop van hun gadgets, kledij en andere indien gewenst met raad en daad
artikelen die ze vaak moeten aankopen. bijgestaan. Want: “de kinderen van nu zijn
Heel wat scholen doen al jaren een beroep de klanten van de toekomst!”
op onze kennis en ervaring”, aldus Lex
Schröer zaakvoerder van L’EXSELLENT. Tien jaar
Een bedrijf dat 10 jaar bestaat, bewijst dat
TipS & advieS het ook een economische crisis aankan.
Een schooldirecteur stelde vast dat zijn L’EXSELLENT is niet enkel zo’n bedrijf, het
leerlingen hun gymzakken altijd vergaten is ook een betrouwbare handelspartner.
in de gymzaal of lieten rondslingeren in Vanwege het 10-jarig bestaan organiseert
38 iSCHOOL MAGAZINE

Geen dag gaat voorbij of je botst via websites, nieuwsbrieven,
de
er
ond
n er filmpjes, magazines … op al of niet nieuwe technologische
scan
hoogstandjes. Voor dit nummer ging iSCHOOL op zoek naar
eenvoudige, creatieve uitvindingen. Is de vrachtpatser binnenkort
ook te koop in Vlaanderen? En wie volgt het voorbeeld van het Da
Vinci Atheneum in Koekelare met de slimme automaat?
vraCHTpaTSer SLimme auTOmaTen

Als student aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht moest ontwerper René In het Da Vinci Atheneum in Koekelare zijn de automaten slim. Een simpele timer
Bijsterveld vaak zeulen met grote tekenmappen of gigantische constructies en zware blokkeert de muntinworp tijdens de lesuren. Een tweede schakelt de automaten
voorwerpen. Moegezeuld ontwierp hij een eenvoudig fietsaccessoire: de vrachtpatser. geregeld volledig uit om energie te sparen. En er zijn nog andere voordelen.
In 2010 werd hij er laureaat mee in de ontwerpwedstrijd van HEMA. “De vrachtpatser
maakt het leven makkelijker en leuker”, zegt Bijsterveld. De timer die de muntinworp toelaat of blokkeert, zit niet de automaat zelf,
Ook de HEMAnd, een ontwerp van Yanti Slaats (Hogeschool Amsterdam), nam de maar in de schakelkast. Eén timer volstaat om alle automaten te bedienen die
Nederlandse winkelketen in productie. Je zet de praktische boodschappenmand op die stroomkring aangesloten zijn.
eenvoudig met je snelbinder vast.
Leerlingen die tijdens de les een toiletbezoek voorwenden om een drankje of
tussendoortje uit de automaat te halen, zijn eraan voor de moeite. Tijdens de
lesuren blokkeert de timer de muntinworp.
De vrachtpatser is uitvoerig getest (ook door de ontwerper) en heeft
zijn praktische nut bewezen. De timer is verkrijgbaar in de groothandel en kost tussen de 70 en 100 euro.
Makkelijk te monteren op elke gewone fiets, met eenvoudig gereedschap. In deze school installeerde de afdeling elektriciteit de timer, maar al wie een
attest BA5 heeft mag die klus klaren.
Geschikt voor transport van grote, lange en zware voorwerpen.
Stevig en duurzaam. Met een timer in de schakelkast kun je de muntinworp blokkeren, maar met
een tweede timer regelt deze school de koeling van de automaten. Zo schakelt
Scherp geprijsd: kost net geen dertig euro. hij ze uit na de avondlessen tot halfacht, tijdens het weekend en de
vakantieperiodes. Een automaat die het hele schooljaar door en de klonk rond
Niet enkel bruikbaar voor studenten en leraren, maar voor een ruim publiek gekoeld wordt, kost makkelijk 500 euro aan energiekosten.
Enkel te verkrijgen in één kleur. Elke automaat kan worden uitgerust met een of meerdere timers,
maar dat moet wel gebeuren in overleg met de eigenaar ervan
Op dit moment enkel te koop in Hema-winkels in Nederland. (Coca Cola, Drinkomat …)
COnCLuSie: een scherp geprijsd, slim fietsaccessoire dat de COnCLuSie: handig en goedkoop systeem voor scholen die misbruik
transportcapaciteit enorm vergroot. van snoep- of frisdrankautomaten willen voorkomen en energie willen
besparen.
www.hemaontwerpwedstrijd.nl en www.bijsterveldomgeving.nl www.davinci-atheneum.be
40 iSCHOOL MAGAZINE
OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 40 30-05-11 11:54 Ads-I

L EUK !
RE N =
LE
S
ADVIE
TRA INING
TIE
INSTALLA
G
CIERIN
FINAN
G
PL ANNIN €
Leren is leuk op www.vanerum.be/ischool
VANERUM België Kleine Schaluinweg 7, 3290 Diest

T 070 / 222 600 F 070 / 222 601 info@vanerum.be
Ads-Ischool-10092010.indd
OPMAAK 2
ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 41 14/09/10
30-05-1109:03
11:54
voo r
tiptsrips Een hotel in de vorm van een aubergine, computergeschiedenis
in de kelder … Inspiratie nodig voor de zomermaanden? Vijf
tips voor een IT- of architectuurtrip.
1. in een CapSuLe Onder de STerren

Moderne architectuur in bergdorpen in Oostenrijk of Zwitserland. Net zo zeldzaam als
een marmot spotten tijdens een wandeling in het hooggebergte. Maar modernisme
dwingt ook daar met mondjesmaat een plaatsje af, zelfs in behoudsgezinde dorpen.
Zo kun je binnenkort overnachten in een bed onder de sterren op de 2100 meter
hoge berg Piz la Ila in de Dolomieten. Met deze Capsula Alpina maakt Moritz
Craffonara een van zijn dromen waar. Maar misschien was de Engelse architect Sir
Norman Foster met zijn Chesa Futura (foto) een trendsetter. In 2004 zette hij een
appartementsgebouw neer in de vorm van een UFO, te midden van ouderwetse
chalets in Sankt Moritz. De eerste speldenprik deelde architect Peter Zumthor echter
al in 1996 uit met zijn Kurhotel Therme in Vals. Meteen goed raak, want de Zwitserse
architectenbond verkoos dit gebouw tot Gebouw van het Jaar en Zumthor kreeg,
mede dankzij deze realisatie in 2009, de Pritzker Prize. Zeg maar, de Nobelprijs
van de architectuur. Daardoor werd hem gevraagd naar een nieuw idee voor een
Foto: Ritsch48 (Flickr)
berghut in de buurt van Zermatt, aan de rand van de gletsjer Monta Rosa. Het
nieuwe gelijknamige berghotel lijkt in niets meer op de traditionele berghutten en
voorziet zelf in meer dan 90% van de benodigde elektriciteit en warmte. Een slim
gebouw, zoals ook de nieuwe Refuge du Goûter in de Haute Savoie moet worden.
De opening is voorzien voor medio 2012 en dan zal er twee jaar aan gewerkt zijn. De
constructie oogt spectaculair omdat ze vervaarlijk tegen de helling gebouwd is. Op
deze hoogtes ligt altijd sneeuw, maar nu speelt ook het figuurlijke sneeuwbaleffect.
Hightechgebouwen duiken zowat overal op. Enkele voorbeelden: het Grand Hotel
Tschuggen, het Riders Palace en het Dolder Grand Hotel. En architecten vinden ook
in skiliften en kabelbanen geknipte bouwwerken voor hun futuristische ideeën. Met
de Innsbrucker Nordkettenbahnen won Zaha Hadid in 2008 het Wereld Architectuur
Festival van Barcelona. Hypermoderne architectuur in de bergen: een perfect duo?
Ongetwijfeld voer voor lange, verhitte discussies, waarvan elke conclusie zal zijn: ‘De
gustibus et coloribus non est disputandum’!
Chesa Futura
http://wonen.blogo.nl/2008/02/13/chesa-futura-st-moritz-zwitserland/
Naar Fonkelend & futuristisch in De Morgen Magazine, 5 februari 2011
2. COmpuTermuSeum in de KeLder
De Commodore 64, de Atari ST, de eerste Mac, MSDos in al zijn blauwe glorie … En
wanneer had je nog eens een floppydisk in je handen? In het enige computermuseum
van België vind je een uitgebreide verzameling die overigens nog veel verder gaat in
de tijd: in de afdeling Burroughs de allereerste rekenmachine met afdrukmechanisme
(37 kg!), in 1886 uitgevonden door William Seward Burroughs, de eerste draagbare
rekenmachine uit de jaren ‘20 (7-8 kg), de Moon Hopkins uit 1921, de eerste
boekhoud- en facturatiemachine met rechtstreekse vermenigvuldiging. Je volgt een
chronologisch parcours over de geschiedenis van het elektronische geheugen. Dit
museum is het levenswerk van Jacques Laffut en huist in de kelders van Unisys, het
bedrijf waar hij marketing manager was. Hij leidt je gratis rond in zijn computermuseum,
maar je moet wel reserveren
Computermuseum - Bourgetlaan 20 - 1130 Haren (Brussel) - 02-728.05.27
Foto: Insel Hombroich
42 iSCHOOL MAGAZINE
42 iSCHOOL MAGAZINE

Partners for the Future
www.cordeel.eu

voo r
tiptsrips
3. inSeL HOmbrOiCH: LaaT je vervreemden
Het Museum Insel Hombroich in Holzheim bij Neuss (Düsseldorf) is een niet
alledaags openluchtmuseum. De idee is kunst parallel aan de natuur, het concept
minimalistisch.
Het museum bestaat uit meerdere delen. Er is een parkachtig landschap (beeldenpark)
met her en der verspreide tentoonstellingsgebouwen. Daarin worden moderne en
hedendaagse kunst tentoongesteld zonder veel uitleg. Ervaring en bevreemding
staan voorop. In de buurt ligt een voormalige raketbasis die is omgevormd tot een
suburbaan landschap met gebouwen en instellingen voor hedendaagse kunst en
architectuur. Daar vind je onder meer een nieuw gebouw van Tadao Ando.
www.inselhombroich.de
Foto: Insel Hombroich
4. reiS dOOr de geSCHiedeniS van COmpuTergameS

Een weekendje Berlijn in het verschiet? Of in de buurt van deze hippe stad? Reis
dan even zestig jaar terug in de tijd in het Computerspielemuseum. Je maakt een
tocht door de geschiedenis: van de ontwikkeling van de eerste computerspellen in de
fifties tot de hedendaagse moderne spelconsoles en 3D-games. En gamers hoeven
natuurlijk niet enkel passief toe te kijken.
Computerspielemuseum, Karl-Marx-Allee 93a, 10243 Berlin
Elke dag, behalve op dinsdag, open van 10 tot 20 uur.
Meer info en filmpje: www.computerspielemuseum.de/index.php?lg=en
Foto: CSM Foto Metzner - © Computerspielemuseum 5. meT de KabeLbaan naar jameS bOnd
Zin in een terrasje met een weergaloos uitzicht op gletsjers en meren, op de Eiger,
Mönch, Jungfrau en nog tweehonderd bergtoppen? Neem dan de kabellift in het
Zwitserse Stechelberg naar de Schilthorn (2973 m). Of geniet van deze natuurpracht
bij een maaltijd in het 360° draaiende restaurant op de Piz Gloria, de James Bond
berg. Het boeiende Touristorama-theater toont fragmenten uit de 007-film On Her
Majesty’s Secret Service, waarvan de Schilthorn het decor was.
www.treinreizeninzwitserland.nl/Schilthorn.asp
Foto: rt_sch_murre_ber_001_4f
44 iSCHOOL MAGAZINE

Lockers zonder zorgen
VERSTEVIGDE LOCKERS MET 2MM DEUREN
Elektronische sloten
Geen gedoe met sleutels!
Eenvoudig in gebruik én in beheer
Enkel stopcontact vereist, geen kabel of computer
Lockers zonder kosten

Wij installeren de lockers in de gewenste indelingen en locaties in de school.
Wij zorgen voor een compleet werkend system, onderhoud inbegrepen.
U rekent de huurprijs door aan de gebruikers.
Nog in ons gamma:

Traditionele lockers met cilinderslot of hangslot
Postvakken voor leerkrachten
Eurobox Garderobekasten, Gymkasten,
info@eurobox.be Uitgiftekasten,…
tel :03 353 71 81
fax:03 353 14 50 www.eurobox.be

zers
le eken
spr Waarvoor staat de i in iSchool?
Drie lezers vertellen welke i in hun leven belangrijk is.
inSpirerende Leraren inTenSief Trainen innOvaTief denKen

Björn Verhofstede Elke Van Hoeymissen Jo De Smedt
Leeftijd: 38 Leeftijd: 30 Leeftijd 36
Onderzoeker aan de Universiteit Gent rond Leraar informatica en wiskunde en lid Leraar plastische opvoeding aan het Sint-
het thema klimaatverandering. van de ICT-werkgroep van het Maria Donatiusinstituut in Merchtem.
Was architect en werkte bij de Vlaams Assumptalyceum in Laken. Beeldend kunstenaar.
Bouwmeester. Eén van de betere Belgische
Surfen is zijn passie. langeafstandlopers.
Werd in 2008 Belgisch kampioen veldlopen.
‘De klimaatverandering die op ons afkomt, ‘Twee jaar geleden gingen mijn loop- ‘Niet bezig zijn met de toekomst: ik kan
hoeft niet bang te maken. Ze nodigt ons prestaties plots bergaf. Na veel tests bleek het me in mijn kunst en op school niet
net uit om heel innovatief met de toekomst dat ik Colitis Ulcerosa heb, een darmziekte inbeelden. Een visie op de toekomst
om te gaan. Laten we gewoon nog maar die verwant is met de ziekte van Crohn. Ik ontwikkelen is het allerbelangrijkste wat
ons waterverbruik bekijken. Zullen we er worstel elke dag met de grenzen van mijn je je leerlingen kunt meegeven. Ik eis veel
beter in slagen om water vast te houden? lichaam. Elke zes weken ben ik een hele van hen. Ook al zijn ze maar tussen twaalf
Hoe krijgen we ons dagelijkse gebruik dag in het ziekenhuis voor een intensieve en vijftien jaar oud, ik raak thema’s aan die
van honderd liter naar beneden? Is het behandeling. Ik laat het hoofd niet hangen, in de academie thuis horen. Ik toonde hun
mogelijk om comfortabel te douchen ik wil bewijzen dat topsporten met een de documentaire over Banksy, lang voor
met minder water? Kunnen we toiletten dergelijke ziekte wél mogelijk is. Ook de die een Oscarnominatie kreeg. Ik wacht tot
ontwikkelen die geen spoelwater meer artsen doen hun uiterste best, ze willen de bel gaat en zeg dan: ‘En beeld je nu
gebruiken? Uiteraard moeten die vragen me weer op mijn oude niveau brengen. eens in dan alles wat je gezien hebt over
ook op school gesteld worden. Doorprik Voor een deel vecht ik terug uit eergevoel. Banksy fake is.’ Het mentale proces dat de
de vanzelfsprekendheden van vandaag. Kwatongen zeggen dat ik kapot getraind leerlingen dan afleggen, interesseert me.
Laat leerlingen innovatief zijn, laat ze ben. Voor hen wil ik terugkomen, mijn In mijn kunst werk ik de laatste tijd met
nadenken over alternatieven. De school is middelvinger opsteken en zeggen: ‘Nu het motto: ‘KULTUR/daar zit toch eigenlijk
de plek bij uitstek om die mind switch te stop ik met topsport.’ Ik doe sinds kort aan niemand op te wachten.’ Dat klopt, ook al
maken. Inspirerende leraren kunnen daar zweefvliegen, dan wil ik daar misschien worden we overspoeld met cultuur. Als we
in slagen.’ Belgisch kampioen in worden. (lacht) ’s ochtends het licht aanknippen, dan is
Op school ben ik er voor leraren die die schakelaar ooit een toekomstvisie van
hulp willen om ICT in hun lessen te iemand geweest. Daar is over nagedacht.
integreren. Onze school trekt voluit de Waarom worden de programma’s van
ICT-kaart. In elke klas vind je een draadloze Woestijnvis nu zo gesmaakt? Omdat
internetverbinding en een Smartboard. vijftien jaar geleden Bart De Pauw en Tom
Volgend schooljaar beginnen we met een Lenaerts de gekende televisieformats in
laptopklas. Valt dat experiment mee, dan vraag stelden en iets anders maakten.
wil de school voor elke leerling in een Iets innovatief. Zij durfden out of the box
laptop voorzien. Werken in een omgeving denken. Die houding hoop ik bij elke
die vooruit wil, is bijzonder motiverend. Dat leerling aan te wakkeren.’
leunt sterk aan bij het topsportgevoel, ja.’
Welke i is belangrijk in jouw leven? Laat het ons weten. Mail naar redactie@ischoolmagazine.be
46 iSCHOOL MAGAZINE

The Floor is Yours
Een positieve impuls

‘Met AirMaster® slaan we drie
vliegen in één klap: qua akoestiek,
voor het binnenklimaat
uitstraling en luchtkwaliteit’ Een werkplek is een leefomgeving. Desso’s klanten streven naar optimale
Directeur René van der Thiel – Sancta Maria Mavo omstandigheden. Een gezond leerklimaat op scholen. Of een rustige werk
omgeving met open kantoorruimtes en flexibele werkplekken. Hierdoor ontstaat
een behoefte aan oplossingen die de akoestiek en luchtkwaliteit bevorderen. Een
behoefte die Desso beantwoordt met twee producten met bijzondere kwaliteiten.
AirMaster® is het tapijt dat de lucht zuivert. Het houdt fijnstof vast en voorkomt dat het
weer in de lucht terechtkomt. Op de Sancta Maria Mavo ervaren leerlingen en docenten
Minder fijnstof in de lucht Eenvoudig
dan bij harde vloeren in onderhoud
inmiddels wat het naast luchtzuivering voor hen betekent: Geen geluid meer van stoelen
die voortdurend schuiven of voetstappen op de gang. Soundmaster® is de unieke
toevoeging op een tapijttegelrug die de akoestiek met zestig procent verbetert.
Een nieuwe dimensie in tapijt. Een positieve impuls voor het binnenklimaat.
Betere akoestiek Voor drukke locaties Desso NV | Robert Ramlotstraat 89 | B-9200 Dendermonde | België | www.desso.be
iSCHOOL in je eigen brievenbus

ABONNEER JE NU!
Fotowandelingen door nieuwe
schoolgebouwen, interviews
met doeners en denkers, de
nieuwste hardwaretrends, de
jongste educatieve software,
ergonomische snufjes, gratis
aanbiedingen en kritische
scans…
ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT De randomizer van iSCHOOL
blijft je ermee overvallen. Wil
je de volgende iSCHOOL in
je persoonlijke brievenbus
ontvangen? Dat kan. Leraren
betalen het educatieve tarief
van 15 euro voor een volledige
ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT jaargang (vier nummers).
Onderwijsinstellingen die
een extra nummer wensen,
architecten en bedrijven betalen
25 euro.
Mail naar
info@ischoolmagazine.be

od
pr
t en t
e
rd
ee
gr
t e con
e n
ï nt c te
ge du
l
le co digita
o
pr
de
nten
eer
e gr
ï nt
ge
a
digit
Het bewezen
Het bewezen
pad naar succes
pad naar succes
ge
m
ee
ns
ch
a
g
ge
on
l in
m
d
ke
er
ee
ik
st
ns
w
eu
nt
ch
o
ni
ap
g
on
e
ng
l lin
ne
de
io ke
ik
rs
ss
te
e w
of nt
un
pr o
in
l e
ne
g
io
e ss
of Uw aansluiting op het bijzondere
pr
Uw aansluiting op het bijzondere
Surf snel naar www.smartboard.be, succes gegarandeerd!

VSV België, Nijverheidslaan 60, 8540 Deerlijk T 056 313415 (erkend distributeur)
Surf snel naar www.smartboard.be, succes gegarandeerd!
VSV België, Nijverheidslaan 60, 8540 Deerlijk T 056 313415 (erkend distributeur)

iSCHOOL - Het Netoverschrijdend Medium Over Innovatie in Infrastructuur en Ict - Juni Juli Augustus 2011

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

iSCHOOL - Het Netoverschrijdend Medium Over Innovatie in Infrastructuur en Ict - Juni Juli Augustus 2011

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

iSCHOOL - Het Netoverschrijdend Medium Over Innovatie in Infrastructuur en Ict - Juni Juli Augustus 2011

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT

TIJDSCHRIFT DRIEMAANDELIJKS _nr 03_UITGAVE JUNI / JULI / AUGUSTUS 2011

ONAFHANKELIJK MAGA ZINE OVER ONDERWIJS, iNFRASTRUCTUUR EN iCT

ONZIN VAN PASWOORDEN I 5 UITTIPS I SLIMME AUTOMAAT EN DE VRACHTPATSER I GRATIS PC-UPGRADE

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 1 30-05-11 11:49

In samenspel met intelligente

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 2 30-05-11 11:49

Colofon Mijn kleine Arabische lente

magazine richt zich tot al wie interesse heeft in

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 3 30-05-11 11:49

Nieuwsbegrip Als de refter meer Games in

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 4 30-05-11 11:49

“Ik ben architect van de perfecte race”

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 5 30-05-11 11:49

Foto Istanboel protest internet @E.Civelek

inTerneT SpreeKT engeLS

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 6 30-05-11 11:50

Foto internaten @ Bert Vermeulen

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 7 30-05-11 11:50

nie anTwerpSe SCHOLen

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 8 30-05-11 11:50

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 9 30-05-11 11:50

Vlaamse leraren snakken naar

Als haringen in een ton

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 10 30-05-11 11:50

Steen en beton regeren 4. Kunstlicht de klok rond 5. Onveilige

3. Stinkende klaslokalen Zon en bomen als spelbrekers Zebrapad is zoenzone

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 11 30-05-11 11:50

nieuwe ergernissen? 1. Ruimte met

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 12 30-05-11 11:50

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 13 30-05-11 11:50

“Wij willen schoolgebouwen aan haar nieuw-

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 14 30-05-11 11:50

Kalwall® zorgt voor natuurlijke lichtinval

Kalwall® is een lichtdoorlatend bouwsysteem voor gevels en daken met extreem

I.Z. West-Grijpen Z2, Grijpenveldstraat 20, B - 3300 TIENEN

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 15 30-05-11 11:50

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 16 30-05-11 11:50

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 17 30-05-11 11:51

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 18 30-05-11 11:51 Zehn_S

Verwarming Koeling Ventilatie Luchtzuivering

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 119

Schoolrefters branchen uit

Steeds meer Vlaamse scholen maken van hun eetzaal – hun

1,20 tot 1,40 m2 per leerling. Dat is de

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 20 30-05-11 11:51

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 21 30-05-11 11:51

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 22 30-05-11 11:51

3. Plan ze in een neutrale zone, tussen lawaai- en stiltezone in.

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 23 30-05-11 11:52

de leraar uit? woordpuzzels waren, ligt ver

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 24 30-05-11 11:52

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 25 30-05-11 11:52

5. vOOr CreaTieve dOe-HeT-zeLverS:

Kleine Pathoekeweg 3 - 8000 Brugge - T 050 47 12 88 - F 050 47 12 87 - E educatieve.uitgaven@diekeure.be

Monkeytales_A4_2011.indd 1 20/05/11 11:01

servic diepvriezer: TijdbOnuS

OPMAAK ISCHOOL03 JUNI 2011.indd 28 30-05-11 11:52