BUHARLAŞTIRICI İSTASYONU (TEPHİR)

Buharlaştırma istasyonunu amacı:

- 14-16 briksteki sulu şerbeti 65-70 briks derecesine kadar çıkarmak.
- Fabrikanın şerbet üretimi, şerbet arıtımı,pişirim istasyonu,şeker kurutma gibi
kısımların buharını sağlamaktır.

Şeker fabrikalarında çok kademeli buharlaştırıcılar kullanılmaktadır. Yani bir

buharlaştırıcıda meydana gelen çözücü buhar bir sonraki buharlaştırıcının ısı değiştiricisine
gönderilmek suretiyle enerjisinden faydalanılan sistemdir.
14-16 briksteki sulu şerbet kademeli buharlaştırma istasyonunun şerbet kamarasına
pompalanır. Sulu şerbette bulunan çözücü su buhar kamarasına verilen ısı etkisiyle buhar
haline getirilerek ortamdan brüde olarak uzaklaştırılır. Bu brüde bir sonraki kademenin ısıtma
buharı ve fabrika içinde gerekli ısıtma işlemlerinde kullanılır. Bu işlem diğer kademelerde de
böyle devam etmektedir.

Buhar kamarasına girip şerbeti ısıtan buhar soğuyup yoğunlaşır yani kondense olur. Bu
kondense olan su depolarda toplanarak fabrikanın muhtelif yerlerinde kullanılır.
1.tephir, temiz ise 2. tephirin kondensesi kazana besleme suyu olarak verilir. 3.ve 4. tephirin
kondensesi safsızlıklar içerebileceğinden kazana değil de fabrikanın muhtelif işlerinde
kullanılmak üzere depolara gönderilir.

Tephir istasyonlarında brüde ve şerbet akımları eşit önde bağlanmıştır. Tephirdeki basınç bir
kademeden diğerine geçtikçe düşer, şerbette tephir istasyonunda kademeler arasındaki bu
basınç düşüşü ile ilerler. Fabrikamızda tephirler 4 kademeli olarak çalışır.
Tephirler dikey silindir şeklinde olup 10-12 mm’lik sacdan yapılmıştır buhar ve şerbet
kamarası olmak üzere iki kısımdan oluşur. Şerbet kamarası buhar kamarasının yaklaşık iki
katıdır. Sirkülasyon borusunun çapı tephir kazanı iç çapının 1/4 ile 1/8 arasında değişir.
Şerbetten kopan damlacıkların yerçekimine uyarak tekrar şerbete karışabilmeleri için yüksek
yapılır. Ayrıca tephirin üstünde bulunan raşhig halkaları şerbetin buharla beraber tephiri terk
etmesi en aza indirilir.

Tephirlerdeki
Briks
Sıcaklık Basınç Giriş Çıkış
1- 135-138°C 1- 1,8-2 atü 1- 14-16 25-30
2- 125-128°C 2- 0,5-0,6 atü 2- 25-30 30-35
3- 100-105°C 3- 0,2-0,3 atü 3- 30-35 45-50
4- 80-90 °C 4- Vakum altında çalışır 4- 45-50 55-60

Safiyatlar
Ham şerbet: %88-89
Sulu şerbet: %90
Koyu şerbet:%91-92

1,2,3,4 brüdelerin kullanıldığı yerler.

1.brüde: Sulu şerbet ısıtıcısında, tepirin 2. kademesinde, kurutma, standart eritme, vakum
temizleme, şurup depolarının ısıtılmasında.

2.brüde: Kiristal, orta şeker pişiriminde, sirkülasyon şerbeti ısıtıcısında ,K:H:Ş ısıtıcısında
2.saturasyon ısıtıcısında,sulu şerbet ısıtıcısında.

3.brüde: K:H:Ş ısıtıcısında, ham şerbet ısıtıcısında, tephirin 4. kademesinde, son şeker
pişiriminde, prese suyu ısıtıcısında.

4.brüde: K:H:Ş ısıtıcısında, kaloriferlerin belli kısmında, ham şerbet ısıtıcısında kullanılır.

1.Tephir 2A.Tephir
1000 m² ısıtma yüzeyi 900 m² ısıtma yüzeyi
3544 adet boru 31x35x3000 2943 adet boru 31x35x3005

2B.Tephir 3A.tephir
550 m² ısıtma yüzeyi 550 m² ısıtma yüzeyi
2040 adet boru 31x35x2650 2040 adet boru 31x35x2650

3B. Tephir 4.tephir

750 m² ısıtma yüzeyi 400 m² ısıtma yüzeyi
2871 adet boru 31x35x2650 1544 adet boru 30x34x2750

1.ve 4. tephir boruları hariç diğer tephirlerin boruları krom nikeldir.

BUHARLAŞTIRICININ DEVREYE ALINMASI

Kampanyanın ilk anından itibaren tephir istasyonu fabrikanın buhar temini görevini
üstlenir. Başlangıçta aparatlar vakuma bağlanmaksızın şerbet kamarası sertliği alınmış su ile
doldurulur daha sonra retür buharı ile ısıtılmak sureti ile difüzyon ve ısıtıcılar için gerekli olan
buhar temin edilir. Sulu şerbet tephir istasyonuna gelince son aparat vakuma bağlanır ve
şerbetle normal seviyesine kadar doldurulur. Son aparattaki şerbet yeteri kadar koyulaştıktan
sonra şerbet koyu şerbet deposuna pompalanır. Kampanya sonuna kadar bu şekilde devam
eder.

BUHARLAŞTIRICININ DEVREDEN ÇIKARILMASI

0,2-0,4 brikse kadar rafineriye şerbet gönderilir. Aparattan şerbet çekilmesi sona erince su
alınmaya başlanır böylece diğer aparatların buhar ihtiyacı karşılanır. Son şerbet alındıktan
sonra tephirlere soda alınarak kaynatılır. Tephirler temizlendikten sonra buhar kesilir ve son
aparatın vakumla ilişkisi kesilerek aparattaki tahliye ventili açılır. Sodalı çözelti dışarı
boşaltılır. Adam girme kapağı açılır elle, elektrik yada hava ile çalışan fırça ve raspa ile
temizlenip bol su ile yıkanır.
Sodanın hazırlanışı: Soda kazanı belirli bir seviyeye kadar su ile doldurulur (sıcak su ile)
üzerine belirli bir seviyeye kadar m² ye 25-50 ml kireç sütü alınır bunun içerisine 1 m² lik
ısıtma yüzeyi için 500-100 gr soda konarak homojen bir biçimde karıması sağlanır. Daha
sonra bu karışım tephire alınarak kaynatılmaya başlanır. Rafineri tahliye ve temizliği bitene
kadar bu işlem devam eder.