Don'T Expect: Dütáãvü Àd +

z+ dü<äTZs¡Ty˚ qeT' Ç|ü&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+
lø±fi¯Vü≤dæÔ.
Ç|ü&ÉT`Çø£ÿ&É`Ç˝≤ Á|ü‘·T\T : 1000
eTTÁ<äD : 14`04`2016
ls¡eTD Äsê<Ûäq
Don’t Expect Price : Your Love and Support..

- Guru
Á|ü#·Ts¡Dø£s¡Ô : X¯+uÛÑT ` ø£èwüí ` j·TT>∑
lø±fi¯V≤ü dæ.Ô
eTTK∫Á‘·+ : ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+

T. düTÁãVü≤àD´+ Rtd. Teacher
ls¡eTD dü‘‡· +>∑+
¬ø’ø±\M~Û, ø=‘·Ôù|≥, &ç.{Ï.|æ. :
lø±fi¯Vü≤dæÔ`517 644, ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢, Ä+.Á|ü. lyê]Á>±|òæø˘‡, ‹s¡T|ü‹,
ôd˝Ÿ : 99494 91773 ôd˝Ÿ HÓ+. 99 484 34277
Ç|ü&ÉT`Çø£ÿ&É`Ç˝≤ Ç|ü&ÉT`Çø£ÿ&É`Ç˝≤
3 4
n+øÏ‘·+ C≤„Hê+ã <äj·÷eTsT÷!
>∑Ts¡Ts¡÷|ü+>± ne‘·]+∫
lø±j·T+ù|≥ kÕ«eTT\yê]øÏ nì˝≤#·\Tì ø°]Ô+∫
•wüß´\≈£î ùde #˚ùd >∑Ts¡Te⁄>±
uÀ~Û+#·&Éy˚T ~q#·s¡´>± ø£*–q ‘·‘·Ô«y˚‘·Ô>±
nqTÁ>∑Væ≤+#·&Éy˚T ã\V”≤q‘·>± ø£*–q <Ó’e+>±
Bq »qT\ yÓTTsê*+∫
‘êM<äT˝À X¯øÏÔHêbÕ~+∫
˝Àø£ πøåeTy˚T ‘·q \ø£å´+>±
á uÛÑT$ô|’ q&Éj·÷&˚ <Ó’ee÷!
˙ Á|ü‹ n&ÉT>∑÷ <Ûäs¡à düú\y˚T.
˙ Á|ü‹ |ü\T≈£L C≤„q kÕs¡y˚T.
˙ Á|ü‹ ø£<ä*ø± z ©˝≤ $X‚wüy˚T.
˙ ‘·qTe⁄ ø£s¡àjÓ÷>∑+.
˙ eTqdüT uÛÑøÏÔ jÓ÷>∑+.
˙ Vü≤è<äj·T+ C≤„qjÓ÷>∑+.
˙~e´ >∑TD>∑DeTT\˙ï Äø±X¯+˝À qø£åÁ‘ê˝…’ yÓ\T>∑T‘·THêïsTT.
|üs¡eT|ü<ä düàs¡Dy˚T ˙≈£î n_Ûùwø£+.
•ee÷\ bÕsêj·TDy˚T ˙≈£î nc˛º‘·Ôs¡+.
C≤„q Á|üdü÷Hê˝Ò ˙≈£î |ü⁄wüŒ¬ø’+ø£s¡´+.
eTÚq uÛ≤wüDy˚T ˙≈£î ~e´ k˛ÔÁ‘·+.
Vü≤πssêeT Vü≤πssêeT sêeT sêeT Vü≤πs Vü≤πs e÷ nVü≤+ø±s¡y˚T ˙≈£î HÓ’y˚<ä´+. •yê˙! X¯s¡D+. X¯s¡D+.
Vü≤πsø£èwüí Vü≤πsø£èwüí ø£èwüí ø£èwüí Vü≤πs Vü≤πs ` T.V.N. u≤ãT
5 6
Ç|ü&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤ C≤„Hê+ã <äj·÷eTsTT
<äøÏåD ¬ø’˝≤düyÓTÆq lø±fi¯Vü≤dæÔ πøåÁ‘·+˝À |üs¡eT•e⁄&ÉT
yêj·TTs¡÷|ü+˝À lø±fi¯Vü≤d”ÔX¯«s¡T&ÉT>± ø=\TyÓ’ ñHêï&ÉT. Çø£ÿ&É
bÕs¡«r<˚$ C≤„qÁ|üdü÷Hê+ã>± |üP»\+<äT≈£î+{À+~. ñe÷<˚$
C≤„qÁ|üd÷ü Hê+ã>± Á|üU≤´‹>±+#·&ÜìøÏ dü\ú |ü⁄sêD+˝À ÄdüøøÔÏ s£ y¡ TÓ qÆ
ø£<∏ä ñ+~.
¬ø’˝≤düyêdüT&ÉT #ê˝≤ eTTKT´\≈£î e÷Á‘·y˚T •e|ü+#êø£å]
eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#˚yê&ÉT. nsTT‘˚ ‘·q≈£î ≈£L&Ü eT+Á‘êìï
ñ|ü<˚•+#ê\ì n+_ø£ |ü≥Tºã{Ïº+~. •e⁄&ÉT q#·Ã C…|æŒHê ÄyÓT
$q˝Ò<äT. ∫es¡≈£î z X¯óuÛÑ eTTVüAs¡Ô+˝À nsêú+–øÏ |ü+#êø£å]
eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ê&ÉT. ‘·q n+<ä#·+<ë\T #·÷dæ yÓ÷Væ≤‘·T&Ó’
uÛÑe⁄&ÉT ‘·q≈£î |ü+#êø£å] eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ê&Éì #Ó*ø£‘ÓÔ\‘√
#ÓãT‘·T+&É>± $ì ÄÁ>∑Væ≤kÕÔ&ÉT. uÛÑ÷˝Àø£+˝À eT‹˝Òì dæú‹˝À
ñ+&Ü\ì X¯|æ+#ê&ÉT. rÁe+>± u≤<Ûä|ü&çq bÕs¡«r<˚$ XÊ|ü$yÓ÷#·q
ø√]+~. <äøÏåD ¬ø’˝≤dü+˝À ‘·|üdüT‡ #˚ùdÔ ‹]– ~e´ X¯≈£îÔ\T ekÕÔj·Tì
es¡+ Á|ükÕ~+#ê&ÉT. ø¬ ˝’ ≤dü+˝À ÄyÓT e~*q ~e´<˚V≤ü + uÛ÷Ñ ˝Àø£+˝À
e÷πs&ÉT eèø£å+ (_\«+)>± e÷]+~. #Ó*ø£‘ÓÔ\‘√ uÛÑ÷˝Àø±ìï #˚]q
ñe÷<˚$ <äøDåÏ ø¬ ˝’ ≤kÕìøÏ <ë] ‘Ó*j·Tø£ ‹s¡T>∑T‘·T+&É>± $Hêj·T≈£î&ÉT
>∑T]Ô+∫ ‘·*¢ì <äøÏåD¬ø’˝≤dü+˝À e<äT\T‘ê&ÉT. nø£ÿ&É •e*+>±ìï
@sêŒ≥T #˚düT≈£îì Á|ü‹s√p |üP»\T #˚ùd~. |ü\Te⁄s¡T ãTTwüß\T,
eTTqT\T ÄyÓT |üP»\qT #·÷dæ Äos¡«~+#ês¡T. ∫es¡≈î£ |üsy¡ T˚ X¯«s¡T&ÉT
7 8
Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ >∑s¡«+ e\¢ ø£*π> nqsê∆\qT $e]+∫ ~e´X¯≈£îÔ\qT ***
Á|ükÕ~+#ê&ÉT. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü <äøDåÏ ø¬ ˝’ ≤dü+˝À ‘·q‘√ bÕ≥T ø=\TyÓ’ }s¡ø£ ñ+&É&É+ e÷j·T≈£î ‘Ó*j·T<äT.
ñ+&Ü\ì Ä<˚•+#ê&ÉT. |üs¡eT•e⁄&ç e<ä› C≤„q+ bı+<ä&É+ e\¢
ø£<ä\&É+ |üs¡ÁãVü‰àìøÏ ‘Ó*j·T<äT.
neTàyê]ì Çø£ÿ&É C≤„q Á|üdü÷Hê+_ø£>± ø=\TdüTÔHêïs¡T. n+<äTe˝Ò¢
<˚yê\j·T+˝Àì neTàyê] eT÷\ $Á>∑V≤ü + •e |ü+#êø£]å eT+Á‘êìï á ¬s+{Ï düŒs¡Ù‘√ |ü⁄{Ïºqyê&˚ Je⁄&ÉT.
$+≥Tqï≥T¢ ˇø£yÓ’|ü⁄ e+– ñ+≥T+~. B+‘√ á πøåÁ‘·+˝À Je⁄&ÉT HêDÒìøÏ u§eTà u§s¡TdüTe˝… #·\ ` n#·\ Á|üeè‘·T\Ô qT
nø£åsêuÛ≤´kÕ\T $X‚wü+>± »s¡T>∑T‘·T+{≤sTT. Ä~ X¯+ø£sê#ês¡´ á ø£*– ñ+{≤&ÉT. n+<äTe\¢H˚ Je⁄&ÉT ã+<Ûä yÓ÷ø£åeTT\≈£î eT<Ûä´
πøåÁ‘êìï <ä]Ù+∫ neTàyê]øÏ l#·Áø±ìï Á|ü‹wæº+#ês¡T. |üPC≤s¡T\T }–dü˝≤&ÉT‘·T+{≤&ÉT.
≈£î+≈£îe÷s¡Ãq\qT l#·Áø£+ô|’ y˚dæ uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î Á|ükÕ<ä+>± |ü+#·T‘ês¡T. Je⁄&çøÏ XÊX¯«‘·yÓTÆq ã+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT.
Ä ≈£ î +≈£ î eTqT ô|≥Tº ≈ £ î +fÒ dü ø £ \ X¯ ó uÛ ≤ \T ø£ \ T>∑ T ‘êsTT.
XÊX¯«‘·yÓTÆq yÓ÷ø£åeT÷˝Ò<äT.
C≤„qÁ|üdü÷Hê+ã dü<ë eTqyÓ+fÒ ñqï≥T¢ nqTuÛÑ÷‹ ø£\T>∑T‘·T+~.
ªªø±o˝À ø£qTeT÷ùdÔ>±˙ sêì yÓ÷ø£å+ ø±fi¯Vü≤dæÔ˝À ø±\T ô|&ç‘˚ á ©\ nq+‘·+.
edüTÔ+~.µµ nqï kÕyÓT‘· nø£åsê\ dü‘·´+. ªªm+<äT≈£î?µµ nqï Á|üX¯ï nqedüs¡+.
neTà C≤„Hê+ãj˚T dü<äTZs¡Te⁄>± ne‘·]düTÔ+~. ***
ne‘ês¡eTT <ë*Ãq Á|ü‹ ˇø£ÿ{° »>∑Hêà‘· ◊q bÕs¡«‹ á nq+‘·yÓTÆq (m|üŒ{Ïø° eTT–+|ü⁄ ˝Òì) ©\˝À uÛ≤>∑+>±H˚
dü«s¡÷|üy˚T. neTà bÕs¡«‹ á uÛÑT$ô|’ ne‘·]+∫ <äøÏåD ¬ø’˝≤düeTqT l ø±fi¯Vü≤dæÔ
|ü⁄D´ πøåÁ‘·eTTq C≤„q Á|üdü÷Hê+_ø£jÓÆT $sêõ\T¢‘√+~.
nìï Á|üø£è‘·T\≈£î (dü«uÛ≤eeTT\≈£î) Ä<Ûës¡ ‘·‘·Ô«yÓTÆ ìsêø±s¡
|üs¡ÁãVü≤à dü«s¡÷|üyÓTÆ ñqï Ä |üs¡eT|ü⁄s¡TwüßìøÏ ne‘ês¡eTT dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àDT´ì s¡÷|ü+˝À C≤„q Á|üuÀ<Ûä+ #˚dü÷Ô
<ë\Ãe\dæ q nedü s ¡ e TT>±ì, neø±X¯ e TT >±ì ˝Ò < ä T . õC≤„düTe⁄\≈£î C≤„Hê]Ôì rs¡Tk˛Ô+~.
s¡+>∑T\sê{≤ïìøÏ eT<Û´ä uÛ≤>∑eTT˝À nìï >∑TÁsê\ |üsT¡ >∑T\≈£î Ä<Ûës¡yTÓ ,Æ ***
n#·\yÓTÆ ñqï düÔ+uÛÑ+ e+{Ïyê&ÉT |üs¡y˚TX¯«s¡T&ÉT.
9 10
s¡÷bÕsTT˝À Á|ü‹ ô|’kÕ H˚qT n+≥T+~. ª<˚e⁄ìøÏ $&ç>± Hê≈£î ñìøÏ ˝Ò<äT. H˚qT |ü]|üPs¡Tí&ÉqTµ nì
ø±ì ªs¡÷bÕsTTµ H˚qT nq≥+ y˚iT. Je⁄&ÉT Á>∑Væ≤+#˚ei≈£î Je⁄&ÉT |ü&˚ ‘·|üH˚ Ä<Ûë´‹àø£+ nsTT´+~.
sê»´+˝À Á|ü‹ bÂs¡T&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. Je⁄ì ‘·|üq ‘·|üdüT‡>± e÷s¡{≤ìøÏ Ä <˚e⁄ì ªX¯øÏÔµ nH˚ø£
ø±ì sêE ªH˚qTµ nq&É+ y˚iT. s¡÷bÕ\‘√ á uÛÑ÷MTà<ä ne‘·]+∫ nqTÁ>∑Væ≤düTÔ+≥T+~. n+<äT˝À
»>∑‘·TÔ˝À Á|ü‹ J$ H˚qT n+≥T+~. z s¡÷|üy˚T ªªldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+µµ.
ø±ì <˚e⁄&ÉT H˚qT nq&É+ y˚iT. nì˝≤#·\•e⁄ì dü>∑uÛ≤>∑yÓTÆq lC≤„qÁ|üdü÷Hê+_ø± <˚$
ˇø£{Ï e´wæº s¡÷|ü+. ldü<äTZs¡Te⁄>± ne‘·]+∫ nqTÁ>∑Væ≤+∫q ~y√´|ü<˚X¯y˚T á
eTs=ø£{Ï dü$Twæº s¡÷|ü+. ªC≤„qÁ|üd÷ü Hê\Tµ.
e´wæº s¡÷bÕìøÏ »&É+ nì ù|s¡T. neTè‘·bÕq+ #˚dqæ ø£Då y˚T neTè‘·T&Óq’ ≥T¢ á ~e´Á>∑+<∏ëìï
dü$Twæº s¡÷bÕìøÏ #Ó’‘·q´+ nìù|s¡T. bÕsêj·TD+ #˚dæq ø£åDy˚T |üPsêíqTuÛÑe+ ø£\>∑&É+ ‘·<∏ä´+.
$<äT´‘Y düŒs¡Ù e\q »&ÉyÓTÆq j·T+Á‘·+˝À ø£<ä*ø£ ø£*–q≥T¢, ***
<˚e⁄ì dü+düŒs¡Ù e\q »&És¡÷|üyÓTÆq Je⁄ì˝À ªH˚qTµ nqï nVü≤+ l düTÁãVü≤àD´ >∑Ts¡T<˚e⁄\yês¡T lø±fi¯Vü≤dæÔøÏ 5 yÓTÆfi¯fl
düTŒ¤s¡D ø£*–+~. <ä÷s¡+˝À ñqï ø=D‘·H]˚ nH˚ Á>±eT+˝À $»j·T\øÏàå ` dæ<j ›ä T· ´ nH˚
n+<äTe\¢H˚ <˚e⁄&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. |ü⁄D´ <ä+|ü‘·T\≈£î 24`8`1942q »ìà+#ês¡T.
Je⁄&É÷ H˚qT n+{≤&ÉT. yê]~ eékÕj·T ≈£î≥T+ãeTT.
*** 19 @≥ |ü<ëàe‹>±]‘√ $yêVü≤+. X¯+uÛTÑ , ø£èwü,í j·TT>∑+<Ûsä Y
düeTTÁ<ä+˝À ø£*ùdei≈£î q~øÏ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\‘√ ≈£L&çq eTT>∑TZs¡T dü+‘êq+.
Á|üyêVü≤+ ñqï≥T¢, <˚e⁄ì˝À ø£*ùdei≈£î Je⁄ìøÏ düTK <äT'Ks¡÷|ü+‘√ 1975q ñ<√´>∑Ø‘ê´ lø±fi¯Vü≤dæÔ ¬ø’ø±\M~Ûj·T+<äT ø±|ü⁄s¡+
≈£L&çq dü+kÕs¡+ ñ+≥T+~. ô|≥º&É+ »]–+~.
***
11 12
l dü<Tä sZ T¡ <˚e⁄\yês¡T ‘·q ñbÕ<Ûë´j·T eè‹Ô˝À ø=qkÕ–dü÷HÔ ˚ ªª˙≈£î á X¯≈£îÔ˝…˝≤ ø£*>±sTT?µµ nì n&ç–‘˚ ªHê >∑Ts¡Te⁄
‘·‘«Ô· dü+ã+<Ûyä TÓ qÆ yê´|üø±\‘√qT, >∑Ts¡Te⁄\‘√qT ø±\+ >∑&ùç |yês¡T. X¯+uÛÑT>∑Ts¡T kÕ«$T nqTÁ>∑Vü≤+µ nH˚yê&ÉT. }fiÀ¢ yêfi¯¢+‘ê
1988˝À H˚qT, Hê ùdïVæ≤‘·T&ÉT ˇãT“ Á|ükÕ<é Ç<ä›s¡eT÷ dü<äTZs¡T qe⁄«≈£îHêïs¡T. ø±s¡D+ X¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T 300 @fi¯¢ ÁøÏ‘·y˚T düe÷~Û
düìï~ÛøÏ #˚] Ä ~eýÓTÆq dü<äTZs¡T dü‘·‡+>±ìøÏ ‘=* düuÛÑT´˝…’HêeTT. nj·÷´s¡T. Ç|ü&Ó˝≤ ˙≈£î >∑Ts¡Tee⁄‘ê&ÉT? nì ùV≤fi¯q #˚ùdyês¡T.
Á|ü ‹ @{≤ dü ‘ · ‡ +>∑ + ˝À ls¡ e TD »j· T +‹ ø±s¡ ´ Áø£ e ÷\qT Ms¡j·T´≈£î zs√E bÂs¡Twü+ e∫Ã düe÷~Û ‘·y˚«XÊs¡T. }]
ìs¡«Væ≤düT+Ô &É&+É e\q, H˚qT dü«j·T+>± ls¡eTD Áù|$T≈£î&ÉT ø±e&É+ »qeT+‘ê nø£ÿ&É≈î£ #˚]+~. X¯+uÛTÑ >∑Ts¡TkÕ«$T •s√uÛ≤>∑+ ø£qã&ç+~.
e\q Ä dü‘‡· +>±ìøÏ ªs¡eTD dü‘‡· +>∑+µ nì ù|s¡T ô|≥º&+É »]–+~. m>∑‘ê[ #˚dæq yês¡+‘ê Ms¡j·T´ bÕ<ë\ô|’ |ü&ç ø£åe÷|üD ø√sês¡T.
*** Ms¡j·T´ XÊ+‹+#ês¡T.
ldü < ä T Z s ¡ T <˚ e ⁄\yê]øÏ ‘=* Ä<Û ë ´‹àø£ >∑ T s¡ T e⁄ ‹]– düe÷~Û eT÷ùdkÕs¡T.
lMs¡j·T´>±s¡T. ÁãVü≤à+>±] eTqesê\T nsTTq áX¯«s¡eTà>±] ***
•wüß´&Ó’q lX¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T •wüß´&˚ lMs¡j·T´>±s¡T. Ms¡j·T´>±s¡T l dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àDT´\yê] düreTDÏ |ü<ëàe‘·eTà>±]
|æqï ej·TdüT˝À |üX¯óe⁄\ ø±|ü]. }] ∫es√¢øÏ yê{Ïì rdüT¬ø[¢ u≤e>±πs á Ms¡j·T´>±s¡T.
y˚Tù|yê&ÉT. nø£ÿ&˚ ñqï X¯+uÛTÑ >∑Ts¡TkÕ«$T düe÷~Û ns¡T>∑Tô|’ $ÁXÊ+‹ >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ ô|fi¯¢sTTq Áø=‘·Ô˝ÀH˚ Ms¡j·T´>±] Ä<Ûë´‹àø£
rdüT≈£îH˚yê&ÉT. X¯øÏÔì >∑T]Ô+∫ yê] bÕ<ë\≈£î n+øÏ‘·+ nsTTb˛j·÷s¡T.
z sêÁ‹ X¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T ~e´‘˚»düT‡‘√ yÓ*–b˛‘·÷ ªª˙≈£î yÓTT<ä≥ eT>∑dü+‘êq+ ø£\T>∑T‘·T+~. Ä |æ˝≤¢&çøÏ e÷
<äsÙ¡ q$T#êÃs¡T Ms¡jT· ´>±]øÏ. sê! HêyÓqTø£ nì Ä<˚•+#ês¡T. yÓTøÆ +£ >∑Ts¡Te⁄ >±¬s’q ªªX¯+uÛÑT>∑Ts¡Tµµ ù|s¡T ô|≥Tº. nì Äos¡«~+#ês¡T.
ø£$Tàqyê&ç˝≤ n˝≤ kÕ«$T yÓqTπø q&É∫ yÓ[¢ b˛‘·THêï&ÉT. }] ∫es¡ Ms¡j·T´>±s¡T nqï≥Tº>±H˚ >∑Ts¡Te⁄>±]øÏ eT>∑ dü+‘êq+ ø£*–+~.
˙{Ï ø=\qT e<ä≈› î£ rdüTø¬ [¢ eT+Á‘√|ü<X˚ +¯ #˚XÊs¡T Ms¡jT· ´>±]øÏ. ªªX¯+uÛÑT Á|ükÕ<éµµ nì HêeTø£s¡D+ #˚XÊs¡T.
n|üŒ≥Tï+∫ Ms¡j·T´>±]øÏ ø=ìï ~e´X¯≈£îÔ\T ø£*>±sTT. @ lMs¡jT· ´>±s¡T l$<√´bÕdü≈î£ \T ªªl|”s+¡ƒ µµ ÇkÕÔqT rdüTø√
C≤‘·ø£ #·Áø±\T y˚j·Tø£H˚ eTìwæì n˝≤ #·÷&É>±H˚ yê] uÛÑ$wü´‘·TÔ nHêïs¡T.
n+‘ê #Óù|Œùdyês¡T.
13 14
ªªMT Äosê«<ä+ ˇø£ÿ{Ï #ê\T. @ |”se¡ƒ T÷ Hê ø=<äTµ› µ nHêïs¡T ‘ê‘·>±s¡T 18.10.1990q eTVü‰ìsê´D+ bı+<ës¡T. n|üŒ{ÏøÏ
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T. ‘ê‘·>±] ej·TdüT‡ 101.
ªªn~ m|ü&É÷ ñ+≥T+~µµ nì Äos¡«~+#ês¡T Ms¡jT· ´>±s¡T. ***
Ä Äosê«<äyT˚ Ç|üŒ{Ïei≈£î qqTï q&ç|kæ ˛Ô+~ n+{≤s¡T >∑Ts¡Te⁄>±] Á|üuÀ<Ûä kÕsêìï ˇø£ÿeTTø£ÿ˝À #ÓbÕŒ\+fÒ`
>∑Ts¡Te⁄>±s¡T. ªªHê‘√ düVü‰ düs¡«eT÷ Hê˝À ñqï≥T¢qï~µµ
*** ***
¬s+&Ée Ä<Ûë´‹àø£ >∑Ts¡Te⁄ l‘ê‘·>±s¡T. Væ≤e÷\j·T jÓ÷–. ªªH˚qTµµ ˇø£ÿfÒ dü‘·éTT (ñqï~)
>∑Ts¡Te⁄>±]øÏ ‘ê‘ê>±s¡T 1970˝À |ü]#·j·T+ nj·÷´s¡T.
HêeTs¡÷bÕ\‘√ ≈£L&çq H˚qT,
‘ê‘·>±s¡T 1916˝À lwæ]&ûkÕsTT u≤u≤qT Á|ü‘·´ø£å+>±
áH˚qT≈£î eTT&ç|ü&ç ñqï »>∑‘·TÔ
<ä]Ù+#ês¡T. u≤u≤ eT<Ûë« Áu≤Vü≤àDT&Éì yês¡T nHêïs¡T.
yÓTT‘·Ô+ ø£*|æ ndü‘·ý˚T (ñqï≥T¢qï~)
‘ê‘·>±s¡T #ê˝≤ ø√|æwæº. n+<äØï ‘Ó>∑ ‹fÒºyês¡T. <˚e‘·\qT
≈£L&Ü. á $wüj·T+ ns¡∆yÓTÆ‘˚
C≤„Hê+ã, düTÁãVü≤àD´ kÕ«$T, y˚eTq á eTT>∑TZ]ì e÷Á‘·+ Çø£ ‘êqT @$T>± ñHêï
>ös¡e+‘√ qeTdüÿ]+#·T≈£îH˚yês¡T. ‘·qπøMT Çã“+~ ñ+&É<äT.
Ä Çã“+~ ˝Òì dæú‹j˚T yÓ÷ø£åeTT.
>∑+C≤sTT, kÕsêsTT, ;&ç, {°, Á‘êπ>yês¡T.
***
@&Ü~øÏ ˇø£{Ï ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ e÷Á‘·+
ªªl dü<Tä sZ T¡ uÀ<Û\ä qT Á|ü‘´· ø£+å >± $qïyês¡T <Ûqä T´\Tµµ nHêïs¡T
_]j·÷ì ‘Ó|æŒ+#·T≈£îì ‹H˚yês¡T.
nHêïJsêe⁄>±s¡T. Ç~ ì»+.
M] dü+s¡ø£åD˝À >∑Ts¡Te⁄>±s¡T 90 s√E\T ñ|üyêdü Bø£å
yê] bÕ<ë\ e<ä› ≈£Ls=Ãì Ä ~eýÓTÆq Á|üuÀ<Ûë\qT
#˚XÊs¡T.
15 16
$+≥T+fÒ #Ó$ qT+∫ Vü≤è<äj·÷ìøÏ m&É‘Ó>∑ì z neTè‘·|ü⁄<Ûës¡ õC≤„düTe⁄˝…’q ‘·q •X¯óe⁄\≈£î n+~+#·&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îqï
Á|üeVæ≤düTÔqï≥Tº+&˚~. ñ|üø£s¡Dy˚T ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´ >∑Ts¡T<˚e⁄\yês¡T.
$qï uÀ<Ûä\qT H˚qT ‹]– ÁyêdüT≈£îH˚ yê&çì. ny˚ ªC≤„q yê] uÀ<Ûä˝À¢ @<Ó’Hê Áø=‘·Ô $wüj·T+ ˇø£{Ï <=]¢q|ü&ÉT`
Á|üdü÷Hê\Tµ>± Á|ü#·T]+|üã&Ü¶sTT. Ä ~eúÀ<Ûäq\qT ‹]– ªªH˚qT ≈£L&Ü MT‘√ bÕ≥T Ç|ü&˚ $HêïqTµµ....
ÁyêdüTø√e&É+˝À Ä e÷<ÛäTs¡´+ ‘·–Z ñ+&˚~. ø±s¡D+, nqTuÛÑyêìøÏ ªªHê≈£Lÿ&Ü á $wüj·T+ Ç|ü&˚ ‘Ó*dæ+~.µµ nq&É+ ø£<äT›.
e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq Ä |üs¡‘·‘êÔ«ìï |ü]$T‘·T\T ø£*–q uÛ≤wü˝À
‘·q Á|üuÀ<Ûë\≈£î ‘êH˚ yÓTT<ä≥ ÁXÀ‘·>± ñ+{≤s¡T. H˚qT #ÓbÕŒqT
Ç]øÏ+#ê\ì Á|üj·T‹ï+#·&Éy˚T.
nqï nVü≤+ yê]øÏ @ ø√XÊHê ñ+&˚~ ø±<äT. ì‘·ééVü‰sê˝À¢ ôd‘’ +·
dü<äTZs¡T düìï~Û˝À eTÚqy˚T >=|üŒ ñ|ü<˚X¯+>± ñ+&˚~. ªø°µ Ç∫Ãq u§eTà˝≤ ‘·≥dü+Ô >± ñ+&ç ‘·q |üìì ‘êqT n˝≤ #˚dTü ≈£î+≥÷
Ä eTÚHêìï @ uÛ≤wü˝À m˝≤ ÁyêdüTø√>∑\+? yÓ[b¢ ˛‘ês¡T. @ |üì #˚dTü HÔ êï, e÷{≤¢&TÉ ‘·THêï yê] eTTK+˝À ∫s¡Tqe⁄«
#Ó]π>~ ø±<äT.
ø±ã{Ïº C≤„q Á|üd÷ü Hê\T nH˚$ dü<Tä sZ T¡ jÓTTø£ÿ j·T<Ûës¡∆ dü«s¡÷|ü+
ø±H˚ ø±<äT. ***
dü<äTZs¡T dü«s¡÷bÕìï }Væ≤+∫ u≤ãT ^düT≈£îqï }Vü‰ ∫Á‘·y˚T Á|ü|ü+#êìøÏ Vü≤è<äj·T+ ns¡TD≤#·\+.
á C≤„q Á|üdü÷Hê\T. C≤„HêìøÏ Vü≤è<äj·T+ nì˝≤#·\+.
dü<Tä sZ T¡ düìï~ÛøÏ #˚sÃ¡ &ÜìøÏ ñ|üj÷Ó >∑|&ü ˚ ∫s¡THêe÷ e÷Á‘·yT˚ ns¡TD≤#·\+˝À düTÁãVü≤àDT´&ÉT s¡eTDT&ÉT>± ñHêï&ÉT.
á C≤„q Á|üdü÷Hê\T. nì˝≤#·\+˝À s¡eTDT&ÉT düTÁãVü≤àDT´&ÉT>± ñHêï&ÉT.
*** ***
eTãT“\ qT+&ç y˚T&Éô|’ |ü&çq es¡¸|ü⁄ ˙s¡T dæ+Vü≤|ü⁄ u§eTà ns¡TD≤#·\ s¡eTDTì ‘·‘«Ô· yÓu’ yÑÛ êìøÏ ø=qkÕ–+ù| ldü<Tä sZ T¡
H√{Ï qT+&ç C≤\Tyê]q≥T¢ $X¯«#Ó’‘·Hê´ìøÏ n~ÛcÕºq<˚e‘· nsTTq düTÁãVü≤àDT´\T.
C≤„q Á|üd÷ü Hê+ã ‘·q <äj÷· Vü≤è<äjT· + qT+&ç yÓ\Te&çq Ä ~eýêDÏì s¡eTD düìï~Û˝À ñqï+‘· XÊ+‹, ø±+‹ ldü<Tä sZ T¡ düìï~Û˝Àq÷
ì+&ç ñ+≥T+~.
17 18
Ç+{À¢ z eT÷\ ñqï |üP\≈£î+&û qT+&ç yÓ\Te&çq |ü]eTfi¯+ 1990 y˚T 19q ldü<äTZs¡T <˚e⁄\yês¡T Hê≈£î ncÕºø£åØ
Ä >∑<ä+‘ê ì+&çb˛sTTq≥T¢ Á|ü|ü+#·+˝À @ eT÷\ @ eTVü≤˙j·TT&ÉT eT+Á‘êìï ñ|ü<˚•+#ês¡T.
>∑T≥Tº>± J$düTÔHêï yê] ñìøÏ ˝Àø±ìø£+‘ê ÁX‚j·Tdüÿs¡+ ne⁄‘·T+~. 1995˝À l<ä‘eÔ· ÷˝≤ eT+Á‘êìï Áyêdæ∫Ã Á|ü‹~q+ 11kÕs¡T¢
yê] nqTÁ>∑Vü≤+ Á|ü‹ J$øÏ düeT+>± |ü+#·ã&ÉT‘·T+~. #=|üq 40 s√E\T bÕsêj·TD+ #˚j·TeTHêïs¡T. |üP]Ô nj˚T´ ˝À|ü⁄
n+<äTπø y˚\eT+~ dü+düÿs¡Ô\T #˚j·T˝Òì |üìì >∑TVü≤˝À ˇø£ ne<Ûä÷‘· <äs¡Ùq+ ne⁄‘·T+<äì #ÓbÕŒs¡T.
≈£Ls¡TÃH˚ z ãTTwæ ìX¯Ùã›+>± |üP]Ô #˚j·T>∑\&ÉT. l<ä‘êÔ e÷˝≤ eT+Á‘·eTT
dü<äTZs¡T ñìπø ˝Àø±ìøÏ Äosê«<ä+. z+ qyÓ÷ uÛ>Ñ e∑ ‘˚ <ä‘êÔÁ‘˚j÷· j·T, düàs¡De÷Á‘· dü+‘·TcÕºjT· ,
*** eTVü‰uÛÑj·T ìyês¡D≤j·T, eTVü‰C≤„qÁ|ü<ëj·T (dü‘Y) ∫<ëq+<ë‘·àH˚,
Hê 9e @≥ e÷ ne÷à Hêqï ls¡eTD≤ÁX¯e÷ìøÏ yÓfi≤¢s¡T. u≤˝Àqà‘· Ô |æ X Ê#· y ˚ c Õj· T , eTVü ‰ jÓ ÷ –H˚ ˆ ne<Û ä ÷ ‘êj· T ,
qqTï e÷ ô|<ä Hêqï e<ä› e~* ô|{Ïº. nqdü÷j·÷q+<ä es¡∆Hêj·T, nÁ‹|ü⁄Á‘êj·T, düs¡«ø±eT|òü\Á|ü<ëj·T,
z+ uÛÑeã+<Ûä $yÓ÷#·Hêj·T, Ä+ nkÕ<Ûä´kÕ<ÛäHêj·T, ÁV”≤+ düø£\
e÷ neTà>±s¡T ls¡eTD≤ÁX¯e÷ìï <ä]Ù+∫ >=|üŒ Äq+<ëìï
$uÛ÷Ñ ‹<ëj·T, Áø√+ nkÕ<Ûë´ ø£s¸¡ D≤j·T, ◊+ yêÁø£Œ<ëj·T, ø°+¢ »>∑Á‘·jT·
bı+~+~. ‹]>=#êÃø£ leTVü≤]¸ >∑T]+∫ >=|üŒ>± e]í+∫ #Ó|æŒ+~.
eoø£s¡D≤j·T, kÂ' düs¡«eTqøå√uÛÑD≤j·T, l+ eTVü‰dü+|üÁ‘·Œ<ëj·T,
ªªÄVü‰! jÓ÷– n+fÒ n˝≤ ñ+&Ü*!µµ nqï n_ÛÁbÕj·T+ Ä >ö¢+ uÛÑ÷eT+&É˝≤~Û|ü‘·´ Á|ü<ëj·T, Á<ë+ eTVü‰ ∫s¡+J$H˚, ewü{Ÿ
∫qï ej·TdüT‡˝ÀH˚ Hê≈£î ø£*–+~. eo≈£îs¡T eo≈£îs¡T ˆ yÍwü{Ÿ Äø£s¡¸j·T Äø£s¡¸j·T ˆ VüQ+ $<˚«wüj·T
*** $<˚«wüj·T ˆ |òü{Ÿ ñ#êÃ¤≥j·T ñ#êÃ¤≥j·T ˆ sƒ¡' sƒ¡' düÔ+uÛÑj·T düÔ+uÛÑj·Tˆ
ø±˝ÒJ #·~y˚ s√E˝À¢ H˚qT #·\+ n_Ûe÷ìì. Äj·Tq Áyêdæq UÒ+ UÒ+ e÷s¡j·T e÷s¡j·T, qeT' dü+|üHêïj·T dü+|üHêïj·T kÕ«Vü‰ˆ
|ü⁄düÔø±*ï u≤>± #·~y˚yê&çì. Äj·Tq |ü⁄düÔø±˝À¢ nø£ÿ&Éø£ÿ&É b˛wüjT· b˛wüjT· ˆ |üse¡ T+Á‘· |üsj ¡ T· +Á‘· ˆ |üs‘¡ +· Á‘êDÏ ∫Û+~ ∫Û+~ˆ
s¡eTD≤ÁX¯eT+, s¡eTD uÛÑ>∑yêHé Á|ükÕÔeq edü÷Ô ñ+&˚~. Á>∑Vü‰ìïyês¡j·T ìyês¡j·T ˆ yê´BÛHé $HêX¯j·T $HêX¯j·T ˆ <äT'K+
Vü≤s¡j·T Vü≤s¡j·T ˆ <ë]Á<ä´+ $Á<ëej·T $Á<ëej·T ˆ <˚Vü≤+ b˛wüj·T
***
b˛wüj·T ˆ ∫‘·Ô+ ‘√wüj·T ‘√wüj·T ˆ düs¡«eT+Á‘·, düs¡«j·T+Á‘·,
19 20
düs«¡ ‘·+Á‘·, düs«¡ |ü\e¢ dü«s¡÷bÕj·T ˆ z+ qyÓ÷ eTVü‰dæ<ë∆jT· kÕ«Vü‰ˆˆ ªª˝Ò<äTµµ nHêïqT.
Ç~ l >∑Ts¡T<ä‘êÔÁ‘˚j·T #·s¡D≤s¡$+<ës¡ŒDeTdüTÔ.... ªªs¡+&çµµ nì #Ó|Œæ ˝À|ü*øÏ rdüTø¬ [¢ $dü]Ô y˚dæ ‘·è|æ>Ô ± uÛÀ»q+
z+ XÊ+‹' XÊ+‹' XÊ+‹' ô|{≤º&ÉT. e÷eT÷\T>± nsTT‘˚ Ä|ò”düT nqTeT‹ ˝Òì<˚ me]˙
˝À|ü\≈£î sêìe«s¡T. uÛÑ>∑yêH˚ Ä s¡÷|ü+˝À e∫Ã Hê≈£î uÛÀ»q+
*** ‹ì|æ+#ês¡T.
bÕsêj·TD+ ÁbÕs¡+_Û+∫q 6e s√EH˚ Ç+{À¢ ≈£L&Ü Ç+‘·˝ÀH˚ nqTø√≈£î+&Ü ‘Ó\T>∑T yês=ø£s¡T |ü]#·j·TyÓTÆ
#Ó|üŒ≈£î+&Ü ls¡eTD≤ÁX¯eT+ yÓfi≤¢qT. n<˚ Hê s¡eTD≤ÁX¯eT Á|ü<ÛäeT düÿ+<ëÁX¯eT+, $s¡÷bÕø£å >∑TVü≤ #·÷|æ+#ês¡T. #êØ®\ es¡≈£î
dü+<äs¡Ùq+ (16.05.1995) ls¡eTD eTVü≤]¸ ø£+fÒ >=|üŒ ne<Ûä÷‘· &ÉãT“\T+#·T≈£îì $T>∑‘ê &ÉãT“\‘√ s¡eTD kÕVæ≤‘ê´\qT ø=H˚XÊqT.
Ç+¬øes¡THêïs¡T? nì nqT≈£îHêïqT.
***
ÄÁX¯eT+ Ç+ø± |òüsê¢+>∑T <ä÷s¡+ ñ+&É>±H˚ ÄÁX¯eT ls¡eTD≤qTÁ>∑Vü‰ìï bı+<ä&ÜìøÏ H˚qT #˚dæq |üP»˝Ò$T{À,
HÓeTfi¯ó¢ ‘·eT wü&É®eT dü«sê\‘√ kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±sTT. Áe‘ê ˝Ò$T{À nì Ä˝À∫düT+Ô {≤qT n|ü&É|ü &ÉT. ˇø£yfi˚ ¯ n≥Te+{Ï
ÄÁX¯eT+˝À Á|üy˚•+#·>±H˚ Hê>∑TeT*¢ düTyêdüq ∫s¡Tqe⁄«‘√ |üP»\T, |ü⁄D≤´\T #˚jT· ø£b˛sTTHê >∑‘· »qà˝À Äj·Tq bÕ<ë\ ÁøÏ+<ä
|ü\Tø£]+∫+~. q*– #·ìb˛sTTq @ |ü⁄sT¡ >∑TH√ ˝Òø£ Äj·Tq #˚‘T· \ MT<äT>± ns¡{|Ï +ü &ÉT
HêπøMT @B Áø=‘·Ô>± ‘√#·˝Ò<äT. #ê˝≤ ø±\+ ‘·sê«‘· Hê rdüT≈£îqï @ ø√‹H√ ˝Òø£ Äj·Tq ÄÁX¯eT π>≥T e<ä› ì\ã&ç ø=+‘·
|ü⁄{Ïºì+{ÏøÏ e∫Ã #˚s¡T≈£îHêïqì|æ+∫+~. uÛÑ>∑yêHé düe÷~Ûì ø£ãfi≤ìï bı+~q @ Bq _Û≈£åîe⁄H√ ˝Òø£ @ ñ&ÉT‘·H√, @ bÕeTTH√, @
<ä]Ù+#·>±H˚ ‘·|æŒb˛sTTq _&É¶ ‹]– ‘·q ‘·*¢ e<ä›≈£î #˚]q≥T¢ |ü⁄*H√...
X¯ó≈£î&ÉT »q≈£î&ç e<ä› düe÷<Ûëq+ bı+~q≥T¢ HêeTqdüT‡ XÊ+‹+∫+~. yÓTT‘êÔìøÏ ls¡eTD uÛÑ>∑yêqT\‘√ u≤+<Ûäyê´ìï áHê{Ï
bÕ‘·V‰ü ˝À¢ H˚\ì ‘·&$ç T ‘·&$ç T #·÷düT≈£îHêïqT. n~ uÛ>Ñ y∑ êqT\ J$‘·+˝À dü+bÕ~+#·T≈£îqï~ e÷Á‘·+ ø±<äì nì|æ+#˚~.
bÕ<ä düŒs¡Ù‘√ |ü⁄˙‘·yÓTÆq H˚\ ø£<ä÷! uÛÀ»q Vü‰\T eTT+<äT qT+∫ ø£∫Ã‘·+>± H˚qT >∑‘· »qà˝À uÛ>Ñ y∑ êHé düŒs¡ÙqT bı+~q J$qì
yÓfi¯ó‘·T+fÒ, ˇø£‘·qT ‘·\T|ü⁄ ‘Ós¡∫` >±&ÛÉ+>± nì|æ+#˚~.
ªªuÛÀ»q+ #˚XÊyê?µµ nì n&ç>±&ÉT.
21 22
uÛÑ>∑yêqT\T nHêïs¡T ø£<ë ªªHê nqTÁ>∑Vü≤+ ˝Òìyê&ÉT Hê Ä kÕ«qTuÛÑe+‘√ eTìwæ ãTTwæ nsTTHês¡T. yÓ’sê>∑´+
ù|s¡T m‘·Ô˝Ò&ÉTµµ nì. ô|]–+~. u≤Vü≤´ $wüj÷· \ô|’ ÄdüøÔÏ ‘·–+Z ~. Ç\T¢ $&ç∫ ns¡TD≤#·\+
»qàì#˚Ãyê&ÉT ‘·+Á&ç. »H˚à˝Ò≈î£ +&Ü #˚ùdyê&ÉT |üse¡ T ‘·+Á&ç. #˚sês¡T. •e*+>±ìï øö–*+#·T≈£îì ‘·+Á&û! ˙ Ä»„ y˚Ts¡≈£î e#êÃqT.
ls¡eTDT\T |üs¡eT ‘·+Á&ç. nì Äq+<ä uÛ≤cÕŒ\‘√ n_ÛùwøÏ+#ês¡T. qeTkÕÿs¡+ #˚j·T˝Ò<äT.
kÕcÕ˜+>∑ |ü&É˝Ò<äT. Á|ü<äøÏåD+ #˚j·T˝Ò<äT. @ k˛ÔÁ‘·eT÷ #˚j·T˝Ò<äT.
z+ qyÓ÷ uÛÑ>∑e‘˚ ls¡eTD≤j·T
‘·+Á&û! nì dü+uÛÀ~+#ês¡T, X¯s¡D≤>∑‘êìøÏ >=|üŒ ns¡ú+ #·÷bÕs¡T.
uÛÑ>∑yêHé l s¡eTD eTVü≤]¸ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT eT<ÛäT¬s’≈£î <ä>∑Zs¡>± Á|üj·÷D+˝À $T–*q ô|’ø±ìï ãj·T≥ ø√H˚s¡T˝À bÕπsXÊs¡T. øö|”q+
ñqï ‹s¡T#·TÃ[ nH˚ Á>±eT+˝À nfi¯>∑eTà düT+<äs¡eTj·T´s¡T nH˚ (>√N) <Ûä]+#ês¡T. eTÚq+ |ü{≤ºs¡T. ns¡TD≤#·\y˚T dæ+Vü‰düq+>±
|ü⁄D´<ä+|ü‘T· \≈£î |ü⁄qs¡«düT qø£Áå ‘· |ü⁄D´ ~Hêq nq>± 30 &çX+¯ ãs¡T
Ä<Ûë´‹àø£ kÕÁe÷C≤´ìï @˝≤s¡T 54@fi¯ófl.
1879q »ìà+#ês¡T.
Ç+{À¢ yêfi¯ófl Ç‘·ì ø√dü+ <˚X¯eT+‘ê >±*+#ês¡T.
uÛ>Ñ y∑ êHé ‘·q 16e @≥ ˇø£kÕ] eT<Ûë´Vü≤ï+ y˚T&Éô|’ |ü&TÉ ≈£îì ns¡TD≤#·\+˝À jÓ÷–>± ñHêï&Éì ‘Ó*dæ ãj·T\T<˚]+~ ‘·*¢.
ñ+&É>± Vü≤sƒê‘·TÔ>± XÊ«dü Ä–b˛sTTq≥T¢, <˚Vü≤+ _>∑TdüT≈£îb˛sTT ≈£îe÷s¡Tì ne‘ês¡+ #·÷dæ uÛÀs¡TeTì @&çÃ+~. ‘·q‘√ Ç+{ÏøÏ
#·ìb˛sTTq≥T¢ nqTuÛÑ÷‹ ø£*–+~. X¯Øs¡+ ìØ®e+ nsTTb˛sTTHê s¡eTà+~. kÕ«$T eTÚq+ M&É˝Ò<äT. Á|üø£ÿqTqïyês¡T ô|ì‡\T ø±–‘·+
≈£L&Ü Äj·Tq Ä˝À#·q Ç{≤¢ ø=qkÕ–+~. Ç|ü&ÉT á X¯Øs¡+ Ç∫Ã ‘·*¢øÏ @<Ó’Hê ‘Ó*j·TCÒj·TeTHêïs¡T.
#·ìb˛sTT+~. Bìï düàXÊHêìøÏ rdüT≈£îb˛sTT <äVü≤q+ #˚kÕÔs¡T. n~ n+<äT˝À Ç{≤¢ ÁyêXÊs¡T ªªø£sÔ¡ (áX¯«s¡T&ÉT) yê] yê] ÁbÕs¡ãú
ø±* ã÷&ç<ä ne⁄‘·T+~. ø±ì ªªH˚qTµµ nH˚~ e÷Á‘·+ X¯Øs¡+‘√bÕ≥T ø£sêàqTkÕs¡eTT Je⁄\qT Ä&çdTü HÔ êï&ÉT. »s¡>e∑ \dæq <ëìì me¬s+‘·
#êeø£ $T–*e⁄+~. ø±ã{Ïº ªªH˚qTµµ nH˚~ X¯Øs¡+ ø±<äT. á ªªH˚qTµµ n&ÉT¶ô|{ÏºHê »]– rs¡T‘·T+~. »s¡T>∑ì~ me¬s+‘· Á|üj·T‹ï+∫Hê
X¯Øs¡+‘√bÕ≥T #·#˚Ã~ø±<äT. nH˚ uÛ≤e+ n‘·ì˝À dæús¡|ü&ç+~. H˚qT »s¡T>∑H˚ »s¡T>∑<äT. Ç~ dü‘·éTT, ø£qTø£ eTÚqeTT>± ñ+&ÉT≥j˚T
á X¯Øsêìï ø±qT ªªH˚qTHêïqTµµ nH˚ miTø£j˚T ªªH˚qTµµ nì ñ‘·ÔeT+µµ nì. ≈£îe÷s¡Tì ñqï‘· kÕúsTTì >∑T]Ô+∫ ÄyÓT ‘·q J$‘·
‘Ó\T‡≈£îHêïs¡T. Ç<ä+‘ê πøe\+ Ä˝À#·q>± ø±ø£ nqTuÛÑe+>± n+‘·´+ es¡≈£î uÛÑ>∑yêHé‘√H˚ >∑&ç|æ, Äj·Tq ˇ&ç˝ÀH˚ ∫e] XÊ«düqT
e÷s¡T≈£î+~. yÓ+fH˚ X¯Øs¡+˝À #·\q+ e∫Ã e÷eT÷\T>± nsTTHês¡T. $&É∫+~. uÛÑ>∑yêHé ÄyÓT≈£î eTTøÏÔì Á|ükÕ~+#ês¡T.
23 24
‹s¡T|ü‹ y˚+ø£≥ø£e⁄\T ôd’‘·+ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚dæq ‘·T+&ÉT>∑T&É¶, }‘·ø£Ás¡, ø£eT+&É\+ ‘·|üŒ Ç+πøM eTT≥Tºø√˝Ò<äT. Çy˚
eTVü‰ø£e⁄\T, ‘·|üdæ«, eT+Á‘·Á<äwüº nsTTq l ø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹eTTì Äj·Tq Ädæ.Ô
uÛÑ>∑yêHéqT <ä]Ù+∫ ªªuÛÑ>∑yêHé! H˚qT #·<äTeì XÊÁdüÔ+ ˝Ò<äT »|æ+#·ì ˇø£ÿ e÷qe⁄\πø >±ø£, >√e⁄, õ+ø£, ø±øÏ, ≈£îø£ÿ yÓTT<ä˝…’q
eT+Á‘·+ ˝Ò<äT. nsTTHê H˚qT XÊ+‹ì bı+<ä˝Ò≈£îHêïqT, e÷s¡Z+ JeC≤˝≤ìøÏ ≈£L&Ü Äj·Tq eTTøÏÔì Á|ükÕ~+#ês¡T. H˚{Ïø° l s¡eTD
#·÷|ü+&çµµ nì y˚&ÉT≈£îHêïs¡T. eTVü≤]¸ ÄÁX¯eT+˝À M{Ï düe÷<ÛäT\T ñHêïsTT.
ªuÛÑ>∑yêHéµ ø£s¡TD‘√ ‘·q 12 @fi¯¢ eTÚHêìï M&ç >=+‘·T
∫e]øÏ uÛÑ>∑yêHé 1950 @Á|æ˝Ÿ 14e ‘˚~ sêÁ‹ 8`47
düe]+#·T≈£î+≥÷ yÓT\¢yÓT\¢>± Ç{≤¢ #ÓbÕŒs¡T. ªªH˚qT ` H˚qTµµ nì
ì$TcÕ\≈£î eTVü‰ ìsê´D+ bı+<ës¡T. ˇø£ CÀ´‹ s¡÷|ü+˝À Äj·Tq
n+≥THêïy˚ á ªªH˚qTµµ nH˚~ mø£ÿ&É qT+∫ |ü⁄&ÉT‘·T+<√ >∑eTì+∫
ns¡TD≤#·\+˝À ø£*dæb˛j·÷s¡T. á CÀ´‹ì y˚˝≤~ uÛÑø£Ô»qeT+‘ê
#·÷&ÉT. eTqdüT‡ n+<äT˝À ©qeTe⁄‘·T+~. n~j˚T ‘·|dü Tü ‡. eT+Á‘êìï
#·÷dæ ‘·]+#ês¡T. H˚{øÏ ° s¡eTDeTVü≤]¸ düe÷~Û düìï~Û˝À >=|üŒ XÊ+‹
»|æ+#˚≥|ü&ÉT eT+Á‘· Hê<ä+ jÓTø£ÿ&É qT+∫ |ü⁄&ÉT‘·T+<√ >∑eTì+∫
Äe]+∫ ñ+≥T+~.
#·÷&ÉT. eTqdüT‡ n+<äT˝À ©qeTe⁄‘·T+~. n~j˚T ‘·|üdüT‡µµ nì
ñ|ü<˚•+#ês¡T. lø±e´ø£+sƒ¡ >∑D|ü‹eTTì Ä ~eýÓTÆq ñ|ü<˚XÊìøÏ ìqTï ˙e⁄ ‘Ó\TdüTø√
|ü⁄\øÏ+∫q yê&Ó’ kÕcÕº+>∑|ü&ç ÄX¯óe⁄>± uÛÑ>∑yêHé MT<ä XÀ¢ø±\T Äj·Tq ñ|ü<˚X¯kÕs¡eT+‘ê ˇø£ÿfÒ ªªìqTï ˙e⁄ ‘Ó\TdüTø√µµ
bÕ&Üs¡T. nì. Ç|ü&ÉT ªªH˚qTµµ nH˚~ <˚Vü≤+ es¡πø |ü]$T‘·yÓTÆb˛sTT+~.
H˚HÓe&ÉqT? nH˚ Ä‘·àXÀ<Ûäq <ë«sê á <˚Vü≤ |ü]$T‘·yÓTÆq ªªH˚qTµµ
>∑D|ü‹eTTì ‘·q ~e´<äèwæº‘√ #·÷∫ ªuÛÑ>∑yêHé l s¡eTD
(Ä‘·à)>± e÷s¡T≈£î+≥T+~. n+fÒ ∫qï q~ düeTTÁ<ä+˝À ø£*dæ
eTVü≤]¸µ kÕøå±‘·TÔ bÕs¡«r<˚$ eTT<äT›\ ≈£îe÷s¡T&Ó’q ≈£îe÷s¡kÕ«$T nq+‘·eTsTTq ‘·‘·Ô«+>± e÷s¡T≈£îqï≥T¢, á ∫qï ªªH˚qTµµ Ä >=|üŒ
ne‘ês¡eTì ìs¡÷|æ+∫ ˝Àø±ìøÏ #ê{≤s¡T. ªªH˚qTµµ˝À ø£*dæb˛‘·T+~. n<˚ eTTøÏÔ n+fÒ. Ç+πøMT ø±<äT.
≈£î\, eT‘· Á|üyT˚ j·T+ ˝Ò≈î£ +&Ü \ø£˝å ≤~eT+~ »q+ #˚sês¡T. C≤„qT\T #Óù|Œ Ä‘·à≈£î, uÛ≈Ñ î£ \Ô T#Óù|Œ <Óy’ êìøÏ, s¡eTD eTVü≤]¸
Á|üXï¯ \T y˚dæ düe÷<Ûëq+ bı+<ës¡T. ne˙ï ô|<äô› |<ä› Á>∑+<Ûë\sTTHêsTT. #Óù|Œ á ªªH˚qTµµ≈£î @ ‘˚&Ü ˝Ò<Tä . Ä‘·à ` <˚e⁄&ÉT ` z+ø±s¡+ ` H˚qT
∫qï>∑T&çôd Ç|ü&ÉT ô|<ä› >∑T&ç nsTT+~. uÛÑ>∑yêHé e÷Á‘·+ >√N,
25 26
á Hê\T>∑÷ ˇø£ÿfÒ ns¡ú+. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ì»eTsTTq ù|s¡T, ns¡ú+
ªªH˚qTµµ n+{≤s¡T uÛ>Ñ y∑ êHé. H˚qT me&ÉqT? nH˚ Ä‘·àXÀ<Ûqä ø£Hêï>=|üŒ <ë«<äX¯ C≤„q dü÷Á‘·eTT\T ` 18
ø£sà¡ >±ì, >=|üŒ uÛøÑ >ÔÏ ±ì eTπsB˝Ò<Tä ªªH˚qTµµqT ‘Ó\T‡≈£î+fÒ @ø£ ø±\+˝À
n˙ï ‘Ó\T‡≈£îqïfÒ.¢ H˚HeÓ &ÉqT? nH˚ Ä‘·à$#ês¡+ <ë«sê eTqeT+<äs+¡ 1. ø£\e]+‘·\ |ü\e]+‘·\ düy˚Tàfi¯qy˚T J$‘·+.
‘·]sTT+‘·TeTT>±ø£. 2. j·TeTT&çøÏ j·TeTT&ÉT •e⁄&ÉT.
` T.V.N. u≤ãT
3. ÄdüøÏÔ ˝Òì e´øÏÔj˚T ì»yÓTÆq JeqTà≈£îÔ&ÉT.
lø±fi¯Vü≤dæÔ.
4. XÊ«dü nedüs¡+ ˝Òì H˚H˚ H˚qT.
ôd˝Ÿ 9533667918 5. ‹s¡düÿs¡DÒ $<Û˚j·T‘·≈£î ø=\e÷q+.
6. Ä‘·à` nqTuÛÑe+ ¬s+&É÷ ˇø£ÿfÒ.
mes¡T mø£ÿ&É @eT÷\ qT+∫ @ 7. ªˇø£ÿ{Ïµ nH˚<˚ <˚e⁄&ÉT.
<˚e‘êeT÷]Ôì Ä]Ô‘√ ÁbÕ]∆+∫Hê yê]ì 8. nqTuÛÑey˚T >=|üŒ $XÊ«düeTT.
dü<Tä sZ T¡ düìï~ÛøÏ #˚]Ã |üPsêíqTuÛyÑ êìï ø£*–+∫ 9. @ dæ<ë∆+‘·eT÷ ˝Ò≈î£ +&Ü ñ+&É≥y˚T >=|üŒ dæ<ë∆+‘·eTT.
eTTøÏÔì Á|ükÕ~düTÔ+~ C≤„Hê+ã <äj·÷eTsTT. 10. ìX¯Ã\+>± ñ+fÒ me&Ó’Hê <˚e⁄&˚.
` kÕ]|ü*¢ düTã“\øÏåà 11. ÁbÕD+˝ÀH˚ düø£\ ÁbÕDT\÷ ñHêïsTT.
C≤„Hê+ã dü‘·‡+>∑+
12. dü‘ê´ìï bı+<ä˝+Ò nì ‘Ó*j·T&ÉyT˚ dü‘ê´H˚«wüD |ò\ü +.
sê#·|ü*¢.
27 28
l >∑DÒX¯düTÔ‹ X¯s¡eDuÛÑe >∑Ts¡T düqTï‹

uÛÑ»πs >∑DHê<Ûä+ dü<ë•e+
z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
uÛÑ»πs >∑Ts¡THê<Ûä+ |üsê‘·Œs¡yéT ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ
»j·T dü<äTZs¡T
düø£\ X¯óuÛÑø£s¡+, dü+ø£≥Vü≤s¡DyéT X¯s¡D+uÛÑe X¯s¡D+uÛÑe X¯s¡D+uÛÑe
>∑Ts¡T>∑TVü≤e<äq düs√s¡TVü≤uÛ≤düÿs¡yéT. ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ X¯s¡eDuÛÑe.
|üπs Á|ü<Ûëq+, |üs¡e÷qTÁ>∑Vü≤yéT 1. ns¡TD≤s¡TD øÏs¡D≤<äT“¤‘· düTs¡T∫s¡
dü+∫‘· düTø£è‘· XÊX¯«‘· |òü\<äyéT ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ düT+<äs¡ e<äHê
uÛÑø±ÔBÛqyéT, bÕXÊ+≈£îX¯ <Ûäs¡yéT z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
uÛÑ]‘· #·sê#·s¡+, Á|üDyêø±s¡yéT ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
dæ~∆ ãT~∆ dü+ùd$‘·#·s¡D+ 2. düTs¡ ùd$‘· eTTì |üPõ‘· X¯s¡D≤>∑‘·
•yêq+<ä\Vü≤Ø $#˚wæº‘·yéT ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ düT»HêÁ•‘·
z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
∫+‹‘· |òü\<ä+ ` ∫qàj·Ts¡÷|üyéT
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
ìj·T$T‘· düTÁãVü≤àDÒ´X¯«s¡ø£<∏äqyéT ˆûÛ»Ñ sπ ˆˆ
29 30
3. <Ûäs¡D°<Ûäs¡‘·qj·T Á|æj·T 8. l e©¢<˚eùdq ∫‘·‡«s¡÷|ü
‘·qj·÷Væ≤eTdüeTVü≤è<äj·÷ s¡e÷s¡eTD
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
4. Vü≤s¡ Vü≤s¡! uÛÑø£Ô eX¯+ø£s¡! Vü≤s¡>∑Ts¡y˚! 9. kÕ«qTuÛÑyêq+<äs¡kÕ kÕ«<äq
<äj·÷ì<Û̊! |üs¡e•‘· uÛÑè+>∑!
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! »j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!!
5. ø£s¡TD≤s¡dü|ü]|üP]‘·
10. bÕ|üVü≤s¡D! ‘ê|üVü≤s¡D!
ø£eT\H˚Á‘·! |òüTq#·]‘·!
•œyêVü≤q dü+#·s¡D≤
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
6. <ä+&Üj·TT<ÛäbÕDÏ! C≤„q<ä+&É
<Ûäsê! |üsê‘·Œsê! 11. düø£\ ˝Àø£ düTK<ëj·Tø£. dü<ë
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T düVæ≤‘· $Hêj·Tø±
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
7. ndüTs¡‘ês¡ø±+‘·ø£! »j·T!
neTsê~Û|ü düTs¡bÕ<ä|ü 12. es¡<ëuÛÑj·T eTTÁ<äø£sê!
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T uÛÑ]‘· düø£\ #·sê#·sê
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! z+ dü<äTZs¡T ldü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T
31 4
13. nuÛÑj·T+ ≈£îs¡T nuÛÑj·T+≈£îs¡T nì˝≤#·\•e nì˝≤#·\•e
nuÛÑj·T+≈£îs¡Ty˚T <˚yê nì˝≤#·\•e nì˝≤#·˝≤
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T 1. Ä<äs¡eTTq kÕ©&ÉTqT ÁuÀ∫q
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! Ä~C+>∑eTyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
14. düø£\jÓ÷>∑πøåeTÁ|ü<ë! düs¡«ø±s¡´ 2. |ü+‘·eTT‘√ |üPõ+∫q Hê>∑Tì
#Ó+‘·CÒ]Ã‹yÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
»j·TÁ|ü<ë
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T 3. •s¡eTTq yÓ÷~q ø£]Hê<∏äTì
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! |ü<äùdeqT ì*|æ‘Ó nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
4. ø£qT\H=dü>∑T ø£qï|üŒ HÓqs¡Tq≈£î
15. dü‘·‡+>±~Ûwæ˜‘· •e! kÕ<ÛäTVü≤è<äj·T ø£s¡–b˛‹y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
|ü]‘√wæ‘·,
5. #·|ü\T&Éqì qqT <ä÷s¡eTT #˚j·T≈£î
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •e dü<äTZs¡T n|üyê<ä>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
6. |üX¯óø±eT+ãTq ‹]¬>&ÉT yê&ÉqT
16. düTÁãVü≤àD≤´]Ã‘· |ü<ä |üX¯ó|ü‹ ø±es¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
XÀ_Û‘· l|üs¡e÷‘êà 7. eT]j·÷<Ós¡T>∑ì eT‘·TÔ&ÉT M&Éì
z+ dü<äTZs¡T l dü<äTZs¡T •edü<äTZs¡T e÷s¡T yÓ÷$T&É≈£î nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
»j·T dü<äTZs¡T !!X¯s¡D+uÛÑe!! 8. |üs¡T\y˚T\Tq≈£î bı¬øÿ&ÉT ãT~∆ì
u≤ã÷! dü]#˚j·TT≥ $~Û nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
9. bÕ|ü|ü⁄DéTT\ HÓ+#·ø£ e+#·q
düTÁãVü≤àD´+˝À >∑Ts¡Te⁄qT #·÷&=<äT›. ‘ê|ü yÓTT+~‹ì nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
>∑Ts¡Te⁄˝À düTÁãVü≤àD≤´ìï #·÷&ÉT. 10. <äT'KeTTà\ |ü~eT+~øÏ |ü+∫q
` dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+. <äTwüßº&É >±e⁄eTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
33 34
11. bÕ|æwüß˜&Éqì |üs¡TwüeTT˝≤&É≈£î 21. <˚e‘·˝…\¢s¡T ˙|ü<ädüìï~Û
|üqï>∑ uÛÑ÷wüD nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ~ø£ÿì ñ+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
12. bÕVæ≤bÕVæ≤j·Tì |ü<äeTT\ ã&ç‹ì 22. j·T≈£åî˝…\¢ ˙|üø£åeTT ì\ã&ç
ùdïVü≤eTT p|üyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ s¡ø£åD y˚&ÉT<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
13. mìï »qàeTT\T m#·Ã≥ @>∑‹ 23. sêø£ådü>∑DeTT\T s¡uÛÑdüeTT‘√ ˙
m‹Ô ‹]–‹H= nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ •ø£åD yÓT\>∑T<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
14. nìï≥ ø£+{ÏøÏ ¬s|üŒ>∑ >±∫‹ 24. >∑s¡T&ÉT\+<äs¡T es¡Tdü\ì\ã&ç
eqï nã<ä∆yÓT? nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ø£s¡TD>√s¡T<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
15. qee÷düeTTà\T yÓ÷dæqqTï 25. >∑+<Ûäs¡T«\T kÂ>∑+<Ûä´j·TT≈£îÔ\sTT
ø£ìHêe⁄ ‘·*¢esTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ >±qeTT ùdj·TT<äT s¡ì˝≤#·˝≤. ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
16. dæ<ä∆s¡÷|üeTTq ø£qï ‘·+Á&çesTT 26. øÏqïs¡T˝…\¢s¡T ø£qTï\T yÓ÷&ç∫
ãT~∆ #Ó|æŒ‹$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ øÏ+ø£s¡T˝Ö<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
17. |ü⁄{Ïºq <ë~>∑ yÓ+≥ã&çq ‘√ 27. øÏ+|ü⁄s¡Twüß\T ‘·\e+#·Tø£ì\ã&ç
ãT≥Tºe⁄ ©yÓs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ øÏeTàq ≈£î+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
18. uÛÑe kÕ>∑s¡eTTq HêejÓÆTq 28. dæ<äT∆\T n+»* ã<äT∆\>∑T#·T ˙
Vü≤è‘·Œ<äàe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ KT<äT›q qT+<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
19. X¯+uÛÑT ø£èwüí j·TT>∑+<Ûäsêø£è‘·T\ 29. kÕ<ÛäT´\T kÕìï<Ûä´+ãTq>∑÷&ÉTø£
#Û·<äày˚wüß&ÉyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ düqTï‹ ùd‘·Ts¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
20. Ms¡>∑Ts¡T, kÕ«eTT\ y˚wü+ãT\ 30. #ês¡D dü+|òüTeTT ì]«#ês¡eTT>∑
y˚&ÉTø£ dü*|æ‘Ó nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ #Û·Á‘·eTT ã≥Tº<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
35 36
31. $<ë´<Ûäs¡T˝…\¢ y˚&Éÿ‘·eT 41. $X¯«\j·T+ãTqT #˚j·T>∑ ˙y˚
$<ä´\ p|ü⁄<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ms¡ s¡TÁ<äT&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
32. n|ü‡s¡>∑DeTT\T |üs¡eX¯yÓTT+<äT#·T 42. ñqï düeTdüÔeTT |ü⁄≥ºø£ |üPs¡«eTT
Ä&ç bÕ&ÉT<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñqï~ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
33. q+BX¯«s¡ uÛÑè+^X¯«sê<äT\T 43. ‘êH˚ø£ eTH˚ø£ eTÚ<äTqì
e+<äq $T&ÉT<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Œs¡yÓTÆ‹$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
34. >∑»eTTK wüDTàK »\»uÛÑyê<äT\T 44. H˚\j·TT, ˙s¡TqT, ì|üqT, ì+–j·TT
>±~* ÁyÓTT≈£îÿ<äT s¡ì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ˙y˚ nsTT‹$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
35. e÷j·÷eTsTT C≤„Hê+ã<äj÷· eTsTT 45. n+&É |æ+&ÉÁãVü‰à+&É uÛ≤+&ÉeTT\T
eT≈£îÿe p|ü⁄s¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ì+&çj·TT+{Ïy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
36. l \ø°åà|ü‹ düs¡düq ì\ã&ç 46. nVü≤eTVü≤eTì nìï{Ï ˝À>∑TVü≤\˝À
y˚T\e÷&ÉTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ n\s¡T#·TqT+{ÏyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
37. nwüº~ø£Œ‘·T\T uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ\‘√ 47. nVü≤+ø±s¡ eTeTø±s¡eTT ˝…s¡T>∑ì
nD– eTD>∑T<äTs¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä~<˚e⁄&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
38. uÛÑÁ<Ûäø±[, l Ms¡uÛÑÁ<äT\T 48. nìï{ÏøÏì neø±X¯+ãjÓT´&ÉT
uÛÑÁ<ä‘· #·÷‘·Ts¡T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä~>∑Ts¡T+&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
39. $XÀ«‘·Œ‹Ôì #˚j·T>∑ ˙y˚ 49. mqï>∑ eHÓï\T ˝Òì yÓ\T>∑TesTT
$X¯«ÁãVü≤àe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ $Tqï>∑ j·TT+{Ï$ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
40. $X¯«s¡ø£åDeTT CÒj·T>∑ ˙y˚ 50. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ Ä‘·+&Éì
$wüßí<˚e⁄&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñ+&ÉT≥ ø£s¡àeTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
37 38
51. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ ˙y˚ j·Tì 61. dü+>± dü+>∑eTT ˝…s¡T>∑ì kÕ«$T ì
ñ+&ÉT≥ uÛÑøÏÔs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ dü‡+>∑T&ÉMy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
52. ñqï~ ˇø£fÒ. n~ H˚H˚j·Tì 62. Ä‘êàHê‘·à $#·ø£åD dü*ô|&ÉT
ñ+&ÉT≥ C≤„qeTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä‘·àe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
53. ñ\Tø£ø£ |ü\Tø£ø£ }s¡ø£ j·TT+&çq 63. ì‘ê´ ì‘·´$y˚ø£eTT ˝…]¬>&ÉT
ñ‘·ÔeT jÓ÷–s¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ì‘·T´&ÉMy˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
54. ø£ìq yÓ\¢eT] ø£\e]+‘·\sTT 64. dü‘ê´dü‘·´$#ês¡yÓTTq¬sÃ&ÉT
ø±dæô|≥Tºsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ dü‘·Ôe⁄ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
55. |ü\T≈£î ˝…\¢eT] |ü\e]+‘·\sTT 65. dü<ädü‘·TÔ\ ‘·‘·Ô«eTTqT <Ó*ô|&ÉT
u≤<Ûä ô|≥Tºsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ∫‘·‡«s¡÷|üeTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
56. n|ü&ÉT, Ç|ü&ÉT, m|ü&ÉT ‘·\∫q 66. jÓ÷>∑$jÓ÷>∑eTT ˝…qï&Ós¡T+>∑ì
Ç|ü&Ó n>∑T<äTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ jÓ÷–$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
57. nø£ÿ&É, Çø£ÿ&É, mø£ÿ&É p∫q 67. C≤„Hê C≤„q $yê<äeT+≥ì
Çø£ÿ&ÉH˚ ø£<ä nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ C≤„ì$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
58. ˙e⁄ H˚qHÓ&ÉT uÒ<ÛäãT~∆ eT] 68. ñqï<Ó\¢ eT] ñqï≥¢sTT‘˚
ì»eTT ø±<äTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ñqï~ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
59. H˚qq ˙eq ìœ\ »>∑+ãq 69. ‘·\|ü⁄≈£î ‘·\|ü⁄≈£î eT<Ûä´ ñqï |üs¡
˙y˚ W<äTe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Ô«eTT ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
60. *+>∑ e#·q $uÛÑ≈£îÔ\ ø£+<äì 70. XÊ«dü≈£î XÊ«dü≈£î eT<Ûä´ ñqï$
*+>∑eTT ˙yÓs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ÁXÊ+‹$ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
39 40
71. bÕVæ≤ nHÓ&ÉT Ä|üqTï\>±#Ó&ÉT 81. m+‘·ì ‘·\∫q n+‘·{Ï yê&ÉT>∑
|üs¡+<ÛëeTT&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @s¡Œ&ÉT<äTe⁄sê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
72. ˙e⁄ $qø£ H˚$qï≥¢sTT‘˚ 82. Ç{Ïºyê&Éeì n{Ïºyê&Éeì
H˚ $ì|æ+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ m≥Tº\ ‘·\‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
73. ˙e⁄ eTT≥ºø£HÓ H˚eTT{Ïºq#√ 83. m≥Tº\ ‘·\∫q nfÒº W<äTe⁄
ìqTï eTT≥Tº<äTqT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @$T #√<äýÓ÷ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
74. ˙e⁄ ø£qø£ H˚ø£qï≥¢sTT‘˚ 84. Ç#·Ã≥ ø£\eì n#·Ã≥ ø£\eì
ìqTï ø£+<äTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ m≥T¢ |ü\T≈£î<äTqT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
75. ˙e⁄ düà]+|üø£ H˚düà]+∫q#= 85. m#·Ã≥ø£\eì ìqTï #·÷∫q
ìqTï düà]+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ n#·Ã≥ ñ+<äTyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
76. ˙e⁄ ‹qø£ H˚‹qï≥¢sTT‘˚ 86. ‘·q˝À ˝Àø£eTT >∑HÓ&ÉT yês¡\≈£î
H˚‹ì|æ+‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ‘·‘·Ô«eTT ‘Ó*j·TTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
77. ˙e⁄ ‘·\+|üø£ H˚‘·\∫q#√ 87. nìï{Ï <Ó*ôd&ÉT yêìì ‘Ó*dæq
ìqTï <ä\‘·Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ä‘·àE„&ÉTsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
78. ˙e⁄+&Éø£ H˚qTqï≥¢sTT‘˚ 88. |ü⁄≥Tºø£ ˝Ò<äì m]–q yê]øÏ
˙ø£&É qT+<äTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ –≥Tº≥ ˝Ò<äTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
79. ˙e⁄ ‘Ó*j·Tø£HÓ H˚‘Ó*dæq#√ 89. yÓ\T>∑T Nø£≥T\T Nø£{Ï nsTT‘˚
ìqTï ‘Ó*ôd<äs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ yÓ\T>∑T ‘êHÍs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
80. Ç+‘·yê&Éeì n+‘·yê&Éeì 90. ø£\\T, yÓT\≈£îe\T ø£\j·Tì m]–q
@eTì ‘·\‘·Ts¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ yÓT\≈£îe ‘êH˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
41 42
91. ‘·qTï‘ê ‘Ó*j·TTÁø£eTy˚T Jeq 101. áe÷\qT ‘·\<ë*Ãq yê]øÏ
<Ûäs¡à#·Áø£eTT nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ @*ø£ ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
92. |üqTï>∑ Ä|ü<ë“+<Ûäe ˙y˚ 102. Ç~ |ü*øÏq#√ ø£s¡ÔqT ø±qqT
|üs¡e÷|ü⁄Ô+&Ée⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ ms¡Tø£ ø£\T>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
93. r>∑qT |ü⁄{Ïºq |üPe⁄>∑ ˙y˚ 103. Ç~ ‘·\∫q#√ #êe⁄ |ü⁄≥Tºø£\T
‘Ó*j·T>∑ e‘·TÔe⁄ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ m≥T¢ ø£\T>∑Tsê? nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
94. »|üeTT\T, ‘·|üeTT\T ˙ø£&ÉC…\T¢HÓ 104. Ç<Ó dü+|ü<ä nì‘·\#·Tyês¡\≈£î
$|üØ‘·+ãT>∑ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç<Ó dü+|ü<äsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
95. <˚es¡T¸\T ÁãVü≤às¡T¸\T ˙ø£&É 105. Ç<Ó jÓ÷>∑+ãq, Ç<ÓπøåeT+ãq
‘Ó*j·Tì yêπs nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç<Ó n~ n>∑Tsê nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
96. m+‘·|æ+&çjÓ÷ n+‘·s=f…º n>∑T 106. Ç~ H˚H˚ nì ñqïyês¡\≈£î
n+‘˚ ˙ø£è|ü nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ Ç~ ‘êH˚ n>∑T nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
97. ∫+‘ê ø£+‘·j·TT ∫+‘· ø£\<Ó ˙ 107. q$Tàø£kıyÓTÆà, qeTàø£<äTyÓTÆà
#Ó+‘· qT+&É>± nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ q\T>∑&Éì+&ÉTs¡ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
98. Ä<äeTs¡∫ ì<äT]+#·T _&É¶e˝… 108. |üs¡e÷‘êà H˚|ü*øÏq |ü\T≈£î\
ùd<ä r]‹ì nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ |òü\MTy˚>∑<ä nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
99. ‘·*¢j·TT, ‘·+Á&çj·TT, >∑Ts¡T, <Ó’e+ãTqT Äe⁄ ˝Ò>∑p∫ nqTsê>∑eTTq &Üdæ
‘·<∏äéTT ˙y˚ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ
bÕ\ì∫Ã ô|+#·T ©\ yÓTs¡dæ
100. düø£\ y˚<äeTT\T ˙ düìï~Û˝À
kÕ–* ÁyÓTTø£ÿyÓ nì˝≤#·˝≤ ˆˆnì˝≤#·\•eˆˆ uÛÑø£Ô»qT\ p∫ uÛÑÁ<äeTT ˝§&É>∑÷]Ã
|üs¡eT düTKeTTH=dü>∑T |üs¡eT |ü⁄s¡Twü.
43 44
<ë«<äX¯ C≤„q dü÷Á‘·eTT\T ` 19 <ë«<äX¯ C≤„q dü÷Á‘·eTT\T `20

1. <˚ìø£<˚ ªªH˚qTµµ 1. nqTuÛyÑ êìï nqTuÛ$Ñ +#˚ nqTuÛeÑ y˚T Ä‘êàqTuÛeÑ +.
2. Á|ü‹ nqTuÛÑeeT÷ áX¯«sêqTuÛÑey˚T. 2. y˚<ë+‘·+ nH˚~ düT|”]j·TsY ôd’Hé‡.
3. á ø£*j·TT>∑+ m˝≤ ñ+&Ü˝À 3. eTqdüTqï Á|ü‹ ˇø£ÿ&É÷ e÷qdæø£ s√–j˚T
n˝≤H˚ ñqï~.
4. kÕøå±‘êÿsêìøÏ @¬ø’ø£ e÷s¡Z+ X¯s¡D≤>∑‹.
4. düeTTÁ<ä+`<Ó’e+, n\`Á|ü|ü+#·+.
5. me«&É÷ ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ XÊ«dæ+#·˝Ò&ÉT.
5. Ä<Ûë´‹àø£+ nH˚~ ãVæ≤s¡+>∑ s¡Vü≤dü´+.
6. •e⁄&ÉT meDÏí <Ûë´ìdüTHÔ êï&√ yê&˚ ì»+>± •e⁄&ÉT.
6. ì»yÓTÆq XË’e⁄ìøÏ Á|ü‹s√p eTVü‰•esêÁ‘˚.
7. ˙e⁄ <˚e⁄&ÉT ø±yê\+fÒ ˙e⁄ <˚e⁄DÏí Á$T+π>j·÷*.
7. ø£\‘√ ñqï ìÁ<ä ø£\‘· ìÁ<ä.
8. q÷s¡T Á>∑+<∏ë\T #·~y˚ ø£Hêï
8. Ä‘·à n‘·´+‘· düeTè~∆, n‘·´+‘· <äTs¡¢uÛÑ+. ˇø£ÿ Á>∑+<∏ëH˚ï q÷s¡TkÕs¡T¢ #·<äTe⁄.
9. ª\øÏàå µ n+fÒ H√≥¢ ø£≥\º T ø±<äT, düTKXÊ+‘·T\T. 9. áX¯«s¡ dü+ø£\Œ+˝À uÛ≤>∑y˚T |ü⁄s¡Twü Á|üj·T‘·ï+.
10. ˝Òìyê&ç >∑T]+∫ Ä+<√fi¯q nedüs¡+ ˝Ò<äT. 10. ‘·\sê‘· nH˚~ ªáX¯«s¡ ìj·T‹µøÏ e÷s¡Tù|s¡T.
ñqïyê&ç >∑T]+∫ nH˚«wüD nedüs¡+ ˝Ò<äT.
11. $X¯«»˙qyÓTÆq uÛ≤wü ` eTÚq+. 11. Á|ü|ü+#·eTT |üs¡e÷‘·Tàì jÓTTø£ÿ dü«|üïeTT.
12. Hê≈£î ø£*>π Á|üXï¯ \ìï+{Ïø° düe÷<Ûëq+ ` H˚qT. 12. Á|ü•ï+#˚yê&˚ Á|üX¯ï≈£î düe÷<ÛëqeTT.
27 46
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T ` 26 6. Åd”Ô MT<ä |ü⁄s¡Twüß&çøÏ
|ü⁄s¡Twüßì MT<ä Ád”ÔøÏ yêýÓ÷Vü≤eTTqï≥T¢
1. eTq+ dü‘·‡+>∑+˝À z ¬s+&ÉT >∑+≥\bÕ≥T
e÷{≤¢&ÉT≈£îHêï+ nH˚~ dü‘·ý˚T. »>∑‘·TÔMT<ä áX¯«s¡T&çøÏ
áX¯«s¡Tì MT<ä »>∑‘·TÔ≈£î yêýÓ÷Vü≤eTT+≥T+~.
ndü\T eTqy˚TMT e÷{≤¢&ÉTø√˝Ò<äT
nH˚~ ≈£L&Ü dü‘·ý˚T. ˙≈£î »>∑‘·TÔ MT<ä yêýÓ÷Vü≤+ ñ+fÒ
˙e⁄ áX¯«s¡T&ç$.
eTq+ Çø£ÿ&É |ü~eT+~$T ñHêïeTT
nH˚~ dü‘·ý˚T. ˙≈£î áX¯«s¡Tì MT<ä yêýÓ÷Vü≤+ ñ+fÒ
˙e⁄ »>∑‘·TÔ$ (bÕs¡«‹$)
ndü*ø£ÿ&É mes¡÷ ˝Òs¡T
nH˚~ ≈£L&Ü dü‘·ý˚T. 7. @<äsTTHê düπs `
2. ø£\e]+‘·\ |ü\e]+‘·\ n+<äq+‘·ei≈£î Á|ü‘˚´ø£+>± nì|ædüTÔ+~.
düy˚Tàfi¯qy˚T J$‘·+. n+~q ‘·s¡Tyê‘· kÕ<Ûës¡D+>± ø£ì|ædüTÔ+~.
3. j·TeTT&çøÏ j·TeTT&ÉT ` •e⁄&ÉT. 8. kÕøå±‘êÿs¡+ n+fÒ
4. Á|ü|ü+#·+˝À ‘êqT |ü⁄≥º&É+ ø±<äT ˝Òì<ëìì bı+<ä≥+ ø±<äT.
‘·q˝À Á|ü|ü+#·+ |ü⁄{Ïº+~. ñqï <ëìì ªñqï~µ nì >∑T]Ô+#·&É+.
5. s¡÷bÕsTT˝À ∫\¢s¡ ñ+≥T+~ 9. ªñqï~ q\Tã~µ s¡eTDT&=ø£ÿ&çπø.
∫\¢s¡˝À s¡÷bÕsTT ñ+&É<äT. ñqï~ q\Tã~ e\q s¡eTD≤qTuÛÑe+ ø£\T>∑<äT.
<Ó’e+˝À düø£\+ ñ+≥T+~ nqTuÛÑe+ ø£*>±ø£ ‘êH˚ s¡eTDT&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
düø£\+˝À <Ó’e+ ñ+&É<äT. ñqï~ q\Tã~ ‘·q<˚ ne⁄‘·T+~.
47 48
10. uÛÑ>∑e<äs¡ŒD+ #˚ùdÔ e÷+kÕVü‰s¡+ ≈£L&Ü 16. eTq+ ‹H˚ ÄVü‰s¡ |ü<ësê∆\˝À y˚T˝…’q
XÊU≤Vü‰s¡y˚T ne⁄‘·T+~. ÄVü‰s¡ |ü<ës¡∆+>± <˚e⁄DÏí uÛÀ+#˚j·÷\ì #·÷düTÔHêï+.
uÛÑ>∑e<äs¡ŒD+ #˚j·Tì XÊU≤Vü‰s¡+ ≈£L&Ü Ä Á|üj·T‘·ï+˝ÀH˚ ªqe $<Ûä uÛÑ≈£îÔ\Tµ @s¡Œ&Ü¶s¡T.
e÷+kÕVü‰s¡y˚T ne⁄‘·T+~. n{≤¢ ø±≈£î+&Ü ‘êH˚ z ÄVü‰s¡ |ü<ës¡∆+>±
11. bı+~qyê&çøÏ #Óù|Œ nedüs¡+ ˝Ò<äT uÛÑ>∑e+‘·Tì eTT+<äT ì\ã&˚yê&˚ ì»yÓTÆq uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
bı+<äìyê&çøÏ $Hêï Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò<äT. 17. Á|ükÕ<ä+ n+fÒ `
12. X¯s¡D≤>∑‹ ãT~∆ì ≈£L&Ü yÓTT‘·Ô+ ‘êqT+#·T≈£îì
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT Á|ükÕ~+#·e*‡+<˚. ø=~›>± <˚e⁄ìøÏ Çe«&É+ ø±<äT.
y˚iÒ e÷s¡Z+ ˝Ò<äT. yÓTT‘·Ô+ <˚e⁄ìøÏ Ç∫Ãy˚dæ
13. ÇVü≤yÓTÆHê, |üs¡yÓTÆHê ‘·q ˝À|ü\ ñ+fÒ n~ |üs¡y˚T. n+<äT˝À ø=~›>± ‘êqT rdüTø√e&É+.
ÇVü≤yÓTÆHê, |üs¡yÓTÆHê ‘·q yÓ\T|ü\ ñ+fÒ n~ ÇVü≤y˚T. 18. Á|æj·TTsê*>± ñqï|ü⁄Œ&˚ ø£$‘ê«\T>±ì
14. ‘êqT áX¯«s¡T&ÉT nsTT´ ≈£L&Ü ô|fi≤¢eTj·÷´ø£ Çø£ ø£$‘ê«\T ñ+&Ée+&ç.
áX¯«s¡TDÏí ø±H˚yÓ÷ nqT≈£îì áX¯«s¡T&ÉT <˚e⁄DÏí bı+<˚eiπø ø°s¡Ôq\T, k˛ÔÁ‘ê\T>±ì
ø±e&ÜìøÏ ‘êqT #˚ùd Á|üj·T‘·ïy˚T <˚e⁄DÏí bı+<˚ø£ Çø£ e÷≥\T ñ+&Ée+&ç.
Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûäq nsTT´+~. 19. ªªH˚qT Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏ e#êÃqT, ñ+{≤qT,
15. uÛÑøÏÔøÏ, uÛÑj·÷ìøÏ ‘˚&Ü @eT+fÒ ` ‹]– á Á|ü|ü+#·+ qT+&ç ìÁwüÿ$TkÕÔqTµµ.
ª˙ Çwüº+µ nì dü+‘·ø£+ ô|fÒºdæ nì ñqï nqTuÛÑe+˝À qT+∫
dæú$T‘·+>± ñ+&É&Éy˚T X¯s¡D≤>∑‹ (uÛÑøÏÔ) ªªHê˝À á Á|ü|ü+#·+ |ü⁄{Ïº+~, ñ+≥T+~,
dü+‘·ø£+ ô|≥ºø£b˛‘˚ n~ uÛÑj·T+. ‹]– Hê˝ÀH˚ ø£*dæb˛‘·T+~µµ nqï
49 50
nqTuÛÑe+˝ÀøÏ e÷s¡≥y˚T Ä<Ûë´‹àø£ ìÁ<äb˛sTT, ˝Ò∫q Á|ü‹kÕØ
eTTK´ Á|üjÓ÷»q+. ˙e⁄ #·÷#˚~ eTs√ Áø=‘·Ô Á|ü|ü+#êH˚ï.
20. ‘·q X¯Øs¡+˝À ‘·q Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü 22. ˝Àø±ìï ñ<ä∆]+#·eTì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
XÊ«kÕ~ ÁøÏj·T\T ìs¡+‘·s¡+ »s¡T>∑T‘·÷ ñ+{≤sTT. me«]ø° @ $<ÛäyÓTÆq u≤<Ûä´‘·\÷
πøe\+ ‘êqT ªñ+{≤&ÉTµ. n|üŒ–+#·˝Ò<äT.
n˝≤H˚ <˚e⁄ì˝À ≈£L&Ü Äj·Tq Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&Ü uÛÑ>∑e+‘·T&çøÏ ôdÁø£≥Ø\T nedüs¡+ ˝Ò<äT.
düèwæº dæú‹ \j·÷\H˚$ ìs¡+‘·s¡+ »s¡T>∑T‘·÷ ñ+{≤sTT. á düèwæº ñìøÏ πøe\+ uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ
πøe\+ ‘êqT ªñ+{≤&ÉTµ. ˇø£ÿ XÊ«dü e÷Á‘·y˚T.
Je⁄&ç¬ø’Hê <˚e⁄&ç¬ø’Hê ªñ+&É≥+µ nH˚<˚ dü«s¡÷|ü+. 23. e´øÏÔì ‘·÷ùdÔ m+‘· ‘·÷ø£yÓ÷
*** e´øÏÔ + »>∑‘·TÔ ≈£L&Ü n+‘˚ ‘·÷ø£+.
<˚e⁄&ÉT ø£s¡Ô>± nì|æ+#·&Éy˚T>±ì, ø£s¡Ô ø±&ÉT. e´øÏÔ + »>∑‘·TÔ + áX¯«s¡T&ÉT ≈£L&Ü n+‘˚ ‘·÷ø£+.
nj·TkÕÿ+‘·+ jÓTTø£ÿ düìï~∏ e÷Á‘·eTT á eT÷&É÷ ˝Òø£b˛sTTHê ≈£L&Ü ñ+&˚~ n+‘˚ ‘·÷ø£+.
#˚‘·H˚ ÇqT|ü eTTø£ÿ˝À¢ ø£<ä*ø£ ø£*–q≥T¢ Ä ‘·÷ø£y˚T <Ó’e+.
<˚e⁄ì düeTø£å+˝À »>∑‘·TÔ #Ó’‘·qé+‘·yÓTÆ Á|üe]Ô\T¢‘√+~. 24. |ü⁄≥ºìyêìπø |ü⁄{Ïº+#˚ X¯øÏÔ ñ+≥T+~.
21. ìÁ<ä nH˚~ u≤¢ø˘ ôVA˝Ÿ ˝≤+{Ï~. #êeìyêìπø #·+ù| Vü≤≈£îÿ ñ+≥T+~.
‘·q‘√ düVü‰ düs¡« Á|ü|ü+#·+ n+<äT˝ÀøÏ yÓ[¢ 25. ñqï~ @<√ ñqï~.
\j·TyÓTÆ b˛‘√+~. ˝Òì~ m≥÷ ˝Ò<äT.
‹]– y˚T\Tø=Hêïø£ ø£qã&˚ Á|ü|ü+#·+, eT] <˚ìøÏ kÕ<Ûäq?
ìÁ<ä˝ÀøÏ yÓfi‚¢eTT+<äT ñqï Á|ü|ü+#·+ e÷Á‘·+ ø±<äT. 26. ÄdüøÏÔ ˝Òì e´øÏÔj˚T ì»yÓTÆq JeqTà≈£îÔ&ÉT.
51 52
27. ªˇø£{Ïµ˝À ñ+fÒ Á|üX¯ï ñ+&É<äT. Hê |ü&Ée >=|üŒ<ë?
ªˇø£{Ïµì <ë{Ï‘˚ düe÷<Ûëq+ ñ+&É<äT. ˙ |ü&Ée >=|üŒ<ë?
28. Á|ü‹ eT‘·+˝ÀqT ø£s¡àø±+&É, C≤„qø±+&É nì >=&Ée |ü&ÉT‘·÷
¬s+&É÷ ñ+{≤sTT. Çe‘·\ >∑≥Tº MT<˚ ø±˝≤ìï >∑&çù|düTÔHêï+.
ø£s¡àø±+&É Ä#·s¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q~. k˛<äsê! @ |ü&ÉyÓ’Hê ˇø£ÿfÒ.
C≤„qø±+&É nqTuÛÑyêìøÏ dü+ã+~Û+∫q~. ne‘·\ >∑≥Tº #˚s¡&É+ Á|ü<Ûëq+
ˇø£{Ï kÕ+|ò”Tø£+. @ eT‘·yÓTÆHê ˇø£ÿfÒ.
eTs=ø£{Ï Ä<Ûë´‹àø£+. <Ó’M dæú‹ì bı+<ä&É+ Á|ü<Ûëq+.
eT‘· uÛÒ<ë\T+&˚~ Ä#ês¡eéVü‰sê˝À¢ e÷Á‘·y˚T. eT‘·XÊK\T mHÓ’ïHê ñ+&=#·TÃ.
nqTuÛÑe+˝À @ ‘˚&Ü\÷ ñ+&Ée⁄. eT‘· uÛÒ<ë\T ñ+&É≈£L&É<äT.
nø£ÿ&É nìïeT‘ê\÷ ˇø£fÒ. 29. @ eT‘·yÓTÆHê düπs Ä#·s¡D≈£î $T+∫q
ndü\ø£ÿ&É @ eT‘·eT÷ ñ+&É<äT. Á|ü#ês¡+ eTs=ø£{Ï ˝ÒH˚ ˝Ò<äT
n≥Te+{Ï n~«rj·TyÓTÆq dæú‹øÏ ˙y=ø£ÿ&ç$ ˙ eT‘êìï |ü]|üPs¡í+>±
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T #˚sê\H˚<˚ Á|ü‹ eT‘·+ jÓTTø£ÿ #·s¡eT\ø£å´+. Ä#·]ùdÔ #ê\T.
eTq+ ø£s¡àø±+&É e<˚› Ä–b˛sTT Á|ü|ü+#·eT+‘ê ˙yÓqTπø q&ÉTdüTÔ+~.
ø=≥Tº≈£î #·düTÔHêï+. Á|ü|ü+#·y˚T ø±<äT, <˚e⁄&ÉT ≈£L&Ü
uÛÖ‹ø£, e÷qdæø£ |ü]<ÛäT\qT <ë{Ï ˙ yÓqTπø q&ÉTkÕÔ&ÉT.
@ø±‘·à dæú‹øÏ |üj·Tì<ë›+ s¡+&ç. 30. $CÒ‘· jÓTTø£ÿ ¬>\T|ü⁄˝À z&çqyêì bÕÁ‘· ñ+&É<ë?
C≤„ì jÓTTø£ÿ C≤„q Á|üø±X¯+˝À nC≤„ì bÕÁ‘· ñ+&É<ë?
53 54
m+<äs√ |üsêõ‘·T\ ‘ê´>∑ |òü*‘·y˚T z $CÒ‘·. ∫e]øÏ »]π><˚eT+fÒ,
m+<äs√ nC≤„qT\ ‘ê´>∑ |òü*‘·y˚T z C≤„ì. á uÛÑ÷$Tô|’ nìï JesêX¯ó\÷ ñ+{≤sTT.
sêeDT&ÉT #êe≈£î+fÒ sêeTu≤D≤ìøÏ $\TyÓø£ÿ&É? ˇø£ÿ eTìwæ ‘·|üŒ.
•X¯óbÕ\T&ÉT #êe≈£î+fÒ ø£èwüí #·Áø±ìøÏ $\TyÓø£ÿ&É? eTìwæ eT<Ûä´˝ÀH˚ e#êÃ&ÉT.
31. neTà uÛ≤>∑+, Hêqï uÛ≤>∑+ ø£*ùdÔ eT<Ûä´˝ÀH˚ b˛‘ê&ÉT.
qTe⁄« @s¡Œ&Ü¶e⁄. 35. ˇø£]øÏ $T+∫ nH˚≈£î\THêïs¡T nì
neTà uÛ≤>∑+ neTà≈£î eéVü‰s¡+˝À ñ+&=#·TÃ.
Hêqï uÛ≤>∑+ Hêqï≈£î Ç#˚ÃùdÔ ªˇø£s¡Tµ e÷Á‘·y˚T ñHêïs¡T nì
˙≈£î ñìøÏ mø£ÿ&ç~? nqTuÛÑe+˝À ñ+&Ü*.
˙yÓe«&Ée⁄? 36. uÛÑ>∑e+‘·Tì ø√düeT+≥÷ ˇø£ÿ n&ÉT>∑T ≈£L&Ü
32. m+&Ée÷$ ˙s¡T düeTTÁ<ä+˝À ø£\e&É+ y˚j·Te\dæq nedüs¡y˚T ˝Ò<äT.
uÛÑ≈£îÔ&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì˝À ø£\e&É+ ˙e⁄qï #√≥H˚ ñHêï&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
¬s+&É÷ ˇø£ÿfÒ. ˙e⁄>±H˚ ñHêï&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
33. |ü+&ÉTqT >∑TiÏ+∫ $q&É+ ` <Ó’«‘·+. 37. Á|ü‹ ˇø£ÿì˝À Ä{Ày˚T{Ïø˘ A/C ñ+≥T+~.
|ü+&ÉTqT #·÷&É&É+ ` $•cÕº<Ó’«‘·+. <Ó’e <äs¡ÙHêìø√, >∑Ts¡T <äs¡ÙHêìø√ yÓ[¢q|ü⁄Œ&ÉT
|ü+&ÉTqT ‹q&É+ ` n<Ó’«‘·+. Ä A/C Ä{Ày˚T{Ïø˘>± ÄHé ne⁄‘·T+~.
34. Çø£ @ J$˙ Áã‘·ø£˙j·T≈£î+&Ü eTqdüT, ‘·qTe⁄ #·\¢>± nsTTb˛‘·T+~.
‘êH=ø£ÿ&˚ eTqT>∑&É kÕ–+#ê\ì Ä $wüj·T+ ‘Ó©ø£ Ä düTU≤ìøÏ ø±s¡D≤ìï
eTìwæ #·÷düTÔHêï&ÉT. @ <˚e‘êeT÷]Ôø√, @>∑Ts¡Te⁄ø√ ÄbÕ~kÕÔ&ÉT.
55 56
eTVæ≤eT\ $wüj·T+˝À »]π>~ ≈£L&Ü Ç<˚. ñ|üìwü‘·TÔ\T #·~$ #Óù|Œ ñ|üHê´dü≈£î\T
‘·q˝Àì~ eTVæ≤eT. ãj·T≥ <˚ìø√, me]ø√ ÄbÕ~kÕÔ&ÉT. ‘√&ç ô|[¢ ø=&ÉT≈£î, ‘√&ç ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡T ˝≤+{Ïyês¡T.
38. H˚qT, <˚e⁄&ÉT Ç<ä›s¡eT÷ ñ+&ç ªnqTuÛÑe+µ ñ+&É<äT.
Ç<ä›] eT<Ûä´ eéVü‰s¡+ ñ+&É&É+ nH˚~ s¡eTDT&ÉT ` ô|[¢ø=&ÉT≈£î.
dü+uÛÑ$+#·<äT. s¡eTDuÛÑ≈£îÔ&ÉT ` ‘√&ç ô|[¢ ø=&ÉT≈£î.
m+<äTø£+fÒ ` 40. bÕ|ü+ Á|ü»\T Çã“+~ |ü&É‘ês¡ì
ªH˚qT ñHêïqTµ nì H˚qT ñ+fÒ |æ&ÉT>∑T |ü&É≈£î+&Ü ñ+≥T+<ë?
<˚e⁄&ÉT ñqï≥T¢qïyê&ÉT ne⁄‘ê&ÉT. ‘·TbòÕqT sê≈£î+&Ü ñ+≥T+<ë?
uÛÑ÷ø£+|ü+ sê≈£î+&Ü ñ+≥T+<ë?
ªH˚qT ñqï≥T¢HêïqTµ nì H˚qT ñ+fÒ
<˚e⁄&ÉT ñqïyê&ÉT ne⁄‘ê&ÉT. ªdü‘·´+µ nH˚~ ≈£L&Ü n˝≤ Á|üø£{Ï+#·ã&ÉT‘·T+~.
@ø£ ø±\+˝À Hê≈£î, <˚e⁄&çøÏ @ ˇø£ÿì ÄyÓ÷<ä+‘√q÷, n_ÛÁbÕj·T+‘√q÷

ñìøÏ ñ+&É<äT. n~ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+&É<äT.
39. ‘√&ç ô|[¢ ø=&ÉT≈£î, ‘√&ç ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡T ñ+{≤s¡T. 41. ø±•¬s&ç¶ : ns¡∆sêÁ‹ y˚fi¯ e÷ Ç+{Ï ‘·\T|ü⁄ ¬>&çj·T
ô|[¢ ø=&ÉTøÏÿ, ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡TøÏ »]π> ‘·‘·+>∑eT+‘ê ø£~*+∫q≥Tº X¯ã›+ ek˛Ô+~
M]<ä›]øÏ ≈£L&Ü »s¡T>∑T‘·T+≥T+~ >±ì, e÷+>∑\´<Ûës¡D, <Ój·TýÓ÷qì uÛÑj·T+>± ñ+~ kÕ«MT....
XÀuÛÑq+ ˝≤+{Ï eTTK´ ø±s¡´Áø£e÷\T M]øÏ »s¡>∑e⁄. dü<äTZs¡T : uÛÑ>∑e+‘·T&Éì m+<äTø£qTø√≈£L&É<äT?
ñ|üìwü‘·TÔ\qT nqTuÛÑ$+∫ #Ó|æŒq ãTTwüß\T ¬>&çì ø£~*+#˚ X¯øÏÔ uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ñ+&É<ë?
ô|[¢ø=&ÉT≈£î, ô|[¢ ≈£L‘·Ts¡T ˝≤+{Ïyês¡T. 42. ÇVü≤+˝À |üs¡+ ñqï≥T¢ ñ+≥T+~.
ªnqTuÛÑe+µ ñ+≥T+~. ñ+&˚~ ÇVü≤y˚T.
57 58
|üs¡+˝À ÇVü≤+ ñqï≥T¢ ñ+≥T+~. ¬s+&Ée nqTuÛÑe+˝À ˙e⁄+fÒ
ñ+&˚~ |üs¡y˚T. ˙e⁄ <˚e⁄&Ée⁄.
43. #·ìb˛sTT ‹]– ˝ÒùdÔ ¬s+&Ée nqTuÛÑe+˝À ˙e⁄qï+<äT≈£î >∑TπsÔeT+fÒ `
Ä #êe⁄ ù|s¡T ` ìÁ<ä. ˙≈£î eTs¡DuÛÑj·T+ ñ+&É<äT.
ìÁ<ä b˛sTT ‹]– ˝Òj·Tø£b˛‘˚ 46. ‘·s¡+>±\T ñHêï ˝Ò≈£îHêï
Ä ìÁ<ä ù|s¡T ` #êe⁄. ˙s¡T ˙s¡T>±H˚ ñ+≥T+~.
‘·‘êÿ*ø£yÓTÆq #êy˚ ` ìÁ<ä. dü+kÕs¡+ ñHêï ˝Ò≈£îHêï
XÊX¯«‘·yÓTÆq ìÁ<˚ ` #êe⁄. ãTTwæ ãTTwæ>±H˚ ñ+{≤&ÉT.
44. nÁø£eT+>± ø£qã&Ü¶ düπs 47. düe÷<Ûëq+ ˝Òì Á|üX¯ï ` Á|ü|ü+#·+.

düÁø£eT+>± ø£qã&Ü¶ düπs Á|üX¯ï ˝Òì düe÷<Ûëq+ ` <Ó’e+.
48. >∑Ts¡T ãTTD≤ìï Ç|üŒ{Ï ei≈£î
˙e⁄ ø£H˚ <äèX¯éTT˝Àì Á|ü‹ $wüj·÷ìø°
mes¡÷ rs¡TÃ≈£îqï~ ˝Ò<äT.
˙y˚ u≤<ÛäT´&ç$.
Çø£ mes¡÷ rs¡TÃø√˝Òs¡T ≈£L&Ü.
˙e⁄ ø£H˚ ø£\≈£î ˙y˚ u≤<ÛäT´&çyÓ’q≥T¢.
Ç~ dü‘·´+.
45. ª»>∑‘·TÔ˝À ñHêïqTµ nH˚ nqTuÛÑe+ ñqï<ë? 49. ø£qT¬s|üŒ≈£î, ø£qTÁ>∑T&ÉT¶≈£î eT<Ûä´ ñqï <ä÷s¡+ m+‘√
˝Òø£ ‘·q≈£î, <Ó’yêìøÏ eT<Ûä´ ñqï <ä÷s¡+ ≈£L&Ü n+‘˚.
»>∑‘·TÔqT #·÷#˚yêì>± ñqï nqTuÛÑe+ ñqï<ë?
eTT+<äT ‘˚\TÃø√. 50. dæìe÷ ‘Ós¡ô|’ nìï bÕÁ‘·\T &Ó’˝≤>∑T\T, $$<Ûä X¯u≤›\T n˙ï
ˇπø d”Œø£sY qT+&ç edüTÔqï≥T¢>±
yÓTT<ä{Ï nqTuÛÑe+˝À ˙e⁄+fÒ
˙e⁄ Je⁄&Ée⁄. Á|ü|ü+#·+˝Àì Á|ü‹ X¯ã›eT÷ ˇπø πø+Á<äeTT qT+&ç edüTÔqï~.
Ä πø+Á<ä kÕúqy˚T <Ó’e+.
59 60
Á|ü‹ X¯ã›eT÷ 54. ªH˚qT ÁãVü≤àeTTqTµ nì nHêïyê
Á|ü‹ ø£<ä*ø± ˙e⁄ ÁãVü≤àeTT ø±<äH˚ <ëì ns¡∆+.
Á|ü‹ ñìø° ˙e⁄ ÁãVü≤ày˚T nsTT‘˚
<Ó’eeTT e\qH˚— <Ó’ey˚T. ªH˚qT ÁãVü≤àeTTqTµ nì nqe\dæq, nqTø=qe*‡q
51. e÷j·÷ãC≤sY˝À ¬ø.$. ¬s&ç¶ ˝Ò&ÉT. nedüs¡+ @eTT+~?
¬ø.$.¬s&ç¶ ˝Ò≈£î+&Ü e÷j·÷ãC≤sY ˝Ò<äT. 55. ìÁ<ä qT+&ç yÓ*øÏsêe&É+ yÓT\≈£îe nì nqT≈£î+≥THêï+.
Á|ü|ü+#·+˝À <˚e⁄&ÉT ˝Ò&ÉT. ìC≤ìøÏ ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\ ñ+≥T+~ yÓT\≈£îe nH˚~.
<˚e⁄&ÉT ˝Ò≈£î+&Ü Á|ü|ü+#·+ ˝Ò<äT. ***
52. Á|ü|ü+#êìï ì»+ nqT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ≈£L&Ü yÓT\≈£îe ñqï~.

<äT'K+ ñ+≥T+~. n<˚ ì»yÓTÆq yÓT\≈£îe.
Á|ü|ü+#·+ nH˚~ z ô|<ä› dæìe÷ nì Ä ì»yÓTÆq yÓT\≈£îy˚ C≤„qeTT, yÓ÷ø£åeTT,

nqT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT eTC≤ ñ+≥T+~. ∫<ëø±X¯eTT, @ø£eTT, ªH˚qTµ........
nìï ù|s¡÷¢ <ëìy˚.
á eTC≤≈£î n\yê≥T |ü&ç‘˚ Çø£ @ dæìe÷ #·÷&Ée⁄.
***
53. ‘Ós¡ MT<ä <äèX¯ý˚T ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe≈£î
‘Ós¡ ø£qã&É&ÜìøÏ Ä≥+ø£+. ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe≈£î
»>∑<ä›èX¯ý˚T ‘˚&Ü @eT+fÒ `
»>∑‘·ÿs¡Ô ø£qã&É&ÜìøÏ Ä≥+ø£+. ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe˝À
‘Ós¡ ˝Ò≈£î+&Ü dæìe÷ ˝Ò<äT ‘·qTe⁄˝À ‘êqT+{≤&ÉT.
áX¯«s¡T&ÉT ˝Ò≈£î+&Ü Á|ü|ü+#·+ ˝Ò<äT.
61 62
ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe˝À ˝À|ü\Tqï yÓT\≈£îe˝À ˇø£{Ï, ¬s+&ÉT, eT÷&ÉT, Hê\T>∑T...
‘·q˝À ‘·qTe⁄+≥T+~. ñ+{≤sTT.
*** yÓ\T|ü\Tqï yÓT\≈£îe˝À øπ e\+ ªˇø£{µÏ e÷Á‘·yT˚ ñ+≥T+~.
ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe nH˚~ ***
<äèX¯éTT‘√ ≈£L&çq ‘Ós¡. yÓ\T|ü\Tqï ªˇø£fÒµ ˝À|ü\ nH˚ø£+>± ñqï~.
ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ñ+&˚ yÓT\≈£îe nH˚~ πøe\+ ‘Ós¡. 56. #·÷#˚yê&ç$ ˙yÓ’‘˚
*** #·÷&Éã&˚yê&ÉT áX¯«s¡T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\Tqï yÓT\≈£îe˝À #·÷&Éã&˚yê&ç$ ˙yÓ’‘˚
düø£˝≤qTuÛÑyê\qT ø£*–q Je⁄\÷, #·÷#˚yê&ÉT áX¯«s¡T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
»>∑‘·÷Ô, »>∑BX¯«s¡T&É÷ ñ+{≤s¡T.
‘·\#˚yê&ç$ ˙yÓ’‘˚
ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ñqï yÓT\≈£îe˝À ‘·\+|üã&˚yê&ÉT áX¯«s¡T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
πøe\+ ªyÓT\≈£îy˚µ ñ+≥T+~.
πøe\+ ªnqTuÛÑey˚Tµ ñ+≥T+~. ‘·\+|üã&˚yê&ç$ ˙yÓ’‘˚
‘·\#˚yê&ÉT áX¯«s¡T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT.
***
ìÁ<ä≈£î ˝À|ü\Tqï Äø±X¯+ 57. ªª‘êqT ˇø£{Ï ‘·*ùdÔ
#Ó&É¶ Äø±X¯+ (<äT'+K+) <Ó’e+ ˇø£{Ï ‘·\∫+~µµ.
n+fÒ <ëì ns¡∆+,
ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\Tqï Äø±X¯+
eT+∫ Äø±X¯+ (düT+K+) ‘êqT ‘·\∫q<ëìøÏ e´‹πsø£+>± <Ó’e+
‘·\∫+~ nì ø±<äT.
***
63 64
‘êqT>± ñ+&ç ‘·\∫+~ @<√ 62. kÕ{Ï eTìwæøÏ Çã“+~ ø£*–+#·≈£î+&Ü J$+#·+&ç #ê\T.
<Ó’e+>± ñ+&ç ‘·\∫+~ ≈£L&Ü n<˚. Ç+‘·≈£î $T+∫ <ÛäsêàqTcÕ˜q+ @MT ˝Ò<äT.
¬s+&É÷ ªˇø£fÒµ nì <ëì ns¡∆+. 63. ¬s+&ÉT ªH˚qTµ\T ñHêïsTT `
58. »qqeT+fÒ ø±s¡D+ ø±s¡´+>± e÷s¡≥+. 1. XÊ«dü nedüs¡yÓTÆ ñqï H˚qT.
eTs¡DeT+fÒ ø±s¡´+ ‹]– ø±s¡D+>± e÷s¡≥+. 2. XÊ«dü nedüs¡+ ˝Òì H˚qT.
eTs¡D+ jÓTTø£ÿ dü÷ú\ s¡÷|ü+ ` J$‘·+. yÓTT<ä{Ï~ ` nVü≤+ø±s¡ s¡÷|ü+.
J$‘·+ jÓTTø£ÿ dü÷ø£åà s¡÷|ü+ ` eTs¡D+. ¬s+&Ée~ ` nVü≤+dü«s¡÷|ü+.
59. ‘·*¢ πøe\+ •X¯óe⁄H˚ ø±<äT, XÊ«dü nedüs¡yÓTÆ ñqï H˚qT
•X¯óe⁄≈£î dü+ã+~Û+∫q XÊ«dü nedüs¡+ ˝Òì H˚qT>± e÷s¡Tø√e&Éy˚T
j·÷e‘·TÔ J$‘êìï Á|üdü$düTÔ+~. ªH˚HÓe&ÉqTµ nqT Ä‘·à $#ês¡D jÓTTø£ÿ |üs¡eT |òü\+.
60. n]wü&É«sêZìï »sTT+#˚yê&ÉT XÊ«dü nedüs¡yÓTÆ ñqï H˚qT H˚qT ø±<äT,
<˚e⁄DÏí yÓ‹øÏ |ü≥Tº≈£îH˚yê&ÉT. XÊ«dü nedüs¡+ ˝Òì H˚H˚ H˚qT nì
n]wü&É«sêZìï »sTT+#·˝ÒìyêDÏí ‘Ó*dæq|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T eTs¡D uÛÑj·T+ ‘=\>∑T‘·T+~.
<˚e⁄&˚ yÓ‹øÏ |ü≥Tº≈£î+{≤&ÉT. 64. ˇø£ ≈£î+&ÉqT ˇø£ #√≥ qT+&ç eTs=ø£ #√≥TøÏ rdüT¬øfi¢̄e#·TÃ.
yÓ’<äT´ì e<ä›≈£î yÓfi‚¢ X¯øÏÔ ˝Òì s√– e<ä›≈£î ø±˙ n+<äT˝Àì Äø±XÊìï ˇø£ #√≥ qT+&ç
yÓ’<äT´&˚ e∫Ã yÓ’<ä´+ #˚dæq≥Tº. eTs=ø£ #√≥TøÏ rdüT≈£îb˛e&É+ ø±<äT ø£<ë!
61. C≤„ì C≤„Hêìï Á|üuÀ~Û+#·&É+ ø±<äT, düø£\ edüTÔe⁄\T Äø±X¯+˝ÀH˚ ñqï≥T¢
C≤„qy˚T C≤„Hêìï Á|üuÀ~ÛdüTÔ+~. düø£\ düèwæº uÛÑ>∑e+‘·Tì˝ÀH˚ ñqï~.
65 66
uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü nsTTHê ¬s+&É÷ ˙πs nsTTq≥T¢
dü«‘·+Á‘·+>± Á|ü|ü+#·+ ñ+&É<äT. ÁuÛÑeT≈£î eTs√ ÁuÛÑy˚T ø±s¡DeTT.
65. ∫\ø£eTà : uÛÑj·T+ uÛÑj·T+>± ñ+~ kÕ«MT.... ª<Ój·TéTTµ nqï ÁuÛÑeT #˚‘· uÛÑj·T|ü&çqyêìøÏ
dü<äTZs¡T : uÛÑj·T+ ˝Òìyê&ÉT ˇø£ÿ&˚ ª<˚e⁄&ÉTµ nqï eTs√ ÁuÛÑeT #˚‘· uÛÑj·÷ìï b˛>={Ïºq≥T¢,
yêDÒí áX¯«s¡T&ÉT nì eTq+ nH˚~. ÁuÛÑeTqT eTs√ ÁuÛÑeT #˚‘·H˚ q•+|ü#˚j·÷*.
Çø£ |ü+#·uÛÑ÷‘ê\ ø±&É qT+∫ kÕ<Ûäq\˙ï ÁuÛÑeT s¡÷bÕ˝Ò.
düø£\ JesêX¯ó\ ei≈£î kÕ<Ûäq\T dü‘ê´ìï bı+<ä{≤ìøÏ ø±<äT,
uÛÑj·T+‘√H˚ eTqT>∑&É kÕ–düTÔHêïsTT. ÁuÛÑeTqT ‘=\–+#·{≤ìπø.
nuÛÑj·T dü«s¡÷|ü⁄&Ó’q ns¡TD≤#·˝ÒX¯«s¡TDÏí dü‘·éTT dü<ë eTTø£ÔeTT.
qeTTà≈£îHêïe⁄. Ç+ø± uÛÑj·TyÓT+<äT≈£î? dü<ë X¯ó<ä∆eTT.
66. <˚e⁄&ÉT »>∑‘·TÔqT m+<äT≈£î düèwæº+#ê&ÉT? dü<ë dæ<ä∆eTT.
nqï bÕ‘· Á|üX¯ï≈£î Ç~ düe÷<ÛëqeTT ` Ä n~«rj·TyÓTÆq dæú‹˝À »>∑‘˚Ô ˝Ò<äT.
ø±s¡´ ø±s¡D ìj·T‹øÏ nr‘·yÓTÆq <ëì $wüj·T+˝À ªm+<äT≈£îµ nqï Á|üX¯ï≈£î ndü\T ñìπø ˝Ò<äT.
ø±s¡Dy˚TeTì Á|ü•ïdüTÔHêïe⁄. 67. e÷qeVü≤≈£îÿ\ dü+|òü÷\THêïj˚T >±ì
Á|üX‚ï ‘·|ü⁄Œ. e÷qe u≤<Ûä´‘·\ dü+|òü÷\T ˝Òy˚$T?
ÁãVü≤àyÓTTø£ÿfÒ dü‘·éTT. 68. eTq≈£î Á|”‹ ñ+&˚~

»>∑‘·TÔ ÁuÛÑeT e÷Á‘·y˚T. <˚e⁄ì X¯≈£îÔ\ MT<ä.
<˚e⁄ì MT<ä ø±<äT.
n\ ` ø±s¡éTT.
düeTTÁ<äeTT ` ø±s¡DeTT.
67 68
eTq≈£î Á|”‹ ñ+&˚~ 71. ÄVü‰! @MT ∫Á‘·eTT!
u≤u≤ eTVæ≤eT\ MT<ä. Ä‘·à nìï{Ïø£Hêï #·e¬ø’q~.
u≤u≤ MT<ä ø±<äT. ø±˙ n<˚ eTq≈£î ø£s¡TesTT´+~.
ªª˙ X¯≈£îÔ\T, eTVæ≤eT\T @M Hêø=<äT›. 72. ø=+<äs¡T ‘·eT≈£î ns¡∆+ ◊q≥Tº ø£ì|ækÕÔs¡T >±ì
ø±yê\+fÒ HêπøyÓ’Hê X¯≈£îÔ\T, eTVæ≤eT\T ñ+fÒ ìC≤ìøÏ me]ø° ns¡∆yÓTÆ+~ @MT ˝Ò<äT.
yê{Ïì ≈£L&Ü ˙y˚ rùddüTø√µµ. nì nq>∑*–q|ü⁄Œ&ÉT á $wüj·÷ìï düŒwüº+>± m]–qyêπs
e÷Á‘·y˚T Vü‰sTT>± eTqT>∑&É kÕ–+#·>∑\+. C≤„qT\T>± ˝Àø£+˝À ø°]Ô+#·ã&ÉT‘·THêïs¡T.
69. dü<äTZs¡T : uÛÑ÷$T <ëìø£<˚ ‹s¡T>∑T‘√+<ë? 73. ñ<äj·T+ yÓ\T>∑T |ü⁄fÒº~ Nø£{Ï qT+#˚.
eTq+ ø£wüº|ü&ç Á‹|ü⁄Œ‘·THêïe÷? kÕj·T+Á‘·+ Nø£{Ï |ü⁄fÒº~ yÓ\T>∑T qT+#˚.
u≤ãT : <ëìø£<˚ ‹s¡T>∑T‘√+~. C≤„q+ |ü⁄fÒº~ nC≤„q+˝À qT+#˚.
dü<äTZs¡T : ø±˙ eTqy˚T ø£wüº|ü&ç Á‹|ü⁄Œ‘·THêï+ nqï+‘· nC≤„q+ |ü⁄fÒº~ C≤„q+˝À qT+#˚.
|ò”*+>∑T˝À e⁄+{≤+ Á|ü‹ $wüj·T+˝ÀqT. ìC≤ìøÏ á ¬s+&É÷ ˇø£fÒ.
düèwæº˝À Á|ür~ <˚ìø£~ düVü≤»+>± y˚s¡T y˚s¡T ø±<äT.
»s¡T>∑T‘·Tqï <ëìì |ü≥Tº≈£îì ªH˚H˚ Nø£{Ï yÓ\T>∑T\qT #·÷#˚~, >∑T]Ô+#˚~ @<√
#˚XÊqT, Hê e\¢H˚ »]–+~µ nqï n~ Nø£{Ï ø±<äT, yÓ\T>∑÷ ø±<äT.
ÁuÛ≤+‹˝À ø=≥Tº $T{≤º&ÉT‘·T+{≤eTT. ø±˙ <ëìï eTq+ ªyÓ\T>∑Tµ ù|s¡T‘√H˚ |æ\TkÕÔ+.
70. ÁbÕDT˝À¢ ÁbÕD+ ñ+&É≥+ ø±<äT. C≤„HêC≤„qeTT\qT #·÷#˚~, >∑T]Ô+#˚~ @<√
ÁbÕD+˝À ÁbÕDT\THêïsTT. n~ C≤„qeT÷ ø±<äT, nC≤„qeT÷ ø±<äT.
ø±˙ <ëìï eTq+ ªC≤„q+µ ù|s¡T‘√H˚ |æ\TkÕÔ+.
69 70
74. ˙e⁄ <Ûë´ì+#˚ edüTÔe⁄ <ëeTT : (ÄX¯´b˛j·÷&ÉT)
XÊX¯«‘·yÓTÆq<ë? dü<äTZs¡T : uÛÑ>∑e+‘·TDÏí düà]+#·&É+ n+fÒ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí
nXÊX¯«‘·yÓTÆq<ë? ÄVü‰«ì+#·&É+ nH˚Hê?
nqï <ëìô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~.
˙e⁄ XÊX¯«‘·T&çyê? nXÊX¯«‘·T&çyê? nH˚~. <ëeTT : ne⁄qT kÕ«$T...
dü<äTZs¡T : ˙ d”{Ÿ (Vü≤è<äj·T+) U≤∞ #˚ùdÔ #ê\T.
75. @&Ü~ bÕ≥T #·~$q #·<äTe⁄
n<˚ ì»yÓTÆq düàs¡D+.
@e÷Á‘·+ nqï~
n<˚ ì»yÓTÆq ÄVü‰«q+.
>∑+≥˝À »]π> |üØø£å˝À¢ ‘˚*q≥T¢
˙ d”{Ÿ ˙e⁄ U≤∞ #˚j·Tø£H˚
J$‘· ø±\+ #˚dæq düàs¡D
uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ÄVü‰«ìùdÔ m˝≤?
@e÷Á‘·+ nqï~ ∫e] XÊ«dü˝À ‘˚\T‘·T+~.
ˇø£ dæ+Vü‰düq+ MT<ä Ç<ä›s¡T sêE\T+&És¡T.
76. me]ï, <˚ìï |ü≥Tº≈£îHêïe⁄ nqï <ë+{À¢ qT+∫
ˇø£ ˇs¡˝À ¬s+&ÉT ø£‘·TÔ\T ÇeT&Ée⁄.
ø±<äT ˙e⁄ ãj·T≥|ü&˚~.
˙˝À ˙yÓ’Hê ñ+&Ü*. ˝Ò<ë
˙e⁄ |ü≥Tº≈£îqï |ü≥Tº m+‘·>∑{Ïº>± ñqï~
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó’Hê ñ+&Ü*. n+‘˚>±ì
nqï<ë+{À¢ qT+#˚ ˙e⁄ ãj·T≥ã&˚~.
Ç<ä›s¡eT÷ ñ+{≤eT+fÒ ≈£î<äs¡<äT.
˙e⁄ |ü≥Tº≈£îqï <ëì ø£+fÒ
<ëeTT : eT] H˚qT U≤∞ #˚ùdÔ Hê |ü]dæú‹ @+{Ï?
˙ |ü≥Tº >=|üŒ~>± ñ+&Ü*.
(U≤∞ #˚j·T&É+ n+fÒ #·ìb˛e&É+ nH˚
77. <ëeTT : uÛÑ>∑e+‘·TDÏí dü<ë Hê˝À düà]+#·T≈£î+≥÷ ns¡∆+ rdüT≈£îì uÛÑj·T|ü&Ü¶s¡T)
ñ+{≤qT kÕ«$T.
u≤ãT : n+‘· uÛÑj·T+ ñ+&˚yê&ç$ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí
dü<äTZs¡T : n~ ì»+ ø±<äT. m+<äT≈£î sê! sê! nì |æ\e&É+?
71 72
Äj·Tq e÷Hêq Äj·TqTï y=~* qTy˚« ‘˚\TÃø√.
˙ e÷Hêq ˙e⁄+&ÉT. ˝À|ü˝Ò ñ+{≤y√! ˝Òø£
uÛÑ>∑e+‘·Tì‘√ ˙πø+ |üì? ãj·T≥≈£î ekÕÔy√!
dü<äTZs¡T : ˙e⁄ ãj·T≥ø=#˚ÃùdÔ dü<äTZs¡T : ne⁄qe⁄qT. yê´bÕs¡+ u≤>∑T+~.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˙˝ÀøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT. (dü‘·‡+>∑+˝À qe⁄«\‘√ ì+&çb˛sTT+~)
˙e⁄ ˙˝À|ü˝Ò ñ+fÒ 78. ∫\ø£eTà : ás√E ˇ+≥]>± ns¡TD≤#·\ –]
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ãj·TfÒ ñ+&çb˛‘ê&ÉT. Á|ü<äøÏåD+ #˚kı#êÃqT kÕ«MT...
ãj·T≥Tqï uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˙˝À|ü*¬ø[‘˚ dü<äTZs¡T : n~ ˇ+≥]>± m˝≤ ne⁄‘·T+~?
<ëeTT <ëeTT>±H˚ ñ+{≤&ÉT. ns¡TD≤#·˝ÒX¯«s¡T&ÉT ‘√&ÉT>± ˝Ò&Ü?
Ç+{Ï j·T»e÷ì e÷]Hê Ç+{ÏøÏ 79. düe÷~Û ¬s+&ÉT s¡ø±\T `
dü+ã+~Û+∫q eéVü‰sê\T e÷s¡q≥T¢. 1. nÁ|üj·T‘·ï+>± ø£*π> düe÷~Û.
<ëeTT˝ÀøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT #˚]Hê <ëeTT≈£î 2. Á|üj·T‘·ï |üPs¡«ø£+>± kÕ~Û+#˚ düe÷~Û.
dü+ã+~Û+∫q eéVü‰s¡+˝À @MT e÷s¡TŒ yÓTT<ä{Ï~ düVü≤» dæ<ä∆+>± ø=+&É˝À¢ @s¡Œ&˚ >∑TVü≤˝≤+{Ï~.
ñ+&É<äT. ¬s+&Ée~ Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± ì]à+#·T≈£îH˚ >∑÷&ÉT ˝≤+{Ï~.
u≤ãT : ãj·T≥Tqï uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝À|ü*¬ø[‘˚ yÓTT<ä{Ï~ nÁ|üj·T‘·ï+>± ≈£î]ùd Äø±X¯>∑+>∑ ˝≤+{Ï~.
<ëeTT ne⁄‘ê&ÉT. s¬ +&Ée~ Á|j
ü T· ‘·ï|üPs¡«ø£+>± u≤$ Á‘$· « ˙s¡T bı+<ä≥+ ˝≤+{Ï~.
˝À|ü\Tqï <ëeTT ãj·T≥ø=ùdÔ yÓTT<ä{Ï s¡ø±ìøÏ #Ó+~qyê&ÉT ` s¡eTD uÛÑ>∑yêqT&ÉT.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ne⁄‘ê&ÉT. ¬s+&Ées¡ø±ìøÏ #Ó+~qyê&ÉT ` ãT<ä∆ uÛÑ>∑yêqT&ÉT.
73 74
80. <˚e⁄&ÉT dü<ë @ø£e#·q+. ø±ã{Ïº eTq+ Á|üø£è‹ì yê&˚düT≈£î+≥THêï+ nH˚~ ÁuÛÑeT.
ª<˚e⁄fi¯ó¢µ nì ãVüQe#·q+ Á|üjÓ÷–düTÔHêïeT+fÒ Á|üø£è‘˚ eTq*ï yê&˚düT≈£îì Á|üø£ÿq |ü&˚düTÔ+~ nH˚~ dü‘·´+.
yêfi¯¢+<äs¡÷ <˚e⁄&ÉT ˝≤+{Ïyês¡T. 84. Á|ükÕ<é: <˚e⁄DÏí Á‹ø£s¡DX¯ó~∆>± <Ûë´ì+#ê*.
Á‹eT÷s¡TÔ\‘√ düVü≤ düø£\ <˚e‘·\T dü<äTZs¡T: Á‹ø£s¡D≤\T X¯ó<ä∆+>± ñ+fÒ #ê\T.
<˚e⁄&ÉT˝≤+{Ïyêπs>±ì <˚e⁄&ÉT ø±<äT. <Ûë´ì+#·e\dæq nedüs¡+ ñ+&É<äT.
‘·+Á&ç ˇø£&˚ ñ+{≤&ÉT. ˙y˚ <˚e⁄&ç>± ñ+{≤e⁄.
$T>∑‘ê yê]ì ‘·+Á&ç düe÷qT\T>± 85. e+<˚fi¯ó¢ J$+#·&É+ n+fÒ
eTìï+∫qfÒ¢ $T>∑‘ê <˚e⁄fi¯¢qT ≈£L&Ü dü÷s¡´ uÛÑ>∑yêqT&çøÏ e+<ä Á|ü<äøÏåD\T #˚j·T&Éy˚T ø£<ë!
<Ó’e düe÷qT\T>± eTìï+#·e*‡+<˚. 86. ø=+<ä] Á>±eTdüTÔ\≈£î z ô|<ä› ‘êuÒ\T <=]øÏ+~.
81. ‘êqT <Ó’yêìï bı+~q+<äT≈£î >∑TπsÔeT+fÒ, <ëìì #·+|æ ≈£Ls¡ #˚düTø√yê\qT≈£îHêïs¡T.
‘·qqT ‘êqT >∑Ts¡TÔ|ü≥º˝Ò&ÉT. ø±˙ <ëìì #·+ù| $<Ûëq+ yê]øÏ ‘Ó*j·T˝Ò<äT.
82. <˚e⁄ì ø£Hêï >=|üŒ k˛eTØ ˝Ò&ÉT, Á‘√eq b˛‘·Tqï z düHêï´dæ (|üPsê«ÁX¯eT+˝À uÀj·Tyê&ÉT)
>=|üŒ ÁXÊ$T≈£î&É÷ ˝Ò&ÉT. yê] nedüÔqT #·÷kÕ&ÉT.
83. n–Zô|f…º˝À n–Z |ü⁄\¢\T nsTTb˛>±H˚ <ëìì m˝≤ #·+bÕ˝À ‘·q≈£î ‘Ó\TdüT.
U≤∞ ô|f…ºqT m˝≤ nsTT‘˚ $dæ]>=&É‘êyÓ÷ ø±˙ Væ≤+düqT Áb˛‘·‡Væ≤+#·≈£L&É<äT.
eTq<ë«sê á ˝Àø£+˝À »s¡>±*‡q nVæ≤+düH˚ Á|üuÀ~Û+#ê* nì ‘·\∫
ÁøÏj·÷ ø£˝≤bÕ\˙ï |üPs¡Ôe>±H˚ ªªHêj·Tq˝≤sê! Ä ‘êuÒ\TqT ‹s¡π>dæ ø=≥ºuÀj˚Ts¡T.
Á|üø£è‹ ≈£L&Ü eTq*ï n˝≤ $&ç∫ô|fÒºdüTÔ+~. nHê´j·T+>± #·∫Ãb˛‘·T+~µµ nHêï≥º.
75 76
n+‘˚ ‘·ø£åD+ ÄÁ>±eTdüTÔ\T ‘êuÒ\TqT ‹s¡π>dæ ˙˝À >=|üŒ‘·q+ ˝Òì<˚
ø={Ïº #·+|æ |ü≥Tº¬ø[¢b˛j·÷s¡T. me]˝Àq÷, <˚ì˝Àq÷ >=|üŒ‘·Hêìï Á>∑Væ≤+#·˝Òe⁄.
˝Àø£+˝À ñqï ªnVæ≤+kÕyê<ä+µ Ç˝≤+{Ï<˚. 90. dæ<ë∆+‘ê˝À¢ ¬ø˝≤¢ y˚T˝…’q dæ<ë∆+‘·+
87. dü<äTZs¡T : ªªHê uÛÑ≈£îÔ˝…’qyês¡T ì‘·´ <ä]Á<äT˝…’b˛‘ês¡Tµµ @ dæ<ë∆+‘·eT÷ ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&É&Éy˚T.
nì ÁãVü≤à+>±s¡T nHêïs¡T ø£<ë! 91. ‘·q nqTuÛÑyêìï Ç‘·s¡T\T
m+<äTø£˝≤? n+^ø£]+#·˙, n+^ø£]+#·ø£b˛˙
‘ê‘·>±s¡T : <ëì≈£Lÿ&Ü dæ<ä∆|ü&ç e#˚Ãyê&ÉT ˇø£ÿ&ÉT sê˙ ‘êqT Ç‘·sêìï n+^ø£]+#·≈£L&É<äT.
#ê\T. eTq≈£î >∑T+|ü⁄ nedüs¡+ ˝Ò<äT nì. 92. ˇø£ eT‘·+ m+‘·eT+~ ÄyÓ÷<ëìï bı+~‘˚
n˝≤ dæ<|∆ä &ü ç e∫Ãq dæ<j
∆ä T˚ ´ dæ~∆ bı+<ë&ÉT. n+‘· >=|üŒ eT‘·eTì ìs¡íj·÷ìøÏ sê≈£L&É<äT.
88. sêe÷+»H˚j·TT\T: ‘·eT] Á>∑+<∏ë\qT #·~$q ‘·sê«‘· Çø£ m+<äTø£+fÒ ˇø£ÿì ÄyÓ÷<ä+‘√ ≈£L&Ü
@ Á>∑+<∏ë\÷ #·<äTe ãT~∆ ø±efÒ¢<äT kÕ«MT. <ëìøÏ |üì˝Ò<äT. Ç‘·s¡T\ ÄyÓ÷<ä+ MT<ä
n~ ì\ã&ç ñ+&É<äT. n~ dü«j·T+.
dü<äTZs¡T: ªHê uÛÑ≈£îÔ˝…’qyês¡T ì‘·´ <ä]Á<äT˝…’ b˛‘ês¡Tµ
nqï ÁãVü≤à+>±] e÷≥≈£î ns¡∆+ Ç<˚. 93. ìX¯Ã\+>± ñ+fÒ me&Ó’Hê <˚e⁄&˚.
n˙ï ñ+&û, @MT˝Òìyê&Ée⁄‘ê&ÉT. #·*ùdÔ <˚e⁄&Ó’Hê Je⁄&˚.
n+fÒ kÕøå±‘·TÔ uÛÑ>∑e+‘·T&˚ ‘êqe⁄‘ê&ÉT. 94. eT‘·TÔ |ü<ës¡∆+ e\¢ ø£*π> nqTuÛÑe+ ˝≤+{Ï~ ø±<äT
89. ˇø£]ï ˙e⁄ dæú‘·Á|ü»„&ÉT nHêïe+fÒ, Ä‘êàqTuÛÑe+ nH˚~.
eTT+<äT ˙e⁄ dæú‘·Á|üE„&ÉyÓ’ ñ+{≤e⁄. nø£ÿ&É |ü<ës¡∆+ y˚iÒ, nqTuÛÑe+ y˚iÒ.
<˚e⁄&ÉT nq+‘·T&ÉT nHêïe+fÒ Ä‘êàqTuÛÑe+˝À Ä‘·à, nqTuÛÑe+
eTT+<äT ˙e⁄ nq+‘·T&ÉyÓ’ ñ+{≤e⁄. ¬s+&É÷ ˇø£ÿfÒ.
77 78
Ä‘·à>± ñ+fÒ nqTuÛÑe+˝ÀH˚ ñ+{≤e⁄. 100. ÄyÓ÷~ùdÔ $<Û˚j·T‘· nì
nqTuÛÑe+˝À ñ+fÒ Ä‘·à>±H˚ ñ+{≤e⁄. ‹s¡düÿ]ùdÔ n$<Û˚j·T nì nqT≈£î+≥THêï+.
95. ˙ nqTuÛÑyêìï ˙y=ø£ÿ&ç$ ÄyÓ÷~ùdÔ y˚T\T. Ç~ dü]ø±<äT.
˙e⁄ ≈£L&Ü ÄyÓ÷~+#·ø£b˛‘˚ Ç+ø±y˚T\T. ‹s¡düÿs¡DÒ $<Û˚j·T‘·≈£î ø=\e÷q+.
96. dü<äTZs¡T : dü‘·éTH˚~ me&ç nqTuÛÑe+˝ÀøÏ sê<äT 101. $X¯«dæ+#·&Éy˚T $X¯«dæ+#·ø£b˛e&É+ ne⁄‘·T+~.
eùdÔ n~ dü‘·´+ ø±<äT. $X¯«dæ+#·ø£b˛e&Éy˚T $X¯«dæ+#·&É+ ne⁄‘·T+~.
u≤ãT : dü‘ê´H˚«wüD nH˚~ ns¡∆+ ˝Òì<äqïe÷≥.... 102. d”Hé MT<ä <äèwæº ñ+fÒ
˙e⁄ Je⁄&Ée⁄.
dü<äTZs¡T : nì ‘Ó*j·T&Éy˚T dü‘ê´H˚«wüD |òü*‘·+.
Åd”ÿHé MT<ä <äèwæº ñ+fÒ
97. H˚qT #·ìb˛‘êqì Ç‘·s¡T\T nqTø√e#˚ÃyÓ÷>±ì
˙e⁄ <˚e⁄&Ée⁄.
H˚qT #·ìb˛‘êqì H˚qT nqT≈£î+fÒ e÷Á‘·+ bıs¡u≤fÒ.
103. >∑eT´+ #˚]qyê&ÉT @ #√≥T˝À ñHêï&√
98. s¡eTDT&ÉT øö|”q<Ûës¡D
>∑eT´+ #˚s¡ìyê&ÉT ≈£L&Ü Ä #√≥T˝ÀH˚ ñHêï&ÉT.
eTT+&Éq+
ø£s¡‘·\ _Ûø£å 104. ‘=*<äX¯˝À `
>∑TVü≤yêdü+ #˚XÊs¡T. ø£qT#·÷|ü⁄ bÕ]q+‘· y˚Ts¡≈£î ñqï<˚ Á|ü|ü+#·+.
<ëìøÏ Äe\ ñqï<ä+‘ê <Ó’ey˚T.
yê]~ |ü$Á‘·yÓTÆq ù|<ä]ø£+.
eT*<äX¯˝À `
99. dü<äTZs¡T : ªˇø£{Ïµ nH˚~ @ eT‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q~?
ø£qT#·÷|ü⁄ y˚Ts¡ ñqï Á|ü|ü+#·+ ≈£L&Ü ñ+&É<äT.
u≤ãT : n+<ä]ø° dü+ã+~Û+∫q~. πøe\+ ‘êqT (u≤ãT) e÷Á‘·y˚T ñ+{≤&ÉT.
dü<äTZs¡T : ø±ã{Ïº ª<˚e⁄&ÉT ˇø£ÿ&˚µ nH˚~ ø±<äT,
ªˇø£ÿ{Ïµ nH˚<˚ <˚e⁄&ÉT.
79 80
‘·T~ <äX¯˝À ` 108. n+^ø£]+#·&É+ y˚iT.
‘êqT (u≤ãT) ≈£L&Ü ñ+&É&ÉT. $X¯«dæ+#·&É+ y˚iT.
πøe\+ ªª‘êqTµµ (Ä‘·à yê#·ø£+) e÷Á‘·y˚T ñ+{≤&ÉT. nqTuÛÑ$+#·&É+ y˚iT.
105. |ü≥º|ü>∑\T ` nqTuÛÑe+ ñqï|ü⁄Œ&ÉT e÷Á‘·y˚T
}fiÀ¢ dü+<ä&ç ñ+≥T+~. ì»+>± $X¯«dæ+#·&É+,
Ç+{À¢ dü+<ä&ç ñ+≥T+~. ì»+>± n+^ø£]+#·&É+ ne⁄‘·T+~.
‘·q˝À dü+<ä&ç ñ+≥T+~.
ns¡∆sêÁ‹ `
}s¡T ` Ç\T¢ ` ‘êqT ñ+{≤sTT >±ì Çø£ÿ&É≈£î (dü‘·‡+>±ìøÏ) e∫Ã
dü+<ä&ç ñ+&É<äT.
ns¡∆sêÁ‹ n+<äs¡÷ ªeTi|ü⁄µ˝À ñ+fÒ ≈£Ls¡TÃH˚yês¡+‘ê ‘·eT≈£îqï ˇø£ mø£sê
ãTTwæ e÷Á‘·+ ªmiTø£µ˝À ñ+{≤&ÉT. s¬ +&Óøs£ ê\T ne⁄‘T· +<äì Ä•+∫ e÷Á‘·+
ãTTwæ |ü≥º|ü>∑˝Ò ns¡∆sêÁ‹ì nqTuÛÑ$kÕÔ&ÉT.
106. C≤„q+, yÓ÷ø£å+ nH˚~
sêø£+&ç. ñqï ˇø£ mø£sê }&çb˛‘·T+~
me&Éã“ kı‘·÷Ô ø±<äT. C≤Á>∑‘.Ô· n+<äT≈£î dæ<|∆ä &ü qç yêfi‚¢ Çø£ÿ&É≈î£
n~ n+<ä] kı‘·TÔ.
yÓ÷ø£å+ n+<ä] »qàVü≤≈£îÿ. e∫Ã ≈£Ls√Ã+&ç.
107. áX¯«s¡TDÒí ` dü<Tä sZ T¡ düTÁãVü≤àD´+.
ªªÇ|ü&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤>∑µµ nqTuÛÑ$düTÔHêïqT.
nì ñ+&É&Éy˚T áX¯«sêqTuÛÑe+.
81 64
C≤„qÁ|üdü÷Hê\T ` 27
z lsêe÷! 1. Á|ü‹ eT‘·+˝ÀqT `
ªª<˚e⁄&ÉT nq+‘·T&ÉTµµ
H˚qT <˚Vü≤uÛ≤eq˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT nì #Ó|üŒã&ç ñ+~.
˙e⁄ Á|üuÛÑTe⁄. <˚e⁄fi¯ó¢ nH˚≈£î˝…’‘˚
nq+‘ê\T ≈£L&Ü nH˚ø£+ ñ+&Ü*
H˚qT <ëdüT&ÉqT. Ç~ Vü‰kÕ´düŒ<ä+.
JeuÛ≤eq˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT ñqï~ nq+‘·+ ˇø£ÿfÒ.

ñ+&˚~ <˚e⁄&=ø£ÿ&˚.
˙e⁄ |üPs¡Tí&Ée⁄ 2. ≈£îø£ÿ≈£î, õ+ø£≈£î,
H˚qT n+XÊìï. Äe⁄≈£î, ø±øÏøÏ
s¡eTDT\T düe÷~Û ø£{≤ºs¡T n+fÒ,
Ä‘·à uÛ≤eq˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT uÛÑ$wü´‘êÿ\+˝À uÛÑ≈£îÔ\T ø£≥ºuÀj˚T
ªuÛÑ>∑yêHé düe÷~Ûµ ≈£î+&˚ $\Te ≈£L&Ü
˙y˚ H˚qT. n+‘˚qT nì #Ó|üŒ&ÜìøÏ #˚dæq Á|üj·T‘·ï+ n~.
H˚H˚ ˙e⁄. <Ó’e <äèwæº˝À |üX¯ó‘ê«ìøÏ, ãTTwæ‘ê«ìøÏ
‘˚&Ü ˝Ò<äT nì #Ó|üŒ&ÜìøÏ #˚dæq Á|üuÀ<Ûä+ n~.
` lVü≤qTe÷Hé 3. ªø£*j·TT>∑+µ m˝≤ ñ+&Ü˝À n˝≤H˚ ñqï~.
Á|ü|ü+#·+ bÕ&Ó’b˛‘√+~ nqï u…+>∑ ˙ø=<äT›.
83 84
Ä≈£î\Tsê˝Ò ø±\+˝À 6. #·÷|ü⁄≈£î n+<äìyê&ÉT
Ä≈£î\T ∫>∑T]+#˚ ø±˝≤ìï Ä•+#·e<äT›. ˝À #·÷|ü⁄≈£î n+<˚yê&ÉT
y˚dü$ ø±\+ b˛>±H˚ esê¸ ø±\+ <˚e⁄&ÉT.
esê¸ø±\+ b˛>±H˚ o‘êø±\+ sêe&É+ nH˚~ 7. eTTøÏÔ n+fÒ |ü⁄qs¡®qà ˝Òø£ b˛e&É+ ø±<äT.
Á|üø£è‹ düVü≤»+. ì‘·´ miTø£‘√ ñ+&É&É+.
ø£è‘·j·TT>∑+˝À ñqï Je⁄˝Ò sêeTT&ÉT ø£èwüßí&ç>± |ü⁄≥º ˝Ò<ë?
Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£*j·TT>∑+˝À ñ+&˚~ ≈£L&É.
Äj·÷ j·TT>∑<Ûäsêàìï nqTdü]+∫ eTT≈£îÔ&ÉT ms¡Tø£‘√ J$kÕÔ&ÉT.
n+<äs¡÷ yÓTÆeTs¡∫ n˝≤ Á|üe]ÔdüTÔ+{≤s¡T. n+‘˚. ms¡Tø£‘√ eTs¡DÏkÕÔ&ÉT.
ms¡Tø£‘√ ‹]– »ìàkÕÔ&ÉT.
4. bÕ‘· ‘·s¡+ yês¡T ø±˝≤ìï `
neTT≈£îÔ&ÉT ms¡Tø£˝Ò≈£î+&Ü J$kÕÔ&ÉT.
20 XÊ‘·+ J$+#·&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq dü+bÕ<äq ø=i≈£î
ms¡Tø£ ˝Ò≈£î+&Ü eTs¡DÏkÕÔ&ÉT.
yÓ∫Ã+∫,
ms¡Tø£ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ ‹]– »ìàkÕÔ&ÉT.
80 XÊ‘·+ J$‘êìï nqTuÛÑ$+#·&ÜìøÏ yÓ∫Ã+#˚yês¡T.
á Ä<ÛäTìø£ ‘·s¡+ yês¡T ` 8. Ä<Ûë´‹àø£+ nH˚~ ãVæ≤s¡+>∑ s¡Vü≤dü´+.
100 XÊ‘·+ dü+bÕ<äq ø=iπø ÁX¯$T+∫ 9. s¡$es¡à: Ä‘·à˝À ì\ø£&É>± ñ+&É˝Òø£b˛‘·THêïqT

J$‘êìï nqTuÛÑ$+#·&É+ eTs¡∫b˛‘·THêïs¡T. kÕ«MT!...
5. e´øÏÔ‘·« uÛ≤eq b˛yê\+fÒ ¬s+&˚ e÷sêZ\T ` sêeTø£èwüßí\T, s¡eTDT\T yÓTT<ä˝…’q yês¡T dü<ë Ä‘·à ìwü˜˝À
yê´ø√∫dü÷Ô yÓ[¢b˛. ñ+&˚yês¡T ø£<ë!... n˝≤ ñ+&Ü\ì Hê ø√]ø£.
˝Ò<ë dü+ø√∫dü÷Ô yÓ[¢b˛. dü<äTZs¡T: yês¡T ñ+&É˝Ò<äT. ñ+#·ã&Ü¶s¡T.
85 86
10. ªbı+~qyês¡+‘ê Á|üj·T‘·ï|üPs¡«ø£+>± bı+~qyêπsµ H˚qTù≤ãT Ç<ä›s¡÷ y˚iT y˚iT.
nH˚~ Ç‘·s¡T\ ˝…ø£ÿ. Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ ñ+&É≥+ e\¢
ˇø£s¡T>±H˚ ˝…ø£ÿ≈£î ek˛Ô+~.
bı+~qyê]øÏ e÷Á‘·y˚T ndü\T $wüj·T+ ‘Ó\TdüTqT `
ªbı+<ä˝Ò<äT bı+<äã&Ü¶+µ nì. ˙≈£î ˙e⁄ ˇø£ÿ n&ÉT>∑T m&É+>± ñ+&É≥+
n\yê≥T #˚düTø√.
yês¡T á dü‘ê´ìï Á|üø£{Ï+∫q|ü⁄Œ&ÉT
<ëìì dü‘·ýê≈£îÿ ÁøÏ+<ä rdüTø√≈£î+&Ü Bì e\q Ç‘·s¡T\≈£î ˙e⁄, u≤ãT ˇø£{Ï>±
ø£ì|æ+∫Hê ˙≈£î ˙e⁄ $&ç>± ñ+&É≥+
n~ yê] jÓTTø£ÿ ªìsê&É+ãs¡‘·µ>±
nH˚~ nqTuÛÑe+˝ÀøÏ edüTÔ+~.
˝Àø£+˝À ø°]Ô+|üã&ÉT‘·T+~.
˙≈£î ˙e⁄ $&ç>± ñ+&É≥y˚T yÓ÷ø£åeT+fÒ.
Ä ªbı+<ä≥+µ˝ÀqT ‘·eT Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò<äT.
á ªø°]Ôµ˝ÀqT ‘·eT Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò<äT. 12. Á|üX¯ï : Ä‘·à dü«s¡÷|üeT+fÒ?
nì ‘Ó*dæ, #˚ùd<˚MT ˝Òø£ }s¡ø£ dü<äTZs¡T: yÓT\≈£îe sêø£ |üPs¡«+ ñqï
ñ+&ç b˛‘ês¡T bÕ|ü+. ‘·q dü«s¡÷|üy˚T.
11. ªøÏ˝À |ü+#·<ës¡µ n+{≤+. 13. <˚e⁄&ÉT ø£qTï ‘Ó]ùdÔ »>∑‘˚Ô ñ+&É<äT.
øÏ˝À nH˚~ |ü+#·<ës¡ ø±<äT. ªªH˚qTµµ ø£qTï ‘Ó]ùdÔ <˚e⁄&˚ ñ+&É&ÉT.
|ü+#·<ës¡ nH˚~ øÏ˝À ø±<äT. 14. ø£~˝Ò ns¡TD≤#·\+ ` s¡eTDT&ÉT.
ªH˚qT u≤ãTµ n+{≤e⁄. ø£<ä\ì s¡eTDT&ÉT ` ns¡TD≤#·\+.
H˚qT nH˚~ u≤ãT ø±<äT. 15. ‘·qTe⁄ nH˚~ ñ∫‘·+>± <=]øÏq
u≤ãT nH˚~ H˚qT ø±<äT. Ä≥edüTÔe⁄ ˝≤+{Ï~.
87 88
ñ+fÒ ñ+&É˙ 18. |ü⁄* ˙&É ≈£L&Ü |ü⁄˝Ò.
}&ç‘˚ }&É˙ |æ*¢ ø±<äT.
ªªH˚qTµµ dü<ë ñ+&˚yê&çì. <˚e⁄&ç ˙&É ≈£L&Ü <˚e⁄&˚.
nì ñqïyê&ÉT C≤„ì. »>∑‘·TÔ ø±<äT.
19. <˚e⁄DÏí Á|ü‘·´ø£å+ #˚düT≈£îHêï≈£ ‘Ó\TdüTÔ+~.
16. z >∑Ts¡Te⁄ •wüß´ì‘√
<˚e⁄DÏí Á|ü‘·´ø£å+ #˚düTø√yê*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äì.
ª˙e⁄ Ä‘·àe⁄ ø±!µ nì Á|üuÀ~Û+#·&É+.
20. ì»yÓTÆq yÓ’wüíe⁄ìøÏ Á|ü‹s√p yÓ’≈£î+sƒ¡ @ø±<äX‚.
<äèX¯´+˝Àì z u§eTà eTs√ u§eTà‘√
ì»yÓTÆq XË’e⁄ìøÏ Á|ü‹s√p eTVü‰•esêÁ‘˚.
ª˙e⁄ ‘Ós¡$ø±!µ nì Á|üuÀ~Û+#·&Éy˚T.
21. ª@ edüTÔe⁄qT m‘·TÔ≈£îHêï j·÷uÛ…’µnì ø=+<äs¡T yê´bÕs¡+
<äèX¯´+ ‘Ós¡ ø±<äT. #˚düTÔ+{≤s¡T ø£<ë! n<˚ ˝…ø£ÿ Çø£ÿ&É ≈£L&Ü.
‘Ós¡ <äèX¯´+ ø±<äT.
me]ì, <˚ìì m‘·TÔ≈£îHêï ˇπø ˝…ø£ÿ.
Je⁄&ÉT <˚e⁄&ÉT ø±&ÉT. n+‘ê Ä‘·àdü«s¡÷|üy˚T.
<˚e⁄&ÉT Je⁄&ÉT ø±&ÉT. n+<äT≈£î ‘êsêÿD+ @eT+fÒ `
17. #·\¢>±* ˇø£&çøÏ düTU≤ìïdüTÔ+~. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ªH˚qT ` H˚qTµ n+≥T+&É&Éy˚T.
XÊ«düø√X¯yê´~ÛÁ>∑düTÔDÏí u≤~ÛdüTÔ+~. 22. Ä<Û ë ´‹àø£ Á|ü e #· q + »]π > dü u Û Ñ ˝ À e+<ä e T+~
ø±s¡D+ ˇø£ÿfÒ. ÁXÀ‘·\THêïs¡qTø√, nø£ÿ&ÉTqï nC≤„qT\ dü+K´ q÷≥ ˇø£{Ï.
ˇø£&çøÏ dü«s¡Z˝Àø£+. ÁXÀ‘·\T e+<ä eT+~ + ñ|üHê´dü≈£î&ÉT ˇø£&ÉT.
eTs=ø£&çøÏ n<˚ qs¡ø£˝Àø£+. yÓTT‘·Ô+ ø£*|æ q÷≥ ˇø£{Ï.
˝Àø£+ ˇø£fÒ.
89 90
#Óù|Œyê&çøÏ ‘Ó*ùdÔ #Ó|üŒ&ÉT. ø±ã{Ïº ªªne÷à Hêqï ø±\yÓTÆHês¡Tµµ nì
$H˚yê&çøÏ ‘Ó*ùdÔ $q&ÉT. me&Ó’Hê n+fÒ, n~ ‘·|ü⁄Œ.
‘Ó*dæqyê&ÉT ˇø£ÿ&˚. ‘êqTqï+‘·ø±\+ yês¡TqïfÒ¢.
n‘·&˚ eTÚq>∑Ts¡T <äøÏåD≤eT÷]Ô. 26. ø£\˝Òì ìÁ<˚ ìÁ<ä.
23. ªªnìï πøåÁ‘ê\˝À ñ+&˚~ ˇø£fÒ <˚e⁄&ÉTµµ ø£\‘√ ñqï ìÁ<ä ø£\‘· ìÁ<ä.
nì >∑Ts¡Te⁄ #ÓãT‘ê&ÉT. 27. Ä‘·à n‘·´+‘· düeTè~∆.
$$<Ûä πøåÁ‘ê\˝À $$<Ûä eT÷s¡TÔ\‘√ n+<äTπø n~ n‘·´+‘· <äTs¡¢uÛÑ+ nsTT´+~.
<˚e⁄&ÉT ñ+{≤&ÉT. <˚e⁄&=ø£ÿ&˚ nì 28. e+<äs¡÷bÕsTT\T #˚‹˝À ñ+fÒ
nq{≤ìøÏ, nqTø√e&ÜìøÏ •wüß´ìøÏ eTqkı|üŒ<äT. ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT ÄÁbòÕº˝Ÿ ne⁄‘·T+~.
>∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ ñ<˚›X¯y˚TeT+fÒ ` \ø£ås¡÷bÕsTT\T #˚‹˝À ñ+fÒ
mìï πøåÁ‘ê\T ‹]–Hê, mìï eT÷s¡TÔ\qT e+<äs¡÷bÕsTT\T ÄÁbòÕº˝Ÿ ne⁄‘·T+~.
<ä]Ù+∫Hê e÷s¡ìyê&ÉT ªª<ä]Ù+#˚yê&˚µµ ø£<ë! @<˚~ #Ó|üŒ{≤ìøÏ M\Tqï<√
ø±ã{Ïº ªª<ä]Ù+#˚yê&˚ <˚e⁄&ÉTµµ nqï @<˚~ ‘·\e{≤ìøÏ M\Tqï<√
nqTuÛÑe+ ø£*– j·÷Á‘·\T #˚j·T&É+ Ä ñqï<ä+‘ê ø£*|æ ˙≈£î m|ü⁄Œ&ÉT ÄÁbòÕº˝Ÿ ne⁄‘·T+<√
e÷qT≈£î+{≤&ÉT nì. n|ü⁄Œ&ÉTqï ˙ dæú‹j˚T <Ó’Mdæú‹.
24. ªªHê˝Àµµ nH˚<=ø£ÿfÒ ` ñqï~. 29. dü<äTZs¡T : $wüßíe⁄ #˚‹˝À #·Áø£+
Hê˝À ñqï düø£\eT÷ ` ñqï≥T¢qï~. •e⁄ì #˚‹˝À X¯S\+
25. HêqïuÛ≤>∑+, neTàuÛ≤>∑+ ø£*ùdÔH˚ ñ+&É≥+ πøe\+ n\+ø±s¡ ÁbÕj·Ty˚T.
‘êqT @s¡Œ&˚~. Ç+‘·es¡≈£î yê{Ïì yês¡T ñ|üjÓ÷–+∫+<˚
˝Ò<äT.
91 92
ñ|üjÓ÷–+#ê\+fÒ ‘·eT≈£î nq´+ ñ+&Ü* ‘·qTe⁄ <ë«sê eéVü≤]+#˚~ me&√
ø£<ë! yê&˚ ˙e⁄.
u≤ãT : ø=ìï |ü⁄sêD >±<∏ä˝À¢ yê{Ïì 33. áX¯«s¡T&ÉT ‘·qTï ‘êqT ‘Ó\TdüT≈£îH˚
ñ|üjÓ÷–+∫q≥T¢ ñ+~ ø£<ë! Á|üj·T‘·ï+˝ÀH˚ düø£\ düèwæº @s¡Œ&ç+~.
dü<äTZs¡T : Á|üjÓ÷–ùdÔ Ä $wüßíe⁄ $wüßíe⁄ ø±<äT. 64 ø£fi¯\÷ @s¡Œ&Ü¶sTT.
Ä •e⁄&ÉT •e⁄&ÉT ø±<äT. n+‘˚. áX¯«s¡T&ÉT ‘·qTï ‘êqT ‘Ó\TdüT≈£îqï ø£åD+
30. H˚HÓe&ÉqT? nqï Á|üX¯ï≈£î Á|ü|ü+#·+ ñ+&É<äT.
@¬ø’ø£ düe÷<Ûëq+ ªªH˚qTµµ 34. ªªH˚qTµµ yÓ’|ü⁄≈£î ‘·|üŒ $T>∑‘ê nìï
31. ø±øÏ ø±`ø± nqï ˇø£ÿ X¯ã›+‘√H˚ yÓ’|ü⁄\≈£L ‹s¡T>∑T‘·T+~ eTqdüT.
‘·q J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q eéVü‰sêqï+‘ê <ëìøÏ u≤>± ‘Ó\TdüT ªH˚qTµ yÓ’|ü⁄≈£î
q&ÉT|ü⁄≈£î+≥T+~. ‹]–‘˚ ‘·q ñìøÏH˚ ø√˝ÀŒ‘êqì.
eTìwæøÏ mH√ï X¯u≤›\T, nsêú\T ø±e*‡e∫Ã+~. 35. n<ë›ìï #·÷dü÷Ô ñ+fÒ n<ä›y˚T ne⁄‘êe⁄.
ìC≤ìøÏ mes¡T >=|üŒ? Á|ü‹_+u≤ìï #·÷dü÷Ô ñ+fÒ Á|ü‹_+ãy˚T ne⁄‘êe⁄.
32. ø£qTï #·÷&É<äT. n<ä›+ ` <Ó’e+.
#Ó$ $q<äT. Á|ü‹_+ã+ ` Á|ü|ü+#·+.
ø£qTï <ë«sê #·÷kÕÔe⁄. ìC≤ìøÏ ˙e⁄ n<ä›eT÷ ø±<äT, Á|ü‹_+ãeT÷ ø±<äT.
#Ó$ <ë«sê $+{≤e⁄. n+fÒ ˙e⁄ <Ó’eeT÷ ø±<äT, Á|ü|ü+#·eT÷ ø±<äT.
n˝≤π> ‘·qTe⁄ <ë«sê eéVü≤]kÕÔe⁄. ˙e⁄ πøe˝≤‘·àe⁄.
n+‘˚>±ì ˙e⁄ ‘·qTe⁄ ø±<äT.
93 94
36. <˚e⁄ì jÓTTø£ÿ ø£\e]+‘· |ü\e]+‘· 41. ªª\øÏåàµµ n+fÒ
ªÁ|ü|ü+#·+µ nsTT´+~. H√≥¢ ø£≥º\T ø±<äT.
Á|ü|ü+#·+ jÓTTø£ÿ ø£\e]+‘· |ü\e]+‘· düTK XÊ+‘·T\T.
ª<˚e⁄&ÉTµ nsTT´+~. 42. n+<ä] Çfi¯¢˝Àq÷ {°.M \THêïsTT.
37. J$+#·&ÜìøÏ dü+bÕ<äq. nìï {°.M˝À¢q÷ nìï #Ûêqfi¯S¢ ekÕÔsTT.
dü+bÕ~+#·&Üìπø J$‘·+ ø±<äT. @ #ÛêHÓ˝Ÿ ø±yê˝À Ä #ÛêHÓ˝ŸqT e÷s¡TÃ≈£îH˚
38. bÕeTT ø£|üŒqT Á$T+–q≥T¢ ùd«#·Ã¤ (]yÓ÷{Ÿ) ‘·q≈£î+≥T+~.
eTè‘·Té⁄ eTìwæì n˝≤ ø=~› ø=~›>± Á$T+π>k˛Ô+~. Á|ü‹ e´øÏÔ z {°.M. ‘√ düe÷q+.
J$‘·+ eTT–ùd˝À|ü⁄ eTqùd‡ Ä ]yÓ÷{Ÿ.
J$‘· |üs¡e÷sêúìï ‘Ó\TdüTø√yê*. ª<Ûsä à¡ +µ nH˚ #ÛêHÓ˝ŸqT ˇø£&TÉ zô|Hé #˚dæ ªsêeTT&ÉTµ nj·÷´&ÉT.
nq>± eTs¡DÏ+#˚ ˝À|ü⁄ (nVü≤+) eTs¡DÏ+#ê*. ª<Íwüº´+µ nH˚ #ÛêHÓ˝ŸqT zô|Hé #˚dæ eTs=ø£&ÉT ªsêeDT&ÉTµ
39. ø£\˝À m+‘·eT+~ ñqï≥T¢Hêï nj·÷´&ÉT.
Ä ø£\qT ø£H˚ neø±X¯+ ˇø£ÿ&çπø ñ+≥T+~. n˙ï #Ûêqfi¯S¢ ª‘·qµ˝ÀH˚ ñHêïsTT.
Ç\˝À m+‘·eT+~ ñqï≥T¢Hêï ø±ø£ b˛‘˚ #Ûêq˝Ÿ‡qT mqTï≈£îH˚ #ÛêHé‡
ø£H˚ (#·÷#˚) neø±X¯+ ˇø£ÿ&çπø ñ+≥T+~. ‘·q<ë? $~Û <ë? nqï~ Ç<ä$T‘·ú+>±
Ä ˇø£ÿ&Ó’q ªª‘·qµµH˚ eTq+ ª<˚e⁄&ÉTµ n+≥T+&˚~. ‘˚\Ã˝Òì y˚<ë+‘· $wüj·T+.
40. H˚qT H˚qT>± ñ+&É≥y˚T ‘·q<˚ nqïyê&ÉT ø£s¡àjÓ÷– ne⁄‘ê&ÉT.
qqTï H˚qT ‘Ó\TdüTø√e≥+ ne⁄‘·T+~. ª$~Ûµ<˚ nqïyê&ÉT uÛÑøÏÔjÓ÷– ne⁄‘ê&ÉT.
***
95 96
ø±˙ H˚qT #Ó|üŒ<ä\#·T≈£îqï $wüj·T+ @eT+fÒ ` z kÕ<Ûës¡D $<ë´]∆ Vü≤sƒê‘·TÔ>± (s¡eTD) eTVü≤]¸>±
e÷]b˛j·÷&É+fÒ, Vü≤sƒê‘·TÔ>± #ÛêHÓ˝Ÿ e÷s¡&É+
eTVü≤s¡T¸\÷ ‘·q˝ÀH˚ ñHêïs¡T
»]–+<äqïe÷≥.
sêø£ådüT\÷ ‘·q˝ÀH˚ ñHêïs¡T
kÕe÷qT´\÷ ‘·q˝ÀH˚ ñHêïs¡T. ***
eTVü≤˙j·TT\÷ ‘·q˝ÀH˚ ñHêïs¡T. z #Ó&É¶ #ÛêHÓ˝ŸqT y=~* eT+∫ #ÛêHÓ˝Ÿ≈£î
e÷]q yês¡+‘ê ‘ê|üdüT\T.
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T, Á|ü‹ ˇø£ÿ{Ï ªªyÓTT‘·ÔeTTµµq≈£î Á|ürø£.
eT+∫ #Ûêq˝ŸqT y=~* #Ó&É¶ #ÛêHÓ˝Ÿ≈£î
@ ˇø£ÿ {°.M @ ˇø£ÿ #Ûêq˝Ÿπø |ü]$T‘·+ ø±q≥T¢
e÷]q yês¡+‘ê |ü‹‘·T\T.
@ ˇø£ÿ e´ø°Ô @ ˇø£ÿ dü«uÛ≤yêìπø |ü]$T‘·+ ø±<äT.
düø£\ dü«uÛ≤yê\, dü«s¡÷bÕ\ dü$Twæ˜ ‘êqT. ªªnìï #ÛêHÓfi¯S¢ Hê˝ÀH˚ ñHêïsTT.
H˚qT eTVü≤]¸>± ñ+&É>∑\q÷,
ˇø£ #ÛêHÓ˝Ÿ Á|üø£≥q+>± ñ+fÒ,
sêø£ådüT&ÉT>±qT ñ+&É>∑\qT,
$T>∑‘ê #ÛêHÓfi¯ó¢ n+‘·Ø¢q+>± ñ+{≤sTT.
me&ç>±HÓ’Hê, @~>±HÓ’Hê ñ+&É>∑\qTµµ
ˇø£ dü«uÛ≤eeTT Á|üø£≥q+>± ñ+fÒ nì ñqïyê&ÉT kÕøå±‘·TÔ |üs¡e÷‘·Tà&˚.
$T>∑‘ê dü«uÛ≤yê\T n+‘·Ø¢q+>± ñ+{≤sTT.
43. ˝Òìyê&ç >∑T]+∫ Ä+<√fi¯q nedüs¡+ ˝Ò<äT.
*** ñqïyê&ç >∑T]+∫ nH˚«wüD nedüs¡+ ˝Ò<äT.
ˇø£&ÉT ªu≤ãTµ nH˚ #ÛêHÓ˝ŸqT zô|Hé #˚dæ
44. uÛÑ>∑yêHé ªªH˚HÓe&ÉqTµµ nì düe÷<Ûëqy˚T Ç#êÃs¡T.
Ä #ÛêHÓ˝Ÿ ‘√H˚ J$‘êìï eTT–+#˚ùdÔ
eTq+ <ëìøÏ ø£«#·ÃH¤ é e÷s¡Tÿ ô|≥Tº≈î£ ì Á|üXï¯ >± rdüT≈£îHêï+.
ªu≤ãTµ>± e÷Á‘·y˚T Á|ü|ü+#·+˝À ì*∫b˛‘ê&ÉT.
ªªme&ÉTµµ nH˚<˚ H˚qT nì uÛÑ>∑yêHé #ÓbÕŒs¡T.
z uÀj·Tyê&ÉT yê©àøÏ nj·÷´&ÉT n+fÒ,
45. dü÷s¡T´&ç‘√ ªX¯uÛ≤wt! u≤>± Á|üø±•düTÔHêïe⁄µ nqï≥Tº
yê&ÉT ‘·q J$‘·+˝À ¬s+&ÉT #Ûêqfi¯¢qT
eTq+ dü‘ê´ìï ÄyÓ÷~+#·&É+ ≈£L&Ü.
#·÷XÊ&Éqïe÷≥.
97 98
eTq ÄyÓ÷<ë\‘√ |üì ˝Ò≈£î+&Ü 50. ªªHê ‘·qT dü+kÕs¡, Á|ü|ü+#·, <Ó’eeTT\ dü$Twæ˜ H˚qTµµ
dü‘·´+ Á|üø±•k˛Ô+~. nqï nK+&ÜqTuÛÑeeTT˝À H˚qT ø£<ä\{≤ìøÏ>±ì
46. <Ó’e+ MT yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï ÁbÕ<Ûëq´‘· ø±ø£b˛‘˚, ‘·\e{≤ìøÏ>±ì Hê≈£î neø±X¯yÓTø£ÿ&ç~?
<ëìï MTs¡T ‘Ó\TdüTø√˝Òs¡T. 51. Á>∑+<∏ä|üsƒ¡q+˝À eTq≈£î ø£*π> <Ûäs¡à dü+<˚Vü‰\ìï+{Ïø°
47. eTTs¡T>±q+<ä: |üPs¡« MTe÷+dü, ñ‘·Ôs¡ MTe÷+dü n+fÒ @¬ø’ø£ |ü]cÕÿs¡+ `
@$T kÕ«MT!... Á>∑+<∏ëìï eT÷dæy˚j·T&Éy˚T.
dü<äTZs¡T: ˙e⁄ |ü⁄≥ºø£ eTT+<äTqï dæú‹`|üPs¡« MTe÷+dü. 52. Hê≈£î ø£*π> Á|üX¯ï\ìï+{Ïø° düe÷<Ûëq+ ` H˚H˚.
˙e⁄ –{Ïºq ‘·sê«‘· ñqï dæú‹ `ñ‘·Ôs¡ MTe÷+dü. Hê≈£î ø£*π> düTK<äT'U≤\ìï+{Ïø° ø±s¡D+ ` H˚H˚.
48. me«&É÷ ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ XÊ«dæ+#·˝Ò&ÉT. 53. Ä<Ûë´‹àø£ |ü⁄düÔø±˝À¢ |ü⁄qs¡T≈£îÔ\T ñHêï
yê{Ïì |ü⁄qs¡T≈£îÔ\T>± rdüTø√ø£+&ç.
49. ˙ nqTuÛÑey˚T Á|ü|ü+#·+.
<ëìH˚ Á|ü|ü+#êqTuÛÑeeTT n+{≤eTT. y˚<ë+‘· XÊÁdüÔ+˝À ª|ü⁄qs¡TøÏÔ <√wü+µ ñ+&É<äT.
m+<äTø£+fÒ, ‘·‘êÔ«ìï |ü<˚ |ü<˚ eTqq+ #˚j·TeT+≥T+~
˙ nqTuÛÑey˚T <Ó’e+. ø£<ë XÊÁdüÔ+.
<ëìH˚ <Ó’yêqTuÛÑeeTT n+{≤eTT.
54. <˚e⁄&çøÏ ‘·qqT ª<˚e⁄&ÉTµ nì
˙ nqTuÛÑey˚T düTK+. n+<ä] ÄyÓ÷<ëìï ø√s¡e\dæq
<ëìH˚ düTU≤qTuÛÑeeTT n+{≤eTT. KπsàMT |ü≥º ˝Ò<äT.
nqTuÛÑeeTT <äT'KyÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT m+<äTø£+fÒ `
<äT'U≤qTuÛÑeeTT n+{≤eTT. <˚e⁄&çøÏ Ç‘·s¡+ ñ+&É<äT.
˙ nqTuÛÑey˚T Á|ü|ü+#·eTT, <Ó’eeTT, düTKeTT, <äT'KeTT, Ç‘·s¡+ ñ+&˚yê&ÉT <˚e⁄&ÉT ø±&ÉT.
n+‘˚>±ì n$ ñ+&ç yê{Ïì nqTuÛÑ$+#·&É+ ø±<äT.
99 100
55. dü‘ê´ìï bı+<äq+‘·ei≈£î 58. •e⁄&ÉT meDÏí <Ûë´ìdüTÔHêï&√
ÄdæÔ≈£î&ç>± ø£qã&Ü¶ düπs yê&˚ ì»+>± •e⁄&ÉT.
yê&ÉT HêdæÔ≈£î&˚. 59. qTe⁄« #˚ùd |üì ˙≈£î q∫Ã
dü‘ê´ìï bı+<˚ø£ ˙ n+‘·sê‘·à≈£î düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄Œø√>∑*–‘˚ #ê\T.
HêdæÔ≈£î&ÉT>± ø£qã&Ü¶ düπs n+<ä]ø° q#˚Ã≥Tº #˚j·÷\+fÒ
yê&ÉT ÄdæÔ≈£î&˚. <ëìøÏ ˙ J$‘·+ dü]b˛<äT.
60. á düèwæº˝À mes¡÷ C≤„ì ø±<äT
56. eTVü‰ eTÚq+˝À qT+∫ ªH˚qTµ |ü⁄{Ïº+~.
nC≤„ì n+‘· ø£+fÒ ø±<äT.
ªH˚qTµ˝À qT+∫ ªHê~µ |ü⁄{Ïº+~.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT me]ï m˝≤ ñ+#ê\ì
dü«dæú‹ì ‹]– bı+<ë\+fÒ, yÓq¬øÿfi≤¢*.
uÛ≤$kÕÔ&√ n˝≤ nsTTb˛‘ês¡T n+‘˚.
yÓTT<ä≥ Hê~ ˝Òì H˚qT>± e÷s¡Tø√yê*.
‘·s¡Tyê‘· H˚qT ˝Òì H˚qT>± e÷s¡Tø√yê*. 61. ‘êqT Á|ü‘·´ø£å+˝À ñ+fÒ
<˚e⁄&ÉT |üs√ø£å+˝À ñ+{≤&ÉT.
Hê~ ` bÕs¡«‹.
<˚e⁄&ÉT Á|ü‘·´ø£å+ ø±yê\+fÒ
H˚qT ` •e⁄&ÉT.
‘êqT |üs√ø£å+ ø±yê*.
H˚qT ˝Òì H˚qT (eTÚq+) ` <Ó’e+.
Ç<ä›s¡eT÷ Á|ü‘·´ø£å+˝À ñ+{≤eT+fÒ ≈£î<äs¡<äT.
57. n<ä›+˝À Á|ü‹_+ã+ ñ+≥T+~.
62. eTTøÏÔ n+fÒ,
ø±˙ eTq+ Á|ü‹_+ã+˝À n<ë›ìï yÓ<äT≈£î‘·THêï+. ã+<Ûä+ ñ+&ç, eTTøÏÔ bı+<ä≥+ ø±<äT.
<Ó’e+˝À Á|ü|ü+#·+ ñ+≥T+~. ‘·qqT ã+~Û+#·{≤ìøÏ neø±X¯+ ˝Òì
ø±˙ eTq+ Á|ü|ü+#·+˝À <Ó’yêìï yÓ<äT≈£î‘·THêï+. nq+‘·edüTÔe⁄>± ‘êqT e÷s¡Tø√e&Éy˚T eTTøÏÔ.
101 102
63. <˚e⁄&çøÏ u≤>± dü]b˛j˚T ù|s¡T ` 68. <˚e⁄ì <äèwæº˝À `
∫ø£ÿ&ÉT ` <=s¡ø£&ÉT. <√eT m+‘√
eTìw” n+‘˚
64. ã‹øÏ ã≥ºø£≥º <ä\∫q yê&ÉT
Äj·Tq≈£î <˚ì|ü{≤¢, me] |ü{≤¢
bıs¡bÕ≥Tq ≈£L&Ü ø√s¡≈£L&Éì~ Á|ü‘˚´ø£‘· ñ+&É<äT.
<Ó’e<äs¡Ùq+.
69. <Ó’edü+ø£\Œ+ nH˚~
65. dü<äTZs¡T : Äø±XÊìøÏ ø±|”¬s’{Ÿ‡ ñHêïj·÷? dü«Á|üj·T‘·ï+ jÓTTø£ÿ |òü*‘·y˚T
u≤ãT : ˝Òe⁄. nqï≥T¢ nì|ædüTÔ+<˚ >±ì
dü<äTZs¡T : uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ≈£L&Ü ø±|”¬s’{Ÿ‡ ˝Òe⁄. ìC≤ìøÏ <Ó’edü+ø£˝≤ŒqTkÕs¡+>±H˚
u≤ãT : yê&ÉT n+<ä] kı‘·TÔ nqïe÷≥ dü«Á|üj·T‘·ï+ »s¡T>∑T‘·T+~.
dü<äTZs¡T:me] kı‘·÷Ô ø±<äT ≈£L&Ü. 70. Ç‘·s¡+ ˝Òì H˚H˚
66. Ç+‘·es¡≈£î dü‘·´+ nH˚~ Á>∑+<∏ädüÔ+ Ç‘·s¡+ ñqï H˚qT>± ñHêïqT.
#˚j·Tã&É˝Ò<äT. 71. n+‘·]ø£å+˝À ‘êqT+fÒ ‘êqT Je⁄&ÉT.
dü‘·´+ Á>∑+<∏ë\˝À <=s¡ø£ã&É˝Ò<äT. ‘·q˝À n+‘·]ø£å+ ñ+fÒ ‘êqT <˚e⁄&ÉT.
dü‘·éTH˚~ πøe\+ >∑Ts¡T•wü´ |üs¡+|üs¡>±
72. ªnVü≤+ÁãVü≤àdæàµ nì
ìX¯Ùã›+>± ø=qkÕπ> |ü$Á‘· n+‘·sê«Væ≤ì.
n+fÒ kÕ<Ûäq.
67. yÓT\≈£îe˝À ªu≤ãTµ>± ñ+{≤e⁄. ñ+fÒ dæ~∆.
ìÁ<ä˝À u≤ãT ø±≈£î+&Ü ñ+{≤e⁄. 73. ªñqï<˚µ ˝Ò<äT
ø±˙ ª˙e⁄µ ñ+{≤e⁄. ª˝Òì~µ ñqï~ m{≤¢ ne⁄‘·T+~?
ªñ+&É≥+µ nH˚~ ˙ dü«s¡÷|ü+.
103 104
nq>± es¡Ôe÷qy˚T ˝Ò<äT, ø£qTï ≈£L&Ü ø£+{Ï n<ä›+ ˝≤+{Ï |ü]ø£s¡y˚T.
Çø£ uÛÑ÷‘·uÛÑ$wü´‘·TÔ\T ***
m{≤¢ ñ+{≤sTT? ø£qTï <äèXÊ´ìï #·÷&É˝Ò<äT.
74. e÷{≤¢&˚~ H√πs nsTTHê ø£+{Ï <ë«sê #·÷ùdyê&ÉT <˚e⁄&ÉT.
yÓTT‘·Ô+ X¯Øs¡y˚T e÷{≤¢&çq≥Tº 79. ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À `
Á|ü|ü+#·+˝À @ ˇø£ÿì ùdº{ŸyÓT+{Ÿ nsTTHê <Ó’yêìøÏ $ø£è‹ |ü<ä+ <Ój·T´+.
n~ Ä ˇø£ÿì<˚ ø±<äT, n+‘˚>±ì <Ó’eeTT ` <Ój·TéTT
n~ Á|ü|ü+#·y˚T Ç∫Ãq ùdº{ŸyÓT+{Ÿ. n$ ¬s+&ÉT ø±<äT. ˇø£fÒ.
75. yÓTT<ä{Ï yÓ÷dü>±&ÉT ` <˚e⁄&ÉT. 80. ªH˚qT <˚e⁄DÏí ø±qTµ nì <˚e⁄&ÉT düŒwüº+>± miÏ– ñ+{≤&ÉT.
¬s+&Ée yÓ÷dü>±&ÉT ` >∑Ts¡Te⁄. n+<äTπø Äj·Tq <˚e⁄&Ó’Hê&ÉT.
yÓ÷düb˛j˚T~ ` Á|ü|ü+#·+.
81. düHê‘·q <Ûäs¡à+
76. <˚e⁄&ÉT ^dæq ∫Á‘· $∫Á‘· ∫Á‘·eTT Ç‘·s¡ @ eT‘êìø°
á Á|ü|ü+#·eTT. n~ e´‹πsøÏ ø±<äT.
77. <˚e⁄DÏí Á|ü‘·´ø£å+ #˚düTø√yê\qï ô|’>± düVü‰j·Tø±].
‘·\+|ü⁄qT e÷q+&ç. 82. ª<ë«s¡ã+<Ûä+µ nH˚~ yÓ\T|ü\ qT+&ç ˝ÀìøÏ,
Á|ü‘·´ø£å+>± ñqï<ä+‘ê <Ó’ey˚T. ˝À qT+&ç yÓ\T|ü\øÏ yÓ[¢e#˚Ã edü‹>±
nì ‘Ó\TdüTø√+&ç. eTq+ uÛ≤$kÕÔeTT.
78. ø£fi¯¢<ë›\T <äèXÊ´ìï #·÷&É˝Òe⁄ ìC≤ìøÏ ª˝À|ü\`ãj·T≥µ nì $wüeT+>±
ø£fi¯¢<ë›\ <ë«sê #·÷ùd~ ø£qTï. $uÛÑõ+#˚~ <ë«s¡+.
***
105 106
ª˝À|ü\ ` ãj·T≥µ nqï <Ó’«‘·uÛ≤eH˚ ã+<Ûä+. 87. Á|ü‹eT‘·+ jÓTTø£ÿ #·s¡eT \ø£å´+
n+<äTπø <ëìøÏ ª<ë«s¡ã+<Ûä+µ nì ù|s=∫Ã+~. eT‘êr‘· dæú‹ì Á|ükÕ~+#·&É+.
83. ôd’+{Ïdtº Ç‘·sêìï |ü]XÀ~ÛdüTÔqï≥Tº ø£qã&çHê 88. eTT+<äT ˙e⁄ X¯øÏÔ>± e÷s¡T≈£î+fÒ
n~ ‘·qqT ‘êqT |ü]XÀ~Û+#·&Éy˚T. ˙e⁄ ‘·|ü⁄Œ #Ó|æŒHê n~ ˇù|Œ ne⁄‘·T+~.
ôd’+{Ïdtº Áø=‘·Ô |ü]ø£sêìï Ä$wüÿ]+∫q≥Tº ø£qã&çHê ˝Ò≈£î+fÒ ˙e⁄ ˇ|ü⁄Œ #Ó|æŒHê n~ ‘·ù|Œ ne⁄‘·T+~.
n~ ‘·qqT ‘êqT Ä$wüÿ]+#·&Éy˚T. eTT+<äT ˙e⁄ X¯øÏÔ>± e÷s¡Tø√.
84. ∫Á‘·ø±s¡T&ÉT m˝≤ Ä&çùdÔ 89. ‘Ós¡ ˝Òì <äèX¯´+ ` Á|ü|ü+#·+.
n˝≤ Ä&ÉT‘·T+~ ∫Á‘·+. <äèX¯´+ ˝Òì ‘Ós¡ ` <Ó’e+.
•e⁄&ÉT m˝≤ Ä&çùdÔ
90. @ n\ jÓTTø£ÿ n&ÉT>∑T uÛ≤>±ì¬ø[¢Hê
n˝≤ Ä&ÉT‘·T+~ Á|ü|ü+#·+.
düeTTÁ<ä+ ≥#Y ne⁄‘·T+~.
85. dæìe÷ ‘Ós¡ MT<ä`
@ ªe´øÏÔ>∑‘·yÓTÆq H˚qTµ jÓTTø£ÿ eT÷˝≤ì¬ø[¢Hê
eTìwæì ‘êøÏHê ‘Ós¡ düŒπsÙ ñ+≥T+~.
ì|ü⁄ŒqT ‘êøÏHê ‘Ós¡düŒπsÙ ñ+≥T+~. <Ó’e+ ≥#Y ne⁄‘·T+~.
˙fi¯¢qT ‘êøÏHê ‘Ós¡düŒπsÙ ñ+≥T+~. 91. Á&Ódæ‡+>¥ cÕ|ü⁄¬ø[¢ @ Á&ÉdüT‡ ‘=&ç– #·÷∫Hê n~ \÷CŸ>±H√
f…{Æ Ÿ>±H√ ñ+≥÷ e∫Ã+~. m≥ºøπ \≈£î ˇø£ Á&Édt n‹øÏ+∫q≥T¢
n˝≤π> ˙e⁄ me]ì, <˚ìì düŒ]Ù+∫Hê, <ä]Ù+∫Hê
dü]b˛sTT+~. n+‘ê |üPs¡j Ô T˚ ´dü]øÏ >∑+≥ |ü{+ºÏ ~. Á|üøÿ£ qTqï
áX¯«s¡TDÏí düŒ]Ù+∫q, <ä]Ù+∫q
yêfi¢̄Hêïs¡T ` m≥º øπ \≈£î kÕ~Û+#êyé! nì. n<˚ Hê ø=\‘·\T
nqTuÛÑ÷‹ ø£\>∑&Éy˚T áX¯«sêqTuÛÑeeTT.
Hê≈£î ‘Ó*dæ ñ+fÒ á Ä\dü´+, áÁX¯e÷ ‘·|æŒ ñ+&˚$ ø£<ë!
86. <˚e⁄ìøÏ ‘êqT _ÛqïeTì #·÷#˚yêfi¯ó¢ >∑+≥ ‘·|üdüT‡ #˚dæ <˚e⁄DÏí Á|ü‘·´ø£å+ #˚dæ ø=qï+‘·
‘êqT ‘·\e&Éy˚T |üì nsTT´+<˚ nHêïs¡T. eT] Hê ø=\‘·\T ‘Ó*dæø=H˚ e÷s¡+Z
<Ó’e<ä÷wüD, <Ó’eì+<ä. @~?Hê~, Hê$ nì|æ+#˚ yê{Ïq˙ï rdæbÕπsùdÔ $T–*+<˚,
107 108
n<˚ Hê ø=\‘·. eT]+ø£ Ä\düýÓTø£ÿ&ç~? n~ @<Ó’Hê <ä÷s¡+>± ñqï Nø£fÒ eTq≈£î Äø±X¯+˝À
ì\u…≥Tºø√yê\+fÒ ø£wüº+ ø±˙, bÕs¡y˚ùd+<äTπø$T ø£wüº+? ª˙\+µ>± ø£qã&˚~.
92. ‘Ó*j·T+~ ‘Ó*dæ ªªb˛j·÷ø£µµ 96. yêVü≤Hêìï yê&ÉTø√e&ÜìøÏ Ç+<Ûäqy˚T >±ì
Äe\ $T–*+<˚$T{Ï? Ç+<ÛäHêìï Ks¡TÃ#˚j·T&Üìπø yêVü≤Hêìï yê&É+ ø£<ë!
‘Ó*j·T+<˚ ø£<ë! J$+#·&Üìπø ÄVü‰s¡+>±ì,
eT] ‘Ó*dæ+<˚$T{Ï? ÄVü‰sêìï Ks¡TÃ #˚j·T&Üìπø J$+#·≈£L&É<äT ø£<ë!
‘Ó*dæ ªªb˛‘·T+~µµ nH˚ ø£<ë! 97. ˇø£DÏí eT+∫yê&ÉT nHê\Hêï
93. Á|üeø£Ô\+‘ê ªy˚T\Tø√`y˚T\Tø√µµ nì ˇø£DÏí #Ó&É¶yê&ÉT nHê\Hêï
ìq~düTHÔ êïs¡T. Hê≈£î eTqkı|üŒ<äT.
eTq+ ªdüπs`düπsµ n+≥THêïy˚T>±ì ˝ÒùdÔ>±! jÓT+<äTø£+fÒ,
ìÁ<äH˚ u≤>± Çwüº|ü&ÉT‘·THêï+. Á|ü|ü+#·+ nH˚~ uÛÑ>∑e+‘·Tì Áø°&Üs¡+>∑+.
94. ns¡TD≤#·\y˚T s¡eTDT&ÉT. eT+∫ ` #Ó&ÉT\T
ns¡TD≤#·˝≤ìøÏ Ä<Ûës¡+>± ñqï uÛÑ÷$Tj˚T s¡eTDT&ÉT. ¬>\T|ü⁄ ` z≥eTT\T
uÛÑ÷$TøÏ Ä<Ûës¡+>± ñqï Äø±X¯y˚T s¡eTDT&ÉT. C≤„q ` nC≤„qeTT\T
Äø±XÊìøÏ neø±X¯+>± ñqï ∫<ëø±X¯y˚T s¡eTDT&ÉT. n˙ï uÛÑ>∑e+‘·Tì kı‘·TÔ˝Ò.
ªªH˚H˚µµ ∫<ëø±X¯eTT. 98. mìï Á|üj·T‘êï\T #˚ôd’Hê Ä‘·àqT bı+<ä*‡+<˚.
ªªH˚H˚µµ s¡eTDT&ÉT. ø±˙ <ëìì bı+~Hê bı+~q≥T¢ ø±<äT.
95. Nø£{Ï eTq≈£î <ä>∑Zs¡>± ñ+fÒ n~ sêÁ‹. jÓT+<äTø£+fÒ ªªn~µµ eTT+<˚ ªªñqï~µµ ø±ã{Ïº.
Nø£{Ï eTq≈£î <ä÷s¡+>± ñ+fÒ n~ |ü>∑\T.
109 110
99. Á|ü•ï+#˚yê&˚ Á|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+. ªme&ç Á|ü|ü+#·+˝À yê&ÉTHêï&ÉT
100. ì»+>± C≤„H˚ nsTT‘˚ ñ|ü<˚•+#·&ÉT. me&ç Á|ü|ü+#êìøÏ yê&˚ πø+Á<ä _+<äTe⁄µ
ì»+>± C≤„qy˚T nsTT‘˚ ñ|ü<˚•+#·˝Ò&ÉT. nì ‘Ó*ùdÔ n<˚ XÊ+‹ ø±s¡ø£+.
C≤„H√|ü<˚X¯+ n+fÒ C≤„Hêìï ñ|ü<˚•+#·&É+ nì ø±<äT. 103. HêeTs¡÷|üeTT\T ø£*–q dæú‹˝À ˙e⁄+fÒ
C≤„HêìøÏ ñ|ü<˚•+#·&É+ nì ns¡ú+. HêeT s¡÷|üeTT\T ˝Òì áX¯«s¡Tì yêøÏ≥
nqTÁ>∑Vü‰ì¬ø’ ˙e⁄ y˚∫ ñ+&Ü*.
ªu≤>± Á|üø±•+#·Tµ nì dü÷s¡T´&çøÏ ñ|ü<˚•+#·&É+
m+‘· nC≤„qyÓ÷ HêeT s¡÷|üeTT\T ˝Òì dæú‹˝À ˙e⁄+fÒ
C≤„HêìøÏ ñ|ü<˚•+#·&É+ ≈£L&Ü n+‘˚ nC≤„q+. HêeT s¡÷|üeTT\T ø£*–q áX¯«s¡T&ÉT ˙yêøÏ≥
˙ nqTÁ>∑Vü‰ì¬ø’ y˚∫ ñ+{≤&ÉT.
101. ªñ+&˚~ ˇø£ÿ&˚µ nHêïø£
yê&ÉT mø£ÿDTí+∫ mø£ÿ&É≈£î 104. Á|ü|ü+#·+˝À ñqïyê]øÏ Á|ü|ü+#·eTT ø£ì|ædüTÔqï~ n+fÒ
sê>∑\&ÉT? b˛>∑\&ÉT? #·÷#˚yê&ÉT Á|ü|ü+#·+˝À ˝ÒH˚ ˝Ò&ÉT nì ns¡ú+.
ø£<ä\{≤ìøÏ ‘êqT ø±ø£ eTs=ø£ #√≥TøÏ #· ÷ #˚ y ê&É T ñHêï&É T n+fÒ n|ü ⁄ Œ&É T Á|ü | ü + #· + >±˙,
neø±X¯+ mø£ÿ&ç~? Á|ü|ü+#·+˝À ñqïyês¡T>±˙ ˝ÒH˚ ˝Òs¡T nì ns¡ú+.
ˇø£] #˚‘· bı+<äã&É{≤ìøÏ ‘êqT ø±ø£ 105. ñqï~ ˙e⁄ nsTT‘˚

eTs=ø£]øÏ ñìøÏ mø£ÿ&ç~? <Ó’eeTT ñqï≥T¢qï~ ne⁄‘·T+~.
Ä ªˇø£ÿ&ÉTµ ‘êHÓ’‘˚ ‘·|üŒ ñqï≥T¢qï~ ˙e⁄ nsTT‘˚

‘·q≈£î eTs¡D uÛÑj·T+ ‘=\π> Á|üdüπøÔ ˝Ò<äT. <Ó’e+ ñqï~ ne⁄‘·T+~.
102. ªn+<äs¡+ ˇø£ Á|ü|ü+#·+˝À ñHêï+µ u≤Vü≤´+>± ˙e⁄+fÒ

nì nqTø√e&Éy˚T nìï |òüTs¡¸D\≈£î eT÷\+. <Ó’e+ n+‘·s¡+>∑+>± ñ+≥T+~.
111 112
n+‘·s¡+>∑+>± ˙e⁄+fÒ Äq+<ä+ ø£*π>~ πøe\+ }s¡>±j·T e\¢ e÷Á‘·y˚T ø±<äT,
<Ó’e+ u≤Vü≤´+>± ñ+≥T+~. nqï+ e\¢ ≈£L&Ü nH˚~ Á>∑Væ≤+#ê*.
$ì|æ+#˚yê&ÉT ˙yÓ’‘˚ uÀ<Ûä≈£î\T πøe\+ }s¡>±j·T >=|üŒ‘·HêH˚ï
$H˚~ <Ó’e+ ne⁄‘·T+~. uÀ~ÛdüTÔHêïs¡T.
$H˚yê&ÉT ˙yÓ’‘˚ ì»+>± n<˚ >=|üŒ nsTT‘˚
$ì|æ+#˚~ <Ó’e+ ne⁄‘·T+~. n<˚ Äq+<ä+ nsTT‘˚
106. uÛ≤s¡‘· Á>∑+<∏ëìï ˙e⁄ ‘Ó]ùdÔH˚ }s¡>±j·TH˚ uÛÀ+ #˚dü÷Ô nHêïìï q+Eø√yê*.
ø£<∏ä˝À ø£<ä*ø£ ø£~˝Ò~. n˝≤ mes¡÷ #˚j·T&É+ ˝Ò<äT ø£<ë!
˙e⁄ Á>∑+<∏ëìï eT÷dæ y˚ùdÔ ***
n+‘ê ôd’˝…+{Ÿ nsTTb˛sTT <Ó’e+ Á|ü|ü+#êìï q+E≈£î+{À+~.
˙y=ø£ÿ&çy˚ X‚wækÕÔe⁄. Á|ü|ü+#·+ <Ó’yêìï q+E≈£î+{À+~.
˙e⁄ n+^ø£]ùdÔH˚ Á|ü|ü+#·+ ñ+&˚~. 108. Ä~ø±\+ qT+∫ (nq>± ø°ås¡dü+Á<ä+˝À Vü‰˝≤Vü≤\+,
˙e⁄ e<ä›qT≈£î+fÒ ˙‘√ düVü≤ düø£\ Á|ü|ü+#·+ neTè‘·+ |ü⁄{Ïºq|üŒ{Ï qT+∫) ªdüTK <äT'U≤\Tµ nH˚ yê´~Û
uÛÑdüà+ (\j·T+) nsTTb˛sTT ãVüQs¡÷bÕ\‘√ á˝Àø±ìï |ü{Ïº |”&çk˛Ô+~.
ª˙e⁄µ ˇø£ÿ&çy˚ X‚wækÕÔe⁄. ô|’>± n$ (düTK<äT'U≤\T)
107. Á|ü|ü+#êìï uÛÀ+#˚dü÷Ô ˇø£]øÏ u§‹Ô>± ˝Òø£b˛e&É+
<Ó’yêìï }s¡>±j·T˝≤ q+E≈£î+≥THêï+. Ç+ø=ø£]øÏ ø=~›>± ñ+&É&É+
Ç<˚ dü]. eTs=ø£]øÏ m≈£îÿe⁄>± ñ+&É&É+
***
nH˚~ ˝Ò≈£î+&Ü n+<ä]ø° düeT+>±
|ü+#·ã&ç ñqï~.
113 114
Ç~ Á|üø£è‹ ìj·TeT+. (eTVü≤˙j·TT\≈£î u≤>± ‘Ó\TdüT, düTKyÓTÆHê
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ` <äT'KyÓTÆHê ãs¡Te⁄ ˇø£ÿfÒ nì)
Vü‰˝≤Vü≤˝≤ìï ‘·q ø£+sƒ¡+˝À <ë#·T≈£îqï≥T¢Hêï ìC≤ìøÏ eTVü≤˙j·TT˝Ò ø±<äT kÕe÷qT´\T ≈£L&Ü n˝≤ ˇø£]
neTè‘êìï <˚e‘·\≈£î e÷Á‘·y˚T |ü+∫q≥T¢Hêï u≤<Ûä*ï eTs=ø£s¡T rdüT≈£îì nqTuÛÑ$+#˚ M\T+~.
Ä ¬s+&É÷ Çs¡TesêZ\≈£î düeT+>± |ü+#·ã&ç+~.
eTq ô|<ä›yêfi¯ó¢ ø=+<äs¡T n+≥T+{≤s¡T ø£<ë!
@<√ ˇø£ s¡÷|ü+˝À Hê Äj·TTdüT‡ ≈£L&Ü b˛düT≈£îì Áã‘·T≈£î
n|ü⁄Œ&É÷, Ç|ü⁄Œ&É÷ Hêj·THê! nì. n~ ì»+.
<˚e‘·\T, sêø£ådüT\T ñ+&ÉH˚ ñHêïs¡T. ˙e⁄ e÷≥ es¡Tdü≈£î nHêïdüπs n~
@<√ ˇø£ s¡÷|ü+˝À eTs=ø£]øÏ Á{≤Hé‡|òüsY (ã~©) nsTTb˛‘·T+~.
n|ü⁄Œ&É÷, Ç|ü⁄Œ&É÷ ***
düTK<äT'U≤\T ñ+&ÉH˚ ñHêïsTT. ø±ã{Ïº düTKyÓTÆHê <äT'KyÓTÆHê ndü‡\T
***
me«]ø° ˝Ò≈£î+&Ü ìyê]+#·˝Ò+.
H˚qT #Ó|üŒ<ä\#·T≈£îqï $wüj·T+ @eT+fÒ, ø£s¡÷Œs¡+ >±*øÏ Ä$¬s’b˛sTTq≥T¢>±
düTK<äT'U≤\H˚$ n+<ä]ø° düeT+>± ø£s¡à\H˚$ mes¡÷ nqTuÛÑ$+#·≈£î+&Ü >±*˝À ø£*dæb˛e⁄.
|ü+#·ã&ç ñqï|üŒ{Ïø°, ˇø£] u≤<ÛäqT ˇø£s¡T ø±ø£b˛‘˚ eTs=ø£¬s’Hê yê{Ïì nqTuÛÑ$+∫ rsê*.
eTs=ø£s¡T rdüT≈£îì nqTuÛÑ$+#˚ yÓdüT\u≤≥T ≈£L&Ü
Á|üø£è‹˝À düVü≤»+>± ñ+~ nH˚<˚. ªdüeTdü´µ nH˚~ >±* ‘·≈£îÿyÓ’ ñqï s¡ã“sY u≤˝Ÿ ˝≤+{Ï~. ˇø£
#√≥ ñqï kı≥ºqT dü]#˚ùdÔ eTs√ #√≥ kı≥º @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
eTVü≤˙j·TT\T nqã&˚yês¡T ø=+<äs¡T n˝≤
uÛÑ≈£îÔ\ u≤<Ûä*ï ‘êeTT d”«ø£]+∫ yê]øÏ ªdüeTdü´µ nH˚~ dü<ë s¡÷bÕ+‘·s+¡ #Ó+<äT‘·÷ ˇø£#√≥T qT+&ç
düTK XÊ+‘·T\qT Á|ükÕ~+∫q≥T¢ #·]Á‘· ñqï~. eTs=ø£ #√≥TøÏ n˝≤ Á|üj·÷DÏdü÷Ô ñ+≥T+~.
***
115 116
á »qà˝À nqTuÛÑ$+#ê*‡q ø£s¡àqT |üP]Ô>± á »qà˝ÀH˚ nq>± ˙e⁄ ª˝Òìyê&çµ$ ø±yê*.
nqTuÛ$Ñ +#·≈î£ +&Ü sêuÀe⁄ »qà˝À¢ ø=~› ø=~›>± nqTuÛ$Ñ +#˚ n|ü⁄Œ&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ªñqïyê&ÉTµ ne⁄‘ê&ÉT.
yÓdüT\Tu≤≥T ≈£L&Ü Á|üø£è‹˝À düVü≤»+>± ñqï~. Çø£ düeTdü´ me]øÏ?
n+fÒ, n|üqT yêsTT<ë |ü<ä›‘·T˝À¢ r]Ãq≥T¢. ñqïyê&çø±?
*** ˝Òìyê&çø±?
eTq+ Ç+‘·ø±\+ uÛ≤yêr‘·yÓTÆq |üs¡‘·‘êÔ«ìï >∑T]+∫
$#ês¡D #˚d÷ü Ô Ç|ü⁄Œ&ÉT á ª»qà\T`ø£sà¡ \Tµ n+≥THêïπs$T? ô|<ä› ô|<ä› ÄÁX¯e÷\T, eTsƒê\T nH˚$
nì Ä+<√fi¯q |ü&Ée<äT›. $#ês¡D e÷s¡Z+˝À Ç<=ø£ ø√D+
n+‘˚. ô|y’ò é kÕºsY ôVA≥˝Ÿ˝À <=]πø uÛÀ»q+ ˝≤+{Ï$.
eTq+ >∑‘+· ˝À z e÷≥ #Ó|⁄ü Œ≈£îHêï+ ø£<ë! ª‘êH˚ z nã<ä+› µ eTq ªs¡eTD dü‘·‡+>∑+µ nH˚~
nì ‘Ó*ùd es¡≈£î @B nã<ä›+ ø±<äT nì.
s√&ÉT¶ Á|üøÿ£ q ã+&ç MT<ä ny˚Tà uÛÀ»q+ ˝≤+{Ï~.
ø±ã{Ïº ˙e⁄ nã<ä›e÷? ì»e÷? nH˚~ eTT+<äT ‘˚\TÃø√.
˙e⁄ nã<ä›y˚T nsTT‘˚
uÛÀ»q+ mø£ÿ&É #˚dæHê
n+‘ê nã<ä›y˚T. Äø£* rs¡≥+ nH˚~ Á|ü<Ûëq+.
˙e⁄ ì»+ nsTT‘˚ ‘·‘·Ô«+ mø£ÿ&É <=]øÏHê
n+‘ê ì»y˚T.
C≤„q+ ø£\>∑&É+ nH˚~ Á|ü<Ûëq+.
kÕsê+X¯+ @eT+fÒ `
ªø£s¡à\T ` »qà\Tµ nã<ä›+ ø±yê\+fÒ ` dü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+.
˙e⁄ nã<ä›+ ø±yê*.
117 98
C≤„q Á|üdü÷Hê\T ` 28
<Ûqä \øÏàå ì #˚õøÏÿ+#·Tø√yê\ì ø=+<äsT¡ ÄyÓT yÓqTø£ 1. eTq yÓ’|ü⁄ eTq+ #·÷düT≈£î+fÒ
|ü]¬>&ÉT‘·THêïs¡T. eTqy˚T n>∑T|ü&É‘ê+.
•e⁄&ÉT ‘·qyÓ’|ü⁄ ‘êqT #·÷düT≈£î+fÒ
Ç+ø± dü+bÕ~+#·T, Ç+ø± dü+bÕ~+#·T nì bÕs¡«‹ n>∑T|ü&ÉT‘·T+~.
eT] ø=+‘· eT+~ì \ø°åà<˚$ ‘·s¡TeTT‘√+~. bÕs¡«‹ ‘·qyÓ’|ü⁄ ‘êqT #·÷düT≈£î+fÒ
•e⁄&ÉT n>∑T|ü&É‘ê&ÉT.
yÓidæ n+<äs¡÷ |ü]¬>&ÉT‘·÷ Äj·÷dü|ü&ÉT‘·Tqï 2. •e⁄&ÉT ‘·q >∑T]+∫ ‘êqT #Ó|ü⁄Œ≈£îqï e÷≥˝Ò
yêπs. ª<˚M uÛ≤>∑e‘·+µ nsTT´+~.
bÕs¡«‹ ‘·q >∑T]+∫ ‘êqT #Ó|ü⁄Œ≈£îqï e÷≥˝Ò
<ä÷s¡+>± ô|<ä›eTà (CÒćÕ˜<˚$) ì\ã&ç ñ+~. ª•e |ü⁄sêD+µ nsTT´+~.
ÄyÓT yÓ’|ü⁄ #·÷ùdyê&ÉT ˇø£ÿ&É÷ ˝Ò&ÉT. ø±s¡Dy˚TeT+fÒ `
Äj·Tq eTqdüT Ä$&É.
eTq+ (eTTeTT≈£åîe⁄\+) ÄyÓTqT |ü≥Tº≈£î+fÒ dü]. Ä$&É eTqdüT Äj·Tq ø±ã{Ïº.
eT] ªeTqdüT˝À e÷≥µ #ÓbÕŒ\+fÒ
eTq |üì nsTTb˛‘·T+~. n˝≤H˚ ñ+≥T+~ eéVü‰s¡+.
` dü<äTZs¡T Hê>∑uÛÑ÷wüD+ 3. ªÁd”Ô\≈£î düe÷qVü≤≈£îÿµ nH˚ ø±HÓ‡|tº
Hêj·TT&ÉTù|≥. ìC≤ìøÏ •e⁄ì<˚.
119 120
‘·q˝À, ‘·qTe⁄˝À dü>∑uÛ≤>∑+ Ç∫Ã bÕs¡e÷]∆ø£+>± `
ns¡∆HêØX¯«s¡T&Éj·÷´&ÉT. #Óù|Œyê&ÉT ÁXÀ‘·.
4. |ü>∑\T ˝Òì sêÁ‹ ` bÕs¡«‹. $H˚yê&ÉT eø£Ô.
sêÁ‹ ˝Òì |ü>∑\T ` •e⁄&ÉT.
8. Hê nC≤„qeT÷ Hê~ ø±<äT.
5. sê»<Ûëì¬ø[¢q Á|ü‹ ˇø£ÿ&ÉT sêEqT #·÷dæq{≤º? Hê C≤„qeT÷ Hê~ ø±<äT.
ø±<äT ø£<ë!
Hê ã+<ÛäeT÷ Hê~ ø±<äT.
ø√≥˝ÀìøÏ yÓfi¯¢>∑*–‘˚H˚ sêEqT #·÷&É>∑\&ÉT. Hê yÓ÷ø£åeT÷ Hê~ ø±<äT.
X¯àXÊHêì¬ø[¢q Á|ü‹ ˇø£ÿ&ÉT •e⁄DÏí <ä]Ù+∫q{≤º? H˚qT nH˚~ H˚qT ø±<äT.
ø±H˚ ø±<äT. Hê~ nH˚~ Hê~ ø±<äT.
ª‘·qTe⁄qTµ y=~*qyê&ÉT sê»<ÛëìøÏ yÓ[¢qyê&ÉT e÷Á‘·y˚T. 9. @<Ó’Hê düπs `
ª‘· q qTµ y=~*qyê&É T e÷Á‘· y ˚ T ø√≥˝Àì sêEqT ˙≈£î |ü]#·j·T+ ø±q+‘· ei≈£î
#·÷dæqyê&ÉT. n~ <Ó’e+>±H˚ ñ+≥T+~.
6. Çø£ÿ&É ` ˙≈£î |ü]#·j·T+ nsTTq ø£åD+
sê»´+˝À sê»<Ûëì ñ+≥T+~. n~ Á|ü|ü+#·+>± ◊b˛‘·T+~.
nø£ÿ&É ` <Ó’e+ Á|ü|ü+#·+>± e÷πs Áø£eTy˚T J$‘·+.
sê»<Ûëì˝À sê»´+ ñ+≥T+~. Á|ü|ü+#·+ <Ó’e+>± e÷πs Áø£eTy˚T Ä<Ûë´‹àø£+.
7. ◊Væ≤ø£+>± ` 10. Çø£ÿ&É `
#Óù|Œyê&ÉT eø£Ô. Á|üuÛÑTe⁄ Á|üuÛÑTy˚.
$H˚yê&ÉT ÁXÀ‘·. j·÷#·≈£î&ÉT j·÷#·≈£î&˚.
121 122
nø£ÿ&É ` 15. ø£qã&˚~ ` bÕs¡«‹.
Á|üuÛÑTe⁄ j·÷#·≈£î&ÉT. ø£qã&Éì~ ` •e⁄&ÉT.
j·÷#·≈£î&ÉT Á|üuÛÑTe⁄.
•e⁄&ÉT kÕøå±‘·ÿ]+∫Hê düπs bÕs¡«‹j˚T.
11. kÕø±s¡T&ÉT ø£H˚ Á|ü|ü+#·+ ` dü«|üï+.
16. <˚e⁄ì düèwæº˝À ¬ø˝≤¢ n<äT“¤‘·yÓTÆq~ ` e÷qe⁄&ÉT.
ìsêø±s¡T&ÉT ø£H˚ Á|ü|ü+#·+ ` C≤Á>∑‘·TÔ.
e÷qe⁄ì düèwæº˝À ¬ø˝≤¢ n<äT“¤‘·yÓTÆq~ ` <˚e⁄&ÉT.
Ä ìsêø±s¡T&ÉT ø£H˚ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚
17. ì»yÓTÆq uÛÑøÏÔ˝À, C≤„q+˝À
á dü«bÕïìï ø£H˚ kÕø±s¡T&ÉT ≈£L&Ü ñ+&˚~.
@ ªª#·s¡´µµ ñ+&É<äT.
12. MT≥s¡T ã<ä›qT Ä ã<ä›‘√H˚ ø=*#˚ Á|üj·T‘·ï+ ˝≤+{Ï<˚,
18. ì»yÓTÆq y˚<ë+‹øÏ
<˚e⁄DÏí ‘êqT bı+<ë\H˚ Á|üj·T‘·ï+ ≈£L&Ü.
dü+kÕs¡+ ≈£L&Ü dü‘·‡+>∑y˚T.
¬s+&É÷ ndü+uÛÑe+ nqï<˚ kÕsê+X¯+.
19. n~«rj·TyÓTqÆ dæ‹ú øÏ #˚sT¡ ≈£îqï C≤„ìøÏ ø±eT Áø√<∏ä ˝ÀuÛÑ yÓ÷Vü≤
13. »qà≈£î ø±s¡D+ ø£s¡à n+{≤s¡T.
eT<ä e÷‘·‡s¡éTT ˝≤+{Ï #Ó&ÉT \ø£åD≤\T e÷Á‘·y˚T ø±<äT,
‘=* »qà≈£î ø±s¡Dy˚T~? n+fÒ C≤* <äj·T ø£s¡TD Áù|eT nqTÁ>∑Vü≤+ ùde ˝≤+{Ï eT+∫
düe÷<Ûëq+ ˝Ò<äT. \ø£åD≤\T ≈£L&Ü ñ+&Ée⁄. m+<äTø£+fÒ ndü\ø£ÿ&É eTqùd
»qà`ø£s¡à\≈£î ø±s¡D ø£s¡Ô áX¯«s¡T&˚. ñ+&É<äT.
Ä eTVü‰ìj·T+‘· jÓTTø£ÿ ùd«#êÃ¤ dü+ø£\Œ ô|’ \ø£Då ≤\qT Á|üø{£ +Ï #·{≤ìøÏ Ä eTVü≤˙j·TTìøÏ nq´+ @MT
yÓ’uÛÑey˚T á eTVü‰düèwæº. ñ+&É<äT. n≥¢ì »&ÉT&É÷ ø±<äT. yêì dü«s¡÷|ü dæú‹ì Ç≥¢ì,
14. me&çøÏ <˚e⁄&ÉT nedüs¡+ ˝Ò<√ n≥¢ì ìs¡ísTT+#·&É+ me]‘·s¡eT÷ ø±<äT.
yê&˚ ì»+>± <˚e⁄&ÉT. n‘·&ÉT πøe\T&ÉT n+‘˚.
123 124
20. Á|ü‹ sêsT÷ •e⁄&˚. 23. Nø£{ÏøÏ |üPs¡« s¡÷|ü+ ` yÓ\T>∑T.
ø±˙ •e⁄&ÉT sêsTT ø±<äT. yÓ\T>∑TøÏ |üPs¡« s¡÷|ü+ ` Nø£{Ï.
21. uÛÑ÷$T ˝À|ü\ <=]πø$ \+¬ø _+<Ó\T. nC≤„HêìøÏ |üPs¡«s¡÷|ü+ ` C≤„q+.
uÛÑ÷$T ô|’q ‹]π>$ (JesêX¯ó\T) ≈£L&Ü \+¬ø _+<Ó˝Ò. C≤„HêìøÏ |üPs¡« s¡÷|ü+ ` nC≤„q+.
‘˚&Ü @eT+fÒ ` 24. ø£èwüßí&ÉT |ü*øÏ+~ uÛÑ>∑eBZ‘· nsTT´+~.
uÛÑ>∑eBZ‘· |ü*øÏ me&É÷ ø£èwüßí&ÉT ø±˝Ò<äT.
uÛÑ÷$T ˝À|ü\ <=]πø _+<Ó\≈£î \+¬ø\T ø£ì|ækÕÔsTT.
uÛÑ÷$Tô|’ ‹]π> _+<Ó\≈£î \+¬ø\T ø£qã&Ée⁄. 25. ‘êqT |ü⁄{Ïºq|ü⁄Œ&ÉT `
uÛÑ÷$T ˝À|ü\ \+¬ø <=]øÏ‘˚ ì~Û <=]øÏqfÒº. ≈£î≥T+ã+˝À n+<ä]ø£+fÒ ∫H√ï&ÉT ‘êH˚.
uÛÑ÷$T ô|’q \+¬ø <=]øÏ‘˚ Ä‘·à <=]øÏqfÒº. ej·TdüT MT]q|ü⁄Œ&ÉT `
22. ª|üs¡eT #Ó‘·Ôµ nì ˙e⁄ <˚ìqsTT‘˚ n+≥THêïy√ ≈£î≥T+ã+˝À n+<ä]ø£+fÒ ô|<√›&ÉT ‘êH˚.
y˚T*$T yÓTTø£ÿ\T yÓTT\e{≤ìøÏ, m<ä>∑&ÜìøÏ Ç+‘·ø° ‘êqT ∫H√ï&Ü? ô|<√›&Ü?
n<˚ Ä<Ûës¡+ ne⁄‘√+~. nì ‘˚\TÃø√e&ÜìøÏ ‘êqT |ü&˚ |òüTs¡¸DÒ
ªnC≤„q+µ nì ˙e⁄ <˚ìqsTT‘˚ n+≥THêïy√ J$‘·+ nsTT´+~.
ìC≤ìøÏ n~ ≈£L&Ü z ms¡Ty˚. Ç+‘·ø° ‘êqT Je⁄&Ü? <˚e⁄&Ü?
C≤„qT\H˚ eTVü‰ eèøå±\T yÓTT\e{≤ìøÏ, m<ä>∑{≤ìøÏ nì ‘˚\TÃø√e&ÜìøÏ ‘êqT |ü&˚ |òüTs¡¸DÒ
n<˚ Ä<Ûës¡+ ne⁄‘√+~. Ä<Ûë´‹àø£+ nsTT´+~.
#Ó‘·Ô ˝Òø£ #Ó≥Tº ˝Ò<äT. 26. dü<ë ‘·q≈£î ‘êqT ns¡∆+ ø±ìyê&ÉT ˇø£ÿ&˚.
nC≤„qeTT ˝Òø£ C≤„qeTT ˝Ò<äT. n‘·&˚ <˚e⁄&ÉT.
125 126
$T>∑‘ê yês¡+‘ê ø±k˛Ô ≈£Lk˛Ô ‘·eT≈£î ‘êeTT <˚e⁄ì düìï~Û eTq˝À qT+&ÉT≥≈£î
ns¡∆yÓTÆq≥Tº ñqïyês¡T. ø±s¡DeTT ` uÛÑøÏÔ.
yêπs Je⁄\T. 32. ˇø£ nã<ä›+˝Àì ì»y˚T <˚e⁄&ÉT.
27. á y˚<ë+‘·+ e\¢ eTTK´ Á|üjÓ÷»q+ ˇø£ ì»+˝Àì nã<ä›y˚T Je⁄&ÉT.
@eT+fÒ ` 33. ˇø£ÿ Je⁄ì eTqdüT‡ mìï kÕ<Ûäq\T #˚dæqqT dü‘·éTT
ñqï<Ó˝≤¢ ñqï≥T¢qï~>± e÷s¡T≈£î+≥T+~. HÓsT¡ >∑˝<Ò Tä . Je »>∑BX¯«s¡T\ s¡÷|üyTÓ Æ ñqï eTqdüT @ kÕ<Ûqä
28. ªH˚qT u≤ãTµ nqï <ë+{À¢ CÒj·T≈£îqïqT πøe\ dü‘·ýÓTÆ ñ+&É>∑\<äT.
ªH˚qTµ nH˚~ _+ã+. 34. ñ|üyêdæ ÄVü‰s¡eTTqT ‹q&ÉT.
ªu≤ãTµ nH˚~ Á|ü‹_+ã+. Äø£*ì ‹+{≤&ÉT.
29. ‘·qqT ø±q≈£îqï ‘·qTe⁄ ‘êHÓ’ j·TT+&ÉT. C≤>∑s¡D #˚j·TTyê&ÉT ìÁ<ä˝À qT+&ç y˚T\Tø=q&ÉT.
‘·qqT >±+#ÓH˚ì ‘·qTe⁄ >±<äT. yÓT\≈£îe qT+&ç y˚T\Tø=+{≤&ÉT.
30. Á|ü|ü+#·eTT ñqï Äø±X¯eTT ` sê<Ûä. 35. ªu≤ãTµ˝À eTT>∑TZs¡T u≤ãT\T ñHêïs¡T.
Á|ü|ü+#·eTT ˝Òì Äø±X¯eTT ` ø£èwüßí&ÉT. 1. u≤ãT ≈£î ndü\T mqï&É÷ m|ü⁄Œ&É÷ |ü]#·j·T+ ˝Òìyê&ÉT
H˚qT Hê~ nH˚ H˚qT nVü≤+ø±s¡y˚T ` sê<Ûä. yÓTT<ä{Ïyê&ÉT.
H˚qT Hê~ ¬s+&É÷ ˝Òì nVü≤+dü«s¡÷|üy˚T ` ø£èwüßí&ÉT. 2. ¬s+&Ée u≤ãT ‘·q≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]#·j·T+ ñqïyê&ÉT.
C≤Á>∑‘Y dü«|üï düTwüß|ü⁄Ô\H˚ ø£\>∑H˚ H˚qT ` sê<Ûä 3. ˝Àø±ìøÏ |ü]#·j·T+ ñqïyê&ÉT eT÷&Ée yê&ÉT.
n$ ˝Òì H˚H˚ ` ø£èwüßí&ÉT. yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï u≤ãT s¬ +&Ée yêìì, eT÷&Ée yêìì ms¡T>∑&TÉ .
31. <˚e⁄ì düìï~Û˝À eTqeTT+&É<ä\#·T≥≈£î ¬s+&Ée u≤ãT yÓTT<ä{Ï yêìì, eT÷&Ée yêìì ms¡T>∑&ÉT.
ø±s¡DeT uÛÑj·TeTT. eT÷&Éeyê&ÉT ‘·øÏÿq Ç<ä›]ì ms¡T>∑&ÉT.
127 128
M] eTT>∑TZ]˙ ms¡T>∑Tyê&ÉT mes√ ˇø£s¡T, @<√ ˇø£{Ï nsTT ñqï~ ˇπø ˇø£ Äø£s¡¸D.
ñqïyê&ÉT. n‘·ì e\qH˚ á eTT>∑TZs¡÷ ˇø£ÿ¬s’Hês¡T. á ñqï<˚ <Ó’eeTT.
36. ˇø£&ÉT ˝Àø±ìï e~*‘˚ n~ ã+<ÛäeTT. Ç~ H˚H.˚
ˇø£ìì ˝Àø£+ e~*‘˚ n~ yÓ÷ø£åeTT. H˚H˚ á ñqï~.
37. neTà ` Hêqï á ¬s+&ÉT |ü<ë\≈£î $T+∫q ñqï~ ˇπø ˇø£ Äq+<ä+.
<Ó’e k˛ÔÁ‘·y˚T ˝Ò<äT. á ñqï<˚ <Ó’eeTT.
ny˚ >=|üŒ eT+Á‘ê\T uÛÑ>∑e+‘·TDÏí bı+<ä{≤ìøÏ. Ç~ H˚H.˚
38. Äø±X¯+ nH˚~ eTãT“\≈£î neø±X¯+ e÷Á‘·y˚T. H˚H˚ á ñqï~.
ø£s¡Ô ø±<äT. ñqï~ ˇπø ˇø£ ◊X¯«s¡éTT.
<Ó’e+ nH˚~ Á|ü|ü+#êìøÏ neø±X¯+ e÷Á‘·y˚T. á ñqï<˚ <Ó’eeTT.
ø£s¡Ô ø±<äT. Ç~ H˚H.˚
H˚H˚ á ñqï~.
39. ñqï~ ˇπø ˇø£ dü‘·éTT.
á ñqï<˚ <Ó’eeTT. ñqï~ @¬ø’ø£ dü‘·éTT.
Ç~ H˚H.˚ @¬ø’ø£ X¯øÏÔ.
H˚H˚ á ñqï~. @¬ø’ø£ Äø£s¡¸D.
@¬ø’ø£ Äq+<äeTT.
ñqï~ ˇπø ˇø£ X¯øÏÔ.
@¬ø’ø£ ◊X¯«s¡éTT.
á ñqï<˚ <Ó’eeTT.
á ñqï<˚ <Ó’eeTT.
Ç~ H˚H.˚
H˚H˚ á ñqï~.
H˚H˚ á ñqï~.
129 130
40. ‘·*¢>±, ‘·+Á&ç>±, uÛ≤s¡´>±, uÛÑs¡Ô>± _&É¶>±, ùdïVæ≤‘·Tì>±, m≥Te+{Ï dü+X¯j·TeT÷ ˝Ò<äT. <ëìπø e÷j·T, Á|üø£è‹,
˙e⁄>±, ˙|ü]düsê\T>± ñ+&˚~ uÛÑ>∑e+‘·T&˚. eTq+ yêfi¯¢≈£î nVü≤+ø±s¡eTT e¬>’sê ù|s¡T¢.
˝Ò<ë yê{ÏøÏ @<√ ˇø£ ù|s¡T ô|fÒºdüTÔHêï+. 43. ªH˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äTµ nì m]–‘˚ n~ @ ñbÕj·TeTT #˚‘·HÓ’Hê
Bìe\¢ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT n‘·´+‘· <ä>∑Zs¡ nsTTq|üŒ{Ïø° n‘·´+‘· düπs #ê\T nHêïs¡T eTVü≤˙j·TT\T.
<ä÷s¡+ nsTTb˛j·÷&ÉT. Ä dæú‹ m{Ïº~?
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT n>∑T|ü&Éø£ ø±<äT, Je⁄ìøÏ ø£sà¡ #˚jT· ø£ ñ+&É≥+ ndü+uÛeÑ +. Ç#êÃ¤ |üPs¡«ø£+>±
eTq+ #·÷&Éø£. >±ì, nì#êÃ¤|üPs¡«ø£+>± >±ì ø£s¡à #˚j·Tø£ ‘·|üŒ<äT. n|ü⁄&ÉT
41. ÇVü≤ |üsê\˝À H˚qT ø£s¡ÔqT ø±qì m˝≤ nqTø√e&É+? ø£s¡à n+≥÷
»]–q≥T¢qï »]–q|ü⁄&ÉT H˚qT ø£s¡ÔqT nHêï ø£πsÔ, H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT nHêï
»s¡T>∑T‘·Tqï≥T¢qï ø£πsÔ ne⁄‘ê&ÉT. eT] ô|<ä›\T m+<äTø£˝≤ #ÓbÕŒs¡T?
»s¡T>∑qTqï≥T¢qï áX¯«s¡T&ÉT ≈£L&Ü H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT nì n+{≤&ÉT.
düø£\eT÷ düø£\eTTq≈£î ø£s¡Ô |üs¡y˚TX¯«s¡T&˚ nì ô|<ä›\ e÷≥.
Hê˝ÀH˚
nq>± ªH˚qTµ˝ÀH˚ ˇø£ ø£s¡àqT #˚j·Te\dæq nedüs¡+, neø±X¯+ ñqï≥¢sTT‘˚
»]–q≥T¢qï~. Ä ø£s¡àqT #˚dæqyê&ÉT #˚dæqyê&˚ ne⁄‘·THêï&ÉT. n‘·&ÉT m˝≤
»s¡T>∑T‘·Tqï≥T¢qï~. nqT≈£îHêï ø£πsÔ.
»s¡T>∑TqTqï≥T¢qï~. áX¯«s¡Tì $wüj·T+ y˚s¡T. Äj·Tq≈£î nqéTT ˝Ò<äT.
42. <Ó’e+ ‘·sê«‘· <Ó’eeT+‘·{Ï~ <äj·TéTT. n~ n+<ä]˙ n+<äTe\q <˚ì nedüs¡eT÷ ˝Ò<äT. ñqï~ Äj·TH=ø£ÿ&˚.
|ü≥º>∑\<˚ ø±˙ <Ó’yêìï |ü≥º˝Ò<äT. ø±s¡D+, <äj·T´+ ø£Hêï ø±ã{Ïº ø£s¡à #˚j·TT≥≈£î Äj·Tq≈£î neø±X¯+ ≈£L&Ü ˝Ò<äT.
<Ó’e+ ô|<ä›~. ‘·q¬øqï&É÷ |ü]#·j·T+ ˝Òì~. <äj·÷´ìøÏ nedüs¡eTT, neø±X¯eTT ñ+&ç ø£s¡à #˚dæHê ø£πsÔ,
‘·sT¡ yê‘· Á|ü‹ ˇø£ÿ{Ï, Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T <äjT· ´+ #˚‘· |ü≥ãº &çqyêπs. #˚j·Tø£ e÷ìHê ø£πsÔ.
131 132
áX¯«s¡TìøÏ ø£s¡Ô ø±e˝…qì ñHêï nedüs¡eTT, neø±X¯eTT ªu≤ãTµ nsTTHêe⁄.
˝Ò<äT ø±ã{Ïº H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT nì nqTø=qø£ ‘·|üŒ<äT. n+‘˚>±ì ˙e⁄ ªu≤ãTµ ø±<äT.
Ä dæú‹˝ÀH˚ Äj·Tq ñqï~. 48. ‘·ì+{À¢ z >∑~ì ˇø£]øÏ n<Ó›≈£î ÇkÕÔ&ÉT. Çø£ n|üŒ≥Tï+∫
H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT nì ms¡T>∑T≥≈£î Je⁄q≈£îqï ˇπø e÷s¡ZeTT n~ ‘·q Ç˝Ò¢ nsTTq|üŒ{Ïø° Ä j·T»e÷ì n‘·ì‘√
ø£s¡à #˚dæ H˚qT ø£s¡ÔqT ø±<äT nì nqTø=qT≥ ø±<äT, ñqï~ ªMT Ç\T¢µ nì eéVü≤]kÕÔ&ÉT.
ˇø£fÒ. n~ H˚H˚ nì ñqï •e⁄&ÉT ø±ø£ Je⁄&Éì ñqï ‘êqT n˝≤π> yÓTT‘·Ô+ ‘êH˚ nì Á>∑Væ≤+∫q C≤„ì ≈£L&Ü u≤Vü‰´ìøÏ
mqï&É÷ ˝ÒH˚ ˝Òqì ms¡T>∑TfÒ, m]– ˝Òìyê&ÉT ˝Ò≈£î+&ÉTfÒ, H˚qT ` ˙e⁄ nì eéVü≤]kÕÔ&TÉ . n+‘·s+¡ ˝À ªH˚qT e÷Á‘·yT˚
ô|<ä›\T #Ó|æŒq Ä dæú‹ì ms¡T>∑T≥ n>∑T#·Tqï~. áX¯«s¡T&ÉT ñHêïqTµ nì ñ+{≤&ÉT.
düø£\eTTq≈£î ø£s¡Ô nqT≥ Ç‘·s¡T\ e÷≥.
49. ªHê≈£î nHê´j·T+ »]–+~, Hê≈£î Hê´j·T+ »]|æ+#·+&çµ
44. ˇø£s¡T : kÕ«MT H˚qT s¡TÁ<ë≈£åqT <Ûä]+#·e#êÃ? n+≥÷ sêE e<ä›≈£î e∫Ã yÓTTs¡ô|≥Tº≈£îqï z bÂs¡Tì jÓTTø£ÿ
dü<äTZs¡T : <Ûä]+#·e#·TÃ, ªqqTï s¡TÁ<ëø£å <Ûä]+∫ ñ+~µ j·÷e<ëdæÔì kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îì <˚X¯ ãVæ≤wüÿs¡D #˚dæq≥T¢,
nqï ms¡Tø£˝À
s¡eTDT\ e<ä›≈£î @<√ bı+<ë\ì e∫Ãq yês¡+‘ê
45. düHêï´dæ ø£Hêï >∑èVü≤düTÔ >=|üŒyê&ÉT. düs¡«eT÷ b˛>=≥Tº≈£îHêïs¡T.
>∑èVü≤düTÔ˝À qT+∫ >∑èVü≤dü÷Ô ekÕÔ&ÉT, düHêï´d” ekÕÔ&ÉT. 50. 1. H˚qT u≤ãT.
düHêï´dæ˝À qT+∫ >∑èVü≤düTÔ&É÷ sê&ÉT, düHêï´d” sê&ÉT. 2. u≤ãT H˚qT.
46. $wüßíe÷j·T n+fÒ á ¬s+&ÉT yêø±´\T ns¡∆+ ˇø£fÒ nì nì|æ+∫Hê
$wüßíe⁄ jÓTTø£ÿ e÷j·T nì ø±<äT. n$ ¬s+&É÷ y˚iT y˚iT.
$wüßíy˚ e÷j·T nì ns¡ú+.
yÓTT<ä{Ï H˚qT MT<ä u≤ãT Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+{≤&ÉT.
47. á »>∑Hêï≥ø£+˝À ñqï bÕÁ‘·˝À ¬ø˝≤¢ u≤ãT MT<ä ¬s+&Ée H˚qT Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+≥T+~.
ªu≤ãTµ nH˚ bÕÁ‘·‘√ eTy˚Tø£+ nsTT´
133 134
yÓTT<ä{Ï H˚qT XÊX¯«‘·yÓTÆq~. 54. ‘·qTy˚ ‘êqT>± ñ+&ÉT≥ nC≤„qeTT.
¬s+&Ée H˚qT u≤ãT ñqï+‘· es¡πø ñ+≥T+~. ‘êH˚ ‘·qTe⁄>± ñ+&ÉT≥ C≤„qeTT.
ø£qTø£ nXÊX¯«‘·yÓTÆq~. 55. ˙≈£î nqTuÛÑe+˝À ñHêï ˝Ò≈£îHêï
yÓTT<ä{Ï H˚qT H˚qT>±H˚ ñ+≥T+~. ªªH˚qT Ä‘·à dü«s¡÷|ü⁄DÏíµµ
¬s+&Ée H˚qT H˚qT`Hê~ ø£*– ñ+≥T+~. ªªH˚qT eTT≈£îÔDÏíµµ nì
yÓTT<ä{Ï H˚qT jÓTTø£ÿ X¯øÏÔ ` u≤ãT. ≈£î+&É ã<ä›\T ø={Ïºq≥Tº Á|üø£{Ï+#·T.
u≤ãT jÓTTø£ÿ X¯øÏÔ ` ¬s+&Ée H˚qT. 56. ã+>±sêìøÏ n+≥T≈£îqï eT{Ïº˝≤+{Ï~
yÓTT<ä{Ï H˚qT ` HêeTyê#·ø£+. á HêeTs¡÷bÕ\T.
¬s+&Ée H˚qT ` düs¡«HêeT+. eT{Ïº n+≥T≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT>±ì, ‘=\–q|ü⁄Œ&ÉT>±ì,
51. Hê≈£î nVü≤+ø±s¡+ ø±<äT, ã+>±s¡+ ã+>±s¡y˚T.
H˚H˚ (e´øÏÔ‘·« uÛ≤eH˚) nVü≤+ø±s¡+. ‘·q≈£î HêeTs¡÷|üeTT\Tqï|ü⁄Œ&ÉT>±ì,
ªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝Ò&ÉTµ nq&Éy˚T ø±<äT ‘=\–q|ü⁄Œ&ÉT>±ì ‘êHÓ|ü⁄Œ&É÷ Ä‘·à dü«s¡÷|üy˚T.
ªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñHêï&ÉTµ nq&É+ ≈£L&Ü nVü≤+ø±s¡y˚T. düq‘·Tÿe÷s¡, Ä+»H˚j·T e÷s¡ÿ+&˚j·÷<äT\T
∫s¡+Je⁄\T n+fÒ, ã+>±sêìøÏ XÊX¯«‘·+>±
52. ªe÷j·Tµ nH˚ ‘Ó\¢ø±–‘·+ ô|’ ^dæq
eT{Ïº ø£s¡#·T≈£îì ñqïfÒ¢.
eè‘·Ô+˝À ñqï ø±–‘·+ eTqdüT‡.
$T>∑‘êyêfi¯ó¢ X¯Øsê*ï e~˝Òdæ yÓfi¯ó‘·THêïs¡+fÒ
53. uÛÑøÏÔ nH˚~ ` yêfi¯ó¢ eT{Ïºì $~*+#·T≈£îì yÓ[¢qyêπs.
uÛÑ>∑e+‘·Tì‘√ Áø=‘·Ô>± @s¡Œ&˚ dü+ã+<Ûä+ ø±<äT
eTs¡∫b˛sTTq dü+ã+<Ûëìï >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#·TÃø√e&É+. 57. <˚e⁄ì ù|s¡T¢ #Ó|üŒeT+fÒ
eTT+<äT ˙ ù|s¡T #Ó|æŒ $T>∑‘ê ù|s¡T¢ #Ó|ü⁄Œ.
135 136
58. ‘êqT Äs√>∑´+>± ñHêï ¬s+{Ï düŒsêÙ ø£*– ñ+{≤&ÉT.
»ãT“ |ü&É&ÜìøÏ neø±X¯+ ñ+~ ø±ã{Ïº ªn‘·&ÉT eTTeTT≈£åîe⁄µ nì ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~.
‘êqT nHês√>∑é+‘·T&˚. Ä ø±cÕj·T+.
‘êqT J$+∫ ñHêï ì»yÓTÆq düHêï´dæ ø±cÕj·÷ìï ≈£L&Ü düqï´dækÕÔ&ÉT.
@ ø£åD+˝ÀHÓ’Hê #·ìb˛e&ÜìøÏ neø±X¯+ ñ+~ ø±ã{Ïº n‘·&ÉT esêír‘·T&ÉT.
‘êqT eTs¡DÏ+∫ ñqïfÒº. kÕøå±‘·TÔ uÛÑ>∑e+‘·T&˚.
59. ªq÷πsfi¯ó¢ e]∆\T¢µ nì me¬s’Hê Äos¡«~ùdÔ ˙e⁄ #êe&ÜìøÏ
63. eTs¡D uÛÑj·Ty˚T
Çø£ ÇH˚ïfi¯ó¢ e÷Á‘·y˚T $T–* ñ+~µ nì ôV≤#·Ã]ø£ #˚j·T&É+
J$‘·+˝Àì $$<Ûä s¡ø±˝…’q düeTdü´\T>±
n~.
Á|ü‹|òü*k˛Ô+~.
60. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT: uÛÑø±Ô! @+ es¡+ ø±yê˝À ø√s¡Tø√.
uÛÑ≈£îÔ&ÉT : ùV≤ uÛ>Ñ y∑ êHé! qTy˚« #Ó|⁄ü Œ H˚H+˚ ø√s¡Tø√yê˝À. 64. ˙e⁄ <˚e⁄&ÉT ø±e&ÜìøÏ ˇø£fÒ e÷s¡Z+ `
ªªH˚qT m|üŒ{Ïø° <˚e⁄DÏí ø±qT, ø±˝ÒqTµµ
61. XÊKeTT ‹H˚ ÄVü‰s¡eTT XÊU≤Vü‰s¡eTT. nqï dæús¡ ìX¯Ãj·÷ìøÏ sêe&Éy˚T.
e÷+düeTT ‹H˚ ÄVü‰s¡eTT e÷+kÕVü‰s¡eTT.
65. eTqdüTqï Á|ü‹ ˇø£ÿ&É÷
62. dü+<Ûë´ düeTj·T+˝À ø±qe#˚Ã ø±+‹ es¡íy˚T ø±cÕj·T+.
e÷qdæø£ s√–j˚T.
n+<äT˝À yÓ\T>∑÷ ñ+≥T+~.
Nø£{° ñ+≥T+~. 66. y˚<ë+‘·+ nH˚~ düT|”]j·TsY ôd’Hé‡.
ø±cÕj·÷+ãs¡ <Ûë]jÓÆTq düHêï´dæ 67. <˚e⁄&ÉT ì»+>± &çe÷+&ÉT nsTT´ &çe÷+&ÉT ø±˝Ò<äT. u≤<Ûä
Ç≥T ÁbÕ|ü+∫ø£ $wüj·TeT÷ >∑Ts¡Te⁄\T düèwæº+∫q ø£èÁ‹eT &çe÷+&é n~. ìC≤ìøÏ <˚e⁄ì
n≥T <Ó’Mø£ $wüj·TeT÷ ø£Hêï Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq edüTÔe⁄ eTs=ø£{Ï ˝Ò<äT.
137 138
68. equÛÀ»Hê\+fÒ eTq¬ø+<äTøÏ+‘· ÇwüºeT+fÒ, >∑‘·+˝À eTq+ ˝Àø£+˝À eTq≈£î ø£qã&˚
Ä~ e÷qe⁄\T>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT eTq yêdü+ eqyêdüyT˚ ø±ã{Ï.º eTVü≤˙j·TT\+<ä]ø° eT÷\+
nC≤„q+˝À ñqï qTeP« H˚H˚.
69. >∑Ts¡Te⁄ düø\£ y˚<ë+‘· s¡V≤ü kÕ´\ìï+{Ï˙ •wüß´ìøÏ uÀ~ÛkÕÔ&TÉ .
74. Ä≈£î
ø±˙, ndü\T s¡V≤ü dü´+ e÷Á‘·+ #Ó|Œü &ÉT. #Ó|Œü ≈£L&É<ìä #Ó|Œü ø£
eø£ÿ
b˛e&É+ ø±<äT, #Ó|üŒ˝Òø£ #Ó|üŒø£ b˛e&É+.
düTqï+ ø£*dæ
70. ‘êqT+&Ü*, ‘·q ˙&É e÷Á‘·y˚T ‘=\>±* n+fÒ m˝≤? ª‘ê+ã÷\+µ nsTTq≥Tº
‘êqT+&Ü*, ‘·q nC≤„q+ ‘=\>±* n+fÒ m˝≤?
ÁãVü≤à
‘êH˚ nC≤„q+.
$wüßí
‘êqT ‘=*–‘˚ ‘·sê«‘· ñqï<˚<√ ñ+≥T+~.
eTùV≤X¯«s¡T\T ø£*dæ
71. uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ø£qT>=Hêïø£ ª<ä‘êÔÁ‘˚j·TT&ÉTµ nsTTHês¡T.
ø£qT>=H˚yê&ÉT ñ+&É&ÉT. 75. »]–+~ nqTø√e&É+ nqTø√e&Éy˚T.
ø±˙ ªø£qT>=q&É+µ ñ+≥T+~. »s¡>∑uÀ‘·T+~ nqTø√e&É+ nqTø√e&Éy˚T.
72. nqTuÛÑyêìï »s¡T>∑T‘·Tqï~ nqTø√e&É+ ≈£L&É nqTø√e&Éy˚T.
nqTuÛÑ$+#˚ 76. Hêπ>+Á<äTì ‘·\ ` <˚e⁄&ÉT.
nqTuÛÑey˚T ‘√ø£ ` Je⁄&ÉT.
Ä‘êàqTuÛÑeeTT.
‘·\ ` >∑Ts¡Te⁄.
73. ø=\qT˝À ø£qã&˚ ‘√ø£ ` •wüß´&ÉT.
n+<äyÓTÆq ‘êeTs¡ |üP\≈£î eT÷\+
n&ÉT>∑TqTqï eTq÷ï ãTs¡<˚. ‘·\ ` |ü⁄s¡Twüß&ÉT.
‘√ø£ ` Á|üø£è‹.
139 140
77. 1 s¡÷bÕsTT ` |üPs¡í dü‘·éTT. dü<äTZs¡T : n~ m|ü⁄Œ&É÷ ñ+~.
99 ô|’dü\T ` uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT. ø±e*‡+~ ˙ n+^ø±s¡+.
1 ô|’kÕ ` uÛÑ≈£îÔ&ÉT. ***
uÛÑ≈£îÔ&É÷ |ü]|üPs¡Tí&ÉT ø±&ÉT,
500 s¡÷ˆˆ\‘√ qTyÓ«+‘· <ä÷s¡+
uÛÑ>∑e+‘·T&É÷ |ü]|üPs¡Tí&ÉT ø±&ÉT.
Á|üj·÷D+ #˚j·T>∑\y√ n+‘· <ä÷s¡+ Á|üj·÷DÏ+∫ nø£ÿ&É
uÛ≈Ñ î£ &Ô ïç ‘·q˝À ø£\T|ü⁄ø√yê\ì uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT Á|üjT· ‹ïdüTHÔ êï&ÉT. ~>±*. Çø£ ˙ #˚‹˝À ˇø£ÿ qj·÷ô|’kÕ ≈£L&Ü ñ+&É≈£L&É<äT.
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&çï ‘·q˝À ø£\T|ü⁄ø√yê\ì uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ Á|üjT· ‹ïdüTHÔ êï&ÉT. nø£ÿ&É z HÓ\s√E\T >∑&ç|æ ‹]– ˙ dü«kÕúHêìøÏ sê>∑*–‘˚
uÛÑ≈£îÔì Á|üj·T‘·ï+ ªuÛÑøÏÔµ nsTT´+~. n|ü⁄Œ&ÉT nqTuÛÑe+˝ÀøÏ edüTÔ+~ <Ó’yêqTÁ>∑Vü≤+ nH˚~.
uÛÑ>∑e+‘·Tì Á|üj·T‘·ï+ ªnqTÁ>∑Vü≤+µ nsTT´+~. 81. |ü⁄≥ºø£ eTT+<˚ |ü⁄{Ïºqyê&ÉT
mes¡T me]˝À ≈£\T|ü⁄≈£îHêï #êeø£ eTT+<˚ #·∫Ãqyê&ÉT
dü|òü\‘· ne⁄‘·T+~. #êe⁄ |ü⁄≥Tºø£\qT <ë{Ïqyê&ÉT.
ª@ø£‘˚µ Ä dü|òü\‘·.
82. i H˚qT u≤ãT.
78. Ä<äs¡Ù+ nH˚~ Äø±X¯+˝À ø£qã&˚ #·Tø£ÿ ˝≤+{Ï~. ii. H˚qT ÁãVü≤àeTTqT.
ø£+{ÏøÏ ø£ì|ædüTÔ+<˚ >±ì bı+<ä{≤ìøÏ M\Tø±ì~.
á ¬s+&É÷ nVü≤+ø±s¡+ Ç#˚Ã ùdº{ŸyÓT+{Ÿ‡.
79. uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ø=*ùdÔ eTq≈£î @y˚T$T ÁbÕ|æÔkÕÔjÓ÷ Ä˝Ÿ¬s&û nVü≤+dü«s¡÷|ü+ @MT nq<äT, nqTø√<äT.
eTq≈£î ne˙ï ñHêïj·TH˚ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ø=\Te⁄.
83. ÇVü≤+˝À •wüß´&ÉT ‘·|üŒ >∑Ts¡Te⁄ ˝Ò&ÉT.
80. ˇø£s¡T : kÕ«MT! <Ó’yêqTÁ>∑Vü≤+ ø£\>±\+fÒ @+
|üs¡+˝À >∑Ts¡Te⁄ ‘·|üŒ •wüß´&ÉT+&É&ÉT.
#˚j÷· *?
ñqï≥T¢ nì|æ+∫Hê n~ yêπs.
141 142
84. ø√&É˝Ò ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ n‘·Ô nsTTq≥T¢ 90. ˇø£&ÉT : MT HêdæÔø£dü+|òüT+ m˝≤ q&ÉTk˛Ô+~.
ø=&ÉTπø ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ ‘·+Á&ç nsTTq≥T¢ HêdæÔ≈£î&ÉT : <˚e⁄ì <äj·Te\¢ u≤>±H˚ q&ÉTk˛Ô+~.
Je⁄&˚ <˚e⁄&Ée⁄‘ê&ÉT. 91. sêeTuÛÑ≈£îÔ˝À¢ Á|ü<ÛäeTT&ÉT Vü≤qTeT+‘·T&ÉT.
85. C≤„ì ` nC≤„ì n+fÒ, Vü≤qTe÷Hé uÛÑ≈£îÔ˝À¢ Á|ü<ÛäeTT&ÉT sêeTT&ÉT.
bı+~qyê&ÉT ` bı+<äìyê&ÉT nì ø±<äT. 92. yê´~ÛøÏ @~ ÄÁX¯j·TyÓ÷
bı+~q dü+>∑‹ì n~ ˝Òø£b˛e&Éy˚T
‘Ó*dæqyê&ÉT ` ‘Ó*j·Tìyê&ÉT nì ns¡∆+. ì»yÓTÆq Äs√>∑éTT.
86. n&çπ>yê&ÉT uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ m+‘· <ä÷s¡+˝À ñ+{≤&√ 93. <˚e⁄&ÉT düVü≤ÁkÕ≈£åî&ÉT n+fÒ
#Óù|Œyê&ÉT ≈£L&Ü uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ n+‘˚ <ä÷s¡+˝À ñ+{≤&ÉT. <˚e⁄&çøÏ y˚sTT ø£fi¯ó¢ ñ+{≤sTT nì ø±<äT.
87. |ü<ës¡∆eTT X¯øÏÔ>±qT ñqï ø£fi¯ó¢ n˙ï Äj·Tqy˚ nì ns¡∆+.
X¯øÏÔ |ü<ës¡∆eTT >±qT 94. C≤„ì \ø£åDeTT\T : `
e÷s¡T‘·÷ ñ+&É≥y˚T J$‘·+. ø£qT\T ‘Ós¡#˚ ñ+{≤sTT.
88. eTVü≤˙j·TT\H˚yês¡T bÕeTT |ü⁄≥º≈£î ñqï ªø£\T>∑T\Tµ <äèX¯´+ ø£qã&É<äT.
˝≤+{Ïyês¡T. |ü⁄≥º˝À bÕeTT ˇø£ÿfÒ ñqï≥T¢ yês¡+<ä]˝À #Ó$ ˇπ>Z ñ+≥T+~.
ñqï ªeT÷\ ‘·‘·Ô«+µ ˇø£ÿfÒ ñ+≥T+~. X¯ã›+ $qã&É<äT.
89. neT÷\ýÓTÆq (yÓ\ ø£≥º˝Òì) <ëì ø=s¡≈£î ãj·T≥ q~˝≤ #·*dü÷Ô ñ+{≤&ÉT.
#Ó*¢+#·e\dæq eT÷\´+ ˝À|ü\ ìX¯Ã\ |üs¡«‘·+˝≤ ñ+{≤&ÉT.
neT÷\ýÓTÆq (yÓ\ ˝Òì) <ëìH˚.
(n+fÒ ªu≤ãTµ e÷Á‘·y˚T H˚qT nqï <˚Vü‰‘·à uÛ≤yêH˚ï) n+<ä]ø° ‘êqT+{≤&ÉT.
‘·q≈£î ‘êqT+&É&ÉT.
143 144
95. düø£\ HêeT s¡÷|üeTT\÷ ªªH˚H˚µµ 99. 1 ` 0 ` 1 ` 2
Væ≤s¡D´ ø£•|ü⁄&É÷ H˚H˚. 1 ` düTqï≈£î eTT+<äTqï ˇø£{Ï
Á|üVü‰¢<äT&É÷ H˚H˚. nyêC≤„àqdü >√#·s¡eT>∑T <Ó’e+.
<ä+&ÉHêj·T≈£î&É÷ H˚H˚. 0 ` e÷j·T.
qs¡dæ+Vü≤kÕ«MT H˚H˚. 1 ` i. düTqï≈£î ‘·sê«‘· ñqï ˇø£{Ï
96. _+ãeTT ` <˚e⁄&ÉT. ˝≤yê<˚M\T ø£*–q <˚e⁄&ÉT.
ii. ô|<ä› Je⁄&ÉT.
Á|ü‹_+ãeTT ` Je⁄&ÉT.
iii. ø£èwüí uÛÑ>∑yêqT\T.
ÇVü≤|üsê\≈£î dü+ã+~Û+∫q yê´kÕ+>∑eT+‘ê Á|ü|ü+#êìøÏ
dü+ã+~Û+∫q<˚ >±ì, _+u≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q~ ø±<äT. 2 ` i. ∫qï Je⁄&ÉT.
ii. ns¡T®qT&ÉT.
97. <äøÏåD≤eT÷]Ô ˇø£ÿ&˚ #Ó|üŒø£ #Ó|æŒHê&ÉT.
$T>∑‘ê yês¡+‘ê #Ó|æŒ #Ó|üŒ˝Òø£ b˛j·÷s¡T. 100. Hê #Óe⁄\qT $q≥+ ‘Ó\TkÕ?
$qã&˚<ëìøÏ H˚qT $+≥THêïqì ‘Ó\TkÕ?
98. #·]Á‘·˝À z uÛ≤>∑+ ø±<äT ` uÛÑ>∑yêHé.
uÛÑ>∑yêHé˝À z uÛ≤>∑+ ` #·]Á‘·. Hê #˚‹øÏ ‘êø£&É+ ‘Ó\TkÕ?
‘êø£ã&˚<ëìøÏ H˚qT ‘ê≈£î‘·THêïqì ‘Ó\TkÕ?
©\ : Á|ü‹ e´øÏÔ, m+<äT≈£î y˚<äqqT, Hê ø£qT\≈£î #·÷&É≥+ ‘Ó\TkÕ?
nC≤„Hêìï nqTuÛÑ$düTÔHêï&ÉT? #·÷&Éã&˚ <ëìøÏ H˚qT #·÷düTÔHêïqì ‘Ó\TkÕ?
Hê Hê\Tø£≈£î s¡T∫ #·÷&É≥+ ‘Ó\TkÕ?
düs¡dü«‹ : düèwæº ÁbÕs¡+uÛeÑ TTq nq+‘· #Ó‘’ q· éTT s¡T∫ #·÷&Éã&˚<ëìøÏ H˚qT s¡T∫ #·÷düTÔHêïqì ‘Ó\TkÕ?
HÓ\ø=*Œq ìj·T‹ n{Ïº~.
Hê eTT≈£îÿ≈£î yêdüq #·÷&É&É+ ‘Ó\TkÕ?
145 166
yêdüq #·÷&Éã&˚<ëìøÏ H˚qT yêdüq #·÷düTÔHêïì ‘Ó\TkÕ? 104. ìqTï ˙e⁄ n\TŒ&Éeì uÛ≤$ùdÔ
ìqTï düèwæº+∫q düèwæºø£s¡ÔH˚ ˙e⁄ nee÷ì+∫q≥T¢.
Hê eTqdüT≈£î ‘·\#·&É+ ‘Ó\TkÕ?
‘·\|üã&˚<ëìøÏ H˚qT ‘·\TdüTÔHêïqì ‘Ó\TkÕ? 105. bı+<ä{≤ìø° qTy˚« ø±s¡D+.
bı+<äø£b˛e{≤ìø° qTy˚« ø±s¡D+.
101. ø£s¡à uÛÑøÏÔ C≤„qjÓ÷>∑T\H˚yês¡T
<˚e⁄ì >∑T]+∫ ‘Ó*j·Tìyêπs. y˚s=ø£s¡T mes¡÷ ø±s¡T.
y˚s=ø£s¡T mes¡÷ ˝Òs¡T.
<˚e⁄ì >∑T]+∫ ‘Ó*dæqyês¡T
<˚e⁄&ÉT>±H˚ ñ+{≤s¡T. 106. <˚e⁄&ÉT <˚e⁄&˚ nsTT‘˚
Ä <˚e⁄&çøÏ Je⁄&É÷ ñ+&É&ÉT,
n+‘˚>±ì Je⁄&ÉT ` <˚e⁄&ÉT nì
Je⁄&ç‘√ eéVü‰s¡eT÷ ñ+&É<äT.
Ç<ä›s¡T ñ+&ç, ˇø£] >∑T]+∫ eTs=ø£s¡T
‘Ó\TdüTø√e&É+ n+≥÷ @MT ñ+&É<äT. Je⁄&ÉT Je⁄&˚ nsTT‘˚
Ä Je⁄&çøÏ <˚e⁄&É÷ ñ+&É&ÉT,
102. eTìwæ ≈£L&Ü z bÕy˚T.
<˚e⁄&ç‘√ eéVü‰s¡eT÷ ñ+&É<äT.
yÓqTï ªbÕeTTµ
Ä~ ø±\+ qT+∫ Ç|üŒ{Ïei≈£î
Ä yÓqTï ªbÕeTTµ ≈£îqï $düÔs¡D uÛ≤>±˝Ò
#Ó|üŒã&çq<ä+‘ê Ä Ç<ä›] eT<Ûä´
$T>∑‘ê ñqï ø±fi¯ó¢, #˚‘·T\T, ‘·\ yÓTT<ä˝…’q$.
eéVü‰s¡+ ñqïfÒ¢ #Ó|üŒã&Ü¶sTT.
XÊ«ùd ãTdü.
107. Çø£ÿ&É eTs¡|ü⁄≈£î
103. ‘·qqT Äe]+∫ Á|ü|ü+#·+ ñ+fÒ
nø£ÿ&É C≤„q+ nì ù|s¡T.
‘êqT Je⁄&ÉT.
nø£ÿ&É eTs¡|ü⁄≈£î
Á|ü|ü+#êìï Äe]+∫ ‘êqT+fÒ
Çø£ÿ&É C≤„q+ nì ù|s¡T.
‘êqT <˚e⁄&ÉT.
147 148
108. eTq*ï eTq+ eTs¡∫b˛sTTHê eTq+ ñ+{≤+.
eTq+ •e⁄DÏí eTs¡∫b˛sTTHê eTq+ ñ+{≤+.
ø±˙ •e⁄&ÉT eTq*ï eT]ùdÔH˚ eTq+ ñ+&É+. düsê«edü\ú qT $#ê]+∫ dü‘´· yÓTqÆ |üse¡ T|ü<eä TTqT
Äj·Tq »„|æÔ˝À dü<ë eTq+ ñHêï+. eTqdüT‡q <Û]ä +∫, sêe÷! ˝Àø£eTTq Áø°&+ç |ü⁄eTT.
Äj·Tq »„ù|Ô eTq XÊ«dü>± q&ÉTdüTÔ+&˚~.
Äj·Tq eTq*ï eTs¡∫q ø£åD+ eTq XÊ«dü Ä–b˛‘·T+~.
˙e⁄ düs«¡ edüTeÔ ⁄\ ‘·‘«Ô· eTTqT ˝…d‡ü >∑ ‘Ó*dæqyê&Ée⁄.
ø±e⁄q Ä <äèwæ‘º √ ˙øÏwyºü TÓ qÆ ≥T¢ ˝Àø£eTTq Áø&° +ç |ü⁄eTT.
ªs¡eTD dü‘·‡+>∑+µ >∑TiÏ+∫ dü<äTZs¡T ñ‘ê‡Vü‰q+<äeTT\T >∑\yêìe˝…, ‘ê|üø√|üeTT\T

<˚e⁄\yês¡T Ç∫Ãq øÏ‘êãT`
>∑\yêìe˝… ˝Àø£eTTq q{Ï+|ü⁄eTT.
düsê«XÊbÕX¯eTT\T M&ç düsê«edü\ú j·T+<äT
Ç+‘·ø£Hêï qMqyÓTÆq dü‘·‡+>∑+ düeTT&Éy’Ó y˚weü TTq≈£î <ä–q≥T¢ |üqT\T
Ç+‘· ø£Hêï dü‘·ýÓTÆq dü‘·‡+>∑+ ãj·T{ÏøÏ #˚jT· T#·T, sêe÷! ˝Àø£eTTq Áø°&+ç |ü⁄eTT.
eTs=ø£{Ï ˝Àø£+˝À ˝ÒH˚ ˝Ò<äT.
` l e•wü˜ eTVü≤]¸
149 150
7. ‘·qTï ‘êqT ‘·–Z+#·T≈£î+≥÷ Çø£ ‘·>∑Z&ÜìøÏ M\T˝Òì dæú‹˝À
C≤„q Á|üdü÷Hê\T`1 ñqï uÛÑ>∑e+‘·T&˚ uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
1. y˚T|òüT s¡÷|ü+>± esê¸ìï#˚Ã~, düeTTÁ<äT&˚.
‘·qTï ‘êqT ô|+#·T≈£î+≥÷, Çø£ ô|s¡>&∑ ÜìøÏ M\T˝Òì dæ‹ú ˝À
>∑Ts¡T s¡÷|ü+>± uÀ~Û+#˚~, |üs¡y˚TX¯«s¡T&˚.
ñqï uÛÑ≈£îÔ&˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
2. sêe÷j·TD+˝À yê©àøÏ mes¡÷ ø±<äT, @Bø±<äT.
yê©àøÏ ˝Ò≈£î+&Ü sêe÷j·TD+˝À mes¡÷˝Òs¡T, @B˝Ò<äT. 8. Hê≈£î C≤„q+ Hê≈£î düTK+ nì ø±≈£î+&Ü
»>∑‘·TÔ˝À H˚qT mes¡÷ ø±<äT, @Bø±<äT. H˚qT C≤„q+ H˚qT düTK+ nì ñ+&Ü*.
H˚qT ˝Ò≈£î+&Ü »>∑‘·TÔ˝À mes¡÷ ˝Òs¡T, @B˝Ò<äT. 9. <Ó’yêqTuÛÑe+ ø£\>±\+fÒ,
3. nC≤„ì C≤Á>∑‘Y eéVü‰sêìï düTwüß|æÔ˝ÀøÏ rdüT¬øfi¯‘ê&ÉT, ‘êqT˝Òì Á|ü|ü+#·yÓTÆHê ñ+&Ü*.
n<˚ dü«|üïeTT. Á|ü|ü+#·+ ˝Òì ‘êHÓ’Hê ñ+&Ü*.
C≤„ì düTwüß|æ˝Ô À ñ+&˚ Äq+<ëìï C≤Á>∑‘T· ˝Ô ÀøÏ rdüT≈£î ekÕÔ&TÉ , 10. Ä‘·à düìï~Û˝À`
n<˚ düVü≤» düe÷~Û. eTÚq+ ≈£L&Ü ‘êqT X¯ã›y˚T nì n+^ø£]düTÔ+~.
4. HêeT e÷Á‘êì¬ø’Hê düπs ¬s+&Ée edüTÔe⁄qT n+^ø£]ùdÔ, #Ó’‘·q´+ ≈£L&Ü ‘êqT »&Éy˚T nì ‘Ó\TdüT≈£î+≥T+~.
düeTdü´ ‘Ó>∑<äT. C≤„q+ ≈£L&Ü ‘·q nC≤„Hêìï #·÷dææ qe⁄«≈£î+≥T+~.
ñqï~ ˇπø edüTÔe⁄ nì ñqï|ü&ÉT, düeTùd´ ˝Ò<äT. 11. |ü⁄≥Tºyê]˝À yÓTT<ä≥ |ü⁄≥Tºyê&ÉqT
5. düø£\eT÷ |üs¡e÷‘·à˝À ñqï~. |üs¡e÷‘·àj˚T nsTT ñqï~. –≥Tºyê]˝À ∫es¡ –≥Tºyê&ÉqT
Ä |üs¡e÷‘·à Hê˝À ñHêï&ÉT. H˚H˚ nsTTñHêï&ÉT. Hê á ¬s+&ÉT ø±s¡éTT\ HÓs¡T>∑T≥≈£î
Hê≈£î eTT+<äT yÓqø£\T me«s¡÷ ˝Òs¡T. H˚qT ‘·|üŒ.
6. ÄdæÔ≈£î&ÉT m+<äT≈£î yê~kÕÔ&É+fÒ, <˚e⁄&ÉT ˝Ò&˚yÓ÷ nì ‘·q
˝À|ü\ ø=+#Ó+ nqTe÷q+ ñ+&É&É+ e\¢. 12. Á|ü‹ J$ ø£qTbÕ|ü˝À¢ yÓ*π> CÀ´‹ lns¡TD≤#·˝ÒX¯«s¡T&ÉT.
HêdæÔ≈£î&ÉT m+<äT≈£î yê~kÕÔ&É+fÒ, <˚e⁄&ÉT ñHêï&˚yÓ÷ nì Á|ü‹ J$ XÊ«dü˝À ø£~˝Ò yêj·TTe⁄ lø±fi¯Vü≤d”ÔX¯«s¡T&ÉT.
‘·q˝À|ü\ ø=+#Ó+ nqTe÷q+ ñ+&É&É+ e\¢.
151 152
13. H˚qT Ä‘·àqT #˚s¡Tø√e&ÜìøÏ m+‘· <ä÷s¡yÓ÷ ‘Ó\TkÕ? 17. uÛÑ≈£îÔìøÏ uÛÑ>∑e+‘·Tì>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ˝Òø£b˛e#·TÃ,
≈£î+&É eT{Ïºì #˚s¡Tø√e&ÜìøÏ m+‘· <ä÷s¡yÓ÷ n+‘·<ä÷s¡+ uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ uÛÑ≈£îÔì>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ñ+&É<ë?
HêeTs¡÷|ü ∫Á‘·eTT\T ‘Ós¡qT #˚s¡Tø√e&ÜìøÏ m+‘·<ä÷s¡yÓ÷ e÷j·T≈£î Ä‘·à>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ˝Òø£b˛e#·TÃ,
n+‘·<ä÷s¡+. Ä‘·à≈£î e÷j·T>±
ñ+&˚ X¯øÏÔ ñ+&É<ë?
Á|ü‹_+ã+ n<ë›ìï #˚s¡Tø√e&ÜìøÏ m+‘·<ä÷s¡yÓ÷
•wüß´ìøÏ >∑Ts¡Te⁄>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ñ+&Éø£b˛e#·TÃ,
n+‘·<ä÷s¡+
>∑Ts¡Te⁄≈£î •wüß´&ÉT>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ñ+&É<ë?
ø£\˝Àì e´øÏÔ Ä ø£\ø£H˚ yêìì #˚sT¡ ø√e&ÜìøÏ m+‘·<÷ä s¡y÷Ó
uÛÑ≈£îÔì s¡÷|ü+˝À ñqï~ uÛÑ>∑e+‘·T&˚.
n+‘·<ä÷s¡+.
e÷j·Ts¡÷|ü+˝À ñqï~ Ä‘·àj˚T.
14. ñqï~ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˇø£ÿ&˚ nqï|ü&ÉT Çø£ uÛÑ≈£îÔìøÏ ‘êy˚~? •wüß´ì s¡÷|ü+˝À ñqï~ >∑Ts¡Ty˚.
ñqï~ Ä‘·à ˇø£ÿfÒ nqï|ü&ÉT Çø£ e÷j·T≈£î ‘êy˚~?
18. z eTVü≤˙j·TT&ÉT ‘·q eTVæ≤eT #˚‘·
15. •e⁄ì~ n+≥÷ Äj·Tq≈£î $&ç>± @MT˝Ò<äT. ˇø£]øÏ yê´~Û qj·T+ #˚kÕÔ&ÉT.
•e⁄&ÉT e÷Á‘·y˚T ñHêï&ÉT n|ü&É‘·&ÉT dü÷Á‘·<Ûë].
C≤„ì~ n+≥÷ Äj·Tq≈£î $&ç>± @MT ñ+&É<äT.
C≤„q+ e÷Á‘·y˚T ñ+≥T+~. dü«j·T+>± Ä eTVü≤˙j·TT&˚ z yê´~Û‘√
Hê~ n+≥÷ Hê≈£î $&ç>± @MT˝Ò<äT. u≤<Ûä|ü&ÉT#·Tqï≥T¢ ñ+{≤&ÉT.
H˚qT e÷Á‘·y˚T ñHêïqT. n|ü&É‘·&ÉT bÕÁ‘·<Ûë].
19. bı+<˚yê&ÉT dü‘·´+ø±<äT.
16. y˚<ä+˝À ñ+&˚~ qTe⁄« #Ó|üŒ≈£L&É<äT bı+<äã&˚~ <Ó’e+ ø±<äT.
qTe⁄« #Óù|Œ~ y˚<ä+ ø±yê*.
qTyÓ«[¢ πøåÁ‘ê*ï #·÷&É&É+ ø±<äT, 20. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT mø£ÿ&É ñHêï&ÉT?
qTe⁄«qï #√fÒ πøåÁ‘·+ ø±yê*. nì Á|ü•ï+#·T≈£îH˚ ã<äT\T
153 154
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT mø£ÿ&É ˝Ò&ÉT? 25. ‘·qπøB ø£ì|æ+#·ø£ b˛e&É+ n+<∏äø±s¡+.
nì Á|ü•ï+#·Tø√. <ëì‘√bÕ≥T ‘·q≈£î ‘êqT ≈£L&Ü ø£ì|æ+#·øb£ ˛e&ÉyT˚ Á|üø±X¯+.
uÛÑ>∑e+‘·TDÏí m{≤¢ bı+<ë*? <ëìøÏ nr‘·+ ≈£L&Ü.
nì Á|ü•ï+#·T≈£îH˚ ã<äT\T ‘·qπøB ‘Ó*j·Tø£b˛e&É+ nC≤„q+.
uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝Ò≈£î+&Ü m|ü&ÉTHêïeTT? <ëì‘√bÕ≥T ‘·q≈£î ‘êqT ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tø£b˛e&Éy˚T C≤„q+.
nì Á|ü•ï+#·Tø√. <ëìøÏ nr‘·+ ≈£L&Ü.
21. #Ó$øÏ X¯ã›+ dü+>∑‹ ‘Ó\TdüTÔ+~ 26. ªH˚qT u≤ãTµ nqï nã<ë›ìï nqT≈£îì nqT≈£îì ì»+
X¯u≤›ìøÏ #Ó$ dü+>∑‹ ‘Ó*j·T<äT. #˚dTü ≈£îHêïe⁄.
eTqdüT≈£î #Ó$ dü+>∑‹ ‘Ó\TdüT ªH˚qT Ä‘·àqTµ nqï ìC≤ìï nqT≈£îì nqT≈£îì m+<äT≈£î
#Ó$øÏ eTqdüT dü+>∑‹ ‘Ó*j·T<äT. ì»+ #˚düTø√e⁄?
Ä‘·à≈£î eTqdüT dü+>∑‹ ‘Ó\TdüT
27. uÛÑ>∑e+‘·Tì‘√ düe÷qT&Ó’q uÛÑ≈£îÔ&ÉT ˝Ò&ÉT.
eTqdüT≈£î Ä‘·à dü+>∑‹ ‘Ó*j·T<äT.
uÛÑ≈£îÔì‘√ düe÷qT&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝Ò&ÉT.
22. düsê«ìï •eeTj·T+>± #·÷&É&É+ e\¢ ˙e⁄ •e⁄&ç$ ø±˝Òe⁄. kÕø±s¡T&Ó’q uÛÑ>∑e+‘·T&˚ uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
˙e⁄ •e⁄&ç$ nsTT‘˚ düs¡«+ •eeTj·T+ ne⁄‘·T+~. ìsêø±s¡T&Ó’q uÛÑ≈£îÔ&˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
23. H˚H˚ <˚e⁄DÏí nqïyê&ÉT Væ≤s¡D´ø£•|ü⁄&ÉT. 28. ‘·q˝ÀH˚ |ü⁄{Ïº, ñ+&ç, ‘·q˝ÀH˚ q•+#˚, Ä˝À#·q e+{Ï~
H˚qT ≈£L&Ü <˚e⁄DÏí nqïyê&ÉT Á|üVü‰¢<äT&ÉT. á <˚Vü≤+, á Á|ü|ü+#·+.
24. @ eTqdü‡sTT‘˚, ‘·q‘√ düVü‰ düø£˝≤ìï Á‘√dæy˚düTÔ+<√ 29. •wüß´ìøÏ >∑Ts¡Te⁄Hêï&ÉT. >∑Ts¡Te⁄≈£î •wüß´&ÉT+&É&ÉT.
@ eTqdüT‡sTT‘˚, düø£˝≤ìï ‘·q˝À ÇeTT&ÉTÃ≈£î+≥T+<√ uÛÑ≈£îÔìøÏ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉTHêï&ÉT. uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ uÛÑ≈£îÔ&ÉT+&É&ÉT.
Ä eTqùd‡ ÁãVü≤àeTT. nC≤„ìøÏ C≤„ì ñHêï&ÉT. C≤„ìøÏ nC≤„ì ñ+&É&ÉT.
155 156
30. eTs¡D+ n+fÒ, ‘êqT n+<ä]ø° ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT 34. ø√sTT\ me] ø√düeT÷ ≈£Lj·T<äT.
‘·q≈£î e÷Á‘·y˚T ‘êqT+&É&É+. ãTTwæ me&ç ø√düeT÷ J$+#·&ÉT.
kÕøå±‘êÿs¡+ n+fÒ, ‘êqT n+<ä]ø° ñ+&ç 35. ‘êHÓ’ dü+kÕsêìï |ü≥Tº≈£îì ñ+fÒ ‘êqT dü+kÕ].
‘·q≈£î e÷Á‘·y˚T ‘êqT ˝Òø£b˛e&É+. dü+kÕs¡+ ‘·qqT |ü≥Tº≈£îì ñ+fÒ ‘êqT düHêï´dæ.
31. ˙≈£î ˙e⁄ ˇø£ÿ n&ÉT>∑T m&É+>± ñ+&É>∑*–‘˚ #ê\T. ‘êqT uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ‘·*ùdÔ ‘êqT uÛÑ≈£îÔ&ÉT.
Ç<=ø£ÿfÒ á Ä<Ûë´‹àø£+˝À ˙e⁄ bı+<˚ >=|üŒy˚T\T. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ‘·qqT ‘·*ùdÔ ‘êqT eTT≈£îÔ&ÉT.
32. düàs¡D e\¢ \_Û+#˚yê&ÉT ø±&ÉT |üs¡e÷‘·Tà&ÉT. 36. ã+<Ûä+ ì»+>± ã+<Ûäy˚T nsTT‘˚ n~ ‘=\>∑<äT.
|üs¡e÷‘·Tà&ÉT \_Û+∫q ‘·sê«‘· ø£*π> ø£<ä*πø düàs¡D. yÓ÷ø£å+ ì»+>± yÓ÷ø£åy˚T nsTT‘˚ n~ ø£\T>∑<äT.
˝ÖøÏø£ $wüj·T+˝À yê´bÕs¡+ #˚dæq ‘·sê«‘· ˝≤uÛÑ+ ‘=*π>~ ã+<Ûä+ ø±<äT, ø£*π>~ yÓ÷ø£å+ ø±<äT.
ø£\T>∑T‘·T+~. 37. ˙e⁄ #·÷#˚ Á|ü|ü+#·+ ˙<˚, ˙y˚.
uÛÑ>∑e~«wüj·T+˝À ˝≤uÛÑ+ ø£*–q ‘·sê«‘· yê´bÕs¡+ 38. Á|ü‹q~ >∑eT´+ düeTTÁ<ä+.
»s¡T>∑T‘·T+~. Á|ü‹J$ >∑eT´+ <Ó’e+.
33. q~ ‘·q e÷Hêq ‘êqT b˛‘·T+≥T+~ 39. Hê |üPs¡« |üPs¡í dæú‹j˚T, Hê |üPs¡« »qà.
ˇø£&ÉT <ëVü≤+ rs¡TÃø√e#·TÃ. Ä eTs¡∫q dæú‹ì »„|æÔøÏ ‘Ó#·TÃø√e&Éy˚T Hê eTs¡T»qà.
eTs=ø£&ÉT n+<äT˝À <ä÷øÏ #êy=#·TÃ. 40. Çø£ÿ&É qT+∫ nø£ÿ&É≈£î yÓfi≤¢* nì nqTø√e&É+ kÕ<Ûäq.
q~øÏ @ dü+u+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT. nø£ÿ&É qT+#˚ Çø£ÿ&É≈£î e#êÃeTT nì ñ+&É&É+ dæ~∆.
<˚e⁄&ÉT ‘·q e÷Hêq ‘êqT+{≤&ÉT. 41. <˚e⁄&ÉT @ ‘·qTe⁄ <ë«sê ‘·q nH˚ø£‘·«eTTqT nqTuÛÑ$kÕÔ&√
ˇø£&ÉT ‘·\∫ ‘·]kÕÔ&ÉT. Ä ‘·qTe⁄qT •wüß´&Éì n+{≤s¡T.
eTs=ø£&ÉT eTs¡∫ <äT'KkÕÔ&ÉT. Je⁄&ÉT @ ‘·qTe⁄ <ë«sê ‘·q @ø£‘·«eTTqT nqTuÛÑ$kÕÔ&√
<˚e⁄ìøÏ @ dü+u+<ÛäeT÷ ˝Ò<äT. Ä ‘·qTe⁄qT >∑Ts¡Teì n+{≤s¡T.
157 158
42. ≈£î+&É+‘ê eTfÒº ø±ì eT{Ïº˝À ≈£î+&É ñ+&É<äT. 46. ñ|üyêdü+ n+fÒ @MT ‹q≈£î+&Ü ñ+&É&É+ ø±<äT,
ø£+ø£DeT+‘ê ã+>±s¡y˚T, ø±ì u+>±s¡+˝À ø£+ø£D+ Äø£*ì ‹q≥+.
ñ+&É<äT.
C≤>∑s¡D n+fÒ ìÁ<äqT+&ç y˚T˝§ÿq&É+ ø±<äT,
»>∑‘·Ô+‘ê <˚e⁄&˚ ø±ì <˚e⁄&ç˝À »>∑‘·TÔ ñ+&É<äT.
yÓT\≈£îe qT+&ç y˚T˝§ÿq&É+.
43. ‘·+Á&ç˝À <˚e⁄DÏí #·÷dæqyê&ÉT |ü⁄+&ÉØ≈£î&ÉT.
47. u+>±s¡+ ã+>±s¡+>± ñ+fÒ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äT,
<˚e⁄&ç˝À ‘·+Á&çì #·÷dæqyê&ÉT Á|üVü‰¢<äT&ÉT.
n~ q>∑>± ñ+fÒH˚ $\Te.
uÛÑs¡Ô˝À <˚e⁄DÏí #·÷dæq~ nqdü÷j·T.
<˚e⁄&ç˝À uÛÑs¡ÔqT #·÷dæq~ MTsêu≤sTT. q>∑ q>∑>± ñ+fÒ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äT
n~ ã+>±s¡+>± ñ+fÒH˚ $\Te.
>∑Ts¡Te⁄˝À <˚e⁄DÏí #·÷dæqyê&ÉT dæ<ä∆j·T´.
<˚e⁄&ç˝À >∑Ts¡Te⁄qT #·÷dæqyê&ÉT s¡eTDT&ÉT. <˚e⁄&ÉT <˚e⁄&ÉT>± ñ+fÒ ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äT,
44. @ <˚e⁄DÏí @ Je⁄DÏí #·÷dæHê Á|ü|ü+#·+>± ñ+fÒH˚ $\Te.
•e⁄&ÉT ‘·|üŒ eTπsB ø£ì|æ+#·<√ Á|ü|+ü #·+ Á|ü|+ü #·+>± ñ+fÒ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<Tä
yê&˚ XË’e⁄&ÉT, yê&˚ •e⁄&ÉT. n~ <Óe’ +>± ñ+fÒH$˚ \Te.
@ <˚e⁄DÏí @ Je⁄DÏí #·÷dæHê 48. Á|ü‹ ø£<ä*ø£ uÛÑ>∑e+‘·Tì<˚.
$wüßíe⁄ ‘·|üŒ eTπsB ø£ì|æ+#·<√ H˚qT ø£<äT\T‘·THêïqì ˙e⁄ ÁuÛÑeT|ü&ÉT‘·THêïe⁄.
yê&˚ yÓ’wüíe⁄&ÉT, yê&˚ $wüßíe⁄.
49. #·÷#˚yê&ÉT ì»+. #·÷&Éã&˚~`nã<ä›+.
45. <˚e⁄&ç˝≤ ñ+&˚ X¯øÏÔ Hê≈£î ˝Ò<äT. $H˚yê&ÉT`ì»+. $qã&˚~`nã<ä›+.
<˚e⁄&çøÏ Hê˝≤>± ñ+&˚ X¯øÏÔ ñ+~. ‘·\#˚yê&ÉT`ì»+. ‘·\+|üã&˚~`nã<ä›+.
H˚qT <˚e⁄&Éyê«\qTø√e&É+ kÕ<Ûäq. düà]+#˚yê&ÉT`ì»+. düà]+|ü&˚~`nã<ä›+.
<˚e⁄&ÉT Hê˝≤ ñHêï&Éì ñ+&É&É+ dæ~∆. <Ûë´ì+#˚yê&ÉT`ì»+. <Ûë´ì+|üã&˚~`nã<ä›+.
159 160
50. mes¡÷ ˝Òø£b˛e&Éy˚T <˚e⁄&ÉT ñ+&É&É+. q÷s¡T XÊ«dü\T |”\Ãe\dæ ñ+fÒ
@MT ‘Ó*j·Tø£b˛e&Éy˚T <˚e⁄DÏí ‘Ó*j·T&É+. ‘=+uÛ…’ ‘=$Tà~ XÊ«dü\‘√ Ä|ü&É+ ≈£î<äs¡<äT.
@ nqTuÛÑeeT÷ ˝Òø£b˛e&Éy˚T <Ó’yêqTuÛÑe+. q÷≥ ˇø£≥e XÊ«dü |”\Ã&É+ ≈£î<äs¡<äT.
51. »>∑Hêï≥ø£ s¡#·sTT‘·, Á|üeø£Ô, 56. m+&É dü÷s¡T´&Éyê«\ì Á|üj·T‹ïk˛Ô+<ë?
q{°q≥ düeT÷Vü≤+, H˚|ü<∏äéTT, yÓHÓï\ #·+Á<äT&Éyê«\ì Á|üj·T‹ïk˛Ô+<ë?
Á|ü<äs¡Ù≈£î&ÉT, Áù|ø£å≈£î\T, dü÷Á‘·<Ûë], ìsêà‘· Je⁄&ÉT <˚e⁄&Éyê«\ì Á|üj·T‹ï+#·&ÉyÓT+<äT≈£î?
düø£\eT÷ uÛÑ>∑e+‘·T&˚, düs¡«X¯≈£îÔ&ÉT ø£<ë! 57. ‘·qqT $TqVü‰sTT+∫ »>∑‘·TÔ #·÷ùdÔ, ‘êqT Je⁄&ÉT.
$eTs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü n‘·&˚. ‘·q‘√ ø£*|æ »>∑‘·TÔqT #·÷ùdÔ, ‘êqT <˚e⁄&ÉT
52. HêeTeTT, s¡÷|üeTT, |ü<äeTT, ns¡∆eTT, ñìøÏ, C≤„qeTT, 58. Ä‘êàqTuÛÑyêìï Ä‘·à≈£î e~˝ÒjYT
nqTuÛÑeeTT nìï{Ï \ø£åýÓTÆ ñqï @¬ø’ø£düTŒ¤s¡D ªH˚qTµ <˚Vü‰qTuÛÑyêìï <˚Vü‰ìøÏ e~˝ÒjYT
53. <˚e⁄ì $wüj·TyÓTÆ` Ä >=&Ée >±ì, á >=&Ée >±ì ˙¬ø+<äT≈£î?
ñHêï&ÉT n+fÒ ø£s¡àjÓ÷>∑+. 59. ˇø£ì #˚‘· ÄyÓ÷~+#·ã&˚~, dü‘·´+ ø±<äT.
ñHêïe⁄ n+fÒ uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+. ˇø£ì #˚‘· nqTuÛÑ$+ã&˚~ Ä‘·à ø±<äT.
ñHêïqT n+fÒ C≤„qjÓ÷>∑+.
60. Á|ü•ï+#˚yêìøÏ ‘êH˚ Á|üX¯ï. ‘·q≈£î Á|üX¯ï ø±<äT.
54. ‘êqT <˚ìì bı+<ë\Hêï n+<äT≈£î ‘·–q eT÷˝≤´ìï #Ó*¢+∫ düe÷<Ûëq$T#˚ÃyêìøÏ ‘êH˚ düe÷<Ûëq+.
bı+~q≥T¢>± ‘êqT <Ó’yêìï bı+<ä&ÜìøÏ #Ó*¢+#·e\dæq ‘·q #˚‘· Çe«ã&˚~ ø±<äT.
‘·–q eT÷\´+ ` ‘êH˚.
61. ˙e⁄ m˝≤ ñ+&Ü˝À n˝≤H˚ ñHêïe⁄.
55. q÷s¡TyÓT‘·T≈£î\T ‹qe\dæ ñ+fÒ á Á|ü|ü+#·+ m˝≤ ñ+&Ü˝À n˝≤H˚ ñqï~.
‘=+uÛ…’ ‘=$Tà~ yÓT‘·T≈£î\‘√ Ä|ü&É+ ≈£î<äs¡<äT. e÷s¡TŒ ‘˚e*‡q nedüs¡+ m|ü&É÷, mø£ÿ&Ü ˝Ò<äT.
q÷≥ ˇø£≥e yÓT‘·T≈£î ‹q&É+ ≈£î<äs¡<äT. düèwæº˝À Á|ür~ <˚ìø£~ düVü≤»+>± |üPs¡í+>± ñqï~.
161 162
62. H˚qT dü<ë |üs¡e÷‘·à>± ñ+≥÷H˚, ø√]ø£≈£î ø±s¡D+,
‘Ó\TdüT≈£î+≥÷H˚, nqTuÛÑ$dü÷ÔH˚, ˝Ò<äì nqT≈£î+≥THêïqT. ø√s¡ã&˚~ ≈£L&Ü ‘êH˚ nì »„|æÔ ˝Òø£b˛e&É+.
H˚qT H˚qT>± ñ+&É≈£î+&ÜH˚, 67. H˚HÓe&ÉqT? nqT $#ês¡D
‘Ó\TdüTø√≈£î+&ÜH˚, nqTuÛÑ$+#·≈£î+&ÜH˚ ñHêïqì ÁbÕs¡+uÛÑeTTq≈£î eTT+<˚ H˚qT
nqTø=+≥THêïqT. Ä $#ês¡D |òü\yÓTÆ ñHêïqT.
m˝≤¬>’‘˚H˚$T? H˚qTHêïqT. H˚qT mes¡T nqT $#ês¡Dj˚T ªH˚qT á H˚qT ø±<äTµ
63. ˙≈£î ÇwüºeTTHêï, ˝Ò≈£îHêï nqT≥ø£<ë! á H˚qT H˚qT ø±<äqT≥j˚T
˙e⁄ n+^ø£]+∫Hê, n+^ø£]+#·ø£ b˛sTTHê <Ó’ey˚T ˙e⁄. ªH˚HÓe&ÉqT?µ nqT $#ês¡eTTq≈£î düe÷<ÛëqeTT ø£<ë!
64. Hê\Tø£≈£î Äs¡Ts¡T#·T\T ‘Ó\TdüT. 68. m+‘·{Ï eT÷&ÛÉT&ÉsTTHê, #=ø±ÿ H˚qì nqTø√e&É+ ˝Ò<äT.
Äø£*øÏ ˇπø s¡T∫ ‘Ó\TdüT. m+‘·{Ï y˚T<ÛëesTTHê, á <˚Vü≤+ H˚qT ø±<äì nqTø√e&É+
Hê\Tø£ ` Je⁄&ÉT. ˝Ò<äT.
Äø£* ` <˚e⁄&ÉT. 69. nìï{Ïø° dæ<ä›|ü&ç ñ+&É&Éy˚T dæ~∆.
Je⁄&ÉT <˚e⁄DÏí Äs¡T s¡T#·T\T>± d”«ø£]ùdÔ 70. Hê‘√ düVü‰ düs¡«eT÷ Hê˝À ñqï≥T¢qï~.
<˚e⁄&ÉT Je⁄DÏí ˇπø s¡T∫>± d”«ø£]kÕÔ&ÉT.
71. düÁø£eTyÓTÆHê nÁø£eTyÓTÆHê n~ áX¯«πs#·Ã¤ n+‘˚.
65. ÇVü≤|üsê\≈£î dü+ã+~Û+∫q
72. m|ü&ÓH’ ê mø£ÿ&ÓH’ ê, HêeTs¡÷bÕ\qT ‘·T&Éeì<˚ dü‘´· <äsÙ¡ q+
düø£\ düeTdü´\≈£î ˇø£ÿfÒ |ü]cÕÿs¡+
ø±<äT.
˙e⁄ |ü⁄≥ºø£ eTT+<äT ˝Ò<ë ˙e⁄ eTs¡DÏ+#êø£
nø£åsê\<ë|ü⁄H˚ ø±–‘·+ ñqï≥T¢,
ñqïdæú‹˝À ˙e⁄ ñ+&É&É+.
HêeTs¡÷bÕ\ <ë|ü⁄H˚ dü‘·´+ ñqï~.
66. ‘·˝+|ü⁄≈£î ø±s¡D+,
73. uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT e÷Á‘·y˚T ñHêï&ÉT.
‘·\+|üã&˚~ ≈£L&Ü ‘êH˚ nì »„|æÔ ˝Òø£b˛e&É+.
Á|ü|ü+#·+ Äj·Tq Á|üø±X¯+.
143 164
74. eTT+<äT <˚e⁄&ÉT ìqTï <Ûë´ìkÕÔ&ÉT. 80. eTq+ |ü~eT+~ ñ+fÒ, |ü<äø=+&Ée yê&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT
Ä ‘·sê«‘˚ ˙≈£î <˚e⁄ì <Ûë´ì+#ê\ì ‘·\+|ü⁄ ø£\T>∑T‘·T+~. ø±&ÉT, eTq |ü~eT+~ s¡÷bÕ˝À¢ ñ+&˚~ uÛÑ>∑e+‘·T&˚ nì
75. ‹q&É+ Äø£* ø√dü+. ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ n<˚ uÛÑ>∑e‘ê‡øå±‘êÿs¡eTT.
Á‘ê>∑&É+ <ëVü≤+ ø√dü+. 81. ª‘·\+|ü⁄\qT nD∫ Ä‘·à dü«s¡÷bÕìï ‘Ó\TdüTø√yê*µ nì
J$+#·&É+ <˚e⁄ì ø√dü+. m+<äT≈£î uÛ≤$+#·&É+? Ç~ #ê˝≤ ÁX¯eT‘√ ≈£L&çq kÕ<Ûäq.
76. »qq eTs¡D≤\T ñ+&˚~ ªHê~µ øÏ. ‘·˝+|ü⁄ s¡÷|ü+>± ñqï~ Ä‘·àj˚T nì ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ ‘·sê«‘·
ªH˚qTµ ≈£î ø±<äT. ‘·\+|ü⁄\T e∫ÃHê ˙e⁄ ‘·\eì yê&çy˚ ne⁄‘êe⁄.
77. »>∑Á<ä÷|ü+>± ñqï~ dü<äTZs¡Ty˚. 82. ˇø£{Ï m|ü&É÷ ¬s+&ÉT ø±˝Ò<äT, ø±<äT.
»>∑‘·TÔ˝À @ ˇø£ÿ&ÉT e÷Á‘·y˚T dü<äTZs¡Te⁄ ø±&ÉT.
83. kÕ<Ûäq jÓTTø£ÿ |ü]D≤eT+ @eT+fÒ, <˚e⁄DÏí #·÷&Ü* nì
78. düèwæº Ä~ ø±\+ qT+∫ Ç|üŒ{Ï es¡≈£î düø£\ Je⁄\T #˚dæq ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ, #·÷ùd<ä+‘ê <˚e⁄&˚ nì eTT>∑TdüTÔ+~.
bÕbÕ\˙ï, sêuÀj˚T ø±\+˝À #˚j·TuÀj˚T bÕbÕ\˙ï ª•eµ
84. á <Ûë´q πø+Á<ë\˝À kÕ<Ûäq #˚j·T&É+ ø£+fÒ X¯àXÊq+˝À
nqï ˇø£ ÿ dü à s¡ D ‘√H˚ uÛ Ñ > ∑ T Z q eT+&ç , e÷&ç , eTdæ
@<äsTTHê düe÷~Û ns¡T>∑TMT<ä ø±ùd|ü⁄ ≈£Ls=Ãì >∑&É|ü&É+
nsTTb˛‘êsTT. Ç+ø± bÕ|ü e TT, |ü ⁄ qs¡ ® q à n+≥÷
eT+∫~. n+‘·≈£î $T+∫q kÕ<ÛäH˚ ˝Ò<äT. Ä düeTj·T+ ˙≈£î
e÷{≤¢&ÉTø√e&É+ eTq eT÷&ÛÉ‘·«y˚T ne⁄‘·T+~.
mH√ï J$‘· dü‘ê´\qT Á|üuÀ~ÛdüTÔ+~.
79. n<ä›eTT˝Àì ˙ Á|ü‹_+u≤ìï #·÷dæ ‘·\ <äTe⁄«≈£î+{≤e⁄.
n+‘˚>±ì Á|ü‹_+u≤ìøÏ ‘·\ <äTe«&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·e⁄ 85. á Ä<ÛäTìø£ e÷qe⁄&ÉT ‘êqT J$+#·&ÜìøÏ ø±e\dæq
ø£<ë! eTT+<äT ˙ ‘·\qT ˙e⁄ <äTe⁄«≈£î+fÒ @ø£ø±\+˝À dü<äTbÕj·÷\ìï+{Ïì düeT≈£Ls¡TÃø√e&É+˝ÀH˚ düeTj·÷ìï
Á|ü‹_+ã+˝Àì ‘·\≈£L&Ü dü] ne⁄‘·T+~. >∑&çù|düTÔHêï&ÉT. J$+#·&É+ eTs¡∫ b˛‘·THêï&ÉT.
nfÒ¢ ‘·qTï ‘êqT dü+düÿ]+#·Tø√e&É+˝ÀH˚ dü+|òüT dü+düÿs¡D bÕ‘· ‘·s¡+yês¡T J$+#·&Üìπø dü+bÕ~+#˚yês¡T á ‘·s¡+
≈£L&Ü Ç$T&ç ñ+~. yês¡T dü+bÕ~+#·&Üìπø J$düTÔHêïs¡T.
165 166
86. e÷≥ es¡dü¬ø’Hê düπs ªHê≈£î u≤<Ûä\THêïsTTµ n+fÒ ‘êqT 94. ªe÷qeùdy˚ e÷<Ûäeùdeµ n+fÒ, e÷qe⁄\≈£î #˚ùd ùde
ø=*#˚ <Ó’yêìï nee÷ì+∫qfÒ¢. e÷<Ûäe⁄ìøÏ #˚ùd ùde nì nqT≈£î+{≤s¡T. ø±ì e÷qe⁄&ÉT
87. z ô|<ä› sê‹ >∑T+&ÉT ø=+&É •Ks¡+ MT<ä qT+∫ C≤] <=]¢ #˚ùd ùde e÷<Ûäe⁄&ÉT #˚düTÔqï ùde nì ns¡∆eTT. >∑s¡T&É ùde,
|ü&ÉT‘·T+fÒ, <ëìì ÄbÕ\ì Á|üj·T‹ï+#·&É+ e´s¡∆+ nsTTq Vü≤qTeT+‘· ùdee˝….
|üì. n~ <=]¢ <=]¢ #·<Tä HÓq’ Á|ü<X˚ ÊìøÏ ‘·|Œü ø£ #˚sT¡ ≈£î+≥T+~. 95. eTÁ] $‘·Ôq+˝À eTÁ]#Ó≥Tº e÷Á‘·y˚T ø±<äT, Ä #Ó≥Tº
nfÒ¢ Á|ü|ü+#·+˝Àì @ $wüj·÷˙ï ˙e⁄ Á|ü‹|òüT{Ï+#·e<äT›. MT<ä yê˝Ò |ü≈îå£ \T, Ä #Ó≥Tº ˙&ÉqT #π̊s eTqTwüß´\T, #Ó≥Tº≈î£
Á|ü‹ $wüj·÷ìø° z n+‘·´<äX¯ ñ+≥T+~. eTq+ á ˝À|ü⁄ Ä<Ûës¡+>± ñ+&˚ uÛÑ÷$T, Äø±X¯+, Ä #Ó≥TºqT q]πøyêì‘√
<ëììì\bÕ\H√, e÷sêÃ\H√ e´s¡∆ Á|üjT· ‘êï\T #˚dTü +Ô {≤eTT. düV‰ü yÓTT‘·+Ô Ä eTÁ] $‘·qÔ +˝À dü÷ø£àå s¡÷|ü+˝À ñ+≥T+~.
88. Ä<Ûë´‹àø£+, ˝≤uÛÑqwüºeTT\T ˝Òì yê´bÕs¡+. 96. H˚qT ìÁ<äb˛j·÷ø£ ≈£L&Ü ø=+‘·eT+~ y˚T˝§ÿH˚ ñ+{≤s¡T.
nì ms¡>∑&Éy˚T >=|üŒ˝≤uÛÑ+. nqï uÛ≤eq‘√ ≈£L&çq ìÁ<ä düTK+ ø±<äT.
89. e+<äeT+~ >∑Ts¡Te⁄\≈£î •wüß´&ç>± ñ+&ÉT. H˚qT ìÁ<äb˛‘˚ düø£\eT÷ ìÁ<äb˛‘·T+~ nqï
ˇø£ÿ •wüß´&çøÏ ≈£L&Ü >∑Ts¡Te⁄>± ñ+&=<äT›. ms¡Tø£‘√ ≈£L&çq ìÁ<ä düTK+.
90. ø±oøÏ yÓ[¢q e´øÏÔ ‹]– sê&ÉT. ø±ì yÓ[¢q yêì s¡÷|ü+˝ÀH˚ H˚qT eTs¡D+Ï #êø£ ≈£L&Ü $T>∑‘ê n+‘ê J$+#˚ ñ+≥T+~,
$X‚«X¯«s¡T&Ó’q $X¯«Hê<∏äT&ÉT ‹]– ekÕÔ&ÉT. n≥T¢>±ø£ nqï uÛ≤eq‘√ ≈£L&çq eTs¡D+ düTK+ø±<äT.
yÓ[¢qyê&˚ ‹]–eùdÔ, Ä j·÷Á‘· ìwüŒ¤\eTT. H˚qT eTs¡DÏ+#êø£ Çø£ J$+∫ ñqï<˚B ñ+&É<äT,
91. C≤„ì |ü⁄&É‘ê&ÉT. ‘·j·÷s¡Tø±&ÉT. nqï ms¡Tø£‘√ ≈£L&çq eTs¡D+ düTK+.
92. uÛÑ>∑eBZ‘ê kÕs¡eTT` Don't Expect.
H˚qT C≤„ìqsTT´ ≈£L&Ü Ç+ø± ø=+‘·eT+~ nC≤„qT\T+{≤s¡T.
nqï C≤„q+ düTK+ø±<äT.
93. Ç‘·s¡T\˝À ø£qã&˚ ÁbÕs¡ã∆+ ≈£L&Ü ìC≤ìøÏ n~ ‘·q
H˚qT C≤„ìqsTT‘˚ Hê≈£î nq´+>± nC≤„qT\T+&És¡T nqï
ÁbÕs¡ã∆+˝À uÛ≤>∑y˚T.
C≤„qy˚T düTK+.
167 168
97. ‘ê´>∑j·T´ dü+^‘êìøÏ Ä\+ãq ‘·+ã÷sê nsTT‘˚, 104. $X¯«s¡÷|ü+ nH˚~ dü<ë. n~ m|ü&É÷ ñ+~.
uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ ‘ê´>∑j˚T´ ‘·+ã÷sê. <ëìì uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˇø£kÕ] #·÷|ü&É+>±ì,
yê©àøÏ sêe÷j·TD s¡#·q≈£î ñ|üø£s¡D+ |òüT+≥yÓTÆ‘˚ ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√e&É+ >±ì @MT ñ+&É<äT.
uÛÑ>∑e+‘·TìøÏ yê©àøÏj˚T |òüT+≥+. ns¡T®qT&ÉT $X¯«s¡÷bÕìï #·÷&É>∑*π> #·÷|ü⁄qT
‘êqT bı+~q|ü&ÉT $X¯«s¡÷bÕìï #·÷&É>∑*>±&ÉT.
98. ñHêï&ÉT nì ˙e⁄ nqï ‘·sê«‘· ñ+&˚yê&ÉT uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT.
$X¯«s¡÷|ü+ nH˚~ m|ü&É÷ ñ+~.
ø£qã&Ü¶&TÉ nì ˙e⁄ nqï ‘·sê«‘· ø£qã&˚yê&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT.
#·÷&Ée*‡+~, ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√e*‡+~ ‘êH˚.
99. Ç‘·sêìï #·÷dæq|ü&ÉT ‘·qH˚ #·÷dæq≥Tº+&Ü*. 105. ‘Ó\TdüTø=H˚~ ` <˚e⁄&ÉT
‘·qqT #·÷dæq|ü&ÉT Ç‘·sêìï #·÷dæq≥Tº+&Ü*. ‘Ó*j·Tã&˚~ ` Je⁄&ÉT
100. @ø£+>± ñqï H˚qT dü«|üï+˝À nH˚ø£+ nsTTq≥T¢ ‘Ó*j·Tã&˚ \ø£åD+ <˚e⁄&çøÏ ˝Ò<äT.
@ø±‘·à dü«s¡÷|üyÓTÆq H˚H˚ |ü+#·uÛÑ÷‘ê‘·àø£yÓTÆq »>∑‘·TÔ>± ‘Ó\TdüTø=H˚ \ø£åD+ Je⁄&çøÏ ˝Ò<äT.
nsTTHêqT. @ø£ ø±\+˝À H˚qT @ø£+>± ñHêïqT, 106. ªH˚qTµ nqï nVü≤+ø±s¡+ ø±$Tì.
nH˚ø+£ >±q÷ ñHêïqT. ªHê~µ nqï eTeTø±s¡+ ø±+#·q+.
101. n+<ä]˝À <˚e⁄DÏí #·÷&É&É+ o\+. lsêeTø£èwüßí\T $&ÉeeTqï~
<˚e⁄&ç˝À n+<ä]˙ #·÷&É&É+ C≤„q+. nVü≤+ø±s¡ eTeTø±sê˝Òï >±ì Ád”Ôì, <ÛäHêìï ø±<äT.
102. ˙e⁄ y˚ùd Á|ü‹ n&ÉT>∑T≈£î eTTqTù| ˙ n&ÉT>∑T≈£î dü+ã+~Û+∫q 107. ñqï<ëìì ñqï≥T¢>±, ˇø£{Ïì ˇø£{Ï>±, <ëìH˚ n~>±,
ªÁ|æ+{Ÿµ nø£ÿ&É ñ+≥T+~. n+<äT˝ÀH˚ ˙ bÕ<ä+ |ü&TÉ ‘·T+~. ‘·qH˚ ‘êqT>± nqTuÛÑ$+#·&Éy˚T Ä‘êàqTuÛÑeeTT.
103. ªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ñHêï&ÉTµ nqïyê&É÷ düTK|ü&ç+~ ˝Ò<äT. 108. ‘êH˚ø£eTÚ#·T Vü≤è~˝À
ªuÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ˝Ò&ÉTµ nqïyê&É÷ düTK|ü&ç+~ ˝Ò<äT. ‘êqT>∑ yÓ\T>=+<äT#·T+&ÉT ‘·‘·Ô«+ã>∑T≥Hé
á Ç<ä›s¡÷ uÛÑ>∑e+‘·TDÏí ‘·eT≈£î $&ç>±H˚ >∑T]ÔdüTÔ+&É&Éy˚T H˚HÓ≥T s¡∫+|ü>∑\TZ≥?
n+<äT≈£î ø±s¡D+. eTÚqeTT>± qT+&É≈£îqï e÷s¡ZeTT ø£\<˚.
`düs¡«+ •eeTj·T+`
169 170
Ä‘·à≈£î, eTqdüT‡≈£î uÛ<Ò yä T˚ MT ˝Ò<Tä . n+‘·sT¡ àKyÓTqÆ

eTqùd‡ Ä‘·à. ãVæ≤s¡TàKyÓTÆ‘˚ n~ nVü≤+‘·>± nœ\
Á|ü|+ü #·+>± ne⁄‘·T+~. Á|ü‹ìÔ mH√ï s¡ø±\T eÁkÕÔ\T>±
|üè#·Ã≈¤ î£ &ÉT: uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ns¡÷|ü⁄&Ó‘’ ˚ HêeTs¡÷bÕ\ »>∑‘T· qÔ T H˚dæ yê{Ïì s¡ø£s¡ø±\ ù|s¡T¢ ô|&É‘êeTT. ã+>±sêìï
m{≤¢ düèwæº+#ê&ÉT?
nH˚ø£ s¡ø±\ q>∑\T>± #˚dæ mHÓïH√ï ù|s¡T¢ ô|&É‘êeTT.
uÛÑ>∑yêHé :Ç+<äT˝À ø£wüºy˚TeTT+~? Ä˝À#·q ˝Òì düeTj·T+˝À
˙ eTqdüT‡ ns¡÷|ü+>± ˝Ò<ë? >±&ÛÉ ìÁ<ä, düe÷<ÛTä \
ø±˙ >∑T&É¶\˙ï Á|ü‹Ôj˚T. q>∑\˙ï ã+>±s¡y˚T. ñqï~
e÷fÒ$T{Ï? eTqdüT‡ |üì #˚j·T≥+ Äs¡+_Û+#·>±H˚ ˇø£ÿfÒ. nH˚ø£eTT>± ‘√#˚~ πøe\+ HêeTs¡÷bÕ\T
ø±\+, <˚X¯+, Á|ü|ü+#·+ nqTuÛÑeeTÚ‘·THêïsTT. e÷Á‘·y˚T. ø±˙ eTqdüT‡ Ä‘·àqT+∫ $&ç>± e⁄+&É˝Ò<äT.
Ç<ä+‘ê n‘·´+‘· düV≤ü »+>± »]–b˛‘·T+~. Ä ÁøÏj÷· n+fÒ <ëìøÏ dü«‘·+Á‘·yTÓ qÆ ñìøÏ ˝Ò<Tä . eTqdüT‡ ˝Ò≈î£ +&Ü
X¯øÏÔH˚ uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT nì, e÷j·T nì, ˝Òø£ X¯øÏÔ nì Ä‘·à ñ+≥T+~. ø±˙ Ä‘·à ˝Ò≈£î+&Ü eTqdüT‡ ñ+&ÉH˚
n+≥THêïeTT. ñ+&É<äT. ` uÛÑ>∑yêHé
171 172
∫e] e÷≥
<˚ìø£<˚ ªªH˚qTµµ Áø=‘·>Ô ± eTTÁ~+#·uÀj˚T |ü⁄düøÔ ±ìøÏ ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ` Çø£ÿ&É
` Ç˝≤µ nH˚ ù|s¬ ‘’ ˚ U≤j·T+ #˚XÊqT >±ì, <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q
ªªH˚qTµµ y˚T≥s¡T Áyêj·T{≤ìøÏ HêπøMT ‘√#·˝Ò<äT. >∑Ts¡Te⁄>±] #˚‘·H˚
ÁãVü≤à≈£î ÁãVü≤à ÁyêsTT<ë›eTì z ô|qTï, H√{Ÿ ãT≈£îÿ Ç∫Ã MT≈£î ‘√∫+~
ÁyêdæeTàì ø√sêqT. yê{Ïì rdüT≈£îì <ë#·T≈£îHêïπs>±ì, @
$wüßíe⁄≈£î $wüßíe⁄ y˚T≥s¡÷ Hê≈£î Áyêdæe«˝Ò<äT. ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤µ nì
•e⁄ìøÏ •e⁄&ÉT H˚qT ôdÿ#Y ô|Hé‘√ Áyêdæq ôV≤&ç¶+>∑T ‘·|üŒ Ç+ø=ø£ÿ nø£ås¡+
Äø±XÊìøÏ Äø±X¯+ ≈£L&Ü n+<äT˝À Áyêj·Tã&É˝Ò<äT. >∑Ts¡Te⁄>±s¡T q$« Ç˝≤
nHêïs¡T ` ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤µ nqï f…{Æ ˝Ï Ÿ≈î£ dü]jÓTÆ q
dü÷s¡T´ìøÏ dü÷s¡T´&ÉT y˚T≥s¡T Ç<˚ nHêïs¡T. n+fÒ ñ‘·Ô ‘Ó\¢ ø±–‘ê\qïe÷≥.
uÛÑ÷$TøÏ uÛÑ÷$T ◊‘˚ dü], n˝≤π> f…Æ{Ï˝Ÿ e÷Á‘·y˚T ô|{Ïº z¬s+&ÉT eT÷&ÉT
ù|J\T U≤∞>± e~˝Òdæ, $T>∑‘ê n+‘ê C≤„q Á|üdü÷Hê\‘√
ø±˝≤ìøÏ ø±\+ ì+ù|<ë›eTì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT.
<˚XÊìøÏ <˚X¯+ ***
H˚qT≈£î H˚qT
mH√ï @fi¯ó¢>± »s¡T>∑T‘·Tqï ªls¡eTD dü‘·‡+>∑+µ ˝À
u≤ãT≈£î u≤ãT Á|ü‹kÕ] @<√ ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À Ç|ü⁄Œ&ÉT`Çø£ÿ&É` Ç˝≤ nH˚
>∑Ts¡Te⁄≈£î >∑Ts¡Te⁄ düu≈®… î£ º nsTT‘˚ Á|ükÕÔeq≈£î edü÷HÔ ˚ ñ+~. ø±ì <ëì >∑T]+∫
Áyê<ë›eTH˚ ˝Àù| e÷˝À me]ø° @MT ‘√#·ø£b˛e&É+ nH˚~
NeT≈£î NeT. ì»+>± e÷≈£î >∑s¡«ø±s¡D+. yÓTT‘êÔìøÏ yê] uÀ<Ûä\ kÕsêìï
y˚T+ Á>∑Væ≤+#êeTH˚<˚ <ëìøÏ ns¡ú+.
173 174
nø£åsê˝À¢ ñqï düu…®≈£îº >∑T]+∫ eTT+<äTe÷≥ Áyêj·TeT+fÒ #ê\T. Ä ˇø£ÿ |ü⁄düÔø£+˝À ≈£L&Ü nìï yêø±´\÷ nedüs¡+
Áyêj·T>∑\πs>±ì, nø£åsê\qT Ä<Ûës¡+>± ñqï ª‘Ó\¢ø±–‘·+µ ˝Ò < ä T . n+<ä T ˝À ˇø£ ÿ yêø£ ´ + #ê\Tµ n+≥T+{≤s¡ T
>∑T]+∫ eTT+<äT e÷≥ Áyêj·TeT+fÒ mes¡T @$T >∑Ts¡Te⁄>±s¡T.
Áyêj·T>∑\s¡T? ªªu≤ãT‘√ ñ+&ÉT.
ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤µ nH˚ ªì‘·és¡Ôe÷q+µ nø£åsê\≈£î u≤ãT>± ñ+&=<äT›µµ.
Ä<Ûës¡+>± ñqï ‘Ó\¢ ø±–‘·+ e+{Ï~. nHêïs¡T >∑Ts¡Te⁄>±s¡T Hê‘√ zkÕ]. á ∫qï e÷fÒ Hê
ªª}s¡ø£ ñ+&É≥y˚Tµ <ëìøÏ dü]jÓÆTq yêÚ≤´qeTT. J$‘êìøÏ dü]|ü&Ü uÀ<Ûä nsTT´+~.
bÕsƒ≈¡ î£ \T n&É>=#·TÃ, MT¬s‘’ ˚ Á>∑V≤æ +#˚XÊs¡T, e÷ dü+>∑‘+˚ ≥ì? n˝≤π> MTs¡÷ n+<äT˝À @<√ ˇø£ yêø±´ìøÏ ‘·|üŒø£ ø£HÓø˘º
>∑Ts¡Te⁄>±] <ë«sê s¡∫+#·ã&É¶ ªnì˝≤#·\•ee÷\µqT ì‘·´ ne⁄‘ês¡T. Ä ˇø£ÿ yêø±´ìï |ü≥Tº≈î£ +fÒ #ê\T. n~ $TeTà*ï
bÕsêj·TD+ #˚j·T+&Éì #ÓãT‘êqT. ‘·‘·Œ¤*‘·+>± ªÇ|ü⁄Œ&ÉT ‘·]+|ü #˚düTÔ+~.
` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤µ nH˚~ @eTH˚~ MTπø dü«j·T+>± nqTuÛeÑ +˝ÀøÏ ªkÕsê bÕ‘·<˚, d”kÕ ø=‘·Ô~µ nqï #·+<ëq ñ+{≤sTT e÷
edüTÔ+~. nì H˚qT ìX¯Ãj·T+>± #Ó|üŒ>∑\qT. yêø±´\T. $wüjT· yÓT‘Æ ˚ bÕ‘·<.˚ <ëìï Á|üC+… {Ÿ #˚ùd $wüjT· +˝À
*** ø=‘·Ô<äq+ ñ+≥T+~ n+‘˚.
108 ~«|ü < ä \ qT ø£ * –q Ä ~e´ Á>∑ + <∏ ë ìï ***
eTTeTT≈£åîe⁄\T ‘·|üŒø£ #·~$ rs¡e*‡+<˚. ‘˚*ø£ |ü<ë\‘√ Hê ∫e] e÷≥ @eT+fÒ `
‘·‘·Ô« kÕsêqï+‘ê ø±∫e&ÉuÀ#ês¡T n+<äT˝À. nì˝≤#·\ Á|üX¯ï\T y˚j·Tø£+&ç.
•ee÷\qT >±q+ #˚j·T>± #˚j·T>± <ëì jÓTTø£ÿ s¡T∫ Á|üX¯ï\T y˚j·T&É+ e\¢ ˇ]π><˚MT ñ+&É<äT.
ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+≥T+<˚>±ì ‘·>∑Z<äT. uÛÑ÷$T˝À $‘·ÔHê*ï bÕ‹q≥T¢
Ç|üŒ{Ïei≈£î ªs¡eTD dü‘‡· +>∑+µ yês¡T 10 |ü⁄düøÔ ±\T ô|’ ∫\Tπø MT Vü≤è<äj·T+˝À Ä Á|üX¯ï\qT bÕ‘·+&ç.
Á|ü#·T]+#ês¡T. ªÇìï |ü⁄düÔø±\T nedüs¡+ ˝Ò<äT, ˇø£ÿ |ü⁄düÔø£+ MTs¡T q$Tàq >∑Ts¡T düìï~Û˝ÀH√, <Ó’e düìï~Û˝ÀH√
175 176
Á|üXÊ+‘·+>±, eTÚq+>± >∑&É|ü+&ç.
Ä ~e´ kÕ+>∑‘´· + e\q MT˝À düe÷<Ûëq+ yÓTT\¬ø‘·T‘Ô T· +~.
á Ä<Ûë´‹àø£+˝À `
n&ç– ‘Ó\TdüT≈£îqï<ëì ø£+fÒ
n&É>∑ø£ ‘Ó\TdüT≈£îqï<˚ dü‘·ýÓTÆ ñ+≥T+~.
***
Ç‘·s¡Á‘ê MT≈£î <=]πø eÁ»+
ìC≤ìø£~ >±EeTTø£ÿ.
dü<äTZs¡T düìï~Û˝À <=]πø >±EeTTø£ÿ
ìC≤ìø£~ eÁ»+.
Hê≈£î n˝≤π> <=]øÏ+~ dü<äTZs¡T düìï~Û˝À.
` T.V.N. u≤ãT
|üf…ºj·T´ : ldü<äTZs¡T uÀ<Ûäq\qT $qï ‘·sê«‘· Çø£

XÊÅkÕÔ\‘√ |üì˝Ò<äì|æk˛Ô+~....
T.V.N. u≤ãT : ã*¢ ã&ç‘˚ XÊÅdüÔ+ >±ì
|æ&TÉ >∑T |ü&‘ç ˚ Çø£ XÊÅd+Ôü ‘√ |üHe˚ TT+~?
177 178
&Üˆˆ ~e´kÕsTT ` dü<äTZs¡T
‘·\T|üPs¡T e+o ` ldü<äTZs¡T
There is only One Power.

That Power is GOD.
That GOD is My self.
My Self is SATHGURU.
ldü<äTZs¡T<˚e⁄\yê]‘√ ` <ëeTT <ä+|ü‘·T\T

179 180
s¡eTDj·T´(sê»eT+Á&ç) ` dü<äTZs¡T
$y˚ø˘(yÓ’C≤>¥) ` dü<äTZs¡T dü<äTZs¡T ` yÓTT+&ç Á|ükÕ<é(sê#·|ü*¢)

181 182
l dü<äTZs¡T ` T.V.N. u≤ãT
|ü<ëàe‹
leT‹ dü÷sêé‹ ` dü<äTZs¡T ` yÓTT+&ç y˚+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄(sê#·|ü*¢) (CÀ˝≤sYù|{)
183 184
ø£èwüíy˚DÏ ` düTã“\øÏåà ` sêE >±s¡T
yÓTT<ä≥Tï+∫ ‘·q<˚HÓ’ ‘·q e<ä›H˚ ñ+&çb˛sTTq

<ëì¬ø’ nH˚ïfi¯b¢ Õ≥T yÓ‘T· ≈£î˝≤&çq+<äT≈£î
‘·qπø qe⁄« »ì+∫ ñ+≥T+~.
ãT<äT›ì ∫s¡Tqe⁄«˝Àì s¡Vü≤dü´+
Ç+‘˚ nsTT ñ+≥T+<äì Hê $XÊ«dü+.
` bÕ˝Ÿ Áã+≥Hé
185 186
Vü≤] ` dü<äTZs¡T
dü<äTZs¡T ` X¯+uÛÑ÷Á|ükÕ<é ` düs√»qeTà

‘ê‘·j·T´ ` dü<äTZs¡T
187 188
ls¡eTD dü‘·‡+>∑+˝À ls¡‘·ï+ >±s¡T
dü<äTZs¡T ` es¡\øÏåà sêeTd”‘· ` dü<äTZs¡T

189 190
e÷&É+u≤≈£+ eTTìø£ècÕí¬s&ç¶ ` XÀuÛ≤e‹
nqdü÷j·T ` dü<äTZs¡T uÛ≤>∑´#·+<äq ` <˚MÁ|ükÕ<é

191 192
n+‘·sê«Væ≤ì
¯
lMs¡ÁãùV≤à+Á<äkÕ«$T
¯
láX¯«s¡eTà
>∑Ts¡Te⁄>±]‘√ ¬ø.dæ.¬s&ç¶ ≈£î≥T+ã+ ¯
lX¯+uÛÑT>∑Ts¡TkÕ«$T
¯
lMs¡j·T´>∑Ts¡T
¯
ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+
¯
lø±fi¯Vü≤dæÔ
‘ê‘·>±]‘√ |ü<ëàe‹
¯

Don'T Expect: Dütáãvü Àd +

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Don'T Expect: Dütáãvü Àd +

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

z+ dü<äTZs¡Ty˚ qeT' Ç|ü&ÉT ` Çø£ÿ&É ` Ç˝≤

Don’t Expect Price : Your Love and Support..

eTTK∫Á‘·+ : ldü<äTZs¡T düTÁãVü≤àD´+

l >∑DÒX¯düTÔ‹ X¯s¡eDuÛÑe >∑Ts¡T düqTï‹

<ë«<äX¯ C≤„q dü÷Á‘·eTT\T ` 19 <ë«<äX¯ C≤„q dü÷Á‘·eTT\T `20

@ø£ ø±\+˝À Hê≈£î, <˚e⁄&çøÏ @ ˇø£ÿì ÄyÓ÷<ä+‘√q÷, n_ÛÁbÕj·T+‘√q÷

44. nÁø£eT+>± ø£qã&Ü¶ düπs 47. düe÷<Ûëq+ ˝Òì Á|üX¯ï ` Á|ü|ü+#·+.

52. Á|ü|ü+#êìï ì»+ nqT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ìÁ<ä≈£î yÓ\T|ü\ ≈£L&Ü yÓT\≈£îe ñqï~.

Á|ü|ü+#·+ nH˚~ z ô|<ä› dæìe÷ nì Ä ì»yÓTÆq yÓT\≈£îy˚ C≤„qeTT, yÓ÷ø£åeTT,

ÁãVü≤àyÓTTø£ÿfÒ dü‘·´eTT. 68. eTq≈£î Á|”‹ ñ+&˚~

JeuÛ≤eq˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT ñqï~ nq+‘·+ ˇø£ÿfÒ.

100 XÊ‘·+ dü+bÕ<äq ø=iπø ÁX¯$T+∫ 9. s¡$es¡à: Ä‘·à˝À ì\ø£&É>± ñ+&É˝Òø£b˛‘·THêïqT

ˇø£] #˚‘· bı+<äã&É{≤ìøÏ ‘êqT ø±ø£ 105. ñqï~ ˙e⁄ nsTT‘˚

Ä ªˇø£ÿ&ÉTµ ‘êHÓ’‘˚ ‘·|üŒ ñqï≥T¢qï~ ˙e⁄ nsTT‘˚

102. ªn+<äs¡+ ˇø£ Á|ü|ü+#·+˝À ñHêï+µ u≤Vü≤´+>± ˙e⁄+fÒ

ªs¡eTD dü‘·‡+>∑+µ >∑TiÏ+∫ dü<äTZs¡T ñ‘ê‡Vü‰q+<äeTT\T >∑\yêìe˝…, ‘ê|üø√|üeTT\T

Ä‘·à≈£î, eTqdüT‡≈£î uÛ<Ò yä T˚ MT ˝Ò<Tä . n+‘·sT¡ àKyÓTqÆ

|üf…ºj·T´ : ldü<äTZs¡T uÀ<Ûäq\qT $qï ‘·sê«‘· Çø£

|æ&TÉ >∑T |ü&‘ç ˚ Çø£ XÊÅd+Ôü ‘√ |üHe˚ TT+~?

&Üˆˆ ~e´kÕsTT ` dü<äTZs¡T

‘·\T|üPs¡T e+o ` ldü<äTZs¡T

There is only One Power.

ldü<äTZs¡T<˚e⁄\yê]‘√ ` <ëeTT <ä+|ü‘·T\T

$y˚ø˘(yÓ’C≤>¥) ` dü<äTZs¡T dü<äTZs¡T ` yÓTT+&ç Á|ükÕ<é(sê#·|ü*¢)

l dü<äTZs¡T ` T.V.N. u≤ãT

ø£èwüíy˚DÏ ` düTã“\øÏåà ` sêE >±s¡T

yÓTT<ä≥Tï+∫ ‘·q<˚HÓ’ ‘·q e<ä›H˚ ñ+&çb˛sTTq

dü<äTZs¡T ` X¯+uÛÑ÷Á|ükÕ<é ` düs√»qeTà

ls¡eTD dü‘·‡+>∑+˝À ls¡‘·ï+ >±s¡T

dü<äTZs¡T ` es¡\øÏåà sêeTd”‘· ` dü<äTZs¡T

e÷&É+u≤≈£+ eTTìø£ècÕí¬s&ç¶ ` XÀuÛ≤e‹

nqdü÷j·T ` dü<äTZs¡T uÛ≤>∑´#·+<äq ` <˚MÁ|ükÕ<é

You might also like