Professional Documents
Culture Documents
Universiteti I Tiranes Vjollca Bakiu12345
Universiteti I Tiranes Vjollca Bakiu12345
Universiteti I Tiranes Vjollca Bakiu12345
FAKULTETI I EKONOMISE
DEPARTAMENTI MARKETING
Lënda:Sjellje konsumatore
Punoi: Enelda Dushaj
Ledjon Bogdani
Sara Bardhi
1
Përmbajtja
Contents
Vështrimi i literaturës ..................................................................................................................... 3
Abstrakti .......................................................................................................................................... 4
1.Hyrje ............................................................................................................................................ 5
2.Personaliteti.................................................................................................................................. 5
3.Marka e produktit: A ka ndikim personaliteti në zgjedhjen e saj ? ............................................. 6
3.1.Personaliteti i markës ............................................................................................................ 7
4.Rasti studimor .............................................................................................................................. 9
Përfundime .................................................................................................................................... 18
Referencat ..................................................................................................................................... 19
2
Vështrimi i literaturës
Në këtë artikull është përdorur kryesisht literaturë parësore dhe dytësore. Kërkimi i artikullit
konsiston në artikuj të ndryshëm shkencor, punime shkencore si dhe doktoratura me burim nga
faqe web-i si Google Schoolar dhe Researchgate.net. Punimet shkencore kanë në bazë të tyre
analizimin se si ndikon personaliteti i nje personi ne sjelljen konsumatorë. Vështrimi i literaturës
konsiston kryesisht në punimet e bëra nga autorë të huaj në të cilat janë vendosur citimet përkatëse.
Metodologjia e përdorur është ajo cilësore të cilat janë marrë informacione të ndryshme nga burime
sekondare dhe burime primare, dhe metodologjia sasiore të cilat janë të paraqitura në punim.
3
Abstrakti
Në këtë punim kemi studiuar se si personaliteti i cdo njeriu ndikon në përzgjedhjen e produkteve
duke përfshire preferencat e tij dhe mundësitë për ta pasur atë.
Duke qenë se njerëzit kanë personalitete të ndryshme, kjo ndikon në stilin e tyre të jetesës dhe e
bën këtë të fundit ndër faktorët kryesorë të një përzgjedhje. Me kalimin e kohës dhe zhvillimin e
teknologjisë dhe shoqërisë personalitetet e njerëzve bëhen gjithmonë e më të larmishme duke e
bërë më të vështirë rolin e marketereve të cilët duhet të studiojnë mirë tregun për te kuptuar se për
çfarë kanë nevojë konsumatorët. Zhvillimi i teknologjisë nga njëra ane e bën më të vështirë
përzgjedhjen e produkteve duke ofruar shumëllojshmëri, por nga ana tjetër me anë të marketingut
duke theksuar këtu rrjetet sociale e bën më të thjeshtë duke qenë se njerëzit bazohen shumë në
shijet e personave “trend” në internet duke marrë shembull stilin e jetesës së tyre dhe mënyrën se
si ata i përzgjedhin produktet.
Një person trend botëror është Kylie Jenner nje shembull prej së cilës frymëzohen miliona njerëz
për të përzgjedhur veshjen, dukjen, ushqyerjen, dhe gjithashtu frekuentimin e vendeve në dukje
interesante. Jetojmë në një botë që jemi shumë ndryshe nga njëri tjetri e në të njëjtën kohë edhe të
ngjashëm.
4
1.Hyrje
Konsumatori luan një rol jetësor në sistemin ekonomik të një kombi. Një konsumator është ai i cili
konsumon dhe paguan për mallra dhe shërbime të disponueshme në treg, ndërsa sjellja e
konsumatorit është një degë e cila merret me fazat e ndryshme që një konsumator kalon përpara
se të blej produkte apo shërbime të caktuara si vendim i tij përfundimtar.
Ky proces përfshin fazat e kërkimit, blerjes, përdorimit, vlerësimit dhe disponimit të produkteve
dhe shërbimeve. Sjellja e konsumatorit përfshinë aktivitetet mendore, emocionale dhe fizike që
njerëzit përdorin gjatë përzgjedhjes, blerjes dhe përdorimit të produkteve dhe shërbimeve që
plotësojnë nevojat dhe dëshirat e tyre. Me fjalë të tjera, sjellja e konsumatorit është studimi se si
konsumatorët, marrin vendime për blerjen dhe cilat janë faktorët themelorë që ndikojnë në
vendime të tilla. Njohuria për sjelljen e konsumatorit ndihmon tregtarin të kuptojë se si
konsumatorët mendojnë dhe ndjehen. Tregtarët besojnë se duke kuptuar se çfarë e detyron një
individ të blejë një produkt ose shërbim të veçantë, është më e lehtë të identifikohet se për cilin
produkt ka më shumë nevojë dhe cilat produkte apo shërbime janë bërë të vjetërsuara dhe në
përputhje me rrethanat mund të bëjnë hartimin e strategjive më realiste të marketingut duke iu
përshtatur konsumatorit.
2.Personaliteti
Personaliteti është bashkësia e tipareve dhe karakteristikave specifike të secilit individ.
Personaliteti ndryshon nga një person në tjetrin, është produkt i bashkëveprimit të karakteristikave
psikologjike dhe fiziologjike të individit dhe rezulton në sjellje të vazhdueshme, prandaj mund të
ndikojë shumë në sjelljen blerëse të klientëve. Personaliteti materializohet në disa tipare të tilla si
besimi, shoqërueshmëria, autonomia, karizma, ambicia, hapja ndaj të tjerëve, drejtësia, kurioziteti,
adaptueshmëria, etj. Personaliteti nga ana tjetër pasqyron tendencat e sjelljes që individët shfaqin
në një mori situatash të ndryshme. Kjo mund të ndihmojë tregtarët të kuptojnë atë që i përgjigjet
pyetjes se çfarë konsumatori vendos dhe zgjedhë të blejë për të arritur kënaqësi.
Ka karakteristika të ndryshme siç janë: mbizotërimi, agresiviteti, vetëbesimi etj, të cilat mund të
jenë të dobishme për të përcaktuar sjelljen e konsumatorit për një produkt ose shërbim të veçantë.
Personaliteti nuk është ajo se çfarë vesh, përkundrazi është tërësia e sjelljes së një njeriu në rrethana
të ndryshme.
5
Ndërsa vetë-koncepti është imazhi që individi ka ose do të dëshironte të kishte. Personaliteti i një
konsumatori drejton sjelljen e një individi për të realizuar qëllimet e tij në situata të ndryshme.
Analistët e shikojnë personalitetin si një variabël i cili ndihmon në parashikimin e efekteve të
tipareve individuale në blerjen dhe sjelljen e konsumatorit.
Këto u lejojnë tregtarëve të kuptojnë qartë karakteristikat që posedojnë konsumatorët dhe cilat janë
më përcaktuese të sjelljes. Teoritë më të dobishme për personalitetin, të cilat janë të rëndësishme
për tregtarët dhe të cilave duhet të ju kushtohet kujdes janë teoritë e tipareve (Haëkins &
Mothersbaugh, 2010). Ekziston një teori që përqendrohet më shumë në një aspekt të vetëm të
personalitetit të një konsumatori dhe kjo teori quhet “Qasja e vetme e tipit”, përdoret për të
identifikuar një pjesë të kufizuar të sjellja e konsumatorit, aq më tepër sjelljet që lidhen me
konsumin. Tiparet e personalitetit janë tipare të lidhura ngushtë me motivimin dhe këto mund të
jenë shkaktar të shumë sjelljeve të caktuara të konsumatorëve.
Edhe pse personaliteti është një nga konceptet më pak të dobishme në studimin e sjelljes së
konsumatorit, marketerët mendojnë, se personaliteti ndikon në llojet e markave të blera p.sh, lloji
i automobilit, veshjet, bizhuteritë pasqyrojnë shumë tipare të personalitetit (Lamb, Hair, McDaniel
2011).
6
3.1.Personaliteti i markës
Nëse një konsumator percepton një përshtatje midis vetë konceptit të tij dhe personalitetit të
markës, ajo markë bëhet simbol i personalitetit të konsumatorit. Vetë-koncepti i një personi ose
vetë-koncepti i referohet mendimeve dhe ndjenjave të tij/saj në tërësi duke iu referuar vetvetes si
një objekt. Në mënyrë të ngjashme, Arnould et al. e përkufizon vetë konceptin si perceptime që
njerëzit kanë për veten e tyre. Megjithëse përkufizimi i përgjithshëm i termit "vetëkoncept" është
pothuajse i njëjtë, operacionalizimi i konstruksionit të vetë konceptit çon në mosmarrëveshje
brenda literaturës së sjelljes së konsumatorit. Kjo mosmarrëveshje ka të bëjë nëse koncepti i
vetvetes është një konstrukt njëdimensional apo shumëdimensional. Edhe pse disa shkencëtarë e
konsiderojnë konceptin e vetvetes si të përbërë nga vetëm një variabël i vetëm, vetvetja aktuale, të
tjerë e identifikojnë atë me dy përbërës, atë aktual dhe atë ideal. Ndryshe nga një dimensionaliteti
dhe dy dimensionaliteti i konceptit të vetvetes, shkencëtarë të tjerë e përkufizojnë vetë konceptin
si një konstrukt vërtet shumëdimensional.
Më tej, tregohet se në momentin e vendimit për blerjen, personalitetet e produktit dhe të markës së
korporatës po ndikojnë në preferencat e tyre.
7
Këtu, konsumatorët mund të bëjnë një lidhje të fortë midis personaliteteve të korporatave dhe
markave. Përveç kësaj, efektet e ndërveprimit midis personalitetit individual, markës dhe
korporatës janë gjithashtu të rëndësishme.
Kjo do të thotë, përcaktohet se konsumatorët synojnë të blejnë marka duke marrë parasysh se në
çfarë mase marka përfaqëson veten e tyre dhe në çfarë mase personaliteti i markës është në harmoni
me personalitetin e vet. Për më tepër, është gjetur se imazhi i markës është i rëndësishëm në
formësimin e personalitetit të markës, dhe dallueshmëria e markës përcaktohet bazuar në imazhin
e markës. Shihet se sa të rëndësishëm janë faktorët e personalitetit të markës dhe perceptimet e
imazhit për një konsumator në zgjedhjen e një marke. Për më tepër, se si dallueshmëria dhe vlera
vetë-shprehëse e markës ndikon në preferencën e markës së konsumatorëve
Personaliteti i markës rezulton nga dhurimi i karakteristikave dhe tipareve njerëzore për markat
( Aaker, 1997 ) duke i lejuar konsumatorët të kenë marrëdhënie me markat të ngjashme me ato të
vëzhguara në kontekstet sociale ( Aaker, Fournier, & Brasel, 2004 ) dhe është menduar të jetë e
rëndësia në vlerësimin dhe konsumin e markave ( Swaminathan et al., 2007 ). Personaliteti i
markës mund të zhvillohet bazuar në ndërveprimet direkte dhe indirekte të konsumatorëve me
markën, si dhe nga përpjekjet e marketingut të firmave (p.sh., Fitzsimons, Chartrand, &
Fitzsimons, 2008; Johar et al., 2005). Në këtë hulumtim, ne sugjerojmë që kur marka mëmë lëshon
një zgjerim të markës, shkalla në të cilën personaliteti i markës mëmë rishikohet do të ndikohet
nga teoria e nënkuptuar e konsumatorit për lakueshmërinë e personalitetit.
8
Si ndikon perceptimi i një individi për veten si i lartë apo i ulët në dimensione të caktuara të
personalitetit në përgjigjet e tij/saj ndaj mesazheve bindëse?
Emri i pijes i referohet dy prej përbërësve të saj origjinalë: gjethet e kokës dhe arrat kola (një
burim i kafeinës). Formula aktuale e Coca-Cola-s mbetet sekret tregtar; megjithatë, janë publikuar
një sërë recetash dhe argëtimesh eksperimentale të raportuara. Pija ka frymëzuar imituesit dhe ka
krijuar një klasifikim të tërë të pijeve joalkoolike: kola.
Kompania Coca-Cola prodhon koncentrat, i cili më pas u shitet shisheve të licencuara të Coca-
Cola në të gjithë botën. Shishuesit, të cilët kanë kontrata ekskluzive territori me kompaninë,
prodhojnë produktin e përfunduar në kanaçe dhe shishe nga koncentrati, në kombinim me ujë të
filtruar dhe ëmbëlsues.
Një kanaçe tipike prej 12 ons me lëngje amerikane (350 ml) përmban 38 gram (1,3 oz) sheqer
(zakonisht në formën e shurupit të misrit me fruktozë të lartë në Amerikën e Veriut). Shishuesit
më pas shesin, shpërndajnë dhe tregtojnë Coca-Cola në dyqane me pakicë, restorante dhe makina
shitëse në të gjithë botën. Kompania Coca-Cola shet gjithashtu koncentrat për burimet e gazit të
restoranteve kryesore dhe shpërndarësve të shërbimeve ushqimore.
9
Kompania Coca-Cola ka prezantuar herë pas here pije të tjera kola nën emrin Coke. Më e
zakonshme prej tyre është Coca-Cola diete, së bashku me të tjerat duke përfshirë Coca-Cola pa
kafeinë, Coca-Cola diete pa kafeinë, Coca-Cola Zero Sugar, Coca-Cola Qershi, Coca-Cola vanilje
dhe versione të veçanta me limon, gëlqere, dhe kafe. Coca-Cola quhej Coca-Cola Classic nga
korriku 1985 deri në 2009, për ta dalluar atë nga "Coke e re".
Bazuar në studimin e Interbrand për "markën më të mirë globale" të vitit 2020, Coca-Cola ishte
marka e gjashtë më e vlefshme në botë. Në vitin 2013, produktet e koksit u shitën në mbi 200
vende në mbarë botën, me konsumatorët që pinin më shumë se 1.8 miliardë servione pijesh të
kompanisë çdo ditë. Coca-Cola u rendit në vendin e 87 në listën e Fortune 500 të korporatave më
të mëdha të Shteteve të Bashkuara për 2018 sipas të ardhurave totale.
Një strategji e suksesshme e diferencimit të produkteve eshte edhe ajo e krijimit te markes.. E
njëjta strategji që fiton pjesën e tregut përmes cilësisë së perceptuar ose kursimeve të kostos mund
të krijojë besnikëri nga konsumatorët. Kompania duhet të vazhdojë të ofrojë cilësi ose vlerë
konsumatorëve për të ruajtur besnikërinë e klientit. Për ta mbyllur si publiciteti ashtu edhe
marketingu luajnë rolin kryesor ne diferencimin e produktit.
Duke qene se tregu sot është shume dinamik dhe ndryshon çdo dite me hapa te shpejte ,një firme
qe te ketë sukses duhet te krijoje një strategji te efektshme ne fushën e publicitetit dhe marketingut.
Kjo është e vetmja mënyrë qe një firme te mbijetoje dhe te jete e suksesshme ne tregun e sotëm.
10
Paketimi: Paketimi dhe format e produkteve të Coca Cola janë të larmishëm dhe përshtatur me
objektivin dhe në momentin e konsumit. Marka thelbësore është Coke (pije më e mirë e shitur në
të gjithë botën) dhe përmban produkte të llojeve të ndryshme. Kështu, në të gjithë botën, Coke
klasike kishte të njëjtën ngjyrë: të kuqe. Kjo është ngjyra që konsumatorët e shoqërojnë me Coca
cola.
Ne nuk e dimë sekretin e suksesit të Coca-Cola-s, por në fillimin kur kompania Coca-Cola filloi
në 1886 në Atlanta, Georgia.
Kompania shiste 1.9 miliardë servirje çdo ditë, por nëse shikojmë të kaluarën, të dhënat para 133
viteve treguan se kompania shiste vetëm nëntë racione çdo ditë. Shikoni si ndryshon koha.
Coca-Cola harton në mënyrë unike strategjinë e saj të marketingut, e cila jep një shtysë dhe jep
njohje të gjerë globale. Ashtu si shumë kompani të tjera, Coca-Cola e bazon strategjinë e saj të
marketingut në 4P: produktin, promovimin, çmimin dhe vendin. Coca-cola ndjek strategjinë e
marketingut miks.
11
Ndërtoni një identitet të fortë të markës me shumë ndjeshmëri.
Përputhni iniciativat CSR me problemet më të mëdha në botë dhe ndihmoni në zgjidhjen e tyre.
Qëndroni relevant për audiencën tuaj globale (dhe ambasadorët e markës suaj), edhe kur ato
ndryshojnë.
Identiteti i markës së Coca-Cola-s është gjithmonë i qëndrueshëm dhe i dallueshëm në çast, edhe
përtej asaj që mund të shohim me sytë tanë. Dhe marketingu me shumë shqisa mund të jetë fare
mirë mënyra më e shpejtë për të përforcuar lidhjet nervore rreth një marke.
“Një strategji e nuhatjes ndijore zbatohet për të lejuar që një parfum të bëhet një element i
identitetit dhe imazhit të një marke. Motive të tjera për një strategji të nuhatjes janë realizimi i një
eksperience pozitive të nuhatjes dhe ndikimi në gjendjen emocionale dhe disponimin e klientëve.
Një eksperiencë e aromës mund të japë gjithashtu një lidhje natyrale me një markë përmes
shprehjeve shqisore si përputhshmëria e produktit dhe intensiteti i një parfumi. Aromat gjithashtu
mund të përmirësojnë njohjen dhe rikujtimin e një marke përmes shprehjeve të tilla shqisore si
aromat e nënshkrimit ose një markë parfumi.
12
Pandemia globale ka përshpejtuar padyshim kalimin në një botë dixhitale dhe ne po e strukturojmë
organizatën rreth kësaj mundësie. Ne e kemi dixhitalizuar ndërmarrjen për disa vite dhe kemi rritur
evolucionin tonë në një organizatë që mund të ekzekutojë me mjeshtëri marketingun, komercialin,
shitjet dhe shpërndarjen, si offline ashtu edhe online.
Popullata e studiuar janë të rinjtë nga mosha 18-26 vjeç të cilët janë pyetur rreth ndikimeve për të
bërë një zgjedhje.
Pyetjet:
13
Burimi: Autori
Në një studim të kryer nga autorët, kemi marrë në studim disa persona dhe janë pyetur se sa herë
kanë gjasa ata që të blejnë mallra të një marke të caktuar brenda një periudhe kohore një vjeçare.
Shumica prej tyre pra 44.9% janë përgjigjur DISA HERË NË MUAJ dhe kjo gjë tregon se këta
konsmatorë janë shumë të dhënë shumë mbas një marke të caktuar në të cilën ata kanë krijuar
besim dhe nuk duan ta ndryshojnë atë por përkundrazi ata i qëndrojnë besnike asaj marke dhe e
blejnë atë disa herë në muaj në produkte të ndryshme.
14
Burimi: Autori
Gjithashtu shumica e personave që janë marrë në studim theksuan se kur ata blejnë një artikull
të caktuar ata janë shumë të ndjeshëm për markën që ata zgjedhin sepse për ta marka ka shumë
rëndësi dhe nuk duan që të marrin produkte që të kenë marka të kopjuara.
Burimi:Autori
Ajo çka vihet re është se shumica e personave që janë përgjigjur pra 53.1% pyetjes se sa do të
ishin të gatshëm ata që të shpenzonin për një artikull luksoz, ata zgjedhin intervalin 50-100 euro.
Kjo ndodh për arsyen se shumica prej tyre aq mund ta kenë kapacitetin e tyre për të shpenzuar
për këtë lloj produkti por kjo ndikon edhe tek personaliteti i tyre sepse ata nuk janë të sigurt nëse
ky produkt të cilin ata do e blinin në këtë vlerë a do ja vlente për cilësinë e tij apo këto para do
të shkonin dëm.
15
Burimi:Autori
Vendimin për të blerë mallra të ndryshme shumica e tyre ndikohej nga mediat sociale sepse ata
shohin reklamat që zhvillohen nëpër këto media dhe u pëlqen mënyra se si prezantohet ky
produkt dhe tundohen për ta blerë atë, por 30.6% e këtyre personave të marrë në studim ndikohen
edhe nga miqtë e tyre ose me atë të marketingut viral pasi kjo është një mënyrë e cila krijon më
shumë vetëbesim te konsumatori sepse ai pyet miqtë e tij përreth rreth një produkti që një miku
i tij mund ta ketë marrë edhe më përpara dhe kërkon mendime të ndryshme rreth atij produkti
nëse ia vlen që të blihet apo jo dhe kjo është një mënyrë se si shumica e njerëzve sot krijojnë më
shumë besim tek një markë e caktuar.
Burimi:Autori
16
Duke pyetur konsumatorë të ndryshëm se cilat ishin motivet e tyre kryesore që ata të blinin një
produkt të caktuar, shumica e tyre mbështetet në faktin se cilësia e një produkti për ta ka shumë
rëndësi pasi për ta sa më cilësor që të jetë produkti aq më shumë ata e vlerësojnë atë produkt dhe
mbeten besnikë të asaj marke por një pjesë e këtyre konsumatorëve vlerësojnë se edhe marka
është një motiv kryesor për ta blerë një produkt
Burimi:Autori
Duke u bazuar në përgjigjet e dhëna nga individët e marrë në studim rreth 44.9% te tyre mendojnë
se një çmim më i lartë tregon një cilësi më të lartë sepse ata bazohen në faktin që kostoja e lartë
paraqet cilësi më të lartë. Ndërkohë 22.4% nuk janë aspak dakort sepse ata besojnë se në shumë
raste, pavarësisht se çmimi është i larte, cilësia lë për të dëshiruar.
17
Burimi:Autori
Ajo që duket interesante është fakti që shoqëria e marrë në studim ndikohet shumë nga rrjetet
sociale ku 49% e kanë shprehur këtë gjë, siç ndodh rëndomtë në shoqërinë botërore sot por
megjithatë ne shoqëria e vendit ku jetojmë akoma nuk është edukuar rrënjësisht me idenë e
produkteve online duke qenë se shumica e tyre nuk besojnë në vërtetësinë e tyre që paraqiten të
reklamuara në rrjetet sociale dhe kjo teori gjithashtu e mbështetur nga përgjigjet e studimit ku
44.9% mendojnë se janë shume pak të ndikuar nga fenomeni i rrjeteve sociale .
Përfundime
Bazuar në studimin e mësipërm kemi arritur në konkluzionet që përzgjedhja e një produkti
ndikohet nga faktorë të ndryshëm te cilët së bashku përbejnë personalitetin e një personi.
18
Gjithashtu një faktor tjetër i rëndësishëm duket të jenë edhe rrjetet sociale në të cilat bëhet
reklamimi i këtyre produkteve.
Një ndikim të lartë kanë edhe preferencat për markën. Shoqëria e sotme është e prirur drejt
besnikërisë për markën gjithashtu edhe markat dinë se çfarë ti ofrojnë konsumatorit për ta
mbajtur sa më të gjatë këtë raport.
Me anë të këtij studimi kuptuam se detyra e marketerëve bëhet e vështire gjithmonë e më shumë
për shkak të ndikimeve teknologjike, shoqërore, dhe kohore.
Referencat
https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/APJML-05-2015-
0073/full/html?skipTracking=true: Banerjee, S. (2016), "Influence of consumer personality,
brand personality, and corporate personality on brand preference: an empirical investigation of
19
interaction effect", Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 28 No.
2. https://doi.org/10.1108/APJML-05-2015-0073
Understanding the Influence of Brand Personality on Consumer Behavior Anees Ahmad and K. S.
Thyagaraj Department of Management Studies, Indian School of Mines, Dhanbad, India:
http://www.joams.com/uploadfile/2014/0610/20140610105120411.pdf
20