8

ARALING PANLIPUNAN
Ikatlong Markahan- Modyul 4
Kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan
sa Rebolusyong Amerikano at Pranses

Inihanda ni:
Gng. Marilyn M. Mijares
Master Teacher II
Paunang Salita

Ang modyul na ito ay isinakatuparan upang maging daan ng patuloy na

pagkamit ng mga layunin ng edukasyon sa pagkakatuto ng mga mag-aaral. Ito
ay isang tugon sa panawagan ng “New Normal” na sistema ng paghahatid ng
kaalaman sa mga mag-aaral gayundin ang patuloy na paghubog sa kanilang
kakayahan sa kabila ng hindi personal na sitwasyon ng pagtuturo.

Magsisilbing gabay ang modyul na ito sa higit na pang-unawa sa mga aralin

na pinadali sa pamamagitan ng mga pagsasanay at ng mga pamprosesong
tanong upang matukoy ang mga bagay at konsepto ng aralin na natutuhan at
naitatak ng malalim sa isipan ng bawat mag-aaral.

Ang modyul na ito ay kinapapalooban ng mga icon na siyang gagabay sa

mga mag-aaral sa pag-aaral ng bawat paksa at sa pagsasagawa ng bawat
pagsasanay.

Ang buong pusong suporta ng mga magulang at facilitators ay isa sa

mga salik upang maging matagumpay ang pag-aaral at pagsasagawa ng mga
mag- aaral sa modyul na ito,

MGA ICON SA MODYUL NA

ITO: Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
dapat mong matutuhan sa modyul.
Alamin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na
ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
Subukin nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.
Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang
Balikan
matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.
Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala
sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o isang
Suriin sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan
kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
Pagyamanin kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa malayang

pagsasanay upang mapagtibay ang iyong pang-
unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang iyong mga sagot sa pagsasanay gamit
ang susi sa pagwawasto na makikita sa huling
bahagi ng modyul.
Pamantayang Pangnilalaman
Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa naging
transpormasyon tungo sa makabagong panahon ng mga bansa at rehiyon sa
daigdig bunsod ng paglagananap ng mga kaisipan sa agham, politika, at
ekonomiya tungo sa pagbuo ng pandaigdigang kamalayan.

Pamantayan sa Pagganap
Ang mga mag-aaral ay kritikal na nakapagsusuri sa naging implikasyon sa
kaniyang bansa , komunidad, at sarili ng mga pangyayari sa panahon ng
transpormasyon`tungo sa makabagong panahon.
 ALAMIN

Inihanda ang modyul na ito upang matulungan at magabayan ang mag-

aaral na maunawaan at matukoy ang kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan
sa pagsiklab ng Rebolusyong Amerikano at Rebolusyong Pranses.

Nakatuon ang modyul na ito ukol sa mga salik na nagbigay daan sa

pagsiklab ng Rebolusyong Amerikano at Pranses dulot ng mga kaisipang binuo
ng mga philosophes sa Europa sa panahon ng Rebolusyong Pangkaisipan.

Pinakamahalagang Kasanayang Pagkatuto:

Naipapaliwanag ang kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa
Rebolusyong Amerikano at Pranses. ( AP8PMD-IIIi-10)

Paalala sa mga mag-aaral:

 Basahin at unawaing mabuti ang bawat teksto o paksa bago dumako
sa mga gawain.
 Unawaing mabuti ang panuto ng bawat gawain upang maisagawa ang
bawat pagsasanay ng maayos at tugma sa hinihingi ng panuto.
 SUBUKIN

Kilalanin ang tinutukoy ng bawat tanong. Piliin ang titik ng wastong sagot
at isulat sa sagutang papel.
1. Ang panahon kung saan nakasentro ang ideya ng paggamit ng reason o
katwiran sa pagsagot sa mga suliraning panlipunan, pampolitika at
pang ekonomiya.
A. Rebolusyong Pangkaisipan
B. Rebolusyong Industriyal
C. Gitnang Panahon
D. Rebolusyong Siyentipiko
2. Akda ni Baron de Montesquieu na tumatatalakay sa iba’t-ibang
pamahalaang namayani sa Europa.
A. The Prince
B. The Republic
C. The Social Contract
D. The Spirit of the Laws
3. Tumutukoy sa mabilisang pagbabago ng isang institusyon o lipunan.
A. Digmaan C. Pakikibaka
B. Rebolusyon D. Tunggalian
4. Isa sa maimpluwensiyang philosophes na kilala sa tawag na Voltaire.
A. Francois Marie Arouet C. Thomas Hobbes
B. Jean Jacques Rosseau D. John Locke
5. Isang kaisipang pang-ekonomiya na kumikilala sa malayang daloy ng
ekonomiya na hindi nararapat pakialaman ng pamahalaan.
A. Sosyalismo C. Laizzes Faire
B. Kapitalismo D. Merkantilismo
6. Lugar kung saan ginaganap ang talakayan ng mga pilosopo,
manunulat, at mga artists.
A. Teatro B. Salon C. Colosseum D. Basilica
7. Patakarang ng Britanya sa Amerika na nagtatakda ng paglalagay ng
selyo sa lahat ng produkto na dadalhin sa Britanya.
A. Townshend Act C. Stamp Act
B. Intolerable Acts D. Boston Tea Act
8. Kasunduan ng pagkilala ng Britanya sa kasarinlan ng labintatlong
kolonya sa Amerika.
A. Treaty of Paris C. Treaty of Portsmouth
B. Treaty Of Versailles D. Treaty of Lexington
9. Ang pangunahing may akda ng Declaration of Independence ng Amerika
mula sa Britanya noong Hulyo 4, 1776.
A. George Washington C. Thomas Jefferson
B. Abraham Lincoln D. Charles Townshend
10.Ang paniniwala ng mga Europeo na ang kapangyarihan ng mga monarka
ay nagmula sa mga diyos.
A. Mandate of Heaven C. Sovereign of Heavens
B. Divine Right Theory D. Absolute Theory
11.Alin sa mga sumusunod na pangkat ang nabibilang sa First Estate ng
France?
A. Maharlikang Pranses C. Obispo at Pari
B. Doktor at Manananggol D. Magsasaka at Manggagawa
12.Panahon ng malawakang pagpatay sa lahat ng hinihinalang kalaban ng
rebolusyon sa Pransya noong 1793-1794.
A. Dark ages C. French Massacre
B. Fall of Bastille D. Reign of Terror
13.Ang pangako ng pagkakaisa ng mga kasapi ng National Assembly sa
Pransya na binuo ng Third Estate noong Hulyo 24, 1789.
A. Declaration of the Rights of Man C. Parliamentary Oath
B. Tennis Court Oath D. Revolutionary Oath
14.Pinalaganap niya ang ideya ng mga philosophe sa pamamagitan ng
pagsulat at pagtipon ng 28 volume na encyclopedia.
A. Denis Diderot E. Voltaire
B. John Locke F. Thomas Hobbes
15.Paraan ng pagpatay sa mga kaaway ng rebolusyon sa Pransya mula s
autos ni Maximilien Robespierre.
A. Stoning B. Pagsunog C. Guillotine D. Pagbitay
 Aralin I: Rebolusyong Pangkaisipan

Balikan
Gawain 1. AYUSIN MO AKO!

Ayusin ang mga nirambol na titik upang mabuo ang tinutukoy ng bawat
pangungusap ukol sa nakaraang aralin:
1. TONTOC NIG- inimbento ni Eli Whitney,nakatulong para maging madali
ang paghihiwalay ng buto at iba pang materyal sa bulak.
2. TANBRIYA- bansang nagpasimula ng Rebolusyong Industriyal
3. CENLIOTRICHE- teoryang binuo ni Nicolaus Copernicus, naglalahad na
ang mundo ay bilog at umiikot sa sarili nitong aksis habang lumiligid sa
araw.
4. SETELPYOKO- naimbento ni Galileo Galilei noong 1609.
5. LETHANVIA- akda ni Thomas Hobbes, naglalahad ng isang lipunan na
walang pinuno at posibleng maging direksyon nito tungo sa magulong
lipunan.
6. ELETNOPO- naimbento ni Alexander Grahambell
7. RAGPOLETE- pinakilala ni Samuel Morse, nakatulong sa pagpapadala ng
mensahe sa mga kakilala sa ibang lugar.
8. TIANSCIE- nangangahulugang kaalaman.
9. PILLESE- pormulang binuo ni Johannes Kepler tungkol sa posibleng pag-
ikot sa isang parabilog ng mga planeta at sa araw na hindi gumagalaw sa
gitna ng kalawakan.
10. NINGNIPS YENNJ- nagpapabilis sa paglagay ng sinulid sa bukilya.
 Tuklasin

Gawain 2. Ka-ramdaman!
1. Magbigay apat na salitang maglalarawan sa inyong damdamin
kung may rebolusyong magaganap sa ating bansa.
REBOLUSYON!

2. Batay sa mga salitang naglalarawan sa iyong damdamin, ano

ang maaaring idulot ng rebolusyon sa isang lipunan?

Suriin

Isa sa mga aral ng kasaysayan na hindi maitatanggi ang katotohanan ay

ang isang pangyayari ay hindi sisibol kung walang pinag-ugatan o pinagmulan.
Patutunayan ito ng ugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan at Rebolusyong
Pampolitikal sa Europe.

REBOLUSYONG PANGKAISIPAN
Ang Rebolusyon ay tumutukoy sa mabilisang pagbabago sa isang
institusyon o lipunan. Madalas na nagdudulot ito ng pansamantalang
kaguluhan lalo na sa mga taong nasanay sa isang tahimik at konserbatibong
pamumuhay.
Isa sa mga bunga ng pamamaraang makaagham ang pagbabagong ginawa
nito sa iba’t-ibang aspekto ng buhay ng tao. Marami ang nagmungkahi na
gamitin ang pamamaraang ito upnag mapaunlad ang buhay ng tao sa
larangang pangkabuhayan, pampolitika, panrelihiyon, at maging sa edukasyon.
Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan ( Enlightenment). Nakasentro ang
ideyang ito sa paggamit ng reason o katwiran sa pagsagot sa suliraning
panlipunan, pampolitikal, at pang-ekonomiya. Nagsimula ito sa batayang
kaisipang iminungkahi ng mga pilosopo.

KAISIPANG POLITIKAL
Umunlad ang Enlightenment o Rebolusyong Pangkaisipan noong ika-18 na
siglo ( 1700s). Isa sa kainikilalang pilosopo sa panahong ito ay si Baron de
Montesquieu dahil sa kanyang tahasang pagtuligsa sa absolutong monarkiyang
nararanasan sa France ng panahong iyon. Isinulat niya ang aklat na “ The Spirit
of Laws” ( 1748), tinalakay niya ang iba’t ibang pamahalaang namayani sa
Europe.
Mas kinilala ang kaisipang balance of power ni Montesquieu na tumutukoy
sa paghahati ng kapangyarihan ng pamahalaan sa tatlong sangay ( ehekutibo,
lehislatura, at hudikatura). Ayon sa kanya, ang paglikha ng ganitong uri ng
pamahalaan ay nagbibigay proteksyon sa mamamayan laban sa pang-aabuso
ng kapangyarihan ng pamahalaan.

Ano ang kabutihang dulot ng balance of power sa isang pamahalaan?

PHILOSOPHES
Sa kalagitnaang bahagi ng ika-18 siglo, isang pangkat ng mga taong
tinatawag na philosophes ang nakilala sa France. Pinaniniwalaan ng pangkat na
ito na ang reason o katuwiran ay magagamit sa lahat ng aspekto ng buhay,
tulad ni Isaac Newton na ginagamit ang katuwiran sa agham. Limang
mahahalagang kaisipan ang bumubuo sa kanilang pilosopiya.
1. Ang katotohanan ay maaaring malaman gamit ang katuwiran. Para sa
kanila ang katuwiran ay ang kawalan ng pagkiling at kakikitaan ng pag-
unawa sa mga bagay-bagay.
2. Binibigyan nila ng paggalang ang kalikasan ng isang bagay. Ayon sa
kanila, ang likas o natural ay mabuti. Naniniwala rin sila na may likas na
 batas ang lahat ng bagay. Tulad ng pisikal na may likas na batas na
sinusunod, ang ekonomiya at politika .
3. Para sa kanila ang kaligayan ay matatagpuan sa mga taong sumusunod
sa batas ng kalikasan. Ang maginhawang buhay ay maaaring maranasan
sa mundo. Kabaliktaran ito ng paniniwalang medieval na kailangang
tanggapin ang kahirapan habang nabubuhay upang matamasa ang
kaginhawaan sa kabilang buhay.
4. Ang mga philosophes ang unang Europeong naniwala na maaaring
umunlad kung gagamit ng “ makaagham na paraan”.
5. Nagnanais ng kalayaan ang mga philosophes. Gaya ng mga British na
may Kalayaan sa pagpapahayag, pagpili ng relihiyon, pakikipagkalakalan,
at maging sa paglalakbay. Magaganap lamang ito kung gagamitin ang
reason.

Alin sa mga paniniwala ng mga philosophes ang higit ninyong

sinusuportahan? Ipaliwanag ang kasagutan.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c0/Nicolas_de_Largilli%C3%A8re%2C_Fran%C3%A7ois-
Marie_Arouet_dit_Voltaire_adjusted.png

Isa sa maimpluwensiyang philosophe ay si Marie Francois Arouet na mas

kilala sa tawag na Voltaire. Nakapagsulat siya ng higit na 70 aklat na may
temang kasaysayan, pilosopiya, politika at maging drama.
 Kadalasan ay gumagamit si Voltaire ng satiriko laban sa kanyang mga
katunggali tulad ng mga pari, aristocrats at maging ang pamahalaan. Dahil sa
tahasang pagtuligsa sa mga ito, ilang beses siyang nakulong. Matapos ay
ipinatapon siya sa England ng dalawang taon at kanyang nasaksihan at
hinangaan ang pamahalaang Ingles.
Nang makabalik siya sa Paris, ipinagpatuloy niya ang pagbatikos sa batas at
kaugaliang Pranses at maging sa relihiyong Kristiyanismo. Nagkaroon man siya
ng maraming kaaway dahil sa kanyang opinyon, hindi siya huminto sa
pakikipaglaban upang matamasa ang katuwiran, Kalayaan sa pamamahayag, at
pagpili ng relihiyon at tolerance.

Gawain 3: Itala sa diyagram ang mga bagay na ipinaglaban ni Voltaire.

Nagmula sa isang mahirap na pamilya,

Si Rousseau ay kinilala dahil sa kahusayan
sa pagsulat ng mga sanaysay na tumatalakay
sa kahalagahan ng kalayaang pang-
indibiduwal ( individual freedom).
Ayon sa kanya, likas na mabuti ang tao.
Nagiging masama lamang ito dahil sa im-
pluwensiya ng lipunang kanyang kinabibilangan. Binigyang diin niya na ang
kasamaan ng lipunan ay maiuugat sa hindi pantay na distribusyon ng yaman at
labis na kagustuhan sa pagkamal nito.
Sa kanyang aklat na “The Social Contract” ay inilahad niya ang tungkol sa
mabuting pamahalaan. Naniniwala siya na magkakaroon lamang ng maayos na
pamahalaan kung ito ay nilikha ayon sa ‘ pangkalahatang kagustuhan ( general
will). Samakatuwid ay isusuko ng tao ang kanyang kagustuhan o will sa
pamahalaan.
Ang Social Contract ni Rosseau ang naging saligan ng mga batas ng
rebolusyon sa France.
Pagpapalaganap ng Ideyang Liberal

Pinalaganap ni Denis Dedirot ang ideya ng mga philosophe sa

pamamagitan ng pagsulat at pagtipon ng 28 volume na Encyclopedia
na tumatalakay sa iba-ibang paksa. Layunin nitong baguhin ang
paraan ng pag-iisip ng mga tao sa pamamagitan ng pagbibigay ng
mga bagong kaisipan sa mga usaping pamamahala, pilosopiya, at
relihiyon.

( Denis Dedirot)

https://ffrf.org/media/k2/items/cache/9eb5fe68e2752a991d20ff91a1cdb543_XL.jpg

Binatikos nila ang kaisipang Divine Right at ang tradisyonal na relihiyon.

Bilang tugon, pinigil ng pamahalaan at Simbahan ang pagkalat ng Encyclopedia
at binantaan ang mga katolikong bibili at babasa nito.
Sa kabila ng pagpigil na ito , humigit- kumulang na 20,000 kopya ang
naimprenta mula 1751-1789. Nang ito ay maisalin sa ibang wika, naipalaganap
ang mga ideya ng Enlightenment o Rebolusyong Pangkaisipan hindi lamang sa
kabuuan ng Europe kundi maging sa America at kalaunan ay sa Asya at Africa

Mga Kababaihan sa Panahon ng Enlightenment

Naniniwala ang mga philosophe na limitado lamang ang Karapatan ng mga
kababaihan kung ihahambing sa mga kalalakihan kaya hindi akma sa mga
kababaihan ang islogan na “ Kalayaan at pagkapantay-pantay”.
 Subalit unti-unting nagbago ang pananaw na ito ng mga philosophe sa
kalagitnaan ng ika-18 siglo ( 1700s) nang magprotesta ang ilang kababaihan sa
ganitong uri ng pagtingin.
Pinangunahan nina Catherine Macaulay at Mary Wallstonecraft ang laban
ng kababaihan. Sa akdang A Vindication of the Rights of the Woman ni
Wallstonecraft ay hiningi niya na bigyang pagkakataon ang kababaihang
makapag-aral sapagkat sa paraang ito magkakaroon ng pagkapantay-pantay
ang kalalakihan at kababaihan.

Makatuwiran bang maging pantay ang karapatan ng mga kababaihan at kalalakihan? Ipaliwa

Kaisipang Pang-ekonomiya
Nagkaroon rin ng pagbabago sa kaisipang pang-ekonomiya sa panahong
ito. Tinuligsa nila ang sistemang merkantilismo at kinilala nila ang laissez faire.
Binibigyang diin ng kaisipang ito ang malayang daloy ng ekonomiya na hindi
nararapat na pakialaman ang pamahalaan. Taliwas ito sa merkantilismo kung
saan ang batayan ng yaman ay ang dami ng ginto at pilak.
Tinanggap nila ang ideyang ang lupa ang tanging pinagmumulan ng yaman o
nakatutulong sa pagpapayaman. Tinawag na physiocrats ang mga naniwala at
nagpalaganap nito ng ganitong kaisipan.
Si Francois Quesnay ay isa mga naniwala sa
malayang ekonomiya. Gayundin si Adam Smith
na naniniwalang kailangan ang produksiyon
kumita ang tao. Isa siyang ekonomistang Ingles
na nagpanukala na ang pamilihan ay maaring
dumaloy ng maayos nang hindi pinakikialaman
ng pamahalaan.
Ang pangunahing tungkulin ng pamahalaan
ay ang pagbibigay ng proteksyon sa mamamayan
https://www.babelio.com/users/AVT_Francois-
Quesnay_1920.jpeg
panatilihing maayos ang lipunan at pamahalaan at ang mga pangangailangang
pampubliko tulad ng pagpapatayo ng mga ospital at pagpapagawa ng mga
tulay at kalsada.
 Higit na madaling magkaroon ng interaksiyong pang-ekonomiko sa bawat
indibiduwal na siya naming magpapaangat ng ekonomiya at pamumuhay ng
mamamayan.

Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang pagkakaiba ng merkantilismo at laissez faire?
2. Ano ang pinaniniwalaan ng mga physiocrats?
3. Paano lumaganap ang kaisipang liberal sa Europe?

Impluwensiya ng Pagkamulat ng Pangkaisipan

Naliwanagan at namulat ang kaisipan ng mga tao sa Europa sa iba’t-ibang
larangan dulot ng ng mga bagong ideyang binuo at pinalaganap ng mga
philosophes.
Higit na naging mapanuri ang mga tao at iba-ibang pananaw ang kanilang
natutuhan. Marami ang natutong magtanong sa mga kaugalian at tradisyong
matagal ng sinunod.
Naging mapangahas ang ilan sa pagtuligsa sa estruktura ng lipunan
samantalang ang iba ay nagnais na baguhin ang estrukturang ito. Nagbigay
daan ito sa isa pang uri ng rebolusyon ang Rebolusyong Politikal kung saan ito
ay nagbunga ng Rebolusyong Amerikano at Rebolusyong Pranses.

Gawain 4: Magkaugnay Tayo!

Magbigay ng maikling paliwanag ukol sa flow chart na nagpapakita ng
kaugnayan ng Rebolusyong Pangkaisipan sa naganap na Rebolusyong
Amerikano at Pranses.
Rebolusyong Pangkaisipan
Rebolusyong Amerikano

Rebolusyong Pranses

Aralin 2: Rebolusyong Amerikano

( Sanhi,Karanasan,at Implikasyon)
Ang digmaan para sa Kalayaan ng Amerika ay lalong kilala sa katawagang
Rebolusyong Amerikano. Nagsimula ang himagsikan nang ang mga Ingles na
naging migrante sa Timog Amerika ay nagrebelde sa labis na pagbubuwis na
ipinataw sa kanila ng Parliamentong Ingles dahil wala silang kinatawan sa
Parliamento upang sabihin ang kanilang mga hinaing.
Nagdeklara sila ng paglaya sa mga Ingles noong 1776. Pagkatapos bumuo
sila ng isang malakas na hukbo na naging tagapagtanggol sa British. Ang
digmaan para sa Kalayaan ang naging dahilan ng pagbubuo ng United States of
America.

Pagsusuring Panteksto
Iba’t ibang uri ng himagsikan ang naganap sa bahagi ng Atlantiko sa huling
bahagi ng ika-18 na siglo. Ang mga ito ay naimpluwensiyahan ng mga ideyang
pinalaganap noong Panahon ng Enlightenment. Nagkaroon ng mga
pagtatanong tungkol sa sa absolutong monarkiya ( absolute monarchy) at sa
dominasyon ng Simbahan sa mga panlipunan at pampolitikang galaw ng mga
tao. Nagbigay daan ang mga kaisipang ito sa pagpapatalsik sa tradisyonal na
rehimen sa America at France.
Ang digmaan ay nagsimula noong 1775 sa pagitan ng 13 kolonya sa Timog
Amerika at Great Britain. Ito ang unang himagsikan na naghangad ng Kalayaan
at pagbabago sa lipunan. Naging daan din ito sa paglawak ng mga prinsipyong
rebolusyonaryo sa France at sa isang madugong himagsikan noong 1789.
Itinuturing na mas malaki ang naiwang epekto ng himagsikan sa France sa
kabuuan ng Europe at sa iba pang panig ng mundo sa dahilang iniwan nito ang
tatlong mahahalagang prinsipyo ng pagbubuo ng isang nasyon-estado: ang
Kalayaan, pagkapantay-pantay, at ang kapatiran.

Ang Labintatlong Kolonya ng Britanya sa Amerika

Nagsimulang lumipat at manirahan sa Hilagang Amerika ang karamihan sa
mga Ingles noong ika-1700 na siglo. Karamihan sa kanila ay naging biktima ng
persecution sa Europe dahil sa bagong pananampalataya na dulot ng
Repomasyon at Enlightenment. Sa kalagitnaan ng ika-18 na siglo, sila ay
nakabuo ng 13 magkakahiwalay na kolonya na ang hangganan sa hilaga ay
Massachusetts at sa timog ay Georgia. Bawat kolonya ay may sariling lokal
pamahalaan. Noong 1750 ay gumastos ang Britain ng napakalaking halaga
laban sa France upang mapanatili nila sa ilalim ng kanilang imperyo ang 13
kolonya. Nais ng Britain na mag-ambag ang mga kolonya sa kanilang gastusin
sa pamamagitan ng pagpataw ng karagdagang buwis.
Gawain 5: Akin Ka , Sakop Kita !
Itala sa ilalim ng payong ang 13 kolonya ng Britanya sa Amerika.

Dahilan
Walang Pagbubuwis Kung Walag Representasyon
Ang mga kolonya ay walang kinatawan sa Parliamento ng British sa
London kaya sila ay nagprotesta sa pagbabayad ng labis na buwis na ipinataw
sa kanila. Ang kanilang naging paboritong islogan ay ang “walang pagbubuwis
kung walang representasyon”. Noong 1773 ang isang pangkat ng mga kolonista
ay nagsuot ng kasuotan ng mga katutubong Amerikano at nakapasok sa isang
pangkalakal na bapor ng mga Ingles. Itinapon nila ang tone-toneladang tsaa sa
pantalan ng boston Harbor sa Massachusetts. Sila ay nagprotesta sa ipinataw
na buwis sa tsaa na inaangkat sa mga kolonya. Tinawag nila itong Boston Tea
Party. Nagpasa ang pamahalaan ng kaparusahan sa mga kolonista sa mga
sangkot sa insidente. Isa na dito ang STAMP ACT na ipinasa ng Parlamento
noong 1765. Nagtatadhana ito ng dagdag na buwis at paglalagay ng selyo sa
anumang produkto na dadalhin sa Britanya mula sa mga kolonya.
Ang Unang Kongresong Kontinental
Binuo ng mga 13 kolonya maliban sa Georgia ang Unang Kongresong
Kontinental bilang tugon at suporta sa kinalabasan ng insidente sa
Massachusetts. Ito ay bilang pagpapakilala ng kanilang paglaban sa mga batas
at polisiyang ipinapatupad ng mga Ingles sa kanila.
Noong ika-5 ng Setyembre,1774, 56 na kinatawan ng mga kolonya ang
dumalo dito. Binigyang diin nila sa pangunguna ni Patrick Henry na dapat
walang makitang pagkakaiba ang bawat kolonya, bagkus sila ay dapat magkaisa
at sama-samang itaguyod ang kapakanan ng kabuuang kolonya. Nagkaisa sila
na itigil na nila pakikipagkalakalan sa Great Britain at ito ay nagpasimula
pagkatapos ng Setyembre, 1775.

Ang Pagsimula ng Digmaan

Nagpadala ang Great Britain ng tropa ng mga sundalo sa Boston upang
kunin ng pwersahan ang isang tindahan ng pulbura sa bayan ng Concord noong
Abril 1775.
Sa pamamgitan ni Paul Revere na isang Amerikanong panday, ay nalaman
ng mga tao ang paparating na tropa ng Britanya sa pamamagitan ng pagligid sa
buong bayan sakay ng kanyang kabayo.
Hinadlangan ng mga Amerikano ang tropa ng Britanya kaya’t nagkaroon ng
palitan ng putok ang magkabilang pangakat at walong Amerikano ang napatay.
Ito ang dagliang hudyat ng Digmaan para sa Kalayaan ng mga Amerikano. Sa
Concord naman ay nagkaroon ng pagkakataon ang mga Amerikano na mag-
organisa at puwersahang mapabalik ang mga sundalong British sa Boston. Dito
na tuluyang nakubkob ang mga sundalong British sa loob ng siyudad.
Ang Ikalawang Kongresong Kontinental
Muling nagpulong ang Kongresong Kontinental sa ikalawang pagkakataon
noong Mayo,1775 at idenaklara ang pamahalaan na tinawag nilang United
Colonies of America ( Pinagbuklod na mga Kolonya ng Amerika). Tinawag na
Continental Army ang hukbo ng mga military. Naatasan si George Washington
bilang commander-in-chief. Tinangka nilang makuha ang Boston subalit natalo
sila sa sa Digmaan sa Bunker Hill.
Sinunod nilang kubkubin ang Canada subalit natalo rin sila dito. Kahit na
sunod-sunod ang pagkatalo ng mga Amerikano sa labanan ay hindi pa rin sila
nawalan ng pag-asa hanggang tuluyan nilang napaalis ang mga sundalong
British na patuloy na nakukubkob sa Boston noong Marso 1776.
Ang Deklarasyon ng Kalayaan
Nagpadala ang Britanya ng malaking tropa sa Atlantiko noong Hunyo,1776
upang tuluyang durugin at pahinain ang puwersang Amerikano. Bilang tugon sa
pangyayari, minarapat na aprubahan ng Kongresong Kontinental ang
Deklarasyon ng Kalayaan noong Hulyo 4. Ang dokumento ay isinulat halos ni
Thomas Jefferson, isang manananggol. Binigyang diin ng dokumento na ang
dating mga kolonya ay hindi na kasalukuyang teritoryo ng Great Britain. Sila, sa
panahong iyon ay kinilala na bilang malayang nasyon at tinawag na UNITED
STATES of AMERICA ( Estados Unidos ng Amerika).

Sorpresang Pag-atake ni Washington sa mga British

Tuluyang nakadaong ang sundalong British sa buwan ng Agosto. Sinakop
nila ang siyudad ng Nueba York. Napilitang umatras si George Washington
dahil napakalaki ng pwersa ng British na bumilang sa 30,000 samantalang
3,000 lamang ang bilang ng mga sundalong Amerikano.
Dahil dito, pinag-aralan at pinagplanuhan ni Washington ang isang pag-
atake sa mga British. Noong ika-25 ng Disyembre,1776 ay naglunsad siya ng
isang sorpresang pag-atake laban sa mga British. Ginamit ng hukbo ni
Washington ang Ilog Delaware upang maisakatuparan ang atake. Dahil dito
naipanalo nila ang Digmaan sa Trenton at Princeton subalit di nila nakuha ang
New York.

Paglusob mula sa Canada

Simula 1777, ang pag-atake ng mga British sa Amerika ay mula sa Canada.
Subalit lagi silang nahahadlangan ng mga Continental Army ng Amerika na
lumaki na ang bilang na umaabot sa 20,000 na sundalo.
 Nanalo sa labanan ang mga Amerikano noong Oktubre 1777 sa Saratoga.
Ito ang nagbigay wakas sa pag-atake ng mga British mula sa Canada. Sumuko
ang mga British sa pamumuno ni Heneral John Burgoyne laban sa hukbong
pinamumunuan ni Heneral Horacio Bates.

Labanan sa Yorktown
Tinangkang sakupin ng Great Britain ang Timog Carolina sa pamumuno ni
Heneral Charles Cornwallis. Ngunit sa sa pamamagitan ng magkasamang
pwersa ng mga Amerikano at Pranses ay natalo ang mga British sa labanan sa
King’s mountain noong huling bahagi ng 1780 at sa labanan sa Cowpens ng
mga unang bahagi ng 1781.
Pansamantalang humimpil ang mga British sa Yorktown habang nag-iipon
ng lakas. Subalit nagpadala ang Pransya ng karagdagang suporta ng 6,000 na
sundalong Pranses sa Amerika kaya’t nagpasiya na si Washington na tuluyan ng
talunin ang mga British. Kaya noong Oktubre 19, 1781 ay minabuti nang
sumuko ni Heneral Cornwallis at dito ay tuluyan ng nakamit ng mga Amerikano
ang kanilang Kalayaan.
Sa isang kumperensiya sa Paris noong 1783 ay pormal nang tinanggap ng
Great Britain ang Kalayaan ng dating kolonya, ang AMERIKA.

Paano ipinakita ng mga Amerikano ang kanilang pagkakaisa upang

ipaglaban ang kanilang Kalayaan?
Aralin 3: Rebolusyong Pranses ( Ang
Mga Salik sa Pagsiklab ng Rebolusyong Pranses
1. Kawalan ng katarungan ng rehimen
Pamumuno
2. ng Karaniwang
Oposisyon ng mga intelektuwal Uri)
sa namamayaning kalagayan
3. Walang hanggang kapangyarihan ng hari
4. Personal na kahinaan nina Haring Louis XV at Haring LOUIS XVI bilang
mga pinuno
5. Krisis sa pananalapi na kinaharap ng pamahalaan.
Ang Kalagayan ng Lipunang Pranses Noong 1789
Pinghaharian ni Haring Louis XVI ang France simula pa noong 1789. Siya ay
isang Bourbon na ang pamumuno ay absolute. Ang absolutong hari ay
itinuturing na makapangyarihan sapagkat ang basehan ng kanyang pamumuno
ay ang Divine Right Theory. Ito ay ang paniniwala na ang kapangyarihan ng hari
ay nagmula sa kanilang mga diyos para pamunuan ang bansa.
Nahahati sa tatlong pangkat ang lipunang France na tinatawag na estate .
Ang unang estate ay binubuo ng mga obispo, pari, at ilan pang may
katungkulan sa Simbahan. Ang ikalawang estate ay binubuo ng mga
maharlikang Pranses. Ang ikatlong estate naman ay binubuo ng nakararaming
bilang ng mga Pranses gaya ng mga magsasaka, may-ari ng mga tindahan, mga
utusan, guro, manananggol, doctor at mga manggagawa.
Simula 1780, ang mga Ikatlong estate ang nagbabayad lamang ng buwis
para suportahan ang malaking halaga ng pangangailangan ng lipunan.
Samantalang ang mga kaanib ng una at ikalawang estate ay “exempted” sa
pagbabayad ng buwis ayon sa kautusan ng hari. Dahil dito patuloy ang
paghihirap ng mga kaanib ng ikatlong estate. Idagdag pa nito ang maluhong
pamumuhay ng hari at ng kaniyang pamilya.
Gawain 6: Tingalain Mo Ako !
Isulat sa tatsulok ang hirarkiya ng pangkat sa lipunan sa Pransya at ng mga
pangkat ng taong bumubuo sa bawat pangkat.
Ang Pambansang Asemblea
Minabuti ni Haring Louis na magdaos ng isang pagupulong ng lahat ng
kinatawan ng ng tatlong estate noong 1789 sa Versailles upang malunasan ang
krisis sa pananalapi.
Hindi nalunasan ang suliranin sa pananalapi dahil sa paraan ng pagboto.
Dati ay magkahiwalay ang tatlong estate sa pagpupulong bago sila bubuto.
Bawat estate ay may isang boto. Karaniwan na magkatulad ang boto ng una at
ikalawang estate laban sa ikatlong estate, kaya naman laging talo ang ikatlong
estate.
Dahil dito ay humiling ang ikatlong estate kasama ng mga bourgeoisie na
magkaroon ng tig-iisang boto ang bawat delegado. Sapagkat humigit-
kumulang kalahati ng 1,200 delegado ay mula sa ikatlong estate, Malaki ang
kanilang pagkakataong maisakatuparan ang nais na reporma.
Nagpanukala si Abbe Sieyes, isang pari, na ideklara ang ikatlong estate ang
kanilang sarili bilang Pambansang Asemblea noong Hunyo 17, 1789.
Inimbitahan nila ang ikalawang estate.
Subalit dahil sa panunyo ng ikalawang estate, itinuloy pa rin ni Haring Louis
XVI ang magkahiwalay na pagpupulong. Isinara nila ang lugar na dapat sana ay
pagpupulungan ng ikatlong estate kaya sila nagtungo sa tennis court ng
palasyo at doon nagpulong.
Sumama sa kanila ang maraming pari at ilang noble, Hiniling nila sa hari na
bumuo ng isang kontitusyon at nanindigang hindi aalis hangga’t hindi
naisasakatuparan ang kanilang layunin.
Ipinagkaloob ng hari ang kahilingan ng ikatlong estate matapos ang isang
linggo. Ipinag-utos niya na sumama ang una at ikalawang estate sa
Pambansang Asemblea . Maituturing ang pangyayaring ito ng unang
pagwawagi ng katlong estate.
Ang Pagbagsak ng Bastille
Ang Bagong Asemblea ay naging popular at sinuportahan ng malaki ng
Paris. Noong Hunyo 1789, ayon sa payo ni Reyna Marie Antoinette , nagpadala
ng mga sundalo sa Paris at Versailles ang hari upang payapain ang lumalaganap
na kaguluhan.
Ang aksiyong ito ay nagpalala sa paglaganap ng rebelyon. Noong Hulyo 14,
1789, isang malaking kaguluhan ang naganap nang sugurin ng mga galit na
mamayan ang Bastille.
Ang Bastille ay isang kulungan ng mga napagbintangan at kalaban ng
kasalukuyang monarko sa kanyang pamamahala. Pinakawalan ng mamamayan
ang mga nakakulong dito. Ang pagbagsak ng Bastille ay palatandaan na ang
mga tao ay naghahangad ng pagbabago sa pamahalaan.
Lumaganap ang kaguluhan sa iba’t ibang panig ng France at tinawag na
Rebolusyonaryo ang mga sumama sa pakikipaglaban. Sila’y binubuo ng mga
sundalong sinanay at handang ipagtanggol ang Asemblea. Karaniwan silang
nakasuot ng badges na pula, puti, at bughaw na naging kulay ng rebolusyon.
Ang mga kulay na ito ay makikita pa rin sa watawat ng France.

Ano ang
Deklarasyon ng Karapatang sinisimbolo
Pantao ng pagbagsak ng
at Mamamayan
Bastille?
Taong 1789 nang nakapaglabas ng isang bagong saligang- batas ang
Constituent Assembly, ang bagong tawag sa Asembleyang Nasyonal. Ang
pambungad na pananalita ng saligang- batas ay tungkol sa Deklarasyon ng
Karapatang Pantao at Mamamayan na isinulat noong Agosto 27,1789.
Binigyang diin nito na ang lipunang Pranses ay kinakailangang nababatay sa
mga ideya ng Kalayaan, Pagkapantay-pantay at Kapatiran.
Lubusang napapayag si Haring Louis XVI na pamahalaan ang France sa
pamamagitan ng bagong saligang-batas noong Setyembre 1791. Ang
kapangyarihan ng mga nasa Simbahan at ng mga Maharlika ay nabawasan din
at ang halalan para sa Asembleang bubuo ng mga batas ay idinaos.
Mga Prinsipyong nakapaloob sa Declaration of the Rights of Man
1. Men are born and remain free and equal in rights…
2. Law is the expression of the general will of the people..
 3. The aim of the government is the preservation of the rights of man..
4. Every human is presumed innocent until provent guilty.
Ang Pagsiklab ng Rebolusyon
Naapektuhan ng pagsiklab ng Rebolusyong Pranses ang maraming mga hari
at reyna sa Europe. Natakot silang ang ganitong uri ng rebolusyon ay
lumaganap sa kanilang mga kaharian. Noong 1792, nagpadala ang Austria at
Prussia ng mga sundalong tutulong upang talunin ang rebolusyong Pranses
subalit sila ay tinalo ng mga rebolusyonaryo.
Lalong naging malakas at malaki ang rebolusyon dahil sa pamumuno ni
Georges Danton.
Pinagsuspetsahan ng mga rebolusyonaryo ang mga nobles ng France na
bumubuo ng mga alyansa sa iba pang mga bansa Europe upang muling ibalik
ang kapangyarihan ng hari, dahil dito hinuli nila ang mga hari at ang mga
sumusuporta sa kanya at pinatay sila sa pamamagitan ng guillotine.
Ang pangyayaring ito ay tinawag nilang September Massacres. Noong
Enero 1793 ay napugutan ng ulo si haring Louis XVI at sumunod sa taong ding
iyon si reyna Marie Antoinette. Dahil sa sunod-sunod na pangyayari, ideneklara
ang France bilang isang Republika.

https://www.gwern.net/docs/rotten.com/library/death/execution/guillotine/guillotine_model.jpg

Magpahayag ng inyong saloobin ukol sa pagpugot ng ulo sa mga Hari at

Reyna sa France.
Ang Reign of Terror
Noong Abril 1794 ay binuo ng mga rebolusyonaryo ang isang
pansamantalang pamahalaan sa ilalim ng Committee of Public Safety bilang
tugon sa pagdami ng mga bansang Europeo na lumalaban na sa France. Ang
pinakamabisa at aktibong miyembro nito ay si Maximilien Robespierre, isang
abogado at isang masidhing Republikano. Isa sa naging pangunahing gawain ni
Maximilien ay maipagpatuloy ang rebolusyonsa pamamagitan ng pagpapadala
ng maraming sundalo na uubos sa mga kaaway ng Republika. Ang mga kaaway
na ito ay pawang pinatay sa pamamagitan ng guillotine kaya ito tinawag na
Reign of Terror. Umabot sa 17,000 katao ang pinatay sa pagitan ng 1793-1794
at may 20,000 naman ang namatay sa kulungan.
Ang France sa Ilalim ng Directory
Humina nag kapangyarihan ng rebolusyon noong 1794 at nakuha ng mga
moderates ang pamamahala ng republika. Kabilang sa pinunong extremists ng
Rebolusyon gaya nina Danton at Robespierre ay pinatay rin sa pamamagitan ng
guillotine. Nagwagi ang France sa kanyang pakikidigma sa mga bansa sa
Europe kaya ito ay lumagda ng kasunduan sa kaniya maliban sa Great Britain.
Noong 1795 ang Republika ng Pransya ay gumamit ng bagong saligang-batas
na ang layunin ay magtatatag ng isang direktoryo na pinamumunuan ng limang
tao na taon-taon ay ihahalal. Ngunit ito ay hindi nagtagumpay sapagkat ang
pamahalaan ay naubusan ng pera. Samantala , iba-ibang pangkat pampolitika
ang nagnais hawakan ang pamamahala at maraming tao ang nais na bumalik sa
monarkiya.

Pagyamanin

Gawain 7: Alin-alin ang Naiba?

Paghambingin ang pamahalaang monarkiya at pamahalaang Republika ng
Pransya.
Pamahalaang Monarkiya Pamahalaang Republika
1. 1.
2. 2.
3. 3.

Isaisip

Magpahayag ng inyong saloobin ukol sa pagpatay ng maraming tao sa

Pransya sa pamamagitan ng guillotine o pagpugot ng ulo. Nararapat ba ito o
hindi nararapat?

Isagawa

Gumawa ng isang slogan na nagpapahayag sa karapatang pantao

Rubric Para sa Paggawa ng Slogan

Nangangailanga
Mahusay Katamtaman n ng
Pamantayan Puntos
5 puntos 3 puntos Pagsasanay
2 puntos
Nilalaman Napakabisang Mas mabisang Mabisang
naipakita ang naipakita ang naipakita ang
mensahe mensahe mensahe
Pagka Napakaganda at Mas maganda at Maganda at malinaw
malikhain napakalinaw ng malinaw ang ang
pagkakasulat ng pagkakasulat ng pagkakasulat ng
mga titik mga titik mga titik
Kaugnayan Napakalaki ng Mas malaking Malaking
kaugnayan sa kaugnayan sa kaugnayan sa
paksa paksa paksa
Kalinisan Napakalinis ng Mas malinis ang Malinis ang
pagkakabuo pagkakabuo pagkakabuo
Kabuuang Puntos 10
 Tayahin

Kilalanin ang tinutukoy ng bawat pangungusap. Piliin ang titik ng wastong

sagot at isulat sa sagutang papel.
1. Ang tawag sa pagpatay sa lahat ng mga kalaban ng rebolusyon sa
France sa pamamagitan ng guillotine.
A. Pagbagsak ng Bastille C. Reign of Terror
B. September Massacres D. Reign of Horror
2. Tinawag na ang insidente ng pagtatapon ng mga Amerikano
ng tone-toneladang tsaa na pag-aari ng mga British.
A. Boston Tea Party C. Stamp Act Party
B. Boston Tea Riot D. Boston Jeopardy
3. Pangunahing sumulat ng Declaration of Independence ng Amerika noong
Hulyo 4, 1776.
A. George Washington C. Paul Revere
B. Thomas Jefferson D. Horacio Bates
4. Pangkat ng tao sa lipunang Pranses na tanging nagbabayad ng
buwis para sa panganagailangan ng pamahalaan.
A. First estate C. Third Estate
B. Second estate D. wala sa nabanggit
5. Isang manananggol na French na nagpalawak sa rebolusyon at nag-utos
na pugutan ng ulo ang mga kalaban ng rebolusyon.
A. Abbe Sieyes C. Napoleon Bonaparte
B. Georges Danton D. Maximilien Robespierre
6. Patakaran ng British sa mga kolonya sa Amerika na nagdagdag ng
buwis at paglalagay ng selyo sa lahat ng produktong ipapadala sa ibang
lugar.
A. Intolerable Act C. Townshend Act
B. Stamp Act D. Boston Act
7. Ang deklarasyon ng pangako ng pagkakaisa ng mga kaaanib ng
Third Estate sa France.
A. Tennis Court Oath C. Basketball Court Oath
B. Bastille Oath D. Patriotic Oath
8. Binigyang diin ng Declaration of the Rights of Man ng France ang mga
ideya ng Kalayaan, pagkapantay-pantay at .
A. Pagmamahalan C. Pagtutulungan
B. Pagbibigayan D. Kapatiran
9. Ang hari ng Pransya na pinugutan ng ulo sa pamamagitan ng guillotine
noong Enero 1793.
A. Louis XV C. Louis XVI
B. Louis XIV D. Louis XVII
10.Ito ay kulungan ng mga napagbintangan at kalaban ng monarka sa
Pransya.
A. Bastille C. Concentration Camp
B. Castille D. Traitor’s Camp
11. Alin sa mga sumusunod ang isa sa mga dahilan ng Rebolusyong Pranses?
A. Rebelyon ng mga manggawa
B. Walang hanggang kapangyarihan ng hari.
C. Pagkakaroon ng dalawang sabay na hari
D. Suliranin sa Kalakalan
12.Ang bansang Europeo na sumuporta sa mga kolonya sa Amerika laban
sa mga British.
A. Spain C. Prussia
B. Portugal D. Pransya
13. Commander-in-chief ng Continental Army sa Amerika.
A. Heneral Horacio Bates
B. Thomas Jefferson
C. Heneral Charles Cornwallis
D. George Washington
14.Labanang naipanalo ng Amerika laban sa mga British at nagbigay wakas
sa mga pag-atake ng mga British sa amerika mula sa Canada.
A. Labanan sa Saratoga C. Labanan sa Bunkerhill
B. Labanan sa Yorktown D. Labanan sa Nueba York
15.Ang tuluyang pagsuko ng hukbong British sa pamumuno ni Cornwallis ay
naganap noong .
A. Disyembre 1776 C. Oktubre 18, 1781
B. Oktubre 19, 1781 D. Disyembre 1786
Susi sa Pagwawasto:
Subukin
1. A
2. D
3. B
4. A
5. C
6. B
7. C
8. A
9. C
10. B
11. C
12. D
13. B
14. A
15. C

Tayahin:
1. C
2. A
3. B
4. C
5. D
6. B
7. A
8. D
9. C
10. A
11. B
12. D
13. D
14. A
15. B

Gawain 1: Ayusin Mo ako!

1. COTTON GIN
2. BRITANYA
3. HELIOCENTRIC
4. TELESKOPYO
5. LEVIATHAN
6. TELEPONO
7. TELEGRAPO
8. SCIENTIA
9. ELLIPSE
10. SPINNING JENNY

Gawain 2: Karam-daman
Mga maaaring isagot:
1. Natakot, nabahala, naguluhan,

Gawain 3: Itala sa Diyagram

1. Katuwiran
2. Kalayaan sa pamamahayag
3. Pagpili ng relihiyon
4. Tolerance
Gawain 4: Magkaugnay Tayo
Maaaring maging sagot:
Naimulat ang kaisipan ng mga mamamayan sa Europe na ipaglaban ang kanilang Karapatan sa lipunan at
politika dulot ng impluwensiya ng mga ideya at mga kaisipang binuo at ipinahayag ng mga philosophes sa
panahon ng Rebolusyong Pangkaisipan.

Gawain 5: Akin Ka! Sakop Kita!

1. Georgia
2. South Carolina
3. North Carolina
4. Virginia
5. Maryland
6. Delaware
7. New Jersey
8. Pennsylvania
9. New York
10. New Hampshire
11. Massachusetts
12. Rhode Islands
13. Connecticut

Gawain 6: Tingalain Mo!

1. First Estate- obispo, pari, ilang may katungkulan sa Simbahan
2. Second Estate- maharlikang pangkat
3. Third Estate- magsasaka, may-ari ng tindahan, mga utusan, guro, manananggol, doctor,
manggagawa

Gawain 7: Alin ang Naiba?

Pamahalaang Monarkiya
1. Walang hanggan ang kapangyarihan ng hari
2. Exempted ang hari sa pagbubuwis
3. Hindi pantay ang Karapatan ng mga mamamayan

Pamahalaang Republika
1. May saligang- batas na nagtatakda sa kapangyarihan ng pinuno
2. May Karapatan ang mga mamamayan sa pamamahayag
3. May hangganan ang kapangyarihan ng pinuno