ARALING PANLIPUNAN 8

LEBEL: _______________________
PETSA: _______________________

LEARNING ACTIVITY SHEET

QUARTER 4
 magkaroon ng kontrol sa pinagkukunang-yaman at kalakal ng Africa at Asia
ARALING PANLIPUNAN 8 ay lumikha ng samaan ng loob at pagaalitan ng mga bansa.
Halimbawa: Sinalungat ng Britanya ang pag-angkin ng Germany sa
PANGALAN: _________________________________
SEKSIYON: __________________________________ Tanganyika (East Africa) sapagkat balakid ito sa kanyang balak na maglagay
LEARNING ACTIVITY SHEET ng transportasyong riles mula sa Cape Colony patungong Cairo.
QUARTER 4-WEEK 1 3. MILITARISMO
MELC 1: Nasusuri ang mga dahilan at mahahalagang pangyayaring -Upang mapangalagaan ang kani-kanilang teritoryo, kinakailangan ng mga
naganap at bunga ng Unang
bansa sa Europe ang mahuhusay at malalaking hukbong sandatahan sa lupa at
Digmaang Pandaigdig
PAKSA 1: Mga Sanhi o Dahilan ng Unang Digmaang Pandaigdig karagatan, gayundin ang pagpaparami ng armas.
Ito ang naging ugat ng paghihinalaan at pagmamatyagan ng mga bansa.
Mga Sanhi o Dahilan ng Unang Digmaang Pandaigdig
Nagsimulang magtatag ng malalaking hukbong pandagat ang Germany.
1.NASYONALISMO
Ipinalagay na ito'y tahasang paghamon sa kapangyarihan ng Inglatera bilang
- tumutukoy sa masidhing pagmamahal sa sariling bayan o bansa. Ito rin ang
Reyna ng Karagatan.
ideyolohiyang pampolitika bumubugkos sa isang tao sa iba pang mga taong
4. PAGBUO NG MGA ALYANSA
may pagkakapareho sa kanyang wika, kultura at iba pa.
Dahil sa inggitan, paghihinalaan at lihim na pangamba ng mga bansang
Halimbawa: Ang aristokrasyang militar ng Germany, ay naniwalang sila ang
makapangyarihan, dalawang magkasalungat na alyansa ang nabuo – ang
nangungunang lahi sa Europe.
Triple Entente at ang Triple Alliance.Sa ilalim ng alyansa, nangako ang bawat
May mga bansang masidhi ang paniniwalang karapatan nilang pangalagaan
kasapi na magtulungan sakaling may magtangkang sumalakay sa kanilang
ang mga kalahi nila kahit nasa ilalim ng kapangyarihan ng ibang bansa. Isang
bansa. Nais din ng alyansa na pantayan ang kanilang lakas.Samantala, sumali
halimbawa ay ang pagnanais ng Serbia na angkinin ang Bosnia at
ang Germany sa grupo ng Triple Alliance dahil nais mapigilan ang
Herzegovina na nasa ilalim ng Austria.
impluwensiya ng Russia sa Balkan.
2. IMPERYALISMO
TRIPLE ALLIANCE ay binubuo ng mga bansang ITALY, GERMANY, at
– Isa itong paraan ng pang-aangkin ng mga kolonya at pagpapalawak ng
AUSTRIAHUNGARY
pambansang kapangyarihan at pag- unlad ng mga bansang Europeo. Ang pag-
TRIPLE ENTENTE ay binubuo ng mga bansang RUSSIA, GREAT
uunahan ng mga makapangyarihang bansa na sumakop ng mga lupain at
BRITAIN at FRANCE.
Ang Pagsisimula at Mahahalagang Pangyayari sa Unang Digmaang
Pandaigdig
Ang krisis na naganap sa Bosnia noong 1914 ang naghudyat sa pagsisimula
ng World War
I. Noong Hunyo 28,1914, pinatay si Archduke Franz Ferdinand at ang asawa
nitong si Sophie ni Gavrilo Princip habang sila ay naglilibot sa Bosnia na
noon ay sakop ng Imperyong Austria-Hungary. Narito ang mga pangyayaring
nagbunsod sa Unang Digmaang Pandaigdig
II. Ang Digmaan sa Silangan
Lumusob ang Russia sa Prussia (Germany) sa pangunguna ni Grand Duke
Nicholas, pamangkin ni Czar Nicholas II.Nang dumating ang saklolo ng
Germany, natalo ang hukbong Ruso sa Digmaan ng Tannenberg.
Nagtagumpay ang Hukbong Ruso sa Galicia. Ngunit hindi nagtagal ang
tagumpay nila. Sila ay pinahirapan ng mga Aleman sa Poland. Dito tuluyang
bumagsak ang hukbong sandatahan ng Russia. Ang sunod-sunod nilang
pagkatalo ang naging dahilan ng pagbagsak ng dinastiyang Romanov noong
Marso 1917 at ang pagsilang ng Komunismo sa Russia. Upang makaiwas ang
Russia sa digmaan, nakipagkasundo si Lenin sa ilalim ng pamahalaang
Bolshevik sa Germany sa pamamagitan ng paglagda sa Treaty of Brest-
Litovsk. Iniwan ng Russia ang mga Alyado at sumapi sa Central Powers
III. Digmaan sa Balkan
Lumusob ang Austria at tinalo ang Serbia pagkaraan ng ilang buwan.Upang
makaganti ang Bulgaria sa pagkatalo, sumapi ito sa Central Powers noong
Oktubre, 1915. Sa taong 1916, karamihan sa mga estado ng Balkan ay
napasailalim na ng Central Powers. Ang Italya naman ang tumiwalag sa
Triple Alliance at nanatiling neutral. Noong 1915, sumali ito sa magkaanib na
bansa. Hinangad na maangkin ang mga teritoryong Latin na hawak ng Austria
(Italy Irrendenta) at ang mga kolonya nito sa Africa.Ang Turkey ay kumampi
sa Germany upang mapigilan ang Russia sa pag-angkin sa Dardanelles.
IV. Ang Digmaan sa Karagatan
Sa unang bahagi ng digmaan ay nagkasubukan ang mga hukbong pandagat ng
Germany at Britanya. Ang naitaboy ng mga barkong pandigma ng Germany
mula sa Pitong Dagat (Seven Seas) lakas pandagat ng Britanya. Dumaong
ang bapor ng Germany sa Kanal Kiel at nagging mainit ang labanan.
Makapangyarihan ang hukbo ng mga alyado sa dagat. Sa kabilang dako, ang
mabibilis na raider at mga sumbarinong U-boats ng kanilang kalaban ay
nakagawa ng malaking pinsala sa kalakalang pandagat ng mga Alyado. Ang
pinakamabagsik na raider ng Germany ay ang Emden. Sa dakong huli,
napalubog itong Sydney, isang Australian cruiser.
GAWAIN 1
TAYAHIN:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang sumusunod na katanungan. Piliin
ang titik ng
tamang sagot at isulat ito sa iyong kwaderno.
1. Ang unang Digmaang Pandaigdig ay naganap mula 1914 hanggang _____.
A. 1917 B. 1918 C. 1919 D. 1939
2. Ito ay ang pagpapalakas o pagpapaigting ng sandatahang lakas ng isang
bansa sa pamamagitan ng pagpaparami ng armas at sundalo.
A. Imperyalismo B. Nasyonalismo C. Militarismo D.
Alyansa
3. Ito ay ang pagkakampihan ng mga bansa.
A. Imperyalismo B. Nasyonalismo C. Militarismo D.
Alyansa
7.
4. Napapangkat sa dalawang Magkalabang Alyansa ang Unang Digmaang
8.
Pandaigdig
9.
A. Triple and Entente C. Entensity at Aliance
B. Triple Alliance at Triple Entente D. Entent at Triple
5. Ang Triple Alliance ay kinabibilangan ng mga sumusunod na bansa:
10.
A. Italy, Germany C. Italy, Germany, Austria-
Hungary
B. Austria-Hungary D. France, Russia, Great Britain
6. Tawag sa panghihimasok ng makapangyarihang bansa sa mahinang bansa.
A. Imperyalismo B. Nasyonalismo C. Militarismo D.
Alyansa LEARNING ACTIVITY SHEET
7. Ang mga sumusunod ay miyembro ng Triple Entente MALIBAN sa: QUARTER 4-WEEK 2
A. Germany B. Great Britain C. Russia D. France MELC : Nasusuri ang mga dahilan, mahahalagang pangyayaring naganap at
bunga ng Unang Digmaang Pandaigdig
8. Ito ay tumutukoy sa masidhing pagmamahal sa sarilig bayan o bansa.
PAKSA 1: Mga Naging Bunga o Epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig
A. Imperyalismo B. Nasyonalismo C. Militarismo D.
Alyansa
Mga Naging Bunga ng Unang Digmaang Pandaigdig
9. Ito ay itinuturing na pinakamainit na labanan sa Unang Digmaang
Matinding pinsala ang naidulot ng Unang Digmaang Pandaigdig sa buhay at
Pandaigdig. ari-arian. Tinatayang umabot sa 8 500 000 katao ang namatay sa labanan.
Nasa 22 000 000 naman ang tinatayang nasugatan. Samantalang 18 000 000
A. Digmaan sa Kanluran C. Digmaan sa Balkan
naman na sibilyan ang namatay sa gutom, sakit, at paghihirap. Napakaraming
B. Digmaan sa Silangan D. Digmaan sa Karagatan ari-arian ang nawasak at naantala ang kalakalan, pagsasaka, at iba pang
gawaing pangkabuhayan. Ang nagastos sa digmaan ay tinatayang umabot sa
10. Sila ang mga miyembro ng Central Powers MALIBAN sa:
200 bilyong dolyar. Sadyang nabago ang mapa ng Europe dahil sa digmaan.
A. Germany B. Austria-Hungary C. Bulgaria D. Nag-iba rin ang kalagayang pampolitika sa buong daigdig. Ang Austria at
Hungary ay nagkahiwalay. Ang mga bansang Latvia, Estonia, Lithuania,
Italy
Finland, Czechoslovakia, Yugoslavia, at Albania ay naging malalayang bansa.
Apat na imperyo sa Europe ang nagwakas: Hohenzollern ng
Germany,Hapsburg ng Austria-Hungary, Romanov ng Russia, at Ottoman ng
Turkey. Nabigo ang mga bansa na magkaroon ng pangmatagalang kapayaaan
sa daigdig. Ang mga itinalaga ng kasunduan sa Versailles ay nagtanim ng
hinanakit sa Germany. Lubhang marahas ang mga parusang iginawad sa
Germany. Ang pagkapahiya ng Germany ang dahilan ng muli nilang
paghahanda upang muling makipaglaban sa mga bansang alyado.
Mga Kasunduang Pangkapayapaan
Umisip ng paraan ang mga nanalong bansa upang maiwasan ang digmaan
napinaniniwalaan nilang salot sa kapayapaan. Bumalangkas sila ng
kasunduang pangkapayapaan sa Paris noong 1919-1920. Ang pagpupulong na
ito ay pinangungunahan ng mga pinunong tinatawag na Big Four: Pangulong
Woodrow Wilson ng US; Punong Ministro David Lloyd George ng Great
Britain;Vittorio Emmanuel Orlando ng Italy; at Punong Ministro George
Clemenceau ng France. Ang pangunahing nilalaman ng kasunduan ay
ibinatay sa Labing-apat na Puntos (Fourteen Points) ni Pangulong Wilson.
Ang Labing-apat na Puntos ni Pangulong Woodrow Wilson
Mga Lihim na Kasunduan Lingid sa Kaalaman ni Pangulong
Binalangkas ni Pangulong Wilson noong Enero 1918 ang labing-apat na
Woodrow Wilson
puntos na naglalaman ng mga layunin ng Estados Unidos sa pakikipagdigma.
Naglalaman din ito ng kanyang mga ideya tungkol sa isang “kapayapaang Lingid sa kaalaman ng Great Britain, France at iba pang bansa, ang ibang
walang talunan” para sa kapakinabangan ng lahat ng bansa. Anim sa mga miyembro ng Alyado ay gumawa ng lihim na kasunduan. Nagdesisyon silang
puntos na napagkasunduan ang sumusunod: hatiin ang kolonya at teritoryo ng Central Powers. Halimbawa, pinangakuan
1. katapusan ng lihim na kasunduan; ang Italy ng teritoryong hindi naman nito sakop. Ang Turkey naman ay
2. kalayaan sa karagatan; maaring paghati-hatian ng ibang maimpluwensiyang bansa.
3. pagbabago ng mga hangganan ng mga bansa at paglutas sa suliranin ng Pormal itong naganap nang mabuo ang kasunduan sa Versailles,
mga kolonya ayon sa sariling kagustuhan ng mga mamamayan;
naisagawa ang sumusunod na pangyayari:
4. pagbabawas ng armas;
5. pagbabawas ng taripa; at 1. Nawalang lahat ang mga kolonya ng Germany. Ibinigay ang mga
6. pagbuo ng Liga ng mga Bansa. teritoryong Posen, Kanlurang Prussia, at ang Silesia sa bagong Republika ng
Ang Liga ng mga Bansa Poland. Ang Danzig ay naging malayang lungsod sa pangangasiwa ng mga
Alyado bilang mandato.
Ang pagkakaroon ng isang pandaigdigang samahan ng mga bansa ay matagal
2. Ang Alsace-Lorraine ay naibalik sa France. Ang Saar Basen ay
nang pangarap ni Pangulong Wilson. Sa Wakas, nagtagumpay siya sa
napasailalim sa pamamahala ng Liga ng mga Bansa sa loob ng labinlimang
panghihikayat sa mga pinuno ng mga bansang alyado na itatag at sumapi sa
taon.
Liga ng mga Bansa. Ang konstitusyon nito ay napaloob sa kasunduan sa
3. Ang Hilagang Schleswig ay ibinigay sa Denmark.
Versailles na may sumusunod na mga layunin:
4. Lubhang pinahina ang hukbong sandatahan ng Germany sa lupa at sa
1. maiwasan ang digmaan;
dagat. Ipinagbawal ang kanilang partisipasyon sa anumang digmaan.
2. maprotektahan ang mga kasaping bansa sa pananalakay ng iba;
5. Ang Kanal Kiel at ang lahat ng mga pinaglakbayang ilog ay ginawang
3. lumutas sa mga usapin at hindi pagkakaunawaan ng mga kasapi;
panginternasyonal.
4. mapalaganap ang pandaigdigang pagtutulungan; at
6. Pinagbawalang gumawa ng mga armas at amyunisyon ang Germany.
5. mapalaganap ang mga kasunduang pangkapayapaan.
7. Ang Germany ay pinabayad ng malaking halaga sa mga bansang napinsala
Ilan sa mga nagawa ng Liga ng mga Bansa ang sumusunod:
nito bilang reparasyon. Ang layunin ng mga gumawa ng kasunduang ito ay
1. Napigil nito ang ilang maliliit na digmaan sa pagitan ng Finland at Sweden upang lubusang pilayin ang Germany nang hindi na ito muling magtangkang
noong 1920, Bulgaria at Greece noong 1925, at Columbia at Peru noong gambalain ang kapayapaan ng daigdig.
1934.
2. Pinangasiwaan nito ang iba’t ibang mandato.
3. Pinamahalaan nito ang rehabilitasyon ng mga sundalo pagkatapos ng
digmaan.
 4. Pinagbawalang gumawa ng armas at amyunisyon ang Estados Unidos
A. 1,2,3 B. 2,3,4 C. 1,3,4 D. 1,2,4
8. Isa sa napagkasunduan sa kasunduan sa Versailles ay pinagbayad ng
TAYAHIN
malaking halaga ang Germany sa mga bansang napinsala nito bilang
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong sa bawat aytem. Piliin reparasyon.Bakit sila pinagbayad?
lamang ang titik ng iyong sagot at isulat ito sa inyong kwaderno. A. Dahil naging malakas at makapangyarihang ito sa pagsiklab ng
1. Saang kontinente naganap ang Unang Digmaang Pandaigdig? digmaan
A. Aprika B. Asya C. Europa D.Hilagang Amerika B. Upang lubusang pilayan ang Germany nang hindi na ito muling
2. Anong kasunduan ang nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig? magtangkang gambalain ang kapayapaan sa daigdig
A. Kasunduan sa Versailles C. Kasunduan sa Europe C. Mas marami ang napinsalang ari-arian ang Germany
B. Kasunduan sa Tordesillas D. Kasunduan sa Verdun D. Malawak ang lugar na nasakop ng Germany at maraming buhay
3. Sino ang presidenteng lumagda ng Proclamation of Neutrality ? ang nawala at ari-arian ang nawasak
Rodrigo Duterte B. Woodrow Wilson C. Adolf Hitler D. 9. Alin sa mga sumusunod na bansa ang higit na naparusahan ayon sa
Vittorio Orlando Kasunduan sa Versailles?
4. Ang mga sumusunod ay naging bunga ng Unang Digmaang Pandaigdig A. Italy B. Germany C. France D. Great Britain
maliban sa isa. Alin dito? 10. Alin sa mga sumusunod na bansa ang hindi kabilang sa Central Powers?
A. Maraming tao ang namatay, nagkasakit at naghirap A. Germany B. China C. Austria-Hungary D. Bulgar
B. Maraming ari-arian ang nawasak
C. Naantala ang mga gawaing pangkabuhayan LEARNING ACTIVITY SHEET
D. Lumakas ang bansang Germany
5. Binalangkas ang isang kaunduang pangkapayapaan sa Paris noong 1919-
QUARTER 4-WEEK 3
1920 upang matapos ang digmaang pandaigdig. Ano ang naging batayan ng
Paksa: Ikalawang Digmaang Pandaigdig
pangunahing nilalaman ng mga kasunduan?
A. Fourteen Points B. Liga ng mga Bansa C. Big Four D. MAHAHALAGANG PANGYAYARI NOONG IKALAWANG
Konstitusyon
DIGMAANG PANDAIGDIG
6. Ang pagbalangkas ng kasunduang pangkapayapan upang maiwasan ang
digmaan ay pinangunahan ng mga pinuno na tinatawag na Big Four. Sino sa Mga Sanhi ng Digmaan
mga sumusunod ang hindi kabilang sa Big Four? Hindi pa man lubusang nakakabangon sa mga pinsala ng digmaan ang mga
A. Woodrow Wilson C. Otto von Bismarck bansa sa daigdig, muling umigting ang mga hidwaan sa pagitan ng mga
B. Vittorio Orlando D. George Clemenceau bansa. Dala na rin ito ng nasimulang ambisyon ng mga makapangyarihang
7. Lingid sa kaalaman ng Great Britain, France at iba pang bansa, ang ibang bansa na maipagpatuloy ang pananakop at pagpapalawak ng kanilang
miyembro ng alyado ay gumawa ng lihim na kasunduan. Alin sa mga teritoryo.
sumusunod ang naganap? Ang mga pangyayaring naganap at nagpasiklab ng ikalawang Digmaang
1. Nagdesisyon silang hatiin ang kolonya at teritoryo ng Central Powers Pandaigdig ay ang mgasumusunod:
2. Pinangakuan ang Italy ng teritoryong hindi naman nito sakop 1. Pag-agaw ng Hapon sa Manchuria
3. Ang Turkey ay maaaring paghati-hatian ng ibang maimpluwensiyang bansa
Noong 1931, inagaw ng Hapon ang lungsod ng Manchuria. Kinundena ng
Liga ng mga bansa ang Hapon at sinabing ang ginawang nito ay paglusob.
Kasunod ng pagkundena, ang Hapon ay itiniwalag sa Liga ng mga Bansa.
2. Pag-alis ng Alemanya sa Liga ng mga Bansa
Ang Alemanya naman ay tumiwalag sa Liga noong 1933, sapagkat ayon sa
mga Aleman, ang pag-alis at pagbabawal ng Liga sa pagsasandata ng
Alemanya ay isang paraan ng pag-alis ng karapatan nito na itatag muli ang
pag-aarmas. Matapos tumiwalag ang Alemanya sa Liga, pinasimulan ni Adolf
Hitler, ang lider ng Nazi, ang muling pagtatag ng sandatahang lakas ng bansa.
Nagmithi si Hitler na labagin ang Kasunduan sa Versailles na naglagay sa
Alemanya sa kahiya-hiyang kondisyon sa daigdig. Upang makabangon sa
Unang Digmaang Pandaigdig, pinagbalakang mabuti ni Hitler ang pananakop
na muli. Bilang sagot ng mga bansa sa paghahanda ng Alemanya, ang
Pransya ay nakipagalyansa sa Rusya laban sa Alemanya, samantalang ang
Inglatera naman ay pinalilimitahan ang bilang o laki ng puwersa ng
Alemanya. Dahil dito, nagpadala ang Alemanya ng tropa sa SONA kung saan
dapat ay walang militar ayon sa Kasunduan ng Versailles.
3. Pagsakop ng Italya sa Ethiopia
Sa pamumuno ni Benito Mussolini, sinakop ng Italya ang Ethiopia noong
1935. Tuwirang nilabag ng Italya ang Kasunduan sa Liga (Covenant of the
League)
4. Digmaang Sibil sa Espanya
Nagsimula ang digmaan sibil sa Espanya noong 1936 sa pagitan ng dalawang
panig: ang Fascistang Nationalist Front at ang sosyalistang Popular Army.
Nanalo ang mga Nasyonalista. Marami ang nadamay sa digmaang sibil ng
Espanya dahil sa pakikialam ng ibang bansa.
5. Pagsasanib ng Austria at Alemanya
Nagnasa ang mga mamamayang Austriano na maisama ang kanilang bansa sa
Alemanya. Ngunit ang pagsisikap na ito ay sinalungat ng mga bansang kasapi
sa Allied Powers (Pransya, Gran Britanya at Estados Unidos). Dahil sa
kasunduan sa pagitan ng Italya at Alemanya na kinalabasan ng Rome – Berlin
Axis noong 1936, ang pagtutol ni Mussolini sa nasabing unyon ng Austria at
Alemanya ay nawalan ng bisa noong 1938. Ang pagnanasang ito sa unyon ay
natupad.
6. Suliranin sa Czechoslovakia
Noong 1938, matapos makuha ni Hitler ang Austria, isinunod naman ng mga
Aleman ang misyon sa Czechoslovakia. Ang diplomat ni Hitler ay nanghingi
sa pamahalaan ng Prague na bigyan ng kumpletong awtonomiya ang Sudeten,
isang rehiyon sa Czechoslovakia na maraming Aleman. Dahil dito, humingi
ng tulong ang Czechoslovakia sa Pransya at Inglatera na tinanggihan naman
ng dalawa. Noong Setyembre 1938, hinikayat ni Hitler ang mga Aleman sa
Sudeten na magpursigi sa pagtatamo ng kanilang awtonomiya. Dahil dito,
hinikayat ng Inglatera si Hitler na magdaos ng isang pulong sa Munich.
Ngunit nasakop ni Hitler ang Sudeten, at noong 1939, ang mga natitirang
teritoryo sa Czechoslovakia ay napunta pa rin sa Alemanya.
7. Paglusob ng Alemanya sa Poland
Ang huling pangyayari na nagpasiklab sa Ikalawang digmaang Pandaigdig
Digmaan ay ang pagpasok ng mga Aleman sa Poland noong 1939. Ang
pagsakop na ito ay pagbaliktad ng Alemanya sa Rusya na kapwa pumirma sa
kasunduang Ribbentrop-Molotov, isang kasunduan ng hindi pakikidigma.
Ang pagbaliktad na ito ay dulot ng mga sumusunod na pangyayari:
1. Ang hindi pagsali ng Rusya sa negosasyon tungkol sa krisis ng
Czechoslovakia.
2. Ang pagkainis ng Rusya sa Inglatera nang ang ipinadalang negosyador ng
Inglatera sa Kasunduan ng Pagtutulungan (Mutual Assistance Pact) ay hindi
importanteng tao.
Ang Takbo ng Digmaan Matapos masakop ni Hitler ang Poland,
ipinahayag niya na hindi siya hihingi ng pabor sa mga ibang bansa ngunit
dahil sa ilang ulit na siyang di tumupad sa pangako, lalong naghanda ang mga
Allies para sa anumang mangyayari. Ang mga Pranses ay nagtatag ng isang
depensa sa pamamagitan ng pader na konkreto na tinawag na Maginot Line.
Nagtatag din ng mga depensa ang mga bansa at nagpalakas ng kanilang
hukbo.
Ang pagsiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Noong tag-araw ng 1939, si Hitler at ang kanyang hukbo ay sumalakay sa
Austria at Czechoslovakia. Pagkatapos, nais niyang kunin mula sa Poland ang
Baltic Port at ang Polish Corridor. Tumanggi ang Poland, kayat nagkaroon ng
krisis. Noong unang araw ng Setyembre 1939, ang puwersa ng Nazismo sa
lupa at himpapawid ay sumalakay sa Poland. Ipinaglaban ng mga magigiting
na taga-Poland ang kanilang kalayaan. Nang mabatid ito ng Britanya at
Pransya, sila ay nagpahayag ng pakikidigma sa Alemanya. Noong ika-17 ng
Setyembre, ang Rusya na may lihim na kasunduan kay Hitler ay sumalakay ulan ng mga bomba. Mahigit na 15,000 Ingles oang namatay at 20 porsyento
rin sa Poland sa gawing Silangan. Hindi nagtagal, ang Poland ay nalupig. ng mga gusali sa London ang nawasak. Nabigo si Hitler sa pagsakop sa
Ang Poland ay pinaghatian ng Alemanya at Unyong Sobyet nang walang Inglatera. Ito ang kanyang unang pagkabigo. Ito ay sinundan ng isa pang
labanan. pagkabigo. Noong ika-22 ng Hunyo 1941, nilusob ng mga Aleman ang
Ang Digmaan sa Kanlurang Europa Rusya. Nagpadala si Hitler ng 3,000,000 hukbong Nazi sa Rusya. Natalo ang
mga Ruso bagamat lumaban sila nang buong giting. Nakuha ng mga Aleman
Ang mga hukbong Pranses at Ingles ay nag-abang sa likod ng Maginot Line.
ang Leningrad, Crimea, Ukraine, Sevastopol at Stalingrad. Nahininto lamang
Hindi kaagad sumalakay dito ang mga Aleman pagkatapos nilang masakop
ang labanan pagdating ng taglamig. Samantala, biglang lumakas ang hukbong
ang Poland. Noong Abril 1940, ang Phony War ay biglang natapos sapagkat
Rusya sa pagdating ng mga armas galing sa Estados Unidos. Natalo ang mga
sinimulan ni Hitler ang kanyang blitzkrieg biglaang (paglusob na walang
Aleman. Sila ay umurong at ang Leningrad at Stalingrad ay naligtas. Ang
babala). Ang mga taga-Norway ay lumaban subalit madaling natalo
Estado Unidos at ang Digmaang napanalo ng Nazi sa Europa ay nagdulot ng
samantalang ang mga taga-Denmark ay hindi lumaban.
pangamba sa mga Amerikano. Nabahala sila sa kaligtasan ng Inglatera pati na
Noong ika-10 ng Mayo 1940, ay biglang sinalakay ng mga Nazi ang neutral
ang layuning demokrasya. Nagpatibay ang Kongreso ng batas na Lend Lease
na mga bansa ng Belhika, Holland at Luxembourg. Binomba ng mga
na nagsasabi na ang Estados Unidos ay magbibigay ng kagamitang pandigma
eroplanong Alemanang mga bansang ito na kung tawagin ay Low Countries
sa lahat ng lalaban sa mga kasapi ng Axis Powers. Naging miyembro ng
at sinira ang mga paliparan, pahatiran, at tulay. Ang Hukbong Ingles at
puwersang Alyado ang Estados Unidos noong 1941. Noong Agosto 1941, si
Pranses ay sumugod sa Low Countries upang tulungan sila sa pakikipaglaban
Pangulong Roosevelt ng America at Punong Ministro Winston Churchill ng
subalit sila ay natalo. Noong ika-14 ng Mayo,1940, ang Holland ay sumuko
Inglatera ay nagpulong sa may baybayin ng Newfoundland. Doon, isinagawa
at si Reyna Wilhelmina ay tumakas papuntang London.Noong ika-28 ng
nila ang isang kasunduan na kilala sa tawag na Atlantic Charter. Sinisiguro ng
Mayo, 1940, ang Belhika ay sumuko na rin. Ang Hukbong Pranses ay
kasunduan na “pagkatapos wasakin ang tiraniya ng Nazi, lahat ng mga bansa
umurong sa tabing-dagat ng Dunkirk. Sa ganitong gipit na kalagayan ipinasya
ay mabubuhay sa kapayapaan, malaya sa takot at pangangailangan: at lahat
ng Punong Ministro ng Inglatera na si Winston Churchill na umurong ang
ng mga bansa ay di na muling gagamit ng puwersa.”
hukbo. Ang kagitingang ipinamalas ng mga sundalo laban sa mga Aleman ay
Ang Digmaan sa Pasipiko
itinuring na Epiko ng Dunkirk. Samantala ang Pransya na umasa sa Maginot
Line bilang kanilang tanggulan ay nabigla nang dumating na lamang sa Samantalang ang mga Hukbong Nazi ay namiminsala sa Europa, ang
pintuan ng Paris ang mga Aleman noong ika-10 ng Hunyo, 1940. Bumagsak Hukbong Hapones ay naghahanda sa Pasipiko. Upang ito ay masugpo,
ang Paris at ang pamahalaan ay inilipat sa Bordeaux. pinatigil ng EstadosUnidos ang pagpapadala ng langis sa Hapon at
Ang United States at ang Digmaan kinumpiska ang lahat ng ari-arian ng Hapones sa Estados Unidos. Ang
Punong Ministro na Hapon na si Hideki Tojo ay nagpunta kay Embahador
Mga pagkapanalo ni Hitler, ng daigdig ay nangilabot sa karahasan ni Hitler at
Saburu Kurusu upang tulungan si Admiral Kichisaburu Nomurasa
ng puwersang Aleman. Bumagsak ang Pransya. Nilusob ng Inglatera na
pakikipagtalastasan nang sa gayon ay maiwasan ang krisis ng Amerika at
naiwanan nang nag-iisasa pakikipaglaban sa Alemanya. Humingi ng armas sa
Hapon. Habang pinag-uusapan ang kapayapaan, ang mga Hapones ay
Estados Unidos ang Inglatera sapagkat nawala ang lahat ng ito sa
naghahanda sa digmaan. Noong ika-7 ng Disyembre 1941, biglang sinalakay
dalampasigan ng Dunkirk. Nagpakita ng pambihirang kagitingan at
ng mga Hapones ang Pearl Harbor, ang isa sa mga himpilan ng Hukbong
kabayanihan ang mga Ingles sa kanilang pakikipaglaban sa mga Aleman.
Dagat ng Estados Unidos sa Hawaii.Ang pagtaksil na pagsalakay sa Pearl
Hindi napasuko ng mga Nazi ang mga Ingles sa pamamagitan ng pagsalakay
Harbor ay tinawag na “Araw ng Kataksilan.” Nagpahayag ng pakikipagdigma
sa himpapawid. Natiis ng mga mamamayang Ingles ang araw-araw na pag-
sa Hapon ang Estados Unidos, gayon din ang Britanya. Ang Alemanya at
Italya ay sumugod sa panig ng Hapon at nagpahayag rin ng pakikipagdigma
laban sa Estados Unidos noong ika-11 ng Disyembre, 1941. Ilang oras
matapos salakayin ang Pearl Harbor, ang mga eroplano ng Hapon ay
sumalakay din sa Pilipinas at winasak ang hukbong panghimpapawid sa
Clark Field, Pampanga. Lumunsad ang Hapon sa Hilagang Luzon. Ang
Pilipinas, sa pamumuno ni Pangulong Manuel L. Quezon ng Pamahalaang
Komonwelt, at si Heneral Douglas MacArthur ay magiting na lumaban.
Nasakop ng Hapones ang Maynila noong ika-2 ng Enero, 1942. Ang
pinakahuling pananggalang ng demokrasya ay ang Bataan at Corregidor.
Samantala, nakapaghanda ang Austria at nabigo ang Hapon na masakop ito.
Kaalinsabay ng pananalakay sa Pilipinas ang pagsalakay at pagsakop ng mga
Hapones sa Thailand, British Malaya, Hongkong, Guam, at Wake Islands.
Narating ng Hapon ang tugatog ng tagumpay sa pananakop sa Pasipiko nong
1942 at nagtatag sila ng Greater East Asia Co-Prosperity Sphere. Unti-unti
namang nakabangon ang Estados Unidos mula sa pagkatalo sa Pearl Harbor
at sa Pilipinas. Gumawa agad ang mga Amerikano ng mga kagamitang
pandigma bilang kapalit sa mga nawasak ng Hapon. Tinipon ang mga
puwersang alyado at pinamumunuan ni Heneral Douglas MacArthur, na
nakatakas mula sa Corregidor at nangako sa mga Pilipino ng “I Shall Return.”
ANG PAGKAWAWAKAS NG IKALAWANG DIGMAANG
PANDAIGDIG AT ANG MGA PAGBABAGONG DULOT NITO
Tagumpay ng mga Alyado sa Europa at Hilagang Aprika Ang taong 1943 ay
naging tanda ng pagbabago ng ihip ng digmaan para sa Alyadong Bansa. Ito
ay nagsimula sa pagkakapanalo ng Allied Powers sa Hilagang Aprika noong
ika-13 ng Mayo, 1945, na sinundan ng pagkabihag sa Sicily noong ika-11 ng
Hunyo, at ang pagsuko ng Italya noong ika-3 ng Setyembre. Noong ika-6 ng
Hunyo 1944, ang mga hukbong Alyado ay lumapag at dumaong sa Normandy
samantalang sa Silangang Europa ay nilumpo ng mga Ruso ang mga hukbong
Naziat sinakop ang Berlin. Habang nilalabanan ni Heneral Montgomery ang
mga Nazi sa Egypt, sinalakay naman ng mga puwersang Anglo-Amerikano sa
pamumuno ni Heneral Dwight Eisenhower ang Morocco at Algeria. Noong
ika-13 ng Mayo, pagkaraan ng matinding labanan, ang Hilagang Aprika ay
napasakamay ng mga Alyadong Bansa. Sa Hilagang Aprika at Sicily, ang
pagkatalo ng mga hukbong Italyano ay nauwi sa pagbagsak ni Mussolini.
Napaalis siya ni Pietro Badoglio. Si Mussolini ay nakatakas mula sa
bilangguan at nagtungo ng hilagang Italya. Nagtatag siya ng bagong
pamahalaang Fascista, ngunit di ito tinangkilik ng mga tao. Doon nahuli siya
at pinatay kasama ng kanyang kinakasamang babae na si Clara Peracci noong
ika-2 ng Abril, 1945.
Ang Pagbagsak ng Alemanya Noong ika-6 ng Hunyo, 1944 (D-Day), ang
puwersa ni Heneral Eisenhower ay lumapag sa Normandy, Pransya at
pagkaraan ng ilang linggong paglalaban, natalo nila ang mga Nazi. Noong
Setyembre pinalaya ng mga Alyado ang Belhika. Nakipagsapalaran si Hitler
at sinalakay ang mga alyado na malapit sa Luxembourg nong ika6 ng
Disyembre sa labanang tinawag na Battle of the Bulge kung saan natalo ang
mga Nazi. Sa huling araw ng Abril 1945, bumagsak ang Alemanya dahil sa
pag-atake ng mga Alyado sa kanluran at ng mga Ruso sa Silangan.
Napagtanto ni Hitler mula sa pinagtataguan ang kanyang pagkampi. Sa
umaga ng ika-30 ng Abril, hinirang niya si Admiral Karl Doenitz bilang
kanyang kahalili at sa hapon ding iyon, siya at ang kanyang kinakasamang
babae na si Eva Brawn, ay nagpakamatay. Noong ika-2 ng Mayo, nabihag ng
mga Ruso ang Berlin. Noong ika-7 ng Mayo, tinanggap ang walang
pasubaling tadhana ng pagsuko ng mga Aleman sa Rheims at nang sumunod
na araw sa Berlin.
Sa wakas ay sumapit din ang tinatawag na V-E Day (Victory in Europe).
Ang tagumpay sa Pasipiko Noong ika-20 ng Oktubre, 1944, bumalik si
Heneral Douglas MacArthur sa Leyte sa gitna ng pagbubunyi ng mga
Pilipino. Pagkatapos ng mahigit na ilang buwang pakikipaglaban sa Hapones
ng mga Pilipino, idineklara ni Heneral McArthur ang kalayaan ng Pilipinas
mula sa mga Hapon.
Noong ika-6 ng Agosto, 1945, ang unang bomba atomika ay ibinagsak sa
Hiroshima. Sinalakay naman ng Rusya ang Manchuria, Korea at Timog
Sakhalin. Noong ika-9 ng Agosto, muling nagbagsak ng bomba atomika ang
mga Amerikano sa Nagasaki. Nagimbal ang Hapon sa mgabombang atomika
kaya tinanggap ng mga Hapones ang ultimatum ng mga Alyadonoong ika-15
ng Agosto ang walang pasubaling pagsuko. Noong huling araw ng Agosto
lumapag sa bansang Hapon si Heneral MacArthur bilang SCAP o Supreme
Commander of the Allied Powers. At noong ika- 2ng Setyembre, 1945,
nilagdaan ng bansang Hapon ang mga tadhana ng pagsuko sasasakyang US
Missouri sa Tokyo Bay.
 TAYAHIN
Tandaan Mo!
Panuto : Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Isulat ang titik ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay labanan sa pagitan ng Allied Powers tamang sagot sa iyong kuwaderno.
(Estados Unidos, Inglatera, Rusya at Pransya) at Axis Powers (Aleman, 1. Ang mga sumusunod ang sanhi ng malaking hidwaan sa isang lugar. Alin
Hapon ai Italya). Ang mga sanhi ng Ikalawang Digmaan Pandaigdig ay ang ang hindi?
pag-agaw ng Hapon sa Manchuria noong 1931, ang pag-alis ng Alemanya sa A. Pagnanais ng kayamanan C. Nagkakaisang ideyolohiya
Liga noong 1933, pagsakop ng Italya sa Ethiopia noong 1935, ang digmaang B. Pagmamalabis ng mga pinuno D. Kawalan ng tiwala sa pinuno
sibil noong 1936 sa Espanya, pagsakop ng Alemanya sa Austria, pagsakop ni 2. Bakit naging dahilan ang Treaty of Versailles sa pagkakaroon ng Ikalawang
Hitler sa parte ng Czechoslovakia, at ang pagpasok ng mga Aleman sa Poland Digmaang Pandaigdig?
noong 1939. Sinimulan ni Hitler ang kanyang blitzkrieg at noong ika-10 ng A. Ito ay nagsasaad nang kasunduang pansamantalang itigil ang labanan.
Mayo 1940, sa biglaang pagsalakay ng mga Nazi sa mga neutral na bansang B. Hindi naging makatuwiran sa Germany ang naging kasunduan.
Belhika, Holland at Luxembourg. Napabagsak din ang Pransya at nilusob ang C. Hindi ito sinuportahan ng United States.
Inglatera. Ang hukbong Aleman ni Hitler at ang hukbong Italyano ni D. Dahil ang Treaty of Versailles ay hindi kasunduang pangkapayapaan.
Mussolini ang nanguna ng digmaan sa Europa, samantalang ang mga 3. Dahil sa mailap ang Japan sa pagsuko, ipinasya ng United States na
Hapones ang nanalanta sa Pasipiko at Asya. Ang Estados Unidos ay tumulong gamitin nito ang bago nitong sandata ang Atomic Bomb upang wakasan ang
sa paghahatid ng mga kagamitang pandigma sa mga kaalyado sa Allied digmaan. Saan ito unang ibinagsak?
Powers at sinumang bansang lumaban sa mga kasapi ng Axis Powers. A. Hiroshima B. Nagasaki C. Tokyo D. Kokura
Narating ng Hapon ang tugatog ng tagumpay ng pananakop sa Pasipiko 4. Ano ang karaniwang sanhi ng pagsiklab ng malaking digmaan?
noong 1942 at nagsimula silang magtatag ng Greater East Asia Co-Prosperity A. Suliraning pampulitikal C. Suliraning pang-ekonomiya
Sphere. B. Kakulangan ng pagpapanatili D. Kakulangan ng pananalapi ng
GAWAIN 1 kapayapaan
5. Kailan ang eksaktong petsa ng pagsisimula ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig?
A. Setyembre 1, 1939 C. Setyembre 1, 1941
B. Setyembre 1, 1940 D. Setyembre 1, 1942
6. Ano ang tawag sa taktikang pandigma na ginamit ng mga NAZI?
A. Blitzkrieg B. Luftwaffe C. Trench Warfare D.
Biological Warfare
7. Anong bansa ang umabot sa tugatog ng tagumpay at nagtatag ng Greater
East Asia CoProsperity Sphere?
A. Germany (Alemanya) B. Estados Unidos C. Japan
D. Italy
8. Ang mga sumusunod ay pangyayari sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig
maliban sa isa.
A. Pag-agaw ng Hapon sa Manchuria C. Paglusob ng
Alemanya sa Poland
B. Pag-alis ng Alemanya sa Liga ng mga bansa D. Pagpatay ni Archduke
Francis Ferdinand
9.Anong labanan na kung saan natalo ang mga Nazi ni Adolf Hitler noong
ika-6 ng Disyembre na malapit sa Luxembourg?
A. Battle of Tirad Pass C. Battle of Waterloo
B. Battle of Burgundy D. Battle of the Bulge
10. Aling bansa ang hindi kasama sa bumubuo ng Allied Powers?
A. Estados Unidos B. Inglatera C. Rusya
D. Alemanya
LEARNING ACTIVITY SHEET
QUARTER 4-WEEK 4
MELC: Nasusuri ang mga dahilan, mahahalagang pangyayaring naganap at
bunga ng Ikalawang Digmaang Pandaidig.
PAKSA: Mga Bunga ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Isang madugong digmaang pandaigdig ang sumiklab nang lusubin ng
Germany ang Poland noong Setyembre 1, 1939. Pagkaraan ng tatlong araw,
Setyembre 3, 1939 napasabak na sa digmaan ang Great Britain at France
laban sa Germany. Wala pang isang Linggo, lumahok na ang Australia, New
Zealand, Canada at South Africa. Nahatak ang buong daigdig sa pangalawang
digmaan. Sa loob ng anim na taon naganap ang mga digmaan sa ibat-ibang
panig ng daigdig mula Europe hanggang sa mga Isla ng Pacific at mga bansa
sa Asya.
Naglaban sa lupa, dagat at himpapawid ang mga magkalabang pwersa. Ang
Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay itinuturing na pinakamapanirang
digmaan sa kasaysayan. Kung ang mga operasyong militar sa panahon ng
Unang Digmaang Pandaigdig ay pangunahing naganap sa kontinente ng
Europe, ang Ikalawang Digmaang pandaigdig ay kinasangkutan hindi lamang
ng Europe kundi maging ang Asya, Africa at ang mga isla sa Pacific ay
nakasama sa digmaan. Mahigit sa 17 milyong miyembro ng hukbong
sandatahan ng iba’t-ibang nagsagupaang bansa ang namatay sa digmaan.
Pinahina rin nito ang kakayahang pangekonomiya ng mga pangunahing
nasyon at iniwan ang maraming bansa sa bingit ng pagkaguho.
Nagsusumikap ang malalakas na bansa upang mapanatili ang kapayapaan sa
buong mundo pagkatapos ng Unang Digmaang pandaigdig. Ang malagim na
pangyayaring idinulot ng Unang Digmaang Pandaigdig ay sariwa pa sa gunita
ng kasaysayan maging ang epekto nito sa pandaigdig na kabuhayan. Ang
Great Depression noong 1924 ay lubos na naramdaman ng buong mundo. Sa
mga panahong ito natutuon ang paningin ng mga tao sa
kani-kanilang mga pamahalaan upang matugunan ang kawalan ng pagkain,
trabaho at iba pang pangunahing kabuhayan. Hinanap ng mga tao ang tamang
kasagutan at masasandalan upang malagpasan ang sinapit ng kapalaran bunga
ng digmaan.
Mga Bunga ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Ang Ikalawang Digmaang pandaigdig ay nagdulot ng malaking pagbabago sa
kasaysayan ng
daigdig.
1. Malaking bilang ng mga namatay at nasirang ari-arian. Tinatayang halos 60
na bansa ang naapektuhan ng digmaan at higit na mas marami ang namatay
kaysa Unang Digmaang Pandaigdig.
2. Natigil ang pagsulong ng ekonomiyang pandaigdig dahil sa pagkawasak ng
agrikultura, industriya, transportansyon at pananalapi ng maraming bansa.
3. Bumagsak ang pamahalaang totalitaryang Nazi ni Hitler, Fascismo ni
Mussolini, at Imperyong Hapon ni Hirohito.
4. Napagtibay ang simulaing command responsibility para sa pagkakasalang
nagawa ng mga opisyal ng bayan at mga pinunong military.
5. Naging daan ito ng pagsilang ng malalayang bansa- ang Silangang
Germany, Kanlurang Germany, Nasyonalistang Tsina, Pulahang Tsina,
Pilipinas, Indonesia, Malaysia, Ceylon, India, Pakistan, Israel, Iran, Iraq at
iba pa.daigdig.
TAYAHIN:
Panuto: Basahing mabuti ang mga sumusunod na pangungusap at hanapin
ang mga sagot sa loob ng kahon sa ibaba. Isulat lamang ang titik ng tamang
sagot sa iyong kwaderno.
1. Ang mga sumusunod ay naglalarawan sa dahilan ng pagsiklab ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig maliban sa _____________.
A. Dahil sa kasunduan ng mga Liga ng mga bansa.
B. Dahil sa pag-agaw ng Japan sa bansang Manchuria sa Tsina.
C. Dahil sa pagsakop ng Germany sa Poland at Czechoslovakia.
D. Dahil sa pagsasanib ng mga bansang Austria at Germany
2. Ang mga sumusunod na mga bansa ay ang bumubuo sa mga bansang
naging Malaya dahil sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig maliban sa
____________.
A. Tsina B. Malaysia C. Pilipinas D. Thailand
3. Bakit naghihinakit ang Germany sa Kasunduan sa Versailles?
A. Bumaba ang kanilang moral dahil sa kasunduang sa Versailles.
B. Pagkukuha ng kanilang mga kolonya dahil sa Kasunduan sa
Versailles.
C. Pagbabayad ng malaking halaga sa Unang Digmaang Pandaigdig.
D. Pinagbabawalan na gumawa ng mga armas at amunisyon ang
Germany.
4. Bakit itinatag ang United Nations?
A. Upang mangalagaan ang seguridad at kaayusan ng mundo.
B. Upang matulungan ang mga mahihirap na bansa sa daigdig.
C. Upang itaguyod ang Karapatan ng mga Bata sa buong mundo.
D. Upang itaguyod ang Karapatang Pantao sa mga bansa sa mundo.
5. Alin sa mga bansang ito ang HINDI kabilang sa mga bansang nagpupulong
upang magkaroon ng kasunduang pangkapayapaan noong Unang Digmaang
Pandaigdig?
A. England B. France C. Italy D. United States
Panuto: Isulat ang salitang TAMA kung ang pahayag ay wasto at kung
ito ay mali palitan ng tamang sagot ang salitang may salungguhit.
6. Ang digmaan ang paraan upang mapalakas ang sandatahang lakas ng
Europa.
7. Ang Tennis Court Oath ang nagiging dahilan kung bakit bumaba ang moral
ng bansang Germany na nagdulot ng digmaan.
8. Ang digmaan sa Kanlurang Bahagi ang pinakamainit na labanan sa Europa.
9. Ang sunod-sunod na pagkapanalo ng Russia sa laban ang dahilan ng
pagbagsak ng Dinastiyang Romanov.
10. Ang Unang Digmaang Pandaigdig noong 1924 ay lubos na naramdaman
ng buong mundo.
LEARNING ACTIVITY SHEET
QUARTER 4-WEEK 5
MELC: Natataya ang pagsisikap ng mga bansa na makamit ang kapayapaang
pandaigdig at kaunlaran.
PAKSA: Ang Mga Bansang Nagkakaisa (United Nations)
Hindi pa natapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, napag-isip ni
Pangulong Roosevelt ng Estados Unidos na muling magtatag ng isang
samahang pandaigdig na papalit sa Liga ng mga Bansa o may nawawala ba?
o Apat na buwan bago sumalakay ang mga Hapones sa Pearl Harbor, sina
Pangulong Roosevelt at Punong Ministro Winston Churchill ng Inglatera
ay bumalangkas nang deklarasyon ang Atlantic Charter, na siyang saligan
ng 26 na bansa sa nilagdaang deklarasyon ng mga Bansang Nagkkaisa
(United Nations). Sa isang komperensiya sa Moscow noong Oktubre
1943, ang estados Unidos, Gran Britanya at Soviet Union ay nagkakasdo
ng pagpapairal at pagpapanatili ng kapayapaan sa sandaling matalo ang
Axis.
o Sinundan ito ng Deklarasyon ng Apat na Bansa, kasama ang Tsina, para
sa pagtatag ng isang pangkalahatang samahang pandaigdig upang
mapanatili ang kapayapaan at kaligtasan sa mundo. Limampung bansa
ang nagpulong sa California, Estados Unidos, upang balangkasin ang
Karta ng mga Bansang Nagkakaisa o UN. Noong ika-24 ng Oktubre,
1945ay itinatag ang mga Bansang Nagkakaisa. Muling nagpulong ang
mga kinatawan ng mga bansa sa London noong 1946 at naghalal na
unang Sekretaryo-Heneral si Trygve Lie ng Sweden.
 Ang Mga Bansang Nagkakaisa ay may anim na pangunahing sangay. Ang
Pangkalahatang Asemblea (Assembly) ang sangay na tagapagbatas ng
samahang binubuo ng mga kinatawan ng lahat ng lahat ng mga kasaping
bansa, dito isinasagawa ang mga pangkalahatang pagpupulong.
 Ang Sanguniang Pangkatiwasayan (Security Council) ang sangay
tagapagpaganap. Binubuo ito ng 11 na kagawad at ang lima ay
permanenteng miyembro, samantalang ang anim ay inihalal sa taning na
panunungkulan ng dalawang taon
 Ang Kalihim (Secretariat) ay ang pangkat ng mga tauhang
pampangasiwaan ng U.N na nagpapatupad sa mga gawaing pang-araw-
araw.
 Ang Pandaigdig na Hukuman ng Katarungan (International Court of
Justice) ang siyang sangay na nagpapasya sa mga kasong may kinalaman
sa alitan ng mga bansa.
 Ang Sangguniang Pangkabuhayan at Panlipunan (ECOSOC) ay binubuo
ng 54 na kasaping bansa. Ito ang sangay na namamahala sa mga bagay na
pangkabuhayan, panlipunan, pang-edukasyon, siyentipiko at
pangkalusugan ng daigdig,
 Ang sanggunian ng mga katiwala ay nangangasiwa sa mga teritoryong
ipinagkatiwala na kinabibilangan ng mga sumusunod: (1) mga teritoryong
pinigil sa ilalim ng batas ng Samahan ng mga Bansa; (2) mga teritoryong
kinuha mula sa kapangyarihang Aksis (Axis Power) inilagay sa Sistema
ng katiwala ng U.N.
 Maraming Hudyo ang ipinapatay ng mga Nazi na kilala sa tawag na
Genocide sa pamamagitan ng Gas Chamber at sa mga kampo ng
konsentrasyon kung saansapilitang pinagtratrabaho ang mga bihag para sa
suplay ng armas pandaigdig.
 Sa Pilipinas ay nakilala ang Death March bilang pagpapahirap ng mga
Hapon sa mga Pilipino at Amerikanong sundalo sa Bataan.
 Matapos ang digmaan ay nagkaroon ng makasaysayang paglilitis sa Nuremberg
sa Alemanya upang mabigyang hustisya ang halos 11 milyong nasawi dulot ng
digmaan.
 Noong Enero ng 1946, dalawampu’t anim na bansa ang lumagda sa isang
kasunduan na magtaguyod sa Atlantic Charter. Ito ay naglalaan na
makapagtatag ng malawakan at permanenteng pamamaraan para sa
pandaigdigang katiwasayan. Sa isang pagpupulong sa Moscow noong
Oktubre 1943, nagkasundo ang Estados Unidos, Gran Britanya, at Rusya
na kailangang magtatag ng isang pandaigdigang lupon para mapanatili
ang katiwasayan at kapayapaan ng daigdig. Nagtipon-tipon ang mga
kinatawan ng mga pangunahing bansa sa Dumbarton Oaks sa
Washington, D.C. para sa isang mahusay na organisasyon.
 Sa Yalta Conference sa Crimea noog Pebrero 1945, ang tinaguriang “Big
Three” na sina Pangulong Roosevelt, Punong Ministro Churchill, at
Premier Stalin ay sumangayon sa planong ginawa sa Dumbarton Oaks na
bubuo ng isang Saligang Batas para sa United Nations.
 Inilahad ng United Nations ang sumusunod na mga hangarin o
layunin:
1. Mapanatili ang pandaigdigang kapayapaan at seguridad;
2. Mapaunlad ang relasyong pagkakaisa ng mga bansa batay sa pantay na
karapatan at sariling determinasyon ng mga tao at gumawa ng mga angkop na
hakbang upang palakasin ang kapayapaan;
3. Matamo ang pagkakaisa sa paglutas ng mga suliraning internasyonal gaya
ng pangkabuhayan, sosyal, kultural, at sa pagtataguyod ng paggalang sa
karapatan ng tao at;
4. Maging sentro ng pagkakaisa para matugunan ang mga gawain ng mga
bansa sa pagkamit ng mga layunin.
Ang United Nations ay nakatulong nang malaki upang pahupain ang
kaguluhan sa daigdig.
Ilan sa mga nagawa ng organisasyon ay ang sumusunod:
 Mapayapang kasunduan ng mga pandaigdigang krisis. Ang krisis sa Iran
ay mapayapang naayos ng organisasyon simula noong 1946. Hinikayat ng
ahensiya ang Unyong Sobyet na alisin nito ang kanyang tropa sa Iran at
itigil ang mapaminsalang gawain. Nahinto ang pagtulong ng Albania,
Bulgaria, at Yugoslavia sa mga gerilyang komunista na sumalakay sa
Gresya. Nahinto ang krisis sa Gresya.
 Natigil ang digmaan sa Netherlands at Indonesia noong 1949 at kinilala
ang kalayaan ng Indonesia
 Ang krisis sa Suez noong 1956 ay nalutas nang magpadala ng puwersa
ang United Nations upang pahintuin ang digmaan ng Britanya at Ehipto,
Pransiya at Israel.
 Sa tulong ng iba’t ibang ahensiya, inaalagaan ng United Nations ang libo-
libong takas sa digmaan. Maraming taong tumakas sa digmaan ang
napadpad sa iba’t ibang bansa kung saan nabuhay sila sa karalitaan. Sa
pamamagitan ng United Nations, nabigyan ng panibagong buhay ang mga
taong ito.
 Ang isang karangalan na natamo ng ahensiya ay ang Proklamasyon ng
Pandaigdigang Pahayag ng Karapatang Pantao (Universal Declaration of
Human Rights) noong Disyembre 10, 1948. Ang dokumentong ito ay
naglalaman ng mga karapatan ng isang nilalang. Ang pagtuligsa ng
 ahensiya sa apartheid na ipinairal sa Timog Aprika ang patunay sa GAWAIN 1:
hangarin na matamo ang pantay-pantay na karapatan.
 Ang pamamahagi ng kaalamang teknikal at kultural ay isa pang dakilang
hakbang ng organisasyon. Ang pagpapadala ng mga eksperto upang
magturo sa mga bansa sa larangan ng agham, agrikultura, at iba pa ay
maluwalhating isinagawa ng organisasyon.
 Ang kalagayang panlipunan, pangkabuhayan, pangkalusugan, at
pangkultura ay binigyang-pansin ng ahensiya. Nadagdagan ang
produksiyon at ang kalagayan ng mga manggagawa ay napabuti at
naiwasan ang paglaganap ng mga nakamamatay na sakit tulad ng kolera
at malaria.
 Patuloy ang pagbibigay-tulong ng ahensiya hanggang sa kasalukuyang
panahon.

TAYAHIN:
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap, Piliin ang titik ng tamang
sagot at isulat sa inyong sagutang papel/kwaderno.
_____1. Ito ang nangangasiwa sa mga bagay na may kinalaman sa
ekonomiya, lipunan, edukasyon, siyensya, at pangkalusugan ng daigdig?
A. Economic and Social Council C. Secretariat
B. International Court of Justice D. Trustees Council
_____2 Ano ang tawag sa isang samahang pandaigdig na pumalit sa Liga ng
mga Bansa?
A. League of Nations B. UNESCO C. UNICEF
D. United Nations
_____3. Isa itong malawakang pagpatay na ginawa noong Ikalawang
Digmaang Pandaigdig lalo na laban sa mga Hudyo?
A. Insectecide B. Genocide C. Pestecide
D. Death March
_____4. Isang uri ng pagpaparusang ipinataw ng mga Hapon sa Pilipinas
laban sa mga sumukong sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan?
 A. Insectecide B. Genocide C.Pestecide D. Death March 1. Ideolohiyang Pangkabuhayan – Nakasentro ito sa mga patakarang pang-
____5. Lugar sa mga kampo na ginagawa ang mabilisan at maramihang ekonomiya ng bansa
pagpatay ng mga Hudyo noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. at paraan ng paghahati ng mga kayamanan paramga mamamayan.
A. Gas Chamber B. Hiroshima C. Nagasaki D. 2. Ideolohiyang Pampolitika – Nakasentro naman itosa paraan ng pamumuno at
Moscow sa paraan ng pakikilahok ng mga mamamayan sa pamamahala.
_____6. Isang dokumento na naglalaman ng mga karapatan ng isang nilalang. 3. Ideolohiyang Panlipunan – Tumutukoy ito sa pagkakapantay-pantay ng mga
A. Treaty of Paris B. Versailles C. Universal Declaration of mamamayan sa tingin
Human Rights D. Suffrage ng batas at sa iba pang pangunahing aspeto ng pamumuhay ng mga
_____7. Kailan itinatag ang United Nations? mamamayan.
A. Oktubre 14, 1945 B. Oktubre 24, 1945 C. Oktubre 14, 1946 Ang Iba’t Ibang Ideolohiya
D. Oktubre 24, 1946 1. Kapitalismo – Isang sistemang pangkabuhayan kung saan ang produksiyon,
____8. Ang tinutukoy na “Big Three” sa Yalta Conference? distribusyon, at kalakalan ay kontrolado ng mga pribadong mangangalakal.
A. US, Britain at Russia C. Korea, Japan at Ayon saideolohiyang ito, sa pamamagitan ng kompetisyon ng mga
China negosyante ay higit na mapapahusay ang kalidad ng bawat produkto at
B. China, Japan at Manchuria D. US, Germany at Spain serbisyo sa pamilihan.
_____9. Ilang bansa ang nagpulong sa California at Estados Unidos upang 2. Demokrasya – Ang kapangyarihan ng pamahalaan ay nasa kamay ng mga
balangkasin ang karta ng Bansang Nagkakaisa o U.N.? tao. karaniwang pumipili ang mga tao, sa pamamagitan ng halalan o
A. 51 B. 48 C. 49 D. 50 eleksiyon, ng mga kinatawan na siyang hahawak sa kapangyarihan o
_____10. Ang kumperensiyang dinaluhan ng “Big Three” na lumikha ng pamahalaan sa ngalan nila.
tensyon ng Allied Power sa Axis Power ? 3. Awtoritaryanismo – Isang uri ng pamahalaan kung saan ang namuno ay may
A. Yalta Conference C. Covenant of the League lubos na kapangyarihan. Mayroon namang tinatawag na konstitusyonal na
B. General Assembly D. SONA awtoritaryanismo kung saan ang kapangyarihan ng namuno ay itinakda ng
Saligang Batas. Ito ang tawag ng dating Pangulong Ferdinand Marcos sa
kaniyang pamamahala sa ilalim ng Batas Militar noong 1972 hanggang
LEARNING ACTIVITY SHEET Pebrero, 1986. Pagkatapos nito ay naupo si
QUARTER 4-WEEK 6 Corazon C. Aquino at nanumbalik ang demokrasya sa bansa.
MELC: Nasusuri ang mga ideolohiyang politikal at ekonomiko sa hamon ng 4. Totalitaryanismo - Karaniwang pinamunuan ng isang diktador o grupo ng
taong makapangyarihan. Limitado ang karapatan ng mga mamamayan sa
estabilisadong institusyon ng lipunan. malayang pagkilos, pagsasalita at pagtutol sa pamahalaan. Nasa kamay ng
PAKSA: Iba’t Ibang Ideolohiyang Politikal at Ekonomiko pamahalaan ang pag-aari ng mga lupain, kayamanan ng bansa at mga
industriya. Halimbawa nito ang pamamahala ni Adolf Hitler sa Germany at ni
Ang Kahulugan ng Ideolohiya Mussolini sa Italy bago at habang nagaganap ang Ikalawang Digmaang
Ito ay isang sistema o kalipunan ng mga ideya o kaisipan na naglalayong Pandaigdig. Isang uri ng pamahalaang totalitaryan ang sistemang diktatoryal
magpaliwanag tungkol sa daigdig at sa mga pagbabago nito. Ang nagpakilala nito ay kung saan kontrolado ng pamahalaan ang ekonomiya, mass media, simbahan,
si Destutt de Tracy. at pati kaisipan ng mga mamamayan.

Iba’t ibang kategorya ng Ideolohiya:

5. Komunismo – Layunin ng ideolohiyang ito na tuluyang buwagin ang di- 5. Pagpalaganap ng komunismo sa buong daigdig.
pagkapantay-pantay ng mga mamamayan batay sa uri (class) na kanilang Pagsilang ng Fascism sa Italy
kinabibilangan. Sa ilalim ng komunismo, ang mga kagamitan sa produksiyon Sa Italy namayani ang ideolohiyang tinatawag na fascism. Mga
ay kolektibong pagmamay-ari at pinangangasiwaan ng lahat ng mamamayan. kondisyong nagbibigay-daan sa fascism sa Italy ang mga sumusonod:
Para kay Karl Marx na siyang may-akda ng librong Das Kapital, ang  Nasyonalismo
komunismo ang pinakamataas na yugto na maaring abutin ng ebolusyon ng
 Paghihirap sa kabuhayan
lipunan. Lahat ay pantay-pantay ang katayuan sa buhay at sama-samang
nakikinabang sa produksiyon.  Kahinaan ng pamahalaan
6. Sosyalismo – Isang doktrina na nakabatay sa patakarang pang-ekonomiya na
kung saan ang pamamalakad ng pamahalaan ay nasa kamay ng isang pangkat.
Ang pangkat na ito ang nagtatakda sa pagmamay-ari at sa pangasiwa ng lupa,
kapital, at mekanismo ng produksiyon. Hangad ng sosyalismo ang
pagkakamit ng perpektong lipunan sa pamamagitan ng pantay na distribusyon
ng produksiyon ng bansa. Halimbawa ng mga ganitong pamahalaan ang
namayani sa China, Cuba, North Korea, Vietnam at ang dating Union Soviet.
Subalit ang China at Vietnam ay yumakap muli sa prinsipyo ng kapitalismo.
Ngayon suriin natin kung paano lumaganap ang Komunismo sa Russia,
Fascismo sa Italy at Nazismo sa Germany. Basahin ang texsto sa ibaba.
Mga Puwersang Pangkabuhayan sa Politika ng Bansa
Ang Pagsilang ng Komunismo sa Russia Mga prinsipyo ng Fascism:
Nag-ugat ang ideolohiyang komunismo sa Rusya noong panahon ng mga 1. Gumagawa lamang ang tao sa kapakanan ng estado.
Czar. Ayon sa nasusulat sa kasaysayan, ang Rusya sa ilalim ng Czar, ay 2. Ang demokrasya ay mahina.
naging makapangyarihan subalit ang mga namuno ay naging despotic. 3. Lahat ng bibitawang opinyon, pasalita man o pasulat, ay kailangang
Nagkaroon ng himagsikan kaya bumagsak ang Dinastiyang Romanov noong naayon sa gobyerno o pamahalaan.
Marso, 1947 sa dahilan ng mga kaguluhang pulitikal, pangkabuhayan at 4. Kontrolado ang sistema ng edukasyon upang ang mamamayan ay magsilbi
sosyal. Sa tulong nina Trotsky at Stalin, binalak ni Lenin na magkaroon ng sa estado at makatulong sa paghahanda sa digmaan.
pamahalaang komunismo sa Rusya base sa mga prinsipyo ni Karl Marx. 5. Sinesensor lahat ng pahayagan at publikasyon.
Pagkatapos nghimagsikan ng Bolshevik ay itinatag ni Lenin ang pamahalaang 6. Lahat ng uri ng libangan ay sinusuri.
komunismo at dito na naitatag ang Union Soviet Socialist Republic o USSR. 7. Hindi kinilala ang kalayaang sibil.
Mga prinsipyong pinaniniwalaan ng Komunismo ang mga sumusunod: 8. Binibigyang bonus ang malalaking pamilya
1. Pagtatag ng mga diktadturya ng mga manggagawa: manggagawa ang 9. Hindi binigyan ng karapatang sosyal, politikal, at pangkabuhayan ang mga
supremo; babae.
2. Pamahalaan ang nangasiwa ng produksiyon at distribusyon;
3. Pagwawaksi sa kapitalismo; Ang Nazi ng Germany
4. Paghihiwalay ng estado at ng simbahan; at
Bilang isang ideolohiya, ang Nazism ay nangyari sa Germany simula noong Panuto: Upang masubok ang iyong kaalaman sa modyul na ito, subuking
sagutin ang pagsusulit sa ibaba sa pamamagitan ng pagpili ng tamang sagot
1930. Isa sa pinakamalupit na diktaduryang totalitaryan sa makabagong
sa bawat bilang. Titik lamang ang isulat sa inyong kuwaderno.
panahon. Nakakahawig ito ng fascism sa Italy at ng komunismo ng Russia. 1. Ang kapangyarihang ng pamahalaang demokrasya ay nasa kamay ng
____________?
A. Iilang mga tao B. mga tao C. Presidente D. Diktador
2. Ayon sa ideolohiyang ito, sa pamamagitan ng kompetisyon ng mga
negosyante, higit na mapahuhusay ang kalidad ng bawat produkto at serbisyo
sa pamilihan.
.A Sosyalismo B. Kapitalismo C. Pasismo D.
Marxismo
3. Isang aklat na isinulat ni Karl Marx na naglalarawan sa kanyang mga
teorya sa ekonomiya.
A. Pigafetta’s Chronicle C. Das Kapital
B. Wealth of Nations D. The Economist
Mga prinsipyo ng Nazismo na nakapaloob sa akdang “Mein Kampf, Ang 4. Kilalang diktador sa ilalim ng pamahalaang totalitarian sa Germany.
A. Benito Mussolini C. Che Guevarra
Aking Labanan”, ni Hitler ay ang mga sumusunod:
B. Kim Jong-un D. Adolf Hitler
1. Ang kapanyarihang racial – Pinaniniwalaan ng mga Aleman o German na 5. Sa ilalim ng pamahalaang demokrasya, bago maupo sa puwesto ang mga
sila ang nangungunang lahi sa daigdig. kandidato ay
2. Anti-Semitism – Ito ang naging dahilan ng holocaust o pagpatay sa mga magkaroon muna ng________________?
Hudyo. A. mayayamang tagasuporta B. mga armas C. Eleksiyon o Halalan
3. Ang pagbuwag sa Treaty of Versailles – Sinisi ng mga Nazista ang D. maraming pera
kasunduan na kanilang pinaniniwalaan na sanhi ng mga suliranin sa 6. Sa ibaba ay may mga bansang yumayakap sa ideolohiyang sosyalismo
Germany. maliban sa____________?
4. Pan-Germanism – Ayon kay Hitler, ang isang pinalawak ng Germany ay A. North Korea B. Cuba C. Vietnam D. Pilipinas
kailangang maitatag, kasama ang teritoryong nawala sa kanila noong Unang 7. Nakasentro sa paraan ng pamumuno at paraan ng pakikilahok ng mga
Digmaang Pandaigdig. mamamayan sa pamamahala.
5. Ang pagwakas sa Demokrasya – Ayaw ng mga Aleman sa demokrasya at A. Ideolohiyang Panlipunan C. Ideolohiyang Pampolitika
pamahalaang Parliyamentaryo. Nanawagansilang was akin ang Republika at B. Ideolohiyang Pangkabuhayan D. Wala sa nabanggit
itatag ang Third Reich na siyang estadong totalitaryan ng Nazismo. 8. Ang nagpakilala ng salitang ideolohiya bilang pinaikling pangalan ng
agham ng mga kaisipan o ideya.
A. Nostradamus B. Adam Smith C. Karl Marx D.
Desttutt de Tracy
9. Anong uring pamahalaan ang sistemang diktatoryal?
TAYAHIN:
A.Totalitaryan B. Demokrasya C. Republika D. • Propaganda warfare
Konstitusyunal NEOKOLOYANISMO - ay bagong paraan ng pananakop ng malakas na bansa
10. Layunin ng ideolohiyang ito na tuluyang buwagin ang di-pagkapantay- sa mahinang
pantay ng mga mamamayan batay sa uri (class) na kanilang kinabibilangan. bansa sa pamamagitan ng pagkakaroon ng impluwensiya sa aspetong
A. Pasismo B. Komunismo C. Demokrasya D. pangkabuhayan, pampulitikal at pangkultura
Kapitalismo EPEKTO NEO-KOLONYALISMO
• Over Dependence o labis na pagdepende sa iba- na ang ibig sabihin na
LEARNING ACTIVITY SHEET umasa ng labis
QUARTER 4-WEEK 7 ang mga tao sa mga mayayamang bansa
• Loss of Pride o kawalan ng karangalan-sanhi ng impluwensya ng mga
MELC: Natataya ang epekto ng mga ideololohiya ng Cold War at ng Neo- dayuhan, nabuo
kolonyalismo sa iba’t ibang bahagi ng daigdig. sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay mabuti at magaling
• Continuous Enslavement o patuloy na pang–aalipin- ang mga bansa ay
PAKSA: Epekto ng mga Ideolohiya, ng Cold War at Neo-Kolonyalismo sa malaya sa
iba’t ibang bahagi ng daigdig. prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan ay nakatali pa rin sa malakolonyal na
interes ng
Ang United States at Soviet Union ay dating magkakampi at kasama sa mga kanluran.
bansang nagtatag ng “Nagkakaisang mga Bansa” Ngunit dumating nga ang
pagkakataong sila ay nagkakaroon ng Cold War o Hindi tuwirang labanan. MGA DAPAT TANDAAN SA MODYUL NA ITO
Ang Cold War ay hidwaan sa gitna ng United States of Amerika at Union
• Ang neo-kolonyalismo ay isang anyo ng pananakop ng mga mayayaman at
Soviet of Socialist Republics sa aspektong pangdiplomatiko,pang-
makapangyarihang bansa. Ito ay hindi tuwirang pananakop.
ekonomiko, pangmilitar, ideolohiya at siyensiya .Katulad ng sa magkaibigan,
• Nakaapekto ang neo-kolonyalismo sa kadahilanang nagiging labis na
ang kanilang hidwaan ay dulot ng kawalan ng tiwala,hindi pagpatupad sa
palaasa ang mahirap ng bansa at kadalasan nawawala sila ng karangalan.
pangako at hindi pakikinig sa bawat isa at dahil dito ay may mabuti at
Patuloy na inaaalipin ang mga bansang maliit dulot ng Neo- kolonyalismo.
masamang epekto ang Cold War.
• Ang bansang Estados Unidos at Unyon Sobyet ang mga bansang tinatawag
MABUTING EPEKTO NG COLD WAR
na super power. Bawat isa ay may mga kaalyansang bansa`
• Pag-unlad ng Scentific Research at Invention • Marami ang naghirap at nagkimkim ng sama ng loob dahil sa hindi
• Nagtulungan ang mga bansa sa kanilang ekonomiya sa pinsala ng digmaam pagkakaisa ng dalawang superpowers. Walang magawa ang mga bansang
MASAMANG EPEKTO NG COLD WAR kaanib kundi sumunod sa ideolohiya ng namumunong bansa. May naging
mabuti at di mabuting epekto ang Cold War sa mga bansa.
• Paggasta ng Malaking Halaga
• Marami ang nag-alala sa Cold War dahill sa pag-iisip na magkakaroon uli
• Takot at pangamba ng bawat bansa
ng digmaang pandaigdig na gagamit ng higit na mapanganip at mapamuksang
• Banta ng Nuclear weapons
armas nuklear. Sa pagwawakas ng Cold War, naituon ang pansin sa
• Umigting ang di pagkakaunawaang pampolitika, pangmilitar, at kalakalan
pagpapabuti ng ekonomiya at pagkakaroon ng kasunduang pag-alis ng lahat
ng mga bansa
ng uri ng Armas nukleyar.
• Palakasan sa magkabilang bansa
GAWAIN 1: A.Neo-kolonyalismo B.Imperyalismo C.Kumunismo
D.Sosyalismo
4. Ito ay hidwaan sa pamamagitan ng United States of America at Russia.
A. Conflict of countries B. Cold War C. Hundred Years D. South
Korean War
5. Bahagi ng Neo-kolonyalistang kultural ay ang pagpasok ng iba’t ibang
pagkaing Amerikano tulad ng:
A. bibingka at pinipig C. ginataan at latik
B. hamburger at hotdog D. kalamay at puto

II. Isulat ang M kung ito ay mabuting epekto ng Cold War at DM kung di-mabuting
epekto ng Cold War.
__________1. Nagkakaroon ng ibat ibang imbensyon
__________2. Walang tunay na kapayapaan
__________3. May banta ng digmaan
__________4. Pagtuon pansin sa ekonomiya
__________5. Banta ng nuclear weapons
__________6. Pag-unlad ng Scientific Resaerch at Invention

TAYAHIN
I. Panuto: Upang matiyak ang mga natutuhan sa aralin. Sagutin ang mga
sumusunod na gawain. Isulat ang titik ng tamang sagot sa journal notebook.
1. Mapayapang pananakop sa likod ng kunwaring malasakit.
A.Cold War B.Neo-kolonyalismo C.Imperyalismo
D.Kolonyalismo
2. Isinilang ang neo-kolonyalismo matapos ang:
A.Digmaang China C.Ikalawang Digmaang Pandaigdig
B.Digmaang Korea D. Digmaang Alemanya
3. Ang pananakop ng malalakas na bansa upang matamo ang kayamanan at
kapangyarihan ng isang bansa.

LEARNING ACTIVITY SHEET

QUARTER 4-WEEK 8

MELC: Napahahalagahan ang bahaging ginagampanan ng mga pandaigdigang
organisasyon sa pagsulong ng pandaigdigang kapayapaan, pagkakaisa,
pagtutulungan, at kaunlaran.
PAKSA: Mga Pandaigdigang Organisasyon
UNITED NATIONS
Ang United Nations ay hindi isang pandaigdigang pamahalaan; hindi ito
gumagawa ng batas. Gayunman, naglalaan ang United Nations ng paraan
upang hanapan ng solusyon ang mga pandaigdigang labanan/tunggalian at
nagbabalangkas ito ng mga polisiya na may epekto sa buhay nating lahat.
Naitatag ito noong Oktubre 24, 1945, pagkatapos ng ikalawang digmaang
pandaigdig.
May apat na layunin ang United Nations:
 panatilihin ang pandaigdig na kapayapaan at seguridad;
 paunlarin ang mabuting pagsasamahan ng mga bansa;
 makikipagtulungan sa paghahanap ng solusyon sa mga suliraning
pandaigdig at sa pagtataguyod ng respeto para sa karapatang pantao; at
maging sentro ng pagkakasundo ng mga bansa.
UNITED NATIONS INTERNATIONAL CHILDREN’S EMERGENCY
FUND (UNICEF)
Isang ahensya ng United Nations na responsable para sa mga programa upang
tulungan ang edukasyon at ang kalusugan ng mga bata at mga ina sa mga
umuunlad na bansa. Ang Pondo sa Emergency ng Mga Nagkakaisang Bansa
ng Pandaigdig ay nilikha ng Pangkalahatang Kapulungan ng United Nations
noong Disyembre 11, 1946, upang magbigay ng pang-emergency na pagkain
at pangangalagang pangkalusugan sa mga bata sa mga bansang nawasak ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
WORLD BANK
Itinatag noong 1944 ang World Bank ay isang pandaigdigang bangko na
nagbibigay ng tulong- pananalapi at teknikal sa mga bansang umuunlad para
sa mga programang pangkaunlaran, at iba pa na may layunin ng pagpapababa
ng antas ng kahirapan. Nakasuporta ito sa mga proyekto na nais isulong ng
isang bansa tulad ng pagsasaayos o pagpapatayo ng mga kalsada, paaralan,
tulay at iba pa na naglalayon ng kaunlaran. Isa ang Pilipinas sa mga
miyembro ng World Bank.
INTERNATIONAL MONETARY FUND (IMF)
Ang International Monetary Fund (IMF) ay isang samahan ng 189 na mga
bansa. Nilikha noong 1945 at ito ay pinamamahalaan ng mga miyembro nito.
Isa ang Pilipinas sa mga miyembro ng organisasiyon na ito. Ang layunin ng
organisasyon na ito ay itaguyod ang kalakalan sa pamamagitan ng pagtaas ng
katatagan ng palitan ng mga pangunahing pera.
Organization of American States (OAS)
Ang Estados Unidos at dalawampung iba pang mga gobyerno sa Western
Hemisphere ay pumirma sa charter ng OAS noong 1948 upang madagdagan
ang panrehiyong seguridad at kooperasyong komersyal. Naglalayon ito na
pangalagaan ang bawat teritoryo at itaguyod ang kapayapaan. Ito ay binubuo
ng 35 estado ng Amerika; pangunahing mithiin nito ay ang pagtutulungan,
pagkakaisa, at pag-unlad. Ang organisayong ito ay tumutulong sa 35 estado
para makamit ang mithiin ng bawat bansa.
Organization of Islamic Cooperation (OIC)
Ang Organization of Islamic Cooperation (OIC) ay ang pangalawang
pinakamalaking organisasyon pagkatapos ng United Nations na may
membership sa 57 na estado sa apat na kontinente. Ang Samahan ay itinatag
sa isang desisyon ng makasaysayang pangyayari na naganap sa Rabat,
Kingdom of Morocco noong ika-12 Rajab 1389 Hijra (Setyembre 25, 1969)
kasunod ng kriminal na arson ng Al-Aqsa Mosque sa nasakop ang Jerusalem.
Nilalayon nito ang kapayapaan, pagkakaunawaan, at matiyak ang siguradad.
Trade Organization
Ang organisasyong ito ay itinatag noong ika-1, Enero taong 1995 kapalit ng
Pangkalahatang Kasunduan ng mga taripa at kalakalan (GATT). Nilalayon
nito na bigyang kalayaan ang mga bansa sa internasyunal na kalakalan. Ang
WTO ay pinamamahalaan ng mga miyembro ng gobyerno nito. Ang lahat ng
mga pangunahing desisyon ay ginawa ng pagiging kasapi sa kabuuan, mga
ministro (na karaniwang nakakatugon nang hindi bababa sa isang beses bawat
dalawang taon) o ng kanilang mga embahador o delegado (na regular na
nakakatugon sa Geneva).
Association of Southeast Asian Nation(ASEAN)
Ang ASEAN ay itinatag noong ika-8 ng Agosto 1967 sa Bangkok ng limang 1. Ano ang ibig sabihin ng acronym na IMF?
orihinal na mga bansa na kasapi: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, A. International Medical Frontliners C. International Monetary Fund
at Thailand. Sumali ang Brunei Darussalam noong ika-8 ng Enero 1984, B. Immediate Medical Frontliners D. International Medical Fund
Vietnam noong 28 Hulyo 1995, Laos at Myanmar noong 23 Hulyo 1997, at 2. Ano ang pangyayaring naganap na siyang naging dahilan kung bakit
Cambodia noong ika-30 ng Abril 1999.Ang pagkakabuklod buklod ng mga naitatag ang Organization of Islamic Cooperation?
bansa sa dakong ito ay naglalayon na mapaunlad ang ekonomiya, edukasyon, A. Kriminal na arson ng Al-Aqsa Mosque C. Pag-usbong ng Cold War
at lipunan. Ang pagkakaiba-iba ng kultura at gawi ng bawat bansa ay B. Pagkasunog ng Chernobyl D. Lindol sa Haiti
itinuturing na pagtuklas ng bagong kaalaman upang magamit sa pag-unlad. 3. Ito ay isang organisasyong na kinabibilangan ng mga bansa na nasa Europa
Nilalayon din ng samahang ito na isulong ang kapayapaan tungo sa at ang layunin nito ay ang pagsulong ng kapayapaan at ang kabutihan ng mga
nagkakaisang mga bansa. mamamayan nito, gayundin ang kalayaan, seguridad at panuntunan ng batas
European Union (EU) na walang mga panloob na hangganan.
Ang European Union (EU) ay isang pederasyon na sa kasalukuyan ay may 27 A. European Union C. International Monetary Fund
na mga estado na miyembro. Initatag ito noong Nobyembre 1, 1993. B. ASEAN D. World Trade Organization
Mayroong 24 opisyal na wika kung saan ang lahat ng mga dokumento at 4. Ang pangunahing layunin ng organisasyong ito ay ang magbigay tulong
impormasyon ng EU ay magagamit. Ang pampulitikang sistema ng EU ay teknikal at pananalapi ang mga bansa. Isa ang Pilipinas sa mga bansang
batay sa dalawang kasunduan (ang "Treaty on European Union" at ang natulungan nito.
"Treaty on the Functioning of the European Union"). Kabilang sa mga A. European Union C. International Monetary Fund
layunin ng EU ang pagsulong ng kapayapaan at ang kabutihan ng mga B. World Bank D. World Trade Organization
mamamayan nito, gayundin ang kalayaan, seguridad at panuntunan ng batas
na walang mga panloob na hangganan. Ang pagsasama, pagpapaubaya,
panuntunan ng batas, pagkakaisa at di-diskriminasyon mahalaga na 5. Ano ang dahilan kung bakit naitatag ang Organization of American States?
nagkakaisa sa mga estado ng EU. Mula sa pagtatatag nito, walang digmaan sa A. Upang madagdagan ang panrehiyong seguridad at kooperasyong
mga miyembrong estado ng EU. komersyal ng mga miyembro ng organisasyon.
B. Upang maka-recruit ng bagong mga miyembro.
C. Para mapanatili ang kaayusan ng mga bansang hindi kaanib sa
organisasyon.
D. Upang makapondo ng malaking pero para sa seguridad.
6. Ang layunin ng organisasiyong ito ay itaguyod ang kalakalan sa
pamamagitan ng pagtaas ng katatagan ng palitan ng mga pangunahing pera.
A. European Union C. International Monetary Fund
B. World Bank D. World Trade Organization
7. Paano natutulongan ng World Bank ang mga bansang kasapi nito?
A. Nagbibigay ito ng tulong teknikal at pananalapi.
B. Nagbibigay ito ng tulong militar.
TAYAHIN
C. Nanghihikayat ito na mabigyan ng seguridad ang bansa.
Panuto: Piliin at isulat ang letra ng tamang sagot sa iyong kwaderno. D. Nagbibigay ito ng mga humanitarian aid sa mga bansa.
8. Ano ang ibig sabihin sa akronym na WTO?
A. World Trade Organization C. World Time Organization
B. World Track Organization D. World Tennis Organization8
9. Nilalayon nito ang kapayapaan, pagkakaunawaan, at matiyak ang Dear Idol
siguradad ng mga bansang Muslim na kasapi sa organisasyong ito. Sumulat ng liham pasasalamat sa isa mga naging pangulo ng bansang sangkot
A. European Union C. International Monetary Fund sa Unang Digmaang Pandaigdig na nagsikap upang matigil ang digmaan at
B. World Bank D. Organization of Islamic Cooperation magkaroon ng pandigdigang kapayapaan. (10-15 talata)
10. Ano ang ibig sabihin sa acronym na ASEAN? Rubrik sa Pagmamarka
A. Asian Specific Emergency Association Nations Pamantayan Deskripsiyon
B. Asian South-East Association Nations Puntos
C. Association of Southeast Asian Nations Presentasyon Malinaw at organisado ang LIHAM
D. Allocation of South-East Asian Nation 5
Nilalaman ang liham ay may kinalaman sa panunumbalik
ng kapayapaan sa mundo pagkatapos ng Unang Digmaang
Pandaigdig 5
Pagkamalikhain Malinis at malikhain ang gawain
5

Kabuuang puntos 15

ARALING PANLIPUNAN 8 ARALING PANLIPUNAN 8

PERFORMANCE TASK_1 PERFORMANCE TASK_2